Zarządzanie zasobami energii produkcja, obrót i magazynowanie Kielce, 12 grudnia 2014 r. Radosław Koropis

Transkrypt

1 Zarządzanie zasobami energii produkcja, obrót i magazynowanie Kielce, 12 grudnia 2014 r. Radosław Koropis Projekt Perspektywy RSI Świętokrzyskie - IV Etap jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 ZAGADNIENIA uwarunkowania funkcjonowania rynku energii w Polsce, w tym aspekty formalno-prawne; modele rynku obrotu energią; rynek energii przebieg procesu dystrybucji energii od producenta do odbiorcy końcowego; doświadczenia i wyzwania dla sprzedających i kupujących energię; formy handlu energią; sposób rozliczania energii wytwarzanej; bezpieczeństwo dostaw; magazynowanie energii; charakterystyka uczestników rynku energii, w tym miejsce postumentów; produkcja energii na własny rachunek; mikroinstalacje uprawnienia i obowiązki w obrocie energią.

3 DOŚWIADCZENIE 26 lat istnienia stowarzyszenia 22 rocznica rejestracji TRMEW 527 członków zwyczajnych 237 członków posiadających małe elektrownie wodne

4 MIEJSCE HYDROENERGETYKI W POLSCE *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa,

5 TRMEW OBRÓT Sp. z o.o. - STRUKTURA WŁAŚCICIELSKA 33,84% TRMEW 66.16% Wytwórcy (74)

6 TRMEW OBRÓT Sp. z o. o. - STRUKTURA KLIENTÓW W 2014 ROKU 115 MEW 11 Biogaz 8 Wiatr 110 GWh

7 TRMEW OBRÓT Sp. z o. o. - KONCESJA NA OBRÓT ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ

8 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Rynek energii elektrycznej jest to całokształt procesów zachodzących między odbiorcami końcowymi, a producentami, z udziałem operatorów systemów sieciowych i różnego rodzaju pośredników, umożliwiających najkorzystniejsze zaspokajanie potrzeb elektroenergetycznych odbiorców przy rozsądnych zyskach firm uczestniczących w dostawach. CECHY WYRÓŻNIAJĄCE ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ JAKO TOWAR: konieczność zapewnienia ciągłego i dokładnego równoważenia popytu i podaży, małą elastyczność cenową popytu, brak możliwości bezpośredniego magazynowania produktu, ograniczoną elastyczność produkcji, strategiczne znaczenie niezawodnego działania systemu elektroenergetycznego, łatwość monopolizacji rynku poprzez wykorzystanie specyficznych praw rządzących pracą systemu elektroenergetycznego.

9 UWARUNKOWANIA FUNKCJONOWANIA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE DYREKTYWY UE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE Dyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotycząca działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych 17 Dyrektyw innych.

10 UWARUNKOWANIA FUNKCJONOWANIA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo Energetyczne Ustawa z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym

11 UWARUNKOWANIA FUNKCJONOWANIA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Rozporządzenie w sprawie taryf 4 Rozp.MG Rozporządzenia systemowe 15 Rozp MG i RM Rozporządzenia w sprawie świadectw 5 Rozp. MG Rozporządzenie inne 22 Rozp MG Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 kwietnia 2014 r. w sprawie sposobu obliczania końcowego zużycia energii brutto ze źródeł odnawialnych oraz sposobu obliczania ilości energii elektrycznej i ciepła z takich źródeł

12 UWARUNKOWANIA FUNKCJONOWANIA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE PSE INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI PRZESYŁOWEJ Część ogólna - Karta aktualizacji nr CO/1/2014 zatwierdzoną decyzją Prezesa URE nr DPK (40)/2010/2014/LK z dnia 31 lipca 2014 Warunki korzystania, prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania rozwoju sieci Karta aktualizacji nr CK/3/2014 zatwierdzoną decyzją Prezesa URE nr DRR (40)/2010 /2014/LK z dnia 31 lipca 2014 r. Bilansowanie systemy i zarządzanie ograniczeniami systemowymi Karta aktualizacji nr CB 11/2014 zatwierdzona decyzją Prezesa URE nr DRR (40) 2010/2014/LK OSD INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Korzystanie z systemu elektroenergetycznego Przyłączenia oraz planowanie rozwoju sieci dystrybucyjnej Eksploatacja urządzeń, instalacji oraz sieci Bezpieczeństwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Współpraca między innymi OSD Prowadzenie ruchu SD Standardy techniczne oraz bezpieczeństwa SD Parametry jakościowe energii elektrycznej Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarządzenie ograniczeniami systemowymi INSTRUKCJA ORGANIZACJI BEZPIECZNEJ PRACY Spółka obrotu UMOWA KOMPLEKSOWA OGÓLNE WARUNKI UMOWY KOMPLEKSOWEJ TARYFA DYSTRYBUCYJNA ZBIÓR PRAW KONSUMENTA ENERGII ELEKTRYCZNEJ WARUNKI PROMOCJI - WAŻNE

13 UWARUNKOWANIA FUNKCJONOWANIA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE ASPEKTY FORMALNO - PRAWNE Nowe regulacje prawne 2014 Energia elektryczna i ciepło Polityka energetyczna Prezes URE Gaz ziemny; Gaz łupkowy Ustawa Prawo energetyczne 15 kwietnia 2014 r. nowelizacja prawa energetycznego (Dz. U poz. 140) Ustawa Prawo gazowe Odnawialne Źródła Energii Ustawa o OZE w legislacji druk sejmowy 2604

14 UCZESTNICY RYNKU ENERGII

15 UCZESTNICY RYNKU ENERGII Wytwórcy energii elektrycznej: elektrownie systemowe - 26 wytwórców np. PGE O/Bełchatów, O/Turów, Kozienice, Połaniec, Opole( w tym 5 woda Solina, Dychów, Żarnowiec, Żydowo, Porąbka-Żar) elektrownie i elektrociepłownie przemysłowe, lokalne Elektrownie OZE - elektrownie wodne, wiatrowe, słoneczne, opalane biomasą, biogazem wydano 1563 koncesje WEE Operator sieci przesyłowej (OSP) 1 podmiot zarządzający siecią najwyższych napięć 220kV, 400kV i 750kV - PSE-Operator, Operatorzy sieci dystrybucyjnych (OSD) 170 podmiotów zarządzający sieciami 110kV i niższych napięć, czyli podmiot z którym Klient posiada zawartą umowę dystrybucyjną np. Tauron Dystrybucja; PGE Obrót Spółki obrotu (OEE) 405 podmiotów - zajmująca się sprzedażą energii do Klientów końcowych oraz działalnością na rynku hurtowym.

16 RYNEK ENERGII - REGULACJE

17 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ UCZESTNICY

18 MOC OSIĄGANA [MW], W PODZIALE NA TECHMOLOGIE WYTWARZANIA (STAN NA )

19 PRODUKCJA OZE [GWh], W PODZIALE NA TECHNOLOGIE WYTWARZANIA Źródło: ARE

20 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Rynek energii elektrycznej czynnej przedmiotem obrotu jest energia elektryczna czynna w określonej ilości, cenie i czasie oraz w miejscu dostarczania. Rynek techniczny przedmiotem obrotu na tym rynku są regulacyjne usługi systemowe, niezbędne dla umożliwienia przesyłu zakontraktowanej energii, a także energia elektryczna produkowana w określonych jednostkach wytwórczych, w których generacja jest wymuszona technicznymi ograniczeniami działania systemu elektroenergetycznego. Rynek finansowy przedmiotem obrotu na tym rynku są kontrakty finansowe dotyczące dostaw energii, których cena i wielkości dostaw jest jednoznacznie określona, ale nie są bezpośrednio związane z fizyczną dostawą energii, rynek ten obejmuje również instrumenty pochodne: pozwala on uczestnikom rynku na zabezpieczenie się przed ryzykiem związanym z handlem energią elektryczną jako towarem.

21 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ PODSTAWOWA STRUKTURA RYNKU Rynek kontraktowy - długoterminowe relacje handlowe zawierane pomiędzy wytwórcami energii a spółkami obrotu lub odbiorcami końcowymi. Rynek giełdowy zorganizowana forma handlu energią, częściowo ( 15%) obligatoryjna, giełda energii prowadzona w Polsce przez Towarową Giełdę Energii S.A. Platformy brokerskie platformy do zawierania kontraktów handlowych pomiędzy uczestnikami rynku energii. Rynek bilansujący rynek techniczny (tzw. mechanizm bilansujący) na którym zgłaszane są do realizacji kontrakty bilateralne i giełdowe, a także pozyskiwane są poprzez OSP usługi systemowe gwarantujące bezpieczeństwo i niezawodne funkcjonowanie Krajowego Systemu Energetycznego (KSE). Rezerwa mocy pozyskiwana poprzez OSP Praca dyspozycyjna OSP dysponuje pracą Jednostek Wytwarzania Centralnie Dysponowaną (JWCD). Tzw. miedziana płyta obrót energią elektryczną jest realizowany przy założeniu braku ograniczeń sieciowych. Wymiana międzysystemowa

22 RYNEK BILANSUJĄCY ZASADA FUNKCKONOWANIA

23 RYNEK BILANSUJĄCY Rynek bilansujący (RB) jest tą częścią rynku energii elektrycznej, gdzie operator systemu przesyłowego (OSP) dokonuje ostatecznego zbilansowania produkcji i zapotrzebowania, uwzględniając przy tym kontrakty i transakcje zawarte wcześniej przez uczestników rynku w pozostałych jego segmentach oraz złożone oferty bilansujące i ograniczenia systemowe. OSP zapewnia uczestnikom rynku bilansującego (URB) fizyczną realizację zgłoszonych do niego umów kupna-sprzedaży energii (USE) zawartych na rynku energii, w tym umów dwustronnych i giełdowych, pod warunkiem, że zostaną one zgłoszone zgodnie z przepisami obowiązującymi na rynku bilansującym. Uczestnikiem RB może być każdy podmiot, który zawrze z OSP umowę przesyłową w zakresie uczestnictwa w RB, na mocy której będzie realizował fizyczne dostawy (lub odbiór) energii w zakresie swoich jednostek grafikowych (JG) poprzez obszar objęty działaniem rynku bilansującego.

24 RYNEK TECHNICZNY Rynek techniczny obejmuje obrót rezerwami mocy i niektórymi usługami systemowymi (czyli regulacyjne usługi systemowe RUS), dla zapewnienia wymaganego poziomu niezawodności pracy KSE. OSP zawiera kontrakty z właścicielami uprawnionych jednostki wytwórczych w celu: zapewnienie dyspozycyjności jednostek wytwórczych koniecznych dla prawidłowego działania systemu elektroenergetycznego; ochronę uczestników rynku przed wykorzystywaniem przez te jednostki wytwórcze lokalnej siły rynkowej związanej z ich monopolistyczną pozycją w danym węźle sieciowym systemu. Przedmiot umowy stanowi usługa polegająca na utrzymaniu długoterminowej rezerwy mocy pozwalającej na usunięcie ograniczeń węzłowych związanych z produkcją energii elektrycznej Zawierane umowy zapewniają częściowy zwrot kosztów tym jednostkom wytwórczym, co umożliwi im udział w konkurencyjnym rynku energii.

25 RYNEK GIEŁDOWY Giełda towarowa prowadzona jest przez Towarową Giełdę Energii S.A., na której przedmiotem obrotu może być: a) energia elektryczna, b) paliwa ciekłe i gazowe, c) limity wielkości produkcji, w szczególności produkcji elektrycznej, d) limity wielkości emisji zanieczyszczeń, e) prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia, f) niebędące instrumentami finansowymi prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości oznaczonych co do gatunku rzeczy, określonych rodzajów energii, paliw gazowych, mierników i limitów wielkości produkcji, emisji zanieczyszczeń lub praw majątkowych, o których mowa w podp. e) g) prawa majątkowe wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej, Prowadzenie rejestru świadectw pochodzenia dla energii z OZE, z kogeneracji, biogazu rolniczego oraz efektywności energetycznej.

26 RYNEK GIEŁDOWY Rynek Terminowy Towarowy (RTT) notowane są cztery rodzaje kontraktów forward różne pod względem terminu ich wykonania: Typu BASE - z całodobowym okresem wykonania Typu PEAK5 - z dostawą w godzinach od 7:00 do 22:00. Kontrakt terminowy na dostawę energii elektrycznej jest umową, w której sprzedający (wystawca kontraktu) zobowiązuje się do dostarczenia energii elektrycznej w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, a kupujący (nabywca kontraktu) zobowiązuje się do nabycia energii elektrycznej w określonym terminie i po określonej cenie. Źródło: TOE Rynek Energii i Gazu - raport 2014

27 RYNEK GIEŁDOWY Rynek Dnia Następnego (RDN) - Rynek Dnia Następnego na TGE składa się z 24 godzinowych rynków spot, na których notowane są po jednym rodzaju kontraktu godzinowego oraz kontrakty blokowe: PASMO - kontrakt z dostawą 1 MWh w każdej godzinie doby, EUROSZCZYT - kontrakt z dostawą 1 MWh energii w każdej godzinie szczytu 8-22 i OFFPEAK - kontrakt z dostawą 1 MWh energii w godzinach doliny zapotrzebowania Minimalny wolumen zlecenia wynosi 1 MWh INDEKSY: IRDN [PLN/MWh]- Cena średnia ważona wolumenem ze wszystkich transakcji na sesji giełdowej, liczona po dacie dostawy dla całej doby. SIRDN [PLN/MWh] - Cena średnia ważona wolumenem ze wszystkich transakcji na sesji giełdowej, liczona po dacie dostawy dla godz offirdn [PLN/MWh] - Cena średnia ważona wolumenem ze wszystkich transakcji na sesji giełdowej, liczona po dacie dostawy dla godz. 1-7, 23-24

28 RYNEK GIEŁDOWY Źródło: TGE S.A.

29 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ MOZLIWOŚCI WYMIANY MIĘDZYSYSTEMOWEJ Informacja Operatora Systemu Przesyłowego w sprawie zdolności przesyłowych dla wymiany transgranicznej, udostępnianych w ramach aukcji miesięcznej (grudzień 2014 r.) organizowanej przez Biuro Aukcyjne we Freising. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE S.A.) w ramach aukcji organizowanych przez Biuro Akcyjne we Freising udostępniają zdolności przesyłowe dla transgranicznej wymiany energii elektrycznej na profilu technicznym obejmującym połączenia krajowego systemu elektroenergetycznego z systemami Niemiec, Czech i Słowacji. Wyniki analiz technicznych były podstawą do określenia oferowanych zdolności przesyłowych w ramach aukcji miesięcznej: oferowane zdolności przesyłowe w kierunku eksportu wynoszą 300 MW, w tym: w podokresach redukcji: 5 i 19 grudnia 2014 r. 200 MW, w podokresach redukcji: 1-4 i 8-12 oraz grudnia.2014 r. 0 MW. Oferowane zdolności przesyłowe w kierunku importu wynoszą 0 MW

30 KRAJOWY SYSTEM ENERGETYCZNY SCHEMAT SIECI wn 298 MW 1385 MW Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PSE

31 TPA - WYZWANIA DLA SPRZEDAJĄCYCH I KUPUJACYCH ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ Proces zmiany sprzedawcy to zmiana podmiotu, który rozlicza odbiorcę za zużytą energię elektryczną. Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej jest realizowana zgodnie z zasadą TPA (ang. Third Party Access). Zasada TPA polega na udostępnieniu każdemu krajowemu odbiorcy energii możliwości wolnego wyboru krajowego dostawcy energii elektrycznej, który dzięki temu uzyska korzystniejszą cenę oraz warunki dostawy prądu. Operator systemu dystrybucyjnego lub operator systemu przesyłowego jest zobowiązany do wykonania usługi przesyłu energii od sprzedawcy do odbiorcy. Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej jest bezpłatna. Zmianę sprzedawcy można zrobić kilkukrotnie. W razie niezadowolenia można wrócić do swojego starego sprzedawcy (tzw. sprzedawcy z urzędu), który ma obowiązek zawrzeć z nami umowę. Umowa z dotychczasowym sprzedawcą ulega rozwiązaniu z ostatnim dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym oświadczenie kupującego dotarło do przedsiębiorstwa energetycznego.

32 TPA - WYZWANIA DLA SPRZEDAJĄCYCH I KUPUJACYCH ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ

33 KORZYSTANIE Z PRAWA WYBORU SPRZEDAWCY OD GRUDNIA 2012 DO LUTEGO 2014 Źródło: URE

34 ODBIORCY KOŃCOWI STRUKTURA CEN Źródło: ARE S.A.

35 KALKULACJA KOSZTÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ DLA ODBIORCY KOŃCOWEGO Źródło: ARE S.A.

36 PODZIAŁ PODMIOTÓW PRZYŁACZONYCH DO SIECI: Grupa I podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci przesyłowej, Grupa II podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym 110 kv oraz podmioty przyłączane do sieci rozdzielczej, które wymagają dostaw energii elektrycznej o parametrach innych niż standardowe albo podmioty posiadające własne jednostki wytwórcze współpracujące z siecią, Grupa III podmioty przyłączone bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym większym niż 1 kv, lecz niższym niż 110 kv, Grupa IV podmioty przyłączone bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kv oraz mocy przyłączeniowej większej niż 40 kw lub prądzie znamionowym zabezpieczenia przelicznikowego w torze prądowym większym niż 63 A, Grupa V podmioty przyłączone bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kv oraz mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kw i prądzie znamionowym zabezpieczenia przelicznikowego nie większym niż 63 A, Grupa VI podmioty przyłączone do sieci poprzez tymczasowe przyłączenie, które będzie na zasadach określonych w umowie, zastąpione docelowym lub podmioty przyłączone do sieci na czas określony, lecz nie dłuższy niż 1 rok.

37 X X X X OZNACZENIA GRUP TAYGOWYCH np. C 22 a: Litery oznaczające poziom napięcia sieci, z której energia dostarczana jest odbiorcom: A: napięcie wysokie ( WN) B: napięcie średnie ( SN) C: napięcie niskie ( nn) G i R: niezależne od napięcia zasilania Cyfry oznaczające wielkość zamówionej mocy: 1 : moc nie wyższa niż 40 kw i prąd znamionowy zabezpieczenia przedlicznikowego w torze prądowym nie większy niż 63 A. 2 : moc wyższa niż 40 kw lub prąd znamionowy zabezpieczenia przedlicznikowego w torze prądowym większy niż 63 A. Cyfry oznaczające liczbę rozliczeniowych stref czasowych: 1 : jednostrefowa, 2 : dwustrefowa, 3 : trójstrefowa, Litery odnoszące się do grup taryfowych C oznaczające rozliczenia w strefach: a : szczytowej i pozaszczytowej b : dziennej i nocnej

38 ZASADY ROZLICZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Cena energii = opłata za transport energii sieciami dystrybucyjnymi + opłata za zużycie energii + podatek VAT czy aby na pewno? Opłata przesyłowa = opłata przesyłowa stała + opłata przesyłowa zmienna + opłata abonamentowa + opłata przejściowa +/ opłata jakościowa (prawdopodobnie od 2016r) oraz ukryte wartości w taryfach - marża, koszty zwrotu z kapitału, koszty rozwoju sieci Opłata za zużycie energii elektrycznej = koszt energii elektrycznej + koszt umorzenia kolorów + akcyza + koszty finansowe + koszty własne oraz koszty obligatoryjnych usług dodatkowych np. ubezpieczenia, assistnace

39 STRUKTURA OPŁAT ZA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ: Opłata przesyłowa stała - płacisz za to, że ktoś zbudował linię energetyczną i pozwala Ci z niej korzystać, oraz że masz w domu licznik. Opłata przesyłowa, zmienna, całodobowa - płacisz za to, że pozwalają Ci w/w liniami energetycznymi przesyłać prąd z elektrowni do Twojego domu. Opłata za energię elektryczną czynną całodobową - tutaj jest cena faktyczna za prąd. Opłata abonamentowa - płacisz za to, że ktoś odczyta stan licznika i wyśle rachunek. Opłata za pobór mocy biernej - Rozliczeniami za ponad umowny pobór energii biernej są odbiorcy zasilani z sieci średniego napięcia, wysokiego i najwyższego napięcia. Rozliczeniami tymi mogą być objęci w uzasadnionych przypadkach także odbiorcy zasilani z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1kV, którzy użytkują odbiorniki o charakterze indukcyjnym, o ile zostało to określone w warunkach przyłączenia lub umowie o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej lub umowie kompleksowej". Opłata przejściowa - płacisz za zmianę napięć w transformatorach (mówi się z wyższego na niższe, ale w domyśle płacisz za każdą transformację, a konkretniej za straty mocy)

40 SYSTEM WSPARCIA OZE I CHP AKTUALNY SYSTEM PRAWO ENERGETYCZNE Wytwórca OZE, biogaz CHP Sprzedawca z Urzędu Spółka obrotu sprzedająca ee do odbiorcy końcowego obowiązek umorzenia URE Obowiązek Świadectwa Pochodzenia Prawa Majątkowe Prawa TGE lub RR Majątkowe

41 SYSTEM WSPARCIA OZE I CHP PLANOWANY SYSTEM USTAWA OZE SYSTEM AUKCYJNY Sprzedawca zobowiązany zakup bezpośredni po cenie aukcyjnej wytwórca < 500 kw Nowy Wytwórca OZE URE aukcje OREO dopłaty Spółka obrotu, giełda, klient końcowy na warunkach rynkowych + dopłata różnicy z OREO wytwórca >500 kw

42 SYSTEM WSPARCIA OZE

43 RYNEK PRAW MAJĄTKOWYCH OBOWIĄZEK UMORZENIOWY Szacowana sprzedaż energii elektrycznej do klienta końcowego za 2014 rok 128,3 TWh Obowiązek umorzenia za 2014 rok 13% -> 16,09 TWh

44 RYNEK PRAW MAJĄTKOWYCH ILOŚĆ PRAW MAJĄTKOWYCH W SYSTEMIE Umorzono do października ,6 TWh Szacowana produkcja do końca stycznia ,2 TWh W systemie 12,7 TWh 25,05 TWh Świadectwa ze współspalania z lat ,55 TWh

45 zł/mwh RYNEK PRAW MAJĄTKOWYCH - SYTUACJA NA RPM W CIĄGU OSTATNIEGO ROKU 270,00 Indeks PMOZEX_A vs. PMOZEX_A_TP 250,00 230,00 210,00 190,00 170,00 PMOZEX_A PMOZEX_A_TP Liniowy (PMOZEX_A) Liniowy (PMOZEX_A_TP) 150,00

46 RYNEK PRAW MAJĄTKOWYCH CZYNNIKI, KTÓRE MOGĄ WPŁYNĄĆ NA CENĘ PRAW MAJĄTKOWYCH W NADCHODZĄCYCH MIESIĄCACH - Możliwość samodzielnego umarzania świadectw pochodzenia przez przedsiębiorstwa energochłonne - Wzrost obowiązku umorzeniowego do 13% Wejście w życie ustawy o OZE, w tym: - Brak wsparcia dla dużej hydroenergetyki i części współspalania - Zapisy mówiące o cenach poniżej 75% opłaty zastępczej - Ilość PM w systemie nadpodaż - Wydłużenie okresu umorzenia do końca czerwca - Ilość nowych inwestycji wiatrowych - Brak istotnego wzrostu sprzedaży energii do klienta końcowego

47 OBOWIĄZEK UMORZENIA KOLOROWYC CERTYFIKATÓW

48 NOTOWANIA KOLOROWYCH INDEKSÓW NA TGE BIAŁY FIOLETOWY ŻÓŁTY CZERWONY

49 ZMIENNOŚĆ CEN NA RYNKU DNIA NASTĘPNEGO KONTRAKTY Q

50 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ CENA PREZESA URE W 2014 I 2015 ROKU

51 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ SZACUNEK CENY PREZESA URE NA 2015 ROK Kwartał 2014 Cena w zł/mwh I 158,14 II 164,70 III 167,92 Szacowana cena Prezesa URE w 2015 roku (z danych dostępnych dzisiaj) zł/mwh

52 ENERGIA ELEKTRYCZNA NA RYNKU GIEŁDOWYM KOSZTUJE 199,40 zł/mwh (Fixing I RDN, dostawa na godz. 12 na ) ALE MY JĄ SPRZEDAJEMY ZA 181,55 zł/mwh (JESZCZE )

53 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ RYNEK DNIA NASTĘPNEGO W OKRESIE OSTATNICH 6 MIESIĘCY

54 zł/mwh RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ RYNEK DNIA NASTĘPNEGO W CIĄGU OSTATNICH 3 DNI 1 400,00 Rynek Dnia Następnego w okresie , ,00 800,00 600,00 400, CPURE 200,00 -

55 UMOWA SPRZDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ TRMEW OBRÓRT Sp. z o.o. Oferowana cena we wszystkich wariantach cenowych obejmuje koszt bilansowania handlowego, rozumianego jako zgłaszanie do Operatora Systemu Przesyłowego przez podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe (POB) do realizacji umowy sprzedaży energii elektrycznej oraz uczestniczenie w procesie rozliczeń z Operatorem Systemu Przesyłowego niezbilansowania wynikającego z różnicy pomiędzy ilością energii z przyjętych do realizacji umów sprzedaży oraz rzeczywistą ilością energii elektrycznej wyznaczoną na podstawie pomiarów lub algorytmów agregacji w Miejscu Dostarczania.

56 UMOWA SPRZDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ TRMEW OBRÓT Sp. z o.o. Cena stała CS W poszczególnych latach obowiązywania Umowy cena sprzedaży energii elektrycznej w wariancie 1 rozliczeń (CS) wynosić będzie: w 2015 roku: CS =CURE14r. A [zł/mwh], w 2016 roku: CS =CURE15r. B [zł/mwh], w 2015 roku: CS =CURE14r. C [zł/mwh], w przypadku łącznej sprzedaży praw majątkowych do TRMEW Obrót sp. z o.o., w 2016 roku: CS =CURE15r. D [zł/mwh], w przypadku łącznej sprzedaży praw majątkowych do TRMEW Obrót sp. z o.o. Zasady wyznaczenia należności: N = E w1 x Cs

57

58 UMOWA SPRZDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ - DEFINICJE N - należność netto za sprzedaną ee w danym Okresie Rozliczeniowym H liczba godzin w danym Okresie Rozliczeniowym. C TGE_fix_h cena w godzinie h ustalona na fixingu o godz na Rynku Dnia Następnego prowadzonym przez TGE S.A. wyrażona w PLN/MWh, E W1_h;W2_h;W3_h wolumen ee C URE14r.,URE15 ogłaszana w 2015, 2016 roku przez Prezesa URE średnia cena sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym za rok 2014, 2015 zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b Prawa Energetycznego,

59 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ JAK TO MA DZIAŁAĆ? Dostęp do danych rzeczywistych uwzgledniających wyprodukowaną energię elektryczną w postaci raportów dobowych, raportów rozliczeniowych opartych o dane pomiarowe uzyskane z Państwa OSD (tzw. monitoring dnia następnego). Dobowa dostępność do raportów określających ceny na Rynku Bilansującym oraz z Towarowej Giełdzie Energii. Rozwiązanie aktualnej umowy sprzedaży energii elektrycznej oraz przeprowadzenie procedury zmiany Podmiotu Odpowiedzialnego za Bilansowanie realizowane przez TRMEW Obrót sp. z o.o. na postawie pełnomocnictwa. Możliwość wystawiania faktur w imieniu wytwórcy.

60 RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ JAK TO MA DZIAŁAĆ?

61 SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE Sprzedaż do sprzedawcy z urzędu (sprzedawcy zobowiązanego)- obowiązek zakupu energii elektrycznej na podstawie upe art. 9 a ust 6 po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym o której mowa w art. 23 ust 2 pkt 18 Sprzedaż do spółek obrotu Sprzedaż do spółek obrotu organizatorów grup zakupowych Sprzedaż na rynku giełdowym - sprzedaż za pośrednictwem domów maklerskich minimalny pakiet oferowany na TGE 1MWh. Konieczność agregacji wolumenu dla mniejszych wytwórców. Sprzedaż bezpośrednia do odbiorcy końcowego Zużycie na potrzeby własne Zużycie na potrzeby własne prosument Magazynowanie energii

62 SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE Sprzedaż do odbiorcy końcowego bez koncesji Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu energią elektryczną z wyłączeniem: obrotu energią elektryczną za pomocą instalacji o napięciu poniżej 1 kv będącej własnością odbiorcy.

63 SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE Sprzedaż do odbiorcy końcowego rozumianego w myśl art. 3 ust 13a upe jako odbiorcy zużywającego nabytą e. e. na potrzeby własne wymaga od wytwórcy OZE: Uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia energii wytworzonej w źródle odnawialnym (art. 9e ust 1 lub art. 9o ust. 1 upe) lub uiszczenia opłaty zastępczej (art. 9a ust 1 upe i 3 Rozporządzenia MG z 18 listopada 2012 r. Dz. U poz z późn. zmianami) Uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia energii z kogeneracji lub uiszczenia opłaty zastępczej (art. 9a ust 8 upe oraz art. 4 ust. 1 ustawy z 14 marca 2014 r. o zmianie upe oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2014 poz. 490). Uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw efektywności energetycznej (art. 21 ust 1 ustawy o efektywności energetycznej) lub uiszczenia opłaty zastępczej (art. 12 ust 1 ustawy o efektywności energetycznej oraz 2 i 4 Rozporządzenia MG z 4 września 2012 r. Dz. U. z 2012 poz. 1039).

64 MAGAZYNOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ W USTAWIE OZE Instalacja odnawialnego źródła energii (art. 2 ust 13) instalację stanowiącą: wyodrębniony zespół urządzeń służący do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy, przyłączonych w jednym miejscu przyłączenia, w których energia elektryczna lub ciepło są wytwarzane z odnawialnych źródeł energii, a także magazyn energii elektrycznej* przechowujący wytworzoną energię elektryczną, połączony z tym zespołem urządzeń lub wyodrębniony zespół obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość techniczno-użytkową służący do wytwarzania biogazu rolniczego, a także połączony z nimi magazyn biogazu rolniczego. *Magazyn energii elektrycznej (art. 2 ust 17) wyodrębnione urządzenie lub zespół urządzeń służących do magazynowania energii elektrycznej w innej postaci energii powstałej w wyniku procesów technologicznych lub chemicznych.

65 SPÓŁDZIENIE ENERGETYCZNE Duży potencjał spółdzielni energetycznych, jako rozwiązania, które ma docelowo wspierać rozwój mikrogeneracji w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. W UE funkcjonowanie spółdzielni energetycznych Wielka Brytania, Francji, Holandii, Szwecja, Danii, Szwecji, Niemcy ponad 850 spółdzielni. Pierwsza polska spółdzielnia energetyczna Spółdzielnia Nasza Energia to inicjatywa prywatno - samorządowa, której celem jest wybudowanie na terenie czterech gmin powiatu zamojskiego kompleksu 12 elektrowni biogazowych. Analiza mająca na celu wdrożenie instytucji spółdzielni energetycznej do polskiego systemu prawa w oparciu o najlepsze praktyki państw Unii Europejskiej - zrealizowana na podstawie umowy zawartej pomiędzy: Ministrem Gospodarki, a Wierciński, Kwieciński, Baehr Spółka Komandytowa

66 GMINNE MINI CENTRUM ENERGETYCZNE OBSZARY WSPÓŁPRACY Zmniejszenie skutków awarii w sieci sn i nn po stronie odbiorców poprzez zasilanie źródłami GR wyodrębnionych obszarów sieci OSD praca wyspowa mini centrum energetycznego. Zmniejszenie skutków deficytu mocy w sieci lokalnej. Możliwość zasilenia odbiorów położonych poza obszarem zbilansowanej wyspy utworzonej z mini centrum energetycznego dołączanie odbiorów do zbilansowanej energetycznie wyspy w przypadku istnienia nadwyżki wytwórczej. Możliwość sterowania popytem i podażą na moc czynną i bierną w obszarze należącym do gminnego mini centrum energetycznego Tworzenie rezerwy wytwórczej lub uruchomienie jednostki wytwórczej na polecenie OSD. Wyłączenie lub załączenie wyselekcjonowanego odbioru.

67 ZADANIA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W KONTEKSCIE INWESTYCJI ENERETYCZNYCH POLITYKA ENERGETYCZNA POLSKI DO ROKU Podstawowe kierunki polityki: poprawa efektywności energetycznej. wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii. rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw. rozwój konkurencyjnych rynków energii. ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko. USTAWA ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE Zapobieganiu sytuacjom kryzysowym. Przygotowaniu do podejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań. Reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej. Odtwarzaniu infrastruktury lub przywracaniu jej pierwotnego charakteru.

68 GMINNE CENTRUM ENERGETYCZNE PRZYKŁAD MODELOWY GMINA GIERAŁTOWICE

69 KIERUNKI ROZWOJU SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

70 KIERUNKI ROZWOJU SPRZEDAZY ROZLICZEŃ ENERGII ELEKTRYCZNEJ

71 MIKROINSTALACJE UPRAWNIENIA I OBOWIĄZKI W OBROCIE E. E. Art. 2 ust 19 ustawy o OZE - mikroinstalacja instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kw, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv lub o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 120 kw. Prosument profesjonalista + konsument - wytwarzającym produkt w celu jego skonsumowania we własnym zakresie, inaczej mówiąc produkt wytworzony na własny użytek.

72 MIKROINSTALACJE PODSTAWY ZAWARTE W upe Wytwórca energii elektrycznej w mikroinstalacji, będący osobą fizyczną, nie prowadzącą działalności gospodarczej, który wytwarza energię elektryczną, w celu zużycia na własne potrzeby może sprzedać nadwyżkę niewykorzystanej energii elektrycznej wytworzonej przez niego w mikroinstalacji i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej. Sprzedaż, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wytwórca energii elektrycznej, w mikroinstalacji pisemnie informuje operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, na którego obszarze działania ma zostać przyłączona mikroinstalacja, o planowanej lokalizacji, rodzaju i mocy mikroinstalacji. Za przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej nie pobiera się opłat. Montaż instalacji dokonywany przez certyfikowanego instalatora.

73 MIKROINSTALACJE - KORZYŚCI Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna Osoba prywatna Koncesja Wymagana Niewymagana do 40 kw Dotacja w ramach programu prosument NFOŚiGW Brak możliwości otrzymania Możliwość otrzymania do 40 % wartości instalacji (po odliczeniu kosztów efektywnie ok 25%) Cena sprzedaży energii Ustalona ustawowo, jako 80% ( 100 %- Ustalona ustawowo, jako cena energii z ustawa OZE)ceny energii z poprzedniego poprzedniego roku ok. 0,18 zł/kwh roku ok. 0,14 zł/kwh Zielone certyfikaty Przysługują - dodatkowy przychód ok 0,16 Nie przysługują zł/kwh

74 ZADANIA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W KONTEKSCIE INWESTYCJI ENERETYCZNYCH

75 MIKROINSTALACJE KIERUNKI ROZWOJU INSTALACJI PRODUKUJĄCYCH ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ WG IEO

76 MIKROINSTALACJE MODEL ROZLICZENIOWY Wytwórca energii OZE mikroinstalacja Koszty uniknięte przez wytwórcę Sprzedaż nadwyżki e. e. do sieci sprzedawcy z urzędu Koszt uniknięty zakupy e. e. taryfa G12 ok. 300 PLN/MWh Koszt uniknięty przesyłu e. e taryfa G12 ok. 220PLN/MWh Sprzedaż nadwyżki e. e. po cenie 144,25 PLN/MWh

77 NA ZAKOŃCZENIE Rynek energii elektrycznej charakteryzuje się sformalizowaniem procesów sprzedaży. Aktywne uczestnictwo w rynku sprzedaży energii elektrycznej wymaga kompetencji prawnych i finansowych. Sprzedaż pierwszej kwh przez Wytwórcę do klienta końcowego otwiera możliwości rozwoju i zwiększa jego niezależność.

78 Dziękuję za uwagę TRMEW Obrót Sp. z o. o. Siedziba w Grudziądzu: Al. Królowej Jadwigi Grudziądz Oddział we Wrocławiu: ul. Kamienna Wrocław Numer KRS Sądu Rejonowego w Toruniu VII Wydział Gospodarczy KRS. Wysokość kapitału zakładowego, który został opłacony w całości ,- zł.