ISSN Kraków, nr 80, marzec kwiecień 2008

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ISSN 1640-5307 Kraków, nr 80, marzec kwiecień 2008"

Transkrypt

1 ISSN Kraków, nr 80, marzec kwiecień 2008

2 2 Zdrowych, spokojnych i pełnych radości Świąt Wielkiej Nocy życzy Małopolska Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych oraz Zespół Redakcyjny Ad Vocem

3 w numerze Wydaje: Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych Adres redakcji: Biuro Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Kraków ul. Szlak 61 tel./fax biuro@moipip.org.pl Biuro czynne: od poniedziałku do piątku w godz Sprawy związane z PRAWEM WYKONYWANIA ZAWODU załatwiane są w poniedziałek w godz oraz od wtorku do piątku w godz Porad prawnych dla członków samorządu z zakresu PRAWA PRACY PRAWA MEDYCZNEGO udziela radca prawny Zbigniew Cybulski we wtorki w godz , w środy w godz Telefon: Porad prawnych dla członków samorządu z zakresu: PRAWA CYWILNEGO PRAWA RODZINNEGO PRAWA KARNEGO PRAWA PRACY udziela adwokat Monika Cała w poniedziałki w godz Telefon: Posiedzenia Komisji Socjalnej odbywają się w pierwszą środę miesiąca Kasa czynna codziennie od aktualności XXIV Zjazd Małopolskiej Okręgowej 4 Izby Pielęgniarek i Położnych Opłatek na ul. Franciszkańskiej 3 7 prawnie Ministerstwo odpowiada 8 List z Krajowej Rady Szkolnictwa Medycznego 8 wspomnienia Bo miłość trzeba udowodnić 9 rozmaitości Promocja książki Dobroć mieszka w sercu 10 Podziękowanie Hanny Paszko 10 Duchowość osób opiekujących się chorymi 11 z zespołem otępiennym, w opiece długoterminowej Nurse znaczy pielęgniarka 12 Odznaczenie dla pielęgniarki 13 Małopolanin zawodowo Raport o stanie pielęgniarstwa 15 Informacje Komisji Kształcenia 17 Wokół etyki: Moralne problemy współdziałania 19 na wesoło Żarty i anegdoty 20 ogłoszenia Konferencja: Pacjent, pielęgniarka 21 partnerzy w działaniu? Pożegnania 26 nr 80, marzec kwiecień

4 aktualności Delegaci XXIV Okręgowego Zjazdu MOIPiP XXIV Okręgowy Zjazd Delegatów Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych 4 Danuta Adamek W dniu roku w Nowohuckim Centrum Kultury obradował pierwszy budżetowy Zjazd Delegatów MOIPiP V Kadencji Samorządu. W Zjeździe uczestniczyło 253 delegatów. Zjazd otworzył Przewodniczący MOR- PiP Tadeusz Wadas. Przewodniczący serdecznie przywitał zaproszonych gości i delegatów na Zjazd Okręgowy. W dalszej części wystąpienia odniósł się do obecnej sytuacji pielęgniarek i położnych w świetle przemian restrulturyzacyjnych, które czekają placówki służby zdrowia. Pamiętajmy o tym, że pielęgniarka i położna, tak jak jest to na całym świecie, winna pracować na umowie o pracę jako podstawowej formie zatrudnienia. Inne formy mogą istnieć jako dodatkowe źródło zarobku. Delegaci wybrali Prezydium Zjazdu w składzie: przewodnicząca Danuta Adamek wiceprzewodnicząca Ewa Doeringer sekretarz Barbara Wyka Komisję Uchwał i Wniosków: przewodnicząca Jolanta Łysak członkowie Józefa Zapała, Halina Serafin, Bożena Woźniak-Pachota, Małgorzata Dzioboń Komisję mandatową: przewodnicząca Ewa Kostrz członkowie Beata Marzec, Janina Łęgosz, Mariola Biernat, Ewa Zielińska Zjazd protokołowali: Anna Polonek, Józef Bolesław Luberda Głosy liczyli asesorzy: Ryszard Ślęzak, Marek Kucab, Roman Orzechowski, Adam Pilszak, Aleksander Starszewski Przeważającą ilością głosów Zjazd przyjął sprawozdania z pracy Rady Okręgowej, Okręgowego Rzecznika, Okręgowego Sądu i Okręgowej Komisji Rewizyjnej za rok Delegaci zatwierdzili plan pracy Rady Okręgowej i budżet na rok Delegaci podjęli ważne dla środowiska stanowiska, apele i wnioski Stanowisko nr 1 Skierowane do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Ministra Zdrowia, Organów Założycielskich, Dyrektorów Szpitali, w sprawie: podwyższenia uposażenia dla pielęgniarek i położnych

5 aktualności Stanowisko nr 2 Skierowane do Ministra Zdrowia, Rządu RP, Parlamentarzystów RP, w sprawie: aktualnej sytuacji w ochronie zdrowia w Polsce Apel nr 1 Skierowany do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Ministra Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, w sprawie: równego traktowania pielęgniarek i położnych bez względu na miejsce zatrudnienia Apel nr 2 Skierowany do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Ministra Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Organów założycielskich, dyrektorów zakładów opieki zdrowotnej, w sprawie: równego traktowania pracowników medycznych w zakresie płacy Apel nr 3 Skierowany do organizacji związkowych, w sprawie: współdziałania wszystkich organizacji związkowych zrzeszających pielęgniarki i położne Apel nr 4 Skierowany do organizacji związkowych, w sprawie: wspólnej reprezentacji środowisk medycznych Apel nr 5 Skierowany do Ministra Zdrowia, w sprawie: pozostawienia żłobków w resorcie zdrowia Wniosek nr 1 Skierowany do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Ministra Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, w sprawie: stażu po przerwie w wykonywaniu zawodu pielęgniarki i położnej Wniosek nr 2 Skierowany do Ministra Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, w sprawie: uznania kwalifikacji położnych, które ukończyły specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego i w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego do zawierania kontraktów z NFZ na świadczenia położnej rodzinnej. Wniosek nr 3 Skierowany do Rady Okręgowej MOIPiP, w sprawie: zorganizowania szkoleń z zakresu prawa pracy i odpowiedzialności zawodowej Wniosek nr 4 Skierowany do Parlamentu RP, Ministra Zdro- nr 80, marzec kwiecień 2008 Prezydium Zjazdu: Barbara Wyka, Danuta Adamek, Ewa Doeringer, Anna Polonek, Józef Luberda Przewodniczący MORPiP Tadeusz Wadas 5

6 aktualności Delegaci XXIV Okręgowego Zjazdu MOIPiP Wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Maria Kaleta 6 wia, Ministra Pracy i Polityki Społecznej, w sprawie: zapisania w ustawie minimalnego wynagrodzenia dla pielęgniarek i położnych w wysokości 150% średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw corocznie waloryzowanego o stopień inflacji Wniosek nr 5 Skierowany do Ministra Zdrowia, Dyrekcji Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im L. Rydygiera w Krakowie, Wojewody Małopolskiego, Marszałka Województwa Małopolskiego, Narodowego Funduszu Zdrowia, Krajowej i Wojewódzkiej Inspekcji Pracy, Najwyższej Izby Kontroli, w sprawie: zaprzestania zmniejszania minimalnych norm zatrudnenia pielęgniarek i położnych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im L. Rydygiera w Krakowie Wniosek nr 6 Skierowany do Ministerstwa Zdrowia, Naczelnej rady Pielęgniarek i Położnych, Narodowego Funduszu Zdrowia, w sprawie: ustalenia minimalnych, bezpiecznych norm zatrudnienia dla pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej, z wyłączeniem podstawowej opieki zdrowotnej.

7 Tadeusz Wadas aktualności Opłatek na ul. Franciszkańskiej 3 W dniu w Pałacu Arcybiskupów Krakowskich odbyło się tradycyjne spotkanie opłatkowe pielęgniarek i położnych z Małopolski. Spotkanie poprzedzone było Mszą Świętą pod przewodnictwem Księdza Biskupa Jana Szkodonia. Jak zawsze był z nami ks. dr Kazmierz Kubik duszpasterz pielęgniarek i położnych Archidiecezji Krakowskiej. Whomilii ks. biskup odniósł się do czytania z listu do Kolosan 3,12 17 jako wybrańcy Boży święci i umiłowani obleczcie się w serdeczne miłosierdzie, dobroć, pokorę, cichość, cierpliwość, znosząc jedni drugich i wybaczając sobie nawzajem. Po Mszy Świętej czekał na nas jak zawsze uśmiechnięty Ksiądz kardynał Stanisław Dziwisz, który przywitał wszystkie pielęgniarki i położne w swoim domu i złożył najlepsze życzenia noworoczne. Życzenia dla księdza Kardynała w imieniu pielęgniarek i polożnych złożyła Krysytna Pęchalska, Prezes Katolickiego Stowarzyszenia Pielęgniarek i Położnych Polskich: Eminencjo, Księże Kardynale Święta Bożego Narodzenia uświadamiają nam dar Bożego człowieczeństwa, dar Jego obecności pośród nas, dar czasu, jaki nam poświęcił dzięki człowieczeństwu. To są Święta, które mówią nam, że Bóg jest dla nas, a my świętując uczymy się być dla Niego. Uczymy się tego poprzez dar wzajemnej obecności w rodzinie, ale również to spotkanie opłatkowe temu służy; uczymy się tutaj być dla siebie. Dołączyły do nas również koleżanki z Warszawy z Naczelnej Rady, i to jest dodatkowy powód naszej radości. Jesteśmy tu na płaszczyźnie zawodowej, ale w atmosferze świętowania, kiedy On, Bóg, Jego dar obecności dla nas, jest impulsem pierwszym i podstawowym tego spotkania. Dlatego ta możliwość przełamania się opłatkiem w tym gronie i w tym miejscu, tak wiele dla nas znaczy. To jest również owoc błogosławionego spotkania Sługi Bożego Jana Pawła II i Służebnicy Bożej Hanny Chrzanowskiej. Owoc ich współpracy, wielkich serc i szerokich horyzontów, a także troski o formację etyczną środowiska pielęgniarek i położnych. Twoja obecność, Eminencjo, jest dla nas tego wszystkiego przypomnieniem i ożywieniem. nr 80, marzec kwiecień 2008 Spotkanie opłatkowe Jesteśmy wdzięczni za zaproszenie, które jest kontynuacją i dalszym ciągiem historii, zapoczątkowanej przez te dwie świątobliwe i bliskie nam Postacie. A we wdzięcznym sercu, rodzą się życzenia, jako pragnienie odwzajemnienia doświadczanego dobra. Życzymy więc Eminencjo, aby Pan Jezus obdarzał Cię siłą i zdrowiem, potrzebnym do sprostania licznym obowiązkom. Aby napełniał swoim Duchem Miłości dla dobra całego krakowskiego Kościoła. Niech Cię Bóg błogosławi. Obecne z nami były Panie: Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Elżbieta Buczkowska oraz Pani Wiceprezes Elżbieta Garwacka-Czachor i dyrektor biura Naczelnej Rady Lucyna Jakubowska. Dalszą część uroczystości uświetnił występ dziecięcego chóru Primavera z Poskwitowa, którego opiekunem jest Ryszard Plutecki. Chór, jak co roku zachwycił wszystkich uczestników spotkania swoim żywiołowym i radosnym śpiewem. Przyszedł także czas na wzajemne życzenia, którym towarzyszyły wspomnienia, wzruszenia i wspólne kolędowanie. Nadzieja oraz siła do pracy i działania w nowym 2008 roku towarzyszyła każdemu, kto opuszczał spotkanie opłatkowe-tak ważne i potrzebne szczególnie środowisku pielęgniarskiemu. Cieszymy się, że w Krakowie w naszej małej ojczyźnie jest miejsce, gdzie co roku każdy z nas w modlitwie może powierzyć Panu Bogu troski i radości. Wielkie Bóg zapłać Eminencjo Księże Kardynale za to, że możemy się spotykać co roku na ul. Franciszkańskiej 3. Szczęść Boże. Życzenia noworoczne Dziecięcy chór Primavera z Poskwitowa 7

8 prawnie MINISTER PRACY Warszawa, 17 grudnia 2007 r. I POLITYKI SPOŁECZNEJ JOLANTA FEDAK DUS CG/07 Pan Stanisław Łukasik Sekretarz Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych Szanowny Panie Sekretarzu Wnawiązaniu do pisma z dnia 21 listopada 2007 r. (znak: MOI/800/07) oraz dołączonego do niego Wniosku nr 6, podjętego na XXIII Zjeździe Sprawozdawczo-Wyborczym Okręgowego Zjazdu Delegatów Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w dniu września 2007 r., w sprawie uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury po 30 latach pracy w zawodzie pielęgniarki i położnej, pragnę uprzejmie poinformować co następuje. W dniu 7 września 2007 r. została uchwalona przez Sejm RP ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektorych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1369), przedłużająca do konca 2008 r. możliwość uzyskania warunków, od których zależy przyznanie tzw. wcześniejszej emerytury na podstawie art. 46 i 50 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczen Społecznych oraz art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Zgodnie z treścią art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z poz. zm.) dla ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, z wyjątkiem ubezpieczonych mających prawo do emerytury na warunkach określonych w art , 39, 40, 46, 48-50, 184 oraz w art. 88 ustawy Karta Nauczyciela, zostaną ustanowione emerytury pomostowe. Zgodnie zaś z ust. 3 tego artykułu zasady, warunki i tryb ustanawiania emerytur pomostowych ma określić odrębna ustawa. Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że zgłaszane postulaty przechodzenia na wcześniejszą emeryturę przez pielęgniarki i położne, jeśli chodzi o osoby, które urodziły się po ddniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zostaną rozważone przy tworzeniu ustawy o tzw. emeryturach pomostowych, która powinna wejść w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. W ramach prac nad przygotowaniem odpowiedniego projektu ustawy Ministerstwo przeanalizuje wszystkie dotychczas rozważane projekty ustaw, materiały analityczne, jakrównież zgłaszane przez różne grupy zawodowe postulaty. Chcę zapewnić, że z należytą uwagą zostaną również potraktowane uwagi zgłaszane w tym zakresie przez środowsiko pielęgniarek i położnych (w tym oczywiście także te, które wynikają z dołączonego do pisma Wniosku). Informuję również, że Pana pismo wraz z Apelem nr 10, dotyczącym ustanowienia dla pielęgniarek i położnych możliwości skorzystania z rocznego platnego urlopu zdrowotnego dla podratowania zdrowia, zostało przekazane do rozpatrzenia, według kompetencji, Ministerstwu Zdrowia. Z poważaniem z up. MINISTER PODSEKRETARZ STANU Czesław Ostrowska KRAJOWA RADA SZKOLNICTWA MEDYCZNEGO MZ-KRASZM l/dz/07 Warszawa, Pan Stanisław Łukasik Sekretarz Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych ul. Szlak Kraków Wodpowiedzi na pismo Pana Sekretarza z dnia 21 listopada br. w sprawie wniosku nr 7 XXIII Sprawozdawczo-Wyborczego Okręgowego Zjazdu Delegatów Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych z dnia września 2007 roku, dotyczącego konieczności zdawania egzaminu kończącego tzw. studia pomostowe, uprzejmie informuję, iż powyższą kwestię reguluje rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 maja 2004 roku w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo przeznaczonych dla pielęgniarek i położnych posiadających świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów medycznych oraz medycznych szkól zawodowych kształcących w zawodzie pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 110, poz. 1170), które określa sposób i tryb przeprowadzania teoretycznego i praktycznego egzaminu kończącego te studia. Uczelnie prowadzące kształcenie na kierunkach pielęgniarstwo i położnictwo w ramach studiów uzupełniających są zobowiązane przestrzegać zapisów wymienionego aktu prawnego. Jednocześnie informuję, iż Krajowa Rada podziela stanowisko Departamentu Pielęgniarek i Położnych w przedmiotowej sprawie. PRZEWODNICZĄCA Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkolnictwa Medycznego Prof. dr hab. Irena Wrońska 8

9 wspomnienia Bo miłość trzeba udowodnić - zwyczajna, niezwyczajna siostra Marta Wiecka nr 80, marzec kwiecień 2008 S. Daniela Poterek SM We współczesnych czasach, gdy relatywizm etyczny zatacza coraz szersze kręgi, zachodzi niebezpieczeństwo zatarcia granicy pomiędzy dobrem a złem. Życie ludzkie niejednokrotnie bywa podporządkowane wartościom ekonomicznym oraz hedonistycznym. Dzisiejsze czasy wołają o przykłady, o świadectwa takich ludzi, którzy dla ideałów nie wahają się poświęcić swego życia i udowadniają, że większe zadowolenie a także poczucie spełnienia płynie z dawania niż brania. To podstawowe przesłanie wszystkich zawodów związanych z medycyną, szczególnie bliskie pielęgniarstwu. Ochrona życia ludzkiego, obrona godności i ukazywanie wartości życia każdego człowieka, pochylanie się nad chorymi i towarzyszenie im w cierpieniu to nie tylko zawód, ale przede wszystkim powołanie. Od pracowników służby zdrowia, oprócz kompetencji techniczno-zawodowych, wymaga się odpowiedzialności etycznej. Zanim wiele ofiarnych pielęgniarek świeckich zasiliło szeregi pielęgniarstwa, opiekę nad chorymi pełniły przede wszystkim siostry zakonne. Jednym z najbardziej znanych zgromadzeń zakonnych oddanych posłudze chorym jest Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a`paulo (siostry szarytki). Reguły powstałego ponad 350 lat temu we Francji zgromadzenia były pierwowzorem tworzących się z biegiem lat kodeksów etyki pielęgniarstwa. Czując się złączone historycznie ze środowiskiem pielęgniarskim, pragniemy dziś jako Siostry Miłosierdzia podzielić się naszą radością ze zbliżającej się beatyfikacji jednej z naszych sióstr - S. Marty Wieckiej. Idąc za głosem powołania do życia zakonnego, odnalazła ona również swoje drugie powołanie służbę człowiekowi choremu. Żyła na przełomie XIX i XX w. Urodziła się w 1874 roku w Nowym Wiecu na północy Polski. Do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Krakowie wstąpiła w 1892 roku. Zaraz po opuszczeniu nowicjatu została skierowana do pracy w szpitalu we Lwowie, gdzie ukończyła kurs pielęgniarstwa. Po doskonałym, jak na owe czasy przygotowaniu do zawodu, pracowała w szpitalach w Bochni, Podhajcach i Śniatynie /obecnie na terytorium Ukrainy/, gdzie zmarła w opinii świętości. Jej życie było naznaczone ciężką, żmudną, monotonną pracą. Nigdy jednak nie pozostawiła bez pomocy człowieka cierpiącego. W każdym miejscu, w którym pracowała, zapisywała się w pamięci chorych i współpracowników jako osoba pełna serdeczności, życzliwości dla drugich, wyrozumiałości oraz cierpliwości. Oprócz doskonałej fachowej pomocy niosła chorym otuchę i nadzieję. Podziwiano jej ofiarną, pełną poświęcenia służbę drugiemu człowiekowi. Szczególnie podkreślano, że w jej oczach każdy człowiek posiadał taką samą wartość niezależnie od wyznania, narodowości, wykształcenia czy przekonań politycznych. Ta prosta siostra już na początku XX w., przepełniona prawdziwą miłością do Boga i człowieka praktycznie realizowała w życiu hasła dobrze pojętej tolerancji. Osoby, które współpracowały z s. Martą, w ciepłych, pełnych uznania słowach wyrażały swą opinię o jej pracy. Dewizą jej życia było służyć bliźniemu, wspomagać biednych, pocieszać cierpiących, a największą dla niej przyjemnością było nieść pomoc chorym. Swoim poświęceniem dla dobra wszystkich ludzi, bez względu na nację i wyznanie religijne, zjednała sobie ogólną miłość i szacunek wszystkich, którzy się z nią stykali. Przytoczone słowa wypowiedział urzędnik szpitala w Podhajcach, natomiast jeden z lekarzy, dr K. Werner ze Śniatynia,określa ją jako: osobę niezwykłych cnót i zalet. Dyrektor wspomnianego szpitala podkreślił, że: w obejściu z chorymi była łagodna, a taktownym swoim postępowaniem umiała wzbudzić u innych sióstr, lekarzy głębszą chęć do opiekowania się chorymi. Równocześnie trzeba zaznaczyć, iż s. Marta nie była męczenniczką swych obowiązków. Osoby, które ją znały, podkreślały, że cechowała ją radość i swoboda: Co czyniła, czyniła z zapałem i doskonale. Swoje życie zakończyła mając 30 lat. Młody wiek nie przeszkodził jej w podjęciu ważnej decyzji i spełnienia ostatniego uczynku miłosierdzia. Dobrowolnie zastąpiła pracownika wyznaczonego do dezynfekcji pomieszczenia, w którym leżała chora na tyfus osoba. W tamtych czasach było to świadomym narażeniem się na śmiertelne ryzyko. S. Marta uczyniła tak jednak, aby uchronić młodego ojca rodziny przed śmiercią, a jego najbliższych przed sieroctwem i rodzinnym dramatem.. Po kilku dniach cierpienia zmarła w tym samym szpitalu, w którym pracowała, otoczona szacunkiem i miłością wszystkich współpracowników, sióstr, a przede wszystkim chorych. Warto się zastanowić, jakie przesłanie ma dla nas żyjących współcześnie i pracujących w zawodach medycznych ta młoda siostra, jej zwyczajne życie oraz niezwykły czyn.. Dzisiejsza medycyna rozwija się w kierunku wciąż doskonalącej się techniki. W takich warunkach łatwo stracić z oczu podstawowy cel i przedmiot naszego oddziaływania, którym jest CZŁOWIEK. Pielęgniarka, wykonując swoje czynności zawodowe, powinna przede wszystkim dostrzegać drugiego człowieka jako OSOBĘ, w każdej sytuacji szanując jego godność. Ojciec św. Jan Paweł II często powtarzał przy okazji spotkań z pracownikami służby zdrowia, że należy zhumanizować medycynę. Podkreślał, że na salach szpitalnych potrzeba przyjacielskiego uścisku ręki, uśmiechu, dobrego słowa, gestu ludzkiej solidarności czy życzliwości, których tak często brakuje. Sam będąc pacjentem szpitala w bardzo przejmujących słowach prosił wszystkich pracowników o miłość dla chorych: Ile miłości mi dajesz?- pytał- W jaki sposób mi pomagasz? Czy dodajesz mi ducha? Czy cierpisz tak jak ja cierpię? Mówił w imieniu starców, nieznanych, pokornych, bezbronnych. S. Marta Wiecka potrafiła dostrzec to, co jest najważniejsze w pracy z człowiekiem chorym i dziś pokazuje nam, współczesnym pielęgniarkom, czego najbardziej potrzebuje osoba cierpiąca, zdana na pomoc drugiego człowieka. Wszystko jest ważne w naszej pracy, ale na pierwszym miejscu zawsze stoi ciepło autentycznego ludzkiego kontaktu. W dzisiejszych czasach, gdy niejednokrotnie przytłoczeni jesteśmy otaczającą nas rzeczywistością, gdy zacierają się wszelkie autorytety, umiejmy dostrzegać świadectwa życia osób, które potrafiły stanąć powyżej przeszkód i trudności. Potrafiły w swym życiu konsekwentnie dążyć do przyjętego ideału, wzbudzając tym szacunek nie tylko żyjących im współcześnie osób, ale także tych, którzy żyją ponad 100 lat później. Pielęgniarstwo nie jest tylko zawodem, to przede wszystkim powołanie do posługiwania bliźniemu. Jesteśmy przekonane, że i dzisiaj wiele z nas widzi piękno tego zawodu i poświęca wszystko, co ma najpiękniejszego w sobie, służbie człowiekowi tak jak robiła to s. Marta. Poprzez beatyfikację Kościół uznaje, że droga Jej życia jest wzorem, światłem dla innych i prowadzi do świętości, zaś ona sama jako błogosławiona może stać się dla nas Orędowniczką a także skuteczną pomocą w codziennym trudzie. 9

10 rozmaitości Hanna Paszko i członkowie Zespołu Redakcyjnego Ad Vocem: Ryszard Ślęzak, Beata Marzec, Danuta Adamek Promocja książki Hanny Paszko Dobroć mieszka w sercu Wdniu r. w Częstochowie podczas XII Jasnogórskiej Konferencji Opieki Paliatywnej pt.,,medycyna paliatywna a idea hospicyjna odbyła się promocja książki autorstwa Pani Hanny Paszko,,Dobroć mieszka w sercu wydanej przez wydawnictwo MOIPiP Ad Vocem. W promocji książki uczestniczyli członkowie Zespołu Redakcyjnego Ad Vocem. Czas i miejsce promocji został wybrany przez Autorkę. Promocji towarzyszyło duże zainteresowanie publikacją. Podczas konferencji sprzedano 100 egzemplarzy książki z dedykacją Autorki, Pani Hanny Paszko. Przytaczam fragment recenzji autorstwa Pani dr Grażyny Rogali-Pawelczyk,,To ksiązka przewodnik, w którym autorka zawarła przesłanie dla wszystkich pielęgniarek i studentów pielęgniarstwa wskazując na trudną i pełną poświęceń postawę zawodową Józi. Każda pielęgniarka jest taką Józią walczącą z przeciwnościami losu, własną słabością i nieszczęściem postrzegającą człowieka jako osobę, a nie przypadek i pracująca rzetelnie z potrzeby serca a nie z przymusu wykonywania zawodu. Zachęcam wszystkie pielęgniarki i położne do przeczytania tej interesującej pozycji naszego wydawnictwa. Książkę można zamawiać w biurze MOIPiP osobiście,drogą mailową. lub telefonicznie od dnia 15 marca 2008 r. Koordynator Zespołu Redakcyjnego Danuta Adamek Podziękowanie Przyjacielskie dłonie są najpewniejszym schronieniem człowieka Roman Mleczko Bardzo serdecznie dziękuję Małopolskiej Okręgowej Radzie Pielęgniarek i Położnych w Krakowie i jej wydawnictwu Ad Vocem za wydanie mojej książki pt.: Dobroć mieszka w sercu Bardzo serdecznie dziękuję Przewodniczącemu tej Rady Tadeuszowi Wadasowi za życzliwość, zrozumienie i niezwykłość działania, dzięki któremu moje marzenie nabrało realnych kształtów. Moja wdzięczność jest ogromna. Bardzo serdecznie dziękuję Pani Danucie Adamek, Pani Beacie Marzec, Panu Ryszardowi Ślęzakowi za promocję mojej książki podczas XII Konferencji Naukowej w Częstochowie, na Jasnej Górze dnia 25 stycznia 2008 roku. Wypowiedziane przez Państwa słowa odbiły się szerokim, pozytywnym echem po całym kraju. Dla mnie były najpiękniejszą nagrodą jaką można otrzymać od pielęgniarek i położnych. Nie kryjąc łez wzruszenia, stwierdzam raz jeszcze, że dla takich chwil (przepełnionych bezinteresowna miłością bliźniego, szczerą solidarnością zawodową i troską o los każdej pielęgniarki i położnej) warto żyć Jestem szczęśliwa, że dane mi było przeżyć cudowne chwile w Cudownym Miejscu, z Państwa udziałem. W czasie wielkopostnej zadumy, życzę Niezwykłemu Przewodniczącemu, Tadeuszowi Wadasowi, wytrwałości w działaniach, które podejmuje dla dobra całego samorządu zawodowego, w sposób godny naśladowania. Życzę Członkom Małopolskiej Okręgowej Rady w Krakowie sukcesów w życiu zawodowym i osobistym. Wydawnictwu Ad Vocem życzę kolejnych ciekawych publikacji. Z wyrazami szacunku. Hanna Paszko pielęgniarka, autor książki Bytom,

11 rozmaitości Duchowość osób opiekujących się chorymi z zespołem otępiennym, w opiece długoterminowej Referat został zaprezentowany w Częstochowie dn r. podczas XII Jasnogórskiej Konferencji Opieki Paliatywnej pt.: Medycyna paliatywna a idea hospicyjna (fragmenty) Hanna Paszko Dusza stanowi esencję osoby ludzkiej. Jej istnienie wyczuwamy intuicyjnie, a prawdy przez nią wyrażane czasami kłócą się z prawami wyrażanymi przez naszą uwarunkowaną kulturę (J. Watson) W oparciu o duchowy wymiar człowieka, wiele lat temu, swoją teorię pielęgnowania opisała amerykańska pielęgniarka J.Watson. Mimo upływu lat, medykalizacji i technizacji medycyny i propagowania nowych trendów profesjonalizmu zawodowego, jej teoria wciąż cieszy się, niesłabnącym, uznaniem na całym świecie. Najbardziej uwidacznia się w opiece długoterminowej, ucząc jej realizatorów empatycznej troski i motywując do nieustannego rozwoju osobowego (duchowego) własnego. Opieka długoterminowa to wyjątkowy rodzaj całościowej opieki i profesjonalnej troski. Łączy w sobie działania diagnostyczne, lecznicze, pielęgnacyjne, rehabilitacyjne oraz stałe wsparcie, bardzo szeroko rozumiane. W każdym, z wyżej wymienionych działań, powinno dominować, oprócz zrozumienia i subtelnie okazywanej miłości, ugruntowane poszanowanie godności osobistej każdego chorego, każdego potrzebującego. Powinno dominować! Czy zawsze tak jest? Czy w każdej sytuacji niezależnie od wykonywanych czynności zawodowych potrafimy, z pełną świadomością uczestniczyć w cudzym bólu, cierpieniu i umieraniu w taki sposób, by cudza godność stawała się priorytetem? Czy potrafimy stać się wartościowym opiekunem i osobą wspierającą? Jeśli tak, to znaczy, że należymy do nr 80, marzec kwiecień 2008 grupy ludzi niezwykłych, o ubogaconej duchowości, których łączy w sposób wyjątkowy, miłość do drugiego człowieka miłość do bliźniego. Do każdego bliźniego, także tego, który z racji nasilającego się zespołu otępiennego traci pamięć a wraz z nią swoją osobowość Z wielu przeprowadzonych badań i obserwacji wynika, że chorzy czują się bezpieczni, stają się wyciszonymi, wiedząc, że tuż obok nich jest pielęgniarka wierząca. Emanujące dobro i szczerą troskę wyczuwają, bez słów... Tylko dobra pielęgniarka (profesjonalistka i inteligentna kobieta o bogatym wnętrzu), szanując godność osobistą własną i cudzą, jest w stanie wniknąć głęboko w świat wewnętrzny drugiego człowieka. Pamiętać jednak należy o tym, że przybliżenie do sfery wewnętrznej człowieka przebiegać powinno na tej samej płaszczyźnie porozumienia. Inaczej mówiąc: otwarcie powinno być obustronne. W przeciwnym razie, penetrując czyjeś wnętrze, pielęgniarka może popełnić wykroczenie etyczne. Aby pielęgniarka mogła się przybliżać do wnętrza (do indywidualnej duchowości) człowieka długotrwale chorego, okazując przy tym empatyczną troskę, powinna nieustannie dbać o rozwój duchowy własny i posiadać następujące cechy osobowości: otwartość na drugiego człowieka wrażliwość na potrzeby innych ludzi zorientowanie na drugiego jako na pacjenta i jako człowieka moralną odpowiedzialność szacunek do siebie i innych zdolność nie tylko do mówienia ale także do słuchania (obecność fizyczna, psychiczna, duchowa) Chory objęty opieką długoterminową, szczególnie ten, u którego dodatkowo występuje zespół otępienny (na przykład chory z chorobą Alzheimera), niezwykle uważnie i wnikliwie wpatruje się (będąc przy tym męczliwym) w twarz swojego opiekuna, lekarza, pielęgniarki. Przy jego, nadmiernie wyeksponowanej wrażliwości własnej, potrafi dostrzec nawet najdrobniejszy grymas na twarzy w tym także grymas obrzydzenia. Wyczuwa nerwowość, pośpiech i towarzyszącą pośpiechowi bylejakość działania, wyczuwa rozdrażnienie i wszystkie inne emocje osoby, która w danej chwili jest tuż obok niego. To co nieznane budzi lęk. Choroba Alzheimera, mimo ogromnego postępu w medycynie, wciąż pozostaje nieznaną a nawet tajemniczą. Pozostaje nieznaną lub mało znaną, wyzwala lęk i towarzyszący lekowi niepokój. Sama myśl, że choroba dotyka mózgu jest niezwykle obciążającą. I nie ma w tym nic dziwnego... Mózg w potocznym rozumieniu, kojarzony jest z ośrodkiem rozumu, inteligencji, wrażliwości, godności, duchowości. Jest więc darem natury, dobrem, pięknem, jest sterem i pokładem twórczych myśli, jest siedliskiem emocji i zachowań. Mózg jest niewymienny. Mózgu nie można przeszczepić. A zatem jak żyć, gdy choroba dotyka mózgu? Jak pielęgnować kogoś, kto oprócz in- 11

12 rozmaitości nych (wcześniejszych chorób), otrzymał od losu jeszcze jedną chorobę chorobę na zapominanie? Ta, wyjątkowa w swoim rodzaju choroba, jak podają autorzy literatury tematycznej, rozwija się powoli i podstępnie. Chorzy (płci obojga), dzięki zachowanej plastyczności mózgu, przez wiele lat zupełnie dobrze funkcjonują w domu, w pracy, w rodzinie, w środowisku, mimo, iż czują, że coś się z nimi dzieje. Potrzeba niezwykle wnikliwej, uczciwej i drobiazgowej (dotyczącej sytuacji i zdarzeń) obserwacji. Potrzeba ogromnej i ugruntowanej wiedzy lekarza (nieraz kilku lekarzy), by minimalne (subtelne) różnice istniejące między depresją a chorobą Alzheimera wyodrębnić i odpowiednio nazwać. Dlatego, całościowe diagnozowanie chorego, w niektórych przypadkach, trwa bardzo długo Być może to dzięki nim, chorym, obolałym, z a p o m i n a j ą c y m, leżącym i czekającym na każdą pomoc, w pełnym tego słowa znaczeniu, pielęgniarka mogła ukazać swoją empatyczną troskę, swoją wrażliwość, swoją duchowość. Człowieka z chorobą Alzheimera nie należy się bać! Pacjenta leżącego, z chorobą Alzheimera, również nie należy się bać! Dlatego niezwykle ważne jest, aby osoby opiekujące się takimi chorymi, nieustannie poszerzały zakres wiedzy na temat samej choroby oraz zmian chorobowych następujących w człowieku. Na bieżąco aktualizowana wiedza pomaga zrozumieć, a co za tym idzie, pozwala w sposób prawidłowy i bezpieczny, sprawować nie łatwą opiekę i minimalizować straty emocjonalne własne. Wiedząc (na przykład), że chory z chorobą Alzheimera może być podejrzliwy a nawet złośliwy, postąpimy tak aby nigdy nie stał się obiektem naszego zdenerwowania. Zachowamy spokój, nawet wtedy, gdy posądzi nas o kradzież portfela tego samego, który wcześniej sam włożył pod poduszkę... Problemów związanych z opieką nad chorym z rozpoznaną chorobą Alzheimera, jest bardzo wiele, zwłaszcza wtedy, gdy równoległą ścieżką rozwija się, na przykład, ból nowotworowy. Nie sposób ująć wszystkie problemy w jednej wypowiedzi. Najważniejsze, moim zdaniem, jest, aby pamiętać, że: 1. CHORY ZAWSZE MA RACJĘ chorego z zespołem otępiennym nie przekonamy, że nie ma racji. Snując sensowne wywody własne, narazimy chorego na dodatkowe zdenerwowanie; 2. CHORY UWAŻA, ŻE TO NIE ON SIĘ ZMIENIŁ, lecz wszyscy ludzie wokół niego trzeba zaakceptować takie stanowisko: 3. STAN PSYCHICZNY CHOREGO zależy od naszego stanu psychicznego spokojny, troskliwy opiekun działa kojąco i uspakajająco na chorego: 4. CHORY BOI SIĘ PODNIESIO- NEGO GŁOSU rozmiar jego przerażenia powiększa się, gdy opiekun reaguje złością, gniewem lub krzykiem na bunt chorego : 5. WYMAGA DODATKOWEGO CZASU chory u którego doszło do spowolnienia mowy, mówi długo i powoli. Przerwanie wypowiedzi lub dokończenie wypowiedzi za chorego wyzwala u chorego agresję; 6. CHORY BOI SIĘ NOWYCH MIEJSC wszystko co nowe (miejsca, otoczenie, ludzie), wywołuje u chorego dodatkowy stres. Z czasem ważny staje się tylko opiekun! Pamiętać należy, że osoby dotknięta chorobą Alzheimera, są nadal ludźmi wartościowymi, posiadającymi godność osobistą i zasługującymi na szacunek w takim samym zakresie co inni ludzie. Pamiętać należy, aby samemu, przed podjęciem decyzji o opiece nad chorym z tą trudną jednostką chorobową, odpowiedzieć sobie na bardzo ważne pytanie : chcę czy muszę? CHCĘ zawsze oznacza otwartość, pomocną dłoń i nadzieję na trwanie aż do końca. MUSZĘ zawsze oznacza męczącą konieczność, przymus. Ktoś, kto się przymusza, nigdy nie będzie dobrym opiekunem! Człowiek człowiekowi, każdego dnia, w bezpośrednich kontaktach oraz w zawodowych zadaniach, podaje kielich człowieczeństwa. To od nas samych, naszej duchowości i naszej woli zależy czym ten kielich (podawany, darowany), wypełnimy: czy życiodajnym napojem przesyconym nadzieją i miłością bliźniego czy może czystą wodą doprawioną ziarnami gorczycy i złością?... Literatura u autorki Nurse znaczy pielęgniarka Czasy, w których działania pielęgniarki ograniczały się jedynie do sprawowania opieki nad pacjentem bezpowrotnie odeszły w niepamięć. W obecnej dobie, gdy jest to zawód zdobywany na prężnie działających Wydziałach Pielęgniarstwa, będących jednostkami uczelni wyższych nikogo już nie dziwi pielęgniarka-naukowiec, pielęgniarka-dyrektor, pielęgniarka-polityk. Pielęgniarki wychodzą poza utarte schematy. Jestem asystentem w Zakładzie Teorii Pielęgniarstwa Wyższej Szkoły Humanistyczno- Ekonomicznej w Łodzi i współpracownikiem Poradni Zdrowia Renoma. Z ramienia tych instytucji biorę udział w przygotowaniu projektu: PROFESSIONAL NURSE - Developing an English, German, Italian and Spanish Language Course for NURSES, którego głównym celem jest stworzenie czterech kursów językowych (angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego i włoskiego) dla pielęgniarek dostępnych na płytach CD. Jest to projekt międzynarodowy, tworzony dzięki współpracy polskich partnerów z organizacjami z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Austrii, Czech, Hiszpanii, Włoch. Realizowany jest przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej Na podstawie wyników badania potrzeb oraz konsultacji z przedstawicielami środowiska pielęgniarzy i pielęgniarek opracowałam wstępny zakres tematyczny kursów. Przygotowywany kurs dla pielęgniarek będzie składać się z 6 części tematycznych, z których każda ćwiczy określony zasób leksykalny jak i również struktury gramatyczne na poziomie podstawowym (A1, A2) poprzez zastosowanie metody samodzielnego uczenia się, swoim zakresem obejmie ważne zagadnienia praktyczne związane z pracą pielęgniarki. Materiał tematyczno-leksykalny w poszczególnych modułach będzie wprowadzany za pomocą krótkich ujęć wideo, zdjęć i prezentacji wizualnych, które ułatwią proces uczenia się. Ponadto słownictwo zostanie przedstawione w konkretnej sytuacji, co pozwoli słuchaczowi na bezpośrednie skojarzenie wykonywanej czynności z jej nazwą w danym języku. Zapraszam na stronę internetową projektu Można na niej znaleźć informacje o projekcie oraz informacje z zakresu systemów zdrowia w poszczególnych krajach partnerskich, wymagań związanych z podjęciem pracy w tych krajach oraz innych kwestii dotyczących pielęgniarstwa. Zapraszam wszystkie osoby zainteresowane projektem o przesyłanie swoich uwag, zapytań i komentarzy na adres: mbiedrzycki@wshe.lodz.pl 12

13 rozmaitości Odznaczenie dla pielęgniarki Od dłuższego czasu w naszym czasopiśmie Ad Vocem ukazują się artykuły przedstawiające sylwetki wybitnych pielęgniarek, lub dotyczące historii zawodu autorstwa Pani Heleny Matogi. Pani Halina (takim imieniem zwracają się do Niej znajomi) z wielką pasją zajmuje się historią zawodu, dlatego w Katolickim Stowarzyszeniu Pielęgniarek i Położnych powierzono jej funkcję kierownika Archiwum przy Oddziale Krakowskim. W swoich poszukiwaniach historycznych dotarła do wielu ciekawych dokumentów, np. natrafiła na ślad który wskazuje, iż pielęgniarki miały swój udział w rozpracowywaniu broni V-1, V-2 w czasie II Wojny Światowej, między innymi na pewno absolwentka Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie, Helena Siuchnińska. Ta pasja odtwarzania i dokumentowania historii zawodu, wybitnych postaci, przyczyniła się do nawiązania wielu równie ciekawych znajomości. Między innymi, dokumentując bohaterskie postawy pielęgniarek w czasie II Wojny Światowej, Pani Halina miała okazję przedstawić sylwetki tych wybitnych Koleżanek w czasie sesji popularnonaukowej w Toruniu organizowanej przez Fundację Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek oraz podczas sesji w Krakowie zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej i wyżej wspomnianą Fundację. Wygłoszone referaty ukazały się drukiem w tomach zebranych z tych sesji Osoby tworzące tę Fundację, oraz Memoriał Generał Marii Wittek, doceniły działalność Pani Haliny, przyznając jej odznakę jako podziękowanie za współpracę. Cieszy nas to ważne wyróżnienie dla pielęgniarki. Krystyna Pęchalska Prezes KSPiPP Oddział w Krakowie nr 80, marzec kwiecień

14 rozmaitości Wizyta wicemarszałka Leszka Zegzdy Pierwszy Małopolanin 2008 r. B artosz Byrski jest jednym z pierwszych dzieci urodzonych w Małopolsce. Szczęśliwie przyszedł na świat minutę po północy w Szpitalu na Siemiradzkiego w Krakowie. Ważył 3140 gram i mierzył 52 cm. Szczęśliwi rodzice: Anna i Paweł byli pozytywnie zaskoczeni zamieszaniem jakie wywołały narodziny ich synka. Rodzicom wizytę złożył wicemarszałek województwa małopolskiego Leszek Zegzda wręczając im czek na 1,5 tyś zł oraz kwiaty. Anna i Paweł otrzymali również drobne upominki od szpitala. Niech ten czar narodzin zaowocuje pomyślnością w dalszym życiu Bartka. Beata Marzec Szcześliwi rodzice 14

15 rozmaitości Raport o stanie pielęgniarstwa Kraków, 22 stycznia 2008 r. Tadeusz Wadas Liczba pielęgniarek zarejestrowanych w rejestrze MOIPiP w latach Liczba zarejestrowanych pielęgniarek na dzień 22 stycznia 2008 r. Liczba położnych zarejestrowanych w rejestrze MOIPiP w latach Liczba zarejestrowanych położnych na dzień 22 stycznia 2008 r. nr 80, marzec kwiecień

16 zawodowo WNIOSKI Średnia wieku pielęgniarek i położnych zarejestrowanych w MOIPiP Pielęgniarki uprawnione do nabycia świadczeń emerytalnych w najbliższych 5 latach 1. Liczba zarejestrowanych pielęgniarek drastycznie maleje od roku Na dzień dzisiejszy liczba ta zmniejszyła się o 6668 osób. 3. Przykładowo w szpitalu powiatowym pracuje 300 pielęgniarek, to tak jakby zamknąć 22 szpitale. 4. Pielęgniarki są obciążone dodatkową pracą, a co za tym idzie spada jakość świadczonych usług, bezpieczeństwo pacjentów i bezpieczeństwo wykonywania zawodu. 5. Maleje liczba położnych od 2004 roku. 6. Od 2004 roku ubyło 1000 położnych. 7. Do systemu przybywa znikoma ilość absolwentów. 8. Wiek emerytalny osiąga wiele pielęgniarek w br. 310, a do 2012 roku 1841 osób. 9. Średnia wieku pielęgniarek 47 lat. 10. Średnia wieku położnych 46 lat. Położne uprawnione do nabycia świadczeń emerytalnych w najbliższych 5 latach. 16

17 Informacje Komisji Kształcenia Aktualizacja: 27 lutego 2008 r. Przewodnicząca Komisji Kształcenia Bożena Woźniak-Pachota zawodowo Kursy i specjalizacje w trakcie: Rodzaj szkolenia Dziedzina kształcenia Łączna liczba uczestników Organizator Specjalizacja Piel. Rodzinne 50 MOIPIP Piel. Anestezjologiczne 50 MOIPIP Organizacja i zarządzanie 75 MOIPIP Piel. Operacyjne 53 MOIPIP Piel. Środowiska Wychowania i Nauczania 27 MOIPIP Kurs kwalifikacyjny Piel. Operacyjne 29 MOIPIP Piel. Anestezjologiczne i intensywnej opieki 42 MOIPIP Piel. Ratunkowe 42 I edycja MOIPIP 43 II edycja Piel. Neonatologiczne 40 MOIPiP Opieki długoterminowej 48 MOIPiP Piel. Nefrologiczne z Dializoterapią 35 MOIPiP Piel. Psychiatryczne 35 MOIPiP Kurs specjalistyczny Szczepienia ochronne 180 MCZP, koszty MOIPIP Szczepienia noworodków 30 MCZP, koszty MOIPIP EKG 40 MOIPiP Opieka Paliatywna 50 ZOL, koszty MOIPiP Kurs dokształcający Badanie EEG 23 MOIPiP Zaawansowane zabiegi reanimacyjne na bieżąco MOIPiP i postępowanie w stanach zagrożenia życia Zasady naboru na kursy i szkolenia planowane w pierwszej połowie 2008 r. Kursy i szkolenia są bezpłatne dla pielęgniarek i położnych regularnie opłacających składki na rzecz Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Kwestionariusze zgłoszeniowe na kursy należy składać w podanych terminach naboru. Zgłoszenia wypełnione nieczytelnie, niepoprawnie nie będą rozpatrywane. Kursy planowane: Lp. Rodzaj szkolenia Czas trwania Tryb Termin naboru Data rozpoczęcia 1. Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa 3-6 miesięcy Mieszany do 22 lutego 1 marca 2008 rodzinnego dla położnych 2. Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego 3-6 miesięcy Mieszany do 15 marca maj 2008 r. i intensywnej opieki 3. Kurs specjalistyczny w zakresie opieki paliatywnej 1 miesiąc Mieszany II edycja maj br. 4. Kurs dokształcający dla pielęgniarek i położnych Zaawansowane zabiegi 2 dni Weekendowy na bieżąco reanimacyjne i postępowanie w stanach zagrożenia życia 5. Kurs dokształcający Dzienny do 30 marca 2008 r. kwiecień 2008 r. z zakresu audiometrii 6. Kurs z zakresu Kompleksowego 4 godziny Dzienny 4 marca br. systemu zaopatrywania ran 27 marca br. Kwestionariusze można pobrać ze strony internetowej MOIPiP ( od pełnomocnika, w biurze Izby. Do wniosku należy dołączyć kserokopię prawa wykonywania zawodu. nr 80, marzec kwiecień

18 zawodowo Zasady naboru na kurs dokształcający dla pielęgniarek i położnych Zaawansowane zabiegi reanimacyjne i postępowanie w stanach zagrożenia życia. osoba odpowiedzialna za organizację szkolenia w danej placówce (pełnomocnik, przełożona itp.) zgłasza w biurze Izby listę osób chętnych do udziału w kursie. grupa musi liczyć 30 osób. osoba odpowiedzialna zobowiązana jest do podania swoich danych i numeru telefonu kontaktowego, koordynator kursu pani mgr Małgorzata Smoleń ustala termin szkolenia, uwzględniając kolejność zgłoszeń (nr tel: ), kwestionariusze zgłoszeniowe wraz z kserokopiami Prawa Wykonywania Zawodu należy złożyć do osoby odpowiedzialnej za organizację szkolenia w danej placówce przed wyznaczonym terminem kursu, osoba odpowiedzialna przekazuje zgłoszenia całej grupy do biura MOIPiP. Kursy i szkolenia są bezpłatne dla pielęgniarek i położnych regularnie opłacających składki na rzecz Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych.!Komisja Kształcenia przypomina, że kwestionariusze zgłoszeniowe na kursy należy składać w podanych terminach naboru. Zgłoszenia wypełnione nieczytelnie, niepoprawnie nie będą rozpatrywane. Plan szkoleń otwartych dla pielęgniarek służby medycyny pracy województwa małopolskiego na 2008 rok L.p. Temat szkolenia Prowadzący Termin Godzina Miejsce szkolenia 1. Badania konsultacyjne i odwoławcze. lek. Iwona Zapolska-Fitrzyk, r Sala Konferencyjna Zasady kierowania i finansowania badań. dyrektor MOMP, MOMP I p. 107, specjalista medycyny przemysłowej. Kraków, ul. Zygmunta Augusta 1 2. Ocena narażenia na hałas inż. Lidia Chrzanowska, kierownik r Sala Konferencyjna Laboratorium Higieny Pracy MOMP I p. 107, MOMP. Kraków, ul. Zygmunta Augusta 1 3. Odpowiedzialność prawna pielęgniarek mgr Tadeusz Wadas, r Sala Konferencyjna przewodniczący MOIPiP MOMP I p. 107, w Krakowie. Kraków, ul. Zygmunta Augusta 1 4. Opieka profilaktyczna nad pracownikami lek. Teresa Łączkowska, r Sala Konferencyjna narażonymi na czynniki rakotwórcze. specjalista medycyny pracy MOMP MOMP I p. 107, Kraków, ul. Zygmunta Augusta 1 5. Konferencja dla pielęgniarek służby medycyny wrzesień 2008r. pracy - tematyka zostanie podana w terminie późniejszym. 6. Cukrzyca - plaga XXI wieku. lek. Teresa Łączkowska, r Sala Konferencyjna specjalista medycyny pracy MOMP MOMP I p. 107, Kraków, ul. Zygmunta Augusta 1 7. Epidemiologia chorób zawodowych. lek. Roman Martuś, specjalista listopad Sala Konferencyjna medycyny przemysłowej, MOMP, data zostanie MOMP I p. 107, dyrektor Powiatowej Stacji podana Kraków, Sanitarno-Epidemiologicznej w terminie ul. Zygmunta Augusta 1 w Tarnowie. późniejszym 18

19 zawodowo WOKÓŁ ETYKI Etyki nie można narzucić. W etyce trzeba wychować. System właściwej edukacji poprzez który człowiek będzie umiał dokonywać właściwych wyborów Andre Frosard Moralne problemy współdziałania Z moralnymi problemami współdziałania w czynnościach innych osób w dobrym lub w złym spotyka się człowiek w codziennym życiu. Posiada ono różnorodny charakter, pociąga rozmaite skutki w postaci odpowiedzialności moralnej za czyn będący wynikiem współpracy z innymi osobami. Współdziałaniem nazywamy udział kilku osób w spełnianiu tego samego czynu. Pielęgniarki i położne współdziałają, kiedy wykonują czynności na polecenie przełożonych lub same wydają dyspozycje. Pielęgniarki położne współdziałają z czynami pacjentów ilekroć im coś zabraniają lub na coś pozwalają. Problem współdziałania dotyczy bez wyjątku we wszystkich zawodach. Nas jednak interesuje współdziałanie w pracy pielęgniarki położnej. Współdziałanie możemy podzielić na współdziałanie: w czynie dobrym (bezspornie w naszej pracy i życiu jest go najwięcej) w czynie złym, w równym stopniu. Współdziałający w tym samym stopniu mają jednakowy udział w dokonywanym czynie i w równym stopniu zasługują lub ponoszą odpowiedzialność za skutki czynu, w zależności od tego czy było to współdziałanie w czynie dobrym czy złym, w stopniu nierównym ma miejsce wtedy, jeżeli ktoś pomaga głównemu sprawcy czynu np.: ginekolog dokonujący niegodziwej operacji jest głównym sprawcą, natomiast położna która mu asystuje(?!) współdziała w stopniu drugorzędnym. Chciałbym zwrócić w tym krótkim opisie uwagę na zagadnienie współpracy w czynie złym. Z punktu widzenia etyki jest ono poważnym i niełatwym zagadnieniem. Możemy podzielić współpracę (współdziałanie) na formalne i materialne. I. Współdziałanie formalne Mamy do czynienia wtedy, jeśli pomagający (sprawca drugorzędny) zgadza się na zły czyn sprawcy głównego. Dlatego mu pomaga nr 80, marzec kwiecień 2008 bo aprobuje jego działanie. Jest to współudział czynny. W takim wypadku tak wykonujący jak i pomagający ponoszą winę za ten czyn. Jeśli np. lekarz i pielęgniarka położna dopuszczają się przerwania ciąży, wtedy lekarz dopuszcza się czynu z natury moralnie złego jako sprawca główny a pielęgniarka położna ponosi odpowiedzialność w sumieniu jako sprawca drugorzędny. Jakkolwiek czynność instrumentariuszki obiektywnie nie jest zła, to jednak ze względu na formalny współudział w czynie z natury złym, pielęgniarka położna staje się winna jako współdziałająca. Współudział formalny w czynie złym jest zawsze zabroniony i nie może być nigdy usprawiedliwiony. Nie można bowiem chcieć czynu a równocześnie nie chcieć skutku tego czynu, do którego on z natury rzeczy prowadzi. II. Współdziałanie materialne Jest to pomoc fizyczna okazana sprawcy czynu złego bez zamiaru współdziałania ze złem. W takim współdziałaniu sprawca drugorzędny ani jawnie ani pośrednio nie aprobuje czynu sprawcy głównego, a mimo to znajduje się w takiej sytuacji, że w jakiś sposób mu pomaga. Współdziałanie materialne zasadniczo jest niedozwolone. Może być jednak moralnie dopuszczalne pod dwoma warunkami: 1. jeżeli czynność, za której pośrednictwem pomaga się głównemu sprawcy niegodziwego czynu, nie jest w sobie zła /jest dobra lub przynajmniej obojętna/. Np.: czynność sterylizacji narzędzi jest moralnie obojętna. Od lekarza bowiem zależy, czy te narzędzia w jego ręku bada użyte do czynności niegodziwej /np.: przerwanie ciąży/ czy też do zupełnie godziwej operacji. Sama sterylizacja nie przesądza ani o czynie dobrym ani złym. Jednak nie każde współdziałanie materialne pośrednie jest dozwolone. Współdziałanie materialne pośrednie jest dozwolone jeżeli czynność w której się uczestniczy jest niegodziwa w sobie. Np.: niegodziwym jest współdziałanie w przygotowaniu eutanazji, jakkolwiek sama pielęgniarka nie aprobuje tej praktyki i nie bierze udziału w samej czynności eutanazji, to jednak czyn, który spełnia pozostaje w bezpośrednim związku z mającym nastąpić czynem. Jest więc czynem niegodziwym, którego moralne zło staje się także udziałem pielęgniarki. 2. współdziałanie materialne zasadniczo nie dozwolone może być dopuszczalne wtedy jeżeli istnieje dostateczny, odpowiednio poważny powód usprawiedliwiający współdziałanie materialne np.: utrata zatrudnienia i wynagrodzenia, działanie wtórne a więc nie należące do istoty przeprowadzonej operacji /np. sterylizacji czy przerwania ciąży/ czynności nadzwyczajne, a więc te, które wynikają z zaskoczenia, ponieważ nie mają miejsca w zwyczajnym przebiegu danego rodzaju operacji /cięcie cesarskie pretekstem do wykonania sterylizacji/. Oto przykłady współdziałania fizycznego, czynnego, pośredniego, które mogą być dozwolone o ile istnieje poważny powód; zakładanie lub podtrzymywanie peanów hemostatycznych itp. przygotowanie leków do znieczulenia oraz innych, przyjmowanie chorego na oddział, przygotowanie pola operacyjnego, odkażanie skóry, bezpośrednie przygotowanie chorego do zabiegu, przygotowanie sali operacyjnej,zabiegowej stołu operacyjnego, narzędzi, wyjaławianie narzędzi i bielizny, instrumentowanie. W materialnym współdziałaniu istnieje bardzo istotny problem wystarczającej racji. Trzeba pamiętać, że im cięższe jest naruszenie prawa moralnego, tym poważniejsze muszą być przyczyny usprawiedliwiające materialny współudział. Dwa zdania streszczają wszystko: stanowczość w odniesieniu do zasad, roztropność w ich stosowaniu. Przedstawione tu problemy nie wyczerpują tematu, mogą jedynie ukierunkować nasze poszukiwania prawdy dotyczącej naszego współdziałania w czynach dobrych i aby nigdy w czynach moralnie złych. Opracował: Józef Luberda przewodniczący Komisji Etyki 19

20 na wesoło Przychodzi pacjent do dentysty i mówi: Mam jakieś takie żółte zęby. Co mi pan doradzi? Brązowy krawat. Kobieta dzwoni do szpitala: Panie doktorze, mojemu mężowi utknęła igła w gardle. Niech pan szybko przyjeżdża. Dobrze, już jedziemy. Baba po 3 min dzwoni: Nie musi pan przyjeżdżać, bo znalazłam drugą. Rozmawia dwóch psychologów: Wiesz, to dziwne mówi pierwszy wystarczy krzyknąć aaaaaa! w bibliotece, a wszyscy się na ciebie gapią w milczeniu. A próbowałeś zrobić to samo w samolocie? mówi drugi wtedy wszyscy się przyłączają Syn pyta ojca: Czy to prawda, że w niektórych krajach Afryki mężczyzna nie zna swojej żony do momentu, aż się z nią ożeni? To się dzieje w każdym kraju, synu... Podczas wizyty lekarskiej starszy pacjent zgłasza ból głowy. Damy panu czopek przeciwbólowy postanawia lekarka To może coś innego bo zanim mi ten czopek dojdzie do głowy Na oddział chirurgii ogólnej dużego szpitala został przyjęty pacjent do planowego zabiegu przepukliny pachwinowej. Charakterystyczna cechą pana Piotra bo tak miał na imię nasz pacjent była czarna, elegancko przystrzyżona broda. Pierwszy dzień minął na zapoznawaniu się z rzeczywistością szpitalną oraz z pacjentami. Po południu rozpoczęło się przygotowywanie do zabiegu, który miał być wykonany nazajutrz. Podczas popołudniowego obchodu lekarz dyżurny zapytał pana Piotra: Wie pan że trzeba się elegancko ogolić? Całkiem?! spytał z lekkim zaskoczeniem pan Piotr. No tak. Nie może być żadnego owłosienia. powiedział lekarz i podszedł do innego chorego. Po wizycie pan Piotr zapewnił pielęgniarkę, że sam poradzi sobie z goleniem. Anna, która miała wówczas dyżur postanowiła jednak skontrolować efekt prac pana Piotra. Ku jej zaskoczeniu w sali zobaczyła pana Piotra pozbawionego swojej pięknej brody. No przecież pan doktor powiedział żeby było elegancko i żadnego owłosienia powiedział pan Piotr. Marek Kucab 20

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Prezentacja Stowarzyszenia Hospicjum im. Piotra Króla Stowarzyszenie powstało w czerwcu 2012 roku, kilka miesięcy od dnia pożegnania śp. Piotra Króla, którego

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim Dr n. med. Dorota Ćwiek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim 1. Informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

opieka paliatywno-hospicyjna

opieka paliatywno-hospicyjna Wspieramy w ciężkiej chorobie, aby cieszyć się każdą chwilą PORADNIK opieka paliatywno-hospicyjna Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych Hospicjum im. Jana Pawła II w Żorach L i p i e c 2 0 1 6 1 Wstęp Stowarzyszenie

Bardziej szczegółowo

Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych

Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jagielloński-Collegium Medicum Szanowni Państwo, serdecznie zapraszamy na I Małopolską konferencję dla pielęgniarek

Bardziej szczegółowo

Opieka paliatywna a opieka hospicyjna

Opieka paliatywna a opieka hospicyjna Opieka paliatywna a opieka hospicyjna Jolanta Stokłosa TPCh Hospicjum im. św. Łazarza w Krakowie Opieka kierowana do chorych będących w ostatnim okresie życia powstała z potrzeby serca osób, które opiekowały

Bardziej szczegółowo

Plan kształcenia podyplomowego organizowanego przezi MOIPiP na drugie półrocze 2012 r.

Plan kształcenia podyplomowego organizowanego przezi MOIPiP na drugie półrocze 2012 r. Sprawozdanie z działalności Komisji Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnycih Załącznik nr 2 Skład komisji: 1. Wojtan Stanisław przewodniczący, 2. Adamek

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim Dr n. med. Dorota Ćwiek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Pielęgniarstwa Ginekologiczno Położniczego Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim 1. Informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA

VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA ZELATOR wrzesień2015 3 VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA Sobota, 3 października, 2015 Niniejszy numer Zelatora ukazuje się głównie ze względu na VI Diecezjalną pielgrzymkę Żywego Różańca do Łagiewnik.

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY DAMY RADĘ CZYLI JAK OPIEKOWAĆ SIĘ OBŁOŻNIE CHORYM?

WARSZTATY DAMY RADĘ CZYLI JAK OPIEKOWAĆ SIĘ OBŁOŻNIE CHORYM? WARSZTATY DAMY RADĘ CZYLI JAK OPIEKOWAĆ SIĘ OBŁOŻNIE CHORYM? O PROJEKCIE "DAMY RADĘ" Projekt Damy Radę został stworzony przez Fundację TZMO SA Razem Zmieniamy Świat i głównym jego celem jest wspieranie

Bardziej szczegółowo

Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych wczoraj, dziś i jutro Teresa Kruczkowska

Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych wczoraj, dziś i jutro Teresa Kruczkowska Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych wczoraj, dziś i jutro Teresa Kruczkowska Poznań 21.11.2014 Wczoraj: LATA OSIEMDZIESIĄTE I DZIEWIĘĆDZIESIĄTE UBIEGŁEGO STULECIA CENTRUM EDUKACJI MEDYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu PRAWO Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut Nauk o Zdrowiu

Bardziej szczegółowo

Wyzwania pielęgniarstwa

Wyzwania pielęgniarstwa Wyzwania pielęgniarstwa dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych Uniwersytet Medyczny w Lublinie Medyczny Uprawniający do udzielania świadczeń zdrowotnych Samodzielny

Bardziej szczegółowo

W jakim POZ chcemy się leczyć i pracować? oczekiwania pacjentów i zawodów medycznych. Kinga Wojtaszczyk, Naczelna Izba Lekarska

W jakim POZ chcemy się leczyć i pracować? oczekiwania pacjentów i zawodów medycznych. Kinga Wojtaszczyk, Naczelna Izba Lekarska W jakim POZ chcemy się leczyć i pracować? oczekiwania pacjentów i zawodów medycznych Kinga Wojtaszczyk, Naczelna Izba Lekarska Jakiej podstawowej opieki zdrowotnej oczekujemy? Styczeń 2017 40 wywiadów

Bardziej szczegółowo

2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym.

2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym. Regulamin egzaminu dyplomowego licencjata pielęgniarstwa albo licencjata położnictwa Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie Wydział Nauk o Zdrowiu obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Podstawa

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WEWNETRZNY ODDZIAŁU NEONATOLOGICZNEGO

REGULAMIN WEWNETRZNY ODDZIAŁU NEONATOLOGICZNEGO PŁOCKI ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 09-402 Płock ul. Kościuszki 28 tel. (024) 64-51-00 fax. (024) 64-51-02 www.szpitalplock.pl e-mail: sekretariat@plockizoz.pl REGULAMIN

Bardziej szczegółowo

Prawa i obowiązki pacjenta

Prawa i obowiązki pacjenta Prawa i obowiązki pacjenta Podstawowe unormowania prawne Wynikają one z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) oraz następujących ustaw: z dnia 27 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Pierwsze instrumentariuszki

Pierwsze instrumentariuszki Maria Ciuruś 1 Pierwsze instrumentariuszki nie zawsze były pielęgniarkami, czasem były one szkolone przez lekarzy chirurgów a następnie przystępowały do egzaminu państwowego i otrzymywały dyplom pielęgniarki.

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z XXXII Okręgowego Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Regionu Siedleckiego

Sprawozdanie z XXXII Okręgowego Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Regionu Siedleckiego Sprawozdanie z XXXII Okręgowego Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Regionu Siedleckiego XXXII Okręgowy Zjazd Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położonych Regionu Siedleckiego

Bardziej szczegółowo

Szanowne Koleżanki i Koledzy

Szanowne Koleżanki i Koledzy Szanowne Koleżanki i Koledzy W związku z licznymi pytaniami w sprawie różnych form kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych w załączeniu przesyłam oferty ośrodków kształcenia w celu zapoznania

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIA SPECJALIZACYJNE DLA PIELĘGNIAREK:

SZKOLENIA SPECJALIZACYJNE DLA PIELĘGNIAREK: Dział szkoleń działający przy Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku organizuje szkolenia w ramach kształcenia podyplomowego zgodnie z programami kształcenia opracowanymi przez Zespół do spraw

Bardziej szczegółowo

2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym.

2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym. Regulamin egzaminu dyplomowego licencjata pielęgniarstwa albo licencjata położnictwa Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Wydział Nauk o Zdrowiu obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Podstawa

Bardziej szczegółowo

1a. Osobą sprawującą opiekę był/była:?

1a. Osobą sprawującą opiekę był/była:? 1. Czy miała Pani wyznaczoną osobę sprawującą opiekę? osoba sprawująca opiekę lekarz specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarz ze specjalizacją I stopnia w dziedzinie położnictwa i ginekologii,

Bardziej szczegółowo

Podziękowania dla Rodziców

Podziękowania dla Rodziców Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie

Bardziej szczegółowo

Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Krakowie

Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Krakowie Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Krakowie Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Ogólnopolski Związek Zawodowy Położnych

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REFUNDACJI KOSZTÓW KSZTAŁCENIA I DOSKONALENIA ZAWODOWEGO CZŁONKÓW OKRĘGOWEJ IZBY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH W POZNANIU

REGULAMIN REFUNDACJI KOSZTÓW KSZTAŁCENIA I DOSKONALENIA ZAWODOWEGO CZŁONKÓW OKRĘGOWEJ IZBY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH W POZNANIU Załącznik do Uchwały Nr 516/VII ORPiP z dnia 05.09.2017r. REGULAMIN REFUNDACJI KOSZTÓW KSZTAŁCENIA I DOSKONALENIA ZAWODOWEGO CZŁONKÓW OKRĘGOWEJ IZBY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH W POZNANIU ROZDZIAŁ I PRZEPISY

Bardziej szczegółowo

Rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu dr inż. Jan Andreasik

Rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu dr inż. Jan Andreasik Zarządzenie Nr 8/2011 Rektora Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu z dnia 25 maja 2011 roku w sprawie zmiany Zarządzenia Nr 1/2010 Rektora Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w

Bardziej szczegółowo

Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych

Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 5.XIV Okręgowego Zjazdu Delegatów z dnia 15 marca 2010r. Poprawki do regulaminu: Uchwałą Nr 55/IV/2014 Okręgowej Rady WOIPiP

Bardziej szczegółowo

APEL XXIX Okręgowego Zjazdu Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi z dnia 1 marca 2013 r.

APEL XXIX Okręgowego Zjazdu Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi z dnia 1 marca 2013 r. skierowany do: Kadry kierowniczej zakładów o pierwszeństwo w zatrudnieniu położnych zgodnie z ich kwalifikacjami zawartymi w art. 5 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej Delegaci Pielęgniarek i Położnych

Bardziej szczegółowo

WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO (dla stażystów lekarzy i lekarzy dentysów, którzy rozpoczęli staż podyplomowy 01.10.2016 r. i 01.03.2017 r.) - szkolenie od 27 marca

Bardziej szczegółowo

a ochrona praw pacjenta Warszawa, 11 lutego 2008 r.

a ochrona praw pacjenta Warszawa, 11 lutego 2008 r. XVI Światowy i Dzień Chorego Rzecznik Praw Obywatelskich a ochrona praw pacjenta Warszawa, 11 lutego 2008 r. Idea Został ł ustanowiony przez Jana Pawła ł II, Święto jest obchodzone od 1993 roku w dniu

Bardziej szczegółowo

WYMOGI KWALIFKACYJNE. Prawo Wykonywania Zawodu

WYMOGI KWALIFKACYJNE. Prawo Wykonywania Zawodu Dział szkoleń działający przy Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku organizuje szkolenia w ramach kształcenia podyplomowego zgodnie z programami kształcenia opracowanymi przez Zespół do spraw

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw.

o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dnia 24 lipca 2015 r. Druk nr 1029 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodnie

Bardziej szczegółowo

Klauzula sumienia w służbie zdrowia

Klauzula sumienia w służbie zdrowia MICHAŁ BALICKI Klauzula sumienia w służbie zdrowia Podstawowym zadaniem klauzuli sumienia jest zapewnienie lekarzom, pielęgniarkom oraz położnym możliwości wykonywania zawodu w zgodzie z własnym sumieniem.

Bardziej szczegółowo

KALENDARIUM Ważniejsze wydarzenia OKRĘGOWEJ RADY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH REGIONU SIEDLECKIEGO VII KADENCJI w roku Wydarzenie/realizacja zadań

KALENDARIUM Ważniejsze wydarzenia OKRĘGOWEJ RADY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH REGIONU SIEDLECKIEGO VII KADENCJI w roku Wydarzenie/realizacja zadań KALENDARIUM Ważniejsze wydarzenia OKRĘGOWEJ RADY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH REGIONU SIEDLECKIEGO VII KADENCJI w roku 2018 Data Wydarzenie/realizacja zadań 04.01.2018 r. Udział przewodniczącej Hanny Sposób

Bardziej szczegółowo

Zabezpieczenie społeczeństwa w świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne w Polsce. Departament Pielęgniarek i Położnych, sierpień 2016 r.

Zabezpieczenie społeczeństwa w świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne w Polsce. Departament Pielęgniarek i Położnych, sierpień 2016 r. Zabezpieczenie społeczeństwa w świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne w Polsce Departament Pielęgniarek i Położnych, sierpień 2016 r. 2 Podstawa prawna wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej

Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej Dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk Uniwersytet Medyczny w Lublinie Warszawa 09.04.2011 ZAWÓD System czynności czy prac, który jest wewnętrznie spójny, skierowany

Bardziej szczegółowo

TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ PIELĘGNIARSTWA DIABETOLOGICZNEGO

TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ PIELĘGNIARSTWA DIABETOLOGICZNEGO TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ PIELĘGNIARSTWA DIABETOLOGICZNEGO Alicja Szewczyk Polska Federacja Edukacji w Diabetologii Gdańsk 15 maja 2014r. EDUKACJA jest kluczem do zbudowania relacji terapeutycznej z

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z obrad XXX Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Ziemi Sieradzkiej

Sprawozdanie z obrad XXX Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Ziemi Sieradzkiej Sekretarz Rady OIPIPZS Anna Kulesza informuje : Sprawozdanie z obrad XXX Zjazdu Delegatów W dniu 24 marca 2017 roku w Sali Starostwa Powiatowego w Sieradzu odbył się XXX Zjazd Sprawozdawczy Okręgowej Izby

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie merytoryczne Rok 2010

Sprawozdanie merytoryczne Rok 2010 Sprawozdanie merytoryczne Rok 2010 18 sierpnia 2010 r. stowarzyszenie zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego w Zielonej Górze pod numerem 000369064 i od tej pory oficjalnie rozpoczęło swoją działalność.

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNY APSEKT FUNKCJONOWANIA BIURA PRAW PACJENTA PRZY MINISTRZE ZDROWIA

PRAKTYCZNY APSEKT FUNKCJONOWANIA BIURA PRAW PACJENTA PRZY MINISTRZE ZDROWIA PRAKTYCZNY APSEKT FUNKCJONOWANIA BIURA PRAW PACJENTA PRZY MINISTRZE ZDROWIA BIURO PRAW PACJENTA PRZY MINISTRZE ZDROWIA STATUS PRAWNY: Państwowa jednostka budżetowa podległa ministrowi właściwemu do spraw

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁCENIE PODYPLOMOWE PIELĘGNIAREK I POŁOZNYCH NOWE PROGRAMY KSZTAŁCENIA

KSZTAŁCENIE PODYPLOMOWE PIELĘGNIAREK I POŁOZNYCH NOWE PROGRAMY KSZTAŁCENIA KSZTAŁCENIE PODYPLOMOWE PIELĘGNIAREK I POŁOZNYCH NOWE PROGRAMY KSZTAŁCENIA Informujemy, że dział Szkoleń Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku organizuje kursy w ramach szkolenia podyplomowego

Bardziej szczegółowo

SZKOLNE KOŁO WOLONTARIATU

SZKOLNE KOŁO WOLONTARIATU ZESPÓŁ SZKÓŁ PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO w KRAKOWIE TECHNIKUM PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO NR 22, TECHNIKUM UZUPEŁNIAJĄCE DLA DOROSŁYCH NR 19, ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA NR 23 31-157 Kraków, Pl. Matejki 11, tel. 12

Bardziej szczegółowo

XXIV ZJAZD. Relacja z obrad XXIV Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Elblągu

XXIV ZJAZD. Relacja z obrad XXIV Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Elblągu XXIV ZJAZD DELEGATÓW OKRĘGOWEJ IZBY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH W ELBLĄGU Relacja z obrad XXIV Zjazdu Delegatów Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Elblągu W dniu 14 marca 2015 r. w auli Zespołu Szkół

Bardziej szczegółowo

Rozpoczęcie studiów semestr zimowy rekrutacja luty 2013/2014

Rozpoczęcie studiów semestr zimowy rekrutacja luty 2013/2014 K r a k o w s k a A k a d e m i a im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego W yd z i a ł Z d r o w i a i N a u k M e d y c z n y c h K i e r u n e k P i e l ę g n i a r s t w o PRZEWODNIK DLA STUDENTA LICENCJAT

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

KRAJOWY KONSULTANT W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO

KRAJOWY KONSULTANT W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO e-mail:piskorz@wssd.olsztyn.pl L.dz. KKwDPP/47/07 Olsztyn, 05.11.2007 r. Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego /wg rozdzielnika/ W związku z licznymi zapytaniami w sprawach obsady

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO

REGULAMIN KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO AKADEMIA POMORSKA W SŁUPSKU KATEDRA NAUK O ZDROWIU REGULAMIN EGZAMINU DYPLOMOWEGO STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA, NIESTACJONARNE KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO 1 Egzamin kończący studia zawodowe pierwszego stopnia

Bardziej szczegółowo

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu, IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji

Bardziej szczegółowo

LUBUSKIE SŁUŻBY MUNDUROWE PODZIELIŁY SIĘ OPŁATKIEM

LUBUSKIE SŁUŻBY MUNDUROWE PODZIELIŁY SIĘ OPŁATKIEM POLICJA.PL http://www.policja.pl/pol/aktualnosci/167576,lubuskie-sluzby-mundurowe-podzielily-sie-oplatkiem.html 2019-11-01, 14:41 Strona znajduje się w archiwum. LUBUSKIE SŁUŻBY MUNDUROWE PODZIELIŁY SIĘ

Bardziej szczegółowo

OFERTA KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO W 2011 R. WYDZIAŁU OCHRONY ZDROWIA PWSZ W CIECHANOWIE

OFERTA KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO W 2011 R. WYDZIAŁU OCHRONY ZDROWIA PWSZ W CIECHANOWIE OFERTA KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO W 2011 R. WYDZIAŁU OCHRONY ZDROWIA PWSZ W CIECHANOWIE I. FORMY PRZEZNACZONE DLA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH Organizator podejmuje decyzję o organizacji określonego kursu w

Bardziej szczegółowo

SÓL I ŚWIATŁO W PIELEGNIARSTWIE DIABETOLOGICZNYM

SÓL I ŚWIATŁO W PIELEGNIARSTWIE DIABETOLOGICZNYM SÓL I ŚWIATŁO W PIELEGNIARSTWIE DIABETOLOGICZNYM Alicja Szewczyk Klinika Endokrynologii i Diabetologii Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Polska Federacja Edukacji w Diabetologii Światło poranka https://pl.wikipedia.org/wiki/światło

Bardziej szczegółowo

Fotorelacja z Ogólnopolskiej Konferencji OBLICZA BLOKU OPERACYJNEGO w Gdańsku

Fotorelacja z Ogólnopolskiej Konferencji OBLICZA BLOKU OPERACYJNEGO w Gdańsku Fotorelacja z Ogólnopolskiej Konferencji OBLICZA BLOKU OPERACYJNEGO w Gdańsku Z inicjatywy Komisji ds. Pielęgniarstwa Operacyjnego przy współudziale Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku w

Bardziej szczegółowo

WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO (dla stażystów lekarzy i lekarzy dentysów, którzy rozpoczęli staż podyplomowy 01.10.2014 r. i 01.03.2015 r.) - szkolenie od 13 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu. dr inż. Jan Andreasik

Rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu. dr inż. Jan Andreasik Zarządzenie Nr 1/2010 Rektora Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu z dnia 22.01. 2010 roku w sprawie wprowadzenia zasad przeprowadzenia egzaminu dyplomowego praktycznego na kierunku pielęgniarstwo

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ORGANIZACYJNY Stowarzyszenia na Rzecz Chorych z Chorobą Nowotworową Promyk w Giżycku

REGULAMIN ORGANIZACYJNY Stowarzyszenia na Rzecz Chorych z Chorobą Nowotworową Promyk w Giżycku REGULAMIN ORGANIZACYJNY Stowarzyszenia na Rzecz Chorych z Chorobą Nowotworową Promyk w Giżycku I. Postanowienia ogólne 1 1. Regulamin organizacyjny Stowarzyszenia Promyk siedzibą w Giżycku, zwanej dalej

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Szkolenia Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Radomiu.

Ośrodek Szkolenia Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Radomiu. Ośrodek Szkolenia Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Radomiu. Informujemy, że Ośrodek Szkolenia Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Radomiu organizuje kursy w ramach szkolenia podyplomowego

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE

ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE Sopot, dnia 25 sierpnia 2017 r. Sygn.: 005721 ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE Przedmiot odpowiedzi: 1. Czy lekarz stażysta może, w związku z potrzebą pracodawcy, zostać oddelegowany na dowolny czas do pracy

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ORGANIZACYJNY PODMIOTU LECZNICZEGO

REGULAMIN ORGANIZACYJNY PODMIOTU LECZNICZEGO REGULAMIN ORGANIZACYJNY PODMIOTU LECZNICZEGO Postanowienia ogólne 1 1. Podmiot leczniczy działa pod nazwą II Szpital Miejski im. dr Ludwika Rydygiera w Łodzi 2. Podmiot leczniczy wykonuje działalność leczniczą

Bardziej szczegółowo

Jolanta Zając, Przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek Środowiska Nauczania i Wychowania Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku.

Jolanta Zając, Przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek Środowiska Nauczania i Wychowania Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku. ROLA I ZADANIA PIELĘGNIARKI W ŚRODOWISKU NAUCZANIA I WYCHOWANIA W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ, ANALIZA SYTUACJI W ŚWIETLE NOWEJ USTAWY O ZDROWIU DZIECI I MŁODZIEŻY Jolanta Zając, Przewodnicząca Komisji

Bardziej szczegółowo

Aktualności - Urząd Miasta Częstochowy Oficjalny portal miejski

Aktualności - Urząd Miasta Częstochowy Oficjalny portal miejski 7 kwietnia 2014 NAGRODY IM. BIEGAŃSKIEGO 2014 - ŻYCZENIA DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻBY ZDROWIA Już po raz osiemnasty wręczono Nagrody Prezydenta Miasta Częstochowy im. dra Władysława Biegańskiego w dziedzinie

Bardziej szczegółowo

NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII

NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII QUEEN SILVIA NURSING AWARD Nagroda Pielęgniarska Królowej Sylwii (Queen Silvia Nursing Award, QSNA) to wyjątkowe stypendium skierowane wyłącznie do studentek i studentów

Bardziej szczegółowo

Myśl o mnie, a Ja będę myślał o twoich potrzebach. (Jezus)

Myśl o mnie, a Ja będę myślał o twoich potrzebach. (Jezus) Myśl o mnie, a Ja będę myślał o twoich potrzebach. (Jezus) DZIEWI PRÓB JEZUSA Nowenna z Kunegund Siwiec FLOS CARMELI POZNA 2015 NOWENNA ze Suebnic Bo Kunegund Siwiec WPROWADZENIE W trakcie II wojny światowej

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA DLA MŁODYCH. Radzenie sobie ze stresem. moduł 4 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO. praca, życie, umiejętności. Akademia dla Młodych

AKADEMIA DLA MŁODYCH. Radzenie sobie ze stresem. moduł 4 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO. praca, życie, umiejętności. Akademia dla Młodych moduł 4 Temat 1, Poziom 2 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO Akademia dla Młodych Moduł 4 Temat 1 Poziom 2 Budowanie wytrwałości Podręcznik prowadzącego Cele szkolenia Każdy może czasem odczuwać stres lub być w słabszej

Bardziej szczegółowo

Popatrz i otwórz serce. Projekt realizowany przez:

Popatrz i otwórz serce. Projekt realizowany przez: Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Łąkcie Górnej Popatrz i otwórz serce Projekt realizowany przez: Cele projektu Propagować orędzie Miłosierdzia czyli żyć i postępować zgodnie z nauką patrona naszej szkoły.

Bardziej szczegółowo

Przeworsk 12 maja 2017r. godz

Przeworsk 12 maja 2017r. godz Podkarpacka Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych z siedzibą w Przeworsku oraz Oddział Neurologiczny i Udarowy Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Przeworsku zapraszają do udziału w

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA DZIAŁALNOŚCI KIELECKIEGO STOWARZYSZENIA ALZHEIMEROWSKIEGO

PREZENTACJA DZIAŁALNOŚCI KIELECKIEGO STOWARZYSZENIA ALZHEIMEROWSKIEGO PREZENTACJA DZIAŁALNOŚCI KIELECKIEGO STOWARZYSZENIA ALZHEIMEROWSKIEGO Kielce 2012 mgr Mariusz Pająk Prezes Kieleckiego Stowarzyszenia Alzheimerowskiego Kieleckie Stowarzyszenie Alzheimerowskie powstało

Bardziej szczegółowo

PRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;

PRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności; PRAWA DZIECKA "Nie ma dzieci - są ludzie..." - Janusz Korczak Każdy człowiek ma swoje prawa, normy, które go chronią i pozwalają funkcjonować w społeczeństwie, państwie. Prawa mamy również my - dzieci,

Bardziej szczegółowo

Uroczyste Obchody V- tej Rocznicy Powstania Spółki COPERNICUS Podmiot Leczniczy

Uroczyste Obchody V- tej Rocznicy Powstania Spółki COPERNICUS Podmiot Leczniczy Uroczyste Obchody V- tej Leczniczy Rocznicy Powstania Spółki COPERNICUS Podmiot 14 czerwca 2018 w Sali Okrągłej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego odbyła się uroczysta gala V rocznica powstania

Bardziej szczegółowo

Studenckie Towarzystwo Naukowe UJ CM

Studenckie Towarzystwo Naukowe UJ CM nauka leży u podstaw każdego postępu, który ma ułatwić życie ludzkie i zmniejszać cierpienie Maria Skłodowska-Curie, 1911 Studenckie Towarzystwo Naukowe UJ CM http://www.stn.cm-uj.krakow.pl stn@cm-uj.krakow.pl

Bardziej szczegółowo

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,

Bardziej szczegółowo

Zapis stenograficzny (2153) 191. posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej w dniu 13 kwietnia 2011 r.

Zapis stenograficzny (2153) 191. posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej w dniu 13 kwietnia 2011 r. ISSN 1643-2851 SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zapis stenograficzny (2153) 191. posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej w dniu 13 kwietnia 2011 r. VII kadencja Porządek obrad: 1. Rozpatrzenie

Bardziej szczegółowo

KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz.

KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późniejszymi zmianami) określone w ustawach: z dnia 6

Bardziej szczegółowo

W związku z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa ochrona osób

W związku z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa ochrona osób RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Irena Lipowicz Warszawa, 30 J 20 i V.7011.21.2014.MM Pan Bartosz Arłukowicz Minister Zdrowia W związku z postępującym procesem starzenia się społeczeństwa ochrona osób starszych

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Dr n. med. Dorota Ćwiek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 1. Informacje

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO

REGULAMIN KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO Załącznik do Uwały Nr 34/2013 Rady Wydziału Nauk Medycznych z dn. 21 lutego 2013 roku REGULAMIN KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO 1. Kształcenie praktyczne zajęcia praktyczne i praktyki

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN SZKOLNEGO KOŁA WOLONTARIATU 20 VOLT w Szkole Podstawowej nr 20 w Poznaniu.

REGULAMIN SZKOLNEGO KOŁA WOLONTARIATU 20 VOLT w Szkole Podstawowej nr 20 w Poznaniu. REGULAMIN SZKOLNEGO KOŁA WOLONTARIATU 20 VOLT w Szkole Podstawowej nr 20 w Poznaniu. Motto: Ważny jest rodzaj pomocy, którą się oferuje, ale jeszcze ważniejsze od tego jest serce, z jakim tej pomocy się

Bardziej szczegółowo

Czym jest etyka zawodowa?

Czym jest etyka zawodowa? Pod pojęciem etyki definiuje się ogół norm i zasad postępowania, które obowiązują w danym środowisku. Jeśli mówimy o etyce zawodowej, rozumiemy ją jako ogół norm pożądanych podczas wykonywania zawodu wzorzec

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. Jerzy Stańczyk

Prof. dr hab. Jerzy Stańczyk Prof. dr hab. Jerzy Stańczyk WYDZIAŁ PIELĘGNIARSTWA I POŁOŻNICTWA Senat Akademii Medycznej w Łodzi w dniu 12 XII 1996 r. podjął Uchwałę (11/96), w której zapisano, że z dniem 1 X 1997 r. zostaje powołany

Bardziej szczegółowo

1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO

1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO 1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO Dzień 1 września to dzień szczególny dla wszystkich: dla dzieci, młodzieży, dla ich rodziców i nauczycieli. Zawsze towarzyszy mu wiele emocji. Dla

Bardziej szczegółowo

Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem

Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Kto może skorzystać z uprawnień: Każda kobieta, w ciąży i jej rodzina (w zakresie informacji i poradnictwa

Bardziej szczegółowo

IZBA PRZYJĘĆ ZAPEWNIA OPIEKĘ PEDIATRYCZNĄ

IZBA PRZYJĘĆ ZAPEWNIA OPIEKĘ PEDIATRYCZNĄ IZBA PRZYJĘĆ ZAPEWNIA OPIEKĘ PEDIATRYCZNĄ RODZICE/OPIEKUNOWIE ZGŁASZAJĄCY SIĘ Z DZIECKIEM DO SZPITALA OBOWIĄZANI SĄ MIEĆ KSIĄŻECZKĘ ZDROWIA DZIECKA ORAZ (dokument potwierdzający uprawnienie do świadczeń

Bardziej szczegółowo

NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK

NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK NASTOLETNIA DEPRESJA PORADNIK Upadłam Nie mogę Nie umiem Wstać Sama po ziemi stąpam w snach Sama, samiutka próbuję wstać. Nie umiem Chcę się odezwać Nie wiem do kogo Sama tu jestem, nie ma nikogo Wyciągam

Bardziej szczegółowo

W związku z tym zapraszam Państwa na szkolenie organizowane przez moją Kancelarię, na

W związku z tym zapraszam Państwa na szkolenie organizowane przez moją Kancelarię, na Poznań, 25 marca 2015 r. Szanowni Państwo, prowadzenie gabinetu dentystycznego to trudne i odpowiedzialne zadanie. Jestem pewna, że w świadczeniu usług medycznych są Państwo profesjonalistami i zawsze

Bardziej szczegółowo

Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej

Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej Katowice, dn. 15. 05. 2019 Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej ortopedii i traumatologii. Życiorys tego wspaniałego i niezwykłego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLNEGO WOLONTARIATU

PROGRAM SZKOLNEGO WOLONTARIATU PROGRAM SZKOLNEGO WOLONTARIATU Chcemy Pomagać Ważny jest rodzaj pomocy, którą się oferuje, ale jeszcze ważniejsze od tego jest serce, z jakim tej pomocy się udziela Jan Paweł II 1 Okres nauki w szkole

Bardziej szczegółowo

O P I N I A P R A W N A. dotycząca samodzielnej opieki położnej podczas transportu kobiety ciężarnej do ośrodka o wyższym stopniu re ferencyjnym

O P I N I A P R A W N A. dotycząca samodzielnej opieki położnej podczas transportu kobiety ciężarnej do ośrodka o wyższym stopniu re ferencyjnym Opole, dnia 2 grudnia 2014 r. Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Opolu ul. Świerkowa 24, 45-407 Opole O P I N I A P R A W N A dotycząca samodzielnej opieki położnej podczas transportu kobiety ciężarnej

Bardziej szczegółowo

Tabela: Propozycje kwalifikacji wymaganych od pielęgniarek i położnych

Tabela: Propozycje kwalifikacji wymaganych od pielęgniarek i położnych Tabela: Propozycje kwalifikacji wymaganych od pielęgniarek i położnych Zakres świadczeń opieki zdrowotnej Propozycja wymaganych kwalifikacji Dodatkowe kryteria Oddziały Propozycja wymaganych kwalifikacji

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE PODSTAWOWE

INFORMACJE PODSTAWOWE Formularz służy spersonalizowaniu zakupionego wzoru. Formularz nie wolno edytować w przeglądarce internetowej. Każdy krok będziemy starać się dodatkowo opisać, aby ułatwić zamówienie. Ważne, aby dokładnie

Bardziej szczegółowo

Człowiek jest wielki nie przez to, co ma, nie przez to, kim jest, lecz przez to, czym dzieli się z innymi Jan Paweł II

Człowiek jest wielki nie przez to, co ma, nie przez to, kim jest, lecz przez to, czym dzieli się z innymi Jan Paweł II Człowiek jest wielki nie przez to, co ma, nie przez to, kim jest, lecz przez to, czym dzieli się z innymi Jan Paweł II Wolontariat szkolny to bezinteresowne zaangażowanie społeczności szkoły - nauczycieli,

Bardziej szczegółowo

Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Brzesku

Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Brzesku 1 Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Brzesku W Brzesku rozmawiano o przyszłości transplantacji Społeczne i medyczne aspekty transplantacji - to tytuł konferencji jaka odbyła się w Regionalnym

Bardziej szczegółowo

Praktyka zawodowa z Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia Studia stacjonarne

Praktyka zawodowa z Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia Studia stacjonarne Praktyka zawodowa z Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia Studia stacjonarne Autor programu: mgr Maria Półtorak Liczba godzin : 40godz, 1tydzień ; Czas realizacji III. rok ; semestr VI, praktyka

Bardziej szczegółowo

ZELATOR. wrzesień2016

ZELATOR. wrzesień2016 ZELATOR wrzesień2016 www.zr.diecezja.pl 7 W ROKU NADZWYCZAJNEGO JUBILEUSZU MIŁOSIERDZIA Serdecznie zapraszamy wszystkich zelatorów i członków Żywego Różańca do udziału w pielgrzymce do Łagiewnik. Odbędzie

Bardziej szczegółowo

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie fizjoterapii za rok 2014

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie fizjoterapii za rok 2014 Warszawa, 15.02.2015 r. Dr Grażyna Brzuszkiwicz-Kuźmicka Akademia Wychowania Fizycznego J. Piłsudskiego Wydział Rehabilitacji Ul. Marymoncka 34 00-968 Warszawa Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie

Bardziej szczegółowo

KWESTIONARIUSZ REKRUTACYJNY

KWESTIONARIUSZ REKRUTACYJNY KWESTIONARIUSZ REKRUTACYJNY uczestnictwa w projekcie pn.: Wsparcie podmiotów podstawowej opieki zdrowotnej we wdrażaniu standardów jakości i bezpieczeństwa opieki II EDYCJA Prosimy o staranne i czytelne

Bardziej szczegółowo

AKTY PRAWNE W MEDYCYNIE PRACY

AKTY PRAWNE W MEDYCYNIE PRACY AKTY PRAWNE W MEDYCYNIE PRACY aktualizacja 17 wrzesień 2015 str. 1 AKTY PRAWNE OBOWIĄZUJĄCE W MEDYCYNIE PRACY aktualizacja: 17 wrzesień 2015 Lp. ROZPORZĄDZENIA: NR AKT: 1996 r. 1. Rozporządzenie Ministra

Bardziej szczegółowo

Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Zdrowia w Lisewie

Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Zdrowia w Lisewie Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Zdrowia w Lisewie Rozdział I. Postanowienia ogólne. Rozdział II. Cele i zadania podmiotu. Rozdział III. Struktura organizacyjna. SPIS TREŚCI Rozdział IV. Zakres

Bardziej szczegółowo

Formularz zgłoszeniowy do projektu. KOMPetencje na wymiar integracja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością

Formularz zgłoszeniowy do projektu. KOMPetencje na wymiar integracja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością Formularz zgłoszeniowy do projektu KOMPetencje na wymiar integracja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego

Bardziej szczegółowo

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie Pieśń: Blisko, blisko, blisko jesteś Panie mój lub O Jezu w Hostii utajony Panie Jezu, Ty nakazałeś aby pozwolić dzieciom przychodzić do Ciebie,

Bardziej szczegółowo