Demokracja ma swój początek w Starożytnej Grecji. Słowo pochodzi z języka greckiego od słów demos, co znaczy lud oraz kratos władza.

Transkrypt

1

2 Demokracja ma swój początek w Starożytnej Grecji. Słowo pochodzi z języka greckiego od słów demos, co znaczy lud oraz kratos władza. W znaczący wkład w jej rozwój ma także kultura Starożytnego Rzymu oraz kultura Zachodu (Europa, Ameryka Północna i Południowa). Demokracja została nazwana ostatnią formą rządów i rozpowszechniła się znacząco wokół globu. Jest formą ustroju politycznego, w której obywatele (naród) sprawują rządy bezpośrednio albo też za pomocą wybranych przez siebie przedstawicieli.

3

4 Demokracja pośrednia (demokracja przedstawicielska) jest dominującym systemem władzy w państwie współczesnym. Opiera się na okresowej wymianie przynajmniej części członków politycznego aparatu państwowego, głównie w formie wyborów powszechnych do parlamentu; system ten polega raczej na kontroli działania aparatu państwowego przez obywateli niż na faktycznym i stałym braniu przez nich udziału w podejmowaniu decyzji państwowych. Uzupełniająco występują instytucje demokracji bezpośredniej, np. referendum

5 Demokracja bezpośrednia polega na bezpośrednim podejmowaniu decyzji państwowych przez ogół obywateli; do aparatu państwowego należy przygotowanie projektów decyzji o znaczeniu zasadniczym i podejmowanie decyzji wykonawczych lub o charakterze technicznym; demokracja bezpośrednia jest swoistym ideałem demokracji, trudnym do zrealizowania w państwach większych, toteż występuje w ograniczonym zakresie (np. w Szwajcarii); jest także znana w innych krajach, głównie w formie referendum.

6 Zarówno w demokracji pośredniej, jak i bezpośredniej, władze są powoływane na określony czas, decyduje większość głosów, ale prawa mniejszości muszą być przestrzegane. Opozycja polityczna może legalnie działać. W demokracji ważnym czynnikiem jest niezależne od rządu sądownictwo oraz istnienie partii politycznych, które zmieniają się u władzy. Pełnej i rzeczywistej realizacji demokracji w danym państwie sprzyja istnienie licznej klasy średniej oraz rozwinięta, ustabilizowana gospodarka i oświata.

7 wybór organów władzy (prezydenta, parlamentu i samorządowych organów władzy) referendum inicjatywa obywatelska plebiscyt

8 Referendum jest powszechnym głosowaniem obywateli danego kraju, posiadających czynne prawo wyborcze. Przedmiotem głosowania może być projekt konkretnej ustawy, bądź politycznego rozstrzygnięcia. Zgodnie z polską konstytucją (art. 118 pkt 2) inicjatywa ustawodawcza przysługuje grupie 100 tys. obywateli, którzy posiadają czynne prawo wyborcze. Prawo inicjatywy ustawodawczej nie obejmuje możliwości zgłoszenia projektów zmiany konstytucji, oraz ustawy budżetowej. Aby zgłosić projekt ustawy musi powstać 15-osobowy komitet ustawodawczej inicjatywy.

9 zasada suwerenności narodu zasada poszanowania praw mniejszości trójpodział władz państwo prawa pluralizm

10 Demokracja jest powszechnie uważana za najlepszy dotychczasowy ustrój polityczny. Nie znaczy to jednak, że nie ma swoich krytyków i przeciwników. Przeciwnicy demokracji największe zagrożenie widzą z samej istocie systemu, a dokładniej w zasadzie kiedy decyduje większość. Może to ich zdaniem prowadzić do rządów oligarchicznych, a więc do przekształcenia się w sytuację, kiedy o wszystkim decyduje grupa osób, elita. Jej postanowienia mogą łamać prawa mniejszości. Aby temu zapobiec, ustalono, że podejmowane decyzje muszą być zgodne z przyjętymi regułami, zazwyczaj określonymi w aktach prawnych.

11

12

13 Niezwykle istotne jest przestrzeganie zasad państwa demokratycznego, a więc zachowanie zasady suwerenności narodu, trójpodziału i równowagi władz. Łamanie praw i wolności obywatela jest także zagrożeniem dla demokratycznego systemu. Demokracja to system, który opiera się na obywatelskiej aktywności. Brak zaufania do osób sprawujących władzę, może prowadzić do społecznej bierności. Niskie poparcie a czasem jego brak dla władzy, odzwierciedla frekwencja wyborcza. Demokracji nie sprzyja również zła sytuacja gospodarcza państwa. Wysokie bezrobocie, brak perspektyw, trudności ekonomiczne, powodują radykalizację społecznych nastrojów.

14

15

16

17 Niezależne od nadrzędnej władzy decydowanie o własnych sprawach, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych. Samorząd w strukturze państwa oznacza powierzenie przez państwo realizacji różnego rodzaju zadań z zakresu administracji publicznej zrzeszeniom osób, których dotyczą skutki wykonywania tych zadań.

18 RODZAJE SAMORZĄDÓW Terytorialne Specjalne Inne Są to samorządy, które działają na określonym terytorium (np. samorząd gminny, powiatowy, wojewódzki). Należą do nich samorządy zawodowe (adwokacki, lekarski) oraz samorządy gospodarcze (np. rzemieślników, dużych firm). Samorządy mogą być oparte także na innych więziach (np. samorządy, działkowców, myśliwych, mieszkańców osiedla, uczniowski).

19 Samorząd Gminny - Gmina wiejska - Gmina miejska - Gmina wiejsko-miejska Zajmuje się sprawami na szczeblu lokalnym, reagując na potrzeby członków społeczności oraz na ich codzienne problemy. Powiatowy - Powiat grodzki (miasto na prawach powiatu) - Powiat ziemski (kilka lub kilkanaście sąsiadujących gmin) Wypełnia obowiązki przekraczające możliwości finansowe i organizacyjne gmin. (Zadania te realizowane są i dotyczą liczniejszego grona obywateli). Wojewódzki Dbanie o rozwój gospodarczy regionu. Prowadzi szpitale specjalistyczne, utrzymuje drogi wojewódzkie, finansuje wojewódzkie muzea, teatry i biblioteki, a także przydzielać środki z Unii Europejskiej.

20 Samorząd bierze udział w sprawowaniu władzy publicznej. Samodzielnie wykonuje zdania wskazane w ustawach, które służą zaspokajaniu potrzeb danej wspólnoty mieszkańców. Działania te dotyczą m.in.: ochrony zdrowia, pomocy społecznej, ochrony środowiska, kultury i porządku publicznego na terenie danej społeczności. Pełni również niektóre funkcje ogólnopaństwowe, przejęte od administracji rządowej. Takie czynności to zadania zlecone. Są to m.in. Przygotowanie i przeprowadzanie wyborów i referendów, a także ewidencja ludności.

21

22 Niezależnie od tego, jak bardzo jesteś zaangażowany w życie szkoły masz prawo wpływać na to, co się w niej dzieje. Możesz z tego prawa korzystać na różne sposoby organizując szkolną drużynę piłki nożnej lub projekcje filmowe dla kolegów, uczestnicząc w spotkaniach koła miłośników przyrody czy gier komputerowych, pisząc artykuły do szkolnej gazetki, tworząc stronę internetową lub organizując wystawę fotografii. Te i wiele innych działań uczniowskich to właśnie aktywność samorządu uczniowskiego!

23

24 Samorząd uczniowski jest organizacją działająca na rzecz uczniów i zarządzana przez uczniów. To uczniowie decydują, jakimi sprawami samorząd będzie się zajmował. Samorząd reprezentuje interesy uczniów wobec nauczycieli, rodziców, administracji oświatowej. Samorząd poprzez swoje działanie wywiera wpływ na życie szkoły, może współdecydować o sprawach jej dotyczących. Samorząd jest organizacją demokratyczną. Uczniowie w sposób nieskrępowany wybierają swoich przedstawicieli, mogą uczestniczyć w tworzeniu i realizacji programu pracy samorządu.

25

26 uchwalanie regulaminu samorządu uczniowskiego (zgodnego ze statutem szkoły), samodzielne ustalania w regulaminie zasad wyboru i działania organów samorządu, przedstawianie opinii i wniosków do rady szkoły, dyrektora i rady pedagogicznej we wszystkich sprawach szkoły, reprezentowanie uczniów w realizacji ich prawa do: wydawania gazetki szkolnej, informacji o programie nauczania, umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu, organizacji życia szkolnego, organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej, przedstawianie wniosków i opinii we wszystkich sprawach szkoły, wnioskowanie o dokonanie zmian w statucie szkoły.

27 Celem sprawnie działającego samorządu jest działanie, zmienienie szkoły i wpływanie na to, co się w niej dzieje tak, aby wszystkim uczniom żyło się w niej dobrze i wszyscy byli zaangażowani w jej życie. Na sukces samorządu uczniowskiego pracuje cała szkoła: zarząd, przedstawiciele samorządów klasowych, członkowie różnych grup i kół zainteresowań, klubów, stowarzyszeń i innych organizacji.

28 Dziś i jutro ; Dziś i jutro cz. 2 wiedza o społeczeństwie podręcznik dla gimnazjum