Poznań, 31 stycznia 2014 r. PS-Le Pani Zdzisława Lehmann Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej ul. 24 Stycznia Czempiń

Transkrypt

1 Poznań, 31 stycznia 2014 r. PS-Le Pani Zdzisława Lehmann Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej ul. 24 Stycznia Czempiń W dniach 17, 18, 20 i 30 grudnia 2013 r. zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 1 (zwanej dalej ustawą), działając z upoważnienia Wojewody Wielkopolskiego, przeprowadził kontrolę kompleksową w kierowanym przez Panią Ośrodku Pomocy Społecznej, zlokalizowanym pod adresem: ul. 24 Stycznia 25, Czempiń (zwanym dalej Ośrodkiem lub określanym skrótem OPS). Zakres kontroli obejmował zasadność przyznawania świadczeń, legalność wydawania decyzji oraz kwalifikacje kadry realizującej zadania pomocy społecznej określone w ustawie o pomocy społecznej w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia kontroli. Ustalenia pokontrolne szczegółowo opisano w protokole, który został podpisany przez Panią w dniu 17 stycznia 2014 r. W wyniku tej kontroli ustalono, co następuje: W zakresie oceny kwalifikacji kadry OPS stwierdzono, iż jako Kierownik Ośrodka posiada Pani kwalifikacje określone dla zajmowanego stanowiska w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej tj. ponad trzyletni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Określone przepisami wymagania kwalifikacyjne spełniają ponadto osoby realizujące zadania pomocy społecznej zatrudnione w OPS na 1 tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.

2 stanowiskach: starszego specjalisty pracy socjalnej, 2 specjalisty pracy socjalnej, 3 inspektora, który sporządza decyzje z zakresu pomocy społecznej, 4 a także główna księgowa. 5 Jak ustalono, Gmina Czempiń wg stanu na dzień r. liczyła mieszkańców. W Ośrodku zatrudnionych jest 5 pracowników socjalnych realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej. W odniesieniu do liczby mieszkańców Gminy, liczba pracowników socjalnych w dniach kontroli była niewystarczająca, tj. na każdego pracownika socjalnego zatrudnionego w OPS przypadało ponad 2300 osób zamieszkujących teren Gminy. Powyższy stan jest niezgodny z wymogiem określonym w art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, iż : Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców nie mniej jednak niż trzech pracowników socjalnych. Ocena zasadności przyznanych świadczeń pomocy społecznej oraz legalności wydanych decyzji w dokumentacji 27 wybranych losowo klientów OPS (30 spraw) w okresie objętym kontrolą wykazała: 1. w badanym materiale nie stwierdzono przypadków niezasadnego przyznania pomocy oraz nieprawidłowości w naliczaniu świadczeń pieniężnych; 2. wszystkie kontrolowane decyzje posiadały wskazanie strony postępowania, podstawę prawną, uzasadnienie oraz pouczenie o możliwości i trybie wniesienia odwołania, zgodnie z art ustawy Kodeks postępowania administracyjnego 6 (określanej dalej Kpa); 3. we wszystkich skontrolowanych sprawach nie zapewniono stronie czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym zgodnie z art. 10 Kpa; 4. w podstawach prawnych decyzji wystąpiły pomyłki w adresach publikacyjnych przywoływanych aktów prawnych, tj. w 20 decyzjach dot. ustawy o pomocy społecznej, w 24 decyzjach dot. rozporządzenia w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, a w 7 decyzjach 2 Załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 398 ze zm.) tabela IV H pkt. III Jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz centra integracji społecznej, stanowiska pomocnicze i obsługi, poz. 6) 3 Załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 398 ze zm.) tabela IV H pkt. III Jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz centra integracji społecznej, stanowiska pomocnicze i obsługi, poz. 14) 4 Załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 398 ze zm.) tabela IV H pkt. III Jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz centra integracji społecznej, stanowiska pomocnicze i obsługi, poz. 11) 5 art. 54 ust. 2 pkt 5 lit. a i b ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.) 6 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 267) 2

3 dot. rozporządzenia w sprawie realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania 7 ; 5. w 18 decyzjach w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 7 u.o.p.s. wraz z doprecyzowaniem, odnoszącego się do powodów przyznania pomocy; 6. w 8 decyzjach w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 8 u.o.p.s. wraz z doprecyzowaniem, stanowiącego o kryteriach dochodowych odnoszących się do sytuacji osoby wnioskującej o pomoc; 7. w 3 decyzjach przyznających zasiłek okresowy, w podstawach prawnych przywołano art. 38 ust. 3 pkt 2 u.o.p.s. (dwukrotnie podano ust. 3 pkt 2) - powinno być art. 38 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2; 8. w 5 decyzjach dot. zasiłku okresowego niezasadnie przywołano art. 147 ust. 7 u.o.p.s., który odnosi się do sposobu finansowania świadczeń; 9. w 1 decyzji przyznającej pomoc w formie zasiłku celowego w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 17 ust. 1 pkt 5 u.o.p.s.; a w 2 decyzjach brak przywołania art. 39 ust. 1 i 2 u.o.p.s.; 10. w 1 decyzji dot. zasiłku celowego niezasadnie zastosowano art. 41 pkt 2 u.o.p.s. rodziny nie zobligowano do zwrotu części lub całości kwoty zasiłku; 11. w 1 decyzji przyznającej specjalny zasiłek celowy, w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 17 ust. 2 pkt 1 u.o.p.s.; 12. w 2 decyzjach dot. zasiłku stałego wraz z objęciem klientów ubezpieczeniem zdrowotnym stwierdzono: w 1 decyzji brak przywołania art. 17 ust. 1 pkt 19 i 20 u.o.p.s., a w drugiej nie przywołano art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 u.o.p.s., który określa komu przysługuje zasiłek stały. Ponadto w obu decyzjach stwierdzono brak przywołania art. 66 ust. 1 pkt 26, art. 75 ust. 10, art. 79, art. 81 ust. 8 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 64, poz ze zm.); 13. w 1 decyzji przyznającej schronienie, w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 17 ust. 1 pkt 3 u.o.p.s. Ponadto w decyzji tej przywołano art. 48 pkt 2 u.o.p.s. prawidłowo należało wskazać art. 48 ust. 1 i 2 u.o.p.s.; 14. w 7 decyzjach w sprawie przyznania pomocy w formie posiłku dla dzieci w szkole w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 3 pkt 1 lit. b lub c adekwatnie do sytuacji klienta oraz art. 7 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu 7 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 2006 r., Nr 25, poz. 186 ze zm.) 3

4 wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 2005 r., Nr 267, poz ze zm.); 15. w 5 decyzjach w sprawie przyznania pomocy w formie posiłku dla dzieci w szkole błędnie przywołano 6 rozporządzenia w sprawie dożywiania, który dot. pomocy w formie świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności. Ponadto w 4 z ww. decyzji nie przywołano 2 i 3 ww. rozporządzenia, a w 1 decyzji dodatkowo stwierdzono brak przywołania 5; 16. w 2 decyzjach w sprawie przyznania świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności /zasiłek celowy/ w ramach programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania w podstawie prawnej stwierdzono niezasadne zastosowanie art. 36 pkt 2 lit. j u.o.p.s., który dot. świadczenia niepieniężnego w formie posiłku; 17. w 3 decyzjach w podstawie prawnej nie przywołano art. 106 u.o.p.s. wraz z doprecyzowaniem. Ponadto w 9 decyzjach przywołano art. 106 ust. 1 u.o.p.s. bez doprecyzowania przepisu o ust. 4, a w 7 decyzjach przywołano art. 106 ust. 4 u.o.p.s. bez doprecyzowania przepisu o ust. 1; 18. w 2 decyzjach, gdy pomoc została przyznana z urzędu, w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 102 ust. 2 u.o.p.s., który upoważnia do udzielania pomocy z urzędu; 19. w decyzji kierującej klienta do domu pomocy społecznej, w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 17 ust. 1 pkt 16 u.o.p.s., art. 54 ust. 1 i 2 u.o.p.s. w zw. z art. 56 pkt 1-6 u.o.p.s., który powinien być doprecyzowany zgodnie z typem domu, do którego następuje kierowanie. Ponadto w decyzji tej nie przywołano (np. 8 i 10) rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. Nie określono także, na jaki okres, i od którego dnia kieruje się osobę do DPS, ewentualnie informacji, że o tym terminie strona zostanie poinformowana odrębnym pismem; 20. w 2 decyzjach ustalających odpłatność za pobyt klientów w DPS w podstawie prawnej niezasadnie wskazano art. 6 pkt 15 u.o.p.s. Ponadto w ww. decyzjach stwierdzono brak przywołania art. 62 u.o.p.s. wraz z doprecyzowaniem adekwatnym do sytuacji klientów; 21. w 7 decyzjach w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 18 ust. 1 pkt 6 u.o.p.s. dotyczącego realizacji programów rządowych; 22. w 1 sprawie dot. przyznania wynagrodzenia opiekunowi prawnemu za sprawowanie opieki w aktach sprawy nie było informacji na temat terminów i sposobu wypłacania wynagrodzenia; 23. w 1 decyzji przyznającej zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego w podstawie prawnej nie przywołano art. 17 ust. 1 pkt 6 u.o.p.s.; 4

5 24. w 6 decyzjach przyznających pomoc w formie usług opiekuńczych w podstawie prawnej przywołano art. 50 ust. 1, 3 i 6 u.o.p.s. bez doprecyzowania o ust. 5. Ponadto w treści ww. decyzji nie wskazano miejsca świadczenia usług opiekuńczych i dodatkowo w 4 z nich nie określono sposobu dokonywania opłaty za usługi opiekuńcze; 25. w 2 decyzjach stwierdzono brak przywołania przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 823), w 7 decyzjach przywołano ww. rozporządzenie, ale bez wskazania konkretnego przepisu adekwatnie do sytuacji klienta, a w 17 decyzjach nieprecyzyjnie wskazano przepis ww. rozporządzenia; 26. w 4 decyzjach przewidzianych do realizacji przed upływem terminu wniesienia od nich odwołania nie przywołano umożliwiających takie działanie art Kpa lub art Kpa; 27. w 6 decyzjach w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art Kpa, a w 10 decyzjach przywołano nieprecyzyjnie przepis 104 Kpa bez doprecyzowania o 1; 28. w 7 decyzjach zmieniających w podstawie prawnej stwierdzono brak przywołania art. 163 Kpa, na mocy którego organ administracji publicznej może zmienić decyzję. W odniesieniu do pozostałej dokumentacji dot. rozpatrywanych wniosków o pomoc stwierdzono: w przypadku 5 klientów korzystających ze stałych form pomocy (zasiłek stały) stwierdzono, że 7 razy przekroczono termin na przeprowadzenie aktualizacji wywiadu, który określono w art. 107 ust. 4 u.o.p.s., tj. nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych; w 10 przypadkach wywiady środowiskowe nadpisane były na poprzednich drukach wywiadów, tj. nie zachowano odrębności prowadzonych spraw poprzez dokumentowanie wywiadów aktualizacyjnych na odrębnych, przypisanych danej sprawie drukach; w 1 sprawie dotyczącej ubiegania się o pomoc z tytułu zdarzenia losowego wywiad środowiskowy przeprowadzono na druku nr I, podczas gdy zgodnie z obowiązującym w dniu wydania decyzji rozporządzeniem w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego 8 powinien być przeprowadzony na kwestionariuszu część X. Ponadto wywiad został przeprowadzony i zatwierdzony jednoosobowo, tj. przez Kierownika OPS. 8 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2011 r. Nr 27 poz. 138) 5

6 W odniesieniu do stwierdzonych w trakcie kontroli uchybień, w piśmie z dnia r. Kierownik OPS oświadczyła: ( ) 1. W odniesieniu do wywiadów nadpisanych na poprzednich wywiadach na spotkaniu z pracownikami socjalnymi w dniu r. przypomniałam o konieczności sporządzania aktualizacji wywiadów w przypadku każdego wniosku o pomoc. Zobowiązałam do przestrzegania terminów pomiędzy kolejnymi wywiadami kontrolnymi. 2. W odniesieniu do braku informacji czy klient został poinformowany, iż zgodnie z art Kpa jako strona przed wydaniem decyzji ma prawo do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłaszanych żądań na spotkaniu z pracownikami socjalnymi przypomniałam o konieczności każdorazowego pouczania wnioskodawców o tych uprawnieniach. 3. Dokonano przeglądu szablonów decyzji wprowadzono zmiany zgodnie ze wskazaniami zawartymi w protokole oględzin dokumentacji klientów OPS. 4. ( ) przypomniałam ( ) o konieczności prawidłowego i rzetelnego wypełniania poszczególnych rubryk [wywiadu środowiskowego] i każdorazowego sporządzania aktualizacji wywiadu na odpowiednich drukach. 5. ( ) przypomniałam pracownikom socjalnym o wpisywaniu dat przeprowadzania aktualizacji wywiadu u osób korzystających z pomocy. 6. Odnośnie braku informacji na temat terminów i sposobu wypłacania wynagrodzenia opiekunowi prawnemu ( ) poinstruowano pracownika i uzupełniono brakujące informacje. 7. W odniesieniu do sprawy [dot. zdarzenia losowego] przypomniałam pracownikom socjalnym o stosowaniu w przyszłości odpowiedniego kwestionariusza wywiadu środowiskowego zgodnie z aktualnie obowiązującym rozporządzeniem w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego i przez uprawnione do tego osoby. Zobowiązuję się w przyszłości nie powielać błędu związanego z przeprowadzaniem i zatwierdzaniem wywiadu. 8. W odniesieniu do spraw związanych z przyznaniem pomocy w formie usług opiekuńczych pouczyłam pracowników o konieczności wskazywania w wywiadzie i w decyzji miejsca świadczenia usług i sposobu dokonywania opłaty za usługi. Ponadto w trakcie kontroli zwrócono uwagę na warunki, w jakich pracownicy socjalni realizują zadania z zakresu pomocy społecznej. W art. 119 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej zapisano iż pracownik socjalny przy wykonywaniu swoich zadań jest obowiązany m.in.: kierować się zasadami etyki zawodowej, kierować się zasadą dobra osób i rodzin, którym służy, poszanowania ich godności i prawa tych osób do samostanowienia, zachować w tajemnicy informacje uzyskane w toku czynności zawodowych, udzielać osobom zgłaszającym się pełnej informacji o przysługujących im świadczeniach i dostępnych formach pomocy. Zagęszczenie pracowników w 1 pokoju (5 pracowników socjalnych oraz asystent 6

7 rodziny razem 6 osób) powoduje iż pracownicy ci nie są w stanie przyjmować klientów Ośrodka zgodnie z zasadami poszanowania klienta czy zachowania tajemnicy służbowej i ochrony danych osobowych. Warunki pracy pracowników socjalnych w OPS w Czempiniu nie sprzyjają dobru klienta, są niekomfortowe zarówno dla pracowników jak i podopiecznych. Klient przychodząc po pomoc w różnych trudnych sytuacjach życiowych do pracownika socjalnego, jako osoby obsługującej jego rejon opiekuńczy, narażony jest na to, iż jego sytuacja/problem staje się problemem nie tylko przydzielonego mu pracownika, ale także pozostałych 5 pracowników przebywających w pokoju, do których w tym samym czasie może również przyjść kolejny podopieczny. Reasumując, poza nadmienionymi błędami, do których odniosła się Pani do dnia wystosowania niniejszego pisma, nie stwierdzono innych nieprawidłowości. Uwzględniając podjęte przez Kierownika OPS działania mające na celu poprawę funkcjonowania Ośrodka Pomocy Społecznej, niniejszym proszę o: 1. rozważenie możliwości zwiększenia liczby pracowników socjalnych w Ośrodku zgodnie z art. 110 ust 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), 2. rozważenie możliwości innego rozmieszczenia pracowników socjalnych celem zagwarantowania klientom Ośrodka poczucia godności i ochrony danych osobowych, a pracownikom socjalnym odpowiednich warunków pracy. W terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma oczekuję od Pani Kierownik pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych. Otrzymują: 1. Pani Zdzisława Lehmann Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej ul. 24 Stycznia Czempiń 2. Rada Miejska w Czempiniu ul. 24 Stycznia Czempiń 3. aa 7