ELEKTROBUDOWA SA KATOWICE

Transkrypt

1 ELEKTROBUDOWA SA KATOWICE Jan Ryszard KURYLCZYK MOŻLIWOŚCI UCZESTNICTWA PRZEMYSŁU POLSKIEGO W BUDOWIE ELEKTROWNI JĄDROWYCH W KRAJU. październik wrzesień r. 1

2 DOŚWIADCZENIA ELEKTROBUDOWY W ENERGETYCE JĄDROWEJ Instytut Energii Atomowej w Świerku październik wrzesień r. 2

3 Elektrownia Jądrowa PAKS (Węgry) Roboty montażowe instalacji elektrycznych reaktora i maszynowni bloków 2, 3 i 4 (460 MW). Pomiary i rozruch. W szczycie ok. 250 pracowników. październik wrzesień r. 3

4 Elektrownia Jądrowa KOZLODUY (Bułgaria) październik wrzesień r. 4

5 Elektrownia Jądrowa CHMELNITSKY (Ukraina) 5

6 OCZYWIŚCIE ELEKTROBUDOWA brała również czynny udział w budowie EJ ŻARNOWIEC LEKCJĘ ŻARNOWCA PRZERABIAŁEM! BLISKO 30 LAT TEMU BĘDĄC GENERALNYM PROJEKTANTEM W ODDZIALE GDAŃSKIM ENERGOPROJEKTU WARSZAWA A NASTĘPNIE DYREKTOREM BUDOWY EJ ŻARNOWIEC ODPOWIEDZIALNYM ZA PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI. Budynek reaktorów I etapu (czerwiec 1989) Z OCZYWISTYCH WIĘC WZGLĘDÓW ZATRZYMAM SIĘ CHWILĘ NAD DOŚWIADCZENIAMI Z TEJ BUDOWY. 6

7 Projektowanie: 1. Energoprojekt Warszawa ( Generalny Projektant )! Koordynacja całości prac projektowych! Projektowanie: maszynowni, układu wody chłodzącej, układów elektrycznych i AKPiA, gospodarek i obiektów pomocniczych, budowli hydrotechnicznych! Opracowanie raportu bezpieczeństwa 2. LOATEP Leningrad część jądrowa: reaktorownie i obiekty gospodarki odpadami promieniotwórczymi 3. Energoprojekt Gdańsk adaptacja radzieckiej dokumentacji do warunków polskich 4. Energoprojekt Kraków projekt wyprowadzenia mocy 7

8 Dostawy urządzeń: 1. Megadex Warszawa (Generalny Dostawca): kompletacja i koordynacja dostaw, prowadzenie gospodarki magazynowej 2. Główni polscy dostawcy urządzeń technologicznych:! Zamech Elbląg: turbiny oparte na know-how ABB! Dolmel Wrocław: generatory oparte na know-how ABB! Rafako Racibórz: stabilizatory ciśnienia i wytwornice pary! Fakop Sosnowiec: wymienniki ciepła do układów pomocniczych reaktora! Metalchem Opole: zbiorniki awaryjnego chłodzenia reaktora, zbiorniki roztworu kwasu borowego 8

9 Stabilizator ciśnienia wyprodukowany przez Rafako ( obecnie stoi przed bramą wjazdową do zakładu ) 9

10 Dostawy urządzeń c.d.:! Elta Łódź: transformatory blokowe! ZUT Zgoda Świętochłowice: awaryjne siłownie dieslowskie (3 x 2,8 MWe na każdy blok)! Warszawska Fabryka Pomp, Krakowska Fabryka Pomp! Mawent Malbork: wentylatory! Chemar Kielce: rurociągi i armatura do rurociągów, głównie do układów gospodarki wodno-chemicznej! ELWO Pszczyna: urządzenia stacji demineralizacji wody! ZUP Nysa: skraplacze! IASE i CNPAE Wrocław: aparatura kontrolno pomiarowa i automatyka 10

11 Roboty budowlano-montażowe: 1. Energobud Warszawa (Generalny Wykonawca): organizacja i koordynacja robót 2. Główni wykonawcy! Energoblok - Wybrzeże Gdynia: roboty budowlane! Energomontaż - Północ Warszawa / Gdynia: montaż mechaniczny! Elektrobudowa Katowice : montaż elektryczny! OBREL : laboratorium betonów DZISIAJ NIE WIEM CZY FIRMY TE ISTNIEJĄ I CZY BYŁYBY W STANIE ZAANGAŻOWAĆ SIĘ W BUDOWĘ E.J.?! ALE PRZED 30 LATY MOGŁY! 11

12 Z dystansu czasowego nawet przeciwnicy Żarnowca dzisiaj mówią, że doświadczenia z realizacji budowy EJ Żarnowiec w latach 80-tych ub. wieku są pozytywne:! udało się zorganizować polski przemysł i osiągnąć wysoką jakość dostaw i robót, akceptowaną przez MAEA! opracowano i wdrożono po raz pierwszy w Polsce kompleksowy System Zapewnienia Jakości, zgodny z zaleceniami MAEA (serii 50-C-QA): O TYM SYSTEMIE POWIEM ZA CHWILĘ 12

13 TO, ŻE MY W POLSCE NA TRZYDZIEŚCI LAT ZATRZYMALIŚMY SIĘ W ROZWOJU ENERGETYKI JĄDROWEJ JEST NASZYM PROBLEMEM ŚWIAT NADAL ROZWIJA ENERGETYKĘ JĄDROWĄ 13

14 Kraj Liczba reaktorów MW(e) Argentyna Bułgaria Chiny Finlandia Francja Indie Iran Japonia Korea Pakistan Rosja Słowacja Ukraina USA Razem (źródło: MAEA) 14

15 I ELEKTROBUDOWA SA KATOWICE, W KTÓREJ PRACUJĘ, NIE CZEKA Z ZAŁOŻONYMI RĘKOMA NIE MOGĄC BUDOWAĆ W POLSCE BUDUJEMY ZA GRANICĄ 15

16 Elektrownia jądrowa OLKILUOTO MW EPR (wodny reaktor ciśnieniowy) Montaż instalacji elektrycznych - kabli i urządzeń rozdzielczych - aparatury kontrolno rozdzielczych i automatyki - udział w rozruchu dla części reaktorowej. - wartość kontraktu: 33,6 mln Około 250 zatrudnionych. październik wrzesień r. 16

17 zdj. Andrzej Jędrzejczak wrzesień r. październik 17

18 NIE BUDUJEMY SAMI W FINLANDII PRZY BUDOWIE EJ PRACUJE KILKA POLSKICH FIRM ZT-B POLBAU Sp. z o.o. Opole EJ Olkiluoto 3, Finlandia Roboty zbrojarsko-betoniarskie przy: budynku maszynowni i pompowni, następnie także przy budynkach pomocniczych reaktora Wartość kontraktu: ~ 50 mln, Zatrudnienie na budowie: ~ 400 pracowników ( jako podwykonawca niemieckiego koncernu HEITKAMP ) 18

19 ENERGOMONTAŻ - PÓŁNOC S.A. Warszawa EJ Olkiluoto 3, Finlandia Wykonanie i montaż stalowej wykładziny obudowy bezpieczeństwa reaktora: Ф x H = 46 x 65 m, gr. ścianki 6 mm, waga 880 t ( jako podwykonawca niemieckiej firmy: Babcock Noell Nuclear GmbH ) 19

20 zdj. Andrzej Jędrzejczak październik wrzesień r. 20

21 Erbud International Sp. z o.o. Toruń Zakład Wzbogacania Uranu w Pierrelate, Francja Roboty zbrojarsko - betoniarskie ( ) Zleceniodawca: AREVA 21

22 Współczesne wymagania konstrukcyjne, technologiczne i jakościowe są jeszcze bardziej rygorystyczne jak te z okresu budowy EJ Żarnowiec, ale dotychczasowe doświadczenia zdobyte za granicą (Olkiluoto) pokazują, że polskie firmy mogą sprostać wysokim wymaganiom obowiązującym we współczesnym procesie budowy elektrowni jądrowych. 22

23 Na obecnym etapie nie sposób precyzyjnie określić zakresu możliwego udziału krajowego przemysłu w realizacji EJ w Polsce, można natomiast wskazać te rodzaje działalności oraz urządzeń lub konstrukcji EJ, gdzie taki udział wydaje się być realny uwzględniając dawne i aktualne doświadczenia polskiego przemysłu WYNIKA TO Z PRZEKONANIA, ŻE PRZYSZŁY WYKONAWCA I DOSTAWCA PIERWSZEJ EJ W POLSCE ( najpewniej francuski lub amerykański, ewentualnie koreański ) B Ę D Z I E Z A I N T E R E S O W A N Y ZAKONTRAKTOWANIEM CZĘŚCI ROBÓT DOSTAW I USŁUG Z POLSKIMI FIRMAMI TU RODZI SIĘ PYTANIE: W JAKICH OBSZARACH?! 23

24 24

25 W produkcji urządzeń i materiałów: Krajowy przemysł prawdopodobnie będzie w stanie wyprodukować: wymienniki ciepła, zbiorniki, rurociągi i armaturę do układów pomocniczych i układów bezpieczeństwa reaktora ( w tym awaryjnego chłodzenia ) niektóre urządzenia obiegu chłodzenia reaktora, jak stabilizator ciśnienia lub elementy rurociągów urządzenia gospodarki odpadami radioaktywnymi wymienniki ciepła, zbiorniki, rurociągi i armaturę układów pomocniczych turbozespołu wyroby hutnicze i materiały budowlane 25

26 Produkcja urządzeń c.d. pompy różnego rodzaju. wielkości i przeznaczenia ( w tym: wody zasilającej, skroplin, wody chłodzącej ) wentylatory, dmuchawy oraz pozostałe urządzenia układów wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji awaryjne agregaty dieslowskie transformatory różnej mocy i przeznaczenia wyposażenie elektryczne niektóre dźwignice urządzenia gospodarki: wodno-chemicznej i wodno-ściekowej, w tym uzdatniania wody dla potrzeb technologicznych ( demineralizacja, dekarbonizacja ) konstrukcje stalowe i prefabrykaty budowlane kable 26

27 27

28 Polscy producenci urządzeń / wykonawcy robót budowlano - montażowych będą musieli:! w przypadku urządzeń lub konstrukcji EJ pierwszej kategorii bezpieczeństwa - opanować technologie produkcji / wykonawstwa robót oraz kontroli jakości zgodnie wymaganiami odpowiednich norm jądrowych kraju dostawcy technologii! wdrożyć system zapewnienia jakości, zgodny nie tylko z normami ISO, ale też odpowiednimi normami zapewnienia jakości dla EJ kraju dostawcy technologii! uzyskać certyfikat UDT potwierdzający spełnienie odpowiednich wymagań systemu zapewnienia jakości, a w szczególności dla prac spawalniczych 28

29 SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI! CO TO JEST? To program, przy którym certyfikat ISO, jest bardzo łatwy do uzyskania! To WAGON DOKUMENTÓW własnych, a w przyszłości atestów i certyfikatów użytych materiałów, urządzeń i dostaw. I BRAK SZANSY ODBIORU JAKIEGOKOLWIEK FRAGMENTU budowy EJ bez potwierdzenia spełnienia warunków określonych SZJ przez krajowy dozór jądrowy, a dla znaczącej części dozór MIĘDZYNARODOWY! październik wrzesień r. 29

30 U W A G A! U W A G A! SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI TRZEBA OPRACOWAĆ I ZATWIERDZIĆ PRZED WYBOREM OSTATECZNYM LOKALIZACJI. A JESZCZE WCZEŚNIEJ TRZEBA OKREŚLIĆ WYBRANĄ TECHNOLOGIĘ EJ, ABY MÓC OPRACOWAĆ ÓW SYSTEM. Najpierw technologia ( wykonawca / dostawca ), potem system zapewnienia jakości a dopiero później LOKALIZACJA. 30

31 NA ZAKOŃCZENIE CHCIAŁBYM NIECO ODBIEGAJĄC OD TEMATU ZWRÓCIĆ UWAGĘ NA KILKA PROBLEMÓW, KTÓRE ZAWAŻĄ NA MOŻLIWOŚCI SPRAWNEJ BUDOWY PIERWSZEJ W POLSCE ELEKTROWNI JĄDROWEJ. 31

32 PROBLEM PIERWSZY, TO: KADRY. Dla potrzeb budowy konieczna jest załoga ok. 3,5 4,0 tyś. pracowników. W TYM JEDNA TRZECIA INŻYNIERÓW o różnych specjalnościach. Do eksploatacji jednego bloku trzeba natomiast ok. 600/800 pracowników, w tym ok. 100 inżynierów. Za Panem prof. Romanem Domańskim z Politechniki Warszawskiej podaję, że do czasu zamknięcia budowy EJ Żarnowiec Politechniki: Warszawska, Łódzka, Śląska i Gdańska a także AGH wykształciły w specjalności: budowy lub eksploatacji elektrowni jądrowych ok. 100 magistrów inżynierów na studiach dziennych, oraz na minimum dwuletnich studiach podyplomowych dla inżynierów blisko 950 osób. październik wrzesień r. 32

33 I ten stan rzeczy TRZEBA najmniej powtórzyć, bo tamta kadra ma dzisiaj: lat. Najmłodszy jakiego znam ma 48 lat. I NIE NADAJE SIĘ JUŻ DLA POTRZEB ENERGETYKI JĄDROWEJ; MOŻE DORADZAĆ, SZKOLIĆ DLA BUDOWY I EKSPLOATACJI ENERGETYKI JĄDROWEJ POTRZEBNI SĄ FACHOWCY W WIEKU LAT. październik wrzesień r. 33

34 PROBLEM DRUGI: to nie do końca rozpoznany POZIOM AKCEPTACJI SPOŁECZNEJ DLA ENERGETYKI JĄDROWEJ Ośrodki badania opinii społecznej powiadają, że poparcie to jest ponad 50-cio procentowe, ale już dla lokalizacji W POBLIŻU MIEJSCA ZAMIESZKANIA poparcie zdecydowanie maleje, czyli: JEST dla energetyki jądrowej: TAK ale dla elektrowni jądrowej: NIE! październik wrzesień r. 34

35 OD NAJMNIEJ DWÓCH LAT organizowane są: spotkania robocze, konferencje, sympozja N A K T Ó R Y C H BARDZO PRZEKONANI PRZEKONUJĄ PRZEKONANYCH! I nawet nie w tym sprawa, że nie zawsze zaprasza się przedstawicieli środowisk broniących Polski przed energetyką jądrową ONI NIE ZAGRAŻAJĄ BUDOWIE A ZMUSZAJĄ DO LEPSZEGO MYŚLENIA Budowie pierwszej elektrowni jądrowej, ZAGRAŻAJĄ POLITYCY! październik wrzesień r. 35

36 TO POLITYCY WŁAŚNIE WYPROWADZAJĄ MŁODZIEŻ pod szlabany budów elektrowni jądrowych ( tak było w większości krajów, gdzie zatrzymano rozwój energetyki jądrowej i gdzie dzisiaj się do niej WRACA! ). Dotrzeć więc trzeba dzisiaj do tych młodych ludzi, którzy mogą stanąć z protestem w 2020 r.! Więc kogo uczyć nieuchronnej akceptacji energetyki jądrowej w naszym kraju?! październik wrzesień r. 36

37 dt 8 lat 18 lat - lekcje fizyki, a może po prostu semestr POKOJOWEGO WYKORZYSTANIA ENERGII JĄDROWEJ - trzeba przygotować nauczycieli przedmiotów technicznych T R Z E B A! - trzeba szczególnie zająć się tą sprawą na terenach przyszłych lokalizacji elektrowni jądrowych październik wrzesień r. 37

38 PROBLEM TRZECI od którego zależy zakres przygotowań, to LOKALIZACJA PRZYSZŁYCH ( a szczególnie pierwszej ) ELEKTROWNI JĄDROWYCH Większość POLITYKÓW i dziennikarzy sądzi, że chodzi tu o wybranie lokalizacji z 27 ofert jakie złożyli do resortu gospodarki MARSZAŁKOWIE niektórych województw. To są sympatyczne działania PR-owskie, rodzące złudne przekonanie, że oto JUŻ DOKONANO WYBORU! J e s t t o WA Ż N Y, a l e b a r d z o p o c z ą t k o w y k r o k w WYBORZE LOKALIZACJI. Rodzaj rankingu! Cieszą się, że zaistniał ALE!... październik wrzesień r. 38

39 ŻEBY UZYSKAĆ POTWIERDZENIE WYBRANYCH LOKALIZACJI przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej KONIECZNYM JEST DOKŁADNE PRZEBADANIE przez profesjonalne instytucje i placówki naukowe 17 ściśle określonych aspektów dla każdej lokalizacji. Dokładnie przedstawi te aspekty ZA CHWILĘ Prezes ENERGOPROJEKTU Warszawa Pan Andrzej Patrycy, więc nie będę uprzedzał faktów. październik wrzesień r. 39

40 I NA KONIEC, CHCĘ POWIEDZIEĆ, ŻE LUDZIE, KTÓRZY ZETKNĘLI SIĘ Z BUDOWĄ ELEKTROWNI JĄDROWYCH WIEDZĄ, ŻE SAMA BUDOWA NIE JEST TRUDNA! TRUDNA I KOSZTOWNA JEST FAZA PRZYGOTOWANIA BUDOWY I EKSPLOATACJI ENERGETYKI JĄDROWEJ I NA TĘ FAZĘ KONIECZNE SĄ TRZY CZYNNIKI: PIENIĄDZE, PIENIĄDZE I JESZCZE RAZ PIENIĄDZE JEŚLI ICH NIE MA PRACE MAJĄ CHARAKTER PR 40

41 CZEGO WIĘC ŻYCZĘ SOBIE I PAŃSTWU W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI:! PANI MINISTER HANNIE TROJANOWSKIEJ ABY MIAŁA ŚRODKI NA TĘ NAJTRUDNIEJSZĄ FAZĘ RODZĄCEJ SIĘ POLSKIEJ ZAWODOWEJ ENERGETYKI JĄDROWEJ! PAŃSTWU I SOBIE ABY W WIĘKSZOŚCI DOMÓW WOKÓŁ PIERWSZEJ ELEKTROWNI JĄDROWEJ WISIAŁY W KUCHNIACH NASTĘPUJĄCE MAKATKI 41

42 42