PROJEKT TURYSTYKA DLA WSZYSTKICH

Transkrypt

1 PROJEKT TURYSTYKA DLA WSZYSTKICH 2008 Celem projektu Turystyka dla wszystkich było upowszechnienie wśród osób niepełnosprawnych aktywnych form spędzania wolnego czasu poprzez turystykę i krajoznawstwo. Realizowany przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze w 2008 r. projekt Turystyka dla wszystkich obejmował utworzenie internetowej bazy danych o dostępności infrastruktury turystycznej dla osób niepełnosprawnych. Realizacja projektu objęła inwentaryzację obiektów na podstawie ankiet, weryfikację i przetworzenie danych oraz umieszczenie ich w ogólnopolskiej bazie danych. Działania były prowadzone przez 10 miesięcy we wszystkich 16 województwach. W ramach realizacji projektu podejmowano szereg działań promocyjnych wspierających jego realizację. Przygotowano materiały stanowiące kompendium wiedzy na temat dostępności infrastruktury turystycznej dla osób niepełnosprawnych w Polsce. Narzędzia opracowane w ramach działania pełniły zarówno funkcję informacyjną jak i promocyjną projektu. W ramach projektu zostały przygotowane: - Ankieta obiektu dla wolontariuszy, umożliwiająca prawidłowe rozpoznanie dostępności weryfikowanego obiektu pod kontem ON z różnymi niepełnosprawnościami, - Folder (Nie)pełnosprawny turysta poświęcony możliwości uprawiania turystyki przez osoby niepełnosprawne o różnych stopniach niepełnosprawności. - Plakat Turystyka dla wszystkich: poprzez swoją zawartość merytoryczną pokazujący, że turystyka jest dla wszystkich zarówno osób sprawnych, jak i osób z dysfunkcjami. - Informator z płytą CD Turystyka dla wszystkich, w którym znalazła się cała baza obiektów, które są dostępne dla osób niepełnosprawnych, z podziałem na województwa zgromadzona w czasie trwania projektu, natomiast w informatorze drukowanym zostały zamieszczone wybrane informacje oraz odnośniki, gdzie szukać szczegółowych informacji. - Wydawnictwo pokonferencyjne Rola krajoznawstwa i turystyki w życiu osób niepełnosprawnych, w którym znajdują się wystąpienia zgłoszone do Konferencji, a także stanowisko uczestników konferencji w sprawie możliwości i wartości jakie niesie turystyka i krajoznawstwo w odniesieniu do rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Dzięki realizacji tego projektu stwierdzono, że na terenie kraju mamy 5017 obiektów, które są dostępne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Bazę tą stanowi 1578 obiektów noclegowych, 1857 gastronomicznych, 234 biura podróży, 126 firm transportowych, 825 obiektów kulturalnych, 234 sportowych, 106 parków (narodowych, krajobrazowych, miejskich) oraz 57 szlaków turystycznych. Wszystkie te obiekty znajdują się na stronie 1

2 internetowej której celem było utworzenie kompleksowej i rzetelnej bazy danych obiektów infrastruktury turystycznej na terenie Polski, które są dostępne dla osób z różnymi dysfunkcjami. Realizacja takiego działania była spowodowana faktem, że do tej pory nie było w Polsce jednego miejsca, które mogłoby stanowić źródło informacji dla niepełnosprawnych turystów. Celem działania było również nagłośnienie wśród jak najszerszych kręgów społeczeństwa idei projektu i zapoznanie społeczeństwa z tematyką roli i znaczenia aktywnej turystyki osób niepełnosprawnych. Koordynator Projektu - Jolanta Śledzińska Warszawa, W załączeniu informacja z kilku województw, jak realizację projektu postrzegali sami koordynatorzy. Co o projekcie i jego realizacji sądzą koordynatorzy w wybranych województwach *** Małgorzata Pawłowska Koordynator Projektu Turystyka dla wszystkich woj. podlaskie Uważam, że pomysł i realizacja projektu Turystyka dla wszystkich, realizowanego przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, są bardzo ważne dla zwiększenia aktywności krajoznawczej i turystycznej osób niepełnosprawnych. Nie jest mi znane jakiekolwiek inne przedsięwzięcie, skierowane do osób niepełnosprawnych, o podobnym zakresie tematycznym i ogólnopolskim zasięgu. Podczas zbierania informacji do ankiet na terenie województwa podlaskiego, w obiektach, w których nie ma udogodnień dla osób niepełnosprawnych, informacja o projekcie budziła refleksję i chęć tworzenia takich udogodnień poprzez likwidację barier architektonicznych (np. umieszczanie podjazdów). Tym samym projekt spełnia dodatkowo niezwykle ważną rolę: uświadomienie zarządcom problemu dostępu osób niepełnosprawnych do różnego rodzaju obiektów. Sadzę również, że szczególnie istotna jest kontynuacja projektu. Chodzi przecież o to, aby informacja zawarta na stronie internetowej była zawsze aktualna i stale uzupełniania, a tym samym zachęcała do częstych odwiedzin. Niezwykle ważna jest promocja wyników projektu, czyli wspomnianej strony internetowej: poprzez PFRON i jego oddziały wojewódzkie, urzędy marszałkowskie, fundacje i stowarzyszenia działające na rzecz osób niepełnosprawnych, poprzez uczelnie wyższe i ośrodki naukowe prowadzące badania, związane z osobami niepełnosprawnymi; i wreszcie 2

3 poprzez strony internetowe obiektów, których ankiety zostały umieszczone na stronie Może w większości (lub chociaż w części) wymienionych instytucji udałoby się stworzyć linki do strony projektu? Ponieważ celem projektu jest upowszechnienie wśród osób niepełnosprawnych aktywnych form spędzania wolnego czasu poprzez turystykę i krajoznawstwo, uważam, że w kolejnej edycji przedsięwzięcia warto byłoby rozszerzyć ankietowane obiekty o różnego rodzaju atrakcje turystyczne, np. zabytki, obiekty przyrodnicze (koniecznie ze zdjęciem). Może także warto byłoby w kolejnej edycji Kanonu Krajoznawczego Polski zaznaczyć odpowiednim znakiem graficznym miejsca, dostępne dla osób niepełnosprawnych. Dla mnie osobiście, udział w projekcie Turystyka dla wszystkich ma ogromne znaczenie: zdobyłam nowe doświadczenia oraz co jest dla mnie wartością szczególną poznałam wspaniałych ludzi. Paulina Świerk Koordynator Projektu Turystyka dla wszystkich woj. pomorskie Parę słów o projekcie: Pomysł był bardzo dobry. Największą wartość w tym projekcie mają informacje szczegółowe na temat obiektów, dotyczące dostępności, zajęć, imprez dla osób niepełnosprawnych. Czyli to, co jest na stronie. Informator, oczywiście, się przydaje, ale takie zwykłe informacje typu dane teleadresowe + ikonka, dla kogo obiekt jest dostępny, można zobaczyć na wielu portalach turystycznych. Pomysł podobał się każdemu, z kim miałam do czynienia przy okazji projektu i kto zerknął przy mnie na stronę oraz zobaczył, na jakiej zasadzie ona działa. Pomysł podobał się właśnie ze względu na konkrety. Czy osoby niepełnosprawne będą korzystać ze strony? Myślę, że tak. Warto rozpropagować efekty naszego wysiłku właśnie teraz, po zakończeniu prac. Kontaktowanie się ze stowarzyszeniami osób niepełnosprawnych w trakcie ankietowania było średnio zasadne, gdyż i tak nikt za nas by tego nie zrobił, a te czy inne związki czy stowarzyszenia osób niepełnosprawnych są bardzo często uprzedzone wobec określonych instytucji, mają swoje sympatie i antypatie. A tak spojrzenie było świeże i determinacja duża. Nikt mnie nie zniechęcał! Pani Spigarska z Muzeum Narodowego w Gdańsku, o której pisałam w sprawozdaniu, powiedziała, że na początku roku zwrócili się do najpopularniejszego stowarzyszenia osób niewidomych w Gdańsku z propozycją stworzenia ścieżki zwiedzania dla osób niewidomych i niedowidzących w muzeum. I usłyszała, że nie ma zapotrzebowania, że nie warto czynić tak dużego wysiłku dla paru osób rocznie. Nie muszę dodawać, że ręce jej opadły. Co mi dał projekt? Zyskałam sporo dobrych kontaktów. I jestem zdeterminowana, 3

4 żeby zinwentaryzować Miasto Gdańsk (pod kątem turystycznym dla ON). Myślę, że to się uda. Projekt był naprawdę dobrym pomysłem i niektóre osoby, które już pogrzebały PTTK, spojrzały na nasze Towarzystwo innym wzrokiem! Parę słów o mnie: Jestem gdańszczanką w czwartym pokoleniu i to zdecydowanie zdeterminowało moje życie i zawodowo (z wykształcenia jestem logopedą), i w sensie zainteresowań. Pragnę, aby gdańszczanie interesowali się miejscem, w którym żyją, dbali o nie, utożsamiali się z nim, zostawiali dla potomnych rzeczy piękne i chwalili się Gdańskiem wszędzie w świecie. Wojciech Święch - Koordynator Projektu Turystyka dla wszystkich - woj. małopolskie Sam jestem osobą niepełnosprawną. Pracuję w urzędzie, gdzie zajmuję się udzielaniem informacji niepełnosprawnym. Zdaję sobie więc sprawę, że wiedza o potencjalnych możliwościach stymuluje człowieka do działania. Osoby niepełnosprawne są często postrzegane jako te, które wykazują małą aktywność i są zależne od drugich. Jednak w rzeczywistości są one w stanie być samodzielne, gdy tylko otoczenie przestanie myśleć o nich jako osobach z ograniczeniami. Bariery architektoniczne są przeszkodami w pewnym sensie sztucznymi. Wynikają bowiem w pewien sposób z naszego nieracjonalnego podejścia w kwestii kształtowania naszego otoczenia. Z tego punktu widzenia projekt Turystyka dla wszystkich zwrócił uwagę na to, iż obiekty noclegowe, gastronomiczne, kulturalne, powinny być powszechnie dostępne. Mają one być przyjazna dla wszystkich i nie chodzi tylko o akcentowanie dostępności infrastruktury dla niepełnosprawnych. Jest to bowiem tworzenie jakiś sztucznych podziałów, gdyż każdy ma przecież takie samo prawo do szeroko pojętego życia społecznego. Jeśli ten sposób myślenia się przyjmie, wówczas granice między turystyką pełnosprawnych i (nie)pełnosprawnych będzie się zacierać. Dalszym celem projektu nie powinno być wyłącznie upowszechnienie wśród osób niepełnosprawnych aktywnych form spędzania czasu wolnego. W rzeczywistości ludzie, którzy na papierze w orzeczeniu, mają jakieś ograniczenia, odczuwają jeszcze większą chęć poznawania świata wokół siebie, gdyż męczy ich to, iż inni myślą o ON jako niezaradnych, poprzez działanie pragną więc zaprzeczyć stereotypom. Nie brakuje im bynajmniej chęci, mają tylko problem z dotarciem do właściwych informacji (zresztą jak wszyscy, gdyż wbrew pozorom coraz trudniej odnaleźć się np. w morzu Internetu ). Z tego też powodu dane zgromadzone w trakcie realizacji projektu z całą pewnością będą przydatne. Poza tym pokazuje on, iż niepełnosprawni są przez coraz większą grupę przedsiębiorców postrzegani jako poważni klienci. Dalsze działania powinny iść w kierunku zmiany mentalności osób odpowiedzialnych 4

5 za rozwój turystyki. Infrastruktura dostępna dla ON nie ma żadnej wartości, jeśli jest tylko wynikiem odgórnych regulacji prawa budowlanego bądź zachęt finansowych ze strony różnych instytucji. Powszechność dostępu powinna być czymś naturalnym. Piotr Niewiadomski, Koordynator Projektu Turystyka dla wszystkich - woj. łódzkie Wielu Polaków nie wyobraża sobie w żaden sposób jak osoba niepełnosprawna, która boryka się z różnymi dysfunkcjami może uprawiać turystykę. Czy kiedykolwiek ktoś pomyślał w naszym kraju o tym by wskazać tym osobom jak można spędzić czas. Turystyka jest formą z której wynika wiele korzyści psychofizycznych. Wolontariusze pracujący przy zbieraniu dostępności bazy turystycznej niejednokrotnie spotykali się z wielkim podziwem dla projektu jakiego podjęło się Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Wielu gestorów podchodziło do sprawy samokrytycznie do braku udogodnień dla tej grupy beneficjentów. Daje to nadzieję innego spojrzenia na tworzenie infrastruktury przez nich samych, żeby ich oferta była dostępna dla każdego. Pierwsze w kraju takie przedsięwzięcie powinno być wspomagane przez wiele instytucji. Powinno stać się tak jak na Zachodzie, gdzie bez względu na stopień niepełnosprawności są możliwości uczestniczenia w turystyce indywidualnej czy też zbiorowej. Wolontariusz jest bardziej wiarygodnym weryfikatorem faktycznego stanu obiektu, niż miałoby się to dziać przez ocenienie dostępności przez gestora. Niejednokrotnie mogłoby to się mijać z prawdą. Można sobie wyobrazić rozczarowanie osób docierających do hotelu i spotykają inną sytuację niż ta przedstawiona na stronie internetowej czy też informatorze na przykład hotelu. Wydaje mi się jednak, że najlepszym weryfikatorem byłaby osoba niepełnosprawna. Osoby zdrowe inaczej spostrzegają wszystkie udogodnienia. Percepcja osoby poruszającej się na wózku, czy też niewidomej jest zupełnie inna. Wyczulenie na pewne aspekty są zupełnie inne. Ważne jest przy tym projekcie to, by ta baza danych była na bieżąco uzupełniana, weryfikowana jak i aktualizowana. Nie może być to martwa encyklopedia, gdyż straci to zasadność istnienia. 5