Prosimy o uważne przeczytanie informacji o wszczepianiu i eksploatacji portów naczyniowych.

Transkrypt

1 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej lek. med. Bartosz Kudliński STOM-ANEST Poradnia Specjalistyczna spec. anestezjologii i intensywnej terapii ul. Głogowska 13A Racula tel NIP REGON kudlinski.bartosz@wp.pl Prosimy o uważne przeczytanie informacji o wszczepianiu i eksploatacji portów naczyniowych. Port naczyniowy to bardzo dogodne, trwałe wkłucie do naczynia, składające się ze zbiornika i cewnika biegnącego do żyły. System ten jest całkowicie implantowany pod skórą. Podawanie leków następuje poprzez przekłucie skóry i znajdującej się bezpośrednio pod nią membrany silikonowej portu. Porty naczyniowe stanowią istotne rozwiązanie przy trudnościach w dostępie do żył obwodowych. Implantacja portów naczyniowych jest zawsze brana pod uwagę w przypadkach, gdy długotrwałe leczenie będzie wymagało wielokrotnego, powtarzanego dostępu do układu żylnego, np. podczas chemioterapii, pobierania krwi do badań, żywienia pozajelitowego i antybiotykoterapii. Doniesienia naukowe dotyczące portów przytaczają liczne zalety, wynikające z ich zastosowania, choć jednocześnie zwracają uwagę na stosunkowo często pojawiające się powikłania związane z ich użytkowaniem. Budowa Port naczyniowy składa się z komory, jednej lub dwóch samouszczelniających się przegród i cewnika, którego jeden koniec podłączony jest do komory, a drugi wprowadzony do dużej żyły (podobojczykowej lub szyjnej wewnętrznej). Komora zbudowana jest z metalu (najczęściej tytanu), lub z tworzywa sztucznego bądź ceramiki. Średni czas korzystania z portu wynosi 2 3 lata, ale jeżeli nie wystąpią żadne powikłania, a obecność cewnika w naczyniu jest dobrze tolerowana może ulec wydłużeniu. Najdłuższy opisany przypadek stosowania portu to 17 lat.

2 Implantacja Port zakłada się najczęściej na przednio-górnej powierzchni klatki piersiowej (okolica podobojczykowa), rzadziej na ramieniu lub w okolicy pachwinowej. Wszczepienie portu jest zabiegiem wykonywanym zwykle w znieczuleniu miejscowym (w wybranych sytuacjach w krótkotrwałym znieczuleniu dożylnym), w warunkach sali operacyjnej. Przeciwwskazania Przeciwwskazania do zastosowania portów naczyniowych są takie same, jak w przypadku zastosowania konwencjonalnych dostępów centralnych: zespół rozsianego wykrzepiania śródnaczyniowego, bakteriemia, uogólnione infekcje (także posocznica i zapalenie otrzewnej), guzy lub wcześniejsze zabiegi operacyjne w pobliżu miejsca wkłucia. Względne przeciwwskazanie to otyłość, krańcowe wyniszczenie oraz zniekształcenia anatomiczne w obrębie szyi i klatki piersiowej. Od zabiegu odstępuje się czasowo w przypadku rozpoznania lub podejrzenia poważnej infekcji, bakteriemii lub posocznicy. U chorych z mukowiscydozą należy unikać zakładania portu w czasie zaostrzenia choroby oskrzelowo-płucnej. Zasadą jest wtedy zastosowanie antybiotykoterapii z wykorzystaniem wkłuć do żył obwodowych. Po uzyskaniu poprawy stanu klinicznego można przystąpić do procedury implantacji portu. Dyskusyjne przeciwwskazanie stanowi niewielki problem natury estetycznej, wynikający z implantacji. Po zabiegu pozostaje krótka, linijna blizna na przedniej ścianie klatki piersiowej, a skóra ponad portem jest nieco uwypuklona. Środki ostrożności Chorzy z założonym portem naczyniowym powinni zrezygnować ze wzmożonego wysiłku fizycznego angażującego górne partie ciała, w szczególności ramiona i obręcz barkową. Istnieją przeciwwskazania do podnoszenia ciężarów, uprawiania kulturystyki, gry w golfa lub tenisa, ponieważ uprawianie tych dyscyplin może wiązać się z większym ryzykiem uszkodzenia cewnika naczyniowego. Przy nadmiernej ruchomości kończyny górnej, pod dużym obciążeniem, cewnik jest wielokrotnie ściskany pomiędzy obojczykiem a pierwszym żebrem, co upośledza jego funkcjonalność i może wywołać przedwczesne uszkodzenie. Nie ma natomiast przeciwwskazań do pływania w charakterze rekreacyjnym. Ponieważ skóra nad komorą portu narażona bywa na częsty kontakt ze środkami dezynfekcyjnymi oraz powtarzane nakłucia, należy dbać o nią w szczególny sposób unikać napięcia, stosować kremy natłuszczające i odżywcze. Ze względu na ryzyko przerwania cewnika, powinno się zwracać uwagę, aby miejsca, w którym cewnik przechodzi nad obojczykiem, nie uciskać paskiem od torby lub plecaka, pasami bezpieczeństwa czy ramiączkiem od stanika. Zaleca się też ograniczenie procedur medycznych na ramieniu, w które wszczepiono port naczyniowy zrezygnować z mierzenia ciśnienia i pobierania krwi oraz wstrzykiwania leków do tego ramienia. Zasady korzystania z portu Poza zastrzeżeniami wymienionymi powyżej chory z założonym portem naczyniowym nie jest poddany innym znaczącym ograniczeniom. Z portem naczyniowym można brać prysznic, kąpać się, pływać, uprawiać większość sportów, opalać się czy latać samolotem. Jeżeli nie używa się portu naczyniowego do podawania leków przez dłuższy czas, w celu utrzymania drożności wymaga on regularnego przepłukiwania roztworem heparyny. Zaleca się wykonywanie tej procedury raz na 3 4 tygodnie. Płukanie portu może wykonać lekarz lub upoważniona pielęgniarka, przeszkoleni i zaznajomieni z właściwą procedurą.

3 Powikłania Powikłania można podzielić na 2 grupy, tj. wczesne i późne, w zależności od czasu ich pojawienia się od implantacji. Do powikłań wczesnych należą: odma opłucnowa, przebicie naczynia, nakłucie tętnicy, przedłużające się krwawienie i krwiak w miejscu wszczepienia portu. Do powikłań późnych należą: zakażenie, bakteriemia, posocznica (8 23%), zakrzepica, jałowa martwica skóry nad portem, przemieszczenie komory portu lub/i cewnika, W codziennej praktyce znaczące powikłania związane z portami są stosunkowo rzadkie, a najczęściej występujące dotyczą uszkodzenia któregoś z elementów systemu lub zakażenia cewnika. Powoduje to niemożność dalszego korzystania z zestawu i utratę dostępu do żyły. W takich sytuacjach konieczne jest jak najszybsze chirurgiczne usunięcie portu. Podsumowanie Port naczyniowy stanowi dobre rozwiązanie problemu z uzyskiwaniem dostępu do żył u chorych wymagających wielokrotnego leczenia tą drogą. Łatwość uzyskania wkłucia daje komfort choremu, eliminuje ból i stres związany z wielokrotnym nakłuwaniem żył obwodowych, tym samym zmniejsza dyskomfort związany z kolejnym przyjęciem do szpitala. Utrzymanie stałego dostępu do żyły ułatwia ponadto prowadzenie leczenia dożylnego w warunkach domowych. Porty naczyniowe zakładane są w gabinecie zabiegowym NZOZ Stomanest przez lek. med. Bartosza Kudlińskiego. W razie pytań i wątpliwości proszę o kontakt z: lek. med. Bartosz Kudliński spec. anestezjologii i intensywnej terapii tel kudlinski.bartosz@wp.pl

4 Dojazd do NZOZ STOM-ANEST

5 PRYWATNA PRAKTYKA LEKARSKA LEK.MED. BARTOSZ KUDLIŃSKI, SPECJALISTA ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII PRZEDOPERACYJNA ANKIETA ANESTEZJOLOGICZNA Nazwisko Imię Data urodzenia..wzrost..waga Oddział.. Zadaniem anestezjologa jest zapewnienie największego bezpieczeństwa i komfortu pacjentowi podczas zabiegów operacyjnych lub diagnostycznych. Prosimy o uważne przeczytanie informacji o rodzajach znieczulenia oraz wypełnienie ankiety, aby przez dokładne odpowiedzi na zadane pytania pomóc nam w bezpiecznym prowadzeniu znieczulenia. Znieczulenie miejscowe Znieczulenie miejscowe jest główną techniką znieczulenia wykorzystywaną do implantacji cewników do dializ. Polega na miejscowym ostrzyknięciu okolicy skóry, w której będzie identyfikowana żyła oraz wprowadzany cewnik. Samo nakłucie skóry jest w zasadzie bezbolesne ale wstrzykiwanie środka miejscowo znieczulającego może powodować uczucie rozpychania, pieczenia i szczypania. Nie ma znieczulenia i zabiegu bez ryzyka. Ciężkie, zagrażające życiu komplikacje podczas znieczulenia miejscowego zdarzają się niezwykle rzadko. Występują głównie w przypadku nadwrażliwości na leki znieczulenia miejscowego głównie lignokainę. Bardzo prosimy o poinformowanie lekarza wykonującego zabieg o takiej możliwości. Wskazówki dla pacjentów, którzy są przygotowywani do zabiegu operacyjnego: 1. Powstrzymać się od jedzenia i picia na 2 godzin przed znieczuleniem (alkohol 24 godziny) 2. Zapewnić sobie opiekę osoby dorosłej przynajmniej przez 2 godz. po zabiegu 3. Powstrzymać się od prowadzenia jakichkolwiek pojazdów przez 2 godziny od znieczulenia 4. Jeśli wystąpią jakiekolwiek zmiany w stanie zdrowia należy zgłosić o nich lekarzowi anestezjologowi 5. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości w sprawie znieczulenia należy wyjaśnić je z lekarzem anestezjologiem 6. Jeżeli lekarz anestezjolog zalecił dodatkowe badania specjalistyczne (EKG, RTG, badania laboratoryjne lub inne) należy wyniki tych badań mieć przy sobie w dniu przyjęcia na zabieg Ankieta przedoperacyjna służy zebrania informacji, na podstawie których możliwe będzie wybranie najbardziej korzystnego postępowania anestezjologicznego. Pani/Pana współpraca przyczyni się do optymalnego przebiegu znieczulenia. Prosimy bardzo dokładnie odpowiedzieć na podane na odwrocie pytania. Wszystkie niejasności prosimy poruszyć podczas rozmowy z anestezjologiem.

6 PROSZĘ PRZECZYTAĆ PONIŻSZE PYTANIA I ZAKREŚLIĆ STOSOWNĄ ODPOWIEDŹ Czy był(a) już Pan(i) operowany(a). Kiedy? TAK NIE NIE WIEM Rodzaj zabiegu:... Czy dobrze zniósł Pan(i) znieczulenie? TAK NIE NIE WIEM Czy miał(a) Pan(i) już transfuzję krwi? Kiedy? TAK NIE NIE WIEM Czy choruje lub chorował(-a) Pan(i) na: - serce: zawał, choroba niedokrwienna, wada serca, TAK NIE NIE WIEM - krążenie: nadciśnienie, niskie ciśnienie, omdlenia, duszności, TAK NIE NIE WIEM - gruźlicę, rozedmę, pylicę, astmę, przewlekłe zapalenie oskrzeli, TAK NIE NIE WIEM - żołądek: choroba wrzodowa, zapalenie, TAK NIE NIE WIEM - wątroba: żółtaczka, stłuszczenie, marskość, TAK NIE NIE WIEM - zapalenie nerek, kamica, trudności w oddawaniu moczu, TAK NIE NIE WIEM - cukrzycę, dnę moczanową, porfirię, TAK NIE NIE WIEM - tarczycę: wole obojętne, nadczynność, niedoczynność, TAK NIE NIE WIEM - choroby oczu: jaskra, TAK NIE NIE WIEM - choroby nerwów: porażenie, drgawki, padaczka, udar, TAK NIE NIE WIEM - zmiany nastroju: depresja, nerwica, TAK NIE NIE WIEM - choroby kręgosłupa, zmiany w stawach, osłabienie mięśni, TAK NIE NIE WIEM - choroby krwi: skłonności do krwawień, siniaków, TAK NIE NIE WIEM - uczulenia: leki, plaster, katar sienny, inne TAK NIE NIE WIEM Czy pije Pan(i) alkohol? TAK NIE TAK, DUŻO Czy jest Pani w ciąży? TAK NIE

7 Czy posiada Pan(i) protezy zębowe wyjmowane TAK NIE Czy nosi Pan(i) szkła kontaktowe. Proteza oka TAK NIE Czy Pan(i) pali papierosy? Jeśli tak to ile: TAK NIE Czy używa Pan (i) środki nasenne? Jeśli tak to jakie: TAK NIE Inne schorzenia. Jakie leki przyjmuje Pan(i) obecnie: Czy ma Pan(i) implantowane inne urządzenia medyczne np. ICD, stymulator serca, inne TAK NIE Czy miał Pan(i) wykonywana juz wcześniej kaniulacje dużych naczyń TAK NIE

8 OŚWIADCZENIE PACJENTA Oświadczam, że przeczytałam/em informacje o znieczuleniu i zabiegu implantacji portu naczyniowego oraz, że podane powyżej informacje są zgodne z prawdą. W razie wystąpienia powikłań związanych z zatajeniem istotnych informacji nie będę rościł (a) pretensji.. Czytelny podpis pacjenta Uwagi lekarza anestezjologa dotyczące przebiegu rozmowy wyjaśniającej.. Podpis i pieczątka lekarza ZGODA NA WYKONANIE ZABIEGU IMPLANTACJIPORTU Oświadczam, że przeczytałam/em tekst zawarty w niniejszym formularzu i rozumiem treść w nim zawartą. Lekarz anestezjolog przeprowadził ze mną rozmowę wyjaśniającą problem znieczulenia i implantacji portu do zabiegu. W czasie tej rozmowy mogłam/em zadawać pytania o wszelkie interesujące mnie problemy dotyczące rodzaju znieczulenia, zabiegu i związanego z nim ryzyka oraz innych okoliczności przed i pooperacyjnych. Rozumiem na czym polega znieczulenie i zabieg jakiemu będę poddawana/y. Nie mam więcej pytań. Proszę o wykonanie u mnie znieczulenia i zabiegu implantacji portu. Czytelny podpis pacjenta Jednocześnie wyrażam zgodę na następujące czynności/ zabiegi dodatkowe (właściwe podkreślić) - kaniulację dużych naczyń - kaniulację tętnic - przetoczenie krwi i preparatów krwiozastępczych Zgadzam się na uzasadnione medycznie zmiany lub rozszerzenie postępowania anestezjologicznego, w tym zmianę rodzaju i zakresu znieczulenia i zabiegu implantacji portu naczyniowego. Czytelny podpis pacjenta Data. lekarza.. Podpis