NOWOCZESNA EDUKACJA I WYZWANIA RYNKU PRACY

Transkrypt

1 PERIODYK NAUKOWY AKADEMII POLONIJNEJ 2012 nr 1 (6) NOWOCZESNA EDUKACJA I WYZWANIA RYNKU PRACY MODERN EDUCATION AND JOB MARKET CHALLENGES Andrzej Kryński * Abstract: The article is about challenges of job market, that have to be faced by contemporary education processes. Thus, the fundamental competences sought by employers are presented here as the crucial issue together with some prescriptions concerned activities that should be undertaken in order to develop them 1. Wyzwania współczesnego rynku pracy Większość firm międzynarodowych ma bardzo zbliżone oczekiwania wobec kandydatów ubiegających się o pracę. Firmy poszukują studentów najlepszych, ale niekoniecznie oznacza to, że wysoka średnia ocen odgrywa tu kluczową rolę. Firmy oczekują od kandydatów przede wszystkim: umiejętności przywódczych, czyli inspirowania zespołów i osiągania rezultatów poprzez prowadzenie ludzi; łatwości w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich; inicjatywy i umiejętności realizowania postawionych sobie celów (szczególnie, jeśli wymaga to pokonania licznych barier); umiejętności podejmowania efektywnych decyzji, rozwiązywania problemów oraz myślenia koncepcyjnego i analitycznego; umiejętności pracy w zespole; umiejętności zarządzania własnym czasem; umiejętności efektywnego komunikowania się, zwięzłego przedstawiania swoich poglądów i racji oraz łatwości formułowania swoich myśli na piśmie; * Ks. dr Andrzej KRYŃSKI, Akademia Polonijna w Częstochowie, Wydział Interdyscyplinarny

2 Andrzej Kryński kreatywności oraz umiejętności znajdowania niekonwencjonalnych rozwiązań problemów, a także szybkiego uczenia się i wykorzystywania zdobytej wiedzy w różnych sytuacjach; głębokiej motywacji oraz gotowości do przyjęcia odpowiedzialności i pracy w bardzo wymagającym otoczeniu; bardzo dobrej znajomości języków obcych (przeważnie angielskiego); doskonałych wyników na studiach nie jest to jednak kryterium wymagane przez wszystkie firmy. Jak widać wymagania wobec poszukującego pracy są dość znaczne. Aby im sprostać, należy konsekwentnie budować swoją wartość, zaplanować, w jaki sposób podnosić swoje umiejętności, aby na pierwszym spotkaniu z przyszłym pracodawcą wypaść jak najlepiej. 2. Uniwersalne umiejętności i metody ich rozwoju Spróbujmy przyjrzeć się bliżej poszczególnym cechom i określić, jakie doświadczenia pozwalają je rozwijać. W tym celu użyjemy siedmiu cech osobowości poszukiwanych u kandydatów do pracy: 2.1. Inicjatywa To umiejętność znajdowania nowych sposobów działania, które pozwolą realizować określone zadania. To również podejmowanie się wielu dodatkowych zajęć rozwijających zainteresowania, stawianie sobie wysokich celów i osiąganie ich zgodnie z przyjętymi przez siebie priorytetami (Gardner, 2002, s. 122). Przykładami doświadczeń (Kazibudzki, 2007, s. 106), które pomagają rozwijać te umiejętności, są: podróże, które wymagałyby od osoby inicjatywy w znalezieniu środków finansowych oraz zaplanowaniu trasy wycieczki; uczestnictwo we wszelkich turniejach wiedzy i grach symulacyjnych organizowanych na uczelni i poza nią; aktywna praca w kołach naukowych, organizacjach studenckich, klubach sportowych; dodatkowa edukacja: specjalistyczne kursy, wyjazdy językowe; praktyka zawodowa związana z kierunkiem studiów lub z jasno określonymi zainteresowaniami osoby; wakacyjne zagraniczne wyjazdy zarobkowe. 24

3 NOWOCZESNA EDUKACJA I WYZWANIA RYNKU PRACY 2.2. Zdolności przywódcze To umiejętność wpływania na określenie nowego kierunku działania zespołu (Hoffman, 2008, s. 179) bądź całej organizacji, zauważania nowych możliwości rozwoju, to motywowanie ludzi do osiągnięcia założonej wizji, mobilizowanie do zmiany (Crespy, 2008, s. 57). Przykładami doświadczeń, które pomagają rozwinąć te umiejętności, są: pełnienie kierowniczych funkcji we wszelkich organizacjach studenckich i pozastudenckich; posiadanie doświadczenia w prowadzeniu zespołów ludzkich; doświadczenie w osiąganiu celów dzięki motywowaniu ludzi i inspirowaniu ich do działania; doświadczenie w tworzeniu wizji organizacji i jej realizacji przy pomocy wszystkich członków zespołu Umiejętność rozwiązywania problemów To umiejętność jasnego definiowania problemu, określania jego podstawowych przyczyn oraz spojrzenia na nie z różnych stron. To także umiejętność wyciągania uzasadnionych wniosków i łatwego dochodzenia do strategicznych rozwiązań. Przykładami doświadczeń, które pomagają rozwijać te umiejętności, są: uczestnictwo w różnorodnych grach symulacyjnych i decyzyjnych (Kazibudzki, 2010 a, s. 167); doświadczenie w przeprowadzaniu różnego rodzaju analiz rynku bądź innych problemów wymagających zebrania danych, ich przeanalizowania i wyciągnięcia wniosków; doświadczenie w rozwiązywaniu ważnych problemów życiowych, na przykład podejmowanie decyzji związanej z wyborem kierunku i rodzaju edukacji, wyborem pracy zawodowej Umiejętność komunikowania się To umiejętność uważnego słuchania, jasnego i zwięzłego wyrażania się w mowie i piśmie, łatwego przedstawiania skomplikowanych pomysłów i przekonywania do nich innych. To także wzbudzanie zainteresowania innych, efektywne porozumiewanie się z ludźmi, umiejętność rozumienia ich poglądów i stanowisk (Sikorski, 2001, s. 196). A oto przykłady doświadczeń rozwijających te umiejętności: 25

4 Andrzej Kryński przygotowywanie prezentacji adresowanych do różnych grup, powiązane z przedstawieniem własnych rozwiązań i przekonaniem słuchaczy do swoich racji lub sugerowanych działań i rozwiązań; uczestnictwo w szkoleniach i seminariach z efektywnej komunikacji; uczestnictwo lub prowadzenie negocjacji biznesowych; uczestnictwo w seminariach międzynarodowych i innych wyjazdach wymagających efektywnej komunikacji w języku obcym Umiejętność pracy w zespole To umiejętność stwarzania warunków pozwalających wszystkim członkom zespołu przyczyniać się do sukcesu, to efektywne współpracowanie z innymi oraz respektowanie ich opinii, rozwijanie i utrzymywanie twórczej atmosfery w zespole, kreowanie wzajemnego zaufania (Kazibudzki, 2010 b, s. 29). To także pozwalanie wszystkim członkom zespołu na rozwijanie własnych umiejętności i poświęcanie ich realizowanemu przedsięwzięciu. Kolejnymi przykładami pomagającymi rozwijać omawiane umiejętności są: praca w różnych zespołach ludzkich, w organizacjach studenckich i pozastudenckich; uczestnictwo w zespołowych grach symulacyjnych; praca zespołowa przy projektach ćwiczeniowych na studiach, na przykład stworzenie strategii promocyjnej, napisanie biznes planu itp Kreatywność i innowacja To umiejętność tworzenia pomysłów, przekładania ich na możliwe do zastosowania rozwiązania, kierowanie się logiką i intuicją. To także przekraczanie ogólnie przyjętych norm działania, aby tworzyć nowe rozwiązania w celu osiągnięcia jeszcze lepszych rezultatów. Przykładami doświadczeń, które rozwijają te umiejętności, są: usprawnienie pracy zespołu, na przykład w organizacji studenckiej, lub działanie zmierzające do ulepszenia programu studiów; stworzenie niekonwencjonalnego sposobu rozwiązania zadania problemowego podczas studiów lub gry symulacyjnej (Kazibudzki, 2010 a, s. 97); doświadczenie w tworzeniu niekonwencjonalnych rozwiązań podczas pracy w organizacjach studenckich lub podczas praktyk zawodowych. 26

5 NOWOCZESNA EDUKACJA I WYZWANIA RYNKU PRACY 2.7. Ustalanie i realizacja priorytetów To umiejętność nakreślania swoich celów zarówno w krótkiej, jak i w długiej perspektywie czasowej, zgromadzenia odpowiednich zasobów, by sprawnie realizować swoje zamierzenia. To określanie celu przed przystąpieniem do działania oraz przyjmowanie odpowiedzialności za swoje błędy i uczenie się na nich. A oto przykłady doświadczeń, które pomagają rozwinąć opisane umiejętności: umiejętne i świadome dokonywanie wyboru priorytetów podczas studiów; wypracowanie własnej metody na jednoczesne realizowanie różnych celów; organizowanie projektów wymagających wcześniejszego procesu planowania i ustanawiania priorytetów. Podsumowanie Jak można zauważyć, jest siedem głównych umiejętności, które stanowią o atrakcyjności potencjalnego kandydata na pracownika. Biorąc pod uwagę fakt, że każdą z nich można w odpowiedni sposób rozwinąć, nie pozostaje nic innego jak wdrożyć odpowiedni program treningowy. BIBLIOGRAFIA Crespy M., Łowcy głów, Wydawnictwo Amber, Warszawa Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, Media Rodzina, Poznań Hoffman E., Ocena psychologiczna pracowników, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Sp. z o.o., Gdańsk Kazibudzki P., Kompetencje przedsiębiorcy menedżera. Ideologia kształtowania, Wydawnictwo My Book, Szczecin Kazibudzki P., Teoria PWM i paradygmat rozwoju kompetencji, Wydawnictwo My Book, Szczecin 2010 a. Kazibudzki P., Wzorzec kompetencji przedsiębiorcy przyszłości i jego empiryczna walidacja. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, 2010 b, nr 11 (730), s Sikorski C., Zachowania ludzi w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa