SYSTEM MOTYWACYJNY DLA ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH ORAZ KIERUNKI JEGO ZMIANY W ZWIĄZKU Z PROFSJONALIZACJĄ SIŁ ZBROJNYCH

Transkrypt

1 Profesjonalizacja a zabezpieczenie socjalne dla żołnierzy SYSTEM MOTYWACYJNY DLA ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH ORAZ KIERUNKI JEGO ZMIANY W ZWIĄZKU Z PROFSJONALIZACJĄ SIŁ ZBROJNYCH System uposażeo żołnierzy zawodowych (pełniących zawodową służbę wojskową jako służbę stałą lub kontraktową - docelowo od dnia r.) zostanie oparty na aktualnych rozwiązaniach przewidzianych w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892), która obowiązuje od dnia 1 lipca 2004 r. Uwzględniając dotychczasowe ustalenia, w myśl których wyżej wymienieni żołnierze będą mogli zajmowad w jednostkach wojskowych takie same stanowiska służbowe przyjmowad należy konsekwentnie, że ogół żołnierzy zawodowych będzie otrzymywad uposażenia zasadnicze i dodatki do tych uposażeo, a także należności pieniężne na takich samych zasadach i w jednakowej wysokości. I. OBECNY SYSTEM UPOSAŻEO ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH 1.1. UPOSAŻENIE ZASADNICZE I DODATKI DO UPOSAŻENIA ZASADNICZEGO Podstawowym źródłem dochodów żołnierzy zawodowych jest otrzymywane co miesiąc uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami o charakterze stałym. Ogół żołnierzy zawodowych (oficerowie, podoficerowie, szeregowi) otrzymuje uposażenie zasadnicze, którego wysokośd w głównej mierze zależy od stopnia etatowego zajmowanego stanowiska służbowego. Warto nadmienid, że 26 listopada 2008 r. Minister Obrony Narodowej polecił wdrożyd podwyżki na rok 2009, których głównym celem jest finansowe uatrakcyjnienie warunków służby żołnierzy korpusu szeregowych zawodowych i podoficerów. Realizując powyższe opracowano nowelizacje rozporządzeo w sprawie stawek uposażenia żołnierzy zawodowych i niezawodowych, które wejdą w życie 1 lutego 2009 r.: - rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 8 stycznia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych (Dz. U. nr 6 poz. 36) oraz - rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 8 stycznia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy niezawodowych (Dz. U. nr 6 poz. 35). Należy podkreślid, że zmienione stawki uposażenia przysługują żołnierzom zawodowym i niezawodowym od 1 stycznia 2009 r. Średnie uposażenia miesięczne (uposażenie zasadnicze, bez dodatku za długoletnią służbę) wynoszą dla: a. szeregowego zł b. starszego szeregowego zł c. kaprala zł d. podporucznika zł e. porucznika - od zł do zł

2 f. kapitana - od do zł Stawki uposażenia zasadniczego żołnierzy odbywających nadterminową służbę wojskową wynoszą dla: a. szeregowych zł, b. starszych szeregowych zł. Uposażenia zasadnicze żołnierzy korpusu podoficerów wzrosły w relatywnie (procentowo) wyższym wymiarze, niż uposażenia zasadnicze oficerów, czyli każdy żołnierz zajmujący wyższe (ze względu na stopieo etatowy i grupę uposażenia) stanowisko służbowe otrzymuje procentowo niższą podwyżkę uposażenia, niż jego podwładny. Wszyscy żołnierze zawodowi są uprawnieni do otrzymywania dodatku za długoletnią służbę wojskową. Dodatek ten przysługuje po 3 latach pełnienia czynnej służby wojskowej, w wysokości 3% kwoty należnego żołnierzowi uposażenia zasadniczego oraz wzrasta: - do 15 roku służby - co 3 lata, o kolejne 3%, - od 15 do 30 roku służby - co 5 lat, o kolejne 5 %. Maksymalna wysokośd dodatku za długoletnią służbę wojskową, przysługująca żołnierzowi po 30 latach pełnienia czynnej służby wojskowej, wynosi 30% kwoty należnego uposażenia zasadniczego. Wysokośd uposażeo na wybranych stanowiskach służbowych (z dodatkiem za długoletnią służbę): - starszy kierowca, celowniczy, operator (st. szeregowy) zł - dowódca załogi (kapral) zł - dowódca drużyny (st. kapral) zł - pomocnik dowódcy plutonu (plutonowy) zł - instruktor (sierżant) zł - st. technik (st. sierżant) zł - szef kompanii (chorąży) zł (w tym dodatek za stanowisko służbowe) - dowódca plutonu (podporucznik) zł - dowódca kompanii (kapitan) zł ( w tym dodatek za stanowisko służbowe) Dodatkowo, zgodnie z obowiązującymi przepisami, żołnierze zawodowi z tytułu szczególnych właściwości lub warunków pełnienia służby, otrzymają dodatek specjalny. Miesięczna wysokośd tego dodatku wynosi za:

3 1) wykonywanie lotów w składzie załóg wojskowych statków powietrznych - od 750 zł do zł dla pilotów (piloci przeszkoleni do wykonywania lotów na F-16 mogą otrzymywad zwiększenie dodatku specjalnego o dodatkową kwotę od 300 zł do zł miesięcznie) oraz od 450 zł do zł dla pozostałych członków załóg, 2) wykonywanie bezpośredniej obsługi wojskowych statków powietrznych - od 150 zł do 600 zł, 3) pełnienie służby w składzie załóg jednostek pływających Marynarki Wojennej wychodzących na morze - od 225 zł do 900 zł, 4) wykonywanie pod wodą zadao z użyciem sprzętu nurkowego - od 450 zł do zł, 5) wykonywanie skoków ze spadochronem - od 300 zł do 675 zł, 6) pełnienie służby polegającej na bezpośrednim fizycznym zwalczaniu terroryzmu lub szkoleniu w tym zakresie (wypłacany wyłącznie żołnierzom JW GROM) - od zł do zł; 7) wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych lub dochodzeniowo-śledczych w Żandarmerii Wojskowej albo czynności operacyjno-rozpoznawczych lub analityczno-informacyjnych w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego lub Służbie Wywiadu Wojskowego - do 750 zł; obecnie są prowadzone prace w kierunku podwyższenia dodatku dla żołnierzy SKW i SWW- od 60 zł do zł, 8) wykonywanie czynności polegających na rozminowywaniu terenu lub jego oczyszczaniu z przedmiotów wybuchowych albo niebezpiecznych - do 750 zł; obecnie są prowadzone prace w kierunku podwyższenia dodatku do kwoty 900 zł, 9) pełnienie służby w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych - od 75 zł do 180 zł. Oprócz wyżej wymienionych dodatków żołnierze zawodowi mogą również otrzymywad dodatek służbowy, który przysługuje za pełnienie zawodowej służby wojskowej na określonych stanowiskach dowódczych i kierowniczych lub samodzielnych, albo w określonych jednostkach wojskowych. Dodatek ten jest obecnie wypłacany żołnierzom zawodowym zajmującym następujące stanowiska służbowe: 1) dowódcy batalionu, dywizjonu, eskadry, okrętu II rangi lub grupy okrętów albo głównego księgowego w jednostce sektora finansów publicznych realizującej wydatki publiczne - od 150 zł do 450 zł, 2) dowódcy kompanii, baterii, kluczą szwadronu, grupy pomocniczych jednostek pływających lub grupy ratownictwa morskiego albo okrętu III lub IV rangi - od 75 zł do 150 zł, 3) szefa pododdziału lub bosmana okrętowego - od 45 zł do 75 zł, 4) lekarza lub lekarza dentysty - od 150 zł do 750 zł, 5) oraz pełniącym służbę w: - ataszacie obrony przy przedstawicielstwie dyplomatycznym Rzeczypospolitej Polskiej - od 150 zł do 750 zł,

4 - w jednostkach specjalnych zł. Należy zauważyd, że do otrzymywania dodatków specjalnych i służbowych jest uprawnionych ok. 20% kadry. Dodatki te stanowią ok. 3% kwoty przeciętnego uposażenia żołnierzy zawodowych. I. 2. INNE NALEŻNOŚCI PRZYSŁUGUJĄCE ŻOŁNIERZOM ZAWODOWYM Niezależnie od otrzymywanych uposażeo, żołnierze zawodowi są również uprawnieni do otrzymywania szeregu należności pieniężnych o charakterze okazjonalnym i uznaniowym: 1) zasiłek na zagospodarowanie, 2) dodatkowe uposażenie roczne, 3) nagrody i zapomogi, 4) nagrody jubileuszowe, 5) należności za podróże i przeniesienia służbowe, 6) gratyfikacje urlopowe, 7) dodatkowe wynagrodzenie za dodatkowo powierzone czasowe pełnienie obowiązków służbowych i za wykonywanie czynności powierzonych wykraczających poza zadania wynikające z zajmowanego stanowiska służbowego, 8) należności związane z pełnieniem zawodowej służby wojskowej poza granicami paostwa, 9) należności związane ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej, 10) w przypadku śmierci żołnierza zawodowego lub członka jego rodziny, przysługują: - zasiłek pogrzebowy; - odprawa pośmiertna; - pokrycie kosztów pogrzebu. II. KIERUNKI ZMIAN W SYSTEMIE UPOSAŻEO ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH W ZWIĄZKU Z PROFESJONALIZACJĄ SIŁ ZBROJNYCH RP. 1. ZWIĘKSZENIE UPOSAŻEO ZASADNICZYCH ŻOŁNIERZY NADTERMINOWYCH W 2008 i 2009 R. Mając na względzie, że podstawowym źródłem naboru kandydatów do pełnienia zawodowej służby wojskowej są żołnierze odbywający nadterminową służbę wojskową przewidziano wprowadzenie w 2008 r. dodatkowej podwyżki uposażeo dla tych żołnierzy. Od dnia 1 listopada 2008 r. podwyższono stawki uposażenia zasadniczego żołnierzy nadterminowych o kwotę 200 zł (szeregowych - z zł do 1,900 zł, starszych szeregowych - z zł do zł). Powyższe zostało przewidziane w przyjętym przez Rząd RP Programie profesjonalizacji Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata r.

5 Kolejnego zwiększenia stawek uposażenia żołnierzy pełniących służbę nadterminową dokonano już z dniem 1 stycznia 2009 r. tym razem o prawie 500 zł. (szeregowy z zł na zł oraz starszy szeregowy z 2000 zł do zł). 2. PODWYŻSZENIE UPOSAŻEO ZASADNICZYCH ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH OD DNIA 1 STYCZNIA 2009 R. Przewidywany wzrost środków finansowych przeznaczonych na uposażenia - które wynikają ze zwiększenia wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie żołnierzy z 2,48 do 2,60 oraz zaplanowanego w projekcie ustawy budżetowej na 2009 rok podwyższenia kwoty bazowej o 2% (z 1.493,42 zł do 1.523,29 zł) oraz zakładana liczba żołnierzy pełniących zawodową służbę wojskową i nadterminową zasadniczą służbę wojskową w 2009 r. pozwoliło na podwyższenie miesięcznych uposażeo żołnierzy zawodowych i nadterminowych - przeciętnie o ok. 7%. od dnia 1 stycznia 2009 r. Ogół dodatkowych środków na uposażenia został przeznaczony na zwiększenie uposażeo zasadniczych, które stanowią główny element motywowania do pełnienia zawodowej służby wojskowej i odbywania nadterminowej zasadniczej służby wojskowej. Ponadto podwyżki uposażeo zostały ukierunkowane na żołnierzy zawodowych zajmujących stanowiska szeregowych zawodowych i podoficerów. Założeniem takiego rozwiązania jest zachęcenie osób cywilnych oraz żołnierzy odbywających zasadniczą i nadterminową służbę wojskową do podejmowania zawodowej służby wojskowej. Dodatkowo, w celu motywowania kandydatów na żołnierzy zawodowych, zainicjowano prace w kierunku znaczącego podwyższenia ich uposażeo zasadniczych. Przewidziano następujące stawki uposażeo, dla: podchorążych wojskowych uczelni akademickich i uczelni wojskowych oraz kandydatów (podchorążych) będących cywilnymi studentami wojskowych uczelni akademickich lub studentami studiów magisterskich - od 880 zł, w pierwszym roku nauki, do zł, w ostatnim roku nauki (aktualnie wynoszą od 280 zł do 560 zł); podchorążych posiadających tytuł zawodowy magistra, tj. dla osób szkolonych w studium oficerskim zł (aktualnie 560 zł); elewów szkół podoficerskich zł (aktualnie 210 zł). 3. WPROWADZENIE DODATKU MOTYWACYJNEGO DLA PODOFICERÓW I SZEREGOWYCH. Przewiduje się wprowadzenie nowego (stałego) dodatku motywacyjnego, dla podoficerów i szeregowych - za uzyskanie bardzo dobrej oceny z opiniowania służbowego oraz odpowiedniej klasy specjalisty wojskowego. Powyższe umożliwi także żołnierzom korpusu podoficerów i szeregowych otrzymywanie wyższych uposażeo, bez konieczności zmiany stanowiska służbowego (tzw. awans poziomy). Na obecnym etapie prac, zakłada się określenie wysokości tego dodatku od 45 zł do 300 zł miesięcznie. Rozwiązania takie przewiduje projekt tzw. dużej nowelizacji ustawy pragmatycznej, czyli ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (druk sejmowy nr 1372).

6 4. ZMIANA ZASAD WYPŁACANIA DODATKU ZA ROZŁĄKĘ ORAZ ZWROTU KOSZTÓW PRZEJAZDU - w celu umożliwienia przyznania jednakowych uprawnieo wszystkim żołnierzom zawodowym i kontraktowym, którzy będą pozostawad w rozłące z rodziną lub dojeżdżad do miejsca pełnienia służby. Aktualnie powyższe uprawnienia (w wysokości 414 zł - w przypadku dodatku za rozłąką oraz w wysokości ceny biletu lub ryczałtu w wysokości 201 zł - w przypadku zwrotu kosztów przejazdu) posiadają jedynie żołnierze, którzy zostali przeniesieni służbowo. 5. ZMIANA ZASAD WYPŁATY GRATYFIKACJI URLOPOWEJ ORAZ PRAWA DO BEZPŁATNEGO PRZEJAZDU - projektowane połączenie wymienionych funkcjonujących oddzielnie należności pieniężnych w jedną należnośd pieniężną (w formie gratyfikacji urlopowej), spowoduje uproszczenie zasad wypłacania tych należności. Zmiany przedstawione w pkt 3-5 zostały zamieszczone w przepisach ustawy nowelizującej ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, czyli tzw. dużej nowelizacji ustawy pragmatycznej procedowanej obecnie w Sejmie (druk sejmowy nr 1372). ZASADY PRZYZNAWANIA NALEŻNOŚCI PIENIĘŻNYCH PRZYSŁUGUJĄCYCH ŻOŁNIERZOM ZAWODOWYM 1. ZASIŁEK NA ZAGOSPODAROWANIE Przysługuje żołnierzowi zawodowemu, z którym po raz pierwszy zawarto kontrakt na pełnienie służby stałej lub kontrakt na pełnienie służby terminowej przez okres nie krótszy niż pięd lat. Zasiłek przysługuje po objęciu stanowiska służbowego, w wysokości jednomiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego żołnierzowi na stanowisku służbowym. 2. DODATKOWE UPOSAŻENIE ROCZNE Ogół żołnierzy zawodowych pełniących służbę przez okres roku kalendarzowego posiada prawo do dodatkowego uposażenia rocznego w wysokośd jednomiesięcznego uposażenia należnego żołnierzowi w dniu 31 grudnia roku, za który uposażenie przysługuje. Dodatkowe uposażenie jest wypłacane w pierwszym kwartale roku następującego po roku, za który to uposażenie przysługuje. 3. NAGRODY I ZAPOMOGI Są przyznawane przez dowódców jednostek wojskowych w ramach funduszu tworzonego w jednostkach wojskowych, w wysokości 1% oraz pozostającego w dyspozycji Ministra Obrony Narodowej - w wysokości 1,5% środków na uposażenia żołnierzy. Podstawowym celem nagród pieniężnych jest wyróżnianie żołnierzy w szczególności za przejawianie inicjatywy w służbie, a także wykonywanie zadao wymagających dużego nakładu pracy (poza określonym czasem służby, w skróconych terminach lub warunkach szczególnie utrudnionych). Zapomogi mogą byd udzielane żołnierzom na ich wniosek lub z urzędu, w przypadku zdarzeo losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci członka rodziny oraz z innych przyczyn powodujących istotne pogorszenie warunków materialnych. 4. NAGRODY JUBILEUSZOWE Przysługują żołnierzom zawodowym w następującej wysokości: - po 20 latach czynnej służby wojskowej - 75 %,

7 - po 25 latach czynnej służby wojskowej %, - po 30 latach czynnej służby wojskowej %, - po 35 latach czynnej służby wojskowej %, - po 40 latach czynnej służby wojskowej % - miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym. Do stażu służby uprawniającego do nagrody jubileuszowej zalicza się okresy czynnej służby wojskowej i okresy zatrudnienia przed powołaniem do zawodowej służby wojskowej. 5. NALEŻNOŚCI ZA PRZENIESIENIE I PODRÓŻE SŁUŻBOWE Z tytułu przeniesienia służbowego żołnierzowi zawodowemu przesiedlającemu się do nowego miejsca pełnienia służby przysługują: - diety dla żołnierza i członków jego rodziny - za czas przejazdu i pierwszą dobę pobytu, - ryczałt na pokrycie kosztów przejazdu do nowego miejsca zamieszkania wyżej wymienionych osób, - ryczałt z tytułu przeniesienia - w wysokości 50 % najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego (obecnie 1,100 zł), - zasiłek osiedleniowy, w wysokości: % najniższego uposażenia - jeżeli żołnierz przesiedla się z członkami rodziny, - 50 % najniższego uposażenia - dla żołnierzy samotnych lub przesiedlających się bez członków rodziny. - zwrot kosztów przewozu urządzenia domowego - w wysokości potwierdzonej rachunkiem przewoźnika. Żołnierzom zawodowym, którzy w związku z przeniesieniem służbowym pozostają w rozłące z rodziną przysługuje dodatek rozłąkowy - w wysokości 414 zł miesięcznie. Żołnierzom zawodowym, którzy codziennie dojeżdżają do miejsca pełnienia służby przez czas dłuższy niż 2 godz. w obie strony przysługuje zwrot kosztów przejazdów, w wysokości ceny biletu albo ryczałt, w wysokości 201 zł miesięcznie. Ponadto, z tytułu odbywania podróży służbowych (krajowych lub zagranicznych) żołnierze otrzymują należności na podobnych zasadach, jakie dotyczą ogółu pracowników paostwowej sfery budżetowej. 6. GRATYFIKACJA URLOPOWA Jest wypłacana żołnierzowi zawodowemu w związku z rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego. Przy ustalaniu wysokości gratyfikacji uwzględnia się również współmałżonka oraz dzieci pozostające na utrzymaniu żołnierza zawodowego. Wysokośd gratyfikacji na każdą uprawnioną, osobę wynosi 30% stawki najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego (obecnie 660 zł). 7. DODATKOWE WYNAGRODZENIE ZA WYKONYWANIE DODATKOWYCH OBOWIĄZKÓW

8 Przysługuje żołnierzowi zawodowemu, któremu przez okres co najmniej dwóch miesięcy powierzono czasowe pełnienie dodatkowych obowiązków służbowych na wakującym stanowisku służbowym lub na stanowisku, na którym zajmujący je żołnierz nie wykonuje swoich zadao służbowych (np. w związku ze skierowaniem do pełnienia służby poza granicami paostwa lub kurs). Żołnierz zawodowy otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie również za wykonywanie czynności powierzonych, które wykraczają poza zakres zadao wynikających z zajmowanego przez niego stanowiska służbowego (np. z tytułu pełnienia całodobowej służby dyżurnej (50zł) - wysokośd oraz szczegółowe warunki i tryb wypłacania ww. wynagrodzenia określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie wypłacania żołnierzom zawodowym dodatkowego wynagrodzenia (Dz. U. Nr 108, po z późn. zm.). 8. NALEŻNOŚCI ZWIĄZANE Z PEŁNIENIEM ZAWODOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ POZA GRANICAMI PAOSTWA Żołnierze zawodowi wyznaczeni na stanowiska służbowe w polskich przedstawicielstwach wojskowych oraz w organizacjach międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych, niezależnie od uposażenia przysługującego z tytułu pełnienia czynnej służby wojskowej, otrzymują: - należnośd zagraniczną - ustalaną w walucie paostwa, w którym pełnią służbę; wysokośd tej należności określona jest mnożnikiem - od 5,0 do 6,9 - stawki dodatku zagranicznego bazowego określonego przez Ministra Spraw Zagranicznych dla poszczególnych paostw na zasadach dotyczących pracowników polskich placówek dyplomatycznych (np. wysokośd dodatku zagranicznego bazowego w USA USD, w Belgii EUR); - dodatek wojenny - wypłacany w przypadku przebywania żołnierza w strefie działao wojennych, w wysokości od 66 zł do 110 zł za każdy dzieo wykonywania zadao w tej strefie, - zasiłek adaptacyjny - należnośd jednorazowa, wypłacana żołnierzowi obejmującemu po raz pierwszy stanowisko służbowe poza granicami paostwa, w wysokości 260% stawki dodatku bazowego. Żołnierze skierowani do polskich kontyngentów wojskowych w operacjach wojskowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych oraz do kwater głównych, dowództw i sztabów tych operacji otrzymują: - przez cały czas pełnienia służby poza granicami paostwa - uposażenie i inne należności pieniężne przysługujące im z tytułu pełnienia czynnej służby wojskowej na ostatnio zajmowanym w kraju stanowisku służbowym, - jednorazową należnośd pieniężną - w wysokości najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego (w 2008 r zł), - należnośd zagraniczną - w zależności od rangi zajmowanego stanowiska służbowego wysokośd należności wynosi od zł - dla szeregowego, do zł - dla generała dywizji; w zależności od charakteru zadao służbowych wykonywanych przez żołnierza zawodowego należnośd może byd podwyższona przez dowódcę PKW - o kwotę od 220 zł do 660 zł, a ze względu na miejsce i warunki wykonywanych zadao Minister Obrony Narodowej może podwyższyd stawki należności od 440 zł do zł miesięcznie, dodatek wojenny - wypłacany w przypadku przebywania żołnierza w strefie działao wojennych, w wysokości od 66 zł do 110 zł za każdy dzieo wykonywania zadao w tej strefie.

9 Żołnierze zawodowi skierowani do pełnienia służby w składzie jednostek wojskowych, których pobyt poza granicami paostwa ma na celu udział w szkoleniach i dwiczeniach wojskowych, akcjach ratowniczych, poszukiwawczych lub humanitarnych a także uczestniczących w przedsięwzięciach reprezentacyjnych - za czas skierowania otrzymują 25% diety, płatne w walutach obcych, na zasadach określonych w przepisach w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, wydanych na podstawie Kodeksu pracy. 9. NALEŻNOŚCI W ZWIĄZKU ZE ZWOLNIENIEM ZE SŁUŻBY Odprawa - przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej w wysokości: - po roku służby - 100%, - po pięciu latach służby - 200%, - po dziesięciu latach służby - 300% - kwoty uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego w ostatnim dniu pełnienia służby. Wysokośd odprawy ulega zwiększeniu o 20% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym za każdy rok zawodowej służby wojskowej pełnionej ponad dziesięd lat, nie więcej jednak niż do wysokości 600% należnego uposażenia (po 25 latach służby). Uposażenie wypłacane co miesiąc przez okres roku po zwolnieniu ze służby - przysługuje żołnierzom, którzy w dniu zwolnienia posiadają co najmniej 15-letni staż służby wojskowej. Podstawę wymiaru tej należności stanowi uposażenie należne żołnierzowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Żołnierz może pobrad je za cały należny okres jednorazowo z góry. Pobieranie uposażenia, powoduje zawieszenie wypłaty świadczenia emerytalnego. Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy niewykorzystany w roku zwolnienia ze służby oraz za urlopy zaległe. Ekwiwalent za jeden dzieo niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego urlopu wypoczynkowego wynosi 1/22 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego w ostatnim dniu pełnienia zawodowej służby wojskowej. Zwrot kosztów jednorazowego przejazdu żołnierza i członków jego rodziny oraz kosztów przewozu urządzenia domowego do obranego przez żołnierza miejsca zamieszkania w kraju. 10. NALEŻNOŚCI W RAZIE ŚMIERCI ŻOŁNIERZA ZAWODOWEGO LUB CZŁONKA JEGO RODZINY W razie śmierci lub zaginięcia żołnierza zawodowego przysługuje odprawa pośmiertna w takiej wysokości, w jakiej przysługiwałaby temu żołnierzowi odprawa przy zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej, a także pozostałe należności przysługujące z tytułu zwolnienia - z wyjątkiem uposażenia wypłacanego co miesiąc przez okres roku po zwolnieniu ze służby. Dodatkowo przysługuje również zasiłek pogrzebowy w wysokości; - pięciokrotności kwoty najniższego uposażenia żołnierza zawodowego - jeżeli koszty pogrzebu żołnierza poniósł małżonek, dzieci, wnuki, rodzice lub rodzeostwo albo inna osoba, która prowadziła z tym żołnierzem wspólne gospodarstwo domowe,

10 - kosztów rzeczywiście poniesionych, nie wyższych jednak niż wyżej określone - jeżeli koszty pogrzebu poniosła inna osoba. Wyżej wymienione należności przysługują małżonkowi, a w razie jego braku - dzieciom, wnukom, rodzicom lub rodzeostwu żołnierza. Jeżeli śmierd żołnierza nastąpiła wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą wojskową, koszty pogrzebu żołnierza pokrywa się z budżetu MON. W razie śmierci członka rodziny żołnierza zawodowego, osobie, która pokryła koszty pogrzebu, przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości: o trzykrotności kwoty najniższego uposażenia żołnierza zawodowego - jeżeli koszty pogrzebu pokrył żołnierz, o kosztów rzeczywiście poniesionych, nie wyższych jednak niż wyżej określone - jeżeli koszty pogrzebu pokryła inna osoba. Jeżeli w związku ze śmiercią członka rodziny żołnierza zawodowego przysługuje również zasiłek pogrzebowy na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym lub innych przepisów szczególnych, osobie, która pokryta koszty pogrzebu wypłaca się tylko wyrównanie zasiłku w wysokości różnicy między zasiłkiem pogrzebowym przysługującym z tytułu służby, a zasiłkiem przysługującym z tytułu ubezpieczenia społecznego lub z innych tytułów. ZABEZPIECZENIE SOCJALNE DLA ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH I. ZASADNICZE ELEMENTY OBECNEGO SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SOCJALNEGO ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH Zapewnienie odpowiedniego poziomu życia żołnierzy jest realizowane głównie poprzez: kształtowanie resortowego systemu uposażeo żołnierzy, realizację polityki kadrowej oraz doskonalenia zawodowego żołnierzy, działalnośd wczasowo-turystyczną, pomoc rekonwersyjną, rozwijanie innych form pomocy socjalnej, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin żołnierzy znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, stabilny system emerytalny. Do najważniejszych aktów prawnych regulujących problematykę zabezpieczenia socjalnego kadry zawodowej należą: ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892),

11 ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 z późn. zm.), akty wykonawcze wydane na podstawie ww. ustaw, w tym przede wszystkim rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu korzystania przez żołnierzy zawodowych, małżonków i dzieci pozostających na ich utrzymaniu z bezpłatnych przejazdów oraz innych świadczeo socjalno-bytowych (Dz. U. Nr 135, poz.1452 z późn. zm.). II ŚWIADCZENIA DODATKOWE PRZYSŁUGUJĄCE ŻOŁNIERZOM ZAWODOWYM 1. Ryczałt remontowy wypłacany żołnierzowi służby stałej przed zasiedleniem lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji o prawie zamieszkiwania. Wysokośd ryczałtu remontowego za każdy rok zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym przez poprzednią osobę jest iloczynem powierzchni użytkowej lokalu i 1/160 tzw. wartości odtworzeniowej (ogłaszanej rokrocznie przez prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w formie komunikatu). 2. Bezpłatny przejazd raz w miesiącu w celu odwiedzenia rodziny żołnierzom, którzy służą w miejscowościach oddalonych od miejsca stałego zamieszkania przysługuje miesięcznie jeden przejazd na koszt wojska w celu odwiedzenia członków rodziny. 3. Bezpłatny przejazd raz w roku do dowolnie obranej miejscowości w kraju wraz z członkami rodziny lub ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany przejazd na koszt wojska - jest to zryczałtowana kwota w wysokości odpowiadającej cenie biletu kolejowego na odległośd km na każdego uprawnionego członka rodziny. 4. Odprawa mieszkaniowa wynosi 3 % wartości przysługującego lokalu mieszkalnego za każdy rok podlegający zaliczeniu do wysługi lat, od której jest uzależniona wysokośd dodatku za długoletnią służbę wojskową, i nie może byd niższa niż 45 % oraz wyższa niż 80 % wartości przysługującego lokalu. III DZIAŁALNOŚD WYPOCZYNKOWA 1. WYPOCZYNEK W KRAJU NA BAZIE WOJSKOWYCH OŚRODKÓW WYPOCZYNKOWYCH Działalnośd wypoczynkowa w resorcie ON prowadzona jest na rzecz całego środowiska wojskowego a więc żołnierzy, emerytów i rencistów wojskowych, pracowników wojska, emerytów i rencistów - byłych pracowników wojska oraz członków ich rodzin, przy zastosowaniu preferencyjnych cen (o ok % niższych niż dla osób nieuprawnionych) i zasady pierwszeostwa korzystania z oferowanych usług. Wypoczynek realizowany jest przez wojskowe ośrodki wypoczynkowe - Wojskowe Domy i Zespoły Wypoczynkowe (WDW/WZW), funkcjonujące obecnie w dwóch formułach prawno - organizacyjnych, tj. zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych. Resortową bazę wypoczynkową stanowią aktualnie:

12 9 Wojskowych Domów/Zespołów Wypoczynkowych (WZW) - zakładów budżetowych, położonych w: Międzyzdrojach, Unieściu, Rogowie, Ryni, Sopocie, Waplewie, Juracie, Solinie i Zakopanem, które dysponują jednorazowo ok miejscami noclegowymi, 12 Wojskowych Domów Wypoczynkowych (WDW) - gospodarstw pomocniczych, podporządkowanych Inspektoratowi Wsparcia Sił Zbrojnych, posiadających ok miejsc. Działalnośd wypoczynkowa realizowana jest w następujących formach: - rodzinnych wczasów krajowych (14-dniowe turnusy wczasowe) oraz pobytów weekendowych, - wypoczynku dla dzieci i młodzieży (kolonie, obozy, zimowiska, zielone klasy), - wypoczynku zagranicznego (wczasy, kolonie i obozy zagraniczne). Powyższe ośrodki, w oparciu o posiadaną bazę konferencyjną, zapewniają również potrzeby szkoleniowe środowiska wojskowego, organizując odprawy, szkolenia i konferencje dla komórek organizacyjnych MON. Szczegółowe zasady organizacji i prowadzenia działalności wczasowej w resorcie obrony narodowej określa decyzja Nr 153/MON/PSSS Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 czerwca 2004 r. w sprawie działalności wypoczynkowej w resorcie obrony narodowej. 2. WYMIENNE WCZASY ZAGRANICZNE W ramach przynależności Wojska Polskiego do Międzynarodowego Komitetu Koordynacyjnego Wojskowych Służb Socjalnych CLIMS oraz w oparciu o podpisane porozumienia dwustronne, organizowany jest w Polsce na bazie WDW/WZW zakładów budżetowych wymienny wypoczynek zagraniczny. W wyniku aktywnej współpracy międzynarodowej, obecnie żołnierze WP mogą wypoczywad w ramach zorganizowanych grup wczasowych (zapewniony transport zbiorowy, bogaty program pobytu) w tak atrakcyjnych turystycznie krajach, jak Grecja, Hiszpania, Portugalia, Turcja, Bułgaria czy Rumunia. Niezależnie od tego, w wymienionych krajach można zamówid wypoczynek indywidualnie i taka możliwośd istnieje też w odniesieniu do Czech, Węgier, Austrii, Niemiec, Belgii, Holandii, Francji i Włoch. Oferta w tym zakresie jest więc bardzo szeroka i może zaspokoid różnorodne wymagania i oczekiwania. Duże znaczenie przywiązuje się także do zagranicznej wymiany młodzieżowej. Dzieci żołnierzy, mogą uczestniczyd w organizowanych corocznie międzynarodowych obozach młodzieżowych, które odbywają się w Niemczech, Hiszpanii, Bułgarii, Czechach, we Włoszech i na Węgrzech. Wojsko Polskie również organizuje takie obozy, np. w WZW w Solinie (polsko węgierski) czy w WDW w Rogowie (polsko - niemiecki z udziałem dzieci z Francji, Niemiec oraz paostw nadbałtyckich). 3. FORMY POMOCY SOCJALNEJ Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu korzystania przez żołnierzy zawodowych, małżonków i dzieci pozostających na ich utrzymaniu z bezpłatnych przejazdów oraz innych świadczeo socjalno-bytowych,

13 w resorcie Obrony Narodowej realizowane są następujące programy osłonowe, adresowane do gorzej sytuowanych materialnie rodzin żołnierzy zawodowych: 3.1. Dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci żołnierzy zawodowych w formie kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z leczeniem albo pobytem na leczeniu sanatoryjnym. Program realizowany jest zarówno na bazie resortowych ośrodków wypoczynkowych, jak również w cywilnych placówkach wypoczynkowych. Wysokośd dofinansowania wypoczynku uzależniona jest od uzyskiwanego średniego dochodu na osobę w rodzinie żołnierza zawodowego i wynosi od 40% do 90% ceny skierowania. Wypłata dofinansowania następuje na wniosek żołnierza zawodowego, do którego dołącza dowód wniesienia opłaty, potwierdzenie pobytu dziecka na wypoczynku oraz dokumenty potwierdzające wysokośd uzyskiwanych dochodów. Dofinansowanie przyznaje i wypłaca dowódca jednostki wojskowej, na której zaopatrzeniu finansowym pozostaje żołnierz Dopłaty do turnusów rehabilitacyjnych dzieci żołnierzy zawodowych. Program adresowany jest do dziecka żołnierza zawodowego, które posiada aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności bądź grupie inwalidzkiej lub przyznany zasiłek pielęgnacyjny. Dopłata może byd przyznana nie częściej niż dwa razy w roku, a jej wysokośd wynosi 80% poniesionych kosztów z tym, że nie może byd wyższa niż 130% kwoty najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego. Z dopłaty w wysokości 40% poniesionych kosztów za zakwaterowanie i wyżywienie, mogą również korzystad rodzice lub opiekun przebywając wraz z dzieckiem na turnusie rehabilitacyjnym. Dopłata ta nie może byd jednak wyższa niż 60% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego Dopłaty do wypoczynku w ramach programu Tanie wczasy. Program realizowany w formie wypoczynku rodzinnego, poza sezonem, na bazie resortowych, całorocznych ośrodków wypoczynkowych. Program adresowany jest do rodzin żołnierzy zawodowych, w których przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 50% kwoty najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego, jak również do żołnierzy zawodowych poszkodowanych w czasie pełnienia służby poza granicami paostwa (którzy zostali ranni lub zachorowali w związku z pełnieniem tej służby) oraz członków ich rodzin - bez względu na wysokośd dochodów uzyskiwanych w rodzinie żołnierza zawodowego Pełne pokrycie kosztów wypoczynku dzieci żołnierzy zawodowych. Świadczenie to realizowane jest na bazie WDW/WZW zakładów budżetowych. Z tej formy osłony socjalnej korzystad mogą dzieci z rodzin żołnierzy zawodowych, w których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 40% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego Zapomogi pieniężne Zapomogi finansowe mogą byd udzielane żołnierzom na ich wniosek lub z urzędu

14 w przypadku zdarzeo losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci członka rodziny oraz z innych przyczyn powodujących istotne pogorszenie warunków materialnych. Warto zaznaczyd, że w ramach funduszu na nagrody i zapomogi dla żołnierzy zawodowych wypłaca się zapomogi żołnierzom, którzy ulegli wypadkowi podczas wykonywania zadao służbowych w operacjach pokojowych i stabilizacyjnych poza granicami paostwa oraz małżonkom albo dzieciom lub rodzicom żołnierzy zawodowych, którzy ponieśli śmierd lub zaginęli podczas wykonywania zadao służbowych Wykup uprawnieo do ulgowych przejazdów środkami PKP Rokrocznie resort ON wykupuje w drodze porozumienia z właściwą spółką Grupy PKP SA - uprawnienia do przejazdów z 50% ulgą wszystkimi rodzajami pociągów w komunikacji krajowej, w klasie dowolnej. IV. PLANOWANE ZMIANY W SYSTEMI ZABEZPIECZENIA SOCJALNEGO ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH Zakłada się utrzymanie obowiązujących należności. Prowadzone są prace nad projektem ustawy zmieniającej ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892) - zmierzające do objęcia tymi należnościami żołnierzy nowych form służby. Prowadzone są również prace zmierzające do zwiększenia procentowego wymiaru gratyfikacji urlopowej. Warto dodad, że w projekcie ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz zmianie niektórych innych ustaw zakłada się zwiększenie wysokości gratyfikacji urlopowej, która nie może byd niższa niż 35% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego. Jednocześnie zaproponowano rezygnację z przysługującego obecnie zryczałtowanego ekwiwalentu pieniężnego za przejazd raz w roku na koszt wojska do dowolnie wybranej miejscowości w kraju i z powrotem. Projekt wprowadza także gratyfikację z tytułu posiadania wysokiej sprawności fizycznej. Ponadto wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom żołnierzy poszkodowanych w misjach wojskowych prowadzonych poza granicami Polski, resort obrony narodowej podejmuje nieustanne wysiłki prawne i organizacyjne, aby zadośduczynid wszelkim stratom poniesionym przez tych żołnierzy, zarówno zdrowotnym, moralnym jak i psychicznym. Przygotowany i realizowany w resorcie obrony narodowej pakiet świadczeo socjalnych skierowany do żołnierzy poszkodowanych, jak również ich rodzin obejmuje między innymi: świadczenia odszkodowawcze, ochronę ubezpieczeniową, zapomogi pieniężne, renty inwalidzkie i rodzinne, należności przy zwolnieniu ze służby i pośmiertne. Dodatkowo żołnierze poszkodowani w operacjach pokojowych uprawnieni są również do pomocy psychologicznej oraz świadczeo opieki zdrowotnej. Większośd ze wskazanych uprawnieo została wprowadzona w życie w ostatnich latach, co świadczy o tym, że resort obrony narodowej nie pozostaje obojętny wobec problemu poszkodowanych oraz ich rodzin. Ponadto tzw. małej nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz zmianie niektórych innych ustaw, wprowadzono zmiany mające na celu:

15 rozszerzenie pomocy rekonwersyjnej na członków najbliższej rodziny żołnierza, który zaginął lub poniósł śmierd w związku z wykonywaniem zadao służbowych, zagwarantowanie pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki dla dziecka po zmarłym żołnierzu, wprowadzenie możliwości przyznania zapomogi byłemu żołnierzowi niezawodowemu. Ustawa ta została uchwalona w dniu 24 października 2008 r. przez Sejm, a weszła w życie 28 grudnia 2008 r. (Dz.U. nr 208 poz. 1308). Poniżej przedstawiono rozwiązania przewidywane przez przedmiotową ustawę o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz zmianie niektórych innych ustaw (w rozbiciu na poszczególne ustawy ulegające zmianie). 1. Zmiany w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892) Zmiany obejmują system udzielania zapomóg. Poszerzone zostaną uprawnienia Ministra Obrony Narodowej w ten sposób, że w przypadku zaginięcia żołnierza zawodowego w związku z wykonywaniem zadao służbowych lub jego śmierci, pomocy takiej będzie udzielad Minister Obrony Narodowej, po powzięciu informacji o takim zdarzeniu. Zapomoga będzie przyznawana małżonkowi, dzieciom pozostającym na utrzymaniu żołnierza zawodowego lub jego rodzicom. Projektowane przepisy zakładają udzielenie bezterminowej pomocy rekonwersyjnej żołnierzom zawodowym, którzy zostali zwolnieni z czynnej służby wojskowej wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską trwałej lub czasowej niezdolności do służby wojskowej w następstwie wypadku lub choroby pozostających w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej poza granicami paostwa. Wprowadzono także przepis uprawniający małżonka oraz dzieci pozostające na utrzymaniu żołnierza, który zaginął lub poniósł śmierd w związku z wykonywaniem zadao służbowych do korzystania z pomocy rekonwersyjnej dotyczącej podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania, doradztwa zawodowego lub pośrednictwa pracy. 2. Zmiany w ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.). Zmiana umożliwia żołnierzom zwolnionym z czynnej służby wojskowej (wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską trwałej lub czasowej niezdolności do służby wojskowej w następstwie wypadku lub choroby wynikłych z pełnieniem czynnej służby wojskowej) skorzystanie z pomocy rekonwersyjnej w okresie dwóch lat od dnia zwolnienia z tej służby. Wyjątek stanowią żołnierze, którzy doznali obrażeo lub chorób mających związek z pełnieniem służby wojskowej poza granicami paostwa (ta grupa uprawnionych będzie mogła korzystad bezterminowo). Małżonek oraz dzieci pozostające na utrzymaniu żołnierza, który zaginął lub poniósł śmierd w związku z wykonywaniem zadao służbowych, także będą mogli korzystad z powyższej pomocy, świadczonej przez organy wojskowe właściwe do spraw aktywizacji zawodowej. 3. Zmiany w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.).

16 Nowelizacja zapewnia możliwośd kontynuowania nauki przez osierocone dzieci żołnierzy niezawodowych. Gwarantuje ona pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki dziecka, które pobiera rentę rodzinną przyznaną w ramach uprawnieo rodzin zmarłych żołnierzy i inwalidów wojskowych. 4. Zmiany w ustawie z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 693, z późn. zm.). Podobnie jak w nowelizacji ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zakłada się, że w przypadku zaginięcia żołnierza w związku z wykonywaniem zadao służbowych lub jego śmierci Minister Obrony Narodowej będzie przyznawał zapomogę członkom rodziny żołnierza. Przewiduje się również, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach Minister Obrony Narodowej będzie mógł przyznad zapomogę byłemu żołnierzowi, który został zwolniony z czynnej służby wojskowej w trakcie jej trwania, w wyniku uznania go ze względu na stan zdrowia za trwale lub czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej, w następstwie zranieo, kontuzji i innych obrażeo lub chorób mających związek z pełnieniem czynnej służby wojskowej. 5. Zmiany w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z późn. zm.). Przewidywana zmiana ustawy w zakresie funduszu socjalnego oraz formy przekazywania świadczeo emerytalno-rentowych wynika z potrzeb racjonalnego gospodarowania funduszem socjalnym oraz wychodzi na przeciw oczekiwaniom emerytów i rencistów wojskowych. Zmiany dotyczą także rodzin pozostałych po żołnierzach, których śmierd nastąpiła w związku z wykonywaniem zadao służbowych. W szczególności przewiduje się pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki (analogicznie do zmian w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin). Obejmuje ona dzieci, które ukooczyły 16 lat życia, kontynuujące naukę, nie dłużej jednak niż do 25 lat życia. Ponadto ustawa zakłada podniesienie progu miesięcznego dochodu warunkującego możliwośd korzystania ze świadczeo socjalnych, odpowiednio z 70% do 90% kwoty stanowiącej trzykrotnośd najniższej emerytury w przypadku gospodarstw wieloosobowych oraz z 85% do 95% wymienionej kwoty w przypadku gospodarstw jednoosobowych. Jednocześnie wprowadza się możliwośd przyznania zapomogi pieniężnej w szczególnie uzasadnionych przypadkach również w sytuacji przekroczenia wspomnianego poziomu dochodu.