Archiwistyka i zarządzanie dokumentacją. Kurs teorii i metodyki archiwalnej.

Transkrypt

1 Archiwistyka i zarządzanie dokumentacją. Kurs teorii i metodyki archiwalnej. Studia podyplomowe w Instytucie Historycznym UW Kierownik studiów dr Agnieszka Janiak-Jasińska Koordynator merytoryczny dr hab. Alicja Kulecka 1. Cele studiów: 2. teoretyczne przygotowanie do pracy w różnych rodzajach archiwów, 3. zapoznanie z podstawami organizacji biurowości i kancelarii, 4. zapoznanie z podstawami prawodawstwa regulującego sferę zarządzania dokumentacją oraz organizacją i działaniem różnych rodzajów archiwów, 5. zapoznanie z problemami klasyfikacji i wartościowania dokumentacji tworzonej w toku działalności różnych instytucji, 6. zapoznanie z programami zarządzania dokumentacją, informacją i wiedzą, 7. zapoznanie z różnymi rodzajami dokumentacji, ich genezą, funkcjami, problemami kwalifikacji, ewidencji, przechowywania i zabezpieczania. 8. zapoznanie z zasadami zarządzania różnymi rodzajami archiwów, 9. zapoznanie z zasadami przechowywania i zabezpieczania materiałów archiwalnych zapisanych na różnych nośnikach, 10. popularyzacja wiedzy z zakresu archiwistyki i historii archiwów, 11. tworzenie efektywnych technik komunikowania pomiędzy archiwami a społeczeństwem, 12. tworzenie społecznych postaw proarchiwalnych, 13. popularyzacja wiedzy historycznej ze szczególnym uwzględnieniem historii ustroju, prawa, instytucji, 14. upowszechnienie kultury prawnej i archiwalnej, 15. wzbogacenie refleksji dotyczących społecznych funkcji dokumentu, 16. wzbogacenie refleksji dotyczących zastosowań nauk historycznych w zakresie zarządzania dokumentacją, informacją i wiedzą, 17. tworzenie forum wymiany teorii i doświadczeń z zakresu nauk tworzących archiwistykę historii, prawa, nauk organizacji i zarządzania, nauk informatycznych, 18. wzbogacenie oferty edukacyjnej Instytutu Historycznego UW, 19. rozszerzenie refleksji metodologicznej i dorobku Instytutu Historycznego UW. 2. Tryb i czas trwania studiów Studia trwają 2 semestry i odbywają się w trybie zaocznym. Program obejmuje 238 godzin zajęć. Oferujemy 14 zjazdów sobotnio-niedzielnych co 2 tygodnie; w I semestrze odbywają się w sobotę (10h) w godz , w niedzielę (8h) w godz , w II semestrze - w sobotę (10h) w godz , w niedzielę (6h) w godz

2 3. Zakres tematyczny przedmiotów: 1. Podstawy teorii archiwalnej przedmiot i metody badania archiwistyki, podstawowe pojęcia archiwalne, pojęcie zespołu archiwalnego, zasady rządzące organizacją zasobu zasada proweniencji kancelaryjnej, zasada pertynencji, gromadzenie zasobu archiwalnego wartościowanie i selekcja akt, udostępniania archiwalnego problemy dostępu do akt, systemy informacji archiwalnej. 2. Podstawy metodyki archiwalnej ogólne problemy i metody opracowywania archiwalnego, międzynarodowe standardy opisu archiwalnego, problemy tworzenia pomocy archiwalnych: klasycznych i elektronicznych, opracowywanie różnych rodzajów zespołów archiwalnych archiwa rodzinno-majątkowe, archiwa osobiste oraz różnych rodzajów archiwaliów (m.in. dokumentacja osobowa i płacowa). 3. Historia ustroju XIX-XX w.- podstawowe formacje ustrojowe i ich instytucje monarchia absolutna, monarchia konstytucyjna i parlamentarna, republiki, systemy totalitarne; podstawowe zagadnienia z zakresu historii administracji ziem polskich w wieku XIX, II RP, PRL; organizacja i struktura sądownictwa. 4. Historia form kancelaryjnych XIX-XX w. pojęcie systemu kancelaryjnego, kancelaria polska, pruska, rosyjska i austriacka, kancelaria bezdziennikowa: jej geneza i cechy charakterystyczne; kancelaria w II RP, kancelaria w PRL, kancelaria po 1989 r., kancelaria współczesna. 5. Podstawy zarządzania archiwum funkcje archiwum, organizacja i struktura, personel zarządzający, problemy zatrudnienia, problemy kwalifikacji niezbędnych do pracy w archiwum, problemy efektywności działań archiwalnych, problem pozyskiwania środków finansowych, problemy promocji działalności archiwalnej. 6. Prawo archiwalne pojęcie prawo archiwalne, teoria a prawo archiwalne, ustawy regulujące działalność archiwów i gromadzenie akt, prawo autorskie, ochrona danych osobowych, dokumentacja niejawna, dokumentacja sądowa, finansowa, medyczna. 7. Dokumentacja i archiwa nieaktowe gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie i udostępnianie dokumentacji geodezyjno-kartograficznej, technicznej, naukowej, archiwa kartograficzne i archiwa architektury, historia kartografii, kartografika i dokumentacja techniczna jako źródła historyczne. 8. Historia archiwów podstawowe zagadnienia z zakresu historii archiwów, szczególnie dzieje archiwów nowożytnych i nowoczesnych, wyodrębnienie archiwum jako instytucji, związki pomiędzy metodologią nauk historycznych a gromadzeniem archiwaliów, ewolucja społecznych funkcji archiwów, formuły archiwum elitarnego i archiwum otwartego. 9. Archiwum elektroniczne pojęcie dokumentu i archiwum elektronicznego, klasyfikacja dokumentów elektronicznych, problem metadanych, regulacje działalności kancelarii i archiwum cyfrowego, przechowywanie danych elektronicznych w długim czasie. 10. Archiwum elektroniczne (laboratorium) historia technologii informatycznych, bazy danych jako element struktur archiwalnych, cyfryzacja zbiorów archiwalnych, standardy i programy. 11. Archiwum zakładowe organizacja archiwum bieżącego, struktura archiwum, ewidencja archiwum zakładowego, relacje kancelaria archiwum, tworzenie pomocy registraturalnych, udostępnianie w archiwum zakładowym. 12. Archiwa i archiwalia współczesne gromadzenie, opracowywanie udostępnianie fotografii, nagrań, filmów, materiałów telewizyjnych, archiwa fotograficzne, dźwiękowe, filmowe i telewizyjne, fotografie, nagrania, filmy, materiały telewizyjne jako źródła historyczne. 2

3 13. Zarządzanie dokumentacją elektroniczną systemy teleinformatyczne w praktyce kancelaryjnej i archiwalnej, parametry techniczne, konstrukcja, zastosowania. 14. Edytorstwo źródeł historycznych edytorstwo jako nauka pomocnicza historii, normy edytorskie, teoria i praktyka edycji źródeł, konstrukcja wydawnictw źródłowych, zastosowanie technologii cyfrowych w edycji źródeł. 15. Archiwa na świecie historia i organizacja współczesnych sieci archiwalnych, zasady udostępniania zasobów; systemy informacji archiwalnej, w tym strony internetowe archiwów i wybranych bibliotek. 16. Przechowywanie i zabezpieczanie zasobu regulacje i normy prawne, parametry techniczne przechowywania, wyposażenie magazynów archiwalnych, problemy przechowywania różnych nośników: papieru, negatywów i pozytywów, fotografii, taśm radiowych, filmowych i telewizyjnych, nośników informatycznych; problem kwaśnego papieru. 17. Seminarium dyplomowe - seminarium z zakresu archiwistyki i zarządzania dokumentacją. 4. Zasady oceniania i warunki ukończenia studiów Wszystkie zaliczane są według skali ocen wymienionej w 31 Regulaminu Studiów Podyplomowych w Uniwersytecie Warszawskim z dn. 12 kwietnia 2006 r. Ocena z wykładu jest oceną z pisemnego testu zaliczeniowego. Na pozostałych ch oceniana jest aktywność słuchaczy (udział w dyskusji) i ich przygotowanie merytoryczne do zajęć. Warunkiem otrzymania świadectwa ukończenia studiów jest zaliczenie pracy dyplomowej oraz wszystkich przedmiotów przewidzianych programem studiów. 5. Zasady rekrutacji oraz wymagania stawiane kandydatom na studia O przyjęcie na studia mogą ubiegać się osoby z tytułem magistra, które ukończyły dowolny kierunek studiów. Rekrutacja odbywać się będzie na podstawie złożonych dokumentów według kolejności zgłoszeń. Studia są płatne: 1750 zł za I semestr i 1550 zł za II semestr. 6. Sylwetka absolwenta Absolwent studiów będzie posiadał: 1/ podstawową wiedzę z zakresu teorii archiwalnej w tym znajomość pojęć archiwalnych, zasad rządzących organizacją zasobu archiwalnego, zasad gromadzenia archiwaliów, organizacji i zasad kształtowania zasobu archiwalnego, podstaw prawa archiwalnego, zasad dostępu i udostępniania archiwalnego, funkcjonowania kancelarii współczesnej, opracowywania zasobu archiwalnego, tworzenia inwentarzy, przewodników, sumariuszy i baz danych, organizacji i działania oraz tworzenia pomocy ewidencyjnych archiwum zakładowego (wykazów spisów, spisów zdawczo-odbiorczych, spisów akt wybrakowanych), międzynarodowych standardów opisu archiwalnego (ISAD-G, ISAAR CPF), 2/ umiejętności oceny zasad działania i efektywności systemów teleinformatycznych pod kątem pełnienia przez nie funkcji kancelarii i archiwum bieżącego, tworzenia metadanych, ich funkcji w systemach teleinformatycznych, cyfryzacji zasobu archiwalnego, przechowywania i zabezpieczenia zasobu oraz samodzielnego wyboru różnych modeli prowadzenia działalności archiwalnej. 3

4 7. Program studiów (z podziałem na semestry) Program studiów obejmuje 238 godzin zajęć, w tym 28h wykładów, 84h konwersatoriów, 112h ćwiczeń i laboratoriów oraz 14h seminarium. Semestr I - 126h Lp. Przedmiot Typ zajęć Czas trwania Sposób zaliczenia 1. Podstawy teorii archiwalnej Ćwiczenia 14h na ocenę 2. Podstawy metodyki archiwalnej Ćwiczenia 14h na ocenę 3. Historia ustroju XIX-XX w. konwersatorium 14h na ocenę 4. Historia form kancelaryjnych Ćwiczenia 14h na ocenę XIX-XX w. 5. Podstawy zarządzania archiwum konwersatorium 14h na ocenę 6. Prawo archiwalne Wykład 14h na ocenę 7. Dokumentacja i archiwalia nieaktowe ćwiczenia 14h na ocenę 8. Historia archiwów Wykład 14h na ocenę 9. Archiwum elektroniczne konwersatorium 14h na ocenę Semestr II 112h Lp. Przedmiot Typ zajęć Czas trwania Sposób zaliczenia 10. Archiwum elektroniczne laboratorium 14h na ocenę 11. Archiwum zakładowe konwersatorium 14h na ocenę 12. Archiwa i archiwalia współczesne Ćwiczenia 14h na ocenę 13 Zarządzanie dokumentacją konwersatorium 14h na ocenę elektroniczną 14 Edytorstwo źródeł historycznych Ćwiczenia 14h na ocenę 15 Archiwa na świecie Ćwiczenia 14h na ocenę 16 Przechowywanie i zabezpieczanie konwersatorium 14h na ocenę zasobu 17 Seminarium dyplomowe Seminarium 14h na ocenę Rozkład zajęć w I semestrze Sobota, godz , s.21 Podstawy teorii archiwalnej dr Andrzej Biernat , s.21 Podstawy metodyki archiwalnej dr hab. Alicja Kulecka , s.21 Historia archiwów dr Marek Janicki, dr Piotr Węcowski PRZERWA , s.21 Prawo archiwalne dr hab. Alicja Kulecka , s.21 Dokumentacja i archiwa nieaktowe dr hab. Agnieszka Bartoszewicz, dr Henryk Bartoszewicz Niedziela, godz , s.21 Historia ustroju XIX-XX w. dr hab. Stefan Ciara , s.21 Historia form kancelaryjnych XIX-XX w. dr hab. Stefan Ciara 4

5 , s.21 Podstawy zarządzania archiwum dr Hubert Wajs , s.21 Archiwum elektroniczne dr Hubert Wajs Rozkład zajęć w II semestrze Sobota, godz , s.21 Archiwa i archiwalia współczesne dr Maciej Wojtyński , s.21 Archiwum zakładowe mgr Krzysztof Pilecki , s.21 Edytorstwo źródeł historycznych dr Marek Janicki, dr Piotr Węcowski PRZERWA , s.21 Archiwum elektroniczne dr Nikodem Bończa-Tomaszewski , s.21 Zarządzanie dokumentacją elektroniczną mgr Kazimierz Schmidt Niedziela, godz , s.21 Przechowywanie i zabezpieczanie zasobu mgr Anna Czajka , s.21 Archiwa na świecie dr Michał Leśniewski , s.21 Seminarium dyplomowe dr hab. Alicja Kulecka, dr hab. Stefan Ciara 8. Przewidywany termin rozpoczęcia zajęć: marca 2009 r. 9. Imienny wykaz pracowników wybranych do realizacji programu Zajęcia prowadzą pracownicy Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (dr hab. Alicja Kulecka, dr hab. Agnieszka Bartoszewicz, dr hab. Stefan Ciara, dr Michał Leśniewski, dr Marek Janicki, dr Piotr Węcowski, dr Maciej Wojtyński, dr Andrzej Biernat) oraz zaproszeni do współpracy eksperci z Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego (mgr Krzysztof Pilecki), Archiwum Głównego Akt Dawnych (dr Hubert Wajs, dr Henryk Bartoszewicz), Centralnego Laboratorium Konserwacji Archiwaliów (mgr Anna Czajka), Narodowego Archiwum Cyfrowego (dr Nikodem Bończa-Tomaszewski), Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (mgr Kazimierz Schmidt). 10. Limit przyjęć Limit przyjęć: 40 os. Minimalna liczba słuchaczy: 20 os. 5