DIAGNOZA STANU PRZEDSI BIORSTW SEKTORA ROLNO-PRODUKCYJNEGO W ZAKRESIE WYKORZYSTYWANIA INTERNETU

Transkrypt

1 DIAGNOZA STANU PRZEDSI BIORSTW SEKTORA ROLNO-PRODUKCYJNEGO W ZAKRESIE WYKORZYSTYWANIA INTERNETU MAŁGORZATA ZAJDEL, MAŁGORZATA MICHALCEWICZ, CEZARY GRAUL Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki bada przeprowadzone w ród wszystkich członków Zwi zku Pracodawców Dzier awców i Wła cicieli Rolnych w Bydgoszczy. Badania przeprowadzono w drugim kwartale 2007 roku posługuj c si metod sonda u diagnostycznego. Badania wykazały, e skutecznym narz dziem pozyskiwania informacji jest Internet oraz specjalistyczne serwisy internetowe. Ankietowani dostrzegaj rol i znaczenie Internetu w prowadzeniu swojej działalno ci. Słowa kluczowe: technologia informacyjna, usługi elektroniczne 1. Wst p W obecnych warunkach gospodarki rynkowej gospodarstwa rolne i przedsi biorstwa ponosz pełne ryzyko swoich działa i s zmuszone do pozyskiwania aktualnych informacji, a tak e umiej tno ci ich analizowania. Istotn rol w procesie pozyskiwania informacji odgrywa teraz Internet. Według Adamusa informacja...obok zasobów materialnych i ludzkich stanowi strategiczny zasób organizacji..., a zakres i struktura posiadanych przez człowieka informacji o rzeczywisto ci, tworz ce sie poznawcz decyduj o jego zachowaniu si... (Adamus 2001). Zakres i dokładno posiadanych informacji zale y od skali i charakteru prowadzonej działalno ci, gdzie informacja staje si jednym z najbardziej poszukiwanych towarów (Krajewski 1996). Obserwuj c stan informatyzacji krajowych przedsi biorstw z sektora rolnego, produkcyjnego, usługowego i handlowego, nale y stwierdzi, e wiele z nich znajduje si ci gle na pocz tkowym etapie zastosowa informatyki we wspomaganiu zarz dzania. Okazuje si, e stan jest niezadowalaj cy, a co si z tym wi e słabo s zaspokajane informacyjne potrzeby zarz dzania szczebla strategicznego i taktycznego. Problemem trudnym do rozwi zania jest odpowiednie pozyskanie, zorganizowanie i uporz dkowanie informacji dla prognozowania ekonomicznego, ewidencji, kontroli i koordynacji oraz oceny procesów technologicznych, produkcyjnych i ekonomicznych. 2. Cel, metoda i organizacja bada Celem bada było dokonanie analizy wykorzystywania sieci Internet w przedsi biorstwach rolnych (M P) i gospodarstwach rolnych w ród wszystkich 81 członków Zwi zku Pracodawców Dzier awców i Wła cicieli Rolnych w Bydgoszczy. Badania przeprowadzono w 2007 roku, stosuj c ankiet standaryzowan w oparciu o kwestionariusz. Szczegółowo metodyk badan opisano w artykule pt: Diagnoza stanu przedsi biorstw sektora rolno-produkcyjnego w zakresie wykorzystania technik komputerowych.

2 Małgorzata Zajdel, Małgorzata Michalcewicz, Cezary Graul Diagnoza stanu przedsi biorstw sektora rolno-produkcyjnego w zakresie wykorzystywania Internetu Wyniki bada Dokonuj c analizy formy prawnej ankietowanych w aspekcie wielko ci gospodarstwa okazało si, i w ród badanych dominowały spółki z o.o. (28,9) i indywidualne gospodarstwa rolne (28,9) w ród gospodarstw o powierzchni od 300 do 1000 ha. Na drugim miejscu znalazły si równie w wi kszo ci spółki z o.o. w przedziale powy ej 1000 ha powierzchni (tab. 1). Tabela 1. Forma prawna gospodarstwa rolnego, a jego wielko Forma prawna gospodarstwa Wielko gospodarstwa rolnego Do 300ha ha Powy ej 1000ha Rolnik indywidualny Spółka z o.o Spółdzielnia Gospodarstwo pomocnicze Okazało si, e dost pno ł cza internetowego odnotowano w ród 35 gospodarstw i przedsi biorstw, co stanowi ponad 90 badanych. Oznacza to wi c, e pomimo wcze niejszych trudno ci z uzyskaniem dost pu do Internetu na obszarach wiejskich obecnie sytuacja ta uległa znacz cej poprawie. Mo na wi c s dzi, i sami ankietowani dostrzegaj rol i znaczenie Internetu w prowadzeniu swojej działalno ci. Badanie wykazało, e ponad 60,5 respondentów korzysta z Internetu codziennie, 23,7 kilka razy w tygodniu, a grupa 5,3 ankietowanych wcale nie korzysta z Internetu. Je li wzi pod uwag, e 8 ankietowanych nie posiada dost pu do Internetu to w/w grupa osób mo e nie korzysta z Internetu wła nie z braku ł cza internetowego. (rys. 1).

3 228 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 10, 2007 Intensywno wykorzystywania Internetu przez kadr zarz dzaj c wcale 5,30 raz w miesi cu 0 kilka razy w miesi cu 0 raz w tygodniu 10,50 kilka razy w tygodniu 23,70 codziennie 60,50 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 Rysunek 1 Intensywno wykorzystania Internetu Je li chodzi o główny cel wykorzystywania Internetu, to badani najcz ciej wykorzystuj Internet w celu wyszukiwania informacji 81,6, nast pnie do pobierania dokumentów - 73,1, wysyłania i odbierania korespondencji 73,1, do obsługi operacji bankowych 71,1 i do bie cej komunikacji 21,1. Wykorzystywanie Internetu 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 73,70 81,60 w celu wysyłania i wyszukiwania informacji odbierania korespondencji 21,10 w celu bie cej komunikacji za pomoc komunikatorów 71,10 73,70 do obsługi bankowej do pobierania dokumentów, wniosków, formularzy Rysunek 2. Cele wykorzystywania Internetu.

4 Małgorzata Zajdel, Małgorzata Michalcewicz, Cezary Graul Diagnoza stanu przedsi biorstw sektora rolno-produkcyjnego w zakresie wykorzystywania Internetu 229 Z analizy wynika, e najwi ksz rol Internet odgrywa jako ródło aktualnych informacji, zgodnie z wcze niejsz diagnoz. Idea wiadczenia usług informacyjnych dla członków Zwi zku poprzez stron internetow oraz list mailingow wydaje si by trafn odpowiedzi na potrzeby przedsi biorstw i gospodarstw rolnych. (rys.2). Badani respondenci wykazali bardzo du e zainteresowanie otrzymywaniem od Zwi zku bie- cych informacji przydatnych w ich działalno ci za po rednictwem poczty elektronicznej. Grupa 82 ankietowanych jest tak form usługi zainteresowana, a tylko 18 nie wyraziło swojego zainteresowania. Z tej grupy badawczej 8 ankietowanych nie posiada ł cza internetowego i st d mo e wynika ich brak zainteresowania. Funkcjonowanie Polski w strukturach Unii Europejskiej spowodowało rozwój aktywno ci urz dów i instytucji w zakresie komunikacji elektronicznej. 50 badanych stwierdziła, e otrzymuje informacje z instytucji i urz dów drog elektroniczn. W ród najcz ciej odwiedzanych stron internetowych ankietowani wskazali na pierwszym miejscu stron Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi 76,3. Ponad połowa respondentów wskazała stron Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 60,5 oraz Agencji Rynku Rolnego -52,6. Jak wynika z poni szego zestawienia strony po wi cone rolnictwu ciesz si w ród badanych najwi kszym zainteresowaniem. Ma to zwi zek z wa nymi dla tej grupy informacjami, które s tam zamieszczane. (rys. 3). Najcz ciej odwiedzane strony internetowe inne 26,3 Urz dy Administracji Samorz dowej Agencja Nieruchomo ci Rolnej 5,30 10,50 Agencja Rynku Rolnego Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 52,60 60,50 Ministerstwo Rolnictwa I Rozwoju Wsi 76, Rysunek 3 Najcz ciej odwiedzane strony internetowe Wa n rol dla przedsi biorstw i gospodarstw rolnych odgrywaj rolnicze serwisy internetowe. Grupa 76 ankietowanych zadeklarowała stałe korzystanie z takich serwisów, co oznacza, e badani poszukuj tam informacji przydatnych w prowadzeniu swojej działalno ci. Jak wynika z analizy bada wa nym narz dziem internetowym s wyszukiwarki internetowe, bowiem a 74 ankietowanych potrafi z nich korzysta. W ród ankietowanych najwi kszym zainteresowaniem ciesz si informacje o funduszach unijnych przeznaczonych dla sektora rolnego. Takich informacji poszukuje, a 81,6 ankietowanych. Tematyk rolnictwa jest zainteresowanych 71,1 badanych, podobnie jak informacj o cenach

5 230 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 10, 2007 produktów rolnych 60,5. Ankietowani interesuj si równie informacjami o zbycie produkcji rolnej 42,1 i informacjami o cenach pasz i urz dzeniami do produkcji rolnej 28,9 (rys. 4). Jakich informacji poszukuj Pa stwo w Internecie najcz ciej [] Informacji przydatnych w zarz dzaniu przedsi biorstwem 21,1 informacji o mo liwo ci zbytu produkcji rolnej 42,1 wiadomo ci o metodach produkcji 26,3 aktualno ci na temat rolnictwa 71,1 o cenach paszy i urz dze do produkcji rolnej 28,9 o cenach produktów rolnych 60,5 o funduszach dla rolnictwa i przedsi biorstw 81, Rysunek 4. Jakich informacji poszukuj Pa stwo w Internecie najcz ciej Z uwagi na fakt, e coraz wi cej transakcji handlowych dokonywanych jest za po rednictwem Internetu, w kolejnym pytaniu zapytano badanych czy korzystaj z internetowej, rolniczej Warszawskiej Giełdy Towarowej. Tylko 18,4 korzysta z tej formy. Mo na zatem przypuszcza, e pozostała cz badanych nie posiada wiedzy, e równie mo liwa jest taka forma dokonywania transakcji i pozyskiwania informacji, na przykład o cenach lub o trendach zmian w popycie i sprzeda y na rynkach rolnych. Spo ród badanych 81 korzysta z poczty elektronicznej. Informacja ta wskazuje, e planowane wiadczenie usługi mailingowej spotka si z zainteresowaniem członków Zwi zku i mo liwy b dzie wzajemny przepływ informacji. Za po rednictwem Internetu zakupu ró nych produktów i towarów dokonuje 36,8 ankietowanych. Je eli wzi pod uwag bardzo szybki rozwój handlu elektronicznego nale y przypuszcza, e równie w ród badanej populacji forma ta zyska wi cej zwolenników. Grupa 2,6 nie udzieliła odpowiedzi na to pytanie. 4. Wnioski Potencjał rozwojowy przedsi biorstw rolnych w du ej mierze zale y od umiej tno ci wykorzystania nowych rozwi za w sferze produkcyjnej i zarz dczej oraz od umiej tno ci pozyskiwania rodków finansowych na planowane inwestycje. Skutecznym narz dziem pozyskiwania informacji na ten temat jest obecnie Internet oraz specjalistyczne serwisy internetowe, a tak e szkolenia dla pracowników i kadry zarz dzaj cej. Rol Zwi zku powinno by transferowanie tej wiedzy do swoich członków w szybki i skuteczny sposób. Na pewno b dzie to mo liwe dzi ki powstałej stronie internetowej w ramach realizowanego projektu oraz dzi ki opracowaniu bazy owej członków do których b d wysyłane informacje. Dzi ki temu wzro nie jako wiadczonych usług, a wiele przedsi biorstw b dzie mogła uzyska szybk i aktualn informacj.

6 Małgorzata Zajdel, Małgorzata Michalcewicz, Cezary Graul Diagnoza stanu przedsi biorstw sektora rolno-produkcyjnego w zakresie wykorzystywania Internetu 231 Bibliografia 1. Adamus W; Zarz dzanie przedsi biorstwem gospodarki ywno ciowej. w: Rozwój regionalny w apekcie integracji z Uni Europejsk. AR Kraków, s.9 2. Krajewski J;1996. Cenniejsze ni kapitał, Businessman, nr 6/63, s Zajdel M: Badanie potrzeb w zakresie usług IT dla M P i gospodarstw rolnych z obszarów wiejskich, Ekspertyza wykonana w ramach projektu KIGNET izbowy system wsparcia konkurencyjno ci polskich przedsi biorstw, Krajowa Izba Gospodarcza REALIZING POTENTIAL OF THE INTERNET IN THE FARMING BUSINESS Summary The article features findings of the research carried out among members of the Bydgoszcz Society of Employers and Farmers. The research was conducted between April and June 2007 using the Diagnostic Survey technique. It has been found that the internet with its specialized search engines is an excellent source for finding required information. Those polled acknowledge the positive impact of the internet on their businesses. Keywords: information technology, e-services Małgorzata Zajdel Małgorzata Michalcewicz Uniwersytet Technologiczno Przyrodniczy Katedra Informatyki w Zarz dzaniu Bydgoszcz, ul. Kaliskiego 7 bud. 3.1 e mail: m.zajdel@utp.edu.pl, malgosia@utp.edu.pl