Trzęsienia ziemi to wstrząsy krótkotrwałe i gwałtowne. Wzbudzane są we wnętrzu Ziemi i rozprzestrzeniają się w postaci fal sejsmicznych.

Transkrypt

1 TRZĘSIENIA ZIEMI

2 Trzęsienia ziemi to wstrząsy krótkotrwałe i gwałtowne. Wzbudzane są we wnętrzu Ziemi i rozprzestrzeniają się w postaci fal sejsmicznych. Odczuwane są w postaci drgań, kołysań, falowań powierzchni.

3 Zależnie od przyczyny, która je wywołuje dzielone są na: tektoniczne - związane z ruchami kier litosfery, ruchami górotwórczymi, izostatycznymi wulkaniczne - towarzyszą wybuchom wulkanów, przy czym wstrząs ziemi następuje poprzedzając erupcję. Tego typu trzęsienia występują przy stratowulkanach zapadliskowe - powstają wskutek zapadnięcia się stropu jaskini, wyrobiska górniczego. Należą do najsłabszych i najrzadszych

4 Budowa Ziemi Ze względu na właściwości fizyczne (prędkość fal sejsmicznych, ciśnienie, temperaturę) wyróżniamy: - litosferę najbardziej sztywna sfera kuli ziemskiej, - astenosferę - zawiera fazę ciekłą, - występują w niej prądy konwekcyjne; - płaszcz ziemski, - stan stały (wzrost ciśnienia) - jądro zewnętrzne (stan ciekły) i środkowe. Między skorupą a płaszczem nieciągłość Mohorovičićia (1909). Między płaszczem a jądrem nieciągłość Gutenberga (1914).

5 Budowa Ziemi

6 Tory fal sejsmicznych

7 Sejsmograf zasada działania i rzeczywisty wygląd: Narzędzia

8 Epicentra trzęsień ziemi

9 Na Ziemi wyróżnia się : obszary sejsmiczne z aktywnymi, częstymi wstrząsami. Należą do nich obszary młodych górotworów, a zwłaszcza obszary wokół pacyficzne - Andy, Kordyliery, Japonia, Nowa Zelandia. Na obszar ten przypada 80% trzęsień ziemi. Obszary sejsmiczne to głównie obszary krawędzi płyt tektonicznych grzbiety oceaniczne, młode góry fałdowe, łuki wysp, rowy oceaniczne obszary pansejsmiczne z rzadkimi i słabymi wstrząsami to głównie stare górotwory i płyty (góry orogenez: kaledońskiej i hercyńskiej) np. Sudety, Meseta Iberyjska obszary asejsmiczne, nie nawiedzane przez wstrząsy to przede wszystkim: obszary tarcz krystalicznych i platform prekambryjskich np. Platforma Wschodnio-europejska; baseny oceaniczne

10 Schemat rozchodzenia się fal sejsmicznych

11 Trzęsienia ziemi możemy podzielić ze względu na głębokość występowania hipocentrum: a) płytkie hipocentrum leży na głębokości 7-70 km b) średnie km c) głębokie km

12 W ciągu roku na kuli ziemskiej notuje się wstrząsów sejsmicznych tylko 10 powoduje zniszczenia i straty w ludziach Wielkość trzęsienia w skali Richtera Skutki trzęsienia 1-2 Drgania rejestrowane tylko przez sejsmografy 3-4 Mogą się chwiać wiszące lampy, nieliczne przedmioty ulegają zniszczeniu 5-6 Wstrząsy silnie odczuwalne. Z półek spadają przedmioty pękają ściany 7-8 Ogromne zniszczenia. Rozpadają się budynki i mosty, deformuje się powierzchnia terenu Liczba trzęsień ziemi w ciągu roku Ok Ok.. 10

13 Intensywność wstrząsów sejsmicznych oznacza się za pomocą: 12-stopniowej skali Mercallego (skali MCS) określającej intensywność trzęsienia ziemi Otwartej skali Richtera używa się do ściślejszej oceny siły trzęsienia ziemi skali wielkości (magnitudy)

14 Proseminarium fizyki teoretycznej.

15 Skutki trzęsień ziemi zmiana ukształtowania powierzchni, tworzenie się uskoków straty materialne niszczenie infrastruktury (mosty, drogi, budynki itp.) pożary najgroźniejszy skutek powstają gdyż zerwaniu ulegają sieci energetyczne i gazociągi. Są trudne do ugaszenia gdyż często w czasie trzęsienia dochodzi do zniszczenia sieci wodociągowej straty ludzkie w czasie trzęsienia ziemi w Chinach zginęło najprawdopodobniej ok. 650 tys ludzi tsunami ogromne fale tektoniczne, które powstają, gdy wstrząs obejmuje dno oceaniczne. W czasie erupcji wulkanu Krakatau w XIX w powstała tsunami o wysokości 30 m. Gdy runęła na wyspy Archipelagu Malajskiego zginęło ludzi a statki oceaniczne znajdowano w środku tropikalnej dżungli)

16 Trzęsienia ziemi Straty ludzkie i materialne nie zależą bezpośrednio od magnitudy. Przykład: dwa trzęsienia o M=7. 18 października 1989 koło San Francisco: z 92 wysokościowców uszkodzone dwa; 7 grudnia 1988 Spitak w Armenii: 58 miast i wsi całkowicie zniszczonych. W celu porównywania skutków trzęsień wprowadzono np. 12- stopniową skalę Mercalego-Cancaniego-Sieberga

17

18 Najsilniejsze i najgroźniejsze trzęsienia ziemi 3 najsilniejsze trzęsienia ziemi 1960 r. w Chile, 9,5 stopni w skali Richtera. Wstrząs wywołał fale tsunami, które uderzyły w wybrzeże południowoamerykańskie, inne pokonały cały Pacyfik, uderzając w hawajskie miasto Hilo oddalone o ponad 10 tys. km (61 zabitych), a także w wybrzeża Japonii (138 zabitych) i Filipin (32 zabitych). Łącznie na skutek wstrząsu i fal tsunami zginęło około 3 tys. osób r. Na Alasce, 9,2 stopni 1957r., Alaska, 9,1 stopni 3 najgroźniejsze trzęsienia ziemi 1556 r. Shaanxi, Chiny, 830 tysięcy ofiar 1976r. Tangshan, Chiny, 650 tysięcy ofiar 2004 Ocean Indyjski, 300 tysięcy ofiar Ostatnie (styczeń 2010r ) tragiczne trzęsienie ziemi to trzęsienie na Haiti 7,3 w skali Richtera pochłonęło ponad 100 tyś osób. To najsilniejszy wstrząs w tym regionie od 200 lat.