ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA NAUCZYCIELA DYREKTORA SZKOŁY
|
|
- Aneta Żurawska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Elżbieta WALKIEWICZ Politechnika Gdańska ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA NAUCZYCIELA DYREKTORA SZKOŁY W artykule pt. Odpowiedzialność prawna nauczyciela dyrektora szkoły została poruszona problematyka odpowiedzialności prawnej. Działanie człowieka w różnych sferach życia związane jest z ponoszeniem konsekwencji za podejmowane lub zaniechane czyny. Jeśli czyny te opierają się na normie prawnej i wywołują określone prawem skutki wówczas mamy do czynienia z odpowiedzialnością prawną. Istnieją różne rodzaje odpowiedzialności prawnej, szeroko znana społeczeństwu jest odpowiedzialność karna i cywilna. Pracownicy dobrze wiedzą, że będąc w stosunku pracy może być wobec nich zastosowana odpowiedzialność pracownicza. Świadomość różnych rodzajów odpowiedzialności istnieje zatem powszechnie. Niestety stosunkowo słabo znane są okoliczności w jakich dochodzi do jej ponoszenia. W niniejszym artykule starałam się przybliżyć Państwu wiedzę prawną i okoliczności, w których odpowiedzialność prawną ponoszą nauczyciele oraz dyrektorzy szkół, placówek oświatowych. Ta liczna grupa zawodowa, z uwagi na specyfikę wykonywanego zawodu, stosunkowo często spotyka się z tym problemem. Artykuł podzielony jest na dwie części. Część pierwsza zawiera wiedzę ogólną na temat odpowiedzialności prawnej, jej typów oraz charakterystykę tych rodzajów odpowiedzialności, która w znacznym zakresie i w sposób bezpośredni jest związana z realizacją zadań pedagogicznych. Część druga artykułu obejmuje obudowę prawną zagadnienia bezpieczeństwa uczniów w szkole w kontekście odpowiedzialności prawnej nauczycieli i dyrektorów placówek oświatowych. Zawiera katalog regulacji prawnych i ich opis, odnoszących się do zadań nauczycieli, dyrektorów szkół w zakresie bezpieczeństwem uczniów w szkole. Kwestia bezpieczeństwa uczniów należy z pewnością do tych, których w żadnej mierze, w procesie doskonalenia zawodowego nauczycieli, pomiąć nie wolno i która stać się musi nieodłącznym elementem świadomości każdego pedagoga. Dlatego też warto mówić, warto tłumaczyć i pisać o odpowiedzialności prawnej. Warto to czynić choćby po to aby łacińska paremia ignorantia iuris nocet ( nieznajomość prawa szkodzi) nie znajdowała odniesienia do nauczycieli ludzi wykonujących zawód trudny, ludzi mogących znaleźć się często w sytuacjach, których nawet wielcy mędrcy nie są w stanie przewidzieć. Art. 83 Konstytucji RP Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej Problematyka odpowiedzialności prawnej związana jest bezpośrednio z ustanowionym przez prawodawcę Sejm RP - konstytucyjnym obowiązkiem przestrzegania prawa. Cechuje ją powszechność tzn. ponosi ją każdy, kto nie przestrzega prawa oraz wszechobecność tj. występuje w całym systemie prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Co to jest odpowiedzialność prawna? (definicja) Odpowiedzialność prawna polega na obowiązku ponoszenia przez podmiot negatywnych konsekwencji (skutków) - sankcji przewidzianych przez prawo za zachowania stanowiące naruszenie obowiązków zawartych w normach prawnych. Odpowiedzialność można ponosić za zachowania własne np. kierowca nie dopełnia obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa podczas prowadzenia pojazdu lub zachowania innych podmiotów prawa (cudze) np. nauczyciel ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez małoletniego będącego pod jego nadzorem. Istnieje kilka typów odpowiedzialności prawnej, które wyodrębnia się w oparciu o różne kryteria np. o kryterium: - gałęzi prawa, do której normy należą np. odpowiedzialność karna, cywilna; - tytułu odpowiedzialności np. wina podmiotu, bez winy, na zasadzie ryzyka, za czyny własne, za czyny cudze; - kogo odpowiedzialność dotyczy np. odpowiedzialność osobista, solidarna etc. Typy odpowiedzialności prawnej Do podstawowych typów odpowiedzialności prawnej należą: - odpowiedzialność konstytucyjna stosowana wobec najwyższych funkcjonariuszy w państwie za naruszenie Konstytucji lub innych ustaw w związku z wykonywaniem ich funkcji publicznych; - odpowiedzialność administracyjna ma zastosowanie w sytuacjach naruszenia norm prawa administracyjnego przez pracowników organów administracji publicznej;
2 - odpowiedzialność w prawie finansowym przewiduje odpowiedzialność za naruszenie przepisów prawa finansowego np. dyscypliny budżetowej; - odpowiedzialność karna ponoszą ją osoby, które dopuściły się czynu zabronionego przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia; - odpowiedzialność pracownicza (służbowa) ponoszą ją pracownicy (m.in. funkcjonariusze państwowi) wobec pracodawców za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych; - odpowiedzialność cywilna dotyczy osób fizycznych i prawnych za naruszenie norm prawa cywilnego, za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań (odpowiedzialność kontraktowa ex contractu) lub za popełnienie czynów niedozwolonych (odpowiedzialność deliktowa ec delicto). 1 Z uwagi na wielość typów odpowiedzialności prawnej i złożoność sytuacji życiowych w stosunku do których istnieje konieczność jej ustalenia, z reguły dochodzi do łączenia różnych typów odpowiedzialności za te sam czyn, np. odpowiedzialności karnej i pracowniczej dokonywanie nieprawdziwych zapisów w dokumentacji urzędowej. Odpowiedzialność prawna w szkole Większość działań człowieka i niemal każda aktywność zawodowa związana jest z ponoszeniem odpowiedzialności prawnej. W szkole, placówce oświatowej z uwagi na charakter instytucji, realizację procesów edukacyjnych, które koncentrują się zasadniczo na uczniu, jego bezpieczeństwie psychicznym i fizycznym możemy przyporządkować różne typy i różny zakres odpowiedzialności prawnej nauczycielom (i innym pracownikom szkoły) oraz dyrektorom szkół. Podstawy prawne odpowiedzialności cywilnej i karnej są takie same dla wszystkich pracowników szkoły, bez względu na charakter ich zatrudnienia. Wyznacznikiem tych dwóch rodzajów odpowiedzialności jest zaistnienie czynu niedozwolonego (według prawa cywilnego) lub czynu zabronionego normą prawa karnego. Również do wszystkich pracowników szkoły mają zastosowanie przepisy kodeksu pracy, które regulują kwestię odpowiedzialności pracowniczej. Natomiast przepisy Karty Nauczyciela dotyczące odpowiedzialności pracowniczej (dyscyplinarnej) stosuje się wyłącznie do pracowników pedagogicznych szkół i placówek oświatowych. Wymienione rodzaje odpowiedzialności prawnej mogą odnosić się w praktyce, w odpowiednim zakresie przedmiotowym, do wszystkich pracowników szkoły tj.: dyrektora, nauczycieli, pracowników administracji i obsługi. Wśród typów odpowiedzialności prawnej znajdują się dwa rodzaje odpowiedzialności, które ponosić będą wyłącznie dyrektorzy szkół. Jest to odpowiedzialność administracyjna, ponoszona za podejmowane przez dyrektora decyzje administracyjne i odpowiedzialność finansowa związana z naruszaniem dyscypliny finansowej w placówce. Te dwa rodzaje odpowiedzialności wiążą się ściśle z procesem zarządzania szkołą, placówką oświatową. Rysunek nr 1: Odpowiedzialność prawna nauczycieli Nauczyciele Odpowiedzialność pracownicza Odpowiedzialność karna Odpowiedzialność cywilna 1 Por. E. Walkiewicz, Elementy prawa dla nauczycieli. Warszawa 2007
3 Rysunek nr 2: Odpowiedzialność prawna dyrektorów szkół Dyrektorzy szkół Odpowiedzialność karna Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność pracownicza Odpowiedzialność finansowa Odpowiedzialność administracyjna Odpowiedzialność cywilna nauczycieli, dyrektorów szkół Prawo cywilne - definicja Prawo cywilne obejmuje zespół norm regulujących stosunki własnościowe (materialne) i niektóre stosunki osobiste podmiotów prawa, którymi mogą być osoby fizyczne (każdy człowiek) i osoby prawne (Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną). Podstawowymi źródłami prawa cywilnego są: - Konstytucja RP; - ustawa z 23 kwietnia 1964r kodeks cywilny. Kwestia odpowiedzialności cywilnej zawarta jest w art. 415 kodeksu cywilnego, którego treść wyraża fundamentalną dla prawa cywilnego zasadę, że szkoda komuś wyrządzona musi być naprawiona. Zasada ta wynika bezpośrednio z treści tego artykułu Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia i stanowi istotę odpowiedzialności cywilnej. Odpowiedzialność cywilna - pojęcia Poznając zagadnienie, jakim jest odpowiedzialność cywilna należy poznać pojęcia i prawidłowości z nią związane np.: pojęcie szkody, krzywdy, obowiązku odszkodowawczego i inne. - szkoda - doznany przez jakąś osobę uszczerbek (lub utracone korzyści) na jej dobrach lub interesach prawem chronionych. Uszczerbek na dobrach majątkowych nazywamy szkodą, natomiast uszczerbek na dobrach niemajątkowych osobistych człowieka nazywamy krzywdą; - szkoda zostanie naprawiona jeżeli prawo uczyni kogoś za szkodę odpowiedzialnym - sens odpowiedzialności cywilnej; - naprawienie szkody (obowiązek odszkodowawczy) nastąpi wówczas gdy zachodzi związek przyczynowo skutkowy między zaistniałą szkodą a zdarzeniem, za które określony podmiot ponosi odpowiedzialność; - ustalenie podmiotów odpowiedzialnych za wyrządzoną szkodę np: art. 422 k c, w którym zapisano, że Za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten, kto inną osobę do wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny, jak również ten, kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody, lub mający szerokie zastosowanie w pracy nauczyciela art. 427 k c, Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku [...] winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru, albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru [...] ; - wyłączenie odpowiedzialności cywilnej np.: art.426 k c Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Odpowiedzialność cywilna - rodzaje
4 W prawie cywilnym przewiduje się 2 rodzaje odpowiedzialności cywilnej : - odpowiedzialność kontraktowa - szkoda powstaje wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania np.: nauczyciel nie wygłosił, zgodnie z zawartą umową zlecenia, wykładu na określony temat. - odpowiedzialność deliktowa - szkoda powstaje w skutek czynu niedozwolonego lub zdarzenia, którego ryzyko obciąża jakąś osobę np.: nauczyciel użył w rozmowie z uczniem obrażających go wyrazów (czyn niedozwolony) lub nauczyciel wyjeżdżając z grupą uczniów w góry nie zadbał o to aby uczniowie byli poinformowani o zachowaniu środków bezpieczeństwa podczas chodzenia po górach oraz o to aby uczniowie byli odpowiednio ubrani (zdarzenie). W działalności pedagogicznej najczęściej spotykamy się z odpowiedzialnością cywilną deliktową. Ponoszą ją nauczyciele przede wszystkim na mocy art. 427 k c. To oni z mocy ustawy - Karty Nauczyciela - określającej obowiązki nauczyciela oraz umowy o pracę lub aktu mianowania zobowiązani są do nadzoru nad uczniem, któremu z powodu wieku winy poczytać nie można. Nauczyciele ponoszą tę odpowiedzialność wówczas gdy nie dopełniają obowiązku nadzoru. Natomiast staranne wykonywanie tego obowiązku, w myśl ww. artykułu, wyłącza zaistnienie odpowiedzialności cywilnej nauczyciela. Przykład - nauczyciel dyżurujący na przerwie w ustalonej części szkoły zobowiązany jest do nadzoru nad uczniami tam się znajdującymi. W sytuacji gdy dojdzie do skrzywdzenia dziecka (np. uszkodzenie ciała) przez inne, nauczyciel może ponieść odpowiedzialność cywilną. Będzie zobowiązany do naprawienia szkody wówczas gdy nie będzie go na dyżurze (nie uczynił zadość obowiązkowi nadzoru), natomiast gdy nauczyciel będzie starannie wykonywał obowiązek nadzoru można mówić o okolicznościach wyłączających jego odpowiedzialność cywilną. Kwestia staranności nadzoru jest przedmiotem ustalenia w postępowaniu dowodowym w sytuacji gdy zaistnieje szkoda. Od tego ustalenia zależy czy np. ww. nauczyciel ponosi odpowiedzialność cywilną czy też ona nie występuje. Odpowiedzialność cywilna deliktowa może być oparta na zasadach: - winy za własne czyny np.: zniekształcanie przez nauczyciela nazwiska ucznia, co stanowi naruszenie jego dóbr osobistych art. 23 k c za czyny cudze np.: domniemana wina w nadzorze art. 427 k c (ww. przykład) lub wina w wyborze w placówce oświatowej mający zastosowanie do dyrektorów szkół, placówek oświatowych np.: art.430 k c (dyrektor przedszkola polecając woźnej odprowadzenie dziecka do domu ponosi odpowiedzialność za powstałą podczas tej czynności szkodę, gdyż woźna z racji swej umowy o pracę nie jest zobowiązana do opieki nad dzieckiembłędny wybór). - ryzyka np.: art. 435, 436 k c - zasad współżycia społecznego np.: art. 428 k c te dwie zasady rzadko odnosząca się do działalności edukacyjnej. W sytuacjach szkolnych mamy dość często do czynienia z odpowiedzialnością cywilną deliktową opartą na zasadzie winy, natomiast niezmiernie rzadko zachodzi konieczność stosowania przepisów prawa cywilnego regulujących kwestie odpowiedzialności cywilnej deliktowej opartej na zasadach ryzyka czy zasad współżycia społecznego oraz odpowiedzialności cywilnej kontraktowej. Ta ostatnia sprowadza się z reguły do obowiązku wyrównania szkody z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązku np.: zapłacenie odszkodowania za nie wymalowanie sali gimnastycznej w ustalonym terminie. Odpowiedzialność pracownicza nauczycieli, dyrektorów szkół Prawo pracy - definicja Prawo pracy jest to gałąź prawa obejmująca ogół regulacji w zakresie stosunku pracy. Podstawowym źródłem prawa pracy jest : - ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r kodeks pracy; - ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r Karta Nauczyciela (w odniesieniu dla pracowników pedagogicznych polskiego systemu oświaty).
5 Odpowiedzialność pracownicza Odpowiedzialność pracownicza nauczycieli, dyrektorów szkół jest ściśle związana z realizacją przez nich obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Podstawą prawną dla ustalenia odpowiedzialności pracowniczej są przepisy prawa pracy zawarte w pragmatyce służbowej nauczycieli Karcie Nauczyciela i w kodeksie pracy. Rysunek nr 3 Karta Nauczyciela Kodeks Pracy Odpowiedzialność pracownicza nauczycieli, dyrektorów szkół Odpowiedzialność dyscyplinarna art KN Odpowiedzialność porządkowa art. 100 i 108 kp Odpowiedzialność pracowniczą nauczycieli można podzielić na 2 części: - odpowiedzialność dyscyplinarna, którą ponoszą nauczyciele za nieprzestrzeganie obowiązków nauczycielskich wynikających przede wszystkim z art. 6 KN Nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą; wspierać każdego ucznia w jego rozwoju oraz dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego. Nauczyciel obowiązany jest kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka; dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów i innych przepisów prawa oświatowego, związanych z godnym wykonywaniem zawodu nauczyciela; -odpowiedzialność porządkowa, którą nauczyciele, jak i inni pracownicy szkoły, placówki oświatowej, ponoszą za łamanie przepisów kodeksu pracy dotyczących ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy i innych. O odpowiedzialności pracowniczej - dyscyplinarnej nauczycieli orzeka Komisja Dyscyplinarna powołana przy organie nadzoru pedagogicznego - Kuratorze Oświaty. Odpowiedzialność porządkową nauczyciele i inni pracownicy szkoły ponoszą przed pracodawcą dyrektorem szkoły, a dyrektorzy szkół, placówek oświatowych przed organem samorządu terytorialnego prowadzącego szkoły. W relacjach nauczyciel uczeń najczęściej mamy do czynienia z odpowiedzialnością dyscyplinarną aczkolwiek nie można wyeliminować również odpowiedzialności porządkowej, zwłaszcza w zakresie ochrony zdrowia i życia uczniów np.: nauczyciel wyjeżdżając z uczniami na wycieczkę szkolną zobowiązany jest przygotować stosowną dokumentację (kartę wycieczki) zaakceptowaną przez dyrektora szkoły oraz zgromadzić w zależności od liczebności grupy odpowiednią ilość uprawnionych opiekunów. Odpowiedzialność karna nauczycieli, dyrektorów szkół Prawo karne - definicja Prawo karne jest jedną z gałęzi prawa wchodzącą w skład systemu prawa RP. Zadaniem prawa karnego jest ochrona obywateli i ich dóbr, a także ochrona interesów politycznych i gospodarczych państwa przed zamachami określanymi jako przestępstwa. Prawo karne dzieli się na:
6 - prawo karne materialne - zespół norm prawnych zawartych w kodeksie karnym (a także w innych ustawach zawierających normy karne), określających przestępstwa i kary przewidziane za ich popełnienie oraz inne środki karne zabezpieczające i probacyjne, a także ustalających zasady odpowiedzialności za te czyny; - prawo karne procesowe - określa zasady postępowania zmierzające do realizacji postanowień prawa karnego materialnego; - prawo karne wykonawcze - zespół norm prawnych regulujących wykonywanie kar, środków karnych i zabezpieczających oraz innych rozstrzygnięć wydawanych w sprawach karnych. 2 Podstawowymi źródłami prawa karnego są: - Konstytucja RP - ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. kodeks karny - ustawa z dnia 20 maja 1971 kodeks wykroczeń Odpowiedzialność karna Odpowiedzialność karną ponosi każdy podmiot, który naruszył normy prawa karnego. Odpowiedzialność karna zaistnieje gdy są spełnione warunki: - warunek formalny odpowiedzialności karnej tj.: popełnienie czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązująca w czasie jego popełnienia stanowi tzw. formalny warunek; odpowiedzialności karnej wynikający z art. 1 1 kk. Warunek ten pełni funkcję gwarancyjną. - warunek materialny odpowiedzialności karnej - warunek ten wynika z art. 1 2 kk. Przestępczość czynu zależy od stopnia jego społecznej szkodliwości (karygodności). Karygodne są tylko takie czyny, które osiągnęły wyższy niż znikomy stopień społecznej szkodliwości. Okoliczności wpływające na tę szkodliwość wymienione są w art kk. Odpowiedzialność karna w szkole Odpowiedzialność karna nauczycieli i innych pracowników szkół i placówek oświatowych ma miejsce wówczas gdy w wyżej opisanych warunkach dochodzi do popełnienia czynu zabronionego normą prawa karnego. W praktyce szkolnej najczęściej można zetkną się z wymienioną poniżej grupą przestępstw i wykroczeń. Katalog przestępstw, których możliwość zaistnienia w szkole jest znaczna (wg kodeksu karnego): - przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu; - przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności; - przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece; - przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej; - przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu; - przestępstwa przeciwko ochronie informacji; - przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów; - przestępstwa przeciwko mieniu. Katalog wykroczeń, których możliwość zaistnienia w szkole jest bardzo prawdopodobna (wg kodeksu wykroczeń): -wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu; -wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu osób i mieniu; -wykroczenia przeciwko osobie; -wykroczenia przeciwko mieniu; - wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej; - wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego. Do odpowiedzialności karnej w szkole dochodzi wówczas gdy pracownicy szkoły popełniają czyny zabronione względem siebie oraz względem uczniów. Odpowiedzialność karną na zasadach określonych w kodeksie karnym ponoszą osoby, które ukończyły 17 lat oraz w określonych warunkach nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego o znacznej szkodliwości np. zabójstwo człowieka ze szczególnym okrucieństwem. Nauczyciel funkcjonariusz publiczny Statusu funkcjonariusza publicznego, którym objęto nauczycieli na mocy art. 63. KN Nauczyciel korzysta w związku z pełnieniem obowiązków służbowych z prawa do ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy państwowych. Organ prowadzący szkołę obowiązany jest z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone wzmacnia ochronę prawną dla nauczycieli zarówno na gruncie prawa karnego, jak i cywilnego. Ustawa Karta Nauczyciela nie określa jednak swoimi zapisami wszystkich konsekwencji jakie wynikają dla 2 Por.S. Pawela, Prawo karne wykonawcze zarys wykładu. Zakamycze 2003
7 funkcjonariuszy publicznych z innych przepisów prawa np.: w stosunku do funkcjonariusza publicznego stosuje się za popełnione przez niego czyny zabronione, surowsze kary. Funkcjonariusze publiczni mają także, pod groźbą odpowiedzialności karnej, obowiązek zgłaszania organom ścigania przestępstw np.: jeśli funkcjonariusz zauważy sińce na ciele swojego ucznia ma już nie tylko społeczny ale i prawny obowiązek zawiadomić o tym prokuraturę. Specyfika zawodu nauczyciela, szczególne uwarunkowania jego wykonywania, stały kontakt z osobami, które w sensie prawnym często nie ponoszą odpowiedzialności za swoje czyny każe spojrzeć na problematykę odpowiedzialności prawnej w sposób szczególny. Proces poznawania powszechnie obowiązujących konstrukcji prawnych dotyczący rożnych rodzajów odpowiedzialności prawnej powinien uwzględniać realia szkoły, obserwację występujących w niej zjawisk społecznych, jak i poziom świadomości prawnej przedstawicieli poszczególnych gremiów szkolnych. Edukacja w państwie prawa, jak każda inna sfera życia publicznego, wymaga utrzymania wysokich standardów wiedzy oraz praworządnego postępowania. Znajomość problematyki odpowiedzialności prawnej w środowisku szkolnym ma bezpośrednie przełożenia na dbałość o praworządne funkcjonowanie szkoły, konsekwencją czego jest niewątpliwie możność zapewnienia uczniom bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju. Bibliografia: Łętowska E., Podstawy prawa cywilnego. Warszawa 1993 Pawela S., Prawo karne wykonawcze zarys wykładu. Zakamycze 2003 Stawecki T., WinczorekP., Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa 1999 Walkiewicz E., Elementy prawa dla nauczycieli. Warszawa 2007 Akty normatywne: ustawa z 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja RP (Dz. U. z 1997, Nr 78, poz.48) ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz. U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 ze. zm.) ustawa z dnia 20 maja 1971r. kodeks wykroczeń ( t. j. Dz. U. z 2007r. Nr 109, poz. 756) ustawa z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny ( t.. Dz. U z 2001 r, Nr 71, poz.733.) ustawa z 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tj. DZ. U. Z 1998 r. ze zm.) ustawa z 26 stycznia 1982 Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r., Nr 97, poz.674 ze zm.)
To treść art. 83 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, póz. 483 ze zm., dalej: Konstytucja). Problematyka odpowiedzialności prawnej
To treść art. 83 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, póz. 483 ze zm., dalej: Konstytucja). Problematyka odpowiedzialności prawnej związana jest bezpośrednio z ustanowionym przez prawodawcę
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność prawna nauczyciela
Odpowiedzialność prawna nauczyciela Opracowała: M. Węglowska - Wojt Dwa poziomy zadań i odpowiedzialności nauczyciela: - pracownik w zakładzie pracy - nauczyciel, pracownik pedagogiczny Odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli. Janusz Szklarczyk Rzecznik Dyscyplinarny dla Nauczycieli przy Wojewodzie Małopolskim
Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli Janusz Szklarczyk Rzecznik Dyscyplinarny dla Nauczycieli przy Wojewodzie Małopolskim Podstawy prawne Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność cywilno- prawna NAUCZYCIELI I WYCHOWAWCÓW SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH
Odpowiedzialność cywilno- prawna NAUCZYCIELI I WYCHOWAWCÓW SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH Prawa i obowiązki nauczycieli określa: Karta Nauczyciela, Przepisy wykonawcze do Karty Nauczyciela, Kodeks pracy,
Bardziej szczegółowoPrawo oświatowe w codziennej
Prawo oświatowe w codziennej pracy nauczyciela Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli dr Krzysztof Wereszczyński Grupy aktów prawnych szczególnie obowiązujących na terenie szkoły Ustawy na czele z
Bardziej szczegółowoOPINIA PRAWNA. skierowane przez Zleceniodawcę w dniu 17 września 2015 r. o godzinie 12:02 w ramach abonamentu Lex Secure Twoja Opieka Prawna
Sopot, dnia 18 września 2015 r. Sygn.: W-0000001 OPINIA PRAWNA skierowane przez Zleceniodawcę w dniu 17 września 2015 r. o godzinie 12:02 w ramach abonamentu Lex Secure Twoja Opieka Prawna Przedmiot odpowiedzi:
Bardziej szczegółowoKarta Nauczyciela. komentarz praktyczny
Karta Nauczyciela komentarz praktyczny Stan prawny: styczeń 2018 Rozdział 2. Obowiązki nauczycieli Art. 6. (Obowiązki pracownicze nauczycieli) Nauczyciel obowiązany jest: 1) rzetelnie realizować zadania
Bardziej szczegółowoOCHRONA NAUCZYCIELA, JAKO FUNKCJONARIUSZA PUBLICZNEGO
WYSOGOTOWO, ul. Wierzbowa 33 62-081 Przeźmierowo tel.: +48 61 8203 597, +48 61 8280 921 infolinia 0 801 080 930 www.bezpieczne-dane.eu OCHRONA NAUCZYCIELA, JAKO FUNKCJONARIUSZA PUBLICZNEGO Jakie prawa
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ NAUCZYCIELI W ŚWIETLE PRZEPISÓW PRAWA
ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAUCZYCIELI W ŚWIETLE PRZEPISÓW PRAWA ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAUCZYCIELI DYSCYPLINARNA uchybienie godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom określonym w art. 6 KN (art. 75 ust. 1 KN) PORZĄDKOWA
Bardziej szczegółowoPrzemoc w szkole regulacje prawne
Przemoc w szkole regulacje prawne Przemoc w szkole może przejawiać się groźbami, znieważaniem, zmuszaniem do wykonania określonych czynności, ale także niszczeniem rzeczy dziecka. Przemoc taka najczęściej
Bardziej szczegółowoProcedura dokonywania oceny pracy nauczycieli
ZESPÓŁ SZKÓŁ W TUCHLINIE Procedura dokonywania oceny pracy nauczycieli Podstawa prawna: art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela - ustawa (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 z późn.
Bardziej szczegółowoPRAWA DZIECI A OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI. w świetle przepisów prawa
PRAWA DZIECI A OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI w świetle przepisów prawa Zależności Konwencja o prawach dziecka 1. Prawo do wychowania w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z
Bardziej szczegółowoWspółpraca kuratora sądowego ze szkołą w wykonywaniu środków wychowawczych
Współpraca kuratora sądowego ze szkołą w wykonywaniu środków wychowawczych Krzysztof Stasiak Kurator Okręgowy Sądu Okręgowego w Gdańsku Współpraca zdolność tworzenia więzi i współdziałania z innymi, umiejętność
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA NAUCZYCIELI W ZESPOLE PLACÓWEK SPECJALNYCH W LEGNICY
KRYTERIA OCENIANIA NAUCZYCIELI W ZESPOLE PLACÓWEK SPECJALNYCH W LEGNICY PODSTAWA PRAWNA: Karta Nauczyciela z dnia 26.01.1982 r. z póź. zm. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 listopada
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność pielęgniarki i położnej
Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej Dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk Uniwersytet Medyczny w Lublinie Warszawa 09.04.2011 ZAWÓD System czynności czy prac, który jest wewnętrznie spójny, skierowany
Bardziej szczegółowoREGULAMIN ORGANIZACYJNY
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia nr 20/09/10 Dyrektora PCKZ im. KEN w Jaworze z dnia 10.08.2010r. REGULAMIN ORGANIZACYJNY Powiatowego Centrum Kształcenia Zawodowego im. Komisji Edukacji Narodowej w Jaworze
Bardziej szczegółowoDokumentacja pracy nauczyciela wychowania fizycznego
Dokumentacja pracy nauczyciela wychowania fizycznego Katarzyna Wąsowicz wasowicz@womczest.edu.pl Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2016/2017 1. Upowszechnianie czytelnictwa,
Bardziej szczegółowoWIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA
Obowiązki i prawa nauczycieli a odpowiedzialność rodziców i młodzieży wykładowca: dr Jerzy Grad WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA Rola wewnątrzszkolnych procedur i przepisów Art. 39. 1.3 ustawy o systemie oświaty
Bardziej szczegółowoREGULAMIN OCENIANIA PRACY NAUCZYCIELA PRZEDSZKOLE NR 15 W KOSZALINIE
REGULAMIN OCENIANIA PRACY NAUCZYCIELA PRZEDSZKOLE NR 15 W KOSZALINIE 1. Praca nauczyciela podlega ocenie. 2. Oceny pracy nauczyciela dokonuje się na podstawie art. 6a Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.
Bardziej szczegółowoNiebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Niebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Aspekty prawne dotyczące ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie adw. Katarzyna Mrozicka-Bąbel Podstawa prawna Ustawa z dnia 29
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność prawna nieletnich
Odpowiedzialność prawna nieletnich Referat poniższy ma charakter działań profilaktycznych i edukacyjnych. Mamy nadzieję, że nigdy nie wystąpi sytuacja z udziałem naszych wychowanek, w której będziemy musieli
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE WIADOMOŚCI O PRAWIE Norma prawna
Norma prawna PRAWO zbiór wszystkich obowiązujących w danym państwie norm prawnych. NORMA PRAWNA reguła ustanowiona lub uznana przez państwo, która określa jak należy postępować w oznaczonych okolicznościach.
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dzieci i młodzieży w świetle prawa oświatowego
Konferencja Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w szkole i poza szkołą Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w świetle prawa oświatowego Jerzy Kopański MSCDN Wydział w Siedlcach Siedlce, 14 marca 2013 r. 2 Rodzaje
Bardziej szczegółowoKARYGODNOŚĆ jako element struktury przestępstwa
KARYGODNOŚĆ jako element struktury przestępstwa Art. 1 k.k. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
Bardziej szczegółowoANEKS NR 4/2008 do STATUTU PRZEDSZKOLA W SUSZU
ANEKS NR 4/2008 do STATUTU PRZEDSZKOLA W SUSZU Uchwała nr.../2008 z dnia...listopada 2008 roku Rady Pedagogicznej Przedszkola w Suszu w sprawie wprowadzenia zmian do Statutu Przedszkola w Suszu. na podstawie:
Bardziej szczegółowoPrawo karne materialne. dr hab. Włodzimierz Wróbel, prof. UJ dr hab. Piotr Kardas, prof. UJ
Prawo karne materialne dr hab. Włodzimierz Wróbel, prof. UJ dr hab. Piotr Kardas, prof. UJ Pojęcie prawa karnego Prawo karne w systemie kontroli społecznej Prawo karne a normy moralne Istota kary: dolegliowść
Bardziej szczegółowoEfektywne metody kierowania pracą szkoły artystycznej w kontekście zmian od 1 września 2018 r.
Efektywne metody kierowania pracą szkoły artystycznej w kontekście zmian od 1 września 2018 r. III OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA SZKOLENIOWA DYREKTORÓW SZKÓŁ ARTYSTYCZNYCH 23/24/25 X 2018 r. Centrum Edukacji
Bardziej szczegółowoZ A Ł. N R 2 R E G U L A M I N OCENIANIA NAUCZYCIELI
Z A Ł. N R 2 R E G U L A M I N OCENIANIA NAUCZYCIELI 1 1. Praca nauczyciela podlega ocenie. 2. Oceny pracy nauczyciela dokonuje się na podstawie art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - KARTA NAUCZYCIELA
Bardziej szczegółowoSzczegółowe zasady postępowania w procesie oceny pracy dyrektora przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum prowadzonego przez gminę miasto Nowy Targ.
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 0151-40/10 Burmistrza Miasta Nowy Targ z dnia 17 marca 2010r. Szczegółowe zasady postępowania w procesie oceny pracy dyrektora przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum
Bardziej szczegółowoOpinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009)
Warszawa, dnia 29 października 2010 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009) I. Cel i przedmiot ustawy Przedłożona Senatowi ustawa zmierza do zrealizowania
Bardziej szczegółowoPRAWO DLA LEKARZY SEMINARIUM DLA STUDENTÓW WUM. Warszawa, 02.04.2015
PRAWO DLA LEKARZY SEMINARIUM DLA STUDENTÓW WUM Warszawa, 02.04.2015 WYKŁAD NR 6 1. Odpowiedzialność prawna lekarza w ogólności 2. Odpowiedzialność karna Mechanizm procesowy Ryzyko dla lekarza 3. Odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoKodeks karny. Stan prawny: luty 2014 roku. Wydanie 1
KK Kodeks karny Stan prawny: luty 2014 roku Wydanie 1 Kodeks karny ZMIANY: od 27 stycznia 2014 r. ustawa z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego (Dz.U.
Bardziej szczegółowoLekarz w postępowaniu cywilnym. adw. Damian Konieczny
Lekarz w postępowaniu cywilnym adw. Damian Konieczny Przesłanki odpowiedzialności 1. Szkoda 2. Wina 3. Związek przyczynowy Szkoda Uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy w dobrach poszkodowanego 1. Szkoda
Bardziej szczegółowoPROCEDURA NIEBIESKIE KARTY. W Zespole Szkól Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie
PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY W Zespole Szkól Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie W dniu 1 sierpnia 2010 r. weszła w życie znowelizowana ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zakłada ona m.in. opracowanie
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność zawodowa i cywilna lekarza
Odpowiedzialność zawodowa i cywilna lekarza Iwona Wrześniewska Wal Kurs Zdrowie Publiczne cz II. 2014 1 Odpowiedzialność cywilna 2 Charakter odpowiedzialności cywilnej 1. Odpowiedzialność cywilna ma charakter
Bardziej szczegółowoRADY PEDAGOGICZNEJ PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 116 IM. ALEKSEGO RŻEWSKIEGO W ŁODZI. z dnia listopada 2013r.
Załącznik nr 1 UCHWAŁA / / RADY PEDAGOGICZNEJ PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 116 IM. ALEKSEGO RŻEWSKIEGO W ŁODZI z dnia listopada 2013r. w sprawie wprowadzenia zmian do Statutu Szkoły Podstawowej Nr
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność pracownika
Odpowiedzialność pracownika Odpowiedzialność pracownika oznacza, że pracodawca może stosować wobec pracownika określone sankcje za naganne wywiązywanie się z obowiązków pracowniczych. Nazwa tej odpowiedzialności
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność karna w badaniach klinicznych
Odpowiedzialność karna w badaniach klinicznych w świetle Rozporządzenia PE i Rady (UE) 536/2014 Wojciech Nowak opracowanie na potrzeby Grupy Prawnej przy Stowarzyszeniu na rzecz DPK w Polsce Stan prawny
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 13/2016 WÓJTA GMINY GNIEZNO. z dnia 25 lutego 2016 r.
ZARZĄDZENIE NR 13/2016 WÓJTA GMINY GNIEZNO z dnia 25 lutego 2016 r. w sprawie wprowadzenia procedury dokonywania oceny pracy dyrektora szkoły i przedszkola. Na podstawie art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia
Bardziej szczegółowoIrena LIPOWICZ. Pani Krystyna Szumilas Minister Edukacji Narodowej
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO - 737388 - I/13/NC 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 AL Solidarności 77 Fax 0-22 827 64 53 Pani Krystyna Szumilas Minister
Bardziej szczegółowoStudium wybranych wypadków i odpowiedzialność prawna za wypadki przy pracy 24 kwietnia 2018
Studium wybranych wypadków i odpowiedzialność prawna za wypadki przy pracy 24 kwietnia 2018 Kiedy wypadek zostanie uznany jako wypadek przy pracy? Definicja wypadku przy pracy art. 3 ustawy z dnia 30 października
Bardziej szczegółowoKODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW NIE BĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI ZATRUDNIONYCH W GŁOGOWSKIM CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W GŁOGOWIE
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 04/02 /2014 dyrektora szkoły z dnia 25 lutego2014 roku KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW NIE BĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI ZATRUDNIONYCH W GŁOGOWSKIM CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W GŁOGOWIE
Bardziej szczegółowoBezpieczna szkoła bezpieczny uczeń. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Świerzawie
Bezpieczna szkoła bezpieczny uczeń Zespół Szkolno-Przedszkolny w Świerzawie System norm prawnych, czyli zakazów lub nakazów postępowania. Świadome zachowanie zgodne z obowiązującymi normami prawnymi (zakazami
Bardziej szczegółowoPRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;
PRAWA DZIECKA "Nie ma dzieci - są ludzie..." - Janusz Korczak Każdy człowiek ma swoje prawa, normy, które go chronią i pozwalają funkcjonować w społeczeństwie, państwie. Prawa mamy również my - dzieci,
Bardziej szczegółowoDZIECKO ŁAMIĄCE PRAWO (NIELETNI)
DZIECKO ŁAMIĄCE PRAWO (NIELETNI) 1. Kodeks karny Na zasadach określonych w kodeksie karnym odpowiadają osoby, które popełniły czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Wyjątkowo na gruncie kodeksu karnego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Spis treści. 1. Ochrona pracodawcy jako konsekwencja stosunku
Spis treści Wstęp... XIII Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Rozdział I. Obowiązki pracownika a interes gospodarczy pracodawcy jako przedmiot ochrony... 1 1. Uwagi wstępne... 1 2. Stosunek
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 16/2012 WÓJTA GMINY WIELGIE. z dnia 21 marca 2012 r.
ZARZĄDZENIE NR 16/2012 WÓJTA GMINY WIELGIE z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie ustanowienia procedury postępowania przy ustaleniu oceny pracy dyrektora szkoły, placówki lub zespołu oraz nauczyciela, któremu
Bardziej szczegółowow kontekście odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy Michał Modrzewski
w kontekście odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy Michał Modrzewski sytuacja prawna, w której powstaje zobowiązanie podmiotu do świadczenia odszkodowania, jest odpowiedzialnością majątkową sprawcy
Bardziej szczegółowoKonstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO
Konstytucyjne środki ochrony praw Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne prawo do sądu 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo uruchomienia procedury przed
Bardziej szczegółowoCzęść I Odpowiedzialność cywilna, karna i dyscyplinarna nauczycieli
Część I Odpowiedzialność cywilna, karna i dyscyplinarna nauczycieli dr Jerzy Grad Naczelnik Wydziału Oświaty Śląski Kurator Oświaty w latach 2002-2006 Karty Nauczyciela Art. 9.1 Stanowisko nauczyciela,
Bardziej szczegółowoZbiór karny. Świadek koronny Ochrona i pomoc dla pokrzywdzonego i świadka
Zbiór karny Stan prawny na 25 sierpnia 2015 roku plus Kodeks karny Kodeks postępowania karnego Kodeks karny wykonawczy Kodeks karny skarbowy Kodeks wykroczeń Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04
Uchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04 Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Bronisław Czech Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoŹródło pinterest. Konferencja Safer Internet 25.09.2014 Rafał Lew-Starowicz APS
Źródło pinterest Konferencja Safer Internet 25.09.2014 Rafał Lew-Starowicz APS Prof. Andrzej Korybski prof. Bronisław Siemienicki 1. Pojęcie edukacji prawnej na rzecz odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania
Bardziej szczegółowoKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Ambasadzie RP w Brukseli z siedzibą w Antwerpii ogłasza konkurs na stanowisko:
Kierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Ambasadzie RP w Brukseli z siedzibą w Antwerpii ogłasza konkurs na stanowisko: Nauczyciela języka polskiego w szkole podstawowej Wymiar czasu pracy: niepełny
Bardziej szczegółowoRegulamin określający wskaźniki oceny pracy nauczyciela
Zał. nr 1 do Zarządzenia Dyrektora Szkoły Podstawowej w Staniewicach nr 1/2018/2019 Regulamin określający wskaźniki oceny pracy nauczyciela 1 Niniejszy regulamin określa wskaźniki oceny pracy nauczycieli,
Bardziej szczegółowo1. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
Wykaz skrótów IX Wykaz piktogramów XII I. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych 1. Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa 1.1. Wstęp 1.2. Zasada
Bardziej szczegółowoZmiany w Karcie nauczyciela od 1 września 2018r. Anna Kiełb
Zmiany w Karcie nauczyciela od 1 września 2018r. Anna Kiełb Ocena pracy nauczyciela od 1 września 2018r. USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm. poz. 2203)
Bardziej szczegółowoOCENA PRACY NAUCZYCIELA OD 1 WRZEŚNIA 2018 r.
OCENA PRACY NAUCZYCIELA OD 1 WRZEŚNIA 2018 r. Poniższa tabela przedstawia zestawienie najważniejszych zmian w procesie oceny pracy, które wynikają zarówno z nowelizacji Karty jak i nowego rozporządzenia
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa Wykaz skrótów Część I. Podstawy odpowiedzialności karnej w obrocie gospodarczym Rozdział 1. Istota prawa karnego gospodarczego
Przedmowa... XIX Wykaz skrótów... XXV Część I. Podstawy odpowiedzialności karnej w obrocie gospodarczym... 1 Rozdział 1. Istota prawa karnego gospodarczego... 3 1.1. Źródła prawa karnego gospodarczego...
Bardziej szczegółowoKarno-prawna ochrona funkcjonariusza publicznego
ROMAN TOMASZEWSKI Karno-prawna ochrona funkcjonariusza publicznego Zasadniczym pojęciem, do którego odwołuje się obowiązujący obecnie kodeks karny przy opisywaniu istoty przestępstw przeciwko prawidłowemu
Bardziej szczegółowoKara porządkowa - Kodeks pracy
Kara porządkowa - Kodeks pracy Opracowanie: Maria Węglowska - Wojt Pracownik czyli kto? Osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Bardziej szczegółowoautomatycznie. ZP.271.2.2012 Załącznik nr 5 do SIWZ - Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
ZP.271.2.2012 Załącznik nr 5 do SIWZ - Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej UWAGA: Ubezpieczenie dotyczy wszystkich jednostek wymienionych w załączniku nr 1 do SIWZ oraz w każdej lokalizacji, w której
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa Wykaz skrótów Część I. Podstawy odpowiedzialności karnej w obrocie gospodarczym Rozdział 1. Istota prawa karnego gospodarczego
Przedmowa... XIX Wykaz skrótów... XXV Część I. Podstawy odpowiedzialności karnej w obrocie gospodarczym... 1 Rozdział 1. Istota prawa karnego gospodarczego... 3 1.1. Źródła prawa karnego gospodarczego...
Bardziej szczegółowoPRAWO WOBEC DYSKRYMINACJI W SZKOLE
Poznańskie Centrum Praw Człowieka INP PAN PRAWO WOBEC DYSKRYMINACJI W SZKOLE ANNA HERNANDEZ-POŁCZYŃSKA EDUTEC OGÓLNOPOLSKI KONGRES OŚWIATOWY BEZPIECZNA PRZYSTAŃ W WIELOKULTUROWEJ SZKOLE POZNAŃ, 28.02.2019
Bardziej szczegółowoPrawo karne materialne Zagadnienia ogólne. mgr Alicja Limburska
Prawo karne materialne Zagadnienia ogólne mgr Alicja Limburska Pojęcie prawa karnego Prawo karne zespół norm prawnych służących do zwalczania będących przestępstwami czynów, które godzą w dobra prawne
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ZBIOROWYCH ZA CZYNY ZABRONIONE POD GROŹBĄ KARY
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ZBIOROWYCH ZA CZYNY ZABRONIONE POD GROŹBĄ KARY NOWE REGULACJE 2019 NOWA USTAWA W dniu 11 stycznia 2019 r. do Sejmu wpłynął projekt całkowicie nowej ustawy o odpowiedzialności
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW 11 WPROWADZENIE 15. Część L CZĘŚĆ OGÓLNE 17
SPIS TREŚCI WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW 11 WPROWADZENIE 15 Część L CZĘŚĆ OGÓLNE 17 Rozdział 1. Podstawowe określenia związane z pomocą terapeutyczną 19 1. Podstawowe pojęcia 19 1.1. Zdrowie 19 1.2. Pacjent/klient
Bardziej szczegółowoCele odpowiedzialności administracji publicznej:
Cele odpowiedzialności administracji publicznej: 1. wewnętrzny; 2. zewnętrzny. Wewnętrzny cel odpowiedzialności: Doskonalenie funkcjonowania administracji, poprzez: - Zmianę postępowania osób w administracji;
Bardziej szczegółowoKarna Cywilna Dyscyplinarna
Karna Cywilna Dyscyplinarna ukończone 17 lat czyn zabroniony, bezprawny, zawiniony, o stopniu szkodliwości społecznej większym niż znikomy wina umyślna wina nieumyślna (lekkomyślność świadomie narusza
Bardziej szczegółowoKADRA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO (materiały szkoleniowe)
KADRA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO (materiały szkoleniowe) Kadra kształcenia zawodowego - praktyczna nauka zawodu Praktyczną naukę zawodu może prowadzić osoba, która nie była karana za umyślne przestępstwo przeciwko
Bardziej szczegółowoDyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Sobieszynie OGŁASZA nabór na wolne stanowiska pracy 2. NAUCZYCIELA GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ
Projekt współfinansowany z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Priorytet IX Rozwój kształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1 Wyrównanie szans edukacyjnych
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia gospodarcze (majątkowe i osobowe) są jeszcze niedocenianym elementem działalności wielu zamawiających.
Ubezpieczenia gospodarcze (majątkowe i osobowe) są jeszcze niedocenianym elementem działalności wielu zamawiających. Ubezpieczenia gospodarcze (majątkowe i osobowe) są jeszcze niedocenianym elementem działalności
Bardziej szczegółowoKarta analizy realizacji zadań przez dyrektora szkoły/placówki wg wskaźników do cząstkowej oceny pracy dyrektora
Karta analizy realizacji zadań przez dyrektora szkoły/placówki wg wskaźników do cząstkowej oceny pracy dyrektora załącznik 1 1. Organizuje pracę szkoły/placówki zgodnie ze statutem, arkuszem organizacyjnym
Bardziej szczegółowoGrupowe ubezpieczenie odpowiedzial oś i materialnej Grupowe ubezpieczenie kosztów ochrony prawnej. Grupowe ubezpieczenie na wypadek zawieszenia w
4 1 Kopleksowe uezpiezeie praowików, fukjoariuszy straży iejskih i gminnych Grupowe ubezpieczenie odpowiedzialośi materialnej Grupowe ubezpieczenie kosztów ochrony prawnej. Grupowe ubezpieczenie na wypadek
Bardziej szczegółowoI. Zarys historii polskiego nowożytnego prawa karnego
I. Zarys historii polskiego nowożytnego prawa karnego 1. Zabór austriacki 1787 Józefina 1797 ustawa karna dla Galicji Zachodniej 1804 Franciszkana 1852 Kodeks karny 1878 węgierski kodeks karny (tereny
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... Wykaz najważniejszej literatury...
Wykaz skrótów... Wykaz najważniejszej literatury... Wstęp... XVIII XXI XXIII DZIAŁ I. PRAWO KARNE... 1 Część I. CZĘŚĆ OGÓLNA KODEKSU KARNEGO... 1 Rozdział 1. Zagadnienia wstępne... 1 Zagadnienie 1. Pojęcie
Bardziej szczegółowoSpis treści: Wprowadzenie. I. Wiadomości ogólne
Spis treści: Wprowadzenie I. Wiadomości ogólne 1. Podstawowe pojęcia i źródła prawa dotyczące wykonywania zawodu psychologa, psychoterapeuty, psychiatry oraz seksuologa 1.1. Podstawowe pojęcia 1.1.1. Zdrowie
Bardziej szczegółowoProcedura Niebieskie Karty -praktyczny niezbędnik i poradnik prawny. Dr n. prawn. Krzysztof Gieburowski Radca prawny
Procedura Niebieskie Karty -praktyczny niezbędnik i poradnik prawny Dr n. prawn. Krzysztof Gieburowski Radca prawny Podstawowe pojęcia Procedura Niebieskie Karty ogół czynności podejmowanych i realizowanych
Bardziej szczegółowoREGULAMIN UCZNIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 51 w Szczecinie
REGULAMIN UCZNIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 51 w Szczecinie Społeczność szkolną tworzą uczniowie i ich rodzice/opiekunowie prawni, nauczyciele i pozostali pracownicy szkoły. Każdy członek społeczności szkolnej
Bardziej szczegółowoUmowne określenie odpowiedzialności zarządcy nieruchomości. Karol Bulenda
Umowne określenie odpowiedzialności zarządcy nieruchomości Karol Bulenda wizerunek zarządcy nieruchomości oczekiwania podmiotów działających na rynku nieruchomości związane z zatrudnieniem zarządcy nieruchomości
Bardziej szczegółowoKODEKS ETYCZNY NAUCZYCIELA
załącznik nr 10/2014 do Statutu Zespołu Szkół Niepublicznych w Borkach Wyrkach KODEKS ETYCZNY NAUCZYCIELA Być człowiekiem, to znaczy posiadać kryształową moralność, nieograniczoną tolerancyjność, do pasji
Bardziej szczegółowoWstęp... XIII. Wykaz skrótów...
Wstęp... XIII Wykaz skrótów... XV Część pierwsza. Wiadomości ogólne Rozdział 1. Pojęcie i źródła prawa medycznego... 3 1. Pojęcie prawa medycznego... 3 Rozdział 2. Wykonywanie zawodu medycznego... 6 2.
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CZP 8/12. Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca)
126 Uchwała z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CZP 8/12 Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Barbara Myszka Sędzia SN Maria Szulc Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoZatrudnianie nauczycieli w przedszkolach, szkołach i placówkach podstawy prawne Art. 10 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U.
Zatrudnianie nauczycieli w przedszkolach, szkołach i placówkach podstawy prawne Art. 10 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r., poz. 1189) dotyczy nauczycieli zatrudnianych
Bardziej szczegółowoMarcin Bielecki specjalista w Biurze Rzecznik Ubezpieczonych, aplikant radcowski. Odpowiedzialność odszkodowawcza szkół
Marcin Bielecki specjalista w Biurze Rzecznik Ubezpieczonych, aplikant radcowski Odpowiedzialność odszkodowawcza szkół Koniec roku szkolnego (a w perspektywie również początek nowego) to dobry moment,
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność i ochrona prawna nauczyciela
Ten i inne materiały konferencyjne XIV Konferencji OSKKO znajdziesz na stronie: www.oskko.edu.pl/konferencjaoskko2017 w zakładce materiały do pobrania. Odpowiedzialność i ochrona prawna nauczyciela dr
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzeczeń Wstęp Rozdział I. Wprowadzenie Rozdział II. Geneza prawa dyscyplinarnego
Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzeczeń... XI XV XXXI Wstęp... 1 Rozdział I. Wprowadzenie... 11 1. Rozważania ogólne... 11 2. Geneza inspiracji materią postępowań dyscyplinarnych... 12 3. Pole
Bardziej szczegółowoKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. gen. St. Maczka przy Ambasadzie RP w Brukseli z siedzibą w Antwerpii ogłasza konkurs na stanowisko
Kierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. gen. St. Maczka przy Ambasadzie RP w Brukseli z siedzibą w Antwerpii ogłasza konkurs na stanowisko Nauczyciela bibliotekarza w szkole podstawowej/gimnazjum/liceum
Bardziej szczegółowoTESTY NA APLIKACJE CZĘŚĆ 3. Warszawa 2011. Aplikacja adwokacko-radcowska Aplikacja komornicza Aplikacja notarialna Aplikacja ogólna
2011 TESTY NA APLIKACJE CZĘŚĆ 3 Aplikacja adwokacko-radcowska Aplikacja komornicza Aplikacja notarialna Aplikacja ogólna Warszawa 2011 Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.................................................
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji,
Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 8/12. Dnia 20 kwietnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :
Sygn. akt III CZP 8/12 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 20 kwietnia 2012 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Barbara Myszka SSN Maria Szulc w sprawie z powództwa małoletniego
Bardziej szczegółowoLiczba godzin stacjonarne: Wykłady: 30 Ćwiczenia: 30. niestacjonarne: Wykłady: 18 Ćwiczenia: 18
Karta przedmiotu Wydział: Finansów Kierunek: Prawo I. Informacje podstawowe Nazwa przedmiotu Język prowadzenia przedmiotu Profil przedmiotu Kategoria przedmiotu Typ studiów Prawo karne materialne polski
Bardziej szczegółowoSpis treści. III. Odpowiedzialność administracji publicznej za działania legalne. w prawie francuskim... 61
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Geneza i zarys ewolucji odpowiedzialności państwa... 1 1. Uwagi terminologiczne... 4 2. Geneza odpowiedzialności odszkodowawczej państwa od czasów rzymskich
Bardziej szczegółowoProcedura dokonywania oceny pracy dyrektora szkoły/placówki oświatowej
Załącznik do Zarządzenia Nr 40/2013 Wójta Gminy Sułoszowa z dnia 25 września 2013r. Procedura dokonywania oceny pracy dyrektora szkoły/placówki oświatowej Sułoszowa, 25.09.2013r. Procedura dokonywania
Bardziej szczegółowoObowiązek powiadomienia organów ścigania o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego:
Małoletni: - osoba, która nie ukończyła 18 roku życia lub uzyskała pełnoletność (wyjątek stanowi kobieta, która za zezwoleniem sądu wstąpi w związek małżeński po ukończeniu 16 lat) - art.10 1 i 2 Kodeksu
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ VIII - Nauczyciele i inni pracownicy szkoły
ROZDZIAŁ VIII - Nauczyciele i inni pracownicy szkoły 51 1. W szkole zatrudnieni są nauczyciele oraz pracownicy administracji i obsługi. 2. Zasady zatrudniania nauczycieli i innych pracowników, o których
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06
Uchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06 Sędzia SN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Mirosław Bączyk Sędzia SN Dariusz Zawistowski Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 20 stycznia 2011 r. Dz. U. z 2011 r. nr 34 poz. 173
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. Dz. U. z 2011 r. nr 34 poz. 173 o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. [Zakres przedmiotowy]
Bardziej szczegółowoZADANIA I OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI
1. Nauczyciel jest obowiązany: ZADANIA I OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI Załącznik do Statutu nr 8 ZADANIA NAUCZYCIELI 1 1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami
Bardziej szczegółowo