Komentarz miesięczny. Zarządzającego Funduszami Investors TFI. Jarosław Niedzielewski Dyrektor Departamentu Inwestycji

Transkrypt

1 Komentarz miesięczny Zarządzającego Funduszami Investors TFI Jarosław Niedzielewski Dyrektor Departamentu Inwestycji Sierpień 2014

2 Podsumowanie Pomimo upałów panujących za oknem na rynkach finansowych powiało chłodem, żeby nie powiedzieć grozą. Sankcje nałożone na Rosję po zestrzeleniu przez separatystów samolotu nad Ukrainą wywołały na giełdach europejskich prawdziwe spustoszenie na rynkach. Choć na pierwszy rzut oka wyglądało, że sankcje będą miały raczej ograniczony wpływ na dotychczasową działalność zachodnich firm w Rosji (i to tylko tych z niektórych sektorów), to inwestorzy uznali, że potencjalne problemy może mieć sporo europejskich przedsiębiorstw. W związku z obawami o retorsje ze strony Rosji Paniczna fala wyprzedaży przetoczyła się przez większość sektorów w Europie. Trudno winić inwestorów za poddanie się panice. Już raz Europa Zachodnia (a szczególnie Niemcy) znalazła się w epicentrum kryzysu związanego z Rosją. Latem 1998 roku DAX zanotował spadek o ponad 30%, który na szczęście okazał się jedynie krachem, a nie początkiem długiej bessy. Poza tym można doszukać się wyraźnego podobieństwa w zachowaniu się indeksu niemieckiej giełdy z ostatnich dwóch lat i naszego indeksu WIG z lat Niestety konkluzja płynąca z tego porównania jest bardzo niepokojąca, gdyż sugeruje duże prawdopodobieństwo wystąpienia krachu analogicznego do tego z sierpnia (nomen omen) 2011 roku, kiedy DAX spadł ponownie o ponad 30% Siłę rynkowych niedźwiedzi może dodatkowo wspierać przebicie przez główne indeksy w Paryżu i we Frankfurcie linii trendu wzrostowego - zarówno kilkuletnich, jak i 200-sesyjnych. Taka koincydencja jest warunkiem koniecznym, acz niewystarczającym do rozpoczęcia prawdziwej bessy. Na szczęście w ciągu ostatnich dwóch dekad tylko dwukrotnie takie sygnały okazały się zapowiedzią końca giełdowej hossy. O wiele częściej oznaczały jedynie dłuższy przystanek we wzrostach. Ostatnie dane o wzroście PKB w USA wspierają tezę, że słaby pierwszy kwartał był jedynie splotem nieszczęśliwych okoliczności i rozpoczęcie recesji lub silnego spowolnienia Stanom nie grozi. Tym samym ostatnie spadki nadal należy traktować, jako korektę w trendzie wzrostowym, jakich mieliśmy po drodze wiele. Pomimo, że polska gospodarka, jako pierwsza otrzymała cios ze strony Rosji, indeks WIG zdołał jak na razie obronić poziom 50 tys. punktów, który już kilkukrotnie okazywał się silnym wsparciem dla naszej giełdy. Rozstrzygnięcie kwestii OFE, w których pozostało ostatecznie więcej osób niż się obawiano na wiosnę, powinno wreszcie zakończyć ten temat i wesprzeć potencjał do odreagowania na giełdzie w czwartym kwartale. Problem w tym, że europejska gospodarka oraz indeksy akcji znalazły się w tym momencie blisko cienkiej granicy między chwilowym przystankiem, a głębszym spowolnieniem oraz między trendem bocznym, a krachem. W takich okolicznościach lepiej stanąć z boku i dać rynkowi czas na rozstrzygnięcie sytuacji, niż obstawić jeden scenariusz.

3 Komentarz miesięczny: sierpień 2014 Tegoroczne wakacje nie dają wytchnienia inwestorom. Choć teoretycznie trwa właśnie sezon ogórkowy a za oknem upał, na rynkach finansowych powiało chłodem, żeby nie powiedzieć grozą. Nie chodzi o kwestię nieco słabszych danych, jakie napływają ostatnio ze strefy euro. Na europejskich parkietach wywołały one jedynie lekką korektę, a w USA nie przeszkodziły indeksowi S7P 500 w ustanowieniu pod koniec lipca nowego maksimum. Również wyższy od oczekiwań odczyt amerykańskiego PKB za drugi kwartał, który przywrócił obawy o szybsze podwyżki stóp za oceanem, miał niewielki wpływ na ostatnie pogorszenie się nastrojów (wykresy 1-3). Nie wspominając już o trwającym właśnie sezonie wyników w USA, gdzie spółki pokazują całkiem niezłą formę, jeśli chodzi o dynamikę zysków oraz generowane marże. Wykres 1: Wpływ poszczególnych składników na wzrost PKB w USA. 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Dekompozycja wzrostu PKB w USA 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% -1,00% -2,00% -3,00% -4,00% -5,00% -6,00% -7,00% Export Netto Zapasy Inwestycje Wydatki rządowe Konsumpcja indywidualna roczna dynamika PKB w USA (skala prawa) -1,00% -2,00% -3,00% -4,00% -5,00% -6,00% -7,00%

4 gru 90 gru 91 gru 92 gru 93 gru 94 gru 95 gru 96 gru 97 gru 98 gru 99 gru 00 gru 01 gru 02 gru 03 gru 04 gru 05 gru 06 gru 07 gru 08 gru 09 gru 10 gru 11 gru 12 gru 13 gru 14 Wykres 2: Różne ujęcia dynamiki PKB w USA. 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% dynamika PKB w USA rok do roku dynamika PKB w USA kwartał do kwartału w stosunku rocznym prognoza dynamiki PKB w USA kwartał do kwartału w stosunku rocznym w kolejnych 4 kwartałach prognoza dynamiki PKB w USA rok do roku w kolejnych 4 kwartałch Wykres 3: Trudno doszukać się sygnałów zapowiadających nadejście recesji w USA. 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% -1,00% -2,00% -3,00% -4,00% -5,00% -6,00% -7,00% Dekompozycja wzrostu PKB w USA Wydatki rządowe Zapasy Export Netto Inwestycje nieruchomościowe Inwestycje poza nieruchomościami Konsumpcja usług Konsumpcja towarów roczna dynamika PKB w USA (skala prawa) 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% -1,00% -2,00% -3,00% -4,00% -5,00% -6,00% -7,00%

5 kwi 12 maj 12 cze 12 lip 12 sie paź 12 lis 12 gru 12 sty 13 lut 13 mar 13 kwi 13 maj 13 cze 13 lip 13 sie paź 13 lis 13 gru 13 sty 14 lut 14 mar 14 kwi 14 maj 14 cze 14 lip 14 Prawdziwe spustoszenie, widoczne szczególnie na rynkach europejskich, na przełomie lipca i sierpnia było bezpośrednim efektem sankcji nałożonych w ostatnich dniach ubiegłego miesiąca na Rosję. Trwające od dłuższego czasu próby (czasem wręcz groteskowe) wprowadzenia restrykcji wobec Mokwy spowodowały, że po zestrzeleniu nad Ukrainą pasażerskiego samolotu inwestorzy nie spodziewali się raczej twardych i zgodnych decyzji. Okazało się jednak, że tragedia stała się podstawą do podjęcia szybkiej i jednomyślnej decyzji przez całą Unię. Choć na pierwszy rzut oka wyglądało, że sankcje będą miały raczej ograniczony wpływ na dotychczasową działalność zachodnich firm w Rosji (i to tylko tych z niektórych sektorów), to inwestorzy uznali jednak, że potencjalne problemy może mieć sporo europejskich przedsiębiorstw. Następstwem były tu silne spadki, jakie w ciągu kilku sesji dotknęły takie firmy jak BASF (czyli trzecią spółkę niemieckiej giełdy), E.ON, Adidasa, Metro AG, czy też francuskiego producenta samochodów Renault. W związku z obawami o retorsje ze strony Rosji paniczna fala wyprzedaży przetoczyła się przez większość sektorów w Europie. W przypadku wielu spółek skala spadków przewyższała zapewne wartość ich biznesowego zaangażowania na wschodzie. Trudno jednak winić inwestorów za poddanie się panice (wykresy 4-7). Już raz Europa Zachodnia (a szczególnie Niemcy) znalazła się w epicentrum kryzysu związanego z Rosją. Latem 1998 roku DAX zanotował spadek o ponad 30%, który na szczęście okazał się jedynie krachem, a nie początkiem długiej bessy. Poza tym można doszukać się wyraźnego podobieństwa w zachowaniu indeksu niemieckiej giełdy z ostatnich dwóch lat i naszego indeksu WIG z lat (wykres 8). Niestety konkluzja płynąca z tego porównania jest bardzo niepokojąca, gdyż sugeruje duże prawdopodobieństwo wystąpienia krachu analogicznego do tego z sierpnia (nomen omen) 2011 roku, kiedy DAX spadł ponownie o ponad 30%. Wykres 4: Nastawienie inwestorów indywidualnych do rynku akcji w Polsce. 70,0% 60,0% procent inwestorów indywidualnych oczekujcych wzrostów na GPW (indeks INI, skala lewa) indeks WIG (skala prawa) ,0% ,0% ,0% 20,0% ,0% źródło: obliczenia własne

6 gru 99 gru 01 gru 03 gru 05 gru 07 gru 09 gru 11 gru 13 Wykres 5: Nastawienie inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych do rynku akcji w USA. 68,00% 58,00% procent inwestorów indywidualnych pozytywnie nastawionych do rynku akcji w USA procent inwestorów instytucjonalnych pozytywnie nastawionych do rynku akcji w USA indeks S&P 500 (prawa skala) ,00% ,00% ,00% ,00% 890 lis 10 lut 11 maj 11 sie 11 lis 11 lut 12 maj 12 sie 12 lis 12 lut 13 maj 13 sie 13 lis 13 lut 14 maj 14 sie 14 Wykres 6: Nieco mniej optymizmu, choć strachu wśród profesjonalistów nie ma. 70% 60% procent inwestorów instytucjonalnych pozytywnie nastawionych do rynku akcji w USA procent inwestorów instytucjonalnych negatywnie nastawionych do rynku akcji w USA 50% 40% 30% 20% 10%

7 maj sty 10 maj sty 11 maj sty 12 maj sty 13 maj sty 14 maj 14 Wykres 7: Wskaźnik sentymentu rynkowego w USA na tle indeksu S&P wskaźnik sentymentu rynkowego w USA (złożony z czterech skałdowych - Bulls/Bears instytucjonalni, Indywidualni, VIX, Put/Call ratio) Indeks S&P 500 (skala prawa) Wykres 8: W przededniu krachu? Czy DAX podążą drogą indeksu WIG z 2011 roku? Indeks WIG Indeks DAX paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13 lut 14 kwi 14 cze 14 sie

8 Siłę rynkowych niedźwiedzi może dodatkowo wspierać przebicie przez główne indeksy w Paryżu i we Frankfurcie linii trendu wzrostowego - zarówno kilkuletnich, jak i 200-sesyjnych. Taka koincydencja jest warunkiem koniecznym, acz niewystarczającym do rozpoczęcia prawdziwej bessy. Na szczęście w ciągu ostatnich dwóch dekad tylko dwukrotnie takie sygnały okazały się zapowiedzią końca giełdowej hossy. O wiele częściej oznaczały jedynie dłuższy przystanek we wzrostach. Jak ten zbieg niekorzystnych sygnałów (widoczny również na warszawskim parkiecie) zostanie ostatecznie potraktowany zależy od stanu naszej oraz unijnej gospodarki. Na nią niewątpliwie wpływ może wyeć wymiana ciosów między Rosją, a Europą. Jak na razie prezydent Putin zdecydował się na zamknięcie rynku żywnościowego na import z Unii i USA. Nie powinno to zbytnio zaboleć Europy, dla której wywóz szeroko rozumianych towarów rolnych stanowi ok. 10% eksportu do Rosji. Pięciokrotnie większe znaczenie ma sprzedaż maszyn i środków transportu, których Moskwa nie ma czym zastąpić. Takich towarów nie da się zasadzić ani wydobyć łopatą z ziemi, więc nałożenie embarga na ich sprowadzanie będzie bronią ostateczną. Jeśli sytuacja na Ukrainie nie rozstrzygnie się do końca roku Putin może zimą sięgnąć po argument największego kalibru, czyli utrudniać dostawy gazu i ropy do Europy. Trudno jest już teraz brać pod uwagę tylko negatywne scenariusze, dlatego zakładając, że Unia nie zostanie pozbawiona dostępu do energii i jedynie część eksportu do Rosji zostanie wstrzymana, wpływ konfliktu i sankcji na europejską gospodarkę powinien być mniejszy niż skutki kryzysu rosyjskiego z 1998 roku. Pamiętajmy, że bankructwo Rosji spowodowało skokową dewaluację oraz spadek PKB tego kraju o 6%, co w praktyce oznaczało zamknięcie całego rynku ze względów ekonomicznych. Wtedy niemiecki eksport na wschód spadł w ciągu dwóch kwartałów o ponad 40%, co nieco osłabiło dynamikę wzrostu gospodarczego naszego zachodniego sąsiada. Dekadę później (podczas recesji lat ) handel z Rosją również spadł prawie o połowę podobnie zresztą jak z większością partnerów handlowych, a PKB Niemiec zanurkował o 4%. Obecnie Niemcy znacznie łatwiej mogą zrekompensować sobie wschodni rynek eksportem do USA czy Azji (wykres 9). Należy wspomnieć, że niezależnie od sytuacji na Ukrainie, która zaostrzyła się w marcu tego roku po zajęciu Krymu, sprzedaż niemieckich towarów do Rosji spadała już wcześniej zniżkując od początku 2014 r. o 15% (wykres 10). Jak mogliśmy się przekonać nie wywołało to żadnej negatywnej reakcji na frankfurckiej giełdzie i nie zatrzymało ożywienia w gospodarce. Słabe dane napływające od kilku miesięcy z różnych krajów Europy (w tym z Polski) nie są moim zdaniem (jeszcze) odzwierciedleniem kryzysu na linii Rosja Unia (wykresy 11-20).

9 lut-97 lis-97 sie-98 maj-99 lut-00 lis-00 sie-01 maj-02 lut-03 lis-03 sie-04 maj-05 lut-06 lis-06 sie-07 maj-08 lut-09 lis-09 sie-10 maj-11 lut-12 lis-12 sie-13 maj-14 gru 97 sie 98 kwi 99 gru 99 sie 00 kwi 01 gru 01 sie 02 kwi 03 gru 03 sie 04 kwi 05 gru 05 sie 06 kwi 07 gru 07 sie 08 kwi 09 gru 09 sie 10 kwi 11 gru 11 sie 12 kwi 13 gru 13 Wykres 9: Bilans handlowy USA z Niemcami i pozostałymi krajami Unii Europejskiej roczny bilans handlowy USA z krajami Unii Europejskiej (w mln USD) roczny bilans handlowy USA z Niemcami (w mln USD) roczny bilans handlowy USA z krajami UE poza Niemcami (w mln USD) Wykres 10: Eksport Niemiec do Rosji w ujęciu miesięcznym i rocznym Miesięczny eksport z Niemiec do Rosji (w mln euro, skala lewa) Roczny eksport z Niemiec do Rosji (w mln euro, skala prawa)

10 sty 97 sty 98 sty 99 sty 00 sty 01 sty 02 sty 03 sty 04 sty 05 sty 06 sty 07 sty 08 sty 09 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 Wykres 11: Wskaźniki PMI dla wybranych krajów strefy euro Indeks PMI dla Niemiec Indeks PMI dla Francji Indeks PMI dla Włoch 30 Wykres 12: Zależność oczekiwań gospodarczych w Niemczech od zachowania rynku akcji. 50,00% 90,00 30,00% 70,00 50,00 10,00% 30,00-10,00% 10,00-10,00-30,00% -30,00-50,00% -70,00% 6-miesięczna zmiana indeksu niemieckich akcji - DAX (w pkt.%, skala lewa) indeks oczekiwań dotyczących sytuacji gospodarczej w Niemczech w kolejnych 6 miesiącach (wskaźnik - ZEW, skala prawa) -50,00-70,00-90,00

11 mar 07 lip 07 lis 07 mar 08 lip 08 lis 08 mar 09 lip 09 lis 09 mar 10 lip 10 lis 10 mar 11 lip 11 lis 11 mar 12 lip 12 lis 12 mar 13 lip 13 lis 13 mar 14 lip 14 Wykres 13: Oczekiwania na tle oceny rzeczywistego stanu gospodarki w Niemczech (połączenie indeksów ZEW i IFO) indeks oczekiwań dotyczących sytuacji ekonomicznej w Niemczech (skala lewa) indeks oceniający bieżącą sytuację gospodarczą w Niemczech (skala prawa) lis 02 mar 04 lip 05 lis 06 mar 08 lip 09 lis 10 mar 12 lip Wykres 14: Przedsiębiorcy w Niemczech nieco mniej optymistyczni indeks oczekiwań dotyczących sytuacji ekonomicznej w Niemczech -IFO (skala lewa) niemiecki indeks PMI (skala prawa)

12 gru 05 kwi 06 sie 06 gru 06 kwi 07 sie 07 gru 07 kwi 08 sie 08 gru 08 kwi 09 sie 09 gru 09 kwi 10 sie 10 gru 10 kwi 11 sie 11 gru 11 kwi 12 sie 12 gru 12 kwi 13 sie 13 gru 13 kwi 14 Wykres 15: Schłodzenie wzrostu w niemieckiej gospodarce indeks zamówień eksportowych w przemyśle Niemiec (strona lewa) indeks zamówień w przemyśle Niemiec (strona lewa) indeks produkcji przemysłowej w Niemczech (skala prawa) Wykres 16. Duże wahania zamówień ze strefy euro indeks zagranicznych zamówień w przemyśle Niemiec z krajów strefy euro indeks zagranicznych zamówień w przemyśle Niemiec spoza krajów strefy euro cze 04 lis 04 kwi lut 06 lip 06 gru 06 maj 07 paź mar sie sty 09 cze 09 lis 09 kwi lut 11 lip 11 gru 11 maj 12 paź mar sie sty 14 cze 14

13 Wykres 17: Produkcja przemysłowa w Niemczech ochłodzenie, czy koniec ożywienia? % 15% 10% % 0% -5% -10% indeks produkcji przemysłowej w Niemczech (skala -15% lewa) 85-20% dynamika produkcji przemysłowej w Niemczech (skala prawa) 80-25% sie 00 sie 01 sie 02 sie 03 sie 04 sie 05 sie 06 sie 07 sie 08 sie 09 sie 10 sie 11 sie 12 sie 13 sie 14 Wykres 18: Dynamika polskiego i niemieckiego eksportu. 45% 35% 25% 15% 5% -5% -15% -25% -35% Dynamika roczna polskiego eksportu w euro (dane NBP) Dynamika roczna niemieckiego eksportu w euro (dane Bundesbank)

14 cze-98 gru-98 cze-99 gru-99 cze-00 gru-00 cze-01 gru-01 cze-02 gru-02 cze-03 gru-03 cze-04 gru-04 cze-05 gru-05 cze-06 gru-06 cze-07 gru-07 cze-08 gru-08 cze-09 gru-09 cze-10 gru-10 cze-11 gru-11 cze-12 gru-12 cze-13 gru-13 cze-14 Wykres 19: Znikające ożywienie, czyli falowanie polskiej gospodarki. 55,0 24% 19% 50,0 14% 45,0 9% 4% 40,0-1% 35,0 30,0 indeks PMI dla Polski (skala lewa) dynamika produkcji przemysłowej w Polsce (skala prawa) dynamika sprzedaży detalicznej w Polsce (skala prawa) -6% -11% -16% Wykres 20: Dynamika produkcji przemysłowej w Polsce i na rynkach wschodzących. 22,00% 17,00% 12,00% 7,00% 2,00% -3,00% -8,00% -13,00% -18,00% dynamika roczna produkcji przemysłowej na rynkach wschodzących

15 Spowolnienie dynamiki wzrostu produkcji przemysłowej, sprzedaży detalicznej czy odwracanie się wskaźników PMI miałoby miejsce nawet bez konfliktu na Ukrainie. Wygląda na to, że ożywienie straciło swój impet i nie mając dodatkowych bodźców np. ze strony akcji kredytowej, wydatków państwowych, czy inwestycji przedsiębiorstw, zaczyna znowu zamieniać się w stagnację. Z drugiej jednak strony nie ma wyraźnych przesłanek do uznania, że strefa euro wraca w ramiona recesji. Moim zdaniem jesteśmy raczej świadkiem krótszego niż zazwyczaj falowania słabych gospodarek, czyli takiej cykliczności, która jest widoczna w chińskich danych PMI. Przypomnę tylko, że trzeci rok z rzędu Chiny przechodzą przez podobny model od słabości w pierwszej połowie roku po siłę w drugiej, przy podobnym tempie wzrostu PKB. Co ciekawe rynek akcji zdaje się podążać podobnym szlakiem, czego najlepszym przykładem jest 10-proc. wyskok na giełdzie w Szanghaju podczas korekty rozgrywającej się na rynkach rozwiniętych pod koniec lipca (wykresy 21-22). Wykres 21: Falowanie wskaźników PMI w Chinach wzór dla Europy? 63 wskaźnik menadżerów logistyki w Chinach tworzony przez Federację Logistyków (PMI, skala prawa) 58 wskaźnik menadżerów logistyki w Chinach tworzony przez Markit, HSBC (PMI, skala prawa)

16 Wykres 22: Fale ożywienia i stagnacji w chińskiej gospodarce oraz reakcja rynku akcji indeks giełdy w Szanghaju (skala lewa) wskaźnik menadżerów logistyki w Chinach tworzony przez Markit, HSBC (PMI, skala prawa) sty 10 maj sty 11 maj sty 12 maj sty 13 maj sty 14 maj Zresztą większość rynków wschodzących imponowała swym pokazem siły w obliczu fali strachu jaka opanowała Europę i w jakiejś mierze Wall Street (patrz wyraźny spadek indeksu małych spółek Russell 2000). Tak samo było podczas marcowo-kwietniowej paniki na Nasdaq u, co sugeruje, że rynek kapitałowy jako całość nie jest jeszcze gotowy do globalnej wyprzedaży (wykres 23-29).

17 Wykres 23: Siła rynków wschodzących nadzieją na powstrzymanie krachu. 0,85 0,8 0,75 Siła względna rynków wschodzących do rynków rozwiniętych (skala lewa) Indeks niemieckiej giełdy DAX (skala prawa) ,7 0, , ,55 sty 12 kwi 12 lip 12 paź 12 sty 13 kwi 13 lip 13 paź 13 sty 14 kwi 14 lip Wykres 24: Rynki wchodzące pokazały siłę po zajęciu Krymu, teraz zachowują się podobnie indeks MSCI rynków wschodzących (skala lewa) indeks MSCI rynków rozwiniętych (skala prawa)

18 Wykres 25: Napływ nowych środków do funduszy inwestujących na rynkach wschodzących na tle indeksu akcji skumulowany napływ nowych środków do funduszy inwestycyjnych dedykowanych na rynki wschodzące (dane EPFR, mln USD, skala lewa) indeks cen akcji na rynkach wschodzących (MSCI, w USD, skala prawa) Wykres 26: Zależność zmian cen akcji od przepływów kapitałów do funduszy inwestycyjnych dedykowanych na rynki wschodzące. 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% -20,0% -40,0% 3-miesięczna dynamika wartości indksu akcji MSCI Rynków Wschodzących (skala lewa) 3-miesięczny przepływ środków w funduszach inwestycyjnych dedykowanych do Rynków Wschodzących (EPFR, w mln USD, skala prawa) ,0% 03 mar mar mar mar mar mar mar mar mar mar mar

19 Wykres 27: Zależność dynamiki eksportu rynków wschodzących od kondycji amerykańskiej gospodarki. 50% 65 40% 60 30% 20% 55 10% 50 0% 45-10% -20% -30% -40% Eksport rynków wschodzących (dynamika roczna) Indeks PMI dla USA (skala prawa) Wykres 28: Dynamika produkcji przemysłowej i eksportu na rynkach wschodzących. 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% Eksport rynków wschodzących (dynamika roczna) Produkcja przemysłowa rynków wschodzących (dynamika roczna)

20 Wykres 29: Dynamika produkcji przemysłowej na tle zmian indeksu akcji rynków wschodzących. 0,23 0,18 0,13 60,0% 40,0% 0,08 20,0% 0,03-0,02 0,0% -0,07-0,12-0,17-0,22 Produkcja przemysłowa rynków wschodzących (dynamika roczna) MSCI Indeks rynków wschodzących (dynamika roczna- skala prawa) -20,0% -40,0% -60,0% Konkludując, ostatnie dane o wzroście PKB w USA wspierają tezę, że słaby pierwszy kwartał był jedynie splotem nieszczęśliwych okoliczności i rozpoczęcie recesji lub silnego spowolnienia w Stanom nie grozi. Tym samym ostatnie spadki nadal należy traktować jako korektę w trendzie wzrostowym, jakich mieliśmy po drodze wiele (wykres 30). W przypadku Europy, w tym Polski, ożywienie zamiera w oczekiwaniu na nowe bodźce. Można do nich zaliczyć rozpoczęcie nowego LTRO oraz ewentualny skup aktywów przez EBC, a u nas zupełnie oczywistą potrzebę obniżki stóp procentowych przez RPP oraz osłabienie złotego, którego jesteśmy świadkami.

21 cze-91 cze-92 cze-93 cze-94 cze-95 cze-96 cze-97 cze-98 cze-99 cze-00 cze-01 cze-02 cze-03 cze-04 cze-05 cze-06 cze-07 cze-08 cze-09 cze-10 cze-11 cze-12 cze-13 cze-14 Wykres 30: Dynamika produkcji przemysłowej w strefie euro i w USA. 9% 4% -1% -6% -11% -16% Produkcja przemysłowa w USA (dynamika roczna, skala prawa) Produkcja przemysłowa w strefie euro (dynamika roczna) -21% Pomimo bardzo teatralnej formy pokazania słabości na europejskich indeksach akcji, jak na razie powróciły one do punktu wyjścia, czyli do poziomów, w których pozostawały w pierwszych miesiącach roku. Patrząc z tej perspektywy można powiedzieć, że odreagowują one jedynie zupełnie niezrozumiały i bezpodstawny rajd z maja i czerwca. W obecnych warunkach dość rozchwianych nastrojów i informacyjnego chaosu głębsza korekta jest oczywiście możliwa, np. w formie krachu takiego jak w 2011 roku. Przebicie 9000 punktów przez indeks DAX będzie sygnałem, że taki scenariusz może się zrealizować. Natomiast ostatnia siła rynków wschodzących sugeruje, że byki nie zamierzają poddać się tak łatwo. W naszym kraju, pomimo tego, że polska gospodarka jako pierwsza otrzymała cios ze strony Rosji, indeks WIG zdołał jak na razie obronić poziom 50tys. punktów, który już kilkukrotnie okazywał się silnym wsparciem dla naszej giełdy. Rozstrzygnięcie kwestii OFE, w których pozostało ostatecznie więcej osób niż się obawiano na wiosnę, powinno wreszcie zakończyć ten temat i wesprzeć potencjał do odreagowania na giełdzie w czwartym kwartale. Problem w tym, że europejska gospodarka oraz indeksy akcji znalazły się w tym momencie blisko cienkiej granicy między chwilowym przystankiem a głębszym spowolnieniem oraz między trendem bocznym a krachem. W takich okolicznościach lepiej stanąć z boku i dać rynkowi czas na rozstrzygnięcie sytuacji, niż obstawić jeden scenariusz.

22 Niniejszy materiał ma wyłącznie charakter reklamowy. Opracowany został przez Investors TFI S.A. w związku z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. Materiał oraz zawarte w nim prognozy stanowią wyłącznie wyraz poglądów jego autora i oparte zostały na stanie wiedzy aktualnym na dzień jego sporządzenia. Przy sporządzeniu materiału i zawartych w nim prognoz oparto się na informacjach pozyskanych z powszechnie dostępnych i uznanych za wiarygodne źródeł, dokładając należytej staranności, aby informacje zamieszczone w niniejszym materiale były rzetelne, niemniej jednak nie można zagwarantować ich poprawności, kompletności i aktualności. Investors TFI S.A. zastrzega sobie możliwość zmiany przedstawionych opinii, w tym w przypadku zmiany sytuacji rynkowej, bez konieczności powiadamiania o niej adresatów niniejszego materiału. Investors TFI S.A. nie gwarantuje ziszczenia się scenariuszy lub prognoz zamieszczonych w niniejszymmateriale, w szczególności przedstawione informacje (historyczne i prognozowane) nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Materiał niniejszy nie stanowi oferty publicznej ani publicznego oferowania w zakresie nabycia lub sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych ani oferty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Wnioski wyciągnięte na podstawie przedstawionych komentarzy i prognoz nie powinny stanowić samodzielnej podstawy jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych. Niniejszy materiał nie zawiera pełnych informacji niezbędnych do oceny ryzyka związanego z inwestycją w papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe. Decyzje inwestycyjne, co do inwestowania w fundusze inwestycyjne powinny być podejmowane wyłącznie po zapoznaniu się z Prospektem Informacyjnym/Prospektem Emisyjnym funduszu, zawierającym szczegółowe informacje w zakresie: czynników ryzyka, zasad sprzedaży jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy, tabelę opłat manipulacyjnych oraz informacje podatkowe. W/w Prospekty Informacyjne/Prospekty Emisyjne dostępne są w punktach dystrybucji funduszy, w siedzibie Investors TFI S.A. oraz na stronie Dotychczasowe wyniki funduszy inwestycyjnych nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Investors TFI S.A. ani zarządzane przez nie fundusze nie gwarantują osiągnięcia założonych celów inwestycyjnych funduszy. Przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy pobierana jest opłata manipulacyjna na zasadach i w wysokości określonej w Prospekcie Informacyjnym/Prospekcie Emisyjnym funduszu. Prezentowane stopy zwrotu z inwestycji nie uwzględniają opłat manipulacyjnych pobieranych przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych lub konwersji jednostek uczestnictwa. Wartość certyfikatów/jednostek uczestnictwa może cechować się dużą zmiennością, w związku z czym uczestnik funduszu powinien liczyć się z możliwością utraty części wpłaconego kapitału. Zyski osiągnięte z inwestycji w jednostki uczestnictwa/certyfikaty inwestycyjne funduszy obciążone są podatkiem od dochodów kapitałowych, na podstawie Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z z późn. zm.).

23 Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Zebra Tower ul. Mokotowska Warszawa tel fax investors.pl office@investors.pl