GRUPA KAPITAŁOWA ORLEN SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI

Transkrypt

1 GRUPA KAPITAŁOWA ORLEN SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA

2 Spis treści: 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O GRUPIE KAPITAŁOWEJ POLSKIEGO KONCERNU NAFTOWEGO ORLEN S.A. ( GRUPA ORLEN ) Grupa ORLEN Wartości i zasady postępowania, misja, społeczna odpowiedzialność biznesu Zarząd PKN ORLEN Wybrane dane operacyjno-finansowe za lata Najważniejsze wydarzenia 2013 roku oraz do dnia publikacji Sprawozdania Zarządu Przyznane nagrody i wyróżnienia ORGANIZACJA GRUPY ORLEN Podstawy sporządzenia Sprawozdania Zarządu z działalności Grupy ORLEN Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych Powiązania kapitałowe i organizacyjne Grupy ORLEN Zasady organizacji i zarządzania Grupą ORLEN oraz zmiany w 2013 roku Zakres działalności podmiotów Grupy ORLEN objętych konsolidacją Zestawienie znaczących umów do dnia publikacji Sprawozdania Zarządu Istotne postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej Istotne transakcje w Grupie ORLEN na warunkach innych niż rynkowe Zatrudnienie, polityka i realizowane programy kadrowe w Grupie ORLEN Wynagrodzenia organów zarządzających i nadzorujących DZIAŁALNOŚĆ GRUPY ORLEN Wprowadzenie Działalność Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym Trendy rynkowe, pozycja i otoczenie konkurencyjne Badania i rozwój technologiczny Podstawowe produkty i towary Rynki zbytu Źródła zaopatrzenia Działalność Grupy ORLEN w segmencie detalicznym Trendy rynkowe, pozycja i otoczenie rynkowe Podstawowe produkty, towary i usługi Rynki zbytu Źródła zaopatrzenia Działalność Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym Trendy rynkowe, pozycja i otocznie konkurencyjne Badania i rozwój technologiczny Podstawowe produkty, towary i usługi Rynki zbytu Źródła zaopatrzenia Działalność Grupy ORLEN w segmencie wydobycie Trendy rynkowe, pozycja i otocznie konkurencyjne Realizowane projekty operacyjne Działalność Grupy ORLEN w obszarze energetyki Trendy rynkowe, pozycja i otocznie konkurencyjne Realizowane projekty operacyjne Zarządzanie ryzykiem oraz opis podstawowych ryzyk i zagrożeń prowadzonej działalności Funkcjonowanie Systemu Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym Ryzyka i zagrożenia prowadzonej działalności Grupy ORLEN...60 SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

3 3.8 Ochrona środowiska Bezpieczeństwo i higiena pracy AKTUALNA I PRZEWIDYWANA SYTUACJA FINANSOWA GRUPY ORLEN Zasady sporządzenia rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Podstawowe wielkości ekonomiczno-finansowe oraz czynniki i nietypowe zdarzenia mające znaczący wpływ na osiągnięty wynik finansowy Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów Sprawozdanie z sytuacji finansowej Sprawozdanie z przepływów pieniężnych Różnice pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym a wcześniej publikowanymi prognozami wyników na dany rok Czynniki makroekonomiczne mające wpływ na wyniki finansowe oraz analiza wrażliwości Zarządzanie zasobami finansowymi Ogólne zasady zarządzania Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe Emisja papierów wartościowych oraz wykorzystanie wpływów z emisji Udzielone i otrzymane pożyczki Udzielone poręczenia, gwarancje i pozostałe zobowiązania warunkowe Zarządzanie kapitałem pracującym Instrumenty finansowe Wybrane wskaźniki finansowe Ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych Perspektywy rozwoju działalności w najbliższym roku obrotowym STRATEGIA I PLANY ROZWOJOWE GRUPY ORLEN Założenia strategii Grupy ORLEN na lata Realizacja strategii w poszczególnych segmentach Podsumowanie realizacji działań strategicznych w 2013 roku AKCJONARIAT I AKCJE Struktura akcjonariatu PKN ORLEN Liczba akcji PKN ORLEN i pozostałych podmiotów Grupy ORLEN, będąca w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących PKN ORLEN System kontroli programów akcji pracowniczych Transakcje nabywania akcji własnych Polityka dywidendowa Ratingi PKN ORLEN na Giełdzie Papierów Wartościowych ŁAD KORPORACYJNY Stosowany zbiór zasad ładu korporacyjnego Opis podstawowych cech stosowanych w PKN ORLEN systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych Wskazanie postanowień ładu korporacyjnego, których PKN ORLEN nie stosuje oraz wyjaśnienie przyczyn tego odstąpienia Akcjonariusze PKN ORLEN posiadający znaczne pakiety akcji Akcjonariusze PKN ORLEN posiadający specjalne uprawnienia kontrolne oraz ograniczenia prawa głosu Zasady zmiany statutu PKN ORLEN Sposób działania Walnego Zgromadzenia PKN ORLEN i jego zasadniczych uprawnień oraz prawa akcjonariuszy i sposób ich wykonywania Skład osobowy i zasady działania organów zarządzających i nadzorczych PKN ORLEN oraz ich komitetów Opis polityki wynagrodzeń oraz zasady jej ustalania Słownik wybranych pojęć branżowych i finansowych SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

4 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O GRUPIE KAPITAŁOWEJ POLSKIEGO KONCERNU NAFTOWEGO ORLEN S.A. ( GRUPA ORLEN ) 1.1 Grupa ORLEN Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. ( PKN ORLEN, Jednostka Dominująca, Spółka ) wraz ze spółkami tworzącymi Grupę ORLEN jest wiodącym producentem i dystrybutorem produktów rafineryjnych i petrochemicznych w regionie. Grupa ORLEN konsekwentnie realizuje również projekty mające na celu zdobycie silnej pozycji rynkowej w segmencie wydobycie i energetyka. Spółka powstała poprzez połączenie Centrali Produktów Naftowych, głównego dystrybutora paliw silnikowych, z wytwórcą paliw - Polskim Koncernem Naftowym, które miało miejsce we wrześniu 1999 roku. W dniu 12 kwietnia 2000 roku Spółka zmieniła nazwę na Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna. Główne obszary działalności Grupy ORLEN: RAFINERIA Grupa ORLEN zarządza kompleksem 7 rafinerii, z których trzy znajdują się w Polsce (Płock, Trzebinia, Jedlicze), trzy w Republice Czeskiej (Litvinov, Kralupy, Pardubice 1 ) oraz jedna na Litwie (Możejki). Rafinerie w Płocku oraz w Republice Czeskiej są zintegrowane z działalnością petrochemiczną Grupy ORLEN co pozwala osiągnąć liczne efekty synergii kosztowej i operacyjnej. Grupa ORLEN prowadzi dystrybucję hurtową produktów rafineryjnych wykorzystując efektywną infrastrukturę logistyczną, w skład której wchodzą: terminale paliw, lądowe i morskie bazy przeładunkowe, sieć przesyłowych rurociągów produktowych oraz transport samochodowy i kolejowy. PETROCHEMIA Segment petrochemiczny Grupy ORLEN tworzą instalacje PKN ORLEN w Płocku oraz Grupy Kapitałowej Unipetrol ( Grupa Unipetrol ), Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. ( BOP ) i Grupy Kapitałowej ANWIL ( Grupa ANWIL ). W 2011 roku PKN ORLEN uruchomił jedną z najnowocześniejszych na świecie instalacji do produkcji kwasu tereftalowego ( PTA ) - stając się zarazem jednym z kluczowych dostawców tego produktu w regionie. DETAL Grupa ORLEN posiada największą w Europie Centralnej sieć sprzedaży detalicznej liczącą na koniec 2013 roku stacji paliw zlokalizowanych na terenie Polski, Niemiec, Czech i Litwy. Podmiotami zarządzającymi działalnością handlu detalicznego na poszczególnych rynkach są: PKN ORLEN, ORLEN Deutschland GmbH, Benzina s.r.o. oraz AB Ventus-Nafta. WYDOBYCIE ENERGETYKA Grupa ORLEN bierze udział w projektach poszukiwawczych ropy naftowej i gazu ziemnego, w tym tzw. gazu łupkowego. W Polsce Grupa ORLEN posiada 10 koncesji na lądowe i morskie poszukiwania ropy naftowej i gazu ziemnego. Aktualny priorytet to rozpoznawanie i eksploatacja gazu ze złóż niekonwencjonalnych. 14 listopada 2013 roku Grupa ORLEN stała się posiadaczem 100% akcji kanadyjskiej spółki poszukiwawczej i wydobywczej TriOil Resources Ltd z siedzibą w Calgary w prowincji Alberta. Grupa ORLEN jest producentem energii elektrycznej i cieplnej, wykorzystywanej aktualnie w przeważającej części na własne potrzeby produkcyjne. Realizowany jest również projekt budowy elektrowni parowo-gazowej we Włocławku o mocy 463 MWe, z planowanym terminem uruchomienia na koniec 2015 roku. W 2013 roku PKN ORLEN po raz siódmy został laureatem prestiżowego rankingu Najcenniejszych Polskich Marek MARQA, organizowanym przez dziennik Rzeczpospolita. Od momentu pojawienia się marki ORLEN 13 lat temu, Spółka konsekwentnie buduje jej siłę i pozycję poprzez szereg działań komunikacyjnych, mających na celu stworzenie spójnego przekazu wizerunkowego. Wartość marki ORLEN wyceniona została na 3,9 mld PLN. PKN ORLEN wraz ze spółkami zależnymi jest jednym z największych pracodawców na rynku Centralnej Europy. Na koniec 2013 roku w Grupie ORLEN zatrudnionych było osób, w tym osób w PKN ORLEN. 1 Rafineria w Paramo nie prowadzi przerobu ropy naftowej. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

5 1.2 Wartości i zasady postępowania, misja, społeczna odpowiedzialność biznesu Wartości i zasady postępowania Wewnętrzna kultura organizacji opiera się na uniwersalnych wartościach. Kierowanie się nimi wspiera realizację celów firmy i jednocześnie chroni przed nieprawidłowościami w prowadzeniu działalności. W 2012 roku przyjęto dokument Wartości i zasady postępowania PKN ORLEN S.A, zaktualizowano misję i credo Grupy ORLEN: MISJA: Odkrywając i przetwarzając zasoby naturalne, napędzamy przyszłość. CREDO: ORLEN, NAPĘDZAMY PRZYSZŁOŚĆ Wartości i zasady postepowania PKN ORLEN S.A. to przewodnik dotyczący relacji wewnątrz Spółki jak również w jej otoczeniu zewnętrznym. Uzupełnia strategię biznesową PKN ORLEN wskazując pracownikom w jaki sposób mają dążyć do realizacji wyznaczonych celów. Kładzie istotny nacisk na budowę relacji i wzajemnego zaufania w organizacji, zapewnia pracownikom możliwości wyjaśnienia wątpliwości czy zauważonych nieprawidłowości. Pierwszą instancją w takich kwestiach zawsze powinien być bezpośredni przełożony, a jeśli charakter sprawy uniemożliwiałby taki kontakt, pracownicy mogą zwrócić się z gwarancją anonimowości i poufności do Komitetu Etyki bądź Rzecznika ds. Etyki lub skorzystać z Anonimowego Systemu Zgłaszania Nieprawidłowości. Nowe podejście do tematyki etyki pozycjonuje Grupę ORLEN w gronie liderów przygotowanych na wyzwania przyszłości. Tworzony dzięki temu potencjał pozytywnej energii przekłada się na wyniki rynkowe i realizację celów biznesowych. Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) PKN ORLEN corocznie publikuje raport CSR, sporządzany zgodnie ze standardem Global Reporting Initiative (GRI), kompleksowo prezentuje wyniki ekonomiczne, społeczne oraz środowiskowe. Dodatkowo adresuje również kwestie respektowania praw człowieka, zatrudnienia i godnej pracy oraz przeciwdziałania korupcji. Społeczna odpowiedzialność biznesu jest jedną z dróg efektywnego i skutecznego osiągania założonych celów. Działalność PKN ORLEN jest ukierunkowana na poprawę standardów w obszarze ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, edukacji i wychowania. Spektrum realizowanych działań jest bardzo szerokie i obejmuje między innymi wsparcie obecnych i byłych pracowników, rodzinnych domów dziecka, finansowanie stypendiów naukowych, programów edukacyjnych oraz organizacji pozarządowych. Niezmienna troska o ludzi znajduje wyraz w akcjach społecznych realizowanych przez korporacyjną Fundację ORLEN Dar Serca, programach kierowanych do obecnych i byłych pracowników czy projektach na rzecz społeczności lokalnych. Misją korporacyjnej Fundacji, jednej z pierwszych na polskim rynku, jest prowadzenie działań o dużej wartości dodanej, służących wyrównywaniu szans dzieci pozbawionych naturalnej opieki rodzicielskiej oraz aktywne partnerstwo z lokalnymi społecznościami, realizowane poprzez stymulowanie i wspieranie młodych ludzi w procesie edukacji, zaangażowanie w projekty na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Od chwili swego powstania w 2001 roku Fundacja opiekuje się rodzinnymi domami dziecka, dofinansowuje naukę zdolnej młodzieży, wspiera jednostki państwowej i ochotniczej straży pożarnej. Fundacja buduje partnerskie relacje i rozwija swoje programy na drodze dialogu z interesariuszami i otwartej komunikacji. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

6 Ekologiczna odpowiedzialność biznesu to nie tylko zgodność z prawodawstwem w zakresie norm ochrony środowiska naturalnego czy działalność edukacyjna. To także wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego i inwestowanie w innowacyjne, przyjazne środowisku technologie, które zapewniają korzyści i przewagę konkurencyjną na rynku. Ochrona środowiska jest widoczna na każdym etapie działalności Grupy ORLEN. Obecność od 1997 roku w programie Responsible Care przekłada się na dziesiątki zrealizowanych w tym czasie, dobrowolnie przyjętych zobowiązań na rzecz środowiska. Bardzo ważnym elementem działań środowiskowych jest również edukacja ekologiczna, zarówno w odniesieniu do pracowników, jak i klientów, dostawców oraz społeczności lokalnej. Zagadnienia ochrony środowiska zostały szerzej opisane w pkt 3.8 niniejszego Sprawozdania. PKN ORLEN w pełni realizuje przejrzystą politykę respektowania praw człowieka i braku dyskryminacji. Niniejsze zasady realizowane są na wielu płaszczyznach obejmujących procesy rekrutacji, szkolenia, opiekę zdrowotną, zatrudniania osób niepełnosprawnych. Prowadzone procesy rekrutacji zapewniają równe szanse wszystkim uczestnikom, działania podejmowane w ramach tych procesów przebiegają zgodnie z obowiązującymi procedurami, zasadami ładu korporacyjnego i zasadami społecznej odpowiedzialności biznesu. Pracownicy bez względu na wiek, płeć, miejsce świadczenia pracy, doświadczenie mogą uczestniczyć w szkoleniach i programach rozwojowych oraz mają zapewniony równy dostęp do szerokiego zakresu świadczeń medycznych, wykraczających poza zakres medycyny pracy. Opierając się na zasadach poszanowania godności osobistej osób niepełnosprawnych pracodawca szczególną uwagę przywiązuje do zapewnienia równych szans w miejscu pracy dla osób niepełnosprawnych obejmujących m.in. stworzenie odpowiednich warunków pracy, możliwość awansu zawodowego czy usuwanie barier społecznych w miejscu pracy. Kwestie polityki zatrudnienia i programów kadrowych zostały szerzej opisane w pkt 2.9 niniejszego Sprawozdania. PKN ORLEN, jako firma transparentna, aktywnie propaguje zagadnienia związane z przeciwdziałaniem korupcji. Dokument Wartości i zasady postępowania PKN ORLEN kompleksowo reguluje wszelkie kwestie etyczne oraz dotyczące stosowanych procedur antykorupcyjnych. Istotną rolę w prowadzeniu otwartej polityki antykorupcyjnej posiada również Komitet i Rzecznik ds. Etyki oraz system zgłaszania nadużyć. W 2013 roku PKN ORLEN po raz drugi z rzędu otrzymał Srebrny Listek CSR za spełnienie wysokich standardów Społecznej Odpowiedzialności w Biznesie. Spółka zajęła również 1 miejsce w kategorii Paliwa, energetyka i wydobycie w 7 edycji prestiżowego Rankingu Odpowiedzialnych Firm stanowiącego zestawienie największych firm w Polsce ocenianych pod kątem jakości zarządzania społeczną odpowiedzialnością biznesu. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

7 1.3 Zarząd PKN ORLEN Dariusz Jacek Krawiec Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny Sławomir Jędrzejczyk Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych Piotr Chełmiński Członek Zarządu ds. Petrochemii Krystian Pater Członek Zarządu ds. Rafinerii Marek Podstawa Członek Zarządu ds. Sprzedaży Stanowisko Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego Pan Dariusz Jacek Krawiec objął w dniu 18 września 2008 roku. Po raz pierwszy w historii PKN ORLEN w dniu 24 marca 2011 roku został powołany przez Radę Nadzorczą na Prezesa Zarządu na kolejną kadencję. W dniu 6 marca 2014 roku został powołany na Prezesa Zarządu na trzecią kadencję rozpoczynającą się po Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Spółki (WZA), które przyjmie sprawozdanie finansowe Spółki za 2013 rok. Jest absolwentem Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. W latach pracował w Banku PEKAO S.A. oraz firmach konsultingowych Ernst & Young i Price Waterhouse. W 1998 roku był odpowiedzialny za rynek polski w brytyjskim oddziale japońskiego banku inwestycyjnego Nomura plc w Londynie. W okresie pełnił funkcję Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego w Impexmetal S.A. W 2002 roku objął stanowisko Prezesa Zarządu Elektrim S.A. W latach był Dyrektorem Zarządzającym Sindicatum Ltd London. Od 2006 do 2008 roku zajmował stanowisko Prezesa Zarządu Action S.A. Posiada bogate doświadczenie w pracy w organach nadzorczych spółek. Przewodniczył Radom Nadzorczym: Huty Aluminium Konin S.A., Metalexfrance S.A. Paryż, S and I S.A. Lozanna, ce-market.com S.A. Był także Członkiem Rad Nadzorczych: Impexmetal S.A., Elektrim S.A., PTC Sp. z o.o., Elektrim Telekomunikacja Sp. z o.o., Elektrim Magadex S.A., Elektrim Volt S.A. oraz PTE AIG. Obecnie jest Przewodniczącym Rady Nadzorczej Unipetrol a.s. Do Zarządu PKN ORLEN Pan Sławomir Jędrzejczyk został powołany w czerwcu 2008 roku. Do września 2008 roku pełnił funkcję Członka Zarządu PKN ORLEN, a w dniu 18 września objął stanowisko Wiceprezesa Zarządu. W dniu 24 marca 2011 roku Rada Nadzorcza powołała go na Wiceprezesa Zarządu na kolejną trzyletnią kadencję rozpoczynającą się w dniu 30 czerwca 2011 roku. W dniu 6 marca 2014 roku Pan Sławomir Jędrzejczyk został powołany na Wiceprezesa Zarządu na trzecią kadencję rozpoczynającą się po WZA, które przyjmie sprawozdanie finansowe Spółki za 2013 rok. Pan Sławomir Jędrzejczyk odpowiada za obszar finansów, kontroling, księgowość, zarządzanie łańcuchem dostaw, relacje inwestorskie, M&A oraz IT. Do jego najważniejszych zadań należy realizacja strategii ukierunkowanej na wzrost wartości, budowanie relacji z rynkiem kapitałowym, zapewnienie finansowania oraz zwiększanie przepływów pieniężnych poprzez doskonałość operacyjną, dezinwestycje i projekty dotyczące kapitału pracującego. Obecnie jest Wiceprzewodniczącym Rady Nadzorczej Unipetrol a.s. Od 1 stycznia 2014 roku jest Członkiem Rady Dyrektorów spółki TriOil Ressources Ltd., Kanada. Ukończył Politechnikę Łódzką oraz uzyskał tytuł biegłego rewidenta w ramach stowarzyszenia audytorów ACCA. W latach pełnił funkcję Prezesa Zarządu - Dyrektora Generalnego w spółce Emitel. Wcześniej pracował dla firm notowanych na GPW w Warszawie: jako Dyrektor Pionu Kontrolingu w Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz Członek Zarządu - Dyrektor Finansowy w Impexmetal S.A., a także w Dziale Audytu i Doradztwa Biznesowego w Price Waterhouse. Stanowisko Członka Zarządu PKN ORLEN ds. Petrochemii Pan Piotr Chełmiński objął w dniu 10 marca 2012 roku. W dniu 6 marca 2014 roku Rada Nadzorcza powoła go na kolejną kadencję rozpoczynającą się po WZA, które przyjmie sprawozdanie finansowe Spółki za 2013 rok. Jest absolwentem SGGW w Warszawie. Posiada doświadczenie w pracy w Zarządach polskich i zagranicznych spółek, w tym spółek giełdowych. W latach pracował na stanowisku Wiceprezesa ds. sprzedaży, marketingu i eksportu w Okocimskich Zakładach Piwowarskich S.A. Od 1996 do 1999 roku pełnił funkcję dyrektora regionalnego na Europę Środkowo- Wschodnią Eckes Granini GmbH & Co. KG i Prezesa jej spółki zależnej Aronia S.A. W latach był Członkiem Zarządu Browar Dojlidy Sp. z o.o., a w latach Członkiem Zarządu i Członkiem Rady Nadzorczej Werner i Merz Polska Sp. z o.o. W okresie pełnił funkcję Członka Zarządu i Członka Rady Nadzorczej w Kamis-Przyprawy S.A. sprawując bezpośredni nadzór operacyjny nad sprzedażą i marketingiem. Od 2006 do 2009 roku był Wiceprezesem ds. Sprzedaży i Marketingu w Gamet S.A. w Toruniu oraz Członkiem Zarządu Gamet Holdings S.A. w Luxemburgu. W grudniu 2009 roku objął stanowisko Prezesa Zarządu oraz Dyrektora Generalnego Unipetrol a.s. Obecnie pełni funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej spółki ANWIL S.A. oraz Członka Rady Nadzorczej spółki Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. i Unipetrol a.s. Na stanowisko Członka Zarządu PKN ORLEN Pan Krystian Pater został powołany w marcu 2007 roku. W dniu 24 marca 2011 roku Rada Nadzorcza PKN ORLEN podjęła uchwałę o powierzeniu mu stanowiska Członka Zarządu PKN ORLEN na kolejną, trzyletnią kadencję Zarządu Spółki rozpoczynającą się w dniu 30 czerwca 2011 roku. W dniu 6 marca 2014 roku Pan Krystian Pater został powołany na kolejną kadencję rozpoczynającą się po WZA, które przyjmie sprawozdanie finansowe Spółki za 2013 rok. Jest absolwentem Wydziału Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończył podyplomowe studium Inżynieria i Aparatura Chemiczna na Politechnice Warszawskiej (1989 rok), Zarządzanie i Marketing w Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica (1997 rok), Zarządzanie dla Sektora Naftowego (1998 rok) i Zarządzanie Wartością Firmy ( ) w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Od 1993 roku był związany z Petrochemią Płock S.A., a następnie z PKN ORLEN gdzie od 2005 do 2007 roku pełnił funkcję Dyrektora Wykonawczego ds. Produkcji Rafineryjnej. Obecnie jest Członkiem Zarządu AB ORLEN Lietuva i Członkiem Rady Nadzorczej Unipetrol a.s. Ponadto pełni funkcje: Wiceprezesa Zarządu Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, Członka Zarządu EUROPIA, CONCAWE i Prezesa Stowarzyszenia Płockich Naftowców. Na stanowisko Członka Zarządu ds. Sprzedaży Rada Nadzorcza powołała Pana Marka Podstawę z dniem 19 marca 2012 roku. W dniu 6 marca 2014 roku Rada Nadzorcza powoła go na kolejną kadencję rozpoczynającą się po WZA, które przyjmie sprawozdanie finansowe Spółki za 2013 rok. Od stycznia 2009 roku zajmował w PKN ORLEN stanowisko Dyrektora Wykonawczego ds. Sprzedaży Detalicznej. Jest absolwentem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Posiada tytuł MBA uzyskany w University of Minnesota/SGH w Warszawie. Ma bogate doświadczenie w kierowaniu międzynarodowymi zespołami, budowaniu strategii, finansów, zarządzania projektami, zarządzania kryzysowego. W latach pracował w Centralnych Zakładach Automatyzacji Hutnictwa, następnie, do 1996 roku, w firmie DuPont Conoco Poland. Po przekształceniu firmy w koncern ConocoPhillips pracował do roku 2008 w obszarze handlu detalicznego i hurtowego, marketingu, rozwoju biznesu, ujednolicania systemów finansowo-zarządczych, m.in. w Europie i USA. Awansował do stanowiska Dyrektora ds. Programów Sprzedaży Hurtowej a następnie Dyrektora ds. Planowania Strategicznego w centrali ConocoPhillips w Houston. W latach był Członkiem Zarządu Spółki Benzina s.r.o. Obecnie jest Przewodniczącym Rady Nadzorczej ORLEN Deutschland GmbH. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

8 1.4 Wybrane dane operacyjno-finansowe za lata TABELA 1. Wybrane dane operacyjno-finansowe za lata Wyszczególnienie J.M I. PARAMETRY MAKROEKONOMICZNE (wartość średnia w okresie) Cena ropy Brent USD/bbl 108,7 111,7 111,3 79,5 61,7 Dyferencjał Brent/URAL USD/bbl 1,0 1,3 1,7 1,4 0,8 Modelowa marża rafineryjna* USD/bbl 3,4 5,7 2,1 3,8 3,8 Modelowa marża petrochemiczna* EUR/t II. DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Przerób ropy Grupy ORLEN, w tym : tys. ton Przerób ropy PKN ORLEN tys. ton Przerób ropy Grupy Unipetrol tys. ton Przerób ropy Grupy ORLEN Lietuva tys. ton Sprzedaż produktów i towarów tys. ton Sprzedaż rafineryjna tys. ton Sprzedaż detaliczna tys. ton Sprzedaż petrochemiczna tys. ton Sprzedaż wydobycie tys. ton CAPEX mln PLN III. DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA 3.1. Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów Przychody ze sprzedaży mln PLN Koszt własny sprzedaży mln PLN ( ) ( ) (98 398) (75 567) (61 843) Zysk brutto ze sprzedaży mln PLN Koszty sprzedaży mln PLN (3 935) (3 872) (3 660) (3 394) (3 508) Koszty ogólnego zarządu mln PLN (1 465) (1 524) (1 468) (1 365) (1 505) Pozostałe przychody / koszty operacyjne, netto mln PLN (140) (588) (1 381) (98) 25 Zysk z działalności operacyjnej** mln PLN Przychody i koszty finansowe, netto mln PLN (155) (305) 72 Udział w wyniku finansowym jednostek wycenianych metodą praw własności mln PLN - (1) Zysk przed opodatkowaniem mln PLN Podatek dochodowy mln PLN (88) (454) (777) (615) (141) Zysk netto mln PLN Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Aktywa trwałe, w tym: mln PLN Rzeczowe aktywa trwałe mln PLN Wartości niematerialne mln PLN Aktywa obrotowe, w tym: mln PLN Zapasy mln PLN Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności mln PLN Środki pieniężne i ich ekwiwalenty mln PLN Aktywa razem mln PLN Kapitał własny razem mln PLN Zobowiązania długoterminowe, w tym: mln PLN Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe mln PLN Zobowiązania krótkoterminowe, w tym: mln PLN Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe mln PLN Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania mln PLN Pasywa razem mln PLN Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej mln PLN Środki pieniężne netto z/(wykorzystane w) działalności inwestycyjnej*** mln PLN (2 479) (2 875) (2 920) (2 527) Środki pieniężne netto z/(wykorzystane w) działalności finansowej mln PLN (2 509) (3 411) 332 (3 298) (1 035) Zwiększenie/(Zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów mln PLN 683 (3 197) (108) Podstawowe wskaźniki Wskaźnik płynności bieżący - 1,54 1,71 1,52 1,28 1,37 Dźwignia finansowa netto % 20,4 26,0 30,2 39,4 54,0 Dług netto/(ebitda+dywidenda z Polkomtel S.A.)**** - 1,85 1,58 1,62 1,38 2,52 *) metoda wyliczenia marży została zamieszczona w znajdującym się na końcu Sprawozdania Słowniku wybranych pojęć branżowych i finansowych. **) wyniki z działalności operacyjnej w latach zawierają odpisy z tytułu utraty wartości majątku w wysokości odpowiednio mln PLN, 766 mln PLN oraz 185 mln PLN. ***) środki pieniężne z działalności inwestycyjnej w 2011 roku obejmują przychody z tytułu sprzedaży akcji Polkomtel S.A. w wysokości mln PLN. ****) wskaźnik tzw. kowenant używany w umowach kredytowych PKN ORLEN. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

9 1.5 Najważniejsze wydarzenia 2013 roku oraz do dnia publikacji Sprawozdania Zarządu LUTY 2013 W dniu 21 lutego 2013 roku Ministerstwo Środowiska pozytywnie zaopiniowało wniosek o cesję dwóch bloków koncesyjnych ExxonMobil Exploration and Production Poland (ExxonMobil) na rzecz ORLEN Upstream dotyczących obszarów koncesyjnych Wodynie-Łuków i Wołomin o łącznej powierzchni km 2. W dniu 27 lutego 2013 roku uległa rozwiązaniu umowa depozytowa z dnia 26 listopada 1999 roku (wraz z późniejszymi zmianami) ustanawiająca globalne kwity depozytowe PKN ORLEN ( GDR ) zawarta z The Bank of New York Mellon. W związku z rozwiązaniem umowy, GDR-y zostały wyłączone z notowań na oficjalnym rynku notowań oraz wycofane z obrotu na Rynku Głównym Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych z dniem 27 lutego 2013 roku. MARZEC 2013 W dniu 4 marca 2013 roku uległa rozwiązaniu umowa depozytowa z dnia 10 kwietnia 2001 roku (wraz z późniejszymi zmianami) ustanawiająca amerykańskie kwity depozytowe PKN ORLEN ( ADR ) zawarta z The Bank of New York Mellon. W dniu 19 marca 2013 roku została zawarta umowa pomiędzy PKN ORLEN a konsorcjum ORLEN Projekt oraz Fisia Babcock Environment GmbH dotycząca budowy Instalacji Odsiarczania Spalin ( IOS ) w Elektrociepłowni Zakładu Produkcyjnego w Płocku. Szacunkowy koszt budowy wyniesie około 410 mln PLN. Efektem zastosowania nowych rozwiązań technologicznych będzie zmniejszenie emisji SO2 o 97%. Przekazanie nowej inwestycji do eksploatacji planowane jest na koniec 2015 roku. W dniu 28 marca 2013 roku wygasła umowa dotycząca gromadzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej, którą PKN ORLEN zawarł w dniu 28 marca 2012 roku z Ashby Sp. z o.o. W związku z powyższym oraz zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami dotyczącymi utrzymywania zapasów obowiązkowych, PKN ORLEN zakupił ropę naftową posiadaną przez Ashby Sp. z o.o. Wartość transakcji wyniosła około 366 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 marca 2013 roku). W dniu zawarcia umowy, PKN ORLEN zabezpieczył cenę zakupu ropy kontraktem terminowym. Rozliczenie transakcji zabezpieczającej powiększyło cenę zakupu surowca o około 38 mln USD (około 123 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 marca 2013 roku). Dodatkowo, w trakcie trwania umowy gromadzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej Ashby Sp. z o.o. ponosił opłatę na rzecz PKN ORLEN z tytułu gwarantowania przechowywania zapasów. MAJ 2013 CZERWIEC 2013 W dniu 28 maja 2013 roku PKN ORLEN poinformował o emisji pierwszej serii obligacji w ramach programu publicznych emisji obligacji, objętego prospektem emisyjnym podstawowym zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 24 maja 2013 roku oraz przekazał ostateczne warunki oferty i ostateczne warunki emisji dla tej serii obligacji. W serii A zaoferowano niezabezpieczonych obligacji na okaziciela w formie zdematerializowanej poprzez rejestrację w depozycie prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Szczegółowe informacje dotyczące emisji obligacji zostały podane w pkt niniejszego Sprawozdania. W dniu 3 czerwca 2013 roku PKN ORLEN poinformował o emisji drugiej serii obligacji w ramach programu publicznych emisji obligacji, objętego prospektem emisyjnym podstawowym zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 24 maja 2013 roku oraz przekazał ostateczne warunki oferty i ostateczne warunki emisji dla tej serii obligacji. W Serii B zaoferowanych zostanie do niezabezpieczonych obligacji na okaziciela w formie zdematerializowanej poprzez rejestrację w depozycie prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Szczegółowe informacje dotyczące emisji obligacji zostały podane w pkt niniejszego Sprawozdania. W dniu 27 czerwca 2013 roku PKN ORLEN zawarł ze spółką Neon Poland Sp. z o.o. ( Neon ) umowę sprzedaży ropy naftowej oraz umowę zlecenia utworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej. Na podstawie umowy sprzedaży PKN ORLEN sprzedał ropę naftową o wartości około 314 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 czerwca 2013 roku). Cena surowca została ustalona w oparciu o notowania rynkowe. Na podstawie umowy utworzenia i utrzymywania zapasów Neon będzie świadczyć usługę utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy na rachunek PKN ORLEN, zaś PKN ORLEN będzie gwarantował przechowywanie zapasów w dotychczasowej lokalizacji. Umowa utworzenia i utrzymywania zapasów została zawarta na okres do 29 stycznia 2015, przy czym istnieje możliwość jej odnowienia na kolejny okres. Powyższe umowy zostały zawarte po otrzymaniu przez PKN ORLEN zgody Agencji Rezerw Materiałowych na przeprowadzenie transakcji. Neon jest spółką specjalnego przeznaczenia, założoną na zlecenie RBS Polish Financial Advisory Services Sp. z o.o., podmiotu zależnego od Royal Bank of Scotland plc. W dniu 27 czerwca 2013 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie PKN ORLEN powołało Radę Nadzorczą PKN ORLEN na nową kadencję. Na Przewodniczącego Rady Nadzorczej PKN ORLEN została powołana Pani Angelina Anna Sarota. Do składu Rady Nadzorczej PKN ORLEN zostali powołani także: Pan Cezary Banasiński, Pan Grzegorz Borowiec, Pan Artur Gabor, Pan Michał Gołębiowski, Pan Cezary Możeński oraz Pan Leszek Jerzy Pawłowicz. LIPIEC 2013 Na posiedzeniu Rady Nadzorczej w dniu 18 lipca 2013 roku dokonano wyboru Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej, którym został Pan Leszek Pawłowicz oraz Sekretarza Rady Nadzorczej, którym został Pan Michał Gołębiowski, a także powołano następujące Komitety Rady Nadzorczej: Komitet Audytowy w składzie: Artur Gabor Przewodniczący, Grzegorz Borowiec, Michał Gołębiowski, Leszek Pawłowicz, Komitet ds. Strategii i Rozwoju w składzie: Cezary Banasiński Przewodniczący, Artur Gabor, Cezary Możeński, Leszek Pawłowicz, Angelina Sarota, Komitet ds. Nominacji i Wynagrodzeń w składzie: Angelina Sarota Przewodnicząca, Cezary Banasiński, Grzegorz Borowiec, Michał Gołębiowski, Komitet ds. Ładu Korporacyjnego w składzie: Cezary Możeński Przewodniczący, Michał Gołębiowski, Angelina Sarota. SIERPIEŃ 2013 WRZESIEŃ 2013 W dniu 30 sierpnia 2013 roku agencja ratingowa Fitch Ratings podwyższyła międzynarodowy długoterminowy rating kredytowy dla PKN ORLEN z dotychczasowego poziomu BB+ / positive outlook na BBB- / stable outlook. Pełna lista ocen ratingowych nadanych przez Agencję jest została podana w pkt 6.6 niniejszego Sprawozdania. W dniu 15 września 2013 roku ORLEN Upstream Sp. z o.o. (ORLEN Upstream) podpisała umowę przejęcia z kanadyjską spółką TriOil Resources Ltd. z siedzibą w Calgary (TriOil). Celem Umowy przejęcia było nabycie przez ORLEN Upstream International B.V. (spółkę zależną ORLEN Upstream) akcji stanowiących 100% kapitału zakładowego spółki TriOil i uprawniających do 100% głosów na Walnym Zgromadzeniu TriOil. W dniu 12 listopada 2013 roku akcjonariusze TriOil przyjęli uchwałę zatwierdzającą umowę przejęcia. W dniu 13 listopada 2013 roku właściwy sąd (Court of Queen s Bench) wydał ostateczną decyzję potwierdzającą prawidłowość przeprowadzenia transakcji. Decyzja została złożona do rejestru przedsiębiorstw, który wydał certyfikat potwierdzający uprawnienia ORLEN Upstream International B.V. do wszystkich akcji TriOil. Łączna kwota do zapłaty wyniosła 184 mln CAD (około 535 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla CAD/PLN z dnia 29 listopada 2013 roku). Przedmiotem działalności TriOil jest poszukiwanie, rozpoznanie oraz wydobycie złóż ropy naftowej i gazu w Kanadzie. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

10 LISTOPAD 2013 W dniu 6 listopada 2013 roku PKN ORLEN poinformował o emisji trzeciej serii obligacji w ramach programu publicznych emisji obligacji, objętego prospektem emisyjnym podstawowym zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 24 maja 2013 roku oraz przekazał ostateczne warunki oferty i ostateczne warunki emisji dla tej serii obligacji. W Serii C zaoferowanych zostanie do niezabezpieczonych obligacji na okaziciela w formie zdematerializowanej poprzez rejestrację w depozycie prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Szczegółowe informacje dotyczące emisji obligacji zostały podane w pkt niniejszego Sprawozdania. W dniu 6 listopada 2013 roku agencja ratingowa Moody`s Investors Service podniosła ocenę kredytową PKN ORLEN z poziomu Ba1 do poziomu Baa3. Perspektywa przyznanego ratingu została określona przez Agencję jako stabilna. Jednocześnie Agencja podniosła bazową ocenę kredytową PKN ORLEN z poziomu ba2 do poziomu ba1. Uzasadnienie oceny agencji ratingowej zostało podane w pkt 6.6 niniejszego Sprawozdania. W dniu 7 listopada 2013 roku Unipetrol a.s. podpisał z Shell Overseas Investments BV ( Shell ) umowę sprzedaży, na podstawie której nabył w I kwartale 2014 roku od Shell akcji Ceska Rafinerska a.s. stanowiących 16,335% kapitału zakładowego Ceska Rafinerska za cenę 27,2 mln USD (około 83,9 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 7 listopada 2013 roku). W wyniku transakcji udział Unipetrol w kapitale Ceska Rafinerska a.s. wzrósł do 67,555%. W dniu 14 listopada 2013 roku PKN ORLEN poinformował o emisji czwartej serii obligacji w ramach programu publicznych emisji obligacji, objętego prospektem emisyjnym podstawowym zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 24 maja 2013 roku oraz przekazał ostateczne warunki oferty i ostateczne warunki emisji dla tej serii obligacji. W Serii D zaoferowano niezabezpieczonych obligacji na okaziciela w formie zdematerializowanej poprzez rejestrację w depozycie prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Szczegółowe informacje dotyczące emisji obligacji zostały podane w pkt niniejszego Sprawozdania. Najważniejsze wydarzenia w 2014 roku do dnia publikacji Sprawozdania Zarządu. STYCZEŃ 2014 MARZEC 2014 W dniu 28 stycznia 2014 roku wygasła umowa dotycząca gromadzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej, którą PKN ORLEN zawarł w dniu 28 grudnia 2012 roku z Whirlwind Sp. z o.o. ( Whirlwind ). W związku z powyższym oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami, PKN ORLEN zakupił ropę naftową posiadaną przez Whirlwind. Wartość transakcji wyniosła około 396 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 stycznia 2014 roku). W dniu zawarcia umowy, PKN ORLEN S.A. zabezpieczył cenę zakupu ropy kontraktem terminowym. Rozliczenie transakcji zabezpieczającej pomniejszyło cenę zakupu surowca o około 11 mln USD (około 34 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 stycznia 2014 roku). Dodatkowo, w trakcie trwania umowy gromadzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej Whirlwind ponosił opłatę na rzecz PKN ORLEN z tytułu gwarantowania przechowywania zapasów. Whirlwind jest spółką specjalnego przeznaczenia, założoną na zlecenie RBS Polish Financial Advisory Services Sp. z o.o., podmiotu zależnego od Royal Bank of Scotland N.V. Rada Nadzorcza PKN ORLEN na posiedzeniu w dniu 6 marca 2014 roku powołała do Zarządu PKN ORLEN następujące osoby: - Pana Dariusza Jacka Krawca na stanowisko Prezesa Zarządu, - Pana Sławomira Jędrzejczyka na stanowisko Wiceprezesa Zarządu, - Pana Piotra Chełmińskiego na stanowisko Członka Zarządu, - Pana Krystiana Patera na stanowisko Członka Zarządu, - Pana Marka Podstawę na stanowisko Członka Zarządu. na wspólną trzyletnią kadencję Zarządu rozpoczynającą się w dniu następującym po dniu wygaśnięcia obecnie trwającej wspólnej kadencji Zarządu Spółki, czyli po dniu odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 2013 rok. Najważniejsze informacje dotyczące znaczących umów zostały opisane w pkt 2.6 niniejszego Sprawozdania. 1.6 Przyznane nagrody i wyróżnienia Nagrody i wyróżnienia przyznane w 2013 roku. STYCZEŃ 2013 LUTY 2013 MARZEC 2013 KWIECIEŃ 2013 MAJ 2013 Jury konkursu Lider Polskiego Biznesu przyznało spółce ORLEN Centrum Serwisowe Sp. z o.o. Diament do Złotej Statuetki Lidera Polskiego Biznesu w XXI edycji konkursu organizowanego przez Business Center Club. Nagroda Lidera Polskiego Biznesu uznawana jest przez przedsiębiorców za jedną z najbardziej prestiżowych nagród gospodarczych w Polsce. Spółka ORLEN Deutschland GmbH otrzymała wyróżnienie "Deutscher Servicepreis 2013" w kategorii SKLEP, przyznane przez Deutsche Institut für Service-Qualität. Po pozytywnej weryfikacji dokonanej przez ekspertów, konsumentów i partnerów gospodarczych ORLEN OIL Sp. z o.o. został wyróżniony prestiżowym certyfikatem Solidna Firma 2012 za terminowe regulowanie wszelkich zobowiązań oraz poszanowanie ekologii i praw konsumenta. PKN ORLEN po raz drugi uzyskał tytuł Top Employers Polska Proces certyfikacji prowadzony jest przez Instytut Corporate Research Foundation. Stacja Paliw PKN ORLEN w Gnilcu, położona przy autostradzie A2, została wyróżniona w drugiej edycji konkursu Stacja Benzynowa Roku 2013 w kategorii Gastronomia na stacji benzynowej organizowanego przez Brog Marketing. Eksperci rynku paliwowego w Polsce docenili obiekt za nowoczesność i bogatą ofertę gastronomiczną. PKN ORLEN zajął pierwsze miejsce w kategorii branżowej Paliwa, energetyka i wydobycie w 7 edycji prestiżowego Rankingu Odpowiedzialnych Firm. Przygotowywany przez Dziennik Gazetę Prawną pod patronatem merytorycznym Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz Akademii Leona Koźmińskiego Ranking Odpowiedzialnych Firm stanowi zestawienie największych spółek w Polsce, ocenianych pod kątem jakości zarządzania społeczną odpowiedzialnością biznesu CSR. Należące do PKN ORLEN stacje benzynowe zostały uznane za Złotą Markę Godną Zaufania i Najbardziej Przyjazną Środowisku. Obiekty Bliska zostały natomiast uhonorowane Kryształowym Godłem Marki Godnej Zaufania, w największym europejskim sondażu European Trusted Brands PKN ORLEN nieprzerwanie od 1999 roku liderem rankingu Lista 500 największych przedsiębiorstw tygodnika Polityka. W rankingu zostało sklasyfikowanych jeszcze 8 spółek z Grupy ORLEN: ORLEN Paliwa Sp. z o.o., ANWIL S.A., ORLEN PetroTank Sp. z o.o., ORLEN Gaz Sp. z o.o., ORLEN SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

11 Asfalt Sp. z o.o., Petrolot Sp. z o.o., Rafineria Trzebinia S.A. i ORLEN Oil Sp. z o.o. Wszystkie odnotowały awans w klasyfikacji generalnej w porównaniu z poprzednią edycją konkursu. PKN ORLEN po raz drugi z rzędu otrzymał Srebrny Listek CSR za spełnienie wysokich standardów Społecznej Odpowiedzialności w Biznesie. PKN ORLEN znalazł się w wąskim gronie 20 firm sklasyfikowanych w rankingu Tygodnika Polityka. PKN ORLEN został najlepiej zarządzaną firmę w Europie Środkowo-Wschodniej w kategorii oil/gas/chemicals/petrochemicals wg niezależnych analityków wiodących międzynarodowych banków, firm konsultingowych i instytutów badawczych biorący udział w 9 edycji rankingu Best CEE Companies brytyjskiego magazynu finansowego Euromoney. Po raz pierwszy PKN ORLEN pojawił się w rankingu w 2006 roku i był już pięciokrotnie klasyfikowany jako najlepiej zarządzana firma w Polsce, o najbardziej przekonującej i spójnej strategii. ORLEN Centrum Serwisowe Sp. z o.o. otrzymał nagrodę miesięcznika Paliwa Płynne przyznaną na Międzynarodowych Targach Stacja Paliw 2013 za kompleksową obsługę serwisowania stacji i terminali paliw. CZERWIEC 2013 SIERPIEŃ 2013 PKN ORLEN po raz pierwszy został laureatem konkursu Złota Strona Emitenta, wyróżniającego spółki najlepiej prowadzące relacje inwestorskie za pośrednictwem internetu. Spółka została doceniona przede wszystkim za kompleksowość, wysoką jakość prezentowanych materiałów oraz innowacyjność zastosowanych technologii. Konkurs Złota Strona Emitenta, skierowany jest do wszystkich spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A., w tym na rynku NewConnect. PKN ORLEN po raz ósmy z rzędu został liderem rankingu TOP 500 największych firm Europy Środkowo-Wschodniej przygotowanym przez analityków z Coface. W zestawieniu oprócz PKN ORLEN sklasyfikowano na 13 miejscu Grupę Kapitałową ORLEN Lietuva oraz Grupę Unipetrol, która zajęła 21 pozycję. PKN ORLEN jest liderem rankingu nieprzerwanie od jego pierwszej edycji w roku Ranking TOP 500 jest prowadzony przez platformę Coface w krajach środkowej i wschodniej Europy. PAŹDZIERNIK 2013 PKN ORLEN otrzymał nagrodę specjalną The Best of The Best w konkursie The Best Annual Report 2012, organizowanym przez Instytut Rachunkowości i Podatków. Spółka otrzymała również wyróżnienie specjalne Programu Edukacyjnego Akcjonariat Obywatelski. Inwestuj Świadomie za najwyższą w historii konkursu ocenę i modelowe prowadzenie sprawozdawczości finansowej z punktu widzenia akcjonariuszy i inwestorów. Nagroda specjalna The Best of The Best przyznawana jest firmom, które trzykrotnie zdobyły najwyższe wyróżnienie w konkursie The Best Annual Report. PKN ORLEN otrzymał Złotą Kartę Lidera Bezpiecznej Pracy. Jest to najwyższe krajowe wyróżnienie przyznawane przez Forum Liderów Bezpiecznej Pracy za stosowanie praktyk dotyczących spraw bezpieczeństwa za lata Eksperci docenili działania PKN ORLEN na rzecz wdrażania i upowszechniania osiągnięć naukowo technicznych oraz podnoszenie kwalifikacji pracowników w zakresie BHP a także wskaźniki wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Benzina a.s. została laureatem prestiżowego konkursu PETROLawards w kategorii Stacja benzynowa roku 2013 (Vystrkov u Humpolce) oraz w kategorii Projekt roku za stacje autostradowe przy trasie D3 (Mezno i Mitrovice). LISTOPAD 2013 Podczas obywającego się w Warszawie Polish Chemical Forum przyznano Grupie ORLEN nagrodę i tytuł Lidera Ekologii za projekty realizowane w Płocku i Włocławku. Oceniający uznali, że zastosowane w Grupie ORLEN rozwiązania technologiczne i inwestycyjne w znaczący sposób przyczyniają się do zmniejszenia wpływu na środowisko. Powołana przez PKN ORLEN Fundacja ORLEN DAR SERCA otrzymała nagrodę główną w konkursie Dobre stypendia 2013 w kategorii Programy stypendialne firm. Organizatorzy konkursu, którzy wyróżniają najlepsze inicjatywy stypendialne docenili realizowany przez Fundację program Mistrzowie CHEMII. PKN ORLEN zajął I miejsce w rankingu Najbardziej pożądani pracodawcy 2013 w opinii specjalistów i menadżerów w kategorii: Energetyka, Gaz, Paliwa, Chemia. Badanie zostało przeprowadzone przez firmę Antal International pod patronatem Business Centre Club. PKN ORLEN po raz kolejny znalazł się w gronie Liderów Filantropii. Spółka zajęła IV miejsce w kategorii firm, które w 2012 roku przekazały najwięcej środków na cele społeczne. ORLEN Administracja Sp. z o.o. została laureatem I Nagrody złotej statuetki konkursu Mazowiecka Firma Roku w kategorii Zarządzanie nieruchomościami. Statuetka potwierdza wysoką jakość oferowanych usług oraz jest symbolem nowoczesności i rzetelności. Konkurs odbywa się pod patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego i Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy. GRUDZIEŃ 2013 PKN ORLEN ponownie znalazł się w elitarnym gronie spółek wchodzących w skład RESPECT Index, obejmującego firmy odpowiedzialne społecznie. Spółka jest ujmowana w indeksie od samego początku jego powstania tj. od 2009 roku. PKN ORLEN po raz siódmy z rzędu został laureatem Rankingu Najcenniejszych Polskich Marek. Organizatorem konkursu, przygotowywanego w oparciu o kryteria finansowe oraz badania opinii konsumentów, jest Rzeczpospolita. Nagrody i wyróżnienia przyznane w 2014 roku do dnia publikacji Sprawozdania Zarządu. LUTY 2014 MARZEC 2014 Prezes Zarządu Pan Dariusz Jacek Krawiec i PKN ORLEN wyróżnieni tytułem Tego, który zmienia polski przemysł" za wysoki poziom zarządzania w PKN ORLEN oraz konsekwencję w realizacji wytyczonych, ambitnych celów. Konkurs został przeprowadzony pod patronatem miesięcznika gospodarczego Nowy Przemysł. PKN ORLEN po raz trzeci uzyskał tytuł Top Employers Polska Proces certyfikacji był prowadzony przez Instytut Corporate Research Foundation. PKN ORLEN został wyróżniony tytułem The World s Most Ethical Company 2014 przyznawanym za promowanie dobrych praktyk i etykę w biznesie, a także zarządzanie z poszanowaniem najwyższych standardów w relacjach z pracownikami, partnerami biznesowymi, inwestorami i regulatorami rynku. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

12 2. ORGANIZACJA GRUPY ORLEN 2.1 Podstawy sporządzenia Sprawozdania Zarządu z działalności Grupy ORLEN Niniejsze Sprawozdanie Zarządu obejmuje okres sprawozdawczy od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 roku oraz okresy porównawcze od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 roku i od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku dla wybranych danych finansowo-operacyjnych. Sprawozdanie Zarządu zostało sporządzone przy zachowaniu zgodności ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym i raportami bieżącymi i okresowymi. Zawartość Sprawozdania Zarządu jest zgodna z 92 ust. 3 i 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim i zawiera wymagane elementy określone w 91 ust. 5-6 dla emitentów prowadzących działalność wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową. Zastosowanie mają także przepisy określone w Ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości określone w art. 55 ust. 2 pkt 5 w powiązaniu z art. 49 ust. 2 i 3 oraz art. 63d. W przypadku Regulaminu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. zastosowanie mają przepisy 29 ust. 1, 2, 3 i Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych Podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych Grupy ORLEN za rok 2013 była KPMG Audyt Sp. z o.o. Dodatkowe informacje o umowie z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych zostały opisane w nocie 43 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2013 rok. 2.3 Powiązania kapitałowe i organizacyjne Grupy ORLEN Grupa ORLEN obejmuje PKN ORLEN jako Jednostkę Dominującą oraz jednostki zlokalizowane na terenie Polski, Niemiec, Czech, Litwy, Malty, Szwecji, Holandii, Słowacji, Szwajcarii, Estonii i Łotwy oraz Kanady. Na dzień 31 grudnia 2013 roku Jednostka Dominująca posiadała bezpośrednio lub pośrednio udziały i akcje w 90 spółkach, w tym: 78 spółkach zależnych, 7 spółkach współkontrolowanych, 5 spółkach stowarzyszonych. W stosunku do stanu z końca 2012 roku łączna liczba spółek zależnych, współkontrolowanych i stowarzyszonych Grupy ORLEN zwiększyła się o 2 podmioty. Grupa ORLEN umacnia swoją pozycję w spółkach z obszaru działalności podstawowej, koordynuje ich działalność poprzez zarządzanie segmentowe oraz prowadzi restrukturyzacje i konsolidacje posiadanych aktywów. TABELA 2. Zmiany w powiązaniach kapitałowych w Grupie ORLEN w 2013 roku. RODZAJ TRANSKACJI / SPÓŁKI DATA TRANSAKCJI LICZBA NABYTYCH / (ZBYTYCH) AKCJI / UDZIAŁÓW UDZIAŁ W KAPITALE PO TRANSAKCJI UTWORZENIE SPÓŁKI I OBJĘCIE UDZIAŁÓW PRZEZ ORLEN UPSTREAM Sp. z o.o.: ORLEN Upstream International B.V. 13 września ,00% NABYCIE AKCJI / UDZIAŁÓW PRZEZ PKN ORLEN: ORLEN Projekt S.A. 10 stycznia ,77% ORLEN Oil Sp. z o.o. 1) ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 1) NABYCIE AKCJI PRZEZ UNIPETROL a.s.: Česká Rafinérská a.s. 1) zawarcie umowy - 16 grudnia 2013 przeniesienie własności - 10 stycznia 2014 zawarcie umowy - 16 grudnia 2013 przeniesienie własności - 10 stycznia 2014 zawarcie umowy - 7 listopada 2013 przeniesienie własności - 31 stycznia ,00% ,00% ,56% SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

13 NABYCIE UDZIAŁÓW PRZEZ ANWIL S.A.: RemWil Sp. z o.o. 19 marca ,00% Chemeko Sp. z o.o. 13 maja ,00% Prof-Med Sp. z o.o. czerwiec - lipiec ,45% NABYCIE AKCJI PRZEZ ORLEN UPSTREAM INTERNATIONAL B.V.: TriOil Resources Ltd. 14 listopada ,00% NABYCIE AKCJI / UDZIAŁÓW WŁASNYCH PRZEZ SPÓŁKI CELEM UMORZENIA: ORLEN Transport S.A. 18 stycznia ,00% ORLEN Laboratorium Sp. z o.o. 15 marca ,38% ORLEN Centrum Serwisowe Sp. z o.o. 27 maja ,33% ZBYCIE UDZIAŁÓW PRZEZ AB ORLEN LIETUVA: UAB Medikvita 1 sierpnia 2013 ( ) - 1) Rzeczywiste przeniesienie własności akcji i udziałów nastąpiło w 2014 roku 2.4 Zasady organizacji i zarządzania Grupą ORLEN oraz zmiany w 2013 roku Działalność Grupy ORLEN ukierunkowana jest na realizację wyznaczonych celów strategicznych obejmujących utrzymanie bezpiecznych fundamentów finansowych, dalszy wzrost efektywności i wartości Grupy ORLEN, w tym w szczególności rozwój segmentów wydobycie i energetyka oraz utrzymanie przedstawionej polityki dywidendowej dla Akcjonariuszy. Zarządzanie segmentowe umożliwia spójne prowadzenie działalności operacyjnej poszczególnych obszarów Grupy ORLEN, podnoszenie ich efektywności oraz pełne wykorzystanie efektów skali i synergii. Przyjęty model zarządzania zapewnia jednolite standardy i procedury korporacyjne oraz optymalizację procesów związanych z realizowanym programem inwestycyjnym, zaopatrzeniem, zarządzaniem kadrami oraz działaniami w obszarze PR i marketingu. Realizacja powyższych działań jest możliwa dzięki pełnemu wdrożeniu w 34 spółkach tzw. Konstytucji Grupy ORLEN obejmującej Umowę o Współpracy w ramach Grupy ORLEN wraz z Regulaminem Grupy ORLEN. Główne zalety wdrożenia Konstytucji to dalsza poprawa efektywności zarządzania Grupą ORLEN poprzez ujednolicenie zasad przekazywania informacji i zapewnienie skutecznego monitoringu kluczowych decyzji biznesowych a także ujednolicenie standardów organizacyjnych. Regulamin Grupy ORLEN reguluje stosunki wewnętrzne w ramach Grupy - sankcjonuje jednolity ład korporacyjny oraz zapewnia realizację interesów Grupy ORLEN zgodnie z tzw. zasadą spójności. Zasada spójności realizowana jest przez daną spółkę poprzez współdziałanie z PKN ORLEN oraz innymi spółkami Grupy ORLEN w celu realizacji strategii Grupy ORLEN. W 2013 roku, w ramach zarządzania Grupą ORLEN, wdrożono Zasady Nadzoru Właścicielskiego nad spółkami Grupy ORLEN. Określono w nich zakres uprawnień oraz obowiązków komórek organizacyjnych PKN ORLEN, które wynikają z nowych zasad przypisania spółek do poszczególnych dyrektorów i pionów organizacyjnych w PKN ORLEN oraz sprawowania przez nich nadzoru biznesowego nad działalnością operacyjną spółek. Wdrożone są zasady wyznaczania przewodniczących Rad Nadzorczych i Komisji Rewizyjnych w spółkach Grupy ORLEN oraz reprezentowania PKN ORLEN w kontaktach ze spółkami Grupy ORLEN. Określone zostały również zasady odpowiedzialności organizacyjnej, korporacyjnej i biznesowej, osób wyznaczonych do pełnienia funkcji przewodniczących Rad Nadzorczych i Komisji Rewizyjnych spółek oraz osób reprezentujących PKN ORLEN S.A. w kontaktach ze Spółkami. Główne zmiany w organizacji i zarządzaniu w spółkach Grupy ORLEN w 2013 roku dotyczyły: PKN ORLEN W 2013 roku prowadzono działania związane z optymalizacją sprzedaży paliw w Grupie ORLEN, których efektem było przeniesienie sprzedaży i obsługi części małych i średnich przedsiębiorstw oraz hurtowni z PKN ORLEN do spółki ORLEN Paliwa Sp. z o.o. Dodatkowo realizowany był projekt zmiany modelu biznesowego spółki Petrolot Sp. z o.o. związany z przeniesieniem od 1 stycznia 2014 roku działalności handlowej prowadzonej przez spółkę do PKN ORLEN. PKN ORLEN przejął obowiązki w zakresie zapewnienia zaopatrzenia w paliwo lotnicze w portach lotniczych wynikające z umów zawartych przez Petrolot, który pozostał agentem obsługi naziemnej. Grupa Unipetrol Zasady zarządzania spółkami tworzącymi Grupę Unipetrol są spójne z przyjętym w Grupie ORLEN modelem zarządzania segmentowego. W 2013 roku doszło do zmian personalnych w obsadzie kluczowych stanowisk w Grupie Unipetrol. Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 6 lutego 2013 roku odwołała ze stanowiska Członka Zarządu Pana Mariusza Kędrę a powołała Pana Mirosława Kastelika. W dniu 8 kwietnia 2013 roku Pan Piotr Chełmiński zrezygnował ze stanowiska Prezesa Zarządu, na które został powołany Pan Marek Świtajewski dotychczasowy Członek Zarządu Unipetrol. Od dnia 9 kwietnia 2013 roku na Członka Zarządu desygnowany został Pan Andrzej Kozłowski. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

14 Grupa ORLEN Lietuva Zasady zarządzania w Grupie ORLEN Lietuva w trakcie 2013 roku były stabilne i koncentrowały się na optymalizacji procesów w segmencie rafineryjnym i detalicznym w sytuacji pogorszonych warunków makroekonomicznych. W 2013 roku przeprowadzone zostały zmiany personalne w Zarządzie Spółki AB ORLEN Lietuva. W dniu 30 kwietnia 2013 roku na Członka Zarządu został powołany Pan Robert Jasiński, który zastąpił ustępującego w dniu 23 kwietnia 2013 roku Pana Sławomira Roberta Jędrzejczyka. ORLEN Paliwa Sp. z o.o. W roku 2013 w związku ze zmianą strategii sprzedaży w Grupie ORLEN spółka ORLEN Paliwa Sp. z o.o. przejęła ponad 1,5 tysiąca klientów hurtowych PKN ORLEN. Powyższe pozwoliło na dalszą optymalizację struktur sprzedaży, centralizację procesów fakturowania i programów lojalnościowych. W ramach nowego modelu funkcjonowania spółki utworzonych zostało 6 Regionów sprzedaży, centralne Biuro Obsługi Klienta i pion Zarządzania Operacyjnego oraz przeprowadzono restrukturyzację zatrudnienia. Grupa Kapitałowa Rafineria Jedlicze ( Grupa Jedlicze ) i Grupa Kapitałowa Rafineria Trzebinia ( Grupa Trzebinia ) W dniu 24 lipca 2013 roku Rada Nadzorcza dokonała zmian w zarządzie spółki Rafinerii Nafty Jedlicze S.A. Obowiązki dotychczasowego Prezesa Zarządu Spółki, Pana Krzysztofa Janasa oraz Członka Zarządu Pana Andrzeja Płocica przejęli zarządzający Rafinerią Trzebinia S.A.: Pan Krzysztof Zdziarski jako Prezes Zarządu oraz Pan Grzegorz Salamon i Pan Paweł Stawarz jako Członkowie Zarządu. Unia personalna przyczyni się do pełniejszego wykorzystania efektów synergii oraz zwiększy efektywność zarządzania. Petrolot Sp. z o.o. Z końcem 2013 roku zakończono prace mające na celu przygotowania Petrolot Sp. z o.o. do zmiany modelu biznesowego oraz zbycia wybranych aktywów związanych z działalnością operacyjną na rzecz PKN ORLEN. Działalność sprzedażowa została z dniem 1 stycznia 2014 roku przeniesiona do PKN ORLEN. Zgodnie z nowym modelem działalności Petrolot Sp. z o.o. będzie zajmowała się tankowaniem statków powietrznych oraz stanowiła filar otwartego, konkurencyjnego rynku usług magazynowania paliw lotniczych poprzez udostępnianie infrastruktury magazynowej podmiotom świadczącym usługi sprzedaży paliw lotniczych. Procesy centralizacji funkcji wsparcia W 2013 roku kontynuowane były projekty dalszej centralizacji procesów obsługi księgowej oraz kadrowo-płacowej w skali Grupy ORLEN. W 2013 roku centralną obsługą księgową objęto ORLEN Projekt S.A. oraz Petrolot Sp. z o.o. Na koniec 2013 roku ORLEN Księgowość Sp. z o.o. prowadziła obsługę księgową dla 22 spółek Grupy ORLEN. W 2013 roku obsługą kadrowo-płacową objęto ANWIL S.A., ORLEN Projekt S.A. oraz Petrolot Sp. z o.o. Na koniec 2013 roku ORLEN Księgowość Sp. z o.o. obsługiwała procesy kadrowo-płacowe 35 spółek Grupy ORLEN. Z dniem 1 stycznia 2014 roku nastąpiła zmiana nazwy spółki ORLEN Księgowość Sp. z o.o. na ORLEN Centrum Usług Korporacyjnych Sp. z o.o. W ramach konsolidacji procesów zakupowych w 2013 roku w 14 spółkach Grupy ORLEN wdrożono innowacyjną Platformę Zakupową CONNECT. 2.5 Zakres działalności podmiotów Grupy ORLEN objętych konsolidacją Spółki Grupy ORLEN prowadzą szeroki zakres działalności obejmujący: działalność produkcyjno-handlową przerób ropy naftowej, wytwarzanie produktów i półproduktów rafineryjnych, petrochemicznych i chemicznych, hurtowa i detaliczna sprzedaż paliw oraz pozostałych produktów rafineryjnych i petrochemicznych, działalność usługową magazynowanie ropy naftowej i paliw, transport drogowy i kolejowy, usługi konserwacyjno-remontowe, laboratoryjne, ochrony, projektowe, medyczne, administracyjne oraz ubezpieczeniowe i finansowe, działalność związaną z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż węglowodorów oraz wytwarzaniem, przesyłaniem, dystrybucją i handlem energią elektryczną. W 2013 roku wydzielony został jako odrębny segment operacyjny obszar Wydobycia, którego działalność w poprzednich latach była prezentowana w ramach Funkcji Korporacyjnych. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

15 SCHEMAT 1. Schemat segmentowy Grupy ORLEN GRUPA ORLEN SEGMENT RAFINERIA SEGMENT DETAL SEGMENT PETROCHEMIA SEGMENT WYDOBYCIE FUNKCJE KORPORACYJNE Produkcja i handel Handel Produkcja i handel Poszukiwanie i wydobycie Energetyka PKN ORLEN Grupa UNIPETROL 63% UNIPETROL Slovensko s.r.o. UNIPETROL Rafinerie s.r.o. Ceska Rafinerska a.s. Paramo a.s. Mogul Slovakia s.r.o. Paramo Oil s.r.o. Grupa ORLEN Lietuva 100% AB ORLEN Lietuva UAB Mazeikiu naftos prekybos namai SIA ORLEN Latvija OU ORLEN Eesti Grupa ORLEN Asfalt 98% ORLEN Asfalt Sp. z o.o. ORLEN Asfalt Ceska Republica s.r.o. Grupa Rafineria Nafty Jedlicze 100% Rafineria Nafty Jedlicze Sp. z o.o. Grupa Rafineria Trzebinia 86% Rafineria Trzebinia S.A. Fabryka Parafin Naftowax Sp. z o.o. Grupa ORLEN Oil 94% ORLEN Oil Sp. z o.o. ORLEN Oil Cesko s.r.o. Platinium Oil Sp. z o.o. Benzina s.r.o. AB Ventus-Nafta Grupa ORLEN Lietuva 100% ORLEN Deutschland GmbH 100% Petrotrans s.r.o. PKN ORLEN Grupa UNIPETROL 63% Usługi Grupa UNIPETROL 63% ORLEN Centrum Serwisowe Sp. z o.o. 99% ORLEN Budonaft Sp. z o.o. 100% PKN ORLEN Chemopetrol a.s. UNIPETROL Austria GmbH UNIPETROL Deutschland GmbH UNIPETROL RPA s.r.o. Butadien Kralupy a.s. Anwil S.A. Spolana a.s. Grupa UNIPETROL 63% Grupa Anwil 100% Grupa Basell ORLEN Polyolefins 50% Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. Basell ORLEN Polyolefins Sprzedaż Sp. z o.o. Usługi Grupa UNIPETROL 63% Polymer Institute Brno s.r.o. Vyzkumny ustav anorganicke chemie a.s. Grupa ANWIL 100% Przedsiebiorstwo Inwestycyjno- Remontowe Remwil Sp. z o.o. Przedsiebiorstwo Produkcyjno-Handlowo- Usługowe Pro-Lab Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych Chemeko Sp. z o.o. Grupa ORLEN Upstream 100% ORLEN Upstream Sp. z o.o. ORLEN Upstream International BV TriOil Resources Ltd Alberta Ltd. OneEx Operations Partnership Grupa ORLEN International Exploration & Production Company 100% ORLEN International Exploration & Production Company BV SIA Balin Energy Baltic Power Sp. z o.o. 100% Baltic Spark Sp. z o.o. 100% Usługi Unipetrol a.s. UNIPETROL Services s.r.o. HC Verva Litvinov a.s. AB Orlen Lietuva PKN ORLEN PKN ORLEN Grupa UNIPETROL 63% Grupa ORLEN Lietuva 100% ORLEN Administracja Sp. z o.o. 100% Grupa ORLEN Ochrona 100% ORLEN Ochrona Sp. z o.o. UAB Apsauga Grupa ORLEN Medica 100% ORLEN Medica Sp. z o.o. Sanatorium Uzdrowiskowe Krystynka Sp. z o.o. ORLEN Laboratorium Sp. z o.o. 99% IKS Solino S.A. 100% ORLEN Paliwa Sp. z o.o. 100% ORLEN Księgowość Sp. z o.o. 100% ORLEN Projekt S.A. 100% ORLEN PetroTank Sp. z o.o. 100% Petrolot Sp. z o.o. 100% ORLEN Gaz Sp. z o.o. 100% Ship-Service S.A. 61% Usługi Grupa UNIPETROL 63% UNIPETROL Doprava s.r.o. Grupa Płocki Park Przemysłowo- Technologiczny 50% PPPT Sp. z o.o. Centrum Edukacji Sp. z o.o Grupa ORLEN Holding Malta 100% ORLEN Holding Malta Ltd. ORLEN Insurance Ltd. ORLEN Finance AB 100% Grupa ORLEN Lietuva 100% UAB Paslaugos TAU UAB Emas Grupa Rafineria Nafty Jedlicze 100% RAF-Koltrans Sp. z o.o. RAF-Służba Ratownicza Sp.z o.o. RAF-Bit Sp. z o.o.( w likwidacji) Konsorcjum Olejów Przepracowanych- Organizacja Odzysku S.A. Grupa Rafineria Trzebinia 86% EkoNaft Sp. z o.o. Energomedia Sp. z o.o. Euronaft Trzebinia Sp. z o.o. Zakładowa Straż Pożarna Sp. z o.o. ORLEN KolTrans Sp. z o.o. 100% ORLEN Transport S.A. 100% ORLEN Automatyka Sp. z o.o. 100% ORLEN Wir Sp. z o.o. 77% ORLEN Eko Sp. z o.o. 100% - spółki konsolidowane metodą proporcjonalną Poziom posiadanych przez Jednostkę Dominującą / Grupę ORLEN akcji/udziałów w kapitałach spółek Grupy ORLEN oraz metody konsolidacji zostały przedstawione w nocie 5 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2013 rok. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

16 2.5.1 Spółki o największym znaczeniu ze względu na wielkość przychodów ze sprzedaży PKN ORLEN Podstawowym zakresem działalności PKN ORLEN jest przerób ropy naftowej, wytwarzanie produktów rafineryjnych i petrochemicznych oraz sprzedaż hurtowa i detaliczna produktów Spółki. TABELA 3. Podstawowe dane finansowo-operacyjne PKN ORLEN (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,5% Przychody ze sprzedaży mln PLN (4 309) (4,9%) Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA)* mln PLN (1 387) (48,4%) Kapitał własny mln PLN ,9% Aktywa razem mln PLN ,6% Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (36) (0,8%) *)Wynik z działalności operacyjnej PKN ORLEN w roku 2011 został pomniejszony o (-) 71 mln PLN w wyniku aktualizacji odpisów z tytułu utraty wartości aktywów PKN ORLEN, w tym głównie z tytułu przeprowadzonych testów na utratę wartości zgodnie z MSR 36 - utrata wartości aktywów. AB ORLEN Lietuva (łącznie z własną Grupą Kapitałową) Spółka AB ORLEN Lietuva jest jednostką dominującą Grupy ORLEN Lietuva i została zarejestrowana w Litewskim Sądzie Rejestrowym w dniu 24 stycznia 1991 roku jako AB Mazeikiu Nafta. W dniu 15 grudnia 2006 roku PKN ORLEN nabył większościowy pakiet akcji spółki od Yukos International UK B.V., a w dniu 29 kwietnia 2009 roku stał się jej jedynym właścicielem poprzez zakup akcji spółki od Rządu Republiki Litewskiej. Od 1 września 2009 roku spółka działa pod firmą AB ORLEN Lietuva. Głównym przedmiotem działalności AB ORLEN Lietuva jest przerób ropy naftowej, wytwarzanie produktów rafineryjnych oraz sprzedaż hurtowa i detaliczna produktów spółki na rynku lokalnym oraz w eksporcie lądowym i morskim z wykorzystaniem terminala Klajpedos Nafta. TABELA 4. Podstawowe dane finansowo-operacyjne Grupy ORLEN Lietuva (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,6% Przychody ze sprzedaży mln PLN (686) (2,6%) Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA)* mln PLN (67) (632) - Kapitał własny mln PLN (519) (11,9%) Aktywa razem mln PLN (943) (11,3%) Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (126) (5,5%) *)Wynik z działalności operacyjnej Grupy ORLEN Lietuva w roku 2011 został pomniejszony o (-) 118 mln PLN w wyniku aktualizacji odpisów z tytułu utraty wartości aktywów Grupy ORLEN Lietuva, w tym głównie z tytułu przeprowadzonych testów na utratę wartości zgodnie z MSR 36 - utrata wartości aktywów. Unipetrol a.s. (łącznie z własną Grupą Kapitałową) Unipetrol a.s. jest jednostką dominującą Grupy Unipetrol, która powstała w 1994 roku w wyniku restrukturyzacji czeskiego przemysłu naftowego. W jej skład weszły poza Unipetrol a.s.: Kaucuk, Chemopetrol, Benzina, Ceska Rafinerska, Unipetrol Trade, Spolana, Paramo, Unipetrol Rafinerie. W 2005 roku PKN ORLEN nabył 62,99% akcji spółki Unipetrol a.s. Głównym przedmiotem działalności Grupy Unipetrol jest przerób ropy naftowej oraz produkcja i dystrybucja produktów rafineryjnych, petrochemicznych i chemicznych. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

17 TABELA 5. Podstawowe dane finansowo-operacyjne Grupy Unipetrol (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton (805) (14,5%) Przychody ze sprzedaży mln PLN (1 795) (10,1%) (Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA)* mln PLN 245 (147) (426) Kapitał własny mln PLN (556) (11,6%) Aktywa razem mln PLN (733) (8,9%) Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (95) (2,3%) *)Wynik z działalności operacyjnej Grupy Unipetrol w roku 2012 oraz 2011 został pomniejszony odpowiednio o (-) 688 mln PLN oraz (-) 811 mln PLN w wyniku aktualizacji odpisów z tytułu utraty wartości aktywów Grupy Unipetrol, w tym głównie z tytułu przeprowadzonych testów na utratę wartości zgodnie z MSR 36 - utrata wartości aktywów. ORLEN Deutschland GmbH ORLEN Deutschland GmbH powstał w efekcie zakupu przez PKN ORLEN od Deutsche BP AG sieci stacji paliw w północnych i wschodnich Niemczech w grudniu 2002 roku. Kapitał zakładowy spółki na dzień 31 grudnia 2013 roku był w całości objęty przez PKN ORLEN. Spółka ORLEN Deutschland GmbH prowadzi głównie sprzedaż detaliczną i hurtową paliw na terenie Niemiec. TABELA 6. Podstawowe dane finansowo-operacyjne ORLEN Deutschland GmbH (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,6% Przychody ze sprzedaży mln PLN (475) (2,9%) Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) mln PLN ,9% Kapitał własny mln PLN ,0% Aktywa razem mln PLN ,0% Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby ,0% ORLEN Paliwa Sp. z o.o. ORLEN Paliwa Sp. z o.o. została utworzona 13 czerwca 1996 roku pod nazwą PetroCentrum Sp. z o.o. W ramach konsolidacji Regionalnych Operatorów Rynku należących do Grupy ORLEN, w dniu 31 października 2008 roku spółka przejęła działające dotychczas niezależnie spółki dystrybucyjne ORLEN PetroZachód Sp. z o.o., ORLEN Morena Sp. z o.o. oraz ORLEN PetroProfit Sp. z o.o. W dniu 27 listopada 2012 spółka zmieniła nazwę na ORLEN Paliwa Sp. z o.o. Kapitał zakładowy spółki na dzień 31 grudnia 2013 roku był w całości objęty przez PKN ORLEN. ORLEN Paliwa Sp. z o.o. jest Operatorem Rynku prowadzącym hurtową sprzedaż paliw płynnych produkowanych przez PKN ORLEN. TABELA 7. Podstawowe dane finansowo-operacyjne ORLEN Paliwa Sp. z o.o. (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,8% Przychody ze sprzedaży mln PLN ,5% Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) mln PLN ,4% Kapitał własny mln PLN ,1% Aktywa razem mln PLN ,5% Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby ,4% SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

18 ANWIL S.A. (łącznie z własną Grupą Kapitałową) ANWIL S.A. została utworzona w dniu 15 marca 1993 roku w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w Jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa. Kapitał zakładowy spółki na dzień 31 grudnia 2013 roku był w całości objęty przez PKN ORLEN. Przedmiotem działalności ANWIL S.A. jest produkcja nawozów azotowych, tworzyw sztucznych (polichlorek winylu, granulaty mieszanki i płyty PCW), a także chemikaliów dla przemysłu przetwórczego oraz dla rolnictwa (amoniak, chlor, kwas azotowy, sól wypadowa, soda kaustyczna). TABELA 8. Podstawowe dane finansowo-operacyjne Grupy ANWIL (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton (38) (2,1%) Przychody ze sprzedaży mln PLN (20) (0,6%) Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA)* mln PLN 317 (223) (245) Kapitał własny mln PLN ,4% Aktywa razem mln PLN ,7% Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (26) (0,8%) *)Wynik z działalności operacyjnej Grupy ANWIL w 2012 i 2011 roku został pomniejszony odpowiednio o (-) 565 mln PLN oraz (-) 733 mln PLN w wyniku aktualizacji odpisów z tytułu utraty wartości aktywów Grupy ANWIL, w tym głównie z tytułu przeprowadzonych testów na utratę wartości zgodnie z MSR 36 - utrata wartości aktywów. Odpis z roku 2012 został odwrócony w ramach procedur konsolidacyjnych w związku z klasyfikacją aktywów ANWIL na poziomie Grupy ORLEN do segmentu petrochemia i prowadzenie testów w ramach tego segmentu. ORLEN PetroTank Sp. z o.o. ORLEN PetroTank Sp. z o.o. została utworzona 3 kwietnia 1996 roku. Kapitał zakładowy spółki na dzień 31 grudnia 2013 roku był w całości objęty przez PKN ORLEN. Przedmiotem działalności spółki jest hurtowa sprzedaż paliw płynnych, usługi magazynowania na rzecz PKN ORLEN oraz usługi transportowe. TABELA 9. Podstawowe dane finansowo-operacyjne ORLEN PetroTank Sp. z o.o. (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton (74) (11,6%) Przychody ze sprzedaży mln PLN (546) (16,6%) Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) mln PLN (1) (10,0%) Kapitał własny mln PLN (6) (12,8%) Aktywa razem mln PLN (63) (24,4%) Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (2) (2,4%) Rafineria Trzebinia S.A. PKN ORLEN nabył 74,88% akcji spółki Rafineria Trzebinia na mocy umowy z dnia 16 czerwca 1997 roku zawartej z Naftą Polską S.A. Kapitał zakładowy spółki na 31 grudnia 2013 roku był objęty przez: PKN ORLEN 86,35%, pozostali akcjonariusze 13,65%. Przedmiotem działalności spółki jest: przerób ropy naftowej, produkcja i sprzedaż biopaliw i olejów, świadczenie usług logistycznych oraz magazynowych. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

19 TABELA 10. Podstawowe dane finansowo-operacyjne Rafineria Trzebinia S.A. (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,1% Przychody ze sprzedaży mln PLN ,2% Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA) mln PLN (34) 59 (11) (93) - Kapitał własny mln PLN (105) (26,0%) Aktywa razem mln PLN ,9% Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (27) (4,9%) Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. (łącznie z własną Grupą Kapitałową) Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. jest spółką joint venture, która została zarejestrowana 19 grudnia 2002 roku. Kapitał zakładowy spółki na 31 grudnia 2013 roku był objęty w równych częściach przez PKN ORLEN oraz Basell Europe Holdings B.V. Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. specjalizuje się w produkcji i sprzedaży polimerów. TABELA 11. Podstawowe dane finansowo-operacyjne Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,1% Przychody ze sprzedaży mln PLN ,6% Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) mln PLN ,6% Kapitał własny mln PLN ,0% Aktywa razem mln PLN (126) (9,7%) Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby (9) (2,2%) W związku z konsolidacją spółki metodą proporcjonalną zaprezentowane powyżej dane operacyjno-finansowe obejmują 50% wielkości wartości prezentowanej przez Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. w sprawozdaniach finansowych. ORLEN Asfalt Sp. z o.o. ORLEN Asfalt Sp. z o.o. została zarejestrowana 21 lipca 2003 roku w wyniku przekształcenia spółki Bitrex Sp. z o.o. Kapitał zakładowy spółki na 31 grudnia 2013 roku był objęty przez: PKN ORLEN 82,46%, Rafineria Trzebinia S.A. 17,54%. Od dnia 10 stycznia 2014 roku PKN ORLEN jest właścicielem 100% udziałów w kapitale zakładowym spółki. Przedmiotem działalności spółki jest: produkcja i sprzedaż asfaltów drogowych, modyfikowanych, wielorodzajowych, przemysłowych i specyfik asfaltowych. TABELA 12. Podstawowe dane finansowo-operacyjne ORLEN Asfalt Sp. z o.o. (zgodne z ujętymi na potrzeby konsolidacji Grupy ORLEN). WYSZCZEGÓLNIENIE J.M ZMIANA ZMIANA % =(3-4) 7=(3-4)/4 Wolumen sprzedaży tys. ton ,9% Przychody ze sprzedaży mln PLN (16) (0,9%) Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) mln PLN (7) (9,0%) Kapitał własny mln PLN ,7% Aktywa razem mln PLN ,3% Zatrudnienie na dzień 31 grudnia osoby ,2% SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

20 2.5.2 Pozostałe wybrane spółki Grupy ORLEN TABELA 13. Zakres działalności wybranych pozostałych spółek Grupy ORLEN. NAZWA JEDNOSTKI PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI Działalność produkcyjno - handlowa ORLEN Oil Sp. z o.o. (łącznie z własną Grupą Kapitałową) Rafineria Nafty Jedlicze S.A. (łącznie z własną Grupą Kapitałową) Inowrocławskie Kopalnie Soli SOLINO S.A. ORLEN Gaz Sp. z o.o. Działalność handlowa Petrolot Sp. z o.o. Działalność usługowa ORLEN KolTrans Sp. z o.o. ORLEN Transport S.A. ORLEN Automatyka Sp. z o.o. ORLEN Wir Sp. z o.o. ORLEN Eko Sp. z o.o. Działalność wydobywcza Grupa ORLEN Upstream Sp. z o.o. produkcja, dystrybucja i sprzedaż olejów smarowych, środków smarnych, baz olejowych oraz kosmetyków samochodowych i płynów eksploatacyjnych przerób ropy naftowej, regeneracja olejów przepracowanych, produkcja i sprzedaż baz olejowych, olejów opałowych oraz rozpuszczalników organicznych magazynowanie ropy i paliw, konfekcjonowanie soli oraz wydobycie solanki, sprzedaż hurtowa gazu płynnego, dystrybucja gazu butlowego oraz realizacja instalacji przemysłowych na gaz płynny dystrybucja paliw lotniczych i samochodowych, usługi w zakresie magazynowania, przechowywania, tankowania i ekspedycji paliw kolejowe przewozy towarowe, obsługa kolejowa punktów załadunku i wyładunku, spedycja produktów, naprawy i modernizacja taboru kolejowego transport paliw, gazu płynnego oraz chemii ciężkiej usługi konserwacyjno-remontowe, montażowe, obsługa aparatury, urządzeń i systemów automatyki remonty bieżące i kapitalne sprężarek, wirówek, silników lokomotyw i agregatów prądowych, modernizacje konstrukcji sprężarek i turbin oraz doradztwo techniczne gospodarka odpadami z wykorzystaniem instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym także odpadów niebezpiecznych, świadczenie usług w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, prewencji przeciwpożarowej, ochrony środowiska, serwis sprzętu ratowniczego i gaśniczego poszukiwanie, rozpoznanie i eksploatacja złóż ropy naftowej oraz gazu ziemnego 2.6 Zestawienie znaczących umów do dnia publikacji Sprawozdania Zarządu Zestawienie znaczących umów publikowanych w komunikatach bieżących. Przez znaczącą umowę w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów należy rozumieć umowę lub sumę umów, których łączna wartość za okres 12 miesięcy przekracza 10% kapitałów własnych PKN ORLEN. UMOWY DOTYCZĄCE DOSTAW SUROWCÓW NA POTRZEBY PKN ORLEN: W dniu 1 lutego 2013 roku została podpisana umowa pomiędzy PKN ORLEN a Rosneft Oil Company na dostawy rurociągiem Przyjaźń" do PKN ORLEN około 6,0 mln ton ropy naftowej typu REBCO rocznie. Umowa obowiązuje od 1 lutego 2013 roku do 31 stycznia 2016 roku. W określonych w Umowie sytuacjach dostawy ropy naftowej mogą być również realizowane drogą morską do Gdańska. Przewidywana wartość dostaw w okresie obowiązywania umowy wynosi około mln USD (około mln PLN wg kursu średniego NBP dla USD/PLN z 31 stycznia 2013 roku). W dniu 19 sierpnia 2013 roku została podpisana umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Devonoil S.A. na dostawę ropy naftowej do PKN ORLEN. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 80 mln USD (około 254 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskieg o dla USD/PLN z dnia 19 sierpnia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Devonoil S.A. w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi około 761 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). W dniu 17 września 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Mercuria Energy Trading S.A. na dostawę ropy naftowej do PKN ORLEN. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 20 mln USD (około 64 mln PLN wg kursu średniego Narodowego SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

21 Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 17 września 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Mercuria Energy Trading S.A. w okresie od 22 grudnia 2012 roku do 17 września 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 12 grudnia została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Vitol S.A. na dostawę ropy naftowej do PKN ORLEN. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 79 mln USD (około 241 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 12 grudnia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Vitol S.A. w okresie od 12 września 2013 roku do 12 grudnia 2013 roku wynosi około 751 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). NA POTRZEBY GRUPY ORLEN LIETUVA: W dniu 22 kwietnia 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Glencore Energy UK Ltd na dostawę ropy naftowej do AB ORLEN Lietuva. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 73 mln USD (około 230 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 22 kwietnia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Glencore Energy UK Ltd w okresie od 18 grudnia 2012 roku do 22 kwietnia 2013 roku wynosi około 802 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). W dniu 26 lipca 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Shell International Trading and Shipping Company Limited ( STASCO ) na dostawę ropy naftowej do AB ORLEN Lietuva. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 79 mln USD (około 250 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 26 lipca 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a STASCO w okresie od 17 kwietnia 2013 roku do 26 lipca 2013 roku wynosi około 740 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). W dniu 29 lipca 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a TOTSA Total Oil Trading S.A. na dostawę ropy naftowej do AB ORLEN Lietuva. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 79 mln USD (około 251 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 29 lipca 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN oraz jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Total w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi około mln PLN. W dniu 27 sierpnia 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Gunvor S.A. na dostawę ropy naftowej do AB ORLEN Lietuva. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 80 mln USD (koło 253 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 sierpnia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi a spółkami należącymi do grupy Gunvor S.A. w okresie od 1 września 2012 roku do 27 sierpnia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 11 września 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Vitol S.A. na dostawę ropy naftowej do AB ORLEN Lietuva. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 83 mln USD (około 265 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 11 września 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Vitol S.A. w okresie od 7 lutego 2013 roku do 11 września 2013 roku wynosi około 753 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). W dniu 31 października 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Glencore Energy UK Ltd na dostawę ropy naftowej do AB ORLEN Lietuva. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 78 mln USD (około 238 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 31 października 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Glencore Energy UK Ltd w okresie od 23 kwietnia 2013 roku do 31 października 2013 roku wynosi około 779 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). NA POTRZEBY GRUPY UNIPETROL: W dniu 17 maja 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a Lukoil International Trading And Supply Company na dostawę ropy naftowej do Unipetrol RPA, s.r.o. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 107 mln USD (około 346 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 17 maja 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN a Lukoil w okresie od 25 stycznia 2013 roku do 17 maja 2013 roku wynosi około 808 mln USD (około mln PLN wg kursów średnich Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia zawarcia poszczególnych umów). W dniu 21 czerwca 2013 roku została zawarta umowa pomiędzy PKN ORLEN a Rosneft Oil Company na dostawy rurociągiem Przyjaźń" do Unipetrol RPA, s.r.o. maksymalnie 8,28 mln ton ropy naftowej typu REBCO. Umowa obowiązuje od 1 lipca 2013 roku do 30 czerwca 2016 roku. Na dzień zawarcia umowy przewidywana wartość dostaw do 30 czerwca 2016 roku wynosi około mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z 20 czerwca 2013 roku). W dniu 31 stycznia 2014 roku została zawarta umowa pomiędzy Unipetrol RPA s.r.o. a Shell Czech Republic, na podstawie której Unipetrol RPA s.r.o. nabędzie od Shell Czech Republic zapasy ropy naftowej i produktów naftowych. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln CZK (około 243 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla CZK/PLN z dnia 31 stycznia 2014 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Shell w okresie od 27 lipca 2013 roku do 31 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. UMOWY DOTYCZĄCE DOSTAW TOWARÓW NA POTRZEBY ORLEN DEUTSCHLAND: W dniu 12 lutego 2013 roku została zawarta umowa pomiędzy ORLEN Deutschland GmbH a Shell Deutschland Oil GmbH na dostawę przez Shell Deutschland paliw dla stacji ORLEN Deutschland GmbH w Niemczech w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość umowy wynosi około 815 mln EUR (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla EUR/PLN z 12 lutego 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Shell w okresie od 9 stycznia 2013 roku do 16 kwietnia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 4 czerwca 2013 roku została zawarta umowa pomiędzy ORLEN Deutschland GmbH a BP Europe SE. Na podstawie umowy BP SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

22 Europe SE będzie dostarczać paliwa dla stacji ORLEN Deutschland GmbH w Niemczech w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około mln EUR (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla EUR/PLN z 4 czerwca 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy BP w okresie od 9 stycznia 2013 roku do 4 czerwca 2013 roku wynosi około mln PLN. UMOWY DOTYCZĄCE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW ZAWARTE PRZEZ PKN ORLEN: W dniu 8 stycznia 2013 została zawarta umowa roczna pomiędzy PKN ORLEN a BP Europa SE, dotycząca sprzedaży przez PKN ORLEN benzyny i oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln PLN. Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy BP w okresie od 5 maja 2012 roku do 8 stycznia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 8 stycznia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy PKN ORLEN a Lukoil Polska Sp. z o.o., dotycząca sprzedaży przez PKN ORLEN benzyny i oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln PLN. Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Lukoil w okresie od 24 listopada 2012 roku do 8 stycznia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 8 stycznia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy PKN ORLEN a Shell Polska Sp. z o.o., dotycząca sprzedaży przez PKN ORLEN benzyny i oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln PLN. W dniu 23 maja 2013 roku została zawarta umowa typu spot pomiędzy PKN ORLEN a OW Supply & Trading A/S dotyczącą sprzedaży prz ez PKN ORLEN ciężkiego oleju opałowego. Łączna szacunkowa wartość netto umów wynosi około 104 mln USD (około 338 mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 23 maja 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Wrist w okresie od 7 czerwca 2012 roku do 23 maja 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 10 stycznia 2014 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy PKN ORLEN a BP Europa SE dotycząca sprzedaży przez PKN ORLEN benzyny i oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln PLN. Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy BP w okresie od 5 czerwca 2013 roku do 10 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. W dniu 10 stycznia 2014 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy PKN ORLEN a Lukoil Polska Sp. z o.o. dotycząca sprzedaży przez PKN ORLEN benzyny i oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln PLN. Łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Lukoil w okresie od 27 grudnia 2013 roku do 10 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. W dniu 17 stycznia 2014 roku została zawarta umowa pomiędzy PKN ORLEN a OW Supply & Trading A/S dotyczącą sprzedaży przez PKN ORLEN ciężkiego oleju opałowego w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 906 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 17 stycznia 2014 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Wrist w okresie od 24 maja 2013 roku do 20 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. ZAWARTE PRZEZ GRUPĘ ORLEN LIETUVA: W dniu 10 stycznia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a Statoil Fuel & Retail Lietuva, UAB, dotycząca sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva oleju napędowego oraz benzyny w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi 330 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego NBP dla USD/PLN z dnia 10 stycznia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Statoil Fuel & Retail w okresie od 4 lutego 2012 roku do 10 stycznia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 24 stycznia 2013 roku zostały zawarte trzy umowy typu spot pomiędzy AB ORLEN Lietuva a Lukoil International Trading And Supply Company, dotyczące sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva oleju napędowego. Łączna szacunkowa wartość netto umów wynosi około 94 mln USD (około 295 mln PLN wg kursu średniego NBP dla USD/PLN z dnia 24 stycznia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Lukoil w okresie od 9 stycznia 2013 roku do 24 stycznia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 31 stycznia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a Souz Petroleum SA, dotycząca sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva ciężkiego oleju opałowego w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi 964 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego NBP dla USD/PLN z dnia 31 stycznia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a Souz Petroleum w ciągu ostatnich 12 miesięcy, wynosi około mln PLN. W dniu 31 stycznia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a Trafigura Pte Ltd, dotycząca sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva benzyny w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln USD (około mln PLN wg kursu średniego NBP dla USD/PLN z dnia 31 stycznia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a grupą TRAFIGURA BEHEER w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi około mln PLN. W dniu 6 lutego 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a VITOL S.A., dotycząca sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln USD (około mln PLN wg kursu średniego NBP dla USD/PLN z dnia 6 lutego 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a grupą Vitol Holding w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi około mln PLN. W dniu 20 grudnia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a Trafigura Pte Ltd, dotycząca sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva benzyny w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi 858 mln SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

23 USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 20 grudnia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i spółkami z Grupy ORLEN a grupą TRAFIGURA BEHEER w okresie od 1 lutego 2013 roku do 20 grudnia 2013 roku, wynosi około mln PLN. W dniu 27 grudnia 2013 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a UAB Lukoil Baltija dotyczącą sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva benzyny i oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 372 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 27 grudnia 2013 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Lukoil w okresie od 18 maja 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku wynosi około mln PLN. W dniu 17 stycznia 2014 roku została zawarta umowa roczna pomiędzy AB ORLEN Lietuva a Gunvor SA dotyczącą sprzedaży przez AB ORLEN Lietuva oleju napędowego w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 17 stycznia 2014 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Gunvor w okresie od 28 sierpnia 2013 roku do 17 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. W dniu 28 stycznia 2014 roku została zawarta umowa pomiędzy AB ORLEN Lietuva a z VITOL S.A. dotycząca sprzedaży przez ORLEN Lietuva ciężkiego oleju opałowego (HSFO) w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi około 954 mln USD (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla USD/PLN z dnia 28 stycznia 2014 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Vitol Holding w okresie od 13 grudnia 2013 roku do 28 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. ZAWARTE PRZEZ GRUPĘ UNIPETROL: W dniu 31 stycznia 2014 roku została zawarta roczna umowa pomiędzy Unipetrol RPA s.r.o a Shell Czech Republic, dotycząca sprzedaży przez Unipetrol RPA s.r.o. paliw w okresie od 31 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2018 roku. Szacunkowa wartość netto umowy wynosi mln CZK (około mln PLN wg kursu średniego Narodowego Banku Polskiego dla CZK/PLN z dnia 31 stycznia 2014 roku). Szacunkowa łączna wartość umów zawartych pomiędzy PKN ORLEN i jednostkami zależnymi PKN ORLEN a spółkami należącymi do grupy Shell w okresie od 27 lipca 2013 roku do 31 stycznia 2014 roku wynosi około mln PLN. UMOWY POZOSTAŁE W dniu 30 stycznia 2014 roku została zawarta umowa bezterminowa pomiędzy PKN ORLEN a Kolporter Sp. z o.o. S.K.A. ( Kolporter ) dotycząca dostawy przez Kolporter towarów pozapaliwowych na stacje paliw prowadzone przez PKN ORLEN. Szacunkowa wartość netto umowy w okresie pierwszych pięciu lat jej trwania wynosi około mln PLN. 2.7 Istotne postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej Postępowania, w których spółki z Grupy Kapitałowej ORLEN są stroną pozwaną Postępowania, których wartość stanowi więcej niż 10% kapitałów własnych Ryzyko dotyczące zbycia aktywów i wierzytelności w związku z nabyciem akcji Unipetrol Sprawa dotyczyła zapłaty odszkodowania z tytułu szkód będących między innymi wynikiem zarzucanych PKN ORLEN w pozwie przez Agrofert Holding a.s. czynów nieuczciwej konkurencji oraz rzekomo bezprawnego naruszenia dobrego imienia firmy Agrofert Holding a.s., w związku z nabyciem przez PKN ORLEN akcji spółki UNIPETROL a.s. Wyrokiem z dnia 21 października 2010 roku Trybunał Arbitrażowy w Pradze oddalił w całości powództwo Agrofert Holding a.s. przeciwko PKN ORLEN o zapłatę mln PLN przeliczone kursem z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada mln CZK) wraz z odsetkami oraz zobowiązał Agrofert Holding a.s. do pokrycia kosztów postępowania poniesionych przez PKN ORLEN. Orzeczenie Trybunału Arbitrażowego z 21 października 2010 roku zakończyło ostatnie z czterech postępowań arbitrażowych zainicjowanych przez Agrofert Holding a.s. W dniu 3 października 2011 roku PKN ORLEN otrzymał z sądu powszechnego w Pradze (Republika Czeska) skargę o uchylenie Sądu Arbitrażowego przy Czeskiej Izbie Gospodarczej i Czeskiej Izbie Rolnej w Pradze wydanego dnia 21 października 2010 roku. Po przeprowadzeniu postępowania sądowego skarga ta została oddalona przez sąd w Pradze wyrokiem z dnia 24 stycznia 2014 roku. PKN ORLEN uważa, że rozstrzygnięcia zawarte w wyroku Sądu Arbitrażowego z dnia 21 października 2010 roku oraz w wyroku sądu powszechnego w Pradze z dnia 24 stycznia 2014 roku są słuszne i podejmie wszelkie niezbędne środki prawne w celu utrzymania ich w mocy. Agrofert może zaskarżyć wydany przez sąd wyrok, w terminie 15 dni od otrzymania jego uzasadnienia. Uzasadnienie wyroku nie zostało dotychczas doręczone do PKN ORLEN. Pozostałe istotne postępowania, których łączna wartość nie przekracza 10% kapitałów własnych Postępowania podatkowe W wyniku przeprowadzonego przez Urząd Celny postępowania, ustalono zobowiązania podatkowe z tytułu podatku akcyzowego za okres maj - wrzesień 2004 roku w kwocie około 100 mln PLN. Rafineria Trzebinia S.A. złożyła odwołanie od przedmiotowych decyzji. W grudniu 2005 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie (Dyrektor IC) utrzymał w mocy decyzje organu pierwszej instancji. Spółka złożyła skargę na wyżej wymienione decyzje. Wyrokiem z dnia 12 listopada 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) przychylił się do skargi wniesionej przez Rafinerię Trzebinia S.A., uchylając decyzje Dyrektora IC. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

24 maj-sierpień 2004 W dniu 25 września 2009 roku Naczelnik Urzędu Celnego w Krakowie (organ pierwszej instancji) wydał decyzje zwiększające zobowiązania z tytułu podatku akcyzowego za miesiące maj - sierpień 2004 roku o kwotę około 80 mln PLN. W dniu 14 października 2009 roku Rafineria Trzebinia S.A. odwołała się od powyższych decyzji do Dyrektora Izby Celnej w Krakowie. W dniu 22 stycznia 2010 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie uchylił decyzje organu pierwszej instancji w całości i przekazał sprawy do ponownego rozpatrzenia. W dniu 23 marca 2011 roku Naczelnik Urzędu Celnego zawiesił postępowania. Rafineria Trzebinia S.A. wniosła do WSA w Krakowie skargi na decyzje Dyrektora Izby Celnej. W dniu 20 kwietnia 2011 roku WSA oddalił skargi Rafinerii Trzebinia. W dniu 29 czerwca 2011 roku spółka złożyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) skargę kasacyjną od wyroku WSA. W dniu 20 marca 2013 roku NSA oddalił skargę kasacyjną. W dniu 3 lipca 2013 roku Naczelnik Urzędu Celnego w Krakowie wydał postanowienia, na bazie których podjęte zostały postępowania w sprawie określenia wysokości podatku akcyzowego za okres maj-sierpień 2004 roku. Rafineria Trzebinia S.A. oczekuje na decyzje określające zobowiązania za miesiące maj - sierpień Dyrektor Urzędu Celnego w Krakowie przedłużył termin na wydanie decyzji do dnia 7 maja 2014 roku. Grupa utworzyła w 2013 roku rezerwę na szacowane skutki powyższych decyzji. wrzesień 2004 W dniu 16 stycznia 2009 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) w Warszawie w zakresie podatku akcyzowego za miesiąc wrzesień 2004 roku, którą NSA wyrokiem w dniu 25 sierpnia 2009 roku oddalił. Postępowanie powróciło na etap postępowania w Urzędzie Celnym. W dniu 24 listopada 2010 roku Naczelnik Urzędu Celnego w Krakowie ponownie wydał decyzję określającą zobowiązanie z tytułu podatku akcyzowego za wrzesień 2004 roku w kwocie 38 mln PLN. W dniu 15 grudnia 2010 roku Rafineria Trzebinia S.A. wniosła odwołanie od powyższej decyzji do Dyrektora Izby Celnej w Krakowie. W dniu 9 maja 2011 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie wydał decyzję utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego. W dniu 19 maja 2011 roku Rafineria Trzebinia S.A. złożyła skargę do WSA w Krakowie na decyzję Dyrektora Izby Celnej, a w dniu 13 czerwca 2011 roku uzupełnienie tej skargi. W dniu 25 stycznia 2012 roku WSA w Krakowie oddalił skargę Rafinerii Trzebinia S.A. i wydał wyrok podtrzymujący decyzję Dyrektora Izby Celnej w Krakowie w zakresie zobowiązania w podatku akcyzowym w wysokości 38 mln PLN za miesiąc wrzesień 2004 roku. W dniu 28 marca 2012 roku spółka złożyła skargę kasacyjną do NSA od wyżej wskazanego wyroku WSA. W dniu 7 października 2013 roku NSA oddalił skargę Rafinerii Trzebinia S.A. Zobowiązanie z tytułu podatku za wrzesień 2004 roku będące przedmiotem sporu było objęte rezerwą utworzoną w latach ubiegłych. Rafineria Trzebinia S.A. uregulowała całość zobowiązania. Tym samym sprawa podatku akcyzowego za wrzesień 2004 roku została zakończona. Opłata przesyłowa w rozliczeniach z ENERGA OPERATOR S.A. (następcą prawnym Zakładu Energetycznego Płock S.A.) Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego PKN ORLEN uczestniczy w dwóch postępowaniach sądowych dotyczących rozliczenia opłaty systemowej z ENERGA - OPERATOR S.A. Kwestię będącą przedmiotem postępowań sądowych, reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 grudnia 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energią elektryczną. Powyższe rozporządzenie zgodnie z 36 zmieniło sposób rozliczania opłaty systemowej stanowiącej składnik opłaty przesyłowej wprowadzając zgodnie z 37 możliwość innego sposobu ustalenia tej opłaty. Postępowanie sądowe, w którym PKN ORLEN jest stroną pozwaną: Przedmiotem postępowania sądowego jest rozliczenie spornej opłaty systemowej, za okres od dnia 5 lipca 2001 roku do dnia 30 czerwca 2002 roku. Obowiązek rozliczenia opłaty przesyłowej wynika z umowy pomiędzy ENERGA OPERATOR S.A. a PKN ORLEN w sprawie sprzedaży energii elektrycznej, która zawarta została bez rozstrzygnięcia kwestii rozliczeń spornych, dotyczących opłaty systemowej. W 2003 roku ENERGA - OPERATOR S.A. zawezwał PKN ORLEN do próby ugodowej w trybie pojednawczym, a następnie pozwał PKN ORLEN. W 2004 roku Sąd wydał nakaz zapłaty należności z tytułu tak zwanej opłaty systemowej przez PKN ORLEN na rzecz ENERGA - OPERATOR S.A. w wysokości 46 mln PLN. W sprzeciwie od nakazu zapłaty PKN ORLEN wniósł o oddalenie powództwa w całości. W dniu 25 czerwca 2008 roku Sąd Okręgowy wydał w przedmiotowej sprawie wyrok i oddalił powództwo ENERGA -OPERATOR S.A. w całości oraz zasądził na rzecz PKN ORLEN zwrot kosztów postępowania. We wrześniu 2008 roku ENERGA - OPERATOR S.A. złożyła apelację od powyższego wyroku. Sąd Apelacyjny w Warszawie po rozpoznaniu apelacji ENERGA - OPERATOR S.A. w dniu 10 września 2009 roku zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 25 czerwca 2008 roku i zasądził zapłatę przez PKN ORLEN na rzecz ENERGA - OPERATOR S.A. kwoty 46 mln PLN powiększonej o odsetki ustawowe i zwrot kosztów postępowania. W dniu 30 września 2009 roku PKN ORLEN dokonał zapłaty. W dniu W dniu 4 lutego 2010 roku Spółka złożyła skargę kasacyjną, która została przyjęta przez Sąd Najwyższy do rozpoznania. W dniu 28 stycznia 2011 roku Sąd Najwyższy po przeprowadzeniu rozprawy kasacyjnej uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd Apelacyjny. W marcu 2011 roku ENERGA - OPERATOR S.A. dokonała zwrotu części zapłaconej przez PKN ORLEN kwoty w wysokości 30 mln PLN. Wyrokiem z dnia 4 sierpnia 2011 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił wyrok Sądu I instancji i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania do Sądu Okręgowego w Warszawie. W dniu 28 listopada 2011 roku ENERGA OPERATOR S.A. dokonała na rzecz PKN ORLEN zapłaty kwoty 46 mln PLN, tytułem zwrotu dalszej części kwoty zapłaconej przez PKN ORLEN na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 września 2009 roku. W toku ponownego rozpoznania sprawy odbyły się rozprawy sądowe w dniach 30 kwietnia 2012 roku i 19 listopada 2012 roku. Została sporządzona opinia przez biegłego sądowego w zakresie wyliczenia szkody. W dniach 2 lipca i 21 listopada 2013 roku odbyły się kolejne SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

25 rozprawy przed Sądem Okręgowym w Warszawie, na których analizowane były kwestie dowodowe. Sąd wyznaczył termin następnej rozprawy na 31 marca 2014 roku. Postępowanie sądowe, w którym PKN ORLEN jest interwenientem ubocznym: W 2004 roku PKN ORLEN został wezwany przez sąd w charakterze przypozwanego w sprawie z powództwa PSE Operator S.A. (następcy prawnego PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., działającej uprzednio pod nazwą Polskie Sieci Elektroenergetyczne) przeciwko ENERGA - OPERATOR S.A. Na posiedzeniu Sądu Apelacyjnego w Warszawie w dniu 4 lutego 2014 roku PSE Operator S.A. i Energa-Operator S.A. zawarły ugodę sądową w przedmiocie roszczeń objętych sporem, która zakończyła postępowanie sądowe w sprawie. Wobec zawarcia ugody Sąd Apelacyjny umorzył postępowanie w sprawie. Ugoda nie skutkuje powstaniem zobowiązań dla PKN ORLEN, który był jedynie interwenientem ubocznym po stronie pozwanej. Pozew I.P.-95 s.r.o. przeciwko UNIPETROL RPA s.r.o. o odszkodowanie W dniu 23 maja 2012 roku UNIPETROL RPA s.r.o. otrzymał z Sądu Okręgowego w Ostrawie pozew spółki I.P.-95 s.r.o. o odszkodowanie związane ze złożeniem przez UNIPETROL RPA s.r.o. w listopadzie 2009 roku wniosku o ogłoszenie upadłości spółki I.P.-95 s.r.o. Łączna wartość odszkodowania wynosi około 271 mln PLN przeliczone według kursu z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada mln CZK). UNIIPETROL RPA s.r.o. jest jednym z ośmiu podmiotów pozwanych solidarnie o zapłatę wyżej wymienionej kwoty. W ocenie UNIPETROL RPA s.r.o. roszczenie jest bezpodstawne. Sprawa jest w toku przed Sądem Okręgowym w Ostrawie. Strony oczekują na wyznaczenie terminu pierwszej rozprawy Postępowania, w których spółki z Grupy ORLEN były stroną pozywającą Postępowanie arbitrażowe przeciwko Yukos International UK B.V. W dniu 15 lipca 2009 roku PKN ORLEN złożył w Sądzie Arbitrażowym przy Międzynarodowej Izbie Handlowej (ICC) wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego przeciwko Yukos International UK B.V. z siedzibą w Holandii w związku z transakcją nabycia akcji AB ORLEN Lietuva (dawniej AB Mazeikiu Nafta). Roszczenia PKN ORLEN dotyczą niezgodności ze stanem faktycznym niektórych oświadczeń Yukos International dotyczących sytuacji spółki AB ORLEN Lietuva na dzień zamknięcia transakcji nabycia przez PKN ORLEN akcji AB ORLEN Lietuva. W dniu 14 września 2009 roku Yukos International złożył odpowiedź na wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego, w którym wniósł o oddalenie całości żądań PKN ORLEN oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. Podczas pierwszego posiedzenia Trybunału Arbitrażowego w Londynie PKN ORLEN i Yukos International uzgodniły m.in. harmonogram postępowania oraz zakres kompetencji Trybunału Arbitrażowego. Zgodnie z tym harmonogramem PKN ORLEN złożył w dniu 3 maja 2010 roku pozew, w którym dochodzi od Yukos International zapłaty kwoty 753 mln PLN przeliczone kursem z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada 250 mln USD) wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania. Przedmiotowa kwota pieniężna zdeponowana została na rachunku zastrzeżonym, jako część ceny za akcje AB ORLEN Lietuva, w celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń PKN ORLEN wobec Yukos International. W dniu 31 grudnia 2010 roku, Yukos International złożył odpowiedź na pozew, w którym uznał roszczenia PKN ORLEN za bezzasadne oraz wniósł o ich oddalenie w całości oraz zasądzenie na rzecz Yukos International zwrotu kosztów postępowania. W dniu 29 kwietnia 2013 roku PKN ORLEN otrzymał wyrok Trybunału Arbitrażowego przy Międzynarodowej Izbie Handlowej (ICC) oddalający w całości roszczenia PKN ORLEN oraz zobowiązał PKN ORLEN do pokrycia kosztów postępowania poniesionych przez Yukos International. W dniu 28 maja 2013 roku PKN ORLEN złożył skargę do High Court of Justice, Queen s Bench Division, Commercial Court (Wysoki Sąd Sprawiedliwości, Wydział Ławy Królowej, Sąd Handlowy) w Londynie o uchylenie wyżej wymienionego wyroku z dnia 15 kwietnia 2013 roku. W dniu 18 lipca 2013 roku PKN ORLEN otrzymał decyzję High Court of Justice, Queen s Bench Division, Commercial Court oddalającą skargę PKN ORLEN. Tym samym sprawa została zakończona. Postępowanie o naprawienie szkody poniesionej przez Rafinerię Trzebinia S.A. Rafineria Trzebinia S.A. występuje jako oskarżyciel posiłkowy w sprawie karnej prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Krakowie dotyczącej nadużyć związanych z wykonaniem inwestycji instalacji do estryfikacji olejów roślinnych, w wyniku których Rafineria Trzebinia S.A. miała ponieść szkodę szacowaną na 79 mln PLN. Akt oskarżenia w niniejszej sprawie wniesiony został w grudniu 2010 roku. Spółka złożyła wniosek o orzeczenie wobec oskarżonych obowiązku naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody. W dniu 12 lutego 2013 roku sąd umorzył postępowanie. Spółka wniosła zażalenie na tę decyzję. Postanowieniem z dnia 21 maja 2013 roku Sąd Apelacyjny w Krakowie uchylił postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie o umorzeniu postępowania. W rezultacie w toku jest postępowanie przed sądem pierwszej instancji. Sąd Okręgowy w Krakowie stwierdził swą niewłaściwość i postanowił o przekazaniu sprawy do rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Chrzanowie. Oczekiwane jest wyznaczenie terminu rozprawy. Postępowanie z powództwa Orlen Lietuva o naprawienie szkody z tytułu wypadku w Terminalu w Butingė AB Orlen Lietuva jest stroną powodową w postępowaniu przeciwko RESORT MARITIME S.A., The London Steamship Owners Mutual Insurance Association Limited, Sigma Tankers Inc., Cardiff Maritime Inc., Heidenreich Marine, Heidenreich Maritime Inc. oraz Heidmar Inc. o zapłatę odszkodowania za szkodę spowodowaną kolizją tankowca w infrastrukturę przeładunkową Terminala w Butingė w dniu 29 grudnia 2005 roku. Łączna kwota roszczenia wynosi około 72 mln PLN przeliczone po kursie z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada około 60 mln LTL). SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

26 Postępowanie toczy się w pierwszej instancji przed sądem okręgowym w Kłajpedzie. Do tej pory sąd nie wyznaczył kolejnych czynności procesowych. Postępowania podatkowe Spółka UNIPETROL RPA s.r.o., jako następca prawny CHEMOPETROL a.s., jest stroną w postępowaniu dotyczącym ustalenia ważności podatkowej ulgi inwestycyjnej na rok UNIPETROL RPA s.r.o domaga się zwrotu podatku dochodowego zapłaconego przez CHEMOPETROL a.s. w 2006 roku za rok 2005 w związku z brakiem zastosowania ulgi inwestycyjnej. Wartość przedmiotu sporu wynosi około 49 mln PLN przeliczone po kursie z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada około 325 mln CZK). W dniu 11 grudnia 2013 roku Sąd w Usti nad Labem (Czechy) wydał wyrok, w którym uchylił decyzje organów podatkowych dotyczące zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym UNIPETROL RPA s.r.o. w kwocie około 325 mln CZK. Postępowanie arbitrażowe przeciwko Basell Europe Holding B.V. W dniu 20 grudnia 2012 roku PKN ORLEN przesłał do Basell Europe Holdings B.V. wezwanie wszczynając postępowanie arbitrażowe ad hoc w związku z Umową Joint Venture zawartą w 2002 roku pomiędzy PKN ORLEN a Basell Europe Holdings B.V. PKN ORLEN dochodzi odszkodowania na rzecz swoją lub - w zależności od decyzji sądu - na rzecz Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. Odszkodowanie dotyczy ceny produktów Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o., które nabywa Basell Sales & Marketing Company B.V. (spółka powiązana z Basell Europe Holdings B.V. w rozumieniu wyżej wymienionej Umowy Joint Venture) dla celów ich dalszej odsprzedaży w swojej sieci. Postępowanie arbitrażowe toczy się w Londynie przed Trybunałem Arbitrażowym ad hoc. W dniu 10 czerwca 2013 roku Trybunał Arbitrażowy wydał Zarządzenie Proceduralne, w którym potwierdził ukonstytuowanie się Trybunału Arbitrażowego, a ponadto ustalił pierwszy, niepełny harmonogram postępowania arbitrażowego. W dniu 22 sierpnia 2013 roku PKN ORLEN złożył pozew przeciwko Basell Europe Holdings B.V. W dniu 1 listopada 2013 roku Basell Europe Holdings B.V. złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie roszczeń podniesionych przez PKN ORLEN. W dniu 27 lutego 2014 roku PKN ORLEN złożył swoje stanowisko w sprawie (Statement of Reply), w którym zostały zaktualizowane kwoty roszczeń zgłoszonych w pozwie w ten sposób, że PKN ORLEN wnosi m.in. o zasądzenie od Basell Europe Holdings B.V. rzecz Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. kwoty 124 mln PLN przeliczone po kursie z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada 30 mln EUR) powiększonej o odsetki lub alternatywnie o zasądzenie od Basell Europe Holdings B.V. na rzecz PKN ORLEN kwoty 57 mln PLN z zastrzeżeniem, że kwoty mogą być zaktualizowane w toku postępowania arbitrażowego. Rozprawa zaplanowana jest w dniach 2-6 czerwca 2014 roku. Postępowanie przeciwko Aon UK Limited AB Orlen Lietuva wystąpiła jako powód w postępowaniu przeciwko Aon UK Limited, w którym domaga się odszkodowania za szkody poniesione z powodu nienależytego wykonania umowy o świadczenie usług brokerskich, w konsekwencji których AB Orlen Lietuva nie uzyskała pełnego odszkodowania za straty wynikłe z pożaru rafinerii z 2006 roku. Wartość roszczenia AB Orlen Lietuva wynosi od około 108 mln PLN do około 377 mln PLN przeliczone kursem z dnia 31 grudnia 2013 roku (co odpowiada kwocie od około 36 mln USD do około 125 mln USD) w zależności od przyjętych metod kalkulacji, które będą przedmiotem badania w postępowaniu sądowym. Postępowanie toczy się w pierwszej instancji przed sądem w Wielkiej Brytanii. Trwa składanie przez strony pism zawierających oświadczenia świadków i opinie biegłych. Ostateczny termin rozprawy nie został wyznaczony. 2.8 Istotne transakcje w Grupie ORLEN na warunkach innych niż rynkowe W 2013 roku w Grupie ORLEN nie wystąpiły istotne transakcje zawarte z podmiotami powiązanymi na warunkach innych niż rynkowe. 2.9 Zatrudnienie, polityka i realizowane programy kadrowe w Grupie ORLEN W 2013 roku polityka zatrudnienia w Grupie ORLEN koncentrowała się na dwóch kluczowych aspektach. Pierwszy z nich dotyczył procesów restrukturyzacyjnych przeprowadzanych w Grupie Unipetrol i Grupie ORLEN Lietuva. Drugi element to działania rozwojowe związane ze zwiększeniem przez spółkę ORLEN Upstream Sp. z o.o. skali działalności segmentu wydobycie, wejściem na nowe rynki oraz pozyskaniem nowych kontraktów przez spółki ORLEN Asfalt Sp. z o.o. i ORLEN Wir Sp. z o.o. W efekcie powyższych działań zatrudnienie na koniec 2013 roku w Grupie ORLEN uległo zmniejszeniu o 391 osób do poziomu osób. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

27 WYKRES 1. Struktura zatrudnienia w Grupie ORLEN w grupach zawodowych w 2013 roku. WYKRES 2. Stan zatrudnienia na koniec 2013 i 2012 roku w spółkach Grupy ORLEN. Polityka zarządzania potencjałem pracowników ( HR ) W końcu 2012 roku została przyjęta Polityka zarządzania potencjałem pracowników, w ramach której wdrożono w spółkach Grupy ORLEN system wartości, procedury rekrutacji, adaptacji i szkoleń, wytyczne w zakresie oddelegowań zagranicznych, tzw. benchmark wynagrodzeń oraz założenia do budowy systemowych rozwiązań płacowych. Konsekwentne wdrażanie przyjętych w Polityce rozwiązań w wielu spółkach podniesie poziom standardów HR, a także pozwoli na spójne zarządzanie funkcją HR w całej Grupie ORLEN. Polityka rekrutacji W 2013 roku kontynuowano politykę rekrutacyjną Grupy ORLEN ukierunkowaną na pozyskanie wysokiej klasy specjalistów, których wiedza oraz kompetencje w połączeniu z doświadczeniem i profesjonalizmem obecnych pracowników zapewnią ciągłość oraz najwyższy poziom realizowanych przez Grupę ORLEN procesów biznesowych, jak również pozwolą przekształcać PKN ORLEN w zintegrowany koncern paliwowoenergetyczny. W sposób szczególny koncentrowano się na pozyskiwaniu kluczowych kompetencji dla obszarów obejmujących segmenty wydobycie i energetyka. Poszerzenie Grupy ORLEN o spółkę TriOil umożliwiło pozyskanie kadry ze specjalistyczną wiedzą z zakresu poszukiwania i wydobycia węglowodorów. W obszarze energetyki koncentrowano się na pozyskaniu ekspertów technicznych do nowej inwestycji elektrowni gazowo-parowej we Włocławku. Z uwagi na innowacyjność techniczną inwestycji konieczne stało się pozyskanie zasobów kadrowych spoza granic Polski. Podejmowano działania ukierunkowane na współpracę ze środowiskiem akademickim i zainteresowanie studentów i absolwentów rozwojem w w/w obszarach w ramach Grupy ORLEN. PKN ORLEN uczestniczył w Targach Pracy na uczelniach technicznych oraz wspierał studentów i SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

28 absolwentów w pozyskiwaniu doświadczeń zawodowych poprzez organizację praktyk i staży. Dodatkowo realizowane były projekty edukacyjne w formie warsztatów dla studentów ze szczególnym uwzględnieniem tematyki dotyczącej obszaru wydobycia. Kontynuowano tzw. Program Adaptacji, dzięki któremu nowozatrudnieni pracownicy poznają działalność Grupy ORLEN i jej kulturę organizacyjną. Oprócz spotkania inauguracyjnego i udziału w warsztatach z ekspertami, pracownicy w ramach Programu Adaptacji realizują również szkolenie e- learningowe obejmujące swoim zakresem zarówno historię, jak i aktualne kwestie organizacyjne i pracownicze. W 2013 roku blok tematyczny Programu Adaptacji został rozszerzony o interaktywny program szkoleniowy dotyczący wartości i zasad postępowania oraz o spotkanie nowozatrudnionych pracowników z Rzecznikiem ds. Etyki. Rozwój i szkolenia Działania w zakresie rozwoju i szkoleń koncentrowały się, podobnie jak w roku poprzednim, na wzmacnianiu kompetencji pracowników pod kątem zabezpieczenia celów biznesowych oraz kształtowania pożądanej kultury organizacyjnej. Kluczowym celem działań szkoleniowo-rozwojowych w minionym roku był rozwój kompetencji menedżerskich. W roku 2013 wdrożono wielomodułową akademię rozwoju przywództwa w formie warsztatów kształtujących umiejętności menedżerskie w obszarze zarządzania zespołem, budowa jego potencjału, feedback u i coaching u w pracy menedżera oraz wykładów poruszających idee Wartości. W 2013 roku kontynuowane były również kluczowe projekty rozwojowe, w tym projekt dla talentów oraz warsztaty rozwojowe dla pracowników obszaru produkcji i logistyki (Liga Mistrzów, Program rozwojowy dla operatorów). W ramach wszystkich działań szkoleniowo-rozwojowych w Grupie ORLEN uruchomiono w 2013 roku ponad 9 tys. szkoleń. Praktyki studenckie i programy stażowe PKN ORLEN troszczy się o rozwój zawodowy nie tylko swoich pracowników, ale również osób młodych, absolwentów uczelni wyższych oraz szkół średnich, stwarzając im możliwość zdobycia pierwszych doświadczeń zawodowych dzięki uczestnictwie w programach praktyk, czy staży. PKN ORLEN organizuje praktyki indywidualne, grupowe oraz dyplomowe. Od 2002 roku PKN ORLEN we współpracy z Urzędami Pracy na terenie całego kraju realizuje Program Stażowy, w ramach którego stażyści odbywają kilkumiesięczne płatne staże w różnych obszarach firmy. Po raz kolejny w 2013 roku PKN ORLEN był fundatorem trzech płatnych praktyk w ramach ogólnopolskiego konkursu Grasz o staż organizowanego przez firmę PwC Polska. W 2013 roku łącznie ponad 350 osób odbyło praktyki i staże w PKN OREN. Oprócz programów praktyk czy staży, do uczniów i studentów w 2013 roku skierowano również działania edukacyjno informacyjne: Dzień Wiedzy z ORLENEM cykl spotkań na uczelniach, których celem było informowanie o działalności i innowacyjności PKN ORLEN. Podczas spotkań eksperci z PKN ORLEN przybliżali tematykę związaną z produkcją produktów rafineryjnych i petrochemicznych, a studenci mieli możliwość skonfrontowania wiedzy teoretycznej z najlepszymi praktykami rynkowymi, dzień otwarty w Zespole Rekrutacji Pytanie o rekrutowanie, którego celem było budowanie kultury otwartości i dostępu do informacji, wspieranie lokalnego rynku pracy oraz wsparcie edukacyjne, dzięki któremu uczniowie, studenci i absolwenci mają możliwość uzyskania szerszych informacji dotyczących metod aplikowania, reprezentacja PKN ORLEN na targach pracy: Inżynierskie Targi Pracy w Warszawie, Targi Pracy w Płocku, Akademickie Targi Pracy w Łodzi, Targi Pracy na Akademii Górniczo Hutniczej oraz Targi Pracy na Politechnice Śląskiej, uczestnictwo w projekcie Case Week zorganizowanie przez przedstawicieli obszaru finansów dla studentów Politechniki Warszawskiej case study Zarządzanie Łańcuchem Dostaw w działalności operacyjnej PKN ORLEN wyzwania, optymalizacja, narzędzia. Rozwój Funkcji HR W ramach projektu centralizacji procesów kadrowo-płacowych kontynuowano budowę Centrum Transakcyjnego ( CT ) w ramach struktury ORLEN Księgowość Sp z o.o. (od 1 stycznia ORLEN Centrum Usług Korporacyjnych Sp. z o.o.). W 2013 roku przeprowadzono migrację procesów kadrowo-płacowych z kolejnych spółek zależnych i na koniec 2013 roku CT obsługiwało łącznie 35 spółek Grupy ORLEN. W 2013 roku rozpoczęto kolejny etap budowy CT skoncentrowany na ujednoliceniu kadrowych systemów informatycznych. W ramach tego etapu wdrożono system SAP HR w Grupach Rafinerii Trzebinia i Rafinerii Jedlicze. Ponadto przygotowano i wdrożono w 11 spółkach aplikację Self Service, która jest dedykowanym dla Grupy ORLEN rozwiązaniem wspierającym obieg dokumentów kadrowych. Wprowadzona w poprzednich latach funkcja HR Biznes Partnera w znacznym stopniu ułatwia wprowadzanie nie tylko rozwiązań czysto HRowych, ale także innych ważnych z punktu widzenia spółek projektów. W 2013 roku HR Biznes Partnerzy w znacznym stopniu wspierali wdrożenie Wartości PKN ORLEN. Dzięki objęciu całej Grupy ORLEN wsparciem HR Biznes Partnerów udało się przeprowadzić zgodnie z harmonogramem wdrożenie Polityki zarządzania potencjałem pracowników oraz Wartości i zasad postępowania spójnych dla całej Grupy ORLEN. Dialog społeczny i świadczenia socjalne Grupa ORLEN dba o prowadzenie dialogu społecznego opartego na niezależności stron, działaniu zgodnym z prawem, a także zaufaniu, wzajemnym szukaniu kompromisu i przestrzeganiu przyjętych reguł. Obowiązujące w PKN ORLEN zasady dialogu społecznego oparte są na regulacjach wewnętrznych oraz wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, co pozwala na budowanie konstruktywnych i trwałych rozwiązań we współpracy z przedstawicielami pracowników. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

29 Grupa ORLEN zapewnia pracownikom wsparcie również w formie świadczeń socjalnych, takich jak dofinansowanie do wypoczynku lub leczenia sanatoryjnego, opieki nad dzieckiem, wypoczynku dzieci i młodzieży, wyprawki szkolnej, zajęć rekreacyjno-sportowych oraz działalności kulturalno-oświatowej, bezzwrotne zapomogi, zwrotne pożyczki na cele mieszkaniowe, zakup upominków świątecznych dla dzieci pracowników. Opieka medyczna Spółka zapewnienia szeroko pojętą profilaktykę zdrowotną obejmującą profilaktyczną opiekę medyczną wykraczającą poza zakres medycyny pracy: specjalistyczne konsultacje lekarskie, zabiegi ambulatoryjne, badania diagnostyczne, rehabilitacja, szczepienia, profilaktyczne programy zdrowotne realizowane we współpracy z ORLEN Medica w Płocku i Wojskowym Instytutem Medycznym w Warszawie. Pracodawca Przyjazny Rodzinie Jako firma wdrażająca nowoczesne rozwiązania zmierzające do zachowania równowagi pomiędzy aktywnością zawodową a życiem rodzinnym, PKN ORLEN wprowadził w 2013 roku projekt Pracodawca Przyjazny Rodzinie, zawierający takie rozwiązania jak dodatkowe dwa dni opieki nad dzieckiem do 3 roku życia, dodatkowo godzina na karmienie, przesyłanie do kobiet na urlopach macierzyńskich, wychowawczych informacji z życia firmy, szybka ścieżka dostępu do lekarza pediatry specjalny numer telefonu, z możliwością konsultacji telefonicznej, dodatkowe badania w przebiegu ciąży fizjologicznej i patologicznej, pokoje dla matek karmiących. Działania związane z zapewnieniem równowagi pomiędzy pracą zawodową a życiem rodzinnym są wdrażane także w Grupie ORLEN. Nagrody i certyfikaty Polityka i praktyki kadrowe zostały zbadane przez niezależne organizacje. Analizowane były świadczenia podstawowe, świadczenia dodatkowe, warunki pracy, szkolenia, rozwój kariery zawodowej oraz zarządzanie kulturą organizacyjną firmy. Efektem oceny było przyznanie w 2013 roku następujących wyróżnień: certyfikat Top Employers 2013 przyznany po wielostopniowym procesie certyfikacji przez niezależną firmę zewnętrzną, Instytut Corporate Research Foundation (CRF); certyfikat Universum TOP 10 Ideal Employer 2013 Student Survey przyznawany na podstawie wyników badania na próbie ponad 25 tys. osób; I miejsce w branży Energetyka, Gaz, Paliwa, Chemia w badaniu Najbardziej pożądani pracodawcy w 2013 roku w opinii specjalistów i menedżerów przeprowadzonym przez firmę Antal International pod patronatem Business Centre Club; statuetka Pracodawcy dla Inżyniera 2013 roku studenci uczelni technicznych uznali PKN ORLEN za najlepszego Pracodawcę dla Inżyniera; miejsce w grupie dziesięciu firm, wyróżnionych tytułem Firma dla Inżyniera corocznym rankingu, który przedstawia listę firm najbardziej cenionych przez kadrę techniczną Wynagrodzenia organów zarządzających i nadzorujących TABELA 14. Wynagrodzenia wypłacone Członkom Zarządu Spółki pełniącym funkcję w 2013 roku oraz w latach poprzednich (tys. PLN). Wynagrodzenia Członków Zarządu Spółki, w tym: WYSZCZEGÓLNIENIE wynagrodzenia i inne świadczenia Dariusz Krawiec Sławomir Jędrzejczyk Piotr Chełmiński 1) Krystian Pater Grażyna Piotrowska-Oliwa 2) Marek Podstawa 3) Piotr Wielowieyski 4) premie za rok poprzedni Dariusz Krawiec Sławomir Jędrzejczyk Piotr Chełmiński Krystian Pater Marek Podstawa Grażyna Piotrowska-Oliwa SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

30 Wynagrodzenia Członków Zarządu Spółki pełniących funkcje w latach poprzednich, w tym: Wojciech Kotlarek Grażyna Piotrowska-Oliwa Marek Serafin 5) Ogółem: ) za okres od 10 marca 2012 roku 2) za okres pełnienia funkcji od 30 czerwca 2011 roku do 18 marca 2012 roku 3) za okres od 19 marca 2012 roku 4) delegowany do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu od 9 grudnia 2011 roku do 9 marca 2012 roku 5) dotyczy wypłaconego wynagrodzenia z tytułu zakazu konkurencji Na 31 grudnia 2013 roku oraz 31 grudnia 2012 roku pozostaje należne wynagrodzenie z tytułu odprawy byłego Członka Zarządu Marka Serafina w wysokości 570 tys. PLN. TABELA 15. Premie potencjalnie należne Członkom Zarządu Spółki za dany rok do wypłaty w roku kolejnym (tys. PLN). WYSZCZEGÓLNIENIE Dariusz Krawiec Sławomir Jędrzejczyk Piotr Chełmiński Krystian Pater Marek Podstawa Grażyna Piotrowska-Oliwa Ogółem: Wysokość premii została oszacowana na podstawie prognozy realizacji celów przez Członków Zarządu na rok TABELA 16. Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego Grupy ORLEN (tys. PLN). WYSZCZEGÓLNIENIE Wynagrodzenia i inne świadczenia członków kluczowego personelu kierowniczego: - pozostały kluczowy personel kierowniczy Spółki kluczowy personel kierowniczy spółek zależnych Grupy ORLEN Ogółem: Wzrost wynagrodzeń i innych świadczeń kluczowego personelu kierowniczego w Spółce wynika głównie z utworzenia nowych obszarów odpowiedzialnych za procesy produkcyjne (Główny Inżynier), sprzedażowe (Biuro Efektywności i Rozwoju Sprzedaży w Grupie ORLEN, Biuro Handlu Gazem) oraz komunikację wewnętrzną (Biuro Komunikacji Korporacyjnej). Spadek wynagrodzeń i innych świadczeń kluczowego personelu kierowniczego w spółkach zależnych Grupy ORLEN dotyczył głównie Grupy Unipetrol oraz Grupy ORLEN Lietuva w związku z optymalizacją zatrudnienia. W 2013 roku nastąpiła aktualizacja systemu premiowania dla kluczowej kadry menedżerskiej mająca na celu powiązanie z nowym systemem Wartości PKN ORLEN oraz zapewnienie wyższej elastyczności i motywacyjnego charakteru premii. Regulaminy funkcjonujące dla Zarządu PKN ORLEN, dyrektorów bezpośrednio podległych Zarządowi PKN ORLEN oraz pozostałych kluczowych stanowisk mają wspólne podstawowe cechy. Osoby objęte wyżej wymienionymi systemami premiowane są za realizację indywidualnych celów, wyznaczanych na początku okresu premiowego przez Radę Nadzorczą dla Członków Zarządu oraz przez Zarząd dla pracowników kluczowego personelu kierowniczego. Systemy Premiowania są spójne z Wartościami Spółki, promują współpracę pomiędzy poszczególnymi pracownikami i motywują do osiągania najlepszych wyników w skali Grupy ORLEN. Postawione cele mają charakter jakościowy i ilościowy, a rozliczane są po zakończeniu roku, na który zostały wyznaczone, na zasadach przyjętych w obowiązujących Regulaminach Systemów Premiowania. Regulamin daje ponadto możliwość wyróżnienia pracowników, którzy mają istotny wkład w osiągane wyniki. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

31 Wynagrodzenia Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki z tytułu zasiadania w Zarządach lub Radach Nadzorczych spółek zależnych, współkontrolowanych i stowarzyszonych (tys. PLN) Członkowie Zarządu PKN ORLEN zasiadający w roku 2013 i 2012 w Zarządach lub Radach Nadzorczych spółek zależnych, współkontrolowanych i stowarzyszonych Grupy ORLEN nie pobierali z tego tytułu wynagrodzenia, z wyłączeniem Unipetrol a.s., przy czym wynagrodzenia z tego tytułu przekazywane były na rzecz Fundacji ORLEN Dar Serca. Na dzień 31 grudnia 2013 roku czterech Członków Zarządu PKN ORLEN zasiadało w Radzie Nadzorczej Unipetrol a.s. TABELA 17. Wynagrodzenia Członków Rady Nadzorczej PKN ORLEN (tys. PLN). Wynagrodzenia Członków Rady Nadzorczej Spółki, w tym: WYSZCZEGÓLNIENIE Angelina Sarota 1) Cezary Banasiński 2) Paweł Białek 3) Grzegorz Borowiec Artur Gabor Michał Gołębiowski 4) Marek Karabuła 5) - 36 Krzysztof Kołach 6) - 4 Maciej Mataczyński 7) Cezary Możeński 8) 78 - Leszek Pawłowicz Piotr Wielowieyski 9) - 8 Janusz Zieliński 10) - 4 Ogółem: ) od 27 czerwca 2013 roku Przewodnicząca Rady Nadzorczej 2) za okres pełnienia funkcji od 12 stycznia 2012 roku 3) za okres pełnienia funkcji od 30 maja 2012 roku do 26 czerwca 2013 roku 4) za okres pełnienia funkcji od 12 stycznia 2012 roku 5) za okres pełnienia funkcji do 28 marca 2012 roku 6) za okres pełnienia funkcji do 12 stycznia 2012 roku 7) za okres pełnienia funkcji do 26 czerwca 2013 roku 8) za okres pełnienia funkcji od 27 czerwca 2013 roku 9) za okres pełnienia funkcji od 1 stycznia 2011 roku do 8 grudnia 2011 roku oraz od 10 marca 2012 roku do 28 marca 2012 roku, od 9 grudnia 2011 roku do 9 marca 2012 roku delegowany do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu 10) za okres pełnienia funkcji do 11 stycznia 2012 roku Umowy zawarte z osobami zarządzającymi o zakazie konkurencji i rozwiązaniu umowy na skutek odwołania z zajmowanego stanowiska Zgodnie z umowami Członkowie Zarządu PKN ORLEN zobowiązani są przez okres 6 lub 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej. W okresie tym uprawnieni są do otrzymywania wynagrodzenia w wysokości sześcio- lub dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, płatnego w równych ratach miesięcznych. Ponadto umowy przewidują wypłatę wynagrodzenia w przypadku rozwiązania umowy na skutek odwołania z zajmowanego stanowiska. Wynagrodzenie w takim przypadku wynosi sześcio- lub dwunastokrotność miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. W przypadku pozostałych spółek Grupy ORLEN Członkowie Zarządu standardowo zobowiązani są od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej przez okres 6 miesięcy. W tym okresie otrzymują wynagrodzenie w wysokości 50% sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, płatne w 6 równych ratach miesięcznych. Natomiast odprawa z tytułu odwołania z zajmowanego stanowiska wynosi standardowo trzy- lub sześciokrotność miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Polityka wynagrodzeń Zarządu PKN ORLEN oraz zasady jej ustalania zostały szczegółowo opisane w pkt 7.9 niniejszego Sprawozdania. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

32 3. DZIAŁALNOŚĆ GRUPY ORLEN 3.1 Wprowadzenie Rafineryjne aktywa produkcyjne Grupy ORLEN stanowią około 75% łącznych mocy wytwórczych w Polsce, Republice Czeskiej, Litwie, Łotwie Estonii. Grupa ORLEN zarządza kompleksem 7 rafinerii zlokalizowanych w Polsce (Płock, Trzebinia, Jedlicze), na Litwie (Możejki) oraz w Republice Czeskiej (Litvinov, Kralupy, Pardubice), będąc liderem sprzedaży paliw w Polsce i na Litwie. Produkcja rafineryjna jest w pełni zintegrowana z działalnością petrochemiczną w PKN ORLEN i Grupie Unipetrol, co zapewnia Grupie ORLEN silną pozycję na rynku petrochemicznym w Europie Środkowo-Wschodniej. Znaczna część paliw wyprodukowana w Grupie ORLEN sprzedawana jest za pośrednictwem własnej sieci detalicznej liczącej ponad stacji paliw w Polsce, Niemczech, Czechach i na Litwie oferujących klientom produkty i usługi najwyższej jakości. Głównymi produktami handlowymi Grupy ORLEN są: - w ramach segmentu rafineryjnego: benzyna, olej napędowy, lekki olej opałowy, paliwo Jet A-1, gaz płynny, ciężki olej opałowy; - w ramach segmentu petrochemicznego: etylen, propylen, polietylen, polipropylen, kwas tereftalowy, benzen, butadien, aceton, fenol, glikole, toluen, ortoksylen, PCW, granulaty PCW, saletra amonowa, soda kaustyczna, ług sodowy. Zgodnie z kierunkami Strategii na lata Grupa ORLEN koncentruje się na dynamicznym rozwoju nowych segmentów wydobycia i energetyki. Rozwój tych obszarów realizowany w drodze prowadzonych prac poszukiwawczych na złożach niekonwencjonalnych i konwencjonalnych oraz budowy elektrowni we Włocławku został dodatkowo wzmocniony poprzez akwizycję kanadyjskiej spółki wydobywczej TriOil Resources Ltd., dzięki czemu od grudnia 2013 roku Grupa ORLEN stała się również producentem ropy naftowej i gazu. SCHEMAT 2. Główne aktywa produkcyjne w regionie. Źródło: Oil&Gas Journal, wyliczenia własne PKN ORLEN, Concawe, Reuters, WMRC, EIA, NEFTE Compass, Transnieft. Procesy produkcyjne w rafineriach Grupy ORLEN opierają się głównie na rafinacji ropy zasiarczonej, której udział w 2013 roku wynosił około 92% całkowitego przetwarzanego wolumenu ropy naftowej. Stanowi to dodatkowy atut w stosunku do innych rafinerii wykorzystujących w produkcji ropę o niskiej zawartości siarki z uwagi na występujące z reguły dyskonto notowań ropy Ural w porównaniu do cen ropy Brent. Ropa niskosiarkowa jest przerabiana w rafinerii w Kralupach oraz rafineriach południowych. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

33 3.2 Działalność Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym Trendy rynkowe, pozycja i otoczenie konkurencyjne Spowolnienie gospodarcze w krajach Unii Europejskiej, nadpodaż mocy rafineryjnych, kontrowersyjna polityka klimatyczna, a także rosnąca konkurencja producentów paliw z Rosji i Bliskiego Wschodu oraz rewolucja łupkowa w USA wywierają od kilku lat presję na europejski sektor rafineryjny. Według danych IHS Cera zapotrzebowanie na paliwa w Europie spada nieprzerwanie od 2008 roku i w 2013 roku było o około 10% niższe niż 5 lat temu oraz o 1,3% niższe w porównaniu z rokiem Dalszemu obniżeniu uległ wskaźnik wykorzystania mocy produkcyjnych, który w Europie w 2013 roku wyniósł około 75% i był o (-) 6 p.p. niższy w porównaniu z rokiem Poważne zagrożenie dla europejskich producentów paliw stanowi realizacja kolejnych projektów inwestycyjnych na Bliskim Wschodzie. Coraz bardziej widoczna jest polityka producentów ropy, w tym głównie Rosji, zmierzająca do wytwarzania większej ilości produktów przetworzonych w miejsce sprzedaży surowca. Stopniowo modernizowane są zakłady produkcyjne, które do tej pory nie spełniały kryteriów Unii Europejskiej w zakresie jakości paliw. Dodatkowo, za sprawą zwiększonej produkcji węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych w USA, Europa traci możliwość eksportu nadwyżek benzyn na rynek amerykański. Wyzwaniem dla branży rafineryjnej w Europie są także Unijne wymagania dotyczące produkcji biopaliw czy ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Dostosowanie procesów produkcyjnych do prawa wspólnotowego w zakresie udziału biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw zużywanych w transporcie, wysokie kary za brak realizacji wyznaczonych poziomów czy zniesienie ulg podatkowych związanych z wykorzystywaniem biokomponentów i biopaliw przy produkcji paliw w znaczący sposób wpływają na koszty funkcjonowania koncernów naftowych w Europie. Dodatkowo, rygorystyczne przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska oraz emisji gazów cieplarnianych wpływają na pogorszenie konkurencyjności europejskich rafinerii w stosunku do przedsiębiorstw z Chin i Indii lub USA. Polskie koncerny paliwowe, po przeprowadzonych w ubiegłych latach modernizacjach, posiadają stosunkowo nowoczesne instalacje technologiczne. Zdolności produkcyjne polskich rafinerii w zakresie benzyn w całości zabezpieczają popyt krajowy a część produkcji jest dodatkowo kierowana na eksport. W przypadku oleju napędowego okresowe niedobory podaży są kompensowane importem. Biorąc pod uwagę powyższe wyzwania w strategii na lata filarami rozwoju segmentu rafineryjnego jest dalsza poprawa efektywności poprzez optymalizację przerobu ropy i uzysku paliw, obniżanie energochłonności procesów oraz wzmacnianie wartości aktywów poprzez optymalne nakłady inwestycyjne i realizację projektów o wysokiej rentowności przy jednoczesnym zachowaniu wysokich standardów ochrony środowiska. Największy kompleks rafineryjno-petrochemiczny Grupy ORLEN, którego przerób w 2013 roku wyniósł ponad 15 mln ton ropy, jest zlokalizowany w Płocku. Jest to jeden z najnowocześniejszych, zintegrowanych zakładów produkcyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej o mocach przerobowych jednostek konwersyjnych na poziomie 16,3 mln ton/rok. Według rankingu firmy Wood Mackenzie kompleks został sklasyfikowany jako tzw. Super-Site czyli rafineria o strategicznym znaczeniu, która charakteryzuje się dużą głębokością przerobu ropy naftowej, zintegrowaną z działalnością petrochemiczną i generującą wysokie marże. Dostawy ropy realizowane są głównie rurociągiem Przyjaźń oraz drogą morską przy wykorzystaniu rurociągu Pomorskiego. Rafinerie zlokalizowane na południu Polski (Trzebinia, Jedlicze) specjalizują się głównie w usługach związanych z magazynowaniem i dystrybucją paliw, produkcją biokomponentów, baz olejowych, olejów opałowych a także regeneracją olejów przepracowanych. Drugą co do wielkości rafinerią w Grupie ORLEN i zarazem jedyną rafinerią na rynku państw bałtyckich (Litwa, Łotwa i Estonia) jest rafineria należąca do AB ORLEN Lietuva. W 2013 roku przerób ropy naftowej wyniósł 9 mln ton, a dostawy ropy realizowane były drogą morską przez terminal w Butyndze. Moce produkcyjne litewskiej rafinerii wynoszące 10,2 mln ton/rok znacznie przewyższają zapotrzebowanie lokalnego rynku, co wymusza kierowanie części produktów na rynki europejskie oraz drogą morską na rynek amerykański. Obecne zmiany zachodzące na amerykańskim rynku paliw mają istotne znaczenie dla Grupy ORLEN Lietuva, której wolumeny w eksporcie morskim uległy zmniejszeniu o (-) 3% (r/r). Realizowane aktualnie programy poprawy efektywności w Grupie ORLEN Lietuva koncentrują się na pogłębieniu przerobu ropy naftowej i osiągnięciu wyższych uzysków paliw oraz zmniejszeniu energochłonności procesów produkcyjnych. Przerób ropy naftowej w Grupie Unipetrol jest realizowany przez rafinerie w Kralupach i Litvinovie i w 2013 roku wyniósł 3,6 mln ton. Główne źródło zaopatrzenia w surowiec do produkcji stanowią południowy odcinek rurociągu Przyjaźń dla rafinerii w Litvinovie oraz rurociągi TAL i IKL dla rafinerii w Kralupach. Rafineria w Litvinovie może być również zaopatrywana w surowiec przy wykorzystaniu rurociągu TAL i IKL. Do końca 2013 roku moce przerobowe rafinerii Grupy Unipetrol wynosiły 4,5 mln ton/rok. Zwiększenie udziału w spółce Ceska Rafinerska a.s. na mocy zawartej z Shell umowy z listopada 2013 roku, umożliwiło od I kwartału 2014 roku zwiększenie zdolności przerobowych rafinerii Grupy Unipetrol do poziomu 5,9 mln t/rok. Do największych konkurentów Grupy ORLEN w regionie należą: Grupa Lotos z siedzibą w Gdańsku jest drugą co do wielkości rafinerią w Polsce. Moce przerobowe rafinerii wynoszą 10,5 mln ton/rok. Rafineria Mitteldeutschland w Leuna/Spergau z Grupy Total położona w południowo-wschodnich Niemczech w odległości około 150 km od granicy polsko-niemieckiej jest najnowocześniejszą spośród wszystkich niemieckich rafinerii. Zdolność przerobowa rafinerii wynosi 12 mln ton/rok. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

34 Rafineria PCK w Schwedt położona na północny wschód od Berlina, w odległości około 20 km od granicy polsko-niemieckiej. Właścicielami rafinerii są międzynarodowe koncerny naftowe Shell, BP, Eni, Total i Rosneft. Moce przerobowe rafinerii wynoszą około 12 mln ton/rok. Rafineria Slovnaft jest zintegrowaną grupą rafineryjną, dystrybucyjną oraz petrochemiczną o dominującej pozycji w Republice Słowackiej, zlokalizowaną w pobliżu Bratysławy, około 350 km na południe od granicy z Polską. Zdolności przerobowe wynoszą około 6,0 mln ton/rok. Rafineria Mozyr jest jedną z dwóch znajdujących się na Białorusi rafinerii, której moce przerobowe wynoszą około 12 mln ton/rok. Sprawna infrastruktura logistyczna stanowi kluczowy element przewagi konkurencyjnej PKN ORLEN na rynku paliw oraz jest gwarancją bezpieczeństwa energetycznego państwa. Grupa ORLEN wykorzystuje sieć uzupełniających się elementów infrastruktury: terminali paliw, lądowych i morskich baz przeładunkowych, sieci rurociągów produktowych oraz transportu samochodowego i kolejowego. W ramach Grupy ORLEN do spółek prowadzących działalność w obszarze logistyki należą ORLEN KolTrans Sp. z o.o. i ORLEN Transport S.A. w Polsce oraz Unipetrol Doprava s.r.o. i Petrotrans s.r.o. w Republice Czeskiej. W roku 2013 logistyka produktów w Grupie ORLEN była realizowana za pomocą rurociągów, transportem kolejowym oraz cysternami samochodowymi. WYKRES 3. Struktura transportu paliw w Grupie ORLEN w 2013 roku. W 2013 roku transport rurociągowy był podstawową formą przesyłu surowców i produktów Grupy ORLEN. Łączna długość wykorzystywanych sieci rurociągów, w tym własnych i dzierżawionych w Polsce, Czechach i na Litwie, wynosiła ponad 2,1 tys. km. Na rynku polskim PKN ORLEN korzysta z 570 km rurociągów należących do Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" oraz infrastruktury własnej na odcinku Płock Ostrów Wielkopolski Wrocław o długości 379 km. Na potrzeby operacyjne w zakresie przyjęcia, magazynowania, wydania i przeładunku paliw w 2013 roku Grupa ORLEN na terenie Polski wykorzystywała łącznie 25 obiektów (własne terminale paliw i bazy podmiotów trzecich). Łączna pojemność magazynowa w ramach infrastruktury własnej oraz zawartych umów wynosiła na koniec 2013 roku około 7 mln m 3. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

35 SCHEMAT 3. Infrastruktura logistyczna wykorzystywana przez Grupę ORLEN w Polsce. W 2013 roku na rynku czeskim Grupa ORLEN korzystała z km rurociągów oraz z 12 baz magazynowo-dystrybucyjnych należących do państwowego operatora CEPRO oraz z 2 baz magazynowych wynajmowanych od podmiotów trzecich. W roku 2013 w celu optymalizacji wykorzystania sieci rurociągów w Czechach podpisano umowę pomiędzy Grupą Unipetrol oraz CEPRO dotyczącą połączenia terminala paliwowego Paramo z siecią rurociągową CEPRO. SCHEMAT 4. Infrastruktura logistyczna wykorzystywana przez Grupę ORLEN w Republice Czeskiej. W 2013 roku rafineria ORLEN Lietuva w dalszym ciągu nie korzystała z rurociągu przesyłowego Przyjaźń, który od 2006 roku jest wyłączony z pracy. Dostawy ropy realizowane są drogą morską przez terminal w Butyndze. Przez terytorium Litwy przechodzi odcinek rurociągu produktowego Samara Ventspils o długości 87 km, należący w tej części do AB ORLEN Lietuva, którym transportowany jest głównie olej napędowy z Rosji. W 2013 roku podpisano z AB Klajpedos Nafta list intencyjny dotyczący budowy rurociągu produktowego na terenie Litwy. Pojemności magazynowe na potrzeby operacyjne spółki są zabezpieczone długoterminowym kontraktem z AB Klajpedos Nafta, podpisanym w 2012 roku. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

36 SCHEMAT 5. Infrastruktura logistyczna wykorzystywana przez Grupę ORLEN na Litwie Badania i rozwój technologiczny W 2013 roku Grupa ORLEN wykonała szereg projektów o charakterze badawczo-rozwojowym związanych z wdrożeniem nowych produktów, technologii i rozwojem segmentu, a także wynikających z obowiązujących przepisów z zakresu ochrony środowiska oraz produkcji i sprzedaży substancji chemicznych. Prace prowadzone były zarówno we własnym zakresie jak i wspólnie z instytucjami i ośrodkami badawczymi, uczelniami wyższymi oraz jednostkami prowadzącymi działalność badawczo-rozwojową. Do najważniejszych prac wykonanych na zlecenie PKN ORLEN należało opracowanie receptury komponowania paliwa dla Elektrociepłowni w Płocku oraz ciężkiego oleju opałowego z wykorzystaniem niskowartościowych frakcji asfaltenów oraz rozpuszczalników aromatycznych. W ramach tych działań wspólnie ze spółką Výzkumný ústav anorganické chemie a.s. (VUAnCh) przeprowadzono analizy synergii pomiędzy technologią Visbreakingu, która funkcjonuje w rafineriach w Litwinowie i Możejkach a technologią Hydrokrakingu (H-Oil), która funkcjonuje w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku. Dodatkowo, przeprowadzono ocenę zgodności wyznaczenia energii elektrycznej w skojarzeniu z produkcją ciepła w Elektrociepłowni za 2012 rok w świetle wymagań Dyrektywy 2004/8/WE oraz weryfikację raportów dotyczących emisji CO2 na wybranych instalacjach rafineryjnych. Ponadto, we współpracy z Grupą Rafineria Trzebinia rozpoczęte zostały prace związane z zaawansowanymi biopaliwami II i III generacji obejmującymi bioetanol z celulozy i lignocelulozy oraz biodiesel z alg. Grupa ORLEN Lietuva kontynuowała prace badawczo-rozwojowe związane z poprawą efektywności procesów produkcyjnych. Do najistotniejszych projektów w tym zakresie należała budowa zaawansowanej technologicznie instalacji Visbreaker Vacuum Flasher, która zapewni pogłębiony przerób i wyższe uzyski lekkich frakcji. Planowane zakończenie prac oraz uruchomienie instalacji nastąpiło w I kwartale 2014 roku. W 2013 roku zakończono projekt deizopentanizer ( DIP ) który pozwolił na zwiększenie liczby oktanowej paliw oraz ograniczenie zakupów wysokooktanowych komponentów paliwowych. Podobnymi wdrożeniami związanymi z poprawą jakości paliw, które realizowano pod koniec 2013 roku były projekty rozdzielenia frakcji LCN (light cracked naphtha) and HCN (heavy cracked naphtha) do produkcji wysokooktanowej benzyny. Dodatkowo w 2013 roku wdrożono system zarządzania palnikami na instalacjach Hydrorafinacji Oleju Napędowego i paliwa lotniczego. Projekty te pozwolą na zmniejszenie zużycia paliw, pary wodnej oraz energii elektrycznej na własne potrzeby i w efekcie przyczynią się do poprawy indeksu efektywności energetycznej. Prowadzone były także prace związane z zagospodarowaniem frakcji C5+ w procesie izomeryzacji, co przyczyni się do ograniczenia zakupu wysokooktanowych komponentów paliwowych i jednocześnie pozwoli na zwiększenie liczby oktanowej paliw. Kontynuowane były również prace projektowe z roku 2012 związane z przekształceniem instalacji Hydrorafinacji Oleju Napędowego w instalacje Hydrokrakingu oraz zmiany technologii oligomeryzacji mające na celu zwiększenie produkcji oleju napędowego. Działalność badawczo-rozwojowa Grupy Unipetrol w segmencie rafineryjnym była realizowana we współpracy ze spółką VUAnCh. Najważniejsze prace z tego zakresu dotyczyły optymalizacji procedury blendowania olejów opałowych pochodzących z wielu źródeł przy zachowaniu standardów jakościowych oraz wykorzystania pozostałości próżniowej jako składnika asfaltów drogowych. Kolejnym opracowaniem była analiza składu olejów napędowych pod kątem trwałości, wydajności i możliwości komponowania. Kontynuowano również rozpoczęty w 2012 roku proces analizy możliwości zagospodarowania na instalacji Fluidalnego Krakingu Katalitycznego alternatywnych frakcji pochodzących z produkcji środków smarnych oraz potencjalnego wykorzystania destylatu próżniowego z instalacji Hydrokrakingu i Visbreakingu. W efekcie przeprowadzonych we własnym zakresie testów nowych katalizatorów, zgromadzone zostały dane techniczne, które są wykorzystywane podczas selekcji katalizatorów przez spółkę Ceska Rafinerska a.s. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

37 W ORLEN Oil Sp. z o.o. w segmencie olejów bazowych prowadzono badania pozostałości pohydrokrakingowych celem ich wykorzystania do produkcji olejów bazowych o wysokiej zawartości węglowodorów nasyconych oraz projekt obniżenia kosztów energetycznych procesów hydrorafinacji olejów bazowych na instalacji Hydrorafinacji Olejów Smarowych (HROS). Realizowane były również prace rozwojowe w zakresie produkcji niskoaromatycznych plastyfikatorów dla przemysłu gumowego, niskozaolejonych średnich i ciężkich gaczy parafinowych do specjalistycznych zastosowań oraz rozszerzenia gamy olejów bazowych o nowe klasy lepkości. Kontynuowano program rozwoju technologii we wszystkich segmentach produktowych obejmujących energooszczędne i nowoczesne oleje silnikowe, oleje do amortyzatorów samochodowych, do przekładni dwusprzęgłowych, oleje silnikowe, przekładniowe i wielofunkcyjne dla rolnictwa (linia Agro), wysokiej jakości oleje hydrauliczne, sprężarkowe oraz przeznaczone do gazowych silników przemysłowych. Rafineria Trzebinia S.A. opracowała koncepcję technologiczną optymalizacji uzysków instalacji DRW oraz zmniejszenia energochłonności instalacji. W obszarze produkcji estrów kontynuowano prace związane ze zwiększeniem wydajności instalacji produkcyjnej oraz opracowano koncepcję i technologię wykorzystania tańszych surowców olejowych o wyższej zawartości fosforu bez wpływu na jakość produktu końcowego. W obszarze specyfików parafinowych opracowano recepturę wosków wysokomarżowych wykorzystywanych w przemyśle oponiarskim, gumowym, świecowym, rolniczym. Kontynuowano także prace związane z nowatorską technologią procesu konwersji gliceryny do glikolu propylenowego. W Rafinerii Nafty Jedlicze S.A., w związku z obserwowanym pogorszeniem właściwości olejów odpadowych kierowanych do regeneracji, kontynuowano projekt mający na celu przygotowanie efektywnego systemu segregacji strumieni olejów odpadowych kierowanych do późniejszego procesu regeneracji. Na podstawie zrealizowanej w 2012 roku pracy badawczej oraz prób przemysłowych rozdestylowania alkilatu opracowano technologię produkcji benzyny lotniczej AVGAS 100 LL. Obecnie projekt przechodzi fazę przygotowania dokumentacji technicznej, analiz opłacalności oraz uzyskania patentu na opracowaną technologię. W 2013 roku przeprowadzono również badania, próby testowe oraz produkcję nowych produktów obejmujących plastyfikatory, benzynę do lakierów AP Hydro oraz paliwo okrętowe. Kontynuowane były prace nad projektem Metalworking obejmującym kompleksowe badania technologii wytwarzania płynów do obróbki metali oraz baz olejowych z olejów odpadowych. Grupa ORLEN realizuje wymagania wynikające z rozporządzenia REACH (rozporządzenie (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej), którego głównym celem jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska, przy jednoczesnym wsparciu konkurencyjności, innowacyjności oraz propagowaniu rozwoju alternatywnych metod oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje. W ramach realizacji zadań rozporządzenia, producenci i importerzy substancji są zobowiązani do rejestracji tychże substancji w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA). Według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku w bazie ECHA znajdowało się 237 dokumentacji rejestracyjnych przedłożonych przez Grupę ORLEN Podstawowe produkty i towary Sprzedaż segmentu rafineryjnego w 2013 roku była wyższa o 2,7% (r/r) i wyniosła tys. ton, co stanowi 64,6% udziału w całkowitej sprzedaży Grupy ORLEN. Wyższa sprzedaż lekkich i średnich destylatów wynika z wyższej sprzedaży paliw w Polsce i na rynkach obsługiwanych przez Grupę ORLEN Lietuva, przy niższych wolumenach paliw na rynku czeskim. Wysoki poziom frakcji ciężkich był pochodną wyższej sprzedaży ciężkiego oleju opałowego w Polsce i Czechach. Szczegółowe informacje o zmianach wolumenów sprzedaży na poszczególnych rynkach zostały wyjaśnione poniżej. TABELA 18. Sprzedaż Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym (mln PLN/ tys. ton). SPRZEDAŻ WARTOŚĆ WOLUMEN WARTOŚĆ WOLUMEN WARTOŚĆ WOLUMEN ZMIANA % =(2-4)/4 9=(3-5)/5 Segment Rafineria Lekkie destylaty 1) (5,8%) 2,1% Średnie destylaty 2) (4,5%) 2,8% Frakcje ciężkie 3) (4,9%) 5,7% Pozostałe 4) (27,1%) (1,1%) Razem (6,7%) 2,7% 1) Benzyna, LPG. 2) Olej napędowy, lekki olej opałowy, paliwo lotnicze. 3) Ciężki olej opałowy, asfalt, oleje. 4) Pozostałe wartość obejmuje sprzedaż pozostałych produktów, towarów i materiałów segmentu, zawiera również przychody ze sprzedaży zapasów obowiązkowych na łączną kwotę mln PLN w 2013 roku i mln PLN w 2012 roku oraz przychody ze sprzedaży usług segmentu. Pozostałe wolumen - obejmuje głównie solankę, sól wypadową, destylaty próżniowe. W 2013 i 2012 roku Grupa ORLEN nie posiadała odbiorcy, którego udział w przychodach ze sprzedaży ogółem przekroczył 10%. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

38 WYKRES 4. Struktura przychodów ze sprzedaży Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym Rynki zbytu W skład obszaru hurtowego Grupy ORLEN wchodzą jednostki zajmujące się sprzedażą produktów rafineryjnych na terenie Polski: PKN ORLEN, Grupa ORLEN Asfalt, Grupa Rafineria Nafty Jedlicze, Grupa Rafineria Trzebinia, Grupa ORLEN Oil, IKS SOLINO S.A., ORLEN Paliwa sp. z o.o., ORLEN PetroTank Sp. z o.o., Petrolot Sp. z o.o., ORLEN Gaz Sp. z o.o., SHIP-SERVICE S.A., a także spółki zagraniczne wchodzące w skład Grupy Unipetrol: Unipetrol Slovensko s.r.o., Unipetrol Rafinerie s.r.o., Mogul Slovakia s.r.o., Paramo Oil s.r.o. i Paramo a.s. (Czechy) oraz spółki z Grupy ORLEN Lietuva: AB ORLEN Lietuva, UAB Mazeikiu naftos prekybos namai (Litwa), SIA ORLEN Latvija (Łotwa), OU ORLEN Eesti (Estonia). W 2013 roku Grupa ORLEN prowadziła hurtową sprzedaż produktów rafineryjnych na terenie Polski, Czech, Niemiec, Słowacji, Węgier, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Ukrainy oraz drogą morską do terminali przeładunkowych Europy Zachodniej. TABELA 19. Sprzedaż wolumenowa na rynkach macierzystych 2 Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynki Polska ,3% Litwa ,5% Czechy (227) (8,4%) Razem ,7% WYKRES 5. Struktura sprzedaży wolumenowej w Grupie ORLEN w segmencie rafineryjnym na obsługiwanych rynkach. 2 wg kraju siedziby spółki realizującej sprzedaż SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

39 Rynek polski W roku 2013 nastąpiło pogorszenie podstawowych wskaźników makroekonomicznych oraz sytuacji na rynku paliwowym w porównaniu z rokiem poprzednim. Szacunkowe dane GUS pokazują spadek dynamiki PKB z 1,9% w roku 2012, do 1,6% w roku 2013 oraz utrzymanie się stopy bezrobocia na poziomie z 2012 roku w wysokości 13,4%. W 2013 roku produkcja samochodów osobowych i dostawczych w Polsce wg SAMAR zmniejszyła się o (-) 10% (r/r). Wg danych GUS obniżył się również popyt na usługi transportowe, przede wszystkim w rezultacie niekorzystnej sytuacji w budownictwie. Pogorszenie kondycji gospodarki polskiej miało wpływ na utrzymanie spadkowych trendów konsumpcji benzyn o (-) 3,6% (r/r) i oleju napędowego o (-) 2,9% (r/r) wg danych Agencji Rynku Energii S.A. Ograniczenie zużycia benzyn to efekt utrzymującego się od kilku lat trendu spadkowego. Na spadek konsumpcji oleju napędowego, dodatkowy negatywny wpływ miała tzw. szara strefa, która wg szacunkowych danych Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) wyniosła około 10-12% krajowej konsumpcji tego paliwa. Pomimo niekorzystnych sygnałów rynkowych sprzedaż hurtowa Grupy ORLEN na rynku polskim w 2013 roku wzrosła o 3,3% (r/r) i osiągnęła poziom tys. ton. Wzrost sprzedaży lekkich destylatów o 9,4% (r/r) był efektem wyższej dynamiki sprzedaży benzyn dzięki zawartym przez PKN ORLEN nowym kontraktom z operatorami prowadzącymi duże sieci stacji paliw na rynku polskim. Wyższa o 3,6% (r/r) sprzedaż średnich destylatów to głównie efekt wyższej sprzedaży oleju napędowego, przy zmniejszonej sprzedaży lekkiego oleju opałowego i paliwa lotniczego Jet A-1. Wysokie wolumeny sprzedaży oleju napędowego pomimo niższej konsumpcji i wpływu tzw. szarej strefy to głównie efekt stosowania polityki cenowej dostosowanej do aktualnych trendów rynkowych. Wzrost sprzedaży frakcji ciężkich o 2,9% (r/r) związany był z wyższą sprzedażą ciężkiego oleju opałowego głównie w efekcie wzmożonej aktywności na rynkach morskich. Trudna sytuacja branży rafineryjnej w całej Europie wymagała podjęcia szeregu działań zmierzających do umocnienia pozycji Grupy ORLEN na rodzimym rynku. Z sukcesem zakończono proces centralizacji procesów sprzedaży i obsługi klientów hurtowych w ORLEN Paliwa Sp. z o.o. Celem tych działań było zwiększenie efektywności obszaru hurtowego, uporządkowanie i wzmocnienie poszczególnych kanałów sprzedaży oraz dalsza poprawa jakości obsługi klienta. Zwiększenie zaangażowania kapitałowego w spółce Petrolot Sp. z o.o. stworzyło nowe możliwości rozwoju sprzedaży paliw lotniczych oraz usług lotniskowych na wszystkich rynkach macierzystych. Od 2014 roku sprzedaż paliwa lotniczego do statków powietrznych została przeniesiona z Petrolot Sp. z o.o. do obszaru Handlu Hurtowego Produktami Rafineryjnymi PKN ORLEN. Umożliwi to umocnienie PKN ORLEN na pozycji lidera polskiego rynku paliwa lotniczego i otworzy drogę do rozszerzenia oferty sprzedażowej na rynki zagraniczne. Petrolot Sp. z o.o. będzie koncentrował się na prowadzeniu działalności operacyjnej opartej na magazynowaniu paliw lotniczych oraz tankowaniu statków powietrznych na zlecenie dostawców paliw. W 2013 roku PKN ORLEN rozpoczął regularną sprzedaż morską ciężkiego oleju opałowego z własną gestią transportową. Kontynuacja rozwoju wyspecjalizowanej komórki handlu morskiego prowadzi do stałego poszerzania kompetencji w tym zakresie, pozwala systematycznie poprawiać wyniki sprzedażowe oraz buduje wizerunek PKN ORLEN jako podmiotu tradingowego coraz bardziej liczącego się na europejskim rynku. TABELA 20. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym na rynku polskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek polski Lekkie destylaty ,4% Średnie destylaty ,6% Frakcje ciężkie ,9% Pozostałe (13) (0,5%) Razem ,3% SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

40 WYKRES 6. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym na rynku polskim. Rynki obsługiwane przez ORLEN Lietuva PKB Litwy wzrósł o 3,3% (r/r) w 2013 roku, przy wzroście na poziomie 3,7% (r/r) w roku Pomimo trudnych warunków rynkowych widocznych szczególnie w 2 półroczu 2013 roku i agresywnej konkurencji w 2013 roku, sprzedaż Grupy ORLEN Lietuva zwiększyła się o 5,5% (r/r). Poprawa sprzedaży wolumenowej jest również efektem braku ograniczeń produkcyjnych związanych z cyklicznym postojem remontowym rafinerii z 2012 roku. W 2013 roku Grupa ORLEN Lietuva osiągnęła najwyższy w historii udział sprzedaży lądowej (inland) w sprzedaży łącznej, która w 2013 roku wyniosła 49,5% i była wyższa o 3,4 p.p. w porównaniu z rokiem poprzednim. W 2013 roku Grupa ORLEN Lietuva potwierdziła również ugruntowaną pozycję solidnego dostawcy najwyższej jakości produktów paliwowych na Ukrainie głównym rynku spółki poza krajami bałtyckimi. Sprzedaż paliw na rynek ukraiński była najwyższa w historii i osiągnęła w 2013 roku poziom 763 tys. ton. TABELA 21. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym na rynkach obsługiwanych przez Grupę ORLEN Lietuva (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynki ORLEN Lietuva Lekkie destylaty ,4% Średnie destylaty ,7% Frakcje ciężkie ,0% Pozostałe (3) (2,6%) Razem ,5% WYKRES 7. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym na rynkach obsługiwanych przez Grupę ORLEN Lietuva. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

41 Rynek czeski Spowolnienie gospodarcze na rynku czeskim przejawiało się spadkiem dynamiki PKB o (-) 1% (r/r). Sytuacja gospodarcza miała negatywny wpływ na branżę paliwową i wpłynęła na zmniejszenie rynkowej konsumpcji benzyn o (-) 6,9% (r/r). Dodatkowo, konsumpcję benzyn obniżył trwający od kilku lat trend spadku popytu na to paliwo na rzecz oleju napędowego, którego konsumpcja wzrosła o 1,3% (r/r). Niekorzystną sytuację na rynku paliwowym pogłębiała, szczególnie silna w I połowie 2013 roku, konkurencja ze strony firm działających w tzw. szarej strefie. Trudne otoczenie rynkowe oraz wpływ cyklicznego, przeprowadzanego co 4 lata, postoju remontowego rafinerii w Kralupach i powodzi w Czechach spowodowały obniżenie sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN na rynku czeskim o (-) 8,4% (r/r), zarówno w zakresie lekkich jak i średnich destylatów. Wyższa produkcja asfaltów i ciężkiego oleju opałowego i tym samym wzrost sprzedaży tych produktów o 15,3% (r/r) był spowodowany głównie cyklicznym postojem remontowym rafinerii w Kralupach w 2013 roku. W 2013 roku Grupa Unipetrol kontynuowała współpracę z dużymi koncernami paliwowymi i sieciami hipermarketów. W 2013 roku rozpoczęto eksport paliw na rynek węgierski oraz realizowano dostawy paliw na rynek słowacki oraz niemiecki, w tym do sieci stacji należących do spółki ORLEN Deutschland GmbH. W listopadzie 2013 roku została podpisana umowa zakupu przez Unipetrol a.s. pakietu 16,335% akcji spółki Ceska Rafinerska a.s. od Shell, co przyczyni się do umocnienia pozycji Grupy ORLEN na rynku czeskim oraz stworzy możliwości rozwoju działalności handlowej na kraje ościenne. Rzeczywiste przeniesienie własności akcji nastąpiło w styczniu 2014 roku. TABELA 22. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym na rynku czeskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek czeski Lekkie destylaty (120) (16,3%) Średnie destylaty (138) (8,7%) Frakcje ciężkie ,3% Pozostałe (16) (25,0%) Razem (227) (8,4%) WYKRES 8. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie rafineryjnym na rynku czeskim. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

42 3.2.5 Źródła zaopatrzenia W roku 2013 funkcjonowały trzy umowy długoterminowe na dostawy ropy naftowej drogą rurociągową dla rafinerii w Płocku (zawarte z firmami Mercuria Energy Trading S.A., Rosneft Oil Company oraz Souz Petrolium S.A.). Każda z umów przewiduje możliwość corocznej renegocjacji ceny i rozwiązania w przypadku braku porozumienia w tej kwestii. Umowy mają charakter terminowy, co zapewnia bezpieczeństwo i ciągłość dostaw surowca do rafinerii oraz zawierają klauzule gwarancji dostaw oparte o gwarancje finansowe. Funkcjonujące umowy długoterminowe zapewniają PKN ORLEN prawie 80% dostaw ropy naftowej. PKN ORLEN dostarcza dodatkowo ropę naftową do trzech rafinerii z Grupy ORLEN zlokalizowanych w Litvinovie i Kralupach w Czechach oraz w Możejkach na Litwie. W 2013 roku dostawy ropy naftowej na wszystkich kierunkach przebiegały zgodnie z planem. Dodatkowo od lipca 2013 roku na kierunku czeskim funkcjonuje długoterminowa umowa z firmą Rosneft Oil Company na dostawy ropy naftowej typu REBCO rurociągiem Przyjaźń, w ramach której dostarczono około 31% ropy naftowej do czeskich rafinerii. Zgodnie z podpisanymi na 2013 rok kontraktami, głównymi dostawcami surowca do rafinerii w Płocku były firmy operujące na rynku ropy rosyjskiej oraz traderzy operujący na międzynarodowym rynku naftowym. W związku z powyższym ropa naftowa REBCO kupowana przez PKN ORLEN w 2013 roku dostarczana była do Płocka przede wszystkim z Rosji oraz w niewielkim stopniu z Norwegii i Wielkiej Brytanii. Rafinerie w Czechach zaopatrywane są zarówno w ropę Ural, jak i dostarczane drogą morską ropy niskosiarkowe. W 2013 roku ropę dostarczano z Rosji, Azerbejdżanu, Kazachstanu i Algerii. Od lipca 2006 roku dostawy surowca do rafinerii w Możejkach realizowane są drogą morską do portu w Butyndze i następnie rurociągiem do Możejek. W 2013 roku ropa naftowa kupowana do tej rafinerii pochodziła przede wszystkim z Rosji oraz w niewielkim stopniu z Kolumbii. Powyższe kierunki dostaw ropy w porównaniu z 2012 rokiem nie uległy istotnym zmianom. W 2013 roku udział firmy Mercuria Energy Trading S.A. oraz Rosneft Oil Company w dostawach ropy naftowej przekroczył osobno dla każdej ze spółek 10% przychodów Grupy ORLEN i wyniósł w sumie 24,4% ogólnej sumy przychodów ze sprzedaży. 3.3 Działalność Grupy ORLEN w segmencie detalicznym Trendy rynkowe, pozycja i otoczenie rynkowe W roku 2013 nie odnotowano znaczących zmian w strukturze detalicznego rynku paliw. Dotychczasowi liderzy poszczególnych rynków utrzymali swoje pozycje. Jednocześnie był to kolejny rok, w którym koncerny paliwowe na niemal wszystkich rynkach zmagały się z niekorzystnym trendem konsumpcji paliw. W dalszym ciągu nie został rozwiązanym problem tzw. szarej strefy, której negatywny wpływ miał odzwierciedlenie w wynikach sieci w Polsce i Czechach. W dalszym ciągu widoczna była presja na optymalizację działalności, obejmującą oprócz strony kosztowej również sferę przychodową związaną z rozwojem sprzedaży pozapaliwowej i usług - głównie gastronomii. Trend ten dotyczył wszystkich segmentów stacji. Sieci premium kontynuowały działania rozwojowe, a obiekty ekonomiczne wprowadzały lub rozszerzały ofertę gastronomiczną. Na rynkach działania Grupy ORLEN nie nastąpiły większe zmiany w liczbie stacji. Nowe lokalizacje zrekompensowały zmniejszenia związane z zamknięciami stacji nierentownych i nie spełniających wymogów technicznych. Zmniejsza się natomiast liczba stacji niezależnych, które nawiązują współpracę z dużymi sieciami międzynarodowymi. W Europie Środkowo-Wschodniej widoczny jest również stabilny wzrost udziału sprzedaży paliw przy hipermarketach (około 530 stacji na rynkach działania Grupy ORLEN), co wywiera dodatkowy nacisk na działania tradycyjnych operatorów. W Polsce rok 2013 był ostatnim okresem na dostosowanie stacji do nowych, obowiązujących od początku 2014 roku norm środowiskowych. Szacuje się, że w wyniku wprowadzonych regulacji około 10% stacji działających w 2013 roku powinno zostać wyłączone z eksploatacji. Dotyczy to głównie graczy niemarkowych, gdyż większość dużych sieci stacji paliw na przestrzeni ostatnich lat dostosowała swoje obiekty do nowych wymagań środowiskowych. Grupa ORLEN jest zdecydowanym liderem na rynku paliwowym w regionie dysponującym siecią stacji paliw działających w segmencie premium i ekonomicznym na rynku polskim, niemieckim, czeskim i litewskim. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

43 SCHEMAT 6. Liczba stacji Grupy ORLEN na głównych rynkach działalności na koniec 2013 roku. W Polsce stacje paliw działają pod marką ORLEN w segmencie Premium oraz BLISKA w segmencie ekonomicznym, w Republice Czeskiej odpowiednio pod marką Benzina Plus i Benzina, natomiast na Litwie pod markami ORLEN Lietuva i Ventus. Na rynku niemieckim stacje paliw funkcjonują głównie w segmencie ekonomicznym pod marką STAR. Grupa ORLEN na rynku polskim na koniec 2013 roku dysponowała siecią stacji paliw. Realizowany program inwestycyjny, skoncentrowany na otwieraniu nowych stacji paliw jak i modernizacji istniejących obiektów oraz dalszy rozwój gastronomii i korporacyjne programy lojalnościowe przyczyniły się do umocnienia pozycji lidera i wzrostu udziału 3 w polskim rynku sprzedaży detalicznej paliw o 0,7 p.p. do poziomu 35,4%. Do głównych konkurentów PKN ORLEN na rynku polskim należą Shell, BP, Lotos, Statoil, Lukoil. Rynek detaliczny w Niemczech należy do największych i najbardziej rozwiniętych w Europie. Do głównych konkurentów spółki ORLEN Deutschland GmbH zarządzającej na rynku niemieckim siecią 555 stacji paliw należą sieci międzynarodowe takie jak: Aral, Shell, Esso, Total i JET. ORLEN Deutschland GmbH z marką STAR jest drugim po JET podmiotem działającym w segmencie ekonomicznym. Grupa ORLEN w roku 2013 utrzymała swoją pozycję na niemieckim rynku detalicznym z 5,9% udziałem rynkowym. Grupa ORLEN jest liderem na czeskim rynku detalicznym z 338 stacjami paliw. Skuteczne działania operacyjne sieci BENZINA przyczyniły się do wzrostu udziału rynkowego o 1,1 p.p., tj. do poziomu 14,7%. Głównymi konkurentami pozostają OMV, Shell, Euro Oil i Lukoil oraz stacje zlokalizowane przy hipermarketach. Grupa ORLEN na Litwie posiada 35 stacji i osiągnęła na koniec 2013 roku 3,4% udział w rynku sprzedaży detalicznej. Głównymi konkurentami w tym segmencie są koncerny Lukoil, Statoil i Neste Podstawowe produkty, towary i usługi Sprzedaż wolumenowa segmentu detalicznego Grupy ORLEN w 2013 roku wzrosła o 0,7% (r/r) i wyniosła tys. ton. Najistotniejszy wzrost dotyczył sprzedaży średnich destylatów o 2,1% (r/r), głównie w efekcie wysokiej dynamiki sprzedaży na rynku niemieckim i czeskim. Szczegółowe informacje o zmianach wolumenów sprzedaży na poszczególnych rynkach zostały przedstawione poniżej. 3 Wolumen sprzedaży detalicznej benzyn i ON w odniesieniu do poziomu konsumpcji detalicznej benzyn i ON SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

44 TABELA 23. Sprzedaż Grupy ORLEN w segmencie detalicznym (mln PLN/tys. ton). SPRZEDAŻ WARTOŚĆ WOLUMEN WARTOŚĆ WOLUMEN WARTOŚĆ WOLUMEN ZMIANA % =(2-4)/4 9=(3-5)/5 Segment Detal Lekkie destylaty 1) (6,9%) (1,7%) Średnie destylaty 2) (3,1%) 2,1% Pozostałe 3) (0,3%) - Razem (4,4%) 0,7% 1) Benzyna, LPG. 2) Olej napędowy; lekki olej opałowy sprzedawany przez ORLEN Deutschland. 3) Pozostałe wartość - obejmuje przychody ze sprzedaży towarów i usług pozapaliwowych. WYKRES 9. Struktura przychodów ze sprzedaży Grupy ORLEN w segmencie detalicznym Rynki zbytu W skład obszaru detalicznego Grupy ORLEN wchodzą spółki działające na wszystkich rynkach macierzystych Grupy ORLEN: PKN ORLEN na rynku polskim, ORLEN Deutschland GmbH na rynku niemieckim, Benzina s.r.o. na rynku czeskim i AB Ventus Nafta na rynku litewskim. TABELA 24. Sprzedaż wolumenowa na rynkach macierzystych Grupy ORLEN w segmencie detalicznym (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynki Polska (14) (0,3%) Niemcy ,6% Czechy ,1% Litwa ,0% Razem ,7% SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

45 WYKRES 10. Struktura sprzedaży wolumenowej w Grupie ORLEN w segmencie detalicznym na obsługiwanych rynkach. Rynek polski W 2013 roku sieć detaliczna zwiększyła się o 11 obiektów i na koniec 2013 roku wynosiła stacji paliw. Grupa ORLEN w 2013 roku kontynuowała rozwój sieci franczyzowej zwiększając liczbę stacji w kanale DOFO o 11 (r/r) do 440. Udział tego kanału w całej sieci wyniósł około 25%. W trakcie roku uruchomiono 16 nowych stacji paliw CODO (w tym 4 MOP). Równocześnie po przeprowadzeniu szczegółowych analiz biznesowych wyłączono z sieci 16 obiektów. Kolejne 36 stacji CODO zbudowano od podstaw w dotychczasowych lokalizacjach Większość stacji (1 263) to stacje Premium funkcjonujące pod marką ORLEN. Kolejne 358 obiektów to stacje ekonomiczne działające pod marką BLISKA. W 2013 roku podjęto decyzję o koncentracji na segmencie Premium i rozpoczęciu procesu rebrandingu stacji BLISKA na ORLEN. Głównym celem tej inicjatywy jest zapewnienie klientom szerszego dostępu do paliw Premium, oferty pozapaliwowej oraz umożliwienie przystąpienia do programu lojalnościowego VITAY. W ramach powyższych działań w 2013 roku zmieniono brand 113 stacji BLISKA w kanale CODO i DOFO na Premium. Pozostałe 157 stacji, działających w tzw. formacie uproszczonym, zostanie w trakcie przyszłych działań rozwojowo-inwestycyjnych włączone do jednej z powyższych grup lub wyłączone z sieci. Wolumen sprzedaży paliw w 2013 roku, pomimo niekorzystnych trendów rynkowych był nieznacznie o (-) 0,3% niższy niż w roku ubiegłym i wyniósł tys. ton. Odnotowano również wzrost efektywności stacji średnioroczna sprzedaż na stacjach własnych osiągnęła poziom 3,5 mln litrów i była o około 1% wyższa w porównaniu z 2012 rokiem. Rozszerzenie możliwości wykorzystania kart flotowych przy płatnościach za autostrady, możliwość przystąpienia klientów flotowych do programu lojalnościowego VITAY oraz sukces programu BiznesTank miały istotny wpływ na dotarcie do nowych grup klientów biznesowych i zwiększenie wolumenu flotowego o ponad 4 p.p. (r/r) do prawie 30%. BiznesTank to program flotowy skierowany wyłącznie do klientów biznesowych małych i średnich przedsiębiorstw, tankujących co najmniej 500 litrów paliw na miesiąc. Pod koniec 2013 roku uruchomiony został również projekt MikroFlota, który w kolejnych latach umożliwi wejście w niezagospodarowany przez karty paliwowe rynek mikroprzedsiębiorstw w Polsce. Przychody ze sprzedaży towarów i usług pozapaliwowych utrzymały się na zbliżonym poziomie w stosunku do roku ubiegłego. Pomimo zwiększającej się konkurencji ze strony sklepów dyskontowych, średni poziom sprzedaży pozapaliwowej na jedną efektywną stację własną PKN ORLEN wzrósł o ponad 3% (r/r). Podjęto również działania mające na celu podniesienie konkurencyjności (rozwój nowych formatów w obszarze oferty sklepowej i gastronomicznej), których pierwsze efekty powinny być widoczne już w 2014 roku. Rok 2013 to dalszy rozwój usług gastronomicznych w sieci PKN ORLEN. Dzięki ciągłemu rozszerzaniu oraz dostosowywaniu oferty do zmieniających się oczekiwań klientów odnotowano ponad 5% (r/r) wzrost przychodów w tym obszarze. Zwiększono również liczbę punktów Stop Cafe i Stop Cafe Bistro, która na koniec 2013 roku wyniosła i była wyższa o 234 (r/r). Potwierdzeniem wysokiego poziomu standardów obsługi na stacjach paliw PKN ORLEN oraz uznania sieci w oczach klientów były otrzymane w 2013 roku nagrody i wyróżnienia. Wyznacznikiem sukcesu wdrożonego konceptu gastronomicznego było zwycięstwo Stacji Paliw w Gnilcu w kategorii Gastronomia na Stacji Benzynowej w konkursie Stacja Benzynowa Roku 2013 organizowanym corocznie przez Brog Marketing. PKN ORLEN został po raz kolejny wyróżniony znakiem Gwiazda Jakości Obsługi 2013 rok w kategorii stacji paliw przyznawanym w ramach Polskiego Programu Jakości Obsługi oraz tytuł Marki Godnej Zaufania przyznawanej przez miesięcznik Reader s Digest. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

46 TABELA 25. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku polskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek polski Lekkie destylaty (29) (1,8%) Średnie destylaty ,5% Razem (14) (0,3%) WYKRES 11. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku polskim. Rynek niemiecki ORLEN Deutschland GmbH zarządzał na dzień 31 grudnia 2013 roku siecią 555 stacji, z czego 535 w segmencie ekonomicznym STAR,19 stacjami przymarketowymi Famila oraz 1 stacją ORLEN, zlokalizowaną w Hamburgu. W 2013 roku, dzięki stabilnej konsumpcji na rynku niemieckim, ORLEN Deutschland GmbH odnotował wzrost sprzedaży o 1,6% (r/r) do poziomu tys. ton. Przyczynił się do tego przede wszystkim wzrost sprzedaży średnich destylatów. Dodatkowo dalszy rozwój sieci STAR związany między innymi z wprowadzeniem do oferty własnych marek napojów pozwolił zwiększyć przychody pozapaliwowe o ponad 13% (r/r). Istotnym elementem wspierającym rozwój sieci i pozyskanie nowych klientów było wprowadzenie we współpracy z jednym z niemieckich banków karty kredytowej Star VISA card. TABELA 26. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku niemieckim (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek niemiecki Lekkie destylaty (24) (2,1%) Średnie destylaty ,7% Razem ,6% WYKRES 12. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku niemieckim. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

47 Rynek czeski Na dzień 31 grudnia 2013 roku spółka Benzina s.r.o. zarządzała w Czechach siecią 338 obiektów funkcjonujących pod dwiema głównymi markami: 113 stacji Benzina Plus w segmencie premium oraz 198 obiektów Benzina w segmencie ekonomicznym, a także 27 stacjami w brandzie uproszczonym. Uzupełnieniem sieci są 3 stacje bezobsługowe (Expres 24), których rozwój będzie kontynuowany w nadchodzącym roku. Główny nacisk w procesie rozwoju sieci na rynku czeskim będzie jednak nadal koncentrował się na standardowych rozwiązaniach zapewniających uzyskanie stabilnego wzrostu marż paliwowych i przychodów pozapaliwowych. Rok 2013 był kolejnym rokiem malejącej konsumpcji paliw na rynku czeskim. Istotny wpływ na poziom konsumpcji miało negatywne oddziaływanie tzw. szarej strefy w zakresie obrotu paliwami. Pomimo niesprzyjających trendów rynkowych sprzedaż detaliczna w roku 2013 zwiększyła się o 5,1% (r/r) i wyniosła 454 tys. ton. Dzięki przeprowadzonym akcjom marketingowym, poprawie efektywności zarządzania cenami oraz działaniom poprawiającym wizerunek sieci, spółka Benzina s.r.o zwiększyła przychody ze sprzedaży towarów i usług pozapaliwowych o 5% (r/r). Na koniec 2013 roku spółka Benzina s.r.o. posiadała 92 stacje paliw z kącikami gastronomicznymi w formatach Stop Cafe i Stop Cafe Bistro. TABELA 27. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku czeskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek czeski Lekkie destylaty ,4% Średnie destylaty ,0% Razem ,1% WYKRES 13. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku czeskim. Rynek litewski Sieć detaliczna na Litwie na dzień 31 grudnia 2013 roku liczyła 35 stacji, w tym 26 własnych i 9 w formule franczyzowej. Stacje funkcjonowały pod marką ORLEN w segmencie Premium (23 stacji) i Ventus w segmencie ekonomicznym (12 stacji). Spółka AB Ventus Nafta z Grupy ORLEN Lietuva w 2013 roku zanotowała wzrost sprzedaży wolumenowej o 2,0% (r/r) do poziomu 51 tys. ton. Coraz większą popularnością wśród klientów cieszy się olej napędowy VERVA, którego sprzedaż wzrosła o blisko 7% (r/r). Rozwój usług gastronomicznych oraz efektywne zarządzanie portfelem produktów pozapaliwowych przyczyniły się do znaczącego wzrostu przychodów ze sprzedaży towarów i usług pozapaliwowych o ponad 12% (r/r). SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

48 TABELA 28. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku litewskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek litewski Lekkie destylaty (1) (4,8%) Średnie destylaty ,9% Razem ,0% WYKRES 14. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie detalicznym na rynku litewskim Źródła zaopatrzenia Przeważająca ilość paliw sprzedawanych na rynku polskim, czeskim i litewskim pochodzi z produkcji realizowanej w segmencie rafineryjnym Grupy ORLEN. Paliwa sprzedawane przez ORLEN Deutschland GmbH są nabywane od wiodących sprzedawców hurtowych operujących na rynku niemieckim m.in. BP Europa SE, Holborn European Marketing Company Limited, Shell Deutschland Oil GmbH, Total Deutschland GmbH oraz Grupy Unipetrol. 3.4 Działalność Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym Trendy rynkowe, pozycja i otocznie konkurencyjne Zmiany na rynku produktów petrochemicznych mają charakter globalny. Nowe moce produkcyjne lokowane są w regionach posiadających przewagę kosztową w postaci tańszych surowców (Stany Zjednoczone, Bliski Wschód) oraz blisko rynków docelowych (Chiny i Południowo- Wschodnia Azja). Rozwój produkcji gazu w Stanach Zjednoczonych zmienił obraz światowego przemysłu petrochemicznego. Instalacje produkcyjne w Stanach Zjednoczonych oraz Bliskim Wschodzie bazujące na etanie pochodzącym z gazu ziemnego posiadają przewagę konkurencyjną dzięki dostępności taniego surowca, niskiej energochłonności, wysokiemu współczynnikowi uzysku etylenu oraz ograniczeniu uzysku produktów nisko marżowych. Uruchamianie nowych jednostek produkcyjnych (w oparciu o lekkie wsady) i rekonfiguracja istniejących instalacji pracujących na wsadzie naftowym na wsad etanowy będzie prowadzić do obniżenia produkcji propylenu, butadienu i aromatów, co wymusza decyzje inwestycyjne w alternatywne metody ich wytwarzania. W świetle rozwoju nowych technologii produkcji, kilku europejskich producentów zadeklarowało w 2013 roku gotowość modernizacji instalacji w celu dywersyfikacji wsadów, a część ogłosiła zamiar zamknięcia ekonomicznie nieefektywnych jednostek lub ograniczenia ich wykorzystania. Podstawowe produkty i ich producenci w Europie. Produkowane przez PKN ORLEN i Grupę Unipetrol monomery stanowią wsad do produkcji polimerów w BOP i Grupie Unipetrol oraz na instalację PCW w Grupie Anwil. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

49 Poliolefiny Moce produkcyjne polietylenu wysokiej i niskiej gęstości w Europie kształtują się na poziomie około tys. ton/rok. Największym producentem polietylenu jest spółka Lyondell Basell Industries, która posiada zdolności produkcyjne na poziomie około tys. ton/rok (z uwzględnieniem 50% udziału w spółce BOP). Spółka ta posiada aktywa zlokalizowane w Niemczech, Francji i Polsce. Drugim co do wielkości producentem jest spółka Sabic z mocami produkcyjnymi w wysokości około tys. ton/rok i aktywami zlokalizowanymi w Niemczech, Holandii i Wielkiej Brytanii. Trzeci co do wielkości producent to spółka Ineos Olefins & Polymers Europa dysponująca mocami produkcyjnymi na poziomie około tys. ton/rok i aktywami zlokalizowanymi w Belgii, Francji, Niemczech, Włoszech i Norwegii. Pozostali znaczący producenci to Total Petrochemicals, Borealis i ExxonMobil. WYKRES 15. Producenci polietylenu w Europie. Moce produkcyjne polipropylenu w Europie kształtują się na poziomie około tys. ton/rocznie. Największym producentem polipropylenu jest spółka Lyondell Basell Industries, która posiada zdolności produkcyjne na poziomie około tys. ton/rok (z uwzględnieniem 50% udziału w spółce BOP). Spółka ta posiada aktywa zlokalizowane w Niemczech, Francji, Włoszech, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Polsce. Drugim co do wielkości producentem jest spółka Borealis z mocami produkcyjnymi w wysokości około tys. ton/rok i aktywami zlokalizowanymi w Belgii, Niemczech, Austrii i Finlandii. Kolejnymi dużymi producentami są spółka Total Petrochemicals dysponująca mocami produkcyjnymi na poziomie około tys. ton/rok i aktywami zlokalizowanymi w Belgii i Francji oraz spółka Sabic posiadająca zdolności produkcyjne na poziomie tys. ton/rok i aktywa zlokalizowane w Holandii i Niemczech. WYKRES 16. Producenci polipropylenu w Europie. W ramach Grupy ORLEN produkcją poliolefin zajmują się spółki: Basell ORLEN Polyolefins Sp. z o.o. ( BOP ) z aktywami zlokalizowanymi w Płocku oraz Grupa Unipetrol z zakładem produkcyjnym w Litvinovie. BOP posiada instalacje o łącznych mocach wytwórczych na poziomie 410 tys. ton, w tym: 160 tys. ton polietylenu wysokiej gęstości ( HDPE ) i 50 tys. ton polietylenu niskiej gęstości ( LDPE ) oraz 200 tys. ton polipropylenu. Produkty BOP są dystrybuowane zarówno w kraju, jak i na rynkach zagranicznych. Grupa Unipetrol posiada moce produkcyjne w wysokości około 600 tys. ton/rocznie, w tym 320 tys. ton polietylenu oraz około 280 tys. ton. polipropylenu. Polimery produkowane przez Grupę Unipetrol są lokowane na rynku lokalnym oraz w Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Łączny udział BOP i Grupy Unipetrol w europejskich mocach produkcyjnych polietylenu wynosi około 4% oraz około 4% w zakresie polipropylenu. PTA Produkcja PTA na rynku europejskim w 2013 roku wyniosła około tys. ton/rok, przy nominalnych zdolnościach produkcyjnych wynoszących około tys. ton/rok. PTA wykorzystywane jest głównie do produkcji granulatu PET z przeznaczeniem na butelki spożywcze (około 87% europejskiej produkcji) oraz do produkcji włókien poliestrowych (około 5% europejskiej produkcji). Na rynku europejskim zlokalizowanych jest 8 producentów PTA, z których najwięksi to: spółka BP Chembel NV zlokalizowana w Belgii z nominalnymi mocami produkcyjnymi wynoszącymi tys. ton/rok, spółka Artlant w Portugalii dysponująca mocami produkcyjnymi w wysokości 700 tys. ton/rok i PKN ORLEN z mocami produkcyjnymi na poziomie 600 tys. ton/rok. Łącznie tych trzech producentów reprezentuje ponad 60% europejskich zdolności produkcyjnych w segmencie PTA. Grupa ORLEN posiada 13% udziału w europejskiej produkcji PTA i jest jedynym w Europie producentem dysponującym instalacjami produkcyjnymi PTA w pełni zintegrowanymi z produkcją paraksylenu. WYKRES 17. Producenci PTA w Europie. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

50 Butadien WYKRES 18. Producenci butadienu w Europie. Nominalne moce produkcyjne butadienu w Europie wynoszą około tys. ton/rok. Produkcja butadienu w Europie jest bardzo rozdrobniona. Największym producentem butadienu jest spółka Ineos Olefins & Polymers Europe, posiadająca zdolności produkcyjne na poziomie 310 tys. ton/rok z aktywami zlokalizowanymi w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Drugim pod względem wielkości producentem jest spółka Dow, posiadająca zdolności produkcyjne na poziomie 285 tys. ton/rok. Spółka posiada aktywa zlokalizowane w Holandii i Niemczech. Do kolejnych istotnych producentów należą Lyondell Basell Industries z aktywami w Niemczech i Francji oraz Nizhnekamskneftekhim z zakładami w Rosji o łącznych zdolnościach produkcyjnych na poziomie 250 tys. ton/rok każdy. Zdolności produkcyjne Grupy ORLEN wynoszą około 135 tys. ton/rok, co daje 4% udział w europejskich zdolnościach produkcyjnych butadienu. Produkty chemiczne Grupa ANWIL jest jednym z największych przedsiębiorstw chemicznych w Europie Środkowej, jedynym wytwórcą polichlorku winylu (PCW) w Polsce i Republice Czeskiej, jak i jednym z głównych producentów wodorotlenku sodu i nawozów sztucznych w Polsce. Potencjał produkcyjny Grupy ANWIL wynosi tys. ton/rok nawozów azotowych, około 560 tys. ton/rok PCW i granulatów, około 360 tys. ton/rok wodorotlenku sodu oraz około 50 tys. ton/rok kaprolaktamu. Największym producentem saletry amonowej wg Fertilizers Europe jest Grupa Azoty z 18% udziałem na rynku europejskim. Kolejnymi dużymi wytwórcami są Yara i Azomures z odpowiednio 15% i 9% udziałem rynkowym. Grupa Anwil w zakresie produkcji saletry amonowej zajmuje 9 miejsce z 4% udziałem. Na rynku saletrzaka największymi wytwórcami w Europie są Yara, OCI Nitrogen oraz Grupa Azoty z szacunkowymi udziałami w europejskich zdolnościach produkcyjnych wynoszącymi odpowiednio: 34%, 11% oraz 10%. Grupa Anwil w zakresie produkcji saletrzaka zajmuje 7 miejsce oraz posiada 4% udział. Wiodącymi producentami PCW w Europie są spółki Ineos Chlor Vinyls, SolVin i Kem One. Udział tych firm w nominalnych zdolnościach produkcyjnych w Europie szacowany jest odpowiednio na: 22%, 15% i 10%. Szacunkowy udział Grupy ANWIL w europejskich zdolnościach produkcyjnych wynosi około 5%. Głównymi konkurentami Grupy ANWIL na krajowym rynku PCW są spółki BorsodChem, Karpatneftekchim i Grupa Fortischem. W zakresie wodorotlenku sodu największymi konkurentami Grupy ANWIL są spółki PCC Rokita, Akzo Nobel, BASF, BorsodChem, Dow Chemical, Spolchemie i Grupa Fortischem. Główni konkurenci w zakresie produkcji kaprolaktamu to Grupa Azoty oraz spółki BASF, Como Capro Leuna, Lanxess i DSM Badania i rozwój technologiczny Najważniejsze opracowania z zakresu działalności badawczo-rozwojowej w PKN ORLEN obejmowały analizy możliwości modernizacji kolumn propylenowych i kolumny olejowej w celu zwiększenia obciążenia instalacji Olefin II oraz ocenę możliwości uzdatniania ścieków z instalacji PTA i ich powtórnego zagospodarowania. W ramach realizacji wytycznych Ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych PKN ORLEN przeprowadził weryfikację rocznych raportów dotyczących emisji CO2 na instalacji Olefin II. Raporty będą podstawą do umorzenia uprawnień przyznanych w Krajowym Planie Rozdziału Uprawnień do emisji CO2 dla poszczególnych instalacji produkcyjnych. Działalność badawczo-rozwojowa Grupy Unipetrol w obszarze monomerów była realizowana przy współpracy ze spółką VUAnCh, natomiast w zakresie polimerów przy współpracy z Polymer Institute Brno s.r.o. VUAnCh prowadził prace związane głównie z optymalizacją procesów produkcyjnych w Unipetrol RPA s.r.o., w tym poprawą wydajności energetycznej oraz ograniczeniem emisji kotłów i pieców na instalacji Olefin, analizą technologii produkcji butadienu z ubocznych produktów petrochemicznych o niskiej jakości. W ramach projektów kontynuowanych z 2012 roku prowadzono badania możliwości regeneracji katalizatorów oraz analizy możliwości wykorzystania mocy produkcyjnych instalacji benzenu do utylizacji rafineryjnych frakcji aromatycznych. Polymer Institute Brno s.r.o. prowadził badania nakierowane na poprawę właściwości produktów oraz rozwój innowacyjnych katalizatorów w celu produkcji specjalnych typów polietylenu HDPE. Prace badawcze dotyczyły również nowej metody stabilizacji polimerów HDPE w celu optymalizacji ich właściwości i procesu produkcyjnego. Działania w zakresie produkcji polipropylenu były związane z rozwojem nowych gatunków produktów oraz modyfikacją istniejących w celu redukcji kosztów operacyjnych. W ramach zadań związanych z rozwojem procesów technologicznych w Grupie ANWIL zrealizowano prace projektowe obejmujące modernizację Wytwórni Chloru i Ługu Sodowego, których celem jest istotne zmniejszenie zużycia energii cieplnej. Ocena możliwości technologicznych oraz rachunek efektywności pozwolą na przekazanie projektu do realizacji po uzyskaniu wymaganych zgód korporacyjnych. Zakończono również prace związane z opracowaniem receptur folii do produkcji worków do pakowania nawozów sztucznych realizowane w ramach umowy z Instytutem Tworzyw i Farb. Opracowana została także koncepcja ograniczenia emisji pyłu z instalacji suszenia PCW oraz modernizacji układu załadunku zbiornika amoniaku. W zakresie projektów związanych z rozwojem procesów technologicznych kontynuowano projekt wdrożenia technologii ciągłego dozowania inicjatorów CID na instalacji PCW oferowaną przez firmę Akzo Nobel, która pozwoli zmniejszyć zużycie energii elektrycznej dzięki likwidacji agregatów chłodniczych dużej mocy. Testowa partia produkcji została pozytywnie oceniona przez klientów. W efekcie przygotowane zostały założenia do przeprowadzenia kolejnej serii prób w szerszej skali, co umożliwi oszacowanie zdolności produkcyjnych, pogłębienie badań i testów uzyskanych produktów oraz ocenę uzyskanych parametrów produkcji. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

51 W 2013 roku została oddana do użytkowania nowoczesna, proekologiczna instalacja suszenia osadów z biologicznego oczyszczania ścieków. Technologia wykorzystana w instalacji pozwala na zasilanie jej biogazem pozyskiwanym z oczyszczalni ścieków pracującej na potrzeby Wytwórni Kwasu Tereftalowego PKN ORLEN Podstawowe produkty, towary i usługi Łączna sprzedaż wolumenowa segmentu petrochemicznego Grupy ORLEN zmniejszyła się w 2013 roku o (-) 1,2% (r/r). Osiągnięto wyższą o 14,9% (r/r) sprzedaż PTA oraz wyższą o 14,6% (r/r) sprzedaż tworzyw sztucznych. Niższe o (-) 21,5% (r/r) były natomiast wolumeny sprzedaży nawozów, przede wszystkim w efekcie trwałego zaprzestania z końcem 2012 roku produkcji nawozów w Grupie Unipetrol, zatrzymania Spolana a.s. w wyniku powodzi w Czechach w połowie 2013 roku oraz awaryjnego postoju instalacji amoniaku w ANWIL S.A. w sierpniu 2013 roku. Szczegółowe informacje o zmianach wolumenów sprzedaży na poszczególnych rynkach zostały wyjaśnione poniżej. TABELA 29. Sprzedaż Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym (mln PLN/ tys. ton). SPRZEDAŻ WARTOŚĆ WOLUMEN WARTOŚĆ WOLUMEN WARTOŚĆ WOLUMEN ZMIANA % =(2-4)/4 9=(3-5)/5 Segment Petrochemia Monomery 1) (3,8%) (1,2%) Polimery 2) (1,1%) 0,5% Aromaty 3) ,6% 2,4% Nawozy sztuczne 4) (26,0%) (21,5%) Tworzywa sztuczne 5) ,0% 14,6% PTA ,2% 14,9% Pozostałe 6) (2,0%) 6,4% Razem (0,8%) (1,2%) 1) Etylen, propylen. 2) Polietylen, polipropylen. 3) Benzen, toluen, paraksylen, ortoksylen. 4) Canwil, siarczan amonu, saletra amonowa, pozostałe nawozy. 5) PCW, granulat PCW. 6) Pozycja pozostałe obejmuje głównie aceton, amoniak, butadien, fenol, gazy techniczne, glikole, kaprolaktam, ług sodowy oraz siarkę. WYKRES 19. Struktura przychodów ze sprzedaży Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym Rynki zbytu W skład segmentu petrochemicznego Grupy ORLEN wchodzą jednostki zajmujące się sprzedażą produktów petrochemicznych i chemicznych na terenie Polski: PKN ORLEN, Grupa ANWIL i BOP, a także spółki zagraniczne wchodzące w skład Grupy Unipetrol: Unipetrol RPA s.r.o., Butadien Kralupy a.s., Polymer Institute Brno s.r.o. oraz Unipetrol Deutschland GmbH. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

52 TABELA 30. Sprzedaż wolumenowa na rynkach macierzystych 4 Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym (tys. ton). SPRZEDAŻ ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynki Polska ,0% Czechy (218) (10,2%) Razem (63) (1,2%) WYKRES 20. Struktura sprzedaży wolumenowej w Grupie ORLEN w segmencie petrochemicznym na obsługiwanych rynkach. Rynek polski Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN na rynku polskim w 2013 roku zwiększyła się o 5,0% (r/r). Wzrost ten został osiągnięty dzięki wyższej sprzedaży PTA w efekcie wyższej dostępności instalacji produkcyjnych oraz intensyfikacji sprzedaży PTA na rynku non-pet (włókna i folie poliestrowe, powłoki proszkowe i żywice, plastyfikatory). Brak cyklicznego postoju remontowego instalacji petrochemicznych z III kwartału 2012 roku pozwolił osiągnąć wyższą (r/r) sprzedaż monomerów i polimerów. Zwiększona sprzedaż aromatów to głównie efekt wyższej sprzedaży eksportowej do odbiorców z Niemiec i Czech. Obniżona sprzedaż nawozów sztucznych w 2013 roku była rezultatem awarii linii produkcji amoniaku w Grupie ANWIL w 2013 roku. Wzrost sprzedaży tworzyw sztucznych był pochodną wyższej sprzedaży przede wszystkim na rynku polskim, ukraińskim i tureckim. Zwiększona sprzedaż pozostałych produktów to głównie efekt wyższej sprzedaży glikolu na skutek poprawy sytuacji rynkowej oraz ługu sodowego w związku z brakiem ograniczeń produkcyjnych z 2012 roku. TABELA 31. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym na rynku polskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ) ) ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek polski Monomery 2) ,4% Polimery 3) ,5% Aromaty 4) ,0% Nawozy sztuczne 5) (78) (8,4%) Tworzywa sztuczne 6) ,4% PTA ,9% Pozostałe 7) ,0% Razem ,0% 1) Sprzedaż spółki Spolana a.s. należącej do Grupy ANWIL została przypisana do rynku czeskiego. 2) Etylen, propylen. 3) Polietylen, polipropylen. 4) Benzen, toluen, paraksylen, ortoksylen. 5) Canwil, siarczan amonu, saletra amonowa. 6) PCW, granulat PCW. 7) Pozycja pozostałe obejmuje głównie aceton, amoniak, butadien, fenol, glikole, kaprolaktam, ług sodowy oraz siarkę. 4 Wg kraju siedziby spółki realizującej sprzedaż SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

53 WYKRES 21. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym na rynku polskim. Rynek czeski Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN na rynku czeskim w 2013 roku zmniejszyła się o (-) 10,2% (r/r) głównie w efekcie trwałego zaprzestania z końcem 2012 roku produkcji nawozów sztucznych w Grupie Unipetrol oraz zatrzymania Spolana a.s. po czerwcowej powodzi w Czechach. Niższe wolumeny monomerów, polimerów oraz aromatów to wynik niekorzystnej sytuacji podażowo-popytowej związanej głównie z awaryjnymi postojami instalacji produkcyjnych w Litvinovie oraz ograniczonej konsumpcji w wyniku zatrzymania po powodzi zakładów produkcyjnych przez głównych odbiorców. Powyższe ograniczenia zostały częściowo skompensowane wyższą sprzedażą tworzyw sztucznych wynikającą z poprawy warunków rynkowych i pozostałych produktów głównie w efekcie zwiększonej sprzedaży amoniaku (zakończenie produkcji i sprzedaży nawozów). TABELA 32. Sprzedaż wolumenowa Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym na rynku czeskim (tys. ton). SPRZEDAŻ ) ) ZMIANA ZMIANA % =(2-3) 6=(2-3)/3 Rynek czeski Monomery 2) (24) (16,1%) Polimery 3) (14) (2,7%) Aromaty 4) (16) (7,8%) Nawozy sztuczne 5) (205) (53,4%) Tworzywa sztuczne 6) ,5% Pozostałe 7) ,5% Razem (218) (10,2%) 1) Sprzedaż spółki Spolana a.s. należącej do Grupy ANWIL została przypisana do rynku czeskiego. 2) Etylen, propylen. 3) Polietylen, polipropylen. 4) Benzen, toluen 5) Mocznik, siarczan amonu. 6) PCW. 7) Pozycja pozostałe obejmuje głównie amoniak, butadien, gazy techniczne, frakcję C-4. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

54 WYKRES 22. Struktura sprzedaży wolumenowej Grupy ORLEN w segmencie petrochemicznym na rynku czeskim Źródła zaopatrzenia Pełna integracja technologiczna segmentu petrochemicznego z rafineryjnym w PKN ORLEN i Grupie Unipetrol stanowi przewagę konkurencyjną w zakresie dostępności i logistyki dostaw surowców. Główny wsad produkcyjny dla segmentu petrochemicznego na instalacje olefin stanowi benzyna do pirolizy transferowana z segmentu rafineryjnego. Produkowane przez PKN ORLEN monomery stanowią następnie wsad do produkcji polimerów w BOP oraz PCW w Grupie ANWIL. Podstawowym wsadem do produkcji kwasu tereftalowego jest paraksylen, produkowany na instalacjach petrochemicznych w PKN ORLEN. 3.5 Działalność Grupy ORLEN w segmencie wydobycie Trendy rynkowe, pozycja i otocznie konkurencyjne Wg Międzynarodowej Agencji Energii gaz ziemny jest surowcem, którego znaczenie w światowej konsumpcji paliw będzie systematycznie rosło. W okresie od 1970 do 2012 roku globalna konsumpcja gazu ziemnego wzrosła ponad trzykrotnie do poziomu 3,3 bln m 3. O roli jaką może odgrywać błękitne paliwo w rozwoju gospodarczym najlepiej świadczą efekty boomu łupkowego w Stanach Zjednoczonych. Produkcja gazu ziemnego z pokładów niekonwencjonalnych (shale gas, tight gas, coalbed methane) może stanowić nawet 71% łącznej produkcji gazu ziemnego w USA w 2035 roku. Gaz ziemny, obok ropy naftowej, jest głównym paliwem wykorzystywanym przez państwa Unii Europejskiej. Wg prognoz Międzynarodowej Agencji Energii udział gazu ziemnego w strukturze konsumpcji energii pierwotnej wzrośnie z 21% w 2011 roku do około 25% w 2035 roku, a roczna konsumpcja gazu ziemnego w Europie w latach zwiększy się o 80 mld m 3 do 605 mld m 3 w 2035 roku. Bazując na szacunkach Międzynarodowej Agencji Energii Polska może znajdować się w pierwszej 20 krajów z największym potencjałem złóż gazu łupkowego o zasobach około 4,2 bln m 3 gazu. Wg raportu Państwowego Instytutu Geologicznego z 21 marca 2012 roku wydobywalne zasoby gazu ziemnego z łupków szacowane są na mld m 3, a ropy z formacji łupkowych na mln ton. Polski pas łupkowy rozciąga się od wybrzeża, między Słupskiem a Gdańskiem, w kierunku Warszawy, aż po Lublin i Zamość do granicy polsko-ukraińskiej. Potencjalne złoża gazu łupkowego mogą znajdować się na głębokościach od m w północnej części tego pasa do m w jego części południowej. Zagospodarowanie złóż gazu ze źródeł niekonwencjonalnych polega na wierceniu otworów pionowych a następnie poziomych wielokrotnie szczelinowanych hydraulicznie oraz budowie infrastruktury napowierzchniowej służącej do przygotowania gazu do transportu. Potencjalne zasoby złóż węglowodorów w Polsce oraz stan prac poszukiwawczych i ciągły rozwój nowych technologii wydobywczych spowodowały konieczność nowelizacji Ustawy prawo geologiczne i górnicze oraz uchwalenia nowej Ustawy o specjalnym podatku węglowodorowym i przeprowadzenia zmian w Ustawie o podatku od wydobycia niektórych kopalin i innych ustawach powiązanych. Projekt Ustawy prawo geologiczne i górnicze zakłada uproszczenie procesu przyznawania koncesji pojawi się tylko jedna koncesja na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz ich wydobywanie ze złoża. Nowy system opodatkowania węglowodorów będzie oparty na 3 instrumentach fiskalnych: specjalnym podatku węglowodorowym o stawce progresywnej od 0-25% zysku z działalności wydobywczej, podatku od wydobycia niektórych kopalin obliczanym od wartości wydobytego gazu zmiennego, podatku dochodowym od osób prawnych według aktualnych stawek. Projekty powyższych ustaw zostały przyjęte przez Radę Ministrów w marcu 2014 roku i wejdą w życie po ich publikacji w Dzienniku Ustaw. Wg danych na koniec 2013 roku Minister Środowiska utrzymywał w mocy 218 koncesji na poszukiwanie i/lub rozpoznawanie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce, w tym: 83 na poszukiwanie/rozpoznawanie gazu/ropy w złożach konwencjonalnych/niekonwencjonalnych typu tight gas/oil i shale gas/oil, SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

55 13 wyłącznie na poszukiwanie i rozpoznawanie gazu/ropy w złożach niekonwencjonalnych, 122 dotyczą poszukiwania i rozpoznawania konwencjonalnych zasobów ropy i gazu oraz metanu z pokładów węgla. Jak podaje Ministerstwo Środowiska, do 3 marca 2014 roku spółki zajmujące się poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce wykonały 57 odwiertów poszukiwawczych za gazem z łupków, w tym: ORLEN Upstream (9 otworów, w tym 2 horyzontalne), Lane Energy (6 otworów, w tym 2 horyzontalne), PGNiG (12 otworów, w tym 2 horyzontalne), Marathon Oil (6 otworów), BNK Petroleum (5 otworów), San Leon Energy (5 otworów), Talisman Energy (3 otwory), Chevron Corp. (4 otwory), ENI (3 otwory), ExxonMobil (2 otwory) oraz Wisent Oil & Gas / Petrolinvest (2 otwory). W Europie Środkowo-Wschodniej poszukiwania węglowodorów prowadzone są także na Ukrainie. Potencjalne zasoby gazu ziemnego z łupków zlokalizowane są również na Litwie, Węgrzech, Rumuni i Mołdawii oraz Bułgarii. W Bułgarii zawieszono jednak proces przyznawania nowych koncesji poszukiwawczych oraz zakazano prowadzenia prac wiertniczych z użyciem procesu szczelinowania hydraulicznego Realizowane projekty operacyjne Strategia Grupy ORLEN na lata zakłada intensyfikację działalności poszukiwawczo-wydobywczej w celu zagwarantowania dostępu do własnych zasobów ropy i gazu ziemnego, w tym w szczególności pochodzących ze źródeł niekonwencjonalnych. Działania te konsekwentnie zmierzają do zbudowania zdywersyfikowanego portfela projektów poszukiwawczych i wydobywczych. Po nabyciu w listopadzie 2013 roku kanadyjskiej spółki TriOil Resources Grupa ORLEN dołączyła do grona producentów ropy i gazu. Grupa ORLEN pozostaje jednym z liderów poszukiwań niekonwencjonalnych zasobów gazu w Polsce. Po pozytywnej decyzji Ministerstwa Środowiska z lutego 2013 roku, dotyczącej cesji dwóch koncesji należących wcześniej do ExxonMobil Exploration and Production Poland, Grupa ORLEN posiada 10 koncesji poszukiwawczych obejmujących powierzchnię ponad 9 tys. km 2. Tereny objęte poszukiwaniami stanowią około 10% wszystkich obszarów na których prowadzone są poszukiwania gazu niekonwencjonalnego w Polsce. SCHEMAT 7. Projekty poszukiwawcze Grupy ORLEN na złożach konwencjonalnych i niekonwencjonalnych w Polsce. PROJEKT KAMBR 1 PROJEKT SIERAKÓW 2 MID-POLAND UNCONVENTIONALS (2) 1 1 Wodynie- Łuków Lubartów Garwolin Wierzbica PROJEKT KARBON LUBLIN SHALE (7) HRUBIESZÓW SHALE (1) szczelinowanie odwiert poziomy odwiert pionowy (x) Projekty konwencjonalne Projekty niekonwencjonalne (# licencji) SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

56 Projekty niekonwencjonalne W ramach projektu Lublin Shale skoncentrowanego na złożach niekonwencjonalnych Grupa ORLEN kontynuowała w 2013 roku prace wiertnicze i badawcze. W 2013 roku wykonano cztery nowe odwierty: Stręczyn-OU1 oraz Dobryniów-OU1 na koncesji Wierzbica, Uścimów-OU1 na koncesji Lubartów, Stoczek-OU1 na koncesji Wodynie-Łuków. Z odwiertów wykonanych w ciągu roku pobrano próbki rdzeni, które zostały poddane szczegółowym analizom. Przeprowadzono również dwa wielosekcyjne zabiegi szczelinowania hydraulicznego wraz z testami próbnymi: Syczyn-OU2K na koncesji Wierzbica, Berejów-OU2K na koncesji Lubartów. W ramach Projektów Hrubieszów Shale i Mid-Poland Unconventionals w 2013 roku koncentrowano się na przygotowaniu i akwizycji danych sejsmicznej oraz przetwarzaniu nowych danych typu 2D. W ramach projektów niekonwencjonalnych na koniec grudnia 2013 roku zakończono 8 odwiertów, w tym 6 odwiertów pionowych oraz 2 odwierty poziome. Od listopada 2013 roku realizowano prace wiertnicze na kolejnym otworze pionowym, które zostały zakończone na początku 2014 roku. W marcu 2014 roku ukończony został trzeci odwiert poziomy. Projekty konwencjonalne W ramach projektu na Niżu Polskim w okolicach Sierakowa prowadzonego wspólnie z PGNiG S.A. w 2013 roku zrealizowano odwiert rozpoznawczy oraz prowadzono analizy danych pozyskanych z otworu w celu weryfikacji perspektyw obszaru oraz aktualizacji programu prac. W 2013 roku ORLEN Upstream Sp. z o.o. wyznaczył lokalizację i przeprowadził prace przygotowawcze do wykonania otworu poszukiwawczego w Projekcie Karbon, która ma doprowadzić do weryfikacji występowania nagromadzeń węglowodorów i oszacowania potencjalnych zasobów węglowodorów w basenie lubelskim. Spółka przeprowadziła akwizycję danych sejsmicznych 2D dotyczących koncesji Bełżyce. Pozyskane dane są aktualnie interpretowane. Przeprowadzono również prace przygotowawcze do wykonania akwizycji danych sejsmicznych 2D dotyczących koncesji Lublin. Grupa ORLEN w roku 2013 prowadziła również poszukiwania w łotewskiej strefie szelfu Morza Bałtyckiego, realizowane przy współpracy z Kuwait Energy Company (KEC) Projekt Kambr. Wykonano otwór poszukiwawczy z wykorzystaniem półzanurzalnej platformy wiertniczej, pełny komplet pomiarów geofizycznych wraz ze szczegółową analizą. Ze względu na negatywną ocenę nasycenia węglowodorami w otworze została podjęta decyzja o wstrzymaniu dalszych prac poszukiwawczych w ramach tego projektu. W ramach projektów konwencjonalnych na koniec grudnia 2013 roku zostały zrealizowane 3 odwierty poszukiwawczo-rozpoznawcze, w tym 2 odwierty rozpoznawcze w ramach projektu Sieraków i 1 odwiert poszukiwawczy w projekcie prowadzonym na Morzu Bałtyckim. Projekty akwizycyjne, projekty M&A PKN ORLEN prowadził analizy związane z ewentualnymi przejęciami złóż za granicą lub nabyciem udziałów i współpracą z doświadczonymi partnerami. Od 2009 roku do końca 2013 roku przeprowadzonych zostało 127 szczegółowych analiz potencjalnych projektów akwizycyjnych w wielu lokalizacjach. Efektem przeprowadzonych analiz było nabycie spółki TriOil w listopadzie 2013 roku. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

57 SCHEMAT 8. Projekty akwizycyjne i M&A analizowane przez Grupę ORLEN. Działalność w Kanadzie W Kanadzie za pośrednictwem TriOil Grupa ORLEN prowadzi działalność wydobywczą stosując techniki odwiertów horyzontalnych oraz szczelinowania hydraulicznego. W 2013 roku przeprowadzono 21 takich operacji i w efekcie uzyskano średnią produkcję w 4 kwartale 2013 roku na poziomie 3,8 tys. baryłek ekwiwalentu ropy dziennie ( boe/dzień ), w tym 60% stanowiły węglowodory ciekłe (ropa oraz kondensat). Transakcja na stabilnym kanadyjskim rynku wpisuje się w określony w strategii PKN ORLEN profil ryzyka. Potwierdzona opłacalność wydobycia oraz wieloletnia działalność zmniejszają ryzyka operacyjne inwestycji. Dodatkowo, skuteczność stosowanych technik wierceń horyzontalnych i hydraulicznego szczelinowania wielosekcyjnego pozwoli na wymianę doświadczeń oraz przeniesienie najlepszych kanadyjskich praktyk na obszar działalności wydobywczej w Polsce. Rynek kanadyjski charakteryzuje się bardzo dobrym dostępem do wysoce rozwiniętych usług wiertniczych i serwisowych, jak również dostępem do wykwalifikowanej kadry z doświadczeniem w zakresie wydobycia zasobów niekonwencjonalnych. Istotne są także stabilne zasady systemu podatkowego oraz przyjazne otoczenie regulacyjne. SCHEMAT 9. Koncesje PKN ORLEN dotyczące poszukiwań i rozpoznania zasobów węglowodorów w Kanadzie. KOLUMBIA BRYTYJSKA ALBERTA SASKATCHEWAN PEACE RIVER ARCH POUCE COUPE Montney Gas CENTRAL ALBERTA KAYBOB Dunvegan Oil SOUTHERN ALBERTA LOCHEND Cardium Oil Alberta Obszary wydobycia o dominującym udziale ropy naftowej Obszary wydobycia o dominującym udziale gazu ziemnego OBSZAR Eksploatowana formacja SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

58 3.6 Działalność Grupy ORLEN w obszarze energetyki Trendy rynkowe, pozycja i otocznie konkurencyjne Oczekuje się, że w latach globalna konsumpcja energii będzie rosła w tempie 1,8-1,9% rocznie. Według średnioterminowych prognoz w najbliższej dekadzie Azja i Bliski Wschód w dalszym ciągu pozostaną rejonami o największej dynamice zapotrzebowania na energię elektryczną. Ponad 80% zużywanej na świecie energii pochodzi aktualnie z paliw kopalnych: ropy naftowej, węgla i gazu ziemnego. W dzisiejszych warunkach najtańszym źródłem energii pozostaje węgiel. Przewiduje się, że w horyzoncie do 2050 roku źródłem energii, które będzie wypierać węgiel będzie gaz ziemny. Jest to paliwo, które przy dzisiejszych technologiach może być dostępne praktycznie na każdym kontynencie. Zakłada się, że już w najbliższej dekadzie energetyka oparta o gaz zacznie odgrywać kluczową rolę w rozwoju europejskiego rynku energetycznego. Niskie ceny gazu łupkowego w Ameryce Północnej wskazują, iż będzie on mógł cenowo konkurować z węglem osiągając jednocześnie 30-40% redukcję emisji CO2 w porównaniu z węglem. Wraz z relatywnie szybkim rozwojem polskiej gospodarki rośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz pozostałe media energetyczne. W Polsce zużycie energii na jednego mieszkańca kształtuje się na poziomie 40% poniżej średniej w Unii Europejskiej i oczekuje się, że będzie wzrastać o około 2% rocznie do roku Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, iż ponad 40% aktywów w obszarze produkcji energii ma ponad 30 lat, widoczna jest potrzeba rozbudowy zainstalowanych mocy. Zabezpieczenie krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną wymaga aktywnego udziału głównych graczy rynkowych, którymi są Polska Grupa Energetyczna (PGE), Tauron Polska Energia (Tauron), Energa i Enea. Część planowanych mocy wytwórczych będzie oparta na paliwie gazowym ze względu na niższą emisyjność CO2 oraz możliwość elastycznego zwiększenia zdolności produkcyjnych. Obok budowanej przez Grupę ORLEN Elektrowni we Włocławku, Tauron oraz PGNiG realizują budowę jednostki gazowo-parowej w Stalowej Woli o mocy 450 MWe. Pozostałe inwestycje energetyczne oparte na paliwie gazowym planowane przez Energę, PGE i ZA Puławy, dla których prowadzone są obecnie procesy przetargowe będą reprezentowały łączną moc około MWe. Dostępność i cena węgla kamiennego w Polsce wpłynęły na podjęcie decyzji inwestycyjnych o budowie nowych bloków energetycznych opartych na tym paliwie. Enea realizuje budowę bloku o mocy MWe w Kozienicach, natomiast PGE rozpoczyna swoją inwestycję w Opolu w postaci dwóch bloków o łącznej mocy MWe. Grupa ORLEN zamierza wypełnić przewidywaną lukę podażowo popytową. Dodatkowo Grupa ORLEN ma możliwość przeznaczenia znaczącej części produkcji energii elektrycznej i pary wodnej na własne potrzeby produkcyjne, a efektywna produkcja oparta o kogenerację czyli jednoczesną produkcję energii elektrycznej i ciepła oraz wykorzystanie gazu ziemnego przyczyni się do wysokiej efektywności kosztowej realizowanych projektów Realizowane projekty operacyjne Grupa ORLEN jest obecnie znaczącym producentem energii elektrycznej i cieplnej, wykorzystywanej w dużej części na własne potrzeby produkcyjne. Jest również jednym z największych odbiorców gazu w Polsce i aktywnym uczestnikiem procesu liberalizacji rynku gazu. Konsekwentnie realizuje cele strategiczne zawarte w Strategii Grupy ORLEN na lata , które zakładają modernizację istniejących aktywów oraz budowę nowych mocy opartych o wysokosprawną kogenerację 5. Jednym z głównych elementów Strategii Energetycznej Grupy ORLEN na lata jest budowa elektrowni gazowo - parowej we Włocławku. Projekt obejmuje budowę bloku o mocy 463 MWe. Największymi zaletami tego typu bloków jest wyższa sprawność i elastyczność pracy w porównaniu z konwencjonalnymi systemami produkcji energii elektrycznej opartymi na paliwie węglowym. Technologie wykorzystywane w blokach CCGT (Combined Cycle Gas Turbine) powodują również znacznie niższe emisje szkodliwych substancji, takich jak NOx, SO2 i gazy cieplarniane. W 2013 roku w ramach powyższego projektu prowadzono głównie prace ziemne i fundamentowe oraz rozpoczęto montaż konstrukcji stalowej budynku maszynowni. Ponadto złożone zostały zamówienia na wszystkie kluczowe komponenty elektrowni, tj. turbina gazowa, turbina parowa, generator, kocioł, transformatory, które są obecnie w końcowej fazie produkcji. Elektrownia będzie ściśle powiązana technologicznie z ANWIL z punktu widzenia pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną oraz parę technologiczną oraz zastąpi istniejącą i mniej efektywną elektrociepłownię. W 2013 roku kontynuowano prace dotyczące koncepcji budowy bloku gazowo-parowego w Płocku o mocy MWe w technologii analogicznej do budowanego bloku CCGT we Włocławku. Zakończono prace studyjne i przystąpiono do rozpoczęcia przetargu. Jednocześnie realizowano przygotowanie infrastruktury towarzyszącej oraz zakończono negocjacje w sprawie umowy przyłączeniowej z Operatorem Systemu Przesyłowego, PSE SA. Podjęcie ostatecznej decyzji w sprawie uruchomienia tej inwestycji planowane jest w II półroczu 2014 roku. Zakład Elektrociepłowni PKN ORLEN w Płocku ( EC ) jest największym zawodowym blokiem wytwórczym w Polsce o mocy elektrycznej 345 MWe i cieplnej MWt wykorzystywanym do zasilania instalacji produkcyjnych oraz w części na potrzeby odbiorców zewnętrznych w zakresie energii cieplnej. Elektrociepłownia osiąga wysokie współczynniki sprawności na poziomie około 86%, a do produkcji energii i ciepła może wykorzystywać różne rodzaje paliw: olej opałowy, gaz rafineryjny, gaz ziemny. 5 Pojęcie wysokosprawnej kogeneracji zostało wyjaśnione w Słowniku wybranych pojęć branżowych i finansowych. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

59 W 2013 roku kontynuowana była realizacja budowy instalacji Odazotowania oraz Odsiarczania Spalin w programu inwestycji ekologicznych mającego na celu spełnienie rygorystycznych norm emisji przemysłowych, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku. Moc elektryczna i cieplna elektrociepłowni w Grupie Unipetrol bazującej na węglu brunatnym wynosi odpowiednio 110 MWe i 1000 MWt. Zgodnie z obecną strategią aktywa energetyczne w zakładzie w Litvinovie zostaną zmodernizowane. Prowadzone są jednocześnie prace studyjne celem poprawy efektywności technologii wytwarzania pary technologicznej dla instalacji petrochemicznych w Litvinowie poprzez wykorzystanie wysokosprawnej kogeneracji. Elektrociepłownia w ORLEN Lietuva stanowi źródło pary technologicznej dla procesów produkcyjnych i opalana jest mieszanką ciężkiego oleju opałowego oraz gazami rafineryjnymi. Moc elektryczna elektrowni wynosi 160 MWe a jej moc cieplna MWt. W 2013 roku ukończono prace studyjne związane z modernizacją elektrociepłowni Rafinerii Trzebinia i wybrano wariant zakładający częściowe pozostawienie generacji pary cieplnej opartej o węgiel przy jednoczesnym wprowadzeniu gazu ziemnego jako drugiego paliwa energetycznego zasilającego nowe źródło energetyczne. 3.7 Zarządzanie ryzykiem oraz opis podstawowych ryzyk i zagrożeń prowadzonej działalności Funkcjonowanie Systemu Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym Grupa ORLEN w toku prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi bieżący monitoring i ocenę ryzyk oraz podejmuje działania mające na celu minimalizację ich wpływu na sytuację finansową. PKN ORLEN opracował i wdrożył Politykę i Procedurę Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym, które kompleksowo uregulowały proces funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ryzykami Korporacyjnymi (ERM Enterprise Risk Management). System Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym zapewnia właściwe informacje o ryzykach występujących w Grupie ORLEN i skuteczność zarządzania nimi, przez co jest jednym z kluczowych narzędzi wspierających skuteczną realizację celów strategicznych i operacyjnych. SCHEMAT 10. Zintegrowany System Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym. Monitorowanie i raportowanie oceny ryzyka Identyfikacja ryzyka Opracowanie i wdrożenie planów działań naprawczych Ocena ryzyka brutto Ocena ryzyka netto Ocena mechanizmów kontrolnych Głównym celem wdrożonego systemu jest identyfikacja ryzyk mogących mieć wpływ na działalność Grupy ORLEN i realizację celów biznesowych, a także utrzymywanie poziomu ryzyka w ustalonych granicach. Zdefiniowane w modelu ryzyka są przypisane do realizowanych procesów z odpowiedzialnością za nie przypisaną do właścicieli ryzyk czyli pracowników, którzy ze względu na zajmowane stanowisko i zakres odpowiedzialności zarządzają głównymi mechanizmami kontrolnymi mającymi minimalizować skutki ewentualnej materializacji ryzyka. Ocena ryzyka jest procesem regularnym. Odbywa się dwa razy w danym roku i obejmuje ocenę istotności każdego z ryzyk poprzez: ocenę ryzyka brutto czyli stanu przed wprowadzeniem mechanizmów kontrolnych w odniesieniu do danego ryzyka, testowanie i ocenę działania mechanizmów kontrolnych, ocenę ryzyka netto czyli stanu istniejącego przy obecnie funkcjonujących mechanizmach kontrolnych w ramach danego ryzyka. W wyniku każdorazowej oceny mechanizmów kontrolnych oraz ryzyk następuje określenie odpowiednich planów działań naprawczych dotyczących poszczególnych ryzyk oraz opracowanie raportów z aktualnego profilu ryzyka PKN ORLEN i oceny poszczególnych procesów. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

60 3.7.2 Ryzyka i zagrożenia prowadzonej działalności Grupy ORLEN Głównymi rodzajami ryzyk na które narażona jest Grupa ORLEN w ramach prowadzonej działalności są: 1. Ryzyka rynkowe: - ryzyko towarowe, - ryzyko zmian kursów walutowych, - ryzyko zmian stóp procentowych. 2. Ryzyko kredytowe i płynności. Szczegółowy opis powyższych ryzyk wraz z ich szacunkowym wpływem na sprawozdania Grupy ORLEN zostały przedstawione w nocie 35.6 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2013 rok. Grupa ORLEN jest dodatkowo narażona na ryzyka specyficzne dla firm z obszaru działalności Grupy ORLEN, które mają wpływ na wyniki finansowe i dotyczą takich zagadnień jak: Konsumpcja paliw Ogólna sytuacja gospodarcza wywiera istotny wpływ rynkowy poziom konsumpcji paliw i tym samym determinuje poziom sprzedaży i cen produktów Grupy ORLEN oraz jej sytuację finansową. Zmiany poziomu konsumpcji oleju napędowego i benzyny odnotowane na głównych rynkach działalności Grupy ORLEN zostały zaprezentowane w pkt niniejszego Sprawozdania Zarządu. Grupa ORLEN działając na rynku paliw jest narażona na ryzyko wynikające z działalności tzw. szarej strefy, związanej przede wszystkim z wprowadzeniem na rynek tańszego paliwa z pominięciem obowiązków zapłaty podatków. Według szacunkowych danych POPiHN szara strefa osiągnęła w 2013 roku 10-12% udziału polskiego rynku paliw, co odpowiada ponad 1 mln ton paliw. Przerób ropy naftowej / dostawy surowców Grupa ORLEN jest narażona na zakłócenia przerobu ropy spowodowane nieregularnymi dostawami surowca, niedostępnością usług transportowych za pośrednictwem rurociągu oraz niestabilną sytuacją w państwach wydobywających ropę naftową. Istotne znaczenie może mieć również zmiana parametrów dostarczanej ropy i związane z nimi niższe uzyski produktów białych, a także prowadzone postoje remontowe instalacji produkcyjnych. Rozbudowa istniejących i budowa nowych rafinerii w Rosji może skutkować zmniejszeniem wolumenów rosyjskiej ropy naftowej kierowanej na eksport i w konsekwencji zmniejszeniem dostępności tego surowca dla odbiorców europejskich, w tym Grupy ORLEN. Dodatkowo, wyższy popyt na ropę naftową w Chinach może spowodować zwiększenie eksportu rosyjskiej ropy naftowej na rynki azjatyckie i w konsekwencji jej mniejszą dostępność na rynkach europejskich co może mieć wpływ na poziom podaży produktów Grupy ORLEN. Zakupy gazu opierają się na wieloletniej umowie pomiędzy PKN ORLEN i PGNiG oraz na krótkoterminowych umowach z dostawcami alternatywnymi. Ze względu na brak mechanizmów cenowych istniejących na płynnych rynkach gazu w Europie, ceny gazu w Polsce mogą być niższe lub wyższe od cen na sąsiednich deregulowanych rynkach (takich jak rynek niemiecki lub czeski). Grupa ORLEN podejmuje działania mające na celu zapewnienie stabilnych dostaw surowców, głównie poprzez dywersyfikację źródeł dostaw oraz dostosowanie instalacji produkcyjnych do przerobu różnych gatunkowo typów surowców. Ponadto Grupa ORLEN realizuje szereg projektów poszukiwawczowydobywczych w celu pozyskania własnych źródeł gazu i ropy naftowej. W zakresie logistyki produktowej Grupa ORLEN jest w dużej mierze uzależniona od lokalnych firm takich jak PERN i należąca do niej spółka OLPP w Polsce oraz ČEPRO w Republice Czeskiej. Logistyka produktowa rafinerii w Możejkach jest uzależniona od jedynego dostawcy usługi przewozu koleją, którym jest spółka AB Lietuvos Geležinkeliai. Koszty realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego Począwszy od 2008 roku na producentach paliw spoczywa obowiązek spełnienia Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW), który określa minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych, liczony według wartości opałowej, w ogólnej ilości paliw i biopaliw ciekłych zużywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie. W przypadku niespełnienia tych celów na producenta paliw może zostać nałożona kara w szacunkowej wysokości około 17,5 tys. PLN za tonę niewprowadzonego biokomponentu. Od 1 stycznia 2012 roku istnieje możliwość realizacji obniżonego wskaźnika NCW - skorygowanego o współczynnik redukcyjny w wysokości 0,85 celu NCW na dany rok w przypadku wykorzystania w produkcji paliw min. 70% biokomponentów pochodzących od producentów krajowych zarejestrowanych w rejestrze wytwórców prowadzonym przez Agencję Rynku Rolnego. Uprawnienia do emisji CO2 W dniu 26 lutego 2014 roku Komisja Europejska zatwierdziła projekt wykazu instalacji ze wstępnymi wielkościami przydziałów bezpłatnych uprawnień do emisji CO2. Proces legislacyjny na szczeblu krajowym jest w trakcie finalizacji. Dodatkowo PKN ORLEN zostaną przydzielone uprawnienia do emisji CO2 z tytułu produkcji energii elektrycznej za 2013 rok. Ilość uprawnień do emisji nieodpłatnie przyznanych Grupie ORLEN może nie być wystarczająca do realizacji obowiązków regulacyjnych i w konsekwencji może wystąpić konieczność zakupu dodatkowych uprawnień po cenach rynkowych lub ograniczenia produkcji. W ramach zarządzania emisjami CO2 Grupa ORLEN corocznie monitoruje i bilansuje emisję CO2 na podstawie danych produkcyjnych dla instalacji objętych systemem handlu emisjami oraz dokonuje bilansowania stwierdzonych niedoborów/nadwyżek na zasadach transakcji wewnątrzgrupowych, bądź transakcji na rynku terminowym i spot. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

61 Certyfikaty energii kolorowej Certyfikaty kolorowe są wsparciem dla producentów energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji. Poziom przyznawanych darmowych certyfikatów kolorowych zależy od wielkości produkcji energii oraz struktury wykorzystywanego paliwa. Sejmowe prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy prawo energetyczne zmierzają do przywrócenia w horyzoncie do 2018 roku systemu wsparcia wysokosprawnej kogeneracji, jednakże wydane a nie umorzone przed wejściem w życie ww. ustawy certyfikaty utraciły swoją ważność. Emisje przemysłowe Dyrektywa w Sprawie Emisji Przemysłowych wprowadza od 2016 roku ostrzejsze od obecnie obowiązujących standardy emisji dwutlenku siarki, azotu i pyłu. Wychodząc naprzeciw powyższym wymaganiom Grupa ORLEN realizuje budowę instalacji odsiarczania, odazotowania i odpylania spalin, które redukować będą o ponad 90% emisję dwutlenku siarki i azotu oraz pyłu z Elektrociepłowni w Płocku. Zapasy obowiązkowe Utrzymywanie zapasów obowiązkowych wiąże się z kosztami ich finansowania i magazynowania a dodatkowo powoduje powstanie ryzyka niegotówkowego wpływu na wyniki operacyjne Grupy ORLEN na skutek zmian cen rynkowych prowadzących do przeszacowania wartości zapasów. Ryzyko szkód z tytułu prowadzonej działalności i szkód losowych Grupa ORLEN narażona jest na ryzyko wystąpienia szkód spowodowanych prowadzoną działalnością oraz szkód losowych. Ewentualne negatywne skutki wystąpienia powyższych szkód są minimalizowane dzięki posiadaniu profesjonalnego i dostosowanego do indywidualnych potrzeb Grupy ORLEN programu ubezpieczeniowego. Program ten tworzony i zawierany jest przez specjalnie w tym celu utworzoną spółkę ORLEN Insurance Ltd. Pokrycie ubezpieczeniowe gwarantowane w ramach polis wystawianych przez ORLEN Insurance Ltd. jest reasekurowane przez największe międzynarodowe firmy ubezpieczeniowe i reasekuracyjne w ramach programu, którego liderem jest AIG Europe oraz Allianz, a w którym uczestniczą największe światowe i polskie towarzystwa ubezpieczeniowe tj. m.in. AIG, Allianz, HDI, Munich Re, ACE a także firmy PZU i TUiR Warta. Poza kompleksowym ubezpieczeniem majątku Grupa ORLEN posiada także inne ubezpieczenia gwarantujące minimalizację negatywnych skutków szkód tj. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności czy ubezpieczenie mienia w transporcie. Postępowania sądowe i regulacyjne, kontrole podatkowe celne i akcyzowe Spółki Grupy ORLEN są obecnie zaangażowane w postępowania, o których mowa w pkt 2.7 niniejszego Sprawozdania lub mogą być potencjalnie zaangażowane w przyszłości w inne postępowania sądowe lub regulacyjne. Prowadzonych jest również szereg kontroli podatkowych, celnych, akcyzowych. Mimo, że Grupa ORLEN nie spodziewa się obecnie, aby którekolwiek z ww. postępowań, których jest stroną, mogło mieć istotny negatywny wpływ na jej sytuację finansową i wyniki działalności, brak jest pewności, że ostateczny wynik obecnych bądź przyszłych postępowań nie będzie miał istotnego negatywnego wpływu na wyniki Grupy ORLEN lub jej sytuację finansową. Ryzyko zmian w obowiązujących przepisach prawnych Zmiany w przepisach lub nowe regulacje mogą wywierać istotny wpływ na Grupę ORLEN, jej sytuację finansową i wyniki działalności. 3.8 Ochrona środowiska PKN ORLEN aktywnie uczestniczył w tworzeniu i opiniowaniu aktów prawnych m.in. projektu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przygotowywanego przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz opracowaniu przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego wspólnego stanowiska branży paliwowej w zakresie uproszczenia zasad opłat za korzystanie ze środowiska, obowiązków przedsiębiorców przy opracowywaniu tzw. raportów początkowych 6, rozporządzenia o składowiskach odpadów oraz polityki energetycznoklimatycznej do 2030 roku. PKN ORLEN na bieżąco identyfikował nowe wymagania prawne w zakresie ochrony środowiska celem zapewnienia pełnej zgodności wewnętrznych aktów organizacyjnych z tymi przepisami. W ramach zapewnienia bieżącej informacji o stanie środowiska w bezpośrednim sąsiedztwie Zakładu Produkcyjnego w Płocku uruchomiono stację pomiarową, która została wyposażona w analizatory służące do ciągłego pomiaru wybranych parametrów powietrza: zawartość SO2, NOx, O3, CO, BTX oraz czujniki parametrów meteorologicznych mierzące: prędkość i kierunek wiatru, temperaturę i wilgotność powietrza. Stacja została włączona do sieci Państwowego Monitoringu Środowiska w województwie mazowieckim. W 2013 roku realizowano projekty dostosowujące pracę instalacji produkcyjnych do nowych wymogów i standardów środowiskowych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku. Najważniejszą inwestycją proekologiczną realizowaną w PKN ORLEN była budowa instalacji odazotowania i odpylania spalin oraz odsiarczania spalin w Zakładzie Elektrociepłowni w Płocku. Kotły nr 7 i 8 funkcjonowały w ciągu roku z instalacjami odazotowania i odpylania, co przyczyniło się do zmniejszenia poziomu emisji tlenku azotu i pyłu o ponad 20%. Kolejne redukcje emisji będą efektem postępu prac inwestycyjnych, których zakończenie zaplanowano na rok Realizowany na szeroką skalę wieloletni program modernizacji zbiorników na stacjach paliw ograniczył ryzyko występowania zanieczyszczeń w gruntach i zapewnił pełne dostosowanie funkcjonujących stacji do wymogów technicznych stawianych tym instalacjom w terminie przewidzianych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki 6 Raport początkowy to raport opisujący stan gleby i ziemi na terenie zakładu, gdzie zlokalizowana jest instalacja wymagająca pozwolenia zintegrowanego w momencie rozpoczęcia działalności w przypadku nowych instalacji lub aktualizacji lub zmiany pozwolenia zintegrowanego w przypadku istniejących instalacji. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

62 W roku 2013 rozpoczęty został III okres rozliczeniowy wspólnotowego systemu handlu emisjami gazów cieplarnianych wynikający z nowych regulacji określonych w Rozporządzeniu Komisji Unii Europejskiej nr 601/2012 z dnia 21 czerwca 2012 roku w sprawie monitorowania i sprawozdawczości emisji gazów cieplarnianych zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Systemem tym po raz pierwszy zostały objęte wszystkie instalacje produkcyjne Grupy ORLEN, w tym po raz pierwszy instalacje chemiczne, co wymusza konieczność intensyfikacji działań w zakresie ograniczania emisji CO2. Uczestnictwo PKN ORLEN oraz części spółek z Grupy ORLEN w Programie Responsible Care ( RC ) przyniosło wymierne efekty w postaci zmniejszenia emisji, zmniejszenia zużycia energii, poprawy bezpieczeństwa pracowników oraz ochrony ich zdrowia. Realizacja Programu RC kojarzona jest również z akcją Drzewko za butelkę polegającą na zbieraniu niepotrzebnych i zaśmiecających otoczenie butelek PET i ich wymianie na sadzonki drzew. Do udziału w projekcie zapraszani są wszyscy realizatorzy Programu RC oraz społeczności lokalne z miejscowości, gdzie te przedsiębiorstwa prowadzą swoją aktywność gospodarczą. W 2013 roku opublikowano czwarty już Raport Środowiskowy za rok 2012 współtworzony przez 32 spółki Grupy ORLEN, co pokazuje jak istotne miejsce w działaniach Grupy ORLEN zajmuje zrównoważony rozwój, racjonalne wykorzystywanie surowców oraz poszanowanie środowiska naturalnego. Celem raportu jest udostępnienie szerokiemu gronu odbiorców informacji o oddziaływaniu spółek z Grupy ORLEN na środowisko naturalne, podejmowanych działaniach inwestycyjnych i modernizacyjnych oraz uzyskanych efektach środowiskowych. Ponadto zorganizowano Seminarium Środowiskowe, na którym poruszano tematykę gospodarki odpadami w świetle zmian wynikających z nowej ustawy o odpadach oraz implementacją zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych. Wszystkie instalacje produkcyjne w Grupie ORLEN posiadają wymagane prawem pozwolenia zintegrowane, które są na bieżąco aktualizowane w odpowiedzi na zmiany otoczenia prawnego i potrzeb biznesowych. W 2013 roku wprowadzono 30 zmian w posiadanych przez spółki Grupy ORLEN pozwoleniach środowiskowych oraz uzyskano 17 nowych. Złożono również wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego dla budowanej obecnie elektrowni CCGT we Włocławku oraz uzyskano 73 nowe pozwolenia z zakresu gospodarki wodno-ściekowej dla stacji paliw. Ograniczenie wpływu na środowisko stanowi od lat jeden z priorytetów Grupy ORLEN. Realizowane działania związane z zastosowaniem rozwiązań technologicznych przyczyniających się do zmniejszenia wpływu na środowisko zostały dostrzeżone przez kapitułę konkursu Polish Chemical Awards 2013 i zaowocowały przyznaniem nagrody Lidera Ekologii. W 2013 roku spółka ORLEN Eko otrzymała od Europejskiego Forum Odpowiedzialności Ekologicznej tytuł Firmy Bliskiej Środowisku oraz certyfikat będący potwierdzeniem wdrożenia Ramowego Systemu Zarządzania Responsible Care zgodnie z wytycznymi Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego. Za osiągnięcia w zakresie edukacji ekologicznej, PKN ORLEN otrzymał tytuł Mecenasa Edukacji Ekologicznej 2013 przyznany przez Redakcję miesięcznika Ekologia i Rynek. 3.9 Bezpieczeństwo i higiena pracy Głównym celem systemu bezpieczeństwa i higieny pracy ( BHP ) jest zapewnienie bezwypadkowej, korporacyjnej kultury bezpieczeństwa pracy oraz identyfikacja i eliminowanie zagrożeń bezpieczeństwa pracy w Grupie ORLEN. W roku 2013 wdrożono szereg rozwiązań systemowych w zakresie kształtowania właściwych warunków pracy w skali Grupy. Koncentrowano się na integracji i wzajemnej współpracy spółek. W celu zwiększenia efektywności działań uruchomiono proces powoływania koordynatorów BHP w spółkach Grupy ORLEN. Kontynuowano działania w zakresie dalszej optymalizacji procesów przekazywania informacji o zagrożeniach, wypadkach, kontrolach, pożarach i awariach, poprzez wprowadzenie od początku 2013 roku Elektronicznego Systemu Prewencji. Udoskonalony został także system standardów w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów produkcyjnych i magazynowych. Zgodnie z wartościami Grupy ORLEN obejmującymi promowanie działań na rzecz poprawy warunków pracy, stworzony został Program zachęt BHP, mający na celu zaangażowanie pracowników w identyfikowanie zagrożeń bezpieczeństwa pracy, zgłaszanie ich i eliminowanie, utrwalanie i poszerzanie wiedzy na temat bezpieczeństwa, a także upowszechnianie i propagowanie najlepszych praktyk z zakresu BHP. Efektem skutecznie prowadzonych działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy w 2013 roku w Grupie ORLEN jest zmniejszenie o (-) 23% (r/r) liczby wypadków, przy wzroście o 4 ilości spółek, dla których wyznaczone zostały cele w obszarze BHP. Wskaźnik wypadkowości TRR (Total Recordable Rate) po raz kolejny osiągnął najlepszy wynik w historii Grupy ORLEN w wysokości 1,50 i był niższy o 20% (r/r). Metodologa kalkulacji wskaźnika została zaprezentowana w "Słowniku wybranych pojęć branżowych i finansowych" na końcu niniejszego Sprawozdania. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

63 WYKRES 23. Liczba wypadków w Grupie ORLEN w latach Za efektywne działania związane z ciągłym doskonaleniem polityki bezpieczeństwa pracy PKN ORLEN otrzymał w 2013 roku Złotą Kartą Lidera Bezpiecznej Pracy najwyższe krajowe wyróżnienie przyznawane przez Forum Liderów Bezpiecznej Pracy. PKN ORLEN zdobył również I nagrodę w 41 edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy w kategorii Rozwiązania techniczne i organizacyjne w praktyce. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

64 4. AKTUALNA I PRZEWIDYWANA SYTUACJA FINANSOWA GRUPY ORLEN 4.1 Zasady sporządzenia rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone przy zastosowaniu zasad rachunkowości zgodnych z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) obejmujących Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) oraz Interpretacje Stałego Komitetu ds. Interpretacji (SKI) i Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej (KIMSF), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską (UE) i obowiązywały na dzień 31 grudnia 2013 roku. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe odpowiada wszystkim wymaganiom MSSF przyjętym przez UE i przedstawia rzetelnie sytuację finansową i majątkową Grupy ORLEN na dzień 31 grudnia 2013 roku, wyniki jej działalności oraz przepływy pieniężne za rok zakończony dnia 31 grudnia 2013 roku. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę ORLEN w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień autoryzacji Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Grupę ORLEN. Czas trwania Jednostki Dominującej oraz jednostek wchodzących w skład Grupy ORLEN jest nieoznaczony. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe, z wyjątkiem skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych, zostało sporządzone zgodnie z zasadą memoriału. Polityka rachunkowości zastosowana do sporządzenia Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego została przedstawiona w nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2013 rok. 4.2 Podstawowe wielkości ekonomiczno-finansowe oraz czynniki i nietypowe zdarzenia mające znaczący wpływ na osiągnięty wynik finansowy Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów TABELA 33. Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów. WYSZCZEGÓLNIENIE, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przychody ze sprzedaży (6 249) (5,2%) Koszt własny sprzedaży ( ) ( ) (98 398) (3,7%) Zysk brutto ze sprzedaży (2 135) (26,7%) Koszty sprzedaży (3 935) (3 872) (3 660) (63) 1,6% Koszty ogólnego zarządu (1 465) (1 524) (1 469) 59 (3,9%) Pozostałe przychody operacyjne (151) (20,8%) Pozostałe koszty operacyjne (715) (1 314) (2 387) 599 (45,6%) Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) (1 781) (41,6%) Zysk z działalności operacyjnej (1 691) (83,5%) Przychody finansowe (1 032) (68,6%) Koszty finansowe (628) (904) (2 243) 276 (30,5%) Przychody i koszty finansowe netto (155) (756) - Udział w wyniku finansowym jednostek wycenianych metodą praw własności 0 (1) Zysk przed opodatkowaniem (2 446) (93,2%) Podatek dochodowy (88) (454) (777) 366 (80,6%) Zysk netto (2 080) (95,9%) Przychody ze sprzedaży Przychody ze sprzedaży Grupy ORLEN wyniosły mln PLN i zmniejszyły się o (-) mln PLN (o (-) 5,2%) (r/r). Niższe o (-) mln PLN (o (-) 6,7%) (r/r) przychody ze sprzedaży segmentu rafineryjnego wynikają głównie ze spadku notowań ropy naftowej i produktów oraz umocnienia średniego kursu PLN względem USD przy wyższej o 2,7% (r/r) sprzedaży wolumenowej. W porównaniu z rokiem poprzednim średnioroczne notowania benzyny zmniejszyły się o (-) 4,5% (r/r), oleju napędowego o (-) 4,2% (r/r), paliwa Jet A-1 o (-) 3,7% (r/r), lekkiego oleju opałowego o (-) 3,4% (r/r) oraz LPG o (-) 9,0% (r/r). Dodatkowy wpływ na zmniejszenie przychodów ze sprzedaży segmentu rafineryjnego miało przeprowadzenie w 2013 roku jednej transakcji sprzedaży zapasów obowiązkowych z Neon Poland Sp. z o.o. za SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

65 kwotę mln PLN, przy realizacji dwóch transakcji sprzedaży części zapasów obowiązkowych w 2012 roku z Ashby Sp. z o. o. i Whirlwind Sp. z o.o. na łączną kwotę mln PLN. Przychody segmentu detalicznego zmniejszyły się o (-) mln PLN (o (-) 4,4%) (r/r) głównie w efekcie spadku notowań produktów i tym samym cen paliw na stacjach benzynowych przy wyższej o 0,7% (r/r) sprzedaży wolumenowej. Przychody segmentu petrochemicznego były niższe o (-) 132 mln PLN (o (-) 0,8%) (r/r) głównie w rezultacie niższej o (-) 1,2% (r/r) sprzedaży wolumenowej oraz spadku notowań głównych produktów segmentu, tj. butadienu o (-) 37,7% (r/r), toluenu o (-) 7,8% (r/r), ksylenu o (-) 5,6% (r/r), paraksylenu o (-) 2,7% (r/r), propylenu o (-) 2,4% (r/r), polipropylenu o (-) 1,0% (r/r) oraz etylenu o (-) 0,8% (r/r). Szczegółowe informacje dotyczące zmian sprzedaży wolumenowej w poszczególnych segmentach zostały opisane w Rozdziale 3 niniejszego Sprawozdania. WYKRES 24. Podział geograficzny przychodów ze sprzedaży Grupy ORLEN. Pozycja pozostałe kraje zawiera głównie sprzedaż zrealizowaną dla zleceniodawców ze Szwajcarii, Ukrainy, Danii, Słowacji, Wielkiej Brytanii oraz Austrii. Informacje o przychodach ze sprzedaży w podziale geograficznym zostały również przedstawione w nocie do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2013 rok Wynik z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację Wynik z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację ( EBITDA ) Grupy ORLEN za 2013 rok wyniósł mln PLN w porównaniu z mln PLN w 2012 roku. Grupa ORLEN wycenia zapasy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej według metody średnio ważonego kosztu wytworzenia lub ceny nabycia. Taka metoda wyceny powoduje opóźnienie rozpoznania skutków wzrostu lub spadku cen zakupu ropy naftowej w stosunku do cen uzyskiwanych ze sprzedaży wyrobów gotowych. Tendencja wzrostowa cen ropy naftowej wpływa pozytywnie, a spadkowa negatywnie na wyniki operacyjne. Ujemny wpływ zmian cen ropy naftowej na wycenę zapasów w 2013 roku obniżył EBITDA Grupy ORLEN o (-) 493 mln PLN (r/r). Ujemny wpływ zmian czynników makroekonomicznych, szczególnie widoczny w segmencie rafineryjnym, wpłynął na zmniejszenie EBITDA Grupy ORLEN w 2013 roku o około (-) mln PLN (r/r). Dodatni efekt wolumenowy wyższej sprzedaży w segmencie rafineryjnym i detalicznym oraz poprawy struktury sprzedaży w segmencie petrochemicznym, pomimo niższych wolumenów tego segmentu, wpłynął na zwiększenie EBITDA Grupy ORLEN o około 355 mln PLN (r/r). Dodatni wpływ pozostałych czynników wyniósł 47 mln PLN (r/r) i dotyczył głównie zmiany salda na pozostałej działalności operacyjnej w wysokości 448 mln PLN (r/r) oraz ujemny wpływ pozostałych elementów w wysokości (-) 401 mln PLN (r/r). Zmiana salda na pozostałej działalności operacyjnej obejmowała głównie niższe o 593 mln PLN (r/r) odpisy netto aktualizujące wartość rzeczowego majątku trwałego. Pozostała część obejmowała brak dodatnich efektów z 2012 roku dotyczących przyznanych certyfikatów z tytułu wytwarzania energii w kogeneracji w kwocie 130 mln PLN. Odpisy aktywów trwałych netto ujęte w 2013 roku w wysokości (-) 185 mln PLN obejmowały głównie koszty związane z zakończeniem projektu poszukiwawczego na łotewskim szelfie Morza Bałtyckiego oraz odpis wartości tzw. certyfikatów energetycznych otrzymanych w latach ubiegłych w związku ze zmianami przepisów, które nie przewidują możliwości ich wykorzystania w przyszłości. W 2012 roku koszty netto odpisów wyniosły (-) 778 mln PLN i dotyczyły głównie aktywów segmentu rafineryjnego Grupy Unipetrol. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

66 Ujemny wpływ pozostałych elementów w wysokości (-) 401 mln PLN (r/r) dotyczył głównie zdarzeń jednorazowych związanych z brakiem dodatniego efektu z 2012 roku zrealizowanego na odkupie II transzy zapasów obowiązkowych w kwocie (-) 240 mln PLN (r/r) oraz ujemnym efektem na sprzedaży V transzy zapasów obowiązkowych w kwocie (-) 144 mln PLN, który zostanie zniwelowany w związku z zawartymi transakcjami zabezpieczającymi Wyniki kluczowych podmiotów Grupy ORLEN PKN ORLEN wynik z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację zmniejszył się o (-) mln PLN (r/r) i wyniósł mln PLN. niższa o (-) mln PLN (r/r) EBITDA segmentu rafineryjnego wynika przede wszystkim z pogorszenia otoczenia makroekonomicznego oraz ujemnego wpływu wyceny zapasów w kwocie (-) 541 mln PLN (r/r), wyższa o 247 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu detalicznego to przede wszystkim efekt poprawy marż paliwowych oraz braku ujemnych efektów na pozostałej działalności operacyjnej z 2012 roku związanych przede wszystkim z aktualizacją rezerw środowiskowych, wyższa o 17 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu petrochemicznego w efekcie wyższej sprzedaży wolumenowej segmentu oraz dodatniego efektu wyceny zapasów w kwocie 27 mln PLN (r/r), niższa o (-) 9 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu wydobycie, wyższa o 61 mln PLN (r/r) EBITDA funkcji korporacyjnych głównie w rezultacie otrzymanego odszkodowania z tytułu utraconych wpływów wynikających z niższych odbiorów etylenu przez ANWIL S.A. po awarii z czerwca 2010 roku. Grupa ORLEN Lietuva wynik z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację był niższy o (-) 632 mln PLN (r/r) i wyniósł (-) 67 mln PLN. niższa o (-) 635 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu rafineryjnego to głównie efekt niekorzystnych zmian otoczenia makroekonomicznego oraz negatywnego wpływu wyceny zapasów w kwocie (-) 28 mln PLN (r/r), przy wyższej sprzedaży wolumenowej, wyższa o 2 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu detalicznego to głównie efekt poprawy marż paliwowych i pozapaliwowych, wyższa o 1 mln PLN (r/r) EBITDA funkcji korporacyjnych. Grupa Unipetrol wynik z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację był wyższy o 392 mln PLN (r/r) i wyniósł 245 mln PLN. wyższa o 356 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu rafineryjnego to głównie efekt dodatniego salda na pozostałej działalności operacyjnej związanego z brakiem odpisów aktualizujących wartość majątku segmentu z 2012 roku oraz dodatniego wpływu wyceny zapasów w kwocie 45 mln PLN (r/r) przy negatywnym oddziaływaniu zmian czynników makroekonomicznych, niższa o (-) 20 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu detalicznego głównie w rezultacie braku dodatnich efektów na pozostałej działalności operacyjnej z 2012 roku związanych z rozwiązaniem rezerwy na ryzyka gospodarcze, przy wyższych wolumenach sprzedaży, wyższa o 61 mln PLN (r/r) EBITDA segmentu petrochemicznego głównie w efekcie korzystnego wpływu otoczenia makroekonomicznego oraz wyceny zapasów w kwocie 14 mln PLN (r/r), przy niższej sprzedaży wolumenowej segmentu na skutek niekorzystnej sytuacji rynkowej oraz ograniczonej dostępności produktów w wyniku nieplanowanych postojów instalacji produkcyjnych z 2013 roku, niższa o (-) 5 mln PLN (r/r) EBITDA funkcji korporacyjnych. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

67 Wyniki segmentowe Grupy ORLEN WYKRES 25. Wyniki segmentów w 2013 roku (mln PLN). WYKRES 26. Zmiana wyników segmentów w 2013 roku (mln PLN). Segment rafineryjny TABELA 34. Podstawowe wielkości finansowe segmentu rafineryjnego. SEGMENT RAFINERIA, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przychody segmentu, w tym (5 428) (5,8%) Sprzedaż zewnętrzna (4 409) (6,7%) Sprzedaż między segmentami (1 019) (3,6%) Koszty segmentu (89 437) (92 344) (81 137) (3,1%) Pozostałe przychody/koszty operacyjne netto (192) (606) (244) 414 (68,3%) Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA) (222) (2 189) - Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej (1 180) (2 107) - Nakłady na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (CAPEX) ,0% W 2013 roku EBITDA segmentu rafineryjnego Grupy ORLEN wyniosła (-) 222 mln PLN w porównaniu z mln PLN w 2012 roku. Ujemny wpływ zmian cen ropy naftowej na wycenę zapasów w 2013 roku obniżył EBITDA segmentu o (-) 534 mln PLN (r/r). SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

68 Negatywny wpływ czynników makroekonomicznych obejmujący obniżenie marży rafineryjnej i dyferencjału Brent/Ural oraz umocnienia kursu PLN względem walut obcych wpłynął na zmniejszenie EBITDA o (-) mln PLN (r/r). Dodatni wpływ wyższej sprzedaży wolumenowej w Polsce i na rynkach obsługiwanych przez Grupę ORLEN Lietuva został w części ograniczony niższymi wolumenami na rynku czeskim i wyniósł 223 mln PLN (r/r). Wpływ pozostałych czynników wyniósł (-) 156 mln PLN (r/r) i obejmował przede wszystkim dodatni efekt zmiany salda na pozostałej działalności operacyjnej w wysokości 415 mln PLN (r/r) oraz ujemny wpływ pozostałych elementów w wysokości (-) 571 mln PLN (r/r). Zmiana salda na pozostałej działalności operacyjnej wynika głównie z braku odpisów aktualizujących wartość rzeczowego majątku trwałego w Grupie Unipetrol z 2012 roku, nie osiągnięcia dodatnich efektów z 2012 roku związanych z przyznanymi certyfikatami z tytułu wytwarzania energii w kogeneracji oraz utworzenia w 2013 roku rezerw na ryzyka podatkowe z lat ubiegłych w Rafinerii Trzebinia. Ujemny wpływ pozostałych elementów jest związany z opisanymi powyżej zdarzeniami jednorazowymi dotyczącymi przeprowadzonych w latach 2012 i 2013 transakcji odkupu i sprzedaży zapasów obowiązkowych, a w pozostałej części głównie z pogorszeniem marż handlowych w wyniku silnej presji konkurencji. W 2013 roku w porównaniu z rokiem poprzednim nastąpiło zwiększenie nakładów inwestycyjnych ( CAPEX ) segmentu o 144 mln PLN (r/r) do poziomu 944 mln PLN. Do największych zadań inwestycyjnych realizowanych w 2013 roku należały: PKN ORLEN: budowa Instalacji Katalitycznego Odazotowania i Odpylania Spalin, przygotowanie terenu oraz budowa Instalacji Odsiarczania Spalin, modernizacja układu paliwowego Elektrociepłowni w Płocku oraz budowa zbiorników reformatu na Wydziale Komponowania. Grupa ORLEN Lietuva: budowa instalacji Visbreaker Vacuum Flasher. Grupa Unipetrol: projekty związane z poprawą efektywności energetycznej. Segment detal TABELA 35. Podstawowe wielkości finansowe segmentu detal. SEGMENT DETAL, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przychody segmentu, w tym (1 640) (4,3%) Sprzedaż zewnętrzna (1 680) (4,4%) Sprzedaż między segmentami ,8% Koszty segmentu (35 695) (37 588) (33 646) (5,0%) Pozostałe przychody/koszty operacyjne netto (12) (29) (82) 17 (58,6%) Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) ,0% Zysk z działalności operacyjnej ,7% Nakłady na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (CAPEX) (32) (6,4%) W 2013 roku EBITDA segmentu detalicznego Grupy ORLEN wyniosła mln PLN w porównaniu z mln PLN w 2012 roku. Wzrost marż paliwowych na wszystkich rynkach obsługiwanych przez Grupę ORLEN wpłynął na poprawę EBITDA segmentu o 224 mln PLN (r/r). Wpływ rosnącej konkurencji ze strony dyskontów spożywczych widoczny na rynku polskim został skompensowany wyższymi przychodami na rynku niemieckim i w rezultacie wpływ marż realizowanych na sprzedaży towarów i usług pozapaliwowych był wyższy o 17 mln PLN (r/r). Wysokie wolumeny sprzedaży detalicznej (r/r) na rynku czeskim, niemieckim, litewskim przy stabilnej sprzedaży na rynku polskim wpłynęły na poprawę wyniku operacyjnego segmentu o 12 mln PLN (r/r). Łączny wpływ pozostałych czynników w kwocie 9 mln PLN (r/r) obejmował głównie brak ujemnych efektów na pozostałej działalności operacyjnej z 2012 roku związanych z aktualizacją rezerw środowiskowych. W 2013 roku w porównaniu z rokiem 2012 nastąpiło zmniejszenie nakładów inwestycyjnych segmentu o (-) 32 mln PLN (r/r) do poziomu 467 mln PLN. Realizowane zadania obejmowały głównie budowę i modernizację stacji paliw. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

69 Segment petrochemiczny TABELA 36. Podstawowe wielkości finansowe segmentu petrochemia. SEGMENT PETROCHEMIA, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przychody segmentu, w tym (194) (1,0%) Sprzedaż zewnętrzna (132) (0,8%) Sprzedaż między segmentami (62) (1,7%) Koszty segmentu (18 072) (18 435) (16 399) 363 (2,0%) Pozostałe przychody/koszty operacyjne netto (16) 44 (1 245) (60) - Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację (EBITDA) ,2% Zysk z działalności operacyjnej ,0% Nakłady na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (CAPEX) ,3% W 2013 roku EBITDA segmentu wyniosła mln PLN w porównaniu z mln PLN w 2012 roku. Wpływ zmian cen produktów petrochemicznych na wycenę zapasów w 2013 roku zwiększył EBITDA segmentu o 41 mln PLN (r/r). Wpływ otoczenia makroekonomicznego oraz osłabienia PLN względem EUR wpłynął na poprawę zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację o 32 mln PLN (r/r). Dodatni efekt wolumenowy w 2013 roku w kwocie 121 mln PLN (r/r) został osiągnięty pomimo niższej łącznej sprzedaży segmentu. Wpływ wzrostu wolumenów, głównie polimerów, monomerów, aromatów, tworzyw sztucznych i PTA na rynku polskim przekroczył ujemne efekty ograniczenia sprzedaży nawozów a także obniżenia wolumenów petrochemicznych w Grupie Unipetrol. Niższa sprzedaż nawozów sztucznych (r/r) to przede wszystkim efekt awaryjnego postoju instalacji amoniaku w ANWIL S.A. w sierpniu 2013 roku, trwałego zaprzestania z końcem 2012 roku produkcji nawozów w Grupie Unipetrol oraz zatrzymania Spolana a.s. po czerwcowej powodzi w Czechach. Ujemny wpływ pozostałych czynników wyniósł (-) 92 mln PLN (r/r) i obejmował przede wszystkim zmiany salda na pozostałej działalności operacyjnej w wysokości (-) 60 mln PLN (r/r) głównie w związku z kosztami usuwania skutków powodzi w Spolana a.s. z 2013 roku. W 2013 roku nastąpiło zwiększenie nakładów inwestycyjnych segmentu o 49 mln PLN (r/r) do poziomu 526 mln PLN. Do największych zadań inwestycyjnych realizowanych w 2013 roku należały: PKN ORLEN: modernizacja pieca na Wytwórni Olefin II. Grupa Unipetrol: prace projektowe związane z budową instalacji Polietylenu III, realizacja centrum edukacyjno-badawczego, rekonstrukcja dwóch pieców do pirolizy oraz budowa linii pakowania na instalacji odzyskiwania sadzy (Chezacarb). Grupa ANWIL: prace modernizacyjne na Instalacji Amoniaku, budowa instalacji załadunku i magazynowania opakowań, projekty związane z realizowaną przez PKN ORLEN budową elektrowni gazowej we Włocławku. Wydobycie TABELA 37. Podstawowe wielkości finansowe segmentu wydobycie. SEGMENT WYDOBYCIE, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przychody segmentu, w tym ,0% Sprzedaż zewnętrzna ,0% Sprzedaż między segmentami Koszty segmentu (48) (27) (23) (21) 77,8% Pozostałe przychody/koszty operacyjne netto (7) 0 0 (7) - (Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA) (32) (24) (20) (8) 33,3% (Strata) z działalności operacyjnej (38) (26) (21) (12) 46,2% Nakłady na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (CAPEX) ,2% SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

70 Projekty niekonwencjonalne W ramach projektu Lublin Shale w 2013 roku prowadzono prace związane z wierceniem pionowego otworu poszukiwawczego oraz wykonaniem zabiegu szczelinowania hydraulicznego na posiadanych koncesjach. Równocześnie trwały analizy danych pozyskanych w trakcie dotychczasowych operacji. Realizowane były także prace przygotowawcze do procesów szczelinowania i testów produkcyjnych na wykonanych wcześniej odwiertach kierunkowych. W ramach projektu Mid-Poland Unconventionals przeprowadzono akwizycję nowych danych sejsmicznych 2D. Aktualnie trwa ich przetwarzanie i interpretacja. Zakończenie analiz planowane jest na II kwartał 2014 roku. W 2013 roku w ramach projektu Hrubieszów Shale realizowano prace związane z przetwarzaniem i interpretacją danych sejsmicznych, których zakończenie planowane jest na II kwartał 2014 roku. Łączne nakłady inwestycyjne dotyczące projektów niekonwencjonalnych w 2013 roku wyniosły 219 mln PLN. Projekty konwencjonalne W 2013 roku prowadzono analizy danych pozyskanych z otworu Sieraków-3 w celu weryfikacji perspektyw obszaru i aktualizacji programu prac. W ramach projektu Kambr, realizowanego za pośrednictwem spółki holdingowej ORLEN International Exploration and Production Company (OIEPCo) przy współpracy z Kuwait Energy Company, wykonano odwiert poszukiwawczy na łotewskim szelfie Morza Bałtyckiego. Prace wiertnicze z wykorzystaniem półzanurzalnej platformy zakończono w czerwcu 2013 roku. Na podstawie wyników prac poszukiwawczych podjęto decyzję o zakończeniu dalszych prac w ramach tego projektu. W 2013 roku ujęty został odpis aktualizujący wartość rzeczowego majątku trwałego w wysokości (-) 89 mln PLN w związku z zakończeniem prac w ramach tego projektu. W ramach projektu Karbon w 2013 roku prowadzono przetwarzanie nowych danych sejsmicznych 2D oraz kontynuowano przygotowania do odwiertu poszukiwawczego na koncesji Lublin i uzupełniającego zdjęcia sejsmicznego 2D, których realizacja planowana jest w I półroczu 2014 roku. Łączne nakłady inwestycyjne dotyczące projektów konwencjonalnych w 2013 roku wyniosły 64 mln PLN. Działalność w Kanadzie W ramach wykonania postanowień umowy z dnia 15 września 2013 roku zawartej pomiędzy ORLEN Upstream oraz TriOil Resources Grupa ORLEN stała się z dniem 14 listopada (czasu polskiego) posiadaczem 100% akcji spółki TriOil reprezentujących 100% głosów na Zgromadzeniu Akcjonariuszy tej spółki. Do momentu objęcia kontroli przez Grupę ORLEN akcje TriOil były notowane na TSX Venture Exchange w Toronto. Cena nabycia wyniosła 535 mln PLN. Przedmiotem działalności TriOil jest poszukiwanie, rozpoznanie oraz wydobycie złóż ropy naftowej i gazu w Kanadzie. Zawarcie umowy jest zgodne ze strategią Grupy ORLEN, w której planowany jest rozwój segmentu wydobycie W wyniku rozliczenia transakcji Grupa ORLEN wyceniła i ujęła w pozostałych przychodach operacyjnych zysk na okazyjnym nabyciu (wynikający z nadwyżki aktywów netto w wartości godziwej wniesionych do Grupy ORLEN nad zapłaconą ceną) w kwocie 83 mln PLN. W ramach działalności operacyjnej po objęciu kontroli rozpoczęto w grudniu 2013 roku wiercenie dwóch otworów (udział TriOil: 1,3 netto 7 ). Na trzech odwiertach (2,0 netto) przeprowadzono zabiegi wywołania i intensyfikacji produkcji. Z pierwszego odwiertu (0,5 netto) rozpoczęto wydobycie węglowodorów. Łączne nakłady inwestycyjne w TriOil po objęciu kontroli wyniosły 12 mln PLN. Funkcje korporacyjne TABELA 38. Podstawowe wielkości finansowe funkcji korporacyjnych. SEGMENT FUNKCJE KORPORACYJNE, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przychody segmentu, w tym (21) (6,2%) Sprzedaż zewnętrzna (44) (38,3%) Sprzedaż między segmentami ,3% Koszty segmentu (1 084) (1 070) (1 011) (14) 1,3% Pozostałe przychody/koszty operacyjne netto ,0% (Strata) z działalności operacyjnej powiększona o amortyzację (EBITDA) (559) (611) (348) 52 (8,5%) (Strata) z działalności operacyjnej (680) (729) (458) 49 (6,7%) Nakłady na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (CAPEX) ,0% 7 udział netto wielkości skorygowane o udziały innych partnerów SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

71 Wyższa (r/r) EBITDA funkcji korporacyjnych w 2013 roku głównie w efekcie dodatniego salda na pozostałej działalności operacyjnej w związku z otrzymanym przez PKN ORLEN odszkodowaniem z tytułu utraconych wpływów wynikających z niższych odbiorów etylenu przez ANWIL po awarii z czerwca 2010 roku. W 2013 roku nastąpiło zwiększenie nakładów inwestycyjnych funkcji korporacyjnych w porównaniu z rokiem poprzednim o 134 mln PLN (r/r) do poziomu 268 mln PLN. Nakłady inwestycyjne w 2013 roku dotyczyły głównie budowy elektrowni gazowej we Włocławku w kwocie 138 mln PLN, a w pozostałej części były związane głównie z projektami realizowanymi w obszarze IT. Obszar energetyki przemysłowej, z uwagi na stopień zaawansowania realizowanych prac, jest ujmowany w funkcjach korporacyjnych Koszty finansowe i wynik netto Koszty finansowe netto w 2013 roku wyniosły (-) 155 mln PLN i obejmowały głównie koszty odsetkowe netto w wysokości (-) 231 mln PLN oraz dodatnie różnice kursowe netto od kredytów i pozostałych pozycji w walutach obcych w kwocie 120 mln PLN. Po uwzględnieniu udziału w wyniku finansowym jednostek wycenianych metodą praw własności oraz obciążeń podatkowych zysk netto Grupy ORLEN za 2013 rok wyniósł 90 mln PLN Sprawozdanie z sytuacji finansowej TABELA 39. Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej - aktywa. AKTYWA, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 AKTYWA Rzeczowe aktywa trwałe ,2% Nieruchomości inwestycyjne ,6% Wartości niematerialne (486) (33,6%) Prawa wieczystego użytkowania gruntów ,0% Akcje i udziały w jednostkach wycenianych metodą praw własności ,0% Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (1) (2,4%) Aktywa z tytułu podatku odroczonego (146) (49,2%) Pozostałe aktywa długoterminowe ,3% Aktywa trwałe ,1% Zapasy (1 153) (7,7%) Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności (258) (3,2%) Pozostałe aktywa finansowe (203) (55,2%) Należności z tytułu podatku dochodowego (29) (32,2%) Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ,8% Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży (50) (76,9%) Aktywa obrotowe (1 011) (3,9%) Aktywa razem (987) (1,9%) Suma bilansowa na dzień 31 grudnia 2013 roku wyniosła mln PLN i była niższa o (-) 987 mln PLN (o (-) 1,9%) w stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2012 roku. Wartość aktywów trwałych utrzymała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego i wyniosła mln PLN. Najistotniejsze zmiany w 2013 roku obejmowały zwiększenie netto wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych o 64 mln PLN, głównie w efekcie poniesionych nakładów inwestycyjnych w wysokości mln PLN oraz uwzględnienia amortyzacji w kwocie (-) mln PLN. Pozostałe pozycje zmniejszyły się o (-) 40 mln PLN (r/r) głównie w efekcie zmniejszenia aktywów z tytułu podatku odroczonego o (-) 146 mln PLN (o (-) 49,2%) (r/r) oraz zwiększenia wartości instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne (głównie swapy towarowe) o 94 mln PLN. Wartość aktywów obrotowych zmniejszyła się o (-) mln PLN (o (-) 3,9%) (r/r) do poziomu mln PLN, głównie w efekcie: obniżenia o (-) mln PLN (o (-) 7,7%) wartości zapasów głównie w rezultacie niższych notowań ropy naftowej oraz obniżenia wolumenów zapasów ropy naftowej i produktów, zwiększenia o 682 mln PLN (o 30,8%) salda środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w stosunku do stanu z końca 2012 roku, zmniejszenia o (-) 258 mln PLN (o (-) 3,2%) wartości należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych należności, SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

72 obniżenia pozostałych krótkoterminowych aktywów finansowych o (-) 203 mln PLN (o (-) 55,2%) głównie w rezultacie spłaty przez Whirlwind Sp. z o.o. krótkoterminowej pożyczki udzielonej w związku z transakcją sprzedaży zapasów obowiązkowych z grudnia 2012 roku. TABELA 40. Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej - pasywa. PASYWA, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 KAPITAŁ WŁASNY Kapitał podstawowy ,0% Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej ,0% Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń 148 (73) (24) Kapitał z aktualizacji wyceny (6) - Różnice kursowe z przeliczenia jednostek podporządkowanych (201) (282) - Zyski zatrzymane (464) (1,9%) Kapitał własny przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej (531) (2,0%) Kapitał własny przypadający udziałom niekontrolującym (225) (12,3%) Kapitał własny razem (756) (2,7%) Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe (1 075) (14,0%) Rezerwy (2) (0,3%) Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego (134) (19,9%) Przychody przyszłych okresów (6) (37,5%) Pozostałe zobowiązania długoterminowe (37) (21,6%) Zobowiązania długoterminowe (1 254) (13,6%) Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania ,7% Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe (384) (29,7%) Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego (46) (55,4%) Rezerwy ,5% Przychody przyszłych okresów (44) (26,2%) Pozostałe zobowiązania finansowe (11) (9,0%) Zobowiązania bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży Zobowiązania krótkoterminowe ,8% Zobowiązania razem (231) (0,9%) Pasywa razem (987) (1,9%) Kapitał własny na dzień 31 grudnia 2013 roku wyniósł mln PLN i był niższy o (-) 756 mln PLN (o (-) 2,7%) w stosunku do stanu z końca roku poprzedniego, głównie w efekcie: wypłaty dywidendy w wysokości (-) 642 mln PLN na podstawie decyzji Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy PKN ORLEN z dnia 27 czerwca 2013 roku, ujęcia zysku netto za 12 miesięcy 2013 roku w wysokości 90 mln PLN, zmniejszenia o (-) 282 mln PLN (r/r) salda różnic kursowych z przeliczenia jednostek podporządkowanych. Zadłużenie netto Grupy ORLEN na dzień 31 grudnia 2013 roku wyniosło mln PLN i było niższe o (-) mln PLN w stosunku do stanu z końca 2012 roku. Obniżenie zadłużenia netto w ciągu 2013 roku to efekt spłaty netto kredytów i zmiany salda środków pieniężnych w kwocie (-) mln PLN oraz dodatnich różnic kursowych z przeszacowania kredytów walutowych i wyceny zadłużenia w wysokości (-) 116 mln PLN Sprawozdanie z przepływów pieniężnych TABELA 41. Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych. WYSZCZEGÓLNIENIE, mln PLN zmiana zmiana % =(2-3) 6=(2-3)/3 Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zysk netto (2 080) (95,9%) Korekty o pozycje: Udział w wyniku finansowym jednostek wycenianych metodą praw własności 0 1 (188) (1) - SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

73 Amortyzacja (90) (4,0%) (Zysk)/Strata z tytułu różnic kursowych 69 (516) Odsetki netto (63) (18,4%) Dywidendy (2) (2) (1) 0 0,0% Strata na działalności inwestycyjnej (69) (736) (88,8%) Podatek dochodowy od zysku/(straty) przed opodatkowaniem (366) (80,6%) Zmiana stanu rezerw (29) (6,9%) Zmiana stanu kapitału pracującego (1 139) (4 803) zapasy (4 565) (46) (4,5%) należności 435 (136) (1 319) zobowiązania (2 022) Pozostałe korekty (215) (632) (721) 417 (66,0%) Podatek dochodowy (zapłacony) (115) (1 099) (334) 984 (89,5%) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej ,6% Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego, wartości niematerialnych i praw wieczystego użytkowania gruntów (2 400) (2 446) (2 543) 46 (1,9%) Sprzedaż składników rzeczowego majątku trwałego, wartości niematerialnych i praw wieczystego użytkowania gruntów ,4% Nabycie akcji i udziałów (536) (170) (121) (366) 215,3% Nabycie papierów wartościowych i depozytów 0 (28) (111) 28 - Sprzedaż papierów wartościowych i depozytów (3) (13,6%) Odsetki otrzymane (7) - Dywidendy otrzymane ,0% Wpływy/(Wydatki) z tytułu udzielonych pożyczek 272 (268) Pozostałe 0 (39) Środki pieniężne netto (wykorzystane) w działalności inwestycyjnej (2 479) (2 875) (13,8%) Przepływy pieniężne z działalności finansowej Wpływy z otrzymanych kredytów i pożyczek (968) (21,2%) Emisja dłużnych papierów wartościowych (300) (30,0%) Spłaty kredytów i pożyczek (5 497) (7 799) (18 022) (29,5%) Wykup dłużnych papierów wartościowych (304) (750) (59,5%) Odsetki zapłacone (317) (373) (496) 56 (15,0%) Dywidendy wypłacone (642) (15) (14) (627) 4180,0% Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego (28) (29) (28) 1 (3,4%) Pozostałe (10) (2) (1) (8) 400,0% Środki pieniężne netto (wykorzystane) w działalności finansowej (2 509) (3 411) (26,4%) Zwiększenie/(Zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 683 (3 197) Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów z tytułu różnic kursowych (1) (1) (2) 0 0,0% Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu (3 198) (59,1%) Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu ,8% Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej w 2013 roku wyniosły mln PLN i były wyższe o mln PLN w porównaniu z rokiem poprzednim. Główne pozycje przepływów operacyjnych to wynik netto powiększony o amortyzację, różnice kursowe i odsetki netto w łącznej kwocie mln PLN oraz dodatni wpływ salda zmiany kapitału pracującego w kwocie mln PLN. Środki pieniężne wykorzystane w działalności inwestycyjnej w 2013 roku wyniosły (-) mln PLN i obejmowały przede wszystkim wydatki netto na nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych w kwocie (-) mln PLN związane z prowadzonymi programami inwestycyjnymi oraz nabycie akcji i udziałów w wysokości (-) 536 mln PLN obejmujące głównie nabycie kanadyjskiej spółki TriOil w ramach rozbudowy segmentu wydobycie. Pozostałe pozycje netto w 2013 roku dotyczyły głównie zmiany salda pożyczek w kwocie 272 mln PLN dotyczącej spłaty pożyczki krótkoterminowej udzielonej Whirlwind w związku z transakcją sprzedaży do tej spółki transzy zapasów obowiązkowych. W 2013 roku środki pieniężne wykorzystane w działalności finansowej wyniosły (-) mln PLN i obejmowały głównie wydatki netto z tytułu spłaty kredytów i pożyczek oraz emisji dłużnych papierów wartościowych w łącznej wysokości (-) mln PLN powiększone o wydatki z tytułu kosztów obsługi zadłużenia w wysokości (-) 317 mln PLN oraz wypłacone dywidendy w wysokości (-) 642 mln PLN. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

74 W rezultacie stan środków pieniężnych zwiększył się o 683 mln PLN w porównaniu ze stanem z końca roku poprzedniego i na dzień 31 grudnia 2013 roku wyniósł mln PLN Różnice pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym a wcześniej publikowanymi prognozami wyników na dany rok Grupa ORLEN nie publikowała prognoz wyników finansowych dotyczących 2013 roku. Wyniki operacyjne Grupy ORLEN za rok 2013, w porównaniu do wyników opublikowanych w dniu 24 stycznia 2014 roku w skonsolidowanym raporcie kwartalnym za IV kwartał 2013 roku nie uległy zmianie Czynniki makroekonomiczne mające wpływ na wyniki finansowe oraz analiza wrażliwości Grupa ORLEN funkcjonuje w warunkach zmiennego otoczenia makroekonomicznego, które wywiera wpływ na poziom przychodów i osiągane wyniki Grupy ORLEN. Kluczowe znaczenie mają takie parametry jak: ceny ropy naftowej, tzw. dyferencjał Brent/Ural, marże na produktach rafineryjnych i petrochemicznych oferowanych przez Grupę ORLEN oraz poziom wzrostu gospodarczego, konsumpcji paliw, stopy procentowe na rynku pieniężnym i kursy walut obcych względem złotego. Podstawowym surowcem wykorzystywanym przez Grupę ORLEN jest ropa naftowa, której światowe ceny podlegają wahaniom w efekcie zmian w globalnym popycie i podaży oraz pod wpływem czynników politycznych. W związku z około 92% udziałem rop zasiarczonych typu Ural w strukturze przerobu ropy w Grupie ORLEN wpływ na wyniki operacyjne ma również poziom dyferencjału Brent/Ural. WYKRES 27. Notowanie ropy Brent (USD/bbl). WYKRES 28. Dyferencjał Brent/Ural* (USD/bbl). Wyniki Grupy ORLEN zależą od poziomu marż rafineryjnych i petrochemicznych, które uzależnione są od zmian cen produktów gotowych na rynkach światowych oraz cen ropy naftowej. WYKRES 29. Marże ( crack ) rafineryjne z notowań (USD/t). WYKRES 30. Marże ( crack ) petrochemiczne z notowań (EUR/t). Źródłem notowań produktów rafineryjnych do powyższych marż (cracków) z notowań jest serwis informacyjny Platts, publikujący dane w oparciu o dzienne notowania produktów na giełdzie w Londynie. Notowania produktów petrochemicznych bazują na serwisie informacyjnym ICIS, publikującym dane w oparciu o tygodniowe notowania na giełdzie w Londynie. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK

75 Grupa ORLEN w oparciu o strukturę sprzedaży własnych produktów i dostępne ich notowania na rynkach światowych opracowała definicje modelowej marży rafineryjnej i petrochemicznej. Marże modelowe odzwierciedlają w sposób zagregowany wpływ czynników makroekonomicznych na wyniki segmentu rafineryjnego i petrochemicznego. WYKRES 31. Modelowa marża rafineryjna i dyferencjał* (USD/bbl). WYKRES 32. Modelowa marża petrochemiczna* (EUR/t). *) Metodologie kalkulacji dyferencjału, marży rafineryjnej oraz petrochemicznej zostały zaprezentowane w Słowniku wybranych pojęć branżowych i finansowych na końcu niniejszego Sprawozdania Poniżej zaprezentowano szacunki liczbowego wpływu zmian wybranych czynników makroekonomicznych na wyniki Grupy ORLEN wraz z opisem stosowanej w tym zakresie metodologii. Szacunki wpływu zmian modelowej marży rafineryjnej i dyferencjału Brent/Ural dokonane zostały przy założeniu rocznych mocy przerobowych Grupy ORLEN w wysokości około 200 mln baryłek. Szacunki wpływu zmian modelowej marży petrochemicznej dokonane zostały przy założeniu sprzedaży polimerów w Grupie ORLEN na poziomie około 550 tys. ton w skali roku. Szacunki wpływu zmian modelowej marży olefinowej dokonane zostały przy założeniu sprzedaży monomerów w Grupie ORLEN na poziomie około 850 tys. ton w skali roku. Szacunki wpływu zmiany marży detalicznej dokonane zostały przy założeniu sprzedaży paliw w Grupie ORLEN w wysokości około 9 mld litrów w skali roku. WYKRES 33. Analiza wrażliwości na zmiany kluczowych parametrów makroekonomicznych mln USD/EUR/PLN. Wpływ na EBITDA w skali roku Zmiana modelowej marży rafineryjnej / dyferencjału Brent/Ural (200) mln USD (1) USD/bbl + 1 USD/bbl mln USD Zmiana modelowej marży petrochemicznej (55) mln EUR (100) EUR/t EUR/t + 55 mln EUR Zmiana modelowej marży olefinowej (85) mln EUR (100) EUR/t EUR/t + 85 mln EUR Zmiana marży detalicznej (90) mln PLN (1) gr/l + 1 gr/l + 90 mln PLN Wpływ zmian powyższych parametrów został oszacowany przy założeniu braku zależności pomiędzy nimi a także innymi parametrami kształtującymi wyniki Grupy ORLEN. Zmiany czynników makroekonomicznych mogą oddziaływać dodatkowo na inne elementy takie jak optymalizacja struktury koszyka produktów, kierunki sprzedaży czy stopnień wykorzystania mocy przerobowych, co może mieć dodatkowy wpływ na wyniki działalności. Na poziom generowanych wyników finansowych istotne znaczenie wywiera aktualny stan gospodarek krajów, na obszarze których Grupa ORLEN prowadzi działalność. Podstawowym wskaźnikiem odzwierciedlającym sytuację gospodarczą jest wskaźnik PKB, z którym skorelowane są takie parametry jak konsumpcja paliw czy stopa bezrobocia. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK