Uwarunkowania polityki władz lokalnych w obszarze pozyskiwania inwestorów zagranicznych

Transkrypt

1 11 (60) 2014 Rnata Marks-Bilska,Wisława Lizińska, Izala Sroka Uniwrsytt Warmińsko-Mazurski w Olsztyni Uwarunkowania polityki właz lokalnyh w oszarz pozyskiwania inwstorów zaraniznyh CONDITIONS OF LOCAL AUTHORITIES' POLICY IN ACQUISITION ACQUIRING FOREIGN INVESTORS Głównym lm przprowazonyh aań yła próa ony ziałań pojmowanyh przz właz lokaln zmirzająyh o pozyskiwania inwstorów zaraniznyh. Wykorzystują mtoę ankitową przprowazono aania wśró przstawiili właz lokalnyh w 76 minah wojwóztw: wilkopolskio, pomorskio i warmińsko-mazurskio. Wyniki przprowazonyh aań wykazały, ż połowa aanyh właz samorząów lokalnyh pojmowała zróżniowan ziałania mają na lu pozyskani inwstyji zaraniznyh m.in. przz zmianę planu zaospoarowania (24%), zy uzrojni trnu (17%). Właz samorząów lokalnyh przntowały w tym lu takż swoj orty inwstyyjn wykorzystują strony intrntow (32%), uzstnizą z ortą na imprzah promoyjnyh, przntajah i tarah (27%). Aktywna polityka właz lokalnyh w zakrsi pozyskiwania inwstorów przyzynia się o lokowania przsięwzięć ospoarzyh na trni okrślonyh min, któr są w stani zapwnić unkjonująym i potnjalnym przsięiorom konkurnyjn warunki ospoarowania. Słowa kluzow: rozwój lokalny, polityka lokalna, zpośrni inwstyj zaranizn (BIZ) Wstęp Uwarunkowania lokaln wiążą się z wiloma katoriami zynników, wśró któryh wyróżniamy taki, któr onoszą się o lów i ralizaji polityki lokalnj oraz warunków lokalizaji inwstyji 1. Polityka prowazona przz właz lokaln pola m.in. na wyorz ralnyh o osiąnięia, iorą po uwaę oranizoność zasoów lów, któryh ralizaja przy wykorzystaniu opowinih narzęzi przyzynia się o wzrostu i rozwoju ano ukłau lokalno. Samorzą lokalny moż orywać ważną rolę w stymulowaniu rozwoju ospoarzo przz tworzni oonyh warunków o ziałalnośi przsięiorstw na trni miny. W polity prowazonj przz właz lokaln w zakrsi pozyskiwania inwstorów, w tym zaraniznyh nalży uwzlęniać t lmnty, w któr oszar został wyposażony (naturalni lu przz wypraowani okrślonyh rozwiązań) oraz taki, któr moą zostać wykrowan lu ulpszon (np. inrastruktura, polityka poatkowa, jakość i sprawność osłui w urzęah, współpraa mięzy włazami a inwstorami). 1 R. Marks-Bilska, Bauhowska K: Rola właz lokalnyh w wspiraniu przsięiorzośi ospoarzj. W: Jarmzuk K. (r.). Przsięiorzość natura i atryuty, po. r. K. Jarmzuka. PWSZ im. pro. S. Tarnowskio w Tarnorzu, Tarnorz, T. II, 2012, s

2 Oszar haraktryzująy się spyiznymi z punktu wiznia inwstora hami mająymi wpływ m.in. na nakłay inwstyyjn oraz koszty prowazonj ziałalnośi ospoarzj, wartośi proukji oraz jj opoatkowania (tzw. walory lokalizayjn) moż przyiąnąć inwstyj, o jst tożsam z wywołanim ktu rozwojowo przz tworzni azy konomiznj oraz przz pojęi wytwarzania prouktów i usłu na rzz rynku wwnętrzno. Konskwnją to jst zwiększani potnjału społzno-ospoarzo ano rjonu 2. Każa jnostka samorząowa, prowazą okrśloną politykę, ąży o uzyskania przwai konkurnyjnj po wzlęm atrakyjnośi inwstyyjnj. Pozyskiwani przsięiorów i powstawani nowyh inwstyji przkłaa się owim zpośrnio na zwiększani ohoów użtowyh miny, a zwłaszza ohoów własnyh, z któryh można inansować zaania służą rozwojowi lokalnj społznośi 3. Rozwój społzno-ospoarzy min w użym stopniu zalży o tmpa przyrostu na ih oszarz nowozsnyh inwstyji, w tym w ormi zpośrnih inwstyji zaraniznyh (BIZ) 4. Przsięiorstwa z uziałm kapitału zaranizno unkjonują na trni anj miny moą stanowić zynnik ułatwiająy pozyskani koljnyh inwstorów to rozaju. Sam akt istninia w anj mini przsięiorstwa zaranizno znaząo wpływa na jj lpszą opinię 5. Aktywna polityka właz lokalnyh jst arzo ważnym zynnikim, który sprzyja rozwojowi inwstyji zaraniznyh. Przyhyln nastawini właz lokalnyh o to rozaju inwstyji, zynn i rajonaln promowani trnów inwstyyjnyh oraz samj miny, opowini przyotowani runtów po inwstyj, a takż zatwirzony plan zaospoarowania przstrznno oraz ojęi oszaru przz spjalną strę konomizną, mają uży wpływ na lokalizaję BIZ na anym oszarz 6. Cl, zakrs, mtoyka aań Głównym lm pojętyh aań yła próa intyikaji i ony ziałań właz min zmirzająyh o pozyskiwania inwstorów zaraniznyh. Dyzja inwstorów zaraniznyh o zlokalizowaniu ih kapitału w anym kraju zalżna jst o wilu zynników. Inwstorzy analizują atrakyjność inwstyyjną równiż w wymiarz rionalnym i lokalnym. Zakrs przprowazonyh aań otyzył zynników trminująyh pojmowani yzji inwstyyjnyh przz inwstorów zaraniznyh (instrumnty polityki rionalnj): inwstyyjn (poprawiają inrastrukturę thnizną ano trnu, która znaząo wpływa na yzj 2 H. Majkowska-Golwska, Zaręski P: Atrakyjność inwstyyjna polskih rionów jako postawa korzyśi alomraji. W: Golwska-Majkowska H. (r. nauk.) Atrakyjność inwstyyjna jako źróło przsięiorzyh przwa konkurnyjnyh. Wy. Oiyna Wyawniza, SGH, Kolium Nauk o Przsięiorstwi, 2012, s J. Nariłło: Zolność krytowa jako lmnt potnjału inansowo jnostk samorząu trytorialno. Stuia Rionaln i Lokaln, nr 3(25), 2006, s U. Kłosiwiz-Górka: Zaranizn inwstyj w hanlu na rynkah lokalnyh. PWE, Warszawa, 2007, s W. Jarzwski W: Inwstyj zaranizn jako zynnik sprzyjająy pozyskiwaniu nowyh inwstorów. Domański B., Jarzwski W. (r.) Klimat inwstyyjny w wojwóztwi małopolskim. Dpartamnt Gospoarki i Inrastruktury, Kraków, 2006, s U. Kłosiwiz-Górka: Zaranizn, op. it., s

3 inwstyyjn), inansow (np. uli poatkow, oskonalni kwaliikaji i umijętnośi siły roozj), lislayjn (przpisy rulują prowazni ziałalnośi ospoarzj oraz ih spójność i stailność), inormayjn (promoja, rklama, oraztwo). Uwzlęniają poział wojwóztw z wzlęu na typ rionu w Gorzlaka i Jałowikio 7, aaniami ankitowymi ojęto właz min z oszaru trzh wojwóztw: wilkopolskio (rprzntant rionu mtropolitalno, z największą lizą spółk z uziałm kapitału zaranizno - ZKZ), pomorskio (rprzntant rionu przjśiowo), warmińsko-mazurskio (rprzntant rionu rozwoju nonno z najmnijszą lizą spółk ZKZ). Wyran o aań zpośrnih miny z trzh ww. wojwóztw spłniały jszz jno krytrium onoszą się o zróżniowano poziomu ih atrakyjnośi inwstyyjnj. Wojwóztwo wilkopolski w anyh zawartyh w yklizni pulikowanyh raportah oniająyh poziom atrakyjnośi wojwóztw 8 zajmuj 4-5 mijs (2011, 2012), woj. pomorski natomiast zajmuj 7 mijs, a woj. warmińskomazurski zalizan jst o rionów o najniższj atrakyjnośi inwstyyjnj (14 mijs w 2011 i 2012 r.). Baania zpośrni zralizowan za pomoą mtoy ankitowj zostały przprowazon z włazami samorząów lokalnyh na pozątku 2013 r. Kwstionariusz ankity został wysłany roą lktronizną o 450 min. Uzyskano 17% zwrot ankit (76 jnostk z trzh wojwóztw). Działania właz lokalnyh w onisiniu o inwstorów zaraniznyh Konkurowani o inwstorów zaraniznyh jst oraz ynamiznijsz w związku z zym inwstorzy i mają arzo wysoki wymaania, którym muszą sprostać m.in. właz samorząów lokalnyh. Aktywność tyh właz onośni pozyskiwania inwstorów zaraniznyh jst arzo istotna, poniważ zęsto stanowi punkt zwrotny przy wyorz okrślono trnu inwstyyjno. Nastawini, komptnj oraz ziałania właz lokalnyh pojmowan w lu pozyskania to rozaju inwstorów stanowią ważny lmnt warunkująy rozwój lokalny. Z przprowazonyh aań wynika, ż o 43% min, któryh przstawiil wzięli uział w aaniah, inwstorzy zaranizni złaszali się w poszukiwaniu trnów inwstyyjnyh. Pona połowa (57%) ankitowanyh opowiziała, ż inwstorzy zaranizni samozilni pozyskali inormaj o możliwośiah inwstowania. Prawi 1 / 3 aanyh uznała, ż inwstorzy zostali skirowani o anyh min przz instytuję np. ntrum osłui inwstora (COI), Polską Anję Inormaji i Inwstyji Zaraniznyh (PAIiIZ), natomiast najmnijsza rupa rsponntów (4%) wskazała, ż inwstorzy zaranizni zostali skirowani na any trn przz właz innyh min. Inwstorzy zaranizni znajowali kontakt o właz aanyh min równiż przz uzstnitwo w tarah, zięki anjom rozwoju rionalno oraz portalom intrntowym min (8%) (rys. 1). 7 Gorzlak G, Jałowiki B: Konkurnyjność rionów, Stuia Rionaln i Lokaln, nr 1, 2000, s Atrakyjność inwstyyjna wojwóztw i porionów Polski. Nowiki M. (r.). IBnGR, Gańsk 2011,

4 a (%) a - samozilni pozyskali inormaj o możliwośiah inwstowania, - zostali tu skirowani przz instytuję, - zostali tu skirowani przz inną minę, - inn sytuaj Rys. 1. Źróła pozyskania inormaji o trnah inwstyyjnyh przz inwstorów zaraniznyh Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh Barzo ważną kwstią z punktu wiznia pozyskiwania inwstora zaranizno jst stosowani opowinih instrumntów zahęająyh o inwstowania. Z przprowazonyh aań wynika, ż największym wsparim w skali 1-6, zi 6 to największ wspari, la potnjalnyh inwstyji zaraniznyh w właz aanyh min ył ih stosunk o inwstorów i współpraa z nimi (4,8), orowan uli poatkow (4,3) oraz aktywność samorząów lokalnyh w prosi pozyskiwania inwstora zaranizno (4,3). Niznazni mnijszym wsparim yła ostępność komunikayjna trnów inwstyyjnyh (3,8), ih lokalizaja (3,8) i poaż (3,7), a takż poziom uzrojnia trnu po inwstyj (3,7). Porównywaln znazni la potnjalnyh inwstyji zaraniznyh miała możliwość ralizaji projktów inwstyyjnyh w współpray z włazami lokalnymi (3,4) (rys. 2). Wszystki zynniki uznano za ość uż wspari la prosu pozyskiwania inwstorów zaraniznyh. Właz lokaln za ważny zynnik uznały równiż partnrstwo pulizno-prywatn. a h i j a - aktywność właz lokalnyh w pozyskiwaniu inwstorów, - stosunk właz lokalnyh o inwstorów i współpraa z nimi, - ziałalność instytuji otoznia iznsu, - możliwość ralizaji projktów inwstyyjnyh w współpray z włazami lokalnymi, - ostępność komunikayjna trnów inwstyyjnyh, - lokalizaja trnów inwstyyjnyh, - poziom uzrajania trnu po inwstyj, h - poaż trnów po inwstyj, i - uli poatkow, j - przpisy lokaln Rys. 2. Ona znaznia zynników la potnjalnyh inwstyji zaraniznyh (1 najmnijsz wspari, 6 - największ wspari) Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh 118

5 Pojawini się inwstora zaranizno w anj mini prowazi prz wszystkim o aktywizaji ospoarki, o z koli sprzyja rozwojowi miny i zmnijszaniu zrooia. Poprawi ula wizrunk miny. Moż to skutkować pozytywni złaszanim się o nij oraz większj lizy inwstorów zaraniznyh. Jst to szzólni ważn i łatwijsz o zauważnia w minah słaij rozwiniętyh. Jnak osiąnięi tyh korzyśi jst możliw tylko przz opowini zaanażowani właz lokalnyh. Połowa ankitowanyh przstawiili min zaklarowała, ż pomoła przsięiorom zaraniznym na tapi rozpozynania ziałalnośi w Pols. Najważnijszą ormę pomoy w właz lokalnyh w skali 1-3, zi 3 oznazało ziałania najważnijsz, stanowiło przyhyln nastawini urzęników i społznośi lokalnj (2,4). Niznazni mnij ważn yły: pomo w znalziniu runtów lu lokali, uzrajani trnu po okrślon inwstyj, poprawa oólnj inrastruktury thniznj (po 2,2), a takż uli poatkow (2,1). Za najmnij ważn uznano oraztwo (1,6) oraz pomo w rkrutaji i szkolniu praowników (1,4) (rys. 3). a h i a - oraztwo, - lokaln przpisy, - poprawa inrastruktury społznj, - pomo w rkrutaji i szkolniu praowników, - pomo w znalziniu runtów lu lokali, - przyhyln nastawini urzęników i społznośi lokalnj, - uzrajani trnu po okrślon inwstyj, h - poprawa oólnj inrastruktury thniznj, i - uli poatkow Rys. 3. Rozaj pomoy orowanj przsięiorom zaraniznym (1 najmnij ważn, 3 najważnijsz) Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh Właz lokaln zają soi sprawę, jakio rozaju pomo przz nih orowana jst najważnijsza, a jaka najmnij ważna w pozyskiwania inwstorów zaraniznyh. Ważną kwstią otyząą inwstorów zaraniznyh na tapi ih pozyskiwania jst poszukiwani wszlkih inormaji o takih przsięiorah, o pozwala na ostosowani anj ormy pomoy o ozkiwań konkrtno inwstora zaranizno. W przypaku samorząów lokalnyh arzo ważn jst, ay pozyskać wszlki inormaj na tmat ranży, w jakij inwstor zaranizny hiały rozpoząć ziałalność i po tym kątm ulpszać inrastrukturę. Spośró aanyh właz min 46% poszukiwało inormaji o zaraniznyh inwstorah. Pozostali ankitowani prowazili 119

6 politykę pasywną w tym zakrsi, zkają aż inwstor nawiąż kontakt. Za najzęstsz źróło inormaji uznano Intrnt (25%) oraz spotkania na sminariah, konrnjah i wystawah (26%). Dość zęsto wykorzystywanym źrółm inormaji yły równiż: instytuj rząow (14%), prasa ahowa oraz kontakt z ntralami irm zaraniznyh. Najrzazij korzystano z inormaji o anji zaraniznyh oraz innyh źrół inormaji np. uzstnitwa w tarah (rys. 4). Mnijsza rupa ankitowanyh poszukiwała jakihkolwik inormaji o zaraniznyh inwstorah, o świazy o raku aktywnośi w prosi pozyskiwania inwstorów zaraniznyh przz pozostałyh aanyh przstawiili właz min. Jst to najzęśij spowoowan rakim złoszń takih inwstorów, ąź rakim zaintrsowania takimi inwstyjami. a (%) a - anj zaranizn, - kontakt z ntralami irm zaraniznyh w lu przstawinia naszj orty, - instytuj rząow, - pozas spotkań na sminariah, konrnjah, wystawah, - prasa ahowa, Intrnt, inn Rys. 4. Źróła pozyskiwania inormaji o zaraniznyh inwstorah Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh Wypraowani wspólnj stratii pozyskiwania nowyh inwstyji na any trn możliw jst m. in. zięki współpray mięzy urzęami oraz innymi jnostkami. Pozwala to na intnsywnijszą poprawę inrastruktury thniznj w anym rioni, tworzni wspólnyh olrów promująyh trny inwstyyjn przz związki minn, a takż zaistnini na tarah, o jst trun o ralizaji przz pojynz, szzólni słao rozwinięt miny. To rozaju współpraa ma na lu arzo zęsto zmnijszni kosztów poszzólnyh przsięwzięć np. promoyjnyh, a takż zwiększni ih skutznośi. Z klaraji aanyh przstawiili właz min wynika, ż w 54% min, któr rprzntowali współpraowano z urzęami, zy innymi jnostkami. Pozostali rak współpray tłumazyli stosunkowo niską stopą zrooia w mini, a takż rakim zaintrsowania z strony sąsiaująyh min (ni yło to ziałani prioryttow la miny). Rsponni najzęśij współpraowali z urzęami marszałkowskimi (20%) oraz starostwami powiatowymi (17%). Nio mnijsza rupa (14%) współziałała z innymi minami, anjami rozwoju rionalno oraz spjalnymi strami 120

7 konomiznymi. Najmnij właz min współpraowało z urzęami wojwózkimi, COI oraz innymi instytujami np. PAIiIZ (rys. 5). a h (%) a - inn miny, - ntrum osłui inwstora, - spjalna stra konomizna, - anja rozwoju rionalno, - starostwa powiatow, - urzą wojwózki, - urzą marszałkowski, h inn Rys. 5. Współpraa właz lokalnyh z instytujami Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh W pozyskiwaniu inwstorów zaraniznyh pomaa takż promowani trnów inwstyyjnyh przz samorząy lokaln wykorzystują różn ormy przkazu. Dzięki wszlkio rozaju ziałaniom promoyjnym any trn inwstyyjny moż zostać ostrzżony i wzięty po uwaę przy planowanym przz inwstora nowym przsięwzięiu. Spośró aanyh właz min 63% pojmowało ziałania mają na lu promoję miny wśró inwstorów zaraniznyh. Pozostali ankitowani swój rak inijatywy tłumazyli łówni rakim śroków inansowyh, rakim atrakyjnyh trnów inwstyyjnyh oraz rakim potrzy promowania swoih trnów. Jako najzęstszy sposó promowania trnów inwstyyjnyh miny wskazano przntowani jj w Intrni (32%), a takż na imprzah promoyjnyh, wystawah i tarah (27%). Mnijsza rupa ankitowanyh właz samorząów lokalnyh promowała swoj trny inwstyyjn przz zpośrni kontakt praownika urzęu z przstawiilami irm (15%), a takż umiszzają rklamę w wyawnitwah przznazonyh la zaintrsowanyh inwstorów (14%). Wysyłani ort zpośrnio o przsięiorstw i amasa wskazało 8% właz min, a tylko 2% z nih zlało promoję trnów inwstyyjnyh wyspjalizowanj anji. Właz samorząów lokalnyh wskazały takż inn (2%) sposoy promowania trnów po inwstyj, jakimi yły: oranizowani wspólnyh przsięwzięć z inwstorami zaraniznymi, misj ospoarz, współpraa partnrska z minami np. z Nimi i Franji (rys. 6). Właz lokaln powinny niustanni umaniać i rozszrzać pojmowan ziałania promoyjn szzólni tam, zi ma mijs zpośrni kontakt z potnjalnymi inwstorami zaraniznymi. 121

8 a (%) a - zlni promoji wyspjalizowanj anji, - rklama w wyawnitwah przznazonyh la zaintrsowanyh inwstorów, - wysyłani ort zpośrnio o przsięiorstw, amasa, - zpośrni kontakt praownika urzęu z przstawiilami irm, - przntowani miny (miasta) na imprzah promoyjnyh, wystawah, tarah, - przntowani miny (miasta) w Intrni, - inn Rys. 6. Rozaj ziałań promoyjnyh pojmowanyh przz samorząy lokaln Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh Niktór miny posiaają spjalni wyoręnion jnostki lu osoy zajmują się sprawami inwstorów zaraniznyh. Dzięki tmu potnjalni inwstorzy moą uzyskać uży zakrs potrznyh im inormaji np. prawnyh ąź otyząyh trnu inwstyyjno nalżąo o miny i hętnij pojąć yzję inwstyyjną. Z przprowazonyh aań wynika, ż tylko 21% spośró aanyh właz min wyoręniło jnostkę lu opowizialność za kontakty z inwstorami zaraniznymi powirzono konkrtnj osoi. Spośró nih 75% wskazało, ż jst to osoa w ramah innj jnostki, a 25% właz aanyh min wyoręniło spjalną jnostkę zajmująą się sprawami inwstorów zaraniznyh. Baania wykazały równiż, ż osoy t orz posłuują się jnym ąź woma językami oymi. Pozostali przstawiil aanyh właz rak takij jnostki ąź osoy tłumazyli prz wszystkim rakim śroków inansowyh na taki taty, a takż małym zaintrsowanim miną z strony inwstorów zaraniznyh. Jyni 21% właz aanyh min wyoręniło jnostkę ąź osoę opowizialną za kontakty z inwstorami zaraniznymi. Dzięki Intrntowi oraz innym ormom przkazu inwstorzy zaranizni z prolmu moą znalźć różn inormaj potrzn przy rozpozynaniu nowj ziałalnośi ąź rozwijaniu już istnijąj. Barzo ważn jst, ay poszukują wszlkih inormaji na tmat trnów inwstyyjnyh w Pols, inwstorzy zaranizni mili ostęp o stron intrntowyh min oraz ih ort inwstyyjnyh w języku oym. Pozwoli to na szyki zapoznani się inwstora z orowanymi trnami z koniznośi tłumaznia, któr mołoy oprowazić o natyhmiastowj rzynaji z zapoznania się z ortą, o la miny oznazałoy utratę potnjalno inwstora. Z aań wynika, ż 26% min posiaało stronę intrntową w języku oym i w 75% yła to strona prowazona w jnym ąź wóh językah, a w 25% yła to strona tłumazona w trzh językah oyh. Ortę inwstyyjną w języku oym posiaało zaś 29% ankitowanyh, z zo 91% prowaziło ją w jnyh lu wóh językah 122

9 oyh, a 9% w trzh. Brak strony intrntowj zmnijsza w arzo użym stopniu szansę na złoszni się o anj miny inwstora zaranizno i tym samym utratę potnjalno praoawy la społznośi lokalnj. Przsyłani ort inwstyyjnyh przz samorząy lokaln innym instytujom pozwala na szrsz promowani posiaanyh trnów inwstyyjnyh. Jst to arzo istotn, poniważ ana orta inwstyyjna ma szansę traić o szrszo rona potnjalnyh inwstorów zaraniznyh. Spośró aanyh właz min 54% przsyłało swoją ortę inwstyyjną innym instytujom i najwięj ort traiało o Anji Niruhomośi Rolnyh (39%). Mnij ort przsłano o spjalnyh str konomiznyh (13%), urzęów marszałkowskih (11%) oraz o anji rozwoju rionalno (10%). Najmnij ort właz min wysyłały o starostw powiatowyh (7%), innyh min (6%), urzęów wojwózkih (4%) i o anków (1%). Właz minn wysyłały takż swoj orty o innyh instytuji (9%) łówni o PAIiIZ oraz COI (rys. 7). a h i (%) a anki, - spjalna stra konomizna, - anja niruhomośi rolnyh, - anja rozwoju rionalno, - inn miny, - starostwa powiatow, - urzą wojwózki, h - urzą marszałkowski, i inn Rys. 7. Instytuj, którym przsyłano orty inwstyyjn Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh Barzo zęsto, ay pozyskać inwstora zaranizno stosuj się wil uooniń oraz oruj różno rozaju pomo. W tym lu opowinio szkoli się praowników, uzraja trn lu zminia plan zaospoarowania. Wszystko po to, ay przkonać inwstorów zaraniznyh o inwstowania na anym trni, o znazni polpszy np. sytuaję na rynku pray na trni anj miny przyzyniają się o wzrostu poziomu żyia miszkańów. Przprowazon aania wykazały, ż największa rupa właz samorząów lokalnyh w lu pozyskania inwstora zaranizno zminiła plan zaospoarowania przstrznno (24%). Nio mnijsza rupa ankitowanyh uzroiła trn (17%) oraz uzilała pomoy przy załatwianiu spraw w różno rozaju instytujah (14%), a takż prioryttowo załatwiała sprawy inwstora zaranizno (13%). W nawiązywaniu kontaktów niormalnyh uziliło pomoy 10% ankitowanyh właz min, a 8% zminiło przpisy lokaln uwzlęniają potrzy inwstora zaranizno. Najmnijsza rupa rsponntów (3%) 123

10 zaklarowała, ż w mini, którą rprzntowali zintrprtowano przpisy na korzyść inwstora. Baani wskazali takż inny rozaj pomoy oraz pojęt ziałania (11%), któr otyzyły inywiualnj przntaji trnów inwstyyjnyh, oraztwa oraz oólnj opiki na inwstorm (rys. 8). a h (%) a - uzilono pomoy przy załatwianiu spraw w różno rozaju instytujah, - uzilono pomoy w nawiązywaniu kontaktów niormalnyh, - załatwiano sprawy inwstora prioryttowo, - zintrprtowano przpisy na korzyść inwstora, - zminiono inn przpisy lokaln, - uzrojono trn, - zminiono plan zaospoarowania, h - inn Rys. 8. Działania pojęt w lu pozyskania inwstora zaranizno Źróło: opraowani na postawi wyników aań własnyh Baan właz lokaln starały się w miarę swoih możliwośi wprowazać zmiany mają na lu pozyskani inwstorów zaraniznyh. Prowazą aktywną politykę zmirzająą w kirunku utrzymania onyh i przyiąnięia nowyh inwstorów nalży niustanni monitorować, jaki uooninia wprowazić i jaką pomo można im zaorować, ay przkonać ih o inwstyji na anym trni, a takż usprawniać zmiany już pozynion lu w przyszłośi wprowazać j skutznij. Posumowani Właz lokaln i rionaln, powinny krować warunki ułatwiają inwstorom pojmowani yzji o lokalizaji inwstyji na trni okrślonj miny, owim jnostki t konkurują o pozyskani inwstorów, stwarzają oraz lpsz możliwośi aktualnym i potnjalnym inwstorom. O postaw zarzązająyh i spryzowanyh lów rozwoju miny zalży, zy ęą on irni poszukiwać inwstorów, zy tż ktywni umaniać swoją pozyję konkurnyjną i zoywać now projkty inwstyyjn. Właz miny w sposó szzólny ają o rozwój lokalnj przsięiorzośi aktywni zaiają o now inwstyj, są otwart na now inijatywy ospoarz zapwniają przyjazny klimat i prosjonalną osłuę inwstorów, a takż wspirają przsięiorów, którzy już prowazą ziałalność ospoarzą na trni miny. Z przprowazonyh z włazami lokalnymi aań wynika, ż największ w nih znazni w prosi pozyskiwania inwstorów zaraniznyh miał ih stosunk o 124

11 tyh inwstorów oraz współpraa z nimi (4,8). Ważna yła równiż aktywność w poszukiwaniu inwstorów oraz przyznawani ul poatkowyh nowym przsięiorom (4,3). Za najistotnijszą pomo mająą wpływ na aany pros właz samorząów lokalnyh uznały przyhyln nastawini urzęników i społznośi lokalnj (2,4), a takż pomo w znalziniu opowinih runtów ąź lokali oraz uzrajani trnu po konkrtn inwstyj (2,2). Właz lokaln uzyskiwały inormaj o zaraniznyh inwstorah z Intrntu (25%), a takż zięki uziałowi w spotkaniah sminaryjnyh, na konrnjah i wystawah (26%). W lu wypraowania wspólnj stratii pozyskiwania nowyh inwstyji zaraniznyh o anj miny 54% ankitowanyh współpraowało z przstawiilami urzęów oraz innyh jnostk, najzęśij z włazami urzęów marszałkowskih (20%) oraz starostw powiatowyh (17% wskazań). Właz samorząów lokalnyh przntowały swoj orty inwstyyjn wykorzystują strony intrntow (32%) oraz przntują t orty na imprzah promoyjnyh, przntajah i przz uział w tarah (27%). Jyni 21% spośró aanyh właz min wyoręniło jnostkę lu miało osoę opowizialną za kontakty z inwstorami zaraniznymi, o spowoowan yło zyt małym zaintrsowanim trnami inwstyyjnymi z strony inwstorów zaraniznyh ąź posiaanim arzo małj ilośi takih trnów. Właz lokaln przsyłały swoj orty inwstyyjn najzęśij anjom niruhomośi rolnyh (39%). W lu zahęnia inwstora zaranizno o rozpozęia ziałalnośi na trni aanj miny najzęśij zminiano plan zaospoarowania (24%) oraz uzrojono trn (17%). Prowazoną przz właz lokaln politykę w stosunku o inwstorów zaraniznyh można uznać za właśiwą. Nipokoić moż jnak akt, ż połowa ankitowanyh ni pomaała inwstorom zaraniznym przy rozpozynaniu inwstyji. Aż 54% ankitowanyh zka aż inwstor sam nawiąż kontakt z miną i ni szuka na jo tmat żanyh inormaji. Ważn jst, ay urzęniy min ralizująy l polityki lokalnj w stosunku o inwstorów, mili wizę nt. istotnośi BIZ la rozwoju lokalno i jak najskutznij j pozyskiwać. Birność właz lokalnyh ni przynisi pożąanyh zmian w rozwoju ospoarki lokalnj. Litratura 1. Gorzlak G, Jałowiki B: Konkurnyjność rionów, Stuia Rionaln i Lokaln, nr 1, Jarzwski W: Inwstyj zaranizn jako zynnik sprzyjająy pozyskiwaniu nowyh inwstorów. Domański B., Jarzwski W. (r.) Klimat inwstyyjny w wojwóztwi małopolskim. Dpartamnt Gospoarki i Inrastruktury, Kraków, Kłosiwiz-Górka U: Zaranizn inwstyj w hanlu na rynkah lokalnyh. PWE, Warszawa, Majkowska-Golwska H., Zaręski P: Atrakyjność inwstyyjna polskih rionów jako postawa korzyśi alomraji. W: Golwska-Majkowska H. (r. nauk.) Atrakyjność inwstyyjna jako źróło przsięiorzyh przwa konkurnyjnyh. Wy. Oiyna Wyawniza, SGH, Kolium Nauk o Przsięiorstwi, Marks-Bilska R., Bauhowska K: Rola właz lokalnyh w wspiraniu przsięiorzośi ospoarzj. W: Jarmzuk K. (r.). Przsięiorzość natura i atryuty, po. r. K. Jarmzuka. PWSZ im. pro. S. Tarnowskio w Tarnorzu, Tarnorz, T. II,

12 6. Nariłło J. Zolność krytowa jako lmnt potnjału inansowo jnostk samorząu trytorialno. Stuia Rionaln i Lokaln, nr 3(25), Summary Th main ojtiv o th stuy was to valuat th masurs takn y loal authoritis aimin to attrat orin invstors. Usin th mtho o qustionnair survy was onut amon rprsntativs o loal authoritis in 76 muniipalitis in provins o Wilkopolska, Pomrania an Warmia-Mazury. Rsults o this stuy show that hal o thos survy loal ovrnmnt has takn various masurs to attrat orin invstmnt, amon othrs y hanin th plan (24%) an utilitis (17%). Loal authoritis prsnt or this purpos as thir invstmnt ors usin th Intrnt (32%), partiipatin in th or o promotion vnts, prsntations an xhiitions (27%). Ativ poliy o loal authoritis in skin invstors ontriut to th plamnt o usinss vnturs in rtain ommunitis that ar al to provi untionin an potntial ntrprnurs omptitiv onomi onitions. Ky wors: loal vlopmnt, loal politis, orin irt invstmnt (FDI) Inormaj o Autorah: r ha. Rnata Marks-Bilska, pro. UWM, r Wisława Lizińska, mr Izala Sroka Katra Polityki Gospoarzj i Rionalnj Uniwrsytt Warmińsko-Mazurski w Olsztyni Ul. Ozapowskio Olsztyn rnatam@uwm.u.pl 126