PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 36 W KRAKOWIE ADAMA CHMIELOWSKIEGO IM. ŚW. BRATA ALBERTA

Transkrypt

1 PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 36 W KRAKOWIE IM. ŚW. BRATA ALBERTA ADAMA CHMIELOWSKIEGO Program wychowawczy został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną 10 września 2014 roku

2 WSTĘP Niniejszy program wychowawczy przedstawia zadania i cele wychowawcze szkoły oraz opis działań wychowawczych prowadzących do ich pełnej realizacji z uwzględnieniem potrzeb wychowanków. MISJA SZKOŁY Od 17 czerwca 2004 roku szkoła nosi imię św. Brata Alberta Adama Chmielowskiego. W związku z tym pragniemy, aby absolwent naszego gimnazjum świadomie budował swoje życiowe plany osiągając pełną satysfakcję ze swych osobistych dokonań. Jednocześnie zależy nam na tym, aby umiał współdziałać ze społeczeństwem rozumiejąc potrzebę działania dla dobra wspólnego, umiejąc dostrzegać osoby potrzebujące, i kierował się w swym postępowaniu tymi wartościami etycznymi, które mają charakter uniwersalny, w myśl słów naszego patrona: Zwyciężać w szlachetnej walce ducha, jest to zdobywać królestwa i trony dla siebie i drugich na całą wieczność. Za łaską od Boga daną uwalniać rozum spod przemocy instynktów niskich i poziomych, a rozum wolny poddać miłości czyli Bogu, to jest najszczytniejsze zadanie ludzi i całych narodów: to znaczy budować królestwo niebieskie w nas samych, wszystko inne jest nam wtedy przydane. /św. Brat Albert/ Uznajemy, że każdy uczeń jest osobą jedyną i niepowtarzalną, posiadającą prawo do harmonijnego i wszechstronnego rozwoju osobowego i intelektualnego. Dążymy także do tego, by nasi absolwenci czuli się obywatelami Polski, Europy i Świata mocno zakorzenionymi w tradycji oraz kulturze narodowej i regionalnej. Misją szkoły jest wszechstronny rozwój uczniów w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym. Swoje zadania i cele realizujemy w szczególności poprzez: 1) umożliwianie zdobywania wiedzy zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami uczniów, 2) stwarzanie uczniom z różnorodnymi dysfunkcjami możliwości optymalnego rozwoju i samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie, 4) sprawowanie opieki nad uczniami uzdolnionymi, 5) kształtowanie postawy wychowawczej wynikającej z programu wychowawczego i programu profilaktyki szkoły, opartego na uniwersalnych chrześcijańskich wartościach i założeniach profilaktyczno-wychowawczych, 6) wspieranie uczniów w dokonywaniu wyboru dalszego kierunku kształcenia oraz planowaniu kariery zawodowej, 7) sprawowanie opieki nad uczniami pozostającymi w trudnej sytuacji materialnej i życiowej, 8) wspomaganie wychowawczej roli rodziny. 2

3 NASZ ABSOLWENT Absolwent naszej szkoły powinien: przestrzegać zasad dobrych obyczajów i kultury, opartych na uniwersalnych normach i wartościach etycznych prawdy, piękna, dobra i wolności; korzystać z dóbr tradycji i kultury, a także uczestniczyć w ich tworzeniu; wykorzystywać zdobytą wiedzę w praktyce; reagować na krytykę i krzywdę innych ludzi; przestrzegać zasad tolerancji; jasno i precyzyjnie wyrażać swoje opinie, bronić swoich racji; korzystać z nowoczesnych źródeł informacji; adaptować się do wymagań wybranej szkoły średniej; spełniać obowiązki rodzinne i obywatelskie; aktywnie uczestniczyć w życiu swojego kraju; znać obce języki oraz być obywatelem Europy i Świata. 2. CELE I ZADANIA WYCHOWAWCZE SZKOŁY W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem - o to, ażeby bardziej był, a nie więcej miał, aby więc poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugimi, ale i dla drugich." Fragmentprzemówienia Jana Pawła II w UNESCO Zadania wychowawcze szkoły są podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest wszechstronny rozwój wychowanka w wymiarze emocjonalnym, społecznym, kulturalnym, moralnym, ekologicznym, zdrowotnym i intelektualnym. Szkoła jako środowisko wychowawcze ma za zadanie wspomagać wychowanków w osiąganiu wszechstronnego rozwoju, kształtować postawy, umożliwić korygowanie deficytów w celu optymalizacji osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz zapobiegać zagrożeniom poprzez profilaktykę, przeciwdziałanie istniejącym zagrożeniom i wsparcie uczniów w trudnych sytuacjach. 3

4 2.1. CELE I ZADANIA WYCHOWAWCZE SZKOŁY Tabela 1 LP. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY ZADANIA WYCHOWAWCZE SZKOŁY 1. ROZWÓJ INTELEKTUALNY ROZWÓJ INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ ROZWÓJ SPOŁECZNY w zakresie funkcjonowania w grupie budzenie ciekawości poznawczej uczniów, rozwijanie umiejętności twórczego myślenia, kształtowanie umiejętności selekcji, syntezy i analizy, a także krytycznego myślenia, kształtowanie umiejętności korzystania ze źródeł informacji, pomoc w odkrywaniu własnych możliwości, predyspozycji, talentów i ich twórczego wykorzystania. pomoc w samopoznaniu i samoocenie, rozwijanie umiejętności samoakceptacji, pomoc w określaniu i nazywaniu uczuć, stanów psychicznych, radzeniu sobie ze stresem, kształtowaniu postaw asertywnych, rozwijanie umiejętności empatii. kształtowanie umiejętności komunikowania się, sprzyjanie integracji zespołu klasowego, sprzyjanie tworzeniu pozytywnego klimatu emocjonalnego w grupie, uświadamianie zagrożeń płynących z braku tolerancji (rasizm, ksenofobia), promowanie i nagradzanie uczniów prezentujących wysoki poziom kultury osobistej. 4. ROZWÓJ SPOŁECZNY w zakresie życia w społeczeństwie obywatelskim kształtowanie postaw obywatelskich, wdrażanie do samorządności, rozwijanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, ojczyzny, społeczności europejskiej, kształtowanie nawyków niesienia pomocy potrzebującym, uczenie zasad bezpieczeństwa.. 5. ROZWÓJ SPOŁECZNY w zakresie uczestnictwa w kulturze kultywowanie tradycji narodowych, religijnych, rodzinnych, zapoznawanie z dorobkiem kulturowym narodu, uczestniczenie w życiu kulturalnym szkoły, regionu, kraju. 6. ROZWÓJ SPOŁECZNY w zakresie przygotowania do życia w rodzinie kształtowanie umiejętności obserwacji i oceny zjawisk interpersonalnych we własnej rodzinie, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za podejmowane decyzje, poznawanie roli rodziny, przybliżanie zagadnienia życia płciowego człowieka. 7. ROZWÓJ ZDROWOTNY ORAZ KSZTAŁTOWANIE POSTAWY PROZDROWOTNEJ kształtowanie właściwych nawyków zdrowotnych i higienicznych, promowanie aktywnego i zdrowego stylu spędzania wolnego czasu, uczenie sposobów radzenia sobie ze stresem, propagowanie modelu zdrowego odżywiania się, propagowanie ekologicznego modelu funkcjonowania we współczesnym świecie. 4

5 2.2. SPOSOBY REALIZACJI CELÓW WYCHOWAWCZYCH Tabela 1. REGULAMINY WEWNĄTRZSZKOLNE WSPÓŁPRACA WYCHOWAWCZA Z RODZICAMI WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI WYCHOWAWCZYMI I SAMORZĄDEM TERYTORIALNYM ZWYCZAJE I OBYCZAJE SZKOLNE WSPÓŁPRACA ORGANÓW SZKOLNYCH BEZPOŚREDNIE DZIAŁANIA WYCHOWAWCZO - DYDAKTYCZNE Zapoznanie uczniów i wdrażanie: regulaminu i planu pracy Samorządu Szkolnego, szkolnego programu wychowawczego i profilaktyki, regulaminu korzystania z biblioteki, pracowni szkolnych, komputerowych, i obiektów sportowych, zapisów w Statucie Szkoły dotyczących kryteriów ustalania ocen z zachowania oraz wewnątrzszkolnego systemu oceniania. bieżące gromadzenie informacji dot. uczniów, spotkania z rodzicami w celu wspólnych poszukiwań rozwiązań problemów wychowawczych, angażowanie rodziców w sprawy klasy i szkoły, integrowanie działań nauczycieli i rodziców, udział rodziców w uroczystościach szkolnych. współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, organizacjami pozarządowymi, instytucjami kultury i placówkami edukacyjnymi, spotkania z ciekawymi ludźmi regionu. organizacja uroczystości szkolnych, przygotowanie imprez i przedstawień okolicznościowych, m. in. z okazji ślubowania klas pierwszych, Dnia Patrona, itp. apele okolicznościowe, wigilie klasowe i szkolne, organizowanie konkursów szkolnych, coroczne obchody Dni Sportu, Dnia Ziemi, Dnia Języków Obcych itp., udział w akcjach tj. Pomóż dzieciom przetrwać zimę, Świąteczna paczka, Góra grosza, itp. prowadzenie ściennej gazetki szkolnej, wystawy plastyczne prac uczniów, reprezentowanie społeczności uczniowskiej w ważnych wydarzeniach na terenie szkoły i miasta, bieżąca aktualizacja szkolnej strony internetowej. współpraca zespołów przedmiotowych i wychowawców klas, konsultacje rodziców i uczniów z nauczycielami przedmiotów, współpraca z pedagogiem szkolnym, współpraca z biblioteką, pracownią komputerową, działania zespołu wychowawczego. wdrażanie planów wychowawczych na zajęciach zachęcanie uczniów do pracy zespołowej i wzajemnej pomocy działalność kółek zainteresowań wdrażanie do umiejętnego korzystania z technologii komputerowej i innych nowoczesnych źródeł oraz form zdobywania i przetwarzania informacji wdrażanie uczniów do pracy samodzielnej, pomoc uczniom w wyborze zawodu i dalszej drogi kształcenia. FORMY SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU wycieczki klasowe, dydaktyczne i edukacyjne, zajęcia sportowe, działalność kółek zainteresowań, organizowanie wystaw szkolnych i pomoc w przygotowaniu konkursów szkolnych, wyjścia pozaszkolne do kina, teatru, galerii itd. 5

6 3. OBSZARY ROZWOJU UCZNIA, CELE I SPOSOBY REALIZACJI TREŚCI WYCHOWAWCZYCH Tabela 2. OBSZAR DZIAŁANIA, ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE ZADANIA SZKOŁY FORMY REALIZACJI MONITOROWANIE DZIAŁAŃ EFEKTY DZIAŁAŃ ROZWÓJ INTELEKTUALNY UCZNIA BUDZENIE CIEKAWOŚCI POZNAWCZEJ organizowanie różnorodnych wycieczek krajoznawczych, edukacyjnych organizowanie konkursów przedmiotowych i artystycznych na terenie szkoły uczestnictwo w konkursach organizowanych przez inne placówki prowadzenie pełnej dokumentacji wycieczek szkolnych opracowanie kart pracy dla uczniów z zadaniami do realizacji na wycieczkach program i harmonogram konkursów osiągnięcia, listy pochwalne, dyplomy, stypendia naukowe rozwijanie kreatywności uczniów, promowanie samodzielności działań, autoanalizy i wnioskowania rozwijanie talentów, promowanie wzorowych postaw koleżeńskich KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI KORZYSTANIA Z RÓŻNORODNYCH ŹRÓDEŁ INFORMACJI korzystanie z komputera jako narzędzia wspomagającego proces uczenia się, umożliwienie korzystania z programów komputerowych i Internetu tworzenie baz danych programów edukacyjnych, stron internetowych tworzenie własnych prezentacji multimedialnych, pomocnych w procesie uczenia się i nauczania, a także w projektach klas programowo najwyższych podniesienie kompetencji ucznia w zakresie korzystania z programów multimedialnych 6

7 ROZWÓJ INTELEKTUALNY UCZNIA POMOC W ODKRYWANIU TALENTÓW I INDYWIDUALNYCH PREDYSPOZYCJI UCZNIÓW ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ WŚRÓD UCZNIÓW organizowanie na terenie szkoły prezentacji prac uczniów, wysyłanie prac literackich, artystycznych na konkursy poza szkolne, publikacja prac na łamach gazetki szkolnej oraz na stronie internetowej Gimnazjum, organizowanie konkursów prac literackich na terenie szkoły, organizowanie zawodów sportowych na terenie szkoły, udział w rozgrywkach międzyszkolnych, organizowanie konkursów wiedzy z poszczególnych przedmiotów, udział w olimpiadach przedmiotowych indywidualna praca z uczniem zdolnym, organizowanie kół zainteresowań organizowanie spotkań z artystami i osobami znanymi, organizowanie lekcji w muzeach i teatrach posługiwanie się instrukcjami urządzeń elektronicznych, odczytywanie danych technicznych, nauka obsługi urządzeń multimedialnych, opracowania uczniów, wystawy prac, ekspozycje stron internetowych programy autorskie indywidualnego cyklu kształcenia ucznia zdolnego, plan kół zainteresowań, harmonogram pracy, scenariusze lekcji, w tym muzealnych i w teatrze rozwój aktywności uczniów, rozwój umiejętności prezentowania własnych dokonań, promowanie własnych umiejętności, talentów i indywidualnej osobowości rozwój zainteresowań poszerzanie zainteresowań uczniów, kulturalne i twórcze spędzanie wolnego czasu KORZYSTANIE Z OSIĄGNIĘĆ NAUKI I TECHNIKI wykonywanie prac projektowych (uczniowie klas trzecich), opracowanie instrukcji postępowania przy obsłudze urządzeń, rejestr nabytych umiejętności, podnoszenie kultury technicznej uczniów, wypracowanie bezpiecznych zachowań użytkowania urządzeń elektronicznych i technicznych, podniesienie komfortu życia w zakresie bezpieczeństwa i przemieszczania się 7

8 TWORZENIE ZINTEGROWANEGO ZESPOŁU KLASOWEGO organizowanie imprez klasowych, udział w warsztatach, realizacja założeń klasowych, planów wychowawczych sprawozdanie z realizacji wspólnych projektów klasowych, scenariusze lekcji wychowawczych, prowadzenie kroniki klasowej publikacje wyników wyborów samorządowych, sprawozdanie z pracy samorządu, protokoły z zebrań samorządu, plan pracy samorządu umiejętność komunikowania się, rozumienie potrzeb i interesów innych uczniów, rozwiązywanie konfliktów i osiąganie kompromisów znajomość procedur prawa szkolnego, stosowanie procedur demokratycznych w podejmowaniu wszystkich uchwał samorządowych, poczucie odpowiedzialności za podejmowane decyzje popularyzacja idei wolontariatu, formułowanie, prezentowanie, uzasadnianie własnego zdania w publicznej debacie, aktywny udział w życiu społeczności lokalnej, wypowiadanie się w formach charakterystycznego dla życia publicznego, ROZWÓJ SPOŁECZNY UCZNIA WSPIERANIE SAMORZĄDNOŚCI UCZNIOWSKIEJ BUDOWANIE MODELU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO wybory samorządów klasowych, wybory do samorządu szkolnego w oparciu o demokratyczne wybory, pełnienie funkcji przewodniczącego klasy wspieranie różnorodnych form aktywności uczniów, współpraca z organizacjami rządowymi i pozarządowymi wspierającymi postawy obywatelskie ( hospicja, akcje charytatywne, pomoc potrzebującym), udział w programach obywatelskich (Młodzi głosują, Uczeń Obywatel), kontrola przebiegu akcji charytatywnych sprawozdanie z realizacji programów, zapisy w dzienniku lekcyjnym i zeszycie uwag, 8

9 ROZWÓJ SPOŁECZNY UCZNIA KSZTAŁTOWANIE PATRIOTYZMU, WŁAŚCIWEJ POSTAWY WOBEC SYMBOLI NARODOWYCH ROZWIJANIE WIEDZY O KULTURZE REGIONU I JEGO ZWIĄZKACH Z KULTURĄ NARODU organizowanie uroczystości charakterze patriotycznym, uczestnictwo uczniów w uroczystościach ogólnoszkolnych (rozpoczęcie roku szkolnego, zakończenie roku szkolnego, ślubowanie klas pierwszych), tworzenie ceremoniału szkolnego, udział uczniów w uroczystościach państwowych organizowanie wycieczek, lekcji muzealnych, udział w imprezach kulturalnych, kontakt z przedstawicielami lokalnej kultury, organizowanie konkursów wiedzy o kulturze regionu za szczególnym uwzględnieniem miasta Krakowa, wzbogacanie tradycji szkolnej poprzez organizowanie imprez, konkursów i wystaw związanych z osoba patrona szkoły upowszechnienie wśród uczniów wiedzy o życiu i działalności św. Brata Alberta scenariusz uroczystości, opis ceremoniału, publikowanie wyników konkursów, program organizowanego dnia patrona (17 czerwca) program święta szkoły, scenariusze zajęć muzealnych, plan i program wycieczek po Krakowie i okolicach rozumienie znaczenia symboli narodowych, postawa szacunku wobec godła, flagi państwowej, hymnu narodowego, znajomość walorów, osiągnięć własnego regionu, rozumienie wpływu własnego regionu na kształtowanie się dziedzictwa narodowego, udział w lokalnych inicjatywach kulturalnych 9

10 ZAPOZNANIE Z PROBLEMATYKĄ INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ realizacja treści programowych, ścieżek edukacyjnych na lekcjach: wychowawczych, historii, wiedzy o społeczeństwie organizowanie konkursów wiedzy o Unii Europejskiej, integracji europejskiej, publikowanie wyników konkursów, prezentacja prac uczniów, wystawy i pokazy prac, zapisy w dziennikach lekcyjnych rozumienie procesów integracji zachodzących w Europie, postawa otwartości, dialogu, tolerancji, likwidacja stereotypów i uprzedzeń ROZWÓJ SPOŁECZNY UCZNIA UŚWIADOMIENIE ROLI RODZINY W ŻYCIU UCZNIÓW realizacja zajęć z przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie, realizacja tematyki na lekcjach wychowawczych, lekcjach religii i języka polskiego scenariusze lekcji ankiety ewaluacyjne zapisy w dzienniku lekcyjnym kierowanie własnym rozwojem, podejmowanie wysiłku samowychowawczego, rozpoznawanie, analizowanie i wyrażanie własnych uczuć, wnoszenie pozytywnego wkładu w życie własnej rodziny, podejmowanie odpowiedzialnych decyzji dotyczących małżeństwa i rodziny 10

11 ROZWÓJ WEWNĘTRZNY I EMOCJONALNY POMOC W SAMOPOZNANIU I SAMOOCENIE ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI TRAFNEJ OCENY WŁASNYCH REAKCJI, IDENTYFIKACJA REAKCJI POMOC W OKREŚLANIU I NAZYWANIU UCZUĆ, STANÓW PSYCHICZNYCH I RADZENIE SOBIE ZE STRESEM stosowanie niekonwencjonalnych, aktywizujących metod pracy na lekcjach wychowawczych: psychodramy, ćwiczeń w grupie, treningi interpersonalne, psychozabawy, gry dramowe, psychoteksty dostarczające uczniom informacji zwrotnych tzw. feetback, organizowanie warsztatów psychoterapeutycznych, rozmowy i zajęcia psychoterapeutyczne, prowadzone przez psychologa pedagoga szkolnego, treningi asertywności zachowań tworzenie bazy scenariuszy lekcji, prowadzenie otwartych lekcji koleżeńskich, hospitacja zajęć, tworzenie pakietu ankietpsychotestów, tworzenie scenariuszy zajęć warsztatowych o asertywności i stresie, opracowanie programu zajęć warsztatowych, scenariusze lekcji wychowawczych, tworzenie ankiet i ich analiza, opracowanie zajęć w bibliotece szkolnej oraz scenariuszy audycji radiowych eliminowanie zaburzeń psychoemocjonalnych ucznia, wyrobienie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami stresowymi dla ucznia, stosowanie technik relaksacyjnych, eliminowanie stresu i frustracji, stosowanie postaw asertywnych przez uczniów, niwelowanie zachowań agresywnych WDRAŻANIE POSTAW ASERTYWNYCH 11

12 ROZWÓJ ZDROWOTNY PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA KSZTAŁTOWANIE WŁAŚCIWYCH POSTAW HIGIENICZNYCH I ZDROWOTNYCH PROPAGOWANIE ZDROWEGO STYLU ODŻYWIANIA SIĘ WŚRÓD UCZNIÓW PROMOWANIE EKOLOGICZNEGO MODELU FUNKCJONOWANIA W SPOŁECZEŃSTWIE ZAPOBIEGANIE PATOLOGIOM I UZALEŻNIENIOM PRZECIWDZIAŁANIE AGRESJI prowadzenie na lekcjach biologii i godzinach wychowawczych tematów związanych z promocją zdrowia i zdrowego modelu odżywiania się, organizowanie dla uczniów zajęć rekreacyjnych, wycieczek, kół sportowych prowadzenie pogadanek, konkursów związanych z tematem promocji zdrowia, prezentowanie publikacji i plakatów o tematyce prozdrowotnej, organizowanie dyskusji i debat dotyczących zdrowej żywności, udział w akcjach ekologicznych, popularyzacja wśród młodzieży czasopism o tematyce prozdrowotnej i ekologicznej, organizacja dla uczniów warsztatów zgodnie z programem profilaktyki, stała współpraca z Policją, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Strażą Miejską, Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną nr 4, Sądem, Zespołem Kuratorskim, współpraca nauczycieli, rodziców i wychowawców w celu uwrażliwienia na oznaki przemocy w rodzinie i środowisku ucznia oraz wdrażanie procedury Niebieskiej karty opracowanie scenariuszy lekcji w oparciu o programy profilaktyki, realizacje programów, harmonogram spotkań i prelekcji, plany i programy zajęć, opracowanie planu i harmonogramu pogadanek i konkursów, opracowanie programu audycji radiowych, scenariuszy programów lekcji w bibliotece oraz na godzinach wychowawczych, prace plastyczne uczniów, opracowanie programu profilaktyki, opracowanie harmonogramu współpracy z ośrodkami do spraw uzależnień, m.in. Miejskim Centrum Profilaktyki Uzależnień, opracowanie i egzekwowanie regulaminu uczniowskiego, zapoznanie z systemem nagród i kar, wypracowanie systemu reagowania na zachowania agresywne w szkole i domu eliminowanie nieprawidłowych postaw zdrowotnych, kształcenie wśród uczniów postaw prozdrowotnych, stosowanie wśród uczniów zdobytej wiedzy pro zdrowotnej w życiu codziennym, kształtowanie umiejętności zdrowego odżywiania się, utrwalanie zachowań ekologicznych, korzystanie z literatury o tematyce ekologicznej w życiu codziennym, uświadomienie zagrożeń związanych z nałogami i uzależnieniami, eliminowanie zachowań agresywnych, zapobieganie frustracji wśród uczniów 12

13 Niniejszy Program Wychowawczy opracowano na podstawie: 1. Konstytucji RP 2. Ustawy o systemie oświaty 3. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka 4. Statutu Szkoły 5. Karty Nauczyciela 6. Programu polityki prorodzinnej państwa 7. Rozporządzenia MEN w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego 8. Diagnozy stanu problematyki wychowawczej i profilaktyki w szkole. 13