OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH OBIADÓW PRZYGOTOWYWANYCH W KOSZALIŃSKICH PRZEDSZKOLACH
|
|
- Jolanta Bielecka
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 2, str Maria Dymkowska-Malesa, Zbigniew Walczak 1), Krystyna A. Skibniewska 2) OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH OBIADÓW PRZYGOTOWYWANYCH W KOSZALIŃSKICH PRZEDSZKOLACH 2) Katedra Procesów i Urządzeń Przemysłu Spożywczego Politechniki Koszalińskiej Kierownik: prof. dr hab. inż. J. Diakun 1) Katedra Biochemii i Biotechnologii Politechniki Koszalińskiej Kierownik: prof. dr hab. J. Lewosz Katedra Podstaw Bezpieczeństwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Kierownik: prof. dr hab. K. A. Skibniewska Celem pracy była ocena pokrycia normy na energię i wybrane składniki odżywcze zestawów obiadowych podawanych dzieciom w trzech wybranych przedszkolach na terenie miasta Koszalina. Badania wykazały ponad 3-krotne przekroczenie udziału energii z białka w tym posiłku oraz 0,8-krotne z tłuszczu ogółem. Ilości dostarczanej energii, wody, węglowodanów przyswajalnych, cholesterolu i błonnika mieściły się w zaleceniach i normach dla danej grupy wiekowej lub nieznacznie je przekraczały. Hasła kluczowe: obiad, przedszkole, żywienie. Key words: dinner, kindergarten, nutrition. Okres przedszkolny obejmuje dzieci od ok. czwartego do siódmego roku życia. Rosnącemu i rozwijającemu się organizmowi dziecka w tym wieku potrzeba odpowiedniej ilości energii oraz składników pokarmowych. Należycie skomponowane posiłki uwzględniające podaż energii oraz wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, zgodnie z aktualnymi zaleceniami żywieniowymi dla tej grupy wiekowej, determinują właściwy rozwój psychofizyczny dzieci. Nieprawidłowości w odżywianiu spowodowane zarówno niedoborem, jak i nadmiarem energii oraz składników pokarmowych mogą prowadzić do zaburzeń wzrostu i rozwoju, a także do występowania chorób, określanych mianem cywilizacyjnych. Poprzez spożywanie oferowanych przez przedszkola posiłków następuje u dzieci kształtowanie odpowiednich nawyków żywieniowych, które w dużym stopniu mogą wpływać na stan zdrowia nie tylko w okresie dzieciństwa ale również w życiu dorosłym, dlatego korzystne jest aby już na tym etapie dzieci otrzymywały prawidłowe wzorce dietetyczne (1). Zaleca się aby dzieci w wieku przedszkolnym spożywały co najmniej pięć posiłków w ciągu dnia, w tym pierwsze i drugie śniadanie, obiad oraz podwieczorek, a także kolacje. Godziny posiłków powinny być stałe i nie powinno być między nimi zbyt długich przerw. W przypadku pięciu posiłków ich procentowy udział w dostarczaniu energii powinien wyglądać następująco: I śniadanie 2530%,
2 Nr 2 Wartość energetyczna obiadów 179 II śniadanie 510%, obiad 3035%, podwieczorek 510% i kolacja 1520%. W przedszkolu dzieciom podaje się najczęściej trzy posiłki (II śniadanie, obiad i podwieczorek). Stanowi to ok. 7075% całodziennej racji pokarmowej (CRP) określającej ilość produktów spożywczych dostarczających energii i składników pokarmowych zgodnie z zapotrzebowaniem organizmu w ciągu dnia. W związku z tym, rodzice powinni stale kontrolować ilość i jakość posiłków oferowanych ich dzieciom w przedszkolach aby we właściwy sposób móc uzupełniać niedobory lub niwelować nadmierną podaż określonych składników poprzez posiłki podawane w domach rodzinnych (2). Celem pracy była ocena pokrycia normy na energię i wybrane składniki odżywcze zestawów obiadowych podawanych dzieciom w trzech wybranych przedszkolach na terenie miasta Koszalina. Cel zrealizowano poprzez ocenę jadłospisów dostępnych w badanych przedszkolach z wykorzystaniem tabel składu i wartości odżywczej żywności. MATERIAŁ I METODY Badania zostały przeprowadzone w okresie wczesno jesiennym 2011 r. w trzech największych koszalińskich przedszkolach. Materiał do badań stanowiły jadłospisy udostępniane rodzicom na tablicy ogłoszeń z wyszczególnieniem produktów oraz ich gramaturą. Do obliczeń wykorzystano jadłospisy z czterech kolejno następujących po sobie tygodni z wyłączeniem sobót i niedziel. Oceniano obiady składające się z dwóch posiłków (zupy i drugiego dania) pod względem wartości energetycznej, zawartości wody, białka zwierzęcego, tłuszczu ogółem, węglowodanów przyswajalnych, cholesterolu oraz błonnika pokarmowego. Zawartość poszczególnych składników odżywczych oraz energetyczność obiadów została obliczana na podstawie Tabel składu i wartości odżywczej żywności (3), a w celu obliczenia procentowego pokrycia zapotrzebowania wg określonych norm na te składniki (tab. I.) wykorzystano pakiet MS Office-Excel. Tabela I. Sposób postępowania przy wyznaczaniu wartości energetycznej i udziału składników pokarmowych w obiadach Table I. The procedure for determining the energy value and proportions of nutrients in the dinners Składnik Norma / Zalecenia dziennego spożycia 35% EER Energia (kcal) 1400 (EER) 490 Węglowodany (g) 60% Energii 75,6 Białko (g) 21 (RDA) 7,35 (4,41*) Tłuszcz ogółem (g) 30% Energii 16,8 Woda (g) 1600 (AI) Cholesterol (mg) 300 Błonnik pokarmowy (g) 14 (AI) * białko zwierzęce
3 180 M. Dymkowska-Malesa i inni Nr 2 W pracy przyjęto założenie, iż obiad powinien stanowić 35% dziennego pokrycia energetycznego całodziennej racji pokarmowej dzieci w wieku 46 lat. Na tej podstawie wyliczono, iż obiad powinien dostarczać ok. 490 kcal (35% z 1400 kcal). Przyjęto, że węglowodany powinny stanowić ok. 60% zapotrzebowania energetycznego grupy (60% z 1400 kcal) oraz wyliczono z tego liczbę gramów, które dostarczają 35% energii w ocenianych posiłków (75,6 g). Podobnie wyliczono ilość tłuszczu, przyjmując jego udział na poziomie 30% zapotrzebowania energetycznego grupy oraz wyliczono z tego liczbę gramów, które dostarczają 35% energii w ocenianych posiłkach (16,8 g). Ilość białka na podstawie normy zalecanego spożycia w grupie (RDA) odniesiono do 35% udziału w pokryciu zapotrzebowania energii wyliczając w ten sposób ilość gram przypadającą na oceniane posiłki (7,35 g) oraz założono, że białko zwierzęce powinno wynosić 2/3 białka ogółem (4,41 g). Spożycie wody odniesiono do normy na wodę na poziomie wystarczającego spożycia (AI), cholesterolu porównano bezpieczną wartością 300 mg/osobę/dzień, a błonnika z wystarczającym spożyciem (AI) 14 g/osobę/dobę (4). WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Obiad jest uważany za główny posiłek w ciągu dnia. Powinien on dostarczyć młodemu rozwijającemu się organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych i mieć odpowiednią wartość energetyczną. Ważne jest, aby występował w nim wysokowartościowy produkt białkowy, a także warzywa, zarówno w postaci gotowanej np. w zupie, jak i w surowej oraz owoce. Wyniki procentowego pokrycia normy na energię i poszczególne składniki pokarmowe przedstawiono w tab. II. Wartość energetyczna obiadów w badanych stołówkach przedszkolnych wyniosła średnio ok. 705 kcal, stanowiąc ok. 140% (134151%) pokrycia energetycznego zalecanego dla tego posiłku, realizując tym samym dzienne zapotrzebowanie energetyczne na energię (EER) prawie w 50%. Podobną tendencję co do zwiększonego pokrywania zapotrzebowania energetycznego w analizowanych posiłkach przedszkolnych wykazano we wcześniejszych badaniach własnych (5) oraz innych autorów (2, 6, 7). W swoich badaniach przeprowadzonych w szczecińskich przedszkolach Sadowska i Krzymuska (2) wykazały energetyczność spożywanych posiłków na poziomie 110% w stosunku do normy. W innych badaniach ci sami autorzy wykazali spożycie energii na poziomie 115% normy (6) oraz podobnie Grajeta i współpr. (7) w badanych racjach pokarmowych wrocławskich przedszkoli wykazała pokrycie przez oceniane posiłki normy na poziomie 115%. Jedynie Starbała i współpr. (8), badając przedszkolne racje pokarmowe dzieci otyłych i normostenicznych, wykazali realizację normy na poziomie 92%. Długotrwałe przekraczanie normy na zawartość energii w spożywanych posiłkach może wpływać na wzrost masy ciała dzieci, a w konsekwencji prowadzić do nadwagi oraz otyłości (8). Współczynnik zmienności dla badanej cechy w poszczególnych przedszkolach świadczy o średnim zróżnicowaniu podaży energii, natomiast biorąc po uwagę różnice pomiędzy przedszkolami dla przedszkola nr 3 jest on o rząd wielkości większy w porównaniu do przedszkola nr 1 i 2.
4 Nr 2 Wartość energetyczna obiadów 181 Tabela II. Ocena zawartości i pokrycia normy/założenia wybranych składników pokarmowych w obiadach przedszkolnych Table II. The contentand contribution to recommended daily allowances of selected nutrients in dinners served topreschool children Przedszkole nr 1 Przedszkole nr 2 Przedszkole nr 3 Składnik x 1 ± SD (%) normy / założenia ± SD (%) CV (%) x 2 ± SD (%) normy/ założenia ± SD (%) CV (%) x 3 ± SD (%) normy/ założenia ±SD (%) Energia (kcal) 716,44 ± 156,97 146,21 ± 21,90 22,32 741,55 ± 161,27 151,33 ± 21,74 21,74 658,17 ± 220,98 134,28 ± 33,57 Woda (g) 669,63 ± 34,46 41,85 ± 5,14 5,14 541,49 ± 74,50 33,84 ± 13,75 13,75 595,16 ± 29,30 21,69 ± 8,43 Białko zw. (g) 17,57 ± 8,21 398,48 ± 46,75 46,72 17,56 ± 8,34 398,18 ± 47,54 47,49 18,59 ± 8,83 308,36 ± 64,93 Tłuszcz ogółem (g) 31,02 ± 8,70 184,64 ± 28,07 28,04 30,57 ± 10,91 181,96 ± 35,69 35,68 28,61 ± 9,44 170,29 ± 32,99 Węglowodany przyswajalne (g) 101,29 ± 45,61 133,99 ± 45,05 45,02 96,80 ± 25,02 128,04 ± 25,85 25,84 83,38 ± 24,05 110,29 ± 28,84 Cholesterol (mg) 95,66 ± 33,13 31,88 ± 34,63 34,63 102,85 ± 58,10 34,28 ± 56,49 56,49 99,87 ± 28,70 19,95 ± 47,93 Błonnik pokarmowy (g) 8,46 ± 2,79 60,47 ± 32,99 32,97 7,90 ± 2,57 56,42 ± 32,56 32,53 8,73 ± 3,73 62,36 ± 42,81 CV (%) x (1;2;3) x (% normy / założenia) 33,57 705,38 143,95 4,45 602,09 32,46 47,49 17,90 368,34 32,99 30,06 178,96 28,84 93,82 124,10 28,73 99,46 94,72 42,72 8,36 59,75
5 182 M. Dymkowska-Malesa i inni Nr 2 Woda stanowi jeden z głównych składników każdego żywego organizmu, stanowiąc środowisko dla wszystkich zachodzących w nim procesów metabolicznych, instrument termoregulacji oraz środek wewnątrzustrojowego transportu (9). Zarówno nadmiar, jak i niedobór wody w organizmie człowieka uważa się za szkodliwy. Jej odpowiednia ilość powinna być dostarczana do organizmu wraz ze spożywanymi posiłkami i w postaci napojów, równoważąc codzienne straty wynikające z wydzielania jej przez skórę, wydalania w kale i moczu, a także wydychania w postaci pary wodnej. Średnie dzienne procentowe pokrycie normy (AI) na wodę z trzech przedszkoli w analizowanych posiłkach wykazało jej udział w diecie dzieci na poziomie ok. 32,46% (602,09 g). Biorąc pod uwagę spożycie wody w poszczególnych placówkach można stwierdzić, że sam obiad dostarcza ok. 1/3 dziennego zapotrzebowania na ten składnik. Współczynnik zmienności wskazuje na małe zróżnicowanie podaży wody w poszczególnych przedszkolach natomiast w przedszkolu nr 2 współczynnik zmienności osiągnął dwu krotnie wyższą wartość niż w przedszkolu nr 1 i 3. Spożycia białka zwierzęcego w poddanych ocenie obiadach trzech przedszkoli wynosiło średnio ok. 17,90 g pokrywając tym samym prawie dzienną normę zalecanego spożycia (RDA) białka ogółem. Biorąc pod uwagę zalecany poziom w dostarczaniu energii dla tego składnika w analizowanych obiadach wykazano prawie 3,5-krotny jego nadmiar. Pomimo, iż spożywanie białka w zwiększonych ilościach obciąża nerki oraz wątrobę, a w późniejszym wieku może przyczynić się do zaburzeń metabolicznych oraz wystąpienia procesów miażdżycowych (10), można stwierdzić, że zjawisko to dość powszechnie występuje w tej grupie wiekowej. Przekroczenie zalecanej normy spożycia na białka w ocenianych posiłkach dla tej samej grupy wiekowej w przedszkolach notowali Szponar i współpr. (11) oraz Kowieska i współpr. (12), średnio na poziomie ok. 113% normy. Bardzo wysoki poziom tego parametru, przekraczający normę prawie trzy krotnie w szczecińskich przedszkolach notowali w swoich badaniach Sadowska i Krzymuska (2) oraz Sadowska i współpr. (6). Zróżnicowanie podaży tego składnika w poszczególnych przedszkolach było duże ale pomiędzy przedszkolami podobne. Nadwaga i otyłość stanowią coraz większy problem zdrowotny i społeczny w populacji wieku rozwojowego. Zakłada się, że pierwotnym czynnikiem prowadzącym do rozwoju otyłości jest głównie nadmierne spożywanie pokarmów, w tym tłuszczów, a także niewłaściwe proporcje tłuszczów do węglowodanów. Konsekwencją tego jest kumulacja nadmiaru energii w postaci lipidów w zwiększonej masie tkanki tłuszczowej (13). Z przeprowadzonych badań wynika, iż średnia wartość udziału tłuszczu ogółem w pokryciu zapotrzebowania na energię w analizowanych posiłkach wyniosła prawie 180%. Uzyskane wyniki były najwyższe w porównaniu do wartości notowanych przez Sadowską i Krzymuską (2) a także Sadowską i współpr. (6). W swoich badaniach autorzy wykazali średnie pokrycie normy na poziomie ok. 125%. Nieco niższy poziom pokrycia normy odnotowali Grajeta i współpr. (7) oraz Weker i współpr. (14), średnio na poziomie 117%. Jedynie w badaniach Leszczyńskiej i współpr. (15), Dymkowskiej-Malesy i Skibniewskiej (5) oraz Starbały i współpr. (8) norma ta nie została przekroczona. W związku z powyższym zasadne wydaje się przeanalizowanie i zmodyfikowanie całodziennych racji pokarmowych dzieci pod względem zawartości w nich produktów wnoszących tłuszcze, aby przeciwdziałać ich nadmiernej podaży. Należy jednak mieć na uwadze, że zbyt drastyczne obniża-
6 Nr 2 Wartość energetyczna obiadów 183 nie zawartości tłuszczu w racjach pokarmowych dzieci może wywołać negatywne skutki zdrowotne, tj. niedobory niektórych składników pokarmowych, konsekwencją czego może być zahamowanie wzrostu i rozwoju psychofizycznego (16). Zróżnicowanie udziału tego składnika w obiadach przedszkolnych było średnie. Węglowodany stanowią niezbędny składnik pożywienia stanowiąc dla organizmu człowieka źródło energii, odgrywają również istotną rolę w metabolizmie drugiego składnika energetycznego, którym są lipidy (17). Duże zróżnicowanie w podaży węglowodanów wykazano w przedszkolu nr 1, natomiast średnie w przedszkolu nr 2 i 3. W przeprowadzonych badaniach spożycie węglowodanów przyswajalnych wynosiło, średnio ok. 93 g pokrywając przypadający udział tego składnika w pokryciu zapotrzebowania energetycznego w obiedzie na poziomie ok. 124%. Największą wartość tego parametru notowali Sadowska i Krzymuska (2) oraz Sadowska i współpr. (6), średnio na poziomie ok. 150%. Nieco niższą wartość, na poziomie ok. 136% normy notowały w swych badaniach Dymkowska-Malesa i Skibniewska (5). Grajeta i współpr. (7), w swych badaniach wykazała udział węglowodanów w badanych posiłkach na poziomie 122% normy. Bagińskai Stokowska(18) w swojej pracy wykazały, że ich nadmierna podaż może być przyczyną próchnicy oraz przyczynić się do otyłości w późniejszym okresie życia. Jedynie wyniki Starbały i współpr. (8) wykazują na nie przekraczanie normy dla tego składnika w badanych racjach pokarmowych dzieci. Niektóre składniki tłuszczowe, ze względu na powiązanie z rozwojem chorób, głównie o podłożu miażdżycowym, trzeba w diecie ograniczać. Należy do nich m.in. cholesterol, którego zawartość dobowa w pożywieniu ludzi starszych i dzieci powyżej 3 r.ż. nie powinna przekraczać 300 mg (4, 16). Przyjęte spożycie cholesterolu przyjmujące jako górną granicę poziom 300 mg na dobę, okazuje się być w przeprowadzonych badaniach obiadów przedszkolnych w zupełności spełnionym, a średni uzyskany wynik (99,46 mg) uznany jest jako pożądany. Ocena spożycia cholesterolu przeprowadzona w kieleckim przedszkolu przez Leszczyńską i współpr. (15) wskazywała również porządaną jego ilość w przygotowywanych posiłkach dla dzieci od 4 do 6 lat. Inne wyniki uzyskały w swych badaniach Sadowska i Krzymuska (2), wykazując spożycie cholesterolu w ocenianych posiłkach przedszkolnych na poziomie ok. 117% zalecanej granicy. W innych badaniach autorki notowały poiom tego parametru poniżej zaleceń (ok. 88%) (6). Grajeta i współpr. (7) w swoich badaniach wykazali przekroczenie zalecanego spożycia cholesterolu, którego wartość w badanej racji pokarmowej wynosiła 266 mg. Autorka wskazuje na źle dobraną dietę, czego konsekwencją może być pogarszanie stanu zdrowia. W ostatnim czasie duże zainteresowanie wzbudzają naturalnie aktywne substancje, wpływające na zachowanie dobrego stanu zdrowia oraz obniżające ryzyko występowania niektórych schorzeń, zwłaszcza chorób nowotworowych i układu krążenia. Wśród wielu substancji bioaktywnych zawartych w żywności niezwykle istotną rolę odgrywa błonnik pokarmowy. Błonnik będący frakcją węglowodanów nietrawionych przez człowieka wpływa między innymi na zwiększenie masy i objętości kału oraz skraca czas pasażu jelitowego na skutek zwiększania zdolności perystaltycznych przewodu pokarmowego (19). W opracowanych wynikach ilość błonnika pokarmowego w obiadach przygotowywanych w przedzkolach wyniosła, średnio ok. 8 g i wahała się w niewielkich granicach (7,98,7 g). Średnie pokrycie
7 184 M. Dymkowska-Malesa i inni Nr 2 dziennej normy (AI) w tym zakresie wyniosło ok. 59%. Wynika z tego, iż jeden z pięciu posiłków pokrywa już zapotrzebowanie na poziomie AI już w ponad 50%. Podobnie korzystny udział tego składnika a nawet ponad normę odnotowała w swoich badaniach Leszczyńska i współpr. (15). Starbała i współpr. (8) w swoich badaniach wykazała pokrycie normy na poziomie 140%, natomiast Grajeta i współpr. (7) wykazała jego niedobór na poziomie 25%. Poddane ocenie obiady przygotowywane w przedszkolach na terenie miasta Koszalina nie różnią się znacznie pod względem zawartości energii i składników odżywczych od tego typu posiłków przygotowywanych przez przedszkola w innych rejonach kraju. Pomimo, iż przeprowadzona analiza wskazuje ponad 300% przekroczenie udziału białka zwierzęcego w pokryciu zaporzebowania na energie w ocenianych obiadach to przywołane badania pozwalają stwierdzić na dość powszechne występowanie tego zajwiska wsród badanej grupy wiekowej. Niepokojącym może wydawać się fakt przekroczenia udziału tłuszczu w pokryciu zapotrzebowania na energię przypadającego na obiad, średnio o ok. 80%, najwięcej w porównaniu do przytaczanych wyników innych autorów. Wzrastający poziom nadwagi i otyłości szczególnie wśród dzieci powinien przemawiać za zmianą ilości tłuszczu w posiłkach obiadowych aby nie dopuszczać do jego nadwyżek, zapobiegając kształtowaniu nieporządanych nawyków żywieniowych mogących skutkować poważnymi zaburzeniami zdrowia w życiu dorosłym. WNIOSKI 1. Uzyskane średnie wartości pokrycia energii z białka zwierzęcego przypadającej na obiad (368%) i tłuszcz ogółem (178%) przemawiają za modyfikacją ich składu celem kształtowania właściwych nawyków żywieniowych dzieci; 2. Średnie spożycie energii, wody, węglowodanów przyswajalnych, cholesterolu oraz błonnika pokarmowego, biorąc pod uwagę dopuszczalną zmienność zapotrzebowania dla składnika można uznać za prawidłowe i na tej podstawie nie stwierdzono mogących wystąpić zagrozeń zwiazanych z nieprawidłową ich podażą w spożywanych obiadach przedszkolnych przez dzieci. M. Dymkowska-Malesa, Z. Walczak, K.A. Skibniewska EVALUATION OF THE SUPPLY OF ENERGY AND SELECTED SELECTED DIETARY PRODUCTS WITH MIDDAY MEALS IN KOSZALIN KINDERGARTENS Summary Proper supply of energy and all essential nutrients determines the correct development of each child. Children in kindergarten consume about 75% of daily food ration. This is the place where they acquire the habits influencing their health in adulthood. The aim of this study was to evaluate the supply of energy and selected nutrients with dinner dishes served to children in three selected kindergartens in the city of Koszalin. Results show that energy contribution from protein with the meal was three times higher than optimum, while total fat supply was at 0.8 of the optimum value. Amounts of energy, water, digestible carbohydrates, cholesterol, and fiber were within the values recommended for that age or were slightly higher.
8 Nr 2 Wartość energetyczna obiadów 185 PIŚMIENNICTWO 1. Kolarzyk E., Janik A., Kwiatkowski J.: Zwyczaje żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. Probl. Hig. Epidemiol, 2008; 89(4): Sadowska J., Krzymuska A.:Ocena uzupełnianiaprzedszkolnej racji pokarmowej przez rodziców u dzieci w wieku przedszkolnym. Bromat. Chem. Toksykol., 2010; 43(2): Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa Jarosz M., Bułhak-Jachymczak B.: Normy żywienia dla populacji polskiej-nowelizacja. IZZ, Warszawa 2012: Dymkowska-Malesa M., SkibniewskaK.A.: Udział posiłków przedszkolnych w pokryciu zapotrzebowania na podstawowe składniki odżywcze i energię. Bromat Chem Toksykol. 2011; 44(3): Sadowska J., Radziszewska M., Krzymuska A.: Evaluation of nutrition manner and nutritional status of pre -school children. Acta Sci. Pol. Technol Aliment., 2010b; 9: Grajeta H., Ilow R., Prescha A., Regulska-Ilow B., Biernat J.: Ocena wartości odżywczej i energetycznej posiłków przedszkolnych. Roczn. PZH. 2003; 54(4): Starbała A., Bawa S., Wojciechowska M., Weker H.: Wartość energetyczna diety oraz spożycie makroskładników pokarmowych przez otyłe i normosteniczne dzieci uczęszczające do przedszkola. Bromat. Chem. Toksykol., 2009; 42(3): Hoffmann M.,Jędrzejczyk H.: Rola wody w przetwórstwie żywności, żywieniu i zdrowiu człowieka. Postępy techniki przetwórstwa spożywczego. 2004; 1: Sochacka-Tatara E., Jacek R., Sowa A., Musiał A.:Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. Probl. Hig. Epidemiol., 2008; 89(3): Szponar L., Sekuła W., Rychlik E., Ołtarzewski M., Figurska K.: Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych. IŻŻ, Warszawa 2003: Kowieska A., Biel W., Chalaba A.: Charakterystyka żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. Żyw. Czł. Metab., 2009; 36(1): Fichna P., Skowrońska B.: Powikłania otyłości u dzieci i młodzieży. Endokrynologia, Diabetologia i Choroby Przemiany Materii Wieku Rozwojowego, 2006; 12(3): Weker H., Barańska M., Klemarczyk W., Więch M., Riahi A., Kurpińska P., GajewskaJ.: Dlaczego ważna jest ocena spożycia witaminy D u dziecii młodzieży. Probl. Hig. Epidemiol., 2011; 92(3): Leszczyńska T., Sikora E., Kręcina K., Pysz K.: Udział posiłków przedszkolnych w całkowitympokryciu zapotrzebowania na energię i składnikiodżywcze na przykładzie wybranej stołówki. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007; 6(55): Ziemlański S., Socha P.: Normy i zalecenia dotyczące spożycia tłuszczów ze szczególnym uwzględnieniem dzieci oraz kobiet ciężarnych i karmiących. Pediatria Współczesna, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 1999: 1(2/3): Książyk J.: Znaczenie węglowodanów w żywieniu człowieka. Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 2001; 3(1): Bagińska J., Stokowska W.: Nawyki żywieniowe a intensywność próchnicy wczesnej u małych dzieci. Wiad. Lek., 2006; 59(1-2): Rogalska-Niedźwiedź M.: Węglowodany w żywieniu dzieci. Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 2001; 3(1): Adres: Koszalin, ul. Racławicka 15/17
ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 181-185 ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO ENERGY AND SELECTED NUTRIENTS CONTENT IN PRE-SCHOOL CHILDREN DIET OF
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoZasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku Zasady układania jadłospisów, obliczanie wartości odżywczej posiłku. inż. Agnieszka Świątkowska Zgodnie z zaleceniami racjonalnego żywienia przyjęto,
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka Ćwiczenie nr 4 Temat: Normy żywienia 1. Badania stosowane
Bardziej szczegółowo8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Bardziej szczegółowoAlicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce
Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Novo Nordisk w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2, 48-53 2009
Bardziej szczegółowoOCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W STOŁÓWCE AKADEMICKIEJ
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 259 263 MARIA DYMKOWSKA-MALESA 1, ALDONA BAĆ 1, AGNIESZKA PLAWGO 2, KAZIMIERA ZGÓRSKA 2 OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ ZESTAWÓW OBIADOWYCH PRZYGOTOWANYCH W
Bardziej szczegółowoWaldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 285 290 Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ I KALORYCZNEJ JADŁOSPISU DLA DOROSŁYCH Z CUKRZYCĄ TYPU II PROPONOWANEGO W JEDNEJ Z PORADNI
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Edyta Balejko Przedmiot: Żywienie człowieka Ćwiczenie nr 5 Temat: Wskaźniki oceny wartości odżywczej białek
Bardziej szczegółowoOcena spożycia wybranych witamin i składników mineralnych w przedszkolnych racjach pokarmowych dzieci z terenu Koszalina
Borgis Ocena spożycia wybranych witamin i składników mineralnych w przedszkolnych racjach pokarmowych dzieci z terenu Koszalina *Maria Dymkowska-Malesa 1, Agnieszka Szparaga 2 1 Katedra Procesów i Urządzeń
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola
3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9
Bardziej szczegółowoAgnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 4, str. 987 991 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska WARTOŚĆ ENERGETYCZNA ORAZ ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH
Bardziej szczegółowoAlicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Servier w Polsce
Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla chorych z cukrzycą proponowanych przez firmę Servier w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 3, 63-68 2009 63 Alicja
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 610 614 Anna Harton, Joanna Myszkowska-Ryciak OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE Katedra Dietetyki Wydziału
Bardziej szczegółowoAlicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce
Alicja Nowicka, Marcin Skrok, Piotr Jurkowski Ocena diet dla osób chorych na cukrzycę proponowanych przez firmę Bayer w Polsce Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2, 40-47 2009
Bardziej szczegółowoOCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 332 336 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Ewa Granacka, Jan Karczewski OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoodżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I
Niedźwiedzka-Stadnik Probl Hig Epidemiol 2013, M i wsp. 94(4): Zawartość 773-779składników odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I 773 Zawartość składników odżywczych w dietach wybranej
Bardziej szczegółowoZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 363-370 MARLENA PIEKUT, JUSTYNA ZWIERZYK ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY FULFILLING NUTRITION NEEDS
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowoOCENA JADŁOSPISÓW PRZEDSZKOLNYCH OFEROWANYCH PRZEZ KUCHNIE WŁASNE I FIRMY CATERINGOWE NA TERENIE POWIATU LESZCZYŃSKIEGO
ROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 521 525 Dominik Kmiecik, eata Poślednik, Katarzyna Waszkowiak, Joanna Kobus-Cisowska, Anna Jędrusek-Golińska OCENA JADŁOSPISÓW PRZEDSZKOLNYCH OFEROWANYCH PRZEZ
Bardziej szczegółowoPRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej
Bardziej szczegółowoSkładniki pokarmowe i ich rola w żywieniu
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: technik żywienia i usług gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia Klasa 2. Ocena Nazwa
Bardziej szczegółowoZawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik Żywienia i Usług Gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia. Klasa: II TŻ
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych (kształcenie w zawodzie) Zawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (MS i TŻiŻCz z uz.)
Bardziej szczegółowoSkładniki pokarmowe i ich rola w żywieniu
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: kucharz Przedmiot: Zasady żywienia Klasa 1. Ocena Nazwa działu / wymagania Znaczenie nauki
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ Kierunek studiów: Dietetyka Poziom : studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoOcena żywienia dzieci pozostających na diecie laktoowowegetariańskiej w przedszkolu
INNE PRACE OTHER PAPERS PRACA ORYGINALNA ORIGINAL PAPER Borgis Nowa Pediatr 2016; 20(1): 26-30 *Maria Dymkowska-Malesa 1, Agnieszka Szparaga 2 Ocena żywienia dzieci pozostających na diecie laktoowowegetariańskiej
Bardziej szczegółowoOCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ POSIŁKÓW PRZEDSZKOLNYCH
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES 2(13). 2014 ISSN 2080-5985 Agnieszka Orkusz, Adriana Olech Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu e-mail: agnieszka.orkusz@ue.wroc.pl
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
Bardziej szczegółowoLp. Dział 1. Zakres i znaczenie nauki o żywieniu człowieka 2. Charakterystyka, źródła i znaczenie dla organizmu człowieka Umiejętności i wiadomości na
Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego Podstawy żywienia człowieka Przedmiotowy system oceniania Lp. Dział 1. Zakres i znaczenie nauki o żywieniu człowieka 2. Charakterystyka, źródła i znaczenie dla
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 173 179 OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW EVALUATION OF FATTY ACIDS AND CHOLESTEROL INTAKE BY A GROUP OF STUDENTS Agata Wawrzyniak,
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 240-244 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ Zakład Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (ZBiJŻ) Ćwiczenie nr
Bardziej szczegółowoRobert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2)
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 3, str. 299 306 Robert Szczerbiński, Jan Karczewski 1), Andrzej Szpak 2), Zofia Karczewska 2) PODSTAWOWE SKŁADNIKI ODŻYWCZE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJA CEJ W
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2
Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia
Bardziej szczegółowoGDA. Prawidłowe odżywianie
GDA Prawidłowe odżywianie Co to jest GDA? Prawidłowe odżywianie jest jednym z warunków zachowania dobrego stanu zdrowia. Aby móc dopasować swój sposób odżywiania do stylu życia jaki prowadzimy, niezbędne
Bardziej szczegółowo"Program pilotażowy - Dieta Mamy".
"Program pilotażowy - Dieta Mamy". Dnia 1.10.2019 r Szpital Powiatowy im.t.malińskiego w Śremie podjął współpracę z programem pilotażowym Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym-dieta
Bardziej szczegółowoKomentarz dietetyk 321[11]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 16 Strona 2 z 16 Strona 3 z 16 Strona 4 z 16 Strona 5 z 16 Strona 6 z 16 Strona 7 z 16 Strona 8 z 16 W pracach egzaminacyjnych oceniane były następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej.
Bardziej szczegółowoSPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowoTERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające
TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY
Bardziej szczegółowoW pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu
W pracach egzaminacyjnych ocenie podlegały następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej. II. Założenia. III. Określenie rodzaju diety i celu jej zastosowania. IV. Wykaz głównych zaleceń dotyczących
Bardziej szczegółowoŻywienie w sporcie, czyli po co mojemu dziecku dietetyk?
Żywienie w sporcie, czyli po co mojemu dziecku dietetyk? Podczas intensywnego treningu organizm produkuje energię znacznie szybciej, niż wówczas, gdy aktywność jest mała. W trakcie ćwiczeń serce bije częściej,
Bardziej szczegółowoZajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe
Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych
Bardziej szczegółowoEwa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 2, str. 131 135 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA OCENA ŻYWIENIA STUDENTÓW UCZELNI SPORTOWEJ Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 327-332 JOANNA WYKA, ALICJA ŻECHAŁKO-CZAJKOWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU ASSESING THE FOOD INTAKE IN FIRST YEAR STUDENTS OF AGRICULTURAL
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ENERGETYCZNA I ZAWARTOŚĆ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W DIETACH 2 I 3-LETNICH DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ŻŁOBKÓW W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 380-384 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Beata Rygorczuk, Joanna Maksymowicz-Jaroszuk, Jan Karczewski WARTOŚĆ ENERGETYCZNA I
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 699 703 Wioleta J. Charkiewicz, Renata Markiewicz, Maria H. Borawska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W BIAŁYMSTOKU Zakład
Bardziej szczegółowoPodstawy diety i wspomagania w sporcie - przedmiotowe zasady oceniania.
Podstawy diety i wspomagania w sporcie - przedmiotowe zasady oceniania. W czasie zajęć ocenie podlegają wyłącznie zaangażowanie i aktywność ucznia na zajęciach. Planowane są w semestrze: - 3 oceny z zadań
Bardziej szczegółowoŻywienie dziecka. Żywienie dziecka. Budowa nowych tkanek (rozrost) Odnowa zużytych tkanek. Wytwarzanie energii. Utrzymywanie temperatury ciała
Żywienie dziecka dr n.med. Jolanta Meller Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać. Dziecko nie może. Właśnie teraz formują się jego kości, tworzy się krew, rozwija umysł. Nie możemy mu powiedzieć
Bardziej szczegółowoGDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie)
1. Czym jest GDA? GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie zostały wyznaczone przez naukowców dla przeciętnego
Bardziej szczegółowoPatologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży. Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka
Patologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka Prawidłowe odżywianie to dostarczenia odpowiedniej ilości materiału energetycznego i budulcowego
Bardziej szczegółowoWYBRANE NORMY ŻYWIENIA
WYBRANE NORMY ŻYWIENIA DLA POPULACJI POLSKIEJ WEDŁUG INSTYTUTU ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA ENERGIA TAB. 1 NORMY NA ENERGIĘ DLA DZIECI I MŁODZIEŻY, USTALONE NA POZIOMIE ZAPOTRZEBOWANIA ENERGETYCZNEGO GRUPY (EER).
Bardziej szczegółowoOgólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż,
Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż, Główny Inspektorat Sanitarny i Stowarzyszenie Polska Federacja Producentów
Bardziej szczegółowoSTOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 2, str. 171 177 Elżbieta Głodek, Marian Gil STOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa
Bardziej szczegółowoŻywienie dziecka. dr n.med. Jolanta Meller
Żywienie dziecka dr n.med. Jolanta Meller Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać. Dziecko nie może. Właśnie teraz formują się jego kości, tworzy się krew, rozwija umysł. Nie możemy mu powiedzieć
Bardziej szczegółowoPOZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 615 619 Izabela Bolesławska, Juliusz Przysławski, Marian Grzymisławski 1) POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY
Bardziej szczegółowoOCENA PODAŻY PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH ORAZ WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIET REDUKCYJNYCH W WYBRANYCH CZASOPISMACH DLA KOBIET
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 1, str. 25 31 Maciej Bienkiewicz, Ewa Bator, Monika Bronkowska OCENA PODAŻY PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH ORAZ WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIET REDUKCYJNYCH W WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoPOZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W POZNANIU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 455 460 Izabela Bolesławska, Ilona Górna, Juliusz Przysławski POZIOM SPOŻYCIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GRUPIE STUDENTÓW FARMACJI I DIETETYKI UNIWERSYTETU
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU LAT Z TERENU WROCŁAWIA*)
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 4, str. 718 723 Dominika Mazurek, Joanna Wyka, Anna Broniecka, Ewa Piotrowska, Monika Bronkowska, Jadwiga Biernat OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU 10 12 LAT Z
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA BIAŁKA W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 4, str. 1197 1201 Marian Gil, Elżbieta Głodek OCENA SPOŻYCIA BIAŁKA W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III rok/v semestr 5.
Bardziej szczegółowoPowszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska
Powszechne mity dotyczące diety 1 Zofia Kwiatkowska Struktura prezentacji O Historia O Czym jest dieta? O Czym jest żywienie? O Zasady zdrowego żywienia O Najczęstsze mity dotyczące diety O Podsumowanie
Bardziej szczegółowoWdrażanie zasad zdrowego żywienia w szkołach publicznych. Okres objęty kontrolą: (do czasu zakończenia czynności kontrolnych)
Wdrażanie zasad zdrowego żywienia w szkołach publicznych Okres objęty kontrolą: 2015 2016 (do czasu zakończenia czynności kontrolnych) 02 Kogo kontrolowaliśmy? Kontrolą objęto 10 jednostek samorządu terytorialnego
Bardziej szczegółowoMateriałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej
Bardziej szczegółowoOCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I ODŻYWCZEJ DIET NA PRZYKŁADZIE WYBRANEGO SZPITALA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 434-441 Beata Całyniuk, Elżbieta Grochowska-Niedworok, Marta Misiarz, Renata Podniesińska OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I ODŻYWCZEJ DIET NA PRZYKŁADZIE WYBRANEGO
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 711 717 Halina Weker 1, 3, Małgorzata Więch 1, Marta Barańska 2, Hanna Wilska 3 ANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ
Bardziej szczegółowoPrawidłowo zbilansowana dieta i aktywność fizyczna jako niezbędny element zdrowego stylu życia. Anna Jelonek dietetyk
Prawidłowo zbilansowana dieta i aktywność fizyczna jako niezbędny element zdrowego stylu życia Anna Jelonek dietetyk Rola jednostek i społeczeństwa Sposób odżywiania kobiety w ciąży związany z przekarmieniem
Bardziej szczegółowoNAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES 2(13) 2014 Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2014 Redaktor Wydawnictwa: Joanna Świrska-Korłub Redakcja techniczna
Bardziej szczegółowoZSGH BYTOM, BON APPÉTIT, NUMER 11
Strona 1 z 10 ZADANIE NR 1 Zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia 60% dziennej energii powinno pochodzić z węglowodanów. Ile gramów węglowodanów przyswajalnych powinna spożywać osoba, której dzienne
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY Z WYBRANEGO DOMU DZIECKA
ROCZN. PZH 2010, 61, Nr 2, 183-189 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY Z WYBRANEGO DOMU DZIECKA ASSESSMENT OF CHILDREN AND TEENAGERS DAILY FOOD RATIO IN ONE OF THE ORPHANAGES Agata Wawrzyniak, Jadwiga
Bardziej szczegółowoKomentarz Dietetyk 322[20] Czerwiec 2012. Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży KOMENTARZ DO PRAC EGZAMINACYJNYCH. w zawodzie: Dietetyk 322[20]
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży KOMENTARZ DO PRAC EGZAMINACYJNYCH w zawodzie: Dietetyk 322[20] ETAP PRAKTYCZNY SESJA LETNIA 2012 Łomża, lipiec 2012 r. Strona 1 z 35 1. Treść zadania z załącznikami:
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 604 609 Zbigniew Marzec, Wojciech Koch, Agnieszka Marzec OCENA SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z RACJAMI POKARMOWYMI STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI Katedra
Bardziej szczegółowoWIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY
ROCZN. PZH 2010, 61, Nr 4, 379-383 WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY NUTRITIONAL KNOWLEDGE OF PARENTS OF PRESCHOOL
Bardziej szczegółowoABC żywienia dzieci, czyli dlaczego jedzenie jest najważniejsze?
ABC żywienia dzieci, czyli dlaczego jedzenie jest najważniejsze? Odżywianie jest rozumiane jako przyjmowanie pokarmu w celu zaspokojenia podstawowej potrzeby fizjologicznej każdego żywego organizmu, niezależnie
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2
KARTA KURSU Nazwa Podstawy zdrowego żywienia Nazwa w j. ang. Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Mgr inż. Ewelina Trojanowska Zespół dydaktyczny Mgr inż. Ewelina Trojanowska Opis kursu (cele kształcenia)
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z zasad żywienia człowieka klasa: 1 TG
Tematyka zajęć z zasad żywienia człowieka klasa: 1 TG 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia twórców
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY LICEALNEJ Z BURSY SZKOLNEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 398-403 Renata Markiewicz-Żukowska, Katarzyna Mystkowska 1), Wioleta J. Omeljaniuk, Maria H. Borawska WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY
Bardziej szczegółowoSylabus z modułu. [24A] Dietetyka. Poznanie podstawowych składników zbilansowanej diety, określenie zasad zdrowego żywienia i odżywiania.
Sylabus z modułu [24A] Dietetyka 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu DIETETYKA Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH STUDENTEK UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO O RÓŻNYM POZIOMIE WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 4, str. 1202 1209 Elżbieta Głodek, Marian Gil WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH STUDENTEK UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO O RÓŻNYM POZIOMIE WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ
Bardziej szczegółowoPraca oryginalna Original Paper Pediatr Endocrinol Diabetes Metab 2015;23,1:23-31 DOI: 10.18544/PEDM-21.01.0021
Praca oryginalna Original Paper DOI: 10.18544/PEDM-21.01.0021 redakcja@pediatricendocrinology.pl www.pediatricendocrinology.pl www.pteidd.pl Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 10 12 lat mieszkających
Bardziej szczegółowoOCENA UZUPEŁNIANIA PRZEDSZKOLNEJ RACJI POKARMOWEJ PRZEZ RODZICÓW U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 2, str. 203 211 Joanna Sadowska, Agnieszka Krzymuska OCENA UZUPEŁNIANIA PRZEDSZKOLNEJ RACJI POKARMOWEJ PRZEZ RODZICÓW U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM Zakład Fizjologii
Bardziej szczegółowoSKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA TERENIE POWIATU SOKÓLSKIEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 3, str. 293 299 Robert Szczerbiński, Renata Markiewicz-Żukowska 1), Jan Karczewski 2) SKŁADNIKI REGULACYJNE RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY MIESZKAJĄCEJ W INTERNATACH NA
Bardziej szczegółowo50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIETY ORAZ SPOŻYCIE MAKROSKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ OTYŁE I NORMOSTENICZNE DZIECI UCZĘSZCZAJĄCE DO PRZEDSZKOLA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 747 753 Agnieszka Starbała, Sa eed Bawa, Magdalena Wojciechowska, Halina Weker WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIETY ORAZ SPOŻYCIE MAKROSKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ OTYŁE
Bardziej szczegółowoWyzwanie na Odchudzanie
Wyzwanie na Odchudzanie Gratulacje! Dzisiejszy temat: DLACZEGO DIETY NIE DZIAŁAJĄ Statystyki otyłości i chorób w Polsce: 61,6% mężczyzn ma nadwagę lub otyłość. 50,3% kobiet ma nadwagę lub otyłość. Na przestrzeni
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 3, 313-318 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO EVALUATION OF THE NUTRITION MODEL IN STUDENTS OF UNIVERSITY IN RZESZOW Elżbieta Głodek, Marian Gil
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2)
Dz.U.07.137.967 2010.01.22 zm. Dz.U.2010.9.63 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) (Dz. U. z dnia 31 lipca 2007 r.) Na
Bardziej szczegółowoFIT WITH FOOD. Joanna Szurkowska DIETETYK SPORTOWY MoveOnsport Team
FIT WITH FOOD Nie ma dobrego treningu bez dobrego odżywienia i dostarczonych w odpowiedniej ilości kalorii oraz makroskładników. Tylko dzięki odpowiedniej kontroli, świadomości i wiedzy możesz być pewien
Bardziej szczegółowoTalerz zdrowia skuteczne
Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia
Bardziej szczegółowoSylabus przedmiotu: Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis.
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Żywienie człowieka inżynieria produktów żywnościowych Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE
ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE SZKOLNYM Opracowała: Iwona Konowalska Prawidłowe żywienie powinno stanowić bardzo istotny element promocji zdrowia. Tworząc szkolne programy prozdrowotne należy koncentrować
Bardziej szczegółowoWPŁYW WARUNKÓW SOCJOEKONOMICZNYCH NA SPOSÓB ŻYWIENIA I ZWYCZAJE ŻYWIENIOWE MŁODZIEŻY LETNIEJ Z WROCŁAWIA I OKOLIC*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVII, 2014, 2, str. 186 195 Ewa Piotrowska, Anna Broniecka, Martyna Frańczak, Monika Bronkowska, Joanna Wyka, Jadwiga Biernat WPŁYW WARUNKÓW SOCJOEKONOMICZNYCH NA SPOSÓB ŻYWIENIA
Bardziej szczegółowoNAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES 1(12) 2014 Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2014 Redaktor Wydawnictwa: Dorota Pitulec Redaktor techniczny:
Bardziej szczegółowo