INTERNET JAKO NARZĘDZIE HANDLU. Wyniki badań bezpośrednich-część I.

Transkrypt

1 INTERNET JAKO NARZĘDZIE HANDLU. Wyniki badań bezpośrednich-część I. dr Agnieszka Dejnaka, Wyższa Szkoła Zarządzania i Finansów we Wrocławiu Badanie (ankieta internetowa) wykonane w roku 2004, grupa respondentów: W celu identyfikacji cech handlu elektronicznego, poznania preferencji i zachowań firm i osób prywatnych na rynku elektronicznym oraz poznania warunków zastosowania marketingu elektronicznego na tym rynku, zostało przeprowadzone badanie bezpośrednie niepełne. Aby osiągnąć zamierzony cel, badanie musiało obejmować takie zadania jak: poznanie preferencji dotyczących oceny technologii ( w tym z wyróżnieniem preferencji w Polsce i w pozostałej części świata) i korzystania z niej (z wyróżnieniem korzystania z technologii w Polsce i w pozostałej części świata oraz przez firmy i osoby prywatne), identyfikację opinii respondentów dotyczących Internetu, ocenę Internetu jako źródła informacji (przez firmy i osoby prywatne), ocenę Internetu jako narzędzia handlu ( w Polsce i w pozostałej części świata), Grupa reprezentatywna była dobrana losowo spośród wszystkich użytkowników Internetu. Respondentem była każda osoba posiadająca czasowy lub stały dostęp do Internetu i poruszająca się po jego zasobach. Problemem stał się dobór odpowiedniej próby do badania. Specyfika Internetu, w tym w szczególności brak jednoznacznych danych o populacji nie pozwalają na określenie próby badawczej 1. Próba w badaniu ankietowym wykorzystującym kwestionariusz ankietowy tworzyła się na zasadzie samoselekcji ankietowanych, którzy sami decydują o wypełnieniu ankiety. Jedyną metodą zwiększenia wiarygodności otrzymanych wyników w tym przypadku jest zwiększanie próby do rozmiarów, gdy podstawowe charakterystyki użytkowników przestaną zmieniać się wraz z dalszym zwiększaniem się liczby biorących udział w badaniu. Jako kanał dystrybucji ankiet został wykorzystany Internet 2. Kwestionariusz był dwujęzyczny (w języku polskim i angielskim), z możliwością wyboru odpowiedniego języka przez respondenta. Został umieszczony na serwerze wraz z odpowiednim skryptem odbierającym nadesłane wyniki i zapisującym je, wraz z adresem IP nadawcy, do pliku na serwerze w formacie akceptowanym przez program Microsoft Excel (format CSV) 3. Dane z badania zostały sprawdzone pod względem kompletności - podczas odbierania danych z przeglądarki internetowej następowało sprawdzenie, czy udzielono odpowiedzi na wszystkie pytania. W przypadku 1. Metoda określenia próby badawczej wykorzystana z: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, II Badanie Użytkowników Internetu, ( 2. Procedura badań wzorowana na: Badania marketingowe, red. K. Mazurek-Łopacińska, PWE, Warszawa 2002; S. Kaczmarczyk, Badania marketingowe. Metody, techniki, PWE, Warszawa 2002, s.48-56; 3. Format tekstowy, który jest możliwy do wczytywania przez Microsoft Excel. M. Kopertowska, Excel Funkcje zaawansowane, Mikom, Warszawa 2000; 1

2 brakujących odpowiedzi nastąpiło ponowne wyświetlenie kwestionariusza z prośbą o jego uzupełnienie. Badanie trwało 5 miesięcy. W jego trakcie serwer został odwiedzony z 1289 unikalnych hostów. W trakcie selekcji i weryfikacji pozyskanych danych źródłowych wyeliminowano odpowiedzi puste, pochodzące od osób, które weszły na strony kwestionariusza ankietowego ale go nie wypełniły. Do opracowania badań pozostało po selekcji 1274 kwestionariusze. Informacje uzyskane w toku badania ankietowego umożliwiły scharakteryzowanie respondentów pod względem: płci, wieku.. Płeć respondentów 27% kobiety mężczyźni 73% Rysunek 1:Płeć respondentów źródło: opracowanie na podstawie wyników badań Wiek respondentów 16% 26% 11% poniżej 16 lat lat lat powyżej 35 lat 47% Rysunek 2: Wiek respondentów źródło: opracowanie na podstawie wyników badań Respondentów w badaniu ankietowym można było podzielić na dwie grupy: osoby prywatne oraz przedstawiciele firm. Podział respondentów przedstawia rysunek 3. 2

3 Podział respondentów na respondentów z firm i osoby prywatne. Firmy Osoby prywatne 8 Rysunek 3:Podział respondentów na firmy i osoby prywatne Badanie ankietowe było przeprowadzone na terenie Polski oraz poza jej obszarem. Uzyskanie danych o miejscu wypełnienia kwestionariusza było możliwe poprzez wykorzystanie programu Microsoft Excel oraz niewielkiego skryptu sprawdzającego kraj, z którego pochodziła ankieta. Skrypt łączył się z bazą WhoIs, udostępnianą przez organizację RIPE (Reseaux IP Europeens) zajmującą się koordynacją przydzielania numerów IP w Internecie 4. Informacja o kraju pochodzenia adresu IP była następnie dołączana do danych zebranych z ankiety. Ważna ze względu na opracowanie badań jest informacja, z jakiego obszaru pochodzi wypełniony kwestionariusz, co prezentuje rysunek 4. Respondenci z Polski i z pozostałej części świata 34% 66% Poza Polską Polska Rysunek 4:Respondenci z Polski i z pozostałej części świata Z informacji na powyższym rysunku wynika, że większość respondentów stanowili respondenci z Polski (66% wskazań), pozostałą część respondenci z innych krajów (34% wskazań). Podział respondentów 4. Zobacz: ( 3

4 na respondentów z Polski i z pozostałej części świata pozwoli zaprezentować zależności pomiędzy miejscem zamieszkania respondentów a ich preferencjami na rynku elektronicznym. Do określenia preferencji respondentów na rynku elektronicznym ważne jest poznanie użyteczności technologii informatycznych, czyli celowości i przydatności stosowania ich w różnorodnych działaniach na rynku elektronicznym. W ramach badania respondenci oceniali technologie informatyczne w skali 3-stopniowej: wysoka użyteczność, średnia użyteczność, niska użyteczność. Ocenianymi technologiami były: Internet, elektroniczne przesyłanie informacji, telefonia komórkowa, WAP, telewizja interaktywna, nośniki elektroniczne. Dla porównania respondenci oceniali równolegle z technologiami informatycznymi tradycyjne media. Oceny użyteczności poszczególnych technologii przedstawia rysunek 5. Ocena użyteczności technologii informacyjnych Ilość wskazań respondentów niska użyteczność średnia użyteczność wysoka użyteczność Technologie informacyjne Rysunek 5:Ocena użyteczności technologii: 1.Internet, 2.Elektroniczne przesyłanie informacji, 3.Telefonia komórkowa, 4.WAP, 5.Telewizja interaktywna, 6.Nośniki elektroniczne, 7.Tradycyjne media źródło:opracowanie własne na podstawie wyników badań Istnieje istotny związek pomiędzy oceną użyteczności technologii a miejscem zamieszkania respondentów (Polska i pozostała część świata). Wysoko użyteczne technologie w Polsce i po za jej obszarem rozkładają się następująco (rysunki 6 i 7). 4

5 Technologie informacyjne o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów w Polsce 7% Internet 25% 37% Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa WAP Telewizja interaktywna 3% 2% 11% 15% Noś niki elektroniczne (CD, DVD) Tradycyjne media (radio,telewizja, czasopisma) Rysunek 6:Technologie informacyjne o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów w Polsce Technologie informacyjne o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów na świecie (poza Polską). 3% Internet 5% 12% 19% 21% 21% Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa WAP Telewizja interaktywna Nośniki elektroniczne (CD, DVD) Tradycyjne media (radio,telewizja, czasopisma) 19% Rysunek 7:Technologie informacyjne o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów na świecie (poza Polską) Przedstawione dane obrazują, że w Polsce jak i w pozostałej części świata najbardziej użyteczną technologią jest Internet (37% wskazań respondentów w Polsce, 21% wskazań respondentów poza Polską). Można stwierdzić więc, że Internet jest najbardziej użyteczną technologią na całym świecie i ma szansę dalszego rozwoju. W Polsce wysoką użytecznością wyróżniała się także technologia nośników elektronicznych (25% wskazań) oraz elektroniczne przesyłanie informacji (15% wskazań). Natomiast poza Polską najbardziej użyteczne technologie dla respondentów poza Internetem okazały się: elektroniczne przesyłanie informacji (21% wskazań), nośniki elektroniczne (19% wskazań) oraz telefonia komórkowa (19% wskazań). Podsumowując można stwierdzić, że respondenci z Polski i poza nią wysoką użyteczność określili dla Internetu, nośników elektronicznych, elektronicznego przesyłania informacji oraz telefonii komórkowej i można dane technologie uznać za rozwojowe. Respondenci z Polski uznali nośniki elektroniczne za bardziej przydatne niż respondenci z pozostałej części świata. 5

6 Jest to prawdopodobnie związane z wolniejszym tempem rozwoju technologii w Polsce, natomiast większym wykorzystaniem nośników elektronicznych i przekazywaniem informacji na tych nośnikach. W przypadku niskich ocen użyteczności poszczególnych technologii informacyjnych można zauważyć dużą zbieżność wskazań w Polsce i poza nią (rysunki 8, 9). Technologie informacyjne o niskiej użyteczności wskazane przez respondentów z Polski 4% Internet 17% Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa 2% WAP 29% 9% 19% Telewizja interaktywna Nośniki elektroniczne (CD, DVD) Tradycyjne media (radio,telewizja, czasopisma) Rysunek 8:Technologie informacyjne o niskiej użyteczności wskazane przez respondentów w Polsce Technologie informacyjne o niskiej użyteczności wskazane przez respondentów poza Polską 2% 3% 2% 3% 14% Internet Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa WAP Telewizja interaktywna 76% Nośniki elektroniczne (CD, DVD) Tradycyjne media (radio,telewizja, czasopisma) Rysunek 9:Technologie informacyjne o niskiej użyteczności wskazane przez respondentów poza Polską Porównując wskazanie respondentów w Polsce i poza Polską dotyczące technologii informacyjnej o niskiej użyteczności można stwierdzić, ze obie grupy respondentów za najmniej użyteczną technologię uznały telewizję interaktywną. W Polsce prawie co trzeci respondent wskazał niską użyteczność tej technologii (29% wskazań), podczas gdy poza Polską ponad połowa respondentów (76% wskazań). W Polsce niżej niż w pozostałej części świata oceniona została użyteczność telefonii komórkowej, elektronicznego przesyłania informacji oraz WAP u. Oznacza to, że w Polsce wymienione technologie informacyjne są uznawane za mniej przydatne niż na pozostałym obszarze. 6

7 Do poznania preferencji respondentów nie wystarczy poznanie ocen użyteczności poszczególnych technologii. Znaczące są także informacje dotyczące korzystania lub nie korzystania przez nich z technologii informacyjnych. Rozkład wypowiedzi respondentów na ten temat przedstawia rysunek 10. Korzystanie z poszczególnych technologii przez respondentów 10 9 Ilość wskazań respondentów Technologie informacyjne nie korzystam korzystam Rysunek 10:Korzystanie z technologii przez respondentów: 1.Internet, 2.Elektroniczne przesyłanie informacji, 3.Telefonia komórkowy, 4.WAP, 5.Telewizja interaktywna, 6.Nośniki elektroniczne, 7.Tradycyjne media źródło:opracowanie własne na podstawie wyników badań Korzystanie z technologii przez respondentów rozkłada się odmiennie w zależności od miejsca ich zamieszkania. Rysunki 11 i 12 ilustrują wskazania respondentów w Polsce i poza nią. Zaprezentowane na rysunkach dane obrazują, że w Polsce najwięcej respondentów korzysta z tradycyjnych mediów (25% wskazań), nośników elektronicznych (22% wskazań) oraz Internetu ( wskazań). Poza Polską respondenci korzystają głównie z nośników elektronicznych ( wskazań), Internetu (19% wskazań), elektronicznego przesyłania informacji (18% wskazań) oraz tradycyjnych mediów (18% wskazań). Z przedstawionych danych wynika, że korzystanie z poszczególnych technologii w Polsce i poza Polską jest porównywalne. 7

8 Korzystanie z technologii w Polsce Internet 25% Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa WAP 16% Telewizja interaktywna 22% 2% 15% Nośniki elektroniczne (CD, DVD) Tradycyjne media (radio,telewizja, czasopisma) Rysunek 11:Korzystanie z technologii w Polsce Korzystanie z technologii na świecie (poza Polską) Internet 18% 19% Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa WAP 18% Telewizja interaktywna 1% 11% 13% Nośniki elektroniczne (CD, DVD) Tradycyjne media (radio,telewizja, czasopisma) Rysunek 12:Korzystanie z technologii na świecie (poza Polską). W Polsce mniejsza ilość respondentów niż poza Polską korzysta z WAP'u oraz poczty elektronicznej. Przyczyną może być fakt opóźnionego wejścia do Polski technologii WAP u w porównaniu do pozostałej części świata i korzystanie z niego może być mniej rozpowszechnione. Korzystanie z technologii można także analizować ze względu na poszczególne grupy respondentów - przedstawicieli firm oraz osób prywatnych. Zależność pomiędzy grupami respondentów a korzystaniem z technologii prezentuje tabela 1. 8

9 Korzystanie z technologii informacyjnych Technolologie informacyjne Osoby prywatne (% korzystających) Firmy (% korzystających) Tradycyjne media 28 6 Nośniki elektroniczne Internet Elektroniczne przesyłanie informacji Telefonia komórkowa WAP 3 12 Telewizja interaktywna 0 1 Tabela 1: Korzystanie z technologii przez osoby prywatne i firmy ( w %) Z przedstawionych w tabeli 1 danych wynika, że osoby prywatne korzystają najczęściej z tradycyjnych mediów, nośników elektronicznych, Internetu, elektronicznego przesyłania informacji oraz telefonii komórkowej. Natomiast firmy posługują się najczęściej elektronicznym przesyłaniem informacji, nośnikami elektronicznymi, telefonią komórkową, Internetem i WAP em, w mniejszym stopniu z tradycyjnych mediów i telewizji interaktywnej. Internet, jak wykazało badanie, okazał się technologią o wysokiej użyteczności. Jest to także technologia informacyjna, z której korzystanie deklaruje większość badanych respondentów. Oprócz poznania preferencji respondentów dotyczących technologii informacyjnych jest także poznanie preferencji dotyczących narzędzi komunikacji na rynku elektronicznym. Respondenci w badaniu ankietowym określali stopień użyteczności poszczególnych narzędzi komunikacji oraz korzystanie lub nie korzystanie z narzędzi. Respondenci mogli ocenić narzędzia w skali 3-stopniowej: wysoka użyteczność, średnia użyteczność, niska użyteczność. Ocenianymi narzędziami komunikacji były: poczta elektroniczna, Net Meeting, ICQ, IRC, wideokonferencje, telefonia internetowa. Oceny użyteczności poszczególnych narzędzi komunikacji przedstawia rysunek 13. 9

10 Ocena użyteczności narzędzi komunikacji Ilość wskazań respondentów niska użyteczność średnia użyteczność wysoka użyteczność Narzędzia komunikacji Rysunek 13:Ocena użyteczności narzędzi komunikacji: 1. Poczta elektroniczna, 2. Net Meeting, 3. ICQ, 4. IRC, 5. Wideokonferencje, 6. Telefonia internetowa. 10

11 Istnieje istotny związek pomiędzy oceną użyteczności narzędzi komunikacji a miejscami zamieszkania respondentów (Polska i pozostała część świata). Rozkład wypowiedzi respondentów na ten temat prezentują rysunki 14 i 15. Narzędzia komunikacji o wysokiej użytecznosci wskazane przez respondentów z Polski 1% Poczta elektroniczna 29% Net Meeting 44% ICQ IRC 24% 2% Wideokonferencje Telefonia internetowa Rysunek 14:Narzędzia komunikacji o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów w Polsce żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań Narzędzia komunikacji o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów na świecie (poza Polską) Poczta elektroniczna Net Meeting 2% 17% 38% ICQ IRC Wideokonferencje 5% 18% Telefonia internetowa Rysunek 15:Narzędzia komunikacji o wysokiej użyteczności wskazane przez respondentów na świecie (poza Polską) żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań Przedstawione dane obrazują, że w Polsce jak i w pozostałej części świata najbardziej użytecznym narzędziem komunikacji, na jaką wskazali respondenci, jest poczta elektroniczna (44% wskazań respondentów z Polski, 38% wskazań respondentów poza Polską). Można stwierdzić więc, że Internet jest najbardziej użytecznym narzędziem komunikacji na całym świecie i ma szansę dalszego rozwoju. W Polsce wysoką użytecznością wyróżniały się także otrzymał IRC (29% wskazań respondentów w Polsce, 17% wskazań respondentów w poza Polską) oraz ICQ (24% wskazań respondentów w Polsce, 5% wskazań respondentów poza Polską). Poza Polską wykorzystywany jest także NetMeeting (18% 11

12 wskazań). Podsumowując można stwierdzić, że respondenci z Polski i poza nią wysoką użyteczność określili dla poczty elektronicznej oraz IRC. Na uwagę zasługuje także porównanie niskich ocen użyteczności narzędzi komunikacji w Polsce i poza jej obszarem (rysunki 16,17). Narzędzia komunikacji o niskiej użyteczności wskazanej przez respondentów z Polski 25% 2% Poczta elektroniczna Net Meeting 39% ICQ IRC 17% Wideokonferencje 14% 3% Telefonia internetowa. Rysunek 16:Niskie oceny poszczególnych narzędzi komunikacji w Polsce żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań Narzędzia komunikacji o niskiej użyteczności wskazane przez respondentów poza Polską 21% Poczta elektroniczna Net Meeting 38% ICQ 6% 1% IRC Wideokonferencje Telefonia internetowa 34% Rysunek 17:Niskie oceny poszczególnych narzędzi komunikacji w Europie (poza Polską) żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań W Polsce i poza nią najmniej użytecznym narzędziem komunikacji okazał się Net Meeting (38 % wskazań respondentów poza Polską, 39% wskazań respondentów w Polsce) oraz telefonia internetowa (25% wskazań respondentów w Polsce, 21% wskazań respondentów poza Polską). Oznacza to, że narzędzia komunikacji nie są uznawane za przydatne w działaniach w Polsce i poza jej obszarem przez respondentów. Respondenci poza Polską ocenili jako mało użyteczne narzędzie komunikacji ICQ (34% 12

13 wskazań). Można więc domniemywać, że ICQ jest uznawane za narzędzie komunikacji mało przydatne dla respondentów spoza Polski. W celu głębszego poznania preferencji respondentów nie wystarczy poznanie ocen użyteczności poszczególnych narzędzi komunikacji. Znaczące jest także korzystanie lub nie korzystanie przez respondentów z danych narzędzi w życiu codziennym. Odpowiedzi respondentów przedstawia rysunek 18. Korzystanie z narzędzi komunikacji przez respondentów Ilość wskazań respondentów korzys tam nie korzystam Narzędzia komunikacji Rysunek 18:Korzystanie z poszczególnych narzędzi komunikacj przez respondentów: 1. Poczta elektroniczna, 2. Net Meeting, 3. ICQ, 4. IRC, 5. Wideokonferencje, 6. Telefonia internetowa. żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań 13

14 Korzystanie z narzędzi komunikacji przez respondentów rozkłada się odmiennie w zależności od miejsca ich zamieszkania. Rysunki 19 i 20 ilustrują wskazania respondentów w Polsce i poza nią. Korzystanie z narzędzi komunikacji w Polsce Poczta elektroniczna 31% 33% Net Meeting ICQ IRC 32% 4% Wideokonferencje Telefonia internetowa Rysunek 19:Korzystanie z poszczególnych narzędzi komunikacj przez respondentów z Polski żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań Korzystanie z narzędzi komunikacji na świecie (poza Polską) Poczta elektroniczna Net Meeting 24% 31% ICQ IRC 24% 21% Wideokonferencje Telefonia internetowa Rysunek 20:Korzystanie z poszczególnych narzędzi komunikacj przez respoindentów na świecie (poza Polską) żródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań W zakresie korzystania z narzędzi komunikacji w Polsce najwięcej respondentów korzysta z poczty elektronicznej (33% wskazań), ICQ (32% wskazań) oraz IRC u (31% wskazań). Poza Polską respondenci korzystają głównie z poczty elektronicznej (31% wskazań), IRC u (24% wskazań), ICQ (24% wskazań) oraz Net Meetingu (21% wskazań) Z przedstawionych danych wynika, że korzystanie w Polsce i poza jej obszarem z poczty elektronicznej, ICQ, IRC jest porównywalne. W Polsce mniejsza ilość respondentów korzysta z Net Meetting u. Jednym z wytłumaczeń tego może być fakt, że Net Meeting wszedł na rynek Polski w późniejszym czasie niż w pozostałej części świata i korzystanie z niego może być mniej rozpowszechnione. 14

15 Korzystanie z narzędzi komunikacji można także analizować z punktu widzenia różnic preferencji osób prywatnych i firm. Zależność pomiędzy grupami respondentów a korzystaniem z narzędzi komunikacji prezentuje tabela 2. Korzystanie z narzędzi komunikacji Narzędzia komunikacji Osoby prywatne (% korzystających) Firmy (% korzystających) IRC Poczta elektroniczna ICQ Net Meeting 5 33 Wideokonferencje 0 1 Telefonia internetowa 0 0 Tabela 2: Korzystanie z narzędzi komunikacji przez osoby prywatne i firmy ( w %). Zaprezentowane w tabeli 10 zestawienie korzystania z narzędzi komunikacji przez osoby prywatne i firmy wskazuje, że osoby prywatne głównie korzystają z IRC, poczty elektronicznej oraz ICQ. Osoby prywatne nie korzystają z wideokonferencjii oraz telefonii internetowej. Natomiast firmy korzystają z poczty elektronicznej, Net Meetingu, ICQ, IRC. Firmy w większym stopniu niż osoby prywatne korzystają z poczty elektronicznej, Net Meetingu. Można domniemywać, że korzystanie przez firmy z tych technologii jest większe z powodu specyfiki działalności firm (komunikacja przez pocztę elektroniczną i Net Meeting). Zadaniem badania ankietowego jest poznanie opinii respondentów dotyczących Internetu. Respondenci identyfikowali się z poszczególnymi opiniami o Internecie, co przedstawia rysunek

16 Identyfikacja respondentów z poszczególnymi opiniami. 6% 4% 15% % Rysunek 21:Identyfikacja respondentów z poszczególnymi opiniami o Internecie: 1.W najbliższych latach całość handlu zostanie przeniesiona do Internetu i upadnie tradycyjny handel 2.Internet jest wyłącznie elektronicznym katalogiem produktów i w tej formie pozostanie 3.Działania w Internecie są przejściową "modą" i znikną w najbliższym czasie 4.Internet pozwala na poszerzenie kontaktów handlowych i prywatnych z całym światem 5.Internet jest podłożem do nielegalnego zdobywania i wykorzystywania danych osobowych oraz numerów kart kredytowych 6.Internet stanowi przełom technologiczny w kontaktach klient/firma Największa ilość respondentów identyfikuje się z opinią, że Internet pozwala na rozszerzenie kontaktów handlowych i prywatnych z całym światem. Na uwagę zasługuje to, że pomimo tej możliwości respondenci nie uważają, że w najbliższych latach handel elektroniczny całkowicie zdominuje działania handlowe a handel tradycyjny ograniczy swój zakres. W badaniu ankietowym respondenci, zarówno osoby prywatne jak i przedstawiciele firm, dokonywali oceny Internetu jako źródła informacji. Uzyskane wyniki przedstawia tabela 3. Internet jako źródło informacji Ilość wskazań respondentów z firm ( w %) Ilość wskazań respondentów-osób prywatnych (w %) bardzo dobre średnie złe 20 1 Tabela 3: Ocena Internetu jakoźródła informacji według respondentów z firm i osób prywatnych ( w %) ankietowych Analizując wskazanie respondentów zawarte w tabeli 14 można zauważyć, że Internet jako bardzo dobre źródło informacji został oceniony przez 66% firm i przez 17% osób prywatnych. Natomiast fakt, że Internet jest złym źródłem informacji wskazał co piąty respondent z firm ( wskazań) oraz co 16

17 setny respondent-osoba prywatna (1% wskazań). Podsumowując można uznać, że większość respondentów z firm uznaje Internet jako bardzo dobre źródło informacji, natomiast osoby prywatne w większości uznają Internet jako średnie źródło informacji. Ważne ze względu na projektowanie działań handlowych w Internecie jest poznanie preferencji respondentów dotyczących zakupu, sprzedaży i uzyskiwania informacji poprzez Internet. Zestawienie ogólne odpowiedzi respondentów przedstawia rysunek 22. Sprzedaż, kupno, informacje o poszczególnych produktach w Internecie Ilość wskazań respondentów informacje kupno sprzedaż Rodzaj produktu Rysunek 22:Zestawienie sprzedaż-kupno-informacje 1.Książki i czasopisma, 2.Produkty multimedialne (gry, płyty, programy), 3.Biżuteria i zegarki, 4.Odzież, kosmetyki, buty, 5.Sprzęt sportowy i specjalistyczny, 6.Sprzęt elektroniczny i AGD, 7.Antyki, domy, dzieła sztuki, 8.Papiery wartościowe, akcje W związku z tym, że badanie było przeprowadzone w Polsce i poza jej obszarem można analizować informacje kupna, sprzedaży i zbierania informacji o produkcie z perspektywy respondentów z Polski i z reszty świata. Tabela 4 przedstawia zestawienie najczęściej sprzedawanych produktów w Internecie według wskazań respondentów z Polski i poza jej obszarem. Sprzedawane produkty Ilość odpowiedzi respondentów z Polski (w %) Ilość odpowiedzi respondentów poza Polską (w %) Książki i czasopisma 8 9 Produkty multimedialne 2 6 Biżuteria i zegarki 5 8 Odzież, kosmetyki, buty 1 13 Tabela 4: Zestawienie najczęściej sprzedawanych produktów w Internecie (w %) źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego 17

18 Sprzęt sportowy i specjalistyczny Sprzęt elektroniczny i AGD 8 14 Antyki, domy, działa sztuki 45 8 Papiery wartościowe, akcje 9 20 Tabela 4: Zestawienie najczęściej sprzedawanych produktów w Internecie (w %) źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego Przedstawione w tabeli 15 dane obrazują, że produktami najczęściej sprzedawanymi przez Internet w Polsce są antyki, domy i dzieła sztuki (45% wskazań) oraz sprzęt sportowy i specjalistyczny (22% wskazań). Natomiast w opinii respondentów z poza Polski przez Internet sprzedawane są głównie sprzęt sportowy i specjalistyczny (22% wskazań) oraz papiery wartościowe i akcje ( wskazań). Oznacza to, że sprzęt specjalistyczny i sportowy jest sprzedawany porównywalnie na całym świecie. W Polsce w porównaniu do reszty świata mniejszą popularnością cieszy się sprzedaż papierów wartościowych i akcji, większą natomiast sprzedaż antyków, domów i dzieł sztuki. Z kolei rodzaje produktów kupowanych przez Internet kształtują się odmiennie w Polsce i w pozostałej części świata. Tabela 5 przedstawia zestawienie najczęściej sprzedawanych produktów w Internecie według wskazań respondentów z Polski i poza jej obszarem. Kupowane produkty Ilość odpowiedzi respondentów z Polski (w %) Ilość odpowiedzi respondentów poza Polską (w %) Książki i czasopisma Produkty multimedialne Biżuteria i zegarki 0 7 Odzież, kosmetyki, buty 0 12 Sprzęt sportowy i specjalistyczny 0 8 Sprzęt elektroniczny i AGD 9 12 Antyki, domy, działa sztuki Papiery wartościowe, akcje 25 8 Tabela 5: Zestawienie najczęściej kupowanych produktów w Internecie (w %) źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego Z informacji zawartych w tabeli 5 wynika, że w Polsce najczęściej poprzez Internet są kupowane książki i czasopisma (4 wskazań) oraz papiery wartościowe i akcje (25% wskazań). Natomiast w pozostałej części świata najczęściej kupowane są produkty multimedialne (21% wskazań) oraz antyki, domy, działa sztuki (19% wskazań). Zarówno w Polsce jak i poza nią procentowo najmniej wskazań dotyczyło zakupu sprzętu sportowego i specjalistycznego dla obu grup respondentów. 18

19 Oprócz sprzedaży i zakupów dokonywanych nie można także pominąć uzyskiwania przez respondentów informacji poprzez Internet. Tabela 6 przedstawia zestawienie najczęściej sprzedawanych produktów w Internecie według wskazań respondentów z Polski i poza jej obszarem. Informacje o produktach Respondenci z Polski (w %) Respondenci poza Polską (w %) Książki i czasopisma 5 21 Produkty multimedialne 16 0 Biżuteria i zegarki Odzież, kosmetyki, buty 19 7 Sprzęt sportowy i specjalistyczny Sprzęt elektroniczny i AGD 16 6 Antyki, domy, działa sztuki 5 4 Papiery wartościowe, akcje 10 0 Tabela 6: Zestawienie produktów, o których respondenci poszukują informacji w Internecie (w %) źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego Analizując dane zawarte w tabeli 6 można stwierdzić, że respondenci z poza Polski poszukują głównie informacji o biżuterii i zegarkach (4 wskazań), sprzęcie sportowym i specjalistycznym (22% wskazań) oraz książkach i czasopismach (21% wskazań). W Polsce natomiast respondenci poszukują informacji o biżuterii i zegarkach (18% wskazań), produktach multimedialnych (16% wskazań) oraz sprzęcie elektronicznym i AGD (16% wskazań). 19