Lista tematów na egzamin maturalny ustny z języka polskiego

Transkrypt

1 Lista tematów na egzamin maturalny ustny z języka polskiego Planowana liczba zdających w roku szkolnym 2014/ Literatura 1. Biblia jako źródło ponadczasowych motywów, symboli i postaw. Omów temat, odwołując się do wybranych fragmentów Biblii oraz utworów literackich inspirowanych Pismem Świętym. 2. Archetypy mitologiczne i ich funkcjonowanie w literaturze. Zaprezentuj wybrane utwory inspirowane mitologią i wyjaśnij, w jaki sposób odwołują się one do mitów. 3. Wzorce parenetyczne w literaturze wybranych epok literackich. Scharakteryzuj wybrane wzorce i oceń ich aktualność we współczesnej kulturze. 4. Realizm i sielanka czyli różnorodne obrazy wsi w literaturze polskiej. Przedstaw temat w oparciu o utwory literackie wybranych epok. 5. "Uczyć bawiąc." W jaki sposób literatura różnych epok realizuje to zadanie? Zaprezentuj wybrane utwory. 6. "A to Polska właśnie." ( S.Wyspiański ). Literackie portrety narodu i jego ocena w prozie, poezji i dramacie. Zaprezentuj wybrane przez siebie utwory 7. Konflikt pokoleń i jego przyczyny w literaturze. Omów temat i ukaż ponadczasowość motywu w literaturze różnych epok. 8. Człowiek wobec spraw życia i wobec śmierci. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane utwory literatury staropolskiej. 9. Literacki obraz śmierci oraz jego funkcja w literaturze. Przedstaw temat, wykorzystują utwory średniowiecza i współczesności. 10. Powstania narodowe w literaturze XIX wieku. Przedstaw różne ujęcia tematu i różnorodne oceny twórców dotyczące polskich zrywów narodowych. 11. Wojna jako tragiczne doświadczenie w życiu jednostki i narodu. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów literatury współczesnej. 12. Dokumentaryzm i paraboliczność jako sposób prezentacji świata i jego problemów w literaturze XX wieku. Omów temat na wybranych przykładach literackich. 13. Różnorodność literackich portretów kobiet w utworach wybranych epok. Zaprezentuj i oceń najciekawsze twoim zdaniem kreacje. 14. Bohaterowie literaccy w obliczu cierpienia. Przedstaw wybrane kreacje bohaterów, wskazując na przyczyny cierpienia i sposób, w jaki kształtuje ono bohaterów. 15. Metamorfozy i ich sens w kreacjach wybranych bohaterów literackich. Omów temat w oparciu o wybrane utwory XIX wieku. 16. Miłość - uczucie destrukcyjne czy budujące? Rozważ problem, prezentując wybrane przez siebie utwory.

2 17. "...większą mi rozkoszą podróż niż przybycie".( Leopold Staff ). Motyw wędrówki i jego znaczenie w tekstach literatury. Omów temat na wybranych 18. Bohaterowie - szaleńcy w literaturze. Przedstaw i oceń bohaterów, których można określić tym mianem. 19. Samotność jako jedno z doświadczeń bohaterów literackich. Zaprezentuj wybrane kreacje bohaterów skazanych na samotność lub samotnych z wyboru. 20. Człowiek wobec przyrody. Zaprezentuj te z wybranych utworów literackich, które ukazują stosunek człowieka do otaczającej go natury. 21. "Non omnis moriar". Omów topos nieśmiertelności poety i poezji na podstawie wybranych utworów różnych epok. 22. Pieniądz i jego znaczenie w życiu wybranych bohaterów literackich. Przedstaw i oceń wybrane kreacje. 23. To się dzisiaj czyta czyli współczesne bestsellery. Zaprezentuj wybrane utwory spoza szkolnego kanonu lektur. Podziel się swoimi refleksjami na ich temat. 24. Bohaterowie literaccy wobec trudnych wyborów moralnych. Zaprezentuj wybrane wątki bohaterów i oceń ich postępowanie. 25. Fatum czy wolna wola? Co kieruje losem człowieka? Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory. 26. Motyw władcy w literaturze. Omów temat i wskaż, jakie typy władzy przedstawiono w przytoczonych przez Ciebie utworach. 27. Idealiści i marzyciele w literaturze. Przedstaw temat i oceń postawy wybranych bohaterów, których można w ten sposób określić. 28. "Młodości! Ty nad poziomy wylatuj..." ( A.Mickiewicz.). W jaki sposób młodość kształtuje postawy i postępowanie bohaterów literackich? Przedstaw wybrane kreacje i podziel się refleksją na ich temat. 29. Motyw rodzica i jego funkcja w literaturze. Zaprezentuj wybrane utwory i oceń ukazane w nich postacie. 30. Człowiek w relacjach z Bogiem. Przedstaw temat i ukaż różnorodność postaw bohaterów, odwołując się do wybranych utworów. 31. "Carpe diem" i "vanitas vanitatum" czyli różne spojrzenia na życie człowieka w literaturze staropolskiej. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane utwory i wskaż źródła wymienionych postaw. 32. Literatura współczesna wobec doświadczeń totalitaryzmu - głos rozpaczy czy nadziei? Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów. 33. Praca i jej rola w życiu wybranych bohaterów literackich. Przedstaw temat w oparciu o wybrane utwory literackie. 34. Arkadia, jej funkcja i sposób kreacji w literaturze. Zaprezentuj wybrane utwory literackie.

3 35. "Bóg, honor, ojczyzna" czyli rycerze w literaturze. Przedstaw wybrane postacie i oceń aktualność ich postaw we współczesnej kulturze. 36. Motyw snu i jego funkcja w literaturze. Omów temat w oparciu o wybrane utwory. 37. Inteligenci i naukowcy w literaturze. Przedstaw ich portrety oraz wskaż, jak ukazana jest ich rola w społeczeństwie. 38. Bohater romantyczny i jego kreacje w literaturze. Zaprezentuj temat, odwołując się do literatury polskiej i obcej. 39. Literatura polska jako źródło wiedzy o narodowych tradycjach i obyczajach. 40. Zaprezentuj wybrane utwory i oceń aktualność przedstawionych tradycji i obyczajów. 41. Motyw zbrodniarza i moralne konsekwencje jego czynu w wybranych utworach literackich. Odwołaj się do literatury polskiej i powszechnej. 42. "Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać". (E.Hemingway ). Przestaw kreacje tych bohaterów literackich, którzy twoim zdaniem mieli siłę, by walczyć z przeciwnościami losu. Oceń wybrane postacie. 43. Pokolenia literackie współczesności wobec problemów swoich czasów. Zaprezentuj wybrane utwory i wskaż realia czasów, w których powstały. 44. Awangarda jako zjawisko w literaturze współczesnej. Przedstaw temat w oparciu o teksty poezji, prozy i dramatu. 45. Komizm, satyra i groteska jako sposoby prezentacji i oceny świata. Przedstaw temat i omów funkcję wskazanych pojęć w literaturze. 46. Motyw pożegnania i rozstania w literaturze. Omów wybrane utwory i wskaż, jaką funkcję pełnią w nim wskazane motywy. 47. Portret Żyda w literaturze polskiej. Zaprezentuj wybrane utwory i porównaj przedstawione w nich kreacje bohaterów. 48. Motyw dzieciństwa w wybranych utworach literackich. Przedstaw temat i określ funkcji motywu. 49. Duchy, zjawy i upiory oraz ich funkcja w literaturze. Przedstaw wybrane utwory i omów znaczenie wskazanych zjawisk. 50. Dom rodzinny w życiu wybranych bohaterów literackich. Wskaż, w jaki sposób kształtuje postawy i wpływa na postępowanie bohaterów. Zaprezentuj wybrane utwory. 51. Przyjaźń i jej oblicza w literaturze. Wskaż i omów wybrane przez siebie utwory. 52. "Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek." ( C.K.Norwid ). W jaki sposób pojmują obowiązki wobec ojczyzny bohaterowie literaccy i twórcy literatury? Zaprezentuj wybrane utwory.

4 Język 1. Język polskiej piosenki młodzieżowej i jego sposoby wyrażania emocji. Przedstaw temat na wybranych 2. Charakterystyczne cechy języka reklamy. Przedstaw temat na przykładach wybranych reklam radiowych, telewizyjnych lub prasowych. 3. Styl publicystyczny i jego specyfika. Omów temat, analizując język wybranych tekstów. 4. Język znanych postaci z kręgu kultury. Zaprezentuj wybrane teksty i dokonaj ich językowej analizy. 5. Charakterystyczne cechy stylu barokowego w poezji. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 6. Charakterystyczne cechy języka i stylu pisarzy romantyzmu. Przedstaw temat na wybranych 7. Charakterystyczne cechy języka i stylu pisarzy modernizmu. Zaprezentuj temat na wybranych 8. Awangarda jako nowe zjawisko w języku poezji XX wieku. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów poetyckich. 9. Językowe eksperymenty i ich znaczenie w poezji futurystów. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty. 10. Nowomowa i jej funkcja w literaturze współczesnej. Zaprezentuj temat na przykładzie wybranych tekstów. 11. Ekspansja języka potocznego i i jego rola we współczesnej polszczyźnie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów publicystycznych i literackich. 12. Cechy stylu i języka gwary śląskiej. Przedstaw temat na wybranych 13. Język miłości w poezji barokowej i współczesnej. Zanalizuj wybrane przykłady. 14. List, sms i jako nowoczesne formy komunikacji. Zaprezentuj temat i omów specyfikę języka wymienionych środków na wybranych 15. Nowatorstwo języka poezji współczesnej i jego różnorodne funkcje. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów. 16. Mitologia jako źródło frazeologizmów. Zanalizuj wybrane przykłady i wskaż ich funkcję we współczesnych języku. 17. Biblia jako źródło wzbogacania współczesnego języka. Przedstaw wybrane przykłady i wskaż rodzaje biblizmów. 18. Język Internetu i jego specyfika. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 19. Zapożyczenia, ich źródła i funkcja we współczesnym języku. Omów temat na wybranych

5 20. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów z radia i telewizji. 21. Język sprawozdawców sportowych i jego specyfika. Zanalizuj temat na wybranych 22. Scharakteryzuj elementy orientalne w języku "Sonetów krymskich" Adama Mickiewicza. 23. Stylizacja biblijna w języku twórców literatury. Zanalizuj wybrane przykłady. 24. Język przemówień współczesnych polityków. Przedstaw temat, przywołując wybrane przez siebie przykłady. 25. Obrazy słowem malowane. Scharakteryzuj impresjonistyczny styl młodopolski. 26. Język pism młodzieżowych. Przedstaw wybrane przykłady i wyjaśnij, jaki obraz świata kreuje analizowany język. 27. Zjawisko stylizacji archaizującej w wybranych tekstach literackich. Zanalizuj wybrane przykłady i wyjaśnij celowość zjawiska. 28. Stylizacja gwarowa i jej cechy w tekstach literackich. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 29. Na przykładzie trzech dowolnie wybranych zawodów, przedstaw charakterystyczne cechy gwary środowiskowej. 30. Przyczyny zapożyczeń językowych w polszczyźnie oraz ich przydatność. Zanalizuj temat na wybranych 31. Związki frazeologiczne w języku polskim. Zaprezentuj ich różnorodne pochodzenie i zastosowanie na wybranych 32. Język wybranych dziennikarzy. Przedstaw temat, prezentując wybrane teksty i ich autorów. 33. Jakim językiem mówią zakochani? Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane utwory literatury polskiej. 34. Błąd językowy jako źródło komizmu. Omów temat, wykorzystując wybrane przykłady z zeszytów szkolnych i tekstów kabaretowych. Korespondencja sztuk 1. Koić serca i rozdrapywać rany czyli różne sposoby prezentacji historii Polski w malarstwie i literaturze. Omów temat i określ znaczenie wybranych dzieł w kulturze polskiej. 2. Jan Matejko i Stanisław Wyspiański jako dwaj wybitni przedstawiciele sztuki. Zaprezentuj wybrane dzieła i wskaż wpływy malarstwa Matejki na twórczość Wyspiańskiego. 3. Różnorodne portrety kobiet w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 4. Dzieło literackie i jego filmowa adaptacja. Przedstaw i porównaj wybrane dzieła.

6 5. Święci w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zaprezentuj temat i ukaż sposób kreacji postaci świętych, odwołując się do literatury oraz do sztuk plastycznych lub filmu. 6. Motyw danse macabre i jego funkcja w literaturze i sztukach plastycznych. Odwołaj się do wybranych epok literackich. 7. Realizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat i określ funkcję kierunku. 8. Impresjonizm w malarstwie i literaturze. Przedstaw cechy kierunku i ukaż wpływ malarstwa na literaturę. 9. Przedstaw motyw walki narodowowyzwoleńczej, odnosząc się do dzieł literackich i malarskich. 10. Motywy biblijne jako ponadczasowe tematy w literaturze i innych kierunkach sztuki. Przedstaw temat i wskaż żródła inspiracji biblijnych w literaturze, filmie lub malarstwie. 11. Futurystyczne fascynacje nowoczesnością i postępem. Omów temat, wykorzystując teksty literackie i dzieła malarskie. 12. Antysemityzm i holokaust w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych 13. Wojna jako temat literacki i filmowy. Przedstaw wybrane dzieła i porównaj sposób zaprezentowania tematu w literaturze i filmie. 14. Styl barokowy i jego charakterystyczne cechy w literaturze i sztukach plastycznych. Zaprezentuj wybrane dzieła literatury, malarstwa, rzeźby lub architektury. 15. Czytam, oglądam. Jak współczesne kino realizuje lektury szkolne? Omów na wybranych 16. Wieś w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw temat, odwołując się do dzieł literackich i malarskich. 17. Słynni kochankowie w literaturze i na ekranie. Zaprezentuj wybrane dzieła i wątki miłosne. 18. Sarmaci w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj wybrane dzieła i ukaż specyfikę zjawiska w kulturze polskiej. 19. Motyw szaleństwa w literaturze i filmie. Omów temat na wybranych przykładach oraz wyjaśnij, jaką funkcję pełni motyw. 20. Z czego śmieją się Polacy? Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich, dzieł filmowych lub skeczy kabaretowych. 21. Tropienie absurdów rzeczywistości w literaturze i filmie. Zanalizuj wybrane dzieła i wyjaśnij, jaką wizję rzeczywistości prezentują. 22. Wizerunek Boga w literaturze i malarstwie. Odwołaj się do wybranych dzieł. 23. Góry w literaturze i w malarstwie. Przedstaw wybrane dzieła i wskaż charakterystyczne cechy sztuki danej epoki. 24. Miasto w literaturze i malarstwie. Przedstaw różne jego obrazy i różne kierunki w sztuce.

7 25. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, wykorzystując wybrane dzieła literackie i malarskie. 26. Portrety rycerzy w literaturze i filmie. Zaprezentuj i oceń wybrane kreacje. 27. Wizja raju w literaturze i malarstwie. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł. 28. Literackie dzieła Henryka Sienkiewicza i jego filmowe adaptacje. Przedstaw temat, analizując w jaki sposób twórcy filmu wykorzystują literackie pierwowzory. 29. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 30. Motyw podróży w literaturze i sztuce. Omów funkcje motywu, prezentując wybrane dzieła. 31. Symbolizm w literaturze i malarstwie młodopolskim. Przedstaw cechy kierunku i omów funkcję symbolu na różnorodnych przykładach literackich ( poezja, proza, dramat ) oraz malarskich. 32. Magia i czary w literaturze i filmie. Odwołaj się do wybranych dzieł literatury polskiej i obcej oraz do wybranych filmów.oceń zasadność zjawisk w zaprezentowanych dziełach. 33. Postacie aniołów w literaturze, filmie i sztukach plastycznych na przestrzeni wieków. Zaprezentuj wybrane dzieła i wskaż, jaką funkcję pełnią przedstawione postacie.