Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych"

Transkrypt

1 Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1

2 Pozycja geograficzna szeroko geograficzna długo geograficzna zboczenie nawigacyjne a= *cos rónica szerokoci geograficznych - szeroko geograficzna Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(2) Szeroko geograficzna jest to kt rodkowy zawarty midzy płaszczyzn równika a prost łczc rodek Ziemi z punktem na którym stoi uytkownik. Szeroko północna oznaczona jest symbolem N (North) albo znakiem (+), natomiast szeroko południowa oznaczona jest symbolem S (South) albo znakiem (-). Szeroko geograficzna równika wynosi 0 stopni, a bieguna 90. Długo geograficzna jest to kt dwucienny zawarty midzy płaszczyzn południka zerowego a płaszczyzn południka, na którym znajduje si uytkownik. Długo zachodnia oznaczona jest symbolem W (West) albo znakiem (-), natomiast długo wschodnia oznaczona jest symbolem E (East) albo znakiem (+). Długo geograficzna równika wynosi 0 stopni a bieguna 90. Przez zboczenie nawigacyjne okrela si długo łuku równolenika na danej szerokoci geograficznej zawarta midzy okrelonymi dwoma punktami. Jest wyraona w milach morskich. Zboczenie nawigacyjne jest kluczowe w procesie wyliczenia długoci odcinka midzy dwoma punktami o znanych współrzdnych geograficznych, uzyskanych chociaby z odbiornika GPS. 2

3 Kierunki System pełny Kierunki kardynalne i interkardynalne System połówkowy i wiartkowy Rumby Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(3) Róa kompasowa to obraz horyzontu z podziałem na kierunki. Wyrónia si kierunki zasadnicze, zwane równie kardynalnymi. S to północ (N), południe (S), wschód (E), zachód (W). Kierunki te naniesione na koło dziel go na cztery wiartki. Dwusieczne poprowadzone ze rodka koła przez kad z wiartek wyznacz kierunki interkardynalne: NE, SE, SW, NW. Wyróniamy trzy zasadnicze rodzaje podziałów: podział pełny - horyzont podzielony jest na 360 stopni, a kierunki kardynalne oznaczone s nastpujcymi wartociami: Północ 0 Wschód - 90, Południe - 180, Zachód 270 stopni. podział połówkowy - od zera do stu osiemdziesiciu przez wschód - połówka NE - i od zera do 180 przez zachód - połówka NW. Moliwe jest równie liczenie od południa. Np. kierunek 275 stopni w systemie pełnym to w systemie połówkowym N 85 W lub S 95 W. podziałwiartkowy - od zera do 90 dla poszczególnych wiartek, liczony od północy albo od południa. Np. kierunek 100 stopni w systemie pełnym w systemie wiartkowym S 80 E. Innym podziałem jest podział rumbowy, w którym horyzont dzieli si na 32 czci. Uywany jest głównie przez marynarzy i eglarzy. 3

4 Wpływ pola magnetycznego Deklinacja magnetyczna Dodatnia Ujemna Dewiacja Przyczyny powstania Róne wartoci Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(4) Na działanie, stosowanych w systemach mobilnych, magnetycznych urzdze wskazujcych kurs duy wpływ maj zjawiska dewiacji i deklinacji magnetycznej. Mog one czasem powodowa znaczne błdy wskaza tych urzdze. Deklinacja to kt zawarty pomidzy południkiem geograficznym, a południkiem magnetycznym w okrelonym punkcie Ziemi. Deklinacja róni si wielkoci w rónych punktach Ziemi i jest zmienna w czasie, w rónych cyklach jak i losowo. Deklinacja wschodnia wystpuje wtedy, gdy ostrze igły magnetycznej, zwrócone ku północy, odchyla si od południka geograficznego w prawo, na wschód. Oznaczona jest liter (E) i znakiem (+). Deklinacja zachodnia wystpuje wtedy, gdy ostrze igły magnetycznej, zwrócone ku północy, odchyla si od południka geograficznego w lewo, na zachód. Oznaczona jest liter (W) i znakiem (-). Dewiacja jest to odchylenie igły magnetycznej od południka magnetycznego, spowodowane lokalnymi zakłóceniami (włczonym urzdzeniem, silnikiem itp.). Dla kompasu umieszczonego w pojedzie bd na jednostce pływajcej wane jest okrelenie dewiacji dla wszystkich kursów, gdy ma ona inn warto dla kadego kierunku. 4

5 Kurs a namiar Kurs Namiar Kt kursowy (stabilizacja armaty czołgu) Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(5) Kurs jest to kt zawarty midzy diametraln pojazdu (statku) a północ. W zalenoci od wybranego kierunku północnego rozróniamy: Kurs kompasowy kt pomidzy diametraln a północ kompasow (wskazywan przez kompas) Kurs magnetyczny kt pomidzy diametraln a północ magnetyczn (wskazywan przez kompas i po uwzgldnieniu dewiacji) Kurs rzeczywisty kt pomidzy diametraln a północ rzeczywist (wskazywan przez kompas i uwzgldnieniu dewiacji i deklinacji) Namiar rzeczywisty jest to kt zawarty pomidzy lini pojazd-obiekt a północ geograficzn (rzeczywist). W praktyce jednak, na urzdzenie pomiarowe (kompas) maj wpływ deklinacja i dewiacja magnetyczna, std wprowadza si pojcie namiaru kompasowego. Namiar kompasowy jest kt pomidzy lini pojazd-obiekt a północ wskazywan przez kompas Stosowanie yrokompasów, obarczonych stałym znanym błdem, wprowadza pojcie namiaru i kursu yrokompasowego, niepodatnego na wpływ deklinacji i dewiacji magnetycznych. Przez kt kursowy okrelamy kt zawarty midzy lini namiaru i kursu. 5

6 Prdko i odległo jednostki metryczne jednostki anglosaskie stopa yard mila morska (Nm) wzeł 1 wzeł = 1kn =1 mila morska/godzina Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(6) Stopa jest to miara odległoci, bdca w przyblieniu długoci stopy ludzkiej. Najczciej uywana stopa angielska (foot) to 30,479 cm. Jard składa si z trzech stóp i wynosi 0,9144 m. Jest jednostk powszechnie uywan w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Mila morska - długo łuku odpowiadajca jednej minucie ktowej koła wielkiego. Długo łuku 1 minuty ktowej jest róna w zalenoci od szerokoci geograficznej (uwzgldniamy zboczenie nawigacyjne). Przyjmujc długo równika równ w przyblieniu km i fakt, e dla kta pełnego mamy 360 stopni po 60 minut, otrzymujemy 1 Mm = km / (360 60) = 1,852 km. Wzeł jest jednostk prdkoci. Mówimy, e obiekt porusza si z prdkoci jednego wzła, jeli pokonuje jedn mil morsk na godzin. Miara ta nie jest uywana tylko na morzu, ale równie w lotnictwie. Std lecc samolotem moemy zaobserwowa na monitorach, e poruszamy si na wysokoci stóp z prdkoci 540 wzłów. Oczywicie po kilku sekundach pojawi si wartoci w jednostkach metrycznych. A jeli na wspólnych wiczeniach NATO spotka si eskadra MiG-ów (jednostki metryczne) z myliwcami F

7 Ortodroma vs. loksodroma Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(7) Loksodroma jest lini na powierzchni kuli Ziemi przecinajc wszystkie południki pod tym samym ktem. Natomiast ortodroma jest najkrótsza droga pomidzy dwoma punktami na powierzchni Ziemi Na mapie w rzucie Merkatora ortodroma jest krzyw wygit w kierunku znajdujcego si bliej bieguna ziemskiego, natomiast loksodroma jest lini prost, która przecina wszystkie południki pod tym samym ktem. Nawigacja loksodromiczna jest powszechnie stosowana na krótkich dystansach, ze wzgldu na jej prostot (wyznaczenie i utrzymanie stałego kursu). Loksodroma nie jest jednak lini najkrótsz przy dłuszych podróach, std potrzeba stosowania nawigacji ortodromicznej. Trudno polega na tym, e wyznaczenie ortodromy na mapach jest zwizane z szeregiem skomplikowanych oblicze a pilotowi samolotu lub nawigatorom na statkach przysparza obowizku okresowej korekty kursu. Std lecc z Londynu do Seattle nie polecimy na zachód, co wydawałoby si naturalne, lecz na północ nad Szkocj, Orkadami, Islandi, Drog Du sk, Zatok Hudsona i od północy dolecimy do Seattle. 7

8 Urzdzenia wyznaczajce kurs kompas yrokompas Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(8) Wród urzdze wyznaczajcych kierunek poruszania si uytkownika mobilnego podstawowym z nich jest kompas. Jest to przyrzd nawigacyjny, który, korzystajc z faktu ustawiania si magnesu wzdłu linii pola magnetycznego, wyznacza kierunek ruchu. Obecnie nie stosuje si oczywicie rcznych kompasów z igł wskazujc uytkownikowi kierunek, lecz urzdzenia elektroniczne, które kalibruje si programowo a uytkownik jest informowany o biecym kursie poprzez komunikaty pojawiajce si na wyjciu okrelonego portu komunikacyjnego. Najczciej jest to port szeregowy RS-232, a stosowanym protokołem komunikacyjnym jest NMEA-183. yrokompas wskazuje kierunek północy geograficznej, uywany jest czsto zamiast kompasu magnetycznego. Stosuje si je na pokładach statków, samolotów jak i w pociskach kierowanych. Miniaturowe yrokompasy znajduj zastosowanie w systemach nawigacji pojazdowej i do nawigacji ludzi w budynkach. W yrokompasie wykorzystano zasad stałego połoenia w przestrzeni osi obrotu bka wirujcego z du prdkoci. Jest niepodatny na wpływ pola magnetycznego, a jego stały błd jest łatwy do skorygowania. 8

9 Urzdzenia do pomiaru czasu chronometry i zegary GPS Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(9) W nawigacji uytkowników mobilnych wany zagadnieniem jest dokładny i permanentny pomiar czasu. Kluczowy jest zwłaszcza dla nawigacji zaliczeniowej oraz w astronawigacji. Pocztkowo stosowano chronometry mechaniczne, bdce urzdzeniami o skomplikowanej konstrukcji i bardzo drogimi. Póniej pojawiły si zegary elektroniczne oraz systemy korygowane drog radiow, które s dzi w powszechnym uyciu. Doskonałym ródłem sygnału czasu jest równie pokładowy odbiornik GPS. Korygowany satelitarnie zegar kwarcowy, stanowicy cz odbiornika GPS, jest stabilny i podlegajcym permanentnej aktualizacji. 9

10 Urzdzenia wyznaczajce prdko i przebyt drog log cinieniowy mechaniczny dopplerowski magnetyczny odometr Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(10) Log jest to przyrzd okrelajcy prdko pojazdu lub statku wzgldem otoczenia. Stosowane s midzy innymi nastpujce rodzaje logów: cinieniowy - działa w oparciu o rónic cinienia dynamicznego w skierowanej równolegle do ruchu rurce i drugiej, umieszczonej prostopadle do kierunku ruchu. Wielko wygicia przepony przez rónic cinie słuy do wyznaczenia prdkoci ruchu. mechaniczny mały wiatraczek lub ruba (w wodzie) obracajca si z prdkoci proporcjonaln do prdkoci otaczajcego czujnik orodka. dopplerowski mierzy prdko obiektu na podstawie pomiaru zmiany czstotliwoci emitowanej fali ultradwikowej po odbiciu jej od dna bd nawierzchni jezdni. magnetyczny mierzcy prdko i przebyt drog na podstawie liczby wzbudze czujnika kontraktonowego przez wirujcy na kole magnes Odometr zlicza przebyt drog, nie pozwala zwykle jednak na głbsze analizy dotyczce np. prdkoci na poszczególnych odcinkach, lecz na pomiar i globalny odczyt pokonanej trasy. 10

11 Nawigacja inercyjna Zasada pozycjonowania bezwładnociowego Stosowane urzdzenia Ograniczenia i błdy Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(11) Nawigacja bezwładnociowa opiera si na pomiarze przyspiesze w dwóch lub trzech kierunkach (w zalenoci od potrzeb) a nastpnie na wyznaczeniu przemieszcze w tych kierunkach wzgldem punktu pocztkowego. Przemieszczenie obliczane jest w nastpujcy sposób: -poprzez całkowanie przyspiesze wyznaczane s prdkoci w poszczególnych kierunkach -poprzez całkowanie prdkoci wyznaczane s przemieszczenia w poszczególnych kierunkach Znajc te przemieszczenia, oraz punkt startowy, wyznacza si biec lokalizacj. Kiedy układ współrzdnych zwizany jest z Ziemi, układ przyspieszeniomierzy jest stabilizowany przez układ yroskopów w liczbie zalenej od liczby osi, w której dokonuje si pomiar. System nawigacji bezwładnociowej wymaga wprowadzenia wartoci pocztkowych: -połoenie pocztkowego -któw poziomych i elewacji -prdkoci pocztkowej (jeli jest róna od 0) 11

12 Pozycjonowanie w sieciach GSM Identyfikator komórki Sektor komórki Sektor i czas Uzgldnienie mapy Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(12) Czsto stosowanym sposobem pozycjonowania uytkowników mobilnych jest wykorzystanie do tego infrastruktury sieci GSM oraz faktu posiadania przez uytkownika telefonu komórkowego. Istnieje cała rodzina metod, charakteryzujcych si innymi dokładnociami pomiaru pozycji. z dokładnoci do komórki (CELL ID). Ze wzgldu na zrónicowane rozmiary komórek jej dokładno waha si od kilkudziesiciu metrów do kilkudziesiciu kilometrów, z dokładnoci do sektora komórki - bardziej precyzyjne okrelenie pozycji, pozwalajce na jej przyblienie do sektora (kt rozwarty najczciej 135 stopni), z dokładnoci do sektora komórki z dodatkow informacj o czasie, z dokładnoci do sektora komórki z dodatkow informacj o czasie i powizaniu z map 12

13 Pozycjonowanie w sieciach GSM Metoda pseudodległoiowa w oparciu o infrastruktur w oparciu o aplikacj w telefonie Połczenie telefonu z GPS Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(13) Inn znan metod, działajc w oparciu o infrastruktur sieci komórkowej, jest okrelanie pozycji terminala na podstawie trzech lub wicej pseudodległósci od stacji bazowych. Usługi lokalizacyjne wiadczone s komercyjnie i oferowane zwykłym klientom sieci GSM. Mog by równie oferowane firmom, chccym ledzi wybran grup terminali. Wszyscy operatorzy s równie ustawowo zobowizani do przekazywania danych o lokalizacji terminala Policji i innym słubom. 13

14 Pozycja zliczona Zasada wyznaczania pozycji zliczonej Błdy pomiaru Błd okrelania pozycji Potrzeba wyznaczenia pozycji obserwowanej Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(14) Pozycja zliczona - now pozycj okrelamy w oparciu o przesunicie w stosunku do poprzedniej pozycji uwzgldniajc kurs, prdko, czas. Do wyznaczenia podstawowych parametrów ruchu uywane s urzdzenia wskazujce kurs (kompas), prdko (log) i czas (zegar). Błdy pomiaru kursu, prdkoci, czasu powoduj du niedokładno obliczonej pozycji. Błd ten ronie z czasem, niezalenie od tego czy nastpuj zmiany kursu czy te jest on stały. Dobrym przykładem na nawigacj zliczeniow jest scena z filmu Polowanie na Czerwony Padziernik, kiedy okrt przechodził przez Czerwony korytarz numer 1, prowadzony w oparciu o dane o prdkoci, kursie i czasie wprawn rk nawigatora Kamarowa. Wskutek rosncych z czasem błdów w wyznaczeniu pozycji pojawia si potrzeba wyznaczenia pozycji obserwowanej. 14

15 Pozycja obserwowana Dwa namiary: na obiekty brzegowe i pływajce stacje nadawcze systemów radionawigacyjnych (radionamiernik) Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(15) Pozycj obserwowan uzyskuje si najczciej w oparciu o dwie linie namiarowe. Poniewa nie polega ona na obarczonych błdami obliczeniach, lecz na pomiarze w odniesieniu do obiektów, których połoenie jest doskonale znane jest to najdokładniejsza moliwa do wyznaczenia pozycja. Wykorzystuje si j w nawigacji: terestrycznej - wyznaczenie pozycji w oparciu o obiekty brzegowe, astronawigacji - wyznaczenie pozycji w oparciu o połoenie wzgldem ciał astralnych, elektronicznej - wyznaczenie pozycji w oparciu o połoenie wzgldem radiolatarni lub innych radiowych systemów nawigacyjnych, satelitarnej - wyznaczenie pozycji w oparciu o połoenie wzgldem satelitów nawigacyjnych. 15

16 Pozycja obserwowana Namiar i odległo Obiekty brzegowe Pływajce wzrok, radar) Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(16) Poza dwoma (lub trzema namiarami) moliwe jest wyznaczenie pozycji w oparciu o namiar na znany obiekt i zmierzon do niego odległo. Moe by on wykonany na obiekt brzegowy jak i na jednostk pływajc. Do wyznaczenia namiaru uywa si radaru bd namiernika burtowego, do wyznaczenia odległoci lornetki, stadimetru bd radaru. 16

17 Pozycja obserwowana Kilka odległoci: systemy hiperboliczne (Loran C, Decca) system GSM (komórka lub dokładniej) systemy satelitarne (GPS, GLONASS) Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(17) Systemy hiperboliczne oparte s o izochrony, czyli linie bdce zbiorami punktów o stałej rónicy odległoci od dwóch radiolatarni, tworzcych hiperbole. Do prowadzenia nawigacji słu specjalne mapy z zaznaczonymi rodzinami hiperbol dla kadej pary radiolatarni. Obiekt ruchomy okrela swoj pozycj na przeciciu dwóch hiperbol pozycyjnych, wyznaczonych w oparciu o sygnały z dwóch par radiolatarni. Systemy hiperboliczne były przez długie lata w powszechnym uyciu. Przykładami s Loran i Decca. Odbiorniki systemu Decca (fazometry) typu PIRS 1 i PIRS 2 były jeszcze kilka lat temu stosowane na polskich okrtach wojennych. Ich dokładno wynosiła około 200 m. Obecnie systemy hiperboliczne s wypierane przez systemy inercyjne i satelitarne. 17

18 Systemy zintegrowane połczenie kilku kanałów informacji o pozycji zwikszenie dokładnoci pozycjonowania Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(18) Zintegrowany system nawigacyjny stanowi połczenie kilku urzdze pozycjonujcych, pracujcych wspólnie nad wyznaczeniem dokładnej lokalizacji uytkownika. Poza odbiornikiem GPS stosuje si w nich kompasy elektroniczne, urzdzenia odometryczne, prdkociomierze i układy inercyjne. Korzyci jest zwikszenie dokładnoci pozycji poprzez pomiary z kilku ródeł i obróbk cyfrow tych danych. Pozycja uzyskana w ten sposób jest znacznie bardziej dokładna. 18

19 Systemy zintegrowane usunicie niecigłoci pozycji z systemów pozycji obserwowanej wiksza niezawodno systemu Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(19) Dane z tych urzdze s najczciej przetwarzane przez złoone algorytmy, w tym sieci neuronowe. Stosowanie systemów zintegrowanych niesie ze sob wymierne korzyci. Pierwsz z nich jest usunicie niecigłoci pozycji z systemów pozycji obserwowanej. Zwizane jest to z brakiem pokrycia sygnałem GPS pomidzy wysokimi budynkami, w tunelach i parkingach podziemnych. Układy zliczeniowe pozycjonuj pojazd a do momentu ponownego uzyskania sygnału z minimalnej, wymaganej liczby satelitów Navstar. Wany jest równie aspekt niezawodnoci, kiedy jedne komponenty systemu w razie awarii innych przejmuj wyznaczanie pozycji. 19

20 Nawigacja w budynkach nie GPS! (tylko pseudolity) Wi-Fi /BT RF/ultradwikowe Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(20) GPS nie jest systemem, któr stosuje si wewntrz budynków z powodu braku dostpu do sygnału z satelitów Navstar. Mona jednak stosowa technik GPS wykorzystujc sztuczne satelity, czyli pseudolity. Wi-Fi/BT pozycja uytkownika (CELL ID) jest wyznaczana na podstawie identyfikatora sieci pracujcej w danym pomieszczeniu (np. SSID sieci Wi-fi) RF/ Ultradwikowe stacja bazowa wysyła jednoczenie sygnał radiowy i ultradwikowy. Mobilne urzdzenie uytkownika po odbieraniu sygnału RF zaczyna odlicza czas do nadejcia impulsu ultradwikowego. Na podstawie tego czasu i prdkoci dwiku w powietrzu wyliczana jest odległo do stacji bazowej. Na podstawie kilku odległoci do rónych stacji wyznaczana jest pozycja uytkownika. 20

21 Nawigacja w budynkach maty naciskowe, bariery, czujki ruchu landmark navigation Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(21) Maty naciskowe, bariery, czujki ruchu wykrywaj obecno uytkownika po jego najciu na mat naciskow, przekroczeniu bariery podczerwonej lub wykryciu przez czujk ruchu. Landmark navigation uytkownik bd robot wyposaony jest w kamer i w znanych lokalizacjach poszukuje okrelonych znaków. Po jego znalezieniu i identyfikacji wyznaczany jest namiar na znak i na jego podstawie pozycja. Umoliwia to ewentualn korekcjcieki ruchu uytkownika bd robota. 21

22 Uaktualnianie informacji pozycyjnej Lokalna wiedza na temat pozycji Sposób i czstotliwo odwieania informacji Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(22) Wiedza o własnym połoeniu ma bardzo czsto charakter lokalny i uytkownik musi poinformowa system lub innych uytkowników o swojej pozycji. Robi to w sposób okresowy, uywajc łczy bezprzewodowych. Wiedza pozycyjna jest zatem wysyłana periodycznie, co powoduje rozmycie pozycji w czasie pomidzy kolejnymi komunikatami pozycyjnymi. Rodzi si pytanie, jak czsto powinien on wysyła komunikaty pozycyjne i jak okreli niepewn pozycj uytkownika pomidzy kolejnymi komunikatami. Pozycj, która zawsze ronie z czasem i zmienia sw geometri. 22

23 Uaktualnianie informacji pozycyjnej Strategie uaktualniania informacji pozycyjnej search inform mieszane Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(23) Wyrónia si nastpujce strategie uaktualniania informacji pozycyjnej w systemach mobilnych: Inform uytkownik okresowo raportuje swoje połoenie (co okrelony czas, przebyt drog, przy zmianie strefy, bd komórki), Search uytkownik nie zgłasza swojego połoenia i jest poszukiwany dopiero przed wysłaniem komunikatu, Mieszane powizanie powyszych strategii, stosowane choby w systemie GSM. 23

24 Pozycje niepewne na morzu Metoda okrgu Wycinanie wieloktów Metoda własna Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(24) Na morzu zwykle estymuje si pozycj uytkownika za pomoc okrgu o zadanym promieniu, zalenym od czasu i prdkoci. Taki sposób stwarza jednak problemy w cieninach i rejonach przybrzenych, powodujc bardzo due błdy w sensie jakociowym i ilociowym. Spotykana jest równie czasem metoda, polegajca na wycinaniu wieloktów obrazujcych ldy, co powoduje mniejsze błdy ilociowe i jakociowe, ale dalej jest niedokładne, zwłaszcza na wodach przybrzenych, przy duej obecnoci cienin, zatok i wysp. 24

25 Pozycje niepewne na morzu Własne rozwizanie problemu Wprowadzanie danych wejciowych Prawdowpodobne kursy i prdkoci Wizualizacja wyników Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(25) Opracowano własn metod, pozwala na dokładne wyznaczenie pozycji niepewnej na morzu, przy uwzgldnieniu układu linii brzegowej oraz obecnoci cienin. Zbiór moliwych lokalizacji uytkownika po czasie t od ostatniego komunikatu pozycyjnego jest wynikiem działania opracowanych algorytmów. Wynikowe struktury przestrzenne s zapisywane w bazie danych, a ich konstrukcja pozwala na ewentualne dalsze przetwarzanie jak i nieskomplikowan wizualizacj wyników. 25

26 Pozycje niepewne w sieci miejskiej Własne rozwizanie problemu Dane wejciowe Własne algorytmy Zapis danych i wizualizacja wyników Lista wynikowa (L1)... Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(26) Metoda okrgu zupełnie nie zdaje egzaminu w sieciach miejskich, gdzie uytkownicy korzystaj jedynie z dróg, cho i tu jest ona uywana. Opracowano metod, która uywajc danych przestrzennych zapisanych w bazie danych i kilku parametrów wejciowych pozwala na wyznaczenie zbioru moliwych lokalizacji uytkownika w sieci ulic. Proponowana metoda ma wiele zastosowa praktycznych, którymi s na przykład: automatyczne wyznaczanie pozycji blokad w przypadku pocigu w miejskiej sieci dróg, automatyczne przyporzdkowanie pojazdów do zada oraz działania ratownicze. 26

27 Dzikuj za uwag Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych(27) 27

Podstawy Nawigacji. Kierunki. Jednostki

Podstawy Nawigacji. Kierunki. Jednostki Podstawy Nawigacji Kierunki Jednostki Program wykładów: Istota, cele, zadania i rodzaje nawigacji. Podstawowe pojęcia i definicje z zakresu nawigacji. Morskie jednostki miar. Kierunki na morzu, rodzaje,

Bardziej szczegółowo

nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku.

nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku. 14 Nawigacja dla żeglarzy nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku. Rozwiązania drugiego problemu nawigacji, tj. wyznaczenia bezpiecznej

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU.

ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU. SPIS TREŚCI Przedmowa ROZDZIAŁ 1. NAWIGACJA MORSKA, WSPÓŁRZĘDNE GEOGRAFICZNE, ZBOCZENIE NAWIGACYJNE. KIERUNEK NA MORZU. 1.1. Szerokość i długość geograficzna. Różnica długości. Różnica szerokości. 1.1.1.

Bardziej szczegółowo

Podstawowe obiekty AutoCAD-a

Podstawowe obiekty AutoCAD-a LINIA Podstawowe obiekty AutoCAD-a Zad1: Narysowa lini o pocztku w punkcie o współrzdnych (100, 50) i kocu w punkcie (200, 150) 1. Wybierz polecenie rysowania linii, np. poprzez kilknicie ikony. W wierszu

Bardziej szczegółowo

Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy.

Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy. Współrzędne geograficzne Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy. Najbardziej wiernym modelem Ziemi ukazującym ją w bardzo dużym

Bardziej szczegółowo

Pomiar i nastawianie luzu w osiach posuwowych obrotowych

Pomiar i nastawianie luzu w osiach posuwowych obrotowych Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Instytut Technologii Mechanicznej Maszyny i urządzenia technologiczne laboratorium Pomiar i nastawianie luzu w osiach posuwowych obrotowych Cykl II Ćwiczenie 1 1. CEL

Bardziej szczegółowo

RADIONAMIARY. zasady, sposoby, kalibracja, błędy i ograniczenia

RADIONAMIARY. zasady, sposoby, kalibracja, błędy i ograniczenia RADIONAMIARY zasady, sposoby, kalibracja, błędy i ograniczenia 1 Radionamierzanie jest to: Określenie kąta, zawartego między północną częścią lokalnego południka geograficznego a kierunkiem na dany obiekt,

Bardziej szczegółowo

geometry a w przypadku istnienia notki na marginesie: 1 z 5

geometry a w przypadku istnienia notki na marginesie: 1 z 5 1 z 5 geometry Pakiet słuy do okrelenia parametrów strony, podobnie jak vmargin.sty, ale w sposób bardziej intuicyjny. Parametry moemy okrela na dwa sposoby: okrelc je w polu opcji przy wywołaniu pakiety:

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY NAWIGACJI Pozycja statku i jej rodzaje.

PODSTAWY NAWIGACJI Pozycja statku i jej rodzaje. PODSTWY NWIGCJI Program wykładów: Istota, cele, zadania i rodzaje nawigacji. Podstawowe pojęcia i definicje z zakresu nawigacji. Morskie jednostki miar. Kierunki na morzu, rodzaje, zamiana kierunków. Systemy

Bardziej szczegółowo

Elementy pneumatyczne

Elementy pneumatyczne POLITECHNIKA LSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZDZE ENERGETYCZNYCH Elementy pneumatyczne Laboratorium automatyki (A 3) Opracował: dr in. Jacek Łyczko Sprawdził:

Bardziej szczegółowo

Komputerowa Ksiga Podatkowa Wersja 11.4 ZAKOCZENIE ROKU

Komputerowa Ksiga Podatkowa Wersja 11.4 ZAKOCZENIE ROKU Komputerowa Ksiga Podatkowa Wersja 11.4 ZAKOCZENIE ROKU Przed przystpieniem do liczenia deklaracji PIT-36, PIT-37, PIT-O i zestawienia PIT-D naley zapozna si z objanieniami do powyszych deklaracji. Uwaga:

Bardziej szczegółowo

Podręcznik Żeglarstwa. Szkoła Żeglarstwa SZEKLA

Podręcznik Żeglarstwa. Szkoła Żeglarstwa SZEKLA Podręcznik Żeglarstwa Szkoła Żeglarstwa SZEKLA Autor rozdziału: Wojciech Damsz Podstawy nawigacji dla Żeglarzy Jachtowych Nawigacja morska jest dziedziną wiedzy żeglarskiej, która umożliwia bezpieczne

Bardziej szczegółowo

stopie szaro ci piksela ( x, y)

stopie szaro ci piksela ( x, y) I. Wstp. Jednym z podstawowych zada analizy obrazu jest segmentacja. Jest to podział obrazu na obszary spełniajce pewne kryterium jednorodnoci. Jedn z najprostszych metod segmentacji obrazu jest progowanie.

Bardziej szczegółowo

Znaki Zakazu. Zakaz wjazdu motocykli Oznacza zakaz wjazdu na drog wszelkich motocykli (nawet tych z bocznym wózkiem).

Znaki Zakazu. Zakaz wjazdu motocykli Oznacza zakaz wjazdu na drog wszelkich motocykli (nawet tych z bocznym wózkiem). Znaki Zakazu Zakaz ruchu w obu kierunkach Znak ten oznacza, e droga, na której jest on ustawiony jest zamknita dla ruchu drogowego w obu kierunkach. W przypadku, gdy znak ten obowizuje tylko w okrelonych

Bardziej szczegółowo

Systemy mobilne wykład 5. Systemy komórkowe. Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak

Systemy mobilne wykład 5. Systemy komórkowe. Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak Systemy komórkowe Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1 Rozwizanie klasyczne Rozwizanie klasyczne - nadajnik o duej mocy pokrywajcy swym zasigiem znaczny obszar Dua emitowana moc Due terminale kocowe Powane

Bardziej szczegółowo

Podstawy geodezji. dr inż. Stefan Jankowski

Podstawy geodezji. dr inż. Stefan Jankowski Podstawy geodezji dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Systemy i układy odniesienia System odniesienia (reference system) to zbiór zaleceń, ustaleń, stałych i modeli niezbędnych do określenia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA Jachtowy sternik morski teoria e-learning stan na dzień:

PROGRAM SZKOLENIA Jachtowy sternik morski teoria e-learning stan na dzień: PROGRAM SZKOLENIA Jachtowy sternik morski 1. Wiedza teoretyczna: 1) jachty żaglowe morskie, w tym: a) eksploatacja i budowa instalacji i urządzeń jachtu oraz ocena ich stanu technicznego b) obsługa przyczepnych

Bardziej szczegółowo

Naziemne systemy nawigacyjne. Wykorzystywane w nawigacji

Naziemne systemy nawigacyjne. Wykorzystywane w nawigacji Naziemne systemy nawigacyjne Wykorzystywane w nawigacji Systemy wykorzystujące radionamiary (CONSOL) Stacja systemu Consol składała się z trzech masztów antenowych umieszczonych w jednej linii w odległości

Bardziej szczegółowo

Interfejsy transmisji szeregowej: RS-232, RS-485, I2C, SPI, CAN

Interfejsy transmisji szeregowej: RS-232, RS-485, I2C, SPI, CAN Interfejsy transmisji szeregowej: RS-232, RS-485, I2C, SPI, CAN Wyrónia si dwa podstawowe rodzaje transmisji szeregowej: asynchroniczna i synchroniczna. Dane przesyłane asynchronicznie nie s zwizane z

Bardziej szczegółowo

Klonowanie MAC adresu oraz TTL

Klonowanie MAC adresu oraz TTL 1. Co to jest MAC adres? Klonowanie MAC adresu oraz TTL Adres MAC (Media Access Control) to unikalny adres (numer seryjny) kadego urzdzenia sieciowego (jak np. karta sieciowa). Kady MAC adres ma długo

Bardziej szczegółowo

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.

Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli

Bardziej szczegółowo

Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ

Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Wojciech Drzewiecki SYSTEMY INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Systemem Informacji Geograficznej (Systemem Informacji Przestrzennej, GIS, SIP) nazywamy skomputeryzowany system pozyskiwania, przechowywania, przetwarzania,

Bardziej szczegółowo

Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków.

Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków. Temat: Geometria obliczeniowa cz II. Para najmniej odległych punktów. Sprawdzenie, czy istnieje para przecinajcych si odcinków. 1. Para najmniej odległych punktów WP: Dany jest n - elementowy zbiór punktów

Bardziej szczegółowo

Komentarz technik nawigator morski 314[01]-01 Czerwiec 2009

Komentarz technik nawigator morski 314[01]-01 Czerwiec 2009 Strona 1 z 13 Strona 2 z 13 Strona 3 z 13 Strona 4 z 13 Strona 5 z 13 Strona 6 z 13 Zdający egzamin w zawodzie technik nawigator morski wykonywali zadanie praktyczne wynikające ze standardu wymagań o treści

Bardziej szczegółowo

Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B

Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B Wzorcowy załcznik techniczny, do umowy w sprawie przesyłania faktur elektronicznych pomidzy Firm A oraz Firm B Wersja draft 2.1 Na podstawie: Europejskiej Modelowej Umowy o EDI (w skrócie: EMUoE). 1. Standardy

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010 Zawód: technik nawigator morski Symbol cyfrowy zawodu: 314[01] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 314[01]-01-102 Czas trwania egzaminu: 240 minut

Bardziej szczegółowo

Przegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora.

Przegldanie stron wymaga odpowiedniej mikroprzegldarki w urzdzeniu mobilnym lub stosownego emulatora. I. Temat wiczenia Podstawy tworzenia stron WAP II. Wymagania Podstawowe wiadomoci z technologii Internetowych. III. wiczenie 1. Wprowadzenie WAP (ang. Wireless Application Protocol) - to protokół umoliwiajcy

Bardziej szczegółowo

VPN Virtual Private Network. Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN. wersja 1.1 UNIZETO TECHNOLOGIES SA

VPN Virtual Private Network. Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN. wersja 1.1 UNIZETO TECHNOLOGIES SA VPN Virtual Private Network Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN wersja 1.1 Spis treci 1. CO TO JEST VPN I DO CZEGO SŁUY... 3 2. RODZAJE SIECI VPN... 3 3. ZALETY STOSOWANIA SIECI IPSEC

Bardziej szczegółowo

Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków

Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków 1. Wprowadzenie. Szczegółowa analiza poboru mocy przez badan maszyn czy urzdzenie odlewnicze, zarówno w aspekcie technologicznym jak i ekonomicznym,

Bardziej szczegółowo

Multipro GbE. Testy RFC2544. Wszystko na jednej platformie

Multipro GbE. Testy RFC2544. Wszystko na jednej platformie Multipro GbE Testy RFC2544 Wszystko na jednej platformie Interlab Sp z o.o, ul.kosiarzy 37 paw.20, 02-953 Warszawa tel: (022) 840-81-70; fax: 022 651 83 71; mail: interlab@interlab.pl www.interlab.pl Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

O EGZAMINACH NA PRAWO JAZDY

O EGZAMINACH NA PRAWO JAZDY INFORMACJE O EGZAMINACH NA PRAWO JAZDY podstawa prawna: rozporzdzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnie przez kierujcych pojazdami, instruktorów i egzaminatorów

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY

AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY AUTOMATECH AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY W roku 2006 Gmina Kampinos dokonała modernizacji swojej stacji uzdatniania wody (SUW). Obok zmian typu budowlanego (nowe zbiorniki wody,

Bardziej szczegółowo

(z wyjtkiem hałasu impulsowego) w rodowisku, pochodzcego od instalacji lub urzdze

(z wyjtkiem hałasu impulsowego) w rodowisku, pochodzcego od instalacji lub urzdze Metodyka referencyjna oraz czstotliwo prowadzenia okresowych pomiarów hałasu (z wyjtkiem hałasu impulsowego) w rodowisku, pochodzcego od instalacji lub urzdze - załcznik nr 8 do rozporzdzenia Ministra

Bardziej szczegółowo

Ustalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego

Ustalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego 10.02.2005 r. Optymalizacja lokalizacji i rejonizacji w sieciach dystrybucji. cz. 2. Ustalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego dla wielu uczestników Przyczyn rozwizywania problemu wielu

Bardziej szczegółowo

Sterowanie prac plotera w układach logiki programowalnej

Sterowanie prac plotera w układach logiki programowalnej LABORATORIUM TECHNIKI CYFROWEJ Sterowanie prac plotera w układach logiki programowalnej Opracowali: mgr in. Rafał Sokół dr in. Krystyna Maria Noga Akademia Morska Wydział Elektryczny Katedra Automatyki

Bardziej szczegółowo

Znaki informacyjne. Droga bez przejazdu Informuje o wjedzie na drog, której koniec nie ma połczenia z inn drog.

Znaki informacyjne. Droga bez przejazdu Informuje o wjedzie na drog, której koniec nie ma połczenia z inn drog. Znaki informacyjne Droga z pierwszestwem Znak ten informuje o wjedzie na drog z pierwszestwem przejazdu. Oznacza to, e kierujcy ma pierwszestwo przejazdu na skrzyowaniach z innymi drogami. Koniec drogi

Bardziej szczegółowo

Metodologia porównywania taryf telekomunikacyjnych. Koszyki PSTN (2010) Koszyki PSTN (2010) Koszyki PSTN przed Koszyki OECD

Metodologia porównywania taryf telekomunikacyjnych. Koszyki PSTN (2010) Koszyki PSTN (2010) Koszyki PSTN przed Koszyki OECD i PSTN przed 2010 Mieszkaniowy niski Residential Low Mieszkaniowy redni Residential Medium Mieszkaniowy wysoki Residential High Biznesowy mały Business Small Biznesowy dla małych i rednich przedsibiorstw

Bardziej szczegółowo

Linia pozycyjna. dr inż. Paweł Zalewski. w radionawigacji

Linia pozycyjna. dr inż. Paweł Zalewski. w radionawigacji Linia pozycyjna dr inż. Paweł Zalewski w radionawigacji Wprowadzenie Jednym z zadań nawigacji jest określenie pozycji jednostki ruchomej - człowieka, pojazdu, statku czy samolotu. Pozycję ustala się przez

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0

Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Katarzyna Jach Marcin Kuliski Politechnika Wrocławska Program CalcuLuX jest narzdziem wspomagajcym proces projektowania owietlenia, opracowanym przez Philips Lighting.

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI Wpisuje zdajcy przed rozpoczciem pracy PESEL ZDAJCEGO Miejsce na nalepk z kodem szkoły PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI Arkusz II Instrukcja dla zdajcego Czas pracy 150 minut 1. Prosz sprawdzi, czy

Bardziej szczegółowo

Dyskretyzacja sygnałów cigłych.

Dyskretyzacja sygnałów cigłych. POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM METROLOGII Dyskretyzacja sygnałów cigłych. (M 15) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował:

Bardziej szczegółowo

Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych

Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych wiczenie laboratoryjne z wytrzymałoci materiałów Temat wiczenia: Wyznaczanie

Bardziej szczegółowo

MOBILNY SYSTEM ODCZYTU SIECI RADIOMODEMÓW 433MHz OPIS TECHNICZNY

MOBILNY SYSTEM ODCZYTU SIECI RADIOMODEMÓW 433MHz OPIS TECHNICZNY RADIOMODEMÓW 433MHz Opracowanie: ELBIT Firma Innowacyjno-Wdro eniowa 33-100 Tarnów ul. Krzyska 15 www.elbit.resnet.pl System zbudowano z wykorzystaniem radiomodemów MO1 firmy Elbit. Ka dy z nich zainstalowany

Bardziej szczegółowo

Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne.

Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne. Temat: Problem minimalnego drzewa Steinera. Definicja problemu. Zastosowania. Algorytm dokładny Hakimi. Algorytmy aproksymacyjne. 1. Definicja problemu Wejcie: Graf spójny niezorientowany G =

Bardziej szczegółowo

Prdnica prdu zmiennego.

Prdnica prdu zmiennego. POLITECHNIK LSK YDZIŁ INYNIERII RODOISK I ENERGETYKI INSTYTT MSZYN I RZDZE ENERGETYCZNYCH LBORTORIM ELEKTRYCZNE Prdnica prdu zmiennego. (E 16) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował: Dr in. łodzimierz

Bardziej szczegółowo

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.

Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania

Bardziej szczegółowo

Współrzędne geograficzne

Współrzędne geograficzne Współrzędne geograficzne Siatka kartograficzna jest to układ południków i równoleżników wykreślony na płaszczyźnie (mapie); jest to odwzorowanie siatki geograficznej na płaszczyźnie. Siatka geograficzna

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 10. Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy

WYKŁAD 10. Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy WYKŁAD 10 Wzorce projektowe czynnociowe Command Strategy Behavioral Design Pattern: Command [obj] Kapsułkuje dania w postaci obiektu, co umoliwia parametryzowanie klientów rónymi daniami, kolejkowanie

Bardziej szczegółowo

Cash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym w przypadku sezonowych zwyek

Cash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym w przypadku sezonowych zwyek Optymalizacja zaangaowania kapitałowego 4.01.2005 r. w decyzjach typu make or buy. Magazyn czy obcy cz. 2. Cash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym

Bardziej szczegółowo

Zasady przeprowadzania egzaminu praktycznego na prawo jazdy

Zasady przeprowadzania egzaminu praktycznego na prawo jazdy Zasady przeprowadzania egzaminu praktycznego na prawo jazdy 1. Egzamin praktyczny polega na wykonaniu na placu manewrowym zada okrelonych w tabeli 2 poz. 1 i 2 jako obowizkowych oraz dwóch zada wybranych

Bardziej szczegółowo

Ateus - Helios. System domofonowy

Ateus - Helios. System domofonowy Ateus - Helios System domofonowy Klawiatura telefoniczna: Uywajc klawiatury mona wybra dowolny numer abonenta. Helios moe pracowa z wybieraniem DTMF lub impulsowym. Ograniczenia na dostp do sieci publicznej

Bardziej szczegółowo

Rys1 Rys 2 1. metoda analityczna. Rys 3 Oznaczamy prdy i spadki napi jak na powyszym rysunku. Moemy zapisa: (dla wzłów A i B)

Rys1 Rys 2 1. metoda analityczna. Rys 3 Oznaczamy prdy i spadki napi jak na powyszym rysunku. Moemy zapisa: (dla wzłów A i B) Zadanie Obliczy warto prdu I oraz napicie U na rezystancji nieliniowej R(I), której charakterystyka napiciowo-prdowa jest wyraona wzorem a) U=0.5I. Dane: E=0V R =Ω R =Ω Rys Rys. metoda analityczna Rys

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wyznaczenie pozycji przy pomocy jednego obserwowanego obiektu... 47

Spis treści Wyznaczenie pozycji przy pomocy jednego obserwowanego obiektu... 47 Spis treści Podstawowe oznaczenia...5 1.Tabela dewiacji.....7 2. Pozycja zliczona.......8 2.1. Pozycja zliczona bez uwzględnienia działania wiatru i prądu...8 2.2. Pozycja zliczona przy uwzględnieniu działania

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJE TECHNICZNE ST TYCZENIE TRASY I ODTWORZENIE PUNKTÓW WYSOKOCIOWYCH

SPECYFIKACJE TECHNICZNE ST TYCZENIE TRASY I ODTWORZENIE PUNKTÓW WYSOKOCIOWYCH SPECYFIKACJE TECHNICZNE ST-01.01.01 TYCZENIE TRASY I ODTWORZENIE PUNKTÓW WYSOKOCIOWYCH Kraków, listopad 2008 r. Strona 1 Orodek Usług Inynierskich STAAND sp. z o.o. SPIS TRECI ST-01.01.01 TYCZENIE TRASY

Bardziej szczegółowo

obsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego,

obsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego, Wstp GeForms to program przeznaczony na telefony komórkowe (tzw. midlet) z obsług Javy (J2ME) umoliwiajcy wprowadzanie danych według rónorodnych wzorców. Wzory formularzy s pobierane z serwera centralnego

Bardziej szczegółowo

Raport. Wykonał: mgr Mikołaj Kirpluk. Warszawa, czerwiec Uwaga: niniejszy raport moe by kopiowany jedynie w całoci!

Raport. Wykonał: mgr Mikołaj Kirpluk. Warszawa, czerwiec Uwaga: niniejszy raport moe by kopiowany jedynie w całoci! Raport NTL-2007-15 Pomiary poziomu hałasu w rezerwacie Las Bielaski podczas Juwenalii na terenie Uniwersytetu im.kardynała Stefana Wyszyskiego przy w dniu 25.05.2007 r. Wykonał: mgr Mikołaj Kirpluk Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016 Aplikacje Systemów Wbudowanych Nawigacja inercyjna Gdańsk, 2016 Klasyfikacja systemów inercyjnych 2 Nawigacja inercyjna Podstawowymi blokami, wchodzącymi w skład systemów nawigacji inercyjnej (INS ang.

Bardziej szczegółowo

Program SMS4 Monitor

Program SMS4 Monitor Program SMS4 Monitor INSTRUKCJA OBSŁUGI Wersja 1.0 Spis treci 1. Opis ogólny... 2 2. Instalacja i wymagania programu... 2 3. Ustawienia programu... 2 4. Opis wskaników w oknie aplikacji... 3 5. Opcje uruchomienia

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN rozlicze kosztów centralnego ogrzewania i podgrzania wody w lokalach Patronackiej Spółdzielni Mieszkaniowej

REGULAMIN rozlicze kosztów centralnego ogrzewania i podgrzania wody w lokalach Patronackiej Spółdzielni Mieszkaniowej I. Postanowienia ogólne. REGULAMIN rozlicze kosztów centralnego ogrzewania i podgrzania wody w lokalach Patronackiej Spółdzielni Mieszkaniowej 1. Regulamin okrela zasady ewidencji kosztów dostawy ciepła

Bardziej szczegółowo

Historia edukacji morskiej w Polsce. Pierwsza szkoła morska w Tczewie

Historia edukacji morskiej w Polsce. Pierwsza szkoła morska w Tczewie PODSTAWY NAWIGACJI Program wykładów: Istota, cele, zadania i rodzaje nawigacji. Podstawowe pojęcia i definicje z zakresu nawigacji. Morskie jednostki miar. Kierunki na morzu, rodzaje, zamiana kierunków.

Bardziej szczegółowo

Zasady doboru zaworów regulacyjnych przelotowych - powtórka

Zasady doboru zaworów regulacyjnych przelotowych - powtórka Trójdrogowe zawory regulacyjne Wykład 5 Zasady doboru zaworów regulacyjnych przelotowych - powtórka Podstaw do doboru rednicy nominalnej zaworu regulacyjnego jest obliczenie współczynnika przepływu Kvs

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY REGULACYJNE STEROWNIKÓW PROGRAMOWALNYCH (PLC)

PROCEDURY REGULACYJNE STEROWNIKÓW PROGRAMOWALNYCH (PLC) PROCEDURY REGULACYJNE STEROWNIKÓW PROGRAMOWALNYCH (PLC) W dotychczasowych systemach automatyki przemysłowej algorytm PID był realizowany przez osobny regulator sprztowy - analogowy lub mikroprocesorowy.

Bardziej szczegółowo

Dokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski

Dokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski Dokładność pozycji dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Nawigacja Nawigacja jest gałęzią nauki zajmującą się prowadzeniem statku bezpieczną i optymalną drogą. Znajomość nawigacji umożliwia

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Zalenoci funkcyjne. Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania A B

Bazy danych. Plan wykładu. Zalenoci funkcyjne. Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania A B Plan wykładu Bazy danych Wykład 4: Relacyjny model danych - zalenoci funkcyjne. SQL - podzapytania Definicja zalenoci funkcyjnych Klucze relacji Reguły dotyczce zalenoci funkcyjnych Domknicie zbioru atrybutów

Bardziej szczegółowo

JANEX INTERNATIONAL Sp z O.O Warszawa, ul. Płomyka 2 Tel. (022) INSTRUKCJA OBSŁUGI

JANEX INTERNATIONAL Sp z O.O Warszawa, ul. Płomyka 2 Tel. (022) INSTRUKCJA OBSŁUGI JANEX INTERNATIONAL Sp z O.O. 02-490 Warszawa, ul. Płomyka 2 Tel. (022) 863-63-53 INSTRUKCJA OBSŁUGI JANEX INT. - 1 - Instrukcja Obsługi XL-2A / XL-1 SZYFRATOR. ARM STAY INSTANT AC/LB READY 1 2 3 4 5 6

Bardziej szczegółowo

Metody Informatyczne w Budownictwie Metoda Elementów Skoczonych ZADANIE NR 1

Metody Informatyczne w Budownictwie Metoda Elementów Skoczonych ZADANIE NR 1 Metody Informatyczne w Budownictwie Metoda Elementów Skoczonych ZADANIE NR 1 Wyznaczy wektor sił i przemieszcze wzłowych dla układu elementów przedstawionego na rysunku poniej (rysunek nie jest w skali!).

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W KRZYWIZNACH KRGOSŁUPA MCZYZN I KOBIET W POZYCJI SIEDZCEJ W ZALENOCI OD TYPU POSTAWY CIAŁA WSTP

ZMIANY W KRZYWIZNACH KRGOSŁUPA MCZYZN I KOBIET W POZYCJI SIEDZCEJ W ZALENOCI OD TYPU POSTAWY CIAŁA WSTP Elbieta CHLEBICKA Agnieszka GUZIK Wincenty LIWA Politechnika Wrocławska ZMIANY W KRZYWIZNACH KRGOSŁUPA MCZYZN I KOBIET W POZYCJI SIEDZCEJ W ZALENOCI OD TYPU POSTAWY CIAŁA WSTP siedzca, która jest przyjmowana

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 12. Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator

WYKŁAD 12. Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator WYKŁAD 12 Wzorce projektowe czynnociowe State Mediator Behavioral Design Pattern: State [obj] Umoliwia obiektowi zmian zachowania gdy zmienia si jego stan wewntrzny. Dzieki temu obiekt zdaje si zmienia

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁ WICZENIOWY Z MATEMATYKI

MATERIAŁ WICZENIOWY Z MATEMATYKI Miejsce na naklejk POZNA MATERIAŁ WICZENIOWY Z MATEMATYKI STYCZE 010 POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 170 minut Instrukcja dla zdajcego 1. Sprawd, czy arkusz zawiera 16 stron (zadania 1 9). Ewentualny brak

Bardziej szczegółowo

Systemy nawigacji satelitarnej GPS/GLONASS/ GALILEO

Systemy nawigacji satelitarnej GPS/GLONASS/ GALILEO Systemy nawigacji satelitarnej GPS/GLONASS/ GALILEO Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1 Informacje ogólne Potrzeba matk wynalazku Historia powstania Architektura systemu Segment satelitarny Segment naziemny

Bardziej szczegółowo

Urzdzenie SINAUT MD720-3 posiada dwa róne tryby pracy:

Urzdzenie SINAUT MD720-3 posiada dwa róne tryby pracy: Wprowadzenie 1 Urzdzenie posiada dwa róne tryby pracy: Tryb terminala Tryb OPC Zakres funkcjonalny i funkcjonalno urzdzenia s róne w obu trybach. Zmiana trybu pomidzy trybami OPC i trybem terminala (patrz

Bardziej szczegółowo

AltiumLive Dashboard - sownik. AltiumLive Dashboard - Glossary. Language. Contents

AltiumLive Dashboard - sownik. AltiumLive Dashboard - Glossary. Language. Contents AltiumLive Dashboard - sownik Language AltiumLive Dashboard - Glossary Contents Konto (Account) Aktywacja (Activation) Kod aktywacji (Activation Code) Kontakt (Contact) Grupa (Group) Administrator grupy

Bardziej szczegółowo

Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej

Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej Katedra Systemów Elektroniki Morskiej Stacja Badań Hydroakustycznych Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej

Bardziej szczegółowo

s FAQ: NET 08/PL Data: 01/08/2011

s FAQ: NET 08/PL Data: 01/08/2011 Konfiguracja Quality of Service na urzdzeniach serii Scalance W Konfiguracja Quality of Service na urzdzeniach serii Scalance W Quality of Service to usuga dziaajca w wielu rodzajach sieci przewodowych

Bardziej szczegółowo

Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie

Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Gdzie się znajdujemy na Ziemi i w Kosmosie Realizując ten temat wspólnie z uczniami zajęliśmy się określeniem położenia Ziemi w Kosmosie. Cele: Rozwijanie umiejętności określania kierunków geograficznych

Bardziej szczegółowo

System zabezpieczenia i monitorowania maszyn wirnikowych TNC 2010

System zabezpieczenia i monitorowania maszyn wirnikowych TNC 2010 System zabezpieczenia i monitorowania maszyn wirnikowych TNC 00 Układ do pomiaru prdkoci obrotowej typ MDS0P / RT0 wyjcia: impulsowe, 4-0mA Zastosowanie Bezdotykowy układ pomiarowy czujnik MDS0Pprzetwornik

Bardziej szczegółowo

FAKTURA PRZEDPŁATA PODRCZNIK UYTKOWNIKA

FAKTURA PRZEDPŁATA PODRCZNIK UYTKOWNIKA FAKTURA PRZEDPŁATA PODRCZNIK UYTKOWNIKA Alterkom Sp. z o.o., ul. Halszki 37/28A, 30-611 Kraków tel./fax +48 12 654-06-85 email:biuro@alterkom.pl www.alterkom.pl Moduł Faktura Przedpłata działajcy w powizaniu

Bardziej szczegółowo

(podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów. w odniesieniu do poszczególnych poziomów)

(podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów. w odniesieniu do poszczególnych poziomów) TIER CZTERY POZIOMY NIEZAWODNOCI (podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów klimatyzacji precyzyjnej w odniesieniu do poszczególnych poziomów) 1 Spis treci 1. Definicja

Bardziej szczegółowo

NIWELATORY TECHNICZNE

NIWELATORY TECHNICZNE NIWELATORY TECHNICZNE NIWELATORY TECHNICZNE Niwelatory słu te do wyznaczania kierunku poziomego lub pomiaru małych któw odchylenia osi celowej cc od poziomu. Podział niwelatorów: ze wzgldu na zasad działania:

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do kompilatorów

Wprowadzenie do kompilatorów Wprowadzenie do kompilatorów Czy ja kiedykolwiek napisz jaki kompilator? Jakie zadania ma do wykonania kompilator? Czy jzyk formalny to rodzaj jzyka programowania? Co to jest UML?, Czy ja kiedykolwiek

Bardziej szczegółowo

Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik nawigator morski 314[01]

Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik nawigator morski 314[01] Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik nawigator morski 314[01] Zdający egzamin w zawodzie technik nawigator morski wykonywali zadanie praktyczne wynikające ze standardu

Bardziej szczegółowo

Art. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce

Art. 1. W ustawie z dnia 20 pa dziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nast puj ce Art. 1. W ustawie z dnia 20 padziernika 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 274) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) art. 4 i 5 otrzymuj brzmienie: "Art. 4. 1. Rada

Bardziej szczegółowo

FORTECA DF - terminal kasowy

FORTECA DF - terminal kasowy FORTECA DF - terminal kasowy 1. WSTP FortecaTerminal jest programem wspomagajcym gówny modu handlowy Forteca w zakresie obsugi drukarek fiskalnych. Program wspópracuje z drukarkami POSNET, Duo, Optimus

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty zastosowania telekomunikacji satelitarnej przez administrację publiczną

Praktyczne aspekty zastosowania telekomunikacji satelitarnej przez administrację publiczną Praktyczne aspekty zastosowania telekomunikacji satelitarnej przez administrację publiczną H e r t z S y s t e m s Lt d Sp. z o. o. A l. Z j e d n o c z e n i a 1 1 8 A 65-1 2 0 Z i e l o n a G ó r a Te

Bardziej szczegółowo

Ziemia jako planeta w Układzie Słonecznym

Ziemia jako planeta w Układzie Słonecznym Wykład udostępniam na licencji Creative Commons: Ziemia jako planeta w Układzie Słonecznym Data courtesy Marc Imhoff of NASA GSFC and Christopher Elvidge of NOAA NGDC. Image by Craig Mayhew and Robert

Bardziej szczegółowo

Opis Funkcyjny S-ABA Przewodnik stosowania do

Opis Funkcyjny S-ABA Przewodnik stosowania do WIDOK ZESPOŁU ROZEBRANEGO 84298-0 1. Obudowa 2. Tuleja 3. limacznica 4. Wał limakowy 5. PiercieOringa 10. Łoysko igiełkowe 11. Pokrywa przednia 12. Zespół jednostki sterujcej 17. Spryna rubowa 18. Podkładka

Bardziej szczegółowo

Systemy mobilne wykład 1. Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych. Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak

Systemy mobilne wykład 1. Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych. Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1 ANYTIME ANYWHERE Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (2) Wielki wzrost rynku zastosowa mobilnych oraz obszaru bada naukowych

Bardziej szczegółowo

Metody komputerowe i obliczeniowe Metoda Elementów Skoczonych. Element jednowymiarowy i jednoparametrowy : spryna

Metody komputerowe i obliczeniowe Metoda Elementów Skoczonych. Element jednowymiarowy i jednoparametrowy : spryna Metody omputerowe i obliczeniowe Metoda Elementów Soczonych Element jednowymiarowy i jednoparametrowy : spryna Jest to najprostszy element: współrzdne loalne i globalne jego wzłów s taie same nie potrzeba

Bardziej szczegółowo

Program Sprzeda 2012

Program Sprzeda 2012 Program Sprzeda 2012 Autor: Jacek Bielecki Ostatnia zmiana: 2012-04-25 Wersja: 2012.961 Spis treci PROGRAM SPRZEDA 2012... 1 Spis treci... 1 Instalacja... 1 Instalacja stacji roboczych... 1 Uruchamianie...

Bardziej szczegółowo

Kartkówka powtórzeniowa nr 1

Kartkówka powtórzeniowa nr 1 Terminarz: 3g 3 stycznia 3b 4stycznia 3e 11 stycznia 3a, 3c, 3f 12 stycznia Kartkówka powtórzeniowa nr 1 Zagadnienia: 1. Współrzędne geograficzne 2. Skala 3. Prezentacja zjawisk na mapach Ad. 1. WSPÓŁRZĘDNE

Bardziej szczegółowo

Rasteryzacja (ang. rasterization or scan-conversion) Grafika rastrowa. Rysowanie linii (1) Rysowanie piksela. Rysowanie linii: Kod programu

Rasteryzacja (ang. rasterization or scan-conversion) Grafika rastrowa. Rysowanie linii (1) Rysowanie piksela. Rysowanie linii: Kod programu Rasteryzacja (ang. rasterization or scan-conversion) Grafika rastrowa Rados!aw Mantiuk Wydzia! Informatyki Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Zamiana ci!g"ej funkcji 2D na funkcj# dyskretn! (np.

Bardziej szczegółowo

Pozostałe zadania UWAGA: Za kade poprawne i pełne rozwizanie przyznajemy maksymaln liczb punktów nalenych za zadanie. 1 p.

Pozostałe zadania UWAGA: Za kade poprawne i pełne rozwizanie przyznajemy maksymaln liczb punktów nalenych za zadanie. 1 p. SCHEMAT PUNKTOWANIA GM - A1 LUTY 2004 Zadania WW 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 B C D B C C B A D B B D A C B C A A B A C A D D D Pozostałe zadania UWAGA: Za kade poprawne

Bardziej szczegółowo

DLA KOGO UMOWY ENTERPRISE?

DLA KOGO UMOWY ENTERPRISE? Kady z Uytkowników posiadajcy co najmniej pakiet B moe zamówi funkcj Umowy Enterprise. Koszt tej modyfikacji to 800 zł netto bez wzgldu na liczb stanowisk. I jak ju wielokrotnie ogłaszalimy, koszt wikszoci

Bardziej szczegółowo

Obwody sprzone magnetycznie.

Obwody sprzone magnetycznie. POITECHNIKA SKA WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH ABORATORIUM EEKTRYCZNE Obwody sprzone magnetycznie. (E 5) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował: Dr in.

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY REGULATORÓW ELEKTRYCZNYCH (A 4)

ELEMENTY REGULATORÓW ELEKTRYCZNYCH (A 4) ELEMENTY REGULATORÓW ELEKTRYCZNYCH (A 4) 1. Cel wiczenia. Celem wiczenia jest poznanie budowy i działania elementów regulatorów elektrycznych. W trakcie wiczenia zdejmowane s charakterystyki statyczne

Bardziej szczegółowo

ANALIZA RUCHU POJAZDU GSIENICOWEGO

ANALIZA RUCHU POJAZDU GSIENICOWEGO Szybkobiene Pojazdy Gsienicowe (42) nr 4, 2016 Stanisław TOMASZEWSKI ANALIZA RUCHU POJAZDU GSIENICOWEGO Streszczenie. W artykule opisano sposób modelowania ruchu pojazdu w rodowisku SolidWorks. Przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe

Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe W literaturze technicznej mona znale róne opinie, na temat okrelenia, kiedy antena moe zosta nazwana szerokopasmow. Niektórzy producenci nazywaj anten szerokopasmow

Bardziej szczegółowo

Systemy łcznoci bezprzewodowej

Systemy łcznoci bezprzewodowej Systemy łcznoci bezprzewodowej Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1 Systemy komunikacji satelitarnej Globalne, bezprzewodowe systemy komunikacyjne Dostpne globalnie Komponenty systemu satelitarnego: Segment

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc

Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc Spis treci 1.Wprowadzenie....3 2. Wymagania....3 3. Instalacja oprogramowania...3 4. Uruchomienie Programu...5 4.1. Menu główne...5 4.2. Zakładki...6 5. Praca z

Bardziej szczegółowo

DO CELU PROWADZI TRAFFIC TOMTOM NAJSZYBCIEJ TOMTOM TRAFFIC PROWADZI DO CELU SZYBCIEJ

DO CELU PROWADZI TRAFFIC TOMTOM NAJSZYBCIEJ TOMTOM TRAFFIC PROWADZI DO CELU SZYBCIEJ TOMTOM TRAFFIC PROWADZI DO CELU SZYBCIEJ TomTom to wiodący dostawca usług informujących o ruchu drogowym. Firma TomTom monitoruje, przetwarza i dostarcza informacje o ruchu drogowym z wykorzystaniem opracowanych

Bardziej szczegółowo