Wojsko Polskie. TWOJA WOJSKO POLSKIE. TWOJA

Transkrypt

1 Wojsko Polskie. TWOJA WOJSKO POLSKIE. TWOJA

2

3 Wojsko Polskie. TWOJA WOJSKO POLSKIE. TWOJA Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej 3 Tarcza przeciwminowa dla Europy - operacja Open Spirit 5 Operacja Active Endeavour 8 Patrole rozminowania 8 Ratownictwo morskie - Sar 15 Akcja Serce 16 Centralny Ośrodek Analizy Skażeń 16 Wojskowe Jednostki Odbudowy 21 Żandarmeria Wojskowa 24 Siły Specjalne 29

4 2 Wojsko Polskie. TWOJA

5 Wojsko Polskie. TWOJA 3 Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium. Zapewniają bezpieczeństwo i nienaruszalność jego granic. Jako podstawowy element systemu obronnego państwa uczestniczą w realizacji polityki bezpieczeństwa i polityki obronnej. Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji trzech rodzajów misji: obrona państwa i przeciwstawienie się agresji w ramach zobowiązań sojuszniczych (tj. utrzymania zdolności użycia wojsk w zakresie obrony i ochrony nienaruszalności granic RP, a także w działaniach antyterrorystycznych oraz w rozwiązywaniu lokalnego lub regionalnego konfliktu zbrojnego, jak również w operacji obronnej - w kraju jak i poza nim); udział w procesie stabilizacji sytuacji międzynarodowej oraz w operacjach reagowania kryzysowego i humanitarnych (tj. utrzymanie sił i zdolności do uczestniczenia w operacjach pokojowych i reagowania kryzysowego prowadzonych przez NATO, UE, ONZ, jak również w innych operacjach wynikających z porozumień międzynarodowych oraz w operacjach humanitarnych prowadzonych przez organizacje międzynarodowe, rządowe i inne); wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego i pomoc społeczeństwu (poprzez m.in. ochronę przestrzeni powietrznej oraz wsparcie ochrony granicy lądowej i wód terytorialnych, prowadzenie działalności rozpoznawczej i wywiadowczej, a także: monitorowanie skażeń promieniotwórczych, chemicznych i biologicznych na terytorium kraju; oczyszczanie terenu z materiałów wybuchowych i przedmiotów niebezpiecznych pochodzenia wojskowego, prowadzenie działań poszukiwawczo-ratowniczych, pomoc władzom

7 Wojsko Polskie. TWOJA 5 państwowym, administracji publicznej oraz społeczeństwu w reagowaniu na zagrożenia, którym przeciwdziałanie przekracza możliwości służb cywilnych). Specjalistyczne pododdziały Sił Zbrojnych RP wykonują na terenie kraju wiele zadań związanych bezpośrednio z realizacją wspierania bezpieczeństwa wewnętrznego oraz pomocy społeczeństwu, uzupełniając możliwości służb cywilnych. Ich wykorzystanie w sytuacjach kryzysowych zachodzi na ogół wtedy, gdy użycie innych sił i środków jest niemożliwe lub niewystarczające. Uczestniczą również w realizacji zadań z zakresu reagowania kryzysowego poza granicami kraju zgodnie z polskim interesem narodowym i zobowiązaniami sojuszniczymi. Tarcza przeciwminowa dla Europy - operacja Open Spirit W trakcie pierwszej i drugiej wojny światowej na Bałtyku postawiono ponad 100 tysięcy min morskich, które miały za zadanie nie dopuścić przeciwnika do osiągnięcia przewagi na morzu i zaatakowania obcych portów. Ze względu na warunki geograficzne (liczne cieśniny, przesmyki i zatoki) Bałtyk był doskonałym akwenem do prowadzenia wojny minowej. Część z postawionych w toni wodnej min, torped oraz bomb lotniczych nie wybuchła i do dzisiaj stanowi realne zagrożenie dla żeglugi i rybołówstwa. Szacuje się, że w rejonie Bałtyku i Morza Północnego na dnie mórz i w okolicach portów nadal zalega około 200 tysięcy min morskich, torped, bomb i innych materiałów niebezpiecznych, będących pozostałościami po I i II wojnie światowej. Każdego dnia na wodach Bałtyku pływa pomiędzy 2,5 a 3 tys. jednostek, dla których materiały niebezpieczne stanowią realne zagrożenie.

8 6 Wojsko Polskie. TWOJA Większość transportu towarów i surowców przeznaczonych na polski rynek odbywa się drogą morską. Polskie porty rozwijają się, a na zatłoczonym Bałtyku uruchamiane są nowe szlaki morskie. Zakłócenie bezpiecznego korzystania z nich mogłoby mieć bardzo niekorzystny wpływ na gospodarkę RP. oczyszczony i jest bezpieczny dla żeglugi i rybołówstwa. Dodatkowo prace przy wydobyciu i neutralizacji materiałów niebezpiecznych są na bieżąco prowadzone w przypadku ich wykrycia, np. w trakcie prac budowlanych w rejonie portów, badań hydrograficznych lub na podstawie zgłoszeń cywilnych. Dlatego też NATO utrzymuje Stałe Zespoły Sił Przeciwminowych, które regularnie oczyszczają szlaki komunikacyjne oraz podejścia do portów z materiałów niebezpiecznych, uzupełniając tym samym zadania realizowane przez załogi polskich trałowców i niszczycieli min. Operacje tego typu są prowadzone regularnie w różnych rejonach Morza Bałtyckiego, Północnego i na Atlantyku. Polską Marynarkę Wojenną w operacji Open Spirit reprezentuje okręt dowodzenia Stałym Zespołem Sił Obrony Przeciwminowej NATO ORP Kontradmirał Xawery Czernicki, rotacyjnie dowodzący okrętami NATO biorącymi udział w operacji, niszczyciele min oraz specjaliści z grup nurków-minerów. Bałtyk podzielony został umowną siatką geograficzną, która dzieli jego wody na kwadraty o boku jednej mili morskiej. W trakcie każdej operacji przeciwminowej przydziela się okrętom do przeszukania konkretne kwadraty. Po dokładnym sprawdzeniu dany rejon zaznacza się na mapie na zielono, co znaczy, że został on przeszukany,

9 Wojsko Polskie. TWOJA 7

10 8 Wojsko Polskie. TWOJA Operacja Active Endeavour Okręty Marynarki Wojennej RP zabezpieczają kluczowe interesy państwa również poza wodami terytorialnymi i rejonem Bałtyku, m.in. operują na Morzu Śródziemnym w ramach stałej operacji antyterrorystycznej Active Endeavour. Morze Śródziemne to główny szlak wymiany handlowej pomiędzy Europą a Azją, generujący wymianę gospodarczą pomiędzy 58 dużymi portami należącymi do 22 państw (w tym 7 państw UE) na poziomie ok. 300 mld. euro rocznie. Dzienny transport ropy przez Cieśninę Gibraltarską, prowadzony jednocześnie przez 800 tankowców, wynosi 2,5 mln baryłek ropy. Zagrożenie dla tego akwenu wynikające z terroryzmu i przemytu jest groźne dla gospodarki światowej, w tym gospodarki RP. Jeden dzień wstrzymania wymiany gospodarczej prowadzi do kilkuset milionów euro strat dla gospodarek europejskich. Zakłócenie wymiany handlowej (wstrzymanie żeglugi, alternatywna trasa wokół Afryki) prowadzi do wzrostu cen towarów i surowców dostarczanych drogą morską (90% wymiany eksport/import pomiędzy Europą a Azją realizowane jest drogą morską). Przemyt narkotyków, broni i ludzi do Europy w tym obszarze to rynek szacowany na ok. 30 mld. euro rocznie. Patrole rozminowania W wyniku działań wojennych na ziemiach polskich pozostała ogromna ilość niewybuchów i niewypałów. Kilkadziesiąt milionów sztuk udało się wykryć i zneutralizować bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej, jednak niemal cała powierzchnia kraju wymagała szczegółowego sprawdzenia pod kątem lokalizacji przedmiotów i materiałów niebezpiecznych dla ludzkiego życia.

12 10 Wojsko Polskie. TWOJA Poziom zaminowania uniemożliwiał odbudowę kraju ze zniszczeń wojennych, prowadzenie działalności gospodarczej, ponowne uruchomienie zakładów pracy lub funkcjonowanie rolnictwa i gospodarki leśnej. Szczególnie wysokim stopniem zaminowania wyróżniała się Warszawa. Akcja oczyszczania kraju z materiałów niebezpiecznych trwała do 1956 roku. W tym czasie udało się zlikwidować ponad 15 milionów środków bojowych, zawierających nie tylko materiały wybuchowe, ale np. o właściwościach zapalających lub żrących. Akcja ta kosztowała życie 640 saperów i umożliwiła odbudowę państwa, jednak nie rozwiązała problemu całkowicie. Duża liczba przedmiotów niebezpiecznych zalega na głębokościach przekraczających możliwości wykrywaczy metali lub na dnie zbiorników wodnych, co sprawia, że całkowita neutralizacja wszystkich niewybuchów i niewypałów na terenie kraju jest niemożliwa. Siły Zbrojne RP w ramach systemu reagowania na zagrożenia niewybuchami i niewypałami, utrzymują w swoich strukturach 39 etatowych patroli rozminowania oraz 2 grupy nurków-minerów, które rocznie realizują średnio 7-8 tysięcy interwencji związanych z podejmowaniem śmiercionośnego zagrożenia. Każdego roku neutralizują kilkaset tysięcy przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych. Niemal 70 lat po zakończeniu II wojny światowej każdy z patroli saperskich prawie codziennie przyjmuje nowe zgłoszenie. Skala zjawiska sprawia, że wojskowi saperzy kładą nacisk na profilaktykę, prowadząc dla dzieci i młodzieży zajęcia szkolne na temat zagrożeń związanych z zardzewiałą śmiercią oraz zasad postępowania w przypadku znalezienia przedmiotu niebezpiecznego. W lutym 2012 roku w Warszawie, patrol rozminowania Nr 20 z Nowego Dworu Mazowieckiego podjął znaleziony podczas prac budowlanych drugiej linii metra niemiecki granat moździerzowy kal. 600 mm KARL. Pocisk ważył 1250 kg, miał 1800 mm długości i mógł zawierać nawet 400 kg materiału wybuchowego. Takimi pociskami Wermacht ostrzeliwał stolicę podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

14 12 Wojsko Polskie. TWOJA Patrole rozminowania Wojsk Lądowych, Marynarki Wojennej RP i Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych posiadają rejony odpowiedzialności, które pokrywają swoim zasięgiem obszar całego kraju. Patrole rozminowania Sił Powietrznych realizują zgłoszenia z rejonu poligonów lotniczych w Nadarzycach i w Ustce. Patrole rozminowania Marynarki Wojennej RP odpowiadają za obszar plaż morskich, rejon Półwyspu Helskiego, obszary zamknięte portów wojennych oraz rejony stacjonowania jednostek i lotniska Marynarki Wojennej. Grupy nurków minerów odpowiadają za obszary morskie wód przybrzeżnych oraz wspierają lądowe patrole rozminowania w podejmowaniu niewybuchów i niewypałów na wodach śródlądowych. Wielkość obszaru przydzielonego dla patrolu rozminowania zależy od częstotliwości zgłoszeń na danym terenie. Średnio na obszarze województwa działa od 1 do 4 patroli. Prace budowlane i rolnicze często prowadzą do wykrycia przedmiotów niebezpiecznych. Wiele z tych przedmiotów to niewybuchy i niewypały o dużym kalibrze i rozmiarach, a ich stan techniczny powoduje, że są one wyjątkowo niebezpieczne. Większość akcji saperskich, z uwagi na ich liczbę, nie jest opisywana w mediach. Jednak akcje najbardziej spektakularne, związane nie tylko z wielkością znaleziska, ale również z koniecznością ewakuacji ludności (np. podniesienie z dna przy nowym nabrzeżu portowym w Szczecinie 1000 kg bomby lotniczej lub bomb na placu budowy biurowca mieszkalnego we Wrocławiu) przypominają, że Siły Zbrojne utrzymują w swoich strukturach pododdziały gotowe do usuwania takiego zagrożenia. W ramach zabezpieczenia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku, Miasta-Gospodarze turnieju były objęte szczególną ochroną patroli rozminowania, które w dniach spotkań piłkarskich były przygotowane do interwencji w ciągu maksymalnie 1 godziny.

17 Wojsko Polskie. TWOJA 15 Ratownictwo morskie - SAR Jak wynika z danych organizacji nadzorujących żeglugę morską - na niewielki w stosunku do innych akwenów Bałtyk przypada 15% udziału w globalnym transporcie towarów drogą morską. Każdej doby przebywa na nim od 2500 do 3000 jednostek, a rocznie dochodzi do 120 różnego rodzaju wypadków. Polska strefa odpowiedzialności za poszukiwanie i ratownictwo na Bałtyku obejmuje ponad km² obszaru morza. Obowiązek utrzymywania sił i środków gotowych nieść pomoc wszystkim użytkownikom morza wynika między innymi z podpisanej przez Polskę 27 kwietnia 1979 roku w Hamburgu Międzynarodowej Konwencji o poszukiwaniu i ratownictwie morskim. Realizując to zadanie lotnicy Marynarki Wojennej ściśle współpracują z odpowiedzialną za prowadzenie i koordynowanie akcji ratowania życia na morzu Morską Służbą Poszukiwania i Ratownictwa, która nie posiada statków powietrznych. Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej jest jedyną formacją lotniczą w kraju, utrzymującą ciągłą gotowość do prowadzenia akcji ratowniczych z powietrza nad obszarami morskimi. W systemie ratownictwa morskiego i lotniczego dyżury pełnią śmigłowce typu W-3RM Anakonda i Mi-14PŁ/R na lotniskach w Gdyni-Babich Dołach i Darłowie. System ratownictwa wspierają również załogi samolotu patrolowego Bryza dyżurujące na lotnisku w Siemirowicach. Od początku lat 90. XX w. lotnicy morscy uczestniczyli w 538 akcjach ratowniczych i udzielili pomocy 280 osobom.

18 16 Wojsko Polskie. TWOJA Akcja Serce Czas liczony od pobrania organu do momentu, w którym może być wszczepiony innemu człowiekowi wynosi zaledwie kilka godzin, a oczekujący pacjent może znajdować się w klinice transplantacyjnej na drugim końcu Polski. Pierwszy transport wojskowy dla potrzeb transplantacji odbył się w 1985 roku, a jego inicjatorem był prof. (wówczas docent dr) Zbigniew Religa. Po niemal 30 latach od tego wydarzenia Siły Powietrzne oraz Marynarka Wojenna na mocy porozumienia Ministerstwa Obrony Narodowej z Ministerstwem Zdrowia realizują rocznie kilkanaście lotów ratujących ludzkie życie. Większość lotów w ramach Akcji Serce odbywa się w nocy. Załoga statku powietrznego zabiera na pokład ekipę transplantologów, którzy lecą pobrać organ od zgłoszonego dawcy, a następnie wraca z nimi do kliniki transplantacyjnej, gdzie natychmiast rozpoczyna się operacja przeszczepu. W wielu przypadkach, bez pomocy wojskowych statków powietrznych, które mogą realizować loty w dzień i w nocy, w każdych warunkach pogodowych, zapewniając przy tym znacznie szybszy transport niż jednostki cywilne, pomoc taka byłaby niemożliwa. Centralny Ośrodek Analizy Skażeń W ramach Wojsk Chemicznych funkcjonuje system wykrywania skażeń, którego wybrane elementy w okresie pokoju monitorują sytuację skażeń na terenie całego kraju. Wydarzeniem, które wpłynęło na sposób myślenia o organizacji Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia (OPBMR) był atak na World Trade Centre 11 września 2001 roku, który uświadomił,

20 18 Wojsko Polskie. TWOJA że zagrożenie może powstać w najmniej spodziewanym miejscu, czasie i postaci. System Wykrywania Skażeń (SWS) został kompleksowo przebudowany i wyposażony tak, aby mógł zareagować natychmiast na wykryte zagrożenie. Głównym ośrodkiem analizy skażeń SWS Sił Zbrojnych RP jest Centralny Ośrodek Analizy Skażeń, który odpowiada przede wszystkim za koordynację i wymianę informacji z właściwymi systemami sojuszniczymi oraz funkcjonuje jako Centrum Dyspozycyjne dla Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń, obejmującego, poza wojskiem, także służby i instytucje cywilne odpowiedzialne za ochronę środowiska i ochronę ludności przed skażeniami. Monitoring i analiza danych z całego kraju realizowane są w systemie całodobowych dyżurów. COAS dysponuje nowoczesnymi mobilnymi laboratoriami oraz Mobilnym Zespołem Reagowania, które są gotowe do wypełniania zadań zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami, w tym w ramach Sił Odpowiedzi NATO. LIDAR (ang. Light Detection and Ranging) Urządzenie służące do zdalnej detekcji skażeń biologicznych i chemicznych zostało zaprojektowane w Wojskowej Akademii Technicznej. LIDAR monitoruje przestrzeń powietrzną skanując z dużej odległości skład powietrza poprzez wysyłanie wiązki laserowej i cyfrową analizę jej rozproszenia. Na tej podstawie, z odległości wielu kilometrów, można wykryć w powietrzu np. wąglika. LIDARy po raz pierwszy zostały użyte podczas Euro W Warszawie instalowano je na 27. piętrze Pałacu Kultury. Jeden z nich monitorował Strefę Kibica, drugi badał z odległości ponad 10 km skład powietrza nad Stadionem Narodowym. Lidary są urządzeniami mobilnymi, w trakcie zabezpieczania meczów na innych stadionach instalowano je np. w furgonetkach. Czułość urządzeń umożliwia wykrycie najmniejszych anomalii w składzie powietrza. W przypadku wykrycia niebezpieczeństwa odpowiednio przygotowane służby wojskowe i cywilne natychmiast przystąpiłyby do procedur związanych z dekontaminacją, czyli oczyszczania ludzi i przedmiotów z substancji szkodliwych.

23 Wojsko Polskie. TWOJA 21 Promień W sytuacji kryzysowej dostęp do informacji oraz ich właściwa, szybka analiza dostępna dla wszystkich użytkowników systemu ma kluczowe znaczenie. Ilość danych wymagających analizy przekracza możliwości zwykłych środków łączności. Dlatego powstał dedykowany system informatyczny Promień, który umożliwia automatyczne przesyłanie informacji o skażeniach, prognozowanie sytuacji skażeń oraz ostrzeganie i alarmowanie zagrożonych skażeniami elementów (zarówno Sił Zbrojnych, jak i służb cywilnych system instalowany jest m.in. w Wojewódzkich Centrach Reagowania Kryzysowego). Promień został opracowany przez specjalistów z Centrum Informatyki i Łączności Obrony Narodowej (obecnie Resortowe Centrum Zarządzania Projektami Informatycznymi) oraz Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń. Wojskowe Jednostki Odbudowy Występujące w Polsce klęski żywiołowe oraz nadzwyczajne zagrożenia środowiska wywoływane są siłami natury. Należą do nich: intensywne opady, nagłe roztopy i zjawiska lodowe, silne mrozy oraz silne wiatry. Oddziaływanie tych czynników prowadzi do występowania powodzi, pożarów, gradobić, huraganów, itp. Takie zagrożenie może się pojawić każdego roku, zwłaszcza w okresie letnim. W wielu przypadkach, ze względu na skalę zjawiska, służby cywilne i administracja terenowa nie są w stanie poradzić sobie z jego skutkami bez pomocy wojska. W resorcie obrony narodowej funkcjonuje System Zarządzania Kryzysowego dla zapewnienia właściwej realizacji takich zadań. Siły Zbrojne RP wydzielają ogółem w tym celu ponad 9500 żołnierzy oraz ok jednostek specjalistycznego sprzętu (m.in. pojazdy, jednostki pływające oraz statki powietrzne). W przypadkach szczególnych siły te mogą być powiększone, jak np. w 2010 r., kiedy do udziału w akcjach prze-

24 22 Wojsko Polskie. TWOJA ciwpowodziowych na terenie 15 województw zaangażowano ogółem niemal 27 tys. żołnierzy. Analizując poziom zjawisk i potrzeby w zakresie udzielania społeczeństwu pomocy w usuwaniu ich skutków, Siły Zbrojne RP zwiększyły zdolności do reagowania na zagrożenia niemilitarne, poprzez utworzenie wyspecjalizowanych Wojskowych Jednostek Odbudowy (WJO), odpowiednio przygotowanych i wyposażonych do reagowania na każdą sytuację kryzysową. Wydzielenie i odpowiednie doposażenie specjalistycznych zespołów zwiększyło zdolności saperów do odbudowy zniszczonych dróg, mostów i wałów przeciwpowodziowych, ewakuacji ludzi i mienia w razie powodzi, wypompowywania wody z zalanych budynków, zasilania w energię elektryczną odciętych miejscowości, a także niszczenia zatorów lodowych oraz usuwania skutków katastrof budowlanych i niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Łącznie zostanie sformowanych 10 samodzielnych i mobilnych WJO, zdolnych do realizacji zadań ewakuacyjnych oraz prac inżynieryjnych z możliwością wydzielenia 1-2 zgrupowań zadaniowych z każdej jednostki inżynieryjnej. Każda jednostka zostanie wyposażona w nowoczesny sprzęt m.in.: mosty składane, łodzie hybrydowe z napędem strumieniowym, pompy dużej wydajności, Wojskowi saperzy od lat w ramach ćwiczeń budują na poligonach mosty i przeprawy, które następnie są rozbierane. W sytuacjach kryzysowych saperzy wielokrotnie odbudowywali na terenie całego kraju infrastrukturę, która służyła przez lata społeczeństwu. Obecnie Wojskowe Jednostki Odbudowy realizują zadania o charakterze ćwiczebnym na realnych obiektach, odbudowując na terenie kraju mosty i przeprawy, które szczególnie na terenie małych, mniej zamożnych gmin mają duże znaczenie dla miejscowej ludności. W takich przypadkach gmina jest zobowiązana jedynie zakupić materiały do budowy mostu, a wojskowi inżynierowie projektują i wykonują kompleksowe prace w ramach standardowych ćwiczeń. Planuje się, że w ten sposób rocznie będzie powstawać ok. 30 mostów na terenie kraju.

26 24 Wojsko Polskie. TWOJA poduszkowce, elektrownie siłowe, podnośniki hydrauliczne, samochody specjalne, cysterny, żurawie, uniwersalne maszyny inżynieryjne, rozpieraki hydrauliczne, kontenerowe zestawy socjalno-bytowe oraz specjalistyczne karetki wojskowe na podwoziu terenowym, które są w stanie dojechać w miejsca niedostępne dla medycznych pojazdów cywilnych oraz mogą jednorazowo zabrać i objąć opieką większą liczbę poszkodowanych. W pierwszej kolejności WJO tworzone będą w ramach jednostek inżynieryjnych Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Pierwsze cztery powstały w 2. Inowrocławskim Pułku Inżynieryjnym, 3. Batalionie Inżynieryjnym w Nisku, 4. Batalionie Inżynieryjnym w Głogowie oraz 1. Dęblińskim Batalionie Drogowo-Mostowym w Dęblinie. Żandarmeria Wojskowa Żandarmeria Wojskowa jest formacją wojskową o charakterze policyjnym, która posiada możliwości wsparcia innych służb w zakresie zapewnienia porządku publicznego w sytuacjach wymagających zaangażowania dodatkowych sił i środków, jak np. w trakcie Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej. Podczas EURO żołnierzom Żandarmerii Wojskowej przysługiwały uprawnienia policjantów nadane przez Prezesa Rady Ministrów. Do bezpośredniego wsparcia Policji i współdziałania ze Strażą Graniczną Żandarmeria Wojskowa zaangażowała blisko 1200 żołnierzy, którzy wykonywali zadania w miastach gospodarzy Mistrzostw oraz miastach, z których oddelegowano siły policyjne do zabezpieczenia turnieju, a także wsparli ochronę granicy państwowej w okresie wzmożonego ruchu granicznego, związanego z przyjazdem do Polski kilkuset tysięcy kibiców z różnych krajów. Żandarmi dbali o bezpieczeństwo mieszkańców i turystów głównie w okolicach stadionów

28 26 Wojsko Polskie. TWOJA piłkarskich, stref kibica oraz miejscach pobytu reprezentacji piłkarskich. Patrole piesze, zmotoryzowane i ruchu drogowego wsparte były dodatkowo przez przewodników psów służbowych. Żandarmi kierowali też ruchem drogowym w miejscach o zmienionej organizacji ruchu, pomagając kierowcom w sprawnym dotarciu do celu podróży i rozładowując korki. Oddział Specjalny ŻW z Warszawy, specjalizujący się m.in. w ochronie ważnych osobistości, realizował natomiast zabezpieczenie ochronne delegacji zagranicznych ministrów obrony i szefów sztabów generalnych Szwajcarii, Chorwacji, Czech oraz Niemiec. W 2012 r. zasadniczym zadaniem w obszarze zarządzania kryzysowego było zapewnienie bezpieczeństwa Turnieju Finałowego UEFA EURO Siły Zbrojne RP pełniły wiodącą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej. Do realizacji tego zadania utrzymywano na dyżurach bojowych: 6 samolotów bojowych F-16 i Mig-29 oraz 6 śmigłowców Mi 24D, a także siły i środki Obrony Przeciwlotniczej dyslokowane w rejonach Miast-Gospodarzy. Ogółem, w czasie EURO 2012 w ramach realizacji zadań wykonano 19 misji samolotami F-16 (loty patrolowe w ramach misji AIR POLICING, loty w strefach dyżurowania) oraz 42 loty śmigłowcami Mi-24D (loty patrolowe). Na terenie Miast-Gospodarzy funkcjonowały cztery Wojskowe Zgrupowania Zadaniowe, których główne zadania obejmowały wykrywanie i likwidację skażeń, zabezpieczenie medyczne i przeciwepidemiczne, oczyszczanie terenu z niewypałów i niewybuchów oraz zabezpieczenie logistyczne i transportowe. Ogółem, do zapewnienia bezpieczeństwa EURO Siły Zbrojne RP wydzieliły ok żołnierzy oraz 1200 jednostek różnego rodzaju sprzętu.

31 Wojsko Polskie. TWOJA 29 Siły Specjalne Siły Specjalne utrzymują natychmiastową gotowość do prowadzenia operacji specjalnych na terenie kraju i poza jego granicami, w tym do prowadzenia działań przeciwterrorystycznych w czasie pokoju, kryzysu i wojny, wszędzie tam, gdzie zagrożone jest bezpieczeństwo państwa lub jego obywateli. Posiadają zdolność do natychmiastowego działania w różnorodnym środowisku walki na lądzie, w powietrzu i na morzu oraz w każdych warunkach klimatycznych. Siły Specjalne utrzymują w gotowości personel i środki przystosowane do reagowania w sytuacjach szczególnych, takich jak: porwania obywateli polskich poza granicami państwa, zagrożenie bezpieczeństwa placówek dyplomatycznych, ewakuacja obywateli polskich z zagrożonych rejonów. Dysponują możliwością realizacji zadań nie tylko na poziomie taktycznym, ale również strategicznym, co sprawia, że Siły Specjalne odgrywają jedną z kluczowych ról w zabezpieczaniu interesów narodowych Polski. Jednostki specjalne przygotowane są do realizacji szerokiego spektrum zadań, co umożliwia ich wykorzystanie w prowadzeniu różnych operacji. Każda z jednostek posiada także swoją specjalizację związaną z zakresem zadań oraz środowiskiem, w jakim je wykonuje. Jednostka Wojskowa GROM jest najbardziej uniwersalnym modułem Sił Specjalnych, przygotowanym do prowadzenia skomplikowanych operacji o najwyższym stopniu ryzyka, związanych z uwalnianiem zakładników (duże budynki, statki, promy pasażerskie, samoloty). GROM dziedziczy tradycje Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. JW FORMOZA to specjalny oddział płetwonurków przeznaczony do prowadzenia operacji w środowisku morskim i przybrzeżnym, w szczególności w operacjach wymagających skrytego

32 30 Wojsko Polskie. TWOJA podejścia pod lustrem wody do infrastruktury nabrzeżnej lub nawodnej, jednostek pływających lub wybrzeża oraz długotrwałego operowania w ekstremalnie nieprzyjaznym dla człowieka środowisku. Jednostka Wojskowa Komandosów (JWK) to specjaliści realizujący zadania w środowisku lądowym i przybrzeżnym, w szczególności zaliczane do tzw. taktyki zielonej : rozpoznanie specjalne, działania niekonwencjonalne oraz akcje bezpośrednie, w szczególności dywersyjne. JWK dziedziczy tradycje batalionów AK Zośka i Parasol. W strukturze Dowództwa Sił Specjalnych znajdują się również jednostki odpowiedzialne za wsparcie realizacji zadań realizowanych przez GROM, JWK i FORMOZĘ. O sukcesie operacji specjalnych prowadzonych przez operatorów z pododdziałów bojowych decyduje nie tylko ich wyszkolenie, ale przede wszystkim informacja. Dostarczaniem takich danych zajmują się specjaliści z Jednostki Wojskowej NIL, która dziedziczy tradycje Kedywu KG AK. Oprócz wsparcia informacyjnego, jej żołnierze odpowiadają za wsparcie dowodzenia oraz zabezpieczenia logistycznego i medycznego operacji specjalnych prowadzonych przez wojska specjalne w kraju oraz poza jego granicami. Charakter wykonywanych zadań sprawia, że w NIL-u służą najwyższej klasy specjaliści. Większość z nich szkoliła się w ośrodkach sił specjalnych różnych armii NATO. JW AGAT jest oddziałem specjalnym szkolonym na wzór amerykańskich Rangers, dysponującym ciężkim sprzętem wsparcia kinetycznego. Jednostka jest przeznaczona do wsparcia operacji specjalnych prowadzonych przez GROM, JWK i FORMOZĘ. Do najważniejszych zadań jednostki należy opanowanie i zabezpieczenie terenu operacji, a po jej realizacji zapewnienie bezpiecznego wycofania sił. Silne uzbrojenie jednostki uzupełnia potencjał lekkich jednostek specjalnych. Jej nazwa wywodzi się z tradycji oddziału specjalnego Kedywu KG AK AGAT-u.

34 32 Wojsko Polskie. TWOJA 7. Eskadra Działań Specjalnych to wydzielony komponent przeznaczony do zapewnienia transportu lotniczego oraz wsparcia ogniowego dla działań specjalnych w środowisku lądowym (w tym m.in. w górach i terenie zabudowanym) i morskim, w każdych warunkach pogodowych, zarówno w dzień, jak i w nocy. Działania te wymagają od pilotów najwyższego kunsztu w zakresie pilotażu. Efektywne wykorzystanie Sił Specjalnych jako samodzielnego, zintegrowanego komponentu zdolnego do realizacji kompleksowych operacji, jest możliwe dzięki powołaniu Dowództwa Sił Specjalnych (POLSOFCOM), współpracującego ściśle od swojego powstania z amerykańskim Dowództwem Operacji Specjalnych (USSO- COM). Przykład polskich Sił Specjalnych jest podawany jako modelowy sposób osiągania przez państwo NATO poziomu państwa ramowego ze zdolnością dowodzenia, prowadzenia i wspierania operacji specjalnych na poziomie sojuszniczym. Efektem tego jest przekazanie polskiemu Dowództwu Sił Specjalnych w 2014 roku rotacyjnego kierowania Sojuszniczym Dowództwem Komponentu Operacji Specjalnych (ang. NATO SOCC Special Operations Component Command). Taką zdolność obecnie posiada jedynie 7 państw NATO.

35 WOJSKO POLSKIE. TWOJA Czasem niewidoczni. zawsze obecni.

36 Wojsko Polskie. TWOJA Materiał promocyjny nieprzeznaczony do sprzedaży. Wydany przez Departament Wychowania i Promocji Obronności MON. Fotografie: Bartosz Bera, Michał Chyłkowski/KG ŻW, Sebastian Kinasiewicz, Marian Kluczyński/Marynarka Wojenna RP, Piotr Rams, Adam Roik/DO SZ RP Projekt i redakcja: Vena Art