I. DANE OSOBOWE II. CHARAKTERYSTYKA OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH I TECHNICZNYCH

Transkrypt

1 Marian Witalis DOBRY Profesor nadzwyczajny Politechniki Poznańskiej Doktor Habilitowany Nauk Technicznych inżynier mechanik Pracownik naukowo - dydaktyczny na Wydziale Budowy Maszyn i Zarządzania PRODZIEKAN ds. Kształcenia na studiach dziennych w kadencji Marian W. DOBRY Kierownik Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Obiekt Techniczny - Środowisko ΔEwe ΔEstr = ΔEod - ΔEwy OPTYMALIZACJA PRZEPŁYWU ENERGII W SYSTEMACH MECHANICZNYCH I BIO-MECHATRONICZNYCH adres: Politechnika Poznańska Instytut Mechaniki Stosowanej ul. Piotrowo 3, Poznań tel: , fax: Marian.Dobry@put.poznan.pl lokalizacja: pokój 310x trzecie piętro STRONA DOMOWA ZAWIERA NASTĘPUJĄCE INFORMACJE: I. DANE OSOBOWE II. CHARAKTERYSTYKA OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH I TECHNICZNYCH III. IV. CHARAKTERYSTYKA DOROBKU DYDAKTYCZNEGO DOROBEK W KSZTAŁCENIU KADRY V. UDZIAŁ W ORGANIZACJI NAUKI VI. VII. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA INFORMACJA O LABORATORIUM DYNAMIKI I ERGONOMII METASYSTEMU: CZŁOWIEK OBIEKT TECHNICZNY ŚRODOWISKO VIII. WDROŻENIA, PATENTY, UMOWY LICENCYJNE IX. WYRÓŻNIENIA ZA DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWĄ, ZAWODOWĄ, DYDAKTYCZNĄ I ORGANIZACYJNĄ X. PUBLIKACJE (PRZED I PO HABILITACJI)

2 XI. NOWE URUCHOMIENIA STANOWISK I. DANE OSOBOWE I. Dane osobowe: Imię i nazwisko: Jednostka organizacyjna: Stanowisko: Funkcje: dr hab. inż. Marian Witalis DOBRY, prof. nz. PP Instytut Mechaniki Stosowanej Politechniki Poznańskiej profesor nadzwyczajny od 1 grudnia 2001 r. PRODZIEKAN d.s. Kształcenia na Wydziale Budowy Maszyn i Zarządzania POLITECHNIKI POZNAŃSKIEJ w kadencji Kierownik Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Techniczny Obiekt Środowisko Rodzaj ukończonych studiów wyższych: Studia wyższe techniczne, dzienne magisterskie, Politechnika Poznańska, Wydział Maszyny Robocze i Pojazdy Kierunek: Mechanika, specjalność: Mechanika Stosowana, 1974 r. Magister inżynier mechanik Dynamika agregatu Silnik Maszyna o zmienym momencie bezwładności Daty uzyskania stopni naukowych: Doktor nauk technicznych Doktor habilitowany nauk technicznych Politechnika Poznańska, Wydział Budowy Maszyn, 27 lipca 1983 r. Rozprawa doktorska: Dynamika i stateczność Wibroizolatora o Stałej Sile Oddziaływania zastoswonaego do ręcznych narzedzi udarowych Politechnika Poznańska, Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania, 25 czerwca 1998 r. Rozprawa habilitacyjna: Optymalizacja przepływu enrgii w systemie Człowiek Narzędzie Podłoże (CNP) Dyscyplina naukowa specjalności: Dyscyplina: Mechanika Specjalności: Mechanika Stosowana, Dynamika Maszyn, Rozdział Mocy i Przepływ Energii w Systemach Mechanicznych i Biologiczno Mechanicznych oraz jego optymalizacja, Wibroakustyka, Ochrona Środowiska przed drganiami i hałasem (metoda konwencjonalna i energetyczna), Energetyczna diagnostyka systemów mechanicznych i biologiczno-mechanicznych 2

3 II. CHARAKTERYSTYKA OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH I TECHNICZNYCH Do najważniejszych osiągnięć poznawczych i praktycznych zaliczam: 1. Opracowanie podstaw teoretycznych konstrukcji i dokumentacji konstrukcyjnej nowej generacji Wibroizoaltaorów o Stałej Sile Oddziaływani (WoSSO) wibroizolujących od 0+ Hz; 2. Opracowanie dynamicznego modelu pełnego systemu Człowiek Narzędzie (uderzeniowe, zmechanizowane, ręczne) Podłoże (CNP), przeprowadzenie analizy dynamicznej z użyciem oryginalnych symulacyjnych programów komputerowych (z wykorzystaniem Oprogramowania ICL 1900); 3. Wykazanie stabilności ruchu systemu CNP z WoSSO w systemie CNP i efektywności wibroizolacji WoSSO redukującej poziomy drgań obu rękojeści do poziomów dopuszczalnych w normach PN, EN i ISO. 4. Opracowanie konstrukcji drganiowo i energetycznie-bezpiecznych i ergonomicznych (10 cech) młotków pneumatycznych (4 wielkości) do mechanizacji prac ręcznych i ich wdrożenie do produkcji seryjnej; 5. Opracowanie zintegrowanego, sterowanego komputerowo stanowiska badawczego do drganiowych, ergonomicznych i akustycznych badań zmechanizowanych narzędzi ręcznych o różnych napędach dla potrzeb ich certyfikacji oraz jego wdrożenie do stosowania w Lab. Dynamiki i Ergonomii Systemów Człowiek Narzędzie; 6. Opracowanie podstaw teoretycznych i metod pomiarów przepływu energii i rozdziału mocy w systemach biologiczno-mechanicznych zakończonych sformułowaniem dwóch energetycznych zasad: PIERWSZEJ ZASADY PRZEPŁYWU ENERGII W SYSTEMACH MECHANICZNYCH I PIERWSZEJ ZASADY ROZDZIAŁU MOCY W SYSTEMACH MECHANICZNYCH; 7. Przeprowadzenie analizy przepływu energii i rozdziału mocy w dynamicznej strukturze systemu CNP (z wykorzystaniem opracowanych oryginalnych programów symulacji dynamiki, rozdziału mocy i przepływu energii w badanym systemie z użyciem programu MATLAB / simulink); 8. Przeprowadzenie optymalizacji energetycznej tego systemu z energetycznym polikryterium optymalizacji: minimum przepływu energii do człowieka-operatora (ochrona energetyczna przed energią płynącą od drgającego narzędzia) oraz maksimum przepływu energii do punktu wykonywania procesu technologicznego; 9. Opracowanie podstaw energetycznej oceny systemów mechanicznych (maszyn i mechanizmów) oraz systemów biomechanicznych (z uwzględnieniem czynnika ludzkiego w dynamicznej strukturze systemu); 10. Opracowanie podstaw teoretycznych energetycznej diagnostyki systemów mechanicznych (młotki pneumatczne i elektryczne) i biologiczno-mechanicznych (System: Człowiek-operator Zmechanizowane Narzędzie Ręczne - Podłoże oraz Człowiek-operator Pojazd)... Rezultaty tych prac naukowo-badawczych i badawczo-rozwojowych zawarłem w rozprawie doktorskiej i jednej monografii (rozprawie habilitacyjnej) oraz w około 151 publikacjach krajowych i zagranicznych. Publikacje ukazały się w takich renomowanych czasopismach naukowych krajowych i zagranicznych o zasięgu światowym jak np.: Non-linear Vibration Problems, Journal of Sound and Vibration, Archiwum Budowy Maszyn, Bulletin S.F.M. Revue Francaise de Mecanique, Central European Journal of Public Health, Machine Dynamics Problems, Acta of BIOENGINEERING and BIOMECHANICS, Diagnostyka, Archiwum Automatyzacji Jestem twórcą i współtwórcą (od 100% do 70% autorstwa) 9 patentów krajowych i 29 patentów zagranicznych (Europa Zach. I Centralna, 3

4 USA i Japonia). Sześć patentów krajowych i wszystkie patenty zagraniczne zostały wdrożone do produkcji. Uczestniczyłem w około 77 konferencjach i kongresach krajowych, międzynarodowych i światowych wygłaszając referaty plenarne i w innych sesjach (w tym 18 referatów plenarnych zagranicą). Byłem na stypendium Rochester Institute of Technology w Rochester, NY USA (wykłady dla pracowników dydaktyczno-naukowych i studentów, nawiązanie współpracy). III. CHARAKTERYSTYKA DOROBKU DYDAKTYCZNEGO Prowadziłem wykłady i ćwiczenia z Drgań Mechanicznych, Drgań i Dynamiki Maszyn, Dynamiki Maszyn i Narzędzi, Redukcji Drgań Mechanicznych, Mechaniki z Wytrzymałością, Metod Energetycznych i Aktywnych w Wibroakustyce, Modelowania Układów Mechanicznych, Energetycznej Diagnostyki Systemów Biologiczno Mechanicznych. Były to przedmioty na studiach dziennych magisterskich oraz dziennych magisterskich i zaocznych uzupełniających. Nadal prowadzę następujące przedmioty: Drgania Mechniczne, Drgania i Dynamika Maszyn, Redukcja Drgań Mechanicznych, Mechanika z Wytrzymałością, Energetyczna Diagnostyka Systemów (Bio) Mechanicznych, Dynamiczna Optymalizacja Konstrukcji. W roku 2001 rozpocząłem wykłady z Biomechnaiki Ogólnej na kierunku Mechanika i Budowa maszyn (dla specjalnosci Mechatronika). W roku 2006 rozpocząłem wykłady z Ekoinżynierii Środowiska Pracy na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji (specjalnośc Ekoinżynieria). Prowadziłem również laboratorium z Mechaniki, Wytrzymałości Materiałów, Drgań Mechanicznych i Dynamiki Maszyn, Redukcji Drgań Mechancznych, Diagnostyki Energetycznej Systemów Mechnaicznych i Biologiczno Mechanicznych. W roku 2006 opracowałem i uruchomiłem Laboratorium Ekoinżynierii Środowiska Pracy dla kierunku ZiIP specjalność Ekoiżynieria. Byłem promotorem około trzydziestu prac dyplomowych magisterskich na specjalonościach: Diagnostyka i Eksploatacja Maszyn, Mechatronika i Ekoinżynieria. IV. DOROBEK W KSZTAŁCENIU KADRY Aktualnie, jestem promotorem jednej zakończonej rozprawy doktorskiej dr Małgorzaty WOJSZNIS (decyzja Rady Wydziału z dnia r.). Druga rozprawa doktorska mgr. inż. Magdaleny GRYGOROWICZ (studentki doktoranckiej) została przyjeta, przewód doktorski jest na ukończeniu (obrona do września 2006). Ponadto, jestem opiekunem naukowym jednego studenta Studium Doktoranckiego na naszym Wydziale. Recenzowałem cztery rozprawy doktorskie i dwie rozprawy habilitacyjne. Dotychczas kierowałem kilkoma zespołami badawczymi. Były to kilkuosobowe zespoły badawcze w ramach wykonywanych grantów KBN: w ramach Pierwszego Projektu Badawczego Zamawianego pt.: Ochrona człowieka w Środowisku Pracy koordynowanego przez CIOP w Warszawie, w ramach Projektu Badawczego Celowego kierowałem zespołem konstrukcyjnym i badawczym. W roku 2002 zakończyłem kierowanie zespołem badawczym w ramach trzyletniego PB KBN nr 7T07B Jako wykładowca przedmiotu Drgania i Dynamika Maszyn kieruję zespołem dydaktycznym, który prowadzi zajęcia laboratoryjne z tego przedmiotu. W roku akademickim 2005/2006 uruchomiłem nowy przedmiot: Ekoinzynieria Środowiska Pracy wykłądy i laboratorium. Do jego wykłądania uruchomiłem drugi zespół dydaktyczny. 4

5 V. UDZIAŁ W ORGANIZACJI NAUKI Członkostwo w towarzystwach naukowych, komisjach, komitetach z wyboru: 1. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej Oddział Poznański 2. Członek Komisji Problemowej nr 157 ds. Zagrożeń Fizycznych w Środowisku Pracy. Pol. Komitet Norm., Warszawa, do 2003 r. 3. Członek Sekcji Podstaw Konstrukcji, Komitet Budowy Maszyn Polskiej Akademii Nauk, do 2000 r. 4. Ekspert Międzyresortowej Komisji ds. Czynników Fizycznych Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia powołanej przez Prezesa Rady Ministrów RP. 5. Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej Oddział w Poznaniu 6. IIAV International Institute of Acoustics and Vibration, USA 7. Polskie Towarzystwo Biomechaniki, Warszawa, od 1999 r. 8. Komisja Ergonomii Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu 9. Komisja Budowy Maszyn, Wydział Nauk Technicznych, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 10. Członek Sekcji Dynamiki Układów i Mechatroniki Komitetu Mechaniki Polskiej Akademii Nauk, od 2003 r. 11. Współpraca z Komitetem Technicznym ISO/TC 108/SC4 Hand-transmitted Vibration oraz CEN Współpraca z Komitetem Technicznym ISO/TC 108/SC4 Hand-transmitted Vibration oraz CEN 12. Członek Grup Roboczych WG2, WG3, WG4, AH group on gripping and pushing forces Komitetu Technicznego ISO/TC108/SC4 Hand-transmitted Vibration 13. Współpraca z sześcioma ośrodkami zagranicznymi w USA, Francji, Anglii, Szwecji i z 2 ośrodkami w Niemczech 14. Jestem członkiem komitetów naukowych trzech konferencji krajowych 15. Byłem Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Jubileuszowego 1000 Seminarium Zakładu Dynamiki i Wibroakustyki Systemów kierowanego przez prof. dr hab. Cz. Cempla czł. Koresp. PAN, dr h.c. 16. Byłem współredaktorem 23 tomu czasopisma naukowego Diagnostyka w 2000 r. 17. Członek Komitetu Organizacyjnego XXI Sympozjum Drgania w Układach Fizycznych w Poznaniu w 2004 r. 18. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego III Międzynarodowego Kongresu Diagnostyki Technicznej DIAGNOSTYKA 2004 w Poznaniu 19. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego XXII Sympozjum Drgania w Układach Fizycznych, Poznań-Będlewo kwietnia 2006 r. VI. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA Funkcje pełnione w Uczelni: 1. Pełnomocnik Rektora ds. licencji na produkcję i sprzedaż drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych, promocja i negocjacje licencyjne (udział w negocjacjach licencyjnych z Rzemieślniczą Spółdzielnią Mechaników w Poznaniu zakończonych podpisaniem umowy w marcu 1996 r. na produkcję drganiowo bezpiecznych młotków pneumatycznych MPK, udział w negocjacjach licencyjnych z HCP zakończonych podpisaniem 5

6 umowy w dniu r. na produkcję typoszeregu drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych typu MP (MPS i MPL); 2. Członek Rektorskiego Zespołu ds. Promocji i Wdrożeń, od do r., 3. Członek Dziekańskiej Komisji Rozwoju Badań, Technologii oraz Prognoz, od do r.; 4. Nadzór autorski nad produkcją drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MPK produkowanych na licencji PP, pełniony w związku z podpisaną umową licencyjną z Rzemieślniczą Spółdzielnią Mechaników w Poznaniu, od marca 1996 r.; 5. Nadzór autorski nad przygotowaniem i uruchomieniem produkcji seryjnej typoszeregu drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MPS i MPL na licencji PP., pełniony w związku z podpisaną umową licencyjną z H. Cegielski Poznań, od dnia 5 grudnia 1997 r.; 6. Kierownik Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Techniczny Obiekt Środowisko od r.; 7. Promocja rezultatów prac naukowo-badawczych i badawczo-rozwojowych na międzynarodowych targach zorganizowanie i obsługa ekspozycji targowej na Międzynarodowych Targach Poznańskich w czerwcu 1997 r. pt.: Drganiowo bezpieczne i ergonomiczne młotki pneumatyczne MPK, w ramach ekspozycji Oferta Nauki Polskiej. (projekt ekspozycji przygotowanie eksponatów narzędzi, projekt i wykonanie plansz ekspozycyjnych i ulotek, obsługa stoiska w czasie Targów); 8. Zakup aparatury w ramach inwestycji aparaturowych, finansowanych z grantów KBN przyznanych w latach 1996 i 1997 (450 tys. Zł) na uzupełnienie aparatury Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: C-TO-Ś. (prowadzenie rozeznania rynkowego i negocjacji z firmami); 9. Coroczny udział w akcjach Otwarte Drzwi dla kandydatów na studentów (przygotowanie ulotek, pokaz Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu C-TO-Ś) Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora habilitowanego: 1. Prodziekan ds. Kształcenia na Wydziale Budowy Maszyn i Zarządzania Politechniki Poznańskiej 2. Członek Rady Wydziału Budowy Maszyn i Zarządzania Politechniki Poznańskiej od r.; 3. Promocja (czynny udział) rezultatów prac naukowo-badawczych i badawczo-rozwojowych na MTP w 1999 na stoisku OFERTA NAUKI POLSKIEJ Nowa generacja drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych najlepiej dostosowanych do właściwości człowiekaoperatora. Forma prezentacji: Wystawa 2 egzemplarzy młotków pneumatycznych MPS i MPL z serii prototypowej i plansz z opisem przedmiotu oferty, rezultatów badań wg norm PN, ISO i EN oraz ochrony patentowej w Polsce, Europie Zachodniej i USA.; 4. Powołanie przez Dziekana WBMiZ na członka Komisji ds. Planów i Programów Kształcenia; 5. Członek Komisji Dziekańskiej WBMiZ ds. programu studiów na specjalności Mechatronika; 6. Promocja rezultatów prac naukowo-badawczych i badawczo-rozwojowych (czynny udział) w pokazach i próbach na stanowiskach pracy w 2000 r., Forma prezentacji: szkolenie operatorów narzędzi i próby technologiczne w konkretnych miejscach zastosowań narzędzi: a) na budowie Centrum Natolin w Warszawie, b) przy obróbce kamienia budowlanego (granitu) w Kamieniołomie Strzegom; 7. Wielokrotny udział w posiedzeniach Komisji Dziekańskiej WBMiZ PP, ds. programu studiów na specjalności Mechatronika jako jej członek; 7. Wielokrotny udział w posiedzeniach jako członek w powołanej przez Dziekana WBMiZ Komisji Wydziałowej ds. Planów i Programów Kształcenia; 8. Opracowanie informacji o historii ośrodków TMM wykorzystanej przez autorów A. Morecki, K. Kędzior, C. Rzymkowski w publikacji Teoria Maszyn i Mechanizmów w Polsce lata 1938 i

7 2000. Mat. XVII Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Dydaktycznej TmiM, Instytut Techniki Lotniczej i Mechaniki Stosowanej PW, Warszawa Jachranka, 6-8 września 2000, s. 1-40; 9. Opracowanie karty ofertowej Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Techniczny Obiekt Środowisko. OFERTA ŚRODOWISKA NAUKOWEGO WIELKOPOLSKI technologie, usługi, ekspertyzy. Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji UAM, Phare SCI TECH II, Poznań, czerwiec 2000 r., wydanie na CD; 10. Organizacja Jubileuszowego 1000 Seminarium Zakładu Dynamiki i Wibroakustyki Systemów IMS PP, 6.XI.2000 r. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego oraz prowadzenie obrad; 11. Współredaktor tomu 23 Diagnostyki, Vol. 23, 2000 r. ISBN wydanego przy współpracy Instytutu Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego i Instytutu Mechaniki Stosowanej Politechniki Poznańskiej; 12. Członek Komitetu Organizacyjnego Sympozjum Drgania w Układach Fizycznych, Poznań- Błażejewko w 2004 r. 13. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego III Miedzynarodowego Kongresu Diagnostyki Technicznej DIAGNOSTYKA 2004 w Poznaniu. 14. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego XXII Sympozjum Drgania w Układach Fizycznych, Poznań-Będlewo kwietnia 2006 r. Funkcje pełnione poza Uczelnią: 1. Konsultacje i nadzór autorski przy wdrożeniu do produkcji seryjnej młotków MP w Wytwórni Sprzętu Mechanicznego PZL Świdnik; 2. Konsultacje i nadzór autorski przy wdrożeniu do produkcji seryjnej młotków MP w Spółce Urdom w Częstochowie; 3. Konsultacje i nadzór autorski przy wdrożeniu do produkcji seryjnej młotków MPK w Rzemieślniczej Spółdzielni Mechaników w Poznaniu; 4. Kierownictwo zespołem konstrukcyjnym i pracami badawczo-rozwojowymi związanymi z opracowaniem typoszeregu młotków pneumatycznych typu MP w Instytucie Technologii Eksploatacji w Radomiu; 5. Nadzór autorski nad produkcją seryjną typoszeregu młotków pneumatycznych MP w H. Cegielski Poznań związany z Umową Licencyjną z dnia r.; 6. Recenzje projektów badawczych dla Komitetu Badań Naukowych w Warszawie.; 7. Recenzje artykułów dla Journal of Sound and Vibration, Mechanical Systems and Signal Processing oraz dla kwartalnika Postępy Technologii Maszyn i Urządzeń Komitetu Budowy Maszyn PAN w Warszawie, Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji... ; 8. Kilkuletnia współpraca w Instytutem Technologii Eksploatacji w Radomiu, w którym kierowałem zespołem badawczo-rozwojowym w celu opracowania typoszeregu drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych narzędzi typu MP (MPS, MPM, MPL) w ramach Problemu Celowego; 9. Konsultant tematyki badawczej i recenzje raportów z prac prowadzonych badań w ramach CPBR i PBZ i PBS dla Centralnego Instytutu Ochrony Pracy w Warszawie (wielokrotnie); Inne konferencje, seminaria naukowe, odczyty: 7

8 1. Ref. Ochrona człowieka przed drganiami. Otwarte Seminarium Zakł., Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze, r. z udz. Przedst. PIP, władz wojewódzkich ochrony środowiska; 2. Ref. Zmechanizowane narzędzia ręczne najlepiej przystosowane do człowieka-operatora. Seminarium na II Ogólnopolskich Targach Narzędziowych TOOLS 97 w Toruniu, r.; 3. Ref. Energetyczne wskaźniki bezpieczeństwa (EWB) zmechanizowanych narzędzi ręcznych. I Krajowa Konf. Metody i Syst. Komput. W badaniach naukowych i projektowaniu inżynierskim. Krak. Centrum Informatyki Stosowanej, AGH w Krakowie, XI.1997 r.; 4. Ref. Zasada przepływu energii jako podstawa uogólnionej analizy dynamiki systemu mechanicznego Seminarium Zakładu Teorii Konstrukcji Urządzeń Transportowych Politechniki Warszawskiej, Wydz. Transportu, ; 5. Ref. Energetyczna analiza systemów mechanicznych i biomechanicznych, Seminarium Katedry Dynamiki i Robotyki, Wydz. Inżynierii Mechan. I Robotyki AGH w Krakowie, r. 6. Coroczne zorganizowanie sesji panelowej i udział w Poznańskim Festiwalu Nauki i Sztuki z multimedialnymi wykładami dotyczącymi zjawisk rozdziału mocy i przepływu energii w systemach mechanicznych i biologiczno mechanicznych oraz podstaw teoretycznych Dynamicznego Zderzaka Bezwładnościowego zastosowanego do pojazdów. VII. INFORMACJA O LABORATORIUM DYNAMIKI I ERGONOMII METASYSTEMU: CZŁOWIEK OBIEKT TECHNICZNY ŚRODOWISKO Informację o zakresie działalności naukowej i dydaktycznej realizowanej w Laboratorium można znaleźć w jego logo pokazanym poniżej. AND LABORATORIUM DYNAMIKI I ERGONOMII METASYSTEMU CZŁOWIEK TECHNICZNY OBIEKT ŚRODOWISKO POLITECHNIKA POZNAŃSKA ul. PIOTROWO 3, POZNAŃ KIEROWNIK: prof. dr hab. inż. Marian Witalis DOBRY Marian.Dobry@put.poznan.pl ŚRODOWISKO DYNAMIKA ERGONOMIA AKUSTYKA DIAGNOSTYKA BIO-MECHATRONIKA PRZEPŁYW ENERGII ISTNIEJE OD: MWD 1996 Laboratorium zostało formalnie powołane do życia r. decyzją Dyrektora Instytutu Mechaniki Stosowanej: prof. dr hab. inż. Wacława Szyca oraz Kierownika Zakładu Dynamiki i 8

9 Wibroakustyki Systemów: prof. dr hab. Czesława Cempla. Na stanowisko kierownika Laboratorium mianowano równocześnie dr hab. inż. Mariana W. Dobrego, prof. nadzw. PP. Laboratorium było rezultatem dwudziestoletniego doświadczenia kierownika Laboratorium zebranego w pracach naukowo badawczych i badawczo rozwojowych związanych z opracowaniem drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych ręcznych narzędzi uderzeniowych (RNU). Dotyczy to zwłaszcza prac prowadzonych w latach , efektem których było doposażone Laboratorium w zintegrowane i sterowane komputerowo stanowisko badawcze [3]. Stanowisko zostało zbudowane w ścisłej współpracy z dr inż. Romanem Barczewskim, który opracował program komputerowy sterujący pracą stanowiska dla zadanych założeń merytorycznych opracowanych na podstawie systemowej analizy czynników zagrożenia RNU dla zdrowia człowieka operatora [1,2] Badania RNU w tym Laboratorium obejmują trzy zasadnicze obszary zagrożeń zdrowia operatora tj.: drgania jednoczesny pomiar przyspieszeń drgań i ich analiza na sześciu kierunkach drgań tj. na obu uchwytach rąk w trzech kierunkach, z udziałem trzech operatorów i bez ich udziału, hałas poziom ciśnienia akustycznego oraz poziom mocy akustycznej generowanej przez narzędzie w czasie pracy ergonomię ręcznych narzędzi pomiary siły nacisku na narzędzie oraz siły zacisku rękojeści, temperatury na powierzchni uchwytów dla lewej i prawej dłoni. Powyższe badania są prowadzone przy pełnej kontroli wszystkich parametrów zasilania takich jak ciśnienie zasilającego powietrza, zużycie powietrza, itp [4,5]. Laboratorium może prowadzić badania zaawansowanymi technikami badawczymi kontrolnej diagnostyki wibroakustycznej w zakresie rozpoznawania nieprawidłowości w pracy narzędzi, zwłaszcza badania odbiorcze związane z seryjna produkcją RNU i z wymaganiami spełnienia norm polskich, międzynarodowych czy europejskich. Najnowszą specjalnością Laboratorium są badania energetyczne RNU umożliwiające określenie przepływu energii w pełnym systemie Człowiek Narzędzie Podłoże oraz wartości średniej mocy kierowanej zarówno do człowieka operatora jak i do podłoża, na które oddziałuje narzędzie. Badania te umożliwią opracowanie energetycznie optymalnych narzędzi o minimalnym wpływie na człowieka i maksymalnym oddziaływaniu w punkcie pracy na podłożu [6,7]. Optymalizacja energetyczna dotyczyć może narzędzi o wszystkich rodzajach napędów tj. pneumatycznym, elektrycznym i hydraulicznym. Laboratorium DiESC-N dysponuje również metodami redukcji zagrożenia zdrowia operatorów umożliwiającymi uzyskanie RNU dostosowanych do wymagań człowieka operatora, co wiąże się ze spełnieniem różnych norm. Wśród nich wymienić można bardzo skuteczny system Wibroizolacji o Stałej Sile Oddziaływania WOSSO redukujący przyspieszenie drgań uchwytów do poziomów dopuszczalnych polskimi, międzynarodowymi i europejskimi normami [2,8,9,10]. Jak wynika z powyższego, dla wszystkich zainteresowanych tą problematyką istnieje szerokie pole do podjęcia współpracy naukowo badawczej lub badawczo rozwojowej z tym Laboratorium. Literatura do informacji o laboratorium: 1. Dobry M.W., Ergonomics and safety as deciding factors about design and exploitation of hand-held impact tools (in Polish). VIIth Symposium Exploitation of Technical Device. Radom Kozubnik 1993, Exploitation Problems No. 7/93. Reliability and Safety, Wyd. MCNEMT Radom 1993, Poland, pp LABORATORIUM DYNAMIKI I ERGONOMII METASYSTEMU 9

10 Marian W. DOBRY ΔEwe ΔEstr = ΔEod - ΔEwy CZŁOWIEK TECHNICZNY OBIEKT ŚRODOWISKO POLITECHNIKA POZNAŃSKA ul. Piotrowo 3, POZNAŃ Obszar badań naukowych: Dynamika Ergonomia Akustyka Energetyczna Diagnostyka Biomechatronika Przepływ Energii i Rozdział Mocy w Systemach Mechaniczno-Biologicznych i Biomechatronicznych OPTYMALIZACJA PRZEPŁYWU ENERGII W SYSTEMACH MECHANICZNYCH I BIO-MECHATRONICZNYCH Kierownik: dr hab. inż. Marian Witalis DOBRY, prof. nadzw. PP. Marian.Dobry@put.poznan.pl Stanowisko badawcze zmechanizowanych narzędzi ręcznych w Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Techniczny Obiekt Środowisko oraz rezultaty teoretycznych i eksperymentalnych badań rozdziału mocy w systemie Człowiek Udarowo Obrotowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne. 3. Dobry M.W.; New generation of vibration safe and ergonomic had-held impact tools. BEZPIECZEŃSTWO RACY. Nr 5. CIOP. Warsaw, May 1994, pp Dobry M.W., Barczewski R.; Elaboration of methods and projects of stand for vibration, ergonomic and acoustic investigations of hand-held impact tools (in Polish). Report No /94 (Project no. PZB/0001/S4/92 CIOP Warsaw). Institute of Applied Mechanics, Poznañ University of Technology, Poznañ, July 1994, Poland 10

11 5. DOBRY M.W., Barczewski R; INTEGRATED STAND FOR VIBRATION AND ERGONOMIC INVESTIGATIONS OF HAND-HELD IMPACT TOOLS, Central European Journal of Public Health, 1996, Vol. 1., pp. Prague, Czech Republic 6. DOBRY M.W.; Drganiowe i ergonomiczne badania ręcznych narzędzi uderzeniowych na zintegrowanym stanowisku badawczym. VIBRATION AND ERGONOMIC INVESTIGATIONS OF HAND-HELD IMPACT TOOLS ON THE INTEGRATED TEST STAND., XVII Symposium Vibrations in Physical Systems Poznań Błażejewko, May 22-25, 1996 pp DOBRY M.W.; Przepływ energii w systemie: Człowiek Ręczne Narzędzie Uderzeniowe Podłoże (CNP) z zastosowanym subsystemem wibroizolacji WOSSO. ENERGY FLOW IN MAN TOOL BASE SYSTEM (CNP) WITH APPLICATION OF WOSSO VIBRO-ISOLATION SUBSYSTEM. XVII Symposium Vibrations in Physical Systems Poznań Błażejewko, May 22-25, 1996 pp DOBRY M.W.; Energy flow in Man Tool Base System, INTERNATIONAL SEMINAR 4.7 on MAN UNDER VIBRATION, International Centre of Biocybernetics Warsaw, June 17-19, Dobry M.W.; Application of the Constant Interaction Force Vibroisolation Method to effective reduction of vibration levels in pneumatic impact tools. Proceedings. Vith INTERNATIONAL CONFERENCE ON HAND-ARM VIBRATION, Bonn, May 19-22, 1992, FRG, pp Dobry M.W.; Isolation of shocks by Constant Interaction Force Vibro-isolation (WOSSO). Proceedings of the 1993 International Congress on Noise Control Engineering INTER-NOISE 93, Volume III, 1993 August 24-26, Leuven, Belgium, pp Dobry M.W., Brzezinski J,; VIBRO-ISOLATION D UN MARTEAU-PIQUEUR. Revue Francaise de Mecanique n o , Bulletin S.F.M. 1993, pp , France VIII. WDROŻENIA, PATENTY, UMOWY LICENCYJNE Do najważniejszych osiągnięć poznawczych i praktycznych, które zakończyły się wdrożeniem należy zaliczyć prace dr hab. inż. Mariana W. Dobrego, prof. nadzw. PP, pod którego kierunkiem w kilku Zespołach Badawczych z Zakładu Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów (IMS PP) wykonano: 1. Opracowanie podstaw teoretycznych konstrukcji i dokumentacji konstrukcyjnej nowej generacji Wibroizolatorów o Stałej Sile Oddziaływani (WoSSO) wibroizolujących od 0+Hz; 2. Opracowanie dynamicznego modelu pełnego systemu Człowiek Narzędzie (uderzeniowe, zmechanizowane, ręczne) Podłoże (CNP), przeprowadzenie analizy dynamicznej z użyciem oryginalnych symulacyjnych programów komputerowych (z wykorzystaniem oprogramowania ICL 1900); 3. Wykazanie stabilności ruchu systemu CNP z WoSSO w systemie CNP i efektywności wibroizolacji WoSSO redukującej poziomy drgań obu rękojeści do poziomów dopuszczalnych w normach PN, EN i ISO. 4. Opracowanie konstrukcji drganiowo i energetycznie-bezpiecznych i ergonomicznych (10 cech) młotków pneumatycznych (4 wielkości) do mechanizacji prac ręcznych i ich wdrożenie do produkcji seryjnej; 5. Opracowanie zintegrowanego, sterowanego komputerowo stanowiska badawczego do drganiowych, ergonomicznych i akustycznych badań zmechanizowanych narzędzi ręcznych o różnych napędach dla potrzeb ich certyfikacji oraz jego wdrożenie do stosowania w Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Techniczny Obiekt Środowisko; 11

12 6. Opracowanie podstaw teoretycznych i metod pomiarów przepływu energii i rozdziału mocy w systemach biologiczno-mechanicznych zakończonych sformułowaniem dwóch energetycznych zasad: PIERWSZEJ ZASADY PRZEPŁYWU ENERGII W SYSTEMACH MECHANICZNYCH I PIERWSZEJ ZASADY ROZDZIAŁU MOCY W SYSTEMACH MECHANICZNYCH; 7. Przeprowadzenie analizy przepływu energii i rozdziału mocy w dynamicznej strukturze systemu CNP (z wykorzystaniem opracowanych oryginalnych programów symulacji dynamiki, rozdziału mocy i przepływu energii w badanym systemie z użyciem programu MATLAB / simulink); 8. Przeprowadzenie optymalizacji energetycznej tego systemu z energetycznym polikryterium optymalizacji: minimum przepływu energii do człowieka-operatora (ochrona energetyczna przed energią płynącą od drgającego narzędzia) oraz maksimum przepływu energii do punktu wykonywania procesu technologicznego; 9. Opracowanie podstaw energetycznej oceny systemów mechanicznych (maszyn i mechanizmów) oraz systemów biomechanicznych (z uwzględnieniem czynnika ludzkiego w dynamicznej strukturze systemu); 10. Opracowanie podstaw teoretycznych energetycznej diagnostyki systemów mechanicznych i biomechanicznych (System Człowiek-operator Zmechanizowane Narzędzie Ręczne oraz Człowiek-operator Pojazd). ENERGETYCZNIE ZOPTYMALIZOWANE MŁOTKI PNEUMATYCZNE Z ZASTOSOWANYM SYSTEMEM IZOLACJI PRZEPŁYWU ENERGII WoSSO DO CZŁOWIEKA-OPERATORA WDROŻONE DO PRODUKCJI NA POSTAWIE UMÓW LICENCYJNYCH ENERGEIA UDERZEŃ DO 6 [J] 6 DO 8 [J] 8 DO 12 [J] 12 DO 30 [J] TYP MPS TYP MP TYP MPL TYP MPK MŁOTKI PNEUMATYCZNE TYPU MPL NAGRODZONO BRĄZOWYM MEDALEM NA III MIĘDZYNARODOWEJ WYSTAWIE WYNALAZKÓW INNOWACJE W GDAŃSKU W 2000 ROKU Drganiowo i energetycznie bezpieczne, ergonomiczne (10 cech) młotki pneumatyczne do mechanizacji prac ręcznych jako rezultaty prac naukowo-badawczych prowadzonych w Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Człowiek Obiekt Techniczny Środowisko 12

13 LABORATORIUM DYNAMIKI & ERGONOMII METASYSTEMU CZŁOWIEK OBIEKT TECHNICZNY - ŚRODOWISKO POLITECHNIKA POZNAŃSKA ul. Piotrowo 3, POZNAŃ Kierownik: Marian W. DOBRY, Marian.Dobry@put.poznan.pl ŚRODOWISKO DYNAMIKA ERGONOMIA AKUSTYKA DIAGNOSTYKA BIOMECHATRONIKA PRZEPŁYW ENERGII ISTNIEJE OD MWD 1996 VIBRATION-SAFE AND ERGONOMIC HAND-HELD IMPACT TOOLS THE BEST ADAPTED FOR HUMAN OPERATOR: ERGO-HAMMERS Polish Patent , E. Patent , US. Patent 4,921,053 MPL pneumatic hammers are numbered to a new vibration-safe and ergonomic generation of hand-held impact tools, which has been elaborated in Poland with application of the Poznań University of Technology patents with taking into account all requirements of directly their interaction on the human operator. The design of the MPL pneumatic hammers takes into account: limit value of weighted acceleration (2.5 m/s 2 ) for both handles, which are defined in PN-91/N Polish Standard and ISO 5349 Standard, limit value of push and grip force from human operator on handles during 8 hours of work day with using of the hand-held impact tool, requirements of 89/392 European Directive of the safety of hand-held power tools. MPL PNEUMATIC CHIPPING MPL PNEUMATIC CHIPPING HAMMER Ergonomic parameters: Weighted value of accelerations on both handles in z directions: Value, unit, remarks less than: 2,5 [m/s 2 ] Technical parameters: Impact energy on base: Energy of beater before the Impact: Value, unit, remarks 12+/- 1 J about 20 J Safety time exposure for 8 hours work Number of impacts per min.: about 1330 day: 602 min. Full auto control of feed force with Air consumption: 0,58 +/-0,01 disconnection of supplying for greater 170 N m 3 /min than: Integral silencer of outlet air - Pressure of supply air: noise pressure level together with REDUCTION Mpa technologic noise: ABOUT 50% Sizes: length: 488 mm Thermal insulation of handles: applied Mass: 7,6 kg Ergonomic symmetry of the tool: applied Internal diameter of supplying Hose: 16 mm Ergonomic form of handles: applied Lubrication central Mount for balancer: integral Type of mount ends of work tools: ISO/R 1180, DIN 8530 used in Europe/World 13

14 LABORATORIUM DYNAMIKI & ERGONOMII METASYSTEMU CZŁOWIEK OBIEKT TECHNICZNY - ŚRODOWISKO POLITECHNIKA POZNAŃSKA ul. Piotrowo 3, POZNAŃ Kierownik: Marian W. DOBRY, Marian.Dobry@put.poznan.pl ŚRODOWISKO DYNAMIKA ERGONOMIA AKUSTYKA DIAGNOSTYKA BIOMECHATRONIKA PRZEPŁYW ENERGII ISTNIEJE OD MWD 1996 VIBRATION-SAFE AND ERGONOMIC HAND-HELD IMPACT TOOLS THE BEST ADAPTED FOR HUMAN OPERATOR: ERGO-HAMMERS Polish Patent , E. Patent , US. Patent 4,921,053 MPS pneumatic hammers are numbered to a new vibration-safe and ergonomic generation of hand-held impact tools, which has been elaborated in Poland with application of the Poznań University of Technology patents with taking into account all requirements of directly their interaction on the human operator. The design of the MPS pneumatic hammers takes into account: limit value of weighted acceleration (2,5 m/s 2 ) for both handles, which are defined in PN-91/N Polish Standard and ISO 5349 Standard, limit value of push and grip force from human operator on handles during 8 hours of work day with using of the hand-held impact tool, requirements of 89/392 European Directive of the safety of hand-held power tools. MPS PNEUMATIC CHIPPING HAMMER Ergonomic parameters: Weighted value of accelerations on both handles in z directions: Value, unit, remarks less than: 2,5 [m/s 2 ] Technical parameters: Impact energy on base: Energy of beater before the Impact: Value, unit, remarks 6+/- 1 J about 10 J Safety time exposure for 8 hours work Number of impacts per min.: about 1800 day: 602 min. Full auto control of feed force with Air consumption: 0,54 +/-0,01 disconnection of supplying for greater 150 N m 3 /min than: Integral silencer of outlet air - Pressure of supply air: noise pressure level together with REDUCTION Mpa technologic noise: ABOUT 50% Sizes: length: 455 mm Thermal insulation of handles: Applied Mass: 5,8 kg Ergonomic symmetry of the tool: Applied Internal diameter of supplying Hose: 13 mm Ergonomic form of handles: Applied Lubrication central Mount for balancer: Integral Type of mount ends of work tools: ISO/R 1180, DIN 8530 used in Europe/World 14

15 Przykłady rezultatów badań energetycznych analizy rozdziału mocy w systemach antropotechnicznych LABORATORIUM DYNAMIKI & ERGONOMII METASYSTEMU CZŁOWIEK OBIEKT TECHNICZNY - ŚRODOWISKO POLITECHNIKA POZNAŃSKA ul. Piotrowo 3, POZNAŃ Kierownik: Marian W. DOBRY, Marian.Dobry@put.poznan.pl ŚRODOWISKO DYNAMIKA ERGONOMIA AKUSTYKA DIAGNOSTYKA Człowiek BIOMECHATRONIKA PRZEPŁYW ENERGII ISTNIEJE OD MWD 1996 Człowiek Techniczny Obiekt uzyskane w Laboratorium Dynamiki i Ergonomii Metasystemu: Obiekt Techniczny Środowisko Rys. 1. Widok wiertarki uderzeniowoobrotowej użytej w systemie biomechatronicznym Człowiek Uderzeniowe Obrotowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne wymagające użycia obu rak w procesie pracy Rys. 2. Widok analizowanego systemu biomechatronicznego Człowiek Duże Uderzeniowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne wymagające użycia obu rak w procesie pracy 15

16 WIZUALIZACJA PIERWSZEJ ZASADY ROZDZIAŁU MOCY W PRZEZSTRZENI MOCY STRUKTURALNYCH: MOC STRACONA MOC ODBITA System bio-mechatroniczny: Człowiek Udarowo Obrotowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne M = 5,05 kg; F 0 = 4000 N; t imp = 0,001 s, f = 30 Hz, t sym = 33,33 s ROZDZIAŁ STRUKTURALNY RODZAJÓW MOCY W PUNKTACH REDUKCJI Z UWZGLĘDNIENIEM PROCESU PRZEJŚCIOWEGO Punkt redukcji: Korpus-Dłonie kier. Z Moc stracona Nstr(t) [W] Punkt redukcji: Przedramię-Łokieć kier. Z Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Punkt redukcji: Ramię-Bark kier. Z Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Punkt redukcji: Korpus-Dłonie kier. ϕ Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Marian W. DOBRY, Rys. 3. Rezultaty symulacji rozdziału mocy obciążeń (portrety energetyczne) w poszczególnych punktach redukcji bio-mechatronicznego systemu dynamicznego Człowiek Uderzeniowo Obrotowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne (C-UOZNR) pokazanego na rys

17 WIZUALIZACJA PIERWSZEJ ZASADY ROZDZIAŁU MOCY W PRZESTRZENI MOCY STRUKTURALNYCH: MOC STRACONA MOC ODBITA System bio-mechatroniczny: Człowiek Udarowo Obrotowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne M = 5,05 kg; F 0 = 4000 N; t imp = 0,001 s, f = 30 Hz, t sym = 33,33 s GLOBALNY ROZDZIAŁ RODZAJÓW MOCY W CAŁYM SYSTEMIE C-UOZNR Z UWZGLĘDNIENIEM PROCESU PRZEJŚCIOWEGO Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Marian W. DOBRY, Rys. 4. Rezultaty symulacji globalnego rozdziału mocy obciążeń (sumaryczny portret energetyczny) w całym bio-mechatronicznym systemie dynamicznym Człowiek Uderzeniowo Obrotowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne (C-UOZNR) pokazanym na rys

18 WIZUALIZACJA ZASADY ROZDZIAŁU MOCY W PRZESTRZENI MOCY STRUKTURALNYCH: MOC STRACONA MOC ODBITA System bio-mechatroniczny: Człowiek Duże Zmechanizowane Narzędzie Ręczne (udarowe) z uwzględnieniem procesu przejściowego M = 10 kg; Fo = 1200 N; t imp = 0,002 s, f = 30 Hz, t sym = 33,56 s Punkt redukcji: Korpus-Dłonie (kierunek z) Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Punkt redukcji: Przedramię-Łokieć L kier. Z Punkt redukcji: Przedramię-Łokieć R kier. Z Moc stracona Nstr(t) [W] Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Punkt redukcji: Ramię-Bark L kier. Z Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Punkt redukcji: Ramię-Bark R kier. Z Moc stracona Nstr(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Moc odbita Nod(t) [W] Marian W. DOBRY, Rys. 5. Rezultaty symulacji rozdziału mocy obciążeń (portrety energetyczne) w poszczególnych punktach redukcji bio-mechatronicznego systemu dynamicznego Człowiek Duże Uderzeniowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne (C-DUZNR) pokazanego na rys

19 WIZUALIZACJA PIERWSZEJ ZASADY ROZDZIAŁU MOCY W PRZESTRZENI MOCY STRUKTURALNYCH: MOC STRACONA MOC ODBITA System bio-mechatroniczny: Człowiek Duże Zmechanizowane Narzędzie Ręczne (udarowe) Moc stracona Nstr(t) [W] M = 10 kg; Fo = 1200 N; t imp = 0,002 s, f = 30 Hz, t sym = 33,56 s SUMARYCZNA MOC CHWILOWA CAŁEGO SYSTEMU MOC WEJŚCIOWA Z UWZGLĘDNIENIEM PROCESU PRZEJŚCIOWEGO Cały system biomechaniczny: (kierunek z) Moc odbita Nod(t) [W] Marian W. DOBRY, Rys. 6. Rezultaty symulacji globalnego rozdziału mocy obciążeń (sumaryczny portret energetyczny) w całym bio-mechatronicznym systemie dynamicznym Człowiek Duże Uderzeniowe Zmechanizowane Narzędzie Ręczne (C-DUZNR) pokazanym na rys. 2. Uzyskane patenty krajowe i zagraniczne na wynalazki zgłoszone do ochrony: 19

20 1. Dobry M.W. (1983b) Wibroizolator. Patent RP nr , Urząd Patentowy RP. Opis patentowy opublikowano Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1990a) Vibro-isolation of connections of structural units of hand tools. Patent USA No 4,921,053, May 1, Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991a) Compressed air supply system of vibro-isolated tools. United States Patent no. 5,050,689, Date of Patent: September, 24, Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991b) Wibroizolacja połączeń węzłów konstrukcyjnych ręcznych narzędzi. Patent RP nr , Urząd Patentowy RP. Opis patentowy opublikowano Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991c) Układ zamocowania narzędzi roboczych w ręcznych narzędziach uderzeniowych, zwłaszcza pneumatycznych. Patent RP nr , Urząd Patentowy RP. Opis patentowy opublikowano Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991d) Tłumik hałasu, zwłaszcza ręcznych narzędzi pneumatycznych. Patent RP nr , Urząd Patentowy RP. Opis patentowy opublikowano Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991e) Pneumatic impact tool. United States Patent No 5,052,499, Date of Patent: October 1, Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991f) Pneumatyczne narzędzie udarowe. Patent RP nr , Urząd Patentowy RP. Opis patentowy opublikowano Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1991g) Układ zasilania sprężonym powietrzem wibroizolowanych narzędzi. Patent RP nr , Urząd Patentowy RP. Opis patentowy opublikowano Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1992) Sistema pitanija vibroizolirovannego pnevmoinstrumenta. Patent SU No I A3., Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1993) Systém pøívodu staèeného vzduchu, No , Czeská Republika. Úøasd Prùmyslového Vlastnictví, Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1994a) Compressed air supply system of vibro-isolated tools. European Patent No , European Patent Office, Munich, Germany, (ochrona patentowa w kilku krajach Unii Europejskiej) 13. Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1994b) Pneumatic impact tool. European Patent No , European Patent Office, Munich, Germany, (ochrona patentowa w kilku krajach Unii Europejskiej) 20

21 14. Dobry M.W., Cempel C., Garbatowski W. (1994c) Vibrao-isolation of connections of structural units of hand tools. European Patent No , European Patent Office, Munich, Germany, (ochrona patentowa w kilku krajach Unii Europejskiej) Zawarte umowy licencyjne: 1. Umowa licencyjna Politechniki Poznańskiej z Rzemieślniczą Spółdzielnią Mechaników w Poznaniu, podpisana w marcu 1996 r., na produkcję drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MPK, z zastosowanymi patentami Politechniki Poznańskiej, których twórcami są: prof. dr hab. inż. Marian DOBRY (70%), prof. dr hab. Czesław CEMPEL (20%), dr inż. Wiesław GARBATOWSKI (10%) 2. Umowa licencyjna Politechniki Poznańskiej z H. CEGIELSKI S.A. Poznań, podpisana dnia 5 grudnia 1997 r., na produkcję seryjną typoszeregu drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MPS i MPL, z zastosowanymi patentami Politechniki Poznańskiej, których twórcami są: prof. dr hab. inż. Marian DOBRY (70%), prof. dr hab. Czesław CEMPEL (20%), dr inż. Wiesław GARBATOWSKI (10%) Wdrożone rozwiązania konstrukcyjne, technologiczne, itp. 1. Ekspertyza wpływu drgań od formy bateryjnej na konstrukcję hali. Raport z badań 10/74-5, PP IMT, Poznań 1975 r. 2. Lokalizacja i identyfikacja źródeł hałasu i drgań w automacie tokarskim ATB-40. Raport wewnętrzny 11/75. PP IMT., Poznań 1975 r. 3. Badania nad lokalizacją i identyfikacją źródeł hałasu i drgań w automacie tokarskim ATB-40. Etap I. Raport z badań 18/75. PP IMT, Poznań czerwiec1975 r. 4. Badania nad lokalizacją i identyfikacją źródeł hałasu i drgań w automacie tokarskim ATB-40. Etap II. Raport z badań 18/75. PP IMT, Poznań, październik 1975 r. 5. Dobry M., Cempel C. Optymalizacja przekładni zębatych ze względu na minimum siły przekazywanej na korpus. Raport wewnętrzny 43/75. PP IMT., Poznań 1975 r. 21

22 6. Opracowanie wytycznych w zakresie cichobieżności konstruowania na bazie aktualnych rozwiązań obrabiarek zespołowych i zespołów znormalizowanych. Raport z badań /75. IMT PP., Poznań 1975 r. 7. Określenie optymalnych warunków i zasad przeciwdziałania ujemnym wpływom wibracji na człowieka we współczesnych technologiach odlewniczych, ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi poruszanych różnymi rodzajami energii. Raport z badań. IMT PP., Poznań 1975 r. 8. Opracowanie charakterystyki, zakresu zastosowań i metodyki projektowania eliminatorów i izolatorów drgań. Raport z badań. IMT PP., Poznań 1976 r. 9. Badanie natężenia hałasu na stanowiskach roboczych obróbki betonów i wskazanie rozwiązań jego obniżenia. Raport z badań IT/65/184/76. PP IMT, Poznań 1976 r. 10. Teoretyczne i eksperymentalne badania dynamiczności młotków i ręki operatora. PW.05.9 pt.: Minimalizacja wibroaktywności narzędzi udarowych na przykładzie młotków pneumatycznych MS 8, 10, 13 i 16. Etap I. Raport z badań IT/54/148/76. IMT PP., Poznań 1976 r. 11. Minimalizacja hałasu urządzeń transportowych w liniach pakujących płyny w opakowania szklane. Problem RWPG nr 14.3/76, Raport /77, IMT PP., Poznań 1976 r. 12. Analiza dynamiki układu ręka narzędzie i jego optymalizacja projekt narzędzia. PW.05.9 pt.: Minimalizacja wibroaktywności narzędzi udarowych na przykładzie młotków pneumatycznych MS 8, 10, 13 i 16. Etap II Raport z badań /77. IMT PP., Poznań 1977 r. 13. Badania parametrów dynamicznych narzędzia i optymalizacja jego podzespołów. PW.05.9 pt.: Minimalizacja wibroaktywności narzędzi udarowych na przykładzie młotków pneumatycznych MS 8, 10, 13 i 16. Etap III. Raport z badań /77. IMT PP., Poznań 1978 r. 14. Opracowanie konstrukcji, wykonanie i badania końcowe narzędzi prototypowych. PW.05.9 pt.: Minimalizacja wibroaktywności narzędzi udarowych na przykładzie młotków pneumatycznych MS 8, 10, 13 i 16. Etap IV. Raport z badań /77. IMT PP., Poznań 1979 r. 15. Opracowanie prototypowej dokumentacji na młotki o obniżonym poziomie wibracji. PW.05.9 pt.: Minimalizacja wibroaktywności narzędzi udarowych na przykładzie młotków pneumatycznych MS 8, 10, 13 i 16. Etap V. Raport z badań /77. IMT PP., Poznań 1980 r. 16. PW.05.9 pt.: Obniżenie wibroaktywności ręcznych narzędzi udarowych (młotów ścinaków) stosowanych w odlewnictwie. Etap I. Raport z badań /81. IMT PP., Poznań 1981 r. 17. PW.05.9 pt.: Obniżenie wibroaktywności ręcznych narzędzi udarowych (młotów ścinaków) stosowanych w odlewnictwie. Etap II. Raport z badań /82. IMT PP., Poznań 1982 r. 18. Efektywność wibroizolacji o stałej sile oddziaływania badania modelowe. Raport wewnętrzny 106/82. PP IMT., Poznań 1982 r. 22

23 19. Dynamika wibroizolatora o stałej sile oddziaływania w układzie: człowiek (operator) narzędzie udarowe podłoże. Raport wewnętrzny 117/83. PP IMT., Poznań 1983 r. 20. PW.05.9 pt.: Obniżenie wibroaktywności ręcznych narzędzi udarowych (młotów ścinaków) stosowanych w odlewnictwie. Etap III. Raport z badań /83. IMT PP., Poznań 1983 r. 21. Eliminacja drgań, hałasu i pulsacji czynnika roboczego maszyn i narzędzi. Etap III. PW.10.6 temat b. Raport z badań /81. IMT PP., Poznań 1983 r. 22. Dobry M.W. Dynamika i stateczność wibroizolatora o stałej sile oddziaływania zastosowanego do ręcznych narzędzi uderzeniowych. Praca doktorska. Politechnika Poznańska, Wydział Budowy Maszyn, Poznań 1983 r. 23. Dobry M.W. Symulacja cyfrowa zagadnień dynamicznych dyskretnych nieliniowych układów mechanicznych na przykładzie dynamiki młotka pneumatycznego. Raport wewnętrzny 121/83. IMT PP., Poznań 1983 r. 24. PW.05.9 pt.: Obniżenie wibroaktywności ręcznych narzędzi udarowych (młotów ścinaków) stosowanych w odlewnictwie. Etap IV. Raport z badań /84. IMT PP., Poznań 1984 r. 25. Eliminacja drgań, hałasu i pulsacji czynnika roboczego maszyn i narzędzi. Etap IV. PW.10.6 temat b. Raport z badań /81. IMT PP., Poznań 1984 r. 26. Zastosowanie wibroizolatora o stałej sile oddziaływania do kamieniarskich młotków pneumatycznych MK-8A. Etap I. Raport z badań /84. IMT PP., Poznań 1984 r. 27. PW.05.9 pt.: Obniżenie wibroaktywności ręcznych narzędzi udarowych (młotów ścinaków) stosowanych w odlewnictwie. Etap V. Raport z badań /86. IMT PP., Poznań 1985 r. 28. Eliminacja drgań, hałasu i pulsacji czynnika roboczego maszyn i narzędzi Etap V. PW.10.6 temat b. Raport z badań /81. IMT PP., Poznań 1985 r. 29. Dynamics and vibroisoaltion efficiency of Constant Interaction Force Vibroisolator Model study. Raport wewnętrzny 154/85. PP IMT., Poznań 1985 r. 30. Zastosowanie wibroizolatora o stałej sile oddziaływania do kamieniarskich młotków pneumatycznych MK-8A. Etap II. Opracowanie koncepcji adaptacji wibroizolatora o stałej sile oddziaływania (WOSSO) do młotków kliniaków MK-8A. Raport z badań /85. IMT PP., Poznań 1985 r. 31. Dobry M.W. Badania wibroaktywności i minimalizacja drgań na przykładzie młotka pneumatycznego. Szkoła Dynamiki Maszyn, Komitet Budowy Maszyn PAN. Jabłonna 1984 r. Raport wewnętrzny 169/85. PP IMT., Poznań 1985 r. 32. Dokumentacja techniczna prototypu młotka kliniaka o obniżonym poziomie drgań Punkt kontrolny I. Cel wdrożeniowy nr 64/II pt.: Młotki do obróbki kamienia o obniżonym poziomie drgań poniżej NDN. CPBR nr 11.1 pt.: Ochrona człowieka w środowisku pracy. Raport z badań /86. IMS PP., Poznań październik 1986 r. 23

24 33. Zastosowanie wibroizolatora o stałej sile oddziaływania do kamieniarskich młotków pneumatycznych MK-8A. Etap III. Wdrożenie wibroizolatora o stałej sile oddziaływania do kliniaka MK-8A. Raport z badań /86. IMS PP., Poznań listopad 1986 r. 34. Prototyp młotka ścinaka MS-13A-WOSSO. Punkt kontrolny I. Cel wdrożeniowy nr 43 pt.: Opracowanie drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MS-13A- WoSSO stosowanych w odlewnictwie. CPBR nr 2.3 pt.: Energo i materiałooszczędne procesy technologiczne w odlewnictwie. Raport z badań. IMS PP /87., Poznań kwiecień 1987 r. 35. Wdrożenie młotka pneumatycznego ścinaka MS-13A z wibroizolacja WOSSO. Etap I. Raport z badań /87. IMS PP., Poznań maj 1987 r. 36. Prototyp młotka kliniaka. Punkt kontrolny II. Cel wdrożeniowy nr 64/II pt.: Młotki do obróbki kamienia o obniżonym poziomie drgań poniżej NDN. CPBR nr 11.1 pt.: Ochrona człowieka w środowisku pracy. Raport z badań /87. IMS PP., Poznań październik 1987 r. 37. Wdrożenie młotka pneumatycznego ścinaka MS-13A z wibroizolacją WOSSO. Etap II. Raport z badań /87. IMS PP., Poznań grudzień 1987 r. 38. Wyniki badań laboratoryjnych prototypu wytyczne do zmian konstrukcji ścinaka. Punkt kontrolny nr II. Cel wdrożeniowy nr 43 pt.: Opracowanie drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MS-13A-WoSSO stosowanych w odlewnictwie. CPBR nr 2.3 pt.: Energo i materiałooszczędne procesy technologiczne e odlewnictwie. Raport z badań /88. IMS PP., Poznań czerwiec 1988 r. 39. Wyniki badań stanowiskowych wytrzymałości trwałości konstrukcji prototypu młotka kliniaka MPK. Wytyczne do zmian konstrukcji. Punkt kontrolny nr III. Cel wdrożeniowy nr 64/II pt.: Młotki do obróbki kamienia o obniżonym poziomie drgań poniżej NDN. CPBR nr 11.1 pt.: Ochrona człowieka w środowisku pracy. Raport z badań /88. IMS PP., Poznań październik 1988 r. 40. Wyniki badań prototypu młotka MS-13A-WoSSO na stanowiskach pracy. Punkt kontrolny nr III. Cel wdrożeniowy nr 43 pt.: Opracowanie drganiowo bezpiecznych i ergonomicznych młotków pneumatycznych MS-13A-WoSSO stosowanych w odlewnictwie. CPBR nr 2.3 pt.: Energo i materiałooszczędne procesy technologiczne e odlewnictwie. Raport z badań /89. IMS PP., Poznań, luty 1989 r. 41. Zweryfikowana w warunkach przemysłowych dokumentacja i seria informacyjna kliniaków. Punkt kontrolny nr IV. II. Cel wdrożeniowy nr 64/II pt.: Młotki do obróbki kamienia o obniżonym poziomie drgań poniżej NDN. CPBR nr 11.1 pt.: Ochrona człowieka w środowisku pracy. Raport z badań /89. IMS PP., Poznań, październik 1989 r. 42. Punkt kontrolny nr V. II. Cel wdrożeniowy nr 64/II pt.: Młotki do obróbki kamienia o obniżonym poziomie drgań poniżej NDN. CPBR nr 11.1 pt.: Ochrona człowieka w środowisku pracy. Raport z badań /90. IMS PP., Poznań, październik 1990 r. 24