DZWON NIEDZIELNY. Międzynarodowa powaga Papiestwa. ILUSTROWANY TYGODNIK KATOLICKI. Należyłość pocztowa opłacona ryczałtem.

Transkrypt

1 Należyłość pocztowa opłacona ryczałtem. Nr. 5. Kraków, 1 lutego Rok 1. DZWON NIEDZIELNY ILUSTROWANY TYGODNIK KATOLICKI. lu if iim m m u m iiiiiiiim iim iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim iiiim m iiiiim iiiiu : J llillllllllllllllllltll ill P rzedpłata w y n o si: Redakcja i Administracja: = n a ca ły ro k 7 zt,n a pół r o k u 3*50zl, = = -w-r 1 r />,«n a m iesiąc 60 groszy. 1,1 KraKOW, b ld U ia 5. N u m e r pojedyn czy 15 gro sz y p f. Q u i ii i i m im im im iiiim iiiiim m m m m im iiiiiim im m m iiim m iiiim iiim i^ Ceny ogło szeń : C a ła s t r o n a 120 z ł p ó ł s t r o n y 60 z ł., = In lu o 30 * - i/s u 1 > «Z a j e d n o ł a m o w y w i e r s z m m. 20 g r o s z y. = " '= N a s t r o n i e 1 - s z e j 4 r a z y d r o ż e j, w t e k ś c ie 3 r a z y d r o ż e j. - N a d e s ł a n e 500/0 d r o ż e j n it tlllllllltlltlllllllltllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllłllin : 711II111111II11! 1) Ul 11 III II in: ń llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllh IIIH IIIM in? Międzynarodowa powaga Papiestwa. Z d a w a ło s ię n ie k t ó r y m, ż e w r o z h u k a n y c h f a la c h m ię d z y n a r o d o w e j b u r z y, r o z p ę t a n e j w c z a s ie o s t a t n ie j w o jn y, u t o n ie t a k ż e i Ł ó d ź P io t r o w a. W s z a k h a s łe m r e w o lu c ji s o c ja l i s t y c z n e j, w c ie lo n e j w c z y n r o s y js k i e g o b o ls z e w iz m u, b y ło i j e s t : zburzyć trony i ołtarze'*. N a jp ie r w t r o n y, b o o n e i t y lk o o n e p o d p ie r a ją je s z c z e t ę s t a r a, w a l ą c ą s ię ju ż w g r u z y b u d o w ę r z y m s k ą 11. P o - s t r ą c a ć k o r o n y, o b a lić p o w a g ę w s z e lk ie j w ła d z y, a w te d y ł a t w a ju ż b ę d z ie w a lk a z c z a r n ą m ię d z y n a r o d ó w k ą 11. Ż y c ie p o k a z a ło je d n a k z u p e łn ie c o ś p r z e c iw n e g o, n iż s ię n i e p r z y ja c i e l e K o ś c io ła r z y m s k o k a t o l ic k i e g o s p o d z ie w a li. O łta r z e n ie p o w a liły s ię z a t r o n a m i, b o s ię n ie n a t r o n a c h o p ie r a ją. O w s z e m o n e t o, o łt a r z e ś w ią t y ń k a t o l i c k i c h, b y ł y u n a s w P o l s c e, w r , je d y n ą o s t o ją w ś r ó d p o w s z e c h n e g o z a m ę tu i o g ó ln e j b e z w ła d z y. K o ś c i ó ł k a t o l i c k i w P o l s c e, p r z e z s w ą o r g a n i z a c ję i s w o ją p r a c ę c o d z ie n n ą, z a c h o w a ł w r i w p o c z ą t k a c h r s p o łe c z e ń s tw o n a s z e o d k r w a w e j r e w o lu c ji, k t ó r a p r z e c ie ż d o o k o ła n a s z y c h g r a n ic s ię p a l i ła i n a g m a c h n a s z e j c o d o p ie r o z g r o b u w s t a ją c e j p a ń s tw o w i p ło n ą c e r z u c a ła ż a g w ie. * * * M im o w s z y s t k ic h n a l e c i a ł o ś c i w o je n n y c h, m i m o n ie w ą t p liw e g o z a c o f a n ia n a w ie lu p o ła c i), p r z e c ie ż p o w a g a p r a w d r e l i g ijn y c h w z r o s ła d z iś m ię d z y lu d ź m i. W u m y s ła c h d z is ie js z y c h p a n u je j a k a ś m y ś l g łę b s z a, k t ó r a p y t a : N a c z e m w ł a ś c i w ie o p r z e ć p o r z ą d e k ś w i a t a? G d z ie s z u k a ć r o z w ią z a n ia t y lu d r ę c z ą c y c h p r o b le m ó w, j a k n. p. s t o s u n k u r o b o tn ik ó w d o p r a c o d a w c y z a b e z p ie

2 Str. 2 DZWON NIED ZIELNY" N r. 5. c z e n ia ś w ia t a p r z e d n o w ą a n ie s p o d z ie w a n ą z a s a d z k ą w o je n n ą, w ja k i s p o s ó b z a p r o w a d z ić w s p o łe c z e ń s tw ie z a m iło w a n ie p r a c y, o b o w ią z k u, o f i a r y? I o t o i n s t y n k t o w ie z w r a c a ją s ię o c z y k u te m u, k t ó r e m u s a m B ó g p o w ie d z ia ł: Ty jesteś opoką". S to -lic a A p o s t o l s k a s t a ł a s ię w c z a s ie w o jn y i p o w o jn ie t ą l a t a r n i ą m o r s k ą, n a k t ó r ą o c z y z w r ó c o n e m a ją w s z y s t k ie p a ń s t w a i w s z y s t k ie n a r o d y, b o n ie m i w ie lk a b u r z a d o t ą d je s z c z e m io ta. P r z e d w o jn ą t r z y t y lk o p a ń s t w a m ia ły w R z y m ie s w o ic h s t a ł y c h p r z e d s t a w ic ie li. D z is ia j j e s t ic h 3 5 i t o n ie t y l k o k a t o l i c k i c h, a le s c h i z m a t y c k i c h. p r o t e s t a n c k i c h i a n g l i k a ń s k i c h. # * * P r z y t o c z y m y k i lk a d a t, b o t e n ie r a z n a jl e p i e j p r z e k o n y w u ją. N a p o c z ą t k u w o jn y p o s ła ła A n g l ja d o W a t y k a n u p. H e n r y k a H o w a r d a ( 1 2 g r u d n ia ) C h w ilo w e to p r z e d s t a w ic ie ls tw o z m ie n iła A n g lja w s t y c z n i u n a s t a ł ą l e g a c ję, a k r e d y t o w a n ą p r z y S t o l i c y ś w. W r p r u s k a l e g a c ja p o d n ie s io n ą z o s t a ł a d o s t o p n ia a m b a s a d y, ja k o p r z e d s t a w ic ie ls tw o c a ł y c h N ie m ie c. O d r o k u z a ś o s o b n e g o p r z e d s t a w ic ie la p r z y S t o l i c y ś w. m ie ć b ę d z ie, p o z a w a r c iu k o n k o r d a t u, B a w a r ja. O d r b a w i w R z y m ie p r z e d s t a w ic ie l R z e c z y p o s p o lite j P o l s k i e j, a u s t r ja c k i e j, c z e s k i e j, J u g o s ł a w ji, S t a n ó w Z je d n o c z o n y c h, P e r u, V e n e z u e li i B r a z y l ji. W r p o s y ł a s w e g o p r z e d s t a w ic ie la K r ó le s t w o w ę g ie r s k ie, C h ili, A r g e n t y n a, B o l iw ja, K o s t a - R i k a, N i k a r a g w a j, P a r a g w a j, S t. D o m in g o, S a lw a d o r. U r u g w a j, P a n a m a. D o łą c z m y j e s z c z e L it w ę, L e t t o n ję, L u k s e m b u r g, S z w a jc a r ję, B e l g ję, G r e c ję, H o la n d ję, F i n l a n d ję, B u ł g a r ję, U k r a in ę, R u m u n ję, P o r t u g a l ję i H a it i, a b ę d z ie m y m ie ć p r z e g lą d w s z y s t k i c h a m b a s a d, p o s e ls tw lu b c z a s o w y c h p r z e d s t a w ic ie li p a ń s t w, k t ó r e od c z a s u w o jn y u z n a ły z a w s k a z a n e n a w ią z a ć s t o s u n k i z e S t o l i c ą św. N ie m a ją w p r a w d z ie s w e g o p r z e d s t a w ic ie la w R z y m ie J a p o n ja. a n i C h in y. A le C h ir o O b ito, m ik a d o ja p o ń s k i, m im o ż e p o g a n in, z ło ż y ł l a t te m u k i l k a w iz y t ę O jc u ś w. w c z a s ie s w e j p o d r ó ż y p o E u r o p ie. A w r m a r s z a łe k c h iń s k i. T s a o K u n, u w a ż a ł z a s t o s o w n e z a w ia d o m ić O jc a św. o s w y m w y b o r z e n a p r e z y d e n t a C h in, o r a z z a p e w n ić S t o l i c ę ś w. o s w e j g ł ę b o k i e j d la n ie j p r z y ja ź n i. * * * P r z y t o c z o n e f a k t a d o w o d z ą, iż p o w a g a m ię d z y n a r o d o w a P a p ie s t w a w z r o s ła b a r d z o p o o s ta t n i e j w o jn ie. Ś w ia d e c tw e m t e g o n a W s c h o d z ie j e s t p o m n ik p a p ie s k i w m u z u łm a ń s k im K o n s t a n ty n o p o lu, b u d o w a n y p r z e z b y łe g o s u ł t a n a, p rz e z w ic e - k r ó la E g i p t u, p r z e z n a c z e ln e g o ra b in a - T u r c ji i d w u p a,t r ja r c h ó w a r m e ń s k ic h, z n a p is e m : Wielkiemu Papieżowi, w czasie tragedji światowej, Benedyktowi XV., dobroczyńcy ludów, bez różnicy narodowości i religji, na znak wdzięczności Wschód. D o w o d e m t e g o n a Z a c h o d z ie j e s t 3 5 a m b a s a d i p o s e ls tw w R z y m ie, p r z y w ię ź n iu w a t y k a ń s k i m " o b e c n y c h. I ja k ż e w o b e c t e g o n a z w a ć u n a s t y c h lu d z i, k t ó r z y w i e l k o ś ć " P o l s k i w id z ą w o d e r w a n iu s ię o d R z y m u? J e d y n i e t y lk o g r u b ą n ie ś w ia d o m o ś c i ą m o ż n a s o b ie ic h c z y n y t łó m a c z y ć. Walka z pijaństwem w Polsce. Z w ią z e k N a u c z y c ie li a b s t y n e n t ó w z P o z n a n ia z a m ie s z c z a w Ś w i c i e " o d e z w ę d o N a u c z y c i e l s t w a c a ł e j P o l s k i w s p r a w ie w a l k i z p ija ń s t w e m. Z o d e z w y t e j p r z y t a c z a m y n a s t ę p u ją c e u w a g i: P o l s k a z n a jd u je s ię p o w o jn ie w b a r d z o n i e b e z p ie c z n y m s t a n i e. A lk o h o liz m s z e r z y s ię u n a s w z a s t r a s z a ją c y s p o s ó b. P i j ą ju ż n ie t y l k o j m ę ż c z y ź n i, a l e i k o b ie t y, n ie t y l k o s t a r z y, a le j n a w e t m ło d z ie ż i d z ie c i. N ie d a w n o te m u s p o r z ą d z o n a s t a t y s t y k a k i l k u s z k ó ł w a r s z a w s k ic h w y k a z a ł a, ż e 65% dzieci szkolnych zatruwa się alko- j holem! K t o w y le c z y n a r ó d z t e j w i e lk i e j c h o r o b y, k t o p r z e r w ie t e z ło w r o g ie z a p u s t y, w k t ó r y c h n a s z e p o k o le n ie ś w ie ż o u z y s k a n ą w o ln o ś ć n a ś m ie r ć z a p ić g o t o w e? J a k o l e k a r z a t e j s t r a s z n e j e p id e m ji w z y w a ją n iż e j p o d p is a n i n a u c z y c i e l a p o ls k ie g o. O n o b d a r z o n y t a k w ie lk ie m z a u f a n ie m r o d a k ó w, o n ja k o s ó l z ie m i p o ls k ie j p o w in ie n p ie r w s z y z a w o ła ć n a t r w o g ę i s k i n ą ć w p ie r w s z y m s z e r e g u d o w a lk i o w y tr z e ź w ie n ie n a r o d u. T o ć w s z y s t k i e z a b ie g i je g o c i ę ż k i e j p r a c y w n iw e c z s ię o b r ó c ą, g d y a l k o h o l s e r c a m ło d z ie ż y s o b ie p o d b ije. J a k ż e w s p a n ia łą l e k c ję w s t r z e m ię ź liw o ś c i d a j 3 n a m p o w o jn ie k r a j, k t ó r y t a k w a ln ie p r z y c z y n ił s ię d o w y s w o b o d z e n ia n a s z e j o jc z y z n y! O d S ty c z n ia r o k u o b o w ią z u je w S t a n a c h Z je d n o c z o n y c h A m e r y k i p r a w o, k t ó r e b e z w z g lę d n ie z a k a z u je d o w o z u, w y w o z u, -w y ro b u i s p r z e d a ż y n a p o jó w a lk o h o lo w y c h. T a A m e r y k a, k t ó r e je s z c z e w r o k u p r z e p iła d w a m il ja r d y d o la r ó w, p o s t a n o w iła po w o jn ie o s z c z ę d z a ć c o r o k t e n o lb r z y m i k a p i t a ł i z w o li n a r o d u z a m k n ę ła je d n y m z a m a c h e m w s z y s t k ie s z y n k i, k t ó r y c h b y ło w e w s z y s t k ic h s t a n a c h w y r a ź n ie s t o s ie d m d z ie s ią t siedim t y s i ę c y s ie d m s e t d z ie w ię ć d z ie s ią t.

3 Nr. 5. DZWON NIEDZIELNY" J e s t to w d z ie ja c h je d n o z n a jw i ę k s z y c h z w y c i ę s t w r a s y a n g l o s a s k i e j, t e m p i ę k n i e js z e, ż e p o k o jo w e, k u l t u r a l n e, b ło g o s ła w ie ń s t w a p e łn e. J e s t to z a t e m t r iu m f n a u c z y c i e l s t w a a m e r y k a ń s k i e g o, k t ó r e o d l a t k ilk u d z ie s ię c iu n ie c iło w m ło d y c h s e r c a c h ś w ię t y z a p a ł d o b e z w z g lę d n e j w s t r z e m ię ź liw o ś c i. T o t e ż w y b itn i o b y w a t e le t e g o k r a ju s z l a c h e t n ą d iu n ą n a t c h n ie n i, w ie lk ą, p r z y s z ło ś ć r o k u ją s w e j o jc z y ź n ie. W e d łu g o b lic z e ń p r z e d w o je n n y c h w y d a w a li P o l a c y m iljo n ó w m a r e k r o c z n ie n a w ó d k ę, p iw o i w in o. D z iś t a s u m a z a p e w n e w z r o s ła. B o g a t a, p o tę ż n a, z w y c i ę s k a A m e r y k a o s z c z ę d z a, a b y s ię je s z c z e w ię c e j z b o g a c i ć i je s z c z e b a r d z ie j s p o t ę ż n ie ć, m y, u b o d z y, s ła b i, n ie w o lą w y c ie ń c z e n i, p ije m y, a b y je s z c z e b a r d z ie j z u b o ż e ć, j e s z c z e b a r d z ie j o s ł a b n ą ć i p o p a ś ć w n ie w o lę je s z c z e o k r o p n ie js z ą. S t a r a p r z e p o w ie d n ia m ó w i: W P o l s c e n ie b ę d z ie d o b r z e, p ó k i n ie b ę d z ie b a r d z o ź l e! N a d e s z ł a t a c h w ila. J e s t ju ż b a r d z o ź le, ju ż n a d p r z e p a ś c ią s t o im y, ju ż je d e n a s t a g o d z in a d la n a s w y b iła. N ie m a m y a n i c h w ili c z a s u d o s t r a c e n i a. N a jw ię k s z y n a s z s k a r b p a ń s tw o w y, W o k u o ś ć je s t z a g r o ż o n a! D la t e g o p u k a m y d o s z l a c h e t n y c h s e r c n a u c z y c i e l s t w a p o ls k ie g o t a k s z k ó ł p o w s z e c h n y c h i w y d z ia ło w y c h, j a k g im n a z jó w i u n iw e r s y t e tó w : k o le d z y, p o d a jm y s o b ie b r a t n i e d ło n ie d o n i e u b ł a g a n e j w a lk i z a lk o h o le m, r a t u jm y d z ie c i, r a t u jm y m ło d z ie ż, r a t u jm y n a r ó d! Zarząd Związku Nauczycieli Abstynentów1*: D r L. P o s a d z y, b i b ljo t e k a r z u n iw. w P o z n a n iu, p r e z e s : D r E. P i a s e c k i, p r o f. u n iw. w P o z n a n iu, w ic e p r e z e s ; S o b a s z e k, p r o f. szik. b u d ó w, w P o z n a n iu, s e k r e t a r z ; K s. T. G a łd y ń s k i i t. d. P o ty c h m o d litw a c h k a p ła n k ro p i św ie ce w od ą św ię c o n ą i o k a d z a k a d z id łe m p o b ło g o sła.w ion em. N a stę p n ie św ie ce p o św ięco n e k a p ła n c e le b r u ją c y ro z d a je o b ecn em u d u ch o w ie ń stw u (i e w e n tu a ln ie ta k ż e w ier- Matka Boska Łaskawa, łamiąca gromy gniewu Bożego. Obraz w kościele Marjackim w Krakowie. [ r a m i a świecenia świec k o ś c i e M. P rz e d ro z p o cz ę cie m S u m y, k a p ła n c e le b r u ją c y, w s z a ta c h litu rg ic z n y c h k o lo r u fio le to w e g o, p r z y s tę p u je z a sy stą, do o łta r z a, a ż e b y d o k o n a ć c e r e in o n ji p o św ię c e n ia g ro m n ic. P rz e d e w s z y s tk ie m o d m aw ia on p ięć m o d litw i prosi w n ich P a n a B o g a, a b y r a c z y ł św ieco m ty m u d z ie lić b ło g o s ła w ie ń s tw a, a ż e b y ci, k tó r z y się niem i z w ia rą p o słu g iw a ć będą., d o z n a w a li o p ie k i B o ż e j na zd row iu d u szy i c ia ła, n a lą d z ie i m otzu, o ra z ż e b y o g ie ń m iło ś c i B o ż e j ro z g o rz a ł w s e r c a c h w ie rn y c h t a k, iżby k ie d y ś m o g li b y ć p rz e d sta w ie n i B o g u w św ią ty n i c h w a ły ; p ro si też k a p ła n w t.ych m o d litw a c h, ż e b y s e r c a n a sz e o ś w ie cił D u ch Ś w ię ty, a ż e b y ś m y w te m św ie tle od ś le p o ty g rz e ch u u w o ln ien i m o g li p o z n a ć, c o je s t k u z b a w ien iu n aszem u i pop rzez cie m n o ści te g o ś w ia ta m o g li d o jś ć d o n ie g a - s tlą c e j n ig d y ś w ia tło ś c i w ie c z n e j. n y m ) p rzed o łta rz e m. T o ro z d a w a n ie św ie c o z n a cz a, że w s z y s c y je s te ś m y u c z e stn ik a m i ś w ia tła ła s k i C h ry stu s a P a n a, k tó r y je s t ow ą św ia tło ś c ią, co o św ie ca k a ż d e g o p rz y c h o d z ą c e g o n a ś w ia t ( J a n 1.). P o d c z a s ro z d a w a n ia św ie c ś p ie w a c y ś p ie w a ją p rzecu d n y h y m n sęd z iw e g o S y m e o n a : Teraz puszczasz P a n ic, słu g ę Twego w pokoju, według słowa Twego. Gdyż o c z y moje oglądały zbawienie Twoje, k tó re ś z g o to w a ł przed obliczmością wszystkich n arod ów św ia tło ść na objawienie poganów i chwalę ludu Twego izraelskiego" (Ł u k. II, ). S ło w a ś w ia tło ś ć na o b ja w ie n ie p o g a n ó w " p o w ta rz a ją śp ie w a c y sz e ść ra z y. K o śc ió ł św ię ty w te n sp o só b w y ra ż a s w o ją r a d o ść z p ow odu św ia tło ś c i, jaika z a b ły s ła nad św ia tem p rzez p rz y jś c ie C h ry stu s a P a n a, r o z p r a s z a ją c cie m n o ści g rz e ch u i błęd u. P o ro zd an iu św ie c k a p ła n o d m a w ia je s z c z e je d n ą m o d litw ę i p ro si o ła s k ę w e w n ę trz n ą, o św ia tło C h ry stu so w e, k tó r e g o zew n ętrz n y m w y ra z e m je s t c a ły ten ob ch ód. T e ra z n a p a m ią tk ę p ierw sz eg o z ja w ien ia się

4 Str. 4..DZWON NIEDZIELNY*1 Nr. 5. Chrystusa- Pana w świątyni jerozolim skiej (w 40 dmi po Narodzeniu) odłbywa się procesja z zapal onemi świecami. Podczas tej procesji kler na przemian ze śpiewakami nuci piękne o głęboikiąj treści hymny. H ym ny te zwracają się do m ieszkaiiców Jerozolim y z wezwaniem, by sw ego Mesjasza i króla, który w tym dniu po raz pierw szy zjaw ił się w murach miasta świętego, uznali i przyjęli razem z Jego Matką, która niesie na rękach K róla odwiecznej chwały. P rz y tem wini :m im służyć za przykład pobożny starzec Symeon. P o procesji odprawia się Suma, a w szyscy, którzy m ają poświęcone gromnice, winni je mieć podczas Sumy zapalone na Ewangełję i od Podniesienia aż do Komunji świętej. Ks. Dr. K. M m i, ai. zw. kościół naiowf. Słyszy się dziś wiele o K ościele narodowym*'. R ozpraw iają głośno o nim jego zwolennicy i agitują w najrozmaitszy sposób, aby jednać członków. Mówią, że nabożeństwa są w nim bardzo piękne - księża po polsku mszę odprawiają spowiedzi niema, tylko, bicie się w piersi, że nie jest się zależnym od Papieża, że członkowie Kościoła narodowego do p iek ła. nie m ogą pójść,, bo go nie uznają. Słowem, wiele, w iele jest tam dobrych rzeczy**. Poruszę tu tylk o dwie sprawy, które t. zw. kościół narodowy** odrzucił, a które pod w zględem dydaktycznym mają doniosłe znaczenie. Są niemi: 1) Kościół rzymsko-katolicki, jako najwyższa powaga w rzeczach wiary i moralności; 2) Spowiedź. Czem jest religja? R eligja jeśt wyrazem świadomości istnienia Boga i zależności nasizej od Niego. B yły i są różne religje. Polacy w ogromnej większości w yznają religję katolicką. W szyscy zaś wierni katolicy stanowią Kościół katolicki, którego głow ą widomą jest Papież. Językiem, kościelnym jest język laeińskii. K ażd y człowiek, który religji nie pojmuje powierzchownie, który nie utożsamia religji z zewnętrznymi formami i obrzędami, nie twierdzi, że np. w tym kościele jest więcej religji, bo tu na procesji jest dużo obrazów i chorągwi a tam mniej tu więcej kadzą, a tam mniej, tu na inną nutę śpiewają, a tam na inną i t. d. A le jest on świadomy stosunku sw ego do Boga i pragnie i pragnie postępki sw oje tak unormować, żeby ten stosunek między, nim a Bogiem ścieśniał się, a nie oddalał... Przychodzi mu z pomocą Kościół katolicki, dając naukę nie tłumaczoną dowolnie, ale tak, jak Chrystus nauczał, wskazując mu jasno określony cel pracy i życia i środki wiodące do celu. Podkreślam wyrażenie naukę nie tłumaczoną dowolnie**, bo jak zegarków nic regulujemy dowolnie, ale stosujemy sdę do jednego czasu, jak miar i w a g nie stosujemy według naszego upodobania, ale musimy zastosować się do m iary przyjętej jak d o b r nie może być ceniony dowolnie, ale 'w edług kursu, taksamo i w tak subtelnych sprawach, jak wiara i sumienie nie może być stosowana dowolna nauka, d o wolne tłumaczenie, ale tłumaczenie pochodzące od autorytetu, a tym autorytetem jest K ościół rzym skokatolicki przez Jezusa Chrystusa założony. T. zw. kościół narodowy, a właściwie sekta, heretycka, odrzucając Papieża, odrzuca ów autorytet, a każdy ksiądz kościoła narodow. w rzeczach wiary jest sam autorytetem, zupełnie tak samo, jak u lutrów.. T o też u każdego zegarek inaczej nakręcony. W praktyce nad kształceniem charakteru autorytet w iele znaczy. F ryderyk W ilhelm Foerster, profuniwersytetu w Zurychu, protestant, w dziełach Twarde głowy. U l. Serce W ierzbow skiego zaczęło bić, jak młotem, list bowiem był od Zosi. Łatw o poznać jej pismo, bo zawsze w ycyfrow ane litery początkowe. Trząsł się cały ze wzruszenia. Długo trzym ał list w ręku, jak gd yby się go obawiał przeczytać. Cóż ona też może- mi pisać? T a k długo milczała! Może nędza zabłądziła w jej progi? A może jej mąż zmarł? Napewno blaga i, prosi o przebaczenie za wszystkie niegrzeczności i w iny względem ojca. N agle przypomniał sobie, że może o wnukach pisze coś i zdjęła go w ielka ciekawość. O tw orzył list gorączkow o, i... zawiódł się grubo. Zosia wcale nie błagała, ani nie przepraszała. Przeciwnie, pisała do ojca bardzo ostro, a nawet wym yślająco, że jest złym człowiekiem, ojcem bez serca, nielitościwym dla wnuków dziadkiem T a k haniebnie zapomnieć o własnem dziecku, które, wbrew temu, z wdzięcznością myśli o nim i nie chcieć widzieć dwóch wnuk ów. którzy się tak pięknie modlą za dziadka! i pisała Zosia., Jeżeli tatuś w ierzy jeszcze w Boga, i czwarte przekazanie, to niech przyjeżdża natychmiast do W arszawy, aby się zobaczyć już nie z własną córką ale z niewinnymi wnukami, którzy się. go tak bardzo spodziew ają! Po przeczytaniu listu uczuł się W ierzbow ski niewym ownie szczęśliwym. Nie posiadał się z radości. Latał po izbie, machał rękami, skrobał się po głow ie, poprawiał ubranie, aż zerwał dwa guziki, z kamizelki. Przeczytał list po raz drugi i trzeci. Tak mu dobrze robiło każde słówko! Prawdę pisze. Zasłużyłem na te wym ówki. Zosia dobre dziecko, ale ja jestem zły, ciężko, bardzo ciężko zgrzeszyłem przeciw wnukom m ów ił du -siebie. W tej radości ani się nie spostrzegł, że z listu wyleciał i spadł na podłogę kawałek papieru. D źw i gnął go po chwili. I to dopiero był powód do radości! B ył to dodatek listow y od wnuków. Dużemi, niezgrabnemu literami tyle było napisane: K ochany dziadziu, prosimy nas odwiedzić. A le natychmiast. Tak bardzo dziadzia czekamy. Jaś i Karolek**. W ierzbowskiem u zawróciło się w głow ie od: szczęścia.

5 Ni!'. 5. DZWON NIEDZIELNY" Str. 5 sw y c h O w y ch o w a n iu c z ło w ie k a " O s e k s u a ln e j e ty c e i p o d a g o g ic e ", m im o a ta k ó w z obozu p r o te s ta n c k ie g o, m ów i o K o ś c ie le r z y m s k o -k a to lick im, ja k o o je d y n y m cz y n n ik u w y ch o w a w cz y m c z ło w ie k a. R. H. B e n s o n w p o w ie śc i P a n ś w ia ta ", opis u ją c w a lk ę k a to lic y z m u z m a s o n e r ją, p o w ia d a : L u d zie b o w iem z ro z u m ie li n a r e s z c ie, że r e lig ja n a d p rz y ro d z o n a p o c ią g a za so b ą k o n ie c z n o ś ć is tn ie n ia a u to r y te tu a b s o lu tn e g o i że z d a n ia o s o b is te w sp ra w a ch w ia ry -nie s ą czem in n e m, ja k ty lk o ip o czątk iem ro z k ła d u ". A te r a z c o d o sp o w ied z i: W is to tę sp o w ied zi n ie b ęd ę się w d a w a ł, bo to n ie m o ja rz e c z. J a k o n a u c z y c ie l c h c ę ty lk o z a z n a c z y ć, c o je s t b a r d z ie j p e d a g o g ic z n e, c z y t y lk o u d e rz a n ie się w p ie rsi, ja k o w y ra z p o cz u cia w in y, cz y w y z n a n ie. O tóż u d e rz a n ie się w p ie rsi je s t. b a rd z o w y g o d n e i ła tw e, a le w y z n a n ie je s t cz a se m i p rz y k re. Je d n a k ż e sp o w ied ź św. w k o ś c ie le r z y m s k o -k a to lic k im m a n ie s ły c h a n ie w a ż n e z a d a n ie w y ch o w a w cz e. Cytuję w te j sp ra w ie g ło s fr a n c u s k ie g o p e d a g o g a J. P a y o ta (n ie k a to lik a ) w je g o d z iele O k s z ta łc e n iu w o li" : A le n a w e t d la ty c h, k tó r z y o d w a ż a ją się k u s ić o k s z ta łc e n ie sie b ie (ch o d z i o w o lę ), ja k ż e o g ra n i c z o n y je s t c z a s p o sia d a n ia! D o ro k u 2 7 je s te ś m y pop y c h a n i b e z d łu g ich ro z m y ś la ń n ad lo sem w ła sn y m, k ie d y zaś p o cz y n a m y p r a g n ą ć k ie ro w n ic tw a s a m o istn e g o, w ó w cz a s k a ż d y s p o s trz e g a się w p le c io nym w k o ło sto s u n k ó w, k tó r e g o w c ią g a. S e n zab ie r a tr z e c ią cz ęść is tn ie n ia, sp ra w y p o w szed n ie, u b ie- b ie r a n ie się, je d z e n ie, tra w ie n ie, w y m a g a n ia św ia to w e i zaw o d o w e, n ie u sp o so h ie n ie i ch o ro b y, p o zos ta w ia ją t a k m a ło cz a su n a ż y c ie w y ż sz e. Id z ie się w c ią ż d a le j i d a le j; d n i n a s tę p u ją po so b ie i k ie d y z a c z y n a m y ja s n o w id z ie ć ż y c ie, je s te ś m y ju ż s ta r z y. S tą d ow a cu d o w n a m o c K o ś c io ła k a to lic k ie g o, k tó r y w ie, d o k ą d p ro w a d z i lu d zi, a k tó r y d z ię k i sp o w ied zi i k ie ro w n ic tw u dusz św ia d o m y je s t n a jg łę b s z y c h p raw d p s y c h o lo g ji p r a k ty c z n e j i k re ś li s z e r o k ą d ro g ę d la w ie lk ie j trz o d y m a r jo n e te k, p o d trz y m u je s ła b y c h i c h w ie jn y c h i p o p y ch a w p ew n y m w y b itn ie je d n o s ta jn y m k ie ru n k u tłu m. k tó r y bez n ie g o pod w z g lę d em m o ra ln o ś c i z s tą p iłb y do p oziom u z w ie rz ę c ia lu b p o z o s ta łb y za n im. Ilu ż to d z is ia j lu d zi d o ty c h c z a s n ie w ierz ą c y c h w K o ś c ie le k a to lic k im sz cz ę ście z n a jd u je. G d y się ic h w y z n a n ia c z y ta, a z d ru g ie j s tr o n y s ły sz y s ię a g ita c ję s e k t y H o d u ra, tru d n o p o ją ć, że są b id z ie, k tó r z y <oćl K o ś c io ła k a to lic k ie g o oddiąga.ją in n y c h i je s z c z e u w a ż a ją s ię z a d o b ro cz y ń có w! Rudolf Hajnos n a u c z y c ie l s z k o ły p ow sz. w K ra k o w ie. D Z IA Ł G O SPO D A R C ZY. DROBNE INFORMACJE. Monopol sprzedaży soli. Z d niem 3 0 s ty c z n ia ro k u z o s ta je w p ro w a d z o n y je d n o lity m o n o p o l sp rz e d a ż y s o li n a ob szarze R z e c z y p o s p o lite j P o ls k ie j. Od d n ia t.ego p o cz ą w sz y, h a n d e l s o lą ja d a ln ą je s t p rz y w ile je m S k a r b u P a ń stw a. Z n a cz y to, iż k u p n o i sp rz e d a ż s o li ja d a ln e j w y w ó z i p rzy w ó z te jż e n a obsizar R z e c z y p o s p o lite j z z a g r a n ic y, o raz w sz e lk i in n y o b ró t s o lą je s t w y łą c z n y m m o n o p o lem P a ń s tw a. N a c z e ln y zanząd m o n o p o lu sp rz e d a ż y sp ra w u je m in iste r s k a rb u. S ó l ja d a ln a m oże b y ć sp rz e d a w a n a t y lk o w m ie js c a c h n a te n c e l p rz e z n a c z o n y c h i p rzepisom o z n a cz o n y m p rzez M in is te rstw o sk a r b u, k tó r e C o za p o c ie c h a m ie ć w n u k ó w, k t ó r z y ta k śli- o z n y lis t p o tr a fią n a p is a ć. J u ż s ą d u zi, b o u m ie ją p isa ć, a w ięc do s z k o ły ch o d z ą. I 011 ich a n i raz nie p rz y c is n ą ł do sw e g o s e r c a! S t a n W ie rz b o w sk i u c z u ł s ię m ło d y m. S z y b k ie m i k ro k a m i p o b ieg ł n a s tr y c h d o s k r z y n i, w y c ią g n ą ł z n ie j św ią te c z n e u b ra n ie, z pod k ro k w i w y ją ł p ie n ią d z e d obrze o p a k o w a n e i c ię ż k o z a o sz cz ę d z o n e. W y s z u k a ł s ta r ą la s k ę, rz e ź b io n ą w ła s n o rę c z n ie za m ło d y ch c z a só w i n ik o m u n ic n ie m ó w ią c, p u ścił się w d ro g ę d o W a rs z a w y. L u d z ie w e w si p a trz e li za nim z c ie k a w o ś c ią, g d z ie i d la c z e g o t a k p ęd zi. Z a k ilk a g o d z in p rz y sz e d ł n a s t a c ję i sia d ł n a k o le j, n ie c ie rp liw ie w y g lą d a ją c n a k a ż d e j s t a c ji, c z y to ju ż n ie W a r sz a w a. N it: b y ł n ig d y w m ie ś c ie s to łe c z n e m, w ię c d łu g o sz u k a ł, d o p ó k i z n a la z ł m ie s z k a n ie c ó r k i. W d rod ze kujpił ślic z n y c h ja b łe k d la w irników. G d y s ta n ą ł przed dom em w liś c ie w sk a z a n y m, p a tr z a ł d łu g o.po o k n a ch, c z y g o k to ś n ie w y g lą d a. T r o c h ę s ię m u n iesp od o - b a ło, że n ik o g o, ani ż y w e j d u sz y n ie w id a ć w ta k lic z n y c h o k n a c h. R o z c z a ro w a n y, z a c z ą ł b łą d z ić po s c h o d a c h. C ię ż k o to s z ło. N o g i trz y m a ły g o ja k o - ta k o, a le se r c e b iło g w a łto w n ie. C o k ilk a k ro k ó w m u sia ł s ta w a ć, a b y się w y sa p a ć. A on t a k b y c h c ia ł w id z ieć sw o ich w n u k ó w! Z w ie lk im tru d em z n a la z ł d rzw i, n a k tó r y c h w y p isa n a b y ła lic z b a w liś c ie p o d a n a. Z a p u k a ł. Z a c h w ilk ę o tw o rz o n o. T a tu s iu ro z le g ł się n a m ię tn y k r z y k i k to ś m u w p ad ł w o b ję c ia. J a k a ś d a m a o g lo sie je g o Z o si... B o on a b y ła. P ła k a ła, s z lo c h a ła i p ie sz cz o tliw ie c a ło w a ła o jc a po r ę k a c h. S e r c e W ie rz b o w sk ie g o te ż sto p n ia ło B y ł sz cz ę śliw y m i słó w k a n ie m ó g ł w y k r z tu s ić p rzez g a rd ło. Ł z y m u z a la ły o c z y i tw a rz. R u s z a ł w a rg a m i, le c z n ie z d o b y ł się n a w y p o w ie d zen ie a n i je d n e g o słowna. Z o siu, w n u k ó w, m o ich k o c h a n y c h w n u k ó w m i p o k a ż o d e z w a ł się po d łu ż sz e j ch w ili. J a ś i K a r o le k p rz y b y li n ie p ro sz e n i. Z o sia d ź w ig ła K a r e lk a i p o sa d z iła g o n a k o la n a c h o jc a. M iał c z te ry la ta. Ś lic z n e d z ie ck o. S z e ś c io le tn i J a ś z c ie k a w y m u śm iech em o g lą d a ł d z ia d z ia, k tó r e g o p rz y b y c ie ty le k rz y k u, p ła cz u i t a k i p rz e w ró t w y w o ła ło w dom u. (Ciąg dalszy nastąpi). Stefan K...

6 Str. 6 DZWON NIE D ZIE LN Y" Nr. 5. w y z n a cz a c e n y n a b y c ia i sp rz e d a ż y so li n a p o trz e b y m on opolu so ln e g o. Cena sprzedaży soli jadalnej dla konsumenta, będzie wyznaczona przez Ministerstwo skarbu. Wymiana uszkodzonych banknotów. W e d łu g n o w y c h p rz e p isó w o w y m ia n ie p ien ięd z y, z n isz cz o n y c h w sikutek o b ie g u, b ile ty sk a r b o w e p rz y j m uje B a n k bez ż a d n y c h p o trą c e ń i o g r a n ic z e ń. J e d n a k ż e b ile ty te n ie m o g ą w zb u d zać p o d e jrz e n ia, co do o s z u k a ń c z y c h z niem i m a n ip u la c ji i n ie m o ż e b r a k o w a ć w ię c e j, niż je d n a trz e c ia c z ę ś ć b ile tu, lu b trz y c y fr y nu m eru i je d e n podpis lu b je d n a c y f r a w z g lę d nie lite r a s e r ji i je d e n p odpis p rz y b ile ta c h p o zł. 5, 1 0, i 5 0 0, z d a tą 2 8 lu te g o r., o ra z po 5, 10 i 2 0 zł. z d a tą 1 5 lip c a ro k u. J e ś l i b r a k u je je d e n n u m er lu b je d n a s e r ja, m u sz ą b y ć d w a p o d p isy p rz y b ile ta c h po 2 0 i 5 0 zł. z d a tą 2 8 lu te g o r. Z a ta r c ie p o s z c z e g ó ln y c h c y fr n u m e ra c ji je s t p o w o d em od m ow y zm ia n y b ile tu b a n k o w e g o. B ile t s k le jo n y m oże s k ła d a ć się ty lk o z c z ę ś c i n a le ż ą c y c h d o te g o sa m e g o b a n k n o tu. B ile t y u s z k o d zone przez p o ż a r, pow ódź lu b in n e n a d z w y c z a jn e w y p a d k i, m o g ą b y ć w y m ien io n e ty lk o n a s k u te k k a ż d o ra z o w e g o p o sta n o w ie n ia d y r e k c ji B a n k u na w n io sek S k a r b c a E m is y jn e g o. Sprzedaż znaczków pocztowych. W m y śl rozporządzeni;'. M in isterstw a sk a rb u, obow iązan i są wszyscy sprzedawcy wyrobów tytoniowych w y k o n y w a ć stale ró w n ież sprzedaż znaczków i druków pocztowych. Z n a cz n a c z ę ś ć sp rz ed a w có w w yrobów ' ty to n io w y c h, w sp o só b n ie o b y w a te lslk i u c h y la się s y s te m a ty c z n ie od w y k o n y w a n ia sp rzed ar ży z n a c z k ó w p o c z to w y c h i n ie s p r z e d a je ic h w c a le lu b s p r z e d a je ty m t y lk o k iije n to m. k tó r z y c o k o lw ie k w sk le p ie z a k u p ią. C elem p o ło ż e n ia k re s u ty m n a d u ż y cio m, D y r e k c ja p o cz t i te le g r a fó w w K r a k o w ie z w ra c a się do pub lic z n o ści z p ro śb ą, a ż e b y w e w ła sn y m in te re s ie 0 każdym wypadku odmowy sprzedania znaczków 1 d ru k ó w p o cz to w y c h p rzez w ła ś c ic ie li sk le p ó w ty to n io w y ch donosiła bezzwłocznie (p isem n ie lu b u s tn ie ) Dyrekcji poczt i telegrafów (u l. W a r s z a w s k a L. 3, K ra k ó w ), lu b te ż n a c z e ln ik o w i n a jb liż s z e g o u rzęd u p o cz to w e g o, ce le m u k a r a n ia d o ty c z ą c e g o tra fik a n ta i zm u szen ia g o d o w y k o n y w a n ia sp rz e d a ż y z n a czk ó w p o cz to w y c h. 133 miljony złotych spalone! W ed łu g p re lim in a rz a b u d ż e to w e g o n a ro k , m on op ol ty to n io w y m ia ł d a ć s k a r b o w i 7 0 m iljo n ó w z ło ty c h, w r z e c z y w is to ś c i z a ś m im o w y so k ic h w y d a tk ó w in w e s ty c y jn y c h, z w ią z a n y ch ze sk u p em p ry w a tn y c h f a b r y k ty to n io w y c h, dal on czystego zysku w' gotówce w roku ubiegłym 133 miljonów złotych. O p rócz te g o m o n o p o l ty to n io w y p o w ię k sz y ł b a rd z o p ow ażn ie s ta n sw o ich zap asó w w s u ro w c a c h i a.rty k u - k a c h e k o n o m ic z n y c h o k ilk a n a ś c ie miljorióy.' z ło ty c h. Z y s k te n św ia d c z y, ja k p la g a p a le n ia i tr u c ia się n ik o ty n ą, o g a r n ę ła w P o ls c e s z e r o k ie m a s y. P rz e c ie ż te m a łjo n y z ło ty c h, o b ró c o n e n a o ś w ia tę, a lb o na u fu n d o w a n ie ja k ie jś p o ż y te c z n e j in s ty tu c ji p u b licz n e j p rz y n io s ło b y p ra w d z iw ą k o r z y ś ć sp o łe c z e ń -tw u. N a r z e k a m y n a b ied ę, b r a k g o tó w k i i t. d.., a p rz e cież m iljon ów ' z ło ty c h p o tr a filiś m y w cą g u je d n e g o ro k u p u ścić z d ym em. D o d a jm y, że s t r a t a p ien ięd z y n ie je s t je d y n ą s z k o d ą, ja k ą w ty m w y p a d k u n a ró d p o n ió sł. O b rzy d liw e bow iem ty to n ie, n a p u sz c z a n e p re p a ra te m z op ju m, s t a ją się ru in ą z d ro w ia, z w ła sz c z a d la m łod zieży, k tó r a d z is ia j s w o ją d o jr z a ło ś ć u m y s ło w ą " z a z n a c z a najp ieirw p a len iem p ap iero só w. Przeciszów. ft R o b o tn ic y w A m e ry c e, p o c h o d z ą c y z P rz e c is z o w a u fu n d o w ali d zw o n d la k o ś c io ła w P rz e c is z o w ie. U la ł g o K a r o l S z w a b e w B ia łe j i n a d e s ła ł z p o c z ą tk ie m r o k u. N a d z w o n ie w y r y to im ię : św. A n to n i" i. p o ło ż o n o n a p is : fu n d a to ro w ie : r o b o tn ic y z p a r a f ji P rz e c isz ó w R. P " P o ś w ię c e n ie te g o d zw o n u o d b y ło się d n ia 1 8 -g o s ty c z n ia r. Z a c h rz e s tn y c h ro d z icó w słu ż y li p. lir. P o to c k i z m a łż o n k ą, p. C z u p ry ń sk i z m a łż o n k ą o ra z lic z n i p a r a fja n ie z ż o n a m i. P rz e m o w a k s. J a k ó b a W a lk o s z a z Z a to r a i w id ok d zw onu ś lic z n ie p rz y o z d o b io n e g o p rzez d z ie w cz ę ta z K o ła m ło d z ie ż y, ta k z a g rz a ły s e r c a u c z e s tn ik ó w t e j u r o c z y s to ś c i, że złożo n o n a s p ra w ie n ie d ru g ie g o d z w o n y k w o tę zł. i 16 k o ro n au str. Za. to w s z y s tk o p o d p isa n y K o m ite t s k ła d a p o d z ię k o w a n ia ro d a k o m w A m e ry c e, h ra b s tw u P o t o c kim., p p. O zu p ry ń sk im, k s. k a n. Ja k ó b o w i W a lk o - szo w i, k s. R a jd z ie, w ic e d z ie k a n o w i ze S p y tk o w ic, K o łu m ło d z ie ż y, S tr a ż y o g n io w e j, o ra z w sz y stk im k u m o tro m, k tó r z y z ap ro szen io m n ie w z g a rd z ili, a sw ą o b e c n o ś c ią i o fia rn o ś c ią p rz y c z y n ili się d o te g o, że p o św ię c e n ie dziw am i w y p a d ło w sp a n ia łe i że z e b r a ła s ię t a k z n a c z n a k w o ta n a śred n i d zw o n, k t ó r y n iebaw em zam ów im y. Komitet parafjalny. Kącik dobrych myśli. P e w n o ś ć, że się p o d o b a m y, je s t n ie c h y b n y m sp o so b em n ie p o d o b a n ia się. $ & * Ł a tw ie j stłu m ić p ierw sz e p ra g n ie n ia, niż po ich z a d o w o len iu n a s tę p n e z a sp o k o ić. * * * P r a c a fiz y c z n a u w a ln ia od m ą k d u ch o w y ch i to c z y n i p o n ie k ą d m a lu c z k ic h sz cz ę śliw y m i. Z o b rała Helena Szafrańska.

7 Nr. 5. DZ W ON N1EDZ1EŁN Y Str. 7 l w i o kościelne l i t Boskiej Gromnicznej. (Oczyszczenie N ajśw. M arji Panny). (O fiarow an ie Pan a Jezusa w świątyni). Takie nazwy ma uroczystość 2. lutego ; u nas przyjęła się przeważnie nazwa: Matki Boskiej Gromnicznej". Ewangelja u św Łukasza IF, W on czas: Gdy się wypełniły dni oczyszczenia Mar/i według zakonu Mojższeszowego, przynieśli Jezusa do Jeruzalem, aby Go stawili Panu, jako napisano jest w Zakonie Pańskim: Że wszelki mężczyzna otwierający żywot, świętym Panu nazwany będzie A iżby oddali o/iarę wedle tego, co jest powiedziano w Zakonie Pańskim, parę synogarlic, albo dwoje gołąbiąt. A oto byt człowiek w Jeruzalem, któremu imię Symeon; a ten człowiek sprawiedliwy i bogobojny,, oczekiwa/ący pociechy Izraelskiej, a Duch Święty był w nim. I odpowiedź był wziął od Ducha Świętego, że nie miał oglądać śmierci, ażby pierwej oglądał Chrystusa Pańskiego. I przyszedł w duchu do kościoła. A gdy wwodzili dzieciątko Jezusa rodzice Jego, aby za nie uczynili wedle zwyczaju zakonnego, on też wziął je na ręce swoje, i błogosławił Bogu i mówi: Teraz puszczasz sługę twego, Panie, w pokoju, gdyż oczy moje oglądały zbawienie twoje, któreś zgotował orzed oblicznością wszystkich narodów. Światłość na objawienie pogan, i chwałę ludu twego Izraelskiego". Światło na oświecenie pogan. D o ż łó b k a, eto B e tle je m, p ro w a d z iła M ęd rcó w g w ia z d a, ś w ia tło ś ć. G w iazd ę tę p rz e p o w ie d z ia ł pog a ń s k i w ie sz cz B a la a m. W lic z n y c h p o g a ń s k ic h r e lłg ja o h od d a w a n o c.ześć b o sk ą ś w ia tłu, sło ń cu r a c z o n o o g ień jaiko sy m b o l s iły, ż y c ia i m c h u. L u d y p rz e cz u w a ły n ie ś w ia d o m ie to, c o się p rz y n a ro d z e n iu S y n a B o ż e g o s ta ło, k ie d y p raw d ziw a, ś w ia tło ś ć z eszła z n ie b a, a b y o ś w ie c ić lu d zi, b y im b y ć p rz e w o d n ik ie m i d ro g ą i ż y cie m. D z is ia j o b ch o d z im y p a m ią tk ę 'te j ch w ili, k ie d y po raz p ie rw sz y J e z u s s ta n ą ł w św ią ty n i i p rz y n ió sł je j z a s z c z y t w ięk szy, niż g o m ia ła ś w ią ty n ia S a lo m o n a. S y m e o n, s ta r z e c, n a p ro g u śm ie rc i, a le i n a p rogu N o w e g o T e s ta m e n tu s t o ją c, b ie rz e z d rżeniem D z ie cin ę B o ż ą. M ło d o ść się w nim o d n o w iła.duch św ię ty g o o św ie cił, ja k a ś n a d z ie m s k a ra d o ś ć se rce m u n a p e łn iła. S ta ło się z nim to. c o się w p rz e cią g u la t z E u ro p ą s t a ło : ś w ia tło ś ć C h ry stu so w a g o o ś w ie ciła. U ra d o w a n y, w y rz e k ł p ro ro cz e s ło w a : O to św ia tło n a o św ie ce n ie p o g a n, k tó r e B ó g z g o to w a ł dla. w s z y s tk ic h n a ro d ó w, co w cien iu g rz e ch o w y m, w cien iu z b ro d n i i n ie w ia ry ś p ią. On s tw ó rc a ś w ia tła, w iecz n e św ia tło w ie rz ą c y c h, O n, k tó r y o s o b ie p o w ie d z ia ł J a m jest. św ia tło ść ś w ia ta, k t o a a m n ą id zie, n ie b łą k a się w ciem n o ś c i { J a n ). O n, co n a k a z a ł, b y śm y św ie ciii ś w ia tu d o b ry m i u c z y n k a m i, O n, oo D u ch a ś w ia tło ś c i n a n as z e s ła ł i z s y ła co d z ie n n ie, d z is ia j, p rzy pośw ię cen iu św io c-g ro m n ic je s t nam p rz y p o m n ia n y. P r z y s z ła ś w ia tło ś ć p raw d ziw a z n ie b a, a le lu d z ie u m iło w a li w ię c e j cie m n o ś c i. D z isia j brzm i w szęd zie n a k a ż d y m k ro k u h a s ło : o ś w ia ta! D ą ż n o ść, ja k a ś op a n o w a ła d u sze lu d z k ie, b y sz e r z y ć o św ia tę, b y ć ośw ieco n y m i, u m ieć n ie ty lk o c z y ta ć i p isa ć, a le p o z n a ć p rz e sz ło ść i p rz y s z ło ść n a w e t d u ch y z ta m te g o św ia ta w y w o ły w a ć po co, b y ty lk o cie k a w o ść z a sp o k o ić. A le w tem gorączfcow enn p o szu k iw an iu o św ia ty, o b o k ś w ie tla n y c h s tro n s ą ta k ż e i cie n ie. D o brze zn ać p ra w a p rz y ro d y, p o ż y te c z n ą rz e c z ą u m ieć w iele ję z y k ó w, c h w a le b n ą p o z n a ć d z ie je o jc z y z n y i w sz y stk o co z n ią z w ią z a n e i je j d o b ru m o że s łu ż y ć le c z zd a je się, że lu d z ie d z is ie js i t r a c ą z oczu p raw d ę n a j w ię k s z e w a g i, n ie z a jm u je ich p y ta n ie : po c o ż y ją, ja k i c e l ic h, co im s łu ż y ć m oże d o s z c z ę ś c ia, c o je s t d ob re, a co złe. T y le d z is ia j lu d z ie w ie d z ą, a nie z n a ją d rogi do p o k o ju, n ie w ied zą, ja k z a g o ić ra n y w o jn ą zad an e. C z y ta ją d u żo,.z n a ją ś w ia t, a le sie b ie nie z n a ją, sw y ch w a d, sw y c h o b o w ią z k ó w! W e ź m y d z isia j d o r ą k św ie cę p o ś w ię c o n ą u c a łu jm y ją, ho n a m 01i.rys.tusa p rz y p o m in a. Id ź m y z n ią w p o ch o d z ie przez ś w i a t i d a jm y dow ód ż y ciem i u c z y n k a m i, że m a m y w so b ie i nad so b ą ś w ia tło ś ć p ra w d z iw ą B o g a Je z u s a. Z teki apologety. X. Dr. M ich a! Kordel. Reiigja nie zgadza się z dzisiejszemi czasami". A m n ie się z d a je, że to w ła śn ie o d w ro tn ie: c z a s y d z is ie jsz e n ie z g a d z a ją się z r e lig ją. J a k ż e to? C z y ta j P a n d z is ie js z ą g a z e tę : P a n X. Y., d y r e k to r b a n k u R p rz y w ła sz c z a ł so b ie p rzez d łu ższy cz a s i t. d. P o l ic ja ju ż n a tro p ie... O zy te n pan d y r e k to r " o d m a w ia ł co d z ie ń 1 0 p rz y k a z a ń B o ż y c h? J e d n o z n ic h m ów i p rz e cie ż : N ie k ra d n ij1 i to je s t r e iig ja. C z y ta j P a n d a le j: W m ie js c o w o ś c i K r. s y n hutej- sz e g o g o s p o d a rz a p o d p alił z z e m sty dom sw e g o r y w a la i t. d. C z y te n s y n m ów ił w te n d zień p a c ie rz, a w nian te s ło w a : Stamtąd przyjdzie sądzić żywych i um arłych... a to je s t w ła śn ie r e iig ja. N ie r e iig ja w ię c, m ó j P a n ie jest. w sp rz e c z n o ści z d z isie jsz y m i cz a sa m i, a le c z a sy d z is ie js z e, a w ła ściw ie lu d zie d z is ie js i ż y ją sp rz e cz n ie z r e lig ją, I tu je s t ź ró d ło w s z y s tk ie g o z łeg o. Czyś już zawiadomił swoich znajomych, że wychodzi apolityczne pismo katolickie Dzwon N iedzielny"?

8 Str. S DZWUN M LD /dblny" Nr. 5. BELGJA. Międzynarodowy Związek studjów społecznych. POLSKA. Warszawska Liga Obrony moralności publicznej. Dniiia 1 4 -g lo s t y c z n i a o d b y ło s i ę w W a r s z a w ie z e b r a n ie d e le g a t ó w s t o w a r z y s z e ń w a r s z a w s k ic h, c e le m z a ło ż e n ia t. a w. L ig i O b r o n y m o r a ln o ś c i p u b lic z n e j, Z g o r s z e n ie boiw dem s z e r z y s i ę u n a s w P o l s c e w z a s t r a s z a ją c y s(po sób, a W a r s z a w a i P o z n a ń id ą n a,.p rz e d z ie. N ie z o s t a je td ż w ty ile i K r a k ó w, k t ó r e g o GO b u d e k in w a lid z k ic h s p r z e d a ją c y c h g a z e t y, z a w a lo n e s ą s t o s a m i B io p iian ów, S a c z iu tk ó w i i n n y c h p o r n o g r a f ic z n y c h w y d a w n ic t w. W a r s z a w s k ie z e b r a n ie d e le g a tó w,, n a w n io s e k D r a K i je ń s k i e g o u c h w a liło ju ż S lta W t L ijg i, k tó r a, m a, r o z p o c z ą ć s w o ją a k c j ę, g łó w n ie inia t e r e n ie u s ta w o d a w c z y m i p o iiic y lja y m. N ie s ły c h a n ie i n t e r e s u ją c y Z w ią z e k a tiu d jó w s p o łe c z n y c h, o k t ó r y m p is a liś m y ju ż w p ie r w s z y m n u m e r z e D zw oiniu 11, b ę d z ie O b r a d o w a ł w t y m r o k u ( ) p o d iprzew iodnilcibw em k a r d. M e r c ie r a n a d d w o m a w a ż n e m a z a g a d n ie n ia m i: 1 ) D z i a ł a l n o ś ć b a n k ó w, a z a s a d y m o r a ln o ś c i k a t o l i c k i e j; 2 ) s p e k u l a c ja g ie łd o w a. W jesiiiarii r. o m a w ia n o s p r a w ę w ie lk ic h la ty fu n d jó iw (re fe ra tt p, Seve,iflinio A z a r, pro -f. u n iw. z M a d r y tu ) i pow izdęto w t y m w z g lę d z ie s z e r e g t e o r e t y c z n y c h w n io s k ó w, o k t ó r y c h n a p is z e m y p r z y s p o s o b n o ś c i. A n a d lto roizsibrziygano z a w iłą CZECHY. Walka z katolicyzmem. T w ó r c y d z iw a c z n e j r e p u b lik i c z e s k o - s ło w a c k i e j, p r e z. M a s a ry ik i m in i s t e r B e n e s z, s ą z n a n y m i w r o g a m i K o ś c io ła k a t o l i c k i e g o. P r e z. M a - s a r y k p o s ia d a n a jw y ż s z y s t o p ie ń w h i e r a r c h ji m a s o ń s k i e j, b o a ż c i. S t o s u n k i p o lit y c z n e w C z e c h o s ło w a c ji t a k s ię u ło ż y ły w o s t a t n ic h l a t a c h, ż e w s z y s t k i e s t r o n n ic t w a c z e s k i e m u s ia ły s o b ie p o d a ć r ę c e i o b c ią ć c o ś z e s w e g o p r o g r a m u, a b y m ó c u t r z y m a ć c h a r a k t e r c z e s ik i r e p u b lik i. I t a k ju ż o d t r z e c h l a t w r z ą d z ie z n a jd u ją s ię i k a t o l i c y i s o c ja l i ś c i c z e s c y w ł ą c z n o ś c i z in n e m i s t r o n n ic t w a m i. O i l e b y r z ą d r o z p o c z ą ł ja k i e ś k r o k i p r z e c iw k a t o lic y z m o w i, s t r o n n ic t w o lu d o w e z a r a z b y p r z e s z ło d o o p o z y c ji i w C z e c h a c h u s ta ły b y r z ą d y n a r o d o w e c z e s k ie. O b e c n ie z a n o s i s ię n a c o ś p o d o b n e g o. N a S ło - w a c z y ź n ie b is k u p i k a t o l i c c y w e w s p ó ln y m l iś c ie p a s t e r s k im z a k a z a l i n a l e ż e ć w ie r n y m d o s o c ja l n e j d e m o k r a c ji i k o m u n iz m u. B is k u p i c z e s c y p r z y ł ą c z y li s ię d o s t a n o w c z e g o k r o k u k o l e g ó w s ło w a c k i c h. M in is tr o w ie i p o s ło w ie s o c ja l i s t y c z n i z a [ ż ą d a li w o d p o w ie d z i z e r w a n ia z W a t y k a n e m i o s t r e g o u k a r a n i a b is k u p ó w. K i l k a d z i e s i ą t k s i ę ż y s ł o w a c k i c h, k t ó r z y l i s t o d c z y t a li w k o ś c i o ła c h, w ła d z e c z e s k ie z a a r e s z t o w a ły. Z 'te g o p o w o d u ła t w o m o ż e p r z y jś ć d o r o z w ią z a n ia S e jm u i n o w y c h w y b o r ó w, a b y s ię lu d n o ś ć o ś w ia d c z y ła, c z y j e s t p r z e c iw, a lb o z a lis te m b is k u p ó w. P r z y c z y n ą w y d a n ia t a k ie g o l i k u i z a k a z u b y ł i t a o k o lic z n o ś ć, ż e s o c ja l i ś c i w C z e c h o s ło w a c ji z a m ia s t p r z e p r o w a d z a ć r e f o r m y s p o łe c z n e i p o lit y c z n e, d o k t ó r y c h s ą s t r o n n ic t w a p o w o ła n e, r z u c ili s ię d o g w a łt o w n e j a g i t a c ji p r z e c iw k a t o lik o m i n a m a w ia li d o o d s z c z e p ie ń s t w a o d K o ś c i o ła n a k o r z y ś ć H u s y t ó w. P o d o b n ą p r a c ę w y k o n u ją i n ie k t ó r z y p o li t y c y w P o l s c e p r z e z r o z s z e r z a n ie w ś r ó d s w o ic h z w o le n n ik ó w s e k t y H o d u r o w c ó w. Kardynał Mercier. k w e s itję, w j a k i s p o s ó b n s te ia o iw ić k o n tiro lę n a d k a p ita łe m w g o tó w o e, k t ó r y, ja ik d u c h, w y m y k a s ię i z p o d o b c ią ż e ń p o d a t k o w y c h i z p o d o b o w ią z k u s łu ż e n ia, s p r a w ie d o b r a o g ó ln e g o. D u s z ą i s e r c e m M ię d z y n a r o d o w e g o Z w ią z k u s t u d jó w s p o łe c z n y c h je s t k a r d. M e r c ie r. O n t o pojdiał m y ś l z a ło ż e n ia t a k i e g o z w ią z k u, o n s a m u m p r z e w o d n ic z y, o n w r e s z c ie z a g r z e w a d o p r a c y. O to w y ją t e k z je g o m o w y z o k a z ji o s t a t n i e g o p o s ie d z e n ia Z w ią z k u : D z ie n n ik a r z e, m ę ż o w ie s t a n u, p o s ło w ie d o p a r la m e n t ó w, p r e z e s i r ó ż n y c h z w ią z k ó w p o tr z e b u ją, k o n ie c z n ie, a jb y im p o w ie d zian o,, c o i j a k i k ie r u n e k j e s t z g o d n y lu b s p r z e c z n y z n a u k ą k a t o l i c k ą. W s z a k n a k a ż d y m k r o k u s p o t y k a m y s ię z e s z c z e g ó ln ą n ie z n a jo m o ś c ią

9 Nr >Z\VON NlEDZlELN Y Str. S) z a s a d n ic z y c h p r a w d r e l i g ji. M ię d z y ż y c ie m etoo- nioimiczmiean, a g łó w n e,m i z a s a d a m i m a n a in o ś c i k a t o l i c k i e j. ja k b y ja k i ś r o z w ó d z a p a n o w a ł na. ś w ie c le. I Z'dajraa s i e. ż e n a w e t n a jl e p s i m ó w ią s o b i e : H a. niie m o ż e b y ć w id o c z n ie ia n n o z e j". W ła ś n ie c e le m Z w ią z k u a tu id jó w sipołecizm w ch je sit w s k a z y w a ć, p r z y n a jm n ie j w s p o s ó b n a jo g ó! n i e js z y, ja ik ż y c ie m ękon iom iiczinem i s ip o łe c z ire m w in n i k a t o l i c y k ie r o w a ć. U mais w P o l s c e ta fc ie z a g a d n i e n i a n a le ż ą je s z c z e d o p r z y s z ło ś c i, b o o d s to i k a t o l ic y z m w o li ju ż g o t o w e m y ś li p o z b ie ra -, n iż s a m c o ś w y p r a c o w a ć. FRANCJA. Rozwój Ligi katolickiej. Z p o w o d u w z n o w io n e g o r u c h u o r g a n i z a c y jn e g o k a t o l ik ó w f r a n c u s k i c h, z w ła s z c z a w A l z a c ji, o g ł o s i ł p. H e rriio t piisauo u r z ę d o w e d o p r e fe k t ó w ( 3 ) A l z a c ji i L o ita iry n g ji,' w k t ó r y m w s p o s ó b b ł y s k o t liw y stw ie rd z a,, że R iz e c z p ę p o lita f r a n c u s k a n i e c z y n i zauiatcłm i n a ż a d n e.p ra w a, t y lk o b r o n i w o ln o ś c i s u m ie n ia i s w o b o d y o b y w a t e l s k i e j'1. J e d n a k A l z a t c z y c y n ie w r ó b le i n a p le w y w z ią ć się n ie d a d z ą. O lb r z y m i wiitec k a t o l ik ó w w N a n c y, w u b ie g łą n ie d z ie lę, b y ł n o w y m w ie lk im p r o t e s t e m p r z e c iw s z k o le ś w i e c k i e j, z e r w a n iu s t o s u n k ó w z e S t o l i c ą A p o s to ls k ą i in m em i o b ie c a n k a m i Ile r r iio ta. P r z e m a w ia ł g o r ą c o fcs. b is k u p R u c h, z e S t r a s b u r g a, z a c h ę c a ją c k a t o l i k ó w dio w y t r w a n ia. Z a z n a c z a m y, ż e 2 2 s e n a t o r ó w f r a n c u s k ic h 7, o ib e c o e j I z b y p r z y s tą p iło o t w a r c ie n a c z ło n k ó w dio o r g a n i z a c ji g e n. C asteln iaiu, a- w^ I z b ie p o s łó w z a niiicjaltyw ą, p o s łó w G ro u is s e a u i k s. B e r g e y. z a w i ą z a ła s i ę m ię d z jy k ln b o w a k o m i s ja p o s łó w, k t ó r e j c e le m j e s t lm s tir z ą s a m ie i p r z y g o to w a n ie p r o je k t ó w u s ta w, d ą ż ą c y c h d o z a b e z p ie c z e n ia p o k o ju r e l i g ijn e g o w e F r a n c ji. Przegląd tygodniowy. U nas w Polsce w S e jm i e. K t o w ie, c z y w k r ó t c e n ie b ę d z ie m y m ie li z m ia n y g a b i n e t u b e z p a r t y jn e g o n a p o s e ls k i. T y l e ro z u m u p o lit y c z n ć g o c h y b a, b ę d ą, m ie li, ż e p G r a b s k ie g o n ie u s u n ą o d t e k i s k a r b o w e j. O b r a d y c e le m z a w a r c ia u k ła d u h a n d lo w e g o z C z e c h a m i id ą tę p o. Ameryka i Japonja. P o t r a k t a c i e w e r s a ls k im, w A m e r y c e w z ię ła g ó r ę p o li t y k a a m e r y k a ń s k a z w ie k u g o, t. j. a b y się Św iialt N o w y n ie m ie s z a ł d o s p r a w e u r o p e js k ic h. I A m e r y k a r z e c z y w iś c ie s t a r a ł a s ię u p r a w ia ć w o s t a t n ic h l a t a c h t ę p o lit y k ę n ie o b e c n o ś c i w E u r o p ie. N o w o z a m ia n o w a n y s e k r e t a r z s ta tu i c h w a ł a B o g u l e p i e j. Z a g r a n ic a c o r a z w i e c e ' m -Y -' z u z n a n ie m o u z d r o w ie n iu fin am so iw em i p is z ą o n a s, ja lk o o m o c a r s tw ie. R z e c z y w i ś c ie ż y c ie f ;- niajiusoiwe b y ł o b y ju ż w poirządiku. B udiżiet, t. j. s t o s u n e k w y d a t k ó w r o c z n y c h dio p r z y c h o d u r o c z n e g o, j e s t n o r m a ln y. J e s t t o n ie w ą tp liw ie o z n a k ą zdrowia i zdolności ekonomicznych Polski. P r z e d t e m tr u d n o b y ł o o p o ż y c z k ę n a z ły c h w a - ru m lk a e h, o b e c n ie z g ł a s z a ją s ię s a m i w ie r z y c ie le z tpieniądizim i. W p o lit y c e z a g r a n ic z n e j konferencja w Helsingforsie t e ż u w y d a tn iła p iofcojiow e z a m ia iry P o M d. S p r a w a s k r z y n e k p o c z to w y c h w G d a ń s k u z o s t a ł a p r z e d ł o ż o n a L id fze N a r o d ó w. W p o lit y c e w e w n ę t r z n e j z a r y s o w u je s i ę m a łe n a p r ę ż e n ie i o ż y w ia n ie. D o g r u p y K a s t a z w r ó c iło 5 p o s łó w od B r y l a, z k t ó r y m i d a w n a w ię k s z o ś ć n a r o d o w a m iiałaib y o b e c n ie 2 g ł o s y w ię k s z o ś c i Sekretarz stanu Kellog. s p r a w z a g r a n ic z n y c h p. K e łl o g j e s t w y r a z ic ie le m nio w ej o in je n ita c ji, a b y s i ę A m e r y k a d o E u r o p y, a z w ła s z c z a d o s i l n e j n a m o rz u A n g l ji, z b liż y ła. Dlaczego to czyni Ameryka? O c z y w iś c ie arie z m iło ś c i d la E u r o p y. D w ie s ą t e g o w r o t a.w ie lk ie p r z y c z y n y. D o p ó k i N ie m c y niie p ła c ili, A m e r y k a c z e k a ł a n a k o n i e c w a ł k i d y p lo m a t y c z n e j i g o s p o d a r c z e j m ię d z y F ir a n c ją a N ie m c a m i. G d y s i ę c a ł y ś w i a t p r z e k o n a ł o z ł e j w o li N ie m c ó w, W s z y s c y s p r z y m ie r z e ń c y w y p r a c o w a li w s p ó ln y p i a n o d s z k o d o w a ń, k t ó r e g o w y p e ł n ie n ie N ie m c y p r z y r z e k li, t. j. ż e b ę d ą p ł a c i ć. S ą p ien iąd ze n ie m ie c k ie za sżikiody w o je n n e, j e s t i A m e r y k a w E u r o p ie. T o p ie r w s z y poiwód;. D r u g i je s t d la A m e r y k i d u ż o w a ż n ie js z y. Dmiia 2 0 s t y c z n ia b. r. z o s t a ł z a w a r t y t y m c z a s o w y

10 Str. 1(1.. I )ZWON NIEDZIELN Y - Nr. 5. układ japońsko-rosyjski, k t ó r e g o o s t r z e je s it s k ie r o w a n e p r z e c iw A m e r y c e i A n g ilje W ia d o m ą j e s t r z e c z ą, ż e m ię d z y J a p -o n ją i A m e r y k ą i s t n i e je głę-botki z a t a r g z p o w o d u z a - kaizu i m i g r a c ji ja p o ń s k i e j dlo- A m e r y k i. G r o z i z t e g o p o w o d u w o jn a i s ię d o A n g lji., d la t e g o to A m e r y k a z b liż a W Niemczech n o w y r z ą d u z y s k a! z a u f a n ie. Z a s ia d ia w n im d w ó c h m in is t r ó w, k t ó r z y s ą ja w n y m i p r z e c iw n ik a m i ( c ic h a c z e m s ą n im i w s iz y s c y N ie m c y ) piamiu o d s z k o d o w a ń. Cały świat patrzy z niepokojem n a k r o k i n o iw eg o rząd iu. O b u rz e n iie i p r o t e s t y z w ła s z c z a F r a n c ji w y w o ła ło z e b r a n ie K ir o n p iin z ó w ". w u ls ji twarzach, r ę k a c h i n o g a c h, p a ją k i o z d o b io n e b e z s e n s u s z k ie łk a m i i in n e m i b ł y s k o t k a m i, a m b o n y o d z iw a c z n y c h k s z t a ł t a c h, f e r e t r o n y, c h o r ą g w ie, k t ó r e n a p r o c e s ja c h r o b ią c z a s e m w p r o s t ś m ie s z n e w r a ż e n ie z p o w o d u z n a jd u ją c y c h s i ę n a n ic h k a r y k a t u r a l n y c h o b ra e ó iw i t- d. G o to w s z y s t k o m a w s p ó ln e g o z n a s z ą s z t u k ą, z n a s z ą k u l t u r ą? S ą to p r z e c ie ż r z e c z y n a m z u p e łn ie o b c e d la n a s z y c h u c z y ć, c a łk ie m n ie z r o z u m ia łe i n ic w s p ó ln e g o z n a s z y m lu d e m n ie m a ją c e! S p o jr z y jm y..nip. n a taik m a s o w o p rz e z C z e c h ó w r o z r z u c o n ą p o n a s z y c h d r o g a c h i r o z s t a ja c h f ig u r ę św. J a n a N e p o m u c e n a. N ie m ó w ią c ju ż o b e z w a r to ś c io w y c h f a b r y k a t a c h t e g o r o d z a ju, z a p y t u ję c z y n ie b liż s z y n a s z e m u s e r c u j e s t ś w. J a n K a in ity, św, S t a n is ła w, ś w. K a z im ie r z, c z y ś w. I z y d o r? C z y n ie c h w y t a n a s z a s e r c e z w y k ła k a p l ic z k a p r z y b ita d o d r z e w a z u k r z y ż o w a n y m C h r y s tu s e m i Ś w ię t y m i, s t w o r z o n a pnz.e.z n a s z e g o, p o ls k ie g o, w ie js k ie g o a r t y s t ę? J e s t to b e z m y ś ln e t r w o n ie n ie g r o s z a i n a jp y c h a n ie n im k ie s z e n i w y r a f in o w a n y c h i n ie s u m ie n n y c h f a b r y k a n t ó w, w y k o r z y s t u ją c y c h n a s z ą n a iw n o ś ć a r t y s t y c z n e g o s m a k u. N ie le p ie j b y w a c z a s e m z p o lic h r o m ją, t. j. z m a lo w a n ie m k o ś c i o ł a. O d d a je s ię r o b o tę m a la r z o m p o k o jo w y m ( c o k o s z t u je z w y k le d iro ż e j, b o r z e m io s ło je s t n i e s t e t y d r o ż s z e n iż s z t u k a ), z a m ia s t a r t y s t o m i s k u te k je s t t a n. ż e n ie r a z k o ś c i ó ł p o d o b n ie je s t p o m a lo w a n y, ja lk l ic h a k u c h n ia. Książęta niemieccy. T r a k t u ją o n i ju ż p u b lic z n ie o ' p r z y w r ó c e n iu mion a r c h ji. W y p a d k i w N ie m c z e c h m a ją t ę d o b r ą s t r o n ę, ż e w a m a icm ia ją w ę z e ł m ię d z y s p r z y m ie r z o n y m i. W u ja s z e k, Tandeta w domach Bożych. K o ś c i o ł y n a s z e w y g l ą d a ją c z ę s to j a k s k ł a d r u p ie c i n a jr o z m a it s z y c h, p o z b ie r a n y c h z e w s z ą d b e z p r o g r a m u i b e z ż a d n e g o s e n s u a r t y s t y c z n e g o. J e s t ta m w s z y s t k o a w ła ś c iw ie n ie m a n ic z e g o, c o b y p o s ia d a ło j a k ą ś w a r t o ś ć, a lb o c h o ć b y p ię k n y w y g lą d. M a m y w t a k ic h k o ś c i o ł a c h t a n d e t ę n ie m ie c k ą i c z e s k ą, k u p io n ą z a d r o g ie p ie n ią d z e, a b e z w a r to ś c io w ą z u p e łn ie, t ą ta m o łt a r z e z f ig u r a m i. ja k la k ie r o w a n e l a lk i, b e z ż y c i a i w y r a z u, z p s tr e m i a n io łk a m i o p o w y k r ę c a n y c h j a k k o n D w ie s ą p r z y c z y n y t e g o f a t a l n e g o o b ja w u : 1 ) Z u p e łn y b r a k z n a jo m o ś c i n a jp r y m i t y w n ie j s z y c h z a s a d s z t u k i i e s t e t y k i z e s t r o n y o s ó b k i e r u ją c y c h. 2 ) B r a k ś r o d k ó w n a z a k u p n o d z ie ł s z tu k i. W w y p a d k u p ie r w s z y m n a le ż y s ię w p rz ó d p o r o z u m ie ć z o s o b a m i z n a ją c y m i s ię n a r z e c z y a. p rz e d ie w sz y stlk ie m z w r ó c ić s ię d o a r t y s t ó w, k t ó r y c h n ie b r a k w P o l s c e p o,w tó re s k o ń c z y ć r a z n a z a w s z e z m a s o w y m i f a b r y k a t a m i, t a k naistzym i, j a k i z a g r a n ic z n y m i, k tó re m u z a s y p a n e s ą n a s z e k o ś c i o ł y. A ż e b y p r z y jś ć z p o m o c ą lu d z io m n ie o ib e z n a m y m w t e j s p r a w ie, u t w o r z y ła r e d a k c ja n a s z e g o p is m a b e z p ła t n y d z ia ł p o r a d y a r t y s t y c z n e j i s łu ż y c h ę t n ie in f o r m a c ja m i u iśtn em i i pilsiem nem i. W w y p ad lk ai d r u g im, t. j. g d y z a c h o d z i b r a k p ie n ię d z y, t o, z d a n ie m n a s z e m. le p ie j j e s t n ie s p ie s z y ć s ię, k u p ić m n ie j, d łu ż e j p o p r a c o w a ć, a m ie ć w p r z y b y tk u B o ż y m d z ie ła w a r to ś c io w e - i p r z e m a w ia ją c e d o lu d u ic h w ła s n y m ję z y k ie m. N a d s p r a w ą t ą n a jw y ż s z y ju ż czais z a s t a n o w ić s ię p o w a ż n ie, t e m b a r d z ie j. ż e z a c z y n a m y p o w r a c a ć d o n o r m a ln y c h w a r u n k ó w ż y c i a, a p r z e d e w s z y s t k ie m ż e ż y je m y ju ż w w o ln e j O jc z y ź n ie i n i e je s t e ś m y, j a k d a w n ie j, z d a n i n a o h c e w p ły w y, ta ik s i l n i e, ja k w c z a s a c h n ie w o li. P o w in n iś m y s i ę (n a r e s z c ie w y z w o lić o d l ic h e g o s z a b lo n u i w y r o b ić s o b ie p r a w d z iw ie p ię k n ą, s z t u k ę k o ś c i e ln ą, k t ó r ą b y ś m y m o g li z a im p o n o w a ć o b c y m.

11 Nr. 5...DZWON NIED ZIELNY Str. 11 Musimy wyrugować międizynaracloiwość, która zalewa prawie wszystkie nasze kościoły, a starań się o charakter bardziej swojski. D l a t e g o w e ź m y s ię z c a ły m z a p a łe m d o p r a c y o k o ło z a n ie d b a n y c h k o ś c io łó w, n ie ż a ł u jm y g r o s z a u s u ń m y t o w s z y s t k o, c o n ie g o d n e j e s t n a s z e j d z ie jo w e j k u l t u r y, a s t w ó r z m y d z ie ła w s p a n ia łe i p o tę ż n e. P a m i ę t a jm y o t e m, ż e w ie lk o ś ć k a ż d e g o n a r o d u o b ja w ia s i ę w p ie r w s z y m rz ę d z ie w je g o k u lt u r z e d u c h o w e j, d o k t ó r e j p u z e d e - w isiz y stk iem z a l i c z a ją s i ę s z t u k i p ię k n e. Erwin Czerwenka. K R O N IK A. OD ADMINISTRACJI. A d m in is tr a c ja D z w o n u '1 u p rasza b ard zo P. T. C z y te ln ik ó w, a b y p rzy zak u p n ie to w a ró w p o w o ły w a li się na o g ło s z e n ia z a m ieszcz o n e w D z w o n ie ". Z w ra c a m y się n a s tę p n ie z p ro śb ą do w sz y stk ic h P. T. O d b io rców D z w o n u ", k tó r z y p o b ie r a ją w ię k s z ą ilo ś ć e g z e m p la rz y n a ro z sp rz e d a ż, a b y b y li ła s k a w i re g u lo w a ć s w o je ra c h u n k i w ciągu pierwszego tygodnia każdego miesiąca. Oszczędzi to nam wiele niepotrzebnej korespondencji. ZW IĘKSZENIE LICZBY ŚWIĄT. R a d a M in istrów o b ra d o w a ła n a d sz e re g ie m sp raw a d m in is tr a c y jn y c h, tu d zież n a d k w e s tją ro z p o rz ą d z e ń P. P r e z y d e n ta w sp ra w ie św ią t. R z ą d zm ien ił sw e s ta n o w is k o i do 10 dni św iąte c z n y c h d o lic z y ł d ru g i d zień W ie lk ie j N o c y, B o ż e g o N a ro d z en ia i Z ie lo n y ch Ś w ią t. GDZIE W YBUCHNIE NAJBLIŻSZA WOJNA? J e d n o z pifem w ie d e ń sk ich d o n o si, iż d z ie n n ik i so w iec k ie p o ś w ię c a ją sp ra w ie u z n a n ia R o s ji p rzez Ja p o m ję s z c z g ó ln ie js z ą u w a g ę. Iz w e s tja " p isze, że J a p o n ja d z ię k i now em u tr a k ta to w i z a b e z p ie c z o n a je s t przed a ta k a m i n a sw e w y b rz e ż e z a ch o d n ie w ra z ie w o jn y na O cean ie S p o k o jn y m. D z ie n n ik b o ls z e w ic k i w y su w a p la n p rz y m ierz a m ięd zy R o s ją, N ie m ca m i, C h in am i i J a p o n ją p rz e ciw A m eryce^ F r a n c ji i W ło c h o m. D a le j s ta w ia d z ien n ik p y ta n ie, ja k ie k o n s e k w e n c je w y sn u je A n g lja i A m e ry k a z n o w e g o sta n u rz e c z y i p rz y p u sz cz a, że n o w e s to s u n k i r o s y js k o -ja p o ń s k ie b ę d ą p u n k te m w y jś c ia d la 'z b liż en ia s ię m ięd z y A m e r y k ą a F r a n c ją i W io c h a m i. A n g lja zaś z a jm ie s ta n o w isk o w y c z e k u ją c e. ZNOWU BANKRUTWO BANKOWE. K u r je r C z e rw o n y " p rz y n o si s e n z a c y jn ą w ia d o m o ść o o g ro m n y c h d łu g a ch B a n k u o g ra rn c e p rz e m y sło w ę g o w W a r sz a w ie, w y n o sizący ch o k o ło d o la ró w, O b e cn y m i w ła ś c ic ie la m i b a n k u, k tó r e g o z a ło ż y c ie la m i b y li c z ło n k o w ie sto n n ict.w a P ia s ta, są b. m in iste r S z y d ło - w le c k i i p os. K o w a lc z u k z P ia s ta. POSIADACZE D AW NYCH MAREK POLSKICH, k tó ry m n ie o p ła c i się s t r a t a c z a s u p rzy w y m ia n ie ty ch ż e, n ie c h a j sp ie szn ie n a d s y ła ją je w p a k u n k a c h ja k o D r u k i" do K o m ite tu w y k u p n a z r ą k żydow s k ic h k o ś c io ła śwe A g n ie s z k i, p rz y U rzęd zie p a ra fia ln y m B o ż e g o C ia ła w K r a k o w ie. ŻYDOWSTWO ZA LE W A KRAKÓW. W K r a k o w ie is tn ie je o g ó łe m t y lk o h a n d li w r ę k a c h k a to lic k ic h, a w rękach żydowskich! S z ó s ta c z ę ś ć w ięc h an d lu z n a jd u je się led w ie w r ę k a c h n a sz y ch. J e ś l i się z w róci u w a g ę n a to, że lic z b a lu d n o ści m ia s ta K r a k o w a d o ch o d zi do , w tem z a ś je s t żydów, c z y li 15 p ro c e n t to pow y ż sz y s ta n p o sia d a n ia w sk a z u je, ja k m a ło m ieszcz a ń stw o k ra k o w s k ie d ba o h o n o r sw e j d a w n e j tr a d y c ji. O ZACHOWANIE RASY GÓRALSKIEJ. Z a trw a ż a ją c e opilstw m, s z e rz ą c e się w śró d s ta ły c h m ie sz k a ń ców Z a k o p a n e g o, w y w o ła ło m y ś l p rz y g o to w a n ia i p rz e p ro w a d z en ia p le b isc y tu ce le m w y p o w ied z en ia d ę w k ie ru n k u z u p ełn eg o z a k a z u sp rz e d a ż y n a p o jó w a lk o h o lo w y c h w Z a k o p a n e m. D o p le b is c y tu te g o s ta n ą w s z y s c y m ie s z k a ń c y Z a k o p a n e g o i z a ró w n o k o b ie ty ja k i m ężcz y ź n i p o w y ż e j la t 2 1. Z a k a z sp rz e d a ż y a lk o h o lu u w a ż a n y je s t za je d y n y śro d e k r a c jo n a ln y d la z a c h o w a n ia p ię k n e j r a s y g ó r a ls k ie j, k tó r ą n is z cz y sz e r z ą c e się o p ilstw o. D o d a ć je d n a k trz e b a, że o p ró cz o p ilstw a, n isz cz y ra s ę g ó r a ls k ą w Z a k o p a n e m ta k ż e i z g o rsz e n ie, ja k ie w id zą w śród w ielu le tn ik ó w " i z im o w c ó w ", p rz y b y w a ją c y c h z m ia s t n a s k a ln e P o d h a le. G d y b y in te lig e n c ja d a w a ła le p s z y p rz y k ła d ż y c ia, i w śród g ó r a li b y ło b y m n ie j o p ilstw a. ERW IN CZERWENKA, z n a n y a rty s ta -m a ta rz, w icep re z e s Z w ią z k u A r ty s tó w w K r a k o w ie i w sp ó ł p ra c o w n ik n a s z e g o p ism a, z o s ta ł n a w y s ta w ie d o ro cz n e j S a lo n u " w W a rs z a w ie z a s z c z y tn ie o d z n a czon y. R z ą d z a k u p ił je g o o b ra z p od ty tu łe m : W ą w ó z " do zb io ró w p a ń stw o w y c h. P. C z e rw e n k a z n an y je s t ró w n ież w s fe r a c h k o ś c ie ln y c h, w y k o n a ł b o w iem w k o ś ń o le p a ra fja ln y m w M sz a n ie D o ln e j p o lłch ro m ję ch ó ru i w itra ż pod ty tu łe m : M o d litw a ", a o b e c n i p r a c u je n a d c y k le m w itra ż ó w d o k o ś c io ła w L im a n o w e j. BIBLJOTEKA Z PRZED LAT. D z isie jsi p o s tę p o w i" o ś w ie c ic ie le ch e łp ią się, że d o p iero w X I X w ie k u ro z p o c z ę ła się o ś w ia ta, o c z y w iście, d z ię k i im, p o stęp o w co m. T y m c z a s e m p. M. L a n g d o n, A n g lik, p re z es a n g ie ls k ie j k o m is ji a r c h e o lo g ic z n e j u n iw e rsy te tu O k sfo rd sk ie g o o d k ry ł w K a d isz u, n a js ta r s z e j, ja k d o tą d, s to lic y M e z o p o ta m ji, b ib ljo te k ę o b e jm u ją c ą d w a d z ie ścia p o k o i, p e łn y ch ta b lic z e k z pism em k łi- now em. P r z y p u s z c z a ją u czen i, iż d z ieła te p o ch o d z ą z p ięciu ty s ię c y la t p rzed n a ro d z e n ie m C h r. P. D o tą d o d c z y ta n o d o p iero n ie k tó r e ta b lic z k i. O d k r y c ia ta k ie nie p r z y c z y n ia ją się do p o p a rc ia tw ie rd z e ń rz e k o m o n a u k o w y c h, że c z ło w ie k p o ch o d zi od m a łp y, a le n a to m ia s t s tw ie rd z a ją, że im b liż e j A d a m a, tem w ię k s z a k u ltu ra. KOLEJ PRZEZ SAHARĘ. W ia d o m o, że m ięd zy E g ip te m, a o c e a n e m A tla n ty c k im c ią g n ie się o lb rz y m ia p u sty n ia n a p rz e strz e n i k m. O b lic z a ją n ie k tó r z y, że g d y b y k o s z ta n a w o jn ę w y d a n e, 'o b ró co n o n a u p raw ę S a h a r y, to b y j ą za te p ie n ią d z e, c o w o jn a z ja d ła ", w o g ród z a m ien io n o. Z a m ia n a S a h a r y w ziem ię u p ra w n ą n ie n a le ż y do u to p ji. F r a n c ja, k tó r a je s t w ła ściw ie p a n ią S a h a r y, o d d aw n a ju ż p rz e m y śliw a n a d b u d o w ą k o le i p rzez S a h a r ę. O b licz o n o ju ż k o s z ta te j b u d o w y. Od T o r a y e n a N ig rem a ż do M arok u

12 Str. 12 DZWON NIEDZIELNY 1 Nr k m, n a d to je s z c z e k m c e le m p o łą c z e n ia się z m o rzem. Je d e n k m lin ji k o le jo w e j o b lic z o n y n a fra n k ó w k o s z tó w, t. zn. ra z e m 1 m ilja rd 350 m iljo n ó w, lic z ą c co k m je d e n d w o rz ec. N ic je s t to su m a z b y t w ie lk a, je ś li się zw aży, że n a w o jn ę w y d a ła s a m a F r a n c ja p rz e sz ło m ilja rd ó w fra n k ó w. BŁOGOSŁAWIEŃSTWO OJCA ŚW. P rez es zarządu sto w a rz y s z e ń p o ls k ic h p. A d a m Z a m o y s k i b y ł p rz y ję ty 1 6 sty c z n ia, b. r. p rzez niumcjuisiza p a p ie sk ie g o na aiudjencjjii, padczais k t ó r e j o trz y m a ł b ło g o s ła w ień stw o a p o s to ls k ie, p o d p isa n e w fesnioręozinie pnzez O jc a ś w ię te g o P iu s a X I. B ło g o s ła w ie ń s tw o z o s ta ło n a d e sła n e z r a c ji w ręczani-a O jcu św. p rzez s p e c ja l n e g o w d n iu 11 guuduia a d re s u d z ię k c z y n n e g o z a u s ta n o w ie n ie święta Królowej Korony Polskiej, k tó r e -ma b y ć s o le n n ie.obch od zone iw ctaiiu 3 m aja,. STOWARZYSZENIE PR AW D Y KATOLICKIEJ4' z a ło ż o n e w N e w -Jo rk u w r , o b ch o d z iło n ie d a w no sw e 25-le-ci-e. S to w a r z y s z e n ie m a za c e l o b ro n ę r e łig ji k a t o lic k ie j pnzez ro z sz e rz a n ie ga.zet i k s ią ż e k w śród u b o g ic h, o p u sz cz o n y ch i z a g ro ż o n y c h w w ierze. JAK ZAGADKI W P ŁY W A J Ą NA UMYSŁ? P r o fe s o r A. M. L o w tw ierd z i, że z a g a d k i r o z w ija ją obserw ację, s k u p ie n ie, in ic ja ty w ę, p a m ię ć i w y o b r a źnię. T o te ż -z zad o w o len iem w ita m odm y o b e c n ie w A n g lji s z a ł" s z a r a d, re b u s ó w i ła m ig łó w e k. P a n u je on w e w s z y s tk ic h w a r s tw a c h i s ta ł s ię m,iie<j edino- k ro ln ie ju ż p rz.edm iatem s a ty r y, p r z e d s ta w ia ją c e j p o w a ż n y ch lu d z i, k tó r z y p r z e r y w a ją s o b ie i immiym zaję c ie, b y z a p y ta ć się o ja k ie ś -słowo z o k r e ś lo n e j lic z b y lit e r c z y z g ło s e k. M. Loiw tw ierdzi,, ż e je s t to -n ajb ard ziej b ło g o s ła w io n a w s k u tk i m-odiai. CZAS KRÓTKI, NAPIJMY SIĘ WÓDKI. K a r c z m a rz e p o ls c y w y m y ś le li t o n iem ą d re p rz y s ło w ie, a lu d trz y m a się g o, ja k p rz y k a z a n ia. J e s t e ś m y k r a jom w ódiezanym. J a k w ódlka i w -ogóle w sz e la k a p ija ty k a.szkodzi, w y k a z a ł św ieżo s ły n n y n a c a ły m św ie-cłe p ro fe so r s z w a jc a r s k i, F o e r s te r. W r z m a rła w m ie ś cie Z u ry ch k o b ie ta - p ijaczika. P r o f. F o e r s te r z b a d a ł ż y c ie i śmi-erć je j w n u k ó w i p ra ip ra w n u k ó w. O to w y n ik je g o b a d a ń : ż y ło z d z ia d o w a n ia i k ra d z ie ż y, 6 2 u trz y m y w a ła d o b r o c z y n n o ś ć p u b lic z n a, k o b ie t ez je j w n u cz ek -oddało się p r o s ty tu c ji, 7 6 zasą d z o n o za. p rz e s tę p s tw a i 7 za z a b ó jstw o. R z ą d s z w a jc a r s k i w y d a ł n a ich u trz y m a n ie w w ię z ie n ia ch i z a k ła d a c h d o b r o c z y n nych aż 6 m ilja rd ó w fra n k ó w s z w a jc a r s k ic h. D la te g o to u n as ty le ż e b ra k ó w i p rz e stę p có w! F r e c z z w ó d k ą! PCHŁA W OLEJU Z PRZED LAT. N ied a w no w E g ip c ie, z n a le z io n o n a c z y n ie a la b a s tro w e, n a p ełn io n e w o n n y m o le je m, a w n im, o cu d o, p raw d ziw ą p ch łę, w c a łk ie m d o b ry m s ta n ie i n o rm a ln e j w ie lk o ś c i. R ó d p ch li m oże b y ć d u m n y, iż je d e n c z ło n e k z je g o dawnej a r y s to k r a c ji z n a la z ł się w m u zeu m w K a ir z e. W R ID L O. C óż fo za d z iw o lą g to w r id ło "? W w ielk lem m ie ś cie c z e rw o n e j R o s ji, w Sarato -w ie, ja k g a z e ty d o n o sz ą n-ie-ma a n i je d n e g o k o n ia. D o s y ć je s t n a to m ia s t p ow o zów. A b y je z u ż y tk o w a ć i n ie d rz eć n ó g przez ch-odizenie p iesz o, S o w ie ty w S a r a to w ie w y m y ś liły sp o só b. Z p o m ięd zy lic z n y c h b e z ro b o tn y c h w y b r a ły s-orwiety k ilk a n a ś c ie tę g ic h m ę ż cz y z n i d a li im u rzęd y w rid ło ", t. j. W re m ie n - no iapluvavus Z'Ci d o lż n o st la s z a d i" (s p e łn ia ją c y ch w i lo w o dbowiąizlki k o n i). D la w y m y ś le n ia ta k ie g o z a ję c ia SE-koda b y ło aż r e w o lu c ję r o b ić. D ZIW Y NATURY. F r a n c u s k ie g a z e ty d o n o szą w śród ipodiz/iwu o z ie m n ia k u w a ż ą c y m 3 k g., o ja b łk u w a ż ą cy m 1 -kg g r. P e w ie n s k łe p n ik w e F r a n c ji m a znów k o ta o c z te re c h o a z a ch, d w ó ch n o sa c h i dlwóch p y s k a c h. Jetd-e-n m a d o c h w y ta n ia m y s z y, d ru g i d o k r a d z ie ż y s m a k o ły k ó w z k u ch n i.. SYN SŁAW NEGO ŻYDA, T e o d o r a H e rz la, z a ło ż y c ie la sj-o-nizmu, p rz e sz ed ł 1 8 -p aźd ziern ika b. r. na k a to lic y z m. W śró d ż y d ó w ś w ia ta p a n u je z te g o p o w od u o g ro m n e ro z g o ry c z e n ie. B o ja k ż e b y n ie! O jcie-c z a p o c z ą tk o w a ł anieli d la w z m o c n ie n ia z n a c z e n ia ż y d ó w, ja k o n a ro d u, a s y n p o c ią g n ię ty p ię k n o ś c ią re - lig ji k a t o lic k ie j, n ie p o sz ed ł śla d em o jc a. G d y b y śm y g o d n ie, -w edług -przepisów E w a n g e lii C h ry stu s o w e j ż y li, d a ją c tem.p rzy k ład p ię k n o ś c i n a s z e j r e lig ji, n ie je d e n z n a s z y c h ż y d ó w n a w r ó c iłb y się ró w n ież n a k a to lic y z m. A le trz e b a im w ż y c iu p o k a z a ć tę p ię k n o ść k a to lic y z m u. DŁUGIE WŁOSY, KRÓTKI ROZUM44 N ie ja k a A n n a Ptaików m a, i z a m ie s z k a ła w N o w y m S ą c z u d o n io s ła -dio p o lic ji k r a k o w s k ie j, ż e n ie z n a n y je j b liż e j m ę ż c z y z n a p rz y w ió z ł ją dio K r a k o w a p od p o zorem zaw a rc ia z mią m a łż e ń stw a, a n a s tę p n ie w y łu d z ił on m e j 7 0 z ło ty c h, s r e b r n y z e g a r e k i c a łą je j g a rd e ro b ę i z b ieg ł w n ie w ia d o m y m k ie ru n k u. NA FUNDUSZ PRASOW Y OFIAROWALI: P rz e w. k s. d z ie k a n H a ttia r w J a b ło n c e n a O raw ie 2 0 z ł; p. G ó r e c k i. K r a k ó w 5 z ł; p. K...w a 3 z ł; K s. S. 3 z ł; K s. Z. 3 z ł; N. N. u 0 0. D o m in ik a n ó w w K r a k o w ie 5 z ł; K s. in f. K. 3 zł. R a z e m 4 2 z ło te. Rozwiązanie zagadki z Nru 3. D z ik - to sy m b o l p o rn o g ra fji, s tr z e le c to n a s z e o r g a n iz a c je, rz e k o m o z p o rn o g ra f ją w a łc a ą c e, a zw y c ię z c a w m y s ie j d ziu rze. Dla rozweselenia. Ćwiczenie rachunkowe. A po ile te ja b łu s z k a, p ro szę p a n i? S z e ś ć za p ię ć g ro sz y, m ó j sy n k u. S z e ś ć za p ię ć g r o s z y? T o z n a c z y p ięć za c z te r y g ro sz e, c z te r y za tr z y grosze', trz y za d w a g ro sze. d w a za je d e n g ro sz, a je d n o za d arm o. B io rę ty lk o je d n o ja b łu s z k o. B ó g z a p ła ć p a n i, i do w id zen ia! Z granicy bolszewickiej. N a k r e s a c h w sch o d n ich ż a n d a rm e rja n ie d u żo m a do c z y n ie n ia zo z ło d z ie ja m i i b a n d y ta m i. N ie d la te g o, ż e b y ta k o w y c h n ie b y ło, ty lk o z t e j je d y n e j p rzy- p rz y c z y n y, że w s z y s c y z b ie g a ją do b o lsz e w ik ó w przed sp ra w ie d liw o ścią p o ls k ą. J e s t to ta m o g ó ln ie p rz y ję ty i z n a n y p o w szech n ie z w y c z a j. P r z y w y k ła d z ie b ib lji p y ta się k sią d z m a łe g o po- d o la k a : C o z ro b ił K a in p o z a b iciu A b e la? Z b ie g ł do R o s ji, p ro szę k s. k a te c h e ty.

13 Nr. 5. DZWON NIEDZIELNY- Str. 13 Zagadka obrazowa. M. JARRA K r a k ó w Sukiennice 1 ( o d s t r o n y k o ś c k ł a ś w. W o j c i e c h a ) poleca s w ó j o b f i c i e z a o p a t r z o n y MAGAZYN WYROBÓW KOŚCIELNYCH llllllllllllllll i do użytku domowego. Il!l!l Żyrandole, kielichy, monstrancje, lam py itd. z w ł a s n e j f a b r y k i. P r z y j m u j e d o złocen ia i s re brzen ia, u s k u t e c z n i a w s z e l k i e r e p e r a c j e. E w e n t u a ln e u lgi iv płatności. 50 P rz e d s ta w ie n ie m a się ju ż ro z p o c z ą ć, a le p o g ro m cy z w ie rz ą t u c ie k ł n ied źw ied ź. G d zież się u k r y w a? H c D a o 0/2 t JULJUSZ JURCZAK Z A K Ł A D Y IN S T A L A C Y J N O - W O D O C IĄ G O W E 1 G A Z O W E Kraków, Franciszkańska 4. Tel. 248, Wykonuję wszelkie prace wchodzące w zakres instalacji wodociągów, gazu, centralnego ogrzewania i kanalizacji domowych. Hekonstruję i oczyszczani najgłębsze studnie tak cembrowane jak też i wiercone. i ^ n n o o c i o o c ) c o o ó ć l i 56 /0 Oao. a o a o ilo 3n Odpowiedzi Redakcji. Prof. M., Wieliczka. B ę d z ie w n a s tę p, n u m erze. Jan Kozub z Rad. T a sp ra w a z a le ż y od u c h w a ły R a d y g m in n e j i sam w ó jt nie m oże te g o z a ła tw ić. Maciej Gruca w Karkułowcach. N a u sta w ę o u b ezp. od o g n ia n ie trz e b a n a r z e k a ć, b o je s t b a rd z o potrz e b n a ; a c h o ć m ie s z k a c ie n a o s o b k u, to i ta k, co n ie d a j B o ż e, m ó g łb y w am się dom sp a lić. Nina z Krakowa. S z u k a n ie m a łż o n k a p rzez a n o n s e n ie je s t g rz e c h e m, a le je s t w ie lk ie m g łu p stw e m i sz k o d a n a ta k ie o g ło s z e n ia p ien ięd zy. Józef Parduła w R. T r z e b a się n a s b y ło p o ra d z ić p rz e d tem, a n ie d o p iero p o tem. Zofją Szóstakówna, Zakopane. N ie k tó re słu szne s p o strz e ż e n ia b ę d ą z a m iesz cz o n e. Juljan Trzecieski, Kraków. Z a m ie ścim y w je d n y m z p rz y s z ły ch nu m eró w. St. Z. w Oświęcimiu. P ie r w s z y a r t. n ie n a d a je się. N a to m ia st p rz y s ła n y p ó ź n ie j, je s t d o b ry i p ro sim y o w ię c e j ta k ic h k r ó tk ic h s y lw e te k. Józef Młodzian, Wróbl. P rz e d a s e n te ru n k ie m nie p o trz e b a p o z w o len ia n a ślu b od w o js k o w o ś c i. Marja Sieczkówna w Rop. J a k n ie m a c ie w e F r a n c ji z n a jo m e j ro d z in y, to le p ie j sie d z ie ć w d om u, bo z je d n e j b ie d y m o ż n a w p a ść w d ru g ą o w iele g o rsz ą. WINA mszalne, węgierskie, francuskie, hiszpańskie, włoskie, reńskie, K O N IA K I lecznicze i LIK IER Y poleca firma ^ B IE L IC K I dawniej i 7 H. FR1TSCH Kraków, Mały Rynek I. Przy zakupnie kilku flaszek 5 % opustu.

14 Str. 14 DZWON NIEDZIELNY" @ Wina węgierskie mszalne, tokajskie, francuskie, austryackie, hiszpańskie, włoskie, reńskie. KONIAKI francuskie i LIKIERY krajowe i zagraniczne poleca firma W ojciech Olszowski Kraków, Mały Rynek. Jednorazowa próba przekona każdego o jakości. 11 ORZECHY kokosowe mielone na ciastka, MAKARONIKI i t. p. poleca hurtownie i częściowo HANDEL KOLONJALNY WÓDEK I WIN pod firmą Kazimierz Ogorzały Kraków, ul. Szczepańska @ Alfred Machnicki Kraków, ul Mikołajska L. 5. T elefo n poleca po najniższych cenach F A B R Y C Z N Y SKŁAD ARTYKUŁÓW R ELIG IJN YCH książek do nabożeństwa, obrazków Św. Pańskich, różańców, medalików, o krzyżyków i t. p 41 Feliks Łodziński K rakó w, ul. Szewska i. 2 p o s i a d a ODUW IG n a s k ł a d z i e krajowe i zagraniczne ^ B ~ damskie, męskie i dz'ecinne oraz kalo sze i śniegow ce. Ceny konkurencyjne. 29 FORTEPIANY PIANINA FISHARMONIE Rokzałożenia 1880B ą f a ą M ą y f - Telefon465 Kraków, ul. św. Anny L. 3 m ożna nabyć najkorzystniej i na raty ^ ^ p lllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllh S. WOJCIECHOWSKI S K Ł A D FARB I MATERJAŁOW Kraków, ulica K arm elicka 21, T e l Poleca artykuły gospodarcze, szczotki, pendzle, mydła, k a d z i d ł o kościelne. Artykuły toaletowe i t. p. 51 V #

15 Nt. 5. DZWON N IE D ZIE LN Y1' Str. 15 Od 20 la t byty i są najiepszem i polskiem i w yrobam i H n f a n o o ł o do obuwia o niedościg-,, M U I u p C to lu nionych właściwościach n a d a je p o ł y s k, k o n s e r w u je i z m i ę k s z a s k ó ię. K r p r i n l * * znakomity płyn do czyszczenia ^ l \ l C U U I metali, szkieł, wanien it. d. P7\lśr\ku P a s t a c z y s z c z e n i a m e t a li. N a d a je = = n i e z r ó w n a n y i t r w a t y p o ł y s k ' Z n a k o m ita ja k o ś ć w y ro b ó w H o fa zo s ta ła s tw ie rd zo n a p rze z W ybitnych c h e m ik ó w. Ż ą d a ć w s z ę d z ie w y r a ź n ie : z fir m ą ; STANISŁAW HOF, KRAKÓW. «# P -r 1 & ^ RZADKA OKAZJA! Celem jaknajszerszego zapoznania Szan. Publiczności z naszemi nowemi wyrobami towarów, wysyłamy na listowne żądanie każdemu po niebywale tanich cenach, pocztą za zaliczką: całą w yp raw ę za 50 złotych a mianowicie: 3 metry dobrego i mocnego w noszeniu sukna lub kortu na ubranie męskie, 3 metry szewiotu lub Erote na suknię damską, 10 metrów dobrej tlaneli lub płótna na bielizne, jedną kołdrę bajową ciepłą i 6 chusteczek do nosa. Również wysyłamy wynrawę w gatunku wyższym za 60 i 70 złotych Zamówienia prosimy adresować: Ekspedycja przesyłek pocztowych Nadzieja Łódź ul. Kilińskiego 44. P. K.. jj s n : ** 4 5 a» «- M M >D0BR0LIN< najlepsza terpentynowa p asta do bucików zaprawa do podłóg Fabryka przetw orów chemicznych 65 2F. A. i G. PAL Warszawa, Grzybowska 40 Skład fabryczny i zastępstwo na Małopolskę zachodnią Stanisław Sierotwiński Kraków, ulica Sienna 1?. wykonuje wszelkie zlecenia na prowincję po cenach fabrycznych. G> liiiiniiiiiiiinininihiinniłhuiiniiimiihiniiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiimmiiiimiiiitnihintninnunimihi C ZA SY W OJENNE bezpowrotnie się skończyły i wszyscy musimy wrócić do rzetelnej pracy nad udoskonaleniem naszych wyrobów W dziedzinie przemysłu bibułek do paoieiosów są jeszcze ogromne luki. Rozmaici niepowołani fabrykanci* podsuwaj? palaczowi papierosów bibułki liche, bezwartościowe. Jedynie powszechnie znane bibułki: P O B U D K A " M ra B EŁD O W SKIEG O są przedwojennego gatunku, wyborne w smaku dają dym chłodny i nie sprawiają pieczenia w krtani Żądajcie wszędzie tsiko bibułki: Pobudka Bełdowskiego. - i - nią ' 11] mi 111 ii i n iii m ii

16 Str. 16 DZWON N IE D ZIE LN Y Nir. 5. TOW ARZYSTW O HANDLOWE S P Ó Ł K A T? T l \ / [ S P Ó Ł K A J\Ł!j11V1 A K C Y J N A A K C Y J N A KRAKÓW, RYNEK GŁ. L. 37 p o le ca : K A D Z I D Ł O wykwintne (P o tp ouri) po z ł. 9 za 1 kg' K A D Z I D Ł O k r lew skie po z ł za 1 kg- K A D Z I D Ł O k ścietne ZA r. O po z ł za 1 kg- G U M M I O L I B A U M po z ł za I kgo l i w a d o Ś w i e c e n i a. l a m p k i i k n o t k i G U I L L O N A. K a lo sze szw edzkie. <I%Cydełka do golenia i toaletowe. W O D Y kolońskie i do włosów. P A S T W Y do obuwia. S z czo tk i i Wszelkie przybory domowe. Magazyn obuw ia 1 dawniej J A N A REBSZ obecnie R t [ S S M E R Posiada na składzie w y k w in tn e o b u w ie, j g damskie i męskie oraz dziecięce w wielkim M s wyborze. W ykonuje i na zamówienia. { Kraków, Florjańska 17. 0("553 C!L!5} 3, l J fol I MAD. WITRAŻÓWI S. G. Żeleński Kraków, Al. Krasińskiego 23. Teł i s t n ie ją c y o d r o k u , w ie lo k r o t n ie o d z n a - 0 c z o n y n a ś w ia t o w y c h w y s t a w a c h, w y k o n u je m n a d o g o d n y c h w a r u n k a c h i p o p r z y s tę p n y c h c e n a c h, wszelkiego rodzaju witraże oszklenia arty- styczne, mozajki, lampy witrażowe i t. p. ] podług projektów wybitnych artystów. K o s z t o r y s y i p o r a d a z a w o d o w a b e z p ła t n ie. : ( Ś S ) t s j j s 0( m i X 10 > 0B ^ ) D (S 5) 00<3E > 00 0 K S f S B u i Ei SKŁAD PAPIERU I GALANTERJI s= 2. MictfAŁ m\m ~ poleca: PAPIERY I W S Z E L K IE PRZYB O R Y K A N C E LA R YJN E papiery lis to w e, p o c ztó w k i a rty s ty c z n e, a lb u m y na p o c ztó w k i i fo to g a ra fje. RAMKI na fo to g ra fje. > * : WYROBY SKÓRKOWE. LU S T R A. KARTY DO GRY, SZACHY, SZACHOWNICE. D O M IN A. w y k o n u je B LE TY W IZ Y T O W E, za w ia d o m ie n ia ślubne > : I W SZELKIEGO RODZAJU DRUKI. > : 1"^ ---- T. CIESL1NSK1 Z A P R Z Y S I Ę Ż O N Y D O S T A W C A W I N M S Z A L N Y C H K R A K Ó W L W Ó W P R ZE M Y Ś L W ino mszalne Riesling 3 '2 0 zł. W ino mszalne Zieleniak zł. Francuskie wina mszalne (atest) sławnej firmy M. M A R C E A U Bordeaux G r a v e s... 3 zł. 40 gr. La Sapinier zł. 20 gr. Graves sup Barsac słodkawe... 4,, 20 Haut Sauternes... 4 zł, 80 gr. 5 zł. 30 gr. Ceny powyższe podane są za litr, lub 3/4 flaszka, bez podatku dla P. T. Urzędów parafialnych, które wykażą sie poświadczeniem Najprzew. P. T. Kurji Biskupiej, iż wino jest dla celów liturgicznych. Beczki od 50 do 1^.0 litrów. Zamawiać można: K aków, ul. Florjańska 14, Lwów, ul. Leona Sapiehy 37, Przemyśl. Redaktor naczelny i odpow. Ks. Dr. Franciszek Mirek. Wydawca za Kai. Związek Wydawn czy: Ks' Ferdynand Mackay Drukarnia Głosu Narodu" w Krakowie pod zarządem Romana Ferka.