Problemy z fabryką Temlera. Wznawiamy bezpłatne. spacery po Woli. W oparach absurdu

Transkrypt

1 B E Z P Ł A T N Y D W U T Y G O D N I K I N F O R M A C Y J N Y D Z I E L N I C Y Dyżury radnych dzielnicowych i miejskich patrz str. 2 Place zabaw na jedno kliknięcie patrz str. 3 Nr 74/ marca ISSN Wznawiamy bezpłatne spacery po Woli! Pierwszy trasą wolskich klimatów u Wiecha już 19 marca. Śladami Paragona i piłkarskiej paczki z Do przerwy 0:1 podążymy 26 marca. Z przyjemnością zapowiadamy rozpoczęcie III edycji spacerów z serii Poznaj wielokulturowość Woli. Bezpłatne wycieczki od 2 lat organizuje Urząd Dzielnicy Wola we współpracy z przewodnikami PTTK Klubu Miłośników Warszawy i Mazowsza. W 2011 roku zaplanowaliśmy 34 spacery, które będą trwały od marca do października. Pojawią się tematy nowe opowieści o śladach naszej dzielnicy w filmie, czy literaturze Wiecha, Bahdaja i Hena. Podążymy szlakami znanych ludzi związanych z Wolą, m.in. Korczaka, Gałczyńskiego, siostry Faustyny i rodziny Wawelbergów. W harmonogramie są też tradycyjne tematy, które trudno wyczerpać wolskie ulice, osiedla, architektura postindustrialna i tajemnice wolskich wieżowców. Pełny harmonogram spacerów do wycięcia i zachowania przez cały rok publikujemy na stronie 6. Już dziś zapraszamy na dwie pierwsze wycieczki, które odbędą się w marcu i otworzą cykl Wola w filmie i literaturze : Wolskie klimaty w utworach Wiecha 19 marca, godz Zbiórka: Kościół św. Wawrzyńca, ul. Wolska 140. Wola w książce i filmie Adama Bahdaja Do przerwy 0:1 26 marca, godz Zbiórka: ul. Okopowa róg Leszno. JR Harmonogram spacerów w 2011 r. czytaj na s. 6 Problemy z fabryką Temlera Otrzymaliśmy sygnał, że wpis do rejestru zabytków fabryki Temlera i Szwede (Okopowa 78) został zablokowany. Maciej Podulka Poliglotka poczytaj w obcym języku patrz str. 4 Jesteśmy z Woli historycznej patrz str. 7 W o l a W l i c z b a c h : W 2011 roku odbędą się 34 bezpłatne spacery po Woli. W oparach absurdu Graffiti Chciałoby się, żeby graffiti kojarzyło się mimo wszystko ze sztuką. Niestety część ulicznych artystów powinna najpierw, co najmniej odwiedzić osiedlowe ognisko plastyczne. Dla bardziej zaawansowanych niedaleko, przy Smoczej, znajduje się Zespół Państwowych Szkół Plastycznych. Gorąco polecamy! MP Rzecznik Wojewódzkiego Mazowieckiego Konserwatora Zabytków Monika Dziekan potwierdziła nam tę informację. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przychyliło się do odwołania Urzędu Miasta, jakie ten zgłosił jeszcze w tamtym roku. Argument decyzja została wydana głównie na podstawie opracowania z 1983 r., a od tego czasu zabudowania mogły stracić swoje walory zabytkowe. Jak pisze MKiDN Brak jest ustalenia, czy w tym okresie od sporządzenia opracowania do wydania decyzji (27 lat) nie nastąpiło takie zniszczenie budynków, które powodowałoby utratę wartości historycznych. Wydaje się, że przez ostatnie 27 lat, fabryka przy Okopowej, nie straciła, a raczej zyskała na historycznej wartości. Jak dowiedzieliśmy się od WMKZ, konserwatorzy uzupełnią dokumenty, tak by zabudowania dawnego Towarzystwa Akcyjnego Fabryki Garbarskiej Temler i Szwede pozostały w rejestrze. MP Budynki i olbrzymi teren, jeszcze 2 lata temu były dzierżawione i przynosiły miastu zysk. Teraz przez otwarte okna leje się woda, a fabryka o ponad 170-letnich tradycjach, z miesiąca na miesiąc niszczeje. Maciej Podulka

2 2 W O L A S A M O R Z Ą D O W A złóż PiT w urzędzie Dzielnicy Wola Pracownicy urzędu skarbowego dyżurują tylko do 18 marca oraz od 11 do 15 kwietnia. Zbliża się termin składania deklaracji podatkowych PIT. Kolejek w urzędzie skarbowym można uniknąć. W marcu i kwietniu zeznania podatkowe za 2010 r. można składać w Urzędzie Dzielnicy Wola. Przez dwa tygodnie dyżurują tu pracownicy urzędu skarbowego, z którymi można się skonsultować. Będą służyć swoją wiedzą, udzielać porad. Punkt przyjmowania deklaracji podatkowych czynny będzie w siedzibie Urzędu przy al. Solidarności 90, w sali Wydziału Obsługi Mieszkańców, w godzinach , terminy: do 18 kwietnia i od 11 do 15 kwietnia 2011 r. Zapraszamy do składania PIT-ów i ewentualnych konsultacji. ogłoszenie burmistrz Dzielnicy Wola m.st. Warszawy z dniem 17 marca 2011 r. ogłasza konkurs ofert na najem lokali użytkowych. Oferty i wymagane dokumenty opisane w zasadach konkursu (zgodnie z Zarządzeniem Nr 3323/2009 Prezydenta m.st. Warszawy z 14 lipca 2009 r. z późn. zm.) należy składać w sekretariacie Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Wola, ul. Bema 70 (pok. 14). Termin składania ofert upływa 8 kwietnia 2011 r. o godz Informacje o lokalach użytkowych wystawionych do konkursu, wzór oferty oraz zasady konkursu dostępne są na stronie internetowej oraz wywieszone, w dniach trwania konkursu, na tablicach ogłoszeń w Urzędzie Dzielnicy Wola przy al. Solidarności 90 i ZGN Wola przy ul. Bema 70. Informacji o konkursie udziela Dział Lokali Użytkowych ZGN Wola, ul. Bema 70, III piętro, pok. 32 i 33, tel , Burmistrz zastrzega sobie prawo unieważnienia konkursu w całości lub w części bez podania przyczyny. bieżącą polityką i finansami UE. Jednocześnie, w związku z przypadkami odwiedzania mieszkańców przez osoby podające się za rachmistrzów informujemy, że obecnie na obszarze kraju nie są zbierane dane do spisu powszechnego. Rachmistrz spisowy będzie nosił w widocznym miejscu identyfikator ze zdjęciem, imieniem i nazwiskiem oraz pieczęcią urzędu stanarodowy spis Powszechny już od kwietnia Od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011 r. obędzie się Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań. Będzie to pierwszy spis od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Przyszedł zatem czas na aktualizację danych o liczbie i terytorialnym rozmieszczeniu mieszkańców. Na poziomie regionalnym, lokalnym i ogólnokrajowym zbierane będą dane o strukturze społeczno-demograficznej i zawodowej oraz zasobach i warunkach mieszkaniowych ludności Polski. Zakres i terminy gromadzenia danych określa Komisja Europejska, zajmująca się tystycznego, pieczątką imienną i podpisem dyrektora urzędu statystycznego, który wydał identyfikator. Dane do spisu gromadzone będą w formie elektronicznej rachmistrz posługuje się terminalem mobilnym, na którym uzupełnia wszystkie pozyskane od respondenta informacje. Potwierdzić tożsamość rachmistrza można kontaktując się z wojewódzkim Urzędem Statystycznym w Warszawie (ul. 1 Sierpnia 21, tel , sekretariatuswaw@stat.gov.pl) lub w oddziale Gminnego Biura Spisowego m.st. Warszawy dla Dzielnicy Wola (al. Solidarności 90, tel ). Od 1 kwietnia ruszy też infolinia Narodowego Spisu Powszechnego numer bezpłatny dla połączeń z telefonów stacjonarnych, numer dla połączeń przychodzących z telefonów komórkowych, płatny zgodnie z cennikiem operatora. Dariusz Puścian Przewodniczący Rady Dzielnicy Wola (PO) spotkanie Paweł Pawlak Wiceprzewodniczący Rady Dzielnicy Wola (SLD) I środa miesiąca godz lub w dogodnym terminie po uzgodnieniu tel (sekretariat czynny od wtorku do piątku w godz ), Biuro Poselsko-Samorządowe SLD, ul. Karolkowa 60, pawlakradny@wp.pl. Ewa Widenka Wiceprzewodnicząca Rady Dzielnicy Wola (PO) spotkanie Marek Backiel (SLD) I poniedziałek miesiąca, godz , Biuro Poselsko - Samorządowe SLD, ul. Karolkowa 60. Wojciech Bartnik (PO) spotkanie Marek Bojanowicz (PO) II poniedziałek miesiąca godz i dodatkowo po wcześniejszym uzgodnieniu tel , Urząd Dzielnicy D y ż u r y r a D n y c h D z i E l n i c y W o l a Wola, al. Solidarności 90, wejście B, pokój radnych nr 013. Kamil Giemza (PO) I środa miesiąca godz Urząd Dzielnicy Wola, Al. Solidarności 90, wejście B, pokój radnych nr 013. Beata Gosiewska (PiS) spotkanie Aleksandra Grzelak-Grotek (PO) spotkanie po wcześniejszym uzgodnieniu. Adam Hać (PO) I środa miesiąca, w godz Urząd Dzielnicy Wola, al. Solidarności 90, wejście B, pokój radnych nr 013. Tomasz Kruszyński (PO) spotkanie Dorota Makowiecka (SLD) ostatni czwartek miesiąca w godz lub w dogodnym terminie po uzgodnieniu tel (w godz , od wtorku do piątku), Biuro Poselsko-Samorządowe SLD, ul. Karolkowa 60, kontakt@dorotamakowiecka.pl. Marek Makuch (PiS) spotkanie Elżbieta Małkowska (SLD) II czwartek miesiąca, w godz , SM Koło ul. Brożka 4, sala konferencyjna. Leszek Mikulecki (PO) środa, godz , Przychodnia Praktyka Lekarzy Rodzinnych ul. Kasprzaka 11 sala nr 4. Piotr Milowański (PiS) spotkanie Jan Nowak (PiS) spotkanie Marcin Rolski (PiS) spotkanie Adam Sadowski (SLD) I środa miesiąca, godz lub w dogodnym terminie po uzgodnieniu tel , Biuro Poselsko- Samorządowe SLD, ul. Karolkowa 60, sadowski.radny@gmail.com adam.sadowski.1@wp.pl. Agnieszka Sokalska (PO) I wtorek miesiąca godz Ewa Statkiewicz (PO) każda środa miesiąca godz , Przychodnia Lekarska, ul. Elekcyjna 54, I piętro pokój nr 100. Mateusz Tomala (PiS) spotkanie Joanna Tracz-Łaptaszyńska (PO) spotkanie po wcześniejszym uzgodnieniu. Monika Wiśnioch (PO) ostatni poniedziałek miesiąca, godz , Urząd Dzielnicy Wola, wejście B, al. Solidarności 90, pokój radnych nr 013. Blanka Zienkiewicz (PO) I czwartek miesiąca godz , Z radnymi bez stałych dyżurów można się spotkać w Urzędzie Dzielnicy Wola, al. Solidarności 90, wejście B, pokój radnych nr 013 po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym lub osobistym w pok D y ż u r y r a D n y c h m. s T. W a r s z a W y W y b r a n y c h n a W o l i Michał Czaykowski (PO) ostatni czwartek miesiąca godz , po wcześniejszym uzgodnieniu tel , Biuro Rady m.st. Warszawy, PKiN pl. Defilad 1, p. XX, s (pokój radnych). mczaykowski@radny.um.warszawa.pl Andrzej Golimont (SLD) każdego dnia, po wcześniejszym uzgodnieniu poprzez agolimont@warszawa. um.gov.pl lub tel (33). Marcin Hoffman (PO) środy godz , Przychodnia Praktyka Lekarzy Rodzinnych ul. Kasprzaka 11, tel Michał Serzycki (PiS) I poniedziałek miesiąca godz , SM Koło, ul. Brożka 4. Małgorzata Żuber-Zielicz (PO) I poniedziałek miesiąca godz lub po uzgodnieniu terminu poprzez mzzielicz@gmail.com lub tel , Biuro Rady m.st. Warszawy, PKiN pl. Defilad 1, p. XX, s (pokój radnych).

3 W O L A M I E S Z K A Ń C Ó W 3 zasłużeni dla Warszawy Rodzeństwo Janina Mańkowska i Jerzy Janowski ocalałe z Rzezi Woli otrzymało wyróżnienie Zasłużony dla Warszawy, nadawane przez stołecznych radnych. Uroczystość odbyła się 2 marca 2011 r. w Pałacu Kultury i Nauki. Odznaczenie za społeczną, naukową i edukacyjną działalność na rzecz stolicy przyznaje Kapituła Wyróżnienia, czyli przedstawiciele Rady Warszawy. Wśród uhonorowanych znaleźli się Janina Mańkowska i Jerzy Janowski. Świadkowie mordu ludności cywilnej z 5 sierpnia 1944 r. (Rzeź Woli) otrzymali prestiżowe odznaczenie za działalność społeczno-historyczną. W gronie wyróżnionych przez Ewę Malinowską- Grupińską, przewodniczącą Rady Warszawy byli też kombatanci, ludzie kultury i instytucje. W czasie Powstania Warszawskiego Tylko do 27 marca 2011 r. (do godz ) będzie się odbywał elektroniczny nabór do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz I klas dla dzieci sześcioletnich, na 2011/2012 rok. W tym czasie rodzice wypełniają i zanoszą formularz rekrutacyjny do placówki pierwszego wyboru. Wolskie przedszkola i szkoły podstawowe przygotowały miejsca do przyjęcia wszystkich pięcio- i sześciolatków. Dziś zdecydowana większość zameldowanych w dzielnicy pięciolatków uczęszcza już do przedszkoli 955 na 1087 dzieci urodzonych w 2006 r. Natomiast dla 970 zameldowanych sześciolatków przygotowano 3 oddziały integracyjne w przedszkolach, 22 oddziały przedszkolne i 15 oddziałów I klas w szkołach podstawowych. Przeniesienie dziecka z oddziału przedszkolnego do I klasy, będzie możliwe również po zakończeniu rekrutacji. 10-letnia Janina Mańkowska i 12-letni Jerzy Janowski mieszkali przy ul. Sowińskiego. Piątego sierpnia udało im się ocalić życie i uniknąć losu kilkudziesięciu tysięcy cywili zgładzonych przez hitlerowców. Nieugięci w działaniach, do dziś dokumentują powstańcze wydarzenia Woli, popularyzują miejsca pamięci. W 2008 r. w kościele św. Wawrzyńca zorganizowali wystawę Wola oskarża , poświęconą Rzezi Woli. Są też współinicjatorami ustanowienia 5 sierpnia Dniem Pamięci Mieszkańców Woli. Pierwsze ogólnowarszawskie obchody odbyły się w zeszłym roku pod pomnikiem Pięćdziesięciu Tysięcy, przy al. nabór przedszkolaków i pierwszoklasistów Trwa rekrutacja do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych i klas I w szkołach podstawowych Pozostałe daty, o których warto pamiętać: 13 kwietnia do godz rodzice dowiedzą się (w systemie lub w przedszkolu pierwszego wyboru) do której placówki zostało zakwalifikowane dziecko. Od 13 do 18 kwietnia do godz rodzice mają czas na pisemne potwierdzenie woli zapisu dziecka w placówce, do której się zakwalifikowało. 20 kwietnia do godz rodzice dowiedzą się, czy dziecko zostało przyjęte do placówki. 4 maja ogłoszenie wykazu wolnych miejsc w przedszkolach na stronie internetowej Biura Edukacji Na tej stronie znajdują się również harmonogramy zapisów. Infolinia dla rodziców wolskich sześciolatków Solidarności, róg Leszno. Związek Powstańców Warszawy przyznał rodzeństwu Medal Pamięci Poległych, Zamordowanych oraz Wypędzonej Ludności Cywilnej. Zasłużony dla Warszawy Wyróżnienie przyznawane od 1999 r. Z wnioskiem o przyznanie mogą do przewodniczącego Rady Warszawy wystąpić m.in. grupa 50. mieszkańców, instytucje publiczne i organizacje społeczne z siedzibą w stolicy. Informacje o procedurze i ewidencja wyróżnień: Biuro Rady m.st. Warszawy, pok. 2010, PKiN, XX piętro, tel , bip.warszawa.pl (zakładka Rada Warszawy ). Wspomnienia Janiny Mańkowskiej i Jerzego Janowskiego publikujemy w tym numerze Kuriera Wolskiego. JR Place zabaw na jedno kliknięcie Mapa i zestawienie ogólnodostępnych placów zabaw na Woli. Nowa zakładka, opisująca najciekawsze miejsca spędzania czasu z dziećmi, dostępna jest na stronie Urzędu Dzielnicy Wola. Rodzice i opiekunowie mogą teraz w jednym miejscu sprawdzić adresy i wyposażenie najpopularniejszych, ogólnodostępnych placów zabaw na Woli. W zakładce Place zabaw umieszczonej na stronie zebrano opisy i zdjęcia miejsc rekreacji dla dzieci. Można pobrać i wydrukować mapę z lokalizacją 27 placów zabaw, administrowanych przez wolski Zakład Gospodarowania Nieruchomościami. W zakładce znajdują się też adresy i specyfikacje placów położonych na terenach zielonych Woli skwerach i w parkach. Wola jest jednym z najlepiej wyposażonych w place zabaw miejsc stolicy. Dzielnica sfinansowała wiele nowych Ocaleli z Rzezi Woli Jerzy Janowski i Janina Mańkowska otrzymali wyróżnienie Zasłużony dla Warszawy obiektów, modernizację istniejących, zajęła się demontażem starego sprzętu. Powstające w ostatnich latach miejsca rekreacji zapewniają najmłodszym bezpieczeństwo i urządzenia sprzyjające rozwojowi psychofizycznemu. Place zabaw są ogrodzone i wyposażone w bezpieczne nawierzchnie. Piasek w piaskownicach wymieniany jest od dwóch do sześciu razy w roku. Ważny jest demontaż starych urządzeń. Na Woli zostało jeszcze wiele sprzętu, który wymaga renowacji lub rozbiórki. W ciągu ostatnich dwóch lat ZGN Wola zdemontował blisko 90 starych piaskownic. JR/UK Nowy plac zabaw na skwerze Apfelbauma jest wyposażony w huśtawki, karuzele, zjeżdżalnie, zestawy zabawowe i piaskownicę. Na skwerze są też stoły do gier planszowych. Maciej Podulka Archiwum prywatne Joanna Rutkowska

4 4 W O L A M I E S Z K A Ń C Ó W Poliglotka z nowolipia Na Nowolipiu powstało coś wyjątkowego nasze okno na świat. Wypożyczalnia Obcojęzyczna Poliglotka udostępnia czytelnikom literaturę w sześciu językach, prasę zagraniczną i sprzęt multimedialny. Można korzystać z bezprzewodowego Internetu i kącika dla dzieci. Poliglotka jest filią Biblioteki Publicznej w Dzielnicy Wola i z jej inicjatywy powstała. To miejsce z tradycjami. Wcześniej przy ul. Nowolipie 20 mieściła się wypożyczalnia dla dorosłych i młodzieży. Czytelnicy muszą wybaczyć autorce wątek osobisty, gdy wspomni, że jako podlotek chodziła pod numer dwudziesty, po koleje tomy Musierowicz i Siesickiej. Rzeczywiście, do tej pory mieściła się tutaj tradycyjna wypożyczalnia. Pod koniec 2010 r. przeprowadziliśmy remont generalny, a w lutym otworzyliśmy bibliotekę z literaturą w językach angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim, hiszpańskim i rosyjskim tłumaczy Renata Tupczyńska, kierownik Poliglotki. Kultura czytania wirtualnie i realnie Księgozbiór obejmuje nowości i literaturę obcojęzyczną z wolskich bibliotek. W jednym miejscu zgromadzono zbiory całej dzielnicy: beletrystykę, literaturę popularno-naukową i podręczniki. Poliglotka sprowadza też prasę, na razie 12 tytułów. W miarę zainteresowania i dostępnych środków będziemy poszerzać prenumeratę. Chcielibyśmy rozpropagować kulturę czytania w językach obcych, głównie wśród dzieci i młodzieży. Planujemy utworzenie klubu dyskusyjnego oraz akcję czytania dzieciom, rozpoczniemy od książeczek po angielsku mówi Renata Tupczyńska. Poliglotka, podobnie jak wszystkie wolskie biblioteki, zapewnia dostęp do bezprzewodowego Internetu. Można korzystać z ksero, skanera, komputerów wyposażonych w kamery, mikrofony i słuchawki (w przyszłości posłużą do odsłuchiwania tworzonego zbioru audiobooków). Osobną salę przeznaczono na kącik edukacyjny dla młodych czytelników. Pierwsi po lewej stronie Wisły Wraz z otwarciem Poliglotki Biblioteka Publiczna Dzielnicy Wola udostępniła zbiory jednej z największych bibliotek cyfrowych na świecie World ebook Library (2 mln książek w 100 językach i 23 tys. audiobooków). To pierwsza w Polsce biblioteka publiczna, która daje taką możliwość. Pobrane pliki pozostają na stałe do dyspozycji czytelnika (poza celami komercyjnymi). Kolekcja dostępna jest tylko do 1 czerwca tego roku, poprzez stronę Na koniec jeszcze jeden wtręt, tym razem reklamowy. Poliglotka to pierwsza wypożyczalnia obcojęzyczna po lewej stronie Wisły. Podobny pomysł zrealizowano wcześniej, przy współpracy z British Council, na Pradze rozmowa z Przewodniczącym rady Dzielnicy Wola Dariuszem Puścianem Dariusz Puścian Przede wszystkim, korzystając z możliwości wypowiedzi na łamach Kuriera Wolskiego, dziękuję mieszkańcom za okazane mi zaufanie i ponowny wybór na radnego. Dziękuję również koleżankom i kolegom radnym, za wybór na przewodniczącego Rady. Red.: Pod koniec ubiegłego roku rozpoczęła się nowa kadencja samorządu. Jakimi sprawami zajmie się Rada Dzielnicy w najbliższej kadencji? Rada i Zarząd Dzielnicy działają spójnie. Projekty uchwał trafiają pod obrady Rady i dopiero po podjęciu przez nas uchwały - poprzedzonym dyskusją, pytaniami ze strony radnych, a wcześniej pracą w komisjach merytorycznych - Zarząd może przystąpić do realizacji zawartych w uchwale zadań. Zawsze podkreślam, że obecny ustrój Warszawy, w którym dzielnice są jednostkami pomocniczymi miasta, rola i kompetencje Rady Dzielnicy są mocno ograniczone. Rada nie stanowi prawa, a jedynie jest organem opiniodawczym. Jednak nasza funkcja jest niezwykle ważna. Rada to forum wymiany poglądów i argumentów osób, które w wyborach zyskały zaufanie mieszkańców i ich reprezentują. Naszym obowiązkiem jest występować w interesie mieszkańców, poruszać sprawy ważne dla dzielnicy, zarówno te bieżące, jak i wymagające strategicznego myślenia. Wyznaczamy kierunki działania Zarządu i jako organ statutowy kontrolujemy Zarząd, czyli jak to się mówi: patrzymy Zarządowi na ręce. Najbliższe plany dzielnicy wynikają z zapisów w budżecie. Będziemy pracować nad projektami, na które Rada Warszawy przyznała Woli środki na 2011 r. Nie sposób w krótkim wywiadzie chociażby zasygnalizować wszystkich problemów, które nam leżą na sercu. Myślę, że na pewno warto wspomnieć o trzech ważnych rzeczach dotyczących Woli: rozszerzaniu strefy płatnego parkowania, o drugiej nitce metra oraz dalszej procedurze związanej z uchwalaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W osobnym katalogu niezwykle pozytywnych i istotnych spraw, które wszyscy wspieramy, są inicjatywy społeczne, np. zbiórka krwi dla dzieci zainicjowana przez radną Monikę Wiśnioch. Następnym problemem jest propagowanie bardzo trudnego i mało popularnego tematu związanego z transplantologią. Nie jest to autopromocja, ale noszę w portfelu oświadczenie woli, w którym wyrażam zgodę na pobranie po śmierci moich tkanek i narządów do przeszczepienia, w nadziei ratowania życia innym ludziom. Jestem zdecydowanym zwolennikiem pomocy innym ludziom w każdej postaci, o ile jest to możliwe, zgodne z prawem oraz zdrowym rozsądkiem. Każdą taką inicjatywę będę w miarę możliwości wspierał. Wola się zmienia. Czy pana zdaniem szkoda, że traci nieco dawny klimat na rzecz nowoczesnego, miejskiego centrum? Południe. Wola gromadzi zbiory własnym sumptem. Do Poliglotki warto zajrzeć. To nie tylko książki, gazety i audiobooki. To przede wszystkim miejsce spotkań można usiąść, poczytać, podzielić się swoją wiedzą. Zapraszamy wszystkich, dla których języki obce są pasją i codziennym obowiązkiem dodaje Aneta Wójcik, bibliotekarz. Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży nr 115 Poliglotka ul. Nowolipie 20, Tel , poliglotka@bpwola.waw.pl, czynna: pon. wt ; śr.- pt JR W Poliglotce można wypożyczyć książki w sześciu językach, poczytać prasę zagraniczną i skorzystać z bezprzewodowego Internetu. To pierwsza taka wypożyczalnia po lewej stronie Wisły. Z jednej strony - to bardzo dobrze, że na Woli realizowane są ambitne i śmiałe architektoniczne projekty. Z drugiej - musimy podjąć wysiłek odkrycia oraz zachowania pięknego historycznego oblicza dzielnicy wszędzie, gdzie tylko jest to możliwe. Ostatni przykład rewitalizowana ulica Chłodna, gdzie restaurujemy zabytkową nawierzchnię, odtwarzamy latarnie, ustawimy ławki, sadzimy zieleń. W ten sposób spróbujemy odnaleźć przedwojenny klimat tej pięknej ulicy. Tam, gdzie zieją pustką atrakcyjne dla inwestorów działki, powstają nowoczesne biurowce. To centrum stolicy i jest tu dla nich miejsce. Cała sztuka polega na wkomponowaniu nowoczesności w istniejącą zabudowę. Życzylibyśmy sobie, aby inwestorzy nawiązywali do tutejszej historycznej zabudowy i tam, gdzie to możliwe traktowali ją jako atut, a nie przeszkodę. Jest to jeden z niezwykle istotnych elementów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Pochodzi pan z Muranowa, czy ma pan pomysł na poprawę stanu zabudowy i ożywienia tego rejonu? Muranów to przykład powojennej zabudowy, która ma ogromny urok, choć nie jest przystosowana do współczesnych realiów życia w wielkim mieście. Muranowskie podwórka, to miejsca ukochane przez każdego, kto tu spędzał dzieciństwo. Jednym z największych problemów jest brak miejsc parkingowych i związana z tym, postępująca dewastacja zieleni. Liczę, że rozszerzenie strefy płatnego parkowania przyniesie ulgę mieszkańcom i zahamuje rozjeżdżanie Muranowa. Bardzo chciałbym, by powstawało tu więcej miejsc takich, jak Skwer Apfelbauma. Zagospodarowanie skweru z myślą o mieszkańcach, ich spokoju i relaksie, spowodowało powstanie zielonej enklawy, nawiązującej do tradycji starych muranowskich podwórek. Przez wiele lat na ten atrakcyjny teren było wiele pomysłów, chyba nie zawsze dobrych dla mieszkańców. Wyraźnie widać, że Skwer Apfelbauma w obecnym kształcie to strzał w dziesiątkę. Mimo nienajlepszej pory roku, na skwerze w czasie ładnej pogody już widać dziesiątki wypoczywających ludzi. Mieszkańcy bardzo interesują się przebiegiem II linii metra, a przede wszystkim lokalizacją stacji, która wpłynie na przyszłość Woli. Co zamierza pan zrobić w tej sprawie Rada? Najwięcej emocji budzi skrzyżowanie Wolskiej i Młynarskiej. Według propozycji wolskich radnych miała się tam znaleźć jedna ze stacji. Obradujący na szczeblu miasta komitet sterujący przesunął ją w okolicę skrzyżowania Wolskiej z Płocką. Temat metra na pewno jeszcze powróci, bo obecnie tworzony odcinek kończy się na Rondzie Daszyńskiego, a kolejne stacje będą budowane dopiero w drugim etapie. W sprawie metra i każdej innej, radni dzielnicy są do dyspozycji mieszkańców. Można się z nami spotkać podczas dyżurów, do czego gorąco namawiam. Red. Joanna Rutkowska

5 W O L A M I E S Z K A Ń C Ó W 5 Wyprzedź raka zbadaj się Nowotwory złośliwe są drugą, najczęstszą przyczyną śmierci mieszkańców Woli. Urząd Dzielnicy Wola we współpracy z lokalnymi placówkami ochrony zdrowia zaprasza na bezpłatne badania profilaktyczne. Przypominamy, że rak wcześniej wykryty jest uleczalny. Liczby nie pozostawiają złudzeń. Co roku w Polsce 14 tys. kobiet dowiaduje się, że ma raka piersi ponad 1/3 umiera. Na raka szyjki macicy choruje rocznie 3,5 tys. kobiet co druga przegrywa z nowotworem. Rak jelita grubego dopada 13 tys. osób, ponad 9 tys. umiera. Aby zmienić te statystyki i zachęcić mieszkańców do korzystania z nieodpłatnych badań profilaktycznych, Wola przystąpiła do II edycji konkursu Zdrowa gmina. Akcję, skierowaną do gmin z sześciu województw, organizuje Polska Unia Onkologii. Jej celem jest zachęcanie mieszkańców do badań profilaktycznych w kierunku chorób nowotworowych (mammografii, cytologii i kolonoskopii). Warto przypomnieć, że w poprzedniej edycji konkursu Wola jako jedyna dzielnica Warszawy znalazła się wśród 10 najlepszych gmin województwa mazowieckiego. W tym roku dla wolskich uczniów i mieszkańców Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia planuje spotkania informacyjne i edukację prozdrowotną. Już teraz zachęcamy mieszkanki i mieszkańców do zgłaszania się na całoroczne badania, finansowane przez NFZ i Ministerstwo Zdrowia. Aby otrzymać zaproszenia należy zadzwonić do 21 marca w godz pod numer i odpowiedzieć na proste pytanie. Rozwiązanie znajdą Państwo w tym wydaniu Kuriera Wolskiego. Zapraszamy. Kto pierwszy ten lepszy! najlepsze zdjęcia wolskiego konkursu fotograficznego. Mammografia SPZOZ Warszawa Wola Śródmieście, ul. Płocka 49, tel SPZOZ ATTIS ul. Górczewska 89, tel Sensor CLINIQ ul. Szlenkierów 1, tel Cytologia SPZOZ Warszawa Wola-Śródmieście ul. Płocka 49, tel , wew. 48 i ul. Elekcyjna 54, tel SPZOZ ATTIS ul. Górczewska 89, tel Szpital Specjalistyczny Św. Zofii ul. Żelazna 90, tel Instytut Matki i Dziecka ul. Kasprzaka 17A, tel Sensor CLINIQ ul. Szlenkierów 1, tel Klinika Medyczna IBIS ul. Szlenkierów 1, tel Kolonoskopia SPZOZ Szpital Praski al. Solidarności 67, tel , wew Centralny Szpital Kliniczny MSWiA ul. Wołoska 137, tel Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny ul. Banacha 1a, tel (22). Uwaga: informacje na temat warunków uczestnictwa w programach badańprzesiewowych dostępne są w powyższych placówkach. JR/AC Dzisiejsze pytanie: Gdzie znajduje się jedna z najstarszych wolskich fabryk, garbarnia Temlera i szwede? W tym numerze w dobre ręce oddamy: Teatr Na Woli 3 zaproszenia 2-osobowe, SILENCE w wykonaniu Bodecker/ Neander Company (pantomima) 22 lutego, Multikino 2 zaproszenia 2-osobowe, Wielka BITFA Jeż Jerzy kontra Włatcy Móch 18 marca, godz Uwaga! - maraton tylko dla osób pełnoletnich. Maria Pietrzak Wola z góry i z dołu Wawelberga 3 II nagroda. Kolejny rekord wolskich krwiodawców Rekordową ilość 31,5 litra krwi udało się zebrać dla dzieci z oddziału kardiochirurgicznego szpitala przy ul. Działdowskiej. Kolejny rok zbiórek krwi, prowadzonych przez Urząd Dzielnicy Wola, honorowi dawcy rozpoczęli wyjątkową mobilizacją. Ponad 115 uczniów i mieszkańców zgłosiło się 7 marca na akcję do ZS im. Marcina Kasprzaka. Udało się pobrać krew od 70 zdrowych osób. Pracownicy Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa Prościej w urzędach Wydział Działalności Gospodarczej i Zezwoleń dla Dzielnicy Wola skraca niektóre formalności. Dzięki elektronicznej wymianie informacji z urzędami skarbowym i pracy mieszkańcy mogą uniknąć kolejek i dodatkowych kosztów. Uciążliwe odsyłanie osób z urzędu do urzędu, przynajmniej w niektórych przypadkach, odchodzi w zapomnienie. Wydział Działalności Gospodarczej i Zezwoleń prowadzi elektroniczną wymianę pism i informacji z urzędami skarbowym, a ostatnio z urzędem pracy przy ul. Ciołka. Na czym polega współpraca? Pracownicy wydziału udzielają urzędowi pracy telefonicznie lub em informacji o przedsiębiorcach figurujących w bazie komputerowej Ewidencji Działalności Gospodarczej. Informacje przesyłane są na bieżąco, rejestrowali, badali krew i stan zdrowia dawców. Uczniowie i nauczyciele z Kasprzaka zorganizowali dodatkową pomoc pobliskiemu domowi dziecka przekazali karton czekolady. Kolejna akcja zbiórki krwi odbędzie się w ZS im. Kasprzaka 9 czerwca. JR Na marcową akcję zbiórki krwi dla chorych dzieci zgłosiło się 115 osób. Uczniowie Zespołu Szkół im. M. Kasprzaka pokazali, że potrafią się dzielić zdrowiem. a w sprawach wymagających wyjaśnień w ciągu 1-2 dni. Pisma zabezpieczono elektronicznym podpisem kwalifikowanym. Co na tej współpracy zyskują mieszkańcy? Mniejsze kolejki w urzędach, a osoby bezrobotne uproszczenie rejestracji w urzędzie pracy i uniknięcie dodatkowych kosztów. Współpraca przyspieszyła też wymianę informacji o przedsiębiorcach posiadających wpis do ewidencji działalności gospodarczej, wykreślonych z ewidencji lub mających zawieszoną działalność. WDGiZ/JR zbieramy wolskie pamiątki Jeśli jesteś posiadaczem pamiątek związanych z Wolą i jej przeszłością koniecznie zgłoś się do nas! Mogą to być dokumenty, zdjęcia, dawne opakowania i inne przedmioty. Najciekawsze podarowane przez Państwa pamiątki znajdą się na wystawie w Muzeum Woli. Przedmioty można przynosić do Muzeum Woli lub do Urzędu Dzielnicy Wola pok Wszystkie otrzymają swój numer, zostaną skatalogowane i opisane. Ofiarodawca otrzyma też pisemne potwierdzenie przekazania przedmiotu. Jeśli z przedmiotem wiąże się ciekawa historia, opowiedz nam ją, a może zostanie opublikowana w Kurierze Wolskim. Pomóż nam zachować historię Woli! MP Urząd Dzielnicy Wola

6 Poznaj wielokulturowość Woli iii edycja bezpłatnych spacerów organizowanych przez urząd Dzielnicy Wola i Przewodników PTTK z Klubu miłośników Warszawy i mazowsza marzec październik 2011 TERMIN TEMAT SPACERU MIEJSCE SPOTKANIA I PRZEWODNICY marca godz WOLA W FILMIE I LITERATURZE Wolskie klimaty w utworach Wiecha. Kościół św. Wawrzyńca, ul. Wolska 140 / Barbara Kujawa, Ewa Kominek marca godz WOLA W FILMIE I LITERATURZE Wola w książce i filmie Adama Bahdaja Do przerwy 0:1. ul. Okopowa róg ul. Leszno / Olga Brzozowska, Kamila Zarębska 3. 2 kwietnia godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Wola Janusza Korczaka. ul. Wolska róg ul. Karolkowej / Ewa Andrzejewska 4. 9 kwietnia godz WOLA W FILMIE I LITERATURZE Wola w twórczości J. Hena i P. Gojawiczyńskiej. Al. Solidarności 90, przed Urzędem Dzielnicy Wola / Ewa Kierszys, Ewa Słęcka kwietnia godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Tropami rodziny Szlenkierów. ul. Dzielna 91 / Barbara Kujawa, Jacek Kowalewski kwietnia godz WOLA W FILMIE I LITERATURZE Gdzie był ten dom gdzie mieszkał 40-latek i inni znani ludzie maja godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Opowieść o ulicy Chłodnej i jej mieszkańcach A. Czerniakowie, ks. J. Popiełuszce, St. Jachowiczu, J. Korczaku. H. Ordonównie maja godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Od Grzybowskiej do Górczewskiej czyli opowieść o K.I. Gałczyńskim, J. Korczaku, Michlerze i jego młynie, Józefie Szczepańskim Ziutku i rodzinie Wawelbergów maja godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Od Wolskiej do Górczewskiej czyli opowieść o gen. J. Sowińskim, Piotrze Wysockim, por. Pacak-Kuźmirskim, Wiechu, właścicielach Dobrolina, Janie Kryście i poecie Woli E. Szymańskim maja godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Od Prostej do Krochmalnej czyli opowieść o Ulrychach, I. L.Perecu, Władysławie Szlengelu, rodzicach Marii Szymanowskiej i J.B. Singerze maja godz NIEZWYKLI LUDZIE ZWIĄZANI Z WOLĄ Opowieść o K. Kurpińskim, W. Bogusławskim, siostrze Faustynie i Bernardo Bellotto czerwca godz ARCHITEKTURA POSTINDUSTRIALNA WOLI Towarzystwo Przemysłowe Zakładów Mechanicznych Lilpop, Rau, Loewenstein i Fabryka Gazu czerwca godz WOLA XXI WIEKU Od kratownicy do jaja tajemnice wolskich wieżowców czerwca godz ARCHITEKTURA POSTINDUSTRIALNA WOLI Warszawska Fabryka Koronek S. Landau i Fabryka Hersza Lebensolda przy ul. Burakowskiej; Towarzystwo Akcyjne Fabryki Garbarskiej Temler i Szwede przy ul. Okopowej 78. Rondo ONZ pod budynkiem Ilmetu, al. Jana Pawła II 15 / Jacek Kowalewski, Ewa Słęcka ul. Towarowa róg Chłodnej / Ewa Kierszys, Ewa Słęcka ul. Towarowa róg ul. Grzybowskiej (przy kamieniu K.I. Gałczyńskiego) / Ewa Andrzejewska ul. Wolska róg ul. Redutowej / Ewa Andrzejewska ul. Pereca 21 / Barbara Kujawa, Kamila Zarębska al. Solidarności 90, przed Urzędem Dzielnicy Wola / Ewa Kierszys, Ewa Słęcka ul. Bema 65 / Barbara Kujawa Pl. Zawiszy przed wejściem do Hotelu Kyriad Prestige / Hanna Dzielińska ul. Powązkowska róg ul.okopowej / Ewa Kierszys, Ewa Słęcka czerwca godz ARCHITEKTURA POSTINDUSTRIALNA WOLI Browar Hermana Junga ul. Waliców 11 / Barbara Kujawa, Ewa Kominek ul. Waliców 11, Towarzystwo Akcyjne Fabryk Metalowych Norblin, Bracia Buch i T. Werner, ul. Żelazna czerwca godz WOLSKIE OSIEDLA Czyste Dworzec Zachodni, pętla autobusowa od strony ul. Tunelowej / Ewa Słęcka, Olga Brzozowska lipca godz WOLSKIE OSIEDLA Koło cz. II ul. Obozowa róg ul. Księcia Janusza / Ewa Andrzejewska, Ewa Kierszys lipca godz WOLSKIE OSIEDLA Młynów cz. II ul. Młynarska róg ul. Leszno / Olga Brzozowska, Ewa Kominek lipca godz WOLSKIE OSIEDLA Mirów ul. Jana Pawła II przed Halą Mirowską / Ewa Kierszys, Barbara Kujawa lipca godz WOLSKIE OSIEDLA Ulrychów ul. Górczewska 124, przed wejściem do Parku Ulrichów (Centrum Wola Park) / Ewa Andrzejewska, Jacek Kowalewski lipca godz WOLSKIE OSIEDLA Powązki Stare Powązki, Brama św. Honoraty / Barbara Kujawa lipca godz WOLSKIE OSIEDLA Odolany ul. Kasprzaka róg ul. Grabowskiej / Ewa Andrzejewska sierpnia godz WOLSKIE OSIEDLA Muranów cz. II ul.smocza, róg ul. Nowolipki / Jacek Kowalewski, Ewa Kominek sierpnia godz WOLSKIE OSIEDLA Za Żelazną Bramą ul. Chłodna 3 przed Muzeum Pożarnictwa / Ewa Kierszys, Ewa Słęcka sierpnia godz WOLSKIE ULICE Górczewska ul. Górczewska róg ul. Młynarskiej / Ewa Andrzejewska sierpnia godz PTASIE ULICE Wronia i Kacza ul. Wronia róg ul. Grzybowskiej / Ewa Kierszys, Ewa Andrzejewska sierpnia godz WOLSKIE ULICE Redutowa ul. Redutowa róg ul. Wolskiej / Ewa Andrzejewska września godz WOLSKIE ULICE Skierniewicka ul. Karolkowa róg ul. Wolskiej / Olga Brzozowska września godz WOLSKIE ULICE Dzielna przed Kościołem św. Augustyna, ul. Nowolipki 18 / Ewa Kierszys, Barbara Kujawa września godz WOLSKIE ULICE Wolska cz. II ul. Wolska róg ul. Płockiej / Olga Brzozowska września godz WOLSKIE ULICE Żytnia Al. Solidarności 90, przed Urzędem Dzielnicy Wola / Ewa Kierszys, Ewa Andrzejewska października godz WOLSKIE ULICE Okopowa i Towarowa ul. Okopowa róg ul. Powązkowskiej / Jacek Kowalewski, Olga Brzozowska października godz PTASIE ULICE Gęsia i Pawia przed Muzeum Więzienia Pawiak, ul. Dzielna 24/26 / Jacek Kowalewski i Ewa Kominek października godz WOLSKIE ULICE Młynarska ul. Wolska róg ul. Młynarskiej / Ewa Andrzejewska, Ewa Kierszys Terminy spacerów mogą ulec zmianie. Daty bieżących wycieczek będą publikowane w Kurierze Wolskim i na stronie Urzędu Dzielnicy Wola Informacje: tel , kurier@wola.waw.pl. Historia, wydawnictwa i ciekawe miejsca Woli:

7 W O L A H I S T O R Y C Z N A 7 Jesteśmy z Woli historycznej, cz. 1 Garść wspomnień Janiny z Janowskich Mańkowskiej i Jerzego Janowskiego o księdzu Mieczysławie Krygierze i kościele św. Wawrzyńca na Reducie Wolskiej Z wielką uwagą i uznaniem dla autorki śledziliśmy w Kurierze Wolskim artykuły na temat znanej nam historii kościoła św. Wawrzyńca na Reducie Wolskiej (por. cykl Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca na Reducie Wolskiej i otaczający go cmentarz autorstwa Beaty Zaleskiej, Kurier Wolski nr 68/369 72/373 przyp. red.). W 2008 r. na wystawie Wola oskarża prezentowaliśmy historię tego kościoła i biografię wielkiej postaci niezłomnego księdza Mieczysława Krygiera. W ramach Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego współtworzyliśmy z Jerzym program Wola-Powstanie Nie zapomnij o Woli. Pochodzimy z Woli historycznej. W 1939 r. z rodzicami i siostrą przeżywaliśmy napaść Niemiec na Polskę i obronę Warszawy, a razem z mamą Powstanie Warszawskie i Rzeź Woli. Historię wojenną dzielnicy znamy więc z autopsji. Teraz jest dobry czas na uzupełnienie tego wnikliwego cyklu artykułów własnymi wspomnieniami i znanymi nam faktami. W trudnych latach okupacji kościół św. Wawrzyńca wraz ze swymi duchownymi stanowił dla wiernych Woli Nie było w Brześciu bezpiecznie. Przy wejściu na most kolejowy widniało ogłoszenie: Do osiemnastej most jest wasz, a po osiemnastej - nasz. Nie zabijano tam ludzi, ale pozbawiano przechodniów wszystkiego, co miało jakąkolwiek wartość. Głośny był przypadek, kiedy do mężczyzny na moście podszedł inny, grzecznie pytając: Przepraszam, która jest godzina? Pięć po osiemnastej odpowiedział tamten. Nie czytał pan ogłoszenia? Poproszę o zegarek... Czasami nawet w dzień do idącej kobiety, zwłaszcza wracającej z targu, podchodził przebrany za kobietę mężczyzna. Niby to cieszył się, że razem będzie raźniej iść. Wystarczyło jednak, by znaleźli się przy jakichś ruinach, których wówczas nie brakowało, i zabierał jej wszystko, co miała. Do mamy też podszedł taki przebieraniec, ale coś ją tknęło - mama była bystrą kobietą i gdy odszedł na stronę, czym prędzej wzięła nogi za pas. Po nocach często dobijano się do drzwi i okiennic. Nie raz budziłam się, trzęsąc się ze strachu jak galareta. Grasowały różne bandy ukraińskie, w tym tzw. Czarny kot. Późnym wieczorem pod drzwiami miauczał kot. Wystarczyło, że ktoś otworzył drzwi, by go wpuścić, a zobaczył na progu kilku autorytet i przeciwwagę dla ekstremalnego życia codziennego. Żyliśmy w skromnych warunkach, a władze niemieckie serwowały Polakom ograniczenia. Sięgając pamięcią do tamtych lat byliśmy dumni z wyjątkowej historii naszego kościoła, jednak najbardziej ceniliśmy duchownych tej parafii. W szczególności księdza proboszcza Mieczysława Krygiera i rezydenta ks. biskupa Karola Niemirę, który osiadł tu w 1939 r., po zabraniu Polsce przez Związek Sowiecki kresów wschodnich. Księża ci byli nie tylko duszpasterzami, ale też powiernikami w sprawach życiowych, doradcami w problemach politycznych i konspiracyjnych, z którymi borykała się prawie każda rodzina na Woli. My, dzieci, byliśmy przez tych księży traktowani szczególnie, powiedziałabym nawet hołubieni. Odczuwaliśmy to na każdym kroku, odwzajemniając się im przywiązaniem i dziecięcą żarliwością. Kościół był otwarty dla ludzi, a działalność jego była bardzo wyrazista. Parafianie chętnie się w nim gromadzili. W suterenie plebanii działała świetlica pod nadzorem fachowej świetli- opowiedzcie nam swoje historie maria Danielewska Dzieciństwo bez dzieciństwa, cz. 12 rosłych kocurów. Gdy tylko zapadał zmrok, tu i ówdzie słychać było strzały. Rano znajdowano leżącego na ziemi martwego człowieka. W końcu wszystko uspokoiło się. Mogłam do późna ganiać z koleżankami po podwórkach. Ale... Co jakiś czas słyszało się, że ktoś kupił kiełbasę z ludzkiego mięsa miała ona specyficzny, słodkawy smak ktoś znowu znalazł w kiełbasie ludzki paznokieć. Tu i ówdzie na podwórkach wisiały ogłoszenia o różnych ciekawych zajęciach dla dzieci. Ja sama przeczytałam jedno z nich. Niewiele myśląc, poszłam pod wskazany adres. Otworzyła mi młoda, energiczna kobieta, dobrze odżywiona blondyna. Spojrzała na mnie i powiedziała, że ogłoszenie jest już nieaktualne. Ale zawołała, najprawdopodobniej, męża. Ten zaledwie rzucił na mnie okiem, potwierdził, że ogłoszenie rzeczywiście nie jest aktualne. No cóż... Byłam chuda jak szczapa, być może dlatego. Odeszłam z żalem. Gdy ktoś potem wyjaśnił mi, czym mogą grozić takie ogłoszenia, przestałam interesować się nimi. Nie chciałam wylądować w kiełbasie. Kto wie? Może nawet ze mnie dałoby się coś zeskrobać? Takie historie przez długie lata nie dawały mi spokoju i zostawiły głęboki ślad w mojej psychice. Ale na zawsze czanki. Dzieci spędzały tu czas na zabawie, mogły też znaleźć pomoc w rozwiązywaniu zadań szkolnych. Dostawały maleńki, ale smaczny podwieczorek (ja i moje rodzeństwo nie korzystaliśmy ze świetlicy, pozostając pod opieką i nadzorem szkolnym mojej mamy). Przy kościele działało też prężne koło bielanek, do którego uczęszczałam ze starszą siostrą. Początkowo w czasie procesji sypałam kwiaty, później byłam normalną uczestniczką koła. Jerzy przez okres okupacji był ministrantem. Było to normalne, pozaszkolne życie dziecięce. Nasza trójka, choć w różnym czasie, przystąpiła do komunii oraz bierzmowania w kościele św. Wawrzyńca, a sakramentów tych udzielał nam ks. biskup Niemira. Miło wspominamy też święta Bożego Narodzenia, kiedy gromadziliśmy się przy żłóbku Pana Jezusa w towarzystwie księdza Krygiera, śpiewając jak najpiękniej i jak najgłośniej kolędy. Na zakończenie zawsze częstowano nas cukierkami (były to jedyne cukierki w latach okupacji). Pamiętam też, a było to najprawdopodobniej w 1943 r., zorganizowaną przez księdza Krygiera wycieczkę tramwajowo-pieszą do Sierocińca przy ul. Freta na jasełka (na Woli jeździł tramwaj numer 21). Zebrała się wówczas pod kościołem ogromna liczba dzieci. Jechaliśmy w kilku grupach pod opieką dorosłych. Do dziś z dreszczykiem emocji wspominam to moje pierwsze spotkanie z teatrem. Księża ci byli na pewno wyjątkowi (dzisiaj takich osobowości niestety nie też zapamiętałam słowa mamy, że Pan Jezus zbierał nawet okruszki chleba, żeby nic się nie zmarnowało. Przyswoiłam sobie ten nawyk towarzyszy mi do dziś przy każdym posiłku. Zapadły także głęboko w moją duszę słowa Pana Jezusa, które wciąż powtarzała mama: On w ciebie kamieniem, a ty w niego chlebem. Uczyniłam z nich motto mojego życia, dodając nieco później: Nie czyń drugiemu tego, co tobie nie miłe. Obraz Pana Jezusa w koronie cierniowej, który mama trzymała w skrzyni z ubraniem - tata nigdy tam nie zaglądał - zawsze przyciągał mój wzrok. Starałam się oglądać go jak najczęściej. Darzyłam Pana Jezusa bardzo dużym szacunkiem. Zbliżały się Święta Bożego Narodzenia. Tata nie pozwolił nam przygotować się do nich. Gdy przyszli do nas kolędnicy, wpuścił ich, ale nie pozwolił śpiewać kolęd. Powiedział, że my obchodzimy Nowy Rok. Wskazał na nas, informując, że właśnie dopiero robimy zabawki na choinkę. Wśród kolędników było kilka osób z mojej klasy. Migiem rozniosło się po szkole, że jestem komunistką. Jak tylko spóźniłam się na lekcję religii, ksiądz zawsze docinał mi. A spóźniałam się, niestety, często. Tymczasem, współczująca mi koleżanka Halina, u której często bywałam w domu, w porozumieniu ze swoją mamą zaprosiła ma). W pełni realizowali to piękne, dziś nadużywane, hasło: Bóg, honor i ojczyzna, co potwierdziły czas i historia. Ksiądz Mieczysław Krygier był długoletnim proboszczem, również byłym radnym miasta Warszawy przed 1939 r., kapelanem szpitala miejskiego Jana Bożego i prezesem Caritasu. Od lat tkwił w konspiracji w szeregach AK, wierzył w uwieńczenie zwycięstwem walk powstańczych. Przygotowane flagi biało-czerwone miały udekorować kościół opowiadał świadek dni Powstania ks. wikary Czesław Przetacznik. CDN Janina Mańkowska Jerzy Janowski Janina, Irena i Jerzy Janowscy w 1942 r. mnie na święta. Wszyscy śpiewaliśmy kolędy przy choince. Bardzo cieszyłam się, choć miałam problem ze słowami. Były to jedyne moje rodzinne święta bożonarodzeniowe po wojnie. No i z kolędami, za którymi zawsze tęskniłam: u nas w domu nigdy ich nie śpiewano. Jedynie z okazji świąt robiono wielkie porządki i w miarę możliwości przesuwano meble, żeby choć trochę zmienić wygląd mieszkania. Tego tata nie zabraniał. Kiedyś wracając z Haliną ze szkoły spotkałyśmy mężczyznę bez prawej ręki, który podpierał się zamiast laski długim metalowym szpikulcem. Powiedział, że nienawidzi Polaków, bo to w walce z nimi stracił rękę i ma uszkodzoną nogę. Każdego napotkanego Polaka zadźga tą ostrą piką. Potrząsnął nią w powietrzu aż błysnęła w słońcu. Przeraziłam się okropnie. Obydwie nie odezwałyśmy się ani słowem, żeby nie zorientował się, że jesteśmy Polkami. On zaś powiedział, że musiał nauczyć się robić wszystko lewą ręką, pisać też. Widziałam tego człowieka wielokrotnie, ale bałam się go jak ognia i zawsze omijałam z daleka. Ze spotkania wyniosłam pożyteczną lekcję: postanowiłam nauczyć się pisać lewą ręką i robić nią różne rzeczy. Jak kiedyś stracę prawą, to poradzę sobie w życiu myślałam. I choć, dzięki Panu Bogu, nie straciłam prawej ręki, do dziś zaganiam lewą do roboty. Z pisaniem nie udało się zabrakło wytrwałości. CDN MD Archiwum prywatne

8 8 K U L T U R A L N A W O L A W O L S K I E K A L E N D A R I U M M A R C A Do Żółcienie wystawa Mathilde Papapietro, prace z najnowszego cyklu graficznego artystki odwołujące się do świata roślin. Motywem przewodnim są płatki słoneczników, ułożone w wizualne kompozycje. Latająca Galeria, ul. Burakowska 9. Godziny otwarcia galerii: śr-sb Do Wystawa Sól w srebrze zaklęta - z prywatnej kolekcji solniczek Andrzeja Kuleszy. Muzeum Woli, ul. Srebrna 12. Wstęp 2.50/3.50 zł. Czwartki wstęp wolny godz Pałac Kultury i domki fińskie. Spotkanie z cyklu Rozmaitości z lat minionych poprowadzi mgr Maria Mórawska. Muzeum Woli, ul. Srebrna godz Proca. Teatr Scena Prezentacje, ul. Żelazna 51/53. Bilety godz Muzyczne skrzyżowanie kultur. Wystąpią: Gabriela Małachowska Kopiez fortepian, Piotr Kopiez akordeon i akordina, Jacek Małachowski akordeon. DK Działdowska, ul. Działdowska 6. Bezpłatne wejściówki tel godz Proca. Teatr Scena Prezentacje, ul. Żelazna 51/53. Bilety godz Europejski Dzień Mózgu konkursy, zabawy i niespodzianki. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr 46, ul. Chłodna godz Wileński obwarzanek kaziukowy spacer po Wilnie. Prelekcja Tomasza Kuby Kozłowskiego. DK Działdowska, ul. Działdowska godz Nasza klasa. Teatr Na Woli, ul. Kasprzaka 22. Bilety: godz Deuter koncert. Spółdzielnia CDQ, ul. Burakowska 12. Wstęp 20 zł godz Maraton filmowy Wielka Bitfa Jeż Jerzy kontra Włatcy Móch. Multikino Wola, ul. Górczewska 124. Wstęp 17 zł (20 zł w dniu imprezy).uwaga: filmy przeznaczone tylko dla osób pełnoletnich godz Warszawskie Panoptikum. Strefa Warszawa warsztaty plakatu. Poznanie technik tworzenia plakatu i wykonanie własnego z pomocą Andrzeja Pągowskiego. Zajęcia dla osób powyżej 16 roku życia. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Grzybowska 79. Wstęp płatny. Rejestracja: godz Bezpłatne spacery po Woli. Cykl Wola w filmie i literaturze Wolskie klimaty w utworach Wiecha. Miejsce zbiórki: Kościół św. Wawrzyńca, ul. Wolska 140. Przewodnicy: Barbara Kujawa, Ewa Kominek godz Diabeł w purpurze. Teatr Scena Prezentacje, ul. Żelazna 51/53. Bilety godz Tato, co ty na to?. Spektakl w wykonaniu Teatrzyku Jaś. OK. im. S. Żeromskiego, ul. Obozowa 85. Wstęp 5 zł godz Jak zostałem Powstańcem. Zajęcia dla dzieci w wieku 6 i 10 lat, podczas których najmłodsi poznają historię rówieśników z 1944 roku. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Grzybowska godz Silence pantomima w wykonaniu duetu Bodecker/ Neander Company, wieloletnich aktorów i współpracowników legendarnego mistrza Marcela Marcelu. Teatr Na Woli, ul. Kasprzaka 22. Bilety: Rysowanie światłem pokonkursowa wystawa fotografii 14. Przeglądu Swobodnych Inicjatyw. DK Działdowska, ul. Działdowska godz Los ludności cywilnej w Powstaniu Warszawskim spotkanie z cyklu wykładów historycznych przewodników Muzeum Powstania Warszawskiego poprowadzi Renata Fabiańska. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Grzybowska godz Chwila dla Ciebie spotkania tematyczne w ramach cyklu Rozmowy z puentą dla młodych duchem. Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży nr 80, ul. Redutowa godz Filcowy breloczek warsztaty rękodzieła. Filcowanie na sucho i wykonywanie wełnianych rzeźb. Kawiarnia Mesita, ul. Sienna 93. Zapisy smsem Wstęp 45 zł godz Mam dwa latka, jestem zuchem zajęcia integracyjne dla dzieci i rodziców, uczące zasad współżycia w grupie rówieśniczej. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży, al. Solidarności godz WOLSKIE WIECZORY ARTYSTYCZNE. Koncert jazzowy: Leliwa Jazz Band. DK Działdowska, ul. Działdowska 6. Bezpłatne wejściówki tel godz Dni polskiej literatury dla dzieci : warsztaty o twórczości Kornela Makuszyńskiego. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr 32, ul. Twarda godz Zdarzyło się w '44. Gościem spotkania będzie Urszula Katarzyńska, łączniczka z Powstania Warszawskiego. Po spotkaniu pokaz filmu Oni szli Szarymi Szeregami. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Grzybowska godz Amazonia. Teatr Na Woli, ul. Kasprzaka 22. Bilety: godz Improwizacje kabaretowe w wykonaniu Grupy Improwizacyjnej Dźwięk Dz. DK Działdowska, ul. Działdowska 6. Bezpłatne wejściówki tel godz Kreatywne inspiracje słowem spotkania literackomanualne. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr 36, ul. Redutowa godz WOLSKIE WIECZORY ARTYSTYCZNE. Stachura. Piosenki Edwarda Stachury śpiewa Piotr Machalica. OK. im. S. Żeromskiego, ul. Obozowa godz Bezpłatne spacery po Woli. Cykl Wola w filmie i literaturze - Wola w książce i filmie Adama Bahdaja Do przerwy 0:1. Miejsce spotkania: ul. Okopowa róg ul. Leszno. Przewodnicy: Olga Brzozowska, Kamila Zarębska godz Chillout na żywo. Sety zaprezentują Jan Obrębowski i Jakub Zborowski. Kawiarnia Mesita, ul. Sienna godz Amazonia. Teatr Na Woli, ul. Kasprzaka 22. Bilety: godz Drumatic Association. Gościem imprezy będzie holenderski producent drumandbassu Lenzman. Spółdzielnia CDQ, ul. Burakowska 12. Wstęp 20 zł godz Straty narodu polskiego w II wojnie światowej. Spotkanie z cyklu wykładów historycznych przewodników Muzeum Powstania Warszawskiego poprowadzi Szymon Niedziela. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Grzybowska godz Spadł bąk na strąk a strąk na pąk ćwiczenie dykcji. Warsztaty z cyklu Literackie wtorki. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr 25 ul. Żytnia godz Ogólnopolski Konkurs Recytatorski. Eliminacje dzielnicowe. Uwaga zgłoszenia tylko do 22 marca dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i osób dorosłych z Woli. OK. im. S. Żeromskiego, ul. Obozowa 85. Informacja: godz Papierowe laleczki z modą przez lata warsztaty plastyczne dla dzieci z cyklu Mali artyści. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży, al. Solidarności godz Zwierzaczkowo warsztaty plastyczno techniczne z cyklu Plastyka nie tylko dla Smyka. Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr 13, ul. Staszica 5a godz Wzdłuż chińskich granic ilustrowana prelekcja Krzysztofa Dworczaka. DK Działdowska, ul. Działdowska 6. Kurier Wolski. bezpłatny dwutygodnik informacyjny Dzielnicy Wola. adres redakcji: al. Solidarności 90, Warszawa; tel.: , 33; kurier@wola.waw.pl redaktorzy prowadzący: Monika Beuth-Lutyk, Maciej Podulka, Joanna Rutkowska. redakcja: Wydział Organizacyjny, Promocja: Marta Jerin, Urszula Kasińska, Sylwia Tomasini. nakład: egz. Współpraca: Anna Celińska-Mysław, Maria Danielewska, Jerzy Janowski, Janina Mańkowska Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo ich reda go wania i skracania. Wydawca: Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, al. Solidarności 90, Warszawa skład i łamanie: Aera Design Artur Wieczorek Korekta: Wioletta Ciak Druk: PrintPartner Jakon S.A. Spółka Komandytowa