OCENA ZASOBÓW POMOCY SPOŁECZNEJ dla Miasta Koszalina ZA ROK 2012

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr.../.../2013 Rady Miejskiej w Koszalinie z dnia.. kwietnia 2013r. OCENA ZASOBÓW POMOCY SPOŁECZNEJ dla Miasta Koszalina ZA ROK 2012 Opracowanie: MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W KOSZALINIE KOSZALIN

2 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Dane o sytuacji demograficznej i społecznej.3 3. Dane o korzystających z pomocy i wsparcia Inne rodzaje pomocy i świadczeń Zasoby instytucjonalne pomocy i wsparcia Potrzeby finansowe na zwiększenie zasobu instytucjonalnego Kadra jednostki organizacyjnej pomocy społecznej Zatrudnienie pomocnicze w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej Zespoły pracy socjalnej i integracji społecznej w jednostce pomocy społecznej Koszty zasobu instytucjonalnego Środki finansowe na wydatki w pomocy społecznej Aktywność projektowa, konkursowa, programowa Współpraca z organizacjami pozarządowymi zadania zlecone w obszarze pomocy i wsparcia Wnioski końcowe wraz z rekomendacją 21 2

3 1. WPROWADZENIE Nowelizacja z 2011 roku ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2013r. poz. 182) zobowiązała gminy do przygotowania oceny zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z art. 16a ust. 4 przedstawia ją co roku do dnia 30 kwietnia radzie gminy. Ocena wraz z rekomendacjami jest podstawą do planowania budżetu na rok następny. Ocena zasobów pomocy społecznej za rok 2012 dla Koszalina powstała w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej. Materiały i dane zawarte w opracowaniu pochodzą ze sprawozdawczości resortowej instytucji pomocy społecznej, baz danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz bezpośrednio od działających na obszarze Koszalina podmiotów tworzących zasób instytucjonalny pomocy społecznej. Zasób ten na potrzeby opracowania Oceny Zasobów Pomocy Społecznej jest rozumiany jako instytucje i placówki działające na obszarze Koszalina, utworzone i finansowane przez gminę oraz utworzone przez inne podmioty i prowadzone na zasadzie zlecenia zadania publicznego. 2. DANE O SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ I SPOŁECZNEJ Koszalin, pod względem liczby mieszkańców jest drugim, po Szczecinie ośrodkiem w województwie. Dane dotyczące liczby mieszkańców Koszalina w roku 2012 pochodzą z Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego w Koszalinie. Prognoza na lata równa się danym z roku WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie 3 Rok oceny 2012* Rok po 2013 PROGNOZA Dwa lata po 2014 Rok 2010 Rok 2011 MIESZKAŃCY (w osobach) Ogółem KOBIETY Ogółem Wiek Wiek produkcyjny Wiek emerytalny MĘŻCZYZNI Ogółem Wiek Wiek produkcyjny Wiek emerytalny RYNEK PRACY Bezrobotni ogółem Bezrobotni długotrwale ogółem Bezrobotni ogółem z prawem do zasiłku Liczba mieszkań w zasobie gminy INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

4 Liczba wniosków złożonych na mieszkanie z zasobów gminy Liczba mieszkań socjalnych (lokali) Liczba wniosków złożonych na mieszkanie socjalne Liczba żłobków (żłobki, kluby dziecięce) Liczba dzieci, którym nie przyznano miejsc w żłobku (żłobek, klub dziecięcy) Liczba przedszkoli Liczba dzieci, którym nie przyznano miejsc w przedszkolu wg złożonych wniosków Liczba świetlic i klubów dla dzieci i młodzieży Liczba bibliotek publicznych Liczba domów kultury Liczba obiektów sportowych Liczba podstawowych zespołów opieki zdrowotnej Liczba szpitali Liczba ośrodków dla cudzoziemców, ubiegających się o status uchodźcy * stan na r. wg GUS Wielkość prognozy nie dotyczy wartości przyrostu lub spadku Źródło: GUS, MOPS Koszalin, UM Koszalin Wydział Kultury i Spraw Społecznych, Wydział Edukacji, Wydział Spraw Obywatelskich, Zarząd Budynków Mieszkalnych w Koszalinie, Powiatowy Urząd Pracy w Koszalinie 3. DANE O KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY I WSPARCIA W roku 2012 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej i objął wsparciem rodzin, składających się z osób. Odsetek mieszkańców Koszalina korzystających z pomocy z tytułu ustawy o pomocy społecznej w latach przedstawia poniższa tabela: Rok Liczba mieszkańców Koszalina (dane GUS w Koszalinie) Liczba środowisk objętych pomocą Ośrodka Liczba osób w tych środowiskach % mieszkańców Koszalina objętych pomocą ,3 % ,5 % * ,6 % * stan na r. wg GUS Źródło: MOPS Koszalin Porównując dane pochodzące z roku 2011 z danymi z roku 2012 obserwujemy spadek udziału klientów systemu pomocy społecznej w stosunku do ogólnej liczby mieszkańców Koszalina o 0,9 %. Jest to ściśle skorelowane ze spadkiem ogólnej liczby środowisk korzystających ze wsparcia systemu pomocy społecznej. 4

5 Dominującą przesłanką przyznania pomocy społecznej w 2012 roku było ubóstwo i ściśle z nim związane bezrobocie, a także długotrwała choroba i niepełnosprawność. Nastąpił znaczący wzrost liczby osób korzystających z pomocy społecznej z powodu potrzeby ochrony macierzyństwa o 37,57%, alkoholizmu o 22,89 % i bezrobocia o 3,79%. Spadkowi natomiast uległa liczba osób korzystających z pomocy społecznej m.in. z powodu niepełnosprawności (o 12,99%), długotrwałej lub ciężkiej choroby (o 11,65%) i bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych (o 8,10%). Do najważniejszych powodów odejścia klientów z systemu pomocy społecznej w roku 2012 należało: podjęcie zatrudnienia, migracja z Koszalina, zgon klienta oraz nie kwalifikowanie się do pomocy ze względu na wzrost dochodu. Na uwagę zasługuje fakt, że największą liczbę klientów, którzy w roku 2012 odeszli z systemu pomocy społecznej, stanowią osoby, które podjęły zatrudnienie, co może świadczyć o zwiększonej skuteczności prowadzonej pracy socjalnej, a zwłaszcza jej podstawowego narzędzia jakim jest kontrakt socjalny. WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie Rok 2010 Rok Rok oceny 2012 Prognoza rok po 2013 OSOBY I RODZINY, KTÓRYM UDZIELONO POMOCY i WSPARCIA Liczba osób osoby długotrwale korzystające Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE Liczba osób osoby długotrwale korzystające Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE PIENIĘŻNE Liczba osób ogółem Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE NIEPIENIĘŻNE Liczba osób ogółem Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, Z KTÓRYMI PRZEPROWADZONO WYWIAD ŚRODOWISKOWY Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach POWODY UDZIELENIA POMOCY I WSPARCIA UBÓSTWO Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach BEZROBOCIE Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach

6 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘŻKA CHOROBA Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach BEZRADNOŚĆ (PROBLEMY) Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach ALKOHOLIZM Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach NARKOMANIA Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA Liczba rodzin W TYM: WIELODZIETNOŚĆ Liczba rodzin BEZDOMNOŚĆ Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OPUSZCZENIE ZAKŁADU KARNEGO Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach ZDARZENIA LOSOWE Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach KLĘSKI ŻYWIOŁOWE I EKOLOGICZNE Liczba osób SIEROCTWO Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach PRZEMOC W RODZINIE OFIARY PRZEMOCY Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach PRZEMOC W RODZINIE SPRAWCY PRZEMOCY Liczba osób OCHRONA OFIAR HANDLU LUDZMI Liczba osób WYBRANE KATEGORIE OSÓB, KTÓRYM UDZIELONO POMOCY I WSPARCIA KOBIETY WIEK 0-17 Liczba osób osoby długotrwale korzystające WIEK PRODUKCYJNY Liczba osób osoby długotrwale korzystające WIEK EMERYTALNY Liczba osób osoby długotrwale korzystające 245 6

7 MĘŻCZYŹNI WIEK 0-17 Liczba osób osoby długotrwale korzystające WIEK PRODUKCYJNY Liczba osób osoby długotrwale korzystające WIEK EMERYTALNY Liczba osób osoby długotrwale korzystające ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z POMOCY SPOŁECZNEJ ZASIŁEK STAŁY Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych Zasiłek stały dla osób samotnie gospodarujących Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych Zasiłek stały dla osoby w rodzinie Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych ZASIŁEK OKRESOWY Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych Zasiłek okresowy z tytułu bezrobocia Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych Zasiłek okresowy z tytułu długotrwałej choroby Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych Zasiłek okresowy z tytułu niepełnosprawności Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych Zasiłek okresowy z tytułu możliwości utrzymania świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych ZASIŁEK CELOWY OGÓŁEM Liczba osób Kwota świadczeń w złotych

8 ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE Z POMOCY SPOŁECZNEJ POSIŁEK Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych W TYM: DLA DZIECI Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych SCHRONIENIE Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych UBRANIE Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych SPRAWIENIE POGRZEBU Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych ODPŁATNOŚĆ GMINY ZA POBYT W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych USŁUGI POMOCY SPOŁECZNEJ USŁUGI OPIEKUŃCZE OGÓŁEM Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych W TYM: SPECJALISTYCZNE Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych SPECJALISTYCZNE USŁUGI DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI Liczba osób Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach PRACA SOCJALNA Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach INTERWENCJA KRYZYSOWA Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach KONTRAKT SOCJALNY Liczba osób ogółem z zawartym kontraktem liczba osób z kontraktem w Klubie Integracji Społecznej

9 INDYWIDUALNE PROGRAMY POMOCY INDYWIDUALNY PROGRAM WYCHODZENIA Z BEZDOMNOŚCI Liczba osób INDYWIDUALNY PROGRAM USAMODZIELNIENIA Liczba osób PROGRAM ODDZIAŁYWAŃ KOREKCYJNO-EDUKACYJNYCH DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE Liczba osób korzystających z usług WSPIERANIE RODZINY I PIECZA ZASTĘPCZA RODZINY SPOKREWNIONE Z DZIECKIEM Liczba rodzin 122 x x Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach 123 x x RODZINY ZASTĘPCZE NIEZAWODOWE Liczba rodzin 124 x x Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach 125 x x RODZINY ZASTĘPCZE ZAWODOWE Liczba rodzin 126 x x 7 10 Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach 127 x x RODZINNY DOM DZIECKA Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach USAMODZIELNIENIE PEŁNOLETNIE OSOBY OPUSZCZAJĄCE RODZINY ZASTĘPCZE Liczba świadczeń W TYM: POMOC PIENIĘŻNA NA USAMODZIELNIENIE Liczba świadczeń POMOC PIENIĘŻNA NA KONTYNUOWANIE NAUKI Liczba świadczeń PEŁNOLETNIE OSOBY OPUSZCZAJĄCE PLACÓWKI OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZE Liczba świadczeń W TYM: POMOC PIENIĘŻNA NA USAMODZIELNIENIE Liczba świadczeń POMOC PIENIĘŻNA NA KONTYNUOWANIE NAUKI Liczba świadczeń PEŁNOLETNIE OSOBY OPUSZCZAJĄCE INSTYTUCJE O KTÓRYCH MOWA W ART. 88 UST.1 USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ Liczba osób W TYM: POMOC PIENIĘŻNA NA USAMODZIELNIENIE Liczba osób POMOC PIENIĘŻNA NA KONTYNUOWANIE NAUKI Liczba osób Wielkości prognozy dotyczą całkowitych wartości danej a nie jej przyrost lub spadek Źródło: MOPS Koszalin, Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Koszalińskie 9

10 4. INNE RODZAJE POMOCY I ŚWIADCZEŃ W latach wypłacono a na rok 2013 prognozuje się wypłacić następującą liczbę świadczeń w formie zasiłków rodzinnych i dodatków do zasiłków rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego: - zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłków rodzinnych: 2010r świadczeń, 2011r świadczeń, 2012r świadczeń, 2013r świadczeń; - świadczenie z funduszu alimentacyjnego: 2010r świadczeń, 2011r świadczeń, 2012r świadczeń, 2013r świadczeń. W wierszach dotyczących świadczenia pielęgnacyjnego uwzględniono prognozę dla specjalnego zasiłku opiekuńczego wprowadzonego od stycznia 2013r. WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie Rok 2010 Rok 2011 Rok oceny 2012 Prognoza rok po 2013 ZASIŁKI RODZINNE I DODATKI DO ZASIŁKÓW RODZINNYCH Liczba rodzin Kwota świadczeń w złotych ŚWIADCZENIA OPIEKUŃCZE ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych JEDNORAZOWY DODATEK Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych JEDNORAZOWA ZAPOMOGA Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA Liczba świadczeń Kwota świadczeń w złotych ŚWIADCZENIE Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO Liczba rodzin Kwota świadczeń w złotych DODATKI MIESZKANIOWE Liczba osób Kwota świadczeń w złotych OPŁACENIE SKŁADKI UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO Liczba osób Kwota świadczeń w złotych OPŁACENIE SKŁADKI UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO Liczba osób Kwota świadczeń w złotych ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z PRAC SPOŁECZNIE UŻYTECZNYCH Liczba osób ogółem Kwota świadczeń w złotych STYPENDIA SOCJALNE DLA UCZNIÓW I ZASIŁKI SZKOLNE Liczba osób Kwota świadczeń w złotych Źródło: MOPS Koszalin, UM Koszalin Wydział Edukacji, Wydział Kultury i Spraw Społecznych 10

11 5. ZASOBY INSTYTUCJONALNE POMOCY i WSPARCIA W strukturze organizacyjnej samorządu terytorialnego jednostką odpowiedzialną za wypełnianie zadań w zakresie pomocy społecznej w Koszalinie jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. MOPS jest jednostką budżetową, powołaną do realizacji zadań własnych gminy i powiatu oraz zadań zleconych miastu przez administrację rządową. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Koszalinie jest ponadto organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej na terenie Koszalina. Zadania realizowane przez MOPS obejmują w szczególności: 1) zadania wynikające z ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej, w tym: a) przyznawanie i wypłacanie świadczeń pieniężnych; b) przyznawanie świadczeń niepieniężnych; c) pracę socjalną; d) prowadzenie i rozwijanie niezbędnej infrastruktury socjalnej; e) analizę i ocenę zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej; f) realizację zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych; g) rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb; h) przygotowywanie oceny zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej; i) realizowanie programów społecznych; j) realizowanie zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę, zadań własnych powiatu, zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat; 2) zadania wynikające z innych ustaw, w tym: a) ustalanie i wypłacanie świadczeń rodzinnych; b) ustalanie i wypłacanie dodatków mieszkaniowych; c) prowadzenie zadań związanych z postępowaniem wobec dłużników alimentacyjnych oraz przyznawaniem świadczeń z funduszu alimentacyjnego; d) realizowanie zadań z zakresu rehabilitacji społecznej; e) przyznawanie i wypłacanie zasiłków repatriantom; f) prowadzenie zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie; g) wspieranie rodzin przeżywających trudności w pełnieniu funkcji opiekuńczo - wychowawczych oraz organizacja rodzinnej pieczy zastępczej; h) wydawanie decyzji administracyjnych o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Inne instytucje wchodzące w skład zasobu instytucjonalnego pomocy w wsparcia w Koszalinie: a) Ośrodki wsparcia: - Środowiskowe Domy Samopomocy filia Odrodzenie przy ul. Odrodzenia 34 i Przyszłość przy ul. Zwycięstwa 119, prowadzone przez Fundację Na Rzecz Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Nowe Życie w Koszalinie; 11

12 - Środowiskowy Dom Samopomocy przy ul. Budowniczych 6, prowadzony przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Koszalinie; - Ośrodek Wsparcia Złoty Wiek przy ul. Piłsudskiego 67, prowadzony przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Koszalinie; - Schronisko dla Osób Bezdomnych (schronisko dla kobiet i schronisko dla mężczyzn, noclegownia dla kobiet i noclegownia dla mężczyzn, ogrzewalnia dla kobiet i mężczyzn) przy ul. Mieszka I-go 16, prowadzone przez Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Koszalińskie; Koło prowadzi również mieszkanie treningowe dla osób bezdomnych); b) Rodzinny Dom Pomocy Ostoja przy ul. Żytniej 54A, prowadzony przez osobę fizyczną; c) 2. Mieszkania chronione: przy ul. Piłsudskiego 25/1 i przy ul. Wyspiańskiego 7/8, prowadzone przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Koszalinie; d) Centrum Kryzysowe dla Kobiet i Kobiet z Dziećmi im. Jana Pawła II Nadzieja przy ul. Harcerskiej 17, prowadzone przez Caritas Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej; e) Katolicka Poradnia Rodzinna przy ul. Andersa 24, prowadzona przez Stowarzyszenie Vocatio Dei ; f) Dzienne placówki wsparcia: - Świetlica środowiskowa przy ul. Żeglarskiej 17, prowadzona przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w Poznaniu; - Świetlica środowiskowa przy ul. Ks. Bpa Cz. Domina 8 prowadzona przez CARITAS Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej; - Środowiskowe Ogniska Wychowawcze prowadzone przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział w Koszalinie: Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Grono, ul. Piłsudskiego 11; Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Horyzont, ul. Bałtycka 2a; Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Północ, ul. Wańkowicza 82; Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Przystań, ul. Dworcowa 2a; Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Klub Zacisze, ul. Ruszczyca 14; Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Julki, ul. Szkolna 1, Jamno (od stycznia 2013r. nie funkcjonuje); g) Placówki opiekuńczo-wychowawcze nr 1 i nr 2 (do 31 grudnia 2012 funkcjonowała nazwa: Rodzinny Dom Dziecka Nr 2 i 3 w Koszalinie: - Placówka opiekuńczo-wychowawcza nr 1, ul. Jana Pawła II 2/3 w Koszalinie, - Placówka opiekuńczo-wychowawcza nr 2, ul. Wańkowicza 5F/1 w Koszalinie; h) Klub Integracji Społecznej przy ul. Morskiej 43, prowadzony przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Koszalinie; i) Warsztaty Terapii Zajęciowej: - Warsztat Terapii Zajęciowej Nr 1 przy ul. Budowniczych 6 w Koszalinie, - Warsztat Terapii Zajęciowej Nr 2 przy ul. Wyspiańskiego 4 w Koszalinie. 12

13 W roku 2015 planowane jest otwarcie w Koszalinie przy ul. Morskiej Domu Pomocy Społecznej i dziennego wsparcia osób starszych. W DPS uruchomionych zostanie 88 miejsc a ośrodku wsparcia 35 miejsc dla osób starszych. Prace remontowe będą prowadzone do roku WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie Rok oceny 2012 Rok po 2013 Potrzeby Dwa lata po 2014 Rok 2010 Rok 2011 OŚRODKI WSPARCIA - OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających W TYM: ŚRODOWISKOWE DOMY SAMOPOMOCY Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających NOCLEGOWNIE, SCHRONISKA I DOMY DLA OSÓB BEZDOMNYCH Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających RODZINNE DOMY POMOCY Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających MIESZKANIA CHRONIONE OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających OŚRODKI INTERWENCJI KRYZYSOWEJ OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających PLACÓWKI TYPU RODZINNEGO Liczba placówek Liczba miejsc Liczba osób korzystających KLUB INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Liczba placówek Liczba uczestników zajęć OŚRODEK WSPARCIA ZŁOTY WIEK Liczba placówek Liczba uczestników zajęć Źródło: MOPS Koszalin 13

14 6. POTRZEBY FINANSOWE NA ZWIĘKSZENIE ZASOBU INSTYTUCJONALNEGO W 2012 roku Miasto Koszalin rozpoczęło budowę domu pomocy społecznej. Celem jego działalności będzie całodobowe zapewnienie potrzeb bytowych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych podopiecznych. Dom będzie funkcjonował w oparciu o indywidualne plany wsparcia mieszkańców, opracowane z ich udziałem. Obecnie mieszkańcy Koszalina korzystają z usług domów pomocy społecznej na terenie całego kraju. Przebudowywany jest obiekt po dawnej bursie międzyszkolnej przy ulicy Morskiej. Budynek będzie dostosowany do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych. Będą tu pokoje 1-, 2- i 3-osobowe z łazienkami. Na każdej kondygnacji znajdą się pomieszczenia higieniczno-sanitarne umożliwiające opiekę nad osobami niepełnosprawnymi. Zostaną też przygotowane pracownie, sale terapeutyczne, rehabilitacyjne, gabinety pomocy doraźnej, stołówka i kuchnia. W budynku znajdzie się również Ośrodek Wsparcia dla 35 osób starszych. WYSZCZEGÓLNIENIE 14 Rok oceny 2012 Rok po 2013 Potrzeby Dwa lata po 2014 DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ Wartość nakładów ogółem Środki Jednostki Samorządu Terytorialnego Dotacje z budżetu państwa Źródło: Budżet Miasta Koszalina na 2013 rok 7. KADRA JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ Według stanu na dzień roku, zadania własne gminy i powiatu oraz zadania zlecone miastu przez administrację rządową w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Koszalinie realizowało 221 pracowników. Struktura i stan zatrudnienia kadry Ośrodka przedstawiały się następująco: liczba etatów - 218,88, liczba osób zatrudnionych pracowników, w tym: kierownicze stanowiska urzędnicze 19, stanowiska urzędnicze 81, stanowiska pomocnicze i obsługi 117, Dyrektor, Zastępcy Dyrektora i Główny Księgowy 4. Według stanu na dzień roku, przeciętne wynagrodzenie kadry Ośrodka wyniosło 2 749,30 zł (w tym 4 etaty kierownictwa). Przeciętne wynagrodzenie 59 osób zatrudnionych na stanowisku pracownik socjalny wyniosło 2 848,99 zł. Na dzień 31 grudnia 2012 roku Ośrodek zatrudniał 59 pracowników socjalnych tj., na jednego pracownika socjalnego przypadało mieszkańców. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej na jednego pracownika socjalnego przypadać powinno mieszkańców. Na podstawie umów zleceń (umowy cywilno-prawne) zadania na rzecz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koszalinie według stanu na dzień 31 grudnia danego roku realizowała w latach następująca liczba osób (bez pracowników MOPS zatrudnionych na umowę o pracę):

15 rok 23 osoby, w tym 21 kobiet, rok 25 osób, w tym 23 kobiety, rok 23 osoby, w tym 19 kobiet. Potrzeby na lata kolejne: na rok osób, na rok osób. WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie Rok oceny 2012 Rok po 2013 Potrzeby Dwa lata po 2014 Rok 2010 Rok 2011 KADRA KIEROWNICZA Ogółem kadra kierownicza (dyrektor jednostki i jego zastępcy) kobiety Wykształcenie wyższe kobiety Specjalizacja z organizacji pomocy społecznej kobiety PRACOWNICY SOCJALNI Ogółem kobiety W tym wybrane kategorie pracowników socjalnych: Wykształcenie wyższe kobiety Wykształcenie średnie kobiety Specjalizacja 1-ego stopnia w zawodzie kobiety Specjalizacja 2-ego stopnia w zawodzie kobiety Specjalizacja z organizacji pomocy społecznej kobiety POZOSTALI PRACOWNICY: Ogółem kobiety W tym wybrane kategorie pozostałych pracowników Wykształcenie wyższe kobiety Wykształcenie średnie kobiety Inne kobiety Źródło: MOPS Koszalin 15

16 7.1. ZATRUDNIENIE POMOCNICZE W JEDNOSTCE ORGANIZACYJNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ W ramach struktury MOPS funkcjonuje Klub Integracji Społecznej, a w nim działalność prowadzi Punkt Pośrednictwa Pracy Wolontarystycznej (PPPW), służący różnym podmiotom społecznym w Koszalinie i wspierający wolontariuszy w codziennej działalności. Nadrzędnym celem PPPW jest propagowanie i rozwijanie obywatelskiego uczestnictwa w zaspokajaniu potrzeb ludzkich oraz uczulenie społeczeństwa, w szczególności najmłodszej jego części, na potrzeby innych. Głównym obszarem pracy wolontariuszy jest Pogotowie Lekcyjne przeznaczone dla dzieci klientów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koszalinie. Spotkania pogotowia odbywały się przez cały rok szkolny raz w tygodniu, każdorazowo po 2 godziny. Ich zasadniczym celem było wspomaganie procesu uczenia się i rozwijanie zainteresowań najmłodszych. W 2012 roku wolontariusze MOPS wzięli udział w kwestach na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i Koszalińskiego Hospicjum. Ponadto wolontariusze PPPW brali czynny udział w przygotowaniach do wigilii dla najuboższych mieszkańców Koszalina. WYSZCZEGÓLNIENIE Potrzeby Rok Lata poprzednie Rok po Dwa lata po oceny 2012 Rok 2010 Rok Wolontariusze Zatrudnienie subsydiowane (staże, roboty publiczne, prace interwencyjne i inne) Źródło: MOPS Koszalin 7.2 ZESPOŁY PRACY SOCJALNEJ I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W JEDNOSTCE POMOCY SPOŁECZNEJ W strukturze Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej funkcjonuje Klub Integracji Społecznej, który realizuje zadania z zakresu pracy socjalnej i integracji społecznej. Działalność Klubu jest wspomagana usługami specjalistów z dziedziny psychologii, pedagogiki, prawa itp., którzy realizują usługi na podstawie umów cywilnoprawnych finansowanych w ramach projektu systemowego ze środków Unii Europejskiej. Lata poprzednie Potrzeby WYSZCZEGÓLNIENIE Rok oceny 2012 Rok po Dwa lata po Rok 2010 Rok Liczba osób ogółem w zespole Pracownicy socjalni Specjaliści zgodnie z art.110 ust.3 ustawy o pomocy społecznej Źródło: MOPS Koszalin 8. KOSZTY ZASOBU INSTYTUCJONALNEGO W opracowaniu ujęto zasób utworzony i finansowany przez daną jednostkę samorządu terytorialnego, w tym także zasób zlecony do prowadzenia kwoty w złotych. 16

17 Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w całodobowych placówkach opiekuńczowychowawczych na terenie Koszalina w poszczególnych latach został określony w zarządzeniach Prezydenta Miasta Koszalina: Nr 534/1963/10 z dnia 23 lutego 2010r., Nr 31/146/11 z dnia 25 lutego 2011r., Nr 170/763/12 z dnia 7 lutego 2012r., Nr 330/1477/13 z dnia 11 lutego 2013r. Średni miesięczny koszt na 1 osobę korzystającą z Rodzinnego Domu Pomocy Ostoja wynika z zapisów umowy podpisywanej z placówką na dany rok kalendarzowy. Średni miesięczny koszt na 1 osobę korzystającą z Centrum Kryzysowego i schronienia w placówkach Koła Koszalińskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, z uwagi na charakter placówek obliczono uwzględniając roczne wydatki na zadanie, liczbę miejsc i 12 miesięcy w roku. Pozostałe koszty średniomiesięczne obliczono uwzględniając roczne wydatki na zadanie, liczbę osób korzystających i 12 miesięcy w roku. Finansowanie uczestnictwa w zajęciach Klubu Integracji Społecznej odbywa się ze środków projektu systemowego Koszaliński Program Integracji Społecznej START, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. WYSZCZEGÓLNIENIE Całkowity, roczny koszt prowadzenia i utrzymania Z tego: Lp. Lata poprzednie Rok 2010 Rok 2011 Rok oceny 2012 Rok po 2013 Prognoza Dwa lata po Wydatki na inwestycje Wydatki ogółem na wynagrodzenia z pochodnymi Wydatki ogółem na wynagrodzenia z pochodnymi finansowane z EFS Pozostałe koszty utrzymania ŚREDNI MIESIĘCZNY KOSZT NA 1 OSOBĘ KORZYSTAJACĄ LUB UCZESTNICZĄCĄ W ZAJĘCIACH Dom pomocy społecznej Ośrodki wsparcia ogółem Środowiskowe domy pomocy Noclegownie, schroniska i domy dla bezdomnych Rodzinne domy pomocy Mieszkania chronione Ośrodki interwencji kryzysowej Placówki opiekuńczo wychowawcze ogółem Placówki typu rodzinnego Inna placówka - Ośrodek Wsparcia Złoty Wiek Źródło: MOPS Koszalin, Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Koszalińskie 17

18 9. ŚRODKI FINANSOWE NA WYDATKI W POMOCY SPOŁECZNEJ Na realizację zadań pomocy społecznej oraz utrzymanie komórek organizacyjnych w 2012 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wydatkował środki w wysokości ,8 tys. zł, w tym: z budżetu miasta na zadania własne gminy ,5 tys. zł, z budżetu państwa na zadania zlecone gminie ,3 tys. zł, z budżetu miasta na zadania własne powiatu 4 408,8 tys. zł, z budżetu państwa na zadania zlecone powiatowi 24,1 tys. zł, z budżetu państwa na zadania własne powiatu realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej 26,6 tys. zł, zadania własne gminy Program START 676,7 tys. zł, zadania własne gminy Program WEKTOR 329,8 tys. zł. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania z zakresu rehabilitacji społecznej, finansowane z Funduszu PFRON. Obsługa finansowa Funduszu odbywa się w Urzędzie Miejskim. W okresie od r. do r. wydatkowano na te zadania kwotę 2 427,6 tys. zł. Ponadto w roku 2012 realizowany był pilotażowy program Aktywny samorząd, w ramach którego przyznano dofinansowania w wysokości 42,0 tys. zł. Ze środków Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 roku wydatkowano kwotę 133,6 tys. zł z przeznaczeniem na zadania: Działalność Zespołu Interdyscyplinarnego, Grupa terapeutyczna dla dzieci, Grupa terapeutyczna dla młodzieży, Grupa terapeutyczna dla rodzin zastępczych, Wolontariat w pieczy zastępczej, Organizacja imprez, spotkań oraz wypoczynku letniego (organizacja wypoczynku letniego dla dzieci z rodzin objętych pomocą MOPS, organizacja zabawy mikołajkowo-świątecznej, organizacja Wigilii dla mieszkańców). Do 31 stycznia 2012 roku przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Koszalinie działał Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Ośrodek zapewniał obsługę kadrową, administracyjną i finansowo księgową Zespołu, natomiast jego zadania oraz zasady funkcjonowania regulowały odrębne przepisy. Do 29 lutego 2012 roku Ośrodek prowadził 2 Środowiskowe Domy Samopomocy dla osób zaburzeniami psychicznymi: Nr 1 Odrodzenie i Nr 2 Przyszłość. Od marca 2012 roku prowadzenie Środowiskowych Domów Samopomocy zlecono organizacji pozarządowej w trybie Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W roku 2012 w budżecie Miasta Koszalina zabezpieczone były środki na inwestycję dotyczącą Domu Pomocy Społecznej i dziennego wsparcia osób starszych. 18

19 WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie L.p. Rok 2010 Rok 2011 Rok Oceny 2012 Rok po 2013 Potrzeby Dwa lata po 2014 OGÓŁEM OGÓŁEM ( działy) POMOC SPOŁECZNA Placówki opiekuńczowychowawcze wydatki ogółem Domy pomocy społecznej Ośrodki Wsparcia Rodziny zastępcze Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Wspieranie rodziny (m.in. asystenci rodziny i rodziny wspierające) Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach centrum integracji społecznej Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe Dodatki mieszkaniowe Zasiłki stałe Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ośrodek Pomocy Społecznej Specjalistyczne poradnictwo, mieszkania chronione i ośrodki interwencji kryzysowej Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze Centra Integracji Społecznej Usuwanie skutków klęsk żywiołowych

20 Pozostała działalność - prace społecznie użyteczne, - program Pomoc państwa w zakresie dożywiania wkład własny gminy POZOSTAŁE ZADANIA W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ Zespoły orzekania o niepełnosprawności Pozostała działalność w zakresie polityki społecznej Źródło: MOPS Koszalin AKTYWNOŚĆ PROJEKTOWA, KONKURSOWA, PROGRAMOWA W roku 2012 Miejski Ośrodek Pomoc Społecznej w Koszalinie realizował projekty i programy dotyczące działań z zakresu pomocy społecznej, rozwijania nowych form pomocy społecznej i samopomocy oraz kontynuował dotychczasowe programy, w tym reintegracji zawodowej i społecznej osób podlegających i narażonych na wykluczenie społeczne. WYSZCZEGÓLNIENIE Lata poprzednie Rok 2010 Rok 2011 Rok oceny 2012 Prognoza rok po 2013 PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE z EFS Ogółem liczba osób objętych projektami Projekt Koszaliński Program Integracji Społecznej - START Projekt Wektor zmian Koszaliński Program Wspierania Wychodzenia z Bezdomności UDZIAŁ W KONKURSACH OGŁASZANYCH PRZEZ MPiPS Ogółem liczba osób objętych projektami Projekt Dobro dziecka przede wszystkim Projekt Asystent rodziny - Koszaliński Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej * 40* Projekt Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej - Koszaliński Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej Projekt Moja rodzina! - Szkolenia dla rodzin zastępczych i osób prowadzących rodzinne domy dziecka UDZIAŁ W PROGRAMACH OSŁONOWYCH (nie wymienione wyżej) Ogółem liczba osób objętych projektami Projekt Razem skuteczni, razem bezpieczni

21 Projekt Program profilaktyczny dla dzieci i młodzieży w wieku lat dotyczący alkoholizmu Program korekcyjno-edukacyjny dla osób stosujących przemoc w rodzinie Program Systemowa pomoc terapeutyczna dla ofiar przemocy domowej Program Grupa psychoterapeutyczna dla osób dorosłych Program Starszy Brat, Starsza Siostra Projekt Wolontariat w pieczy zastępczej Projekt Kompleksowa pomoc terapeutyczna Projekt Grupa warsztatowo-terapeutyczna dla rodzin biologicznych Projekt Wolontariat dla dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym Program Grupa terapeutyczna dla dzieci Program Grupa terapeutyczna dla młodzieży * Liczba rodzin Źródło: MOPS Koszalin 11. WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ZADANIA ZLECONE W OBSZARZE POMOCY I WSPARCIA WYSZCZEGÓLNIENIE L. p Lata poprzednie Rok 2010 Rok 2011 Rok oceny 2012 Prognoza rok po 2013 ZLECENIA W TRYBIE DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO Liczba zleceń ogółem Wartość zleceń w złotych dotacje w złotych Źródło: UM Koszalin Wydział Kultury i Spraw Społecznych 12. WNIOSKI KOŃCOWE WRAZ Z REKOMENDACJĄ Przedstawione w zasobów pomocy społecznej dane ukazują sytuację społecznodemograficzną oraz stawiane przed realizatorami działań z zakresu pomocy społecznej wyzwania. Podstawowym zadaniem jest wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych oraz umożliwienie im przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać. Z powyższą tematyką związany jest szereg kwestii wykraczających poza obszar oddziaływania pomocy społecznej i jej zadań ustawowych. Dotyczą one m.in. rynku pracy, ochrony zdrowia, sytuacji mieszkaniowej, oświatowej. Na stopień rozwiązywania kwestii społecznych na terenie Koszalina mają wpływ zamierzenia i działania realizowane przez inne podmioty polityki społecznej usytuowane zarówno na szczeblu lokalnym jak i ponadlokalnym. Powodzenie działań pomocy społecznej jest zatem 21

22 w dużej mierze współzależne od wyników podejmowanych działań w innych obszarach polityki społecznej. Głównym celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych i doprowadzenie ich do życiowej samodzielności i integracji ze środowiskiem. Działania pracowników socjalnych zatrudnionych w ośrodku skierowane są na wzmocnienie świadczeniobiorców w odzyskaniu zdolności do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Pracownik socjalny podejmuje współpracę z rodziną, bądź osobą, diagnozuje sytuację oraz określa plan pomocy na ich rzecz. Ma to na celu umożliwienie usamodzielniania się rodziny lub osoby, a tym samym pomoc w rozwiązaniu głównych problemów powodujących alienację społeczną. Przy planowaniu budżetu na zadania z zakresu pomocy społecznej na następny rok, należy wziąć pod uwagę następujące kwestie: 1) Z prognoz demograficznych na lata ( wynika, że w Koszalinie zmniejszeniu będzie ulegała liczba mieszkańców, pogorszy się struktura wiekowa i nastąpi wzrost wielkości populacji ludności w wieku poprodukcyjnym. Takie prognozy ukierunkowują cele strategiczne w pomocy społecznej na szeroko rozumianą pomoc osobom w podeszłym wieku, a przede wszystkim zabezpieczenie środków finansowych na utrzymanie osób starszych w domach pomocy społecznej i zabezpieczenie usług opiekuńczych oraz pobytu w dziennych ośrodkach wsparcia dla seniorów. Zasadne jest kontynuowanie podjętych w roku 2012 prac remontowo-budowlanych w zakresie utworzenia w Koszalinie Domu Pomocy Społecznej i dziennego wsparcia osób starszych. 2) Potrzeba zapewnienia opieki dzieciom i młodzieży pozbawionym opieki rodzicielskiej uzasadnia konieczność utworzenia na terenie Koszalina placówki opiekuńczowychowawczej. Niepokojąco wzrasta liczba rodzin niewydolnych wychowawczo, a brak miejsc w rodzinach zastępczych i placówkach na terenie całego kraju powoduje, że małoletni są pozostawieni w środowiskach patologicznych, gdzie narażone jest ich życie i zdrowie, a także prawidłowe funkcjonowanie w dorosłym życiu. Powstanie placówki na terenie miasta ograniczy proces umieszczania dziecka poza Koszalinem oraz zmniejszy wysokie obecnie koszty utrzymania dziecka w placówce na terenie innego powiatu pokrywane przez gminę. 3) Kontynuowanie zatrudnienia i rozwijanie form pracy asystentów rodziny w celu umożliwienia powrotu dzieci z pieczy zastępczej do rodziny biologicznej oraz zapobiegania odbieraniu dzieci z rodzin do pieczy zastępczej. 4) Rozwijanie i upowszechnianie form aktywnej integracji społecznej i zawodowej oraz umożliwienie dostępu do nich osobom i rodzinom zagrożonym wykluczeniem społecznym przy pomocy zewnętrznych środków finansowych z projektów w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z programów i konkursów finansowanych z budżetu państwa. 5) Zintegrowanie i ścisła współpraca i koordynacja działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności lokalnej, na rzecz aktywizacji osób i rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. 22