ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ"

Transkrypt

1 ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO REALIZOWANEGO W RAMACH PROJEKTU TRANSFER WIEDZY W REGIONIE POPRZEZ ROZWÓJ SIECI WSPÓŁPRACY W RAMACH PRIORYTETU VIII REGIONALNE KADRY GOSPODARKI DZIAŁANIA 8.2 TRANSFER WIEDZY PODDZIAŁANIA REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI WSPÓŁFINANSOWANEGO Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Gdańsk, kwiecień 2011

2 WYKONAWCA OPRACOWANIA: EU-Consult Sp. z o.o. ul. Wały Piastowskie Gdańsk tel ZESPÓŁ AUTORSKI: MGR KRZYSZTOF GUTTA MGR NATALIA MUCHA KOORDYNATOR ZESPOŁU CZŁONEK ZESPOŁU MGR MARLENA SADŁO CZŁONEK ZESPOŁU MGR MAGDALENA JAŻDŻEWSKA-GUTTA CZŁONEK ZESPOŁU MILENA DĄBKOWSKA ASYSTENT 2 S t r o n a

3 Spis treści 1. Sektor spożywczy na świecie Sektor spożywczy w Europie Branża spożywcza w Polsce Ustawodawstwo i legislacja branży spożywczej w Polsce Charakterystyka wybranych firm branży spożywczej w województwie zachodniopomorskim Sytuacja branży spożywczej na rynku zachodniopomorskim Oczekiwania ankietowanych firm branży spożywczej Zdiagnozowane problemy w branży spożywczej Analiza SWOT branży spożywczej Propozycje zmian w branży spożywczej w regionie zachodniopomorskim Podsumowanie Bibliografia i źródła internetowe Aneks S t r o n a

4 1. Sektor spożywczy na świecie Sektor spożywczy to najbardziej rozpowszechniona i bardzo zróżnicowana gałąź przemysłu przetwórczego. Jego zadaniem jest wstępne przetwarzanie płodów rolnych oraz uzyskiwanie produktów o wysokim stopniu przetworzenia. Przemysł spożywczy można podzielić na 14 podstawowych działów zajmujących się produkcją i przetwórstwem artykułów spożywczych (Schemat 1). Schemat 1: Podział przemysłu spożywczego. produkcja pozostałych artykułów spożywczych (m.in. kawa, herbata) przetwórstwo, konserwowanie ryb i mięsa przetwórstwo owoców i warzyw produkcja koncentratow spożywczych produkcja wyrobów tytoniowych Sektor spożywczy produkcja olejów, tłuszczow i napojów przetwórstwo mleka i ziemniaków produkcja wyrobów cukierniczych produkcja pasz i cukru wytwarzanie produktów przemiału zbóż Źródło: Opracowanie własne na podstawie Polski Przemysł Spożywczy, Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych S.A., marzec 2001, s. 3 4 S t r o n a

5 Produkcja spożywcza na świecie charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem i koncentracją przestrzenną. Jednakże można wyróżnić główne ośrodki rozwoju poszczególnych działów, które są posegregowane ze względu na rodzaj wytwarzanych produktów, a w poniższej tabeli zostały przedstawione wraz z regionem najczęstszego występowania. (Tabela 1). Tabela 1: Główne ośrodki przemysłu spożywczego na świecie Lp. Sektor Kraj/region 1 młynarski Chiny, USA, Rosja, Brazylia, Indie, Europa Zachodnia 2 mięsny Chiny, USA, Brazylia, Francja, Niemcy, Rosja, Ukraina 3 rybny Japonia, USA, Hiszpania, Portugalia, Islandia, Niemcy, Rosja, Peru, RPA 4 mleczarski Rosja, USA, Indie, Brazylia, większość krajów Europy Zachodniej 5 cukrowniczy Indie, Brazylia, USA, Meksyk, Kuba, Niemcy, Francja i cukierniczy 6 olejarskotłuszczowy kraje śródziemnomorskie (głównie Hiszpania, Włochy, Grecja, Tunezja, Portugalia, Maroko) 7 tytoniowy Chiny, USA, Japonia, Rosja, Europa Zachodnia 8 napojów Europa, USA, Kanada, Meksyk, Argentyna alkoholowych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Przemysł młynarski jest rozwinięty w krajach o wysokich zbiorach zbóż. Z kolei przemysł mięsny jest związany z poziomem hodowli bydła, trzody chlewnej oraz drobiu. Podobnie sytuacja przedstawia się w przemyśle rybnym, który dostarcza ryb solonych, mączki rybnej oraz konserw-jest rozwinięty w państwach z dostępem do morza. Natomiast przemysł cukrowniczy i cukierniczy jest związany ściśle z uprawami roślin cukrodajnych, a przemysł olejarsko-tłuszczowy z uprawą roślin oleistych. Przemysł tytoniowy to jeden z najbardziej rozpowszechnionych na świecie. Dobrze rozwinięty na całym świecie jest również przemysł napojów alkoholowych. Obejmuje on browary, gorzelnie i winiarnie. 5 S t r o n a

6 Największym producentem branży spożywczej na świecie jest Amerykańska spółka Cargill - tak wynika z analizy przygotowanej przez Grupę Euler Hermes. Obroty tej spółki wyniosły w 2008 roku ponad 81 mld euro. Z kolei na drugiej pozycji w tym zestawieniu znajduje się szwajcarskie Nestle, które sprzedało produkty warte ok. 67 mld euro. Pierwszą trójkę zamyka kolejna firma zza oceanu - Archer Daniels Midland. Obroty tej spółki, która jest wiodącym na świecie producentem zboża, wyniosły 47,8 mld euro. Na kolejnych miejscach znaleźli się m.in. tacy giganci jak Unilever, Pepsico, Kraft czy Coca-Cola. 2. Sektor spożywczy w Europie Sektor spożywczy jest jednym z najważniejszych i najbardziej dynamicznych sektorów przemysłowych Europy. Składa się na niego około 310 tysięcy firm, które łącznie zatrudniają niemal 5 milionów osób, co stanowi około 14% ogólnego zatrudnienia w regionie. Sektor ten jest zróżnicowany, a jego udział w eksporcie jest bardzo znaczny. Osiąga on roczny obrót przekraczający 900 miliardów euro. Kraje Unii Europejskiej są największymi eksporterami (20,8%) i jednocześnie drugim regionem pod względem importu żywności (18,1%) na świecie 1. Przemysł spożywczy charakteryzuje się silnym rozdrobnieniem. Istnieje kilka przedsiębiorstw międzynarodowych, jednakże niemal 99% wszystkich przedsiębiorstw w sektorze spożywczym stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Poniższa tabela przedstawia przemysł spożywczy w Unii Europejskiej z podziałem na wartość sprzedaży, zatrudnienie i liczbę przedsiębiorstw S t r o n a

7 Tabela 2: Przemysł spożywczy w Unii Europejskiej w 2002 roku Wyszczególnienie Wartość sprzedaży Zatrudnienie Liczba firm (mld euro) (tys. osób) przemysłowych (tys.) UE , ,6 w tym: Francja 136, ,6 Niemcy 120, ,0 Włochy 112, ,8 Wielka Brytania 99, ,3 Hiszpania 66, ,0 Holandia 38, ,9 Źródło: Polski przemysł żywnościowy w Unii Europejskiej. PFPŻ, Warszawa 2004, s. 6 Pod względem wartości sprzedaży w Unii Europejskiej w 2008 roku przewodziła Francja. Jej udział w ogólnej sprzedaży wynosił ponad 19,7%. Drugie miejsce zajmowały Niemcy z niemal 17,5% udziałem. Przodują one także pod względem liczby osób zatrudnionych w tym przemyśle. Kolejnym krajem były Włochy, gdzie wartość sprzedaży wyniosła ponad 16% unijnej wartości sprzedaży. Z kolei właśnie we Włoszech działała największa liczba firm przemysłu spożywczego. Pod względem liczby sklepów spożywczych prym w 2009 roku wiodła Polska. Istniało tu około 150 tysięcy tego typu przedsiębiorstw. Dane te przedstawia Wykres 1. Niewiele mniej (134 tysiące) prowadziło działalność we Włoszech. Następnymi europejskimi krajami w tym zestawieniu jest Wielka Brytania (82 tysiące sklepów spożywczych), Hiszpania i Niemcy (po 53 tysiące sklepów) oraz Francja (38 tysięcy sklepów spożywczych). 7 S t r o n a

8 Wykres 1: Liczba sklepów spożywczych w Unii Europejskiej w 2009 roku (w tys.) Polska Włochy Wielka Brytania Hiszpania Niemcy Francja Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Interesujące wnioski płyną również z analizy średniego rocznego tempa wzrostu produkcji żywności i napojów w krajach UE-15 i w Polsce w latach Omawiane dane zostały przedstawione na Wykresie 2. Wykres 2: Średnie roczne tempo rozwoju produkcji żywności i napojów w krajach UE- 15 i w Polsce w latach (w %) 5,00% 4,70% 4,40% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 3,80% 3,20% 2,60% 2,20% 1,50% 1,40%1,20%1,00% 0,60% 0,50% 1,30% 2,50% 0,00% -0,10% -0,30% -1,00% Źródło: Polski przemysł żywnościowy w Unii Europejskiej. PFPŻ, Warszawa 2004, s. 7 8 S t r o n a

9 W okresie tym tempo wzrostu produkcji żywności i napojów - wśród piętnastu krajów Unii Europejskiej wynosiło 1,3% rocznie, w Polsce 2,5%, a w latach nawet 4,7%. W krajach UE stosunkowo wysokie było ono w Irlandii, Belgii, Danii, Włoszech i Grecji (2,2-4,4%), a u największych producentów żywności (Francja, Niemcy, Wielka Brytania) nie przekraczało 1% rocznie. Powyższe wyniki świadczą o tym, że dynamika rozwoju branży spożywczej w Polsce jest relatywnie wyższa od dynamiki wysoko uprzemysłowionych krajów Unii Europejskiej. Świadczy to o znacznym potencjale rozwojowym branży spożywczej w Polsce. 3. Branża spożywcza w Polsce Według Dariusz Winka, głównego ekonomisty banku BGŻ, branża spożywcza jest najbardziej odporna na kryzys, ponieważ w tym segmencie wahania koniunktury mają niewielki wpływ na popyt 2. Przykładem tego jest najnowszy raport PMR Consulting pt. Handel detaliczny artykułami spożywczymi w Polsce Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata Okazuje się, że rynek spożywczy wykazuje się trendem wzrostowym, a w perspektywie najbliższych 2 lat szacuje się, że osiągnie wynik około 280 mld złotych. Pomimo zapowiadanych tendencji wzrostowych, warto mieć na uwadze czynniki wywołujące teoretyczny spadek w tej branży. Czynniki te zawarto w Tabeli 3. Pomimo wzrostów w branży spożywczej, w porównaniu do lat poprzednich dynamika wzrostu będzie relatywnie słabsza. Analitycy prognozują, że wzrost może być nawet trzykrotnie mniejszy niż przed zastojem gospodarczym grudzien-2010.shtml: Ibidem 9 S t r o n a

10 Tabela 3: Czynniki wpływające na branżę spożywczą Czynniki wewnętrzne niska dynamika cen wahania kursów i walut Czynniki zewnętrzne zbyt długi okres zimowy wiosenne powodzie wysokie surowców ceny susza nastroje narodowe, np. katastrofa lotnicza w kwietniu 2010 roku Źródło: Opracowanie własne na podstawie Liderów polskiego rynku przemysłu spożywczego przedstawia Tabela 4. Tesco Sp. z o.o. jest niewątpliwie w czołówce na tym rynku. Warto jednak zwrócić uwagę na silną pozycję sieci Biedronka Sp. z o.o., która w ogólnym rankingu sklepów zajmuje drugie miejsce. Z kolei w rankingu dyskontów, sieć Biedronka Sp. z o.o. plasuje się na pierwszym miejscu. Zalety tego sklepu niewątpliwie są znane społeczeństwu, ale to głównie bardzo skuteczna reklama własnych marek oraz niskie ceny oferowanych produktów sprawiły, że sieć Biedronka Sp. z o.o. jest liderem wśród dyskontów. Tabela 4: Liderzy polskiej branży spożywczej Lp. Nazwa sieci Operator Format 1 Tesco Sp. z o.o. Tesco Polska Sp. z o.o. Hipermarkety 2 Biedronka Sp. z o.o. Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. Dyskonty 3 Carrefour Sp. z o.o. Carrefour Polska Sp. z o.o. Hipermarkety 4 Auchan Sp. z o.o. Grupa Auchan Polska Sp. z o.o. Hipermarkety 5 Kaufland Sp. z o.o. Kaufland Markety Sp. z o.o. Hipermarkety 10 S t r o n a

11 6 Real Sp. z o.o. Metro Group w Polsce Hipermarkety 7 Lidl Sp. z o.o. Lidl Polska Sp. z o.o. Dyskonty 8 Intermarche Sp. z o.o Grupa Muszkieterów SCA PR Polska Sp. z o.o. Hipermarkety 9 E. Leclerc Sp. z o.o. Grupa E. Leclerc Sp. z o.o. Hipermarkety 10 Żabka Sp. z o.o. Żabka Polska S.A. Convenience Źródło: Produkty własne tego sklepu są coraz częściej doceniane i chwalone przez konsumentów 5. Kierownictwo sieci Biedronka-Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. chce utrzymać, a nawet zwiększyć 30% wzrost sprzedaży wygenerowany w roku Dla porównania wzrost sieci Carrefour Sp. z o.o., w tym samym czasie wyniósł zaledwie 2,8%. W perspektywie dwóch lat kierownictwo ma zamiar otworzyć 550 nowych sklepów Biedronka Sp. z o.o.. Ważnym elementem, mającym wpływ na szybki rozwój marki, jest wciąż udoskonalany program socjalny oraz program szkoleniowy dla pracowników 6. Na sukces sieci Biedronka Sp. z o.o. składa się również, coraz bardziej ostatnio popularna, polityka proekologiczna. Dzięki zachowaniom ekologicznym, Biedronka Sp. z o.o. nie tylko zwiększa swój przychód, ale również dba o środowisko i kształtuje ekologiczne zachowania wśród swoich pracowników i klientów 7. Do działań ekologicznych lidera dyskontów należy 8 : ustawianie przy sklepach pojemników na zużyte baterie, udział w obchodach Dnia Ziemi, segregacja odpadów, oszczędzanie wody i energii, prowadzenie w sklepach selektywnej zbiórki odpadów Ibidem. 8 Ibidem. 11 S t r o n a

12 Analizując rynek konkurencji należy zwrócić uwagę na sieć Carrefour Sp. z o.o., który pomimo niskiego wzrostu sprzedaży, wypowiada wojnę sieci Biedronka Sp. z o.o.. Sklepy Biedronka Sp. z o.o. mieszczą się na peryferiach miast oraz dzielnicach oddalonych od centrum. Ten sam pomysł marketingowy ma zamiar wykorzystać sieć Carrefour Sp. z o.o.. Wprowadzając małe sklepiki, zajmie on teren sprzedażowy sieci Biedronka Sp. z o.o.. Taka polityka wychodzi Carrefourowi Sp. z o.o. na dobre, gdyż w planach marketingowych jest otwieranie około stu sklepów rocznie, gdzie tylko kilka z nich mają stanowić duże supermarkety 9. Jeżeli Carrefour Sp. z o.o. będzie realizował swoje plany, może stać się również konkurencją dla Tesco Sp. z o.o., z tego względu, że ta sieć zapowiada otwieranie najwyżej 50 sklepów rocznie 10. Jak podaje portal dziennik.pl : Carrefour, jeśli zrealizuje swój scenariusz, w ciągu pięciu lat otworzy 500 nowych sklepów. W sumie będzie ich miał aż 850 na terenie całej Polski. To wciąż niewiele w porównaniu z Biedronką, która ma teraz 1,5 tys. placówek, ale handlowy gigant z Portugalii zaczyna się niepokoić. Dlatego postanowił przyspieszyć tempo. Do tej pory otwieraliśmy rocznie 150 sklepów. W tym roku przyspieszymy do 200 marketów. W kolejnych latach chcemy utrzymać takie tempo mówi Paweł Tymiński z Jeronimo Martins, właściciela Biedronki 11. Pomimo, że małe sklepy spożywcze na spożywczym rynku polskim wciąż zajmują znaczną część, ich ilość spada. Jak podaje firma Nielsen, w roku 2009 ilość małych sklepów wynosiła , a kilka lat wcześnie było ich jeszcze około 74 tysięcy. Niewątpliwie w najszybszym tempie przybywa supermarketów i dyskontów, które stanowią poważne zagrożenie dla małych, osiedlowych sklepików. Dyskonty, które mają ceny niższe nawet o 30%, są przyczyną spadku sprzedaży w osiedlowych punktach sprzedaży 12. Czołowe miejsca w rankingu detalicznych sieci FMCG 13 zajmują te, które zarządzane są przez największych operatorów hurtowych, tj. Eurocash i Emperia (Tabela 5). Pierwsze miejsce Lewiatana Ibidem. 11 Ibidem FMCG - określenie wykorzystywane w marketingu, opisujące produkty szybko rotujące w punktach sprzedaży (skrót od ang. Fast Moving Consumer Goods - produkty szybko rotujące, dobra szybko zbywalne), najczęściej codziennego użytku. Należą do nich przede wszystkim: artykuły spożywcze, kosmetyki, chemia gospodarcza, drobne artykuły gospodarstwa domowego itp. Przyjmuje się, że większość produktów sprzedawanych w supermarketach i hipermarketach klasyfikowana jest jako FMCG. 12 S t r o n a

13 (należącego do grupy Eurocash) wynika głównie ze skali działania tej sieci oraz rozwiniętego systemu zaopatrzenia, które swoim franczyzobiorcom zapewnia Emperia poprzez swoją dystrybucyjną spółkę-córkę Tradis. Tabela 5: Sklepy małe, średnie i duże w Polsce Nazwa sieci Nazwa operatora Delikatesy Centrum Sp. z o.o. Lewiatan Sp. z o.o. ABC Sp. J. Grupa Eurocash S.A. Grupa Eurocash S.A. Grupa Eurocash S.A. Chata Polska Sp. z o.o. Chata Polska S. A. Nasz Sklep Sp. z o.o. Groszek Sp. z o.o. Milea Delikatesy Euro Sklep S.A. PSS Społem Sp. z o.o. Carrefour Express Sp. z o.o. PSH Nasz Sklep S.A. Grupa Kapitałowa Emperia Holding S.A. Grupa Kapitałowa Emperia Holding S.A. Grupa Kapitałowa Emperia Holding S.A. Społem Białystok Carrefour Polska Sp. z o.o. Źródło: Z kolei skala działania Delikatesów Centrum Sp. z o.o. jest znacznie mniejsza, jednakże sieć ta należy do krajowych liderów pod względem efektywności sprzedaży sięgającej zł netto na 1 m 2. Ten wynik stanowi potwierdzenie skuteczności tzw. nowoczesnej franczyzy, w której poszczególne sklepy działają według ścisłych standardów opracowanych przez operatora. Trzecie miejsce zajęła sieć abc. Pozycja ta wynika nie tylko z dużej ogólnopolskiej skali działania, ale również z utrzymującej się wysokiej dynamiki rozwoju. 13 S t r o n a

14 Przynależność do sieci abc jest z pewnością atrakcyjną formą działania dla właścicieli mniejszych sklepów, którym trudno jest samodzielnie walczyć z konkurencją. Z kolei Chata Polska za duży sukces może uznać wysokie czwarte miejsce w rankingu i obecność w gronie sieciowych potentatów. Firma ta tworzy własny wyrazisty wizerunek sklepów atrakcyjnych dla klientów i interesujących pod względem wizualnym. Sieć ma również duże szanse dalszego rozwoju w południowo-zachodniej części Polski, co wynika z jej sprawnego systemu dystrybucyjnego i prowadzonej akcji rebrandingu sklepów. Piąte miejsce zajęła sieć Nasz Sklep, której mocną stroną jest obecność na półkach ponad 100 produktów marek własnych, jednolita wizualizacja sklepów i przystępny poziom cen. Właściciele tych sklepów są akcjonariuszami spółki zarządzającej, a bezpłatnie otrzymują elementy wyposażenia swoich placówek. Ciekawych wniosków dostarcza również analiza struktury zatrudnienia w polskich sklepach spożywczych. Jeszcze w roku 2003 udział sklepów z 1 pracownikiem w ogólnej liczbie sklepów spożywczych wynosił 51%. Zaś w ciągu 6 lat wskaźnik ten zmalał niemalże o połowę (do 28%). Udział sklepów z 2 pracownikami w 2003 roku wynosił 30%, z 3-7%, a sklepów zatrudniających ponad 4 osoby było około 11%. W 2009 roku wskaźnik ten wynosił odpowiednio 38%, 13% oraz 21% 14. W odniesieniu do wyżej podanych informacji w następnej kolejności zaprezentowane zostaną wykresy przedstawiające strukturę rynku spożywczego w Polsce (Wykres 3) oraz udziały sklepów w sprzedaży detalicznej w Polsce (Wykres 4) S t r o n a

15 Wykres 3: Struktura rynku spożywczego w Polsce 12% 9% 6% 3% małe sklepy sklepy specjalistyczne hipermarkety supermarkety dyskonty 53% convenience 17% Źródło: opracowanie własne Ponad połowę sklepów w Polsce stanowią małe sklepiki osiedlowe. Zdecydowanie mniejszy udział (17%) posiadają sklepy specjalistyczne, które zajmują drugie miejsce w tym zestawieniu. Zdecydowanie najmniejszy udział w strukturze polskiego rynku spożywczego posiadają sklepy convenience Sklep typu convenience jest zazwyczaj położony w dzielnicach mieszkaniowych miast albo w innych dogodnych i często odwiedzanych punktach, handlujący głównie towarami na bieżące potrzeby mieszkańców. Są to przede wszystkim gotowe, konfekcjonowane produkty spożywcze i napoje (mrożonki, konserwy, paczkowane wędliny i sery, lody itp.) oraz towary codziennego użytku (gazety, papierosy, zapałki, baterie itp.), czasami też np. losy na loterie i środki do utrzymania higieny osobistej albo najbardziej popularne środki chemiczne, jak proszki do prania. 15 S t r o n a

16 Wykres 4: Udział sklepów wielko-powierzchniowych w sprzedaży detalicznej w Polsce 8% małe sklepy 12,10% 13,20% hipermarkety supermarkety dyskonty 66,70% Źródło: opracowanie własne Ze względu na największy udział w strukturze rynku spożywczego małe sklepy posiadają również najwyższy udział w sprzedaży detalicznej w Polsce. Zbliżone poziomy sprzedaży detalicznej w stosunku do całego rynku posiadają supermarkety i hipermarkety (odpowiednio 12,1% oraz 13,2%). Należy zwrócić uwagę na sytuację małych i średnich sklepów osiedlowych. Pomimo ogromnej konkurencji ze strony supermarketów, nadal niektóre z nich z sukcesem utrzymują się na rynku i stają się aktywną konkurencją dla sklepów sieciowych. Konsumenci, którzy zaopatrują się w sklepach osiedlowych, jako przyczynę podają przyzwyczajenie, miłą obsługę i sentyment do danego sklepu 16. Podsumowując należy zaznaczyć, że liderami w poszczególnych kategoriach są więc: Tesco Sp. z o.o. (hipermarkety), Biedronka Sp. z o.o. (dyskonty), Intermarche Sp. o.o. (supermarkety) i Delikatesy Centrum Sp. z o.o. wśród sieci małych, średnich i dużych sklepów spożywczych. Liderem w kategorii sklepów convenience jest Żabka, jednakże jej jedynym konkurentem jest sieć Freshmarket należący do tego samego operatora. Udział rynku spożywczego w wartości sprzedaży całego przemysłu szacuje się blisko 24% i jest około 9 punktów procentowych wyższy niż w piętnastu krajach Unii Europejskiej, gdzie 16 Ibidem. 16 S t r o n a

17 wynosi on średnio 15%. Wśród krajów UE wyższy niż w Polsce udział przemysłu spożywczego mają tylko Dania (28%) i Grecja (27%) 17. Z kolei wartość rynku spożywczego w Polsce szacuje się na 100 mld złotych. W polskim przemyśle spożywczym pracuje aż pół miliona ludzi. Dla porównania pod względem zatrudnienia w Unii Europejskiej w tej branży przemysł polski ustępuje tylko odpowiednikowi niemieckiemu. Przedsiębiorstwa spożywcze, nie tylko stwarzają wiele miejsc pracy, ale również osiągają sukcesy rynkowe. Przykładem tego jest popularny ranking Polityki, który przedstawia najbogatsze polskie przedsiębiorstwa wśród których znajdują się również firmy z branży spożywczej. Tabela 6 przedstawia ranking Polityki pt. Lista 500 najbogatszych polskich firm. Tabela 6: Firmy polskiego przemysłu spożywczego w rankingu Polityki Lista 500 najbogatszych firm Pozycja Nazwa firmy Przychód ze sprzedaży w tys. zł 21 GK CEDC Warszawa GK Kampania Piwowarska SA, Poznań GK grupy Żywiec SA, Żywiec British- American Tabacco Polska SA, Augustów 55 Unilever w Polsce, Warszawa British- American Tabacco Polska Trading Sp. z.o.o, Warszawa 80 Cargill Sp. z.o.o, Warszawa S t r o n a

18 83 Nestle Polska SA, Warszawa Grupa Maspex Wadowice, Wadowice Ferrero Polska Sp. z.o.o, warszawa Źródło: Pozycja Polski w przemyśle spożywczym Unii Europejskiej jest bardzo silna. Nasze krajowe wyroby spożywcze cieszą się uznaniem w krajach europejskich. Udział Polski w wartości produkcji tego sektora w poszerzonej Unii wynosi około 6,5% (w PKB 4%, w ludności 8,5%). Pod względem wartości sprzedaży Polska jest szóstym producentem żywności w UE. Niestety niższa jest ogólna wydajność pracy w przemyśle spożywczym oraz średnie obroty pojedynczej firmy 18. Zaletą Polski na rynku przetwórstwa spożywczego jest silnie rozwinięte przetwórstwo mięsa, warzyw i owoców oraz zboża. Naszym wyróżnikiem są również ceny-źródłem takiej przewagi na rynku europejskim jest dużo niższa opłata za wykonywaną pracę. Produkcja żywności Również produkcja żywności w Polsce znajduje się na wysokim poziomie. Produkcja ta osiągnęła największy udział wśród wszystkich działów produkcji sprzedanej w roku Żywność stanowiła aż 19,3 %. Wśród sektorów spożywczych w produkcji żywności największe udziały osiągnęły produkcja sprzedana mięsa i wędlin 4% i napoje - 3,6%. W marcu 2011 roku w Polskim sejmie została zorganizowana konferencja Rolnictwo i produkcja żywności strategicznym zadaniem państwa", która była podsumowaniem działań regionalnych w zakresie produkcji żywności. Cykl konferencji o tematyce produkcji żywności ma się przyczynić do rozwoju tego sektora, a tym samym uczynić Polskę potęgą w tej dziedzinie Raport Polski przemysł spożywczy w Unii Europejskiej, IERiGŻ PIB, Warszawa S t r o n a

19 W produkcji żywności Polska plasuje się na 37 miejscu (dane z roku 2007). Z prognoz wynika, że w celu rozwoju gospodarczego polscy producenci żywności powinni skupić się głównie na produkcji ekologicznej, która cieszy się coraz większą popularnością wśród konsumentów. Unia Europejska wykorzystuje 5,8 mln ha w farm - liderem są Włochy, z 1 mln ha. Średni roczny wzrost sprzedaży utrzymuje się na poziomie 10 proc, są kraje takie jak Szwecja, w której w ostatnim roku odnotowano 40% wzrost w stosunku do 7 % w roku poprzednim. Z kolei detaliczna sprzedaż żywności ekologicznej i niemodyfikowanej w Polsce w 2007 r. kształtowała się na poziomie mln złotych. Tymczasem Polska z uwagi na swoje tradycje i potencjał mogłaby zostać prawdziwą potęgą w dziedzinie produkcji i sprzedaży żywności ekologicznej gdyby tylko umiała wykorzystać w pełni swoje możliwości" - mówi Sławomir Chłoń, prezes firmy Organic Farma Zdrowia, tworzącej pierwszą i największą w Polsce sieć samoobsługowych sklepów ze zdrową żywnością 20. Należy również przyjrzeć się słabym stron polskiej produkcji żywności. O ile produkcja ekologiczna jest na wysokim poziomie, to produkcja artykułów żywnościowych przeznaczona do sprzedaży detalicznej (głównie w dużych supermarketach), znacznie odbiega od norm europejskich 21. Okazuje się, że zwłaszcza produkcja mięsna i rybna nie spełnia podstawowych kryteriów. Zamiast mięsa czy ryby przedsiębiorstwa dodają do produktów wodę. Aż 15% żywności nie spełnia norm - akcentuje "Dziennik Gazeta Prawna", powołując się na najnowsze dane Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych 22. Dzięki łamaniu przepisów producenci żywności otrzymują warte miliony złotych zamówienia z supermarketów. Tego typu oszustwo niesie za sobą niestety niewielkie ryzyko. Średnia kara za zaniżanie jakości produktów to kształtuje się w granicach 3 tysięcy złotych 23. Z danych Inspekcji Jakości wynika m.in., że tzw. parametry fizyko-chemiczne miała tylko Ro zwadniaja.html 22 Ibidem. 23 Ibidem. 19 S t r o n a

20 jedna piąta zbadanych w roku 2010 przetworów rybnych, 15% wędlin, 7% soków i nektarów, 5% masła. Wszystkie te produkty zawierały zbyt dużą ilość wody 24. Można więc powiedzieć, że przedsiębiorstwa z branży spożywczej powinny skupić się zarówno na utrzymaniu wysokiej jakości produktów przeznaczonych do sprzedaży detalicznej do hipermarketów i sklepów, jak również zadbać o jakość produktów ekologicznych. 4. Ustawodawstwo i legislacja branży spożywczej w Polsce W Polsce głównymi zarazem najważniejszym dla branży spożywczej aktem prawnym regulującym zapewnienie bezpieczeństwa żywności ustawa z dnia 11 maja 2001 o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. 2001, nr 63, poz. 634, z późniejszymi zmianami). Jest on istotny z perspektywy dobra konsumenta, a przedsiębiorstwom spożywczym pomaga utrzymać wysoki poziom produktów. Aktami wykonawczymi do tej ustawy są między innymi: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 stycznia 2003 w sprawie szczegółowego zakresu i metod wewnętrznej kontroli jakości zdrowotnej żywności i przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji w zakładach produkujących lub wprowadzających żywność do obrotu (Dz. U. 2003, nr 6, poz. 77); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych zakładów i wymagań dotyczących higieny w procesie produkcji i obrocie artykułami spożywczymi oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z tymi artykułami (Dz. U. 02,234,1979); Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 16 września 2010r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz. U. 2010, nr 180, poz. 1214); 24 Ibidem. 20 S t r o n a

21 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 roku w sprawie wewnętrznej kontroli jakości zdrowotnej i przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji (Dz. U. 2004, nr 120, poz. 1259). Ponadto, wiele regulacji prawnych dla polskiej branży spożywczej implementowanych jest z prawa tworzonego przez Unię Europejską. Każda z tych regulacji daje pewność, że zgodna z nią produkcja artykułów spożywczych dostarcza na rynek produkty spełniające wymagania konsumenta, bezpieczne dla jego zdrowia poprzez zagwarantowanie możliwości ustalenia pochodzenia żywności na każdym etapie i na całym terytorium UE, od momentu produkcji, aż do chwili, gdy pojawi się ona u finalnego konsumenta. W 2004 r. zostały wydane wspólnotowe rozporządzenia w zakresie higieny żywności, tzw. Pakiet higieniczny oraz rozporządzenie dotyczące urzędowej kontroli żywności i pasz. Pakiet ten tworzą 25 : Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. Innymi aktami prawnymi regulującymi działalność europejskiej branży spożywczej są: Rozporządzenie (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi, Dyrektywa Rady 2002/99/EC z 16 grudnia 2002 r. ustanawiająca przepisy sanitarne regulujące produkcję, przetwarzanie, dystrybucję oraz wprowadzanie produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do konsumpcji przez człowieka, Dyrektywa 2004/41/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. uchylająca dyrektywy dotyczące higieny żywności, warunków zdrowotnych S t r o n a

22 produkcji i umieszczania na rynku określonych produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do konsumpcji przez człowieka oraz zmieniająca Dyrektywy Rady 89/662/EEC i 92/118/EEC i decyzje Rady 95/408/EC, Rozporządzenie Komisji (UE) nr 234/2011 z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1331/2008 ustanawiającego jednolitą procedurę wydawania zezwoleń na stosowanie dodatków do żywności, enzymów spożywczych i środków aromatyzujących. 5. Charakterystyka wybranych firm branży spożywczej w województwie zachodniopomorskim Z przedsiębiorstw w branży spożywczej w województwie zachodniopomorskim, zostały wybrane cztery najlepiej prezentujące się przedsiębiorstwa. Wskaźnikami wyboru były innowacyjne pomysły, aktualne trendy rozwojowe (ekologiczne, zdrowa żywność) oraz dostęp do nowych technologii, najnowszych sprzętów branżowych, maszyn i urządzeń. Nowalijka Sp. z o.o. funkcjonuje od 1992 roku. Siedziba firmy mieści się w Policach. Zajmuje się konfekcjonowaniem oraz dystrybucją warzyw i owoców krajowych oraz importowanych. Celem tego przedsiębiorstwa jest chęć pełniejszego zaspokajania potrzeb klientów oraz stale rozwijająca się partnerska współpraca z kompleksami handlowymi. Oferta firmy Nowalijka Sp. z o.o. została ukazana na poniższym schemacie. 22 S t r o n a

23 Schemat 2: Oferta firmy Nowalijka Sp. z o.o. Nowalijka Sp. z o.o. sałatki i surówki ze świeżych i gotowanych warzyw konfekcja warzyw i owoców (pakowanie na tacki, w woreczki foliowe, w worki raszlowe, pakowanie maszynowe w rękaw siatkowy) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Proponowane przez firmę ę produkty wytwarzane są z surowców pochodzących z upraw ekologicznych i od indywidualnych dostawców z całego kraju. Gwarantuje to, że warzywa i owoce są doskonałej jakości oraz konkurencyjne cenowo. Przedsiębiorstwo posiada w sprzedaży także owoce i warzywa sezonowe, tj. susz, orzechy włoskie i laskowe, zioła, truskawki, czereśnie, coraz chętniej kupowane kiełki oraz całą gamę ę świeżych i zdrowych nowalijek. Zaletą firmy Nowalijka Sp. z o.o. jest własny transport ciężarowy, ułatwiający systematyczne dostawy produktów. Ambicją firmy jest to, aby jej usługi przyczyniły się do dynamicznego rozwoju gospodarczego sieci handlowych działających na rynku. Seamor International Ltd Sp. z o.o. jest szczecińską firmą wyspecjalizowaną w handlu rybami mrożonymi i świeżymi oraz w przetwórstwie rybnym. Istnieje na rynku od 1993 roku. Motto tego przedsiębiorstwa brzmi: Dobry smak z głębi natury. Jego początki związane były z importem i sprzedażą ryb pelagicznych. W maju 2004 firma otworzyła w Szczecinie zmodernizowany zakład produkcyjny, który posiada wdrożony ony system jakości HACCP oraz IFS. Przetwarza się w nim ponad 3 tys. ton surowca rocznie. W zakładzie, wyposażonym w najnowocześniejsze piece, wędzenie odbywa się w tradycyjny sposób. Fakt ten, a także sprawdzona technologia, mają istotny wpływ na jakość i smak produktów, 23 S t r o n a

24 cieszących się zainteresowaniem marketów oraz innych odbiorców hurtowych i detalicznych. Znakiem jakości wyrobów jest również bardzo dobrze prosperujący sklep, znajdujący się przy zakładzie przetwórczym oraz jego rosnąca popularność wśród mieszkańców Szczecina i okolic. Z biegiem lat spółka modyfikowała swój profil oraz wzbogacała stopniowo asortyment oferowanych produktów. Obecną ofertę przedstawia Schemat 3. W roku 2000 ryby białe stanowiły 10% (obecnie już ż około 50%) sprzedawanych produktów. Firma importuje w tej chwili około 7 tys. ton ryb mrożonych onych rocznie z krajów takich jak: Norwegia, Dania, Islandia, Kanada, Holandia, Chiny, Wietnam, Argentyna, Chile, Irlandia, Hiszpania, USA i inne. Sprowadzanymi produktami są głównie: makrela, śledź, łosoś norweski i pacyficzny, morszczuk, miruna, karmazyn, grenadier, czarniak, halibut, eskolar, polędwica z tuńczyka, mintaj, panga, okoń nilowy, sola, miętus, brotola, troć, trewal, srebrzyk i inne. Schemat 3: Oferta firmy Seamor International Ltd Sp. z o.o. Seamor International Ltd Sp. z o.o Ryby świeże (z hodowli i łowisk polskich, norweskich oraz duńskich) Ryby mrożone (całe i patroszone z głową) Ryby wędzone (na zimno lub na gorąco) Źródło: Opracowanie własne na podstawie W związku zku z problemem zmniejszającej się liczebności ci rodzimych populacji w polskich wodach, Seamor jako pierwszy w kraju zaczął oferować importowanego węgorza i sieję, wprowadzając je tym samym na polski rynek. Sprzedaż obu tych produktów utrzymuje się od lat na wysokim poziomie. 24 S t r o n a

25 Szczecińskie przedsiębiorstwo ACAIVITA to bezpośredni importer unikalnego na rynku polskim produktu - Brazylijskiej Jagody Acai Liofilizowanej. Jakość oferowanej jagody została potwierdzona między innymi certyfikatem GSSE w Warszawie. Schemat 4. Gamę ę produktów oferowanych przez firmę ę ACAIVITA przedstawia Schemat 4: Oferta firmy ACAIVITA ACAIVITA Jagoda Acai liofilizowana mielona 100% czystego owocu Pestki gorzkiej moreli Pau D'arco z wewnętrznej strony kory drzewa z rodziny Bignoniaceae Źródło: Opracowanie własne na podstawie Firma prowadzi sprzedaż ż zarówno hurtową, jak i detaliczną. Nazwę ę firma zawdzięcza sprzedawanemu produktowi-jagodzii samopoczucie. acai, której właściwości wpływają na zdrowie Jak wynika z opinii konsumentów firma cieszy się zaufanie klientów i profesjonalizmem, na jednych z for internetowych można przeczytać: Jedyny sklep w Polsce posiadający czystą jagodę liofilizowaną certyfikowaną. Dostarczają towar natychmiast. Certyfikat wysyłają na żądanie 26. Przedsiębiorstwo Przemysłu Cukierniczego Gryf S.A. powstało 1945 roku w Szczecinie. Specjalizuje się w przetwórstwie ziarna kakaowego. Pełną ofertę tej firmy przedstawia Schemat 5. Firma w ostatnich latach zainwestowała w unowocześnienie swojego parku maszynowego. W procesie przerobu ziarna kakaowego zaszły następujące zmiany: S t r o n a

26 wdrożenie szwajcarskiej technologii dwustopniowego walcowania mas, co w wymierny sposób podniosło ich walory jakościowe, wzbogacenie procesu przerobu ziarna kakaowego poprzez zastosowanie debakteryzatora, który dzięki wysokim parametrom technicznym i nowoczesnym rozwiązaniom zaniom konstrukcyjnym zapewnia otrzymywanie wyjątkowej czystości mikrobiologicznej podstawowego surowca. Jakość zawsze stanowiła dla tej firmy priorytet, dlatego wdrożono ono tu certyfikaty jakości ISO 9001:2000 oraz metody HACCP. Dają one gwarancję, że e wyprodukowane zgodnie z tymi zasadami wyroby posiadają wysoką jakość w zakresie parametrów organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych. Dział Zapewnienia Jakości realizuje swe zadania wykorzystując nowocześnie urządzone i wyposażone laboratoria Fizykochemiczne i Mikrobiologiczne. Natomiast profesjonalna kadra z wieloletnim doświadczeniem stanowi gwarancję prawidłowego przebiegu badań i kontroli procesów produkcyjnych. Badaniom poddawane są ą wszystkie surowce i opakowania, a do produkcji dopuszczane tylko te, które spełniają ą najwyższe wymagania jakościowe. Schemat 5: Oferta firmy PPC Gryf S.A. PPC Gryf S.A. produkcja czekolady produkcja kuwertury (masy kakaowej do polewania np. cukierków) produkcja mas czekoladopodobnych produkcja polew do lodów produkcja kakao niskotłuszczowego produkcja miazgi kakaowej produkcja nadzienia Źródło: Opracowanie własne na podstawie 26 S t r o n a

27 System badań produkcji w toku zapewnia stworzenie produktu spełniającego założone wymagania. Każdy produkt otrzymuje "Świadectwo Jakości", stanowiące gwarancję zgodności cech wyrobu z wymaganiami Klienta. Przedsiębiorstwo to jest beneficjentem programów pomocowych Unii Europejskiej takich jak: Phare 2001 oraz Phare W ramach programu Phare 2001-Spójność Społeczna i Gospodarcza - PL Rozwój Małych i Średnich Przedsiębiorstw Fundusz Dotacji Inwestycyjnych zakupiono urządzenia do urabiania i rozcierania (konszowania) mas czekoladowych. Z kolei z programu Phare 2002 skorzystano dwukrotnie. Ze środków w ramach działania Spójność Społeczna i Gospodarcza -2002/ Regionalny Program Wsparcia Małych i Średnich Przedsiębiorstw - Przedsiębiorczość w Polsce Fundusz Dotacji Inwestycyjnych firma zakupiła wózek jezdniowy podnośnikowy (widłowy) o napędzie elektrycznym. Natomiast serwer komputerowy wraz z oprogramowaniem zakupiono ze środków przyznanych w ramach działania Spójność Społeczna i Gospodarcza / Regionalny Program Wsparcia Małych i Średnich Przedsiębiorstw - Przedsiębiorczość w Polsce Fundusz Dotacji Inwestycyjnych. 6. Sytuacja branży spożywczej na rynku zachodniopomorskim Rynek spożywczy w województwie zachodniopomorskim, charakteryzuje się dużą ilością małych i średnich przedsiębiorstw. Z przeprowadzonych badań wynika, że przedsiębiorstwa te muszą przeciwstawiać się globalnym markom występującym na rynku w branży spożywczej 27. W badaniu wzięło udział dziesięć przedsiebiorstw z branży spożywczej. Firmy do badania zostały dobrany w sposób celowy 28 Jak wynika z przeprowadzonych badań, w branży spożywczej dominują firmy zatrudniające do 5 pracowników na pełen etat. Dane te zamieszczone zostały na poniższym wykresie nieprobabilistyczna metoda doboru próby respondentów do badania. Niekiedy nazywany próbą ekspercką. Do próby celowej badacz dobiera jednostki w sposób subiektywny tak, by były one najbardziej użyteczne lub reprezentatywne. 27 S t r o n a

28 Wykres 5: Ilość osób zatrudnionych na pełen etat w firmach branży spożywczej 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 30% od 1 do 2 osób 40% od 3 do 5 osób 0% 0% od 6 do 10 osób od 11 do 15 osób 10% od 16 do 20 osób 20% powyżej 20 osób etat Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Znaczną część stanowią również przedsiębiorstwa zatrudniające do dwóch osób. Są to głównie samo zatrudnienia lub małe działalności rodzinne. Wśród badanych firm nie znalazły się takie, które zatrudniają od 6 do 15 osób. Pomimo niskiego stopnia zatrudnienia pracowników w pełnym wymiarze godzin, firmy działające na rynku spożywczym w województwie zachodniopomorskim, są przedsiębiorstwami w większości ze stażem funkcjonowania na rynku powyżej 20 lat. W wyznaczonych przedziałach obejmujących okres do 10 lat znalazło się tylko 30% badanych firm. Obrazuje to Wykres S t r o n a

29 Wykres 6: Długość funkcjonowania firm na rynku spożywczym (w latach) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 60% 20% 10% 10% 10% 0% od 1 do 2 lat od 3 do 5 lat od 6 do 10 lat od 11 do 15 latod 15 do 20 lat powyżej 20 lat Lata Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Na podstawie wielkości zatrudnienia i długości funkcjonowania na rynku, można stwierdzić, że rozwój firm w branży spożywczej nie wykazuje dużej dynamiki. Wpływ na ten fakt ma przede wszystkim walka cenowa pomiędzy konkurentami, co w sposób bezpośredni wpływa również na konieczność silnej racjonalizacji kosztów i obniżenia zatrudnienia do minimum.. Większość firm z branży spożywczej nie chciało podać swoich rocznych przychodów. Aż 80% odmówiło odpowiedzi podania tego typu danych. Odpowiedzi pozostałych respondentów charakteryzuje Wykres S t r o n a

30 Wykres 7: Przychody badanych firm branży spożywczej w ciągu ostatniego roku 90% 80% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Przychody 20% 10% 0% 10% 10% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Firmy, które ujawniły tę informację uzyskały stosunkowo wysokie przychody w ostatnim roku. Przychody w przedziale od do zł osiągnęło 10% respondentów. Taki sam procent ankietowanych osiągnął przychody z przedziału od do zł. Konkurencja Z analizy wyników badań wyraźnie widać, że konkurencja w branży spożywczej na rynku zachodniopomorskim jest duża. Respondenci zapytani o ich odczucia na temat konkurencji w regionie posługiwali się skalą od 1 do 5, gdzie 1 oznacza, że konkurencja jest bardzo duża, 2- duża, 3- średnia, 4-mała, 5 bardzo mała. Mediana konkurencji wynosi 2,0; zaś średnia 2,1, 30 S t r o n a

31 gdzie cyfra 2 oznacza rangę przyporządkowaną odpowiedzi duża. Na Wykresie 8 przedstawiono najczęściej wybierane przez ankietowanych odpowiedzi. Wykres 8: Konkurencja na rynku zachodniopomorskim w branży spożywczej 70% 60% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 20% 10% 10% Bardzo duża Duża Średnia Mała Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Łącznie 80% badanych stwierdziło, że na rynku zachodniopomorskim w branży spożywczej panuje duża, bądź bardzo duża konkurencja. Należy pamiętać, że są to subiektywne odczucia respondentów. Po 10% ankietowanych określiło konkurencję na poziomie średnim lub małym. Jak podaje gazeta prawna, branża spożywcza nie tylko w regionie zachodniopomorskim, ale i w pozostałych częściach Polski, szczególnie mocno zagrożona jest konkurencją ze strony zagranicznych przedsiębiorstw spożywczych 29. Zagraniczne koncerny są zagrożeniem dla rodzinnych, lokalnych przedsiębiorstw. Aby zapobiec temu zagrożeniu regionalne przedsiębiorstwa powinny się wzajemnie wspierać i budować duże i silne grupy kapitałowe Gazeta prawna, BRANŻA SPOŻYWCZA Polskie firmy łączą się w obronie przed zagraniczną konkurencją, Ibidem. 31 S t r o n a

32 Jedna z badanych respondentek, przedstawicielka rodzinnego przedsiębiorstwa Smak przypraw, powiedziała: Konkurencja jest bardzo duża, u nas ciągle budują nowe centra handlowe i hipermarkety spożywcze, a lokalni przedsiębiorcy tracą swój rynek zbytu. Ciężko nam jest się tutaj, tak samym utrzymać, ale nie mamy wyjścia, na pewno lepiej nie jest. Z przeprowadzonych badań wynika, że na postrzeganie konkurencji, w kategoriach: dużamała, ma również wpływ liczba etatów w danych przedsiębiorstwie. Korelacja ta jest przykładem determinanty rozwojowej w branży spożywczej w regionie zachodniopomorskim. Większość badanych przedsiębiorstw postrzega konkurencję jako silną. Jednak to firmy z większą ilością etatów częściej wskazywały, że konkurencja w regionie jest silniejsza. Sytuacja ta bierze się ze specyfiki rozwojowej przedsiębiorstw. Z rozmów z przedsiębiorcami wynika bowiem, że firmy zatrudniające większą ilość pracowników na cały etat są bardziej zorientowani w sytuacji na rynku spożywczym w swoim regionie, jak również częściej liczą na to, że ich sytuacja w ciągu dwóch najbliższych lat ulegnie polepszeniu. Zwłaszcza w bieżącym roku małe i nowe przedsiębiorstwa spożywcze powinny brać pod uwagę sytuację rynkową i poziom konkurencji. Wzrost cen żywności odbije się bowiem najmocniej na małych placówkach, które nie są w stanie konkurować cenowo z hipermarketami i zmuszone są podwyższać ceny oferowanych produktów by utrzymać minimalny próg rentowności. Respondenci już wcześniej zauważali swoje gorsze położenie względem hipermarketów, lecz teraz będzie to bardziej odczuwalne. Potwierdza to między innymi Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, który podaje, że spodziewany wzrost cen żywności wyniesie w tym roku około 4-5% 31. Z przeprowadzonych badań wynika, że lokalne przedsiębiorstwa spożywcze i rolno-spożywcze najbardziej martwią się o dalsze perspektywy swojego biznesu. Innowacje i rozwój Łącznie 50% ankietowanych uważa, że w branży spożywczej brakuje przedsiębiorstw, które miałyby szanse konkurować na spożywczym rynku światowym, a tym samym wpłynęłyby również na rozwój regionu i mniejszych przedsiębiorstw. Zadaniem respondentów było S t r o n a

33 ocenienie w pięciostopniowej skali stwierdzeń dotyczących konkurencji oraz instytucji zapewniających dostęp do technologii i innowacji. Dane te przedstawia Wykres 9. Wykres 9: Ocena stwierdzeń: Konkurencja w regionie zachodniopomorskim jest duża oraz firmy w branży spożywczej brakuje instytucji umożliwiających dostęp do technologii i innowacji. Całkowicie się zgadzam Zgadzam się Nie mam zdania Nie zgadzam się 20% 20% 20% 20% 20% 20% 30% 30% Zupełnie się nie zgadzam 10% 10% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Brakuje przedsiębiorstw konkurujących na światowym rynku Brakuje instytucji zapewniających dostęp do technologii i innowacji Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Połowa ankietowanych uważa, że instytucji mogących pomóc firmom w dostępie do innowacji i technologii jest zbyt mało i nie są w stanie zapewnić wsparcia w zakresie rozwoju wszystkim przedsiębiorstwom, które tego potrzebują. Podczas przeprowadzonych badań okazało się również, że aż połowa badanych przedsiębiorstw jest zmuszona ograniczać pieniądze na innowacje i nowe technologie. Brak funduszy wiąże się nie tylko z brakiem instytucji, które mają na celu udostępnianie dostępu do innowacji, ale wynika głównie z braku możliwości pozyskiwania dodatkowych środków finansowych. Respondenci w branży spożywczej często skarżą się na brak zrozumienia 33 S t r o n a

34 instytucji zajmujących się dofinansowaniami. Dotyczy to głównie branż z pogranicza rolnictwa i własnego wytwórstwa, np. pasieki. Instytucje te bowiem, weryfikują otrzymaną dokumentacje aplikacyjną ściśle według narzuconych wytycznych, a drobne przedsiębiorstwa zajmujące się rolnictwem często nie mają możliwości spełnienia wszystkich obligatoryjnych wymagań, również ze względu na stosowanie uproszczonej księgowości i braku niektórych dokumentów. Fakt ten przekreśla szanse firm o takim profilu na pozyskanie środków pieniężnych o charakterze bezzwrotnym. Następne w kolejności zaprezentowane zostały trzy wykresy obrazujące dostęp do dofinansowań rozwojowych i programów unijnych oraz częstotliwość korzystania ze szkoleń rozwojowych (Wykres zbiorczy 10). 34 S t r o n a

35 Wykres 10: Dofinansowania rozwojowe i programy unijne oraz poziom uczestnictwa w bezpłatnych szkoleniach Dofinansowania Unijne Urząd Pracy Żadne Programy Unijne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 10% Żadne 20% 10% 20% 70% 70% Częstotliwość korzystania ze szkoleń 50% 30% 10% Raz na kilka miesięcy Raz na pół roku Raz na kilka lat Nigdy 10% Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Z wykresów tych wynika, że również poziom korzystania ze szkoleń branżowych i ogólnorozwojowych jest niski. Połowa uczestników badania nigdy nie skorzystała z możliwości uczestniczenia w bezpłatnych szkoleniach organizowanych w regionie. Tylko 30% respondentów wykazało się regularnym uczestnictwem w szkoleniach. Świadczy to o słabym poziomie promocji szkoleń i dotarcia do beneficjentów. Co drugi ankietowany, który zadeklarował, że nigdy w tego typu szkoleniach nie uczestniczył, odpowiadał również, 35 S t r o n a

36 że w regionie są płatne szkolenia, na które go nie stać i nie słyszał nigdy o szkoleniach dofinansowywanych ze środków publicznych. Aż 70% ankietowanych nie korzystało nigdy żadnego rodzaju dofinansowań, czy to unijnych, czy z urzędów pracy. Wśród programów unijnych największą popularnością cieszył się Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka. Jednakże nie oznacza to, że skorzystało z niego wielu przedsiębiorców. Zaledwie 20% ankietowanych przyznało, że korzysta z tego programu. Program Operacyjny Kapitał Ludzki wybrało tylko 10% respondentów. Na perspektywę postrzegania przez ankietowanych przedsiębiorców swoich możliwości rozwojowych ma wpływ ocena zmieniającej się sytuacji rynkowej w branży spożywczej w perspektywie dwóch lat. Respondenci zostali zapytani o to w jaki sposób oceniają swoje możliwości rozwojowe i sytuację rynkową w ciągu dwóch najbliższych lat. Ankietowani korzystali z pięciostopniowej skali. Poniższy wykres przedstawia omawiane zależności. 36 S t r o n a

37 Wykres 11: Ocena możliwości rozwojowych i sytuacji rynkowej w perspektywie dwóch lat. 60% 50% 50% 40% 40% 30% Możliwości rozwojowe 20% 10% 0% 10% 0% 0% Bardzo dobrze Dobrze Średnio Źle Bardzo źle Prognoza sytuacji rynkowej Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i analiz Okazuje się, że aż 90% przedsiębiorstw, które dostrzegają swój potencjał rozwojowy, liczy na poprawę swojej sytuacji. Wiąże to głównie z nadzieją na poprawę sytuacji na rynku lokalnym. Przyszłość firmy wiążą z rozwojem regionu. Im lepsza sytuacja w branży na rynku zachodniopomorskim, tym lepsza sytuacja firmy. Jest to subiektywna prognoza respondentów uchwycona w perspektywie czasowej minimum dwóch lat. Oznacza to, że w tym czasie ankietowani oczekują zmian na lepsze w branży i w całym regionie zachodniopomorskim. Kolejnym elementem będącym desygnatem rozwoju w przeprowadzonych badaniach są inwestycje zagraniczne i ich bezpośredni poziom w regionie zachodniopomorskim w branży spożywczej. Aż 40% ankietowanych uważa, że poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych w ich branży jest niski, przez co nie mogą w pełni wykorzystać potencjału rozwojowego. 37 S t r o n a

Polska Izba Handlu. Komentarz do zmian na polskim rynku dystrybucyjnym.

Polska Izba Handlu. Komentarz do zmian na polskim rynku dystrybucyjnym. Polska Izba Handlu Warszawa13.01.2011r. Komentarz do zmian na polskim rynku dystrybucyjnym. 04.01.2011r. to dzień,w którym ważni gracze dystrybucyjni Emperia i Eurocash podjęli bardzo ważną i odpowiedzialną

Bardziej szczegółowo

Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP

Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export

Bardziej szczegółowo

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza

Bardziej szczegółowo

MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ

MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Małgorzata Bułkowska mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Konferencja: Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja

Bardziej szczegółowo

Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy

Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy mgr Mirosława Tereszczuk Warszawa, 25 listopada 2016 r. 1 Gospodarka Ukrainy na tle gospodarki Wyszczególnienie Polski Ukraina Polska 2012 2015

Bardziej szczegółowo

Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji

Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne

Bardziej szczegółowo

Konsolidacja na rynku słodyczy i przekąsek w Polsce

Konsolidacja na rynku słodyczy i przekąsek w Polsce Konsolidacja na rynku słodyczy i przekąsek w Polsce 8 listopada 2016 1. Kondycja branży słodyczy 2. Konsolidacja branży słodyczy 3. Kierunki rozwoju branży Wartość rynku Pomimo zmienności cen podstawowych

Bardziej szczegółowo

Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej

Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej dr Iwona Szczepaniak, dr Łukasz Ambroziak Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Józefów,

Bardziej szczegółowo

Nadchodzi czas supermarketów proximity i sklepów convenience. Co z dyskontami?

Nadchodzi czas supermarketów proximity i sklepów convenience. Co z dyskontami? Nadchodzi czas supermarketów proximity i sklepów convenience. Co z dyskontami? data aktualizacji: 2016.11.10 Wzrost na rynku handlu spożywczego w Polsce wyniósł 3,4 proc. średniorocznie w latach 2010-2015.

Bardziej szczegółowo

Auchan i Biedronka wychodzą na czoło rankingu najtańszych sieci [KOSZYK CEN]

Auchan i Biedronka wychodzą na czoło rankingu najtańszych sieci [KOSZYK CEN] Auchan i Biedronka wychodzą na czoło rankingu najtańszych sieci [KOSZYK CEN] data aktualizacji: 2019.07.24 W kolejnej, czerwcowej edycji ogólnopolskiego porównania cen produktów na co dzień kupowanych

Bardziej szczegółowo

KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY. Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy

KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY. Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy Konkurencyjność produkcji wyznaczają wskaźniki: jakości, właściwości

Bardziej szczegółowo

Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy

Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy Andrzej Drozd Toruń, 30 listopada 2016 r. 1 Gospodarka Ukrainy na tle gospodarki Polski Wyszczególnienie Ukraina Polska 2012 2015 2015 Ludność

Bardziej szczegółowo

Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży

Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży .pl https://www..pl Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży Autor: Ewa Ploplis Data: 15 grudnia 2016 Rośnie produkcja drobiu w Polsce. W bieżącym roku może być wyższa o 15%, a nawet 17%. Czynnikiem pobudzającym

Bardziej szczegółowo

Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży

Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży .pl Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży Autor: Ewa Ploplis Data: 15 grudnia 2016 1 / 15 .pl Rośnie produkcja drobiu w Polsce. W bieżącym roku może być wyższa o 15%, a nawet 17%. Czynnikiem pobudzającym

Bardziej szczegółowo

Nazwa sieci Nazwa operatora Format Ocena ogólna Ocena ogólna Biedronka Jeronimo Martins Dystrybucja dyskonty 80,15 80,25

Nazwa sieci Nazwa operatora Format Ocena ogólna Ocena ogólna Biedronka Jeronimo Martins Dystrybucja dyskonty 80,15 80,25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Nazwa sieci Nazwa operatora Format Ocena Ocena Biedronka Jeronimo Martins Dystrybucja dyskonty 80,15 80,25 Tesco hipermarkety Tesco Polska hipermarkety 79,37 79,78

Bardziej szczegółowo

Rynek opakowań spożywczych w Rosji :57:24

Rynek opakowań spożywczych w Rosji :57:24 Rynek opakowań spożywczych w Rosji 2016-06-14 12:57:24 2 Wg szacunków firmy Euromonitor International rynek opakowań dla przetworzonych produktów spożywczych w Europie Wschodniej osiągnął 158,6 mld sztuk

Bardziej szczegółowo

FUNKCJONOWANIE RYNKU OGRODNICZEGO

FUNKCJONOWANIE RYNKU OGRODNICZEGO FUNKCJONOWANIE RYNKU OGRODNICZEGO Polska jest istotnym producentem owoców, warzyw i pieczarek w skali Unii Europejskiej, zaś w przypadku jabłek wręcz największym wytwórcą w Europie. Przy bogatej tradycji,

Bardziej szczegółowo

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Przychody Grupy Eurocash w podziale na segmenty sprzedaży

Przychody Grupy Eurocash w podziale na segmenty sprzedaży Przychody Grupy Eurocash w podziale na segmenty sprzedaży data aktualizacji: 2018.03.25 Przychody ze sprzedaży Grupy Eurocash wyniosły w 2017 r. 23 271,08 mln zł, co oznacza wzrost o 9,67 proc. w porównaniu

Bardziej szczegółowo

Co kupić, a co sprzedać :58:22

Co kupić, a co sprzedać :58:22 Co kupić, a co sprzedać 2015-06-11 13:58:22 2 Głównym partnerem handlowym Hiszpanii jest strefa euro. Hiszpania przede wszystkim eksportuje żywność i samochody, importuje zaś surowce energetyczne i chemię.

Bardziej szczegółowo

OWOCE I WARZYWA W HANDLU DETALICZNYM

OWOCE I WARZYWA W HANDLU DETALICZNYM OWOCE I WARZYWA W HANDLU DETALICZNYM W kilkunastu ostatnich latach polski rynek detaliczny produktów ogrodniczych wyraźnie zmienił się na lepsze. Obserwuje się poprawę jakości owoców i warzyw, ich przygotowania

Bardziej szczegółowo

Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie.

Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Potrzeby rozwojowe światowego przemysłu powodują, że globalny popyt na roboty przemysłowe odznacza się tendencją wzrostową. W związku z tym, dynamiczny

Bardziej szczegółowo

Wartość rynku FMCG w Polsce wzrosła w 2016 r. do 244,3 mld zł - analiza rynku

Wartość rynku FMCG w Polsce wzrosła w 2016 r. do 244,3 mld zł - analiza rynku Wartość rynku FMCG w Polsce wzrosła w 2016 r. do 244,3 mld zł - analiza rynku data aktualizacji: 2017.03.18 Tempo rozwoju gospodarczego, poziom dochodów gospodarstw domowych oraz pozostałe czynniki natury

Bardziej szczegółowo

Handel produktami rolnymi - dobre perspektywy

Handel produktami rolnymi - dobre perspektywy .pl https://www..pl Handel produktami rolnymi - dobre perspektywy Autor: Ewa Ploplis Data: 23 października 2017 Nadwyżka w handlu produktami rolnymi zwiększyła się w bieżącym roku. Eksport produktów rolno-spożywczych

Bardziej szczegółowo

Dino Polska przychody i zyski szybują w górę

Dino Polska przychody i zyski szybują w górę Dino Polska przychody i zyski szybują w górę data aktualizacji: 2017.05.04 Grupa Dino ogłosiła wyniki finansowe za 2016 r. Skonsolidowane przychody ze sprzedaży wzrosły o ponad 30%, zysk operacyjny o ponad

Bardziej szczegółowo

Rynek opakowań w Polsce do 2020 r. urośnie o prawie 40 proc.

Rynek opakowań w Polsce do 2020 r. urośnie o prawie 40 proc. Rynek opakowań w Polsce do 2020 r. urośnie o prawie 40 proc. data aktualizacji: 2017.02.18 Rynek producentów opakowań w Polsce jest wart 33,5 mld zł, ale już w 2020 roku osiągnie wartość 46 mld zł, przy

Bardziej szczegółowo

Analiza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52

Analiza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52 Analiza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52 2 Zamieszczamy podsumowanie analizy rynkowej wraz z aneksem statystycznym, przygotowanej dla Centrów Obsługi Eksportera i Inwestora (COIE),

Bardziej szczegółowo

EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW

EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW SKALA I CHARAKTER UMIĘDZYNARODOWIENIA NA PODSTAWIE DZIAŁALNOŚCI SPÓŁEK GIEŁDOWYCH prezentacja wyników Dlaczego zdecydowaliśmy się przeprowadzić badanie?

Bardziej szczegółowo

Zakłady Przemysłu Cukierniczego Otmuchów S.A.

Zakłady Przemysłu Cukierniczego Otmuchów S.A. Zakłady Przemysłu Cukierniczego Otmuchów S.A. Prezentacja IPO DAY Warszawa, maj 2010 PLAN PREZENTACJI Działalność i strategia Otoczenie rynkowe Wyniki finansowe Podsumowanie Załączniki 2 Działalność i

Bardziej szczegółowo

Jakie będą ceny ryb i ich przetworów w 2018 r.?

Jakie będą ceny ryb i ich przetworów w 2018 r.? .pl Jakie będą ceny ryb i ich przetworów w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 18 czerwca 2018 Ceny ryb i produktów rybnych pozostają na stabilnym poziomie od początku 2018 r. Ich wzrost jest dużo mniejszy

Bardziej szczegółowo

Konkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego

Konkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego Konkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego mgr Mirosława Tereszczuk 15 marca 2018 r. 1 Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego Przyjęta w badaniach IERiGŻ-PIB definicja konkurencyjności polskich

Bardziej szczegółowo

AKTUALNA SYTUACJA AKWAKULTURY, WYSTĘPUJĄCE TRENDY ORAZ WNIOSKI NA PRZYSZŁOŚĆ

AKTUALNA SYTUACJA AKWAKULTURY, WYSTĘPUJĄCE TRENDY ORAZ WNIOSKI NA PRZYSZŁOŚĆ AKTUALNA SYTUACJA AKWAKULTURY, WYSTĘPUJĄCE TRENDY ORAZ WNIOSKI NA PRZYSZŁOŚĆ Andrzej Lirski Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza w Olsztynie MAŁOPOLSKA REGIONALNA KONFERENCJA RYBACKA

Bardziej szczegółowo

Rynek drobiu w 2013 roku cz. II

Rynek drobiu w 2013 roku cz. II Rynek drobiu w 2013 roku cz. II Handel zagraniczny W 2013 roku eksport drobiu rósł wolniej niż w roku poprzednim, lecz nadal stanowił ponad jedną trzecią krajowej produkcji mięsa drobiowego i był głównym

Bardziej szczegółowo

Targi Chłodniczych Łańcuchów Dostaw i Logistyki w Temperaturze Kontrolowanej kwietnia 2018 Poniedziałek, 09 Kwiecień :31

Targi Chłodniczych Łańcuchów Dostaw i Logistyki w Temperaturze Kontrolowanej kwietnia 2018 Poniedziałek, 09 Kwiecień :31 Już we wtorek rusza jedyne w Polsce wydarzenie będące platformą biznesową łączącą profesjonalistów, którzy zlecają lub zarządzają chłodniczymi łańcuchami dostaw oraz przedsiębiorstw produkujących na potrzeby

Bardziej szczegółowo

Pozycja Polski jako eksportera produktów rolno-spożywczych na rynku Unii Europejskiej

Pozycja Polski jako eksportera produktów rolno-spożywczych na rynku Unii Europejskiej Pozycja Polski jako eksportera produktów rolno-spożywczych na rynku Unii Europejskiej Mgr Małgorzata Bułkowska Dr Janusz Rowiński Zakład Ekonomiki Przemysłu SpoŜywczego Warszawa, 18 czerwca 2010 1 Plan

Bardziej szczegółowo

Żywność polską specjalnością 2015-06-03 11:01:23

Żywność polską specjalnością 2015-06-03 11:01:23 Żywność polską specjalnością 2015-06-03 11:01:23 2 W 2015 roku Polska może wyeksportować żywność o wartości nawet 25 mld euro - mówił w maju 2015 minister rolnictwa Marek Sawicki. W 2014 r. eksport produktów

Bardziej szczegółowo

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się

Bardziej szczegółowo

Biedronka poszerza markę własną Dada o żywność dla dzieci

Biedronka poszerza markę własną Dada o żywność dla dzieci Biedronka poszerza markę własną Dada o żywność dla dzieci data aktualizacji: 2017.03.28 Oferowana w sklepach sieci Biedronka marka własna Dada jest jedną z najpopularniejszych w kategorii produktów dla

Bardziej szczegółowo

TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ

TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA Mgr Andrzej Kalicki Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych FAMMU

Bardziej szczegółowo

RYNEK DROBIU W 2012 ROKU CZ. II

RYNEK DROBIU W 2012 ROKU CZ. II RYNEK DROBIU W 2012 ROKU CZ. II Tabela. 6. Handel zagraniczny drobiem (w tys. ton wagi produktu) Wykres 6. Średnie miesięczne ceny sprzedaży mięsa z kurczaka (tuszka kurczaka 65%, w euro za 100 kg) Handel

Bardziej szczegółowo

Produkt lokalny i tradycyjny szansą na rozwój przedsiębiorczości Autor: Tomasz Solis r.

Produkt lokalny i tradycyjny szansą na rozwój przedsiębiorczości Autor: Tomasz Solis r. Materiał opracowany przez Lokalną Grupę Działania Ziemi Kraśnickiej. Instytucja Zarządzająca PROW 2014-2020 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:

Bardziej szczegółowo

Systemy zapewnienia i zarządzania bezpieczeństwem i jakością żywności oraz stopień ich wdrożenia w przemyśle spożywczym

Systemy zapewnienia i zarządzania bezpieczeństwem i jakością żywności oraz stopień ich wdrożenia w przemyśle spożywczym Systemy zapewnienia i zarządzania bezpieczeństwem i jakością żywności oraz stopień ich wdrożenia w przemyśle spożywczym prof. dr hab. Tadeusz Sikora Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Katedra Zarządzania

Bardziej szczegółowo

Kazimierz Kustra: Tomasz Kustra: Joanna Szymczak:

Kazimierz Kustra: Tomasz Kustra: Joanna Szymczak: Władze Spółki Kazimierz Kustra: Prezes Zarządu SEKO SA Dyrektor Zakładu Założyciel SEKO Tomasz Kustra: Wiceprezes Zarządu SEKO SA Dyrektor Finansowy Joanna Szymczak: Wiceprezes Zarządu SEKO SA Dyrektor

Bardziej szczegółowo

Franczyza z Carrefour. ( nabierze kolorów! Niech Twój biznes

Franczyza z Carrefour. ( nabierze kolorów! Niech Twój biznes Franczyza z ( nabierze kolorów! Niech Twój biznes Franczyza z Szanowni Państwo! Właściciele sklepów spożywczych coraz chętniej korzystają z możliwości działania pod znaną marką. Obecnie na terenie kraju

Bardziej szczegółowo

Branża cukrownicza w Polsce podsumowanie 10 lat w Unii Europejskiej

Branża cukrownicza w Polsce podsumowanie 10 lat w Unii Europejskiej Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce Konferencja pokampanijna Stowarzyszenia Techników Cukrowników, Warszawa, 27 lutego 215 r. Plan prezentacji Branża cukrownicza w Polsce podsumowanie 1 lat

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w I kwartale 2014 r.

Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w I kwartale 2014 r. Biuro Analiz i Programowania Warszawa, 15 maja 2014 r. Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w I kwartale 2014 r. Od akcesji Polski do UE obroty towarami rolno-spożywczymi sukcesywnie rosną. Trend

Bardziej szczegółowo

Prognoza wyników finansowych Grupy Kapitałowej Organic Farma Zdrowia S.A. na lata 2016-2021.

Prognoza wyników finansowych Grupy Kapitałowej Organic Farma Zdrowia S.A. na lata 2016-2021. Prognoza wyników finansowych Grupy Kapitałowej Organic Farma Zdrowia S.A. na lata 2016-2021. Zarząd spółki Organic Farma Zdrowia S.A. ("Emitent") przekazuje do publicznej wiadomości prognozę finansową

Bardziej szczegółowo

BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE

BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE INSTYTUT INFORMACJI RYNKOWEJ DPCONSULTING WWW.IIR-DPC.PL BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE Dla POLSKIEJ IZBY KONSTRUKCJI STALOWYCH lipiec - sierpień 2015 METODOLOGIA Badanie przeprowadzono techniką

Bardziej szczegółowo

Jakie będą ceny mleka w 2018 r.?

Jakie będą ceny mleka w 2018 r.? https://www. Jakie będą ceny mleka w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 7 czerwca 2018 Czy pogorszenie koniunktury na światowym i krajowym rynku mleka znacząco wpłynie na ceny mleka w Polsce w 2018 r.?

Bardziej szczegółowo

Rynek pstrągów w świetle badań rynkowych. Tomasz Kulikowski Magazyn Przemysłu Rybnego

Rynek pstrągów w świetle badań rynkowych. Tomasz Kulikowski Magazyn Przemysłu Rybnego Rynek pstrągów w świetle badań rynkowych Tomasz Kulikowski Magazyn Przemysłu Rybnego Elementy rynku (także pstrąga) I. Produkt Rozwój produktów z pstrąga dobry temat na obszerną prezentację Cały na lodzie

Bardziej szczegółowo

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Dr inż. Piotr SZAJNER IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Warszawa, 11 kwiecień 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania

Bardziej szczegółowo

EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW

EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW SKALA I CHARAKTER UMIĘDZYNARODOWIENIA NA PODSTAWIE DZIAŁALNOŚCI SPÓŁEK GIEŁDOWYCH prezentacja wyników Dlaczego zdecydowaliśmy się przeprowadzić badanie?

Bardziej szczegółowo

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego dr Piotr Szajner IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;

Bardziej szczegółowo

ANALIZA RYNKU ZDROWEJ ŻYWNOŚCI W POLSCE. Próbka raportu

ANALIZA RYNKU ZDROWEJ ŻYWNOŚCI W POLSCE. Próbka raportu ANALIZA RYNKU ZDROWEJ ŻYWNOŚCI W POLSCE Próbka raportu Spis treści 1. Zawartośd raportu... 3 2. Przedstawienie YPI... 4 3. Analiza popytu na żywnośd ekologiczną (fragment)... 5 4. Trendy i perspektywy

Bardziej szczegółowo

UBOJNIA DROBIU Inwestycja WIPASZ SA w Międzyrzecu Podlaskim

UBOJNIA DROBIU Inwestycja WIPASZ SA w Międzyrzecu Podlaskim UBOJNIA DROBIU Inwestycja WIPASZ SA w Międzyrzecu Podlaskim WIPASZ SA PODSTAWOWE INFORMACJE WIPASZ SA funkcjonuje na rynku od 20 lat i jest w 100% polskim przedsiębiorstwem. Spółka jest największym polskim

Bardziej szczegółowo

Ceny cytryn i przetworów cytrusowych mają być niższe

Ceny cytryn i przetworów cytrusowych mają być niższe https://www. Ceny cytryn i przetworów cytrusowych mają być niższe Autor: Ewa Ploplis Data: 18 maja 2017 Ceny cytryn, a także ceny cytrusów i ceny przetworów cytrusowych powinny być niższe w Polsce w bieżącym

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013. Wrocław, 9 kwietnia 2014

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013. Wrocław, 9 kwietnia 2014 Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Wrocław, 9 kwietnia 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania

Bardziej szczegółowo

Perspektywy polskiego przetwórstwa rybnego. Piotr J. Bykowski Akademia Morska w Gdyni WPiT Polskie Stowarzyszenie Przetwórców Ryb

Perspektywy polskiego przetwórstwa rybnego. Piotr J. Bykowski Akademia Morska w Gdyni WPiT Polskie Stowarzyszenie Przetwórców Ryb Perspektywy polskiego przetwórstwa rybnego Piotr J. Bykowski Akademia Morska w Gdyni WPiT Polskie Stowarzyszenie Przetwórców Ryb Trochę historii Pierwszy, oficjalnie zarejestrowany zakład to założona przez

Bardziej szczegółowo

Leszek Droździel, Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Finansowanie inwestycji w przemyśle rolno spożywczym

Leszek Droździel, Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Finansowanie inwestycji w przemyśle rolno spożywczym Leszek Droździel, Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Finansowanie inwestycji w przemyśle rolno spożywczym Przemysł spożywczy jest jednym z ważniejszych działów gospodarki. Jego udział

Bardziej szczegółowo

Nazwa sieci Nazwa operatora Format. Jeronimo Martins Polska. Tesco Polska hipermarkety 79,68 78,99. Auchan Grupa Auchan hipermarkety 75,00 76,45

Nazwa sieci Nazwa operatora Format. Jeronimo Martins Polska. Tesco Polska hipermarkety 79,68 78,99. Auchan Grupa Auchan hipermarkety 75,00 76,45 Pozycja (poprzed nia pozycja) 1 (1) Nazwa sieci Nazwa operatora Format Biedronka Jeronimo Martins Polska dyskonty 80,43 79,41 2 (2) Tesco hipermarkety Tesco Polska hipermarkety 79,68 78,99 3 (4) 4 (3)

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r.

Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r. BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA Warszawa, 14-9-6 Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 9 13 i w okresie I VII 14 r. Stany Zjednoczone utrzymują pozycję największej i najbardziej

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców

Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców Sopot, 13 marca 2015 Piąty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i małych firm innowacje tematem specjalnym 6 910 wywiadów

Bardziej szczegółowo

Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych

Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych Dr Krzysztof Jończyk Kongres Innowacji Polskich, Kraków, 10.03.2015 1 r. Rolnictwo ekologiczne Rozp. Rady (WE) 834/2007

Bardziej szczegółowo

Niższe ceny pieczarek w skupie i detalu

Niższe ceny pieczarek w skupie i detalu .pl Niższe ceny pieczarek w skupie i detalu Autor: Ewa Ploplis Data: 4 maja 2018 Polscy producenci są światowymi liderami w eksporcie świeżych pieczarek. Jednak od początku 2018 r. zmniejszają się ceny

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich

Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich Iwona Szczepaniak Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich Konferencja nt. Rozwój obszarów wiejskich stan obecny i perspektywy IUNG-PIB, UP w Lublinie, Lublin,

Bardziej szczegółowo

Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09

Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09 Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09 2 Greckie towary sprzedawane są głównie do krajów UE - Włoch, Niemiec, Bułgarii i na Cypr. Polska jako partner handlowy zajmuje 27. miejsce. W 2013 roku 46,4

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA. dotycząca kontroli jakości i prawidłowości oznakowania ryb i przetworów rybnych - oferowanych pod marką własną sieci handlowych

INFORMACJA. dotycząca kontroli jakości i prawidłowości oznakowania ryb i przetworów rybnych - oferowanych pod marką własną sieci handlowych Łódź, dnia 08.12.2011 r. INFORMACJA dotycząca kontroli jakości i prawidłowości oznakowania ryb i przetworów rybnych - oferowanych pod marką własną sieci handlowych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców. Szczecin, 16 kwietnia 2015

Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców. Szczecin, 16 kwietnia 2015 Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców Szczecin, 16 kwietnia 2015 Piąty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i małych firm innowacje tematem specjalnym 6 910

Bardziej szczegółowo

2016 CONSULTING DLA MŚP. Badanie zapotrzebowania na usługi doradcze

2016 CONSULTING DLA MŚP. Badanie zapotrzebowania na usługi doradcze 2016 CONSULTING DLA MŚP Badanie zapotrzebowania na usługi doradcze 1 O raporcie Wraz ze wzrostem świadomości polskich przedsiębiorców rośnie zapotrzebowanie na różnego rodzaju usługi doradcze. Jednakże

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku Szczecin, 18 marca 2014

Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku Szczecin, 18 marca 2014 Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Szczecin, 18 marca 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania

Bardziej szczegółowo

PMR. Stabilizacja koniunktury w branży budowlanej FREE ARTICLE. www.rynekbudowlany.com

PMR. Stabilizacja koniunktury w branży budowlanej FREE ARTICLE. www.rynekbudowlany.com FREE ARTICLE Stabilizacja koniunktury w branży budowlanej Źródło: Raport Sektor budowlany w Polsce I połowa 2010 Prognozy na lata 2010-2012 Bartłomiej Sosna Kwiecień 2010 PMR P U B L I C A T I O N S Bartłomiej

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r.

Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r. mld EUR Biuro Analiz i Programowania Warszawa, 28 grudnia 2015 r. Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r. Od akcesji Polski do Unii Europejskiej obroty towarami rolno-spożywczymi

Bardziej szczegółowo

Działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie zrównoważonej produkcji sektora rolno-spożywczego

Działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie zrównoważonej produkcji sektora rolno-spożywczego Działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie zrównoważonej produkcji sektora rolno-spożywczego Marian Borek Z-ca Dyrektora Departament Rynków Rolnych Branża drobiarska w liczbach www.minrol.gov.pl

Bardziej szczegółowo

Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu

Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu .pl https://www..pl Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu Autor: Elżbieta Sulima Data: 27 września 2016 Produkcja drobiu w Unii Europejskiej stale rośnie, konsumenci wciąż bowiem chętnie spożywają

Bardziej szczegółowo

Rynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru?

Rynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru? .pl https://www..pl Rynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru? Autor: Ewa Ploplis Data: 31 stycznia 2017 Produkcja cukru w Polsce w sezonie 2016/2017 może przekroczyć 2 mln t. W bieżącym

Bardziej szczegółowo

Informacja z kontroli jakości i prawidłowości oznakowania mrożonych produktów rybołówstwa za I kwartał 2013 r.

Informacja z kontroli jakości i prawidłowości oznakowania mrożonych produktów rybołówstwa za I kwartał 2013 r. Informacja z kontroli jakości i prawidłowości oznakowania mrożonych produktów rybołówstwa za I kwartał 2013 r. Kontrolą powyższych zagadnień objęto łącznie 12 placówek, w tym: - 6 placówek sieci handlowych,

Bardziej szczegółowo

Bilans ćwierćwiecza doświadczenia i przemiany branży browarniczej w Polsce. dr Piotr Szajner

Bilans ćwierćwiecza doświadczenia i przemiany branży browarniczej w Polsce. dr Piotr Szajner Bilans ćwierćwiecza doświadczenia i przemiany branży browarniczej w Polsce dr Piotr Szajner Plan prezentacji Przemiany strukturalne w sektorze piwowarskim Tendencje w produkcji piwa Tendencje w konsumpcji

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE STRONY. Sektor. budowlany. w Polsce 2016 Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata

PRZYKŁADOWE STRONY. Sektor. budowlany. w Polsce 2016 Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata PRZYKŁADOWE STRONY Sektor budowlany w Polsce 2016 Analiza regionalna Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2016-2021 RYNEK BUDOWLANY OGÓŁEM Produkcja budowlano-montażowa Największy udział w produkcji

Bardziej szczegółowo

Branża leasingowa napędza rozwój MŚP. W ubiegłym roku sfinansowała 58,1 mld zł inwestycji

Branża leasingowa napędza rozwój MŚP. W ubiegłym roku sfinansowała 58,1 mld zł inwestycji Branża leasingowa napędza rozwój MŚP. W ubiegłym roku sfinansowała 58,1 mld zł inwestycji data aktualizacji: 2017.02.01 58,1 mld zł wyniosła łączna wartość aktywów sfinansowanych przez firmy leasingowe

Bardziej szczegółowo

Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29

Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 2 Eksport jest siłą napędową niemieckiej gospodarki. Niemcy są także znaczącym importerem surowców, głównie energetycznych, ale i wysoko przetworzonych wyrobów

Bardziej szczegółowo

Irlandzki eksport towarów spożywczych w 2014 r. osiągnął 10,5 mld EUR 2015-01-19 13:21:19

Irlandzki eksport towarów spożywczych w 2014 r. osiągnął 10,5 mld EUR 2015-01-19 13:21:19 Irlandzki eksport towarów spożywczych w 2014 r. osiągnął 10,5 mld EUR 2015-01-19 13:21:19 2 Według wstępnych danych agencji Bord Bia irlandzki eksport żywności i napojów w 2014 r. osiągnął wartość 10,5

Bardziej szczegółowo

Duży eksport cukru będzie konieczny. A jak ceny zbytu?

Duży eksport cukru będzie konieczny. A jak ceny zbytu? .pl https://www..pl Duży eksport cukru będzie konieczny. A jak ceny zbytu? Autor: Ewa Ploplis Data: 6 czerwca 2017 Zbiory buraków cukrowych w kraju będą w 2017 r. na wyższym poziomie niż przed rokiem.

Bardziej szczegółowo

Grupa Makarony Polskie Wyniki finansowe za rok Warszawa, 20 marca 2012 r.

Grupa Makarony Polskie Wyniki finansowe za rok Warszawa, 20 marca 2012 r. Grupa Makarony Polskie Wyniki finansowe za rok 2011 Warszawa, 20 marca 2012 r. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA W 2011 R. Wysokie tempo rozwoju Zakup Tenczynek Utrzymanie wysokiego tempa rozwoju organicznego(210,7

Bardziej szczegółowo

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /273

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /273 Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 14.09.2016/273 2016 1.1. Sektor przemysłowy 2015 najważniejsze fakty Jak wynika z danych GUS, produkcja sprzedana w przemyśle w porównaniu do 2014 roku była

Bardziej szczegółowo

Polskikoszyk.pl jak to się zaczęło?

Polskikoszyk.pl jak to się zaczęło? Polskikoszyk.pl jak to się zaczęło? XII. 2014 r. zderzenie pomysłów i doświadczeń III.2015 r. Stworzenie głównej koncepcji sklepu polskikoszyk.pl opartej na IV.2016 r. START SERWISU Piotra Kondraciuka

Bardziej szczegółowo

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Dr inż. Piotr SZAJNER IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem

Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,

Bardziej szczegółowo

Jak konkurować na rynkach zagranicznych Konkurs Emerging Market Champions

Jak konkurować na rynkach zagranicznych Konkurs Emerging Market Champions Jak konkurować na rynkach zagranicznych Konkurs Emerging Market Champions Cytowanie bez ograniczeń pod warunkiem podania źródła: Jak konkurować na rynkach zagranicznych, badanie Fundacji Kronenberga przy

Bardziej szczegółowo

Firmy rodzinne chcą zwiększać zyski i zatrudniać nowych pracowników [RAPORT]

Firmy rodzinne chcą zwiększać zyski i zatrudniać nowych pracowników [RAPORT] Firmy rodzinne chcą zwiększać zyski i zatrudniać nowych pracowników [RAPORT] data aktualizacji: 2019.01.09 Wzrost zysków i przyciąganie nowych pracowników SĄ priorytetami polskich firm rodzinnych. To wyniki

Bardziej szczegółowo

Ceny przetworów mlecznych - czy wzrosną w 2018 r.?

Ceny przetworów mlecznych - czy wzrosną w 2018 r.? .pl https://www..pl Ceny przetworów mlecznych - czy wzrosną w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 1 marca 2018 Czy dynamiczny wzrost ceny mleka wpłynie na ceny przetworów mlecznych? To pytanie zadają sobie

Bardziej szczegółowo

dr hab. prof. IERiGŻ-PIB Piotr Chechelski Warszawa, r.

dr hab. prof. IERiGŻ-PIB Piotr Chechelski Warszawa, r. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy dr hab. prof. IERiGŻ-PIB Piotr Chechelski Warszawa, 01.07.2016 r. L.p. Nazwa Kraj pochodzenia Przychód ze sprzedaży w

Bardziej szczegółowo

Kim jest właściciel sklepu spożywczego w Polsce i czego oczekuje?

Kim jest właściciel sklepu spożywczego w Polsce i czego oczekuje? Kim jest właściciel sklepu spożywczego w Polsce i czego oczekuje? data aktualizacji: 2017.09.25 Statystycznie to mężczyzna, w wieku 41-50 lat, z wykształceniem średnim lub wyższym. Jest aktywny zawodowo

Bardziej szczegółowo

Handel detaliczny w Polsce w latach trendy i prognozy

Handel detaliczny w Polsce w latach trendy i prognozy Handel detaliczny w Polsce w latach 2017-2021 trendy i prognozy data aktualizacji: 2017.08.30 Najnowszy raport Planet Retail, poświęcony trendom i prognozom rozwoju handlu detalicznego w Europie Środkowo-Wschodniej,

Bardziej szczegółowo

Prezentacja inwestorska

Prezentacja inwestorska Prezentacja inwestorska Profil biznesu kooperacja w zakresie produkcji elementów wykonanych z blach + PRODUKCJA SYSTEMÓW ODPROWADZANIA SPALIN WYKONANYCH ZE STALI NIERDZEWNYCH + handel akcesoriami i elementami

Bardziej szczegółowo

W porównaniu z poprzednimi w obecnej edycji Phare zmienił się zakres przedmiotowy inwestycji. Firmy produkcyjne i usługowe

W porównaniu z poprzednimi w obecnej edycji Phare zmienił się zakres przedmiotowy inwestycji. Firmy produkcyjne i usługowe Pierwsze wnioski o dotacje z Phare 2002 Znane są terminy składania wniosków przez firmy z sektora MŚP o dofinansowanie działań w ramach programów Phare 2002. Już w lipcu 2004 r. małe i średnie przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

ROK 2010 W AGENCJACH ZATRUDNIENIA

ROK 2010 W AGENCJACH ZATRUDNIENIA ROK 2010 W AGENCJACH ZATRUDNIENIA I. OBROTY AGENCJI ZRZESZONYCH W POLSKIM FORUM HR Polskie Forum HR zrzesza 19 agencji zatrudnienia, reprezentując tym samym 40 % rynku pracy tymczasowej. Obroty całkowite

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE STRONY. Sektor. budowlany. w Polsce, I połowa Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata

PRZYKŁADOWE STRONY. Sektor. budowlany. w Polsce, I połowa Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata PRZYKŁADOWE STRONY Sektor budowlany w Polsce, I połowa 2016 Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2016-2021 OGÓLNA SYTUACJA NA POLSKIM RYNKU BUDOWLANYM Wielkość rynku budowlanego Po jednocyfrowych spadkach

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny Polska-Japonia :48:49

Handel zagraniczny Polska-Japonia :48:49 Handel zagraniczny Polska-Japonia 2013-09-02 07:48:49 2 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik

Bardziej szczegółowo

Wymagania przy sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego

Wymagania przy sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego Wymagania przy sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego Agnieszka Domańska Mełgieś Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna Lublinie Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów

Bardziej szczegółowo