KTO I W JAKIM ZAKRESIE MOŻE OTRZYMAĆ UNIJNE WSPARCIE

Transkrypt

1 KTO I W JAKIM ZAKRESIE MOŻE OTRZYMAĆ UNIJNE WSPARCIE W NOWEJ PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ AKTUALNE INFORMACJE O WARUNKACH DOFINANSOWANIA PROJEKTÓW W SEKTORZE CIEPŁOWNICTWA Małgorzata Kołodziej-Nowakowska XVIII Konferencja Ekonomiczno-Techniczna Przedsiębiorstw Ciepłowniczych i Elektrociepłowni Rytro k/nowego Sącza, sierpnia 2015 r. 1

2 PLAN PREZENTACJI 1. Kto i w jakim zakresie może otrzymać unijne wsparcie na projekty w sektorze ciepłownictwa? 2. Podejście do wymogu efektywnego systemu ciepłowniczego 3. Dla kogo wsparcie z RPO? 4. Rozpoczęcie prac nad projektem a efekt zachęty 5. Instalacja referencyjna a wysokość dofinansowania 2

3 Do MIR przesłanych zostało 12 strategii ZIT, z czego dla 8 wydano opinię. 1. Opole 2. Kraków 3.Katowice (Śląsk) 4.Gorzów Wlkp. 5.Szczecin 6.Kielce 7.Olsztyn 8.Wrocław 4 Strategie w fazie opiniowania 1. Zielona Góra 2. Warszawa 3.Poznań 4.Lublin Źródło: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, stan na dzień

4 WSPARCIE DLA PRZEDSIĘBIORSTW SEKTORA CIEPŁOWNICZEGO SZOOP DO POIIŚ ( ) Zakres wsparcia POIiŚ RPO Sieci ciepłownicze spełniające wymóg efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego* - Miasta wojewódzkie ZIT (17) i ich obszary funkcjonalne - Dz. 1.5 i Dz tryb pozakonkursowy - Woj. Śląskie Dz Pozostałe miasta w woj. łódzkie, podlaskie, małopolskie, mazowieckie, podkarpackie, pomorskie, świętokrzyskie, wielkopolskie - Tryb konkursowy Wysokosprawna kogeneracja konwencjonalne źródła do 20 MWt, biomasa - Powyżej 1 MWe - Dz Efektywność energetyczna - Duże przedsiębiorstwa - Dz Poniżej 1 MWe - woj. dolnośląskie, lubuskie, śląskie, warmińsko mazurskie, zachodniopomorskie - Pozostałe woj. w niektórych priorytet OZE, MŚP - MŚP OZE ciepło, energia elektryczna, niskosprawna kogeneracja wiatr (pow. 5 MWe), biogaz (pow. 1 MWe), biomasa (pow. 5MWth/MWe), woda (pow. 5 MWe), słońce (pow. 2 We/MWth), geotermia (pow. 2 MWth) - Instalacje o mocach mniejszych, nie kwalifikujące się do POIiŚ - Różnice w priorytetach OZE w województwach, w wielu ograniczenie do MŚP *art. 2 pkt 41 i 42 dyrektywy 2012/27/UE 4

5 EFEKTYWNE SYSTEMY CIEPŁOWNICZE I CHŁODNICZE DEFINICJA Tylko pomoc na inwestycje obejmujące podniesienie do efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego (dyrektywa 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej art. 2 ust. 41 i 42) Projekt musi spełniać wymogi dla efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego (projekt dot. sieci ciepłowniczych!) - w Dz i spełnienie warunku przed przyznaniem pomocy, w Dz po zakończeniu w przypadku projektu kompleksowego źródło wraz z siecią 41) efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy oznacza system ciepłowniczy lub chłodniczy, w którym do produkcji ciepła lub chłodu wykorzystuje się: w co najmniej 50 % energię z OZE, lub w co najmniej 50 % ciepło odpadowe, lub w co najmniej 75 % ciepło z kogeneracji, lub w co najmniej 50 % wykorzystuje się połączenie takiej energii i ciepła 42) efektywne ogrzewanie i chłodzenie oznacza rozwiązanie w zakresie ogrzewania i chłodzenia, które dla podstawowego scenariusza odzwierciedlającego działalność w niezmienionych warunkach wymiernie zmniejsza wkład energii pierwotnej wymaganej, aby dostarczyć jedną jednostkę energii dla potrzeb odnośnego systemu w sposób opłacalny, zgodnie z oceną w ramach analizy kosztów i korzyści, o której mowa w niniejszej dyrektywie, z uwzględnieniem energii niezbędnej do wydobycia, przetwarzania, przesyłu i rozdziału; 5

6 EFEKTYWNE SYSTEMY CIEPŁOWNICZE I CHŁODNICZE PROBLEM Interpretacja MIR, MG i UOKiK - pomoc na budowę i przebudowę sieci ciepłowniczych przyznawana będzie na podstawie artykułu 46 - Rozporządzenie Komisji 651/2014 Warunkując dofinansowanie inwestycji tymi parametrami, listę potencjalnych beneficjentów zawęża się do wąskiej elitarnej grupy Pozostałe 85% przedsiębiorstw (miast, dla których przedsiębiorstwa te dostarczają ciepło) - bez możliwości aplikowania o pomoc publiczną na poprawę efektywności systemów ciepłowniczych, zarówno ze środków unijnych jak i krajowych Art możliwe jest udzielanie pomocy inwestycyjnej na budowę, rozbudowę i odnowienie sieci ciepłowniczej lub chłodniczej, tylko wtedy, gdy stanowić ona będzie element efektywnego systemu ciepłowniczego (art. 2 pkt 41 i 42 dyrektywy 2012/27/UE) Według szacunków IGCP, przy takich warunkach, wsparcie może otrzymać zaledwie % podmiotów w sektorze ciepłowniczym, które zlokalizowane są głównie w miastach wojewódzkim i w ich obszarach funkcjonalnych Problem był przedstawiany przez IGCP administracji rządowej wielokrotnie podczas spotkań, konsultacji i opiniowania projektów przepisów i dokumentów i przekazywane były stanowiska 6

7 EFEKTYWNE SYSTEMY CIEPŁOWNICZE I CHŁODNICZE - PROPOZYCJA ROZWIĄZANIA Projekty służące poprawie efektywności przesyłu i dystrybucji ciepła - zgodne z celami POIiŚ oraz polityką ekologiczną państwa W ocenie IGCP warunek efektywnego systemu nie będzie dotyczył przypadków, gdy modernizacja sieci ciepłowniczych realizowana jest w celu ograniczania strat przesyłu i dystrybucji ciepła w istniejących systemach ciepłowniczych Ze względu na zewnętrzne uwarunkowania technicznoekonomiczne takie projekty najczęściej nie mogą być zrealizowane w warunkach rynkowych i w związku z tym wymagają zastosowania mechanizmów stymulujących, czyli wsparcia ze środków publicznych Dla projektów, które nie kwalifikują się do wsparcia na podstawie art. 46 Rozporządzenia Komisji 651/2014, IGCP zaproponowała finansowanie na podstawie art. 38 rozporządzenia Pomoc inwestycyjna udzielana na podstawie art celem projektu będzie osiągnięcie wyższego poziomu efektywności energetycznej IGCP prowadzi obecnie konsultacje z administracją publiczną w sprawie przyjęcia takiego rozwiązania 7

8 EFEKTYWNE SYSTEMY CIEPŁOWNICZE I CHŁODNICZE JEŻELI ZAAKCEPTOWANE ZOSTANIE ZAPROPONOWANE ROZWIĄZANIE... 1 możliwość aplikowania o środki na podstawie art. 38 potrzebne będą zmiany w niektórych dokumentach (m. in. SzOOP do POIiŚ) 2 przedsiębiorstwa ciepłownicze otrzymałyby dostęp do pomocy na modernizację sieci, które nie są częścią efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych 3 jednocześnie można rozwiązać problem pomocy na modernizację sieci zlokalizowanych na terenie województw, w których nie uwzględniono w RPO wsparcia dla sieci ciepłowniczych - 7 województw 8

9 DLA KOGO WSPARCIE Z RPO? RPO - WOJEWÓDZTWO WYTWARZANIE ENERGII Z OZE EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA W MŚP SIECI CIEPŁOWNICZE (STRATEGIE NISKOEMISYJNE) WYSOKOSPRAWNA KOGENERACJA DOLNOŚLĄSKIE TAK TAK TAK KUJAWSKO POMORSKIE TAK TAK LUBELSKIE TAK TAK LUBUSKIE TAK TAK / Dz.1.5 TAK ŁÓDZKIE TAK TAK/ Oś II PI3c TAK (jst, przeds.) MAŁOPOLSKIE TAK TAK TAK (jst, j. org. jst, spół.) MAZOWIECKIE TAK TAK/ Oś III PI3c TAK (jst, przeds.) OPOLSKIE TAK TAK PODKARPACKIE TAK TAK/ Oś I PI3c TAK (jst, przeds., spół.) PODLASKIE TAK TAK TAK (jst, sp.w.u.jst, PPP) POMORSKIE TAK TAK/ Oś II PI3c TAK (jst, j.org.jst, przeds.) ŚLĄSKIE TAK TAK TAK / POIiŚ Dz TAK ŚWIĘTOKRZYSKIE TAK TAK TAK (jst, przeds.św.u.publ.) WARMIŃSKO - MAZURSKIE TAK TAK TAK WIELKOPOLSKIE TAK TAK/ Oś 1 PI3c TAK (jst, przeds.) ZACHODNIOPOMORSKIE TAK TAK 9

10 ROZPOCZĘCIE PRAC NAD PROJEKTEM A EFEKT ZACHĘTY Definicja pojęcia rozpoczęcie prac: - rozpoczęcie robót budowlanych związanych z inwestycją lub - pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń - inne zobowiązania, które sprawią, że inwestycja staje się nieodwracalna zależy od tego, co nastąpi wcześniej. Aby spełniony był efekt zachęty i mogła być przyznana pomoc, wniosek o dofinansowanie musi być złożony przed rozpoczęciem prac nad projektem! UWAGA! - nowe zasady pomocy publicznej dotyczą dofinansowania projektów ze środków unijnych i krajowych (NFOŚiGW, wfośigw) oraz zarówno pomocy inwestycyjnej, jak i operacyjnej - pomoc publiczna, która została udzielona niezgodnie z przepisami, podlega zwrotowi wraz z odsetkami 10

11 ROZPOCZĘCIE PRAC NAD PROJEKTEM A EFEKT ZACHĘTY Ogłoszenie postępowania będzie rodziło wiążącego zobowiązania gdy ogłoszenie postępowania, będzie rodziło wiążące zobowiązanie do jego rozstrzygnięcia i zawarcia umowy, ogłoszenie będzie oznaczało rozpoczęcie prac nie będzie można złożyć wniosku o dofinansowanie po ogłoszeniu postępowania, ponieważ nie wystąpił w tym przypadku efekt zachęty aby spełniony był efekt zachęty wniosek o dofinansowanie powinien być złożony przed rozpoczęciem prac nad projektem, czyli przed wszczęciem postępowania Ogłoszenie postępowania NIE będzie rodziło wiążącego zobowiązania gdy z dokumentacji przetargowej będzie wynikało, że ogłoszenie postępowania nie będzie rodziło wiążącego zobowiązania do jego rozstrzygnięcia i zawarcia umowy można złożyć wniosek przed podpisaniem umowy na dostawy / wykonawstwo ustawa Prawo zamówień publicznych - wszczęcie postępowania i wyłonienie wykonawcy nie stanowi rozpoczęcia projektu, pod warunkiem, że wnioskodawca w ogłoszeniu wszczynającym postępowanie zastrzegł możliwość unieważnienia postępowania w przypadku nieprzyznania mu środków pochodzących z budżetu UE, zgodnie z art. 93 ust.1a tej ustawy wniosek będzie można złożyć po ogłoszeniu postępowania 11

12 WDRAŻANIE PROGRAMÓW UNIJNYCH AKTUALNY STAN PRAC Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko POIiŚ - przyjęty 16 grudnia 2014 r. Sektorowe kryteria wyboru projektów dla wysokosprawnej kogeneracji oraz efektywnej dystrybucji ciepła i chłodu - przyjęte 2 lipca 2015 r. Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym brak naborów w 2015 roku w ramach działań interesujących sektor ciepłowniczy Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko SzOOP przyjęty 23 lipca 2015 r. Zatwierdzone wszystkie regionalne programy operacyjne, SzOOOP do RPO na różnym etapie Rozporządzenia wprowadzające programy pomocowe w trakcie opracowania Wytyczne w zakresie trybów wyboru projektów na lata przyjęte 31 marca 2015 r. Wyniki analizy dot. instrumentów finansowych, na tej podstawie decyzja dot. zastosowania instrumentów finansowych wkrótce Współpraca IGCP i innych organizacji branżowych z administracją (m.in. instalacje referencyjne) 12

13 OŚ PRIORYTETOWA I - ZMNIEJSZENIE EMISYJNOŚCI GOSPODARKI DZIAŁANIA PODDZIAŁANIA INSTYTUCJE 1.1. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej z OZE 1.2. Efektywność energetyczna i korzystanie z OZE w przedsiębiorstwach 1.3. Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach publicznych Wspieranie inwestycji dot. wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej Wspieranie projektów dot. budowy oraz przebudowy sieci umożliwiających przyłączanie jednostek wytwarzania energii z OZE WDRAŻAJĄCE NFOŚiGW Instytut Nafty i Gazu NFOŚiGW Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach publicznych NFOŚiGW Wspieranie efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efekt. energetycznej i OZE 1.4. Rozwijanie i wdrażanie inteligentnych Wsparcie budowy inteligentnych sieci elektroenergetycznych o Ministerstwo systemów dystrybucji działających na charakterze pilotażowym i demonstracyjnym Gospodarki niskich i średnich poziomach napięcia Ogólnopolski program popularyzacji wiedzy i promocji inteligentnych systemów przesyłu i dystrybucji energii 1.5. Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu NFOŚiGW 1.6 Promowanie wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji Źródła wysokosprawnej kogeneracji NFOŚiGW Sieci ciepłownicze i chłodnicze dla źródeł wysokosprawnej kogeneracji 13

14 WDRAŻANIE PROGRAMÓW UNIJNYCH FORMA WSPARCIA PROPOZYCJE Dotacje Sieci ciepłownicze Instrumenty zwrotne Wytwarzanie z OZE Wysokosprawna kogeneracja Efektywność energetyczna Ostatecznie nie ustalono jeszcze jakiego rodzaju zastosowane będą instrumenty zwrotne, zależeć to będzie od wyniku przeprowadzonego przez MIR badania dotyczącego analizy ex ante instrumentów finansowych. 14

15 KOSZTY KWALIFIKOWANE KATEGORIA POMOCY Kogeneracja KOSZTY KWALIFIKOWANE - koszty inwestycji w dodatkowe wyposażenie niezbędne do instalacji i eksploatacji układu kogeneracji o wysokiej sprawności, w porównaniu z konwencjonalnej produkcji energii elektrycznej lub cieplnej o tej samej mocy, - albo dodatkowe koszty inwestycyjne do zwiększenia wydajności, jeżeli istniejąca instalacja przekracza już próg wysokiej sprawności Sieci ciepłownicze - całkowite koszty inwestycji Produkcja energii elektrycznej i ciepła ze źródeł odnawialnych Pomoc na efektywność energetyczną - wielkość pomocy nie powinna przekraczać różnicy pomiędzy kosztami kwalifikowanymi a przychodem operacyjnym, przychód powinien być odjęty od kosztów kwalifikowanych ex ante albo zwrócony (claw-back mechanism) luka finansowa - w przypadku gdy koszty inwestycji w wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych można określić poprzez odniesienie do podobnej, mniej przyjaznej dla środowiska inwestycji, która prawdopodobnie zostałaby przeprowadzona w przypadku braku pomocy, taka różnica między kosztami obu inwestycji określa koszt związany z energią ze źródeł odnawialnych i stanowi koszty kwalifikowane (GBER) - dodatkowe koszty inwestycyjne odniesione do kosztów konwencjonalnej elektrowni (konwencjonalnego systemu ciepłowniczego) o tej samej mocy pod względem efektywnej produkcji energii (EEAG) - koszty inwestycji niezbędne do osiągnięcia wyższego poziomu efektywności energetycznej - jeżeli koszty inwestycji w oszczędność energii można wyodrębnić z całkowitych kosztów inwestycji jako oddzielną inwestycję, za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty związane z oszczędnością energii; - w innych przypadkach koszty inwestycji w oszczędność energii określa się poprzez odniesienie do podobnej, mniej oszczędnej energetycznie 15

16 INSTALACJA REFERENCYJNA A WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA Zespół Roboczy Instalacje referencyjne, działający w ramach Zespołu Doradców ds. regulacji wspólnotowych MIR Cel pracy Zespołu Roboczego Zespół pracuje od 20 kwietnia 2015 r. 3 spotkania Przedstawiciele administracji: MIR, MG, UOKiK, NFOŚiGW Przedstawiciele sektora energetycznego: IGCP, TGPE Wypracowanie i przedstawienie IZ i IW POIiŚ propozycji instalacji referencyjnych wraz z danymi o kosztach inwestycji tych instalacji Dane te będą podstawą do wyliczania wysokości dofinansowania dla przedsięwzięć, dla których, zgodnie z GBER, koszty kwalifikowane wylicza się poprzez odniesienie do kosztów inwestycji instalacji referencyjnej 16

17 INSTALACJA REFERENCYJNA A WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA Instalacja referencyjna (zagadnienia): Instalacje referencyjne dla OZE (energia elektryczna, ciepło, niskosprawna kogeneracja) oraz dla wysokosprawnej kogenetracji Jedna instalacja referencyjna dla wytwarzania energii elektrycznej Jedna instalacja referencyjna dla wytwarzania ciepła Jaka instalacja referencyjna dla projektu dot. efektywności energetycznej? Jak największa rozpiętość mocy Przedziały mocowe, dla których będą określone koszty inwestycji instalacji referencyjnych czy wyznaczać? Mała instalacja OZE, dla której nie można określić instalacji referencyjnej Instalacje węglowe nie będą już budowane, ponieważ będą nieekonomiczne ze względu na koszty zakupu uprawnień do emisji CO2 i nie stanowią obecnie alternatywy dla jednostek OZE Zebranie i opracowanie danych o kosztach inwestycji dla instalacji referencyjnych Zgodnie z EEAG (73) koszty inwestycji objętej pomocą należy odnieść do kosztu inwestycji porównywalnej pod względem technicznym, która prawdopodobnie mogłaby zostać zrealizowana bez pomocy. Inwestycja porównywalna pod względem technicznym oznacza inwestycję o takich samych zdolnościach wytwórczych i wszystkich innych parametrach technicznych (z wyjątkiem tych, które są bezpośrednio związane z dodatkowymi inwestycjami w zamierzony cel). 17

18 DOSTĘPNE DANE REFERENCYJNE / NAKŁADY INWESTYCYJNE Podział jednostek w zależności od mocy elektrycznej netto [MW] URE IEA IEA Nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne [mpln/mw] [mpln/mw] [mpln/mw] EUROPA / CCGT combined cycle gas turbine Elektrociepłownia gazowa PL EUROPA / gas turbine Do 50 MW 9,0 > MW 7,5 > MW 6,5 > 300 MW 5,0 1,8 3,7 Elektrociepłownia węglowa PL Do 50 MW 13,0 > MW 9,0 > MW 8,0 > 300 MW 7,0 EUROPA / Steam Coal - SUBCRITICAL 6,3 18

19 JAK WYLICZYĆ WYSOKOŚĆ POTENCJALNEGO DOFINANSOWANIA? Intensywność pomocy w zależności od wielkość przedsiębiorstwa Kategoria pomocy [% kosztów kwalifikowanych] Małe Średnie Duże Kogeneracja - CHP 65 % 55 % 45 % Sieci ciepłownicze (luka finansowa) Produkcja energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych Efektywność energetyczna 100 % 100 % 100 % 65% 55% 45% 50% 40% 30% Intensywność pomocy może być podwyższona: o 15 % w obszarach a (cały obszar Polski, bez Mazowieckiego) i 5% w obszarach c (Mazowieckie). 19

20 Biomasa Moc cieplna MWt Moc elektryczna MWe Koszt inwestycji mln PLN /MW Koszt inwestycji mln PLN Różnica kosztów inwestycji instalacji planowanej i referencyjnej Intensywność wsparcia Kwota dofinansowa nia mln PLN Poziom dofinansowa nia (% kosztów inwestycji) biomasa w kogeneracji korzystająca ze wsparcia dla WK (Dz. 1.6) - porównanie z konwencjonalną instalacją o takiej samej mocy termicznej instalacja planowana: biomasa w kogeneracji , ,2 60% 145,32 51% instalacja referencyjna: kocioł wodny węglowy - tylko ciepło ,2 40,8 biomasa w kogeneracji korzystająca ze wsparcia dla WK (Dz. 1.6) - porównanie z konwencjonalną instalacją o takiej samej mocy elektrycznej instalacja planowana: biomasa w kogeneracji , % 90,6 32% instalacja referencyjna: kocioł węglowy kondensacja 20 6,

21 INDYWIDUALNA WERYFIKACJA ROZPORZĄDZENIE PEiR 1303/2013 ustanawiające wspólne przepisy - art. 61 (8) Metoda luki w finansowaniu nie dotyczy: - Pomocy de minimis - MŚP limit dopuszczalnej intensywności pomocy lub kwoty pomocy publicznej (program pomocowy z limitami) - Indywidualna weryfikacja zakresu wsparcia zgodnie z przepisami o pomocy publicznej art. 61 (8) pkt c). Generalnie stosowanie luki finansowej dotyczy tylko projektów generujących dochód i tych, dla których określono ten sposób wyliczenia kosztów kwalifikowanych w GBER. Metoda jest stosowana także, jeśli instytucja zarządzająca nakaże jej zastosowanie. Nie dotyczy to pozostałych przypadków, w tym dużych przedsiębiorstw, jeżeli spełniony jest warunek art. 61 (8) pkt c). PYTANIE: CO TO JEST INDYWIDUALNA WERYFIKACJA I JAK POWINNA BYĆ PRZEPROWADZONA? 21

22 Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie ul. Migdałowa 4 lok Warszawa tel ; igcpwaw@pro.onet.pl bi.warszawa@igcp.org.pl 22