Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000"

Transkrypt

1 Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000 Ochrona różnorodności biologicznej a turystyka Formy turystyki przyjazne środowisku Turystyka proekologiczna Zagospodarowanie turystyczne obszarów Natura 2000 Wymogi dot. bazy turystycznej Wymogi dot. kadry pracującej w turystyce przyjaznej środowisku. Jolanta Kamieniecka Soczewka - Październik 2014

2 1. Ochrona różnorodności biologicznej a turystyka Rozwój turystyki na obszarach chronionych rodzi wiele pytań odnoszących się do wzajemnych relacji między gospodarką turystyczną a zasadami turystycznego wykorzystywania zasobów przyrody i ochrony różnorodności biologicznej. Mimo pozornej sprzeczności interesów, jest możliwe budowanie pozytywnego klimatu dla rozwoju turystyki również w Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych Natura Temu sprzyjają następujące argumenty: Obszary te nie są wyłączone spod użytkowania turystycznego, podobnie jak inne tereny chronione. Jedynie w niektórych rezerwatach przyrody lub w niewielkich częściach parków narodowych stosowanie zasad ścisłej ochrony rodzi ograniczenia. Koncepcja ochrony rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków i siedlisk oraz inne wymogi ochrony środowiska i różnorodności biologicznej nie ograniczają działalności człowieka. Nigdzie gospodarka nie stanęła i turystyka się nie zawaliła z powodu powołania obszarów Natura 2000.

3 Turystyka jest specyficzną formą użytkowania środowiska przyrodniczego, która powinna dostrzegać ochronę terenów przed dewastacją i biologicznym zubożeniem jako kolejną szansę na zachowanie tych cennych zasobów różnorodności biologicznej, które uznaje się za atrakcyjność danego regionu. Dzięki zinwentaryzowaniu cennych w skali Europy osobliwości przyrodniczych turystyka czerpie nowe inspiracje dla rozwoju, wzbogacania oferty i pozyskiwania nowych klientów. Użytkowanie środowiska przyrodniczego przez turystykę to przede wszystkim gospodarowanie jego zasobami przyrodniczymi, aby korzyści były zarówno po stronie turystów, jak i sektora usług turystycznych (w postaci efektów ekonomicznych). Europejski wymiar ochrony różnorodności biologicznej sprawia, że bogactwo przyrodnicze danego kraju staje się czynnikiem współdecydującym o jego atrakcyjności. Unikatowość, wielość i przestrzenne rozmieszczenie gatunków budują rangę konkurujących destynacji turystycznych. Turyści coraz częściej poszukują miejsc i obiektów przyjaznych środowisku, a także atrakcji zbudowanych z wykorzystaniem unikatowości przyrody, odpowiedniej do tego obsługi. Uznanie Natury 2000 za szansę rozwijania zainteresowań klienta, wzbogacania treści produktów turystycznych i tworzenia kolejnych nowych, tzw. zielonych miejsc pracy, to minimum potrzebne do wyznaczania sposobów sukcesu turystyki.

4 Problemy: Natura 2000 to przede wszystkim nazwa obszarów ochrony siedlisk i gatunków, występujących również w regionach turystycznych. Z definicji obszar Natura 2000 regionem turystycznym nie jest. Ale czyż nie może nim być? Jakie oblicze turystyczne mogą mieć obszary Natury 2000? Czy Natura 2000 może stać się nową marką w turystyce, skoro jest ważna, a przyroda modna? Czy Natura 2000 ma być celem zarezerwowanym dla ekoturystyki wyspecjalizowanej w podpatrywaniu przyrody, czy tylko ciekawostką dopełniającą atrakcje innych form turystyki? Czy podstawą rozwoju turystyki mogą być produkty turystyczne: szczególnej treści (poznawanie przyrody), wysokiej jakości ekologicznej (opatrzone ekocertyfikatem), koniecznie wychodzące poza tradycyjną ofertę turystyczną wykorzystującą walory środowiska: czyste powietrze i wody, urozmaicony krajobraz, ciszę i wolną od zabudowy przestrzeń w kierunku eksponowania celów i elementów ochrony różnorodności biologicznej danego obszaru Natura 2000?

5 Czy Natura 2000 może i ma stanowić nowy atrybut polskich rajdów konnych, spływów, szlaków rowerowych, wczasów na wsi, wypraw ornitologicznych i innych form chętnie zaliczanych do ekoturystyki? Czy uwzględnianie Natury 2000 w ofercie i promocji turystycznej może odbywać się bez faktycznego aktywnego udziału gospodarki turystycznej w ochronie obszarów tej sieci? Czy turystyka, wykorzystując zasoby przyrody, nie powinna dawać większego w praktyce świadectwa nie tylko deklaratywnego, ale prawdziwego zaangażowania się w ochronę polskiego i europejskiego dziedzictwa przyrodniczego? Pytania te mają szczególny wymiar w odniesieniu do turystyki na poziomie lokalnym, gdzie osobliwość przyrody staje się rdzeniem produktu niepowtarzalnego, występującego na niewielkim obszarze, w konkretnym wręcz miejscu, do którego dotarcie wskazuje logo znane w skali europejskiej. To wyzwania dla sektora turystycznego. W XXI w. respektowanie wymogów ochrony środowiska, w tym różnorodności biologicznej obszarów Natura 2000, to nie tylko praworządność, ale kolejny krok na drodze wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Wspieranie przez turystykę ochrony różnorodności biologicznej jest kierunkiem działalności korzystnym dla przyrody, rozwoju funkcji turystycznych regionów, dla poziomu życia ich mieszkańców i ich gości.

6 2. Turystyka proekologiczna Turystyczne użytkowanie obszarów Natura 2000 wobec faktu nadrzędności ich funkcji ekologicznych nad gospodarczymi jest nowym wyzwaniem dla organizatorów turystyki, zwłaszcza dla tych, którzy są jednocześnie gospodarzami terenu. Właśnie oni powinni stać na straży zasobów regionalnych i zachowania ich walorów dla trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego. W turystyce rozwijanie działalności gospodarczej polega na tworzeniu z zasobów przyrody o walorach turystycznych takiego produktu, który da się sprzedać za konkretną cenę jako pakiet dóbr i usług. Warto wiedzieć, że produkt turystyczny w odróżnieniu od innych rodzajów produktów (artykułów kupna-sprzedaży) to zestaw dóbr i usług kupowanych tylko częściowo w miejscu zamieszkania (w pobliskim biurze podróży, przez internet), w trakcie podróży (po drodze), ale przede wszystkim na miejscu, gdzie został stworzony. Produkt turystyczny jest konsumowany w regionie lub w miejscowości turystycznej mającej te cechy (walory), które wraz z urządzeniami i usługami zostały ujęte w różne pakiety i jako takie są oferowane turystom.

7 Produkt turystyczny jest konsumowany w miejscu jego wytworzenia. Zasoby naturalne, kulturowe, baza materialna (noclegowa, gastronomiczna, transport itp.) oraz kadry ich zdolności i aktywność, sprawna organizacja i elastyczność, to składowe potencjału rozwojowego turystyki danego regionu. W skali lokalnej potencjał zwykle decyduje o rozwoju usług i napływie turystów. Bywa, że turyści wybierają konkretne miejsca nie ze względu na osobliwości przyrody, lecz z powodu charakterystycznej atmosfery, solidności obsługi; takie zasoby trudno jednoznacznie zinwentaryzować. Ale to właśnie tego typu cechy decydujące o wyborach turystów uznaje się za walory turystyczne regionu, jego środowiska przyrodniczego, kulturowego, obiektów i usług składających się na całość oferty spędzenia czasu wolnego w danym miejscu. Waloryzacja nie jest procesem łatwym, bo zmierza do wyłonienia tylko tych zasobów, które mają rzeczywiście znaczenie dla atrakcyjności turystycznej; zmusza do odrzucania tych, które tej atrakcyjności nie budują, a wręcz ją obniżają, np. zły stan sanitarny środowiska. Do przeprowadzenia waloryzacji jest niezbędna głęboka wiedza o tym, co i w jakim stopniu stanowi atrakcję turystyczną, co jest niezbędne turyście, a co tylko przydatne, i co mu przeszkadza. W odniesieniu do poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego trzeba wiedzieć, jakie: las, woda, powietrze, żywność, obiekty i zachowania praktykowane w danym środowisku są poszukiwane przez turystów.

8 Znajomość tych wymagań jest poważnym wyzwaniem dla organizatorów turystyki. Dlatego muszą oni korzystać z wiedzy przyrodników, ekologów, specjalistów ochrony środowiska, gdyż nawet najbardziej kompleksowy opis geograficzny regionu nie wystarcza. Walorami decydującymi są nie tyle piękny krajobraz, a w nim cisza i spokój lub dobry dojazd i wygodne hotele, lecz czyste plaże i kąpieliska, wolne od spalin powietrze, bezpieczne wody pitne i żywność, zdrowe warunki zamieszkania. Z poszukiwanych atrakcji na pierwszy plan wysuwają się ponadstandardowe oferty poznania specyfiki lokalnej przyrody. Rzadkie zjawiska, rewiry niedostępne dla wszystkich są coraz częstsze wśród ofert turystycznych. Wobec takich trendów przy waloryzacjach turystycznych należy brać pod uwagę, jaką wagę na rynku turystycznym mają nowe przyrodnicze elementy produktów turystycznych, jak nowo zinwentaryzowane osobliwości przyrody wzmacniają atrakcyjność regionu. Takim atutem są obszary Natura 2000 chroniące to, co w ostatnich latach zbadano, opisano i zdefiniowano jako bogactwo różnorodności biologicznej danego miejsca i kraju.

9 3. Formy turystyki przyjazne środowisku Turystyka przyrodnicza to najczęściej poznawanie świata roślin i zwierząt i okazów przyrody nieożywionej. Obsługa turystów na obszarach Natura 2000 pozostaje w kompetencji biologów, szczególnie botaników i ornitologów. Formy turystyki ekologicznej Wycieczki botaniczne znana forma zwiedzania lasów, parków narodowych i krajobrazowych, parków i ogrodów botanicznych, sadów i ogrodów. Polega na podziwianiu, rozpoznawaniu, fotografowaniu i klasyfikowaniu roślinności. Obserwacje ptaków (bird watching ptasiarstwo ) to najbardziej popularna forma podglądania dzikiej przyrody, często w miejscach chronionych, stąd podlega istotnym ograniczeniom co do tras, liczby uczestników i terminarza okresów ochronnych. Zalecana obsługa przewodnika interpretatora przyrody. Turystyka aktywna. Do niej zaliczają się takie formy, które wykorzystują tereny otwarte dla wędrówek lub pobytów turystycznych. Na obszarach chronionych należy dopuszczać tylko takie formy turystyki, które wykorzystują przyjazne dla środowiska sposoby poruszania się turystów (turystyka rowerowa, konna, kajakowa oraz żeglarska itp.), należy eliminować turystykę motorowodną, samochodową i zbiorową w wieloosobowych grupach. Eliminacji lub przynajmniej ograniczeniu muszą podlegać zachowania zakłócające funkcjonowanie przyrody, czyli: hałas, zaśmiecanie, zbaczanie ze szlaków, zrywanie roślin i płoszenie zwierzyny. Nawet najbardziej popularne zwiedzanie rowerowe musi być przemyślane pod kątem negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze.

10 4. Zagospodarowanie turystyczne obszarów Natura 2000 Wymogi turystyki proekologicznej dla obiektów i regionów oraz świadczonych w nich usług, które mają być przyjazne środowisku, określa się w kategoriach ekoetyki, tzw. odpowiedzialnego biznesu. Szczególnie organizatorzy turystyki na obszarach Natura 2000 i w ich sąsiedztwie powinni traktować wymogi środowiskowe jak kanon działalności. Podstawowe wymogi: oszczędne gospodarowanie energią i wodą, zagospodarowanie odpadów, zapewnienie transportu zintegrowanego, realizacja zagospodarowania turystycznego zgodnego z cechami krajobrazu, organizacja żywienia w powiązaniu z wykorzystaniem produktów lokalnych i inna dla regionów turystycznych z dużym udziałem obszarów chronionych aktywna postawa na rzecz ochrony środowiska jest stymulatorem innowacyjności w ofercie turystycznej i w podbudowie lokalnej gospodarki, ponieważ tworzy nowe miejsca pracy. W regionach, w których utworzono obszary Natura 2000 rosną wymagania w stosunku do zagospodarowania turystycznego i są one znacznie szersze niż przewidywano we wcześniejszych planach. Udostępnianie cennych terenów i ich walorów musi odbywać się pod okiem fachowców, którzy potrafią zaprogramować organizację przestrzeni turystycznej w harmonii z przyrodą, a także z potrzebami turystów poznających świat fauny i flory.

11 Podglądanie przyrody wymaga nie tylko wytyczenia i oznakowania szlaków, ale także przygotowania informacji na tablicach i drogowskazach oraz zbudowania czatowni, wież obserwacyjnych, miejsc odpoczynku na szlakach i w punktach widokowych, specjalistycznego oznakowania, wiat, schronów, ścieżek, przepraw, mostków i kładek na podmokłym gruncie. Wraz z rosnącą popularnością wędrówek turystycznych, np. po bagnach, zwiększa się zakres obiektów i urządzeń udostępniających takie miejsca. Zagospodarowanie przestrzeni turystycznej często przyczynia się do rozwoju miejscowego rzemiosła, (można wykorzystać lokalne materiały, zatrudnić projektantów i wykonawców turystycznej architektury krajobrazu). Obszary Natura 2000 i wymogi związane z ochroną przyrody są stymulatorem rozwoju gospodarczego. Udostępnienie takiego obszaru turystom wymaga prowadzenia tej działalności we współpracy ze służbami ochrony przyrody, by nie wprowadzać jej w miejsca najbardziej wrażliwe przyrodniczo. Udostępnianie to wymaga jednak wielu, ale opłacalnych zabiegów i często przyczynia się do postępu. Jego wyznacznikiem i miarą efektów są zasady zrównoważonego rozwoju, który z założenia jest harmonijny i trwały, więc korzystny dla regionów turystycznych i ich mieszkańców.

12 5. Wymogi dotyczące bazy turystycznej Turystyczne wykorzystanie walorów obszarów chronionych wiąże się ze spełnieniem dodatkowych warunków, zwłaszcza przez prowadzących działalność gospodarczą. Od przedsiębiorstw turystycznych wymaga się dopasowania ich działalności do wymogów prawidłowego postępowania według ogólnoeuropejskich zasad odnoszących się do gospodarowania w sieci obszarów Natura Warunki gospodarczego wykorzystywania obszarów Natura 2000 w Polsce reguluje ustawa o ochronie przyrody (art ) oraz dyrektywy siedliskowa i ptasia. Podstawową zasadą tzn. stosowaną jako konieczna jest by nie podejmowano działań mogących w znaczący sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony dany obszar. Na obszarach Natura 2000 nie podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, amatorski połów ryb, jeżeli nie zagrażają one zachowaniu najważniejszych walorów przyrodniczych obszarów. Ograniczenia takie występują, gdy obszar leży w granicach parku narodowego lub rezerwatu.

13 Teoria i praktyka nakazują, by do wrażliwości chronionych siedlisk i gatunków oraz koniecznych zasad ich ochrony dostosować intensywność ruchu turystycznego, terminy penetracji turystycznej, lokalizację obiektów i urządzeń infrastruktury turystycznej, rodzaj imprez. Potrzeba ta wymaga kształcenia fachowców interpretatorów przyrody zdolnych do tworzenia nowych produktów turystycznych lub wzbogacania starych o nowe treści, których dostarcza poznawanie osobliwości obszarów Natura Aby unikać potencjalnych zagrożeń i konfliktów, organizatorzy turystyki i turyści powinni zdobywać wiedzę o sieci Natura 2000 oraz o uwarunkowaniach rozwoju w obszarach Natura Należy przystąpić do szkoleń w zakresie tworzenia proekologicznych produktów w regionach powiązanych z obszarami Natura 2000.

14 Zielone hotelarstwo Większość hoteli spełnia wymogi ochrony środowiska, jednak ich właściciele nie wykazują większego zainteresowania środowiskiem poza przestrzeganiem prawa. Część hotelarzy (przyjaznych środowisku) stara się działać na rzecz ochrony przyrody: organizują oni (eko)imprezy, prowadzą edukację ekologiczną wśród pracowników, informują gości o walorach przyrodniczych okolicy oraz uczestniczą w regionalnym lobby zrównoważonego rozwoju. W celu potwierdzenia proekologicznego wizerunku obiekty noclegowe starają się o odpowiednie certyfikaty. Mogą to nawet być atesty rolnictwa ekologicznego, używane przez dane gospodarstwo dla promocji usług agroturystycznch. Duże hotele o wysokim standardzie, realizujące kompleksowe programy zarządzania prośrodowiskowego, starają się o zielone certyfikaty czytelne dla swych klientów, choćby przez dodanie do nazwy obiektu przedrostka Green. EkoTuryści wolą małe obiekty, np. kwatery, schroniska, pensjonaty, domki, chatki i namioty, które dominują na terenach przyrodniczo cennych. Zwykle ich właściciele nie starają się o certyfikaty, ale powinni dbać o architekturę obiektów, tak aby pasowały one do lokalnych warunków i korzystanie z nich nie zanieczyszczało i nie zakłócało krajobrazu. Ważnym miernikiem dbałości o środowisko jest ekologicznie uzasadnione i ekonomicznie opłacalne oszczędne gospodarowanie wodą, energią, sanitarnymi środkami chemicznymi (pranie, sprzątanie), a także wielkość i struktura zakupów (ilość opakowań), korzystanie z transportu (środki transportu, odległość). Są to tylko wybrane elementy upoważniające do powieszenia szyldu bliżej natury.

15 Zapewnienie wyżywienia turystom to ważne uzupełnienie usług w obiektach noclegowych i zarazem wsparcie dla miejscowej gospodarki. Rolnictwo nastawione na sprzedaż płodów na miejscu jest najbardziej stosowną formą gospodarowania w obszarach chronionych. Ma to pozytywny wydźwięk co najmniej z dwu powodów: uczestnicy wycieczek przyrodniczych sami ograniczają potrzeby transportowe (robią zakupy na miejscu) i często szukają potraw sporządzanych z produktów pochodzących z regionu, do którego przyjechali. Cenią sobie tradycyjną, regionalną kuchnię. Wielu turystów wybiera potrawy wegetariańskie, dietetyczne, produkty rolnictwa ekologicznego. Atmosfera małego lokalu gastronomicznego (jadłodajni, jadalni), w którym podaje się obiady domowe to spełnienie oczekiwania osób pragnących przebywać bliżej natury. Ponadto miejsca piknikowe można urządzać niedaleko od celów turystyki przyrodniczej, pod warunkiem, że nie wprowadzają one chaosu w przyrodzie.

16 Europejski eko-znak jako wartość dodana pod względem jakości

17 Europejski eko-znak dla świadczonych turystom usług w zakresie zakwaterowania Europejski eko-znak dla świadczonych turystom usług w zakresie zakwaterowania stworzono, aby nagrodzić usługi w zakresie zakwaterowania i turystów, którzy szanują środowisko. Sygnalizuje właściwy wpływ na środowisko, co stanowi wartość dodaną pod względem jakości, kiedy konsumenci wybierają ośrodek turystyczny. Przedsiębiorstwa używające logo kwiatek zostały oficjalnie wyróżnione jako należące do najbardziej przyjaznych dla środowiska w swojej dziedzinie. Z kogo składa się grupa docelowa? Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca posiada sieć hoteli w regionie śródziemnomorskim, wspaniały hotel w wielkim mieście, chatę w górach, hotelik ze śniadaniem albo gospodarstwo agroturystyczne może ubiegać się o europejski eko-znak. Grupa produktowa świadczone turystom usługi w zakresie zakwaterowania obejmuje zapewnienie (za opłatą) schronienia w postaci noclegu w odpowiednio wyposażonych pokojach, w tym co najmniej łóżko, które jest oferowane jako główna usługa turystom, podróżnym i lokatorom. Zapewnienie noclegu może obejmować świadczenie usług w zakresie wyżywienia, fitness i/lub korzystania z terenów zielonych.

18 Dobre dla środowiska i zdrowia Używające eko-znaku przedsiębiorstwa dbają o środowisko i zdrowie: niski poziom emisji zanieczyszczeń do powietrza w pomieszczeniach (spowodowany przez farby i chemiczne środki czyszczące), mniej zanieczyszczone otoczenie (niestosowanie pestycydów, nawozów itd.), zdrowa żywność z gospodarstw ekologicznych w regionie. Czego pragną goście? Większość gości pragnie miejsca zakwaterowania, które miałoby pozytywne skutki dla ich zdrowia, a wielu z nich lubi miejsca zakwaterowania w harmonii z przyrodą. Jak wynika z analizy niemieckich turystów z 2002 roku, 41,8% z nich lubi miejsca zakwaterowania przyjazne dla środowiska, 45,8% chce, aby środowisko było skutecznie chronione w regionie docelowym a 59,1% nie znosi zanieczyszczenia otoczenia. Prawie 50% gości, którzy wzięli udział w ankiecie stwierdziło, że stan środowiska jest dla nich bardzo ważny, zwłaszcza dla gości z Niemiec, Austrii, Wielkiej Brytanii i Francji.

19 Opłaca się dbać o środowisko - Europejski eko-znak daje wiele korzyści: Pokaż swoją wysoką jakość i troskę o środowisko. Europejski eko-znak jest najlepszym sposobem poinformowania gości o naszych wysiłkach w zakresie działań mających na celu ochronę środowiska i poprawę jakości usług. Europejski eko-znak jest oficjalnym znakiem handlowym o silnej reputacji, opartej o wymagające i rzetelne kryteria. Europejski eko-znak jest gwarancją wysokiego poziomu troski o środowisko. Eko-efektywność łącznie z ograniczeniem kosztów Większość działań mających na celu ochronę środowiska wymaga czasu i wysiłku, ale przynosi wartość dodaną. Pomagają one ustalić niedociągnięcia ekologiczne i ekonomiczne naszego przedsiębiorstwa oraz, w niektórych przypadkach potrzebę wprowadzenia innowacji. Ograniczenie zużycia zasobów naturalnych, takich jak energia i woda przyczynia się do zmniejszenia naszych kosztów. Poczucie komfortu Zobowiązania ekologiczne oznaczają zdrowe miejsca zamieszkania, zdrowe żywienie i zdrowe środowisko dla gości i pracowników. Do budowy przyjaznych dla środowiska miejsc zakwaterowania turystów używa się naturalnych materiałów budowlanych, wydziela się w nich obszary, gdzie palenie jest zabronione, i unika się w nich stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych. Pościel jest prana przy użyciu bardziej przyjaznych dla środowiska detergentów.

20 Czego oczekują twoi goście? Twoje zobowiązanie odpowiada oczekiwaniom gości. Uznają oni twój wysoki poziom troski o środowisko jako wyższą jakość. Europejski eko-znak pomaga w wyrażeniu tego przesłania. Jest to atut reklamowy. Dzięki niemu goście lepiej oceniają swój pobyt i wzmacnia się twoja wiarygodność w kontaktach. Należy wzmocnić instrumenty marketingowe Jako podmiot świadczący usługi w zakresie zakwaterowania, któremu przyznano eko-znak, masz prawo stosowania szeregu instrumentów marketingowych: Możesz stosować oficjalne logo, tzn. możesz go używać jako stałego elementu w swoich broszurach i ulotkach reklamowych. Podręcznik marketingu: udany marketing wymaga profesjonalnej pracy. Zawiera teksty, podpowiedzi, sugestie i listy kontrolne. Ponadto, działania zespołu marketingowego skupiają się na imprezach z udziałem środków masowego przekazu i turystów oraz środkach reklamowych i PR. Dzięki używaniu eko-znaku UE, twoje przedsiębiorstwo wyróżnia się na rynku na poziomie europejskim, ponieważ jest to znak handlowy, który jest oficjalnie uznawany w całej Europie.

21 Jak uzyskać eko-znak UE? - Procedura występowania o eko-znak Skontaktować się z właściwym organem, którym jest instytucja krajowa odpowiedzialna za procedurę występowania o eko-znak UE w każdym państwie członkowskim. Właściwy organ udziela informacji na temat procedury występowania o eko-znak, przekazuje pakiet aplikacyjny i odpowiada za weryfikację zgodności z przepisami przed przyznaniem eko-znaku. Pakiet aplikacyjny składa się z formularza weryfikacyjnego i podręcznika wnioskodawcy, który ma pomóc w przejściu procedury występowania o eko-znak. Wnioskodawcy muszą przedstawić pełną dokumentację, pokazującą, jak zostały spełnione kryteria techniczne. Dokumentacja weryfikacyjna obejmuje oświadczenia własne wnioskodawcy oraz zaświadczenia i inne właściwe dokumenty sporządzone przez ekspertów. Właściwy organ może dodatkowo sprawdzić przedłożone dane. Jeśli wniosek jest zgodny z wymaganiami, po zapłaceniu opłaty aplikacyjnej, wnioskodawcy przyznaje się eko-znak z prawem stosowania logo wewnątrz miejsca zakwaterowania i w reklamach. Aby uzyskać dalsze informacje i skontaktować się z właściwym organem należy wejść na stronę eko-znaku UE.

22 - Kryteria Kryteria dzielą się na dwie główne grupy: kryteria obligatoryjne i kryteria fakultatywne. Wszystkie kryteria z grupy obligatoryjnej muszą być spełnione, jeśli nas dotyczą. Jeśli nie można spełnić kryterium obligatoryjnego, wnioskodawca powinien wyjaśnić ten powód. Kryteria z grupy fakultatywnej muszą być spełnione zgodnie z wymaganiami podanymi w systemie ocen. - Opłata aplikacyjna Opłatę aplikacyjną uiszcza się przy składaniu wniosku. Podstawowa opłata wynosi od 300 euro do maksymalnie 1300 euro. Obniżka o 75% dotyczy mikroprzedsiębiorstw (do 10 pracowników) i chat górskich, zaś obniżka o 25% odnosi się do małych i średnich przedsiębiorstw. Roczna opłata zależy od wielkości obrotów. Będzie równa 0,15% rocznego poziomu obrotów, który oblicza się mnożąc średnią cenę usługi przez liczbę noclegów. Wszystkie firmy są objęte 50% obniżką opłaty rocznej.

23 6. Kadra dla ekoturystyki Turystyka na obszarach chronionych wymaga zawodowej obsługi. Przewodnicy turystki przyrodniczej to osoby o wysokich kwalifikacjach, specjalizujące się w konkretnych dziedzinach wiedzy o środowisku. Tacy sami powinni być też planiści, stratedzy, organizatorzy i usługodawcy pracujący na rzecz rozwoju turystyki zrównoważonej. Ważna jest świadomość i wrażliwość ekologiczna ludzi zaangażowanych w gospodarkę tam, gdzie przyroda powinna być traktowana priorytetowo. Jest to trudne zadanie, jeśli pracuje się na rzecz biznesu i jednocześnie trzeba ograniczać jego formy oraz nie dążyć do pożądanego zysku najkrótszą drogą (z punktu widzenia przyrody drogą na skróty ). Jeszcze trudniej kierować się równie pożądanym efektem ekologicznym działalności przedsiębiorstw, który potrafią określić tylko eksperci ekolodzy. Dlatego kuźnią kadr turystyki proekologicznej są parki narodowe i krajobrazowe oraz przyrodnicze organizacje pozarządowe, a tylko nieliczne szkoły turystyczne.

24 Zainteresowanie turystów Naturą 2000 będzie wymaga konieczności kształcenia nowych specjalistów obsługujących turystów w terenie i pracujących w zespołach planujących ochronę oraz zajmujących się budowaniem i realizacją koncepcji udostępniania chronionej prawem przyrody. Należy docenić rolę obszarów Natura 2000 jako źródła dodatkowych, nowych zielonych miejsc pracy rozwijających rynek zatrudnienia w regionie. Takie podejście wzmacnia motywacje do pracy w turystyce absolwentów ochrony środowiska i kierunków pokrewnych. Trzeba dla tych ludzi tworzyć odpowiednie stanowiska w biurach podróży, hotelach; wykorzystać ich do badania rynku i programowania imprez. Dzięki wykształconym kadrom, którym jest bliska problematyka przyrodnicza, zazielenianie turystycznego rynku pracy jest najszybszą drogą wdrażania zasad ekorozwoju.

25 7. Podsumowanie WTO - Sustainable Tourism - WTO Turystyka Zrównoważona - to turystyka, która zaspokaja potrzeby obecnych turystów i gospodarzy regionu, przy jednoczesnym poszanowaniu możliwości na przyszłość. Decyduje o tym proces umiejętnego zarządzania (zasobami) - nie ochrona środowiska.

26 PRZYKŁADOWE CECHY TURYSTYKI ZRÓWNOWAŻONEJ: Jest na małą skalę, Przyciąga charakterem krajobrazu i walorami rekreacyjnymi środowiska, Rozwija się powoli, respektując cechy krajobrazu i funkcje ekologiczne przyrody. Uwzględnia potrzeby społeczne i środowiskowe Realizuje się z udziałem lokalnej kontroli; wspierana jest przez lokalną gospodarkę, zatrudnia miejscową ludność, Jest świadoma wartości i dba o jakość, Przynosi korzyści turystom i środowisku, Przywraca wykorzystanie istniejących już opuszczonych budynków i terenów. Zachowuje i umacnia gospodarkę rolną, Wspiera transport publiczny.

27

28 CO POTRZEBA EKOROZWOJOWI TURYSTYKI? Wykorzystania tezy, że w niedorozwoju tkwi szansa na ekorozwój Wprowadzenia proekologicznej restrukturyzacji rynku, w tym turystycznego, Otwartości na ekoinnowacje, w tym organizatorów turystyki Ekokadry ich wiedzy, świadomości ekologicznej, kultury i etyki prośrodowiskowej, Ekoturyści turyści kreujący i praktykujący wzorce i postawy ekokonsumpcji, Parausługi proekologiczne, Wizja i wizerunek regionu ekoregionu. Ciąglość myśli, polityki, strategii realizowanych przez proces decyzyjny wladz; konsekwencja. Aktywność społeczności lokalnych Dobra identyfikacja i faktyczne rozwiązywanie problemów

29 CO POTRZEBNE JEST EKOROZWOJOWI TURYSTYKI? Partnerzy, doradcy, konsultanci (zewnątrz ni w stosunku do branży i regionu), Zalążek instytucji Wolontariusze Wytrwałość na wyboistej drodze, Mozaika pomysłów i dróg ich realizacji, Przygotowanie na kryzysy, Systematyczna konkretyzacja programów działania Przekazywanie decyzji do realizacji Pieniądze, Wykonawcy

30 TEMATY WAŻNE NA DZIŚ: UE a turystyka Ochrona środowiska w UE a zmiany uwarunkowań dla rozwoju turystyki w Polsce (w kierunku eko...) Przykłady rozwiązań, zachowań, programów ekologicznych w działalności na rzecz turystyki szczególnie wiejskiej. TRENDY TURYTYKI WIEJSKIEJ Biuro Turystyczne na wsi, a nie w mieście. Wykorzystanie kryzysu turystyki socjalnej i zagranicznej masowej Klient wymuszający ofertę.

31

32 CIĄGLE AKTUALNE PYTANIA Dlaczego rok 2002 był Rokiem Ekoturystyki? (przesłanki zrównoważonego rozwoju turystyki) Co działo się istotnego pod tym hasłem w świecie? (przegląd internetu- dokumenty WTO). Jak w Polsce odniesiono się do wezwań WTO? Czy jesteśmy zadowoleni z wzajemnych relacji turystyki i ekologii? (opinie, dokumenty UE) Czy polskie rozumienie ekoturystyki uczyni ją kluczem dalszego rozwoju?

33 EKOTURYSTYKA PRAKTYKA 1. Zainteresowanie branży turystycznej 2. Dla jej potrzeb wykorzystuje się głównie obszary chronione parki krajobrazowe i narodowe 3. Bardzo słaba wiedza jest na temat walorów turystycznych obszarów Natura Brakuje promocji wyspecjalizowanych form kontaktu z naturą - podglądania przyrody

34

35 EDUKACJA NA RZECZ EKOTURYSTYKI WINNA BYĆ PROWADZONA PRZEZ SPECJALISTÓW: 1. Problemy Natury 2000 w dolinach rzek przyrodnicy i inżynierowie 2. Natura 2000 nadmorska i na morzu naukowcy 3. Natura 2000 w strefie intensywnej turystyki pojezierzy lub gór tu potrzebna jest kadra ponad-regionalna turystyki i ochrony środowiska 4. Natura 2000 w regionach mniej popularnych w turystyce wodnej i nadwodnej szkolenie dotyczyć winno terenu chronionego województwa np. parku krajobrazowego lub narodowego, skupiać tam uczestników i kadrę z tych właśnie obszarów.

36 KSZTAŁCENIE EKOKADR TURYSTYKI Szkolenia winny być dlugoterminowe w cyklu rocznym z wykorzystaniem metody warsztatow terenowych. W czasie wizytacji terenowych analizuje się doświadczenia integrowania ochrony przyrody z turystyką. Dyskusja uczestników, odpowiedzi na pytania i doznania z bezpośredniego obcowania z gatunkami chronionymi wzbogacają wiedzę i rozwijają zainteresowanie formami edukacji ekologicznej, którą można realizować poprzez turystykę.

37

38 Tematyka najbardziej interesująca branżę turystyczną i samorządy regionów cennych przyrodniczo: 1. BUDOWA PRODUKTU eko-turystycznego, 2. INFORMACJA TURYSTYCZNA - przygotowanie 3. EKO-PROMOCJA. 4. EKOTURYSTA - cechy i poszukiwanie klienta 5. EDUKACJA ekologiczna społeczności lokalnych 6. ZASADY ZARZĄDZANIA obszarami przyrodniczo cennymi i atrakcyjnymi turystycznie 7. ZAGROŻENIA UTRATĄ WALORÓW PRZYRODNICZYCH regionu i instrumenty przeciwdziałania im, w tym szczególnie oceny oddziaływania na środowisko. 8. ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE jego skala i formy w świetle praktyk inwestycyjnych i planowania przestrzennego

39 POLECAM: Portal internetowy pt. Natura 2000 a turystyka funkcjonuje od 2005 roku, pełni funkcje informacyjno-edukacyjne Ekspert ds. zrównoważonego rozwoju turystyki Jolanta Kamieniecka

Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej

Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura 2000 dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej www.wcee.org.pl Konferencja pn. Co dalej z nami pytają obszary Natura 2000 Walory przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKA a NATURA 2000

TURYSTYKA a NATURA 2000 TURYSTYKA a NATURA 2000 Jolanta Kamieniecka KONFERENCJA PRASOWA Projekt: Szerokie wody Natury 2000 15.02.2011. Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Żółw morski

Bardziej szczegółowo

Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000 Promocja ekoturystyki

Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000 Promocja ekoturystyki Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000 Promocja ekoturystyki Janina Kawałczewska I. Jak tworzyć rynek turystyki proekologicznej? 1. Wywołać popyt na turystykę proekologiczną

Bardziej szczegółowo

Procesy Zachodzące w Agroturystyce

Procesy Zachodzące w Agroturystyce Procesy Zachodzące w Agroturystyce Agroturystyka jest to forma wypoczynku na obszarach wiejskich o charakterze rolniczym, oparta o bazę noclegową i aktywność rekreacyjną związaną z gospodarstwem rolnym

Bardziej szczegółowo

Rola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000

Rola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000 Rola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000 Mieczysław Kurowski Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie Źródła http://www.geoportal.gov.pl/ Obszary

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna

KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna Nazwa kryterium Waga Punktacja Uwagi I. Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Operacja dotyczy rozwoju infrastruktury

Bardziej szczegółowo

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TURYSTYKI UE NA PRZYKŁADZIE REGIONU ŁÓDZKIEGO

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TURYSTYKI UE NA PRZYKŁADZIE REGIONU ŁÓDZKIEGO ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TURYSTYKI UE NA PRZYKŁADZIE REGIONU ŁÓDZKIEGO MGR RADOSŁAW DZIUBA KATEDRA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ UNIWERSYTET ŁÓDZKI CEL STRATEGII EUROPA 2020 Inteligentny, zielony

Bardziej szczegółowo

Turystyka zrównoważona w Karpatach partycypacyjny model rozwoju. Bernadetta Zawilińska Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Turystyka zrównoważona w Karpatach partycypacyjny model rozwoju. Bernadetta Zawilińska Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Turystyka zrównoważona w Karpatach partycypacyjny model rozwoju Bernadetta Zawilińska Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Zrównoważony rozwój turystyki Oznacza gospodarowanie wszelkimi zasobami w taki sposób,

Bardziej szczegółowo

Tabela nr 29: Kryteria wyboru operacji dla działania Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa

Tabela nr 29: Kryteria wyboru operacji dla działania Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Tabela nr 29: Kryteria wyboru dla działania Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Lp Kryterium wyboru 1. Zasięg oddziaływania Opis Punktacja Mierzalność

Bardziej szczegółowo

Założenia programu Eko - Polska

Założenia programu Eko - Polska Założenia programu Eko - Polska dr Jarosław Klimczak Warszawa 17 Kwiecień 2013r. Cele programu Promocja Polski jako kraju który wykorzystał szanse pakietu klimatycznego Pokazanie Polski jako lidera w ekologii

Bardziej szczegółowo

Kampinoski Park Narodowy uwarunkowania dla rozwoju turystyki

Kampinoski Park Narodowy uwarunkowania dla rozwoju turystyki Kampinoski Park Narodowy uwarunkowania dla rozwoju turystyki Małgorzata Mickiewicz Kampinoski Park Narodowy Parki narodowe to w Polsce najcenniejsze przyrodniczo obszary 23 parki narodowe 1% powierzchni

Bardziej szczegółowo

KATEDRA EKONOMII ZAKŁAD EKONOMIKI KSZTAŁCENIA

KATEDRA EKONOMII ZAKŁAD EKONOMIKI KSZTAŁCENIA KATEDRA EKONOMII 1. Agroturystyka jako forma aktywizacji obszarów wiejskich na przykładzie.. 2. Działalność agroturystyczna jako dodatkowe źródło dochodu na przykładzie 3. Wykorzystanie potencjału turystycznego

Bardziej szczegółowo

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE BURMISTRZ MIASTA I GMINY W DRAWSKU POMORSKIM STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE -CZĘŚĆ OPISOWA- ZAŁĄCZNIK NR 2 DO UCHWAŁY NR VIII/59/2003 RADY MIEJSKIEJ

Bardziej szczegółowo

Turystyka na obszarach Natura 2000 Plusy i minusy

Turystyka na obszarach Natura 2000 Plusy i minusy NATURA 2000 MOTOREM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU http://natura2000.org.pl Turystyka na obszarach Natura 2000 Plusy i minusy Zbigniew Witkowski przy współpracy Krystyny Krauz i Adama Mroczka Szkolenie regionalne

Bardziej szczegółowo

Część II. Opracowanie celów strategicznych, operacyjnych oraz projektów, działań

Część II. Opracowanie celów strategicznych, operacyjnych oraz projektów, działań II warsztat strategiczny gmina Gorzków Część I. Opracowanie Misji i Wizji gminy MISJA Grupa 1: 1. Bezpieczne przejścia szlaki komunikacyjne (ścieżka rowerowa, szlaki konne, trasy spacerowe, chodniki łączące

Bardziej szczegółowo

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Bardziej szczegółowo

W dniu 8.01.2014r Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja otrzymała dofinansowanie na realizację projektu Dla Kwisy, dla Natury przygotowanie małej

W dniu 8.01.2014r Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja otrzymała dofinansowanie na realizację projektu Dla Kwisy, dla Natury przygotowanie małej W dniu 8.01.2014r Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja otrzymała dofinansowanie na realizację projektu Dla Kwisy, dla Natury przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki

Bardziej szczegółowo

Jak utrwalać efekty realizacji projektu Obszary Natura 2000 naszą szansą? RCEE, Płock 9-10 czerwca 2015 r. Janina Kawałczewska

Jak utrwalać efekty realizacji projektu Obszary Natura 2000 naszą szansą? RCEE, Płock 9-10 czerwca 2015 r. Janina Kawałczewska Konferencja pn. Co dalej z nami pytają obszary Natura 2000 Jak utrwalać efekty realizacji projektu Obszary Natura 2000 naszą szansą? RCEE, Płock 9-10 czerwca 2015 r. Janina Kawałczewska Efekty realizacji

Bardziej szczegółowo

Polska Sieć Najciekawszych Wsi europejski pomysł i nowa idea w odnowie wsi. Ryszard Wilczyński Wojewoda Opolski

Polska Sieć Najciekawszych Wsi europejski pomysł i nowa idea w odnowie wsi. Ryszard Wilczyński Wojewoda Opolski Polska Sieć Najciekawszych Wsi europejski pomysł i nowa idea w odnowie wsi Ryszard Wilczyński Wojewoda Opolski Rekomendacje dla odnowy wsi, jako metody rozwoju: budowanie specjalizacji, łączenie potencjałów

Bardziej szczegółowo

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą dr Maria Palińska Soczewka 14-15.01 2014 Natura naszą szansą Konferencja realizowana jest w ramach projektu pn. Natura 2000 naszą szansą dofinansowanego przez Narodowy

Bardziej szczegółowo

Kierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata 2014-2020

Kierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata 2014-2020 Kierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata 2014-2020 Obszar I Infrastruktura społeczna. 1. Wspieranie aktywności oraz integracji społeczności lokalnej. 2. Wspieranie i aktywizacja mieszkańców

Bardziej szczegółowo

niepraktykowane dotąd zastosowania zasobów i rozwiązań, wykorzystania nowych metod

niepraktykowane dotąd zastosowania zasobów i rozwiązań, wykorzystania nowych metod Kryteria wyboru operacji dla Przedsięwzięcia I. Wrzosowa Kraina miejsce odpoczynku Operacje Kryterium Opis Zasady pkt. pkt. Sposób weryfikacji wszystkie Innowacyjność Preferuje operacje innowacyjne, niespotykane

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA = EKONOMIA Szkolenia dla przedsiębiorców branży turystycznej z Podkarpacia

EKOLOGIA = EKONOMIA Szkolenia dla przedsiębiorców branży turystycznej z Podkarpacia EKOLOGIA = EKONOMIA Szkolenia dla przedsiębiorców branży turystycznej z Podkarpacia Trener: Bogusław Pyzocha Temat: Ekoturystyka jako preferowana forma turystyki Część I. Ekoturystyka - wstęp do zagadnienia

Bardziej szczegółowo

AGROTURYSTYKA, A TURYSTYKA WIEJSKA

AGROTURYSTYKA, A TURYSTYKA WIEJSKA Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach Spotkanie seminaryjne pt. Agroturystyka: elastyczny i bezpieczny model zatrudnienia CZYNNIKI ROZWOJU ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ DOCHODÓW LUDNOŚCI

Bardziej szczegółowo

Przede wszystkiej liczy się pomysł

Przede wszystkiej liczy się pomysł Przede wszystkiej liczy się pomysł ciekawy, nowatorski możliwy do realizacji i odpowiadający oczekiwaniom społeczności lokalnej nt.: - organizacja szkoleń w zakresie prowadzenia działalności turystycznej

Bardziej szczegółowo

Gospodarka agroturystyczna szansą dla terenów w pobliżu obszarów Natura dr Maria Palińska

Gospodarka agroturystyczna szansą dla terenów w pobliżu obszarów Natura dr Maria Palińska Gospodarka agroturystyczna szansą dla terenów w pobliżu obszarów Natura 2000 dr Maria Palińska Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jeżeli miłujecie ojczystą

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ OCENY INDYWIDUALNEJ WARTOŚĆ MERYTORYCZNA

ARKUSZ OCENY INDYWIDUALNEJ WARTOŚĆ MERYTORYCZNA Przedsięwzięcie 1.1: Zachowanie i twórcze wykorzystanie zabytków 1. Wartość zabytkowa i historyczna obiektu na tle innych zabytków regionu 2. Stopień, w jakim projekt przyczyni się do zachowania lub odtworzenia

Bardziej szczegółowo

Zmianie ulega część 5 w Lokalnej Strategii Rozwoju tj. Część 5 Cele LGD. Otrzymuje ona następujące brzmienie :

Zmianie ulega część 5 w Lokalnej Strategii Rozwoju tj. Część 5 Cele LGD. Otrzymuje ona następujące brzmienie : Załącznik nr 1 do Uchwały Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Dorzecze Bobrzy z dnia 3 stycznia 2013 roku w sprawie zmian w Lokalnej Strategii Rozwoju Zmianie ulega część 5

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE WARTOŚCI OBSZARÓW CENNYCH EKOLOGICZNIE W CELU URZĄDZANIA SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH

WYKORZYSTANIE WARTOŚCI OBSZARÓW CENNYCH EKOLOGICZNIE W CELU URZĄDZANIA SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH WYKORZYSTANIE WARTOŚCI OBSZARÓW CENNYCH EKOLOGICZNIE W CELU URZĄDZANIA SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH THE USAGE OF WORTH OF ECOLOGICALLY VALUABLE AREAS FOR ARRANGING TOURIST TRAILS Katarzyna Ruszczycka, Marzena

Bardziej szczegółowo

CEL OGÓLNY (CO) CEL SZCZEGÓŁOWY (CS) PRZEDSIĘWZIĘCIE (P) PREFEROWANE TYPY OPERACJI

CEL OGÓLNY (CO) CEL SZCZEGÓŁOWY (CS) PRZEDSIĘWZIĘCIE (P) PREFEROWANE TYPY OPERACJI Opis operacji odpowiadającej działaniu z zakresu Małe projekty pod kątem spełniania kryteriów wyboru określonych w Lokalnej Strategii Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo na Jurze Tytuł projektu:

Bardziej szczegółowo

Marketing w turystyce

Marketing w turystyce Marketing w turystyce MT 6 Kształtowanie produktu turystycznego dr Edyta Gołąb-Andrzejak MSU4 sem. 3, MSU3 sem. 2 (zimowy), studia dzienne Gdańsk 2011-12 Najważniejsze składniki produktu turystycznego

Bardziej szczegółowo

Agroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności. Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie

Agroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności. Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie Agroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie 1 Rozwój agroturystyki wymaga zgodności z: warunkami przyrodniczymi: ochrona krajobrazu, uwzględnienie

Bardziej szczegółowo

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Ewa Szymborska, MRiRW Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu Kluczbork 11-12.04.2012

Bardziej szczegółowo

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA WRZOSOWA KRAINA. Kryteria wyboru operacji dla działań PROW w ramach wdrażania LSR.

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA WRZOSOWA KRAINA. Kryteria wyboru operacji dla działań PROW w ramach wdrażania LSR. Kryteria wyboru operacji dla działań PROW w ramach wdrażania LSR Małe projekty L.p. Kryteria Opis Punkty 1 Doświadczenie wnioskodawcy 2 Członkostwo w Preferuje wnioskodawców, którzy nie realizowali dotąd

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ NA LATA

RAMOWY PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ NA LATA RAMOWY PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ NA LATA 2014-2020 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 479/16 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 31 marca 2016 roku Oś priorytetowa 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Oś

Bardziej szczegółowo

KATEDRA EKONOMII ZAKŁAD EKONOMIKI KSZTAŁCENIA

KATEDRA EKONOMII ZAKŁAD EKONOMIKI KSZTAŁCENIA KATEDRA EKONOMII 1. Agroturystyka jako forma aktywizacji obszarów wiejskich na przykładzie... 2. Działalność agroturystyczna jako dodatkowe źródło dochodu na przykładzie. 3. Wykorzystanie potencjału turystycznego

Bardziej szczegółowo

Regulamin konkursu Agro-Eko-Turystycznego Zielone Lato 2012

Regulamin konkursu Agro-Eko-Turystycznego Zielone Lato 2012 Regulamin konkursu Agro-Eko-Turystycznego Zielone Lato 2012 I. Organizator konkursu: Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach. II. Cel konkursu: 1. Rozwój i promocja agroturystyki

Bardziej szczegółowo

Programy współfinansujące rozwój turystyki wiejskiej

Programy współfinansujące rozwój turystyki wiejskiej 1 Programy współfinansujące rozwój turystyki wiejskiej Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013. Program Samorządu Województwa Wielkopolskiego Wielkopolska Odnowa Wsi. Program Operacyjny Zrównoważony

Bardziej szczegółowo

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów. Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.

Bardziej szczegółowo

Natura 2000 europejska ostoja różnorodności biologicznej

Natura 2000 europejska ostoja różnorodności biologicznej Natura 2000 europejska ostoja różnorodności biologicznej Cele: Zainteresowanie uczniów nową formą ochrony przyrody jaką są obszary Natura 2000. Cele kształcenia: Wiadomości - uczeń: Charakteryzuje obszary

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSÓW O PRZYZNANIE ZNAKU DOLINA BARYCZY POLECA DLA PRODUKTÓW I USŁUG 18 kwietnia 2008

REGULAMIN KONKURSÓW O PRZYZNANIE ZNAKU DOLINA BARYCZY POLECA DLA PRODUKTÓW I USŁUG 18 kwietnia 2008 REGULAMIN KONKURSÓW O PRZYZNANIE ZNAKU DOLINA BARYCZY POLECA DLA PRODUKTÓW I USŁUG 18 kwietnia 2008 1 O prawo do posługiwania się Znakiem Dolina Baryczy Poleca mogą ubiegać się podmioty prowadzące działalność

Bardziej szczegółowo

Stosunek Polaków do przyrody i Natury 2000

Stosunek Polaków do przyrody i Natury 2000 Stosunek Polaków do przyrody i Natury 2000 Kurs szkoleniowy: Liderzy Natury Sabina Lubaczewska Fundacja EkoRozwoju Kurs jest realizowany w ramach projektu pn.: Liderzy Natury ogólnopolska kampania promująca

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU jest na czasie czy nie?

TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU jest na czasie czy nie? TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU jest na czasie czy nie? Jolanta Kamieniecka Instytut na rzecz Ekorozwoju Szkolenie regionalne Natura 2000 a turystyka wodna i nadwodna Ełk/Krutyń, 11 października 2011 r.

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Ważną dziedziną turystyki kulturowej jest turystyka kulinarna. Wykorzystanie polskiej regionalnej kuchni w turystyce i stworzenie z niej atrakcji

Bardziej szczegółowo

Proekologia strategią przyszłości MŚP UDA-POKL.02.01.01-00-361/13

Proekologia strategią przyszłości MŚP UDA-POKL.02.01.01-00-361/13 Proekologia strategią przyszłości MŚP UDA-POKL.02.01.01-00-361/13 Czy wiesz, że? 42,3% MŚP w Polsce nie podejmuje żadnych działań prośrodowiskowych a świadomość ekologiczna konsumentów od kilku lat systematycznie

Bardziej szczegółowo

Załącznik 2. Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony środowiska

Załącznik 2. Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony środowiska Załącznik 2 Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony 1 Tabela 6.1. Analiza i ocena wpływu działań adaptacyjnych o charakterze organizacyjnym [O] lub informacyjno-edukacyjnym [IE] służących

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU Czy jest na czasie czy?

TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU Czy jest na czasie czy? TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU Czy jest na czasie czy? Jolanta Kamieniecka Instytut na rzecz Ekorozwoju Szkolenie regionalne Natura 2000 a turystyka wodna i nadwodna Wrocław/Czeszów, 18 października 2011

Bardziej szczegółowo

Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy

Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH 1. Podstawowe typy i rodzaje przedsiębiorstw turystycznych w Polsce. Zakres ich funkcjonowania. Struktury organizacyjne

Bardziej szczegółowo

Fundamentem wszystkich naszych działań są Wartości, obowiązujące w Grupie Kapitałowej ORLEN, do której ANWIL należy, tj.:

Fundamentem wszystkich naszych działań są Wartości, obowiązujące w Grupie Kapitałowej ORLEN, do której ANWIL należy, tj.: KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW ANWIL S.A. STANDARDY SPOŁECZNE STANDARDY ETYCZNE I SYSTEMY ZARZĄDZANIA STANDARDY ŚRODOWISKOWE WPROWADZENIE ANWIL jest jednym z filarów polskiej gospodarki, wiodącą spółką

Bardziej szczegółowo

Wzrost adaptacyjności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw poprzez zarządzanie strategiczne

Wzrost adaptacyjności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw poprzez zarządzanie strategiczne POLSKI ZWIĄZEK PRYWATNYCH PRACODAWCÓW TURYSTYKI LEWIATAN I INSTYTUT TURYSTYKI W KRAKOWIE SP. Z O. O. ZAPRASZAJĄ PRZEDSIĘBIORCÓW I ICH PRACOWNIKÓW DO UDZIAŁU W PROJEKCIE Wzrost adaptacyjności mikro, małych

Bardziej szczegółowo

KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW GRUPY KAPITAŁOWEJ ORLEN

KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW GRUPY KAPITAŁOWEJ ORLEN KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW GRUPY KAPITAŁOWEJ ORLEN WPROWADZENIE Grupa Kapitałowa ORLEN jest czołową firmą w branży paliwowo-energetycznej w Europie Centralnej i Wschodniej. Ze względu na znaczącą

Bardziej szczegółowo

Paweł Sałek Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej, Ministerstwo Środowiska

Paweł Sałek Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej, Ministerstwo Środowiska PLANOWANIE PRZESTRZENNE AGLOMERACJI DUŻYCH MIAST DLA ŁAGODZENIA ZMIAN KLIMATU W KONTEKŚCIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Paweł Sałek Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej, Ministerstwo

Bardziej szczegółowo

Typy projektów mogących uzyskać dofinansowanie. Poddziałanie nie będzie realizowane w 2015 roku.

Typy projektów mogących uzyskać dofinansowanie. Poddziałanie nie będzie realizowane w 2015 roku. Załącznik nr 2 do Uchwały Nr 1393/15 Zarządu Województwa z dnia 15 października 2015 r. Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa

Bardziej szczegółowo

Fundusze UE na finansowanie Natury 2000 w Niemczech

Fundusze UE na finansowanie Natury 2000 w Niemczech Fundusze UE na finansowanie Natury 2000 w Niemczech Wstęp Programowanie Przykłady Peter Torkler, WWF Niemcy 27/28.03.2008 Wstęp Niemcy są na 5 miejscu wśród beneficjentów funduszy strukturalnych Otrzymują

Bardziej szczegółowo

CEL OGÓLNY (CO) CEL SZCZEGÓŁOWY (CS) PRZEDSIĘWZIĘCIE (P) PREFEROWANE TYPY OPERACJI

CEL OGÓLNY (CO) CEL SZCZEGÓŁOWY (CS) PRZEDSIĘWZIĘCIE (P) PREFEROWANE TYPY OPERACJI Opis operacji odpowiadającej działaniu z zakresu Odnowa i rozwój wsi pod kątem spełniania kryteriów wyboru określonych w Lokalnej Strategii Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo na Jurze Tytuł projektu:

Bardziej szczegółowo

1.Wzrost aktywności gospodarczej na obszarze LGD Krajna Złotowska do 2023 roku LOKALNE KRYTERIA WYBORU

1.Wzrost aktywności gospodarczej na obszarze LGD Krajna Złotowska do 2023 roku LOKALNE KRYTERIA WYBORU Załącznik nr 4 do ogłoszenia naboru nr 5/2017 Lokalne kryteria wyboru Podejmowanie działalności gospodarczej CEL OGÓLNY NUMER 1 : CEL SZCZEGÓŁOWY NUMER 1.1 PRZEDSIĘWZIĘCIE: 1.Wzrost aktywności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

Instytut Turystyki w Krakowie, Sp. z o. o.

Instytut Turystyki w Krakowie, Sp. z o. o. Instytut Turystyki w Krakowie, Sp. z o.o., z dniem 1 grudnia 2013 r. rozpoczął realizację dwóch projektów doradczo-szkoleniowych pt.: Klimatyczne uzdrowiska oraz Czas na ekologiczny hotel. Projekty są

Bardziej szczegółowo

Cele Lokalnej Strategii Rozwoju LGD - Forum Powiatu Garwolińskiego na lata

Cele Lokalnej Strategii Rozwoju LGD - Forum Powiatu Garwolińskiego na lata Cele Lokalnej Strategii Rozwoju LGD - Forum Powiatu Garwolińskiego na lata 2014-2020 1. Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru Lokalnej Grupy Działania Forum Powiatu Garwolińskiego 2. Rozwój innowacyjnej

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach

Bardziej szczegółowo

1 Założenia Programu Promocji Zachodniopomorskich Produktów Turystycznych na lata Po pierwsze selekcja produktów wiodących.

1 Założenia Programu Promocji Zachodniopomorskich Produktów Turystycznych na lata Po pierwsze selekcja produktów wiodących. Spis treści 1 Założenia Programu Promocji Zachodniopomorskich Produktów Turystycznych na lata 2014-2020 Po pierwsze selekcja produktów wiodących. Po drugie wybór grup odbiorców. 2 Uwarunkowania wewnętrzne

Bardziej szczegółowo

I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:

I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem: Załącznik nr 1 do uchwały nr 443/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW TURYSTYKA I REKREACJA poziom profil tytuł zawodowy absolwenta PIERWSZEGO STOPNIA OGÓLNOAKADEMICKI

Bardziej szczegółowo

konferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku

konferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku konferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Polsce Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku Dorota Ławreszuk Instytut Biologii Ssaków PAN OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI

Bardziej szczegółowo

Turystyka zrównoważona na Podlasiu

Turystyka zrównoważona na Podlasiu Turystyka zrównoważona na Podlasiu Eugeniusz Wiśniewski Podlaskie Stowarzyszenie Agroturystyczne Z uwagi na cenne walory przyrodnicze, kulturowe i etniczne, turystyka stała sięważnądziedzinągospodarki

Bardziej szczegółowo

Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki

Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki Zielona infrastruktura Istota podejścia Zielona infrastruktura - strategicznie zaplanowana

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje

Bardziej szczegółowo

Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do

Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,

Bardziej szczegółowo

Wskazanie kryteriów oceny operacji

Wskazanie kryteriów oceny operacji Wskazanie kryteriów oceny Kryteria oceny w ramach realizacji zostały przygotowane w oparciu o analizę SWOT obszaru oraz planowany zakres i uwzględnienie interesów sektora rybackiego LGR Dolnośląska Kraina

Bardziej szczegółowo

Czysta Turystyka. - nowe wyzwania i możliwości dla branży hotelarskiej

Czysta Turystyka. - nowe wyzwania i możliwości dla branży hotelarskiej - nowe wyzwania i możliwości dla branży hotelarskiej Aleksandra Pacułt Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Seminarium Eko-Hotel Gdańsk, 17.06.10 1. Fundacja Partnerstwo dla Środowiska. 2. Certyfikat Czysta

Bardziej szczegółowo

XV edycja Powiatowych Dni Lasu cyklicznej imprezy o charakterze edukacyjno ekologicznym.

XV edycja Powiatowych Dni Lasu cyklicznej imprezy o charakterze edukacyjno ekologicznym. 15.04.2014 XV edycja Powiatowych Dni Lasu cyklicznej imprezy o charakterze edukacyjno ekologicznym. Podjęta w 2000 r. przez przedstawicieli tutejszego samorządu powiatowego inicjatywa organizowania co

Bardziej szczegółowo

PROGRAM DZIAŁANIA. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2014 rok.

PROGRAM DZIAŁANIA. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2014 rok. PROGRAM DZIAŁANIA Załącznik do uchwały Nr CCXX/4446/2013 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 24 grudnia 2013 r. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2014 rok. L. p. Nazwa zadania Termin realizacji

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU OPERACJI W RAMACH STRATEGII ROZWOJU LOKALNEGO KIEROWANEGO PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ LGD NASZE ROZTOCZE

KRYTERIA WYBORU OPERACJI W RAMACH STRATEGII ROZWOJU LOKALNEGO KIEROWANEGO PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ LGD NASZE ROZTOCZE KRYTERIA WYBORU OPERACJI W RAMACH STRATEGII ROZWOJU LOKALNEGO KIEROWANEGO PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ NASZE ROZTOCZE Czy projekt przyczyni się do osiągnięcia celów ogólnych i szczegółowych LSR? Cel ogólny Cel szczegółowy

Bardziej szczegółowo

Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy licencjacki, studia stacjonarne, obowiązujące w roku akad. 2013/2014

Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy licencjacki, studia stacjonarne, obowiązujące w roku akad. 2013/2014 Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy licencjacki, studia stacjonarne, obowiązujące w roku akad. 2013/2014 1. Czynniki i uwarunkowania rozwoju turystyki. 2. Rodzaje turystyki i kryteria ich

Bardziej szczegółowo

Natura 2000 a Ekoturystyka

Natura 2000 a Ekoturystyka NATURA 2000 MOTOREM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU http://natura2000.org.pl Natura 2000 a Ekoturystyka Rafał Kurczewski Szkolenie regionalne Uwarunkowania rozwoju turystyki w Europejskiej sieci obszarów Natura

Bardziej szczegółowo

Co n a s w y r ó ż n i a

Co n a s w y r ó ż n i a Kim jesteśmy Centrum Prawa Żywnościowego to profesjonalny ośrodek doradczo- -badawczy specjalizujący się w dziedzinie prawa żywnościowego. Stanowi ono fachowe zaplecze eksperckie dla wszystkich podmiotów

Bardziej szczegółowo

Koncepcja tras rowerowych Pomorza Zachodniego. Darłówko, 21 maja 2015 r.

Koncepcja tras rowerowych Pomorza Zachodniego. Darłówko, 21 maja 2015 r. Koncepcja tras rowerowych Pomorza Zachodniego Darłówko, 21 maja 2015 r. Dlaczego turystyka rowerowa? Turystyka aktywna jednym z głównych strategicznych produktów turystycznych regionu. Turystyka rowerowa

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich 1a. Zwiększenie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach

Bardziej szczegółowo

Kryteria wyboru operacji dużych (większych niż granty) / wnioskodawców innych niż LGD

Kryteria wyboru operacji dużych (większych niż granty) / wnioskodawców innych niż LGD Załącznik nr 11 Kryteria wyboru operacji dużych (większych niż granty) / wnioskodawców innych niż LGD STOWARZYSZENIE SOLIDARNI W PARTNERSTWIE Podejmowanie działalności gospodarczej. I. Kryteria wyboru

Bardziej szczegółowo

Szkolenie regionalne Natura 2000 a turystyka wodna i nadwodna Krutyń, 11 października 2011 r.

Szkolenie regionalne Natura 2000 a turystyka wodna i nadwodna Krutyń, 11 października 2011 r. Szkolenie regionalne Natura 2000 a turystyka wodna i nadwodna Krutyń, 11 października 2011 r. Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Zakazy związane z obszarami

Bardziej szczegółowo

Podejmowanie działalności gospodarczej

Podejmowanie działalności gospodarczej Rodzaj operacji: Podejmowanie działalności gospodarczej Lp. Kryteria Opis Punktacja Źródło weryfikacji 1 Doradztwo LGD Preferuje się wnioskodawców korzystających ze wsparcia doradczego oferowanego przez

Bardziej szczegółowo

Wymogi ochronne obszarów Natura 2000 zasady i procedury istotne dla rozwoju turystyki

Wymogi ochronne obszarów Natura 2000 zasady i procedury istotne dla rozwoju turystyki S Z E R O K I E W O D Y N A T U R Y 2 0 0 0 NATURA 2000 A TURYSTYKA WODNA I NADWODNA Wymogi ochronne obszarów Natura 2000 zasady i procedury istotne dla rozwoju turystyki PLH020039 Grodczyn i Homole koło

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Dolina Karpia Lokalna Grupa Rybacka

Stowarzyszenie Dolina Karpia Lokalna Grupa Rybacka Stowarzyszenie Dolina Karpia Lokalna Grupa Rybacka Anna Świątek Kierownik LGR Unia Europejska Europejski Fundusz Rybacki Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów

Bardziej szczegółowo

1.Zmniejszenie bezrobocia i poprawa warunków życia poprzez wzrost aktywności gospodarczej na obszarze LSR Krajna Złotowska do 2023 roku

1.Zmniejszenie bezrobocia i poprawa warunków życia poprzez wzrost aktywności gospodarczej na obszarze LSR Krajna Złotowska do 2023 roku Załącznik nr 4 do ogłoszenia o naborze 6/2017 Lokalne kryteria wyboru Rozwijanie działalności gospodarczej CEL OGÓLNY NUMER 1 : CEL SZCZEGÓŁOWY NUMER 1.1 PRZEDSIĘWZIĘCIE: 1.Zmniejszenie bezrobocia i poprawa

Bardziej szczegółowo

Materiały do kursów OT Oddział Międzyuczelniany PTTK w Warszawie

Materiały do kursów OT Oddział Międzyuczelniany PTTK w Warszawie Materiały szkoleniowe dla kursów OT w OM PTTK w Warszawie Planowanie imprez turystycznych Opracował: Paweł Dudzik marzec 2009 Plan warsztatów Atrakcyjność turystyczna terenu Podstawy planowania Ryzyko

Bardziej szczegółowo

Promocja ekoturystyki. Ekoturysta.

Promocja ekoturystyki. Ekoturysta. Turystyka na terenach cennych przyrodniczo, w tym obszarach Natura 2000 Promocja ekoturystyki. Ekoturysta. Jolanta Kamieniecka Soczewka - Październik 2014 I. Promocja ekoturystyki Dla potrzeb pogłębiania

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM FINANSOWY EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO ORAZ NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY

MECHANIZM FINANSOWY EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO ORAZ NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY Witamy uczestników szkolenia: Zrównoważony rozwój turystyki a oferta turystyczna regionu BROK 17.11.2009 roku Projekt p.n. Wzorcowa sieć ekoturystyczna między Bugiem a Narwią Realizator: Społeczny Instytut

Bardziej szczegółowo

Kryteria konkursu na Najlepsze Europejskie Destynacje (EDEN) Edycja Polska

Kryteria konkursu na Najlepsze Europejskie Destynacje (EDEN) Edycja Polska Załącznik nr 1 do Regulaminu Kryteria konkursu na Najlepsze Europejskie Destynacje (EDEN) Edycja Polska Kryteria podstawowe (podstawa dopuszczenia): aplikująca destynacja stanowi obszar, który spełnia

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA EKOLOGICZNA

EDUKACJA EKOLOGICZNA EDUKACJA EKOLOGICZNA PROGRAM ŚCIEŻKI EKOLOGICZNEJ DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ TYTUŁ ŚCIEŻKI: Z EKOLOGIĄ ZA PAN BRAT CEL OGÓLNY: KSZTAŁTOWANIE POSTAW PROEKOLOGICZNYCH POPRZEZ UWRAŻLIWIENIE NA PRZEJAWY DEGRADACJI

Bardziej szczegółowo

Działanie 4.5. Cel szczegółowy

Działanie 4.5. Cel szczegółowy Kryteria wyboru projektów dla działania 4.5 Różnorodność biologiczna w ramach IV osi priorytetowej Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego RPO WP 2014-2020 Departament Wdrażania Projektów

Bardziej szczegółowo

Załącznik 2. Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko

Załącznik 2. Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko Załącznik 2 Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko Różnorodność biologiczna, rośliny i zwierzęta Działanie adaptacyjne służy bezpośrednio realizacji celu ochrony ++ Działanie adaptacyjne pośrednio

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

Projekt: Inkubator liderów europejskiej ochrony przyrody

Projekt: Inkubator liderów europejskiej ochrony przyrody Projekt: Inkubator liderów europejskiej ochrony przyrody Zarys projektu Celem projektu, którego pierwszy, opisywany tu etap planujemy zrealizować w okresie od stycznia do sierpnia 2006, jest przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Glosariusz. Informacja prasowa. Naturalne krajobrazy. Kampania tematyczna 2016: Fascynująca przyroda Niemiec wypoczynek na łonie natury.

Glosariusz. Informacja prasowa. Naturalne krajobrazy. Kampania tematyczna 2016: Fascynująca przyroda Niemiec wypoczynek na łonie natury. Informacja prasowa Kampania tematyczna 2016: Fascynująca przyroda Niemiec wypoczynek na łonie natury. Glosariusz Naturalne krajobrazy Nazwą Naturalne krajobrazy są objęte w Niemczech parki narodowe, rezerwaty

Bardziej szczegółowo

TERMINARZ DZIAŁAŃ KOSTRZYŃSKIE PARTNERSTWO NATUROWE

TERMINARZ DZIAŁAŃ KOSTRZYŃSKIE PARTNERSTWO NATUROWE TERMINARZ DZIAŁAŃ KOSTRZYŃSKIE PARTNERSTWO NATUROWE Zapraszamy do bezpłatnego udziału w działaniach Kostrzyńskiego Partnerstwa Naturowego. W tabeli znajdują się informacje o terminach, godzinach oraz miejscu

Bardziej szczegółowo

Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 Pakosław PLH140015 obszar potencjalnych możliwości

Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 Pakosław PLH140015 obszar potencjalnych możliwości Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 Pakosław PLH140015 obszar potencjalnych możliwości dr Piotr Sikorski Katedra Ochrony Środowiska SGGW w Warszawie NATURA 2000 szansa czy ograniczenie? -

Bardziej szczegółowo

Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem

Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem Panel ekspertów Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem Uniwersytet Śląski w Katowicach 16 stycznia 2013 Natura 2000 Kłopot czy szansa dla samorządów? dr Andrzej Pasierbiński,

Bardziej szczegółowo

BS8901. być pierwszym... Wojciech Liszka. Dyrektor Działu Sprzedaży i Marketingu Radisson Blu Hotel, Kraków

BS8901. być pierwszym... Wojciech Liszka. Dyrektor Działu Sprzedaży i Marketingu Radisson Blu Hotel, Kraków BS8901 być pierwszym... Wojciech Liszka Dyrektor Działu Sprzedaży i Marketingu Corporate Social Responsibility Społeczna Odpowiedzialność Biznesu CSR... co to znaczy? Koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

II. Poprawa jakości życia, w tym dostępu do kultury i rekreacji, nauki i pracy.

II. Poprawa jakości życia, w tym dostępu do kultury i rekreacji, nauki i pracy. Opracowanie informacji o możliwości realizacji projektów przez beneficjentów z terenu działania LGD Między Dalinem i Gościbią w ramach Osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Zarząd Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR VII/31/2015 RADY GMINY W DWIKOZACH. z dnia 24 kwietnia 2015 r.

UCHWAŁA NR VII/31/2015 RADY GMINY W DWIKOZACH. z dnia 24 kwietnia 2015 r. UCHWAŁA NR VII/31/2015 RADY GMINY W DWIKOZACH z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie zaopiniowania projektu Zarządzania Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach w sprawie ustanowienia planu ochrony

Bardziej szczegółowo

Nowa idea. Nowy produkt. Nowa marka. Sieć turystyki wiejskiej, oparta na dziedzictwie kulturowym regionu.

Nowa idea. Nowy produkt. Nowa marka. Sieć turystyki wiejskiej, oparta na dziedzictwie kulturowym regionu. Sieć Zielone Gościńce Nowa idea. Nowy produkt. Nowa marka. Sieć turystyki wiejskiej, oparta na dziedzictwie kulturowym regionu. Idea powstania sieci Jest rok 2008... Stan agroturystyki w woj. opolskim

Bardziej szczegółowo

MAŁE PROJEKTY W RAMACH LSR ZIEMIA PSZCZYOSKA - spotkanie informacyjne -

MAŁE PROJEKTY W RAMACH LSR ZIEMIA PSZCZYOSKA - spotkanie informacyjne - MAŁE PROJEKTY W RAMACH LSR ZIEMIA PSZCZYOSKA - spotkanie informacyjne - PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Podstawowe założenia, jak również zakres, cele oraz działania Programu zostały wybrane

Bardziej szczegółowo