ùmarła młodo, w samim kwice. Nasz ògród to je sama kwitniawa. Drzewa bëłë prawie w kwitniawie. - Sy] kwitnięcie zob kwitnienie kwitować v kwitowac,

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ùmarła młodo, w samim kwice. Nasz ògród to je sama kwitniawa. Drzewa bëłë prawie w kwitniawie. - Sy] kwitnięcie zob kwitnienie kwitować v kwitowac,"

Transkrypt

1 ùmarła młodo, w samim kwice. Nasz ògród to je sama kwitniawa. Drzewa bëłë prawie w kwitniawie. - Sy] kwitnięcie zob kwitnienie kwitować v kwitowac, pòtwierdz(yw)ac; ~ kogo za każdym razem odbiór czego kwitowac / pòtwierdz(yw)ac np. swòjim pòdpisã - za kòżdim razã òdebranié / òdbiór czegò; (s)~ coś (u)śmiechem zbëwac (zbëc) / (s)kwitowac cos (ù)smiéchã; ew. òdpòwiadac (òdpòwiedzec) na cos (ù)smiéchã kwitowany ad kwitowóny, pòswiôdcz(iw)óny / pòtwierdz(yw)óny na pismie, za pòmòcą kwitu / pòdpisu na kwice / dokùmence [Towôr przëwôżóny do krómù je kwitowóny na specjalnëch fòrmùlarzach. Gò] kwiz m kwiz m [wym: kłiz] kònkùrs tipù: pitanié - òdpòwiésc kwizowy ad kwizowi kwoczyć zob. kwokać kwoka ƒ kluka, rzad lok: sôdka, gniôzdówka, tortosza ƒ; ~ siedzi na jajach kluka sedzy na jajach; ~ wysiedziała 12 kurcząt kluka wësedza(ła) dwanôsce kùrzãt kùrczãt / zdr: kùrzątków kùrczątków; ~ wodzi kurczęta kluka prowadzy kùrzãta kùrczãta; sztuczna ~ sztëcznô kluka por. wylęgarnia; stara ~ fig stôrô kluka / baba, paskùdné babskò; zob. gderacz; ew. zob. panna (stara ~) kwokacz m orn klukôcz m (Gò) ptôch z rodzëznë séwk(ów) kwokać v klukac; zaczynać / przestać ~ zaczënac / òprzestac klukac [òna zaczinô / òprzestôwô òprzestaje] kwokanie n klukanié n kwoknąć v kluknąc kwoknięcie n klukniãcé kworum n kwòrum n lëczba lëdzy wëstarczającô do przeprowadzeniô głosowaniô kwota ƒ sëma, kwòta ƒ; ew. grëp(k)a (tëlé a tëlé) pieniãdzy -niądzy / dëtków [Lepszô kwòta za żëwòta, jak pò smierce dwie. Sy Ten miôł ùszpórowóné sobie tãgą kwotã. Ma]; w kwocie sto złotych w sëmie / w kwòce sto złotëch; to niemała ~ to je niemôłô niemałô kwòta; to są niemôłé / niemałé pieniãdze; to je dosc wiele pieniãdzy / dëtków kwotowy ad kwòtowi; ew. pieniãżny kynolog m kynolog(a) m kynologia f kynologiô f, nôùka / ùczba / wiédzô ò psu / psach kynologiczny ad kynologiczny kysz (a kysz)! inv pfùj!, a biéj mie!, précz!, òdéńdzë! L laba f pot laba, swòbòda f, òdpòczink, (swiãti / błodżi) spòkój m, leżenié, nic nierobienié, leganienié, zbijanié bąków, LB ( el-be - leżenié bikã / jak bik a. brzëchã do górë) labialny ad, gr wargòwi, labialny labirynt m labirint m, arch: milniô f, błądzëszcze n; ew. błędna droga, prowadząca na bezdroża: milnica arch f; w zn. plątanina dróg: pòpëzglińc m = pëzglëna dróg { pòpëzglińc m / pëzglëna f = pol. rzecz bardzo splątana, np. sznurek} [Dostac sã w milnią (zbłãdzëc, zgùbic sã). Dostôł jem sã w taka milniã, że jem nie wiedzôł, dze jô béł. Jedz, ale ùważôj, cobës na milnicã nie wlôzł i nie wjachôł w błota. - Sy Długò jô ni mógł ti drodżi nalezc z tô (tegò) błądzëszcza. Lz Nie wiém jak më z tegò błądzëszcza wëtrafimë. Gò] laborant m labòrant m laborantka ƒ labòrantka ƒ laboratorium n labòratorium n, prôcowniô chemicznô / mikrobiologicznô itp. 831

2 Lach m Pòlôch m laczek m (pantofel na niskim obcasie) laczka, zgr lacza, filckòrka [wëm. fylc-] (kòrka z filcu) f; ew. pantofel (jizbòwi pantofel), wstãpk stãpk żart sztãpk m; laczki pl laczczi, filckòrczi, zgardl: szlorë; ew. w zn. pantofle: wstãpczi stãpczi żart sztãpczi, kòcé łapczi; ew. jizbòwé pantofle [Pòdôj mie mòje laczczi / szlorë. Jak jô złapiã szlorã, tej të bądzesz wiedzôł chto tu rządzy! Gò Më pò chëczach chòdzymë we wstãpkach, a bùten - w kòrkach abò bótach. Nôlepi mie sã chòdzy w stãpkach. Ùtnã chòlawë skòrznióm i bądã miôł stãpczi. - Sy]; ~ drewnianą podeszwą (drewniaki) zob. chodak. Por. kapeć, pantofel laczki zob. laczek lać (się) lôc (sã); ew. rozlewac / wëlewac (sã), chilac [to leje (sã) / rozléwô (sã) / chilô; jô lejã, të lejesz; më lejemë wa lejeta; léj(ta)! / pòlewôj(ta)! nie chilôj(ta) tak!]; ew. o deszczu mocno lać, siec: prëczkòwac { prëczkòwac in = pol. a) chłostać kogo; b) bić kogo w bójce / bitwie; chilac = pol. chlustać, polewać, oblewać, np. wiadrami} [Lôc wòdã na òdżin. Nie léj wicy! Docz lejesz mlékò do grôpa. Z tegò grôpa ju dôwno sã leje - Ra]; deszcz leje deszcz leje (jaż tak chilô / prëczkùje); leje jak z cebra leje jak z cebra; to (deszcz) leje (jaż chilô) strëgama / całima wãbórkama; chilô; leje, że swiata ni ma widzec; padô jaż brëżdżi / prëszczi; żart pómpùje [Jednémù sã samò leje jak z cebra, a jinémù razu kapac nie chce. Sy]; pot leje mu się z czoła pòt / (z)mòklëzna leje mù sã z łësënë; wódka lała się wiadrami / strumieniami sznaps lôł sã wãbórkama / strëmieniama / strëgama; ~ kogoś po mordzie lôc / smarowac / prac kògòs pò pëskù - zob. bić lada 1 adv rzad lada; ew. bële; ~ kto bële chto, rzad lada chto; ew. chto le bądz, chto le, chtokòlwiek [Lada chto mòże przińc i rzec, że to je jegò. Lada łżélcoch mòże przińc i wama w głowach pòprzewracac. Lada pùrzoch (stożëch, łgôcz) przińdze i wama we łbie przewrócy. Sy Bële chto przińdze i chce zarô rzãdzëc. Gò]; ~ co bële co, rzad lada co; ew. co le bądz, cokòlwiek [Czej sã człowiek spieszi, tej bële co (lada co, co le bądz, cokòlwiek) złapie, i nëkô dali. Gò To je lada co (bële co, to nie je nic wôrt). Sy]; ~ czemu / czego bële / rzad lada czemù / czegò; dziwują się lada czemu dzëwùją sã czasã lada czemù (Dh); por. ladaco; lada dzień (dnia) / godzina (-ny) / chwila (-li) lada dzéń (dnia) / gòdzëna (-në) / chwila (-lë); ew. kòżdégò dnia, w kòżdi gòdzënie / chwili chwilë [Lada dnia òn përdã wëpnie (ùmrze). Lada chwilë òn mòże przëchòdzëc. Lz Trzeba sã spòdzewac, że kòżdégò dnia mògą przińc mrozë i tej bądze pò robòce. Gò]; ~ jaki bële jaczi, rzad lada jaczi; ew. jaczi le bądz, jaczikòlwiek; ew. nicdobri, niedobri, lëchi [Dôjta mie bële / lada jaką (jaką le bądz, jakąkòlwiek) dekã, żebëm sã mógł przëkrëc, bò to je zëmno. Mie w codzéń sprawi bële jakô kòszla. - Gò Ksądz trzimôł lada jaką przemòwã. Lz Nie wdawôj sã z nicdobrima lëdzama, bò jes zbëti. To nicdobrô dzéwczëna. Ra]; kto ~ jaki, myśli, że każdy taki chto lada (a. bële) jaczi, mësli, że kòżdi taczi Sy; ~ jak(o) bële / lada jak, chòc le jak(òs); ew. jak le bądz, żebë le jak; ~ gdzie bële (g)dze; ew. chòc le (g)dze, (g)dze le bądz, (g)dze le; ~ jako się ubiera bële jak jak sã oblôkô; ~ chwila lada chwila, w kòżdi chwilë / w kòżdim sztërkù; ew. wnet [Pòspiëta sã, bò to lada chwila / w kòżdi chwilë / wnet mòże zacząc padac. Gò]; ~ dzień lada dzéń, kòżdégò dnia, na dniach, jednégò dnia [Wa sã z tim tak grzebieta, a to mòże lada dzéń / kòżdégò dnia / na dniach / jednégò dnia przińc mróz i... Gò]; z niego nie ~ (jaki) zuch z niegò je sztëk cërzóna / paradnika / kòzôka; ew. to nie je bële chto / bële (pierszi lepszi) smôrkòla / knôpéla, le...; to nie ~ jaki wyczyn / jakie osiągnięcie to nie je bële / lada jaczi wëczin / dokôz; to nie je bële / lada jaczé òsygniãcé; ~ jaki zarobek jaczi le / chòc le jaczi / lada jaczi / bële (a. bë le / żebë le) jaczi zôróbk. Por. jakikolwiek 832

3 lada 2 ƒ tómbach m, lôda f { lôda in = pol. a) rzad, w zn. stragan; b) koryto w prymitywnej sieczkarni ruchomego ostrza kosy [Rznãlë seczkã w lôdze. Gò]}; położyć towar / pieniądze na ~dę pòłożëc towôr / pieniãdze na tómbach / lôdã [Na tómbachù to leżało, a jô to z tómbachù włoż(ëł)a do torbë. Gò Za lôdą stojôł karczmôrz i sprzedôwôł. Sy Te pieniądze òne włożëłë w lôdã. Lz] ladaco m 1. o człowieku: kùńda, lok: nipòcéùsz, nicwartélc, nicwôrtała, niewôrtnik niewartus m, arch: ladaco n; ew. w zn. łobuz: ùrwisz, bùzer, rozblek, rowôrz m; ew. o kobiecie a. kotce: niecnotka f [Do taczégò ladaco rôz gadac sã nie chce. Ce Dorotkò, niecnotkò, dze to të jes biwa? Mòja kòtka, niecnotka, wëpiła mie mlékò. - Ra]; zob. frant, nicpoń; 2. o przedmiotach: bële co, bëlecejstwò, vulg gówno n, doniczëzna nidoczëzna f; ew. w zn. drobne ryby / pieniądze / zboże (poślad): rak, czmir m [To niżódné rëbë, to czmir (rak). Zdrzi do miészka sóm czmir; talara ju dôwno nie bëło. Ra] ladacznica zob. rozpustnica lafirynda zob. rozpustnica laga zob. pała lagier m (obóz koncentracyjny) lager m [tegò lagru, w lagrze; pl te lagrë, tëch lagrów, w lagrach] laguna ƒ lagùna f dzél wòdów mòrsczich òdcãti òd mòrza przez rewã / òsëch a. przez nierzejã mierzejã laicki ad 1. lajicczi, swiecczi, niekòscelny, niereligijny; 2. zob. dyletancki laickość f 1. lajickòsc, swieckòsc, niereligijnosc f; 2. zob. dyletanctwo laicyzacja f lajicyzacjô f [ti -cji], zeswiecczenié a. zeswieccziwanié n; ùléganié (a. wprowôdzanié) swieckòscë. Por. ateizacja, sekularyzacja laicyzm m lajicyzm m, swieckòsc f laik zob. dyletant laikat m kośc lajikat, lud (wiérny lud) m, lëdze swiecczi w Kòscele lak m 1. lak m; 2. bot ògrodowi lak; ~ w laskach lak w (pòdłużnëch) sztëczkach / kawałkach / ew. w pôłeczkach; laseczka ~u sztëczk / kawałk / pôłeczka lakù; z braku ~u dobry kit czej ni ma lakù, dobri je czit; z brakù lakù dobri czit; czej sã ni mô (a. czej ni ma tegò), co sã lubi, tej sã lubi, co sã mô laka ƒ laka; ew. żëwica (lakòwô) ƒ; dzbanek / talerzyk / popielniczka z ~ki zbónk / talérzëk / pòpielniczka z laczi lakier m laker, rzad lak m [tegò lakeru / lakù]; ~ olejny laker òlejny; ew. farba òlejnô; ~ do paznokci laker do paznokców / lok nokców; zmywacz ~ru do paznokci zmiwôcz / rozpùszczalnik lakeru do paznokców lakierki pl lakérczi pl; lakerowóné bótë lakiernia ƒ lakérniô f 1. warsztat malarsczi, pòmieszczenié, dze sã lakerëje (np. auta autołë); zawieść auto do ~rni zawiezc / zaprowadzëc auto / autół do lakérni; 2. fabrika lakeru / lakù lakiernik m lakérnik, malôrz m lakierować v lakerowac, malowac lakierowany ad lakerowóny, malowóny lakmus m chem lakmùs m lakmusowy ad lakmùsowi; papier(ek) ~ lakmùsowi papiór(k) lakonicznie zob. zwięźle lakoniczność zob. zwięzłość lakoniczny zob. zwięzły lakować v lakòwac, arch zéglowac 833

4 lakowy ad lakòwi, zrobiony z laczi; ~ talerzyk / dzbanek lakòwi talérzëk / zbónk; ~wa popielniczka lakòwô pòpielniczka; ~wa pieczęć lakòwô pieczãc; list / dokument opatrzony pieczęcią ~wą lëst / dokùment (pismiã / pismiono n) òpatrzony (-né) lakòwą pieczãcą laksować v przeczëszczac, laksowac [to gò przecziszczô przeczëszcziwô / laksëje]; ew. dawac biegùnkã; skùtkòwac biegùnką / drzistówką; przëczëniwac sã do biegùnczi / drzistówczi [to dôwô daje / skùtkùje / przëczëniwô sã] laktometr m tech laktomiérz, laktométer m, Tr: mlékòmiérz laktoza ƒ chem laktoza ƒ, mléczny cëczer lala zob. lalka; ew. laluś laleczka zob. lalka lalka ƒ pùpa, zdr pùpka, rzad pùpùla, pùpeczka f; ew. o dziewczynie ładnej: dzéwczã jak pùp(k)a; ew. spòsobny / ùrodny / piãkny dzeùs; ew. sprëża szprëza, Tr: spòsobnica f {kasz. lôla = pol. a) tuman, głupek; b) stary płaszcz} [Dzewczëna jak pùpa. Kònie jak pùpë. Jak jem môłą bëła, pùpczi jem strojiła. - Ra]; ~kami się bawić bawic sã / zabawiac sã pùp(k)ama [òna sã bawi / zabôwiô]; ulubiona ~ ùlubionô pùp(k)a lalkarz m pùpkôrz m (Gò) [tegò pùpkarza -kôrza] 1. aktor, òperatór pùpk w teatrze pùpkòwim; ew. rëszôcz m (Gò) [tegò òperatora / rëszacza rëszôcza]; 2. projektant (a. producent) pùpków dlô dzecy lalkowaty ad pùp(k)òwati lalkowy ad pùpkòwi; teatr ~ pùpkòwi teater laluś m pieszczk, wëmùjk, pùpùsz(k), pùpùla, pùpùjaj(k), pësznopùpka, nopel m, lok kamiónkòwô pùpka; ew. w zn. strojniś, elegant: szmigalc lok m { nopel in = karzeł} [Taczégò pùpùjaja sobie wëchòwelë. Ten pùpùsz nie je ani do tańca ani do różańca. Ju të sã czébisz (płaczesz), pùpùjajkù. Szmigalc bë nie robił. Szmigalc bë sã nômili co gòdzënã przestrôwôł (przestrojiwôł / przezeblôkôł). - Sy]. Por. bubek, elegant, maminsynek, niewieściuch lama ƒ 1. lama; ew. złotnica f, jedwôb przetikòny złotą a. strzébrną nitką ƒ { złotnica in = czepc wësziwóny złotą nitką}; 2. zoo lama ƒ; 3. lama m, kapłan bùddijsczi lamaita m lamajita m lamaizm m rel lamajizm m lambeth-walk m lambeth-walk (wym: lambetłok) m, tuńc módny na pòczątkù XX wiekù lambrekin m bórta ƒ (Gò), zawiészk (Tr) m dekòracyjny pas sztofù (tkaninë) stosowóny jakò òbramòwanié zawieszëdła na òkna a. baldachù òzdobiony blewiązką (òbrzeżką, òbłóżką) a. trączkama (trodelkama) lament m lament -meńt, żôlińc arch, płacz, jãk, chlëch (Tr), jiszcz lok, jamer niem. m; w zn. skarga, narzekanie: skarga, wëbòléwka, narzéczka, wërzéczka, ùrzéczka f, narzékanié, wëbòléwanié, chlëchanié, jamrowanié niem., jiszczenié (sã), jãczenié, stãkanié, skòlenié n { chlëch(anié) = pol. utyskiwanie, narzekanie, płacz; skòlenié = pol. skomlenie, piszczenie} [Cëż wa tu za żôlińc robita, jak żëdzë w bóżnicy, kò tatk jesz żëje. Jak ten stôri ùmarł, to tam je jeden żôlińc. Narzéczka bądze wiedno, czë robisz tak, czë tak. Tu narzéczka nic nie pòmòże. Na niszcz nie pòmòże niżóden jiszcz. Òj, bëła to ùrzéczka, jak chłop i syn szedł na wòjnã. Móm twòji wërzéczczi pò ùszë. - Sy] lamentować v lamentowac -meńtowac, jamrowac niem., wëbòlewac, płakac, jãczëc, chlëchac, jazgòlëc (= piszczec, skòlëc) [Ju të chlëchôsz. Ni môsz ò co chlëchac. Të chlëchôsz, a jô gwiżdżã na to. Jak nie bądzesz słëchôł, to bądzesz chlëchôł. Chto nie chce słëchac, ten mùszi chlëchac. Jazgòli, bò gò zãbë bòlą. Móm twòji wërzéczczi / 834

5 twòjégò narzékaniô pò ùszë. - Sy Òna tak lamentowa(ła) / jamrowa / wëbòléwa(ła) / płaka(ła) / jãczë(ła) / chlëcha(ła) / jazgòl(ëł)a / skòlëła. Gò]. Por. biadać lamować v òbszëwac (a. òbsadzac / òbrãbiac / wëkùńczac) ruchna (òbleczenié, przëòdzéwk) òbrzeżką / òbłóżką / òblamką (òzdobną blewiązką) / ew. knëpkama (kòrónką). Por. lamówka lamówka ƒ (obszywka, wykończenie brzegù ubrania taśmiemką) òbrzeżka ùbrzeżka, òbłóżka, òbsada, òblamka, bórtka, blewiązka (òzdobnô blewiązka) ƒ, òbsziwk m, òbszëcé / wëkùńczenié (òzdobną) òbrzeżką [Dôj nową òbrzéżkã, ta stôrô sã drze. Miała na sobie kabôt z òblamką ù szëji. - Sy]. Por. koronka 1 lampa ƒ lãpa, zdr lãpka ƒ [Terô swiécą lãpama, ale dôwni samim le łëczëwã. Ra]; ~ elektryczna / wisząca / stojąca / stołowa / biurowa lãpa elektricznô / wiszącô / stojącô / stołowô / biórowô biórkòwô; ~ (na)ścienna / kinkiet lãpa na scanã; kinket m; łukowa / rtęciowa / jarzeniowa / sodowa / halogenowa el łãkòwô / rtãcowô / jarzeniowô (a. swietlówkòwô) / zódowô / halogenowô lãpa; ~ naftowa / karbidowa pétrochòwô / karbitowô lãpa; lãpa na pétroch / na karbit; ~ dymiąca kùrloch m, czadzówka f, dëmiącô / czadzącô lãpa lamparci ad lampartowi -rcy leopardowi, panterów (panterowi); ew. lamparcën leopardzën, panterzën lamparcica ƒ lamparcëca leopardzëca, pantera / panterzëca ƒ lampart m zoo lampart leopard m, pantera f lampas zob. lamówka; ew. lampas m lampeczka zob. lampka lamperia ƒ lamperiô ƒ, dólny dzél scanë wëmalowóny farbą òlejną. Por. borta lampiarnia ƒ lãpiarniô, lãpòwniô f 1. przódë: warsztat naprawë i kònserwacji lãpów, np. na banofie przë kòleji a. przë kòpalni; 2. warsztat wëtwôrzający nowé lãpë lampiarski ad lãpiarsczi lampiarz m lãpiôrz, lãp(òw)nik m [tegò lãpiarza lãpiôrza / lãp(òw)nika] kònserwatór a. producent lãpów [tegò kònserwatora / producenta] lampion m lãpión ( arch lãpijón) m; pl: lãpionë [tegò lãpiona; tëch lãpionów; Na linkach wisałë nad stołã pstré lãpijonë. Bù]; ew. rodzaj lampionu: chińskô latarniô; por. latarnia lampionowy ad lãpionowi lampka ƒ 1. zob. kaganek; 2. lãpa, zdr: lãpka, rzad lãpùszka [Trzeba zaswiécëc lãpkã przed Nôswiãtszą Panną. Ra] por. lampa; ~ elektryczna / elektronowa elektricznô / elektronowô lãpka; ~ sygnalizacyjna lãpka sygnalizacyjnô; ~ bezpieczeństwa lãpka bezpieczeństwa / bezpiekù; ~ ostrzegawcza / alarmowa lãpka òstrzegawczô / alarmòwô; 2. ~ wina lãpka / czeliszk wina lampownia zob. lampiarnia lampowy ad lãpòwi; sprzęt ~ statk / sprzãt lãpòwi; ùrządzenié lãpòwé; wzmacniacz ~ elektron lãpòwi wzmòcniwôcz; nadajnik / odbiornik ~ nadajnik / òdbiornik lãpòwi lampreda ƒ icht gril m (Tr) lamus m szaruzniô, kòmòra ƒ, magazyn m; ew. magazyn starych dokumentów: archiwùm n { szaruzniô = a) przódë: warsztat kòłodzeja na majątkù - Lz; b) pùstô jizba ùżiwónô do przechòwianiô rozmajitëch tôklów i jakò warsztat pòdrãczny}; to nadaje się do ~a to sã nadaje (a. je le) / nadôwô do wërzuceniô / do mùzeùm (to są rzeczë ju wëszłé z módë); to le wëniesc précz - do szaruzni abò dze pòd ùstrzech / { ùstrzech = pol. a) strych; b) okap} lanca zob. dzida lancet m lancet m, môłi nóż chirurgiczny z òbòsecznym òstrzu òstrzim lancetnik m zool lancetnik m 835

6 lancetowaty ad lancetowati Gò; liście ~te lëstë lancetowaté lancknecht m hist woj lancknecht m landara f landara ƒ 1. wiôlgô, rozklekòtónô brika; ew. tërlëka ƒ { tërlëka = rozklekòtóny wóz}; 2. wiôlgô jizba, chachara f. Por. grat, ruina, straszydlo landgraf m landgraf, graf m lando n lando n, landauer m 1. brika z bùdą òpùszczóną na dwie stronë; 2. autół òsobòwi z dakã òdsuwónym nad tilnym sedzenim landolfia f bot landolfija f landracki ad landracczi landrat m (za czasów zaboru pruskiego, naczelnik powiatu) landrôt lańdrôt m landrynka f bómk, susk m, landrinka f, bómk do susaniô; ~nki o smaku owocowym / anyżowym bómczi / susczi ò szmakù brzadowim / anysowim landrynkowy ad bómkòwi, suskòwati, landrinkòwi; przen przesłodzony, miodnometłi, suskòwati, landrinkòwi; ew. sentimentalny, łzawi, rzewny, rozczulający landsberski ad landsbersczi; reneta ~ka reneta landsberskô landszaft m krôjòbrôz, widok m, òbrôz jaczégòs òkòlégò zob. krajobraz; ew. zgardl: widoczk widoczk m (taczi sobie widoczk), òbrôz môłi wôrtnotë / mało wôrtoscowi [tegò òbrazu / wido(cz)kù] landtag m landtag m regionalny parlament (sejmik) w Niemcach, Austrii landwera ƒ hist woj òbrona kraju (w krajach niemiecczich téż w Austrii); przódë pòspólné rëszenié szlachtë całégò kraju, pózni, w XX wiekù: wòjskò złożoné z rezerwistów starszich roczników langusta ƒ zoo langùsta ƒ wiôldżi rek łowiony w Mòrzu Strzód zemnym i w Òceanie Atlanticczim lanie n 1. lenié lanié; ew. chilanié, pòléwanié, rozléwanié n; o deszczu: lenié lanié; ew. padanié n, ùlewa f; 2. zob. chłosta lanital m chem lanital m, włókno biôłtkòwé, pòdobné do wełnë, robioné z kazejinë mléczny lanolina ƒ chem lanolina ƒ; ôrt wòskù wëdostôwónégò z òwczi wełnë przë ji czëszczenim lansjer m 1. lansjer, ùłan m żôłnérz na kòniu, ùzbrojony w lancã / pékã; 2. lansjer m (tuńc) lansjerski ad lansjersczi; ew. ùłańsczi lansować v lansowac, propagòwac, pòpierac, wprowadzac w módã [òni lansëją / propagùją / pòpiérają / wprowôdzają]; ~ nową modę lansowac / propagòwac nową módã; ~ kandydata na jakieś stanowisko lansowac / pòpierac / ew. zamadlac / zachwôliwac kandidata na jaczés stanowiskò -wiszcze; ~ opinię o kimś a. o czymś lansowac / propagòwac òpiniã / zdanié ò kògùm(s) / ò czim(s) lansowanie n lansowanié, propagòwanié, pòpiéranié, wprowôdzanié w módã; ew. zamôdlanié / zachwôliwanié lantan chem lantan m, mitczi metal ùżiwóny do produkcji stopów aluminium lantana f bot lantana f lantanowiec m; ~wce pl chem lantanówc m [tegò lantanówca]; pl: lantanówce [tëch lantanówców] lany ad lóny; żelazo ~ne gùs m, lóné żelazło; lany poniedziałek lóny pòniedzôłk {na Kaszëbach je zwëczôj dëgòwaniô rózgama} laparoskopia f med laparoskòpiô f lapidarium n lapidarium n, składnica / magazyn (môl przechòwiwaniô) zabëtkòwëch rzezbów, nôgrobków, pòmników, rzôdczich òkazów kamieni itp. lapidarnie zob. zwięźle 836

7 lapidarność zob. zwięzłość lapidarny zob. zwięzły lapis m chem lapis m, azotan strzébra; lapis lazuli (ultramaryna) mòdrôk m Laponia ƒ Lapóniô [ti -nii] ƒ laponoidalny ad lapònojdalny Lapończyk m Lapóńczik m [tegò Lapóńczika] lapsus m zarzek m, przejãzëczenié n zmiłka / błąd w mówienim / wëpòwiescë [Ta jegò gôdka, to béł jeden zarzek. Sy]; człowiek popełniający często ~sy zarzéczk m, przemòwidło n [Nie wiém, czë to przemòwidło łże, czë sã pò prôwdze mili. Jô temù przemòwidłowi nie wierzã. Sy] largetto n muz largetto n, pòmału pòmalë largo n muz largò n, baro pòmału pòmalë larum n 1. krzik, jôch, wrzôsk m; larm lok przest m, wrzawa f, wrzeszczenié, wòłanié n [Co to za larm je we wsë dzys? Dzecë czënią larm. - Fs]; 2. alarm m, sygnał zwãkòwi (zwón, trąbka, wrzeszczenié itp.) òznôczający wezwanié do broni, a. sygnał na pòbùdkã larwa ƒ zoo pònarwa ƒ, ew. robôk, bąk m; ew. w zn gąsienica: wąsewnica {kasz. pònarwa in = pol. a) pędrak; b) odludek lok; larwa = pol. a) maska; b) zgardl: twarz; c) brzydki człowiek} [Kùrë zbiérają pònarwë. Sy]; ~ gza bydlęcego rozwijająca się w miejscu ukąszenia na skórze bydląt swãgòr, sprôw(ni)k m ~, pędrak, gąsiennica chrząszcza majowego pònéra f arch (Ra); ~ żaby zob. kijanka larwalny ad pònarwòwi larwicydy pl chem pònarwòcydë pl (Gò) lary pl mit larë pl; ~ i penaty a) domôcé statczi / tôkle; b) dodóm m; w zn. mieszkanie: chëczë pl, mieszkanié n laryngolog m laringòlog m laryngologia f laringòlogiô f [ti -gii] laryngologiczny ad laringòlogiczny laryngoskop m laringòskòp m, wzérnik (ùżiwóny przez) laringòloga las m las m; rzad: lasëszcze n (= stôri las); ew. rzad knieja, kniewinka f zob. knieja [do lasa / rzad do lasu; w lese rzad w lasu; Stôri jak pielgrzimsczi / brzinsczi / gòlëbsczi / oliwsczi (òléwsczi) las (baro stôri). Le co të nie zbłądzysz w tim lasëszczu. Stôri jak òlëwsczé (òléwsczé) lasëszcze. - Sy Błąkôł sã pò lasach. Na brzegù lasa. Naòkół czerznią sã (czernią sã) bòrë ë lasë. Ra Òn przëszedł z lasa. Mórg lasa. Òna mieszkô w lese. To je bar zo dalek w swiece, za lasmi (lasama) ë górami (górama). Taczé jagòdë rostą (roscą) w lesech (w lasach). - Lz] ~ iglasty jiglasti / rzad jiglënowi las; ew. stary las iglasty: bór, zdr bórk m; młody las iglasty: chòjna f; ~ sosnowy chòjowi / sosnowi las; młody: chòjna f; ~ świerkowy danowi / rzad jaglijowi las, danówc m; ~ liściasty lëscasti las; ~ bukowy bùkòwi / bùczënowi las, bùkòwina f, bùkówc m; ~ brzozowy brzozowi las, brzozówc, brzozôk, brzozownik m; ~ dębowy dãbòwi las, dãbówc, dãbnik m, dãbnica f; ~ grabowy grabòwi las, grabówc m, grabòwina f; olchowy òlszewi las, òlszéwc, òlszówk m, òlszëna ólszëna ƒ; ~ mieszany miészóny las; ~ stary, dziewiczy stôri / stôrodôwny / òdwieczny / nienarëszony las; pùszczô f, Tr: pralas m; ~ nasienny semiénny las; ~ młody szachòwina, drągòwina f { szachòwina òd szach = pol. wędzisko, kij wędki; drągòwina òd: drąg, żerdzô}; po(d)szycie ~su zob. podszycie; przy lesie przë lese, kòl(e) lasa, pòd lasã; ew. położony przy lesie: przëlasny ad; obszar po wyciętym lesie (nowina) lasowiszcze -wiskò n [Na lasowiszczu bez gnoju rosce. Sy]; przed ~em przed lasã; ew. położony przed lasem: przedlasny ad; zarośla przed ~em przilôsk, przedlôsk m [W przedlôskù nalôzł jem nôwicy grzëbów. Sy]; za 837

8 lasem za lasã; na brzegu ~su na brzegù lasa Lz; on poszedł do ~u òn szedł w las / do lasa; mieszkaniec (mieszkanka) / -ńcy ~u (ludzie mieszkający wśród lasów) lasowi człowiek / lëdze; Lesôk, Lasôk, Lesón, Lesôl (Ra) m (Lesôczka, Lasôczka, Lesónka, Lesôlka (Ra)); pl. Lesôce / Lasôcë / Lesóni / Lesôle { Lesôce / Lasôcë / Lesóni lokalné nazwë Kaszëbów zamieszkującëch lasowati pas zemi òd òkòlégò Òléwë, Chwaszczëna, pò Wejrowò i dali w stronã Żarnówca} [Lesôcë mają swòjã lesacką gôdkã. Lesóni ti le w te grzëbë wierzą (żart: żëwią sã grzëbama). - Sy]; opiekuńczy duch ~u / boru bòrówc m; nauka nie pójdzie w ~ ùczba / nôùka nie pùdze w las (ale w nas); ùczba / nôùka nie mdze nadaremnô / próżnô / pòdarmôka; natura ciągnie wilka do ~u nôtëra cygnie wilka do lasa / lasu; to ju je / sedzy we krwi; im dalej w ~, tym więcej drzew czim dali w las, tim wicy drzéw; nie wywołuj wilka z ~u nie wòwòłiwôj wilka z lasa / lasu; nie kùsë (nie wëwòłiwôj) złégò / nieszczescégò; jedni do (od) Sasa, drudzy do (od) lasa jedny do (òd) Sasa, drëdzë do (òd) lasa; kòżdi czart na swój part (kòżdi z jiny parafii); nie było nas, był ~ nie bëło nas, béł las; ~ rąk las rãk(ów); ~ sztandarów las chòrągwi(ów) laseczka ƒ krëczewka ƒ, czijôszk m laseczkowaty ad krëczewkòwati; ew. czijôszkòwati, pôłeczkòwati; bakterie ~te krëczewkòwaté bakterie lasecznik m biol krëczewkòwnik (Gò), krëczewkòwatô bakteriô lasek m lôsk lask, przedlôsk, przëlôsk m, drzewiczé n, môłi las; ew. mały bór: bórk m, môłi bór; w zn. kępa drzew w polu: gradło, gradełkò n; kãpa drzéw [tegò lôska laska; Za naszim pòlã cygnął sã lôsk. Na tim môlu stojôł piérwi môłi lask. Pùdzemë do lôska. - Sy Béł jes w tam tim lôskù? Môłi lôsk, ale drzewa w nim wiôldżé. Ra]; ~ sosnowy / świerkowy chòjna, zdr chòjinka f; ~ dębowy dãbòwi lôsk; dãbnik m, dãbë pl; ew. młody lasek dębowy: dąbczi pl; ~ leszczynowy leszczińc m, leszczëna ƒ, leszczinczi pl; ~ osikowy òsowi lôsk, òsówc m; bukowy ~ bùkòwi lôsk; ew. młody lasek bukowy: bùczczi pl; ~ brzozowy brzozowi lôsk; brzózczi / brzozë pl laser m fiz, tech laser m; operacja z(a) pomocą ~ra òperacjô z(a) pòmòcą lasera laserować v mal laserowac laserowy fiz, tech laserowi; promień ~ parmiéń arch promiéń laserowi; promienie ~we parmienié promienie laserowé; obrabiarka ~wa òbrôbiarka laserowô; broń ~wa bróń laserowô laserunek m mal laserënk m [tegò -rënkù] laska ƒ krëczew krëkwia, zdr krëczewka, laga, karkùlëca, palëca, rzad palëga f, czij, zdr czijôszk, palcôter, kramólc, krokùlc m; żart pòcecha staroscë, trzecô noga { laga in = a) prosti kawałk kôłbasë / wòrztë pol. laska kiełbasy; b) jednorazowé pòdanié czile sklónk / kùflów piwa a. czeliszków wódczi pol. kolejka [Òn pòstawił jednã lagã (piwa), tej mie téż wëpôdało pòstawic. Gò]} [Krokùlc to je trzecô noga człowieka, krokùlc pòmôgô stawiac dobrze kroczi. Zasłużëc (so) na karkùlëcã (wëbrojic). Zupa / zôcérka gãstô, że krëczew bë w tim mògła stojec. Sprac kògòs lagą. Chto wié, gdzeż je mòja laga? Przënies mie mòjã pòcechã staroscë. - Sy]; laska leszczynowa leszczónka ƒ, leszczór arch m, leszczënowi czij [Pòdôj mie leszczónkã, pùdã w pòle. Chcesz të leszczónką òberwac? Të ju wierã długò nie dostôł leszczónką. Ni ma tu gdze kawał leszczóra? Chcesz të leszczórã? Wzął leszczór i mù narżnął. Sy]; ~ dębowa dãbówka ƒ, dãbówc m { dãbówc in = las dãbòwi, dąbrowa}; ~ niewidomego maklëca ƒ; ~ sękata sãkôlc m, sãklëca, sãkówka ƒ; ~ pasterska pastursczi czij, arch rënczôk ( Ra: réńczôk) m { rënczôk Sy: czij zakùńczony z jedny stronë rënką, tj. metalowim kółkã, a z drëdżi stronë òstrzim; Ra: kij nadziany obrączkami żelaznymi, które za trąceniem o krowę wydają głos i straszą krowę, niem. Ringstock} [Kòżdi pasturz swój réńczôk chwôli. Ra]; ~ 838

9 marszałkowska marszôłkòwskô palëca; ~ miernicza miérzny czij; miara, lok: lôska f (= a) lok 1 méter; b) lok 1 łokc) [Wieleż të chcesz lôsków? Jednã lôskã. Sy]; ~ sołecka klëka ƒ, kòzeł m [Jic jak klëka / jak kòzeł (rozgłosëc sã). Kòzeł dzys chòdzy pò wsë. Z kòzłã chòdzą, chto wié, co ten szôłtës òd nas chce. - Sy]; ~ kiełbasy laga f (laga kôłbasë/ wòrztë), sztëk, kawał m (dłudżi sztëk / kawał) [A, jô mòże weznã tã całą lagã. Gò]; ~ laku sztëk / kawałk (ew. pôłëczka) lakù; laska (pl: laski) dynamitu pôłeczka f; ew. sztëczk / kawałk m (pl: pôłeczczi / ew. sztëczczi / kawałczi) dinamitu; chodzić o lasce chòdzëc przë cziju / przë krëkwi; na trzech kótach łazëc { kót m = kòpëto n żart: noga}; podpierać sie ~ką pòdpierac sã czijã / krëkwią / palëcą laskowy ad leszczënowi; orzech ~ leszczënowi òrzech lasonóg m zool lasonóg; pl: lasonodżi réga drobnëch, głównie mòrsczich skòrëpiôków lasostep m lasostep m tip krôjòbrazu przechódny midzë lasã a stepã (trôwiastima rówiznama) lasotundra f lasotundra f tip krôjòbrazu przechódny midzë lasã (tajgą) a tundrą lasować v ( gasić wapno łączyć palone wapno z wodą) laszowac [òni laszëją; Më laszëjemë wapno / kalk. Gò] lasowanie (się) v laszowanié (sã) lasowany ad laszowóny; ~ne wapno laszowóné wapno / laszowóny kalk lasowy zob. leśny lasso n lasso n; ew. zôdzerzga f (= dosł pol. pętla) lastrykarski ad lastrikarsczi lastrykarstwo n lastrikarstwò lastrykarz m lastrikôrz [tegò lastrikarza -kôrza]; pl: lastrikarze [tëch lastrikarzi - rzów] lastryko n lastrikò [tegò lastrika, tim -kã] lastrykować v lastrikòwac; robic / kłasc lastrikò lastrykowanie n lastrikòwanié lastrykowany ad (wë)lastrikòwóny, wëłożony lastrikã lastrykowy ad lastrikòwi, zrobiony z lastrika laszować v 1. próbòwac samòlot / fliger; wëkònëwac czwiczebny lot; 2. òdhaczac / òdłãczac szibówc òd samòlotu latać v latac [jô lôtóm, të lôtôsz, òn lôtô; më lôtómë, òni / òne lôtają]; w zn fruwać: fiurgac fùrgac ew. w zn. ganiać: gònic, biegac; w zn. gnać, pędzić: gnac, nëkac [òn gnaje, nëkô; òni gnają, nëkają]; ~ chwilami pòlatëwac [òn pòlatiwô pòlatëje] latanie n lôtanié; ew. f(i)urganié; ew. gònienié, bieganié, gnanié, nëkanié n; ~ samolotami lôtanié (ew. pòdróżowanié, rézowanié, jeżdżenié) samòlotama / fligrama. Por. lot(nictwo), fruwanie, bieganina latanina ƒ lôtanié, gònienié, bieganié n, biég, gón m, gòńba f; ~ po sklepach / na zakupy lôtanié / gònienié / bieganié / gón / gòńba pò krómach, żebë cos kùpic latarka ƒ lãpka, latar(en)ka, lok lëchtka ƒ [Ta môłô lëchtka nóm tu tëlé ùswiécy, a przë tim mało pétrë (pétru, pétrochù) wëpôli. Sy]; ~ kieszonkowa taszlãpa f, czeszónkòwô lãpa / latarka latarnia ƒ latarniô -nia, lok lëchta f [Wez latarnią (a. latarniã) i òbswiéc pòdwòrzé. Dzys dnia sprawiedlëwégò człowieka z latarnią szukają. Wez le lëchtã, a pòj ze mną, pòswiécysz mie. - Sy Òna zapôlëła lëchtã. Lëchta wëgasła. - Bù] { latarniô latarnia in = a) żart: òczë [ Gwizdnąc / méznąc kògòs w latamiã (ùderzëc kògò).]; b) fig: wiôldżé ùszë [Ten mô (ùszë jak) latarnie (pò bòkach wòza).]; c) 839

10 pol. robaczek świętojański; czôrny chłop (a. rëbòk) z latarnią = pol. błędny ognik - zob.}; ~ czarnoksięska zaczarzonô / czôrnoksãżniczô latarniô; ~ morska bliza, latarniô (mòrskô), mërgówka ƒ { bliza in = wieżô òbserwacyjnô} [Ceszi sã, jakbë hélską blizã ùzdrzôł w dôce. Przódë na rozewsczi latarni pôlëlë ògniszcze, a na rozbùch dôwelë sëché chòjowé klëftë. - Sy]; ~ uliczna latarniô przë drodze / nad drogą (ew. ùlicą (Gò)), przëdrożnô / ùlicznô (Gò) latarniô; pod ~nią (czasem bywa) najciemniej pòd latarnią (czasã) je (biwô) nôcemni; chińska ~ zob. lampion latarnik m 1. pracownik obsługujący latarnię morską: latarnik, blizowi m; 2. dawny pracownik zapalający lampy gazowe na mieście: latarnik m {por. dzëwi latarnik = pol. błędny ognik zob. ognik} latawica f 1. kobieta nie lubiąca siedzieć w domu, pracować: lataw(n)ica, łazewnica, pòwsënoga, zdr pòwsënóżka, szelepëta, plachãdrownica, wãdrowcziczka f { szelepëta wierã: szôlonô pëta (pëta = krótczi ògón) - Gò} [Szelepëta doma nie ùsedzy. Cëż sã z ce za pòwsënoga zrobiła, lôtôsz pò nëch bùdach jak taczi Mark pò piekle! Dzeż të bëła pòwsënogò? Gdzeż to napisac, że nasza pòwsënóżka ju przëszła dodómkù?! - Sy] por. lekkoduch; 2. zob. rozpustnica latawiec m 1. latawc m, przest. niem. drachel m zôbôwka / ùrządzenié do pùszczaniô w pòwietrzé na pòwrózkù [Wejle, knôpi pùszcz(iw)ają latawca. Gò Dzecë stojałë na górze i pùszczałë latawce. Dzece lepią sobie latawce jesenią. - Sy] {kasz. latawc in lok = pol. samolot [Latawce lecą. Sy]}; 2. człowiek, co ni mòże ùsedzec doma: latawc, lôtajk, òblatańc, wałãga, łazoch, łaznik, łazola, łazéla, łazãka, łazewnik, łazyńc, pòwsënoga, zdr pòwsënóżka, drogòlec, szelëpët, wërwas m { wërwas in = pol. ambaras zob.} [Nen pòwsënoga ju szedł w długą. Ten wërwas bë nie ùsedzôł, òn wiedno je w drodze. Szelëpëta nigdë ni ma doma. - Sy]; por. wszędobylski lato n lato, zdr latkò n 1. dzél / cząd rokù; w lecie (latem, w ciągu ~ta) òb lato, w lece, latã; ew. przez lato {por. zima (zimą)} [W lece lasewi chłopi dobrze zarôbiają na bórninie, nacynają chójczi i zbiérają bórninã do garków. W lece sã łowi, a w zëmie sã brzodnikùje (łowi za pòmòcą niewòdu zwónégò brzodnik). W lece jô nômili jôdajã pòsztãpóné bùlwë, a do tegò zbiéróné mlékò. W zëmie chłop ùkórëje jedno drzewò, a na zymkù abò w lece dzesãc ò ten sóm czas. W lece mój pësk je taczi krëpisti (piegòwati), że jô sã wstidzã lëdzóm pòkazac. Flëska òdbiwô sã latã. - Sy]; spędzać ~ latowac, przeżëwac lato, żëc òb lato [Zëmòwac mòże le w chëczach, a latowac chòc w brózdze. Sy]; gdzie zamierzacie spędzić ~? gdze wa bądzeta (gdze bądzeta przebiwa(ła) òb lato?; dokądka wa sã wëbiérôta na lato; (g)dze / dokąd(ka) wa jedzeta / wëjéżdżôta) òb lato?; jak (w jaki sposób) spędzacie ~? jak (w jaczi spòsób) wa żëjeta òb lato; co wa robita òb lato / w lece / przez lato?; aby do lata le / abë (a. żebë le) do lata; babie ~ babsczé lato (zob. babi); gorące ~ gòrące / chłopsczé lato (por. upał); deszczowe ~ deszczowé / mòkré / przekropné / zgnité lato; jedna jaskółka ~ta nie wróży jedna jaskùlëczka lata nie zbùdëje (Ce); 2. rok, cząd czasu { cząd tu = pol. okres - zob. część}; jeden rok, dwa / trzy lata jeden rok, dwa / trzë lata lata; dwadzieścia / sto / tysiąc lat dwadzescë / sto / tësąc lat [Miec dwadzescë lat z kòżdi stronë (ò stôri pannie). Sy]; minęło wiele lat minãło wiele lat; miał zaledwie dwa latka miôł leno dwa latka; przed laty przódë, piérwi, dôwno (wiele lat) temù; ew. w dôwnëch czasach, za dôwnëch czasów, przed latama arch przed lati, żart jesz za Bòga Òjca [Przed lati (lëdze) wiedno łëczôkòwé chòdôczi nosëlë. Ce, Bù, Lz] latopis(arz) m zapisywôcz dzejów, dzejopis(ôrz); ew. latopis(ôrz) m. Por. kronikarz, rocznikarz 840

11 latorośl ƒ latorózga, latorosc, lok arch: szosnica f { latorosc in = pol. rodzina [Òna pòchòdzy z ti sami latoroscë, co më. Sy]; szosnica por. szosowac = pol. o zbożu: wyrosnąć, wystrzelić w górę z niem. schiessen = strzelac; Schuss = wëstrzôł} [Drzéwiãta ju wëpùszczają latorózdżi latorosce. To, co òd òstatnégò pãczka wëskòknie, to je szosnica. - Sy]; ~ winna winnô latorózga latorosc; ~ drzew iglastych młodzyszk m; najmłodsza / średnia / najstarsza ~ (fig) nômłodszé / strzédné / nôstarszé dzeckò. Por. odrośl, sadzonka, ew. winorośl latoś adv latos, tegò(tu) rokù, latoségò rokù latynizm m latinizm m, łacyńsczé słowò latynizujący ad latënizëjący, łacyńsczégò ôrtu laubzega ƒ żôżka (do wërzinaniô) ƒ laufer m 1. zob. chodnik; 2. zob. goniec laur m 1. kuch bòbkòwi lëst [Do zupë jô colemało dôwóm nôprzód bòbkòwé lëstë i kùbabã (pol. ziele angielskie), a pòd kùńc gòtowaniô jesz doprôwióm jã magi. Gò]; 2. laur m, laurowi wińc; spoczywać na ~ach spòczëwac na laurach [òn spòcziwô], nic nie robic, òprzestac robic / dzejac; ~ zwycięstwa laur / wińc dobëcô / trijumfù / ew. sławë laureat m lauretat, dobiwca dobëtnik m - ùczestniony / ùhònorowóny / wëróżniony dobiwca dobëtnik (ùwińcowóny laurã, nôdgrodzony laurowim wińcã a. laurową kòróną) laurowy ad laurowi; wieniec ~ laurowi wińc; liść ~ bòbkòwi lëst; olejek ~ laurowi òléjk òléjk lawa ƒ lawa ƒ; potok ~ strëmiéń / strëga / rzéka lawë lawenda ƒ bot lewańda ƒ lawendowy ad lewańdowi; wian(usz)ek ~ lewańdowi wińck / winôszk winuszk winëszk, wiónk, wiónuszk [ Kùlnã jô mój winôszk lewańdowi... Sy Mój të wiónkù lewańdowi, nie spadniże z mòji głowë... Ra]; woda ~wa lewańdowô wòda laweta ƒ laweta ƒ; działo na lawecie kanóna / armata na lawece lawina ƒ lawina, òberwa (Tr) f (sniegù / kamieni); ~ oklasków lawina (ew. bùrzô / grzmòt / grôd) òklasków lawinowo adv lawinowò, jak lawina; ew. gwôłtowno; ew. chùtkò, ògniã lawinowy ad lawinowi; ew. gwôłtowny, chùtczi, narôstający lawinowò lawirant m lawirant m 1. chitrzéla, lës m, człowiek chitri / przebiegłi / lësowati; 2. szaławija lok szôłowija, krãcëcel m - zob. oszust lawirować v lawirowac 1. zmierzac do célu (jic / chòdzëc / jachac) nôkòlama / zawijasama / pòkrãtnyma (a, krãtima) drogama, òmijac przeszkòdë / zôwadë [òn zmiérzô]; 2. żeg: pùscëc sã na lawir (Ra), krziżowac, halsowac, tzn. jachac żeglôczã pòd wiater zmiennym kursã, raz lewim, rôz prawim halsã {Ra: pùscëc sã na lawir : podczas przeciwnego wiatru tak przekładać żagle, aby jednak płynąć w pożądanym kierunku} [To sã nie òpłacy pòd kùrzi wiater krziżowac, sedzmë le doma. W tã stronã më pòjedzemë z wiatrã, a nazôd më bądzemë krziżowalë (-elë). Sy Òsmë gòdzyn òni lawirowalë (-elë), jaż przëjachalë do kraju. Bù]; 3. w mòwie: wichlac sã, wëwijac sã, wic sã jak piskòrz, òmijac drażniącé sprawë / tematë, jic (mówic) ògródkama ; wichlac sã / lawirowac midzë rozmajitima zdaniama i do niżódnégò sã nie przëchilëc. Por. balansować lawirowanie n 1. lawirowanié n, zmiérzanié do célu (jidzenié, jazda) nôkòlama / zawijasama / pòkrãtnyma drogama; òmijanié przeszkòdów / zôwadów;. 2. żeg: lawir m, lawirowanié, krziżowanié, halsowanié n [Pùscëc sã na lawir. Ra]; 3. w mòwie: wichlanié sã, wëwijanié sã, wicé sã jak piskòrz; ùmikanié sã przed pòwiedzenim 841

12 prosto tegò, co sã mësli; òmijanié drażniącëch sprôw tematów; jidzenié (mówienié) ògródkama lazaret m lazaret, szpital m (wòjskòwi / frontowi szpital); lécznica f (lécznica wòjskòwô) [tegò lazaretu, ti lécznicë; Ùmarł w lazarece. Ra]; ~ polowy lazaret pòlowi lazaretowy ad lazaretowi lazulit m min lazulit m [tegò lazulitu]; lapis-lazuli zob. lapis lazur m mòdrota -rosc, mòdrzëzna ƒ, lazur m lazurowy ad mòdri, lazurowi lazuryt m min lazurit m ląc się zob. lęgnąć się ląd m ląd, krôj, kòntinent m, zemia ƒ { krôj zob. brzeg 2; por: kraina, kraj ; ląd = a) stałi ląd, w procëmkù do òstrowia (wëspë) czë półòstrowia (półwëspë); b) wsë / wiosczi w procëmkù do wiôldżégò miasta} [Òkrãt, co bë mógł jic pò kraju (pò lądze) ë pò mòrzu. Lëdze / mąka / sano z kraju (z lądu w procëmkù do hélsczégò półòstrowia). Ë na mòrzu, ë na lądze. Sëchą nogą wstąpilë na ląd. Lądã ë mòrzã - Ra Na kraju (na lądze) mòżesz bëc napiti, wiele razy chcesz, bò sã mòżesz pòdniesc, ale czej na mòrzu rôz ùpadniesz, tej sã nigdë nie pòdniesesz. Na kraju, tam lëdze żëją jak w raju. Krôj pòdnôszô sã do górë (dôka òpôdô i je ju widzec stałi ląd). = To wëjidiwô krôj z dôczi do górë (tj. jakbë dwigô / wënurzô ląd, widzóny òd stronë mòrza). - Sy Në jakże wama sã żëje tam na lądze (tj. na wiosce)? Gò]; dopłynąć do ~du dopłënąc (a. dojachac / przëjachac) do lądu / kraju / zemi [Òsmë gòdzyn òni lawirowalë (-elë), jaż przëjachalë do kraju. Bù]; deszcz od lądu (z głębi lądu) deszcz òd kraju / lądu (z głãbi lądu). Por. kontynent lądolód m lądolód m, lodówc kòntinentalny [tegò lądolodu / lodówca; na lądolodze / lodówcu] lądować v lądowac; ew. o samolotach: lądowac, ùsadac {kasz. lądowac téż w zn. pol. przybijać do ladu / brzegu} [Ù nas niedôwno na naszim pòlu lądowôł fliger. W Gdini nôwikszé òkrãtë mògą lądowac. - Sy Na nym môlu wic lądëją rëbôcë. Ra] lądowanie n lądowanié; ~ wojsk(a) lądowanié wòjsk(a); ~ samolotów lądowanié / ùsôdanié fligrów / samòlotów; ~ spadochroniarzy lądowanié / ùsôdanié spôdochroniarzów -rzi lądowisko zob. lotnisko lądownik m tech lądownik m lądowy ad lądowi, kòntinentalny; ew. w zn: z (od strony) lądu: òd (stronë) lądu / òd kraju; ew. z głãbi lądu / kraju / kòntinentu [To je piôsk lądowi, a tam nen mòrsczi. Ra]; wojska / siły / armie ~we wòjska / sëłë / armie lądowé lądzień zool lądzéń m; pl: lądzenie ląg zob. lęg, wylęg leader zob. lider lebioda ƒ bot łapùcha ƒ [Mô uszë jak łapùchë (wiôldżé). Sy] {kasz. lebioda m lok = słabi kóń a. człowiek}; por. komosa; ew. zob. kołowrót, wciągarka lebiodka ƒ bot dzëwi mejrónk (Tr) {kasz. lebiódka f Lz = lok: jaczis môłi ptôszk spiéwający} lec zob. legnąć lechicki ad lechicczi Lechita m Lechita m lecie (-lecie) n (drugi człon wyrazu określającego wiek czegoś, np. pięciolecie) pięcio~ piãclecé / piãc lat [tegò piãclecégò]; dziesięcio~ dzesãclecé / dzesãc lat; piętnasto~ piãtnôscelecé / piãtnôsce lat; dwudziesto~ dwadzescelecé / 842

13 dwadzescë lat; pięćdziesięcio~ piãcdzesątlecé / piãcdzesąt lat; stu~ stolecé, sto lat, jeden / całi wiek; stupięćdziesięcio~ piãcdzesątlecé / sto piãcdzesąt lat / półtora wiekù / półtora stalata / półtora stolecégò; dwustu~ dwastalecé, dwasta lat / dwa wieczi; tysiąc~ tësąclecé n / tësąc lat / dzesãc wieków / milenium n; od drugiego dwudziestolecia / stulecia / tysiąclecia òd drëdżégò dwadzecelecô - lecégò / stolecégò (a. sta lat; ew. wiekù) / tësąclecô -lecégò; w trzecim stuleciu / tysiącleciu przed Chr. w trzecym stolecym rzad stolecu (ew. wiekù; neol Tr, La: stalatim) / tësąclecym rzad tësąclecu przed Chr. (Christusã). / przed n. Chr. (przed narodzenim Christusa) lecieć v lecec; ew. w zn. biec, pędzić, gnać: biegac / biegnąc, gnac / nëkac, lecec, piąc, spieszëc sã; w zn. (u)padać (ù)padac, przewracac sã, òbalac sã [to przewrôcô sã, òbôlô sã]; ew. w zn. walić się: walëc sã; dokąd tak lecisz (śpieszysz się)? dokądka (a. (g)dze) të tak biegniesz / gnajesz / nëkôsz / lecysz / pniesz / sã spieszisz?; czas leci czas lecy / nëkô; z rąk mi wszystkò leci wszëtkò mie wëpôdô / wëlatëje z rãk(ów); ~ na kogo gònic / latac za kògùm; ew. zalecac sã do kògò, miec chãtkã / chrapkã na kògòs, lnąc / nalënac na kògòs, kòmùs sã przeslécac; ślinka mi leci (na coś) slëna mie lecy, móm (na cos) òskòmã / chãc / chãtkã / łakòtã / lëgòtkã / szmakã / aptit / trôpich; trôpic kògòs na cos [Mie dzys tak trôpi na sledze / grzëbë. Sy]; wartość dolara łeci w dół dolarë spôdają / lecą w dół; wôrtnota wôrt(n)osc dolara spôdô / lecy w dół; dolarë są corôz mni wôrt leciuchno ad letëchno, rzad letëszinkò leciuchny ad letëchny, rzad letëszinczi leciutki zob. lekuchny leciwy ad starszi, pòstarszi (Sy), w latach (bëc w latach), dosc stôri, wiekòwi, w starszim / pòwôżnym wiekù [To je ju taczi pòstarszi (starszi) chłop. Sy] lecz cj le, leno, ale leczenie n léczenié, lékarzenié, rzad: lékòwanié, doktarzenié n; ~ ziołami léczenié / lékarzenié zelama; ~ w szpitalu / w domu léczenié / lékarzenié w szpitalu / doma; sposób ~nia spòsób léczeniô léczeniégò / lékarzeniô -niégò; przebieg (procesu) ~ przebiég (procesu) léczeniô léczeniégò / lékarzeniô -rzeniégò; metoda ~nia spòsób léczeniô / lékarzeniô lecznica ƒ lécznica, klinika, Tr: lékarniô ƒ; ~ zwierząt lécznica zwierzãt. Por. klinika lecznictwo n léczenié, lékarzenié, rzad: lécznictwò, lékòwanié n; ew. òpieka lékarskô / medicznô; służba zdrowiô leczniczy ad léczniczi, léczny, lékarsczi, mediczny; ew. léczący; środek (preparat) ~ strzódk (preparat) léczniczi / léczny / lékarsczi / léczący; ew. lékarstwò n, lék m; metoda ~cza spòsób léczeniô / lékarzeniô; ew. spòsób mediczny; zabieg ~ zôbiég ( zabiég) léczniczi / léczny / lékarsczi / mediczny; ośrodek ~ òstrzódk lékarsczi / mediczny; centrum léczniczé / léczné / mediczné (òstrzódk zdrowiô zdrowiégò); ew. lécznica, klinika f; ~cze léczn(icz)é zela / harbatë leczyć v léczëc, lékarzëc, lékòwac, gòjic, rzad doktarzëc; ew. prowadzëc léczenié, walczëc z chòrobą z chòroscą / z chòrobama chòroscama; ew. ùzdrawiac; ew. być skutecznym lekiem na coś bëc dobrim / skùteczym lékã lékarstwã na cos [Òn jich darmò léczi. Òni bë sã léczëlë, le ni mają za co. Òna tak lékarzi, chòc ni mô na to pòzwòleniô. - Ra] ledwie 1 adv ledwie ledwò, przest. knap (le tak knap); ew. dëcht le z biédą / le (tak) z (wiôlgą) biédą; ew. z Bòżą pòmòcą { knap adv niem. = mało, ledwie ledwie; co jinégò knôp m pol. chłopiec) [Tak mie w kòscëlë zgnieżdżëlë, że jô ledwie żëjã. Ledwie diszôł dëszôł. - Sy Tak béł spiti, że ledwie na nogach mógł ùstojec. Gò Òn 843

14 béł tak chòri, że ledwò mógł lezc. Òn miôł knap pół talara w taszi. Lz Òni mùszelë te knap sëszoné ruchna òbléc La Ledwie chòdzy. Ra]; ~ żywy ledwie żëwi; ew. półżëwi, napół żëwi / zdechłi, wnet ùmarłi / nieżëwi [Kawał sã wlókł, a tej pôdł na zemiã półżëwi. Nalezlë gò półżëwégò na drodze. - Sy]; ~ (z trudem) chodzę (ledwie ciągnę nogi za sobą) jô ledwie ledwò / knap (le tak knap) / dëcht le z biédą / le z biédą chòdzã / łãżã / cygnã nodżi za sobą [Òn béł tak chòri, że ledwò mógł lezc. Lz]; ~ (z trudem) żeśmy to wciągnęli na górę ledwie ledwie (a. ledwò ledwò) / le tak z biédą / z Bòżą pòmòcą më to wcygnãlë na górã; ~ czytać potrafi ledwie / z (wiôlgą) biédą / le knap czëtac rozmieje / pòtrafi; ew. òn bëlno czëtac ni mòże; ~ że nie upadł to le tak bëło, że on nie ùpôdł; mało co felowało, a béłbë ùpôdł; ~ wyczuwalne napięcie (emocjonalne) ledwie wëczuwalné napiãcé (emòcjonalné); ~ wyczuwalne napięcie (elektryczne) ledwie (ew. letkò / słabò) wëczuwalné napiãcé (elektriczné); kawałek chleba ~ (cienko) posmarowany smalcem kawałk / sztëczk chleba ledwie (cenkò) pòcôrniony szmôłtã; tego (np. tej zaprawy murarskiej) nam ~ wystarczy tegò (np. tarasu) nama le tak ledwie (a. ledwie ledwie ledwò, ledwò) starczi / sygnie; tegò le tak knap / le tak pé a pé (wnet co do grama / milimétra) / dëcht le tak starczi / mòże z (wiôlgą) biédą sygnie / starczi [Za sztërë swińsczé nodżi dostôł człowiek knap jeden gózdz do brónë. Bù] ledwie 2 cj czej le / ledwie / skòrno le / rzad knap; ~ zapukał, drzwi się otworzyły czej le / ledwie / knap òn zaklepôł, dwiérze sã òtemkłë [Ledwie jednã léżkã pôłkł, ùpôdł na zemiã. Ra Knap ten dzeùs ùgrizł òd tegò jabka, tej zrobiło mù sã dëcht gòrzkò ë zle w gãbie. Bl] ledwo zob. ledwie 1 ledwość f: z ~ścią zob. ledwie lega m lega, skłôdka f dzél ksążczi a. broszurë: bóga papióra złożonô w przewidzóny fòrmat legacja ƒ pòselstwò n, pòsélëzna (Tr), legacjo [ti cji] ƒ, misjô pòselskô; sprawòwanié sprôwianié ùrzãdu / czinnoscë legata / pòsła legać v legac [jô légóm, òn légô; Nie legôj tam!]. Por. leżeć legalista m legalista m, człowiek trzimiący sã / przestrzégający dokładno przepisów prawa legalistka f legalistka f legalistyczny ad legalisticzny, zgódny z prawã, trzimiący sã / przestrzégający przepisów prawa legalizacja ƒ legalizacjô [ti -cji] ƒ, ùwierzëtelnienié n, stwierdzenié wiarëgòdnoscë / zgódnoscë z normą / z prawã, ùznanié za zgódné z prawã; ~ umowy legalizacjô ùmòwë; ~ stowarzyszenia legalizacjô (a. zalegalizowanié n) stowôrë / zrzeszeniô / stowarzëszeniô; ~ narzędzia / urządzenia / przyrządu / aparatu pomiarowego legalizacjô nôrzãdza / ùrządzeniô / przërządu / aparatu pòmiarowégò legalizacyjny ad legalizacyjny; dokument / urząd ~ dokùment / urząd legalizacyjny legalizować v legalizowac, ùwierzëtelni(w)ac, ùprawòmòcniwac, nadawac mòc prawną, zatwierdz(yw)ac, ùznawac za zgódné z normą / z prawã legalizowanie n legalizowanié n. Zob. legalizacja legalnie adv legalno -nie, prawno -wnie; zgódno z prawã, wedle prawa [Żebë drzewò z lasa legalnie wëwiezc, trzeba miec na nie asygnatã, tj. kwit ùrzãdowi òd lesnégò. Gò]; wywieźć coś ~ za granicę wëwiezc cos legalno -nie za grańcã; załatwić ~ jakąś sprawę załatwic legalno -nie jakąs sprawã legalność ƒ legalnosc, zgódnosc z prawã / z przepisama prawa; ew. prawòwitosc f zgódnosc z tradicyjnym / zwëczajowim prawã jaczégòs kraju / lëdu i czasu; ~ czyjejś władzy legalnosc / prawòwitosc; ~ paszportu legalnosc paszpòrtu 844

15 legalny ad legalny, prawny, prawòwiti, ùznóny przez prawò, jawny, zgódny z prawã (z przepisama prawa); ~ dokument legalny dokùment; ~ związek małżeński związk małżeńsczi; ~na władza legalnô władza -dzô; ~ praca legalnô robòta / prôcô; pokrewieństwo ~ne pòkrewieństwò legalné; ~na broń bróń legalnô (legalno pòsôdónô) / (za)rejestrowónô w ùrzãdze; drogą ~ną legalną / prawną / prostą / jawną / ùrzãdową drogą legar m balka f, pòdkłôd (Gò), lôdżer m; pl: lalczi, pòdkładë, lôgrë; ew. w zn. przycieś, podwalina (drewniana podstawa budynku z belek): zwela f { zwela niem por. szwela f = pol. drewniany podkład kolejowy} [tegò lôgra. Te lôgrë pòd pòdłogą są ju strëpiałé. Jô bë nie kłôdł lôgrów, le zalôł pòdłogã betonã. Gò Mùszimë dac mòcną zwelã pòd bùdink. Sy] legat m legat m 1. pòseł m; ~ papieski papiesczi legat; 2. zôpis m przeznaczenié w testamence jaczégòs dzéla majątkù dlô òsobë, chtërna nie je spôdkòbiércą; to, co òstało w nen spòsób zapisóné legatariusz m legatariusz m òsoba, co dôstôwô legat (w 2 zn) legato muz legato n łącząc; wëkònanié mùzyczi przez łączenié sąsednëch zwãków w spòsób płinny; grać (na sposób) ~ grac (na spòsób) legato, pot legòwac nótë legator m legatór m [tegò gatora], òsoba, co zapisëje legat (w 2 zn) legawiec m legawc m Gò, jachtarsczi pies, pies legawi, chtëren leżi a nie gòni zwierzë(z)në, a dopiérkù pò ji ùstrzelenim jã apòrtëje (pòdchòdzy i przënôszô jã) legenda ƒ legenda f 1. pòwiôstka, òpòwiesc, òpòwiedniô arch ƒ, pòdanié n (na pół bajecznô pòwiôstka ò stôrëch dzejach); pl: pòwiôstczi, òpòwiescë, pòdania { òpòwiedniô Sy: a) ustne podanie; b) tradycja zob.} [Takô stôrô òpòwiedniô je, że spiącé wòjskò spi w górze....to, co më le ze stôroswiecczi òpòwiedni wiémë. - Sy]; czarna ~ czôrnô legenda; ew. niesława f; 2. òpis / tekst wëjasniający mapë (kartë) / wëkresu; nôpis na medalu / pieczãcë itp. 3. muz dokôz (ùtwór) jinstrumentalny ò charakterze zbliżonym do balladë. Por. mit legendarnie adv legendarno -nie / bajeczno, w spòsób legendarny / pòwiôstkòwi / na pół bajeczny / miticzny; ew. jak legenda legendarność f legendarnosc; ew. bajecznosc, fantasticznosc f legendarny ad legendarny, pòwiôstkòwi, na pół bajeczny / na pół bajeczny; ew. w zn. nieprôwdopòdobny, nieprôwdzëwi, przesadny; zdarzenie ~ne zdarzenié legendarné (prôwdzëwé ale òbrosłé anegdotama, przejinaczoné przez przekazywanié z gãbë do gãbë ; ~ król legendarny król; ~ne miasto legendarné miasto; ~ne zarobki legendarné (nibë baro wiôldżé) zôróbczi; ~ bohater legendarny (na pół bajeczny) bòhater / herój; ~ne wieści fantasticzné / nieprôwdopòdobné nowinë legia ƒ legiô f 1. òchòtniczé wòjskò (np. w Francji); 2. ~ honorowa legiô hònorowô - òd znaczenié nadôwóné we Francji legion m legión m [tegò legionu, w legionie]; pl: legiónë legionë - 1. òddzél òchòtniczégò wòjska; 2. hist òddzél wòjska / jednostka wòjskòwô w lëczbie 4 do 6 tësący żôłnérzi (w stôrowiecznym Rzimie); 3. wiele / gromada / rzma / chmara òsób (lëdzy, ew. np. diôbłów) legionista m legionista m, żôłnérz z legionu; pl: legioniscë legislacja f legislacjô f [ti -cji], prawòdôwstwò n, proces pòwstôwaniô aktów prawòdôwczich legislacyjny ad legislacyjny; postępowanie ~ne pòstãpòwanié legislacyjné legislatura f legislatura f [ti -rë] cząd / czas wëkònywaniô fónkcji przez władzã ùstawòdôwczą; ùstawòwi cząd trwaniô ji pełnomòcnictwów { cząd tu = pol. okres - zob. część} 845

16 legislatywa f legislatiwa f [ti -wë] władzô ùstawòdôwczô, parlament, sejm, w procëmkù do egzekùtiwë rządu legitymacja ƒ legitimacjô f [ti -cji], Tr: òkôzk m [tegò òkôzkù]; ~ członkowska legitimacjô (ew. Tr: òkôzk) nôleżnika; ~ nauczycielska legitimacjô (ew. Tr: òkôzk) szkólnégò legitymacyjny ad legitimacyjny; ew. Tr: òkôzkòwi; fotografia ~na legitimacyjné òdjimniãcé / legitimacyjny (ew. Tr: òkôzkòwi) òdjimk legitymista m legitimista, mónarchista m legitymistyczny ad legitimisticzny; poglądy ~ne nôdbë legitimisticzné legitymizm m legitimizm m doktrina pòliticzna z pòczątkù XIX w. głoszącô nienarëszalnosc prôw historicznëch dinastii legitymować v legitimòwac 1. legitimòwac kògò, sprawdzac legitimacje [òn sprôwdzô] / dowòdë / dokùmentë; 2. dokazëwac swòje prawa; przedstawiac dokôzë / dowòdë na co; ùzasadniwac, wskazëwac na przëczënë [òn dokazëje -zywô / ùzasadniwô / wskazëje -zywô] legitymować się legitimòwac sã 1. òkazëwac legitimacjã / dowód òsobisti / swiadectwò ùkùńczeniô szkòłë itp. dokazëwac czegòs za pòmòcą dokùmentów; 2. dokazëwac swòje prawa do czegòs przënôleżnyma dokùmentama legiwać v legac, legiwac; ew. kłasc sã [òn légô / legiwô / kładze sã] legnąć v legnąc, léc, pòłożëc sã [Legni so(bie) / pòłóż sã përznã, czej jes taczi ùmãczony. Legnąc jak próg (jak kłoda / bôl / camer; òbalëc sã). Sy Legni so na łóżkù. Légł na trôwie. - Ra] legować v pot muz legòwac, grac jaczis òdcynk tekstu mùzycznégò w spòsób legato. Por. legato legowisko n 1. legowisko ludzi: legòwiskò -wiszcze ( arch lok legòjiszcze), leżawiszcze, leżëszcze n, leża, arch łoża f, lôdżer niem. m { lôdżer = a) noclég nocnik np. w stodole; b) Tr: w zn. pol. obóz zob.; leża in = pol. obóz zob.} [Ju le sã pòdniesë z tegò leżawiszcza. Nôlepszô leża dlô mie w lece to szopa abò stodoła. Dobrô leża, dobré spanié. - Sy Szlë na swòje leżëszcze. Ra Jô sã pòdniósł z mòji leżë. W ògardze (w ògrodze) jô miôł dobrą łożã. - Lz]; 2. legowisko zwierząt: legòwiskò -wiszcze, kùlniskò -niszcze, gniôzdo n; ew. jama f [Tu je legòwiszcze dzëwëch swiń. Ra Swinia robi so gniôzdo, òna bądze sã wnet prosëła. Zajc mô swòje kùlniskò pòd ùrzmą. - Sy Tam miedwiédz mô swòje kùlniszcze. Lësë mają swòje jamë a lôtającé ptôchë gniôzda, ale Człowieczi Syn ni mô môla,dze bë mógł głowã pòłożëc. - bibl Gò]; ~ saren sarniô f, sôrniskò n. Por. łóżko, łoże, prycza, wyro legumin(k)a ƒ legùmin(k)a ƒ; ~ cytrynowa - z ubitych białek jaj legùmin(k)a cytrónowô, żart: jaja na sztiwno (Gò). Por. deser, galaret(k)a lej m ledło n, lej m Gò; dół w ziemi w kształcie leja (lejowaty) ledło / lej, ledłowati / lejowati dół n, ledłowatô / lejowatô dzura; ~ do wsypywania piasku / cementu / miału węglowego itp. ledło n, lej m; ew. gôrdzel f lejce zob. cugle, wodza (~dze) lejdejski ad lejdejsczi; butelka ~ska lejdejskô bùdelka lejek m ledło n, léjk, wléwôk, trëchtel m lej(k)owaty ad ledłowati, léjkòwati [Mô sztôłt léjkòwati. Ra] lejkowy ad ledłowi, léjkowi [Léjkòwé ùszkò. Jak léjkòwô dzurka. - Ra] lek zob. lekarstwo lekarka ƒ doktórka, lékôrka ƒ; ew. pani doktór / lékôrz { doktórka in = a) białka doktora; b) pol. znachorka - zob.} [ti doktórczi / lékôrczi; ò ti doktórce / lékôrce; Jô do ti młodi doktôrczi / lékôrczi nie lubiã chòdzëc, wòlã ta stôrą. Pòwiédz pani 846

17 doktór, dze cebie bòli. Ta doktórka / lékôrka jã wëléczëła. Z tą doktórką jô ju gôda(ła). - Gò Òna jesz bãdze czedës lékôrką. Dobrô lékôrka, ale dlô se. - Ra]; należący do lekarki doktórczi(n), lékôrczi(n) [Doktórczino dzeckò. Doktórczina córka. Sy Doktórczënë klédë. Lz To są rzeczë naszi doktórczi / lékôrczi. Gò]. Por. lekarz, znachorka lekarski ad lékarsczi; ew. doktorsczi rzad doktarsczi; ew. mediczny; w zn. należący do lekarza: doktorów, pl: doktorowe [Przepis lékarsczi. Doradë lékarsczé. Ra Doktorów bùdink. Doktorów syn ùmarł. - Sy Doktorowe nôrzãdza. Doktorowa torba. - Gò]; ~skie powołanie doktorsczé / lékarsczé pòwòłanié; praktyka / praca / służba ~ska lékarskô / doktorskô / medicznô praktika / służba / prôcô / robòta; ew. lékarsczé zajãcé; przysięga ~ska przësëga lékarskô (Hipòkratesa); narzędzia / instrumnenty / ew. aparaty ~kie lékarsczé / doktarsczé (ew. doktora / doktorowe) nôrzãdza / statczi / jinstrumentë / ew. aparatë; porada ~rska pòrada lékarskô / lékarza / doktora; badania ~kie badania lékarsczé / (ù) lékarza / doktora; wskazania ~kie wkôzë / wskôzania / zalécenia (òd) lékarza / doktora; sztuka ~rska lékarsczi / doktarsczi / mediczny kùńszt; wiedza ~ka / medyczna wiédzô lékarskô / medicznô; wydział ~ lékarsczi / doktorsczi wëdzél / fakùltet lekarstwo n lékarstwò n, lék m; pl: lékarstwa, léczi; ew. o lekarstwach zgardl a żart: léczëzna, aptéka ƒ [Z aptéczi przëniósł lékarstwò w bùdelce. To je dobré lékarstwò. Na twòjã chòrosc ni ma niżódnégò lékarstwa. Dôł Pón Bóg chòrobë, dôł ë léczi. Docz mie léczi, czej ùmrzéc mùszã. Ra Wez, wëwal tã całą twòjã léczëzna / aptékã, a biéj na szpacérk, tej ce głowa nie mdze bòla(ła). Chłopie, jô ce gôdóm: chòcbë të pòłkł te wszëtczé pëlë i wëpił wszëtczé drëpë (krople), a nawet zjôdł tã całą aptékã, to të i tak nie mdzesz zdrów. żart - Gò]; ~ w płynie krople pl: krople (léczné krople), arch (niem.) drëpë; ~ w tabletkach pl: pële, tabletczi; lékarstwò w pëlach / tabletkach; ~ w zn. maść masc, smara f; ew. gòjidło n zob. maść; ~ na kaszel léczi / lékarstwa na kaszel; ~ki ziołowe zélné léczi (zioła: zela, harbatë); jak na ~ (mało) tëlé, co na lékarstwò; le tëlkò (a. tëlé, co), za palecznik; tëlé, co w szczëpkach; mało (baro mało), malin(el)kò, za nëpk, za szczëpk; ew. le kropelka / òkrëszinka; ~ na biedę / lenistwo / głupotę lékarstwò (a. lék, léczi) na biédã / zgniłotã zgniłosc / głëpòtã (bezrozëmnotã); na głupotę jeszcze nie wymyslono ~ wa na głëpòtã jesz nie wëmëslelë lékarstwa / lékù [Na głëpòtã ni ma nijaczégò lékarstwa. Ra]; ~ dla duszy lékarstwò / gòjidło / balzam dlô dëszë lekarz m lékôrz, doktór m; ew. w zn. uzdrowiciel: ùzdrówca m [tegò doktora / lékarza lok -ôrza / ùzdrówcë; temù doktorowi / lékarzowi / ùzdrówcë -cy; Mùszã jic do doktora, bò mie cos brzëch pòbòléwô. Ten doktór / lékôrz je baro miłi. Pòwiédz panu doktorowi, dze cebie bòli. - Gò Mój syn sã ùczi za doktora. Tu nie trzeba doktora, le ksądza. Grëpa doktorów, smierc wicy jak pewnô. Sy To je dobri lékôrz. Pón Bóg je nôlepszim lékôrzã. - Ra]; naczelny ~ przédny / główny / lékôrz / doktór; ew. w zn. przełożony: przełożony / szef lékarzi / doktorów; ~ wojskowy wòjskòwi lékôrz / doktór; kwalifikacje / umiejętności ~rza kwalifikacje / ùmiejãtnoscë lékarza / doktora; ~ udręczonej duszy lékôrz / gòjicel / ùzdrówca ùdrãczony dëszë; żona lekarza (doktorowa) doktorzënô Tr, doktorowô Lz ƒ, doktorowa białka, białka doktora / lékarza; być ~ (lekarzem / lekarką), wykonywać zawód ~a (lekarza) bëc doktorã (lékarzã) / doktorką (lékôrką), leczëc / lékarzëc lëdzy, rzad doktarzëc; ~ / doktor piasecki (żart. o śmierci, cmentarzu, grobie) zelińsczi, zelónka, mùrawsczi, zelonô, mùrawskô; ew. doktór zelińsczi / zelónka / mùrawsczi, mùrawskô [Zelińsczi wnet za nama przińdze. Zelónka wnet pò nas przińdze. Jic do zelónczi. Sy] 847

18 lekceważąco adv zgardlëwie / pògardlëwie, letkòwôżąco; ew. bez przënôleżny ùwôdżi / pòwôdżi; niepòwôżno, z pògardą / z letkòwôżenim lekceważący ad zgardlëwi / pògardlëwi, letkòwôżący; ew. niepòwôżny, mało pòwôżny; ~ stosunek do czegoś / kogoś zgardlëwé / pògardlëwé / letkòwôżącé / niepòwôżné / mało ùwôżné / mało pòwôżné nastawienié (a. ùprocëmnienié) do czegòs / kògòs; zgardlëwi / pògardlëwi / letkòwôżący / niepòwôżny / mało ùwôżny / mało pòwôżny stosënk do czegòs / kògòs. Por. lekkomyślny lekceważenie n gardzenié / pògardz(yw)anié / (w)zgardz(yw)anié czims / kògùms; letkòwôżenié n; niezwôżanié (na cos / na kògòs) n; nie liczenié sã z czims / kògùm(s); pòmijanié czegòs / kògòs; òbchôdanié sã z czims niepòwôżno -nie / w spòsób niepòwôżny; òdnôszanié sã (a. pòdchôdanié) do czegòs / kògòs w spòsób (w)zgardlëwi / pògardlëwi; ew. pògarda / (w)zgarda f; w zn: poniewieranie kim: pòniewiéranié (czim / kògùm), wierzchòwanié (na czim / na kògùm), ùpichanié (kògò) n, ùpich m lekceważyć v (lekceważyć coś / kogoś) letkòważëc cos / kògò(s) rzad [òn letkòwôżi]; ew. gardzëc czims / kògùms [òn gardzy]; miec (cos / kògòs) w zgardze / we wzgardze / w pògardze; miec cos / kògò(s) za nic (a. za bële co / za bële kògò) [òn mô]; nie liczëc sã z czims / kògùm(s); nie zważac na cos / kògò(s) [òn nie zwôżô]; nie przejimac sã przejmòwac sã czims / kògùm(s) [òn nie przëjimô sã / przejmùje sã]; nie zwracac na cos / kògòs ùwôdżi [òn nie zwrôcô]; nie brac czegòs / kògòs pòd ùwôgã / pòd wzgląd [jô nie bierzã, òn nie bierze]; nie dawac bôczeniégò na cos / kògòs [òn nie dôwô / nie daje]; nic so nie robic (a. niewiele so robic) z czegòs / kògòs; miec na cos / kògòs namkłé; przechòdzëc nimò / òbòjãtno wedle czegòs / kògòs (czegòs wôżnégò), czichac na cos / kògòs; ani (a. nijak) sã sã na cos / kògòs nie przëzdrzec; pòmijac cos / kògòs (w swòjëch rechùbach); pòdchadac do kògòs / czegòs niepòwôżno -nie / w spòsób niepòwôżny; ew. lekceważyć kogoś: wierzchòwac na czim / na kògùm; nie doceniwac kògòs; ùpichac kògòs; pòniewierac kògùm; miec kògòs za ùpichańca / za pòpichadło / za pòmiotło; lekceważyć coś: nie dbac ò cos; ùważac cos za drobnostkã / za rzecz mało wôżną [òn ùwôżô]; nie zawracac so czims głowë [òn so nie zawrôcô]; nie brac so czegò za baro do głowë; przechadac nad czims do pòrządkù dzénnégò; nie zdawac sobie sprawë z czegòs (np. z niebezpiekù) { wierzchòwac dosł. = jezdzëc na kòniu wiérzchã, ridowac rëjtowac} [Òn tim / nim(a) / nią gardzy; nie gardz(ë) tim / nim / nią / nima! Të to (jegò / jã / jich itp.) letkòwôżisz, òn to / jegò / jã / jich itp. letkòwôżi; Nie letkòważë letkòwôż tegò / jegò itp.! - Gò; Òn to letkòwôżi. Të ni mùszisz tegò letkòważëc. - Ra Bóg niczegò nie pòmijô bôczenim / nie letkòwôżi. Òni gò tam mają za nic / za pòmiotło / za taczégò głupégò / za taczégò ùpichańca. Òni na nim wiérzchùją. Òni gardzą nim / pòniewiérają nim. Òni nas mają za nic. Gò Chto dobrze czichô, ten na doktora czichô. Naczichóm na cebie. Sy]; być lekceważonym ni miec (ew. miec mało) ùwôżaniégò, bëc zgardzonym / ùpchłim / pòniewiérónym; lekceważąc czym gardząc(ë) / letkòwôżąc(ë) czim. Zob. zlekceważyć lekcja ƒ lekcjô f [ti cji], ùczbòwô gòdzëna; gòdzëna ùczbë / nôùczi; gòdzëna lekcyjnô; ew. ùczba / nôùka f; ~ muzyki lekcjô / gòdzëna (ùczbë) mùzyczi; uczęszczać na ~cje kaszubskiego chòdzëc / ùczãszcz(iw)ac na lekcje (a. gòdzënë) kaszëbiznë / kaszëbsczégò [òn chòdzy / ùczãszcz(iw)ô]; mieć ~je, udzielać ~cji miec lekcje, dawac / prowadzëc lekcje; ew. ùczëc / naùczac; prze- / poprowadzić popisową lekcję przeprowadzëc / pòprowadzëc pòpisową lekcjã; ~ cje zadane (do domu) lekcje zadóné (dodóm); rzeczë zadóné do naùczeniô / do napisaniô (doma); zadanié domòwé / dodóm; lekcje (zadóné) do òdrobieniô (doma); zadanié do wëkònaniô / do zrobieniô (doma); w domu odrabiać ~cje doma òdrabiac lekcje [jô òdrôbióm, òn 848

19 òdrôbiô]; doma ùczëc sã (zadónëch lekcji); pobierać dodatkowe ~cje (korepetycje) z jakiegoś przedmiotu pòbierac / miec / brac dodatkòwé lekcje (kòrepeticje) z jaczégòs przedmiotu [òn pòbiérô / mô / bierze]; udzielić / udzielać dodatkowych lekcji ùdzelëc / ùdzeliwac ùdzélac dodatkòwëch lekcji; temat omawiany / przerabiany na dzisiejszej / wczorajszej / poprzedniej / zeszłej ~cji temat òmôwióny (a. òbgôdiwóny) / przerôbióny na dzysészi / wczorajszi / pòprzédny / przeszłi (a. zeszłi) lekcji; dzwonek na lekcję i na przerwę w lekcjach zwónk na lekcjã i na przerwã w lekcjach; plan ~cji plan / rozkłôd lekcji (gòdzyn lekcyjnëch); dać komuś ~cję (nauczkę) dac kòmùs nôùkã / nôùczkã / szkòłã / kardãks (zob. bura); pòùczëc (ew. przestrzéc / ùpòmnąc, òszkalowac) kògòs; przëwòłac kògòs do pòrządkù; ùstawic kògòs (tak, jak trzeba); pòkazac kòmù / naùczëc kògò, np. jak pòwinien / jak sã pòwinno robic / pòstãpòwac lekcjonarz m lekcjónôrz, ew. mszôł m, ksãga z tekstama biblijnyma do òdczëtiwaniô na Mszach sw. w swiątiniach katolëcczich lekcyjny ad lekcyjny; godzina ~na gòdzëna lekcyjnô; sala ~na zala / jizba lekcyjnô / w szkòle lekki ad letczi, rzad letkawi; zdr letëchny, letëszinczi { letczi = pol. a) mało ważący; b) nietrudny, niemęczący; c) łatwy zob.; d) zwinny, zręczny, delikatny [Letczi chód]; e) delikatny, słaby, niewielki [Letczi mróz / deszcz. Letkô rena / kawa / zëma. Letczi grzéch. - Sy]; f) narwany zob.; g) nieuczciwie (bez trudu) zarobiony; letkawi in = narwany zob} [Letczi jak pióro. Miec letczé òbùcé na sobie. Nie wôżisz të wicy, tak letczi të jes?. Terô (pò spòwiedzë) të jes lżészi. Zrób mie harbatë, ale dosc letczi. - Sy Letczi jak piórkò. Jemù wszëtkò letczé. Ni ma tak letczégò grzéchù, chtëren bë człowiekòwi nie cãżił. Smierc miôł letką. - Ra]; (naj)lżejszy (nô)lżészi, rzad (nô)letczészi; stawać się lżejszym robic sã / stawac sã lżészi; ew. arch lżec [Przez stãkanié robòta nie lżeje. Lz]; ~ wiatr / wiaterek letczi / letkawi / letëchny wiater(k) / wietrzëk; ~ szmer letczé / letkawé / letëchné (a. cëché) szëmarzenié; letczi (a. cëchi) szëmar; ew. letkô (a. cëchô) szëmeringa lok; ~ka mgiełka letkô / letkawô / letëchnô dôka / mgła; ~ka mżawka letkô / letkawô / letëchnô mżówka / mżëczka / żmiączka lok; ziemia ~ka (piaszczysta) letkô / letkawô zemia [Mómë samą letkawą zemiã, wiele na ni nie ùrosce. Sy]; a, niech mu ziemia ~ką będzie a, niech mù zemia letką bądze; a, niech spòcziwô na wieczi wieków; ~ jak pióro letczi / letkawi / letëchny jak pióro / piórkò; mieć ~ sen miec letczi spik; mieć ~ką pracę miec letką / letkawą / letëchną robòtã [Letkawô robòta. Sy]; ~kie chrapanie letczé / letkawé / letëchné chrapanié; mieć ~ uśmiech na twarzy miec letczi ùsmiéch na twarzë; ew. bëc përznã ùsmióny; ~ grzech letczi grzéch; pl: letczé grzéchë; ~ka śmierć letkô smierc; to chyba ~ka przesada? to je wierã letkô przesada; w tim je wierã përznã przesadë; ~kie poparzenie letczé / niewiôldżé pòparzenié; ~ka rana môłô / niewiôlgô / letkô / drobnô rena; ~ wypadek môłi / letczi wëpôdk; ew. szczescé w nieszczescym; ~kie uszkodzenie môłé / letczé / niewiôldżé ùszkòdzenié; ~ka herbata słabô / letkô / letëchnô harbata; mieć ~ chód miec letczi / letëchny chód, bëc letczi na nodżi (- Sy); chodzić ~m krokiem chòdzëc letczim / letëchnym krokã; letkò / letëchno stãpiac [òn(a) letkò stąpiô]; muzyka ~ka, łatwa i przyjemna mùzyka letkô, łatwô i przëjemnô; mùzyka miłô dlô ùcha / wpôdającô w ùchò / melodijnô; kobieta ~ch obyczajów zob. rozpustnica; z lekka zob. lekko lekko adv letkò, zdr letëchno, letëszinkò { letkò in = łatwò zob. łatwo} [To szło letkò òd samégò pòczątkù. To szło nôprzód drãgò, ale terô jidze ju lżi. Gò Letkò òbùti / òblokłi. Ledzy (lżi) pògòdzëc karno chłopów, jak trzë babë. Mie sã wëdôwało, jakbë chto letëchno zaklepôł na dwiérze. Letëchno ùmarł. To letëchno padô. Jak jô letëszinkò na òkno zaklepiã, tak zarô przińdz do mie. - Sy]; (naj)lżej (nô)lżi, rzad 849

20 (nô)letczi, lok: (nô)ledzy; ~ tańczyć letkò / letëchno tańcowac [Z nim sã letëchno tańcëje. Jak to dzéwczã letkò tańcëje. - Sy]; z lekka (nieco, trochę, nieznacznie, powierzchownie) z letka, z letëchna, z letëszinka, letk(aw)ò (ew. w zn trochę, nieco: përznã, kąsk) [To zaczãło z letka padac, ale jak sã rozpadało, padało całi dzéń. Mòja białka z letëchna wrôcô do zdrowiégò. Nasz ksądz nôrzód z letëszinka zacznie gadac kôzanié, zôs pòtemù òn przëcësnie na słowò i dobrze prawi. - Sy]; z lekka z lekka (lekko) zadraśnięty z letka (z letëchna, z letëszinka, letk(aw)ò, përznã) côrniony / zadzarti; z lekka dotknąć / drasnąć / zahaczyć / potrącić z letka (z letëchna, z letëszinka, letkò) dotknąc / côrnąc / zadzôc / czidnąc; ~ ranny / pokaleczony letkò reniony / pòkaléczony; być ~ (trochę) poparzony / przestraszony / przerażony / podchmielony bëc letkò / letëchno (z letka, përznã) pòparzony / przestraszony / przerażony (a. ùrzasłi / wërzasłi / wëlãkłi); pòdchmielony (a. pòdpiti); być ~ (trochę) rozczarowany / zdziwiony / zaskoczony / zwątpiały (zwątpiony) / załamany (podupadły na duchu) letkò / letëchno (z letka, përznã) rozczarowóny / zdzëwiony (a. zdzëwòwóny) / zaskòczony / zwątpiałi (zwątpiony) / załómóny (pòdùpadłi na dëchù); ~ ubrany letkò / letëchno / cenkò òbùti / òblokłi; ~ stuknięty / postrzelony letczi, letczi w głowie, letkawi; ew. letkò (z letka, përznã; ew. dosc tëlé) natrzasłi [Ten je letczi / letczi w głowie. Ten je taczi kąsk letkawi. Sy] zob. narwany; droga prowadziła ~ (nieco) pod górkę droga szła / prowadzëła letkò (z letka, përznã / kąsk / zdebło) pòd górkã; ~ przyszło, ~ poszło jak nabëté, tak pòzbëté; letkò (a. łatwò) przëszło, letkò szło / rzad pòszło lekkoatleta m letkòatleta m lekkoatletka f letkòatletka f lekkoatletyczny ad letkòatleticzny; zawody ~ne zawòdë / jigrzëska / ew. rozgriwczi / biôtczi (a. walczi) letkòatleticzné / w letczi atletice; ew. turniej letkòatleticzny lekkoatletyka ƒ letkô atletika lekkoduch m (czł. niestały, niepoważny, lubiący się włóczyć po świecie, pędziwiatr) wërwiwiater, wietrznik, ùtrzëwiechc, chòwierôł lok, latawc; ew. wãdrowczik, òblecyswiat m; ew. w zn. czł. roztargniony: roztrzepańc m; w zn. czł. naiwny, nierozgarniety: lelôk lelek; w zn. oszust, łgarz: frant, kùńda, cëgón; w zn. trzpiot: trzepòt, kùropłoch (Ra) m; ew. człowiek letkòmëslny / niestateczny / niepòwôżny / niestałi; ew. dziewczyna, kobieta beztroska, lubiąca się włóczyć: wietrznica, trzepòtka, szelepëta, arch: niecnotka, sachajda; ew. wãdrowcziczka f { wietrznik in = a) wietrzny / wiatrowi młin, wiatrôk; b) jeden z dwùch délów przë szczice dakù chałpë; wietrznica in = wichùra, wiatrzëskò; òblecyswiat neol Gò - por. Sy: òblecygóra (zajc w bôjce), òblecypòle (pług w wëzgòdce); sachajda = kòbiéta, dzéwczëna płochô, letkòmëslnô; trzepòt(ka) = pol. a) trzpiot(ka); b) papla, osoba gadająca (trzepiąca) byle co; szelepëta zob. latawica 1} [Nad cebie, chłopkù, ni ma wikszégò wietrznika. Zrobiła zrãkawinë z jaczims wëwiwiatrã, ale ten jã wnet òstawił. Tegò wërwiwiatra ju nicht tak chùtkò nie zmieni na statecznégò człowieka. Przebiérała, przebiérała jaż dostała chòwierała. Wietrznica mô wiater w głowie. Sy Dorotkò, niecnotkò, dze to të jes biwa? A to wej sachajda z ti waszi Kaszi: nick bë nie robiła, le zãbë wëszczérza. Ra Kùńdze sztëka ùńdze. Tr]. Por. figlarz, frant, latawica 1., nicpoń, trzpiot, włóczęga lekkomyślnie adv letkòmëslno rzad -nie; w zn. pstro, niepoważnie: wiatrowato { wiatrowato in = wietrzno por. wietrznie} [Waji syn żëje baro letkòmëslnie. Ra Të môsz, sënie, wiatrowato w głowie. Sy]; (naj)~niej (nô)letkòmëslni. Por. głupio, łatwowiernie, naiwnie, nierozsądnie, nieostrożnie lekkomyślność ƒ letkòmëslnosc -nota; w zn. płochość: wiatrowatosc, płochòta arch, roztrzepanié n; ew. òchëba f (= rzecz / sprawa zdradlëwô / niepewnô / smierdzącô 850

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO Miejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja MOK-R1A1P-052 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 90 minut ARKUSZ I MAJ ROK 2005 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie umów o pracę

Rozwiązywanie umów o pracę Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na

Bardziej szczegółowo

Opakowania na materiały niebezpieczne

Opakowania na materiały niebezpieczne Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Opakowania na materiały 208 GGVS Opakowania na materiały 209 Opakowania na materiały Cer ty fi ko wa ne po jem ni ki Utz jest pro du cen tem sze ro kiej ga my opa ko

Bardziej szczegółowo

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Pro mie nio wa nie elek tro ma gne tycz ne (PEM) nie jo ni - zu ją ce wy stę pu je w po sta ci na tu ral nej (źró dła mi są Zie - mia, Słoń ce, zja wi ska at mos fe rycz ne) oraz sztucz nej (zwią za

Bardziej szczegółowo

A a. ta ma. ja ga pa. fa ka. sa da. la ca. Podkreśl w sylabach literę a. Jeśli potrafisz, przeczytaj sylaby. Odszukaj i pokoloruj litery: a, A.

A a. ta ma. ja ga pa. fa ka. sa da. la ca. Podkreśl w sylabach literę a. Jeśli potrafisz, przeczytaj sylaby. Odszukaj i pokoloruj litery: a, A. A a Podkreśl w sylabach literę a. Jeśli potrafisz, przeczytaj sylaby. album Ala ta ma fa ka sa da la ca ja ga pa na ba za ra Odszukaj i pokoloruj litery: a, A. Zaznacz, gdzie jest głoska a. Pokreśl w wyrazach

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna # Modlitwa nad darami " # # K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. lub... Któ

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. Modlitwa nad darami... Któ - ry ży - e

Bardziej szczegółowo

Ad multos annos, Panie Profesorze! ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA. CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 11 (470) LISTOPAD 2013. www.miesiecznikpomerania.

Ad multos annos, Panie Profesorze! ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA. CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 11 (470) LISTOPAD 2013. www.miesiecznikpomerania. CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 11 (470) LISTOPAD 2013 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl Ad multos annos, Panie Profesorze! Numer

Bardziej szczegółowo

Co wiemy po Zdrzadni Tespisa? s. 3 Gdańskie medale s. 36 W NUMERZE PŁYTA ZE SŁUCHOWISKIEM SPIĄCÉ WÒJSKÒ ROK KS. JANUSZA ST.

Co wiemy po Zdrzadni Tespisa? s. 3 Gdańskie medale s. 36 W NUMERZE PŁYTA ZE SŁUCHOWISKIEM SPIĄCÉ WÒJSKÒ ROK KS. JANUSZA ST. CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 12 (471) GRUDZIEŃ 2013 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl Co wiemy po Zdrzadni Tespisa? s. 3 Gdańskie

Bardziej szczegółowo

Wiosna w Wilanowie. œ J. & b. J J J J J œ J œ œ. ? c œ œ œ œ œ. œ r œ j œ j œ J. œ œ œ. j œ œ. œ œ œ J. b œ œ œ. œ j œ j œ j nœ.

Wiosna w Wilanowie. œ J. & b. J J J J J œ J œ œ. ? c œ œ œ œ œ. œ r œ j œ j œ J. œ œ œ. j œ œ. œ œ œ J. b œ œ œ. œ j œ j œ j nœ. sł. rian Hemar SOPRAN ALT TENOR BAS Andante rzał an mię ta park rzał an mię ta park rzał an mię ta park rzał an mię ta park Wiosna w Wilanowie wne go dzi wną wne go dzi wną wne go dzi wną wne go dzi wną

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO MAJ 2011 POZIOM ROZSZERZONY. Czas pracy: 180 minut. Liczba punktów do uzyskania: 60 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO MAJ 2011 POZIOM ROZSZERZONY. Czas pracy: 180 minut. Liczba punktów do uzyskania: 60 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

KUSZNIEREWICZ. NIEMIECCZI KASZËBA s. 12. O ŻEGLARSTWIE I KASZUBACH s. 4 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA

KUSZNIEREWICZ. NIEMIECCZI KASZËBA s. 12. O ŻEGLARSTWIE I KASZUBACH s. 4 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 6 (466) CZERWIEC 2013 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl KUSZNIEREWICZ O ŻEGLARSTWIE I KASZUBACH

Bardziej szczegółowo

Design przestrzeni De ko ra cyj ne, in no wa cyj ne, zo rien to wa ne na pro jekt.

Design przestrzeni De ko ra cyj ne, in no wa cyj ne, zo rien to wa ne na pro jekt. Design przestrzeni De ko ra cyj ne, in no wa cyj ne, zo rien to wa ne na pro jekt. Grzej ni ki po ko jo we LUX RAD ofe ru ją bo gac two aran żo wa nia no wo czes nych miesz kań. In no wa cyj ne wzo ry,

Bardziej szczegółowo

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU PRAWO SPÓŁDZIELCZE I MIESZKANIOWE... Część 6, rozdział 1, punkt 4.1, str. 1 6.1.4. PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU 6.1.4.1. Usta no wie nie od ręb nej wła sno ści Z człon kiem spół dziel ni ubie ga ją

Bardziej szczegółowo

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Zasady bezpieczeństwa WAŻNE Przed użyciem piły należy uważnie przeczytać instrukcję obsługi, dołączoną do urządzenia. 1. Pi łę na le ży moc no trzy mać obiema rę ka mi.

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO MAJ 2012 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 40 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO MAJ 2012 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 40 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

Czë Kaszëbi czëtają? s. 3

Czë Kaszëbi czëtają? s. 3 CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 10 (469) PAŹDZIERNIK 2013 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl Czë Kaszëbi czëtają? s. 3 Pszczołë

Bardziej szczegółowo

Rewolucja dziewczyn na informatyce

Rewolucja dziewczyn na informatyce Rewolucja dziewczyn na informatyce Wro ku aka de mic kim 2017/18 od no to wa no w Pol sce naj więk szy w hi sto rii przy rost licz by stu den tek kie run ków in for ma tycz nych o 1179 w ska li kra ju

Bardziej szczegółowo

1. Nazwij zwierzęta. Które z nich widziałaś/widziałeś na wakacjach?

1. Nazwij zwierzęta. Które z nich widziałaś/widziałeś na wakacjach? 1. Nazwij zwierzęta. Które z nich widziałaś/widziałeś na wakacjach? Pokoloruj rysunki. Nasza klasa 1 1. Narysuj linie od zwierząt do ich pożywienia. Staraj się nie dotykać ołówkiem brzegów ścieżek. Pokoloruj

Bardziej szczegółowo

Tu sã gôdô pò kaszëbskù! s. 3

Tu sã gôdô pò kaszëbskù! s. 3 CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 3 (463) MARZEC 2013 Rok Ks. Janusza St. Pasierba MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl Tu sã gôdô pò kaszëbskù! s. 3 Chojnice coraz

Bardziej szczegółowo

przekrój prostokàtny

przekrój prostokàtny Szcze gól ne miej sce w wen ty la cji me cha nicz nej znaj du je wen ty - la cja o prze kro ju pro sto kąt nym. Co raz czę ściej sto so wa na i co raz czę ściej po szu ki wa na przez wy ko naw ców. Naj

Bardziej szczegółowo

8 Kaszubiaczek òd Kaszëbczi z wëbiéru Z Editą Jankòwską-Germek gôdô Matéùsz Bùllmann

8 Kaszubiaczek òd Kaszëbczi z wëbiéru Z Editą Jankòwską-Germek gôdô Matéùsz Bùllmann Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Samorządu Województwa Pomorskiego. Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska W NUMERZE: 2 Od redaktora 3 Biôtka ò pamiãc Dariusz Majkòwsczi

Bardziej szczegółowo

Felicja Baska-Borzyszkowska Onomastyczne rozważania o słowie

Felicja Baska-Borzyszkowska Onomastyczne rozważania o słowie Felicja Baska-Borzyszkowska Onomastyczne rozważania o słowie 256 Kiedy otwieram karty literatury kaszubskiej, wydaje mi się, że staje przy mnie dziadek z Łubiany, z którym wędrowałam szlakami Remusa, a

Bardziej szczegółowo

Strefa 1, 2, 21, 22. Ka se ty ste row ni cze serii GHG , 82..., Urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Strefa 1, 2, 21, 22. Ka se ty ste row ni cze serii GHG , 82..., Urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym. ane techniczne typ 411 81 411 82 411 83 Oznaczenie urządzenia wg 94/9/EC II 2 G EEx e II T6, EEx e ib IIC T6, EEx ed IIC T6, EEx ed ib IIC T6, II 2 IP66 T48ºC Rodzaj budowy Ex e II T6, Ex eib II T6, Ex

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY MAJ Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 40 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY MAJ Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 40 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

NPDN PROTOTO - J. Morawska

NPDN PROTOTO - J. Morawska KLASYFIKACJA Klasyfikacja to czynności umysłowe pozwalające dziecku porządkować i nazywać to, co je otacza, a także ustalać swoje miejsce w świecie. Od tego, jak dziecko klasyfikuje, zależy zasób pojęć

Bardziej szczegółowo

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia masazyk_layout 1 10/9/13 2:29 PM Page 1 Ćwi cze nie Spo sób wy ko na nia Ma su je te ra peu ta lub sa mo dziec ko ko lej no każ dą rę kę od od ra mie nia w kie run ku dło ni po stro nie ze wnętrz nej ra

Bardziej szczegółowo

Szara piechota. Karabiny błyszczą, szary strój, a przed nimi drzewa salutują, Bo za naszą Polskę idą w bój! x2

Szara piechota. Karabiny błyszczą, szary strój, a przed nimi drzewa salutują, Bo za naszą Polskę idą w bój! x2 Szara piechota 1. Nie noszą lampasów, lecz szary ich strój, Nie noszą ni srebra, ni złota, 2. Idą, a w słońcu kołysze się stal, Dziewczęta zerkają zza płota, A oczy ich dumne utkwione są w dal, A oczy

Bardziej szczegółowo

Malowanki wiejskie. OB OKI / agodne ręce lata. œ œ œ # œ œ. œ œ œ # œœ œ œ. œ œ œ œ. j œ œ œ # œ œ œ. j œ. & œ # œ œ œ œ œœ. œ & œ i. œ i I. œ # œ.

Malowanki wiejskie. OB OKI / agodne ręce lata. œ œ œ # œ œ. œ œ œ # œœ œ œ. œ œ œ œ. j œ œ œ # œ œ œ. j œ. & œ # œ œ œ œ œœ. œ & œ i. œ i I. œ # œ. Maloanki ieskie na sopan lu mezzo-sopan z fotepianem Rok postania: 1990 aykonanie: aszaska siedzia ZAiKS-u, 1991 OB OKI / agodne ęe lata Muzyka: ezy Baue S oa: Kazimiea I akoizóna iano q = a (uato) I i

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum w Sadownem- Konkurs Mistrz Dobrego Stylu. (czas pisania:45 minut)

Gimnazjum w Sadownem- Konkurs Mistrz Dobrego Stylu. (czas pisania:45 minut) 1 Opr. Izabela Wrzosek Sadowne, 10 czerwca 2005r. Gimnazjum w Sadownem- Konkurs Mistrz Dobrego Stylu. (czas pisania:45 minut) 1. W wierszu zamieszczonym niżej podkreśl wszystkie związki frazeologiczne

Bardziej szczegółowo

ŻYCIE BEZ PASJI JEST NIEWYBACZALNE

ŻYCIE BEZ PASJI JEST NIEWYBACZALNE 1 ŻYCIE BEZ PASJI JEST NIEWYBACZALNE 2 Padał deszcz. Mówią, że podczas deszczu dzieci się nudzą. Nie oni. Ukradkiem wzięli rowery i postanowili pojechać przed siebie: -myślisz, że babcia nas widziała?

Bardziej szczegółowo

KASZËBË SĄ TAM, GDZE SĄ KASZËBI SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W PRZERYTEM

KASZËBË SĄ TAM, GDZE SĄ KASZËBI SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W PRZERYTEM KASZËBË SĄ TAM, GDZE SĄ KASZËBI SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W PRZERYTEM W żëcym różnëch je przëtrôfkow wiele Le kòżdi wcyg wejle blós chce jachac na szczestlëwim kòle i mësli so zôs:

Bardziej szczegółowo

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym szpachelka (15 cm) NARZĘDZIA piła długa linijka drobnoziarnisty papier ścierny nóż z wymiennym ostrzem kuweta na zaprawę kuweta na klej

Bardziej szczegółowo

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key Master Key Zalety i korzyści Ochro na praw na klu cze sys te mo we pro du ko wa ne są wy łącz nie w fir mie WIL KA. Ponad to WIL KA chro ni je przed nie upraw nio ną pro duk cją, umiesz - cza jąc na nich

Bardziej szczegółowo

MAGNIFICAT. W ZIEMI ŚWIĘTEJ s. 3. Rozmowa z Sylwią Bykowską s. 9 90 lat miasta Kartuzy s. 21. Rok Ks. Janusza St. Pasierba

MAGNIFICAT. W ZIEMI ŚWIĘTEJ s. 3. Rozmowa z Sylwią Bykowską s. 9 90 lat miasta Kartuzy s. 21. Rok Ks. Janusza St. Pasierba CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 4 (464) KWIECIEŃ 2013 Rok Ks. Janusza St. Pasierba MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl MAGNIFICAT W ZIEMI ŚWIĘTEJ s. 3 Rozmowa

Bardziej szczegółowo

trzaskali zeń pieniędzy, ile chcieli, żyli w radości aż po ich koniec.

trzaskali zeń pieniędzy, ile chcieli, żyli w radości aż po ich koniec. Nie chciało mi się dzisiaj poszczęścić, odpowiedział, ale dopadłem trzech żołnierzy. Oni są pewni. - Tak, trzech żołnierzy, odpowiedziała, Musi coś w tym być, że nie mogą ci uciec. Diabeł rzekł zaś dziko:

Bardziej szczegółowo

Czyli w co bawili się nasi rodzice i dziadkowie

Czyli w co bawili się nasi rodzice i dziadkowie Czyli w co bawili się nasi rodzice i dziadkowie Ta gra polegała na tym że rysowało się trasę wyścigu i trzeba było pstrykać kapslami tak, by dotrzeć do mety. Ten, kto był najszybciej na mecie ten wygrywał.

Bardziej szczegółowo

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a 16 17 2.1. Identyfikacja Interesariuszy Gru py In te re sa riu szy zo sta y wy bra ne w opar ciu o ana li z dzia al - no Êci ope ra cyj nej Gru py Ban ku Mil len nium. W wy ni ku pro ce su ma - po wa nia

Bardziej szczegółowo

Ratyfikacja przez Polskę Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych a sytuacja języka kaszubskiego

Ratyfikacja przez Polskę Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych a sytuacja języka kaszubskiego Tomasz Wicherkiewicz (Uniwersytet im. A.Mickiewicza) Ratyfikacja przez Polskę Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych a sytuacja języka kaszubskiego Europejska karta języków regionalnych

Bardziej szczegółowo

Wyniki pierwszego kolokwium Podstawy Programowania / INF

Wyniki pierwszego kolokwium Podstawy Programowania / INF 1 Ab Hasan 240917 B 0,8 0,7-1,5 50% 2 Ad Tomasz 241149 A 1,0 0,9 0,8 2,7 90% 3 Al Adam 241152 A 0,8 0,5 0,5 1,8 60% 4 An Jan 241780 C 0,3 0,0-0,3 10% 5 An Jakub 241133 A 0,8 0,9 1,0 2,7 90% 6 An Kacper

Bardziej szczegółowo

SEBASTIAN SZYMAŃSKI ZA CHRYSTUSEM HYMN V SYNODU DIECEZJI TARNOWSKIEJ

SEBASTIAN SZYMAŃSKI ZA CHRYSTUSEM HYMN V SYNODU DIECEZJI TARNOWSKIEJ SEBASTIAN SZYMAŃSKI ZA CHRYSTUSEM HYMN V SYNODU DIECEZJI TARNOWSKIEJ ESECUTORI: soprano solo coro misto vox populi ano ss SATB + 5 ZA CHRYSTUSEM HYMN V SYNODU DIECEZJI TARNOWSKIEJ Wielimy Cieie, Trójco

Bardziej szczegółowo

ZA CHRYSTUSEM HYMN V SYNODU

ZA CHRYSTUSEM HYMN V SYNODU EIN ZYMŃKI Z CHRYUEM HYMN V YNODU DIECEZJI RNOWKIEJ Z CHRYUEM HYMN V YNODU DIECEZJI RNOWKIEJ Wielbimy Ciebie, rójco Przenajśiętsza: Ojcze i ynu i Duchu Miłości! Otorzyć chcemy serc i sumień nętrza na

Bardziej szczegółowo

Przygody Jacka- Część 1 Sen o przyszłości

Przygody Jacka- Część 1 Sen o przyszłości Przygody Jacka- Część 1 Sen o przyszłości Rozdział 1 Park Cześć, jestem Jacek. Wczoraj przeprowadziłem się do Londynu. Jeszcze nie znam okolicy, więc z rodzicami Magdą i Radosławem postanowiliśmy wybrać

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 1 do Zaproszenia OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia jest dostawa oraz montaż mebli recepcyjnych w LAWP w Lublinie I. Lada recepcyjna prosta: 1. Moduł lady recepcyjnej, łącznik

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

zdrowia Zaangażuj się

zdrowia Zaangażuj się Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się Niniejszy projekt jest finansowany przez Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się www.oha.com 1. Zainteresuj się ochroną swojego zdrowia. Jeśli masz pytania lub wątpliwości

Bardziej szczegółowo

KSZTAŁCENIE UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA U DZIECI - ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NAUKĘ CZYTANIA.

KSZTAŁCENIE UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA U DZIECI - ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NAUKĘ CZYTANIA. KSZTAŁCENIE UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA U DZIECI - ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NAUKĘ CZYTANIA. Opracowała mgr Jadwiga Kozieł Referat wygłoszony na spotkaniu z rodzicami 27.11.2001r. Cel spotkania: Uświadomienie

Bardziej szczegółowo

FASADY FOTOWOLTAICZNE

FASADY FOTOWOLTAICZNE JANUSZ MARCHWIŃSKI FASADY FOTOWOLTAICZNE TECHNOLOGIA PV W ARCHITEKTURZE WARSZAWA 2012 SPIS TREŚCI WSTĘP...........................................................7 1. Przedmiot, uzasadnienie i cel pracy....................................7

Bardziej szczegółowo

Młodzi poeci czwórki w wierszach o mamie dla mamy

Młodzi poeci czwórki w wierszach o mamie dla mamy Młodzi poeci czwórki w wierszach o mamie dla mamy Witaj Mamo! Co u Ciebie słychać Mamo? Chciałbym Ci coś powiedzieć Kiedy się urodziłem, przybyło sporo kłopotów, ale Ty ze mną zostałaś. Wierzyłaś zawsze

Bardziej szczegółowo

doi: /onis A strakt 300 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)

doi: /onis A strakt 300 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) doi: 10.15503/onis2017.300.312 Eduka a uz a na uz a h górno ski h na y rany h rzyk ada h M c C e l A m I m K. K 26 31-501 K ó c e l @ m l.c m A strakt Cel b. C m b b f j h b h m ó m s j j s m j. P m m

Bardziej szczegółowo

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji zajęć języka kaszubskiego w klasie VI

Scenariusz lekcji zajęć języka kaszubskiego w klasie VI Scenariusz lekcji zajęć języka kaszubskiego w klasie VI Temat: "Kôrta Kraju Kaszëbów Mapa Kaszub" określamy geograficzne położenie Kaszub. 1. Uzasadnienie celowości realizacji tematu: umiejętność umiejscowienia

Bardziej szczegółowo

Spacer? uśmiechnął się zając. Mógłbyś używać nóg do bardziej pożytecznych rzeczy.

Spacer? uśmiechnął się zając. Mógłbyś używać nóg do bardziej pożytecznych rzeczy. Zając wychodził z siebie ze złości i krzyczał: Biegniemy jeszcze raz, jeszcze raz wkoło! Nie ma sprawy, odparł jeż, Ile razy masz ochotę. Biegał więc zając siedemdziesiąt trzy razy, a jeż ciągle dotrzymywał

Bardziej szczegółowo

MEBLE BIUROWE do szpitala Wałbrzych

MEBLE BIUROWE do szpitala Wałbrzych Załącznik nr 1 do SIWZ MEBLE BIUROWE do szpitala Wałbrzych L.P. MODUŁ MEBLI BIUROWYCH KOLOR PŁYT WYMIAR SZT. Cena jednostkowa netto Wartość netto Wartość brutto 1 szafa drewnopodobne 2273 x 800 1 2 regał

Bardziej szczegółowo

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie Nie jed no krot nie chęć po sia da nia ko min ka w dom ku let ni sko wym wy mu sza zna le zie nie ta kie go roz wią za nia, aby by ło spraw ne i bez piecz - ne, a jak to uczy nić je śli w samym dom ku

Bardziej szczegółowo

Uzupełnij: Vorname:..

Uzupełnij: Vorname:.. Uzupełnij: Vorname:.. Name: Geburtsdatum:.. Land:. Adresse:. Telefonnummer: E-Mail:.. Schule:... Klasse:... Geschwister:.. Lieblingsfach: Lieblingslehrer:. Freunde: Haustiere:.. Hobbys:. Freizeit:. Tam,

Bardziej szczegółowo

ADAMS DIGITALA AUDITIVA METOD

ADAMS DIGITALA AUDITIVA METOD AAMS IGITALA AUITIVA METO 00 AAM PUBLISHING AA 0 PL Kopiowanie jest nielegalne Chwyty fletowe. Jak czytać tabulatury Oto bardzo prosty sposób poznania podstawowych chwytów na flecie. Zapoznaj się dokładnie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO MAJ 2011 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 40 WPISUJE ZDAJĄCY

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA KASZUBSKIEGO MAJ 2011 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 40 WPISUJE ZDAJĄCY Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN

Bardziej szczegółowo

Kaszëbsczi cëdowny swiat

Kaszëbsczi cëdowny swiat Kaszëbsczi cëdowny swiat Śpiewnik dla przedszkoli kaszubskich Projekt współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich piosenki_przedszkola.indd 1 2011-06-02 09:48:47 piosenki_przedszkola.indd

Bardziej szczegółowo

Zamierzenia na miesiąc styczeń

Zamierzenia na miesiąc styczeń Zamierzenia na miesiąc styczeń Ogólne cele dydaktyczno-wychowawcze: Wdrażanie do właściwego ubierania się podczas zimy. Zachęcanie do zabaw na świeżym powietrzu jako warunku zdrowia i odporności. Uświadamianie

Bardziej szczegółowo

Wrocław, dnia 27 marca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR VIII/113/15 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA. z dnia 19 marca 2015 r.

Wrocław, dnia 27 marca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR VIII/113/15 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA. z dnia 19 marca 2015 r. ZE URZĘY JEÓZTA LŚLĄE, 27 2015 P 1376 UCHAŁA R V/113/15 RAY EJEJ RCŁAA 19 2015 b ó ó ą 4,5% ( ą ), 18 2 15 8 1990 ą g ( U 2013 594, óź 1) ) ą 12 1 26 ź 1982 źś ( U 2012 1356, óź 2) ) R, ę: 1 1 U ś bę ó

Bardziej szczegółowo

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa?

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa? 1 3aparatura i technika Dr n. farm. S 0 0awomir Wilczy Ґski Katedra i Zak 0 0ad Podstawowych Nauk Biomedycznych, Wydzia 0 0 Farmaceutyczny z OML w Sosnowcu 0 1l 0 2skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

SKALA PUNKT OW A DO ROZPAT R Y W A N I A WNIOS K Ó W SKŁADANYCH PRZE Z OSOB Y NIEPEŁNO S P R A W N E NA LIKWIDACJĘ BARIE R

SKALA PUNKT OW A DO ROZPAT R Y W A N I A WNIOS K Ó W SKŁADANYCH PRZE Z OSOB Y NIEPEŁNO S P R A W N E NA LIKWIDACJĘ BARIE R Załącznik nr 3 do Zasad dofinansowania likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się osób niepełno spra wny c h. w związku z indywidualnymi potrzebami SKALA PUNKT OW A DO ROZPAT

Bardziej szczegółowo

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE:

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: 44 Scenariusz 10 I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: Te ma ty ka lek cji do ty czy pod r cz ni ka Wie dza o spo e czeƒ stwie, cz Êç I. Pod

Bardziej szczegółowo

Przysiecka legenda o Brodaczu

Przysiecka legenda o Brodaczu Przysiecka legenda o Brodaczu W każdej wsi śląskiej są miejsca niezwykłe i tajemnicze, z którymi związane są legendy. Opowieści o zwycięstwie dobra nad złem, o nagrodach za dobre, pobożne życie i karze

Bardziej szczegółowo

Praca w wakacje. www.pip.gov.pl

Praca w wakacje. www.pip.gov.pl www.pip.gov.pl Pierwsza praca Jeżeli chcesz podjąć pracę jako pracownik młodociany mu sisz: mieć co najmniej ukończone gimnazjum oraz po sia dać świa dec two le kar skie stwier dza ją ce, że praca którą

Bardziej szczegółowo

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni?

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? 2 Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? biuletyn informacyjny dotyczący ochrony praw pracowników USTA WA z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze

Bardziej szczegółowo

A ko la o pro zja B te dy le e cja C sji sa ro tys wi D sja cji sku ka mo E ko fak zji na ce

A ko la o pro zja B te dy le e cja C sji sa ro tys wi D sja cji sku ka mo E ko fak zji na ce 2 1. Odszyfruj wyrazy, wpisz osobno rzeczowniki ko cz ce si na -ja, osobno na -ji. Podkre l ko cówki. 1 2 5 A ko la o pro zja B te dy le e cja C sji sa ro tys wi D sja cji sku ka mo E ko fak zji na ce

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY. Kolorowe zadanie 2012

SPRAWDZIAN KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY. Kolorowe zadanie 2012 Imię i nazwisko ucznia... Wypełnia nauczyciel Klasa.... SPRAWDZIAN KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY Numer ucznia w dzienniku Instrukcja dla ucznia Kolorowe zadanie 2012 TEST Z JĘZYKA POLSKIEGO Czas pracy: 45

Bardziej szczegółowo

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Wszystkie informacje dotyczące tej pracy pochodzą od mojej babci Józefy (córki Józefa) i mojej mamy (wnuczki Józefa). Wszystko zaczęło się w Kociubińcach,

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejk z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Instrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut 1. Spraw dê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 11 stron (zadania

Bardziej szczegółowo

Pojemniki niestandardowe

Pojemniki niestandardowe Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Pojemniki niestandardowe 236 Pojemniki specjalnego przeznaczenia Pojemniki specjalnego przeznaczenia 237 Rozwiązania dopasowane do potrzeb klienta Po jem ni ki spe

Bardziej szczegółowo

Pieśni i piosenki religijne dla przedszkolaków

Pieśni i piosenki religijne dla przedszkolaków Pieśni i piosenki religijne dla przedszkolaków 1. A-a-a-alleluja!... 2 2. Bóg dobry jest... 2 3. Choć jestem mały... 3 4. Chrześcijanin tańczy... 3 5. Ci co zaufali Panu... 3 6. Czytaj Pismo... 4 7. Gdy

Bardziej szczegółowo

Sza now ni Pań stwo! Z po wa ża niem. Han na Wol ska re dak tor na czel na Co smo po li tan

Sza now ni Pań stwo! Z po wa ża niem. Han na Wol ska re dak tor na czel na Co smo po li tan Zasady konkursu i formularz zg oszeniowy Prix de Beauté 2015 Sza now ni Pań stwo! Z wielką przyjemnością ogłaszamy konkurs Prix de Be auté i zapraszamy Państwa do wzięcia w nim udziału. Już po raz 17.

Bardziej szczegółowo

Jak pies z kotem czy warto się kłócić?

Jak pies z kotem czy warto się kłócić? polonistyczna Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, klasa III, pakiet 101, s. 1 1 Jak pies z kotem czy warto się kłócić? Przeczytaj opowiadanie z podziałem na role. Edyta Krawiec Za piratów!

Bardziej szczegółowo

TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2

TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2 Załącznik 8 TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2 GRUPA I Mk 10,46-52 46 Przyszli do Jerycha. Kiedy wychodził z Jerycha, a z Nim Jego uczniowie i duża gromada, syn Tymeusza, Bartymeusz,

Bardziej szczegółowo

Istotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć.

Istotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć. o. Walerian Porankiewicz Istotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć. To całkowite oddanie się Bogu

Bardziej szczegółowo

LATO I DZIECI Lato do nas idzie, Zatrzyma się w lesie. Jagody i poziomki W dużym koszu niesie. Słoneczka promienie Rozrzuca dokoła. - Chodźcie się pob

LATO I DZIECI Lato do nas idzie, Zatrzyma się w lesie. Jagody i poziomki W dużym koszu niesie. Słoneczka promienie Rozrzuca dokoła. - Chodźcie się pob LATO I DZIECI Lato do nas idzie, Zatrzyma się w lesie. Jagody i poziomki W dużym koszu niesie. Słoneczka promienie Rozrzuca dokoła. - Chodźcie się pobawić! Głośno do nas woła. Nad morze i w góry Chce pojechać

Bardziej szczegółowo

LATO I DZIECI Lato do nas idzie, Zatrzyma się w lesie. Jagody i poziomki W dużym koszu niesie. Słoneczka promienie Rozrzuca dokoła. - Chodźcie się pob

LATO I DZIECI Lato do nas idzie, Zatrzyma się w lesie. Jagody i poziomki W dużym koszu niesie. Słoneczka promienie Rozrzuca dokoła. - Chodźcie się pob LATO I DZIECI Lato do nas idzie, Zatrzyma się w lesie. Jagody i poziomki W dużym koszu niesie. Słoneczka promienie Rozrzuca dokoła. - Chodźcie się pobawić! Głośno do nas woła. Nad morze i w góry Chce pojechać

Bardziej szczegółowo

Siedzę sobie w ciepły wieczór, patrząc w bezkres gwiazd. Wypatruję tej szczęśliwej, która wiedzie nas.

Siedzę sobie w ciepły wieczór, patrząc w bezkres gwiazd. Wypatruję tej szczęśliwej, która wiedzie nas. Siedzę sobie w ciepły wieczór, patrząc w bezkres gwiazd. Wypatruję tej szczęśliwej, która wiedzie nas. Lecz jest trudno coś wypatrzeć, z miliard w górze ciał gwiazd i planet, i galaktyk Mętlik w głowie

Bardziej szczegółowo

Współczesna muzyka kaszubska w służbie edukacji regionalnej. Przegląd dokonań XXI wieku*

Współczesna muzyka kaszubska w służbie edukacji regionalnej. Przegląd dokonań XXI wieku* Tomasz Fopke Współczesna muzyka kaszubska w służbie edukacji regionalnej. Przegląd dokonań XXI wieku* 150 Muzyka kaszubska jest współcześnie bardzo zróżnicowana, zarówno pod względem formy, stylów muzycznych

Bardziej szczegółowo

Referat Ratowniczy www.rr.krakowpodgorze.zhp.pl opracowanie: Ania i Wojtek Cykl zbiórek na temat Zdrowia i pierwszej pomocy.

Referat Ratowniczy www.rr.krakowpodgorze.zhp.pl opracowanie: Ania i Wojtek Cykl zbiórek na temat Zdrowia i pierwszej pomocy. Cykl zbiórek na temat Zdrowia i pierwszej pomocy. Konspekt przygotowany jest do przeprowadzenia przez Ratowników ZHP (np. Referatów, zespołów itd.) na 3 zbiórkach dla pionu zuchowego. Cykl zbiórek, ma

Bardziej szczegółowo

ZAGUBIONA KORONA. Autor:,,Promyczki KOT, PONIEWAŻ NICZYM SYRENCE, W WODZIE WYRASTAŁ IM RYBI OGON I MOGLI PRZEMIERZAĆ POD WODĄ CAŁE MORZA I OCEANY.

ZAGUBIONA KORONA. Autor:,,Promyczki KOT, PONIEWAŻ NICZYM SYRENCE, W WODZIE WYRASTAŁ IM RYBI OGON I MOGLI PRZEMIERZAĆ POD WODĄ CAŁE MORZA I OCEANY. ZAGUBIONA KORONA Autor:,,Promyczki DAWNO TEMU W ODLEGŁEJ KRAINIE ŻYŁA SOBIE KRÓLEWNA LIZA ZE SWOIM KOTEM AKWARKIEM. BYŁA TO NIEZWYKŁA KRÓLEWNA I NIEZWYKŁY KOT, PONIEWAŻ NICZYM SYRENCE, W WODZIE WYRASTAŁ

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obiegu i kontroli dokumentów powodujących skutki finansowo-gospodarcze w ZHP Spis treści

Instrukcja obiegu i kontroli dokumentów powodujących skutki finansowo-gospodarcze w ZHP Spis treści C h o r ą g i e w D o l n o l ą s k a Z H P U c h w a ł a n r 2 1 / I X / 2 0 1 5 K o m e n d y C h o r ą g w i D o l n o 6 l ą s k i e j Z H P z d n i a 2 10. 5. 2 0 1 5 r. w s p r a w i e I n s t r u

Bardziej szczegółowo

Urszula Lemańska. Zdrowa Kuchnia na. Boże Narodzenie

Urszula Lemańska. Zdrowa Kuchnia na. Boże Narodzenie Urszula Lemańska Zdrowa Kuchnia na Boże Narodzenie Urszula Lemańska Zdrowa Kuchnia na Boże Narodzenie Urszula Lemańska Zdrowa Kuchnia na Boże Narodzenie Skład: www.mpress-freelancer.pl Copyright by Urszula

Bardziej szczegółowo

INWENTARZ AKT DZIAŁU WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ AKADEMII MEDYCZNEJ W KRAKOWIE SYGNATURA: DWZ AM opracowała: Agnieszka Niedziałek

INWENTARZ AKT DZIAŁU WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ AKADEMII MEDYCZNEJ W KRAKOWIE SYGNATURA: DWZ AM opracowała: Agnieszka Niedziałek INWENTARZ AKT DZIAŁU WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ AKADEMII MEDYCZNEJ W KRAKOWIE 1982-1993 SYGNATURA: DWZ AM 1-112 opracowała: Agnieszka Niedziałek DWZ AM 1 Zarządzenia dotyczące współpracy z zagranicą. Korespondencja,

Bardziej szczegółowo

C A 7 Dm Z tamtej strony Wisły, cyganeczka tonie, G C A 7 Dm G 7 C Gdybym miał łódeczkę, popłynął bym do niej - 2x

C A 7 Dm Z tamtej strony Wisły, cyganeczka tonie, G C A 7 Dm G 7 C Gdybym miał łódeczkę, popłynął bym do niej - 2x Polskie piosenki Cyganeczka... 2 Gdybym miał gitarę... 3 Hej bystra woda... 4 Rozkwitały pąki białych róż... 5 Szalała szalała... 6 Zabrałaś serce moje... 7 1 Cyganeczka C A 7 Dm Z tamtej strony Wisły,

Bardziej szczegółowo

Wykaz skrótów... 11. Wstęp (Andrzej Patulski)... 13

Wykaz skrótów... 11. Wstęp (Andrzej Patulski)... 13 Wstęp Spis treści Wykaz skrótów... 11 Wstęp (Andrzej Patulski)... 13 1. Źródła i zasady prawa pracy (Krzysztof Walczak)... 19 1.1. Wprowadzenie... 19 1.2. Fi lo zo fia pra wa pra cy... 20 1.3. Pod sta

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2015/2016

ROK SZKOLNY 2015/2016 ROK SZKOLNY 2015/2016 Szkolne Koło Caritas w roku szkolnym 2015/2016 liczy 28 wolontariuszy, którzy z wielkim zaangażowaniem i oddaniem włączają się w prace naszego Koła. 18 września 2015 r. ognisko SKC

Bardziej szczegółowo

Montaż okna połaciowego

Montaż okna połaciowego Montaż okna połaciowego L Okna do pod da szy do star czają na pod da sze pra wie 40% świa tła wię cej niż okna o tej sa mej po wierzch ni za mon to wa ne pio no wo. Wy bór okna za le ży od: po wierzch

Bardziej szczegółowo

G losy. Tomasz Kolenda

G losy. Tomasz Kolenda G losy Tomasz Kolenda Osoby: X, maż Y, żona Z, znajoma α, g los X β, g los Y Scenografia to dwa krzes la i stó l oraz drabina stojaca z ty lu. Na krzes la i stó l rozwieszona jest folia malarska. Na pod

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM KATARZYNA ŻYCIEBOSOWSKA POPICIU WYDAWNICTWO WAM Zamiast wstępu Za każdym razem, kiedy zaczynasz pić, czuję się oszukana i porzucona. Na początku Twoich ciągów alkoholowych jestem na Ciebie wściekła o to,

Bardziej szczegółowo

Dane techniczne. Sto pień ochro ny wg EN IP 66. Za ci ski przy łą cze nio we 2 x 4 mm 2. Dopuszczalna temperatura otoczenia - 55ºC do + 52ºC

Dane techniczne. Sto pień ochro ny wg EN IP 66. Za ci ski przy łą cze nio we 2 x 4 mm 2. Dopuszczalna temperatura otoczenia - 55ºC do + 52ºC 10 A 3 bie gu no wy 20 A 3, 4 oraz 6 bie gu no wy 10 A 3 bie gu no wy Ex 10 A 3 bie gu no wy Oznaczenie urządzenia II 2 G EEx ed IIC T6 II D IP66 T 53 C Rodzaj budowy Ex ed IIC T6 Ex td A21 IP66 T 53 C

Bardziej szczegółowo

Centrum Nauki Kopernik. Jazda na rowerze praca mięśni i szkieletu

Centrum Nauki Kopernik. Jazda na rowerze praca mięśni i szkieletu 21 X 2011 21 października uczniowie klasy drugiej i szóstej byli na wycieczce w Warszawie. Dzień zaczęli od wizyty w Centrum Nauki Kopernik. Ponad 450 eksponatów w sześciu tematycznych galeriach oraz Teatr

Bardziej szczegółowo

Czyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?

Czyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje? Lectio Divina Rz 7, 1-6 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus

Bardziej szczegółowo

CZERWIEC. Bloki tematyczne: Nadchodzi lato Zwierzęta egzotyczne Pożegnanie przedszkola. Czerwiec to miesiąc wielu ciekawych wydarzeń w

CZERWIEC. Bloki tematyczne: Nadchodzi lato Zwierzęta egzotyczne Pożegnanie przedszkola. Czerwiec to miesiąc wielu ciekawych wydarzeń w CZERWIEC Bloki tematyczne: Nadchodzi lato Zwierzęta egzotyczne Pożegnanie przedszkola Czerwiec to miesiąc wielu ciekawych wydarzeń w naszym przedszkolu ale jest to też ostatni miesiąc naszego roku przedszkolnego

Bardziej szczegółowo

Wiśnia piłkowana Kanzan Prunus serrulata Kanzan. Wiśnia piłkowana Kanzan Prunus serrulata Kanzan. Opis produktu

Wiśnia piłkowana Kanzan Prunus serrulata Kanzan. Wiśnia piłkowana Kanzan Prunus serrulata Kanzan. Opis produktu Dane aktualne na dzień: 19-02-2018 02:13 Link do produktu: http://www.goldplants.eu/wisnia-pilkowana-kanzan-prunus-serrulata-kanzan-p-2201.html Wiśnia piłkowana Kanzan Prunus serrulata Kanzan Cena Dostępność

Bardziej szczegółowo

Opowiedziałem wam już wiele o mnie i nie tylko. Zaczynam opowiadać. A było to tak...

Opowiedziałem wam już wiele o mnie i nie tylko. Zaczynam opowiadać. A było to tak... Wielka przygoda Rozdział 1 To dopiero początek Moja historia zaczęła się bardzo dawno temu, gdy wszystko było inne. Domy były inne zwierzęta i ludzie też. Ja osobiście byłem inny niż wszyscy. Ciągle bujałem

Bardziej szczegółowo

POMORZE LATEM. Gdańsk. dwukrotnie wolne miasto. s. 21. s. 10, 51 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA

POMORZE LATEM. Gdańsk. dwukrotnie wolne miasto. s. 21. s. 10, 51 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA CENA 5,00 ZŁ (w tym 5% VAT) NR 7 8 (467) LIPIEC SIERPIEŃ 2013 ROK KS. JANUSZA ST. PASIERBA MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY ROK ZAŁOŻENIA 1963 www.miesiecznikpomerania.pl Gdańsk dwukrotnie wolne miasto

Bardziej szczegółowo