Instrukcja obsługi. Polski. Wersja 4.1. Ingenia

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi Polski Wersja 4.1 Ingenia

2

3 Spis treści Spis treści 1 Wprowadzenie do instrukcji obsługi... 7 Informacje na temat systemu... 7 O instrukcji obsługi... 7 Przeznaczenie... 8 Kompatybilność... 9 Zgodność z przepisami Szkolenia Inne instrukcje obsługi Instalacja, konserwacja i naprawy Klasyfikacja sprzętu Bezpieczeństwo Definicje Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Informacje dotyczące bezpieczeństwa Odpowiednie szkolenie oraz ochrona personelu Przeznaczenie i kompatybilność Konserwacja, usterki i modyfikacje Urządzenia i elementy sterujące niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa systemu Czyszczenie urządzeń i sal badań MR Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego Statyczne pole magnetyczne Obszar kontrolowanego dostępu Korzystanie z obszaru kontrolowanego dostępu Przycisk awaryjnego wyłącznika magnesu Telefony komórkowe i podobne urządzenia Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) Tryby pracy Zabiegi interwencyjne Odzież i warunki otoczenia Badanie z wysoką wartością SAR Specyficzna dawka energii (SED) Natężenie pola gradientowego (moc gradientu) Moc gradientu Poziomy stymulacji nerwów obwodowych Definiowanie parametrów skanu Bezpieczeństwo elektryczne Niebezpieczeństwo wybuchu Bezpieczeństwo mechaniczne Ingenia 3

4 Spis treści Przycisk wyłącznika awaryjnego Ruch stołu pacjenta w przypadku awarii zasilania elektrycznego Przełącznik sterowania ręcznego Ruch stołu w poziomie Niebezpieczeństwo pożaru Bezpieczeństwo stosowania ciekłego helu Bezpieczeństwo stosowania helu w postaci gazowej Bezpieczeństwo stosowania lasera (wskaźnika laserowego) Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Jakość obrazu Artefakty wewnętrzne Artefakty zewnętrzne Płyny w fantomach Fantomy dla systemów 1,5 T Fantomy dla systemów 3,0 T Fantomy do spektroskopii Ciecz w systemie gradientowym Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Informacje ogólne Kwalifikacja do badania MR Przeciwwskazania i warunkowo dozwolone implanty Stół i mechanizm stołu pacjenta Komunikacja z pacjentem Ochrona słuchu Osłona akustyczna Układanie pacjenta Kontakt z tunelem EKG/VCG Odczyty parametrów fizjologicznych Cewki odbiorcze częstotliwości radiowej Dostosowywanie położenia cewki i przewodów Umieszczanie pacjenta w tunelu magnesu Obserwacja pacjenta Skanowanie pacjentów podczas sedacji i w znieczuleniu Pakiet obrazowania BOLD Techniki obrazowania Eksport danych System transportu pacjenta i wózki FlexTrak Spektroskopia Funkcja skanowania definiowanej płaszczyzny Planscan i przeglądu Planscan Bezpieczeństwo danych przesyłanych w sieci, zabezpieczenia i ochrona prywatności Ważne komunikaty i wskazania systemu Ingenia

5 Spis treści Pomocnicze urządzania medyczne Symbole umieszczone na systemie, cewkach oraz akcesoriach Lista akcesoriów Podstawowe informacje o systemie Elementy systemu Wbudowana cewka tylna Panele Moduł interfejsu użytkownika Gniazda cewek, słuchawek oraz systemu wezwania personelu System łączności pacjent-personel Opcja ScandiLink Urządzenia i elementy sterujące niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa systemu Obsługa systemu Układ ekranu Skanowanie i przeglądanie podstawowe Przeglądanie zaawansowane Klawiatura Nakładka klawiatury Stop Scan (Zatrzymanie skanowania) [F Wentylacja pacjenta Przebieg procesu Przygotowanie do skanowania Wprowadzanie danych pacjenta Układanie pacjenta Włączanie funkcji ExamCard Przeglądanie obrazów Przechowywanie i przesył danych pacjenta Kończenie pracy z oprogramowaniem systemowym Wyłączanie komputera Włączanie i wyłączanie systemu Włączanie komputera Konta administratora systemu szpitalnego i użytkownika System pomocy i dokumentacja użytkownika Oprogramowanie systemowe Dostęp z poziomu menu Start systemu Windows Ustawienia językowe Ustawianie nazwy szpitala/instytucji Korzystanie z urządzenia pamięci masowej USB Dyski twarde USB Pulpit zdalny Ingenia 5

6 Spis treści Przebieg procesu Zdalna instalacja oprogramowania (RSI) System FlexTrak Informacje ogólne Obsługa Konserwacja i zapewnienie jakości Planowane czynności konserwacyjne Program rutynowych kontroli użytkownika Cotygodniowa kontrola magnesu Uzupełnianie ciekłego helu Aktualizacje oprogramowania antywirusowego Czyszczenie i dezynfekcja Wprowadzenie Środki odkażające i ich zgodność Wyposażenie i narzędzia Części składowe systemu, procedury czyszczenia i dezynfekcji oraz ich częstotliwość Twarde powierzchnie Miękkie powierzchnie zamknięte Powierzchnie o strukturze otwartej Cewka endokawitarna z sondą jednorazowego użytku Czujnik PPU i zaciski wielokrotnego użytku Inne Okresowa kontrola jakości obrazu (PIQT) Usuwanie produktu Informacje dotyczące usuwania produktu Przekazywanie systemu innemu użytkownikowi Ostateczna likwidacja systemu Tabela zawierająca chińską deklarację RoHS dotyczącą substancji niebezpiecznych Niebezpieczne/toksyczne substancje i pierwiastki Dodatki Procedura postępowania w razie błędów Brak możliwości skanowania Awaria systemu komputerowego Wykrywanie złośliwego oprogramowania Rejestracja zdarzeń Dostępne funkcje bezpieczeństwa i ochrony prywatności Informacje dotyczące innych funkcji bezpieczeństwa i ochrony poufności danych Konfiguracja sieciowej zapory antywirusowej Indeks Ingenia

7 Informacje na temat systemu Wprowadzenie do instrukcji obsługi 1 Wprowadzenie do instrukcji obsługi Informacje na temat systemu Informacje ogólne Systemy Ingenia w wersji 4 to cyfrowe systemy szerokopasmowe do obrazowania metodą rezonansu magnetycznego. Zasada działania Zasada działania systemów obrazowania metodą rezonansu magnetycznego opiera się na emisji niewielkiego sygnału relaksacji przez jądra atomowe cząsteczek w ludzkim ciele. Sygnał jest emitowany po umieszczeniu jąder atomowych w silnym polu magnetycznym i wzbudzeniu przez impuls radiowy o częstotliwości precesji. Emitowane sygnały relaksacji są analizowane przez system, a rekonstruowany komputerowo obraz jest wyświetlany na ekranie monitora. O instrukcji obsługi Niniejsza Instrukcja obsługi pełni rolę pomocniczą dla użytkowników i operatorów opisywanego systemu, umożliwiając jego bezpieczną i efektywną pracę. Przez użytkownika rozumie się instytucję, która zarządza systemem. Przez operatorów rozumie się osoby, które faktycznie obsługują system. Przed rozpoczęciem pracy z systemem należy przeczytać, zapamiętać i ściśle przestrzegać wszystkich informacji oznaczonych jako NIEBEZPIECZEŃSTWO oraz oznaczeń dotyczących bezpieczeństwa umieszczonych na systemach. Przed podjęciem prób obsługi systemu konieczne jest przeczytanie niniejszej instrukcji ze zwróceniem szczególnej uwagi na wszystkie zawarte w niej informacje oznaczone jako: OSTRZEŻE- NIA, Przestrogi i Uwagi. Należy zwrócić szczególną uwagę na wszystkie informacje oraz procedury opisane w rozdziale BEZPIECZEŃSTWO. Niezastosowanie się do zaleceń zawartych w OSTRZEŻENIACH może spowodować wystąpienie śmiertelnych lub poważnych obrażeń ciała u operatora, pacjenta lub innych osób; może także prowadzić do błędnego rozpoznania klinicznego. PRZESTROGA Niezastosowanie się do zaleceń zawartych w Przestrogach może spowodować uszkodzenie systemu opisanego w niniejszej instrukcji i/lub innych urządzeń bądź mienia, i/lub doprowadzić do zanieczyszczenia środowiska. Ingenia 7

8 Wprowadzenie do instrukcji obsługi Przeznaczenie Uwagi mają na celu podkreślenie ważnych zagadnień i pomoc dla operatora. W niniejszej instrukcji opisano najbardziej rozbudowaną konfigurację systemu, zawierającą największą liczbę opcji i akcesoriów. Nie wszystkie opisane funkcje mogą być dostępne w systemie stosowanym przez danego użytkownika. Aby otrzymać informacje o dostępnym wyposażeniu opcjonalnym, akcesoriach i innych materiałach pomocniczych, należy skontaktować się z lokalnym przedstawicielem firmy Philips. Dokumentacja techniczna Poza niniejszą instrukcją obsługi firma Philips opracowuje również dokumentację techniczną (wyłącznie w języku angielskim). Zawiera ona dodatkowe informacje wymagane w celu bezpiecznego użytkowania produktu oraz opis warunków instalacji systemu MR. Dokumentację techniczną można znaleźć w systemie, w części z dokumentacją użytkownika, oraz na płycie DVD z dokumentacją użytkownika. Dodatek Dla niniejszej instrukcji obsługi może być dostępny odrębny dodatek. Zawiera on najnowsze informacje na temat systemu, które nie zostały umieszczone w instrukcji obsługi. Z tego względu należy koniecznie zapoznać się z jego treścią. Przeznaczenie System do badań metodą rezonansu magnetycznego firmy Philips może być stosowany wyłącznie zgodnie z przeznaczeniem. Urządzenie musi być użytkowanie zgodnie z procedurami bezpieczeństwa i instrukcjami obsługi podanymi w niniejszym dokumencie. Niemniej jednak żadna z informacji przedstawionych w niniejszej instrukcji obsługi nie zwalnia użytkowników ani personelu obsługi z obowiązku rzetelnej oceny klinicznej, zgodnej z zasadami dobrej praktyki klinicznej. Użycie systemu w do celów innych niż zgodne z jego przeznaczeniem i wyraźnie określone przez producenta, jak również nieprawidłowe użytkowanie, obsługa lub dokonywanie modyfikacji systemu bez uzyskania wyraźnej zgody firmy Philips, może zwolnić producenta (lub jego przedstawiciela) z całkowitej bądź częściowej odpowiedzialności za wynikłe niezgodności, szkody lub uszczerbek na zdrowiu. Dotyczy to również dodatkowych, nieatestowanych urządzeń medycznych, stosowanych w bezpośrednim otoczeniu systemu MR i mogących powodować zakłócenia jego działania. System może być użytkowany wyłącznie pod warunkiem przestrzegania instrukcji dotyczących bezpieczeństwa lokalizacji, w tym wyznaczenia obszaru kontrolowanego dostępu. Ponadto należy przestrzegać wymagań lokalizacyjnych dla wymaganego zasilania i chłodzenia, zgodnie z zaleceniami producenta, oraz wdrożyć program konserwacji profilaktycznych dotyczący zarówno systemu, jak i wymagań lokalizacyjnych. Systemy obrazowania metodą rezonansu magnetycznego firmy Philips są przeznaczone do zastosowań diagnostycznych. Pozwalają one uzyskać obrazy przekrojów, obrazy wykonywane metodą spektroskopii i/lub widma rezonansu magnetycznego przy dowolnej orientacji struktur wewnętrznych głowy, tułowia bądź kończyn. Obraz jest otrzymywany na podstawie rozkładu przestrzennego i przepływu, a także wielu różnych właściwości NMR badanych tkanek i struktur 8 Ingenia

9 Kompatybilność Wprowadzenie do instrukcji obsługi anatomicznych oraz zastosowanej techniki skanowania MR. Interpretacja obrazów i/lub widm przez przeszkolonego lekarza dostarcza informacji, które mogą być przydatne przy stawianiu diagnozy. Tylko podczas niektórych konkretnych badań pacjent może kontrolować lub wpływać na przebieg badania, np. w badaniach przy wstrzymanym oddechu lub w przypadku synchronizacji badania z cyklem sercowym lub oddechowym. W przypadku niektórych rodzajów badań konieczne jest podanie kontrastu. Ponadto systemy obrazowania metodą rezonansu magnetycznego firmy Philips umożliwiają wykonywanie interwencyjnych, niekrytycznych zabiegów kardiologicznych i naczyniowych w obszarze głowy, tułowia i kończyn pacjenta z wykorzystaniem technik MR, takich jak obrazowanie w czasie rzeczywistym. Takie zabiegi należy wykonywać, stosując narzędzia dopuszczone do stosowania z rezonansem magnetycznym zgodnie z wyborem i oceną użytkownika. Badania MR z użyciem systemów do obrazowania metodą rezonansu magnetycznego firmy Philips można wykonywać u wszystkich pacjentów, z wyjątkiem pacjentów opisanych w części dotyczącej przeciwwskazań w rozdziale poświęconym bezpieczeństwu. Podczas kwalifikacji pacjentów do badania należy uwzględniać ograniczenia wynikające z rozmiarów systemu. Podstawowe znaczenie ma właściwa kwalifikacja pacjentów do badania, prowadzona zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa zawartymi w niniejszej instrukcji obsługi. Podczas badania MR do ciała pacjenta jest przekazywana energia w postaci promieniowania o częstotliwości radiowej, zmiennych pól magnetycznych oraz szumu akustycznego. Stosowane poziomy energii oraz poziom statycznego pola magnetycznego spełniają międzynarodowe normy bezpieczeństwa. W przypadku statycznego pola magnetycznego powyżej 2T u pacjentów i użytkowników mogą występować zawroty głowy lub metaliczny posmak w ustach. Użytkowanie i obsługa opisywanego systemu podlega przepisom prawnym obowiązującym w miejscu użytkowania systemu. Zarówno użytkownicy, jak i członkowie personelu obsługi muszą użytkować i obsługiwać system wyłącznie w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa lub z przepisami posiadającymi moc prawną. Zarówno użytkownicy, jak i operatorzy muszą zostać odpowiednio przeszkoleni i zapoznać się w szczególności z fragmentami niniejszej instrukcji dotyczącymi bezpieczeństwa. Prawo federalne USA zezwala na sprzedaż niniejszego systemu przez lekarza lub na jego zlecenie. Kompatybilność System opisany w niniejszej instrukcji obsługi nie powinien być używany z urządzeniami lub podzespołami, które nie zostały jednoznacznie zatwierdzone jako bezpieczne do stosowania z systemem obrazowania metodą rezonansu magnetycznego lub warunkowo dopuszczone do stosowania z nim przez firmę Philips Healthcare. Ingenia 9

10 Wprowadzenie do instrukcji obsługi Zgodność z przepisami Modyfikacja i/lub rozbudowa systemu może być wykonywana wyłącznie przez firmę Philips Healthcare lub przez inne firmy, które zostały wyraźnie upoważnione przez firmę Philips Healthcare do wprowadzenia powyższych zmian. Wspomniana modyfikacja i/lub rozbudowa musi być zgodna z wszystkimi stosownymi przepisami i regulacjami prawnymi obowiązującymi na danym terytorium, a także musi być wykonana z zachowaniem najlepszych praktyk inżynierskich. Wprowadzenie zmian i/lub rozbudowa systemu przez osoby nie posiadające odpowiedniego przeszkolenia i/lub korzystanie z niezatwierdzonych części zamiennych mogą doprowadzić do unieważnienia gwarancji PMS. Podobnie jak w przypadku wszystkich złożonych systemów technicznych, wykonywanie konserwacji przez osoby nie posiadające odpowiednich kwalifikacji i/lub korzystanie z niezatwierdzonych części zamiennych niesie ze sobą poważne ryzyko powstania uszkodzeń systemu oraz obrażeń ciała. Szczegółowe informacje techniczne wymagane do testowania działania urządzeń peryferyjnych można znaleźć w dokumentacji technicznej. Zgodność z przepisami Systemy Ingenia w wersji 4 firmy Philips spełniają wymagania odpowiednich międzynarodowych i krajowych norm oraz przepisów prawa. Informacje dotyczące zgodności są dostarczane na żądanie przez lokalnego przedstawiciela firmy Philips Healthcare. Systemy Ingenia w wersji 4 firmy Philips spełniają wymagania odpowiednich międzynarodowych i krajowych przepisów prawa oraz norm dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej (EMC) dla tego typu urządzeń, jeśli są stosowane zgodnie z przeznaczeniem. Przepisy i normy definiują zarówno dopuszczalne poziomy emisji elektromagnetycznej urządzenia, jak i jego wymaganą odporność na zakłócenia elektromagnetyczne ze źródeł zewnętrznych. Szkolenia Przed przystąpieniem do pracy z systemem opisanym w niniejszym dokumencie użytkownicy muszą odbyć odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpiecznej oraz efektywnej obsługi systemu. Wymogi dotyczące szkoleń związanych z urządzeniami tego typu różnią się w poszczególnych krajach. Obowiązkiem użytkownika jest zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia personelu obsługi, zgodnie z lokalnymi przepisami i regulacjami prawnymi. Aby uzyskać więcej informacji na temat szkoleń w zakresie korzystania z niniejszego systemu, należy skontaktować się z lokalnym przedstawicielem firmy Philips Healthcare. Można również kontaktować się z producentem systemu. Inne instrukcje obsługi Niniejsza instrukcja obsługi dotyczy systemu Ingenia w wersji 4. niemniej jednak stosowane wraz z nim inne urządzenia mogą posiadać własne instrukcje obsługi. 10 Ingenia

11 Instalacja, konserwacja i naprawy Wprowadzenie do instrukcji obsługi W systemie obrazowania metodą rezonansu magnetycznego dostępny jest również system pomocy. System pomocy zawiera zarówno podstawowe, jak i szczegółowe informacje dotyczące skanowania. W oprogramowaniu systemów obrazowania metodą rezonansu magnetycznego zastosowano także kontekstową funkcję pomocy. Funkcja ta umożliwia bezpośrednie przechodzenie do odpowiednich tematów w systemie pomocy. Dokumentacja techniczna Dokumentacja techniczna zawierająca charakterystykę magnesu, gradientu i pola częstotliwości radiowej znajduje się również w systemie, patrz rozdz. System pomocy i dokumentacja użytkownika na stronie 137. Instalacja, konserwacja i naprawy Instrukcje dotyczące instalacji, konserwacji i napraw systemu znajdują się w oddzielnej dokumentacji dostarczanej przez firmę Philips Healthcare. Instalacja, konserwacja i naprawy muszą zostać przeprowadzone przez odpowiednio przeszkolony personel. Firma Philips Healthcare ponosi odpowiedzialność za podstawowe bezpieczeństwo, niezawodność i poprawność działania (istotnych funkcji) systemu tylko wtedy, gdy: montaż, rozbudowa, regulacja i naprawy są wykonywane przez wykwalifikowany personel techniczny; instalacja elektryczna pomieszczenia technicznego spełnia właściwe wymogi; system jest użytkowany zgodnie z instrukcją obsługi. Wykonywanie funkcji urządzenia/systemu MR wiąże się z emisją promieniowania elektromagnetycznego. Jeśli instalacja zostanie przeprowadzona według wytycznych firmy Philips, poziom emisji elektromagnetycznej będzie zgodny z normą IEC Zaleca się, aby podmiot odpowiedzialny dokonał analizy wpływu takiej emisji na wszystkie znajdujące się w pobliżu urządzenia elektroniczne i ocenił, czy wymagane będzie zastosowanie dodatkowego ekranowania lub zmiana lokalizacji sprzętu. Wytyczne przeprowadzania takiej analizy można znaleźć np. w dokumencie AAMI TIR18:2010. Klasyfikacja sprzętu KLASYFIKACJA SPRZĘTU Klasyfikacja wg normy IEC Pod względem rodzaju zabezpieczenia przed porażeniem prądem elektrycznym: Urządzenie klasy I. Ingenia 11

12 Wprowadzenie do instrukcji obsługi Klasyfikacja sprzętu KLASYFIKACJA SPRZĘTU Pod względem stopnia zabezpieczenia przed porażeniem elektrycznym: Pod względem stopnia ochrony przed szkodliwym przedostawaniem wody do wnętrza urządzenia: Pod względem stosowania metod sterylizacji lub dezynfekcji: Pod względem trybu pracy: Części mające kontakt z ciałem pacjenta typu BF Urządzenie standardowe (urządzenie w obudowie bez zabezpieczenia przed przedostawaniem się wody do wnętrza). Produkt nie jest przeznaczony do sterylizacji. Stosować wyłącznie płynne, powierzchniowe środki dezynfekujące. Praca ciągła. Poniższe części systemu (zawierające podzespoły elektryczne lub przenoszące obciążenia) mogą mieć w normalnych warunkach użytkowania bezpośredni kontakt z pacjentem, tzn. zgodnie z definicją zawartą w normie IEC zalicza się je do części mających kontakt z ciałem pacjenta: Stół pacjenta Czujniki i moduł VCG Czujniki i moduł PPU Wszystkie cewki częstotliwości radiowej podłączone przewodem 12 Ingenia

13 Definicje Bezpieczeństwo 2 Bezpieczeństwo Wszystkie produkty firmy Philips Healthcare są opracowywane w taki sposób, aby spełniać surowe normy bezpieczeństwa. Bezpieczna obsługa aparatu MR, zainstalowanego i konserwowanego według instrukcji firmy Philips, wymaga przestrzegania wszystkich ostrzeżeń zawartych w niniejszej instrukcji obsługi. Przy ich przestrzeganiu ryzyko rezydualne związane z użytkowaniem aparatu MR firmy Philips jest uznawane przez producenta za dopuszczalne. Istotne jest, aby: przeczytać, zapamiętać i ściśle przestrzegać wszelkich informacji z oznaczeniem NIEBEZPIE- CZEŃSTWO oraz oznaczeń dotyczących bezpieczeństwa umieszczonych na systemie; użytkownicy ściśle przestrzegali wszystkich instrukcji bezpieczeństwa zawartych w części BEZPIECZEŃSTWO oraz informacji z oznaczeniem OSTRZEŻENIA i Przestrogi w niniejszym dokumencie, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i użytkowników. Przed przystąpieniem do badania pacjentów należy w szczególności przeczytać, zrozumieć i zapamiętać informacje zawarte w części rozdz. Postępowanie w sytuacjach awaryjnych na stronie 43. Definicje tryby pracy wg normy IEC Norma IEC , do której odwołuje się niniejsza instrukcja obsługi, wyszczególnia trzy tryby pracy. Poniżej znajduje się ich skrócony opis. Tryb pracy Normalny Tryb kontrolowany pierwszego poziomu Tryb kontrolowany drugiego poziomu Tab. 1: Tryby pracy Opis W normalnym trybie pracy nie zakłada się wystąpienia czynników wywołujących stres fizjologiczny. Zaleca się rutynową obserwację wszystkich pacjentów. W kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu mogą występować niektóre czynniki wywołujące stres fizjologiczny u pacjentów. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku pacjentów należących do grupy wysokiego ryzyka, uzupełniając rutynową obserwację o dodatkowy nadzór medyczny. Kontrolowanego trybu pracy drugiego poziomu nie można włączyć w systemie. Tryb pracy pośrednio zależy od protokołu skanowania. Norma IEC dotycząca bezpieczeństwa aparatury MR została opublikowana przez Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną. Systemy Ingenia w wersji 4 spełniają wymogi drugiego wydania tej normy IEC (opublikowanej w 2002 r.) wraz z drugą poprawką. Ingenia 13

14 Bezpieczeństwo Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Poziomy ekspozycji w normalnym trybie pracy i kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu zostały określone w normie IEC i są oparte na bieżącej literaturze naukowej poświęconej bezpieczeństwu. Decyzję dotyczącą obsługi systemu w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu oraz ewentualnej konieczności monitorowania parametrów fizjologicznych pacjentów powinien podjąć lekarz, uwzględniając korzyści oraz możliwe ryzyko dla pacjenta. Nadzór stanu zdrowia pacjentów, zwłaszcza należących do grup ryzyka opisanych w rozdziale rozdz. Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) na stronie 25 i rozdz. Przeciwwskazania i warunkowo dozwolone implanty na stronie 52, podlega procedurom obowiązującym w danym szpitalu. System powiadomi operatora, kiedy konieczne będzie przejście na kontrolowany tryb pracy pierwszego poziomu. Operator będzie musiał podjąć decyzję o przejściu na ten tryb pracy systemu i zostanie pouczony o konieczności wdrożenia nadzoru medycznego. Po potwierdzeniu system będzie cały czas sygnalizował, czy aktualne warunki pracy mieszczą się w granicach kontrolowanego trybu pracy pierwszego poziomu. Nadzór medyczny W normie IEC nadzór medyczny jest zdefiniowany następująco: NADZÓR MEDYCZNY wymaga pozytywnej oceny przez wykwalifikowanego lekarza RYZYKA w stosunku do korzyści związanych z określonym badaniem, lub uznania przez wykwalifikowanego zastępcę lekarza, że PACJENT spełnia zbiór obiektywnych kryteriów związanych z parametrami badania i stanem PACJENTA, sformułowanych przez wykwalifikowanego lekarza. NADZÓR ME DYCZNY może obejmować monitorowanie parametrów życiowych PACJENTA za pomocą urządzeń przeznaczonych do pomiaru lub oceny różnych stanów fizjologicznych (e.g. częstości akcji serca, zapisu EKG, ciśnienia krwi, pulsoksymetrii); patrz przestrogi zawarte w wymogach dotyczących urządzeń pomocniczych używanych wraz z aparatem MR. Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Informacje dotyczące bezpieczeństwa Nie należy używać systemu do jakichkolwiek zastosowań bez wcześniejszego przeczytania i zrozumienia wszystkich informacji dotyczących bezpieczeństwa, procedur bezpieczeństwa i procedur awaryjnych zawartych w niniejszym rozdziale BEZPIECZEŃSTWO. Obsługiwanie systemu przez osoby nie posiadające odpowiedniej wiedzy w zakresie bezpieczeństwa może prowadzić do śmierci, poważnych obrażeń ciała oraz nieprawidłowych rozpoznań klinicznych. 14 Ingenia

15 Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Bezpieczeństwo Jeśli oddech pacjenta jest wspomagany za pomocą respiratora lub pacjent został poddany znieczuleniu ogólnemu, a urządzenie dodatkowe wykrywa jakiekolwiek nieprawidłowości, należy natychmiast przerwać skanowanie i przenieść pacjenta poza system MR do czasu usunięcia tych nieprawidłowości. W niektórych krajach mogą obowiązywać przepisy dotyczące ograniczenia czasu ekspozycji personelu medycznego na działanie pola elektromagnetycznego (EMF). Te regulacje mogą być bardziej surowe, niż te przyjęte przez organizację IEC (International Electrical Committee) i wykorzystywane podczas projektowania systemów MR. Odpowiednie wartości ekspozycji EMF w obrębie systemu MR i jego okolicach przedstawiono w Dokumentacji technicznej. Odpowiednie szkolenie oraz ochrona personelu Należy wyznaczyć pracownika ds. bezpieczeństwa odpowiedzialnego za wdrożenie, egzekwowanie oraz weryfikowanie procedur zapewniających bezpieczeństwo w środowisku MR. Do zadań pracownika ds. bezpieczeństwa należy również szkolenie personelu oraz wydawanie zezwoleń. Zabrania się używania systemu do jakichkolwiek celów przed odbyciem odpowiedniego i właściwego szkolenia w zakresie jego bezpiecznej i efektywnej obsługi. Bezpieczna i efektywna obsługa systemu MR wymaga od lekarzy i użytkowników uzyskania wymaganego przeszkolenia. Szkolenie to powinno obejmować procedury awaryjne oraz procedury związane z postępowaniem w nagłych przypadkach medycznych, zasady korzystania z obszarów dostępu kontrolowanego, obsługę awaryjnego wyłączania pola, procedury w przypadku pożaru oraz działania awaryjne na wypadek utraty stanu nadprzewodzącego przez magnes. Ingenia 15

16 Bezpieczeństwo Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Nie należy używać systemu w przypadku wątpliwości co do swoich umiejętności w zakresie jego obsługi w sposób bezpieczny i efektywny. Obsługa niniejszego systemu bez uprzedniego odbycia odpowiedniego szkolenia może prowadzić do śmiertelnych lub poważnych obrażeń ciała oraz do błędnych rozpoznań klinicznych. Informacje na temat szkoleń można znaleźć w części rozdz. Szkolenia na stronie 10. Wszyscy członkowie personelu, którzy będą przebywać w pomieszczeniu do badań metodą rezonansu magnetycznego, muszą posiadać akcesoria ochronne i wiedzę na temat czynników ryzyka związanych z pracą w środowisku MR. Do czynników ryzyka należą przedmioty wykonane z materiałów magnetycznych, stymulatory serca, ciąża oraz wrażliwość na silne pole magnetyczne. Więcej informacji na temat przeciwwskazań można znaleźć w części rozdz. Przeciwwskazania i warunkowo dozwolone implanty na stronie 52. Przebywanie w pobliżu magnesu podczas skanowania może wywołać nieznaczną symulację nerwów obwodowych. Mogą tu mieć zastosowanie przepisy lokalne, zwłaszcza w odniesieniu do ciężarnych pracownic. Dopuszczalne wartości ekspozycji mogą być ograniczone do dolnych poziomów, jeśli według takich przepisów płód należy do ogółu społeczeństwa. Pracowników należy poinformować, że ekspozycja na pole częstotliwości radiowej i pole gradientowe ogranicza się do przebywania w pokoju badań podczas skanowania. Choć istniejące dowody naukowe nie wskazują na istnienie zagrożeń związanych z ekspozycją personelu medycznego, ekspozycję tę można ograniczyć przez zachowanie odpowiedniej odległości od systemu MR. Zachowanie bezpiecznej odległości w każdej możliwej sytuacji pozwala również ograniczyć ekspozycję na główne pole magnetyczne. Przeznaczenie i kompatybilność Zabrania się używania systemu w celach niezgodnych z jego przeznaczeniem. Używanie systemu w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem może prowadzić do śmiertelnych lub poważnych obrażeń ciała oraz błędnych rozpoznań klinicznych. 16 Ingenia

17 Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Bezpieczeństwo Nie należy stosować tego systemu w połączeniu ze sprzętem, urządzeniami lub akcesoriami innymi niż zatwierdzone przez firmę Philips Healthcare. Używanie systemu w połączeniu z niezatwierdzonym sprzętem może prowadzić do śmiertelnych lub poważnych obrażeń ciała oraz błędnych rozpoznań klinicznych. Patrz także część rozdz. Przeznaczenie na stronie 8 i rozdz. Kompatybilność na stronie 9. Ostrzeżenia i uwagi dotyczące poszczególnych zastosowań opisano w systemie pomocy podręcznej. Ostrzeżenia i uwagi te dotyczą: Stosowania wlewów dożylnych Zakładania i stosowania cewek oraz właściwego prowadzenia przewodów Układania pacjenta Możliwej niewłaściwej interpretacji wyniku badania w związku z techniką skanowania Konserwacja, usterki i modyfikacje Nie należy stosować systemu do jakichkolwiek zastosowań, o ile nie ma pewności, że program rutynowych kontroli użytkownika został pomyślnie zakończony i harmonogram planowanych czynności konserwacyjnych jest aktualny. Jeżeli którakolwiek z części urządzenia lub systemu jest uszkodzona bądź nieprawidłowo wyregulowana (lub jeśli zachodzi takie podejrzenie), ZABRANIA SIĘ używania systemu do czasu wykonania naprawy. Korzystanie z urządzenia lub systemu, którego podzespoły są uszkodzone lub nieprawidłowo wyregulowane, może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa użytkownika lub pacjenta. Może również spowodować powstanie śmiertelnych lub poważnych obrażeń ciała bądź postawienie błędnego rozpoznania klinicznego. Ingenia 17

18 Bezpieczeństwo Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Nie należy rozpoczynać badania przy użyciu systemu, jeżeli drzwi do sali badań są otwarte. Używanie systemu przy otwartych drzwiach do sali badań może prowadzić do nieprawidłowej pracy innych urządzeń (medycznych) znajdujących się poza nią i w rezultacie spowodować obrażenia ciała. Inne urządzenia (medyczne) mogą również zakłócać działanie systemu MR, prowadząc do wystąpienia artefaktów na obrazie. Nie wolno używać cewek powierzchniowych, jeśli sama cewka lub kable są uszkodzone. Uszkodzony przewód lub złącze stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa z uwagi na wysokie napięcie panujące w przewodzie podczas fazy emisji. Ostre krawędzie mogą spowodować uszkodzenie skóry pacjenta. Zmiany i naprawy systemu wykonywane przez osoby bez odpowiedniego przeszkolenia mogą doprowadzić do utraty gwarancji udzielanej przez firmę Philips Healthcare. Podobnie jak w przypadku wszystkich złożonych urządzeń technicznych, wykonywanie konserwacji przez osoby nie posiadające odpowiednich kwalifikacji niesie ze sobą poważne ryzyko powstania uszkodzeń systemu oraz obrażeń ciała. Na właścicielu niniejszego produktu spoczywa wyłączna odpowiedzialność za wszelkie awarie wynikające z niewłaściwego użytkowania, nieprawidłowej konserwacji, niewłaściwej naprawy, uszkodzenia lub zmian wprowadzanych przez podmioty inne niż firma Philips Healthcare lub jej autoryzowany personel serwisowy. Zabrania się logowania do systemu za pomocą terminala lub komputera PC. Może to zakłócać działanie systemu. Dozwolona jest obsługa przy użyciu pulpitu zdalnego w sposób opisany rozdz. Pulpit zdalny na stronie 142. Uszkodzone cewki zwracane do firmy Philips Healthcare muszą być możliwie dokładnie oczyszczone przez użytkownika. Informacje dla użytkowników w Japonii: W razie konieczności zwrotu uszkodzonych cewek, należy wcześniej skontaktować się z firmą Philips Healthcare Japan w celu uzyskania stosownych instrukcji. 18 Ingenia

19 Ogólne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa Bezpieczeństwo Informacje na temat programu rutynowych kontroli użytkownika oraz programu planowanych konserwacji znajdują się w rozdz. Konserwacja i zapewnienie jakości na stronie 155 w niniejszej instrukcji obsługi. Urządzenia i elementy sterujące niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa systemu Patrz również rozdział rozdz. Urządzenia i elementy sterujące niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa systemu na stronie 112. Czyszczenie urządzeń i sal badań MR Instrukcje dotyczące czyszczenia i dezynfekcji można znaleźć w rozdz. Czyszczenie i dezynfekcja na stronie 157 Czyszczenie i dezynfekcję systemu może wykonywać włącznie personel dysponujący odpowiednim przeszkoleniem. Nie używać łatwopalnych ani potencjalnie wybuchowych preparatów dezynfekujących w aerozolu. Powstałe opary mogą ulec zapłonowi, powodując powstanie poważne lub śmiertelne obrażenia ciała i/lub uszkodzenie sprzętu. Patrz również rozdz. Niebezpieczeństwo wybuchu na stronie 35. W obszarze kontrolowanego dostępu nie powinny znajdować się przedmioty wykonane z żelaza ani z innych materiałów o właściwościach magnetycznych. Rozdział rozdz. Obszar kontrolowanego dostępu na stronie 21 zawiera więcej informacji na ten temat. Przedmioty takie są przyciągane przez magnes i mogą spowodować powstanie poważnych lub śmiertelnych obrażeń ciała pacjenta bądź personelu, a także wadliwe działanie systemu. Po wykonaniu badania MR u (rannych) pacjentów, podczas którego mogło dojść do skażenia elementów wyposażenia, należy zawsze wyczyścić/zdezynfekować stół pacjenta, materace, cewki częstotliwości radiowej i przewody, a także czujniki parametrów fizjologicznych, kable i akcesoria. Czynności te mają na celu zapobieganie zakażeniu krzyżowemu; więcej informacji zawiera rozdz. Czyszczenie i dezynfekcja na stronie 157. Ingenia 19

20 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego Należy zawsze przestrzegać i stosować się do instrukcji bezpieczeństwa dołączonych do środków czyszczących. Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego Przepisy niektórych państw mogą zabraniać stosowania bardzo silnego pola magnetycznego (>2T) w rutynowych zastosowaniach klinicznych. Statyczne pole magnetyczne W przypadku statycznego pola magnetycznego stosowane są następujące ograniczenia trybu pracy, zgodnie z normą IEC Natężenie pola Tryb pracy IEC Środki bezpieczeństwa 1,5 T Normalny tryb pracy Rutynowa obserwacja pacjenta 3,0 T Kontrolowany tryb pracy pierwszego Tab. 2: Statyczne pole magnetyczne poziomu Rutynowa obserwacja pacjenta Nadzór medyczny zgodnie z wymaganiami dla pacjentów podwyższonego ryzyka Systemy 3,0T spełniające wymogi drugiego wydania normy IEC uznaje się za stale działające w KONTROLOWANYM TRYBIE PRACY PIERWSZEGO POZIOMU. Podczas pracy w tym trybie wymagany jest dodatkowy nadzór medyczny. Pacjenci i operatorzy mogą doświadczać przejściowych zawrotów głowy, nudności lub odczuwać metaliczny posmak w ustach przy szybkim ruchu głową w obrębie lub w pobliżu systemu MR 3T. Z tego powodu stanowczo zaleca się, aby pacjenci i operatorzy znajdujący się w polu magnetycznym poruszali się powoli. 20 Ingenia

21 Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego Bezpieczeństwo Obszar kontrolowanego dostępu Obowiązkiem użytkownika jest oznaczenie wszystkich wejść prowadzących do obszaru kontrolowanego dostępu odpowiednimi symbolami bezpieczeństwa. Patrz symbole Silne pole magnetyczne i Zakaz wstępu dla osób ze stymulatorami serca przedstawione w rozdziale rozdz. Symbole umieszczone na systemie, cewkach oraz akcesoriach na stronie 97. W obszarze kontrolowanego dostępu wartość rozproszonego pola magnetycznego przekracza 0,5 mt (= 5 gausów). Ekspozycja na takie pola może spowodować nieprawidłowe działanie niektórych typów stymulatorów. Poniżej podano odległości od środka magnesu, do których przekraczana jest wartość 0,5 mt: Natężenie pola Kierunek X Kierunek Y Kierunek Z 1,5 T 2,4 m 2,4 m 3,8 m 3,0 T 3,1 m 3,1 m 4,9 m Tab. 3: Statyczne pole magnetyczne Ryc. 1: Widok z góry z zaznaczonymi izoliniami 0,5 mt (5 gausów) dla systemów z polem magnetycznym 1,5 T, i 3,0 T. Korzystanie z obszaru kontrolowanego dostępu Ingenia 21

22 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego W obszarze kontrolowanego dostępu nie powinny znajdować się przedmioty wykonane z żelaza ani z innych materiałów o właściwościach magnetycznych. Przedmioty takie są przyciągane przez magnes i mogą spowodować powstanie poważnych lub śmiertelnych obrażeń ciała pacjenta bądź personelu, a także wadliwe działanie systemu. Przykładowe przedmioty: Nożyczki, scyzoryki, zapalniczki, klucze, monety itp. Telefony komórkowe i pagery Odkurzacze, froterki itp. Wózki inwalidzkie i łóżka szpitalne z ferromagnetyków, nosze żelazne itp. Gaśnice nie spełniające wymogów bezpieczeństwa działania w środowisku MR. Urządzenia do podtrzymywania funkcji życiowych i monitorowania parametrów fizjologicznych lub sprzęt ratunkowy. Zbliżenie się do systemu MR lub wejście w obszar jego działania stwarza duże ryzyko dla osób posiadających metalowe implanty lub implanty elektryczne, magnetyczne lub mechaniczne (takie jak stymulatory pracy serca). Osoby takie nie mają wstępu do obszaru kontrolowanego dostępu. Pole magnetyczne i elektromagnetyczne wytwarzane przez system MR może wywierać znaczne siły na te urządzenia lub zakłócać ich działanie. Należy zauważyć, że obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego w przypadku osób posiadających określone rodzaje implantów może być warunkowo dozwolone. Badanie takie odbywa się na odpowiedzialność szpitala lub operatora. Operator odpowiada za ścisłe przestrzeganie wszystkich obwarowań w tym zakresie. Zabrania się wstępu do obszaru kontrolowanego dostępu osobom z implantami metalowymi lub aktywowanymi elektrycznie, magnetycznie lub mechanicznie (na przykład stymulatory serca). Pole magnetyczne i elektromagnetyczne wytwarzane przez system MR może wywierać znaczne siły na te urządzenia lub zakłócać ich działanie. Kompatybilność narzędzi i urządzeń zależy od natężenia pola magnetycznego systemu MR. W przypadku stosowania narzędzi lub urządzeń w innych systemach niż zalecane należy skontaktować się z ich dostawcą. 22 Ingenia

23 Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego Bezpieczeństwo Zaleca się odpowiednie przymocowanie sprzętu do monitorowania. Zapobiegnie to jego przyciągnięciu przez magnes systemu MR. W celu sprawdzenia, czy pacjenci i inne osoby posiadają przy sobie metalowe przedmioty można stosować ręczne wykrywacze metalu lub bramki wyposażone w detektory ferromagnetyczne (FMD). Takie detektory stanowią jedynie dodatkowe pomoce i nie mogą zastąpić procedur kwalifikacji przez personel medyczny. PRZESTROGA Nie należy wnosić nośników magnetycznych do obszaru kontrolowanego dostępu. Dane zapisane na nośnikach magnetycznych, np. na paskach magnetycznych kart kredytowych, dyskietkach i taśmach, mogą zostać usunięte pod wpływem pola magnetycznego o natężeniu przekraczającym 0,5 mt (= 5 gausów). Granica obszaru kontrolowanego dostępu zwykle jest wyznaczana przez ściany ekranowania (osłony) pomieszczenia emisji fal częstotliwości radiowej. Wewnątrz ekranowanego obszaru: Podwyższone poziomy magnetycznego pola rozproszenia mogą zakłócać pracę urządzeń elektronicznych, które nie zostały zatwierdzone przez firmę Philips. Obecność takich urządzeń może zakłócać pracę systemu MR. Na użytkowniku spoczywa odpowiedzialność za ustanowienie odpowiednich zasad i procedur awaryjnych służących kontroli korzystania z obszaru kontrolowanego dostępu, z uwzględnieniem potencjalnego zagrożenia dla pacjentów i personelu. Przycisk awaryjnego wyłącznika magnesu Wygląd Lokalizacja Czerwony przycisk z napisem Emergency stop (Wyłącznik awaryjny). Przyciski awaryjnego wyłącznika znajdują się w następujących miejscach: W sali badań Na zewnątrz sali badań Ingenia 23

24 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo stosowania pola magnetycznego Cel Powód użycia Natychmiastowe wyłączenie pola magnetycznego. Naciśnięcie tego przycisku powoduje wyłączenie magnesu. Używać WYŁĄCZNIE w przypadku zagrożenia, czyli: gdy przedmioty przyciągane przez magnes powodują zagrożenie dla zdrowia pacjenta lub personelu. gdy wybuchnie pożar lub wystąpi inne nieoczekiwane zdarzenie wymagające podjęcia natychmiastowego działania i wejścia ratowników do sali badań. w innych okolicznościach wymagających natychmiastowego wyłączenia pola magnetycznego, w przeciwieństwie do sytuacji normalnego, kontrolowanego rozładowania pola magnetycznego. W innych okolicznościach wymagających natychmiastowego wyłączenia pola magnetycznego, w przeciwieństwie do sytuacji normalnego, kontrolowanego rozładowania pola magnetycznego. Ograniczenia Naklejka ostrzegawcza Awaryjne wyłączenie pola magnetycznego powoduje odparowanie znacznych ilości ciekłego helu. Należy pamiętać, że ponowne uruchomienie systemu może być przeprowadzane wyłącznie przez personel serwisu firmy Philips i trwa około jednego dnia. Obok przycisku znajduje się naklejka zawierająca następujący tekst: Emergency stop button (Przycisk wyłącznika awaryjnego) Naciśnięcie tego przycisku powoduje wyłączenie magnesu.! Utrata stanu nadprzewodzącego przez magnes Uaktywnienie magnesu jest procesem długotrwałym i bardzo kosztownym. Naciśnięcie przycisku wyłącznika awaryjnego (Emergency Stop) w ciągu kilku sekund umożliwia utratę stanu nadprzewodzącego przez magnes. Utracie stanu nadprzewodzącego przez magnes towarzyszy głośny dźwięk powodowany gwałtownym uwalnianiem się gazowego helu przez rurę systemu chłodzenia. Głośny dźwięk stanowi potwierdzenie utraty stanu nadprzewodzącego przez magnes i spadek natężenia pola magnetycznego do wartości poniżej 10 mt. Proces ten zajmuje mniej niż 20 sekund. Ustanowienie procedur awaryjnego wyłączenia magnesu należy do obowiązków placówki szpitalnej. 24 Ingenia

25 Telefony komórkowe i podobne urządzenia Bezpieczeństwo Telefony komórkowe i podobne urządzenia Systemy MR firmy Philips są zgodne z wymogami stosownych norm dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej (EMC). Urządzenia elektroniczne przekraczające wartości graniczne zdefiniowane w powyższych normach EMC mogą w nietypowych okolicznościach wpłynąć na działanie systemu. Do urządzeń przekraczających te wartości graniczne należą np. niektóre telefony komórkowe. Nie należy zezwalać na wnoszenie do pokoju badań urządzeń nadających na częstotliwościach radiowych (takich jak telefony komórkowe), nawet jeśli są one wyłączone. Urządzenia takie mogą przekraczać normy promieniowania EMC i, w nietypowych okolicznościach, zakłócać prawidłowe działanie systemu. W skrajnych przypadkach może to spowodować powstanie śmiertelnych lub poważnych obrażeń ciała bądź postawienie błędnego rozpoznania klinicznego. Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) Procedury skanowania zawsze wiążą się z emisją promieniowania o częstotliwości radiowej (RF). Energia RF może powodować wzrost temperatury ciała pacjenta, budząc niepokój. Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) odnosi się do energii promieniowania o częstotliwości radiowej pochłanianej przez organizm pacjenta w przeliczeniu na jednostkę masy ciała i jest wyrażany w watach na kilogram (W/kg). Personel przebywający wewnątrz lub w pobliżu magnesu podczas skanowania może odczuwać gorąco w związku z ekspozycją na promieniowanie o częstotliwości radiowej. Względne wartości poziomów współczynnika SAR w odniesieniu do ekspozycji pracowników służby zdrowia można uzyskać na podstawie rozkładu przestrzennego podanego w dokumentacji technicznej. Ekspozycję można zmniejszyć, zachowując odpowiednią odległość od magnesu lub korzystając z normalnego trybu pracy. Istnieją różne rodzaje współczynników SAR, z których każdy charakteryzuje się innymi wartościami granicznymi: Wartość SAR dla całego ciała Wartość SAR dla głowy Miejscowa wartość SAR dla tułowia Miejscowa wartość SAR dla kończyn Współczynnik SAR uśredniony względem całkowitej masy ciała pacjenta. Współczynnik SAR uśredniony względem masy głowy pacjenta. Współczynnik SAR uśredniony względem dowolnej tkanki pacjenta o masie 10 g. Współczynnik SAR uśredniony względem tkanki kończyn pacjenta o masie 10 g. Ingenia 25

26 Bezpieczeństwo Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) W przypadku poszczególnych skanów jeden z podanych rodzajów współczynnika SAR stanowi wartość ograniczającą ekspozycję. System kontroluje wartość współczynnika SAR z użyciem wartości ograniczającej ekspozycję dla danego rodzaju SAR, uwzględniając pozycję pacjenta i zastosowaną cewkę nadawczą lub odbiorczą. Przy skanowaniu z podwyższonymi wartościami współczynnika SAR może wystąpić miejscowe odczucie ciepła lub podwyższenie temperatury głębokiej, niezależnie od rodzaju SAR. Obsługując pacjenta operator musi wziąć pod uwagę oba efekty: skutki takich efektów zależą od stanu pacjenta. Przewidywany współczynnik SAR obliczany dla każdego skanu ma charakter zachowawczego przybliżenia. Informacje dotyczące rodzaju współczynnika SAR ograniczającego ekspozycję oraz oczekiwanych wartości współczynnika SAR dla danego skanu są wyświetlane na stronie informacyjnej: Współczynnik SAR/rodzaj SAR ograniczającego ekspozycję: x % Całe ciało/poziom: y W/kg/n Rodzaj współczynnika SAR ograniczającego ekspozycję = całe ciało, głowa, miejscowa wartość SAR dla tułowia lub kończyn. x % = Przewidywana wartość SAR wyrażona jako procent maksymalnej wartości rodzaju wsp. SAR ograniczającego ekspozycję. y W/kg = Przewidywana wartość SAR dla całego ciała. n = Tryb pracy (normalny lub poziom pierwszy) Współczynnik SAR jest skorelowany ze średnim wpływem energii RF na pacjenta, określanym również przez sumę B1+RMS. Parametr ten można znaleźć również w definicji sekwencji interfejsu użytkownika. Niektóre charakterystyki implantów warunkowo dopuszczonych do badań MR mogą określać górny limit tego parametru dla celów kontroli warunków ekspozycji podczas skanowania MR. Tryby pracy System może działać w trzech trybach pracy; więcej informacji zawiera rozdz. Definicje na stronie 13: Tryb pracy IEC Dopuszczalne wartości SAR Środki bezpieczeństwa Poziom 0 (normalny) Wartość SAR dla całego ciała < 2 W/kg Poziom I (Tryb kontrolowany pierwszego poziomu) Poziom II (Tryb kontrolowany drugiego poziomu) Wartość SAR dla głowy < 3,2 W/kg Wartość SAR dla całego ciała 2 W/kg i < 4 W/kg Wartość SAR dla głowy < 3,2 W/kg Wartość SAR dla całego ciała 4 W/kg Wartość SAR dla głowy 3,2 W/kg Obserwacja pacjenta. Monitorowanie pacjenta (nadzór medyczny). Zachowanie szczególnej ostrożności w przypadku pacjentów z grup ryzyka. Nieobsługiwane w systemie. Poziom II nie jest dostępny. 26 Ingenia

27 Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) Bezpieczeństwo Tryb pracy IEC Dopuszczalne wartości SAR Środki bezpieczeństwa Poziom 0 lub poziom I (tryb normalny lub kontrolowany pierwszego poziomu) Miejscowa wartość SAR dla tułowia < 10 W/kg* Miejscowa wartość SAR dla kończyn < 20 W/kg* * Dotyczy cewek powierzchniowych nadawczych. Limity wartości SAR dla całego ciała obowiązują wyłącznie w temperaturze pokojowej nieprzekraczającej 22 o C, zgodnie z procedurami instalacji systemu. Dodatkowe informacje o poziomie I Po osiągnięciu poziomu 1 wyświetla się komunikat z ostrzeżeniem i wymagany jest nadzór medyczny pacjenta: Konieczny nadzór medyczny nad pacjentem Ten skan przekracza limity SAR normalnego trybu pracy. System przejdzie na kontrolowany tryb pracy pierwszego poziomu. Zapoznaj się z Instrukcją obsługi, aby uzyskać więcej informacji o wartości SAR i trybach pracy. Przeczytałem i rozumiem implikacje skanowania w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu i biorę na siebie odpowiedzialność za nadzór medyczny. Kliknij przycisk Cancel (Anuluj), aby obniżyć wartość SAR przez zmodyfikowanie skanu(-ów) i kontynuować pracę w normalnym trybie. Kliknij przycisk Proceed (Kontynuuj), aby kontynuować badanie w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. Jeżeli nie ma możliwości monitorowania stanu pacjenta lub zagrożenie dla zdrowia jest zbyt duże, należy zmienić parametry skanowania, aby obniżyć wartość SAR do zakresu normalnego trybu pracy. Jeżeli zagrożenie mieści się w granicach dopuszczalności, można rozpocząć skanowanie. Konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności w przypadku pacjentów z grup ryzyka. Poza rutynową obserwacją należy zachować szczególne środki ostrożności w przypadku pacjentów wrażliwych na wzrost temperatury lub energię RF, na przykład u: pacjentów, u których występuje ryzyko zatrzymania krążenia; Ingenia 27

28 Bezpieczeństwo Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) kobiet w ciąży: płód jest szczególnie wrażliwy na zmiany temperatury we wczesnym okresie ciąży, dlatego nie zaleca się skanowania ciężarnych w pierwszym trymestrze; pacjentów z dużą liczbą tatuaży, którzy są narażeni na poparzenia przez promieniowanie; pacjentów ze skłonnościami do drgawek lub z zaburzeniami klaustrofobicznymi; pacjentów z niewyrównaną wydolnością krążenia lub gorączkujących; pacjentów z upośledzeniem funkcji pocenia się spowodowanym wiekiem, nadwagą, cukrzycą lub nadciśnieniem; pacjentów przyjmujących leki mogące wpływać na zdolności termoregulacyjne; do leków tych zalicza się np. diuretyki, środki uspokajające lub rozszerzające naczynia; pacjentów nieprzytomnych, będących pod wpływem środków uspokajających lub poddanych miejscowemu znieczuleniu, splątanych lub którzy nie są w stanie odczuwać lub zgłaszać odczuwania ciepła; pacjentów gorączkujących, z upośledzoną termoregulacją lub nadwrażliwością na podwyższenie temperatury ciała; pacjentów, u których zastosowano izolację termiczną (np. opatrunek gipsowy); pacjentów z warunkowo dopuszczonymi implantami, których charakterystyka wymaga ograniczenia współczynnika SAR do niestandardowych wartości i skrócenia czasu badania. Temperatura powietrza w sali badań podlega ciągłemu monitorowaniu przez system. Jeżeli temperatura powietrza w sali przekracza 24 o C, wyświetlany jest komunikat ostrzegawczy. Jeżeli wartości zostaną przekroczone, na przykład w przypadku pacjentów ogrzewanych kocem elektrycznym, wartość współczynnika SAR dla całego ciała nie może przekroczyć 2,0 W/kg; należy również monitorować stan pacjenta. Jeśli zostanie wyświetlony komunikat z ostrzeżeniem, że temperatura w sali przekroczyła 24 st. C, należy zmniejszyć poziom SAR (np. wybierając niski poziom SAR) i monitorować stan pacjenta. Zabiegi interwencyjne Zaleca się, aby podczas zabiegów interwencyjnych ze skanowaniem bez wentylacji otoczenia pacjenta korzystać z normalnego trybu pracy. Podczas zabiegów interwencyjnych należy stale monitorować temperaturę ciała pacjenta, korzystając z urządzeń dopuszczonych do stosowania w środowisku MR. 28 Ingenia

29 Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) Bezpieczeństwo Odzież i warunki otoczenia W środowisku o podwyższonej temperaturze otoczenia i wilgotności dochodzi do upośledzenia zdolności organizmu do wydalania nadmiaru ciepła. Usuwanie nadmiaru ciepła utrudnia także gruba odzież. Pokój badań: Temperatura w pokoju musi być utrzymywana w zakresie o C. Zalecana temperatura w pokoju wynosi 21 o C. Wilgotność względna nie może przekraczać 70%. Systemu nie wolno używać, jeśli temperatura w pokoju badań przekracza 22 0 C lub 72 0 F Nie należy zbliżać metalowych przedmiotów do magnesu. Działanie fal o częstotliwości radiowej (RF) może powodować nagrzewanie się metalowych elementów i prowadzić do oparzeń. Należy podjąć odpowiednie działania, aby zapobiec intensywnemu poceniu się pacjenta. Intensywne pocenie się pacjenta może powodować powstawanie niezamierzonych obwodów rezonansowych pomiędzy częściami ciała, a w konsekwencji oparzenia skóry. Należy zdjąć wszystkie zbędne nakrycia z ciała pacjenta (np. koce). Dodatkowa izolacja utrudnia rozpraszanie ciepła wytwarzanego przez ciało pacjenta. Należy sprawdzić, czy działa system wentylacji otoczenia pacjenta. Nie wolno dopuścić do zablokowania przepływu powietrza w tunelu magnesu przez podkładki czy akcesoria. Właściwa wentylacja otoczenia pacjenta może zmniejszyć wzrost głębokiej temperatury ciała pacjenta. Ingenia 29

30 Bezpieczeństwo Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) Należy unikać bezpośredniego kontaktu pacjenta z pokrywami tunelu magnesu lub cewkami nadawczymi/odbiorczymi. Może to powodować miejscowe wydzielanie ciepła. Badanie z wysoką wartością SAR Wykonywanie badań z wysoką wartością SAR całego ciała powinno być wykonywane jedynie wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Preferowane są niższe wartości SAR, zapewniające wyższy komfort pacjenta. Skanowanie w trybie z wysoką wartością SAR może powodować pocenie się oraz złe samopoczucie pacjenta. Badanie z wysoką wartością SAR wymaga stosowania systemu wentylacji pacjenta. Pacjenci narażeni na wysokie wartości SAR muszą być ubrani w lekką odzież (np. cienką piżamę, koszulę nocną lub podkoszulek). W przypadku skanowania niemowlęcia w inkubatorze należy stosować wyłącznie normalny tryb roboczy. Pozwoli to uniknąć uzyskania zbyt wysokiej wartości SAR dla niemowlęcia w ciepłym i wilgotnym środowisku inkubatora. W przypadku badania z wysoką wartością SAR zaleca się zaplanowanie przerw w badaniu tak, by umożliwić obniżenie temperatury ciała pacjenta. Rozkład przerw można dostosować w taki sposób, aby badania z niską wartością SAR odbywały się pomiędzy badaniami z wysoką wartością SAR. Wszystkie badania w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu wymagają nadzoru lekarskiego. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci, kobiet ciężarnych oraz osób w podeszłym wieku, aby nie dopuścić do wzrostu głębokiej temperatury ciała. Zawsze, gdy jest to możliwe, należy wykonywać badania z niską wartością SAR. 30 Ingenia

31 Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) Bezpieczeństwo Specyficzna dawka energii (SED) Specyficzna dawka energii (SED) to całkowita energia dostarczona pacjentowi, wyrażona w kilodżulach/kg (kj/kg). Jest określana przez wartość SAR i czas trwania skanowania. Wartość SAR to wielkość dostarczanej energii wyrażona w watach na kilogram (W/kg). Wzrost temperatury pacjenta jest proporcjonalny do SED. Specyficzna wartość energii jest miarą komfortu i dostarcza informacji o wpływie energii na pacjenta. System nie ogranicza maksymalnej wartości SED. Adekwatne chłodzenie pacjenta (np. za pomocą wentylatora, przez utrzymywanie w określonym zakresie temperatury pomieszczenia, w którym znajduje się system) jest niezbędne do zachowania komfortu pacjenta na odpowiednim poziomie. Patrz rozdz. Odzież i warunki otoczenia na stronie 29. Skaner Wskaźnik SED jest widoczny na poniższym przykładowym ekranie interfejsu użytkownika, powyżej przycisku Stop Scan (Zatrzymanie skanowania). Aby wyświetlić wartości SED skumulowane, planowane i łączne (całkowite), wystarczy umieścić wskaźnik myszy nad wartością SED, jak pokazano na przykładzie. Informacja ta jest również dostępna w ogólnych właściwościach karty badania (ExamCard). Podczas planowania skanu wartość SED tego skanu jest dostępna na stronie informacyjnej. Wskaźnik Accumulated SED (kj/kg) pokazuje wartość SED ukończonych skanów wraz z wartością SED bieżącego skanu. Wskaźnik Planned SED (kj/kg) wyświetla wartość SED skanów zaplanowanych na karcie ExamCard. Total SED (kj/kg) to całkowita wartość SED będąca sumą zaplanowanej i skumulowanej wartości SED. Ingenia 31

32 Bezpieczeństwo Natężenie pola gradientowego (moc gradientu) Natężenie pola gradientowego (moc gradientu) Stosowanie szybkich zmian pola i wysokich gradientów może powodować stymulację nerwów obwodowych (ang. peripheral nerve stimulation, PNS) podczas skanowania. Lokalizacja i charakter stymulacji nerwów obwodowych różni się w zależności od pacjenta. Stymulacja nerwów obwodowych może powodować uczucie łaskotania (mrowienia) lub drżenie pęczkowe mięśni (fascykulacje). Niektórzy pacjenci mogą odczuwać ból podczas skanowania w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. Bardzo wysoka moc gradientu może nawet wywołać stymulację układu przewodzącego serca. Opublikowano dane wskazujące, że poziomy progowe stymulacji serca są znacznie wyższe niż w przypadku stymulacji nerwów obwodowych. Możliwe jest występowanie stymulacji nerwów obwodowych. Stymulacja serca nigdy nie jest indukowana ekspozycjami wywołanymi przez przełączanie gradientu. Moc gradientu W czasie definiowania parametrów skanowania dla danego skanu oblicza się moc gradientu (stymulacji nerwów obwodowych, PNS) i porównuje ją ze średnim poziomem wartości progowej. Średnią wartość progową stymulacji nerwów obwodowych definiuje się jako wystąpienie pierwszych objawów i odnosi się ona do poziomu, przy którym 50% osób zaczyna odczuwać oznaki stymulacji nerwów obwodowych (PNS). Oczekiwany poziom stymulacji PNS jest wyświetlany na stronie informacyjnej i wyrażony jako odsetek średniego poziomu progowego PNS obliczonego przez system dla danej sekwencji przygotowanej dla określonego pacjenta. PNS/poziom x % = przewidywana wartość PNS wyrażona jako odsetek średniego poziomu progowego PNS. n = tryb pracy ( Normalny" lub Poziom I") x %/n Poziomy stymulacji nerwów obwodowych System obsługuje trzy poziomy PNS odpowiadające rozdz. Definicje na stronie 13: Tryb pracy IEC Moc gradientu Środki bezpieczeństwa Poziom 0 (normalny) Poziom I (tryb kontrolowany pierwszego poziomu) Moc gradientu 80% średniego poziomu progowego 80% średniego poziomu progowego < moc gradientu 100% średniego poziomu progowego Rutynowa obserwacja pacjenta Monitorowanie pacjenta (nadzór medyczny) Konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności w przypadku pacjentów z grup ryzyka. 32 Ingenia

33 Natężenie pola gradientowego (moc gradientu) Bezpieczeństwo Tryb pracy IEC Moc gradientu Środki bezpieczeństwa Poziom II (tryb kontrolowany drugiego poziomu) Gradient > 100% średniego poziomu progowego Funkcjonowanie systemu jest ograniczone do maksymalnej mocy gradientu wynoszącej 100% średniego poziomu progowego. Poziom II nie jest dostępny. Dodatkowe informacje o poziomie 0 W trybie pracy poziomu 0 prawdopodobieństwo wystąpienia stymulacji nerwów obwodowych (PNS) jest bardzo niskie. Dodatkowe informacje o poziomie I Po osiągnięciu poziomu I (przewidywana moc gradientu przekracza 80% średniego poziomu progowego) wyświetlany jest komunikat ostrzegawczy: Konieczny nadzór medyczny nad pacjentem Ten skan przekracza limity PNS normalnego trybu pracy. System przejdzie na kontrolowany tryb pracy pierwszego poziomu. Zapoznaj się z Instrukcją obsługi, aby uzyskać więcej informacji o wartości PNS i trybach pracy. Kliknij przycisk Cancel (Anuluj), aby obniżyć wartość PNS przez zmodyfikowanie skanu(-ów) i kontynuować pracę w normalnym trybie. Kliknij przycisk Proceed (Kontynuuj), aby kontynuować badanie w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. Użytkownik musi podjąć decyzję odnośnie zatwierdzenia lub odrzucenia ustawień parametrów skanowania. W razie odrzucenia istnieje możliwość modyfikacji ustawień parametrów w celu zmniejszenia wartości gradientu do wartości nieprzekraczających limitu PNS. Środki bezpieczeństwa W przypadku badań, podczas których może występować stymulacja nerwów obwodowych, należy pamiętać, że: Należy poinformować pacjenta o możliwości wystąpienia stymulacji nerwów obwodowych i opisać doznania. Należy zachować stały kontakt z pacjentem w czasie badania w sposób bezpośredni lub za pośrednictwem monitora i systemu łączności z pacjentem. Zatrzymaj skanowanie, jeśli pacjent o to prosi, naciskając przycisk wzywania personelu. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo stymulacji nerwów obwodowych, należy ułożyć ręce pacjenta wzdłuż ciała. Ingenia 33

34 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo elektryczne Personel przebywający wewnątrz lub w pobliżu magnesu podczas skanowania może odczuwać symulację nerwów obwodowych. Informacje na temat ekspozycji personelu medycznego można uzyskać na podstawie rozkładu przestrzennego mocy gradientu (db/dt) podanego w dokumentacji technicznej. Ekspozycję można zmniejszyć, zachowując odpowiednią odległość od magnesu lub skanując w normalnym trybie pracy. Definiowanie parametrów skanu Prawdopodobieństwo wystąpienia stymulacji nerwów obwodowych zależy od maksymalnej mocy gradientu, szybkości narastania gradientu oraz czasu trwania skanu. Do ustalania maksymalnej dopuszczalnej mocy gradientu skanu stosowany jest parametr PNS mode" (Tryb PNS). Wartość rzeczywistej mocy gradientu jest wyświetlana na stronie informacyjnej i zależy od innych parametrów. Dostępne są trzy poziomy mocy: low" (niska): maksymalna dopuszczalna moc gradientu jest ograniczona do 60% średniego poziomu progowego, co oznacza, że system zawsze działa w normalnym trybie pracy, a prawdopodobieństwo stymulacji nerwów obwodowych jest bardzo niskie. moderate" (umiarkowana): maksymalna dopuszczalna moc gradientu jest ograniczona do 80% średniego poziomu progowego, co oznacza, że system zawsze pracuje w normalnym trybie pracy. Prawdopodobieństwo stymulacji nerwów obwodowych jest niskie, a jeśli występuje, to najczęściej nie powoduje dolegliwości bólowych. high" (wysoka): maksymalna dopuszczalna moc gradientu jest ograniczona do 100% średniego poziomu progowego, co oznacza, że system może działać w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. Prawdopodobieństwo stymulacji nerwów obwodowych wynosi 50% i może powodować dolegliwości bólowe. Pacjenci odpowiednio poinformowani i zmotywowani mogą wykazywać większą tolerancję stymulacji nerwów obwodowych. Bezpieczeństwo elektryczne Systemy obrazowania metodą rezonansu magnetycznego firmy Philips mogą być używane przez całą dobę bez negatywnego wpływu na bezpieczeństwo i wyniki pracy. Zabrania się zdejmowania pokryw i odłączania przewodów od urządzenia. Wewnątrz urządzenia występuje wysokie napięcie elektryczne. Demontaż pokryw lub przewodów może prowadzić do poważnych lub śmiertelnych obrażeń ciała. 34 Ingenia

35 Niebezpieczeństwo wybuchu Bezpieczeństwo Pokrywy, kable i podzespoły mogą być zdejmowane lub odłączane jedynie przez wykwalifikowany i uprawniony personel pomocy technicznej. W tym kontekście wykwalifikowany oznacza posiadający legalne zezwolenie na obsługę elektrycznego sprzętu medycznego danego typu na terenie jurysdykcji, w których sprzęt ten jest używany. Określenie uprawniony odnosi się natomiast do osób posiadających pełnomocnictwo użytkownika sprzętu. Nie należy dopuszczać do przeniknięcia wody i innych cieczy do wnętrza urządzenia z uwagi na ryzyko wystąpienia zwarcia elektrycznego lub korozji. System MR można stosować wyłącznie w salach lub pomieszczeniach spełniających wymagania stosownych przepisów prawnych (lub przepisów posiadających moc prawną) w zakresie bezpieczeństwa elektrycznego dotyczącego stosowania urządzeń tego typu. Części mające kontakt z ciałem pacjenta Poniższe części systemu, obejmujące podzespoły elektryczne lub elementy przenoszące obciążenia, mogą mieć bezpośredni kontakt z pacjentem w normalnych warunkach użytkowania (są to tzw. części mające kontakt z ciałem pacjenta): Stół pacjenta. VCG PPU Wszystkie cewki RF szczegółowe informacje znajdują się w ich instrukcjach Płyta podstawy NVC, kiedy jest używana jako podparcie głowy PRZESTROGA Płyta podstawy NVC musi być zawsze podłączona przez interfejs dstream. Niebezpieczeństwo wybuchu Opisywane urządzenie nie może być stosowane w obecności wybuchowych gazów lub oparów, takich jak niektóre gazy anestetyczne. Użycie urządzenia elektrycznego w środowisku pracy, do którego jest przeznaczone, może doprowadzić do pożaru lub wybuchu. Ingenia 35

36 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo mechaniczne Nie używać łatwopalnych ani potencjalnie wybuchowych preparatów dezynfekujących w aerozolu. Powstałe opary mogą ulec zapłonowi, powodując powstanie poważne lub śmiertelne obrażenia ciała i/lub uszkodzenie sprzętu. Podczas skanowania pacjentów w znieczuleniu ogólnym zabrania się stosowania w pobliżu systemu palnych mieszanin gazów anestetycznych z powietrzem, tlenem lub podtlenkiem azotu. Systemy Ingenia firmy Philips nie należą do klasy urządzeń odpornych na działanie anestetyków (AP) ani urządzeń odpornych na działanie anestetyków kategorii G (APG). Bezpieczeństwo mechaniczne Należy zachować szczególną ostrożność podczas obniżania mechanizmu stołu pacjenta, aby w pobliżu blatu stołu nie znajdowały się żadne przedmioty ani części ciała (np. pacjent na wózku inwalidzkim). Przedmioty te mogą zostać uwięzione pomiędzy mechanizmem stołu pacjenta a podłogą, powodując uszkodzenie sprzętu lub obrażenia ciała. Zabrania się zdejmowania osłon mechanizmu stołu pacjenta z uwagi na obecność części ruchomych. Demontaż pokryw może doprowadzić do powstania poważnych lub śmiertelnych obrażeń ciała. Przycisk wyłącznika awaryjnego Naciśnięcie przycisku wyłącznika awaryjnego Emergency stop powoduje wstrzymanie ruchu stołu. Zatrzymanie ruchu stołu można zresetować za pomocą przycisku wznowienia. Patrz rozdz. Moduł interfejsu użytkownika na stronie 104. Ruchy zdalnie sterowane programowo można zatrzymać przez naciśnięcie klawisza F12. Patrz rozdz. Stop Scan (Zatrzymanie skanowania) [F12 na stronie Ingenia

37 Bezpieczeństwo mechaniczne Bezpieczeństwo Ruch stołu pacjenta w przypadku awarii zasilania elektrycznego W przypadku awarii zasilania blokada ruchu stołu pacjenta jest automatycznie zwalniana. Stół pacjenta można wysunąć ręcznie poza magnes. Przywrócenie zasilania powoduje ponowne włączenie blokady stołu. Należy pamiętać, że w niektórych sytuacjach poruszanie stołem nie jest możliwe nawet w trybie ręcznym. Więcej informacji zawiera rozdz. Umieszczanie pacjenta w tunelu magnesu na stronie 76 Przełącznik sterowania ręcznego W przypadku awarii elektroniki sterującej nadal istnieje możliwość przesunięcia mechanizmu stołu pacjenta do najwyższej pozycji i kontynuowanie skanowania. Przycisk Manual override (Przełącznik sterowania ręcznego) znajduje się pod mechanizmem stołu pacjenta od strony magnesu. Ryc. 2: Przełącznik sterowania ręcznego. Ruch stołu w poziomie Jeśli zautomatyzowany ruch poziomy stołu nie działa prawidłowo, mechanizm stołu automatycznie przełączy się w tryb ręczny. Zacznie wówczas migać przycisk trybu ręcznego na module interfejsu użytkownika. Należy ręcznie wysunąć stół do pozycji końcowej, poza główną cześć systemu. Nastąpi przywrócenie ustawień początkowych mechanizmu stołu, a przycisk przestanie migać. Aby włączyć ponownie napęd mechaniczny, należy nacisnąć przycisk trybu ręcznego; ruch stołu w poziomie zostanie przywrócony. Ingenia 37

38 Bezpieczeństwo Niebezpieczeństwo pożaru Niebezpieczeństwo pożaru W przypadku pożaru w pokoju badań: Należy nacisnąć przycisk Emergency stop (Wyłącznik awaryjny) na magnesie (patrz rozdz. Przycisk awaryjnego wyłącznika magnesu na stronie 23), aby natychmiast wyłączyć pole magnetyczne przed przyniesieniem gaśnic do pokoju badań. Ogólne zasady postępowania w wypadku pożaru Cały personel obsługi elektrycznego sprzętu medycznego, o którym mowa w niniejszym dokumencie, powinien zostać przeszkolony w zakresie stosowania gaśnic i sprzętu przeciwpożarowego oraz znać lokalne przepisy dotyczące postępowania w przypadku pożaru. Dostępne gaśnice powinny umożliwiać gaszenie zarówno pożarów o podłożu elektrycznym, jak i innych. Konieczne jest bezwzględne wdrożenie, przestrzeganie i kontrolowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych obowiązujących w danym pomieszczeniu przeznaczonym do celów medycznych. Środki ochrony przeciwpożarowej opisane w tej części należy skonsultować z lokalnym oddziałem Straży Pożarnej. Należy również opracować procedury awaryjne na wypadek zagrożenia pożarem. Na szpitalu spoczywa odpowiedzialność za ustanowienie procedur awaryjnych na wypadek konieczności awaryjnego wyłączenia magnesu. Należy używać wyłącznie gaśnic wyraźnie oznaczonych jako przeznaczone do gaszenia pożarów elektrycznych lub chemicznych. Stosowanie wody i innych cieczy może prowadzić do powstania poważnych lub śmiertelnych obrażeń ciała. Przed przystąpieniem do gaszenia pożaru należy podjąć próbę odizolowania urządzenia od zasilania elektrycznego i innych mediów. Zmniejszy to ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Można stosować ogólnodostępne gaśnice kompatybilne z urządzeniami MR (niemagnetyczne) o natężeniu pola 3,0 T. Należy postępować zgodnie z najostrzejszymi kryteriami wyszczególnionymi w obowiązujących lokalnie przepisach prawa. 38 Ingenia

39 Bezpieczeństwo stosowania ciekłego helu Bezpieczeństwo Należy dobrać gaśnice najlepiej odpowiadające charakterystyce placówki użytkownika i których nie można pomylić z gaśnicami nie spełniającymi wymagań bezpiecznej pracy z urządzeniami MR. Bezpieczeństwo stosowania ciekłego helu Zabronione jest wnoszenie pojemnika z ciekłym helem do obszaru działania magnesu, jeśli nie ma się pewności, że jest on wykonany z materiałów niemagnetycznych lub że magnes jest wyłączony. Wnoszenie do pokoju badań jakichkolwiek przedmiotów magnetycznych lub metali ferromagnetycznych jest skrajnie niebezpieczne dla pacjentów, personelu i sprzętu. Specjalne pojemniki niemagnetyczne dostępne u dystrybutorów ciekłego helu powinny zawsze spełniać odpowiednie wymagania techniczne i posiadać stosowne oznakowanie. W żadnym wypadku nie można wprowadzać ciekłego helu do magnesu przed zainstalowaniem systemu odprowadzania helu. Uzupełnianie ciekłego helu Procedura uzupełniania ciekłego helu powinna być przeprowadzana wyłącznie przez uprawniony personel z odpowiednim przeszkoleniem. Patrz rozdz. Uzupełnianie ciekłego helu na stronie 156. Zawsze noś rękawice ochronne, odzież zakrywającą skórę i najlepiej zakładaj okulary. Temperatura ciekłego helu jest bardzo niska i może powodować zamrożenie ludzkich tkanek. Obrażenia ciała spowodowane odmrożeniem należy spłukać wodą i leczyć jak oparzenia. Należy zawsze sprawdzić, czy pokój badań i pomieszczenie do przechowywania ciekłych gazów są posiadają odpowiednią wentylację. Ponieważ parujący hel rozcieńcza lub wypiera tlen zawarty w powietrzu, istnieje ryzyko uduszenia. Ingenia 39

40 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo stosowania helu w postaci gazowej Przypadkowe uwolnienie ciekłego helu w pokoju badań może spowodować nagromadzenie się ciekłego tlenu, stwarzając ryzyko pożaru. Bezpieczeństwo stosowania helu w postaci gazowej Właściwości helu w postaci gazowej: bezwonny; niepalny; nietoksyczny; podczas parowania ciekłego helu powstaje zimna mgła. Hel w postaci gazowej jest lżejszy od powietrza. Normalne warunki pracy Systemy MR firmy Philips są wyposażone w system charakteryzujący się zerową utratą helu. W standardowych warunkach pracy hel nie ulega odparowaniu. Na wypadek gdyby doszło do odparowania helu, systemy MR firmy Philips są wyposażone w system, który odprowadza gazowy hel z magnesu na zewnątrz budynku. Odparowanie helu ma miejsce podczas wyłączenia awaryjnego (utraty stanu nadprzewodzącego w magnesie). Hel gazowy w wysokim stężeniu Warto zauważyć, że w poprawnie kontrolowanych warunkach instalacyjnych hel w postaci gazowej nie ma możliwości przedostania się do pokoju badań. Może to mieć miejsce wyłącznie w przypadku awarii technicznej. Wysokie stężenia helu gazowego w pokoju badań mogą prowadzić do uduszenia, ponieważ hel powoduje zmniejszenie stężenia tlenu w powietrzu. W przypadku awaryjnego wyłączenia pola magnetycznego po użyciu przycisku Emergency stop" lub samoczynnej utraty stanu nadprzewodzącego przez magnes dochodzi do odparowania dużej ilości gazowego helu. PRZESTROGA Należy zawsze niezwłocznie zgłaszać utraty stanu nadprzewodzącego przez magnes personelowi pomocy technicznej firmy Philips celem podjęcia odpowiednich działań. Niezastosowanie się do tego polecenia może spowodować konieczność wykonania kosztownej i czasochłonnej procedury odmrażania magnesu lub ewentualne nieodwracalne uszkodzenie magnesu. 40 Ingenia

41 Bezpieczeństwo stosowania lasera (wskaźnika laserowego) Bezpieczeństwo Na szpitalu spoczywa odpowiedzialność za ustanowienie procedur awaryjnych na wypadek utraty stanu nadprzewodzącego przez magnes, w szczególności jeśli system odprowadzania helu z magnesu ulegnie awarii i gazowy hel zostanie uwolniony do pokoju badań. W przypadku niesprawności systemu odprowadzania gazu (np. na skutek zablokowania systemu odprowadzania) i wyłączeniu pola magnetycznego w pokoju badań może dojść do wzrostu stężenia helu w postaci gazowej, tworzącego zimną mgłę. Należy wówczas otworzyć drzwi do pokoju badań. Konieczna będzie natychmiastowa ewakuacja pacjenta i personelu z pokoju badań. Jeżeli nastąpiło uwolnienie helu do sali badań, nie należy wyłączać klimatyzacji ani obiegu powietrza (jest to automatyczna procedura wyzwalana przez alarm wykrywacza dymu w systemie przeciwpożarowym), lecz zapewnić stały obieg powietrza i wentylację. W charakterze urządzenia ostrzegawczego można wykorzystać detektor tlenu emitujący dźwiękowy sygnał alarmowy. Bezpieczeństwo stosowania lasera (wskaźnika laserowego) Systemy MR firmy Philips wyposażono w laserowy wskaźnik optyczny. Laserowy wskaźnik optyczny jest zgodny z normami dotyczącymi światła laserowego IEC : 2007 i 21 CFR 1040:10. Wskaźnik laserowy powinien być stosowany wyłącznie pod kontrolą personelu medycznego odpowiednio przeszkolonego w zakresie zagrożeń związanych ze stosowaniem światła laserowego. Odpowiedzialność za przestrzeganie lokalnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa spoczywa na użytkowniku. Należy unikać kierowania światła lasera w oczy pacjenta. Laser klasy II (FDA) / klasy 2 (IEC). Należy uprzedzić pacjenta, aby nie patrzył w wiązkę lasera. Bezpośrednie światło lasera może spowodować nieodwracalne uszkodzenie wzroku. Ingenia 41

42 Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo stosowania lasera (wskaźnika laserowego) Wskaźnika laserowego należy używać wyłącznie zgodnie z przeznaczeniem, unikając niepotrzebnej ekspozycji na promieniowanie lasera. W przypadku pacjentów, którzy są niezdolni do wykonywania poleceń (niemowlęta, pacjenci w znieczuleniu), należy zapewnić odpowiednią ochronę wzroku przed bezpośrednim promieniowaniem laserowym. Stosowanie układu sterowania, ustawień lub procedur innych niż przedstawione w niniejszej instrukcji obsługi może spowodować niebezpieczne narażenie na promieniowanie. Naklejki z informacjami Na systemie umieszczono następujące naklejki ostrzegawcze: Zewnętrzna część przedniej pokrywy Naklejka ostrzegawcza Promieniowanie laserowe Nie patrzeć w wiązkę lasera Maksymalna moc < 0,35 mw Długość fali światła 635 nm Produkt laserowy klasy II Naklejka ostrzegawcza Promieniowanie laserowe Nie patrzeć w wiązkę lasera Produkt laserowy klasy 2 Maksymalna moc< 0,35 mw Długość fali światłą 635 nm Symbole ostrzegawcze dotyczące światła laserowego Przy otworze lasera (zewnętrzna powierzchnia pokrywy przedniej) Naklejka Otwór lasera 42 Ingenia

43 Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Bezpieczeństwo Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Szpital jest zobowiązany do ustanowienia procedur awaryjnych dla następujących sytuacji: Medyczne procedury awaryjne Wejście nieuprawnionych osób do obszaru kontrolowanego dostępu Konieczność awaryjnego wyłączenia pola Zapobieganie pożarom Utraty stanu nadprzewodzącego przez magnes Konieczne jest ustanowienie procedury szybkiej ewakuacji pacjenta z sali badań w przypadku niebezpieczeństwa - jeśli to koniecznie, łącznie z awaryjnym wyłączaniem pola, które opisuje rozdz. Przycisk awaryjnego wyłącznika magnesu na stronie 23. Ponadto należy podjąć odpowiednie środki ostrożności i opracować plan stosowania sprzętu ratowniczego poza pokojem badań. Dotyczy to szczególnie: pacjentów, u których występuje ryzyko zatrzymania krążenia; pacjentów o skłonnościach do drgawek lub z zaburzeniami klaustrofobicznymi; pacjentów w ciężkim stanie, będących pod wpływem środków uspokajających, zdezorientowanych lub nieprzytomnych; pacjentów, z którymi nie można się skutecznie porozumiewać. Zabrania się wnoszenia do sali badań metalowego lub elektronicznego sprzętu ratunkowego. System nie jest odporny na wyładowania defibrylacyjne. W nagłych przypadkach pacjenta należy zdjąć ze stołu i przenieść poza linię 5G. Jeśli część systemu lub cewka została poddana działaniu wyładowania defibrylacyjnego: nie używać systemu do momentu wymiany części przez serwis firmy Philips. Ingenia 43

44 Bezpieczeństwo Jakość obrazu Zabiegi interwencyjne Jeśli system MR jest używany w procedurach interwencyjnych, szpital musi określić procedury przeprowadzenia zabiegu interwencyjnego lub adekwatnej stabilizacji pacjenta na wypadek awarii systemu MR. Przycisk wyłącznika awaryjnego Aby zatrzymać lub włączyć ruch stołu pacjenta, należy nacisnąć przycisk wyłącznika awaryjnego (1) na module interfejsu użytkownika. Stół pacjenta można wysunąć ręcznie poza magnes. Naciśnięcie przycisku wznowienia (2) resetuje mechanizm stołu pacjenta po użyciu przycisku wyłącznika awaryjnego. Ruch zostanie wznowiony. Jakość obrazu Obrazy MR mogą zawierać struktury nie występujące w ciele pacjenta (tzw. artefakty), co może prowadzić do niewłaściwej interpretacji badania. Struktury te mogą być uwidocznione na skutek działania czynników technicznych lub fizjologicznych, a także obecności metalowych lub magnetycznych przedmiotów w ciele pacjenta. Do czynników technicznych zalicza się sygnał rzekomy generowany przez podzespoły systemu lub inne źródła znajdujące się w bezpośrednim otoczeniu systemu. Artefakty wewnętrzne Ograniczenia techniczne obrazowania metodą rezonansu magnetycznego i czynniki związane z fizjologią pacjenta mogą powodować występowanie artefaktów na obrazie. Powodem występowania artefaktów może być np.: jednorodność magnesu; brak liniowości gradientu; obcięcia; zniekształcenie sygnału (aliasing); ruch; przepływ; przesunięcia chemiczne; podatność. 44 Ingenia

45 Płyny w fantomach Bezpieczeństwo Artefakty i metody ich korekty lub zmniejszania (np. zmiana szerokości pasma, zerowanie momentu gradientowego, nasycenie wstępne itp.) opisano w systemie pomocy online. Artefakty zewnętrzne Przedmioty magnetyczne lub metalowe wykonane z materiałów niemagnetycznych, jak np. biżuteria, szpilki do włosów, guziki lub protezy, powodują zakłócenia sygnału o częstotliwości radiowej lub wpływają na jednorodność pola magnetycznego i obniżają wydajność obrazowania. Może to prowadzić do błędnego rozpoznania. Należy dopilnować, aby we wnętrzu magnesu nie znalazły się przedmioty magnetyczne ani wykonane z metali nie posiadających właściwości magnetycznych, jeśli nie jest to konieczne dla określonego badania i odpowiednio kontrolowane (np. igła biopsyjna). Płyny w fantomach Należy ostrożnie obchodzić się z fantomami, aby nie dopuścić do ich uszkodzenia i rozlania się płynu. Nieużywane fantomy należy umieścić w opakowaniu do przechowywania i odpowiednio je zamknąć. Należy pamiętać, że zawartość fantomów może powodować podrażnienia skóry. W przypadku kontaktu ze skórą wystarczy przemyć to miejsce wodą. Fantomy dla systemów 1,5 T Płyny w fantomach tułowia (400 mm) i głowy (200 mm) Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki w procentach wagowych woda: 99,6-99,96% kwas siarkowy: 0,02-0,37% siarczan miedzi (II): 0,03-0,08% Toksyczność LD-50: 300 mg/kg (ORL-RAT, siarczan miedzi (II)) Postępowanie w sytuacjach awaryjnych LD-50: 2,14 mg/kg (ORL-RAT, kwas siarkowy) Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Ingenia 45

46 Bezpieczeństwo Płyny w fantomach Płyny w fantomach tułowia (400 mm) i głowy (200 mm) Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Płyn w fantomach butelkowych Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki w procentach wagowych woda: 99,717% kwas siarkowy: 0,005% siarczan miedzi (II): 0,077% chlorek sodu: 0,2% chlorek dialkilo-dimetyloamonowy: 0,001% Toksyczność LD-50: 300 mg/kg (ORL-RAT, siarczan miedzi (II)). LD-50: 2,14 mg/kg (ORL-RAT, kwas siarkowy). LD-50: 3 g/kg (ORL-RAT, chlorek sodu). Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Płyn w fantomach butelkowych AC PC Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki w procentach wagowych woda: >99,0% sześciowodny chlorek niklu: >0,25<1,0% Toksyczność LD-50: 175 mg/kg (ORL-RAT, sześciowodny chlorek niklu). Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. 46 Ingenia

47 Płyny w fantomach Bezpieczeństwo Płyn w fantomach butelkowych AC PC Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: natychmiast zdjąć zanieczyszczone ubranie. Niezwłocznie usunąć pozostałości substancji (np. spłukać dużą ilością wody). W przypadku poważniejszego wystawienia na działanie substancji niebezpiecznej należy wezwać lekarza. Połknięcie: Osoba poszkodowana powinna wypić jedną lub dwie szklanki wody. W przypadku wystąpienia dolegliwości ogólnych należy wezwać lekarza. Przez inhalację: Osobę poszkodowaną należy niezwłocznie przenieść na świeże powietrze i pozwolić jej odpocząć, a jeśli zajdzie taka potrzeba - wezwać lekarza. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. W przypadku zaburzeń widzenia należy skonsultować się z lekarzem. Fantomy dla systemów 3,0 T Płyn w fantomach głowy (200 mm) Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki w procentach wagowych woda: 99,6-99,96% kwas siarkowy: 0,02-0,37% siarczan miedzi (II): 0,03-0,08% Toksyczność LD-50: 300 mg/kg (ORL-RAT, siarczan miedzi (II)) LD-50: 2,14 mg/kg (ORL-RAT, kwas siarkowy) Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Płyny w fantomach tułowia (400 mm) i butelkowych Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki w procentach wagowych 100% Spectrasyn 4 (firma: ExxonMobil Chemical: Ingenia 47

48 Bezpieczeństwo Płyny w fantomach Płyny w fantomach tułowia (400 mm) i butelkowych Toksyczność Przez usta: LD50: > 15 g/kg: praktycznie nietoksyczny Przez skórę: LD50: > 5 g/kg: praktycznie nietoksyczny Przez inhalację: LD50: > 5 mg/l: praktycznie nietoksyczny Podrażnienie oczu: Praktycznie niedrażniący Podrażnienie skóry: Praktycznie niedrażniący Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Odzież: zdjąć zanieczyszczoną odzież. Wyprać zanieczyszczoną odzież przed ponownym założeniem. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przemyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Przez inhalację: nie powinna powodować zagrożenia dla zdrowia. Połknięcie: nie powinna powodować zagrożenia dla zdrowia. Płyn w fantomach butelkowych AC PC Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki w procentach wagowych woda: >99,0% sześciowodny chlorek niklu: >0,25<1,0% Toksyczność LD-50: 175 mg/kg (ORL-RAT, sześciowodny chlorek niklu). Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: natychmiast zdjąć zanieczyszczone ubranie. Niezwłocznie usunąć pozostałości substancji (np. spłukać dużą ilością wody). W przypadku poważniejszego wystawienia na działanie substancji niebezpiecznej należy wezwać lekarza. Połknięcie: Osoba poszkodowana powinna wypić jedną lub dwie szklanki wody. W przypadku wystąpienia dolegliwości ogólnych należy wezwać lekarza. Przez inhalację: Osobę poszkodowaną należy niezwłocznie przenieść na świeże powietrze i pozwolić jej odpocząć, a jeśli zajdzie taka potrzeba - wezwać lekarza. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. W przypadku zaburzeń widzenia należy skonsultować się z lekarzem. 48 Ingenia

49 Płyny w fantomach Bezpieczeństwo Fantomy do spektroskopii Fantomy do spektroskopii protonowej Płyn w sferycznych fantomach A do spektroskopii protonowej Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki 5 ml/l 98% octanu (CH3COOH) 10 ml/l 80% etanolu (CH3CH2OH) 8 ml/l 98% kwasu fosforowego (H3PO4) 1 ml/l 1% roztworu substancji Arquad mg/l CuSO4 w wodzie demineralizowanej Całkowita objętość 524 cm3 Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Fantomy do spektroskopii fosforowej Płyn w sferycznych fantomach B do spektroskopii fosforowej Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki 30 g/l kwasu metylofosforowego P(OH) 2 O(CH 3) w wodzie demineralizowanej Całkowita objętość 524 cm3 Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Płyn w dyskowych fantomach A do spektroskopii fosforowej Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki 300 mm roztworu H3PO4 (kwas fosforowy) Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Ingenia 49

50 Bezpieczeństwo Ciecz w systemie gradientowym Płyn w dyskowych fantomach A do spektroskopii fosforowej Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Płyn w sferycznych fantomach B do spektroskopii fosforowej Odzież ochronna Oczy: okulary ochronne Składniki 300 mm roztworu H3PO2 (kwas fosforowy) Postępowanie w sytuacjach awaryjnych Rozlanie płynu: zebrać płyn przy pomocy substancji pochłaniającej suchego piasku, diatomitu, wermikulitu itd.; zebrać mieszankę do plastikowych worków i przekazać do składu odpadów chemicznych. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody, a następnie umyć wodą z mydłem. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. Ciecz w systemie gradientowym Wzmacniacz gradientu Składniki 50-procentowa woda destylowana Dowtherm SR1 9 (zabarwiony na różowo) 50% glikol etylenowy CAS# (>95%) fosforan dipotasowy CAS# (<3%) woda CAS# (<3%) Toksyczność Płyn chłodzący może wywoływać kontaktowe podrażnienie skóry. Postępowanie awaryjne w przypadku wycieku Należy użyć odpowiedniej substancji pochłaniającej (np. Powersorb, suchy piasek, ziemia okrzemkowa itp). Usunąć zużytą substancję pochłaniającą (w workach plastikowych) zgodnie z lokalnymi przepisami dotyczącymi odpadów chemicznych. Po wystąpieniu wycieku konieczne jest uzupełnienie płynu w układzie chłodzącym wzmacniacza gradientu. Skontaktować się z działem obsługi klienta firmy Philips. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: natychmiast zdjąć zanieczyszczone ubranie i spłukać skórę dużą ilością wody. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. 50 Ingenia

51 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Płyn chłodzący cewki gradientowej Składniki woda destylowana (ok. 30 l) inhibitor, AZ8104, Betz Dearborn (6 ml) Substancja biobójcza Biocide, Spectrus NX 1164* lub Spectrus 1106* firmy Betz Dearborn (2,7 ml) Toksyczność Postępowanie awaryjne w przypadku wycieku Płyn chłodzący może wywoływać kontaktowe podrażnienie skóry. Należy użyć odpowiedniej substancji pochłaniającej (np. Powersorb, suchy piasek, ziemia okrzemkowa itp). Usunąć zużytą substancję pochłaniającą (w workach plastikowych) zgodnie z lokalnymi przepisami dotyczącymi odpadów chemicznych. Po wystąpieniu wycieku należy uzupełnić płyn w systemie chłodzenia cewki gradientowej. Skontaktować się z działem obsługi klienta firmy Philips. Pierwsza pomoc Kontakt ze skórą: natychmiast zdjąć zanieczyszczone ubranie i spłukać skórę dużą ilością wody. Oczy: przepłukiwać przez dłuższy czas dużą ilością wody. * Substancja biobójcza Biocide, Spectrus NX 1164 lub Spectrus 1106 w zależności od kraju użytkownika. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Informacje ogólne PRZESTROGA Operator zobowiązany jest poinformować pacjenta o możliwości wzrostu temperatury niektórych elementów systemu (cewek RF, urządzeń połączeniowych) w czasie badania na skutek oddziaływania energii. W przeciwnym wypadku pacjenci mogą przestraszyć się po dotknięciu nagrzanych elementów. Wszystkie podzespoły systemu spełniają wymogi norm IEC. PRZESTROGA Personel powinien poinformować rodziców towarzyszących dziecku w pokoju badań, aby nie dotykali dziecka podczas skanowania. Kontakt fizyczny może spowodować nadmierne miejscowe wydzielanie ciepła. Ingenia 51

52 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Kwalifikacja do badania MR Niezbędna jest kwalifikacja pacjentów do badania MR. Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów należących do grup ryzyka ze względu na wykonywany zawód, przebyte choroby, aktualny stan zdrowia lub warunki fizyczne systemu MR. Należy zwrócić szczególną uwagę na następujące grupy pacjentów: Pacjenci, w przypadku których istnieją przeciwwskazania do badania MR; patrz rozdz. Przeciwwskazania i warunkowo dozwolone implanty na stronie 52. Pacjenci, w przypadku których istnieje wyższe od normalnego prawdopodobieństwo konieczności udzielenia doraźnej pomocy medycznej, np. z powodu aktualnego stanu zdrowia. Pacjenci, w przypadku których istnieje wyższe od normalnego prawdopodobieństwo konieczności udzielenia doraźnej pomocy medycznej na skutek działania silnego pola magnetycznego podczas obsługi systemu w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. W razie wątpliwości nie należy wykonywać skanowania. Należy skontaktować się z lekarzem zlecającym badanie. Przeciwwskazania i warunkowo dozwolone implanty Ten rozdział zawiera bardzo ważne informacje o bezpieczeństwie rezonansu magnetycznego: U każdego pacjenta należy przeprowadzić ocenę ryzyka i korzyści związanych z badaniem metodą rezonansu magnetycznego. Obecnie nie ma naukowych dowodów na to, że badania takie są niegroźne dla kobiet ciężarnych, płodów i dzieci poniżej drugiego roku życia. Ogólnie rzecz biorąc, badanie MR nie jest wskazane u pacjentów z implantami elektronicznymi lub metalowymi implantami przewodzącymi prąd w szczególności takimi, które zawierają ciała ferromagnetyczne. Niniejsze przeciwwskazania są oparte na skutkach powodowanych przez energię częstotliwości radiowych, statyczne pole magnetyczne i przełączanie gradientów. Potencjalne zagrożenia to przemieszczenie urządzenia w ciele, nadmierne nagrzewanie lub nieprawidłowe działanie urządzeń. Niektóre implantowane urządzenia medyczne są sprawdzone, zaaprobowane i/lub licencjonowane przez właściwe urzędy państwowe i/lub oznakowane przez producenta implantu jako warunkowo dopuszczone do badań MR. Dla takich implantów wymienione poniżej przeciwwskazania mogą nie mieć zastosowania. Producent implantu odpowiada za zdeklarowanie implantu jako warunkowo dopuszczonego do badań MR oraz zdefiniowanie/przedstawienie warunków (ograniczeń) wymaganych do bezpiecznego skanowania. Aby uzyskać konkretne informacje, opera- 52 Ingenia

53 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo tor rezonansu magnetycznego może zapoznać się z oznakowaniem implantu lub skontaktować z jego producentem. Do obowiązków operatora aparatury MR należy zapewnienie ścisłego przestrzegania tych warunków. Firma Philips nie może odpowiadać za kontrolowanie parametrów technicznych systemu MR innych niż te, które są zdefiniowane dla trybu normalnego lub kontrolowanego trybu pracy pierwszego poziomu oraz dane przedstawione w dokumentacji technicznej, takie jak wykresy przestrzenne gradientu pola. Operator systemu MR odpowiada za weryfikowanie zgodności każdej sekwencji z danymi warunkowego dopuszczenia, jakie dostarcza producent implantu. Metalowe implanty Pole magnetyczne i elektromagnetyczne może wywierać potężne siły na metalowe implanty. Może to powodować nagrzewanie się części implantów lub zakłócać ich działanie. Przykłady: Stymulatory pracy serca i kable przewodzące prąd. Pole magnetyczne i elektromagnetyczne może oddziaływać z dużą siłą na metalowe implanty lub zakłócać ich działanie. Pompy insulinowe, stymulatory nerwów, implanty ślimakowe. Nie zawsze stanowią one przeciwwskazanie, jednak w przebiegu badania może dojść do ich uszkodzenia lub obniżenia jakości działania. Należy skontaktować się z radiologiem lub lekarzem zlecającym badanie. Poniższa tabela zawiera dodatkowe informacje techniczne istotne dla oceny ryzyka implantów dopuszczonych warunkowo do badań MR. Warunek Znaczenie Lokalizacja / kontrolowanie Natężenie pola głównego (B0; T) Statyczny gradient pola (SFG, MSG; G/cm lub T/m) Natężenie pola magnetycznego w izocentrum. Pole rozproszenia magnesu zmienia się wraz z lokalizacją przestrzenną wewnątrz i wokół magnesu. Statyczny gradient pola stanowi miarę szybkości zmian pola na danym odcinku. 1 T/m = 100 G/cm Należy zauważyć, że statyczny gradient pola nie ma związku z przełączaniem gradientu dla celów obrazowania (mt/m/ms). Przód magnesu lub instrukcja obsługi systemu. Dokumentacja techniczna zawiera również mapę zmiennego natężenia pola wokół magnesu, wliczając linię 5G. Wykresy przestrzenne pola rozproszenia są zawarte w Dokumentacji technicznej. Ingenia 53

54 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Warunek Znaczenie Lokalizacja / kontrolowanie db/dt (T/s) Natężenie pola przy zmianie gradientu dla celów obrazowania. Wartość jest podana dla odległości 20 cm od środkowej osi otworu magnesu. Wartość db/dt jest obliczana dla każdej sekwencji i zapisywana w nagłówku DICOM serii obrazów, patrz atrybut (0018,1318) db/dt Uwaga: wartość ta zmienia się w przestrzeni, ale 20 cm stanowi nominalną wartość przyjętą w oznakowaniach implantów Wartość można kontrolować pośrednio przez ustawienie parametrów sekwencji gradient mode (tryb gradientu) na regular (zwykły) i PNS mode (tryb PNS) na low (niski). Wartość db/dt nie jest wyświetlana ani dostępna podczas definiowania sekwencji. Zaleca się wcześniejsze przeprowadzenie na fantomie zdefiniowanych skanów potrzebnych do zbadania pacjenta (o ile to możliwe wraz z parametrami kątowymi) i dokonanie oceny wartości db/dt dla każdej sekwencji. Uwaga: w przypadku sekwencji z impulsami REST należy spodziewać się wysokich wartości db/dt. 54 Ingenia

55 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Warunek Znaczenie Lokalizacja / kontrolowanie Maks. wartość SAR: wartość SAR dla całego ciała i/lub wartość SAR dla głowy (W/kg, przez 15 minut) Wartości SAR są podawane w różny sposób na stronie informacyjnej interfejsu użytkownika dla definicji sekwencji. Jeśli wartość SAR dla głowy ogranicza typ wartości SAR, faktyczną wartość SAR dla głowy można ustalić, mnożąc wyświetlany procent przez wartość limitu 3,2 W/kg. Implanty zawierające substancje magnetyczne Przykłady: Klipsy tętniaków naczyń mózgowych. Inne chirurgiczne klipsy naczyniowe i szwy mechaniczne. Sztuczne zastawki serca. Ustawienie parametru SAR mode (tryb SAR) na low (niski) ogranicza skanowanie do trybu normalnego. (Wartość SAR dla całego ciała < 2 W/kg) Należy ocenić ekspozycję w przeliczeniu na jeden skan i upewnić się, że nie przekracza ona wartości podanych w oznakowaniach implantu dopuszczających warunkowe skanowanie. Endoprotezy stawów. Przeciwwskazania zależą od ilości ferromagnetyku i prawdopodobieństwa nagrzania i/lub przemieszczenia. Protezy kończyn zawierające ferromagnetyki. Większość metalowych implantów testowano jedynie w polu magnetycznym o natężeniu do 1,5 T. W przypadku systemów wytwarzających pole o natężeniu 3,0 T należy zastosować dodatkowe środki ostrożności. Ciała obce: drobiny metalu Ingenia 55

56 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Istnieje niebezpieczeństwo przemieszczenia się drobin metalu. Poziom zagrożenia zależy od lokalizacji, wielkości i czasu przebywania drobin w organizmie. Ruch tych elementów może zostać ograniczony przez zwłóknienie. Niewielkie drobiny metalu o średnicy do 1 mm mogą powodować artefakty na obrazie i/lub dyskomfort pacjenta. Obecność drobin metalu może stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjenta (dotyczy to np. drobin zlokalizowanych wewnątrzoczodołowo). Należy zapytać pacjenta, czy kiedykolwiek pracował w przemyśle metalowym lub doznał urazu związanego z pozostawieniem w organizmie drobin metalu (np. urazów po wybuchu). Ciąża Chociaż nie istnieją naukowe dowody występowania działań niepożądanych u płodu, lekarz przeprowadzający badanie u ciężarnej pacjentki powinien stwierdzić, czy korzyści dla matki przewyższają ewentualne ryzyko dla zdrowia dziecka. Płód jest szczególnie wrażliwy na zmiany temperatury we wczesnym okresie ciąży, dlatego nie zaleca się skanowania w pierwszym trymestrze lub gdy wiek ciąży jest nieznany. Lokalne przepisy mogą traktować płód jako osobę, co pociąga za sobą konieczność stosowania ścisłych limitów ekspozycji. Podczas badania pacjentek w ciąży zaleca się ograniczenie poziomu SAR do poniżej 2 W/kg (normalny tryb pracy). Systemy stabilizacji kręgosłupa Badanie MR może stanowić zagrożenia dla zdrowia pacjentów wymagających stabilizacji kręgosłupa za pomocą gorsetu lub podobnego sprzętu, np. klamr lub protez. Oddziaływanie fal częstotliwości radiowej na przewodzące prąd metalowe elementy może spowodować powstanie łuku elektrycznego lub nadmiernego miejscowego wzrostu temperatury. Przezskórne systemy terapeutyczne Produkty medyczne w postaci systemów do przezskórnego uwalniania leków (np. przezskórny system terapeutyczny uwalniający nitroglicerynę) mogą powodować oparzenia skóry na skutek pochłaniania energii RF. Aby nie dopuścić do wystąpienia oparzeń, należy zasięgnąć porady u producenta systemu lub usunąć przezskórny system terapeutyczny. Po zakończeniu badania należy zastosować nowy system. Tatuaż, trwały (wytatuowany) makijaż oczu i twarzy Tatuaż, trwały (wytatuowany) makijaż oczu i twarzy oraz niektóre kosmetyki stosowane do makijażu mogą zawierać cząstki ferromagnetyczne, mogące przenikać do tkanek wokół oczu. Ich obecność może również powodować zjawisko rozgrzewania. Wysokie natężenie pola RF Wysokie natężenie pola RF może być szkodliwe dla niektórych pacjentów. 56 Ingenia

57 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Metalowe przedmioty lub odzież zawierająca metalowe elementy Z pacjenta należy zdjąć wszystkie ubrania zawierające metalowe nici, metalowe elementy oraz druty przewodzące prąd, a także poprosić o odłożenie wszystkich metalowych przedmiotów. Niezastosowanie się do tego zalecenia może prowadzić do nadmiernego miejscowego wydzielania ciepła w wyniku pochłaniania energii RF. Może to również wpływać na jednorodność pola magnetycznego i prowadzić do nieprawidłowych rozpoznań klinicznych. Przykłady: okulary, protezy zębowe; protezy, aparaty słuchowe, wkładki ortopedyczne; zegarki, biżuteria, odznaki; kolczyki; guziki, spinki do włosów, agrafki, sprzączki; peruki, pasma włosów mocowane do fryzury; ubrania zawierające zamki błyskawiczne i/lub metalowe guziki; biustonosze. Wilgotne ubrania Wilgotne ubrania mogą powodować nadmierne miejscowe wydzielanie ciepła. Inne przeciwwskazania mogą wynikać z obowiązujących lokalnie przepisów prawnych. Stół i mechanizm stołu pacjenta Maksymalne obciążenie, przy którym dopuszcza się wykonywanie poziomego i pionowego ruchu stołu pacjenta i jego mechanizmu, wynosi 250 kg. Maksymalne obciążenie stołu pacjenta z systemem FlexTrak wynosi 250 kg. Aby uniknąć przykleszczenia palców pacjenta podczas wprowadzania stołu do tunelu magnesu, należy sprawdzić, czy dłonie pacjenta spoczywają na stole. Istnieje ryzyko przykleszczenia palców pomiędzy stołem a osłonami systemu. Aby uniknąć przykleszczenia palców pacjenta, można zastosować specjalne podpórki kończyn górnych wchodzące w skład standardowego zestawu akcesoriów. Podpórki kończyn górnych uniemożliwiają chwytanie boków stołu przez pacjenta, zapobiegając tym samym przykleszczeniu palców w trakcie ruchu stołu. Ingenia 57

58 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Ryc. 3: Po lewej: Podpórki kończyn górnych. Pośrodku: Nieprawidłowe ułożenie pacjenta. Po prawej: Zalecane ułożenie pacjenta z podpórkami kończyn górnych (1) i podkładkami (2). U pacjenta leżącego na brzuchu należy podeprzeć kończyny dolne poniżej kolan w taki sposób, aby palce stóp były umieszczone wyżej niż powierzchnia blatu stołu. Jeśli stopy pacjenta wystają poza stół, należy sprawdzić, czy stopy nie dostaną się pomiędzy stół a części systemu podczas ruchu w kierunku magnesu. Należy przedsięwziąć szczególne środki ostrożności w przypadku pacjentów niespokojnych lub w napadzie paniki. Należy unieruchomić pacjenta za pomocą przeznaczonych do tego akcesoriów. Komunikacja z pacjentem Każdemu pacjentowi należy przekazać włącznik wezwania personelu. Umożliwia on komunikację pomiędzy pacjentem a personelem przez cały czas trwania badania. 58 Ingenia

59 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Przed każdym przystąpieniem do badania należy sprawdzić poprawność działania funkcji wezwania personelu. Naciśnięcie włącznika wezwania personelu powoduje uruchomienie sygnału dźwiękowego słyszalnego tak długo, jak długo wyłącznik jest naciśnięty. Jeżeli włącznik wezwania personelu zostanie naciśnięty więcej niż jeden raz w ciągu 4 sekund lub na dłużej niż 1,5 sekundy, w sterowni zaświeci się żółta pulsująca kontrolka ostrzegawcza dla personelu. Komunikację z pacjentem zaleca się prowadzić w czasie, gdy gradienty systemu są wyłączone. Należy poinstruować pacjenta o znakach służących do komunikacji niewerbalnej. Ze względu na poziom hałasu w pokoju badań komunikacja werbalna z pacjentem może być utrudniona. Ochrona słuchu Podczas skanowania pacjent musi stosować podstawowe środki ochrony słuchu. Odpowiednią ochronę zapewniają dopasowane stopery o wystarczającym poziomie tłumienia (>30 db). Typowa charakterystyka tłumienia dźwięku przez zestaw słuchawkowy Philips to 20 db w paśmie 1 khz. Przed przystąpieniem do badania pacjent i personel przebywający w pokoju badań powinni założyć środki ochrony słuchu. Bez środków ochrony słuchu poziom hałasu może powodować dyskomfort lub prowadzić do przejściowej, a nawet trwałej utraty słuchu. Środki ochrony słuchu należy zawsze zakładać pacjentom w znieczuleniu. U pacjentów znajdujących się pod wpływem środków znieczulających występuje zwiększona czułość na wysokie ciśnienie akustyczne, dlatego w przypadku tej grupy pacjentów środki ochrony słuchu muszą być bezwzględnie stosowane. Ingenia 59

60 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe włożenie stoperów do uszu. Duże znaczenie dla dodatkowego tłumienia dźwięku ma również dopasowanie zestawu słuchawkowego. W przypadku skanowania pacjentów, u których nie można prawidłowo założyć stoperów lub słuchawek (np. noworodki i niemowlęta), należy pamiętać o zastosowaniu innych środków zapewniających maksymalną ochronę słuchu. Przy maksymalnym ustawieniu trybu gradientu należy podczas skanowania OBOWIĄZKOWO używać stoperów dousznych. Aby zapewnić maksymalny komfort pacjenta, zaleca się stosowanie zarówno stoperów dousznych, jak i słuchawek. Wymagane jest specjalne przeszkolenie personelu obsługi w zakresie dopasowywania stoperów dousznych zapewniającego optymalną ochronę słuchu. Aby zapewnić możliwie najlepszą ochronę przed hałasem, należy przestrzegać instrukcji zakładania stoperów dousznych dostarczonej przez producenta. Należy stosować wyłącznie stopery zapewniające tłumienie akustyczne wynoszące co najmniej 30 db. Konieczne jest stosowanie wyłącznie takich środków ochrony słuchu, które nie zawierają metalowych elementów. Ogólnie dopuszczalny poziom hałasu może okazać się zbyt wysoki dla kobiet w ciąży, noworodków, niemowląt, małych dzieci i osób starszych z uwagi na ich wzmożony niepokój. Poziom szumu akustycznego w pomieszczeniu kontrolnym powinien spełniać wymogi lokalnych norm dotyczących ekspozycji na hałas w miejscu pracy. 60 Ingenia

61 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Personel przebywający w czasie skanowania w pokoju badań metodą rezonansu magnetycznego także powinien mieć założone środki ochrony słuchu. W celu zmniejszenia poziomu hałasu zaleca się stosowanie technologii SofTone. Pomiar ciśnienia akustycznego dla wartości skutecznej (ang. RMS, A-weighted), L aeq, 1 godz., jest prowadzony w warunkach klinicznych badań diagnostycznych o najwyższym poziomie hałasu akustycznego. Poziomy te są zgodne z wytycznymi normy IEC Ochrona słuchu zgodna z powyższymi wytycznymi obniża poziom hałasu do wartości wynoszącej do 99 db(a). Ustawienia miernika poziomu hałasu: Detektor: r.m.s. Pomiar czasu: szybki lub wolny. Pomiar częstotliwości: pomiar ciśnienia akustycznego. Czas trwania pomiaru: >20 s. Osłona akustyczna Należy używać zatyczek do uszu. Gdy osłona akustyczna jest prawidłowo umieszczona, zapewnia dodatkowe tłumienie hałasu o około 8 db. Sprawdź, czy osłona jest prawidłowo założona, a stopień znajduje się we właściwym miejscu. Osłona akustyczna musi wystawać poza koniec stołu, tak aby główka dziecka znajdowała się blisko środka osłony akustycznej, co gwarantuje dobrą ochronę. Takie położenie obowiązuje zarówno przy skanowaniu głowy, jak i ciała dziecka. Ingenia 61

62 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Ryc. 4: Osłona akustyczna założona na stole, gdzie S oznacza stopień, a O część wystającą poza stół. Dopilnuj, aby odległość osłony akustycznej od otworu wentylacyjnego wynosiła zawsze co najmniej 10 cm. Podczas stosowania osłony akustycznej nie należy blokować przepływu powietrza przez otwór magnesu i wokół pacjenta. Ryc. 5: Minimalny odstęp osłony akustycznej od otworu wentylacyjnego wynoszący 10 cm. Układanie pacjenta Zawsze unikaj pętli prądowych tworzonych przez stykające się części ciała. Należy zapewnić minimum 2 cm odstępu. Można wykorzystać podkładki z zestawu akcesoriów lub ręczniki. Stykające się ze sobą części ciała i kończyny dotykające ciała mogą tworzyć elektryczne pętle prądowe. Powstawanie w ciele pacjenta pętli prądowych o dużej częstotliwości może powodować poparzenia w miejscu (pełnego lub częściowego) kontaktu. 62 Ingenia

63 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Pętle powstają, gdy dwie części ciała stykają się (kontakt skórny) lub niemal stykają się z sobą, np.: Stykają się uda pacjenta. Stykają się kolana pacjenta. Stykają się kostki nóg pacjenta. Ramiona i ręce stykają się z innymi częściami ciała. Stykają się dłonie pacjenta. Może to nastąpić szczególnie podczas skanowania za pomocą cewek do badania piersi (Breast coil), kiedy pacjentki leżą z rękoma ułożonymi nad głową. Ryc. 6: Pętle prądowe (zakrzywione strzałki) i miejsca, w których może nastąpić podwyższenie temperatury (czarne strzałki). Należy unikać stykania się części ciała zgodnie ze wskazówkami na poniższym rysunku: Przykład 1: prawidłowe ułożenie pacjenta. Brak kontaktu skórnego. Przykład 2: podkładki między przedramionami a ciałem pacjenta. Przykład 3: podkładki między udami i kostkami pacjenta. Należy zapewnić minimum 2 cm odstępu. Można wykorzystać podkładki z zestawu akcesoriów lub ręczniki. Ingenia 63

64 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Ryc. 7: Zapobieganie powstawaniu pętli prądowych. Kontakt z tunelem Należy zapewnić wolną przestrzeń między częściami ciała a ścianą tunelu, głównie celem umożliwienia przepływu powietrza. Należy unikać stykania się dużej powierzchni ciała pacjenta z kanałem. Można użyć niewielkiego, zwiniętego ręcznika, aby stworzyć wolną przestrzeń między częściami ciała a kanałem wynoszącą ponad 5 mm. Dzięki temu zakłócenie przepływu powietrza przez kanał będzie minimalne. Owijanie pacjenta prześcieradłami nie jest wskazane, ponieważ nie zapewnia przepływu powietrza po częściach ciała, a prześcieradła zatrzymują ciepło. EKG/VCG Nie należy używać sygnału VCG do monitorowania ani do celów diagnostycznych. W czasie, gdy pacjent znajduje się wewnątrz magnesu, sygnał VCG jest zniekształcony. Może być on stosowany wyłącznie jako sygnał wyzwalający, służący do obrazowania wyzwalanego przez EKG. Należy stosować wyłącznie elektrody EKG przeznaczone do stosowania w środowisku MR. Stosowanie elektrod EKG innego typu może prowadzić do wzrostu temperatury w miejscu zamocowania elektrod. Informacji na temat elektrod przeznaczonych do użytku w środowisku MR udziela lokalny przedstawiciel ds. zastosowań klinicznych. 64 Ingenia

65 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo W zapobieganiu poparzeniom skóry niezmiernie istotne jest właściwe przygotowanie pacjenta do badania. Należy również sprawdzić, czy używane są elektrody o niskiej oporności. Konieczne jest dokładne przestrzeganie instrukcji obsługi. Nie należy nigdy stosować ponownie tych samych elektrod EKG ani zmieniać ich położenia. Zawsze należy używać nowych elektrod. Ponowne przyklejenie lub zastosowanie zużytych elektrod może powodować ich nagrzewanie się na skutek zwiększonej oporności skóry. Nie należy używać elektrod EKG po upływie ich terminu ważności. Substancja samoprzylepna na przeterminowanych elektrodach może być wyschnięta, co zmniejsza przyleganie do skóry. Nie należy stosować elektrod EKG dla dzieci u osób dorosłych i odwrotnie. Stosowanie nieodpowiednich elektrod EKG grozi poparzeniami skóry. Nie należy umieszczać modułu akumulatorowego VCG (moduł VCG lub PPU) bezpośrednio na skórze pacjenta. Bezpośredni kontakt może powodować nagrzewanie się skóry. Należy zachować odstęp od skóry pacjenta wynoszący co najmniej 1 cm, stosując podkładki wchodzące w skład standardowego zestawu wyposażenia pomocniczego. Ingenia 65

66 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Nie należy umieszczać modułu akumulatorowego VCG (moduł VCG lub PPU) w pobliżu obrazowanych struktur tkankowych. Może to prowadzić do powstania artefaktów. W module VCG należy stosować wyłącznie odpowiedni zestaw akumulatorów InvivoMDE. Akumulatory te można ładować jedynie przy użyciu ładowarki InvivoMDE. Należy zapobiegać zwijaniu lub skręcaniu przewodów. Obecność zwiniętych przewodów może powodować ich nadmierne nagrzewanie się, co grozi poparzeniem w przypadku (pełnego lub częściowego) kontaktu ze skórą pacjenta. Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania modułu VCG z cewkami nadawczo odbiorczymi. Informacje dotyczące prawidłowego rozmieszczania elektrod przedstawiono w pomocy systemowej lub w przewodnikach dot. mocowania elektrod. Odczyty parametrów fizjologicznych Bezprzewodowy system wyświetlania parametrów fizjologicznych zapewnia synchronizację sekwencji MR z odczytami parametrów fizjologicznych. System odczytuje wartości parametrów czynności oddechowej, wektorkardiografii (VCG) i tętna obwodowego. Nie należy używać odczytów parametrów fizjologicznych do monitorowania pacjenta ani do celów diagnostycznych. Gdy pacjent przebywa wewnątrz magnesu, występuje zniekształcanie odczytów parametrów fizjologicznych. 66 Ingenia

67 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Cewki odbiorcze częstotliwości radiowej Należy używać tylko sprawdzonych cewek, które są bezpieczne i kompatybilne z systemem MR firmy Philips. Aby zapewnić odpowiednie korzystanie z cewek, ich złącza zostały oznaczone kodami, które występują również w oprogramowaniu. Dalsze instrukcje na temat bezpieczeństwa znajdują się w instrukcji obsługi cewki. Aspekty dotyczące bezpieczeństwa i wydajności Cewki odbiorcze zapewniają bezpieczne badanie dowolnych struktur anatomicznych. Warstwa izolacyjna cewki zabezpiecza przed przypadkowym zetknięciem z elementami metalowymi przewodzącymi prąd. Każda cewka została zaprojektowana w taki sposób, by zapewnić długotrwałe, bezpieczne i niezawodne stosowanie. PRZESTROGA Ważne jest utrzymywanie w czystości soczewek gniazd FlexConnect i podłączonych do nich złączy cewek (cewki i interfejs dstream). Do czyszczenia soczewek należy używać przeznaczonego do tego celu zestawu czyszczącego, który jest dostarczany wraz z systemem. Środki bezpieczeństwa Nie używać uszkodzonych lub zepsutych cewek. Personel obsługi zobowiązany jest sprawdzać wzrokowo cewkę przed każdym użyciem. Dotyczy to również podstawy cewki do badania głowy (ds Head) oraz głowy i szyi (HeadNeck). Nie wolno używać cewek powierzchniowych, jeśli sama cewka lub kable są uszkodzone. Uszkodzony przewód lub złącze stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa z uwagi na wysokie napięcie panujące w przewodzie podczas fazy emisji. Ostre krawędzie mogą spowodować uszkodzenie skóry pacjenta. Po ułożeniu i przygotowaniu następnego pacjenta do skanowania należy sprawdzić, czy wszystkie cewki są podłączone. Nigdy nie skanować z odłączonymi cewkami. Jeśli istnieje podejrzenie jakiegokolwiek uszkodzenia obudowy lub wewnętrznych podzespołów cewek, należy je zwrócić do działu obsługi klienta u producenta celem wymiany na nowe. Nie można dopuścić do zetknięcia się ciała pacjenta z wewnętrznymi połączeniami cewki. Ingenia 67

68 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR PRZESTROGA Nie wolno pozostawiać cewek ds podłączonych do gniazd FlexConnect, kiedy system MR nie jest używany. Podczas przerw i pomiędzy badaniami różnych pacjentów cewki muszą być odłączone. Pod żadnym pozorem nie należy używać cewek powierzchniowych, przedłużaczy przewodów cewek i innych przewodów znajdujących się w tunelu magnesu, jeżeli izolacja lub złącze przewodu zostały uszkodzone i doszło do ekspozycji metalowej osłony lub samego przewodu. Obecność wysokiego napięcia na ekranowaniu kabla pod warstwą izolacyjną, która jest związana z emisją o częstotliwości radiowej podczas badania, jest niebezpieczna dla pacjenta. Podłączając cewkę, nie należy dotykać jednocześnie złącza cewki oraz pacjenta. Nie należy wykonywać skanowania przy użyciu niekompletnej podstawy cewki. Nie należy nigdy zdejmować osłon styków podstawy cewki. Można je zdejmować wyłącznie na czas czyszczenia. Nie należy dopuszczać do tego, aby pacjent dotykał styków cewek rozdzielnych. Po podłączeniu do systemu na styku podstawy cewki obecne jest napięcie prądu stałego 12 V. W normalnych warunkach takie napięcie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia pacjentów, jednak w przypadku pacjentów z chorobami serca w bardzo ciężkim stanie takie niskie napięcie stałe może powodować poważne konsekwencje dla zdrowia. Należy zawsze zamykać cewkę przed podłączeniem jej do systemu. Należy zawsze odłączać cewkę od systemu przed jej otwarciem. Nie pozostawiać nieużywanych cewek ani elementów cewek na stole pacjenta. Instrukcje: Zabrania się zanurzania cewek w płynach. 68 Ingenia

69 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Cewka przednia Nie należy używać cewki przedniej ustawionej do góry nogami. Może to powodować nadmierne miejscowe wydzielanie ciepła. Cewka do badania kolana ds Knee 16ch Nie stosować cewki do badania kolana ds Knee 16ch u dzieci. Za pomocą cewki do badania kolana ds Knee 16ch można skanować wyłącznie kończyny dolne. Cewki do badania głowy ds Head, głowy i szyi ds HeadNeck oraz cewka ds Head 32ch 3,0T Cewka do badania głowy i szyi 1,5T ds HeadNeck typu * lub *: Nie przechylać cewki i nie kłaść na podkładce. Może to powodować miejscowe wydzielanie ciepła. Cewkę należy zawsze umieszczać stole pacjenta w pozycji poziomej. Jeżeli do systemu podłączona jest cewka do badania głowy i szyi 1,5T ds-headneck typu * lub *, na początku skanowania wyświetlany jest komunikat ostrzegawczy. Ingenia 69

70 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Podłączono cewkę do badań głowy i szyi ds HeadNeck. Skanowanie z przechyloną cewką ds HeadNeck jest niedozwolone. Informacje o cewce ds HeadNeck można znaleźć w instrukcji obsługi Kliknij przycisk <Cancel> (Anuluj), aby zatrzymać skanowanie. Naciśnij przycisk <Proceed> (Kontynuuj), aby rozpocząć skanowanie jedynie wówczas, gdy cewka ds HeadNeck nie jest pochylona. Aby rozpocząć skanowanie potrzebne jest podjęcie decyzji: Odczytaj komunikat ostrzegawczy i upewnij się, że cewka ds HeadNeck nie jest pochylona. Kliknij przycisk Proceed (Kontynuuj), aby rozpocząć skanowanie. PRZESTROGA Górnej części cewki do badania głowy/szyi nie należy podnosić za pomocą drzwiczek obudowy. Należy zawsze korzystać z uchwytów znajdujących się po bokach cewki. Podnoszenie górnej części cewki za pomocą drzwiczek obudowy może spowodować uszkodzenie cewki. PRZESTROGA Nie należy podnosić zespołu cewki (podstawa i górna część cewki), chwytając za górną część cewki. Grozi to odpadnięciem podstawy cewki, co może prowadzić do uszkodzenia urządzenia lub obrażeń ciała. Interfejs dstream Nie należy umieszczać żadnej części ciała pacjenta (głowa, ramiona czy stopy) na interfejsie dstream. Podczas skanowania interfejs dstream może się silnie nagrzewać. Należy zachować co najmniej 5 centymetrowy odstęp pomiędzy obszarem obrazowania a interfejsem dstream, aby zagwarantować najwyższą jakoś obrazu. W przypadku skanowania przy użyciu interfejsu dstream maksymalny obszar obrazowania rozpoczyna się 5 centymetrów od interfejsu. 70 Ingenia

71 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Nie należy korzystać z interfejsu dstream w środowisku z wysokim stężeniem tlenu. PRZESTROGA Interfejsu dstream nie wolno sterylizować. Sterylizacja interfejsu dstream spowoduje jego uszkodzenie. Cewka do badań endokawitarnych ds Endo Cewki do badań endokawitarnych ds Endo są dostępne w wersjach ds Endo 1,5T i ds Endo 3,0T. PRZESTROGA Nie wolno wystawiać sond cewki na działanie promieniowania UV ani na bezpośrednie działanie światła słonecznego. Zawsze należy przechowywać sondy w opakowaniu, w temperaturze poniżej 21 C. Promieniowanie ultrafioletowe i wysokie temperatury powodują znaczne przyspieszenie procesu zużywania się. Za pomocą cewki ds Endo nie wolno skanować pacjentów leżących na boku. Pcjentów leżących na plecach lub na brzuchu wolno skanować za pomocą cewki do badań endokawitarnych, ustawiając ją na środku i z wyrównaniem z osią cewki do obrazowania tułowia (tj. osią otworu magnesu). Przewód cewki musi przebiegać wzdłuż osi do do obrazowania tułowia. Skanowanie pacjenta leżącego na boku może spowodować nadmierne nagrzewanie cewki, a w konsekwencji oparzenia skóry pacjenta. PRZESTROGA Sonda cewki jest przeznaczona wyłącznie do jednorazowego użytku. Urządzenie połączeniowe (interfejs) jest urządzeniem wielokrotnego użytku. Sonda jednorazowego użytku zawiera DEHP, który może powodować występowanie wad wrodzonych lub zaburzenia płodności. Ingenia 71

72 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Dotyczy wyłącznie sprzętu użytkowanego w USA: użytkownik powinien zapoznać się z treścią powiadomienia FDA z 29 marca 1991 r. dotyczącego produktów zawierających lateks. Produkt ten zawiera kauczuk naturalny. Kauczuk naturalny może powodować reakcje alergiczne, takie jak świąd, gorączka, duszność, pokrzywka, astma, niedociśnienie i wstrząs. W przypadku wystąpienia opisanych objawów należy natychmiast zaprzestać stosowania cewki i podjąć odpowiednie czynności zaradcze. Cewki ds Endo są napełniane powietrzem. Cewka ds Endo 3,0T może być również napełniana cieczą, np. olejem Fomblin. Cewka ds Endo 1,5T może być napełniana wyłącznie powietrzem. Przeciwwskazania Nie stosować cewki ds Endo, jeżeli występuje którykolwiek z poniższych stanów: Nieswoiste zapalenia jelit tj. wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniewskiego Crohna itp. Nadwrażliwość na lateks. Napromieniowanie lub operacja prostaty, odbytnicy lub okolic w ciągu ostatnich 8 tygodni. Przetoka odbytnicza. Ciężka postać guzków krwawniczych. Niedrożność lub zwężenie odbytnicy. Zalegający lub nadmierny stolec w odbytnicy. Zwężenie kanału odbytnicy. Przyczyna wykluczenia typowa dla przyrządów stosowanych wewnątrzodbytniczo. Zastosowanie złotych wskaźników izotopowych w ciągu ostatnich 3 tygodni. Należy skonsultować się z pracownikiem ds. bezpieczeństwa środowiska MR i producentem złotych wskaźników izotopowych. Ziarna do brachyterapii stosowane w ciągu ostatnich 12 tygodni. Należy skontaktować się z pracownikiem ds. bezpieczeństwa środowiska MR i producentem ziaren do brachyterapii. 72 Ingenia

73 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Umiejscowienie i ułożenie Przewód cewki ds Endo i skrzynkę przedwzmacniacza należy ułożyć pomiędzy kończynami dolnymi pacjenta, równolegle do osi otworu magnesu. Przewód sondy nie może dotykać pacjenta ani otworu magnesu. Stosowanie cewki PRZESTROGA Należy unikać nadmiernego zginania kabla cewki. Nadmierne zginanie może doprowadzić do rozszczelnienia nieprzepuszczalnego balonu. PRZESTROGA Nie obracać wprowadzonej cewki po napełnieniu balonu powietrzem. PRZESTROGA Po zakończeniu badania, ale przed usunięciem cewki, należy dokładnie opróżnić balon. Ewakuacja pacjenta w razie awarii W sytuacji awaryjnej, która wymaga szybkiej ewakuacji pacjenta z pokoju badań, należy podjąć następujące kroki: 1. Zatrzymaj skanowanie. 2. Wysuń ułożonego na stole pacjenta z otworu magnesu. 3. Odłącz sondę od interfejsu dstream i ewakuuj pacjenta z pokoju badań. 4. Po ewakuowaniu pacjenta należy opróżnić balon i wyjąć cewkę. Czyszczenie i dezynfekcja Sonda cewki ds Endo nadaje się wyłącznie do jednorazowego użytku, dlatego po użyciu należy ją wyrzucić do pojemnika na odpady niebezpieczne. Ingenia 73

74 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Wyczyść urządzenie zgodnie z instrukcjami, które zawiera rozdz. Cewka endokawitarna z sondą jednorazowego użytku na stronie 165. PRZESTROGA Nie sterylizować żadnych elementów składowych cewek. Sterylizacja może uszkodzić cewkę. Dostosowywanie położenia cewki i przewodów Czynniki ryzyka W systemie MR zachodzi rozpraszanie energii pochodzącej z różnych źródeł. W trakcie tego procesu może nastąpić wzrost temperatury elementów otaczających pacjenta, np. przewodów i cewek częstotliwości radiowej. Końcowa temperatura tych elementów zwykle nie przewyższa temperatury ciała pacjenta. Nie stawowi do zagrożenia dla bezpieczeństwa pacjenta. Najważniejszym źródłem energii jest energia częstotliwości radiowej (RF) emitowana przez cewkę nadawczą. Informacje dotyczące bezpieczeństwa wpływu energii częstotliwości radiowej na pacjenta zawiera rozdz. Współczynnik absorpcji swoistej (SAR) na stronie 25. Jeżeli przewody elektryczne (np. przewody cewek RF) znajdują się blisko pacjenta lub są podłączone do pacjenta za pośrednictwem elektrod (np. przewody EKG), należy dopilnować, by nie następowało nagrzewanie się przewodów do wysokiej temperatury. Nie należy kłaść ciężkich przedmiotów ani zezwalać pacjentom na siadanie na pokrywie cewki tylnej mechanizmu stołu pacjenta. Przy znacznym obciążeniu cewka może ulec zniszczeniu, co może prowadzić do nadmiernego wydzielania ciepła i poparzenia pacjenta w trakcie skanowania. Pokrywa cewki tylnej jest widoczna po zdjęciu stołu pacjenta. Nie należy umieszczać zwiniętych lub skręconych przewodów (przewodów cewki RF i elektrod EKG) wewnątrz cewki do obrazowania tułowia Body coil (strefa promieniowania częstotliwości radiowej). Obecność zwiniętych przewodów może powodować ich nadmierne nagrzewanie się, co grozi poparzeniem w przypadku zetknięcia się ze skórą pacjenta. Przewody należy układać równolegle do osi tunelu magnesu. 74 Ingenia

75 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Należy unikać układania zestawu przewodu cewki częstotliwości radiowej w pobliżu cewki nadawczej RF. Należy dopilnować, by zestaw przewodu cewki częstotliwości radiowej nie dotykał skóry pacjenta. W przeciwnym wypadku może dojść do miejscowego wzrostu temperatury i poparzenia skóry pacjenta. Należy starannie układać zestaw przewodu cewki częstotliwości radiowej. Konieczne jest zachowanie 2-centymetrowego odstępu od skóry pacjenta. W przypadku gdy istnieje ryzyko kontaktu ze skórą pacjenta, należy użyć specjalnego elementu dystansującego lub podkładek wchodzących w skład standardowego zestawu akcesoriów. Należy zapewnić wystarczającą odległość (> 2 cm we wszystkich miejscach) między kablami cewki, gdy są one poprowadzone równolegle po tej samej stronie pacjenta. Zabrania się zginania cewki oraz jej zniekształcania przy użyciu siły. Nie należy umieszczać cewki prostopadle do linii głównego pola magnetycznego. Przewody należy prowadzić bezpośrednio poza obszar zainteresowania. Należy umieścić i zamocować przewód w rowkach stołu pacjenta. Należy pozostawić odstęp 2 cm pomiędzy skórą pacjenta a przewodami RF i skrzynkami połączeniowymi. Należy używać podkładek z zestawu akcesoriów. Ingenia 75

76 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Podczas skanowania nie wolno pozostawiać niepodłączonych cewek na stole pacjenta. Wszystkie cewki znajdujące się na stole pacjenta muszą być podłączone do systemu, bez względu na to, czy są używane do obrazowania. Energia częstotliwości radiowej może powodować nagrzewanie się cewek, poparzenia skóry pacjenta oraz zniszczenie przedwzmacniaczy wewnątrz cewek. Badanie przebiegające przy użyciu cewek częstotliwości radiowej i wysokich wartości SAR, podczas którego przewody cewek pozostają w bezpośrednim kontakcie ze skórą, mogą powodować miejscowe nagrzewanie się przewodów i poparzenia skóry. Możliwość łączenia cewek odbiorczych jest ograniczona przez oprogramowanie. W przypadku łączenia cewek odbiorczych RF odpowiednie prowadzenie przewodów ma jeszcze większe znaczenie dla unikania nadmiernego miejscowego wydzielania ciepła. Przewody i cewki należy zawsze układać równolegle do kierunku przesuwu stołu. Pomiędzy przewodem a osłonami otworu magnesu (jak również pomiędzy przewodem a pacjentem) należy zawsze utrzymywać odstęp co najmniej 2 centymetrów. Należy zawsze używać specjalnych podkładek i materacy dostarczonych z cewkami. Umieszczanie pacjenta w tunelu magnesu W trybie ręcznym należy powoli wsunąć stół do tunelu magnesu. Szybki ruch może spowodować błędne ułożenie pacjenta, a w konsekwencji nieprawidłowe rozpoznanie. 76 Ingenia

77 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Przed przystąpieniem do badania, które uaktywnia ruch stołu pacjenta, należy zawsze upewnić się, czy podczas przesuwania stołu nie dojdzie do kolizji z żadnym przedmiotem. Należy sprawdzić ułożenie pacjenta, kończyn pacjenta, a także odzież, sprzęt i akcesoria. Należy zadbać o właściwe poprowadzenie przewodów i zestawów do wlewów dożylnych. Dotyczy to zwłaszcza tych badań, w których stosowane są cewki nadawcze/odbiorcze podłączone do gniazda nadawczego/odbiorczego pod lewym modułem interfejsu użytkownika. Należy sprawdzić, czy z przodu lub z tyłu stołu nie znajdują się przewieszone lub owinięte wokół stołu koce, prześcieradła, poduszki lub elementy odzieży. Podczas poruszania się stołu przedmioty te mogłyby zostać uwięzione pomiędzy stołem pacjenta a jego mechanizmem, co z kolei mogłoby uniemożliwić ruch stołu, nawet w trybie ręcznym. Należy dopilnować, by cewka nadawcza częstotliwości radiowej oraz powierzchnia cewki do obrazowania tułowia nie dotykały tułowia ani kończyn pacjenta. W przeciwnym przypadku może nastąpić nadmierne miejscowe wydzielanie ciepła. Należy upewnić się, że żadna część ciała pacjenta, jego włosy, odzież, przewody czy zestawy do wlewów dożylnych nie zostaną przykleszczone lub uszkodzone przez jakąkolwiek część urządzenia. Użytkownicy muszą pamiętać, że w trakcie umieszczania pacjenta wewnątrz magnesu, mogą u niego wystąpić odczucia klaustrofobiczne. Pacjent w napadzie paniki może się zranić lub uszkodzić sprzęt medyczny. Obserwacja pacjenta Obserwacja wzrokowa i nadzór medyczny są wymagane w przypadku wszystkich pacjentów niezdolnych do wezwania personelu obsługi (np. dzieci, pacjenci nieprzytomni lub znajdujący się pod wpływem środków uspokajających). Ingenia 77

78 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Należy zwrócić szczególną uwagę na pacjentów nieprzytomnych, znajdujących się pod wpływem środków uspokajających, bądź pozbawionych czucia obwodowego, np. z powodu porażenia kończyn górnych lub dolnych. Pacjenci z tego typu schorzeniami mogą nie odczuwać miejscowego wzrostu temperatury, nadmiernego hałasu lub stymulacji nerwów obwodowych; mogą mieć również trudności z wezwaniem personelu obsługi. Skanowanie pacjentów podczas sedacji i w znieczuleniu Sedacja i znieczulenie mogą powodować u pacjentów zaburzenia termoregulacji, zwłaszcza w kończynach. Ponadto pacjenci nie mogą powiadomić operatora o wszelkich zdarzeniach niepożądanych podczas skanowania. W razie potrzeby skanowania takich pacjentów, oprócz wymaganego nadzoru medycznego i monitorowania parametrów życiowych, należy przestrzegać następujących wskazówek: Unikać skanowania w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. Utrzymywać wartość SED na niskim poziomie, najlepiej poniżej 3 kj/kg. Utrzymywać jak najkrótszy czas trwania całego badania. Jak najczęściej wykonywać skanowanie z niską wartością SAR, unikając następujących po sobie skanów z wysoką wartością SAR. Badać pacjenta między kolejnymi skanami, aby wykryć potencjalne oparzenia zanim staną się poważniejsze. Pakiet obrazowania BOLD Pakiet obrazowania BOLD zawiera moduł obrazowania czynnościowego mózgu. Moduł ten służy do synchronizacji zewnętrznych urządzeń w celu uzyskania protokołów lub modeli obrazów czynnościowych przy użyciu impulsu wyzwalającego z separacją galwaniczną generowanego przez sekwencję impulsów obrazowania czynnościowego. Aby zapewnić prawidłowe używanie modułu czynnościowego obrazowania mózgu, producent zaleca, aby był on używany z urządzeniami zewnętrznymi spełniającymi wymogi normy IEC dla urządzeń klasy I lub II. Na zewnątrz pokoju badań do modułu można podłączać wyłącznie urządzenia spełniające powyższe wymagania normy IEC. 78 Ingenia

79 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) modułu czynnościowego obrazowania mózgu spełnia wymagania normy IEC Przy odległości 50 cm od modułu maksymalny poziom wyładowań wynosi 2,5 kv i nie należy go przekraczać. W pewnych okolicznościach, jeżeli wyładowania elektrostatyczne zachodzą w bezpośredniej bliskości modułu obrazowania czynnościowego mózgu, może dojść do wystąpienia fałszywych impulsów wyzwalających, zniekształcających synchronizację protokołu lub modelu czynnościowego obrazowania mózgu i sekwencji obrazowania czynnościowego. Fałszywe impulsy wyzwalające mogą obniżać jakość obrazów czynnościowego badania mózgu. Techniki obrazowania Informacje ogólne Podczas stosowania technik obrazowania należy zachować środki ostrożności zapobiegające wystąpieniu niepożądanych zjawisk, np. artefaktów. Prawidłowy dobór parametrów ma zasadnicze znaczenie dla optymalnej jakości obrazu. Technika SENSE Podczas stosowania techniki obrazowania równoległego SENSE/CLEAR należy zachować ostrożność, by nie dopuścić do uzyskania niespodziewanych i niekiedy trudnych do zidentyfikowania artefaktów na obrazach. Technika ta może być używana w celu przyspieszenia procedury skanowania, zastosowania doskonałej korekcji jednorodności pola lub optymalizacji protokołu badania przy użyciu szeregu parametrów (zmniejszenia poziomu SAR, zmniejszenia zakłóceń akustycznych, poprawy rozdzielczości itp.). Poniżej zamieszczono ostrzeżenia i uwagi dotyczące omawianej techniki. Jeżeli skan w trybie SENSE lub CLEAR jest wykonywany na wstrzymanym oddechu, może dojść do powstania artefaktów. W przypadku znacznego poruszenia się pacjenta pomiędzy skanem odniesienia a skanem CLEAR lub SENSE, na obrazie CLEAR i SENSE mogą występować wyraźne artefakty. Należy poinstruować pacjenta, by nie poruszał głową ani kończynami pomiędzy poszczególnymi skanami. Ingenia 79

80 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Jeżeli skan w trybie SENSE lub CLEAR jest wykonywany na wstrzymanym oddechu, może dojść do powstania artefaktów. Oba współczynniki redukcji SENSE powodują zmniejszenie pola obrazowania odpowiednio w kierunku kodowania fazy i częstotliwości. Pociąga to za sobą zwiększenie liczby czynności wypełniania przestrzeni k. Kompensacja geometryczna W celu porównywania obrazów należy stosować tę samą kompensację geometryczną. Błędne pomiary odległości, powierzchni lub objętości mogą powodować nieprawidłową interpretację. Może dojść do nieprawidłowości podczas naprowadzania stereotaktycznego i obrażeń ciała. Technika k t BLAST Technika akwizycji k t BLAST zakłada powtarzalne, cykliczne zachowanie poruszających się tkanek w czasie. Zmiany zachodzące w tych zachowaniach mogą powodować nieprawidłową interpretację szczegółów. Pakiet FiberTrak Pakiet FiberTrak pozwala na doskonałą wizualizację włókien istoty białej w mózgu. W celu uzyskania wyników stosowany jest algorytm wykorzystujący specjalne ustawienia. Ustawienia wizualizacji włókien uwzględniają próg sygnału, wartości anizotropii frakcjonowanej oraz krzywiznę układu włókien. Zmiana ustawień wizualizacji włókien na niskie wartości (tzn. brak progu sygnału, bardzo niskie wartości anizotropii frakcjonowanej i bardzo wysoka tolerancja krzywizny) może powodować, że dla przebiegu włókien istoty białej uzyskamy błędne wyniki. W konsekwencji może to doprowadzić do błędnego rozpoznania. Zaleca się stosowanie domyślnych ustawień, jeśli jest to możliwe. 80 Ingenia

81 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo W metodzie FiberTrak widok włókien w znacznym stopniu zależy od ustawień parametrów pakietu. Niska wartość stosunku sygnału do szumu (SNR) w zestawach danych obrazowania tensora dyfuzji (DTI) może wpływać na wyniki, prowadząc do pojawienia się struktur niewystępujących w anatomii pacjenta. Narzędzie NeuroPerfusion Narzędzie NeuroPerfusion pozwala zmierzyć wskaźnik i różnicę przepływu (ang. Negative Integral, NI) dzięki dekonwolucji przebiegów czasowych sygnału tkankowego oraz funkcji stężenia środka kontrastowego w tętnicy (AIF). Wyniki analizy perfuzji metodą dekonwolucji mogą wskazywać wyższe lub niższe wartości rzeczywistej perfuzji w zależności od różnorodnych czynników. Nieprawidłowe wskazania funkcji AIF. Na wartość AIF może wpływać efekt częściowego wypełnienia wokseli, co nie odzwierciedla pełnego przepływu krwi. W związku z powyższym przebieg czasowy funkcji AIF nie będzie prawidłowo wskazywał 100% przepływu krwi. Ruch pacjenta. Ruch pacjenta podczas skanowania może powodować nieprawidłowości w wyznaczaniu wartości AIF oraz przebiegach czasowych sygnałów z poszczególnych tkanek, powodując odchylenia od prawidłowych wartości wskaźnika i różnicy przepływu. Rozdzielczość czasowa. Rozdzielczość czasowa pomiaru może być zbyt niska, powodując znaczne nieprawidłowości w wynikach przepływu i objętości krwi. Nieprawidłowe wstrzyknięcie bolusa. Jeśli wstrzyknięcie bolusa środka kontrastowego będzie zbyt wolne, wartość wskaźnika i różnicy przepływu może zostać obliczona nieprawidłowo. Dyfuzja W przypadku pomiarów z wykorzystaniem obrazów ADC (rzeczywisty współczynnik dyfuzji) pole obrazowania powinno być ustawione w izocentrum magnesu. Pozwoli to na uniknięcie błędów interpretacji na skutek błędnych obliczeń ADC. Ingenia 81

82 Bezpieczeństwo Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Funkcja Q flow W przypadku pomiarów Q Flow pole obrazowania powinno być ustawione w izocentrum magnesu w celu uniknięcia błędów interpretacji na skutek błędnych obliczeń Q Flow. Opcja eksportu wyników do pliku pozwala użytkownikowi na wykonanie zrzutu ekranu wyników wyświetlanych na ekranie. Poprawność tych wartości nie jest jednak gwarantowana. Funkcja SameScan Po przygotowaniu badania przy użyciu techniki SameScan użytkownik powinien zweryfikować poprawność płaszczyzn planowanego badania. Należy zwrócić szczególną uwagę na różnice geometrii warstw niewynikające z błędu personelu obsługi, a wywołane np. niewłaściwą korelacją punktów orientacyjnych bądź zmianą pozycji lub ułożenia pacjenta. Odpowiednie przeszkolenie personelu obsługi ma zasadnicze znaczenie dla właściwego działania tej funkcji. Opcja MobiView Po rozpoczęciu pracy w trybie łączenia obrazów należy upewnić się, że wynik tej czynności jest prawidłowy. Należy zawsze zachowywać oryginalne obrazy. Poziome linie widoczne na obrazie wskazują miejsce przebiegu czynności łączenia. Należy sprawdzić, czy obraz nie zawiera artefaktów wskazujących na możliwość nieprawidłowego połączenia, np. przyciętych elementów lub struktur anatomicznych. Połączone obrazy muszą być w tej samej płaszczyźnie, co oryginalne. Należy pamiętać, że rozdzielczość przy krawędziach stacji może być niższa niż w środku. 82 Ingenia

83 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa podczas rutynowego badania MR Bezpieczeństwo Technika IViewBold Ponieważ istnieje możliwość błędnej interpretacji wyników techniki IViewBold na skutek kilku czynników związanych z działaniem systemu, odpowiednio przeszkolony personel obsługi powinien dbać o prawidłowy przebieg badania. Nakładanie map parametrów otrzymanych w wyniku obrazowania techniką BOLD na obrazy anatomiczne ułatwia odnalezienie lokalizacji anatomicznej określonego obszaru na mapach parametrów. Należy jednak stale weryfikować lokalizację anatomiczną przy użyciu obrazów źródłowych pochodzących ze skanów dynamicznych. Weryfikacja jest konieczna z uwagi na występowanie zróżnicowanych czynników (np. ruchu pacjenta lub różnic w technice skanowania), mogących zakłócać zgodność geometryczną pomiędzy nakładaną mapą parametrów a obrazem anatomicznym, powodując uzyskanie zbyt wysokich lub niskich wartości szacowania obszaru aktywacji. Informacje dotyczące interpretowania wyświetlanych wartości i progu korelacji przedstawiono w literaturze przedmiotu. Wyłączną odpowiedzialność za interpretację ponosi osoba dokonująca interpretacji. Ponieważ korelacja obrazów czynnościowych i odpowiadających im obrazów anatomicznych może zostać zakłócona ruchem pacjenta, zależy ona od prawidłowego unieruchomienia pacjenta. Personel obsługi jest odpowiedzialny za odpowiednie dopasowanie modelu zaprogramowanego i stosowanego. Należy zwracać uwagę na instrukcje dla użytkownika wyświetlane na ekranie. Eksport danych Aby zmniejszyć rozmiary plików wyjściowych, program Export2Office wykorzystuje formaty zapisu z kompresją pogarszającą jakość obrazu. Tego rodzaju kompresja może powodować zmniejszenie widoczności szczegółów. Ingenia 83

84 Bezpieczeństwo System transportu pacjenta i wózki FlexTrak System transportu pacjenta i wózki FlexTrak Wózki Z systemem Ingenia nie należy używać innych systemów do transportu pacjenta i wózków niż FlexTrak. Stół pacjenta nie jest kompatybilny z innymi systemami transportu pacjenta lub wózkami, co grozi jego odłączeniem się. Może to prowadzić do poważnych obrażeń ciała pacjenta oraz uszkodzenia stołu. System FlexTrak Korzystając z systemu transportu pacjenta FlexTrak oraz HA FlexTrak (z regulacją wysokości), należy stosować się do poniższych ostrzeżeń. Informacje ogólne Zabrania się wprowadzania jakichkolwiek zmian w systemie FlexTrak. Maksymalne obciążenie stołu pacjenta, przy którym dopuszcza się stosowanie systemu Flex Trak, wynosi 250 kg. Składa się na nie łączna waga pacjenta, cewek i akcesoriów. NIE WOLNO korzystać z systemu FlexTrak z systemami Achieva oraz Intera. Jest on przeznaczony wyłącznie do systemów Ingenia. Przed przeniesieniem, umieszczeniem lub przetransportowaniem pacjenta należy upewnić się, czy stół pacjenta jest zablokowany. U pacjenta spoczywającego na systemie FlexTrak nie wolno wykonywać resuscytacji krążeniowo oddechowej (RKO). 84 Ingenia

85 System transportu pacjenta i wózki FlexTrak Bezpieczeństwo Układanie pacjenta Nie należy stawać na pedały blokady kółek. Pedały te są ruchome. Nie należy umieszczać pacjenta na systemie FlexTrak, jeśli system jest umieszczony na pochyłej powierzchni. System FlexTrak może się przechylić, powodując upadek pacjenta. Może to prowadzić do poważnych obrażeń ciała pacjenta oraz uszkodzenia systemu FlexTrak. Przed przeniesieniem lub umieszczeniem pacjenta na stole należy zawsze zablokować koła. Blokada kół uniemożliwi przypadkowe przemieszczenie systemu FlexTrak, mogące spowodować upadek i obrażenia ciała pacjenta. Po umieszczeniu pacjenta na systemie FlexTrak nie należy unosić ani pochylać stołu. Może to prowadzić do upadku pacjenta, a w konsekwencji do poważnych obrażeń ciała. Należy przedsięwziąć szczególne środki ostrożności w przypadku pacjentów niespokojnych lub w napadzie paniki. Należy unieruchomić pacjenta za pomocą przeznaczonych do tego akcesoriów. Zaleca się, aby nie pozostawiać pacjenta umieszczonego na systemie FlexTrak bez nadzoru. Może to prowadzić do upadku pacjenta, a w konsekwencji do poważnych obrażeń ciała. Zaleca się unieruchomienie pacjenta i jego kończyn za pomocą pasów. Dotyczy to w szczególności pacjentów pod wpływem środków uspokajających. Transport Ingenia 85

86 Bezpieczeństwo System transportu pacjenta i wózki FlexTrak Podczas przemieszczania systemu HA FlexTrak stopy należy trzymać z dala od kolumn, aby nie zostały uwięzione pod kolumną. Nie używać systemu HA FlexTrak w założonym obuwiu z odkrytymi palcami. Nie należy przesuwać systemu FlexTrak za pomocą stołu pacjenta. Należy użyć uchwytu lub wspornika poziomego. W przypadku konieczności pozostawienia pacjenta umieszczonego na systemie HA FlexTrak bez nadzoru, system należy ustawić stroną bez poręczy przy ścianie i zablokować kółka. Uniemożliwi to upadek pacjenta ze stołu. W celu uniknięcia obrażeń ciała pacjenta należy zadbać o to, aby w trakcie transportu i dokowania systemu kończyny pacjenta pozostawały na stole. W razie konieczności kończyny pacjenta oraz samego pacjenta należy przymocować do systemu. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów będących pod wpływem środków uspokajających. Podczas transportu pacjenta za pomocą systemu FlexTrak należy zachować wyjątkową ostrożność. System należy przesuwać powoli, zwłaszcza przy skręcaniu. W razie potrzeby pacjenta należy przymocować do systemu. Ze względu na ryzyko kolizji należy dopilnować, aby nikt nie zbliżał się do pedałów i dźwigni regulacyjnych; należy również zachować odstęp pomiędzy pedałami i dźwigniami a innymi przedmiotami. Kolizja może spowodować uszkodzenie systemu lub obrażenia ciała. Pokój badań 86 Ingenia

87 Spektroskopia Bezpieczeństwo Przed wejściem do sali badań należy sprawdzić, czy na stole pacjenta nie znajdują się żadne przedmioty o właściwościach magnetycznych. Przedmioty takie są przyciągane przez magnes i mogą spowodować powstanie poważnych lub śmiertelnych obrażeń ciała pacjenta bądź personelu, a także wadliwe działanie systemu. Podczas dokowania należy sprawdzić, czy odbojniki systemu FlexTrak stykają się z odbojnikami mechanizmu łóżka pacjenta. Zapobiega to przechylaniu się stołu pacjenta. PRZESTROGA Podczas przekładania stołu pacjenta z mechanizmu stołu na system FlexTrak i odwrotnie należy sprawdzić, czy ze stołu pacjenta nie zwisają żadne kable i złącza. Może to powodować uszkodzenie sprzętu. System FlexTrak może być podłączany tylko do jednej strony mechanizmu stołu pacjenta. Aby zmienić stronę podłączania, należy skontaktować się z personelem serwisu firmy Philips. Spektroskopia System operacyjny pozwala na eksport danych do formatu pliku będącego własnością firmy Philips. Niemniej jednak, ponieważ stosowany standard nie został opublikowany, firma Philips nie może zagwarantować poprawności tego pliku. PRZESTROGA Nie należy stosować cewek bez obciążenia stołu. Napięcia prądu powstające po usunięciu obciążenia z cewki (najczęściej w wyniku opuszczenia stołu przez pacjenta) lub usunięciu cewki znad pacjenta może uszkodzić kondensatory cewek używanych do spektroskopii. Ingenia 87

88 Bezpieczeństwo Spektroskopia W przypadku stosowania systemów 3,0 T zniekształcenia w przesunięciu przestrzennym pola CSI PRESS mogą prowadzić do nieprawidłowego rozpoznania. Analogicznie do przesunięcia między wodą a tkanką tłuszczową w obrazie, objętość zainteresowania zlokalizowana za pomocą STEAM lub PRESS dla jednego metabolitu jest przemieszczona względem innego metabolitu z innym przesunięciem chemicznym. Względna wielkość takiego przesunięcia przestrzennego jest większa w polu o większym natężeniu w związku z różnicami przesunięcia chemicznego w skali Hz w głównym polu magnetycznym. W obrazowaniu z uwidocznieniem przesunięcia chemicznego (CSI) przemieszczenie objętości spowoduje zniekształcenia względnych natężeń i nieprawidłowe współczynniki obszarów szczytowych w widmach z objętości zainteresowania na krawędziach takiego obszaru, gdzie objętości nie nakładają się na siebie. Pola PlanScan Metabolite i Shifted Metabolite wyświetlane podczas konfiguracji skanu można wykorzystać do określenia, które woksele leżą w regionie nakładania się w przypadku dwóch metabolitów zainteresowania, zarówno w płaszczyźnie (dla CSI 2D i 3D), jak i w kierunku warstwy dla CSI 3D. Wybór impulsów o wyższej szerokości pasma RF (np. ostry" impuls wzbudzenia) może pomóc w zmniejszeniu takiego nieprawidłowego dopasowania. Inna możliwość dla 2D CSI obejmuje wykorzystanie lokalizacji warstwy za pomocą echa spinowego (oraz wielokrotnych wycinków REST, jeśli konieczne) zamiast lokalizacji objętości PRESS lub STEAM. Ta metoda eliminuje przemieszczenie przesunięcia chemicznego w płaszczyźnie i oraz towarzyszące mu zniekształcenia współczynnika szczytu; jest ona zalecana dla systemów 3,0 T. Innym rozwiązaniem dla systemu 3,0 T jest metoda nadmiernej dawki", polegająca na wykorzystaniu zestawu impulsów o wyższej szerokości pasma REST (poziom mocy 3 lub 4) zastosowanych przy ujemnych wartościach przerwy w celu wysycenia sygnału z obszarów nie nakładających się, skutecznie ponownie określających lokalizacje objętości. Niezależnie od techniki należy pamiętać, że pakiet SpectroView nie stosuje żadnych współczynników korekcji dla przemieszczenia przesunięcia chemicznego. Funkcja skanowania definiowanej płaszczyzny Planscan i przeglądu Planscan Rzeczywista zawartość danych poddawanych obróbce" w badaniach techniką wielu wokseli może ulegać zmianie w zależności od kolejności etapów obróbki i stosowanych poleceń. Należy uwzględnić następujący czynnik: Podwójna objętość Funkcja Planscan i przeglądu Planscan pozwala na uzyskanie prawidłowych wartości objętości wyłącznie po zakończeniu obróbki końcowej przy użyciu pakietu do obróbki końcowej DOUB- LE.scom. 88 Ingenia

89 Bezpieczeństwo danych przesyłanych w sieci, zabezpieczenia i ochrona prywatności Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo danych przesyłanych w sieci, zabezpieczenia i ochrona prywatności Rola klienta we współpracy w zakresie bezpieczeństwa produktu Jesteśmy świadomi tego, że bezpieczeństwo produktów firmy Philips Healthcare jest ważnym czynnikiem strategii zabezpieczeń w ośrodkach medycznych klientów. Jednak aby w pełni korzystać z zabezpieczeń produktu, należy wdrożyć kompleksową, wielopoziomową strategię (obejmującą zasady, procesy i technologie) w celu ochrony informacji i systemów przed zagrożeniami pochodzącymi z wewnątrz i z zewnątrz. Zgodnie ze standardami branżowymi, strategia powinna obejmować zabezpieczenia fizyczne, zabezpieczenia aktywowane na czas pracy urządzenia, procedury ochrony, algorytmy zarządzania zagrożeniami, strategie zabezpieczeń i planowanie działań na wypadek awarii. Praktyczna implementacja zabezpieczeń technicznych może się różnić w zależności od warunków w konkretnym ośrodku i może wymagać zastosowania różnorodnych rozwiązań między innymi zapór sieciowych, oprogramowania antywirusowego, technologii uwierzytelniania itp. Tak jak w przypadku każdego systemu działającego w oparciu o system komputerowy, zabezpieczenia należy skonfigurować w taki sposób, aby zapory sieciowe i/lub inne urządzenia zabezpieczające działały pomiędzy systemem medycznym a systemami dostępnymi z zewnątrz. Pomimo, że w systemie znajdują się najnowocześniejsze mechanizmy zabezpieczające, służące ochronie systemu przed wtargnięciem złośliwego oprogramowania (wirusy itp.), nadal istnieje możliwość zainfekowania systemu. We wszystkich okolicznościach bezpieczeństwo systemu jest zapewnione, lecz użytkownik może zauważyć nietypowe zachowanie i/lub działanie systemu. Jeśli pojawia się ono kilkakrotnie, np. również po wyłączeniu i ponownym włączeniu systemu, zaleca się wezwanie personelu serwisu firmy Philips w celu przeprowadzenia kontroli systemu i w razie potrzeby usunięcia złośliwego oprogramowania. Wydział ds. Weteranów (USA) opracował architekturę izolującą urządzenia medyczne (ang. Medical Device Isolation Architecture), która działa zgodnie z powyższym założeniem. Tego rodzaju zabezpieczenia obwodowe i sieciowe są niezbędnymi elementami kompleksowej strategii ochrony urządzenia medycznego. Wewnętrzne elektroniczne pliki rejestru utworzone przez ten system w ramach jego normalnego działania będą zawierały nazwy plików przechowywania utworzonych przez użytkownika i w związku z tym będą zawierały informacje identyfikujące pacjenta, lekarza lub inny personel wykorzystane w takich nazwach folderów. Podczas konserwacji, monitorowania lub naprawy urządzenia lub w związku z innymi działaniami związanymi z rozwojem i produktem firma Philips może uzyskać dostęp, przechowywać lub w inny sposób wykorzystać takie pliki rejestru. Celem zapewnienia bezpieczeństwa i wydajności systemów oraz bezpieczeństwa danych każde podłączenie urządzenia do sieci szpitalnej powinno przebiegać z zachowaniem zasad zarządzania ryzykiem. Wytyczne dotyczące zarządzania ryzykiem zostały podane w normie IEC Ingenia 89

90 Bezpieczeństwo Ważne komunikaty i wskazania systemu Dodatkowe informacje na temat bezpieczeństwa oraz ochrony poufności danych znajdują się na stronie poświęconej bezpieczeństwu produktów firmy Philips pod adresem Należy zapoznać się z zasadami bezpieczeństwa produktów w kontekście obsługi zdalnej, zarządzania programami poprawek, oprogramowania antywirusowego oraz innymi zagadnieniami opisanymi w dokumencie Product Security Policy Statement oraz w dodatkowych źródłach informacji dostępnych na tej stronie internetowej. PRZESTROGA Wewnętrzne elektroniczne pliki rejestru utworzone przez ten system w ramach jego normalnego działania będą zawierały nazwy plików przechowywania utworzonych przez użytkownika i w związku z tym będą zawierały informacje identyfikujące pacjenta, lekarza lub inny personel wykorzystane w takich nazwach folderów. Podczas konserwacji, monitorowania lub naprawy urządzenia lub w związku z innymi działaniami związanymi z rozwojem i produktem firma Philips może uzyskać dostęp, przechowywać lub w inny sposób wykorzystać takie pliki rejestru. Komunikaty angielski Ważne komunikaty i wskazania systemu Ważne komunikaty i wskazania systemu są wyświetlane w języku interfejsu użytkownika. W tabeli poniżej przedstawiono komunikaty w języku angielskim oraz ich tłumaczenie. Allow system-controlled tabletop movement? Tłumaczenie Czy zezwolić na ruch stołu pod kontrolą systemu? 90 Ingenia

91 Ważne komunikaty i wskazania systemu Bezpieczeństwo Komunikaty angielski Tłumaczenie A Remote Desktop session has been requested. If you accept this Remote Desktop request, you confirm that you know that this is an authorized Remote Desktop session. You further confirm that you are the responsible local operator for the system during this Remote Desktop session and have been fully informed about the possible consequences regarding Safety, Security and Privacy arising from permitting remote operation of the system, including those discussed in the system s instructions for use. During a single windows Take Over session, you must stay at the system console and monitor the activities performed by the remote user. You can end the Remote Desktop session any time by pressing the STOP button on your screen. As the local operator of the system, you are responsible for ensuring the safe and secure use of the system. Note that certain private information, including electronic Protected Health Information (ephi) about patients, will become accessible to the remote operator. Be sure to stay within your institution s policy regarding disclosure of confidential information to third parties. Change SAR mode to low Change SAR mode to moderate High B1 in scan(s), will ABORT High db/dt in scan(s) High SAR in scan(s) Medical supervision of the patient is required for this and following scans with elevated SAR levels. The SAR can be reduced by setting the SAR mode to 'low'. Image geometries do not match. Fused images are not guaranteed to have a correct geometry. Patient support is under manual control, slice position may be incorrect. Position of table top changed since acquisition of survey. Please, select recent survey. Zażądano sesji Pulpitu zdalnego. Jeśli zgadzasz się na żądanie Pulpitu zdalnego, tym samym potwierdzasz, że sesja Pulpitu zdalnego jest sesją zatwierdzoną. Ponadto potwierdzasz, że jesteś lokalnym użytkownikiem ponoszącym odpowiedzialność za system podczas niniejszej sesji Pulpitu zdalnego i zostałeś w pełni poinformowany o możliwych konsekwencjach dotyczących bezpieczeństwa, ochrony i prywatności wynikających z zezwolenia na zdalne działanie systemu, w tym na działania omówione w instrukcji obsługi. Podczas pojedynczej sesji Take Over musisz pozostać przy konsoli i obserwować działania wykonywane przez zdalnego użytkownika. W każdej chwili możesz zakończyć sesję Pulpitu zdalnego za pomocą przycisku STOP" na ekranie. As the local operator of the system, you are responsible for ensuring the safe and secure use of the system. (Jako lokalny operator systemu jesteś odpowiedzialny za zapewnienie bezpiecznego użytkowania systemu.). Pamiętaj, że określone prywatne informacje, w tym chronione informacje medyczne pacjentów w formie elektronicznej (ephi), będą dostępne dla zdalnego użytkownika. Pamiętaj o przestrzeganiu zasad obowiązujących w danej placówce dotyczących ujawniania poufnych informacji podmiotom trzecim. Zmień poziom SAR na niski Zmień poziom SAR na umiarkowany Skan(y) z wysoką wartością B1; skanowanie zostanie ZATRZYMANE Skan(y) z wysoką wartością db/dt Skany z wysoką wartością SAR Medical supervision of the patient is required for this and following scans with elevated SAR levels. (Konieczne jest monitorowanie stanu pacjenta podczas aktualnego i następnych skanów z podwyższonym poziomem SAR). The SAR can be reduced by setting the SAR mode to 'low'. (Poziom SAR można zmniejszyć, ustawiając tryb SAR na niski ). Niezgodne geometrie obrazów. Połączony obraz może nie mieć prawidłowej geometrii. Ręczne sterowanie mechanizmem stołu; pozycja warstwy może być nieprawidłowa. Położenie stołu zmieniło się od czasu akwizycji obrazu poglądowego. Wybierz ostatni obraz poglądowy. Ingenia 91

92 Bezpieczeństwo Ważne komunikaty i wskazania systemu Komunikaty angielski Possible failure of STOP button at magnet (front-left). Please call Philips Service. Possible failure of STOP button at magnet (front-right). Please call Philips Service. Possible failure of STOP button at magnet (rear-left). Please call Philips Service. Possible failure of STOP button at magnet (rear-right). Please call Philips Service. Potential peripheral nerve stimulation in scan(s). PPNS. Some of the following scans may possibly cause Peripheral Nerve Stimulation. PPNS can be reduced by lowering the PNS mode. Tłumaczenie Możliwy błąd przycisku STOP na magnesie (na przedzie, po lewej stronie). Należy skontaktować się z personelem serwisu firmy Philips. Możliwy błąd przycisku STOP w magnesie (na przedzie, po prawej stronie). Należy skontaktować się z personelem serwisu firmy Philips. Możliwy błąd przycisku STOP w magnesie (z tyłu, po lewej stronie). Należy skontaktować się z personelem serwisu firmy Philips. Możliwy błąd przycisku STOP w magnesie (z tyłu, po prawej stronie). Należy skontaktować się z personelem serwisu firmy Philips. Skan(y) z możliwą stymulacją nerwów obwodowych. PPNS. Niektóre z poniższych skanów mogą powodować stymulację nerwów obwodowych. Prawdopodobieństwo stymulacji można zmniejszyć, obniżając parametry trybu PNS. Reduce by lowering the 'SAR mode'. SAR SAR value(s) Segmentation failed. SmartPlan and image based shimming are not possible, please plan scans manually and select a different shim method. Sound level limit exceeded by <value> db(a). Make sure that appropriate hearing protection is applied for the patient. Refer to Instructions-for-use for appropriate hearing protection. 1) The patient support is moving under remote control. This computer may be running an unsupported configuration! Either there is PMS approved patch software installed, or there is non PMS approved software installed. If there is PMS approved patch software installed press CANCEL to dismiss this popup. Else press OK to display the version discrepancy report and contact your local Philips Medical Systems service center. Zmniejsz, obniżając parametry trybu SAR. Współczynnik SAR Wartość/wartości SAR Błąd segmentacji. Nie są możliwe kompensacje w oparciu o Smart- Plan i obraz; należy zaplanować skany ręcznie i wybrać inną metodę kompensacji. Limit poziomu hałasu przekroczony o <value> db(a). Należy upewnić się, że u pacjenta zastosowano odpowiednie środki ochrony słuchu. Informacje dotyczące odpowiednich środków ochrony słuchu zamieszczono w instrukcji obsługi. Zdalne sterowanie mechanizmu stołu. Na tym komputerze wykryto nieobsługiwaną konfigurację! Zainstalowano program poprawek zatwierdzony przez PMS lub oprogramowanie niezatwierdzone przez PMS. W przypadku programu poprawek zatwierdzonego przez PMS naciśnij ANULUJ, aby usunąć komunikat. Naciśnij OK, aby wyświetlić raport niezgodności wersji lub skontaktuj się z centrum serwisowym firmy Philips Medical Systems. 92 Ingenia

93 Ważne komunikaty i wskazania systemu Bezpieczeństwo Komunikaty angielski ds HeadNeck is connected. Scanning with a tilted ds HeadNeck coil is not allowed. Refer to the Intructions for Use for information about the ds Head- Neck coil I have read and understand that scanning with a tilted ds Head- Neck coil is not allowed and confirm that the connected ds Head- Neck coil is not tilted. Press <Cancel> to stop scanning. Press <proceed> to start scanning. Multiple VCG modules detected. Please make sure that only one of the modules is powered on. Multiple PPU modules detected. Please make sure that only one of the modules is powered on. Tłumaczenie Podłączono cewkę do badań głowy i szyi ds HeadNeck. Skanowanie z przechyloną cewką ds HeadNeck jest niedozwolone. Informacje o cewce ds HeadNeck można znaleźć w instrukcji obsługi Przeczytałem i przyjąłem do wiadomości, że skanowanie z przechyloną cewką ds HeadNeck jest niedozwolone i potwierdzam, że podłączona cewka ds HeadNeck nie jest przechylona. Kliknij przycisk <Cancel> (Anuluj), aby zatrzymać skanowanie. Kliknij przycisk <proceed> (Kontynuuj), aby rozpocząć skanowanie. Wykryto wiele modułów VCG. Dopilnuj, aby tylko jeden z modułów był włączony. Wykryto wiele modułów PPU. Dopilnuj, aby tylko jeden z modułów był włączony. Caution, entering 2nd level controlled operating mode. Only for Phantoms!!! Examination room temperature too HIGH (<value> C), medical supervision required! Examination room temperature too LOW (<value> C), medical supervision required! Technical room temperature too HIGH (<value> C)! Technical room temperature too LOW (<value> C)! Examination room humidity too HIGH (<value>%), medical supervision required! Examination room humidity too LOW (<value>%), medical supervision required! Technical room humidity too HIGH (<value>%)! Technical room humidity too LOW (<value>%)! Helium overpressure too LOW! Contact Philips Service. Helium overpressure too LOW! Solve today, Scanning disabled tomorrow. Insufficient overpressure, contact PHILIPS Service. Uwaga, przejście do kontrolowanego trybu pracy drugiego poziomu. Używać tylko z fantomami!!! Temperatura w pokoju badań za WYSOKA (<wartość> C), potrzebny nadzór medyczny! Temperatura w pokoju badań za NISKA (<wartość> C), potrzebny nadzór medyczny! Temperatura w pomieszczeniu technicznym za WYSOKA (<wartość> C)! Temperatura w pomieszczeniu technicznym za NISKA (<wartość> C)! Wilgotność w pokoju badań za WYSOKA (<wartość>%), potrzebny nadzór medyczny! Wilgotność w pokoju badań za NISKA (<wartość>%), potrzebny nadzór medyczny! Wilgotność w pomieszczeniu technicznym za WYSOKA (<wartość> %)! Wilgotność w pomieszczeniu technicznym za NISKA (<wartość>%)! Za NISKIE ciśnienie helu! Skontaktuj się z serwisem firmy Philips. Za NISKIE ciśnienie helu! Rozwiąż problem dzisiaj, jutro skanowanie będzie niemożliwe. Niedostateczne ciśnienie, skontaktuj się z serwisem firmy PHILIPS. Ingenia 93

94 Bezpieczeństwo Ważne komunikaty i wskazania systemu Komunikaty angielski Medical supervision of the patient is required This scan exceeds the SAR limits of the Normal Operating Mode. The system enters First Level Controlled Operating Mode. Refer to the Instructions for Use for more information about SAR and Operating Modes. I have read and understand the implication of scanning in the First Level Controlled Operating Mode and accept responsibility of medical supervision. Press 'cancel' to lower SAR by modifying the scan(s) and operate within Normal Operating Mode. Press 'Proceed' to continue the examination in First Level Controlled Operating Mode. Tłumaczenie Konieczny nadzór medyczny nad pacjentem Ten skan przekracza limity SAR normalnego trybu pracy. System przejdzie na kontrolowany tryb pracy pierwszego poziomu. Zapoznaj się z Instrukcją obsługi, aby uzyskać więcej informacji o wartości SAR i trybach pracy. Przeczytałem i rozumiem implikacje skanowania w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu i biorę na siebie odpowiedzialność za nadzór medyczny. Kliknij przycisk Cancel (Anuluj), aby obniżyć wartość SAR przez zmodyfikowanie skanu(-ów) i kontynuować pracę w normalnym trybie. Kliknij przycisk Proceed (Kontynuuj), aby kontynuować badanie w kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. Medical supervision of the patient is required Konieczny nadzór medyczny nad pacjentem This scan exceeds the PNS limits of the Normal Operating Mode. Ten skan przekracza limity PNS normalnego trybu pracy. System The system enters First Level Controlled Operating Mode. przejdzie na kontrolowany tryb pracy pierwszego poziomu. Refer to the Instructions for Use for more information about PNS Zapoznaj się z Instrukcją obsługi, aby uzyskać więcej informacji o and Operating Modes. wartości PNS i trybach pracy. Press 'cancel' to lower PNS by modifying the scan(s) and operate Kliknij przycisk Cancel (Anuluj), aby obniżyć wartość PNS przez within Normal Operating Mode. zmodyfikowanie skanu(-ów) i kontynuować pracę w normalnym Press 'Proceed' to continue the examination in First Level Controlled Operating Mode. Kliknij przycisk Proceed (Kontynuuj), aby kontynuować badanie w trybie. kontrolowanym trybie pracy pierwszego poziomu. The patient ventilation is below the recommended level. Wentylacja pacjenta poniżej zalecanego poziomu. Press <Modify...> to modify the patient ventilation. Kliknij przycisk <Modify...> (Zmień), aby zmodyfikować wentylację Refer to the Instructions for Use for information about patient ventilation. Informacje o wentylacji pacjenta można znaleźć w instrukcji obsłu- pacjenta. Press <Proceed> to proceed with the current patient ventilation. gi. Press <Cancel> to cancel the scan. Kliknij przycisk <Proceed> (Kontynuuj), aby kontynuować skanowanie przy obecnym poziomie wentylacji pacjenta. Kliknij przycisk <Cancel> (Anuluj), aby anulować skanowanie. 1) Ten tekst pojawia się, kiedy pacjent ma poniżej 3 lat, a ciśnienie akustyczne przekracza 102 db(a). 94 Ingenia

95 Pomocnicze urządzania medyczne Bezpieczeństwo Pomocnicze urządzania medyczne Wszystkie akcesoria używane wraz z systemem MR muszą być oznaczone jako bezpieczne przy stosowaniu w środowisku obrazowania metodą rezonansu magnetycznego lub dopuszczone do stosowania warunkowo. Oznaczenia te podano w poniższej tabeli. Deklaracje firm trzecich dotyczące możliwości stosowania określonych akcesoriów w środowisku MR należy traktować z dużą ostrożnością: Firma Philips nie weryfikuje takich deklaracji. Po modernizacji systemu (np. do wyższych wartości gradientów) nie należy stosować pomocniczych urządzeń medycznych, posiadających atest do stosowania z tym systemem przed jego modernizacją. Zasada ta nie dotyczy urządzeń przetestowanych w konfiguracji po modernizacji. Zmiany i/lub rozbudowa systemu MR przeprowadzane przy użyciu nieatestowanych pomocniczych urządzeń medycznych mogą powodować utratę gwarancji firmy Philips Healthcare. Nie należy stosować nieatestowanych pomocniczych urządzeń medycznych. Stosowanie tego sprzętu wiąże się z poważnym ryzykiem uszkodzenia urządzenia lub obrażeń ciała. Cewki częstotliwości radiowej innych producentów nie mogą być używane w połączeniu z cewkami częstotliwości radiowej firmy Philips ani podczas pracy w trybie SENSE i CLEAR. Urządzenia wykrywające parametry fizjologiczne zainstalowane w skanerze MR są przewidziane wyłącznie do sterowania sekwencją badania. Monitorowanie stanu pacjenta na podstawie parametrów fizjologicznych i stosowanie urządzeń wykrywających podlega wymogom i specyfikacjom określonym przez producenta sprzętu monitorującego. Szpital i operator ponoszą odpowiedzialność za wdrożenie niezbędnych środków bezpieczeństwa i zapobieganie potencjalnym zakłóceniom wywoływanym przez skaner MR, które mogą mieć wpływ na działanie sprzętu monitorującego. Ingenia 95

96 Bezpieczeństwo Pomocnicze urządzania medyczne Stosowanie wyposażenia pomocniczego, np. do monitorowania parametrów fizjologicznych, sprzętu do bramkowania oraz cewek częstotliwości radiowej nie posiadających atestu lub nie zatwierdzonych do współpracy z systemami MR firmy Philips może spowodować poparzenia lub inne obrażenia ciała pacjenta. Urządzenia pomocnicze oznaczone jako warunkowo dopuszczone do pracy ze sprzętem MR mogą powodować obrażenia ciała, jeśli są użytkowane niezgodnie z instrukcjami producenta, zwłaszcza dotyczącymi rozmieszczenia odprowadzeń przewodzących prąd. Urządzenia pomocnicze oznaczone jako warunkowo dopuszczone do pracy ze sprzętem MR mogą być stosowane wraz z systemami MR firmy Philips wyłącznie wówczas, gdy spełniają warunki określone w instrukcji obsługi. Zakłócenia elektromagnetyczne (EMI) mogą wpływać na funkcjonowanie urządzeń pomocniczych nie posiadających oznaczenia kompatybilności z aparaturą MR. Może to negatywnie wpływać na działanie urządzeń pomocniczych. Opis oraz dodatkowe instrukcje dotyczące stosowania w testach kompatybilności zawiera dokumentacja techniczna systemu. Naklejki informujące o zgodności z systemem MR na pomocniczych urządzeniach medycznych Zgodność pomocniczych urządzeń medycznych z systemami MR wskazywana jest za pomocą specjalnych naklejek ostrzegawczych (patrz poniżej). Takie oznaczenia ostrzegawcze wskazują, czy dane urządzenie może być bezpiecznie stosowane w środowisku MR, nie powinno być w nim używane, czy może być stosowane warunkowo. Jeżeli dane urządzenie jest oznaczone jako warunkowo dopuszczone do stosowania środowisku obrazowania metodą rezonansu magnetycznego, warunki te muszą zostać opisane w instrukcji obsługi danego urządzenia. 96 Ingenia

97 Symbole umieszczone na systemie, cewkach oraz akcesoriach Bezpieczeństwo Naklejka ostrzegawcza Kategoria Bezpieczne stosowanie w środowisku MR Warunkowe stosowanie w środowisku MR Nie stosować w środowisku MR Symbole umieszczone na systemie, cewkach oraz akcesoriach Symbole umieszczone na systemie przedstawiono poniżej: Symbole ogólne Znaczenie Uwaga! Zapoznaj się z dokumentacją (instrukcją obsługi) Część mająca kontakt z ciałem pacjenta typu B (IEC ) Część mająca kontakt z ciałem pacjenta typu BF (IEC ) Ingenia 97

98 Bezpieczeństwo Symbole umieszczone na systemie, cewkach oraz akcesoriach Symbole zakazu Znaczenie Zakaz wstępu dla pacjentów z aktywnymi i metalowymi implantami Zakaz wstępu dla pacjentów z metalowymi protezami Zakaz wnoszenia nieprzymocowanych przedmiotów ferromagnetycznych oraz zegarków mechanicznych Zakaz wnoszenia nośników magnetycznych (karty kredytowe, dyskietki, taśmy magnetyczne) Symbole ostrzegawcze Zakaz obciążania Naklejka na cewce do badania kolana ds T/R Knee 16ch 3,0T: Zakaz używania cewki do badań dzieci Znaczenie Silne pole magnetyczne Pole elektromagnetyczne o wysokiej częstotliwości 98 Ingenia

99 Lista akcesoriów Bezpieczeństwo Symbole ostrzegawcze Znaczenie FlexTrak, brak zgodności z systemami innymi niż FlexTrak Niebezpieczeństwo przycięcia palców Światło lasera (Patrz również rozdz. Bezpieczeństwo stosowania lasera (wskaźnika laserowego) na stronie 41) Symbole medyczne Znaczenie EKG Symbol usuwania produktu Symbol ochrony środowiska Lista akcesoriów Tętno obwodowe/ciśnienie krwi Znaczenie Usuwać zgodnie z obowiązującymi lokalnie przepisami prawa. Znaczenie Bezpieczny dla środowiska okres użytkowania niniejszego produktu wynosi 50 lat (zgodnie z normą SJ/T Branży Elektronicznej Chińskiej Republiki Ludowej) Poniższe akcesoria są dostarczane wraz z systemem MR w celu umożliwienia przeprowadzenia określonych procedur lub zapewnienia bezpieczeństwa: Moduł i czujniki VCG. Ingenia 99

100 Bezpieczeństwo Lista akcesoriów Przycisk wezwania personelu (wersja rozbudowana). Czujnik oddychania. Słuchawki. System transportu pacjenta FlexTrak. Stół pacjenta. Podpórki kończyn górnych Podpórka do badań piersi irf. Urządzenie do obracania NVC. Wszystkie cewki RF. Interfejs dstream. 100 Ingenia

101 Elementy systemu Podstawowe informacje o systemie 3 Podstawowe informacje o systemie Elementy systemu Ryc. 8: Elementy systemu Numer Opis 1 Wyświetlacz interaktywny 2 Tunel magnesu 3 Moduł interfejsu użytkownika 4 Mechanizm stołu pacjenta 5 Stół pacjenta 6 Magnes z pierścieniem otaczającym Magnes i tunel magnesu Podczas badania pacjent znajduje się w tunelu magnesu systemu MR. Systemy Ingenia firmy Philips są wyposażone w szeroki tunel o średnicy 70 centymetrów i dysponują natężeniem pola magnetycznego o wartości 1,5 lub 3,0 T. W tunelu magnesu znajduje się system wentylacji pacjenta. System gradientowy Cewki gradientowe wbudowane w systemie zapewniają względnie małe wahania pola magnetycznego, konieczne do lokalizacji słabego sygnału relaksacji rezonansu magnetycznego emitowanego przez ludzkie ciało. Dostępne systemy obrazowania metodą MR firmy Philips różnią się mocą pola gradientowego. Ingenia 101

102 Podstawowe informacje o systemie Elementy systemu Stół i mechanizm stołu pacjenta Pacjent jest umieszczany na stole pacjenta przesuwanym przez mechanizm stołu. Stół można przesuwać wzdłużnie w celu umieszczenia pacjenta we wnętrzu tunelu magnesu. Położenie stołu można również zmieniać w pionie, zapewniając wygodne przenoszenie pacjenta. Na stole pacjenta znajdują się gniazda umożliwiające podłączenie cewek, słuchawek i systemu wezwania personelu. Wyświetlacz interaktywny Opcjonalny wyświetlacz interaktywny jest montowany na zawieszeniu pod sufitem pokoju badań. Wyświetla on te same obrazy, co wyświetlacz na konsoli użytkownika. Moduł interfejsu użytkownika Panel ten zawiera przyciski i przełączniki sterowania mechanizmem stołu pacjenta, sterowania akwizycją i wygodnym ułożeniem pacjenta. Moduł interfejsu użytkownika jest umieszczony po obu stronach tunelu magnesu. Konsola operatora Konsola operatora zawiera: wyświetlacz ekranowy ze złączami USB; klawiaturę i mysz; system łączności pacjent-personel i przycisk anulowania wezwania personelu, W skład systemu komputerowego wchodzą: komputer z systemem operacyjnym Windows i oprogramowaniem systemu MR; zewnętrzna nagrywarka DVD. Dyski DVD zapewniają możliwość przechowywania dużej ilości obrazów. Nagrywarka DVD obsługuje wyłącznie nośniki Philips DVD+RW o prędkości nagrywania 4x. Sieć Możliwość pracy w sieci można wykorzystać do wymiany obrazów i danych z innymi systemami (RIS, PACS). System emisji fal o częstotliwości radiowej Cewki częstotliwości radiowej. Cewka nadawcza emituje impulsy o częstotliwości radiowej, skierowane do ciała pacjenta. Następnie sygnały relaksacji emitowane przez tkanki pacjenta są odbierane przez cewkę odbiorczą. 102 Ingenia

103 Elementy systemu Podstawowe informacje o systemie Nadajnik częstotliwości radiowej. Nadajnik częstotliwości radiowej emituje impulsy RF. Systemy 3,0 T wyposażono w nadajnik częstotliwości radiowej z funkcją MultiTransmit (z cewkami MultiTransmit). Odbiornik częstotliwości radiowej i spektrometr. Urządzenia te analizują sygnały MR emitowane przez ciało pacjenta. System wyświetlania parametrów fizjologicznych Bezprzewodowy system wyświetlania parametrów fizjologicznych zapewnia synchronizację sekwencji MR z odczytami parametrów fizjologicznych. System odczytuje wartości parametrów czynności oddechowej, wektorkardiografii (VCG) i tętna obwodowego. Nie należy używać odczytów parametrów fizjologicznych do monitorowania pacjenta ani do celów diagnostycznych. Wbudowana cewka tylna Mechanizm stołu pacjenta systemu Ingenia ma wbudowaną cewkę tylną. Po obu stronach stołu pacjenta znajdują się trzy znaczniki wskazujące zakres obrazowania cewki tylnej. Ryc. 9: Znaczniki zakresu obrazowania cewki tylnej Zakres a. Znaczniki pokazują maksymalny zakres stołu pacjenta, dostępny do skanowania za pomocą cewki tylnej. Zakres b. Jest to zakres pomiędzy znacznikiem środkowym a znacznikiem stołu pacjenta od strony magnesu. Wskazuje on maksymalny dostępny zakres skanowania bez użycia cewki tylnej. Dowolny punkt tego zakresu można umieścić w izocentrum. Ingenia 103

104 Podstawowe informacje o systemie Panele Panele Moduł interfejsu użytkownika Moduł interfejsu użytkownika jest umieszczony po obu stronach tunelu magnesu. Na obu panelach dostępne są te same funkcje, ale ich układ stanowi lustrzane odbicie. W tej części pokazano tylko moduł interfejsu użytkownika znajdujący się po lewej stronie tunelu magnesu. Ryc. 10: Moduł interfejsu użytkownika (po lewej stronie) Numer Przyciski i przełączniki 1 Przycisk wyłącznika awaryjnego 2 Wznowienie 3 Tryb ręczny 4 Oświetlenie tunelu skanera/pierścień otaczający 5 Wentylacja 6 Głośność muzyki 7 Włączanie mikrofonu 8 Stop scan (Zatrzymanie skanowania) 9 Uruchomienie skanowania/pauza skanowania 10 Przełącznik dwupozycyjny 11 Wskaźnik laserowy 12 Przemieszczenie do płaszczyzny skanu (TTS) 104 Ingenia

105 Panele Podstawowe informacje o systemie Przycisk wyłącznika awaryjnego Naciśnięcie przycisku wyłącznika awaryjnego Emergency stop powoduje wstrzymanie ruchu stołu. Zatrzymanie ruchu stołu można zresetować za pomocą przycisku wznowienia. Wznowienie Naciśnięcie tego przycisku resetuje blat stołu po naciśnięciu przycisku wyłącznika awaryjnego. Ruch zostanie wznowiony. Tryb ręczny Przycisk trybu ręcznego służy do przełączania między trybem mechanicznym a ręcznym. Tryb ręczny stołu jest sygnalizowany podświetleniem się diody LED znajdującej się obok przycisku. W trybie ręcznym dostępne są informacje o położeniu stołu. Oświetlenie tunelu skanera i pierścień otaczający Dostępne są 3 poziomy natężenia oświetlenia tunelu, wskazywane na pasku diod LED: wyłączone, przyciemnione i pełne. Podświetlenie pierścienia otaczającego włącza się, naciskając i przytrzymując przez 2 sekundy przycisk z symbolem plus (+). Aby wyłączyć podświetlenie pierścienia otaczającego, należy nacisnąć i przytrzymać przez 2 sekundy przycisk z symbolem minus (-). Dostępny jest tylko jeden poziom natężenia światła pierścienia otaczającego. Podświetlenie pierścienia włącza się również w momencie zalogowania się użytkownika do systemu, a wyłącza po jego wylogowaniu się. W trakcie akwizycji przycisk oświetlenia tunelu skanera oraz pierścienia otaczającego jest nieaktywny. Wentylacja Intensywność wentylacji w tunelu magnesu można regulować przy użyciu przycisku wentylacji. Łącznie z wyłączeniem dostępnych jest 5 poziomów. Poziom wskazywany jest na pasku diod LED. Patrz również rozdz. Wentylacja pacjenta na stronie 123. Powietrze stosowane do wentylacji nie jest jałowe. Głośność muzyki Przycisk ten służy do regulowania głośności muzyki dla pacjenta. Dostępnych jest 5 poziomów tego parametru. Poziom wskazywany jest na pasku diod LED. Ingenia 105

106 Podstawowe informacje o systemie Panele Włączanie mikrofonu Przycisk włączania mikrofonu umożliwia komunikację między użytkownikiem w pokoju badań a pacjentem, który ma założone słuchawki. Po podłączeniu przewodu słuchawek do gniazda należy nacisnąć przycisk włączenia mikrofonu. Spowoduje to uzyskanie połączenia pomiędzy mikrofonem magnesu a słuchawkami pacjenta (przycisk zaświeci się na zielono) i wyłączenie głośników emitujących muzykę w pokoju badań. Umożliwia to łatwy kontakt z pacjentem. Po naciśnięciu przycisk pozostanie włączony aż do kolejnego naciśnięcia (podświetlenie przycisku zgaśnie). Przycisk włączenia mikrofonu systemu łączności pacjent-personel (interkomu) na konsoli może czasowo działać nadrzędnie w stosunku do mikrofonu magnesu, ale nie pozwala na wyłączenie tego mikrofonu. Należy pamiętać, by po zakończeniu rozmowy z pacjentem ponownie włączyć muzykę. Nieużywane słuchawki należy odłączyć. Stop scan (Zatrzymanie skanowania) Naciśnięcie przycisku zatrzymania skanowania powoduje zatrzymanie aktualnie wykonywanego skanu. Naciśnięcie tego przycisku powoduje również zatrzymanie ruchu stołu w trakcie wykonywania skanu MobiTrak. Dwukrotne naciśnięcie przycisku zatrzymania skanowania zatrzyma także rekonstrukcję obrazu. Uruchomienie skanowania/pauza skanowania Przycisk ten służy do uruchamiania skanowania z pokoju badań. Po naciśnięciu tego przycisku podczas skanowania nastąpi natychmiastowe zatrzymanie skanu. Ponowne naciśnięcie przycisku wznawia skanowanie. Podczas skanowania w trybie MobiTrak naciśnięcie tego przycisku uruchomi również ruch stołu i automatycznie rozpocznie skanowanie. 106 Ingenia

107 Panele Podstawowe informacje o systemie Przełącznik dwupozycyjny Przełącznik dwupozycyjny służy do sterowania ruchem mechanizmu stołu i stołem pacjenta. Ruch w poziomie i w pionie Za pomocą przełącznika dwupozycyjnego mechanizmem stołu porusza się: w górę lub w dół po całkowitym wysunięciu stołu z tunelu magnesu. Prędkość ruchu w pionie jest stała. w kierunku do lub z magnesu, gdy mechanizm stołu znajduje się w najwyższej możliwej pozycji. Dostępne są dwie prędkości ruchu stołu. Używanie przełącznika dwupozycyjnego Nacisnąć przełącznik dwupozycyjny w górę, żeby przesunąć stół w górę lub do wnętrza magnesu; nacisnąć go w dół celem wykonania ruchu w dół lub na zewnątrz. Symbole podnoszenia/wsuwania oraz obniżania/wysuwania stołu pod przełącznikiem dwupozycyjnym są widoczne tylko wtedy, gdy ta funkcja jest dostępna. Wskaźnik laserowy Przed użyciem lasera należy zapoznać się z ostrzeżeniami dotyczącymi korzystania z wskaźnika laserowego w rozdziale poświęconym bezpieczeństwu. Naciśnięcie tego przycisku powoduje projekcję światła lasera na pacjenta. Umożliwia to wybranie punktu odniesienia na ciele pacjenta, tj. płaszczyzny, która zostanie umieszczona w izocentrum magnesu. Wskaźnik laserowy znacznik zostanie automatycznie wyłączony po upływie 60 sekund. Zazwyczaj wskaźnik laserowy stosuje się tylko jeden raz dla danego pacjenta. W trakcie wykonywania skanu oraz korzystania z funkcji ExamCard wskaźnik laserowy jest nieaktywny: nie można wówczas zdefiniować nowego punktu odniesienia dla pacjenta. Przemieszczenie do płaszczyzny skanu (TTS) Po wybraniu punktu odniesienia na ciele pacjenta za pomocą wskaźnika laserowego można skorzystać z funkcji przemieszczenia do płaszczyzny skanu (TTS). Należy jeden raz nacisnąć przycisk funkcji TTS, aby wybrać tryb przemieszczania do płaszczyzny skanu. Następnie unieść przełącznik dwupozycyjny do położenia podnoszenie/wsuwanie i przytrzymać go do momentu automatycznego zatrzymania stołu pacjenta i umieszczenia punktu odniesienia w izocentrum. Naciśnięcie przycisku funkcji TTS i przytrzymanie go przez 2 sekundy spowoduje automatyczny ruch stołu bez użycia przełącznika dwupozycyjnego. Stół pacjenta zatrzyma się, gdy punkt odniesienia pacjenta znajdzie się w izocentrum. Ingenia 107

108 Podstawowe informacje o systemie Panele PRZESTROGA Przed zainicjowaniem funkcji TTS należy wyeliminować ryzyko pochwycenia lub uderzenia przez stół podczas jego ruchu. Operator musi utrzymywać kontakt wzrokowy z pacjentem podczas ruchu stołu. Punkt odniesienia pacjenta Po umieszczeniu punktu odniesienia w izocentrum magnesu tworzony jest obraz poglądowy, a wszystkie kolejne skany są planowane w oparciu o informacje dotyczące danego punktu odniesienia pacjenta. Wszystkie ruchy stołu konieczne dla uzyskania optymalnej jakości obrazu są obliczane na podstawie tego punktu. Gniazda cewek, słuchawek oraz systemu wezwania personelu Gniazda cewek, słuchawek oraz systemu wezwania personelu znajdują się w narożnikach stołu pacjenta (patrz rysunek poniżej). Ryc. 11: Gniazda cewek, słuchawek oraz systemu wezwania personelu. Numer Typ gniazda 1 Gniazdo FlexConnect. 2 Nie używane. 3 Gniazdo FlexConnect. 4 Nie używane. 5 Gniazdo słuchawek i wezwania personelu. 6 Nie używane. 7 Gniazdo FlexConnect. 8 Gniazdo słuchawek i wezwania personelu. 108 Ingenia

109 Panele Podstawowe informacje o systemie Przed zdjęciem stołu celem transportu pacjenta za pomocą systemu FlexTrak należy odłączyć wszystkie cewki podłączone do gniazd FlexConnect, a także odłączyć system wezwania personelu i słuchawki. Należy sprawdzić, czy kable i złącza cewek nie zostaną przygniecione w trakcie zdejmowania lub umieszczania stołu pacjenta. Interfejs dstream Interfejs dstream służy do podłączania niektórych specjalnych cewek do obrazowania metodą rezonansu magnetycznego. Należy go umieścić na stole pacjenta, po stronie znajdującej się bliżej magnesu. Ryc. 12: Interfejs dstream. Numer Opis 1 Pokrętło zwalniające złącze ME cewki 2 Przewód połączeniowy i złącze 3 Gniazdo SE (jednoelementowe) 4 Gniazdo ME (wieloelementowe) Prawidłowe podłączenie cewki do interfejsu dstream jest sygnalizowane podświetleniem się zielonej diody LED. Złącze cewki ME zwalnia się w prosty sposób przez obrócenie pokrętła zwalniającego (1). Diody LED znajdujące się obok pokrętła wskazuje, że cewki są podłączone. Ingenia 109

110 Podstawowe informacje o systemie Panele Gniazdo cewek do podłączania cewek nadawczych/odbiorczych (opcjonalne) Ryc. 13: Gniazdo cewki nadawczej/odbiorczej na lewym module UIM Opcjonalne gniazdo cewek przeznaczone do podłączania cewek nadawczych/odbiorczych znajduje się pod modułem interfejsu użytkownika, po lewej stronie magnesu. System łączności pacjent personel Ryc. 14: System łączności pacjent-personel Numer Opis 1 Mikrofon 2 Pokrętło głośności odsłuchu 3 Głośność mikrofonu 4 Kontrolka LED wezwania personelu 5 Włączanie/wyłączanie muzyki dla pacjenta 6 Włączanie/wyłączanie odsłuchu 7 Włączanie mikrofonu 110 Ingenia

111 Opcja ScandiLink Podstawowe informacje o systemie Pokrętło głośności odsłuchu Pokrętło to służy do regulowania głośności odsłuchu. Pokrętło głośności mikrofonu Pokrętło to służy do regulacji głośności mikrofonu. Kontrolka LED wezwania personelu Jeżeli włącznik wezwania personelu zostanie naciśnięty więcej niż jeden raz w ciągu 4 sekund lub na ponad 1,5 sekundy, w sali nadzoru zaświeci pulsująca kontrolka LED i będzie słyszalny dźwięk (brzęczyk) ostrzeżenia personelu. Po naciśnięciu przycisku mikrofonu kontrolka LED zgaśnie. Przycisk oraz dioda LED włączania i wyłączania muzyki dla pacjenta Przycisk ten służy do włączania i wyłączania muzyki. Jest on nieaktywny podczas mówienia do mikrofonu. Gdy muzyka jest włączona, świeci się dioda LED. Przycisk oraz dioda LED włączania i wyłączania odsłuchu Przycisk ten służy do włączania i wyłączania odsłuchu. Jest on nieaktywny podczas mówienia do mikrofonu. Włączenie funkcji odsłuchu jest sygnalizowane świeceniem się diody LED. Funkcja odsłuchu korzysta z mikrofonu magnesu. Przycisk włączenia mikrofonu Naciśnięcie przycisku włączenia mikrofonu umożliwia rozmowę z pacjentem, a zwolnienie przycisku zakończenie rozmowy. Po naciśnięciu przycisku włączenia mikrofonu następuje wyłączenie pulsującej kontrolki LED wezwania personelu. Opcja ScandiLink Zazwyczaj szafka ze sprzętem obsługiwanym przez użytkownika, zawierająca m.in. komputer główny, znajduje się w pokoju użytkownika systemu. W przypadku zastosowania opcji Scandi- Link szafka ta jest przenoszona do pokoju technicznego wchodzącego w skład pracowni rezonansu magnetycznego. Wszystkie urządzenia umożliwiające wprowadzanie i przetwarzanie końcowe danych są dostępne na stole użytkownika i zdalnie podłączone do komputera głównego. Do urządzeń tych zalicza się monitor, klawiaturę, mysz komputerową, interkom, komputer z napędem DVD oraz (opcjonalnie) drukarkę. Ingenia 111

112 Podstawowe informacje o systemie Urządzenia i elementy sterujące niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa systemu Urządzenia i elementy sterujące niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa systemu Wymienione poniżej elementy wyposażenia systemu i pokoju badań są urządzeniami istotnymi dla bezpieczeństwa systemu i w związku z tym nigdy nie powinny być usuwane, modyfikowane, obsługiwane ręcznie lub wyłączane: Przycisk awaryjnego wyłącznika magnesu Niektóre przyciski znajdują się wewnątrz, a niektóre poza pokojem badań. Przycisk wezwania personelu. Przyciski zatrzymania na module interfejsu użytkownika oraz na klawiaturze. Przełącznik drzwi do pokoju badań RF. Rura systemu chłodzenia magnesu wewnątrz i na zewnątrz pokoju badań. Konfiguracja pokoju badań RF. Wentylacja pacjenta. 112 Ingenia

113 Układ ekranu Obsługa systemu 4 Obsługa systemu Dokumentacja użytkownika i system pomocy W tym rozdziale opisano najważniejsze funkcje związane z obsługą systemu. Pełna dokumentacja użytkownika oraz system pomocy są dostępne w oprogramowaniu systemu. Aby uzyskać więcej informacji na temat dostępu do systemu pomocy, patrz rozdz. System pomocy i dokumentacja użytkownika na stronie 137 Informacje na temat uruchamiania systemu i logowania się użytkownika zawiera rozdz. Włączanie i wyłączanie systemu na stronie 134. Układ ekranu W tej wersji systemu można korzystać z dwóch środowisk przeglądania: Środowisko skanowania i przeglądania podstawowego: Jest to środowisko skanowania i wstępnego przeglądania obrazów. Środowisko przeglądania zaawansowanego z pakietem ImageView: Jest to specjalny pakiet przeglądania obrazów, dostępny w środowisku przeglądania zaawansowanego. Każde ze środowisk przeglądania posiada charakterystyczne właściwości. Funkcje ogólne są takie same dla obu środowisk. Skanowanie i przeglądanie podstawowe Ekran jest podzielony na obszar przeglądania obrazów i obszar sterowania. Obszar przeglądania obrazów Obszar przeglądania obrazów służy do wyświetlania obrazów, a także wyników funkcji analizy (np. wykresów), komunikatów, kwerend, komunikatów wymagających odpowiedzi użytkownika i czasowych informacji dotyczących sterowania. Obszar sterowania W obszarze sterowania wybiera się dostępne funkcje systemu. Ingenia 113

114 Obsługa systemu Układ ekranu Ryc. 15: Panel sterowania Numer Opis 1 Menu główne 3 Panel pakietów 2 Przycisk przełączania środowiska przeglądania (umożliwia przełączanie pomiędzy przeglądaniem podstawowym a zaawansowanym) 4 Przycisk skanowania 5 Ekran parametrów fizjologicznych 6 Panel sterowania skanowaniem 7 Panel narzędzi przeglądania podstawowego 8 Panel informacji o obrazie 9 Przycisk przeglądania i wybór badania Menu główne Kliknięcie jednego z elementów menu głównego powoduje wyświetlenie listy menu podrzędnych: Pacjent Menu podrzędne New Exam... (Nowe badanie...) View Exam (Przegląd badania...) Administration... (Zarządzanie danymi...) Funkcja Służy do rozpoczynana skanowania nowego pacjenta. Służy do przeglądania istniejącego badania. Powoduje wyświetlenie panelu zarządzania informacjami o pacjencie. 114 Ingenia

115 Układ ekranu Obsługa systemu Pacjent Menu podrzędne Cleanup (Usuwanie) Funkcja Powoduje usunięcie danego badania z listy kontekstowej przeglądania. System (System) Menu podrzędne Przeglądanie zaawansowane Queue manager (Menedżer kolejki) Print Job Control (Sterowanie zadaniami drukowania) HC Protocols (Protokoły trwałych kopii zapasowych) Screen Capture (Zrzut ekranu) Funkcja Powoduje przełączenie systemu do środowiska przeglądania zaawansowanego. Powoduje wyświetlenie panelu z listą procesów przebiegających w tle. Powoduje wyświetlenie okna dialogowego drukarki. Powoduje wyświetlenie okna dialogowego kopii zapasowych. Powoduje utworzenie pomocniczego zrzutu ekranu. Advanced Tools (Narzędzia zaawansowane) AutoPush to DICOM node (Automatyczny przesył do węzła DICOM) Bumping Policy (Usuwanie planowanego badania) FPR utility (Raport błędu pola) Show Taskbar (Pokaż pasek zadań) Exit... (Zakończ) Pomoc Menu podrzędne User Documentation (Dokumentacja użytkownika) About (O systemie) Help Topics (Tematy pomocy) Przełącznik trybu przeglądania Umożliwia wybór funkcji: Text suppression (Ukrywanie tekstu), Service (Serwisowanie) i Research (Informacje badawcze), Develop Utilities (Opracowywanie narzędzi) lub Delayed Reconstruction (Opóźniona rekonstrukcja). Przesyła badanie automatycznie do węzła systemu DICOM (jeśli system jest podłączony). Umożliwia konfigurację usuwania planowanego badania. Otwiera narzędzie raportu błędu pola. Powoduje wyświetlenie paska zadań systemu Windows. Umożliwia zakończenie pracy z oprogramowaniem systemowym. Funkcja Umożliwia wyświetlanie okna dokumentacji użytkownika. Pozwala na wyświetlenie nazwy systemu, numeru wersji, opcji oprogramowania itp. Otwiera system pomocy. Kliknięcie przełącznika trybu przeglądania powoduje przełączenie systemu do środowiska przeglądania zaawansowanego. Ingenia 115

116 Obsługa systemu Układ ekranu Przycisk przeglądania Kliknięcie przycisku przeglądania powoduje przełączenie systemu w tryb przeglądania. Dostępne stają się wówczas wszystkie funkcje przeglądania. Cały obszar ekranu jest przeznaczony do przeglądania i przetwarzania końcowego danych. Pakiety programowe Możliwy jest wybór następujących pakietów przetwarzania końcowego (od lewej do prawej i od góry ku dołowi): Pakiet rekonstrukcji wielopłaszczyznowej (MPR) Interaktywny pakiet projekcji maksymalnej intensywności (MIP) Pakiet porównywania Pakiet przeglądu Planscan Pakiet analizy kardiologicznej Test działania systemu Spektroskopia MR Przycisk skanowania Kliknięcie przycisku skanowania powoduje przełączenie systemu w tryb skanowania. Panel funkcji ExamCards jest wyświetlany automatycznie. Panel Packages" (Pakiety) zostanie zastąpiony panelem Planscan. Odczyt parametrów fizjologicznych Z listy rozwijanej można wybrać następujące odczyty parametrów fizjologicznych: VCG (również VCG1 + VCG2) PPU (odczyt tętna obwodowego) Resp. (odczyt czynności oddechowej) dowolna kombinacja powyższych rodzajów odczytów Panel sterowania skanowaniem 1. Nazwa wcześniej zaplanowanej procedury 2. Pasek postępu skanowania (% wykonania) W panelu sterowania skanowaniem wyświetlana jest nazwa wcześniej zaplanowanej procedury oraz pasek postępu skanowania (% wykonania). Dostępne są również trzy przyciski. Przycisk Autoview (Automatyczny podgląd) Start scan (Uruchomienie skanowania) Funkcja Powoduje wyświetlenie ostatniego zrekonstruowanego obrazu w ramach bieżącego skanu. Uruchamia kolejne skanowanie lub funkcję ExamCard. 116 Ingenia

117 Układ ekranu Obsługa systemu Przycisk Stop scan (Zatrzymanie skanowania) Funkcja Zatrzymuje bieżące skanowanie. Pierwsze kliknięcie przycisku Stop scan (Zatrzymanie skanowania) powoduje natychmiastowe zatrzymanie skanowania: promieniowanie wysokiej mocy i wyjścia gradientów zostają wyłączone, a hałas ustaje. Przy wystarczającej ilości danych rozpoczyna się rekonstrukcja. Po drugim kliknięciu przycisku Stop scan (Zatrzymanie skanowania) następuje zatrzymanie rekonstrukcji. Jeśli ruch stołu pacjenta został włączony przez funkcję TTS, kliknięcie przycisku Stop scan (Zatrzymanie skanowania) spowoduje zatrzymanie ruchu stołu. Narzędzia przeglądania Dostępne są następujące funkcje: Trwała kopia Konfiguracja ustawień ekranu Film Przeglądanie skanów i w obrębie skanu Przesuwanie obrazu Ustawianie szerokości i poziomu okna Powiększanie Panel informacji o obrazie (3 wiersze tekstu) Kliknięcie pola Image information panel" (Panel informacji o obrazie) powoduje wyświetlenie panelu zawierającego dodatkowe informacje o aktualnie wyświetlanym obrazie. Więcej informacji zamieszczono w systemie pomocy (kliknąć F1). Przeglądanie zaawansowane Układ ekranu Ekran jest podzielony na obszar przeglądania obrazów i obszar sterowania. Obszar przeglądania obrazów Obszar przeglądania obrazów służy do wyświetlania obrazów, a także wyników funkcji analizy (np. wykresów), komunikatów, kwerend, komunikatów wymagających odpowiedzi użytkownika i czasowych informacji dotyczących sterowania. Obszar sterowania W obszarze sterowania wybiera się dostępne funkcje systemu. Ingenia 117

118 Obsługa systemu Układ ekranu Ryc. 16: Obszar sterowania widoku zaawansowanego Nr Element Cel / Opis 1 Pole wyświetlania: Nazwisko aktualnie Pokazuje bieżące badanie. badanego pacjenta Umożliwia przełączanie pomiędzy pacjentami: Kliknięcie strzałki powoduje otwarcie menu rozwijanego. 2 Przycisk przełączania: Przeglądanie Umożliwia przełączanie pomiędzy środowiskiem przeglądania podstawowego i zaawansowanego: Należy kliknąć przycisk. 3 Przycisk przełączania: Indeks obrazów i bieżąca funkcja ExamCard Umożliwia przełączanie pomiędzy indeksem obrazów i bieżącą funkcją ExamCard: Należy kliknąć przycisk. 4 Indeks obrazów Zawiera miniatury (reprezentatywny obraz serii) wszystkich elementów badania, np. skanów i rekonstrukcji Przycisk skanowania Umożliwia włączenie skanowania. 5 6 Ekran parametrów fizjologicznych Powoduje wyświetlenie odczytów parametrów fizjologicznych. 118 Ingenia

119 Układ ekranu Obsługa systemu Nr Element Cel / Opis 7 Pasek postępu skanowania Pokazuje stan skanowania. 8 Przycisk zatrzymania skanowania Zatrzymuje bieżące skanowanie. Pierwsze kliknięcie przycisku Stop scan (Zatrzymanie skanowania) powoduje natychmiastowe zatrzymanie skanowania: promieniowanie wysokiej mocy i wyjścia gradientów zostają wyłączone, a hałas ustaje. Przy wystarczającej ilości danych rozpoczyna się rekonstrukcja. Po drugim kliknięciu przycisku Stop scan (Zatrzymanie skanowania) następuje zatrzymanie rekonstrukcji. Zatrzymany zostanie również ruch stołu. 9 Panel informacji o badaniu Zawiera najistotniejsze dane badania. Kliknięcie tego pola powoduje wyświetlenie bardziej szczegółowych informacji. Ustawienie kursora na panelu informacji o badaniu umożliwia wyświetlenie bardziej szczegółowych informacji w postaci okna podpowiedzi. 10 Menu: Przeglądanie zaawansowane Zapewnia dostęp do zaawansowanych funkcji przeglądania 11 Pasek narzędzi Zapewnia łatwy dostęp do najczęściej używanych poleceń Menu środowiska przeglądania zaawansowanego Funkcje niedostępne dla bieżącego zestawu danych są wyszarzone i nie można ich wybrać. Środowisko przeglądania zaawansowanego zawiera następujące menu: Ryc. 17: Menu środowiska przeglądania zaawansowanego. Menu Session (Sesja) Menu Session (Sesja) umożliwia przełączanie do innych środowisk: Switch to Viewing (Przełączenie w tryb przeglądania) [F2] Należy kliknąć lub nacisnąć klawisz F2, aby przełączyć system w tryb przeglądania podstawowego. Switch to Acquisition (Przełączenie w tryb akwizycji) [F3] Należy kliknąć lub nacisnąć klawisz F3, aby wyświetlić ekran akwizycji. Ingenia 119

120 Obsługa systemu Układ ekranu Menu Case (Przypadek) W menu Case (Przypadek) wyświetlane są trzy bieżące badania w oknach przeglądania: <case name 1> (nazwa przypadku 1) <case name 2> (nazwa przypadku 2) <case name 3> (nazwa przypadku 3) Aby przejść do wybranego przypadku, należy go kliknąć. Menu Views (Widoki) Menu Views (Widoki) umożliwia wybór sposobu wyświetlania segmentów obrazu ( Tile View (Rozmieszczenie sąsiadujące) lub Stack View (Stos)), a także łączenie skanów na kilka sposobów. Szybki i łatwy dostęp do większość opcji tego menu można również uzyskać za pomocą paska narzędzi. Menu Tools (Narzędzia) Menu Tools (Narzędzia) umożliwia wykonanie zrzutu ekranu na dwa różne sposoby: 1. Screen Capture As... (Zrzut ekranu jako...) 2. Screen Capture [Ctrl +P] (Zrzut ekranu [Ctrl +P]) Można również nacisnąć klawisze Ctrl P. Obie opcje umożliwiają wykonanie zrzutu ekranu i zapisanie go jako plik DICOM. Opcja Screen Capture As... (Zrzut ekranu jako...) pozwala na wprowadzenie nazwy wybranej przez użytkownika. Dodatkowe informacje dotyczące zrzutów ekranu Zrzut ekranu z obrazem staje się częścią badania wyświetlanego w polu informacji o obrazie. Stanowi on osobną serię w plikach DICOM. Każdy obraz tworzy swoją własną serię, której numer pochodzi z oryginalnego skanu. Serie skanów mają numery od 1 do n. Zrzuty ekranów są numerowane tak samo, jak rekonstrukcje. Można wprowadzić nazwę. Wszystkie grafiki posiadają taką samą rozdzielczość jak cały ekran obrazu: np x Obszary zainteresowania, adnotacje i linie są umieszczane w pozyskanych pikselach. 120 Ingenia

121 Układ ekranu Obsługa systemu Funkcja Screen Capture (Zrzut ekranu) jest również dostępna z poziomu menu Tool (Narzędzia), paska narzędzi środowiska przeglądania zaawansowanego, a także z poziomu menu System w środowisku przeglądania podstawowego. Menu Analysis (Analiza) Menu Analysis (Analiza) umożliwia otwarcie pakietu przetwarzania końcowego dla bieżącego skanu. Wybór pakietu przetwarzania końcowego do analizy powoduje, że na pasku menu wyświetla się menu Basic Viewing (Przeglądanie podstawowe) ORAZ menu dedykowanego z funkcjami powiązanymi z pakietem. Na przykład w przypadku pakietu Volume View (Przeglądanie objętości) wyświetlane są menu Basic Viewing (Przeglądanie podstawowe) oraz VolumeView (Przeglądanie objętości). Menu Help (Pomoc) Menu Help (Pomoc) umożliwia: 1. otwarcie systemu pomocy poprzez wybranie opcji Help Topics (Tematy pomocy); 2. wybranie i otwarcie dokumentacji użytkownika poprzez kliknięcie opcji User Documentation (Dokumentacja użytkownika). Pasek narzędzi Pasek narzędzi pozwala na prosty i łatwy dostęp do najważniejszych funkcji systemu. Wszystkie te funkcje są również dostępne z poziomu menu Views (Widoki) środowiska przeglądania zaawansowanego. Tile All Views (Wszystkie widoki sąsiadująco) Umożliwia sąsiadujące rozmieszczenie wszystkich widoków. Stack All Views (Wszystkie widoki w stosie) Powoduje rozmieszczenie wszystkich widoków w formie stosu. Apply Link (Utworzenie połączenia) Umożliwia utworzenie połączenia pomiędzy wybranymi widokami. Ingenia 121

122 Obsługa systemu Klawiatura Aby wybrać kilka skanów w kilku segmentach obrazu: kliknąć pierwszy widok, nacisnąć i przytrzymać klawisz Shift i kliknąć inne widoki. Następnie kliknąć przycisk Apply Link (Utworzenie połączenia). Wybrać opcję Scroll and Movie Link (automatic) (Przewijanie i połączenie w postaci filmu (automatycznie)) lub Scroll and Movie Link (manual) (Przewijanie i połączenie w postaci filmu (ręcznie)). W przypadku automatycznego ustanawiania połączenia wszystkie widoki obrazów będą zawierać obrazy o identycznym położeniu warstw lub obrazy o możliwie najbliższym wzajemnym położeniu warstw. W przypadku łączenia ręcznego połączone zostaną bieżące obrazy w widoku. Z tego względu przed ustanowieniem połączenia konieczne jest wybranie odpowiednich obrazów. W czasie przeglądania przesunięcie pomiędzy warstwami pozostaje takie samo. Po prawej stronie połączonych segmentów obrazu pojawi się symbol połączenia. Current Link (Bieżące połączenie) Umożliwia wyświetlenie bieżących połączeń i przełączanie pomiędzy nimi. Add to Link (Dodanie do połączenia) Umożliwia dodanie bieżącego zestawu danych do bieżącego połączenia. Kliknąć przycisk Current Link (Bieżące połączenie) i wybrać połączenie, do którego ma zostać dodany skan. Wybrać jeden lub kilka skanów. Kliknąć przycisk Add to Link (Dodanie do połączenia). Remove from Link (Usuwanie z połączenia) Umożliwia usunięcie bieżącego zestawu danych z bieżącego połączenia. Capture the Screen (Wykonanie zrzutu ekranu) Umożliwia wykonanie zrzutu ekranu i zapisanie go jako plik DICOM. Klawiatura Klawiatura umożliwia wprowadzanie tekstu, np. danych pacjenta oraz adnotacji. 122 Ingenia

123 Wentylacja pacjenta Obsługa systemu Funkcja wprowadzania tekstu za pomocą klawiatury może być niekiedy nieaktywna. W takim przypadku wszystkie naciśnięcia klawiszy są ignorowane i emitowany jest sygnał dźwiękowy. Aby przywrócić tę funkcję, należy kliknąć w obrębie okna w celu jego aktywacji. Nakładka klawiatury Specjalna nakładka opisuje działanie wszystkich klawiszy funkcyjnych klawiatury w oprogramowaniu systemowym. Stop Scan (Zatrzymanie skanowania) [F12 Po naciśnięciu klawisza zatrzymania skanowania F12 na klawiaturze następuje zatrzymanie bieżącego skanu. Naciśnięcie klawisza F12 powoduje natychmiastowe zatrzymanie skanowania: promieniowanie wysokiej mocy i wyjścia gradientów zostają wyłączone, a hałas ustaje. Przy wystarczającej ilości danych rozpoczyna się rekonstrukcja. Po drugim naciśnięciu klawisza F12 nastąpi zatrzymanie rekonstrukcji. Jeśli ruch stołu został włączony przez wybranie funkcji TTS, naciśnięcie klawisza F12 spowoduje zatrzymanie ruchu stołu. NIE WOLNO otwierać szafek, ani zdejmować pokryw systemu. System i wszystkie jego podsystemy pozostają włączone. Istnieje ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Wentylacja pacjenta Wentylację pacjenta można regulować w module UIM, patrz rozdz. Moduł interfejsu użytkownika na stronie 104, jak również na konsoli. Podczas procedur interwencyjnych zalecane jest skanowanie pacjenta z wyłączoną wentylacją i w normalnym trybie pracy. Zalecana temperatura pokoju badań wynosi o C. Okno dialogowe wentylacji pacjenta na konsoli System MR ma zalecany poziom wentylacji, widoczny w oknie dialogowym wyświetlanym na konsoli. Jest to poziom stały, określony w oparciu o uśrednione skany i warunki specyficzne dla systemu. System nie zmienia zalecanego poziomu wentylacji np. ze względu na skanowanie z wysoką Ingenia 123

124 Obsługa systemu Wentylacja pacjenta wartością SAR, temperaturę otoczenia i wagę pacjenta, odzież i inne uwarunkowania. Odpowiedzialność za dostosowania poziomu wentylacji do różnych skanów, warunków oraz do specyficznych wymagań pacjenta ponosi wyłącznie operator systemu. 1. Na głównym pasku menu w środowisku przeglądania podstawowego wybierz opcje System i Patient Ventilation (Wentylacja pacjenta). Zostanie wyświetlone okno dialogowe wentylacji pacjenta. Ryc. 18: Okno dialogowe wentylacji pacjenta 2. W oknie tym widać bieżący poziom wentylacji i poziom zalecany. 3. Zmień bieżący poziom, klikając przyciski plus i minus. 4. Kliknij Proceed (Kontynuuj), aby zamknąć okno. Uwaga: jeśli poziom wentylacji pacjenta jest niższy niż zalecany i zostanie rozpoczęte skanowanie, pojawi się komunikat ostrzegawczy. Okno z komunikatem ostrzegawczym Ryc. 19: Okno z komunikatem ostrzegawczym Tekst komunikatu ostrzegawczego Wentylacja pacjenta poniżej zalecanego poziomu. Kliknij przycisk <Modify...> (Zmień), aby zmodyfikować wentylację pacjenta. Informacje o wentylacji pacjenta można znaleźć w instrukcji obsługi. Kliknij przycisk <Proceed> (Kontynuuj), aby kontynuować skanowanie przy obecnym poziomie wentylacji pacjenta. Kliknij przycisk <Cancel> (Anuluj), aby anulować skanowanie. W oknie z komunikatem ostrzegawczym należy podjąć decyzję, klikając jeden z poniższych przycisków: Modify...(Zmień...) Okno wentylacji pacjenta zostanie wyświetlone ponownie w celu ustawienia wentylacji do poziomu zalecanego. Cancel (Anuluj) Skanowanie nie rozpoczyna się. Okno z komunikatem ostrzegawczym znika. 124 Ingenia