SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Transkrypt

1 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Druk nr 2065 Warszawa, 22 kwietnia 2009 r. Pan Bronisaw Komorowski Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani posowie wnosz projekt ustawy: - o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych. Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniamy pana posa Tadeusza Kopcia. (-) Tadeusz Arkit; (-) Urszula Augustyn; (-) Beata Bublewicz; (-) Andrzej Bua; (-) Marek Cebula; (-) Ewa Drozd; (-) Zenon Durka; (-) Mariusz Grad; (-) Iwona Guzowska; (-) Agnieszka Hanajczyk; (-) Jolanta Hibner; (-) Jarosaw Katulski; (-) Jan Kaźmierczak; (-) Magdalena Kochan; (-) Witold Kochan; (-) Tadeusz Kopeć; (-) Adam Krupa; (-) Marek Krzkaa; (-) Dariusz Lipiński; (-) Katarzyna Matusik-Lipiec; (-) Antoni Mężydo; (-) Aldona Myńczak; (-) Izabela Katarzyna Mrzygocka; (-) Tadeusz Naguszewski; (-) Sawomir Neumann; (-) Andrzej Nowakowski; (-) Marzena Oka-Drewnowicz; (-) Danuta Olejniczak; (-) Andrzej Orzechowski; (-) Maciej Orzechowski; (-) Witold Pahl; (-) Sawomir Piechota; (-) Danuta Pietraszewska; (-) Jarosaw Pięta; (-) Norbert Raba; (-) Ireneusz Raś; (-) Grzegorz Roszak; (-) Andrzej Ryszka; (-) Henryk Siedlaczek; (-) Witold Sitarz; (-) Bożena Sawiak; (-) Micha Szczerba; (-) Piotr Tomański; (-) Renata Zaremba; (-) Ryszard Zawadzki; (-) Marek Zieliński; (-) Wojciech Ziemniak.

2 USTAWA z dnia r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych Art. 1. W ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1115, z późn. zm. 1) ) wprowadza się następujce zmiany: 1) w art. 10a dodaje się ust. 3 w brzmieniu: 3. Do spaty pozostaego po 20 latach systematycznej i terminowej spaty zadużenia z tytuu kredytu maj zastosowanie przepisy ustawy, z pominięciem przepisów dotyczcych przejściowego wykupu odsetek. 2) po art. 11a dodaje się art. 11b w brzmieniu: Art. 11b. Kredytobiorcy, dokonujcemu spaty zadużenia na warunkach, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 11 ust. 6 zmniejsza się o 50% zadużenie z tytuu odsetek skapitalizowanych oraz umarza się 50% zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek, stanowicych podstawę do zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 5 i art. 11 ust. 6 ustawy. 3) po art. 12a dodaje się art. 12b-12c w brzmieniu: Art. 12b. 1. Z budżetu państwa przeznacza się środki finansowe na spatę wierzytelności banków z tytuu zmniejszenia zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek. 2. Na podstawie uchway walnego zgromadzenia wyrażajcego zgodę na spatę zadużenia z tytuu kredytu lub kredytów zacigniętych przez spódzielnię mieszkaniow, spódzielnia może dokonać za swoich czonków spat, o których mowa w ust. 2, 3. Po dokonaniu spat, o których mowa w ust. 2 spódzielni przysuguje roszczenie do czonków o zwrot środków finansowych stanowicych równowartość dokonanej spaty. Art. 12c. 1. Na wniosek kredytobiorcy: 1) którego przeciętny dochód gospodarstwa domowego w przeliczeniu na czonka gospodarstwa domowego w kwartale poprzedzajcym dzień zożenia wniosku wyniós mniej niż 110% kwoty najniższej emerytury wynikajcej z komunikatu Prezesa Zakadu Ubezpieczeń Spoecznych ogaszanego na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spoecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz.353, z późn. zm. 2 ) obowizujcego w tym kwartale oraz 2) wobec którego przed wejściem w życie niniejszej ustawy zostao wszczęte postępowanie egzekucyjne dotyczce zadużenia z tytuu niespaconego kredytu, 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 213, poz. 2157, z 2005 r. Nr 94, poz. 786 oraz z 2006 r. Nr 53, poz. 385 i Nr 249, poz

3 zadużenie wobec Skarbu Państwa podlega umorzeniu przez bank na dzień zożenia wniosku. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, bank odstępuje od egzekucji względem poręczyciela, przeciwko któremu bank dochodzi roszczenia. Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r. 2

4 UZASADNIENIE Projektowana nowelizacja ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1115, z późn. zm.), ma na celu częściowe rozwizanie problemu spódzielczych kredytów mieszkaniowych tzw. starego portfela. Obowizujca od 1 stycznia 1996 r. ustawa o pomocy państwa w spacie ( ) dotyczy pomocy państwa w spacie dugoterminowych (40-60 letnich) kredytów mieszkaniowych, zacigniętych przez spódzielnie mieszkaniowe do dnia 31 maja 1992 roku (rozliczanych z bankiem kredytujcym nawet do 1995 roku). Wprowadzone t ustaw nowe formy pomocy państwa, miay na celu stopniowe rozwizywanie nabrzmiaego problemu zadużenia z tytuu ww. kredytów. Podstawowe formy pomocy to: limitowane oprocentowanie kredytów (a także zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek) średnie oprocentowanie w 2008 r. - 6,56 %, tzw. normatyw, limitowana wysokość wymiaru miesięcznej spaty kredytu w 2009 r. wynosi 2,90 z za 1 m² powierzchni użytkowej mieszkania, przejściowy wykup odsetek oraz wykup odsetek skapitalizowanych. W okresie obowizywania ustawy z budżetu państwa byy wydatkowane środki na przejściowy wykup odsetek oraz na wykup odsetek skapitalizowanych. W latach na ten cel z budżetu państwa wydatkowano ponad 7,1 mld z, w tym na przejściowy wykup odsetek 6,8 mld z, natomiast na wykup odsetek skapitalizowanych 0,3 mld z. system umorzeń części zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek, przewidujcy m.in., iż w latach umorzone zostanie pozostae, niespacone zadużenie wobec budżetu państwa i wobec banków z tytuu skapitalizowanych odsetek, co faktycznie będzie oznaczao zakończenie spaty ww. kredytów i stosowanie pomocy państwa, okresowe zawieszenie spaty kredytu najuboższym kredytobiorcom, maksymalnie przez okres 20 kwartaów w caym okresie spaty (obecnie okresy zawieszenia wyczerpuj się). Jeden z najważniejszych przepisów ustawy (art. 10a) stanowi, że wszystkim kredytobiorcom spacajcym zadużenie regularnie i w należnej wysokości przez okres 20 lat (dla większości kredytobiorców okres ten upywa z końcem 2017 r.), umorzone zostanie w ciężar budżetu państwa pozostae po tym okresie zadużenie wobec banku z tytuu skapitalizowanych odsetek od kredytu oraz zadużenie wobec budżetu państwa z tytuu przejściowego wykupienia odsetek od kredytu. Szacuje się, iż na koniec 2017 r. umorzone zostanie ok. 95% zadużenia, co faktycznie będzie oznaczao finalizowanie przedmiotowej pomocy państwa. W kolejnych latach będzie ona miaa charakter symboliczny. Wspomniany powyżej przepis nie normuje sytuacji, w której po 20 letnim okresie, niektórym kredytobiorcom może pozostać jeszcze do spaty zadużenie wobec banku z tytuu kredytu (kapitau). Std w obecnym projekcie proponuje się rozwizanie takiej sytuacji poprzez umożliwienie kredytobiorcom spaty pozostaego zadużenia z tytuu kredytu na podstawie obecnie obowizujcych przepisów z pominięciem przepisów dotyczcych przejściowego wykupienia odsetek. Propozycje zmian w ustawie uwzględniaj specyfikę udzielania i spaty kredytów mieszkaniowych oraz oczekiwania spoeczne. Dotyczyć one będ grupy ok tys. kredytobior- 3

5 ców rocznie. Wedug danych zawartych w rozliczeniach PKO BP S.A. (banku obsugujcego największy portfel udzielonych kredytów mieszkaniowych) na koniec 2008 r. zadużeniem z tytuu ww. kredytów obciżonych byo lokali mieszkalnych, na czn kwotę 8.771,0 mln z, w tym: 1) 1.971,0 mln z - zadużeniem wobec banku z tytuu kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami; 2) 6.800,0 mln z - zadużeniem wobec budżetu państwa z tytuu przejściowego wykupienia odsetek. Proponowane zmiany w projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych. 1) Przyjmuje się, że zadużenie z tytuu kredytów mieszkaniowych na koniec 2009 roku wynosić będzie mln z., w tym 1. wobec banku ogóem mln z, z tego, z tytuu: - kredytu mln z, - skapitalizowanych odsetek mln z, 2. wobec budżetu państwa z tyt. odsetek przejściowo wykupionych mln z 2) zmiany ustawy dotyczyć będ tylko kredytobiorców dokonujcych spat zadużenia na preferencyjnych warunkach, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 11 ust. 6 ustawy, 3) kredytobiorcom dokonujcym spat zadużenia na ww. warunkach: zmniejsza się o 50% zadużenie z tytuu skapitalizowanych odsetek, umarza się 50% zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek, stanowicych podstawę do zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 5 i art. 11 ust. 6 ustawy. Zakada się, że w zwizku z tym: z budżetu państwa wydatkowane będ każdorazowo środki na pokrycie należności banków z tytuu zmniejszonego zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek, umorzone będzie 50% zadużenia wobec budżetu z tytuu przejściowego wykupienia odsetek. Umorzenie tego zadużenia nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. Wydatkujc środki z budżetu państwa na uregulowanie należności banków z tytuu wykupienia 50% zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek, zmniejszeniu ulega kwota odsetek przejściowo wykupionych naliczonych od zadużenia z tytuu kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami. Warunki spaty zadużenia, w tym także zasady i warunki umorzeń zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek pozostaj bez zmian, tj. zgodnie z aktualnie obowizujc ustaw o pomocy państwa ( ). Kredytobiorcy dokonywać będ spat zadużenia na dotychczasowych zasadach na podstawie art. art. 7, 8 i 11 ustawy. Kredytobiorcy, którzy nabyli uprawnienia (na podstawie aktualnie obowizujcej ustawy) do umorzenia zadużenia na podstawie art. 10a, będ mogli skorzystać z umorzenia zaduże- 4

6 nia z tytuu skapitalizowanych odsetek oraz z tytuu przejściowego wykupienia odsetek w sytuacji dokonywania spat systematycznie przez okres 20 lat. Zmniejszenie do 50% stanu zadużenia kredytobiorców z tytuu skapitalizowanych odsetek oraz z tytuu przejściowego wykupienia odsetek dla kredytobiorców dokonujcych spat zadużenia na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 11 ust. 6, (stanowicych ogromne obciżenie w caym zadużeniu kredytobiorców), zwiększy liczbę kredytobiorców dokonujcych cakowitej spaty zadużenia co dodatkowo przyczyni się do wzrostu dochodów budżetu państwa z tytuu spat tzw. jednorazowych dokonywanych na podstawie ww. przepisów. W niniejszym projekcie proponuje się także możliwość dokonywania spat zadużenia z tytuu kredytu lub kredytów przez spódzielnie mieszkaniowe za swoich czonków, pod warunkiem podjęcia uchway walnego zgromadzenia wyrażajcego zgodę na spatę zadużenia za czonków nie dokonujcych spat. Propozycja zmiany ustawy wychodzi także naprzeciw potrzebie rozwizania problemu kredytów tzw. trudnych, powstaych w zwizku z niedokonywaniem przez kredytobiorców spat zadużenia, z powodu trudnej (wręcz tragicznej) sytuacji finansowej lub życiowej, lub wobec których prowadzona jest przez bank bezskuteczna egzekucja należności, lub egzekucja jest nieefektywna tj. jeżeli koszty prowadzonej egzekucji przewyższaj kwoty odzyskiwanej należności. Stworzenie możliwości umorzenia zadużenia obciżajcego kredytobiorców, osoby fizyczne, znajdujce się trwale w trudnej sytuacji finansowej, wskazujcej na brak zdolności do spaty kredytu staje się konieczne i spoecznie pożdane, gdyż stwarza ochronę najuboższych rodzin kredytobiorców, od groźby eksmisji z zajmowanego lokalu, tj. utraty podstawowego dobra jakim jest dach nad gow, w zwizku z wszczęciem przez bank lub spódzielnię mieszkaniow, egzekucji zadużenia, lub wobec których prowadzona jest egzekucja. Majc na celu udzielenie pomocy także tej grupie najuboższych kredytobiorców proponuje się umorzenie zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek, co tym samym zakończy prowadzon wobec nich egzekucję. Jednocześnie zakada się, że bank umorzy ww. kredytobiorcom zadużenie z tytuu kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami. Aktualnie obowizujce przepisy ustawy nie daj bankom możliwości rozwizania problemu kredytów trudnych tj. umorzenia zadużenia w przedstawionych powyżej sytuacjach. Wedug stanu na koniec sierpnia 2008r. w windykacji prowadzonej przez bank s 242 kredyty, a stan zadużenia wobec banku z tytuu kredytu i skapitalizowanych odsetek wynosi 5,1 mln z, oraz wobec budżetu państwa z tytuu odsetek przejściowo wykupionych - 14,3 mln z. Projekt nie podlega procedurze notyfikacji aktów prawnych, o których mowa w przepisach rozporzdzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.), gdyż nie zawiera przepisów technicznych. 5

7 OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddziauje ustawa. Projektowana zmiana ma znaczenie dla kredytobiorców: - spódzielni mieszkaniowych, - czonków spódzielni, - osób fizycznych posiadajcych lokale mieszkalne obciżone zadużeniem z tytuu kredytów mieszkaniowych objętych pomoc państwa w ich spacie. 2. Konsultacje spoeczne. W ramach konsultacji spoecznych projekt będzie umieszczony na stronie internetowej, przekazany zainteresowanym bankom, organizacjom spoecznym i zwizkom rewizyjnym spódzielczości mieszkaniowej. 3. Wpyw ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorzdu terytorialnego. Projektowana nowelizacja nie ma wpywu na budżety jednostek samorzdu terytorialnego. Jej wpyw na budżet państwa po stronie wydatków budżetowych jest jednorazowo duży, jednakże w okresie kolejnych 4 lat zrównoważony dochodami budżetowymi pochodzcymi od kredytobiorców z tytuu spaty zadużenia budżetowego. Dla oceny skutków finansowych należy wzić jednakże pod uwagę: 1) liczbę zadużonych lokali mieszkalnych, która na koniec IV kw r. wynosia ponad 104,8 tys. (wedug rozliczeń PKO BP S.A.); 2) roczne wydatki na wykup odsetek od kredytów mieszkaniowych, zaplanowane na 2009 r. w kwocie 150 mln z; 3) roczne wpywy do budżetu państwa, pochodzce ze spat zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek, zaplanowane na 2009 r. w kwocie 130 mln z; 4) stan wierzytelności Skarbu Państwa z tytuu przejściowego wykupienia odsetek na koniec IV kw r. w kwocie 6.800,0 mln z ; 5) roczn kwotę umorzeń ww. wierzytelności Skarbu Państwa w 2008 r. ok. 233 mln z. Ponadto należy podkreślić, iż na koniec 2017 r. nastpi systemowe oddużenie, w ciężar budżetu państwa, przeważajcej liczby ok % kredytobiorców regularnie spacajcych zadużenie z tytuu kredytu od 1998 r. Projektowane zmiany spowoduj: 1) dodatkowe zmniejszenie liczby zadużonych lokali mieszkalnych w skali roku od okoo 3 do 5 tysięcy, 2) zmniejszenie zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek podlegajcego umorzeniu w ciężar budżetu państwa na koniec 2017 roku, 3) zmniejszenie zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek podlegajcego umorzeniu na koniec 2017 roku. 6

8 Średnio rocznie spat zadużenia na preferencyjnych warunkach dokonuje ponad 7 tysięcy kredytobiorców. Zakada się że w zwizku z wprowadzon zmian ustawy liczba kredytobiorców dokonujcych cakowitych spat zadużenia wyniesie od 10 do 12 tysięcy rocznie, a więc zwiększy się od okoo 43% do 71%. Wydatki roczne na wykup odsetek skapitalizowanych wynikajce z aktualnie obowizujcych przepisów (art. 11 ust. 6) wynosz średnio 20 mln. z. Zmniejszenie zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek o 50% stanowicych podstawę do dokonania cakowitej spaty na podstawie ww. przepisu spowoduje wzrost wydatków z budżetu państwa na wykup odsetek skapitalizowanych rocznie o okoo 10 mln z. Należy przy tym podkreślić, że corocznie z budżetu państwa wydatkowane s środki na przejściowy wykup odsetek (na 2009 rok planowane na 150 mln z), które w sytuacji wprowadzenia proponowanych zmian ulegyby zmniejszeniu. Natomiast roczne dochody budżetu państwa z tytuu spat zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek na preferencyjnych warunkach o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt. 5 i art. 11 ust. 6 wynosz średnio okoo mln z. Wprowadzona nowelizacj ustawy zmiana spowoduje z jednej strony mniejsze kwoty wpywów do budżetu państwa spowodowane zmniejszeniem o 50% podstawy do dokonywanych spat z tytuu przejściowego wykupienia odsetek, z drugiej zaś strony poprzez zwiększenie liczby kredytobiorców dokonujcych cakowitych spat zadużenia spowoduje wzrost dochodów z tego tytuu. Szacuje się że roczne dochody budżetu państwa z tytuu spat na preferencyjnych warunkach wynosić będ od 50 mln z. do 70 mln z, a nawet mog się utrzymywać na dotychczasowym poziomie. Niezależnie od powyższego proponowane zmiany wpyn na uruchomienie większego zainteresowania przeksztaceniami wasnościowymi oddużonych lokali mieszkalnych co powoduje również wpywy do budżetu państwa z tytuu zwrotu nominalnych kwot umorzenia kredytów dokonanego przy dostatecznym rozliczeniu kosztów budowy. 4. Wpyw ustawy na rynek pracy. Wejście w życie ustawy nie będzie miao wpywu na rynek pracy. 5. Wpyw ustawy na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Wejście w życie ustawy nie będzie miao wpywu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, ani na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 6. Wpyw ustawy na sytuację i rozwój regionalny. Wejście w życie ustawy nie będzie miao wpywu na sytuację i rozwój regionów. 7. Zgodność projektu z prawem Unii Europejskiej Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 7

9 Warszawa, 6 maja 2009 r. BAS-WAL-821/09 Pan Bronisaw Komorowski Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna o zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych (przedstawiciel wnioskodawców: pose Tadeusz Kopeć) Na podstawie art. 34 ust. 9 uchway Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2009 r. Nr 5, poz. 47) sporzdza się następujc opinię: I. Przedmiot projektu ustawy Przedstawiony do zaopiniowania poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych zakada m.in. rozcignięcie stosowania przepisów ustawy (z wyczeniem przepisów dotyczcych przejściowego wykupu odsetek) do spaty pozostaego po 20 latach systematycznej i terminowej spaty zadużenia tytuu kredytu (art. 1 pkt 1 projektu), zmniejszenia zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek, umorzenie części zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek (art. 1 pkt 2 projektu), przeznaczenie z budżetu państwa środków finansowych na spatę wierzytelności banków z tytuu zmniejszenia zadużenia z tytuu kapitalizowanych odsetek, możliwość spaty części zadużenia czonków spódzielni przez spódzielnie mieszkaniow (art. 1 pkt 3 projektu, w zakresie w jakim dotyczy nowego art. 12b ustawy; niemniej należy zaznaczyć, że projektowany przepis art. 12b ust. 2 jest niezrozumiay, gdyż nie wiadomo, do jakiego przepisu odsya), możliwość częściowego oddużenia osób znajdujcych się trwale w trudnej sytuacji finansowej (art. 1 pkt 3 projektu, w zakresie w jakim dotyczy nowego art. 12c ustawy). Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2010 r.

10 II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy W kontekście przewidzianych w opiniowanym projekcie rozwizań należy zwrócić uwagę na wspólnotowe regulacje z zakresu pomocy publicznej. Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiajcego Wspólnotę Europejsk (dalej: TWE), z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Czonkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakóca lub grozi zakóceniem konkurencji przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpywa na wymianę handlow między Państwami Czonkowskimi. Przepis art. 87 ust. 2 lit. a) TWE stanowi, że zgodna ze wspólnym rynkiem jest pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji zwizanej z pochodzeniem produktów. Zgodnie z art. 88 ust. 3 TWE Komisja Europejska jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swoich uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. Państwo czonkowskie nie może wprowadzić w życie projektowanych środków, dopóki Komisja Europejska nie zakończy procedury oceny projektowanych rozwizań. III. Analiza przepisów projektu pod ktem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej Projekt w projektowanych art. 11b i 12b ust. 1 nowelizowanej ustawy przewiduje zmniejszenie zadużenia z tytuu odsetek skapitalizowanych oraz umorzenie części zadużenia z tytuu przejściowego wykupu odsetek wobec kredytobiorców spacajcych kredyty na preferencyjnych warunkach. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, zakada się w zwizku z tym każdorazowe wydatkowanie z budżetu państwa środków na pokrycie należności banków z tytuu zmniejszonego zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek oraz umorzenie części zadużenia wobec budżetu państwa z tytuu przejściowego wykupienia odsetek. Nie można zgodzić się z twierdzeniem zawartym w uzasadnieniu, że nie spowoduje to skutków finansowych dla budżetu państwa. Pomoc w spacie kredytów jest pomoc na rzecz kredytobiorców i na rzecz banków. Choć niewtpliwie jest to pomoc publiczna, to wydaje się, że nie będzie miaa wpywu na wymianę handlow między państwami czonkowskimi, a także nie zakóca konkurencji przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom, a zatem nie jest objęta zakresem art. 87 TWE. Ewentualnie, w zakresie, w jakim jest to pomoc dla kredytobiorców, może być uznana za dozwolon w świetle art. 87 ust. 2 lit. a TWE (pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom). Ostateczna ocena dopuszczalności tego rozwizania należy jednak do Komisji Europejskiej.

11 Projektowany przepis art. 12c nowelizowanej ustawy przewiduje umorzenie zadużenia wobec Skarbu Państwa osób znajdujcych się trwale w trudnej sytuacji finansowej. Do projektowanego art. 12c nowelizowanej ustawy maj odpowiednie zastosowanie te same uwagi, co do projektowanych art. 11b i 12b ust. 1 ustawy. IV. Konkluzje Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych przewiduje udzielanie pomocy publicznej na rzecz niektórych kredytobiorców. Projekt powinien zostać, w trybie art. 88 ust. 3 TWE, notyfikowany Komisji Europejskiej, do której należy ostateczna ocena dopuszczalności proponowanej pomocy publicznej. Opracowa: Zespó Prawa Europejskiego i Międzynarodowego Akceptowa: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha Królikowski Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, kredyty mieszkaniowe, pomoc państwa

12 Warszawa, 6 maja 2009 r. BAS-WAL-822/09 Pan Bronisaw Komorowski Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna dotyczca możliwości uznania przedstawionego poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych (przedstawiciel wnioskodawców: pose Tadeusz Kopeć) za projekt ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy majcej na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Przedstawiony do zaopiniowania poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypaconych premii gwarancyjnych zakada m.in. rozcignięcie stosowania przepisów ustawy (z wyczeniem przepisów dotyczcych przejściowego wykupu odsetek) do spaty pozostaego po 20 latach systematycznej i terminowej spaty zadużenia tytuu kredytu (art. 1 pkt 1 projektu), zmniejszenia zadużenia z tytuu skapitalizowanych odsetek, umorzenie części zadużenia z tytuu przejściowego wykupienia odsetek (art. 1 pkt 2 projektu), przeznaczenie z budżetu państwa środków finansowych na spatę wierzytelności banków z tytuu zmniejszenia zadużenia z tytuu kapitalizowanych odsetek, możliwość spaty części zadużenia czonków spódzielni przez spódzielnie mieszkaniow (art. 1 pkt 3 projektu, w zakresie w jakim dotyczy nowego art. 12b ustawy), możliwość częściowego oddużenia osób znajdujcych się trwale w trudnej sytuacji finansowej (art. 1 pkt 3 projektu, w zakresie w jakim dotyczy nowego art. 12c ustawy).

13 2 Opiniowany projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Projekt ustawy nie jest projektem ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej. Opracowa: Zespó Prawa Europejskiego i Międzynarodowego Akceptowa: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha Królikowski Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, kredyty mieszkaniowe, pomoc państwa

14 Ę Ł ń ó ó ż ó ę ż

15 Ł Ę Ę Ó Ą ń ó ó ę ę ń ó ó ń ó ę ż ó ę ę ń ń ź ó ę ę ó ó ę ó ę ó ę ó ż ę śó ś ę ń ę ń ś ó ń ś ś ę ó ę ś ó ó ó ę ę ę ż ń ó ó ó ó ś ż ż ś

16 ż ń ś ó ę Ś ó ź ó ó ó ż ść ęś ż ó ę ń ń ś ż ż ć ż ó ż ó ż ę ó ę Ą ó ż ó ż ę ś ę ó ó ó ó ć ę ó ż ć ń ó ó ń Ę

17 Ą Ł ÓŁ Ą ć ę ę ę ś ń ę ó Ź ś ó ó ę ó ń ś ń ó ó ć Ć ę ć ó

18 Ę ę ć Ą ó ń ó ę ż Ą ż ó ę ę ż ó ó ś ć ś ó ż ć ś ż ż Ż ć Ź ó ś ż ż ś ń ż ę ó Ś ę

19 Ę ś ż ę ę ż óż Ź ę ę ó ń ż ż ó ó ó śó ż ć ę ść ó ść ó ę ć ż ó ś ó ś ż ń ś ś ś ó ń ż ń ę ó ś ęś ń ó ś ść ś ó ś ę ę ś ś ę ś ó ń ś ś ę ó ę ż ę ś ó ś ś ż

20 ż ś ó ę ś ń ę ś ż ó ż ć ż ó ń ń ę ś ż ś ć ę ż ż ć ń ę ć ś ż ś ć śó ę ż ó ć ś ż ż ż ó ę ó ś ś ż ś ć śó ż śó ń ż ó ń ś ż ć ż ń ę ó ż ś ń ę ó ż ó ę ż ę ę ę ż ś ę ś ę żę ó ó ę ę ę ó ó ęś ż ś ó ń ń ż ż ęś ń

21 ń ś ć ż ó Ę ń ż ę ś ż ę ż ż ó ó ę ę ę ś ż ó ę ż ś ę ó ż ć ó ś ę Ę Ą