OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego

Transkrypt

1 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Anatomia prawidłowa człowieka KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - RODZAJ STUDIÓW: stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I KOD ECTS: A6 PUNKTY ECTS: 6 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK/ SEMESTR :I/1 i 2 Wykłady liczba godzin 30 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin 60 Forma zaliczenia egzamin PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: znajomość biologii na poziomie szkoły średniej I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Poznanie i opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu anatomii człowieka. III. Forma zajęć: Wykład kursowy (Wk), Ćwiczenia laboratoryjne (L), Ćwiczenie audotytoryjne (A). IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk1 Kości kończyny górnej i dolnej. Wk2 Czaszka. Kręgosłup, kręgi, żebra. Wk3 Stawy kończyny górnej i dolnej Wk4 Mięśnie kończyny górnej Wk5 Mięśnie kończyny dolnej Wk6 Mięśnie klatki piersiowej i ściany brzucha. Wk7 Układ nerwowy- podział, budowa mózgowia. Wk8 Budowa serca. Wk9 Naczynia krwionośne. Wk10 Drogi oddechowe i płuca. Wk11 Układ pokarmowy, przewód pokarmowy. Wk12 Układ pokarmowy, narządy gruczołowe. Wk13 Układ dokrewny. Powłoka ciała. Wk14 Narząd wzroku, Narząd słuchu i równowagi. Wk15 Układ płciowy. Nr Temat ćwiczeń A1 Zapoznanie z przedmiotem, plan pracy i regulamin zaliczenia, piśmiennictwo. L2 Schemat budowy ciała. Pojęcie narządu i układu. L3 Osie, płaszczyzny. Sposoby obrazowania w anatomii. A4 Budowa ogólna kości, rodzaje kości. A5 Zasada budowy szkieletu. Kości jako element podporowy i dynamiczny. L6 Kości kończyny górnej praktyczna znajomość. L7 Kości kończyny dolnej - praktyczna znajomość. L8 Punkty anatomiczne kości obrazowanie rentgenowskie. L9 Budowa klatki piersiowej, żebra. L10 Budowa czaszki.

2 A11 A12 A13 L14 L15 L16 L17 A18 L19 L20 L21 A22 L23 L24 A25 A26 A27 A28 L29 A30 A31 A32 A33 A34 L35 L36 L37 A38 L39 L40 A41 Rodzaje połączeń kości. Biomechanika połączeń. Podział stawów. Budowa ogólna stawu. Stawy kończyny górnej. Stawy kończyny dolnej. Połączenia kręgosłupa. Połączenia klatki piersiowej. Ogólna budowa i podział mięśni. Mechanika mięśni. Pojęcie grup mięśniowych, taśmy mięśniowe, mięsnie synergistyczne i antagonistyczne. Mięśnie kończyny górnej, przyczepy i funkcje - praktyczna znajomość. Mięśnie kończyny dolnej, przyczepy i funkcje - praktyczna znajomość. Punkty orientacyjne na kończynach, położenie i przebieg mięśni, przyczepy mięśni. Więzadła i mięśnie -stabilizatory i ograniczniki ruchu. Mięśnie klatki piersiowej i brzucha, rozcięgna mięśniowe. Topografia mięśni grzbietu. Ośrodkowy układ nerwowy- budowa rdzenia kręgowego, drogi rdzeniowe, Sploty nerwowe. Nerwy rdzeniowe, nerwy obwodowe kończyn. Unerwienie segmentarne i obwodowe. Nerwy czaszkowe. Poziomy uszkodzeń układu nerwowego, uszkodzenie nerwów. Układ nerwowy autonomiczny. Mięśnie twarzy - ćwiczenia na modelach. Mięśnie szyi. Budowa i topografia przepony. Mięsnie krocza. Topografia naczyń krwionośnych- znajomość praktyczna. Topografia narządów klatki piersiowej. Granice płuc i mechanika klatki piersiowej. Duży i mały krwiobieg. Krążenie płodowe. Układ chłonny. Topografia narządów wewnętrznych jamy brzusznej. Topografia narządów miednicy. Charakterystyka i położenie narządów dokrewnych. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. A. Michajlik i W. Ramotowski - Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL, Warszawa, A. Krechowiecki, F. Czerwiński. -Zarys anatomii człowieka. PZWL, Warszawa, F. Netter- Atlas anatomii człowieka. Urban& Partner, Wrocław, Literatura uzupełniająca: 1. J. Sokołowska-Pituchowa Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa, R. Putz, R. Past, Atlas anatomii człowieka Soboty- II tomy. Urban& Partner, Wrocław, W. Kahle-Podręczny atlas anatomii człowieka. III tomy. Wyd.Med. Słowiński, Verlag, P. MacKinnon Oksfordzki podręcznik anatomii czynnościowej III tomy. PZWL, Warszawa, Z. Ignasiak.- Anatomia układu ruchu. Urban& Partner, Wrocław, VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 Użyć i rozumieć nomenklaturę anatomiczną. Poprawnie opisać budowę anatomiczną człowieka. Definiować narządy i układy człowieka. 02 Wyjaśnić szczegóły budowy i funkcjonowania: szkieletu, aparatu ruchu, układów i narządów człowieka. 03 Analizować punkty i części anatomiczne kości, mięśni i narządów wewnętrznych. Odniesienie do efektów kierunkowych K_W07 K_W08 K_U04 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W03 OM1_U01 OM1_U02

3 Zaprezentować położenie narządów wewnętrznych. Wykorzystywać opis anatomiczny do analizy budowy ciała człowieka. 04 Rozumie potrzebę stałego uaktualniania swojej wiedzy z zakresu nauk podstawowych oraz medycznych. K_K01 OM1_U05 OM1_U08 OM1_U09 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K01 VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca) F1 odpowiedź ustna F2 sprawdzian pisemny F3 sprawdzian praktyczny F5 udział w dyskusji P1 egzamin pisemny- SSQ. VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1, Wk2, Wk3, Wk4, Wk5, Wk6, Wk7, Wk8, Wk9, Wk10, F1, F2, F3, P1. Wk11, Wk12, Wk13, Wk14, Wk15, A25, A 26, A27, A L2, A4, L9, L10, A11, A12, A13, L14, L15, L16, L17, A18, F1, F2, F3, P1. L29, A30, A31, A32, A33, A34, A L3, A5, L6, L7, L8, L19, L20, L21, A22, L23, L24, L 35, L36, L F1, F3, P1. 37, L39, L A1, A38, A41 F5 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach..30 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych h udział w zajęciach laboratoryjnych.. 25 h konsultacje...4 h egzamin pisemny... 2 h 2. Samodzielna praca studenta: RAZEM: 96 h - przygotowanie do ćwiczeń 30 h. przygotowanie do kolokwiów 10 h przygotowanie do egzaminu pisemnego z przedmiotu:. 15 h RAZEM: 55 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 6 pkt. ECTS godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 151 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 4 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 2 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 1 udział w zajęciach laboratoryjnych - 25 h X. Autor programu (dane kontaktowe): Dr n. med. Janusz Godlewski XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

4 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Antropologia KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ:- FORMA STUDIÓW: studia stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 KOD ECTS: A15 PUNKTY ECTS: 2 STATUS PRZEDMIOTU: do wyboru GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK/SEMESTR: I/1 lub 2 Wykłady liczba godzin 15 Język wykładowy polski PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Ćwiczenia liczba godzin 15 Wymagania wstępne/zaliczone Forma zaliczenia przedmioty poprzedzające: biologia medyczna, anatomia zaliczenie z oceną prawidłowa człowieka I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Zapoznanie z rozwojem rodowym człowieka, ze zróżnicowaniem wewnątrzgatunkowym oraz wybranymi problemami rozwoju osobniczego. Analiza uwarunkowań fizycznej aktywności człowieka, zmian morfofunkcjonalnych zachodzących w organizmie ludzkim pod wpływem różnych form aktywności fizycznej. III. Forma zajęć: wykład kursowy (Wk), ćwiczenia praktyczne (P) IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk 1 Antropologia jako nauka o ewolucji właściwości biologicznych i kulturowych człowieka. Formy kultury fizycznej - wychowanie fizyczne, sport, rekreacja ruchowa, rehabilitacja ruchowa. Wk 2 Antropologia filogenetyczna ewolucja gatunku Homo sapiens (antropogeneza), czynniki hominizacji. Filogenetyczne zmiany motoryczności człowieka. Wk 3 Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka przegląd wybranych klasyfikacji rasowych. Antropologiczne aspekty zdolności ruchowych przedstawicieli różnych odmian i ras. Wk 4 Biotyp człowieka wybrane systemy somatotypologiczne. Wk 5 Etapy ontogenezy. Czynniki rozwoju osobniczego- determinanty, stymulatory i modyfikatory rozwoju. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju. Wk 6 Antropologia populacyjna zmienność morfologiczna człowieka. Wk 7 Antropologia populacyjna zmienność fizjologiczna człowieka. Wk 8 Uwarunkowania morfologiczne aktywności ruchowej. Aktywność ruchowa jako czynnik prawidłowego stylu i trybu życia. Nr Temat ćwiczenia P1 Metody badań antropologicznych przyrządy pomiarowe, punkty antropometryczne, karta badań antropometrycznych.

5 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 Metody badań antropologicznych - antroposkopia (kefaloskopia i somatoskopia). Pomiary antropometryczne. Wskaźniki antropologiczne wybrane wskaźniki głowy i wskaźniki somatyczne Określanie typu budowy ciała metodą Kretschmera Określanie typu budowy ciała metodą Wankego Szacowanie masy tkanki tłuszczowej i tkanek aktywnych. Należyta masa ciała. Zastosowanie metod antropometrycznych dla potrzeb fizjoterapii. V. Literatura Literatura podstawowa: Charzewski J. (red.). Antropologia. Wyd. Dydaktyczne AWF Warszawa, Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 006. Drozdowski Z. Antropometria w wychowaniu fizycznym. Wyd. AWF Poznań, Gołąb S., Chrzanowska M. (red.). Przewodnik do ćwiczeń z antropologii. Wyd. AWF Kraków, Iwanek B., Rogowska E. Antropologia. Materiały do ćwiczeń. Wyd. AWFiS, Gdańsk, Literatura uzupełniająca: Juśkiewicz-Swaczyna B. Pochodzenie i ewolucja człowieka. Materiały dydaktyczne. Szkice Humanistyczne t. X, vol. 21, str OSW im. J. Rusieckiego, Olsztyn, Siniarska A., Tomczyk J. Skrypt do ćwiczeń z antropologii. Wyd. Wszechnicy Mazurskiej, Drozdowski Z. Antropologia a kultura fizyczna. Wyd. AWF Poznań, Drozdowski Z. Antropologia sportowa. Wyd. AWF Poznań, Chip Walter. Kciuki, paluchy i łzy oraz inne cechy, które czynią nas ludźmi. Dom Wydawniczy "Rebis", Poznań, VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 scharakteryzować etapy ontogenezy człowieka wymienić czynniki rozwoju osobniczego i określić ich wpływ na rozwój fizyczny 02 opisać proces kształtowania się cech motorycznych człowieka w aspekcie filogenetycznym i ontogenetycznym 03 zdefiniować pojęcie kultury fizycznej, podstawowe różnice między wychowaniem fizycznym, sportem, rekreacją ruchową i rehabilitacją ruchową 04 wyjaśnić zróżnicowanie morfologiczne i fizjologiczne człowieka 05 wymienić podstawowe przyrządy pomiarowe i potrafi zastosować podstawowe techniki pomiarów antropometrycznych do oceny rozwoju fizycznego i dla potrzeb fizjoterapii 06 interpretować wyniki przeprowadzonych badań antropometrycznych i ocenić ich przydatność dla potrzeb fizjoterapii 07 samodzielnie wykonywać pomiary antropometryczne i właściwie organizować pracę własną na zajęciach Odniesienie do efektów kierunkowych K_W01 K_W01 K_W32 K_W02 K_W11 K_U04 K_U07 K_U14 K_U15 K_K10 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W01 OM1_W10; OM1_W09 OM1_W01; OM1_W02 OM1_W03; OM1_W07;OM1_W10 OM1_U01; OM1_U02; OM1_U05; OM1_U08; OM1_U09 OM1_U01; OM1_U02; OM1_U05 OM1_U05; OM1_U02; OM1_U08 OM1_U05; OM1_U06; OM1_U07; OM1_U08; OM1_U10 OM1_K04; OM1_K02; OM1_K03; OM1_K05; OM1_K06; OM1_K07 VII. Sposoby oceny (F-formująca; P-podsumowująca) F2 sprawdzian pisemny F7 kontrola karty pomiarów P2 zaliczenie pisemne - rozwiązywanie zadań problemowych

6 VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk4; Wk5; Wk8; P2 02 Wk2; Wk8; P2 03 Wk1; P2 04 Wk3; Wk4; Wk6; Wk7; P4; P5; P6; P7 F7, P2 05 Wk1; P1; P2; P3; F2, F7 06 P5; P6; P7; P8 P2 07 P1; P2; P3; P4 F7 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...15 h udział w ćwiczeniach praktycznych h konsultacje...1 h RAZEM: 31 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do kolokwium h przygotowanie prezentacji ppt..5 h przygotowanie do zaliczenia pisemnego z zakresu wykładów h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 pkt. ECTS RAZEM: 20 h godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 51 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 1 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 0,6 - udział w ćwiczeniach praktycznych h X. Autor programu (dane kontaktowe): Dr Barbara Juśkiewicz-Swaczyna Mgr Aleksandra Kolwicz XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

7 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Biofizyka KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 KOD ECTS: A4 PUNKTY ECTS:2 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK/ SEMESTR: 1/1 Wykłady liczba godzin 15 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin 15 Forma zaliczenia zaliczenie z oceną PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: znajomość fizyki na poziomie szkoły średniej I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Nabycie przez studentów umiejętność opisu i interpretacji podstawowych wielkości fizycznych. Poznanie właściwości fizycznych tkanek; opisu i interpretacji zjawisk fizycznych zachodzących w organizmie człowieka, wpływu na organizm zewnętrznych czynników fizycznych (temperatury, ciśnienia, pól elektromagnetycznych, prądów, fal dźwiękowych, promieniowania elektromagnetycznego i jonizującego. Wykłady mają na celu ukazać studentom jedności między zjawiskami fizycznymi zachodzącymi w otaczającym nas świecie i organizmie człowieka. Ukazanie wpływu różnych czynników fizycznych na organizm człowieka ( np. ciśnienia, naprężenia, temperatury, prądu elektrycznego, pól elektromagnetycznych, promieniowania laserowego i in. ukazanych w treściach programowych). Ćwiczenia laboratoryjne mają na celu praktyczne (przez uczestnictwo w bezpośrednich pomiarach i przeprowadzonych doświadczeniach laboratoryjnych) zapoznanie studentów ze zjawiskami zachodzącymi w organizmie żywym: z transportem masy, pędu (zjawisko lepkości) i transportem ciepła, rozchodzeniem się fal mechanicznych i in. Poznanie sposobów wyznaczenia podstawowych wielkości fizycznych charakteryzujących te zjawiska. Ćwiczenia te pozwalają na bezpośrednią dyskusję ze studentami o zjawiskach biofizycznych, w trakcie wykonywania przez nich doświadczeń, pozwalają na samodzielną interpretację otrzymanych wyników doświadczalnych przez opracowanie i wyciągnie wniosków z otrzymanych wyników. Obejmują również opracowanie kilku referatów mających na celu wyrobienie przez studenta umiejętności samodzielnego opracowywania zagadnień biofizycznych. III. Forma zajęć: wykład informacyjny (Wk), ćwiczenia laboratoryjne (L) i audytoryjne (A) IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk1 Definicja podstawowych wielkości fizycznych (np. siły, ciężaru, pędu, gęstości, ciężaru właściwego, ciśnienia, naprężeń ) i opis dynamiki układu (modelowanie matematyczne). Wpływ podwyższonego i obniżonego ciśnienia na organizm człowieka. Odkształcenia: skręcanie, zginanie, złamanie. Prawo Hooke a. Rozciąganie i ściskanie tkanek. Pomiar naprężeń w kościach podczas prób wytrzymałościowych. Wk2 Wstęp do opisu praw transportu: masy, pędu i energii. Ogólne równanie transportu. 1. Transport masy - zjawisko dyfuzji i osmozy. 2. Transport pędu: elementy mechaniki płynów biofizyka układu krążenia. Zjawisko lepkości. Lepkość krwi. Kinematyka, kinetyka, mechanika płynów. Zjawisko napięcia powierzchniowego. Obliczanie oporów areodynamicznych oraz parametrów przepływu.

8 Wk3 Wk4 Wk5 Wk6 Podstawy bioenergetyki i termokinetyki. Sposoby rozchodzenia się ciepła. Bilans cieplny. Zjawisko transportu energii. Rodzaje energii. Energia wewnętrzna, entalpia i entropia. I i II zasada termodynamiki. Transport energii w organizmie żywym. Drgania harmoniczne. Ruch falowy. Fale mechaniczne głosowe (akustyczne). Zakresy słyszalności fal głosowych. Pomiary słyszenia wybranych częstotliwości. Ultradźwięki i infradźwięki. Sposoby wytwarzania ultradźwięków. Wpływ ultradźwięków i infradźwięków na organizm człowieka. Pole elektryczne, magnetyczne i prąd. Obwody prądu stałego. Praca i moc prądu elektrycznego. Oddziaływanie prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych na organizm człowieka. Właściwości elektryczne komórki przewodnictwo i potencjały elektryczne w układzie nerwowym. Pomiar oporności ciała człowieka. Fale elektromagnetyczne (rodzaje fal, zakresy i zastosowanie) i ich wpływ na organizm człowieka. Światło jako fala elektromagnetyczna i foton Wk7 Wk8 Nr A1 Podstawowe zagadnienia z zakresu optyki falowej. Zjawisko interferencji i polaryzacji światła. Zjawisko absorpcji światła. Biofizyka procesu widzenia. Zjawiska związane z akcją laserową (fluorescencja, emisja spontaniczna i wymuszona). Działanie laserów. Charakterystyka promieniowania laserowego. Podstawy cybernetyki. Temat ćwiczenia Definicje podstawowych wielkości fizycznych. Omówienie sposobów wyznaczania gęstości ciał.- audytoryjne (1h) L2 Wyznaczenie gęstości ciał stałych i cieczy (3 h) L3 Wyznaczanie bezwzględnego współczynnika lepkości metodą Stokesa. (3 h) L4 Wyznaczanie ciepła właściwego ciał stałych. (3 h) L5 Wyznaczanie długości oraz częstotliwości fali głosowej metodą rezonansu. Obliczanie częstotliwości fal elektromagnetycznych. (3 h) A6 Charakterystyka promieniowania laserowego. Obliczanie dawek. Ćwiczenie zaliczeniowe. (2 h) Uwaga: na ćwiczeniach laboratoryjnych liczebność grup nie więcej niż 16 osób. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. Pilawski A. Podstawy biofizyki. Podręcznik dla studentów medycyny. Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, Jaroszyk F. Biofizyka. Podręcznik dla studentów. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, Grajek H. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z biofizyki. OSW im. J. Rusieckiego, Olsztyn 2010 Literatura uzupełniająca: 1. Bobrowski Cz. Fizyka - krótki kurs. WNT Warszawa, Skorko M. Fizyka. PWN, Warszawa, Jóźwiak Z. Bnartosz G. Biofizyka. PWN, Warszawa, 2008 VI. Efekty kształcenia: Nr efektu Efekt kształcenia Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 scharakteryzować procesy fizyczne zachodzące w organizmie ludzkim, opisać prawa fizyczne i biofizyczne oraz biofizyczne mechanizmy funkcjonowania organizmu 02 objaśnić mechanizmy działania czynników fizykalnych (prądów, ultradźwięków, światła) stosowanych w zabiegach z zakresu 03 wykorzystywać podstawowe metody i techniki fizyczne do oceny rozwoju fizycznego i diagnostyki (stosowanie fal elektromagnetycznych, prądów, fal akustycznych w terapii) 04 rozumie potrzebę stałego uaktualniania swojej wiedzy z zakresu nauk podstawowych oraz medycznych Odniesienie do efektów kierunkowych K_W03 K_W25 K_U04 K_K01 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W07 OM1_W07 OM1_W01 OM1_U01 OM1_U02 OM1_U05 OM1_U08 OM1_U09 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K01

9 VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca) F3 sprawdzian praktyczny (wykonanie ćwiczenia + sprawozdanie) F4 kolokwium F6 prezentacja (referat) VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1-Wk7, A1, L2-L6 F4, F6 02 Wk4-Wk7 F4, F3, F6 03 Wk3-Wk7, L5, A6 F3, F6 04 Wk7, Wk8, A6 F6 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach h udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...11 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych... 4 h konsultacje... 1 h RAZEM: 31 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do ćwiczeń...12 h opracowanie sprawozdań z ćwiczeń...4 h przygotowanie do kolokwiów z ćwiczeń i wykładów h RAZEM: 28 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 pkt. ECTS godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 59 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne - 0,5 udział w ćwiczeniach laboratoryjnych/...12 h X. Autor programu (dane kontaktowe): Prof. dr hab. Hanna Grajek XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

10 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Biologia medyczna KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ:- FORMA STUDIÓW: studia stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 KOD ECTS: A2 PUNKTY ECTS: 2 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK/SEMESTR: I/1 Wykłady liczba godzin 15 Język wykładowy polski PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Ćwiczenia liczba godzin 20 Wymagania wstępne/zaliczone Forma zaliczenia przedmioty poprzedzające: zaliczenie z oceną znajomość biologii na poziomie szkoły średniej I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: zapoznanie z budową i czynnościami życiowymi na poziomie komórkowym oraz organizmalnym. III. Forma zajęć: wykład kursowy (Wk), ćwiczenia laboratoryjne (L), ćwiczenia audytoryjne (A) IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk1 Komórka podstawowa jednostka funkcjonalna organizmu człowieka. Czynności życiowe na poziomie komórkowym. Wk2 Budowa i funkcje organelli komórkowych. Wk3 Kariokinezy i ich rola biologiczna. Kontrola cyklu komórkowego. Programowana śmierć komórki apoptoza. Wk4 Podstawy genetyki molekularnej - etapy realizacji informacji genetycznej w komórce. Mutacje. Wk5 Prawa dziedziczenia. Wybrane problemy z zakresu genetyki człowieka. Wk6 Klasyfikacja i charakterystyka tkanek. Wk7 Budowa tkankowa i funkcje wybranych narządów człowieka. Wk8 Wybrane zagadnienia z embriologii gametogeneza, rozwój zarodkowy i płodowy. Nr Temat ćwiczenia L1 Zapoznanie z celem i programem przedmiotu, warunkami zaliczenia. Metody badań biologicznych. Technika obserwacji mikroskopowych. Różnorodność budowy komórek obserwacje mikroskopowe. Podstawowe czynności życiowe na poziomie komórkowym. L2 Zasady transportu błonowego. Procesy transportu przez błony cytoplazmatyczne (dyfuzja prosta, transport bierny, transport aktywny) i ich rola w czynnościach życiowych na poziomie komórkowym. Transport z udziałem błon cytoplazmatycznych (transport pęcherzykowy) jako podstawowy mechanizm wchłaniania i wydzielania. L3 Cykl życiowy komórki - fazy cyklu komórkowego, podziały komórkowe i ich biologiczna rola. Molekularny mechanizm zatrzymania cyklu komórkowego w wyniku uszkodzenia DNA. Zjawisko apoptozy i nekrozy. A4 Molekularne podstawy dziedziczenia. Etapy realizacji informacji genetycznej na

11 A5 L6 L7 L8 L9 L10 poziomie komórkowym. Podstawy genetyki człowieka - powstawanie i dziedziczenie wybranych wad genetycznych człowieka. Rola badań cytogenetycznych w medycynie (komórki macierzyste, strategia klonowania terapeutycznego, nowotwory jako skutek nagromadzenia się mutacji, genetyczne uwarunkowania nowotworów). Budowa tkankowa organizmu człowieka - obserwacje mikroskopowe tkanki nabłonkowej i łącznej. Budowa tkankowa organizmu człowieka - obserwacje mikroskopowe tkanki mięśniowej i nerwowej. Anatomia mikroskopowa skóry. Histologiczna budowa naczyń krwionośnych. Anatomia mikroskopowa układu rozrodczego. Podsumowanie wiadomości. Zaliczenie praktyczne rozpoznawanie tkanek na podstawie preparatów mikroskopowych. V. Literatura Literatura podstawowa: Bal J. (red.). Biologia molekularna w medycynie: elementy genetyki klinicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Alberts B. (red). Podstawy biologii komórki. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2009 Jarygin W. Biologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. PZWL, Warszawa, Auguściak-Duma et al. Medical biology. Wyd. Koliber, Lublin, Fletcher H.L., Hickey G.I., Winter P.C. Genetyka. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010 Zabel M (red.). Histologia: podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, Sawicki W. Histologia. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, Galewicz W (red.). Początki ludzkiego życia. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków, Literatura uzupełniająca: Konieczny L., Roterman I., Spólnik P. Biologia systemów: strategia działania organizmu żywego. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, Cichocki T. Litwin J.A., Mirecka J. Kompendium histologii. Wyd. UJ, Kraków Baum E. Komórki macierzyste jako bioetyczny problem współczesnej medycyny. Wyd. Nauk. Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, Poznań Passarge E. (red.). Genetyka: ilustrowany przewodnik. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa Jaworek J., Czupryna A. (red.). Biologia medyczna a zdrowie człowieka. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków, VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 scharakteryzować budowę mikroskopową oraz właściwości i funkcje komórek, tkanek i narządów człowieka; 02 wyjaśnić istotę podstawowych procesów życiowych zachodzących na poziomie komórkowym (odżywianie, oddychanie, wzrost, ruch, rozmnażanie, starzenie się, śmierć); 03 przedstawić podstawową charakterystykę etapów embriogenezy człowieka; 04 prowadzić obserwacje mikroskopowe komórek, tkanek, narządów; 05 wykazać się zrozumieniem potrzeby uaktualniania swojej wiedzy z zakresu nauk o człowieku poprzez przygotowanie i prezentację zagadnień z zakresu zastosowania badań biologicznych w medycynie Odniesienie do efektów kierunkowych K_W06 K_W02 K_W04 K_W01 K_U07 K_K01 K_U26 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W01, OM1_W02 OM1_W01, OM1_W02, OM1_W03 OM1_W01 OM1_U01, OM1_U02, OM1_U05 OM1_K01, OM1_K02, OM1_K01 OM1_U12, OM1_U13, OM1_U06

12 VII. Sposoby oceny (F-formująca; P-podsumowująca) F1 odpowiedź ustna F2 sprawdzian pisemny F3 sprawdzian praktyczny F5 udział w dyskusji F6 prezentacja P2 zaliczenie pisemne - rozwiązywanie zadań problemowych VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1, Wk2, Wk6, Wk7, L1, L6, L7, L8, L9, L10 F1, P2 02 Wk1,Wk2,Wk3,Wk4,Wk5, L1, L2, L3, A4, A5 F2, F6, F5, P2 03 Wk8, L9 F2, P2 04 L1, L2, L3, L6, L7, L8, L9, L10 F3, F6, F5, P2 05 L3, A4, A5 F6, F5 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...15 h udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...16 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych... 4 h konsultacje...2 h RAZEM: 37 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do ćwiczeń...5 h przygotowanie do sprawdzianów...10 h przygotowanie do sprawdzianu praktycznego...7 h zebranie materiałów i przygotowanie prezentacji ppt... 5 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2,5 pkt. ECTS RAZEM: 27 h godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 64 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1,5 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 1,0 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 0,92 udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...16 h przygotowanie do sprawdzianu praktycznego...7 h X. Autor programu (dane kontaktowe): Dr Barbara Juśkiewicz-Swaczyna XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

13 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Edukacja zdrowotna KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ:- RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 KOD ECTS: O6 PUNKTY ECTS: 1 STATUS PRZEDMIOTU do wyboru GRUPA PRZEDMIOTÓW: O OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK/ SEMESTR: I-III Wykłady liczba godzin 15 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin - Forma zaliczenia Zaliczenie z oceną PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: brak I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Uzyskanie wiedzy z zakresu edukacji zdrowotnej promującej zdrowy styl życia (całożyciową troskę o zdrowie). Określenie czynników kształtujących zachowania ważne dla zdrowia, zarówno jego formy sprzyjające, jak i związane z ryzykiem zdrowotnym. III. Forma zajęć: wykład informacyjny (Wk) IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk1 Pojęcie zdrowia w kontekście filozoficznym, religijnym, kulturowym i społecznym. Wk2 Priorytety w naszym życiu a zdrowie. Wk3 Społeczeństwo wobec zagrożeń cywilizacyjnych Wk4 Wk5 Obszary edukacji zdrowotnej. WK6 Wk7 Wk8 Rola nauczyciela wychowania fizycznego, fizjoterapeuty oraz animatora turystyki i rekreacji w edukacji zdrowotnej. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. Gawęcki J., Hryniewiecki L., (red.), Podstawy nauk o żywieniu, Warszawa Bielawski P. (red.), AIDS & Ty, Warszawa Drabik J., Aktywność fizyczna w edukacji zdrowotnej społeczeństwa, cz. I, Gdańsk Heszen- Niejodek I., Sęk H., Psychologia zdrowia, Warszawa Moneta Malewska M., Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie, Warszawa Promocja zdrowia nauki społeczne i medycyna, kwartalniki , Warszawa. 7. Sygit M., Wychowanie zdrowotne, Szczecin Literatura uzupełniająca: 1. Celejowa I., Klucz do zdrowego żywienia. W nowym stuleciu żyjemy długo i zdrowo, Warszawa Kuński H., Trening zdrowotny osób dorosłych, Warszawa Makowska B., Przygotowanie nauczycieli do prowadzenia edukacji zdrowotnej z zreformowanej szkole. [W:] B. Woynarowska, M. Kapica (red.), Teoretyczne podstawy edukacji zdrowotnej. Stan i oczekiwania, Warszawa Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, miesięczniki , Warszawa..

14 VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu edukacji zdrowotnej oraz dokonać wyjaśnień terminologicznych. 02 wyjaśnić związek pomiędzy stylem życia a zdrowiem. 03 przygotować pracę pisemną dotyczącą roli edukacji zdrowotnej, świadomych wyborów oraz działań sprzyjających zdrowiu 04 wykorzystać wiedzę z edukacji zdrowotnej w rozwiązywaniu problemów związanych z pracą fizjoterapeuty Odniesienie do efektów kierunkowych K_W20 K_W21 K_U25 K_K16 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W03,OM1_W04, OM1_W05,OM1_W06, OM1_W06, OM1_W02, OM1_W03, OM1_W07 OM1_U11, OM1_U13, OM1_U06 OM1_K06, OM1_K02, OM1_K03, OM1_K05, OM1_K07 VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca) P2 zaliczenie pisemne VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1, Wk2, Wk3, Wk4, Wk5, Wk6, Wk7 P2 02 Wk2, Wk3, Wk4, Wk5, Wk6, Wk7 P2 03 Wk3, Wk4 P2 04 Wk8 P2 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...15 h konsultacje h RAZEM: 16 h 2. Samodzielna praca studenta samodzielne studiowanie literatury...5 h przygotowanie do zaliczenia z przedmiotu (test pisemny)... 5 h RAZEM: 10 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS = 1 pkt ECTS godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 26 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,5 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,5 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne - 0 X. Autor programu (dane kontaktowe): dr hab. Jerzy Urniaż, prof. OSW XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

15 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Etyka zawodowa KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - RODZAJ STUDIÓW :studia stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia Iº KOD ECTS: C2 PUNKTY ECTS: 1 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: C OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK/ SEMESTR: I/2 Wykłady liczba godzin 15 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin - Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: Brak I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Wyposażenia studentów w wiedzę niezbędną do trafnego identyfikowania i rozwiązywania dylematów moralnych z jakimi przyjdzie im się zetknąć w przyszłej pracy zawodowej. III. Forma zajęć: Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny (Wk). IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk1 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 Wk6 Wk7 Wk8 Etyka jako nauka. - Opisowy a normatywny charakter etyki. - Moralność jako przedmiot etyki. - Moralność a prawo stanowione i obyczaj. - Psychologia i socjologia moralności. Pojęcie dobra jako wartości moralnej. - Poglądy na pochodzenie i sposób istnienia wartości moralnych. - Dobro moralne w różnych systemach normatywnych. - Istota konfliktu moralnego. Normy i oceny moralne. - Typologia norm moralnych. - Ocena moralna i rodzaje sankcji moralnych. - Wzorce moralne. Etyka zawodowa a etyka ogólna. - Pojęcie zawodu zaufania społecznego. - Kodeks zawodowy. Historia etyki lekarskiej. - Przysięga Hipokratesa. - Dzieje etyki lekarskiej w Polsce. - Doświadczenia II Wojny Światowej. Kodeks Etyczny Fizjoterapeuty. - Ogólne zasady etyki fizjoterapeuty: zasada dobroczynności, nieszkodzenia, autonomii pacjenta i solidarności. - Analiza dokumentu. Obowiązek udzielania pomocy. - Ramy moralne i prawne. - Zgoda i brak zgody pacjenta. Prawa pacjenta. Relacje - Karta praw pacjenta. - Godność lekarza i fizjoterapeuty.

16 Wk9 Wk10 Wk11 Wk12 Wk13 Wk14 Wk15 Tajemnica zawodowa. - Zakres obowiązywania, wyjątki. Ryzyko diagnostyczne. - Błąd lekarski. Fizjoterapeuta a współpracownicy i uczniowie. - Solidarność zawodowa. - Fizjoterapeuta jako nauczyciel. Fizjoterapeuta a zdrowie publiczne. - Postępowanie w obliczu niedomogów środków i sprzętu. - Dopuszczalne formy protestu zawodowego. Dobre obyczaje w praktyce prywatnej. - Granice konkurencji zawodowej. - Reklama a manipulacja. Wymóg podnoszenia wiedzy i umiejętności. - Etyczny wymiar prowadzonych badań naukowych. Bioetyka. - Etyczne problemy biogenezy i bioterapii. - Tanatologia. V. Literatura Literatura podstawowa: Brzeziński T., Etyka lekarska, PZWL, Warszawa Gillon R., Etyka lekarska. Problemy filozoficzne, PZWL, Warszawa Olejnik S., Etyka lekarska, Unia, Katowice Hołówka J., Etyka w działaniu, Prószyński i Ska, Warszawa Gubiński A., Kodeks Etyki Lekarskiej. Komentarz, Wyd. NIL, Warszawa Literatura uzupełniająca: 1. Przewodnik po etyce, red. Singer P., Warszawa Tulibacki W., Etyka i nauki biologiczne, ART, Olsztyn Tyburski W., Wachowiak A., Wiśniewski R., Historia filozofii i etyki. Do współczesności. Źródła i komentarze, Toruń Jedynak S., Z teorii i historii etyki, KiW, Warszawa VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 ma świadomość istnienia wartości oraz norm moralnych odnoszących się do życia i zdrowia człowieka. 02 wskazuje i wyjaśnia zasady etyczne obowiązujące w pracy z pacjentem. 03 potrafi dokonać właściwego wyboru w sytuacji konfliktu moralnego. 04 postępuje zgodnie z zasadami Kodeksu Fizjoterapeuty, przestrzega tajemnicy dotyczącej stanu pacjenta oraz przebiegu fizjoterapii oraz wszelkich praw pacjenta 05 przyjmuje odpowiedzialność za decyzje i działanie 06 dba o podnoszenie swojej wiedzy i umiejętności. Odniesienie do efektów kierunkowych K_W15 K_W18 K_W29 K_U13 K_U21 K_K14 K_K06 K_K07 K_K08 K_K15 K_K12 K_K01 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W04, OM1_W03, OM1_W05, OM1_W08, OM1_W10 OM1_W05, OM1_W04 OM1_W08, OM1_W04, OM1_W05 OM1_U04, OM1_U10 OM1_U07, OM1_U06, OM1_U08, OM1_U11 OM1_K05, OM1_K03, OM1_K04, OM1_K07, OM1_K09 OM1_K03, OM1_K02, OM1_K05, OM1_K06, OM1_K07, OM1_K08 OM1_K03, OM1_K05, OM1_K06 OM1_K03, OM1_K05 OM1_K05, OM1_K03 OM1_K04, OM1_K02, OM1_K03, OM1_K05, OM1_K06, OM1_K07, OM1_K08 OM1_K01, OM1_K02 VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca) F5 udział w dyskusji P3 zaliczenie ustne P7 esej/analiza tekstu

17 VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1 do Wk6, Wk15 F5, P3, P7 02 Wk7, Wk8, Wk9, Wk14 F5, P3, P7 03 Wk2, Wk12, Wk13 F5, P3, P7 04 Wk6, Wk9, Wk14 F5, P3, P7 05 Wk7, Wk10, Wk12 F5, P3, P7 06 Wk11, Wk12 F5, P3, P7 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach h konsultacje h RAZEM: 16 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do sprawdzianu...5 h przygotowanie pracy zaliczeniowej.5 h RAZEM: 10 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 1 pkt ECTS godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 26 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,5 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,5 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 0 X. Autor programu (dane kontaktowe): Dr Bogusław Pliszka XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

18 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Etykieta KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - FORMA STUDIÓW: stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: I stopnia ROK/SEMESTR: I/1 Wykłady liczba godzin 5 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin - Forma zaliczenia zaliczenie/egzamin zaliczenie KOD ECTS: O2 PUNKTY ECTS: 0,25 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: O OBSZAR KSZTAŁCENIA: M PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ zaliczenie przedmiotów poprzedzających: brak I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Celem wykładów jest zapoznanie studentów z normami współżycia społecznego i zachowania się w różnych sytuacjach oraz zagadnieniami dotyczącymi procedencji i znajomości dobrych obyczajów. Omówione zostaną podstawowe zasady etykiety w relacjach interpersonalnych. III. Forma zajęć: Wykład problemowy (Wp) IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wp1 Image znak czasów. Wp2 Etyczne wyznaczniki zachowań człowieka. Wp3 Savoir vivre w relacjach zawodowych. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. Kamińska Radomska I. Etykieta biznesu czyli międzynarodowy język kurtuazji, Warszawa Krajski S. Savoir vivre jako sztuka życia. Warszawa Pernal E. Taktownie, profesjonalnie, elegancko czyli etykieta w biznesie, Gdańsk Tautz-Wiessner G. Savoir vivre w życiu zawodowym, Wrocław 2000 Literatura uzupełniająca: 1. Brzozowski M.; Sztuka bycia i obycia, Warszawa Bonneau E. Wielka księga dobrych manier. Warszawa Grzeczność nasza i obca, red. Małgorzata Marcjanik, Warszawa VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 zdefiniować podstawowe pojęcia z zakresu etykiety i zastosować w zależności od sytuacji komunikacyjnej; Odniesienie do efektów kierunkowych K_W19 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W05; OM1_W04; OM1_W08; OM1_W03

19 02 odpowiednio zachować się (przestrzegając norm i reguł, unikając gaf i nietaktów); 03 komunikować się z innymi przestrzegając zasad kultury języka. K_K07 K_K08 K_U08 OM1_K03; OM1_K05; OM1_K06 OM1_K03; OM1_K03; OM1_K05 OM1_U03; OM1_U04; OM1_U05; OM1_U10 VII. Sposoby oceny (F- formująca, P podsumowująca): test pisemny (P1) VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu Formy zajęć Sposób oceny 01 Wp1, Wp2 P1 02 Wp3 P1 03 Wp3 P1 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: 1. Godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego: udział w wykładach konsultacje RAZEM: 6 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do zaliczenia pisemnego:... 1 h RAZEM: 1 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 0,25 pkt. ECTS godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 7,5 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe 0,2 pkt. ECTS, - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,05 pkt. ECTS. X. Autor programu (dane kontaktowe telefon, ): Barbara Królikowska Wunderlich XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

20 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Cykl kształcenia PRZEDMIOT: Fizjologia człowieka KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 KOD ECTS: A7 PUNKTY ECTS: 5 STATUS PRZEDMIOTU; obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M ROK: I/2 Wykłady liczba godzin 30 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin 45 Forma zaliczenia egzamin PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: Biologia medyczna, Anatomia prawidłowa człowieka, Podstawy biochemii, Antropologia I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: tematyka przedmiotu obejmuje podstawy wybranych zagadnień z fizjologii człowieka. Treści wykładów i ćwiczeń ukierunkowane są namówienie podstawowych praw fizjologicznych człowieka, reakcjami fizjologicznymi organizmu w różnych warunkach środowiska zewnętrznego, w zależności od płci i wieku oraz wybranych zagadnień z patofizjologii człowieka. Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z mechanizmami funkcjonowania organizmu człowieka na poziomie komórkowym i systemowym, praktyczne poznanie metod i technik badawczych stosowanych do oceny wybranych funkcji organizmu, zdobycie umiejętności samodzielnego wykonania wybranych testów diagnostycznych oraz interpretacji uzyskanych wyników. III. Forma zajęć: wykład informacyjny (Wk), ćwiczenia laboratoryjne (L), ćwiczenia audytoryjne (A) IV. Treści programowe: Nr Temat wykładu Wk1 Wprowadzenie do fizjologii. Podstawowe mechanizmy integracji i regulacji procesów fizjologicznych organizmu. Wk2 Układ nerwowy. Czynności komórek nerwowych Wk3 Układ nerwowy. Czucie i ruch. Odruchy. Wk4 Układ nerwowy. Nerwowa kontrola postawy ciała i czynności motorycznych. Wk5 Czynności mózgowia. Fizjologia wyższych czynności psychicznych. Procesy uczenia się i zapamiętywania. Wk6 Układ mięśniowy. Wk7 Kontrola środowiska wewnętrznego. Wydzielanie wewnętrzne. Wk8 Kontrola środowiska wewnętrznego. Czynność gruczołów dokrewnych. Cz. 2 Wk9 Układ krwiotwórczy. Funkcje krwi. Wk10 Układ sercowo-naczyniowy. Wk11 Oddychanie zewnętrzne. Nerwowa i chemiczna regulacja oddychania. Oddychanie wewnętrzne. Przemiana materii. Wk12 Układ trawienny. Odżywianie. Regulacja bilansu energetycznego. Otyłość i niedożywienie. Wk13 Płyny i elektrolity ustrojowe. Czynność nerek. Regulacja bilansu wodno elektrolitowego organizmu. Wk14 Równowaga kwasowo-zasadowa. Termoregulacja. Wk15 Fizjologia rozrodu

21 Nr A1 L2 A3 L4 A5 A6 L7 L8 L9 A10 L11 A12 Temat ćwiczenia (ćwiczenia 3-godz.) Sprawy organizacyjne. Układ nerwowy. Oznaczanie pobudliwości odruchowej metodą Turcka. Zjawiska pobudzania i hamowania w układzie nerwowym. Hamowanie odruchów zginania doświadczenie Sieczenowa. Odruchowa kontrola napięcia mięśniowego. Doświadczenie Brondgeesta. Wpływ strychniny na pobudliwość OUN. Rola neuronów hamujących. Układ nerwowy. Odruchy rdzeniowe u człowieka. Odruch kolanowy z mięśnia czworogłowego uda. Odruch zginania mięśnia dwugłowego ramienia. Odruch ze ścięgna Achillesa. Odruch podeszwowy Babińskiego. Odruch źreniczny. Układ równowagi i jego rola w regulacji napięcia mięśniowego w utrzymaniu postawy ciała (próba Romberga, doświadczenie Barany ego). Badanie odruchu przedsionkowowo-ocznego (oczopląs obrotowy i poobrotowy). Badanie czucia skórnego (dotyku, bólu, temperatury). Badanie czucia dyskryminacji przestrzennej bodźca (czucie umiejscowienia, próg odległości dotykowej). Badanie zmysłu słuchu. Badanie zdolności lokalizacji źródła dźwięku u człowieka. Określanie progu słuchowego zegarkiem, szeptem i mową potoczną. Układ mięśniowy. Zjawiska bioelektryczne w mięśniach. Skurcz wtórorzędny. Bioelektryczne potencjały czynnościowe mięśnia szkieletowego. Zjawisko zmęczenia mięśnia i jego fizjologiczne podstawy. Zapis zmęczenia mięśnia szkieletowego przy drażnieniu pośrednim i bezpośrednim. Krew. Wybrane metody badań hematologicznych. Oznaczanie 16 podstawowych wskaźników hematologicznych we krwi krążącej człowieka (badanie własnej krwi). Zapoznanie się z przeciętnymi wartościami wskaźnika hematokrytowego u człowieka. Omówienie powiązań zawartości hemoglobiny we krwi z liczbą i objętością krwinek czerwonych. Mechanizmy hemostatyczne: badanie czasu krwawienia i czasu krzepnięcia krwi. Układ krążenia. Struktura i funkcja układu bodźcoprzewodzącego serca. Elektrofizjologia komórek układu bodźcoprzewodzącego serca. Potencjały czynnościowe komórek mięśnia sercowego. Elektrokardiografia (EKG). Sprzężenie elektromechaniczne w komórkach mięśnia serca. Modulujący wpływ autonomicznego układu nerwowego (współczulnego i przywspółczulnego) na układ bodźcoprzewodzący mięśnia sercowego człowieka. Regulacja funkcji mięśnia sercowego przez odruch z baroreceptorów tętniczych, chemoreceptorów tętniczych i receptorów czuciowych mięśnia sercowego. Praca mechaniczna mięśnia sercowego. Objętość wyrzutowa serca, pojemność minutowa serca, wzajemne zależności w czasie spoczynku i wysiłku. Układ krążenia. Obserwacja prądów czynnościowych serca. Badanie układu przewodzącego serca za pomocą przewiązek Stanniusa. Wpływ adrenaliny i acetylocholiny na pracę serca. Wpływ drażnienia nerwu błędnego na czynność serca. Wpływ jonów wapnia i potasu na pracę serca. Wpływ obniżonej i podwyższonej temperatury na pracę serca. Układ krążenia. Rejestracja potencjałów czynnościowych serca elektrokardiografia (EKG). Osłuchiwanie serca. Tony serca. Pomiar częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego krwi w różnych warunkach. Badanie autonomicznej regulacji układu krążenia. Badanie odruchów z baroreceptorów wysokociśnieniowych. Ocena sprawności antygrawitacyjnych mechanizmów kompensacyjnych. Próba ortostatyczna wg Cramptona i modyfikacja próby ortostatycznej wg Malareckiego. Układ oddychania. Obserwacja ruchów oddechowych klatki piersiowej człowieka podczas czytania, śmiechu, kaszlu, picia wody - obserwacja intensywności i amplitudy ruchów klatki piersiowej w zależności od czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Wykazanie roli elementów sprężystych płuc oraz przepony w oddychaniu. Obserwacja mechanizmu wdechu i wydechu na uproszczonym modelu klatki piersiowej (model Dondersa). Układ oddychania. Badanie spirometryczne. Spirometria statyczna i dynamiczna. Układ oddychania. Objętości i pojemności oddechowe. Obliczanie wartości podstawowych wskaźników sprawności funkcjonalnej płuc: pojemności życiowej (VC); funkcjonalnej pojemności rezydualnej (FRC); wentylacji minutowej (V E ). Komponenty tkankowe ciała. Pomiary masy i komponentów tkankowych ciała metodą BIA. Ocena proporcji komponentów tkankowych ciała na podstawie BMI. Nadwaga i otyłość. Ocena wpływu komponentów tkankowych ciała na obciążenie fizjologiczne organizmu człowieka. Ocena zagrożeń dla zdrowia wynikających z nieprawidłowych proporcji komponentów tkankowych ciała. Podstawowa przemiana materii. Obliczanie podstawowej przemiany materii metodą kalorymetryczną. MET. Obliczanie podstawowej przemiany materii i MET na podstawie komponentów tkankowych ciała.

22 A13 A14 A15 Wykorzystanie wiedzy z zakresu fizjologii człowieka w prewencji zaburzeń metabolicznych, zaburzeń równowagi, chorób układu krążenia Zaliczenie ćwiczeń. V. Literatura Literatura podstawowa: Ganong W. F. Fizjologia. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2007 Górski J. (red.). Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL Konturek S., Brzozowski T. Fizjologia człowieka. Fizjologia ogólna, krew i mięśnie. Tom I. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Konturek S. Fizjologia człowieka. Układ krążenia. Tom II. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Konturek S. Fizjologia człowieka. Oddychanie, czynności nerek, równowaga kwasowo-zasadowa, płyny ustrojowe. Tom III. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Konturek S. Fizjologia człowieka. Neurofizjologia. Tom IV. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Longstaff A. Neurobiologia krótkie wykłady. Warszawa, PWN Traczyk W. Z. Fizjologia człowieka w zarysie. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2005 Traczyk W. Z. (red.). Diagnostyka czynnościowa człowieka. Fizjologia stosowana. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL Literatura uzupełniająca Halicka-Ambroziak D., Jusiak R., Martyn A., Opaszowski B., Szarska I., Tyszkiewicz M., Wit B. Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii dla studentów wychowania fizycznego. Warszawa, AWF Hansen J. T., Koeppen B.M. Atlas fizjologii człowieka Nettera. Wrocław, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Jaskólski A, Jaskólska A. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka. Wrocław, AWF Kozłowski S., Nazar K. Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL Kowalski J., Kosiorowski A., Radwan L. (red.). Ocena czynności płuc w chorobach układu oddechowego. Warszawa, Borgis Wydawnictwo Medyczne Malarecki I., Wit B., Martyn A., Opaszowski B., Buśko K. Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii wysiłku fizycznego. Warszawa, AWF Ronikier A. Diagnostyka czynnościowa osób niepełnosprawnych. Warszawa, AWF VI. Efekty kształcenia: Nr Efekt kształcenia efektu Student, który zaliczył przedmiot potrafi: 01 opisać podstawowe procesy biochemiczne i metaboliczne na poziomie narządowym i ustrojowym, w tym zjawiska regulacji hormonalnej oraz ich zmiany pod wpływem różnych czynników środowiskowych i w efekcie niektórych schorzeń. 02 scharakteryzować podstawowe reakcje fizjologiczne zachodzące w ustroju pod wpływem zewnętrznych czynników fizycznych w zależności od płci i wieku. 03 scharakteryzować podstawowe procesy związane z funkcjonowaniem układu nerwowego i narządów zmysłów oraz sterowaniem ruchami dowolnymi człowieka. 04 wykorzystywać podstawowe metody, techniki pomiarów oraz wykorzystywać i obsługiwać podstawową aparaturę i sprzęt do badań funkcjonalnych do oceny stanu zdrowia człowieka. Odniesienie do efektów kierunkowych K_W02 K_W04 K_W07 K_W03 K_W08 K_U04 K_U07 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W03 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W07 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W03 OM1_U01, OM1_U02 OM1_U05, OM1_U08 OM1_U09, OM1_U01 OM1_U02, OM1_U05