Badanie trafności mechanizmu licytacji w komputerowym modelu internetowego serwisu aukcyjnego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Badanie trafności mechanizmu licytacji w komputerowym modelu internetowego serwisu aukcyjnego"

Transkrypt

1 Zeszyty Naukowe nr 865 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2011 Jacek Wołoszyn Katedra Informatyki Wit Urban Katedra Informatyki Paweł Wołoszyn Katedra Informatyki Badanie trafności mechanizmu licytacji w komputerowym modelu internetowego serwisu aukcyjnego Streszczenie. Internetowe serwisy aukcyjne wykorzystują mechanizm licytacji stanowiący połączenie koncepcji kilku odmiennych sposobów prowadzenia aukcji. Niektóre cechy tego mechanizmu zostały ustalone w sposób arbitralny tak, by uprościć oprogramowanie serwisu, jednak wydają się sprzeczne z przeznaczeniem systemu, jakim jest wyłanianie jako zwycięzcy takiego uczestnika licytacji, który proponuje najwyższą cenę. Aby zbadać eksperymentalnie wpływ cech mechanizmu licytacji na jego trafność, skonstruowano komputerowy model serwisu aukcyjnego, a następnie wykonano na nim serię symulacji dla różnych konfiguracji wartości parametrów modelu. Uzyskane rezultaty wskazują, że powszechnie stosowany mechanizm licytacji ma wady związane z brakiem naturalnych zależności czasowych, które utrudniają trafne wyłonienie zwycięzcy oraz mogą prowadzić do zaniżenia osiąganej ceny sprzedaży. Słowa kluczowe: internetowy serwis aukcyjny, model aukcji, symulacja komputerowa. 1. Wprowadzenie Rosnąca popularność internetowych serwisów aukcyjnych jest zjawiskiem wywierającym istotny wpływ na różnorodne sfery gospodarki. Sukces takich ser-

2 56 Jacek Wołoszyn, Wit Urban, Paweł Wołoszyn wisów, jak Allegro.pl w Polsce czy ebay na świecie, świadczy o tym, że licytacja jako forma sprzedaży internetowej trafia w oczekiwania nie tylko indywidualnych użytkowników, ale także firm, które znajdują w aukcjach online dogodną alternatywę dla tradycyjnego handlu [Edelman, Ostrovsky, Schwarz 2007]. Według statystyk w 2008 r. średnia liczba aukcji toczących się na bieżąco w Allegro.pl przekraczała 4,5 mln [Aukcjostat], a sam serwis na koniec tego roku zajmował czwarte miejsce na liście najczęściej odwiedzanych stron www w Polsce [Alexa 2008]. Biorąc pod uwagę skalę zagadnienia, można postawić interesujące pytania dotyczące funkcjonowania serwisów aukcyjnych: czy powszechnie wykorzystywany mechanizm prowadzenia licytacji zapewnia trafny sposób wyłonienia zwycięzcy i czy sprzyja uzyskaniu ceny sprzedaży jak najbliższej maksymalnej cenie oferowanej przez kupujących. Obie te cechy można uznawać za korzystne, odpowiednio z punktu widzenia kupujących, jak i sprzedającego, a także samego operatora serwisu. Należy zwrócić uwagę, że mechanizm aukcji internetowych nie odpowiada klasycznym systemom licytacji otwartej, takim jak aukcja angielska, ani zamkniętej, jak aukcja Vickreya [Vickrey 1961]. Jest to w istocie swoista hybryda tych systemów, stworzona dla potrzeb serwisów internetowych i uproszczona dla ułatwienia ich komputerowej implementacji [Vakali, Angelis, Purnara 2001]. Pytanie o uzyskiwaną cenę można więc sformułować inaczej: czy system aukcji internetowych daje sprzedającemu takie same przychody, jak każdy z dwóch skrajnych modeli połączonych w ową hybrydę? Zgodnie z przesłankami teoretycznymi zarówno aukcja angielska, jak i aukcja Vickreya w wyidealizowanych warunkach są sobie równoważne pod względem przychodu dla sprzedającego [Kumar, Feldman 1998]. W praktyce zastosowań okazuje się jednak, że różne rodzaje aukcji prowadzą do odmiennych cen uzyskiwanych w toku licytacji ze względu na obecność psychologicznych uwarunkowań i interakcji między kupującymi, jak i dodatkowych źródeł informacji o wartości sprzedawanych przedmiotów [Sandholm 1996]. Zawężenie rozważanych systemów aukcyjnych do serwisów internetowych stanowi pomyślne ze względu na złożoność obiektu badań ograniczenie interakcji między uczestnikami, przynajmniej w założeniu, do pojedynczego sygnału, jakim jest aktualna cena. Kupujący mogą bowiem obserwować jedynie wyświetlaną na stronach aukcji liczbę i reagować na jej zmiany, natomiast z zasady nie dysponują pełniejszą wiedzą na temat stanu licytacji i zamiarów innych uczestników. Dzięki takiemu zawężeniu problemu w poszukiwaniu odpowiedzi na zadane wyżej pytania można posłużyć się metodami symulacyjnymi wykorzystującymi model systemu aukcyjnego [Wurman, Wellman, Walsh 2001] dający się stosunkowo łatwo zaimplementować przy użyciu narzędzi informatycznych i wykorzystać do przeprowadzenia komputerowych eksperymentów.

3 Badanie trafności mechanizmu Model mechanizmu licytacji Badania prowadzono przy użyciu systemu aukcyjnego pozwalającego modelować różne warianty mechanizmów licytacji rozpięte w ciągłej skali pomiędzy aukcją angielską, aukcją Vickreya i typową aukcją internetową spotykaną w systemach consumer-to-consumer. Model opisany został trzema parametrami: τ czas oczekiwania na stabilizację ceny. Założono, że aukcja składa się z dwóch faz: pierwszej, w której kupujący mogą w dowolnym momencie składać oferty i której czas jest z góry założony, oraz drugiej, której czas trwania nie jest określony, ale która ulega zakończeniu, jeśli przez czas τ żaden kupujący nie złoży oferty podwyższającej aktualną cenę; δ maksymalna dopuszczalna różnica między najwyższą ceną oferowaną a ceną widoczną dla innych kupujących. Parametr δ reguluje działanie automatycznego mechanizmu licytacji, który pozwala określić kupującemu najwyższą cenę, jaką jest skłonny zapłacić, a następnie samoczynnie podnosi ofertę tego kupującego tak, by przelicytować innych uczestników aż do owej maksymalnej ceny, jednak w taki sposób, aby podniesiona cena nie była niższa od ceny maksymalnej o więcej niż δ; λ maksymalna liczba ofert, jakie jeden kupujący może złożyć w czasie aukcji. Jeśli liczba ta jest większa od 1, kupujący może zmienić wcześniej złożoną ofertę, wówczas nowsza podana przez niego cena zastępuje poprzednią. Można zauważyć, że przyjęty model daje się dostosować do wymienionych trzech systemów licytacji poprzez odpowiedni dobór parametrów: aukcja angielska τ > 0, δ = 0, λ > 1, aukcja Vickreya τ = 0, δ > 0, λ = 1, aukcja internetowa τ = 0, δ > 0, λ > 1. W typowym serwisie aukcji online parametr τ jest równy 0, co oznacza sztywno ustalony moment zakończenia licytacji. Rozstrzygnięcie następuje bez względu na to, czy kupujący mieliby jeszcze zamiar podnosić swoje oferty, co więcej, z uwarunkowań technicznych wynika, że sekwencja napływania ofert złożonych dokładnie w tym samym momencie jest losowa, wobec tego w chwili zamykania aukcji możliwe jest przerwanie tej sekwencji w przypadkowym momencie, a co za tym idzie, ustalenie ceny sprzedaży również w sposób przypadkowy. Parametr λ z kolei dla klasycznego serwisu internetowego rośnie do nieskończoności, co w praktyce oznacza brak ograniczeń liczby składanych ofert. Liczba ta jest w rzeczywistości większa niż liczba ofert podanych bezpośrednio przez kupującego z powodu obecności automatycznego mechanizmu licytującego, który w imieniu kupującego może bez jego interwencji wielokrotnie podwyższać cenę. Aby nadać właściwy sens parametrowi λ, należy ograniczyć jego znaczenie do

4 58 Jacek Wołoszyn, Wit Urban, Paweł Wołoszyn ofert zgłaszanych przez kupującego osobiście, oznaczających jego maksymalną cenę, jaką jest skłonny zapłacić. Parametr δ stanowi dodatkową restrykcję dla automatycznego pomocnika licytacji. Gdy δ jest równe 0, system zawsze podnosi cenę do wartości równej najwyższej złożonej ofercie. Przy większych wartościach δ system pozostawia pewien margines dla późniejszego podnoszenia ceny, a gdy δ rośnie do nieskończoności, automat licytujący przyjmuje minimalistyczną strategię polegającą na podnoszeniu ceny do wartości równej drugiej w kolejności złożonej ofercie powiększonej o wymaganą kwotę postąpienia. W modelu komputerowym nie mogą występować nieskończoności, które zastępowane są odpowiednio dużymi wartościami zapewniającymi nieograniczoność danej cechy w takiej skali, jaka towarzyszy symulacjom. 3. Modelowanie zachowania kupujących Aby móc prowadzić eksperymenty, konieczne jest również uwzględnienie w modelu zachowań klientów systemu uczestniczących w aukcji. Internetowy charakter aukcji pozwala przyjąć znaczne uproszczenia w tym zakresie, gdyż można zawęzić interakcje między kupującym a systemem jedynie do obserwowania bieżącej ceny i składania ofert. Jakkolwiek taki ograniczony model zachowań kupujących może odbiegać od rzeczywistej złożoności interakcji między uczestnikami aukcji, jednak może on posłużyć do porównania różnych wariantów licytacji pod względem przychodu sprzedającego analizowanego w kategoriach relatywnych. Można kierować się tutaj założeniem, że chociaż zachowania kupujących w przyjętym modelu nie odpowiadają ściśle rzeczywistym, to są jednakowe dla wszystkich badanych wariantów, dając podstawę do ich porównywania. Prowadzenie eksperymentów z różnymi odmianami zachowań kupujących dopasowanymi do różnych wariantów licytacji stwarzałoby dodatkową trudność w późniejszym interpretowaniu rezultatów. Należałoby bowiem rozważyć, czy ewentualna przewaga jednego z wariantów pod względem korzyści dla sprzedającego świadczy o skuteczności mechanizmu licytacyjnego czy też o słabości strategii kupujących. Przyjęcie jednolitej strategii we wszystkich wariantach licytacji nie usuwa wprawdzie takiej wątpliwości, ale jest pożyteczne z dwóch powodów. Po pierwsze zapewnia wspólny punkt odniesienia przy porównywaniu wariantów, po drugie stwarza dla wyciąganych ewentualnych wniosków kontekst lepiej dopasowany do realiów funkcjonowania internetowych serwisów aukcyjnych. W rzeczywistym systemie łatwo jest bowiem zmienić parametry programu sterującego mechanizmem aukcji, natomiast zachowania milionów klientów wykazują dużą bezwładność i opór przed zmianami.

5 Badanie trafności mechanizmu 59 Jeśli zatem w badanym modelu wprowadzi się jednolite zachowania odzwierciedlające typowe postępowanie przeciętnego klienta serwisu aukcyjnego, to wówczas wnioski wyciągnięte z porównania rezultatów działania różnych wariantów licytacji mogą zostać potraktowane jako wskazówka do ewentualnych modyfikacji wariantów faktycznie wykorzystywanych w aukcjach internetowych. Stanowi to dobry motyw do podjęcia prezentowanej tutaj tematyki badawczej nawet przy dużych uproszczeniach przyjętych w modelu symulacyjnym wykorzystanym na obecnym etapie badań. Przy odwzorowaniu zachowań kupujących wykorzystane zostały następujące założenia: kupujący ma określoną maksymalną cenę P max, jaką jest skłonny zaoferować. Cena ta jest ustalana na początku aukcji i nie zmienia się w czasie licytacji; kupujący okresowo sprawdza przebieg aukcji, rzadziej na początku, znacznie częściej pod koniec licytacji. Okres tej czynności zmienia się wraz z upływem czasu liniowo, przechodząc między dwiema wartościami, początkową T 0 i końcową T 1, przy czym wartość końcową osiąga w chwili zakończenia pierwszej fazy licytacji i potem już nie ulega zmianom; jeśli w momencie sprawdzania stanu aukcji okaże się, że kupujący został przelicytowany, stara się on złożyć wyższą ofertę, aż do swojej maksymalnej ceny; cena podawana przez kupującego przy składaniu oferty zależy od tego, ile jeszcze pozostało mu możliwych do złożenia ofert. Rozpoczynając licytowanie, kupujący podnosi cenę jedynie o kwotę postąpienia, ale w miarę wyczerpywania się dozwolonej liczby ofert licytuje coraz bliżej swojej maksymalnej ceny, tak by w ostatniej ofercie podać właśnie tę cenę. Jeśli jest dozwolona tylko jedna oferta, kupujący licytuje od razu cenę maksymalną, z kolei w przypadku granicznym, gdy liczba możliwych ofert rośnie do nieskończoności, kupujący za każdym razem przebija aktualną cenę jedynie o wymaganą kwotę postąpienia; po złożeniu oferty kupujący ponownie sprawdza stan aukcji w krótszym niż zwykle czasie T c, by przekonać się, czy jego oferta zyskała prowadzenie lub w razie potrzeby złożyć kolejną, wyższą ofertę. Jeśli kupujący objął prowadzenie, wówczas powraca do normalnego rytmu sprawdzania stanu aukcji. Choć uproszczone, powyższe reguły postępowania uczestników licytacji przypominają zachowanie rzeczywistych klientów internetowych serwisów aukcyjnych. Uwzględnione tu zostały w szczególności ograniczenia techniczne, wymuszające pewne opóźnienia w czasie między złożeniem oferty a aktualizacją ceny w aukcji i odświeżeniem informacji po stronie klienta. Zastrzeżenia może budzić ustalona w sztywny sposób cena maksymalna, jednak takie rozwiązanie nie oznacza, że klient nie obserwuje postępu aukcji i nie dostosowuje swoich decyzji. Przeciwnie, w przypadku aukcji pozwalającej klientowi licytować wielokrotnie, jego oferty są uzależnione od zmieniającej się bieżącej ceny.

6 60 Jacek Wołoszyn, Wit Urban, Paweł Wołoszyn 4. Eksperymenty symulacyjne Model opisujący mechanizm aukcji i zachowanie kupujących został zaimplementowany przy użyciu narzędzi informatycznych w formie wyspecjalizowanego oprogramowania przeznaczonego do przeprowadzania eksperymentów symulacyjnych z różnymi parametrami modelu i rejestrowania uzyskanych rezultatów. Komputerowa realizacja modelu została osadzona w dyskretnej przestrzeni czasu upływającego w okresach sekundowych. Taka kwantyzacja wydaje się wystarczająco dokładna przy założeniu realistycznych ram czasowych aukcji internetowej, której pierwsza faza została ustalona na 72 godziny. W modelowanych aukcjach brała udział stała liczba 10 kupujących. W każdym eksperymencie obejmującym pojedynczą licytację cechy klientów były losowane z jednorodnym rozkładem prawdopodobieństwa z następujących przedziałów: 500 P max 1500, 8 h T 0 48 h, 10 sek T 1 60 sek, 20 sek T c 60 sek. Czas pierwszego sprawdzenia aukcji i złożenia oferty, liczony od jej rozpoczęcia, był losowany w przedziale od 0 do 2T 0. Eksperymenty przeprowadzono dla różnych kombinacji wartości parametrów modelu aukcji τ, δ oraz λ, powtarzając dla każdego wariantu po 100 symulacji. Każdy z trzech parametrów mógł przyjąć jedną z dziesięciu różnych wartości: τ {0, 30, 60, 120, 200, 300, 600, 1200, 3600, 36000}, δ {0, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000}, λ {1, 2, 3, 4, 5, 8, 12, 20, 50, 100}. Łącznie wykonano więc symulacji, dla każdej z nich odnotowując jako wynik uzyskaną cenę sprzedaży oraz wartości maksymalnej możliwej do zaoferowania ceny przyjętej przez dwóch najwyżej wyceniających przedmiot aukcji kupujących. 5. Rezultaty symulacji Analizując otrzymane w toku symulacji komputerowych wyniki funkcjonowania modelowanych mechanizmów aukcyjnych poszukiwano przede wszystkim odpowiedzi na postawione na wstępie pytanie o równoważność odmiennych wariantów tych mechanizmów. W tym celu można wziąć pod uwagę dwa kryteria, po pierwsze badając, czy w toku licytacji zwycięża kupujący, który najwyżej wycenia przedmiot aukcji, po drugie czy osiągnięta na aukcji cena jest bliska tej najwyższej wycenie. Kryteria takie oznaczają trafność samego sposobu licytowania oraz opłacalność aukcji z punktu widzenia sprzedającego.

7 Badanie trafności mechanizmu 61 Na trafność mechanizmu aukcji, jak pokazały wyniki symulacji, największy wpływ miała liczba ofert możliwych do złożenia przez jednego kupującego (rys. 1). Przy małych wartościach λ kupujący zgodnie ze swoim algorytmem postępowania szybko dążyli do składania maksymalnych ofert, dzięki czemu niemal zawsze wygrywał klient oferujący najwięcej. Jeśli oferty można było wielokrotnie ponawiać, kupujący poświęcali czas na stopniowe podnoszenie ceny, przez co częściej dochodziło do sytuacji, w której uczestnik najwyżej wyceniający przedmiot aukcji nie zdążał złożyć swojej maksymalnej oferty przed zakończeniem licytacji Odsetek wygranych aukcji (%) Liczba możliwych do złożenia ofert pierwszy drugi inni Rys. 1. Wpływ liczby ofert składanych przez kupującego na trafność mechanizmu licytacji Źródło: opracowanie własne. Na rys. 1 zaznaczono odsetek aukcji, które wygrywa kupujący najwyżej wyceniający przedmiot (pierwszy), następny w kolejności kupujący (drugi) oraz pozostali uczestnicy (inni). Pozostałe parametry mechanizmu nie wpływały istotnie na proporcje wygranych aukcji, jedynie przy bardzo długich czasach oczekiwania na stabilizację ceny (τ rzędu kilku godzin) trafność licytacji wyraźnie wzrastała nawet dla wyższych wartości parametru λ. Skuteczność mechanizmu aukcyjnego w wyłanianiu jako zwycięzcy tego kupującego, który jest skłonny zapłacić największą cenę, jest jednak dla sprzedawcy w mniejszym stopniu istotna niż korzyść płynąca z uzyskiwania w toku

8 62 Jacek Wołoszyn, Wit Urban, Paweł Wołoszyn licytacji cen możliwie najbliższych owej maksymalnej wycenie wśród kupujących. W świetle wyników symulacji korzyść ta zależy zasadniczo od dwóch parametrów modelu: czasu oczekiwania na stabilizację τ oraz liczby możliwych do złożenia ofert λ (rys. 2). Najbliższe cenie maksymalnej wyniki aukcji były uzyskiwane przy ograniczeniu λ do liczby rzędu jedności. Wraz ze wzrostem iteracyjnego charakteru aukcji kupujący mogli pozwolić sobie na wolniejsze podnoszenie ofert, które w rezultacie kończyło się na znacznie niższej kwocie. Rozbieżność tę pogłębiało dodatkowo skrócenie czasu τ, które powodowało zbyt szybkie zamknięcie licytacji, co zgodnie z powyżej opisaną prawidłowością dla dużych wartości λ skutkowało często wygraniem aukcji przez przypadkową osobę, która miała szczęście i zdążyła złożyć ofertę w ostatnich sekundach licytacji. Odsetek uzyskanej ceny maksymalnej (%) Czas oczekiwania na stabilizację (sek) Liczba możliwych do złożenia ofert Rys. 2. Wpływ liczby ofert składanych przez kupującego oraz minimalnego czasu stabilizacji ceny na przychód sprzedającego Źródło: opracowanie własne. Na rys. 2 przedstawiono cenę zakończenia aukcji wyrażoną w odsetkach maksymalnej ceny możliwej do uzyskania w licytacji. Wartość δ w opisywanym zjawisku nie miała istotnego znaczenia. Bez względu na to, czy cena widoczna podczas aukcji była równa najlepszej złożonej ofercie,

9 Badanie trafności mechanizmu 63 czy też mogła różnić się od niej o całą wartość owej oferty, rezultaty licytacji wykazywały taką samą zależność od pozostałych dwóch parametrów, z niewielkimi różnicami na korzyść modelu z wartością δ równą zeru. 6. Wnioski Z przedstawionych rezultatów symulacji można wysnuć wniosek, że mechanizm licytacji oferowany w typowych internetowych serwisach aukcyjnych, przy założonych w modelu schematach zachowań kupujących, nie jest trafny i nie sprzyja uzyskiwaniu cen bliskich osobistym wycenom klientów. Brak trafności polegający na częstym wygrywaniu aukcji przez osoby, które wcale nie miały najsilniejszych zamiarów dokonania zakupu, powinien być postrzegany przez kupujących jako wada. Z kolei sprzedający jako wadę powinni uważać skłonność systemu do zamykania licytacji przy zbyt niskich cenach. Z punktu widzenia właściciela serwisu aukcyjnego jest to również wada, tym większa, że źródłem jego dochodów są prowizje pobierane proporcjonalnie do wylicytowanej ceny sprzedaży. Zarówno sprzedawcy, jak i operatorzy serwisów aukcyjnych powinni dążyć do maksymalizacji ich przychodów ze sprzedaży przedmiotów na licytacjach, jednak w taki sposób, by nie zniechęcić kupujących zbyt trudnymi do zrozumienia zasadami lub niewygodnymi ograniczeniami. Przeprowadzone symulacje pozwalają wskazać stosunkowo prosty sposób zmierzający do osiągnięcia takiego celu. Jest nim wprowadzenie niezerowego czasu oczekiwania na stabilizację ceny, a więc uzupełnienie aukcji o drugą fazę przypominającą typową otwartą aukcję angielską. Mechanizm taki byłby zrozumiały dla kupujących i bardziej naturalny niż stosowany obecnie w praktyce, a jak wskazują eksperymenty, dla wyraźnego zwiększenia osiąganych cen wystarczy już wprowadzenie kilkuminutowego czasu oczekiwania, co przy skalach czasowych aukcji internetowej jest zupełnie akceptowalne. Drugim sposobem poprawienia mechanizmu licytacji, ocenianego według rozważanych tutaj kryteriów, jest ograniczenie liczby możliwych do złożenia ofert przez jednego kupującego. Jest to sposób bardziej kontrowersyjny, gdyż może on stwarzać kłopoty uczestnikom aukcji, którzy podczas składania oferty popełnią przypadkowy błąd. Limit liczby ofert działa w pewnym sensie na korzyść kupujących, zwiększając trafność wyłonienia zwycięzcy licytacji, jednak może być łatwo utożsamiony z przymusem wczesnego składania jak najwyższych ofert. Wydaje się wobec tego, że taka modyfikacja mechanizmu aukcji internetowych budziłaby sprzeciw użytkowników serwisów i nie przyniosłaby oczekiwanych rezultatów. Sformułowane w niniejszym opracowaniu wnioski oparte zostały na eksperymentach prowadzonych na modelu aukcji internetowej zakładającym bardzo

10 64 Jacek Wołoszyn, Wit Urban, Paweł Wołoszyn uproszczoną strategię postępowania kupujących. Dokonane tu obserwacje i rysujące się możliwości praktycznego zastosowania rezultatów wskazują na potrzebę prowadzenia dalszych badań w tym zakresie, również z użyciem bardziej złożonych modeli opartych między innymi na takich podejściach, jak systemy agentowe i metody sztucznej inteligencji. Literatura Alexa [2008], Alexa The Web Information Company: The top 100 sites in Poland, ( ). Aukcjostat.pl [2008], Statystyki polskich serwisów aukcyjnych. pobrano 30 grudnia Edelman B., Ostrovsky M., Schwarz M. [2007], Internet Advertising and the Generalized Second-Price Auction: Selling Billions of Dollars Worth of Keywords, American Economic Review, 97 (1). Kumar M., Feldman S.I. [1998], Internet Auctions, Proc. 3rd USENIX Workshop on Electronic Commerce. Sandholm T. [1996], Limitations of the Vickrey Auction in Computational Multiagent Systems, Proceedings of the Second International Conference on Multiagent Systems (ICMAS-96), AAAI Press. Vakali A., Angelis L., Purnara D. [2001], Internet Based Auctions: a Survey on Models and Applications, ACM SIGecom Exchanges, Vol. 2, No. 2. Vickrey W. [1961], Counterspeculation, Auctions, and Competitive Sealed Tenders, Journal of Finance, 16. Wurman P.R., Wellman M.P., Walsh W.E. [2001], A Parametrization of the Auction Design Space, Games and Economic Behavior, 35 (1 2). Research into Accuracy of an Auction System in a Computer Model of a Web Auction Service Web auction services use an auction system that is a connection of a few, quite different methods of auction performing. Some features of this system have been determined in an arbitrary way to simplify the service software, however they seem to be contradictory to the system objective, which consists in selecting such an auction member as a winner, who offers the highest price. In order to experimentally investigate the influence of auction system features on its accuracy, a computer model of the auction system has been constructed. Next, a series of simulations utilising the model with various configurations of its parameters has been performed. Obtained results indicate that the commonly used auction system has drawbacks connected with lack of natural time dependencies. These disadvantages hinder the correct winner selection and can lead to lowering of achieved transaction price. Key words: Web auction service, auction model, computer simulation.

AUKCJE Interaktywne wykłady z cyklu pt. Teoria ekonomii w praktyce dr Przemysław Kusztelak dr Tomasz Kopczewski

AUKCJE Interaktywne wykłady z cyklu pt. Teoria ekonomii w praktyce dr Przemysław Kusztelak dr Tomasz Kopczewski AUKCJE Interaktywne wykłady z cyklu pt. Teoria ekonomii w praktyce dr Przemysław Kusztelak dr Tomasz Kopczewski Przemysław Kusztelak Slajd 1 /27 Aukcje Aukcja to mechanizm oparty na konkurencji używany

Bardziej szczegółowo

Priorytetyzacja przypadków testowych za pomocą macierzy

Priorytetyzacja przypadków testowych za pomocą macierzy Priorytetyzacja przypadków testowych za pomocą macierzy W niniejszym artykule przedstawiony został problem przyporządkowania priorytetów do przypadków testowych przed rozpoczęciem testów oprogramowania.

Bardziej szczegółowo

Metrologia: organizacja eksperymentu pomiarowego

Metrologia: organizacja eksperymentu pomiarowego Metrologia: organizacja eksperymentu pomiarowego (na podstawie: Żółtowski B. Podstawy diagnostyki maszyn, 1996) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Teoria eksperymentu: Teoria eksperymentu

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE CENY OGÓRKA SZKLARNIOWEGO ZA POMOCĄ SIECI NEURONOWYCH

PROGNOZOWANIE CENY OGÓRKA SZKLARNIOWEGO ZA POMOCĄ SIECI NEURONOWYCH InŜynieria Rolnicza 14/2005 Sławomir Francik Katedra InŜynierii Mechanicznej i Agrofizyki Akademia Rolnicza w Krakowie PROGNOZOWANIE CENY OGÓRKA SZKLARNIOWEGO ZA POMOCĄ SIECI NEURONOWYCH Streszczenie W

Bardziej szczegółowo

Wykład 1 Klasyfikacja kosztów

Wykład 1 Klasyfikacja kosztów Wykład 1 Klasyfikacja kosztów dr Robert Piechota Pojęcie kosztów Wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków trwałych, materiałów, paliwa, energii, usług, czasu pracy pracowników oraz niektóre wydatki

Bardziej szczegółowo

Wyszukiwanie binarne

Wyszukiwanie binarne Wyszukiwanie binarne Wyszukiwanie binarne to technika pozwalająca na przeszukanie jakiegoś posortowanego zbioru danych w czasie logarytmicznie zależnym od jego wielkości (co to dokładnie znaczy dowiecie

Bardziej szczegółowo

Znaleźć wzór ogólny i zbadać istnienie granicy ciągu określonego rekurencyjnie:

Znaleźć wzór ogólny i zbadać istnienie granicy ciągu określonego rekurencyjnie: Ciągi rekurencyjne Zadanie 1 Znaleźć wzór ogólny i zbadać istnienie granicy ciągu określonego rekurencyjnie: w dwóch przypadkach: dla i, oraz dla i. Wskazówka Należy poszukiwać rozwiązania w postaci, gdzie

Bardziej szczegółowo

Dobór par sprzedawca-kupujący a równowaga ofert w symulacyjnym modelu serwisu aukcyjnego

Dobór par sprzedawca-kupujący a równowaga ofert w symulacyjnym modelu serwisu aukcyjnego Zeszyty Naukowe Metody analizy danych Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 873 Kraków 2011 Paweł Wołoszyn Katedra Informatyki Jacek Wołoszyn Katedra Systemów Obliczeniowych Dobór par sprzedawca-kupujący

Bardziej szczegółowo

Heurystyki. Strategie poszukiwań

Heurystyki. Strategie poszukiwań Sztuczna inteligencja Heurystyki. Strategie poszukiwań Jacek Bartman Zakład Elektrotechniki i Informatyki Instytut Techniki Uniwersytet Rzeszowski DLACZEGO METODY PRZESZUKIWANIA? Sztuczna Inteligencja

Bardziej szczegółowo

POLITYKA WYKONYWANIA ZLECEŃ W PROSPER CAPITAL DOM MAKLERSKI S.A.

POLITYKA WYKONYWANIA ZLECEŃ W PROSPER CAPITAL DOM MAKLERSKI S.A. POLITYKA WYKONYWANIA ZLECEŃ W PROSPER CAPITAL DOM MAKLERSKI S.A. przyjęta Uchwałą nr 2/IV/2018 Zarządu z dnia 20 kwietnia 2018 r. Niniejsza Polityka wykonywania zleceń dotyczy usługi maklerskiej wykonywania

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym

Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym Prof. UJ dr hab. Andrzej Szopa Instytut Spraw Publicznych Uniwersytet Jagielloński Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym Ryzyko finansowe rozumiane jest na ogół jako zjawisko rozmijania

Bardziej szczegółowo

Strategie wspó³zawodnictwa

Strategie wspó³zawodnictwa Strategie wspó³zawodnictwa W MESE można opracować trzy podstawowe strategie: 1) niskich cen (dużej ilości), 2) wysokich cen, 3) średnich cen. STRATEGIA NISKICH CEN (DUŻEJ ILOŚCI) Strategia ta wykorzystuje

Bardziej szczegółowo

Cykl organizacyjny le Chateliera

Cykl organizacyjny le Chateliera Cykl organizacyjny le Chateliera Cykl organizacyjny Cykl określa etapy postępowania, które należy zachować, jeśli się chce, aby jakiekolwiek działanie przebiegało w sposób sprawny. 1 Etapy w cyklu organizacyjnym

Bardziej szczegółowo

Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka

Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka 2015 Wprowadzenie: Modelowanie i symulacja PROBLEM: Podstawowy problem z opisem otaczającej

Bardziej szczegółowo

Wykład 4: Statystyki opisowe (część 1)

Wykład 4: Statystyki opisowe (część 1) Wykład 4: Statystyki opisowe (część 1) Wprowadzenie W przypadku danych mających charakter liczbowy do ich charakterystyki można wykorzystać tak zwane STATYSTYKI OPISOWE. Za pomocą statystyk opisowych można

Bardziej szczegółowo

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna)

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08

Spis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08 Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.

Bardziej szczegółowo

Właściwości testu Jarque-Bera gdy w danych występuje obserwacja nietypowa.

Właściwości testu Jarque-Bera gdy w danych występuje obserwacja nietypowa. Właściwości testu Jarque-Bera gdy w danych występuje obserwacja nietypowa. Paweł Strawiński Uniwersytet Warszawski Wydział Nauk Ekonomicznych 16 stycznia 2006 Streszczenie W artykule analizowane są właściwości

Bardziej szczegółowo

Rozpocznij sprzedaż na internetowych aukcjach Catawiki

Rozpocznij sprzedaż na internetowych aukcjach Catawiki Rozpocznij sprzedaż na internetowych aukcjach Catawiki Jak zacząć sprzedaż na Catawiki catawiki.pl Czym jest Catawiki Catawiki to najszybciej rozwijająca się europejska internetowa platforma aukcyjna.

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LICYTACJI ONLINE DO AUKCJI PARKIETOWEJ

INSTRUKCJA LICYTACJI ONLINE DO AUKCJI PARKIETOWEJ INSTRUKCJA LICYTACJI ONLINE DO AUKCJI PARKIETOWEJ Aby przystąpić do licytacji online należy spełnić następujące warunki: uczestnik musi być zarejestrowany w Domu Aukcyjnym uczestnik musi być zarejestrowany

Bardziej szczegółowo

Pobieranie prób i rozkład z próby

Pobieranie prób i rozkład z próby Pobieranie prób i rozkład z próby Marcin Zajenkowski Marcin Zajenkowski () Pobieranie prób i rozkład z próby 1 / 15 Populacja i próba Populacja dowolnie określony zespół przedmiotów, obserwacji, osób itp.

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY OPERACYJNE LABORATORIUM 2014/2015

SYSTEMY OPERACYJNE LABORATORIUM 2014/2015 1 SYSTEMY OPERACYJNE LABORATORIUM 2014/2015 ZASADY OCENIANIA ZADAŃ PROGRAMISTYCZNYCH: Zadania laboratoryjne polegają na symulacji i badaniu własności algorytmów/mechanizmów stosowanych w systemach operacyjnych.

Bardziej szczegółowo

Platforma Zakupowa Grupy CIECH SAP Ariba. Instrukcja użytkownika. Tworzenie ofert oraz negocjacje

Platforma Zakupowa Grupy CIECH SAP Ariba. Instrukcja użytkownika. Tworzenie ofert oraz negocjacje Platforma Zakupowa Grupy CIECH SAP Ariba Instrukcja Tworzenie ofert oraz negocjacje Instrukcja Logowanie oraz panel 1 SPIS TREŚCI 1 SPIS TREŚCI... 2 2 PRZEGLĄD ZDARZEŃ... 3 3 AUKCJA... 5 3.1 Składanie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkowania serwisu aukcyjnego Flota.TargetMoto.pl

Instrukcja użytkowania serwisu aukcyjnego Flota.TargetMoto.pl Instrukcja użytkowania serwisu aukcyjnego Flota.TargetMoto.pl I. Dostęp do serwisu Platforma aukcyjna Grupy Maspex Wadowice dostępna jest pod adresem www.flota.targetmoto.pl. Przeglądanie serwisu aukcyjnego

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA

Efekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA Symbol Efekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, specjalność: 1) Sieciowe systemy informatyczne. 2) Bazy danych Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA Ma wiedzę z matematyki

Bardziej szczegółowo

Case Study. aplikacji Microsoft Dynamics CRM 4.0. Wdrożenie w firmie Finder S.A.

Case Study. aplikacji Microsoft Dynamics CRM 4.0. Wdrożenie w firmie Finder S.A. Case Study aplikacji Microsoft Dynamics CRM 4.0 Wdrożenie w firmie Finder S.A. PRZEDSTAWIENIE FIRMY Finder jest operatorem systemu lokalizacji i monitoringu, wspomagającego zarządzanie pracownikami w terenie

Bardziej szczegółowo

(narzędzie do pomiaru cech zachowania oprac. dr hab. Zbigniew Spendel)

(narzędzie do pomiaru cech zachowania oprac. dr hab. Zbigniew Spendel) TEST PSYCHOLOGICZNY/ PEDAGOGICZNY (narzędzie do pomiaru cech zachowania oprac. dr hab. Zbigniew Spendel) 1. Jest narzędziem diagnostycznym posługiwanie się nim musi być uzasadnione celem postępowania diagnostycznego

Bardziej szczegółowo

Aukcje groszowe. Podejście teoriogrowe

Aukcje groszowe. Podejście teoriogrowe Aukcje groszowe Podejście teoriogrowe Plan działania Aukcje groszowe Budowa teorii Sprawdzenie teorii Bibliografia: B. Platt, J. Price, H. Tappen, Pay-to-Bid Auctions [online]. 9 lipca 2009 [dostęp 3.02.2011].

Bardziej szczegółowo

166 Wstęp do statystyki matematycznej

166 Wstęp do statystyki matematycznej 166 Wstęp do statystyki matematycznej Etap trzeci realizacji procesu analizy danych statystycznych w zasadzie powinien rozwiązać nasz zasadniczy problem związany z identyfikacją cechy populacji generalnej

Bardziej szczegółowo

Wykład 4: Wnioskowanie statystyczne. Podstawowe informacje oraz implementacja przykładowego testu w programie STATISTICA

Wykład 4: Wnioskowanie statystyczne. Podstawowe informacje oraz implementacja przykładowego testu w programie STATISTICA Wykład 4: Wnioskowanie statystyczne Podstawowe informacje oraz implementacja przykładowego testu w programie STATISTICA Idea wnioskowania statystycznego Celem analizy statystycznej nie jest zwykle tylko

Bardziej szczegółowo

Porównanie wyników symulacji wpływu kształtu i amplitudy zakłóceń na jakość sterowania piecem oporowym w układzie z regulatorem PID lub rozmytym

Porównanie wyników symulacji wpływu kształtu i amplitudy zakłóceń na jakość sterowania piecem oporowym w układzie z regulatorem PID lub rozmytym ARCHIVES of FOUNDRY ENGINEERING Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 15 Special Issue 4/2015 133 138 28/4 Porównanie wyników

Bardziej szczegółowo

Statystyczne sterowanie procesem

Statystyczne sterowanie procesem Statystyczne sterowanie procesem SPC (ang. Statistical Process Control) Trzy filary SPC: 1. sporządzenie dokładnego diagramu procesu produkcji; 2. pobieranie losowych próbek (w regularnych odstępach czasu

Bardziej szczegółowo

W okresie pierwszych dwóch i pół roku istnienia funduszu ponad 50% podmiotów było lepszych od średniej.

W okresie pierwszych dwóch i pół roku istnienia funduszu ponad 50% podmiotów było lepszych od średniej. W okresie pierwszych dwóch i pół roku istnienia funduszu ponad 50% podmiotów było lepszych od średniej. Istnieje teoria, że fundusze inwestycyjne o stosunkowo krótkiej historii notowań mają tendencję do

Bardziej szczegółowo

Metodologia badań psychologicznych

Metodologia badań psychologicznych Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania

Bardziej szczegółowo

oferty kupujących oferty wytwórców

oferty kupujących oferty wytwórców Adam Bober Rybnik, styczeń Autor jest pracownikiem Wydziału Rozwoju Elektrowni Rybnik S.A. Artykuł stanowi wyłącznie własne poglądy autora. Jak praktycznie zwiększyć obrót na giełdzie? Giełda jako jedna

Bardziej szczegółowo

Jak podejmować decyzje?

Jak podejmować decyzje? Jak podejmować decyzje? www.maciejczak.pl DECYZJA A PROBLEM DECYZYJNY Decyzja jest wyborem jednego z możliwych w danej sytuacji wariantów działania. Sytuacja decyzyjna charakteryzuje się istnieniem co

Bardziej szczegółowo

Metody badań w naukach ekonomicznych

Metody badań w naukach ekonomicznych Metody badań w naukach ekonomicznych Tomasz Poskrobko Metodyka badań naukowych Metody badań ilościowe jakościowe eksperymentalne Metody badań ilościowe jakościowe eksperymentalne Metody ilościowe metody

Bardziej szczegółowo

!!!!!!!!!!! PORTFOLIO: Analiza zachowań użytkowników serwisów internetowych. Autorzy: Marek Zachara

!!!!!!!!!!! PORTFOLIO: Analiza zachowań użytkowników serwisów internetowych. Autorzy: Marek Zachara PORTFOLIO: Analiza zachowań użytkowników serwisów internetowych Autorzy: Marek Zachara Opis merytoryczny Cel naukowy (jaki problem wnioskodawca podejmuje się rozwiązać, co jest jego istotą, co uzasadnia

Bardziej szczegółowo

Lean management w procesie obsługi klienta

Lean management w procesie obsługi klienta Lean management w procesie obsługi klienta Lean Management oznacza sprawne a zarazem efektywne kosztowe wykonywanie wszystkich działań w firmie przy założeniu minimalizacji strat, minimalizacji stanów

Bardziej szczegółowo

Spacery losowe generowanie realizacji procesu losowego

Spacery losowe generowanie realizacji procesu losowego Spacery losowe generowanie realizacji procesu losowego Michał Krzemiński Streszczenie Omówimy metodę generowania trajektorii spacerów losowych (błądzenia losowego), tj. szczególnych procesów Markowa z

Bardziej szczegółowo

Jacek Skorupski pok. 251 tel konsultacje: poniedziałek , sobota zjazdowa

Jacek Skorupski pok. 251 tel konsultacje: poniedziałek , sobota zjazdowa Jacek Skorupski pok. 251 tel. 234-7339 jsk@wt.pw.edu.pl http://skorupski.waw.pl/mmt prezentacje ogłoszenia konsultacje: poniedziałek 16 15-18, sobota zjazdowa 9 40-10 25 Udział w zajęciach Kontrola wyników

Bardziej szczegółowo

Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 11,

Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 11, 1 Kwantyzacja skalarna Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 11, 10.05.005 Kwantyzacja polega na reprezentowaniu dużego zbioru wartości (być może nieskończonego) za pomocą wartości

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie symulacji Monte Carlo do zarządzania ryzykiem przedsięwzięcia z wykorzystaniem metod sieciowych PERT i CPM

Zastosowanie symulacji Monte Carlo do zarządzania ryzykiem przedsięwzięcia z wykorzystaniem metod sieciowych PERT i CPM SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA w Warszawie STUDIUM MAGISTERSKIE Kierunek: Metody ilościowe w ekonomii i systemy informacyjne Karol Walędzik Nr albumu: 26353 Zastosowanie symulacji Monte Carlo do zarządzania ryzykiem

Bardziej szczegółowo

Analiza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32

Analiza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:

Bardziej szczegółowo

Faza Określania Wymagań

Faza Określania Wymagań Faza Określania Wymagań Celem tej fazy jest dokładne określenie wymagań klienta wobec tworzonego systemu. W tej fazie dokonywana jest zamiana celów klienta na konkretne wymagania zapewniające osiągnięcie

Bardziej szczegółowo

W celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,

W celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0, Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.

Bardziej szczegółowo

Biostatystyka, # 3 /Weterynaria I/

Biostatystyka, # 3 /Weterynaria I/ Biostatystyka, # 3 /Weterynaria I/ dr n. mat. Zdzisław Otachel Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Katedra Zastosowań Matematyki i Informatyki ul. Głęboka 28, p. 221 bud. CIW, e-mail: zdzislaw.otachel@up.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II

Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II Automatyka i Regulacja Automatyczna Laboratorium Zagadnienia Seria II Zagadnienia na ocenę 3.0 1. Podaj transmitancję oraz naszkicuj teoretyczną odpowiedź skokową układu całkującego z inercją 1-go rzędu.

Bardziej szczegółowo

Porównanie generatorów liczb losowych wykorzystywanych w arkuszach kalkulacyjnych

Porównanie generatorów liczb losowych wykorzystywanych w arkuszach kalkulacyjnych dr Piotr Sulewski POMORSKA AKADEMIA PEDAGOGICZNA W SŁUPSKU KATEDRA INFORMATYKI I STATYSTYKI Porównanie generatorów liczb losowych wykorzystywanych w arkuszach kalkulacyjnych Wprowadzenie Obecnie bardzo

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne.

STRESZCZENIE. rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne. STRESZCZENIE rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne. Zasadniczym czynnikiem stanowiącym motywację dla podjętych w pracy rozważań

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja parametrów w strategiach inwestycyjnych dla event-driven tradingu dla odczytu Australia Employment Change

Optymalizacja parametrów w strategiach inwestycyjnych dla event-driven tradingu dla odczytu Australia Employment Change Raport 4/2015 Optymalizacja parametrów w strategiach inwestycyjnych dla event-driven tradingu dla odczytu Australia Employment Change autor: Michał Osmoła INIME Instytut nauk informatycznych i matematycznych

Bardziej szczegółowo

lipiec 2018 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna

lipiec 2018 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna lipiec 2018 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr hab. Piotr Białowolski,

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dla pracowników i kontrahentów Grupy Maspex

Instrukcja dla pracowników i kontrahentów Grupy Maspex Instrukcja użytkowania serwisu Flota.TargetMoto.pl Instrukcja dla PRACOWNIKÓW i KONTRAHENTÓW Grupy Maspex...str. 1-5 Instrukcja dla LEASINGOBIORCÓW. str. 6-7 I. Dostęp do serwisu Instrukcja dla pracowników

Bardziej szczegółowo

TOZ -Techniki optymalizacji w zarządzaniu

TOZ -Techniki optymalizacji w zarządzaniu TOZ -Techniki optymalizacji w zarządzaniu Wykład dla studentów II roku studiów II stopnia na kierunku Zarządzanie Semestr zimowy 2009/2010 Wykładowca: prof. dr hab. inż. Michał Inkielman Literatura Literatura

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ Jarosław MAŃKOWSKI * Andrzej ŻABICKI * Piotr ŻACH * MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ 1. WSTĘP W analizach MES dużych konstrukcji wykonywanych na skalę

Bardziej szczegółowo

2. Metody podejmowania decyzji w warunkach pewności... 37

2. Metody podejmowania decyzji w warunkach pewności... 37 Spis treści Wstęp... 7 1. Problemy i procesy decyzyjne w organizacji... 11 1.1. Istota decyzji menedżerskich w organizacji... 11 1.2. Sytuacje decyzyjne, problemy decyzyjne i decyzje w organizacji.. 15

Bardziej szczegółowo

Do 9:30 na 1 dzień przed. Wprowadzenie aktualnych zabezpieczeń i aktualnej liczby Praw Majątkowych z Kogeneracji. Obrotu 9:30 w Pierwszym Dniu Obrotu

Do 9:30 na 1 dzień przed. Wprowadzenie aktualnych zabezpieczeń i aktualnej liczby Praw Majątkowych z Kogeneracji. Obrotu 9:30 w Pierwszym Dniu Obrotu 3.9.1. Godziny notowań. Notowania odbywają się dwa dni w tygodniu: wtorek- Pierwszy Dzień i czwartek- Drugi Dzień (z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy) w godzinach 11:00 13:30, o ile Zarząd Giełdy

Bardziej szczegółowo

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

9 Funkcje Użyteczności

9 Funkcje Użyteczności 9 Funkcje Użyteczności Niech u(x) oznacza użyteczność wynikającą z posiadania x jednostek pewnego dobra. Z założenia, 0 jest punktem referencyjnym, czyli u(0) = 0. Należy to zinterpretować jako użyteczność

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie wyników ankiety

Podsumowanie wyników ankiety SPRAWOZDANIE Kierunkowego Zespołu ds. Programów Kształcenia dla kierunku Informatyka dotyczące ankiet samooceny osiągnięcia przez absolwentów kierunkowych efektów kształcenia po ukończeniu studiów w roku

Bardziej szczegółowo

Instrukcja systemu aukcyjnego poleasingowe.pl

Instrukcja systemu aukcyjnego poleasingowe.pl Instrukcja systemu aukcyjnego poleasingowe.pl EUROPEJSKIE CENTRUM REMARKETINGU SP. Z O.O. Instrukcja systemu aukcyjnego poleasingowe.pl Spis treści 1. REJESTRACJA OFERENTA... 2 2. ODZYSKIWANIE HASŁA...

Bardziej szczegółowo

Definicja testu psychologicznego

Definicja testu psychologicznego Definicja testu psychologicznego Badanie testowe to taka sytuacja, w której osoba badana uczestniczy dobrowolnie, świadoma celu jakim jest jej ocena. Jest to sytuacja tworzona specjalnie dla celów diagnostycznych,

Bardziej szczegółowo

Metody badawcze. Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych

Metody badawcze. Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych Metody badawcze Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych Metoda badawcza Metoda badawcza to sposób postępowania (poznania naukowego). planowych i celowych sposobach postępowania badawczego. Muszą

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób należy opodatkować nagrodę przekazywaną zwycięzcy w konkursie organizowanym przez przedsiębiorcę?

W jaki sposób należy opodatkować nagrodę przekazywaną zwycięzcy w konkursie organizowanym przez przedsiębiorcę? W jaki sposób należy opodatkować nagrodę przekazywaną zwycięzcy w konkursie organizowanym przez przedsiębiorcę? Coraz częściej w celu zintensyfikowania sprzedaży swoich produktów przedsiębiorcy organizują

Bardziej szczegółowo

Sposoby prezentacji problemów w statystyce

Sposoby prezentacji problemów w statystyce S t r o n a 1 Dr Anna Rybak Instytut Informatyki Uniwersytet w Białymstoku Sposoby prezentacji problemów w statystyce Wprowadzenie W artykule zostaną zaprezentowane podstawowe zagadnienia z zakresu statystyki

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Regulaminu udzielania zamówień w ENERGA-OPERATOR REGULAMIN AUKCJI I LICYTACJI ELEKTRONICZNYCH

Załącznik do Regulaminu udzielania zamówień w ENERGA-OPERATOR REGULAMIN AUKCJI I LICYTACJI ELEKTRONICZNYCH Załącznik do Regulaminu udzielania zamówień w ENERGA-OPERATOR REGULAMIN AUKCJI I LICYTACJI ELEKTRONICZNYCH Załącznik do Regulaminu udzielania zamówień w ENERGA-OPERATOR SPIS TREŚCI Dział I PRZEPISY OGÓLNE...

Bardziej szczegółowo

Porównanie opłacalności kredytu w PLN i kredytu denominowanego w EUR Przykładowa analiza

Porównanie opłacalności kredytu w PLN i kredytu denominowanego w EUR Przykładowa analiza Porównanie opłacalności kredytu w PLN i kredytu denominowanego w EUR Przykładowa analiza Opracowanie: kwiecień 2016r. www.strattek.pl strona 1 Spis 1. Parametry kredytu w PLN 2 2. Parametry kredytu denominowanego

Bardziej szczegółowo

3.8.2. Harmonogram notowań Praw majątkowych na RPM. Notowania Praw majątkowych na RPM odbywają się wg poniższego harmonogramu:

3.8.2. Harmonogram notowań Praw majątkowych na RPM. Notowania Praw majątkowych na RPM odbywają się wg poniższego harmonogramu: 3.8.1. Godziny notowań. Notowania odbywają się dwa dni w tygodniu: wtorek Pierwszy Dzień i czwartek Drugi Dzień (z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy) w godzinach 11:00 13:30, o ile Zarząd Giełdy

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkowania serwisu aukcyjnego Flota.TargetMoto.pl

Instrukcja użytkowania serwisu aukcyjnego Flota.TargetMoto.pl Instrukcja użytkowania serwisu aukcyjnego Flota.TargetMoto.pl I. Dostęp do serwisu Platforma aukcyjna Grupy Maspex Wadowice dostępna jest pod adresem www.flota.targetmoto.pl. Przeglądanie serwisu aukcyjnego

Bardziej szczegółowo

Maszyny rolnicze w zasięgu ręki: Kubota Finance na topie

Maszyny rolnicze w zasięgu ręki: Kubota Finance na topie Maszyny rolnicze w zasięgu ręki: Kubota Finance na topie Autor: materiały prasowe Data: 2 grudnia 2016 Z roku na rok rośnie zainteresowanie programem Kubota Finance, rozwiązaniem wypracowanym przy współpracy

Bardziej szczegółowo

Efekt kształcenia. Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną w zakresie algorytmów i ich złożoności obliczeniowej.

Efekt kształcenia. Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną w zakresie algorytmów i ich złożoności obliczeniowej. Efekty dla studiów pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Informatyka w języku polskim i w języku angielskim (Computer Science) na Wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych, gdzie: * Odniesienie-

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zagadnienia opracowane na podstawie wniosków z analizy nadzorczej

Podstawowe zagadnienia opracowane na podstawie wniosków z analizy nadzorczej Stanowisko UKNF w sprawie dobrych praktyk w zakresie walutowych transakcji pochodnych - podstawowe zagadnienia opracowane na podstawie wniosków z analizy nadzorczej Zgromadzony w toku czynności nadzorczych

Bardziej szczegółowo

Deska Galtona. Adam Osękowski. Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski

Deska Galtona. Adam Osękowski. Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski a schemat Bernoulliego Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski XV Festiwal Nauki, 21 września 2011r. a schemat Bernoulliego Schemat Bernoulliego B(n, p)

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA SYSTEMU AUKCYJNEGO PKO LEASING

INSTRUKCJA SYSTEMU AUKCYJNEGO PKO LEASING INSTRUKCJA SYSTEMU AUKCYJNEGO PKO LEASING Instrukcja systemu aukcyjnego poleasingowe.pl Spis treści 1. REJESTRACJA OFERENTA... 2 2. ODZYSKIWANIE HASŁA... 3 3. LICYTACJA... 3 3.1. RODZAJE LICYTACJI... 3

Bardziej szczegółowo

Regresja wielokrotna. PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version http://www.fineprint.com

Regresja wielokrotna. PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version http://www.fineprint.com Regresja wielokrotna Model dla zależności liniowej: Y=a+b 1 X 1 +b 2 X 2 +...+b n X n Cząstkowe współczynniki regresji wielokrotnej: b 1,..., b n Zmienne niezależne (przyczynowe): X 1,..., X n Zmienna

Bardziej szczegółowo

Liczba zadań a rzetelność testu na przykładzie testów biegłości językowej z języka angielskiego

Liczba zadań a rzetelność testu na przykładzie testów biegłości językowej z języka angielskiego Ewaluacja biegłości językowej Od pomiaru do sztuki pomiaru Liczba zadań a rzetelność testu na przykładzie testów biegłości językowej z języka angielskiego Tomasz Żółtak Instytut Badań Edukacyjnych oraz

Bardziej szczegółowo

Statystyki: miary opisujące rozkład! np. : średnia, frakcja (procent), odchylenie standardowe, wariancja, mediana itd.

Statystyki: miary opisujące rozkład! np. : średnia, frakcja (procent), odchylenie standardowe, wariancja, mediana itd. Wnioskowanie statystyczne obejmujące metody pozwalające na uogólnianie wyników z próby na nieznane wartości parametrów oraz szacowanie błędów tego uogólnienia. Przewidujemy nieznaną wartości parametru

Bardziej szczegółowo

Część I. Zasady obrotu. 1. Organizacja notowań i zawierania transakcji pozaseryjnych na RDN.

Część I. Zasady obrotu. 1. Organizacja notowań i zawierania transakcji pozaseryjnych na RDN. Część I. Zasady obrotu 1. Organizacja notowań i zawierania transakcji pozaseryjnych na RDN. 1.1. Obrót na RDN prowadzony jest w dwóch dniach poprzedzających Dzień na - kontraktach określonych w specyfikacjach

Bardziej szczegółowo

Aproksymacja funkcji a regresja symboliczna

Aproksymacja funkcji a regresja symboliczna Aproksymacja funkcji a regresja symboliczna Problem aproksymacji funkcji polega na tym, że funkcję F(x), znaną lub określoną tablicą wartości, należy zastąpić inną funkcją, f(x), zwaną funkcją aproksymującą

Bardziej szczegółowo

ZAPOTRZEBOWANIE NA PROGRAMY KOMPUTEROWE W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

ZAPOTRZEBOWANIE NA PROGRAMY KOMPUTEROWE W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Inżynieria Rolnicza 9(107)/2008 ZAPOTRZEBOWANIE NA PROGRAMY KOMPUTEROWE W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Michał Cupiał Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Digital Signage Systems

Digital Signage Systems Digital Signage Systems Systemy DOOH SYSTEMY DIGITAL SIGNAGE to nowoczesne i atrakcyjne rozwiązaniem reklamowe, umożliwiające emisję treści skierowanych do konkretnej grupy docelowej w określonym miejscu

Bardziej szczegółowo

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim

Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Jacek Batóg Barbara Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Znaczenie poziomu i dynamiki wydajności pracy odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego

Bardziej szczegółowo

BAKER TILLY POLAND CONSULTING

BAKER TILLY POLAND CONSULTING BAKER TILLY POLAND CONSULTING Wytyczne KNF dla firm ubezpieczeniowych i towarzystw reasekuracyjnych w obszarze bezpieczeństwa informatycznego An independent member of Baker Tilly International Objaśnienie

Bardziej szczegółowo

Analiza korespondencji

Analiza korespondencji Analiza korespondencji Kiedy stosujemy? 2 W wielu badaniach mamy do czynienia ze zmiennymi jakościowymi (nominalne i porządkowe) typu np.: płeć, wykształcenie, status palenia. Punktem wyjścia do analizy

Bardziej szczegółowo

Summary in Polish. Fatimah Mohammed Furaiji. Application of Multi-Agent Based Simulation in Consumer Behaviour Modeling

Summary in Polish. Fatimah Mohammed Furaiji. Application of Multi-Agent Based Simulation in Consumer Behaviour Modeling Summary in Polish Fatimah Mohammed Furaiji Application of Multi-Agent Based Simulation in Consumer Behaviour Modeling Zastosowanie symulacji wieloagentowej w modelowaniu zachowania konsumentów Streszczenie

Bardziej szczegółowo

Wycena opcji rzeczywistych zgodnie z teorią perspektywy

Wycena opcji rzeczywistych zgodnie z teorią perspektywy mgr Marek Jarzęcki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wycena opcji rzeczywistych zgodnie z teorią perspektywy Seminarium ROS 2014: Opcje realne teoria dla praktyki Szczecin, 30. listopada 2014 roku Agenda

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemu krok po kroku

Projektowanie systemu krok po kroku Rozdział jedenast y Projektowanie systemu krok po kroku Projektowanie systemu transakcyjnego jest ciągłym szeregiem wzajemnie powiązanych decyzji, z których każda oferuje pewien zysk i pewien koszt. Twórca

Bardziej szczegółowo

DWUKROTNA SYMULACJA MONTE CARLO JAKO METODA ANALIZY RYZYKA NA PRZYKŁADZIE WYCENY OPCJI PRZEŁĄCZANIA FUNKCJI UŻYTKOWEJ NIERUCHOMOŚCI

DWUKROTNA SYMULACJA MONTE CARLO JAKO METODA ANALIZY RYZYKA NA PRZYKŁADZIE WYCENY OPCJI PRZEŁĄCZANIA FUNKCJI UŻYTKOWEJ NIERUCHOMOŚCI DWUKROTNA SYMULACJA MONTE CARLO JAKO METODA ANALIZY RYZYKA NA PRZYKŁADZIE WYCENY OPCJI PRZEŁĄCZANIA FUNKCJI UŻYTKOWEJ NIERUCHOMOŚCI mgr Marcin Pawlak Katedra Inwestycji i Wyceny Przedsiębiorstw Plan wystąpienia

Bardziej szczegółowo

Algorytm hybrydowy dla alokacji portfela inwestycyjnego przy ograniczonych zasobach

Algorytm hybrydowy dla alokacji portfela inwestycyjnego przy ograniczonych zasobach Adam Stawowy Algorytm hybrydowy dla alokacji portfela inwestycyjnego przy ograniczonych zasobach Summary: We present a meta-heuristic to combine Monte Carlo simulation with genetic algorithm for Capital

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA SERWISU MERGETO.PL OTOCZENIE POTENCJAŁ RYNKU KORZYŚCI WYNIKAJĄCE ZE WSPÓŁPRACY MODELE KORZYSTANIA Z PLATFORMY AGENDA

CHARAKTERYSTYKA SERWISU MERGETO.PL OTOCZENIE POTENCJAŁ RYNKU KORZYŚCI WYNIKAJĄCE ZE WSPÓŁPRACY MODELE KORZYSTANIA Z PLATFORMY AGENDA AGENDA CHARAKTERYSTYKA SERWISU MERGETO.PL OTOCZENIE POTENCJAŁ RYNKU CHARAKTERYSTYKA RYNKU B2C CHARAKTERYSTYKA RYNKU B2B KORZYŚCI WYNIKAJĄCE ZE WSPÓŁPRACY MODELE KORZYSTANIA Z PLATFORMY AUKCJA GRUPOWA AUKCJA

Bardziej szczegółowo

Metody probabilistyczne

Metody probabilistyczne Metody probabilistyczne 13. Elementy statystki matematycznej I Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 17.01.2019 1 / 30 Zagadnienia statystki Przeprowadzamy

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji

Weryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji Weryfikacja hipotez statystycznych, parametryczne testy istotności w populacji Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych Wydział Informatyki Politechniki

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. dr inż. Paweł Pełczyński

Modelowanie i obliczenia techniczne. dr inż. Paweł Pełczyński Modelowanie i obliczenia techniczne dr inż. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Literatura Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski: Metody numeryczne, WNT Warszawa, 2005. J. Awrejcewicz: Matematyczne modelowanie

Bardziej szczegółowo

Badania marketingowe 2016_1. Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski

Badania marketingowe 2016_1. Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Badania marketingowe 2016_1 Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Ramowy program konwersatorium 1. Formułowanie oraz wyjaśnianie tematyki badań 2. Identyfikacja

Bardziej szczegółowo

HP Service Anywhere Uproszczenie zarządzania usługami IT

HP Service Anywhere Uproszczenie zarządzania usługami IT HP Service Anywhere Uproszczenie zarządzania usługami IT Robert Nowak Architekt rozwiązań HP Software Dlaczego Software as a Service? Najważniejsze powody za SaaS UZUPEŁNIENIE IT 2 Brak zasobów IT Ograniczone

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład III

Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład III Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład III Naiwny klasyfikator bayesowski jest prostym probabilistycznym klasyfikatorem. Zakłada się wzajemną niezależność zmiennych niezależnych (tu naiwność) Bardziej opisowe

Bardziej szczegółowo

Inteligentna analiza danych

Inteligentna analiza danych Numer indeksu 150946 Michał Moroz Imię i nazwisko Numer indeksu 150875 Grzegorz Graczyk Imię i nazwisko kierunek: Informatyka rok akademicki: 2010/2011 Inteligentna analiza danych Ćwiczenie I Wskaźniki

Bardziej szczegółowo

APIO. W4 ZDARZENIA BIZNESOWE. ZALEŻNOŚCI MIĘDZY FUNKCJAMI. ELEMENTY DEFINICJI PROCESU. DIAGRAM ZALEŻNOŚCI FUNKCJI.

APIO. W4 ZDARZENIA BIZNESOWE. ZALEŻNOŚCI MIĘDZY FUNKCJAMI. ELEMENTY DEFINICJI PROCESU. DIAGRAM ZALEŻNOŚCI FUNKCJI. APIO. W4 ZDARZENIA BIZNESOWE. ZALEŻNOŚCI MIĘDZY FUNKCJAMI. ELEMENTY DEFINICJI PROCESU. DIAGRAM ZALEŻNOŚCI FUNKCJI. dr inż. Grażyna Hołodnik-Janczura W8/K4 ZDARZENIA BIZNESOWE W otoczeniu badanego zakresu

Bardziej szczegółowo

AGILE BASED COMPETENCY MANAGEMENT

AGILE BASED COMPETENCY MANAGEMENT AGILE BASED COMPETENCY MANAGEMENT ABC Management Output 1 / Activity 4 Article: Właściwa ocena kompetencji jako podstawa zarządzania kompetencjami Article author E-PEERS Date of delivery OCTOBER 2015 Project

Bardziej szczegółowo