Do 15 listopada br. potrwa

Transkrypt

1 10 (56)/2012 W numerze Sprawnie, nowocześnie i niezawodnie Nie blokuj tramwaju Książka na kliknięcie KĄTEM oka Do 15 listopada br. potrwa wspólna akcja Tramwajów Śląskich oraz pod tytułem Parkuj właściwie. Zachowaj metr od torowiska. Wielu kierowców nie zwraca w ogóle uwagi na to, gdzie pozostawia swój samochód. Niewłaściwe jego zaparkowanie jest często przyczyną zatrzymania ruchu tramwajów. A potrzeba dokładnie jednego metra. To bezpieczna odległość dla samochodu i tramwaju. Nie zachowanie jej powoduje, że tramwaj nie może pojechać dalej. Cierpią na tym w pierwszej kolejności pasażerowie, którzy nie mogą dojechać do celu. Także sami kierowcy ponoszą wymierne straty, ponieważ muszą zapłacić mandat, obciążenie za zatrzymanie ruchu tramwajowego oraz pokryć koszty odholowania samochodu na parking policyjny. Jeżeli przerwa w ruchu się wydłuża i z rozkładu wypadają kolejne kursy, kierowca pojazdu płaci również odszkodowanie na rzecz przewoźnika. Dlatego apelujemy do wszystkich parkujących w pobliżu torowiska tramwajowego: zachowajcie właściwy odstęp! Pomyślcie nie tylko o sobie, ale również o innych użytkownikach drogi i pasażerach podróżujących w danym momencie w tramwaju! O inauguracji akcji piszemy na 4 stronie Szlaków. W numerze rozwiązanie konkursu komunikacyjnego dla dzieci. Redakcja Możliwość osobistego powitania podróżnych na nowym dworcu PKP, uroczyste zapalenie neonu KATOWICE, pamiątkowe zdjęcia to tylko część atrakcji zaplanowanych na pierwszy dzień funkcjonowania katowickiego dworca. Otwarcie dworca odbędzie się 29 października br., dzień wcześniej niż pierwotnie planowano. Uroczystości podzielone zostały na dwie części. Pierwsza (od godziny 13.00), to oficjalna inauguracja z udziałem przedstawicieli władz, grupy PKP, inwestora oraz wszystkich podmiotów zaangażowanych w realizację inwestycji. Druga odsłona uroczystości (od godziny 16.00) organizowana jest z myślą o mieszkańcach i, co istotne, będzie równoznaczna z faktycznym otwarciem dworca dla podróżnych. Dworzec PKP to obiekt użyteczności publicznej, stworzony z myślą o mieszkańcach, dlatego chcemy, aby już w dniu otwarcia poczuli się tam dobrze. Stąd pomysł, aby podobnie jak w momencie rozpoczynania robót budowlanych, gdy wszyscy chętni mogli przyłożyć rękę do budowy, umożliwić mieszkańcom osobiste zaangażowanie mówi Monika Olejnik-Okuniewska, rzecznik Prasowy Neinver Polska. Witam w Katowicach, moim Każdy chętny będzie miał szansę, aby swoim głosem powitać podróżnych przyjeżdżających na katowicki dworzec w dniu otwarcia Otwarcie dworca PKP mieście między innymi takie komunikaty autorstwa mieszkańców, w dniu otwarcia, popłyną z głośników na dworcu i peronach. Od 22 do 26 października br. specjalni reporterzy, wyposażeni w sprzęt nagrywający, będą przemierzali centrum Katowic, zachęcając mieszkańców do nagrania osobistych powitań. Do nagrania swoich powitań zaprosiliśmy także kilka powszechnie znanych i związanych z Katowicami osób. Jednak to, w czyim towarzystwie mieszkańcy będą mogli powitać podróżnych, ujawnimy na chwilę przed otwarciem mówi rzeczniczka. Kolejna atrakcja dla mieszkańców to możliwość wzięcia udziału w procesie rozświetlenia neonu KATOWICE. Napis od kilku tygodni ozdabia przebudowaną halę dworca PKP, a w wieczór otwarcia efektownie zaświeci pełnym blaskiem. W pierwszych tygodniach funkcjonowania nowego dworca obsługa podróżnych będzie odbywała się równocześnie w hali nowego dworca oraz w punktach znajdujących się od strony placu Andrzeja. Otwarcie hali obsługi pasażerów to finał pierwszego etapu inwestycji na placu Szewczyka, realizowanej wspólnie przez Neinver Polska i PKP SA. umk Fot. Urząd Miasta Katowice Jeśli chcesz skontaktować się z skorzystaj z formularza, który znajduje się na Kontakt przez Internet 24 września otwarto fragment nowego węzła tramwajowego na katowickim Rynku. Tramwaje mogą już przejechać relacją z Brynowa na Zawodzie. Na razie kursują po jednym torze, ponieważ na drugim trwają jeszcze prace. Szesnastka kursuje już przez Rynek Fot. Dominik Gajda Aby ułatwić pasażerom zgłaszanie uwag, formularz został podzielony na cztery tematy: zapytanie, skargę, wniosek oraz inny. Przed napisaniem wiadomości trzeba więc wybrać, w jakiej sprawie chce się napisać. Następnie rozwijają się pola do wypełnienia. Odpowiednie objaśnienia pól mają za zadanie przypomnieć o wszystkich danych, które są potrzebne do zgłoszenia sprawy. Część z nich jest oznaczona jako obowiązkowe. Jest to między innymi imię i nazwisko, ponieważ anonimowych zgłoszeń Związek nie rozpatruje, a w przypadku skargi także adres korespondencyjny. Więcej informacji o zasadach korzystania z formularza oraz sam formularz znajdują się na witrynie internetowej w zakładce kontakt. Trzeba po lewej stronie kliknąć w formularz kontaktowy. kmr Po oddanym do użytku torowisku kursuje tramwaj nr 16, który dzięki nowemu układowi rozjazdów po raz pierwszy w historii może przejechać między południowymi a wschodnimi dzielnicami Katowic. Częstotliwość na tej trasie wynosi 7,5 minuty, a co drugi kurs jest obsługiwany tramwajami niskopodłogowymi. Obecnie trwają prace w ramach III etapu przebudowy. Powstają wyjazdy z Rynku w kierunku placu Wolności i Ronda, wraz z mostem na Rawie, oraz łącznica pomiędzy nimi. W związku z tym wyłączony z ruchu jest odcinek sieci tramwajowej pomiędzy placem Wolności a Rondem Jerzego Ziętka. Zmienionymi trasami kursują tramwaje linii nr: 6, 11, 19 z przystanku Katowice Spodek oraz linii nr 7 i 20 z przystanku Katowice Sobieskiego, a pomiędzy nimi kursuje co 5 minut zastępczy autobus linii T. Warto dodać, że wraz ze zmianami zwiększyła się oferta kursów nocnych na liniach tramwajowych, przydatnych zwłaszcza w piątki i soboty. Co pół godziny kursuje przez całą noc tramwaj linii nr 16. Kursy nocne oferują również linie nr 11 i 20 (co około 60 minut) oraz tramwaj nr 6 do Bytomia. Przez całą noc funkcjonuje także autobus zastępczy T. Szczegóły na em

2 2 szlaki 10/2012 CZYM ŻYJĄ GMINY Siewierz Fot. Radzionków Bobrowniki Pyskowice Piekary Śl. Psary Bytom Wojkowice Dąbrowa Zabrze Siemianowice Śl. Będzin Gliwice Górnicza Chorzów Czeladź Świętochłowice Sosnowiec Sławków Ruda Śl. Gierałtowice Knurów Katowice Mysłowice Imielin w skrócie... Chełm Śl. KATOWICE Rozpoczął się kolejny etap konkursu Katowice w obiektywie, organizowanego przez Urząd Miasta Katowice we współpracy ze Śląskim Okręgiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Tematem tegorocznej edycji jest młodość. Spośród wszystkich nadesłanych prac komisja, zakwalifikowała do konkursu 60 najciekawszych, które zamieszczone zostały na stronie i poddane opinii internautów. Zdanie o fotografiach będzie można wyrazić do 31 października. Każdy będzie mógł zagłosować na 3 zdjęcia raz na siedem dni. CHORZÓW Image Design 2012 to Targi Reklamy, Poligrafii, Multimediów i Eventów organizowane przez Śląskie Centrum Targowe. Już w dniach 7-9 listopada br. w Chorzowie zaprezentują się najwięksi i najbardziej doświadczeni przedstawiciele branży reklamowej, poligraficznej, multimedialnej i eventowej. To pierwsze po kilkuletniej przerwie wydarzenie tego typu na Śląsku. Konkurs rozstrzygnięty Z okazji Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu Komunikacyjny Związek Komunalny GOP ogłosił we wrześniu konkurs dla dzieci. Zwycięzcą został jedenastolatek z Chorzowa Daniel Zimoch. Oprócz nagrody głównej, jury konkursowe przyznało jeszcze sześć równorzędnych wyróżnień. A jak można było wygrać nagrody? Wszyscy uczestnicy musieli spełnić następujące warunki: rozwiązać poprawnie krzyżówkę komunikacyjną, znaleźć ukryte wyrazy w wykreślance transportowej, odgadnąć, jakie miasto kryje się na fotografii z tramwajem oraz wymyślić hasło promujące pracę kontrolerów biletów. Z nadesłanych zgłoszeń komisja wybrała siedmiu laureatów zwycięzcę i wyróżnionych. Każda osoba biorąca udział w konkursie mogła zgłosić tylko jedną propozycję hasła konkursowego. Wszystkim dzieciom dziękujemy za udział w konkursie, a laureatom gratulujemy. Nagrody wyślemy pocztą. Katarzyna Migdoł-Rogóż LAUREACI KOMUNIKACYJNEGO KONKURSU DLA DZIECI CZELADŹ 30 października 2012 roku zostanie otwarte Młodzieżowe Centrum Kariery w Czeladzi z siedzibą w budynku Urzędu Miasta. Centrum kieruje swoją ofertę do młodzieży w wieku lat. W zakresie jego usług znajdują się między innymi porady zawodowe, dotyczące możliwości kształcenia, szkolenia, poszukiwanych zawodów na rynku pracy, a także przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej i poszukiwania pracy. Wszystkie usługi świadczone przez jednostkę są bezpłatne. MYSŁOWICE W Muzeum Miasta Mysłowice 18 października odbył się mysłowicki wernisaż wystawy Miasta Górnego Śląska i Zagłębia w latach , przygotowanej przez Archiwum Państwowe w Katowicach w 2009 roku. Nie brakuje tam ciekawostek dotyczących historii regionu, takich jak niemieckie plany budowy w Tychach nowej stolicy Śląska. ROZWIĄZANIE ZADAŃ Z KOMUNIKACYJNEGO KONKURSU DLA DZIECI Krzyżówka komunikacyjna Hasło: kontroler Odpowiedzi: 1. komunikacja, 2. rower, 3. kasownik, 4. autobus, 5. kierowca, 6. pantograf, 7. ulica, 8. bilet, 9. metro Jakie to miasto? 1 Wiedeń, 2 Będzin, 3 Praga, 4 Katowice, 5 Lizbona, 6 Warszawa, 7 Chorzów, 8 Odessa Wykreślanka transportowa Pionowo: ulga, pociąg, transport, dworzec, samochód Poziomo: torowisko, trolejbus,, motorniczy, przystanek, samolot, linia Ukośnie: pasażer, pojazd, tramwaj Zwycięzca konkursu: Daniel Zimoch z Chorzowa lat 11. Wyróżnienia: Dawid Dworakowski z Chorzowa lat 10, Piotr Kardas z Sosnowca lat 8, Karolina Koziewicz z Dąbrowy Górniczej lat 8, Szymon Nolewajka z Piekar Śląskich lat 10, Karolina Rychter z Dąbrowy Górniczej lat 14, Filip Wylęgała z Katowic lat 13. Wpisane do rejestru dzienników i czasopism pod poz. Pr 1979 Redaktor naczelna: Katarzyna Migdoł-Rogóż Redakcja: Anna Koteras, Emil Markowiak, Tomasz Musioł, Krzysztof Sobański, Paweł Wieczorek Opracowanie graficzne i korekta: Agencja Mediów Lokalnych medial Druk: Comsoft Krzysztof Ewicz Nakład: egzemplarzy Wydawca: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Adres redakcji: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP Katowice, ul. Barbary 21a tel , fax: szlaki@kzkgop.com.pl

3 szlaki 10/ ROZMOWA SZLAKÓW Fot. Dominik Gajda Sprawnie, nowocześnie i niezawodnie Rozpoczynacie Państwo realizację projektu unijnego Modernizacja infrastruktury tramwajowej i trolejbusowej w aglomeracji górnośląskiej wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Co obejmuje ten projekt? Rzeczywiście, po kilku latach żmudnych przygotowań, 30 grudnia 2011 roku podpisaliśmy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych umowę o dofinansowanie tego projektu. W pracach nad nim uczestniczyli nie tylko przedstawiciele Tramwajów Śląskich, ale i wielu instytucji i urzędów, w tym organizatora komunikacji publicznej w naszej aglomeracji KZK GOP, a także liczni eksperci. Projekt z uwagi na obszar, na którym będzie realizowany oraz uczestników podzielony został na dwa podprojekty. Pierwszy realizowany przez Tramwaje Śląskie obejmuje swym zakresem modernizację infrastruktury tramwajowej, modernizację pojazdów tramwajowych i zakup nowych tramwajów. Drugi realizowany przez miasto Tychy przewiduje budowę parkingów wielopoziomowych, modernizację infrastruktury trolejbusowej i zakup trolejbusów. Jaki jest zakres projektu? O unijnym projekcie infrastruktury tramwajowej i trolejbusowej w aglomeracji górnośląskiej opowiada Tadeusz Freisler, prezes Zarządu Tramwajów Śląskich. Przebudowa torowiska na katowickim Rynku Projekt obejmuje modernizację infrastruktury tramwajowej (torowiska i sieć trakcyjna) na głównych ciągach komunikacyjnych, łączących miasta aglomeracji (Bytom, Chorzów, Katowice, Rudę Śląską, Sosnowiec, Zabrze), modernizację sieci trakcji trolejbusowej i budowę węzłów przesiadkowych typu Park & Ride na terenie Tychów. Zakupione zostaną również nowoczesne tramwaje i trolejbusy, a obecnie eksploatowane przez naszą Spółkę wagony tramwajowe przejdą kapitalny remont. Jest to jak do tej pory największe w historii Tramwajów Śląskich tego typu przedsięwzięcie. Rzeczywiście tak jest. W efekcie zmodernizowanych zostanie około 46 km torowisk tramwajowych, a tabor Spółki wzbogaci się o 30 nowoczesnych, częściowo niskopodłogowych pojazdów. Ponadto przeprowadzona zostanie gruntowna modernizacja 75 wagonów tramwajowych. No właśnie, projekt obejmuje modernizację posiadanego przez Spółkę taboru. Co da modernizacja stopiątek? Gruntowna modernizacja 75 obecnie eksploatowanych tramwajów typu 105Na spowoduje nie tylko zmianę wyglądu zewnętrznego wagonów. Zamontowane zostaną na przykład nowe ściany czołowe i zmieni się bardzo istotnie wnętrze wagonów: siedzenia, okna, wykładziny, poszycie wewnętrzne. Zmieniony będzie także system wizualnej i fonicznej informacji pasażerskiej. Wprowadzimy monitoring, co przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa podróżowania. Mechanizm sterujący drzwiami wagonów zostanie zmieniony na bardziej nowoczesny, dzięki czemu drzwi zamykać się będą płynnie i ciszej. Mniej może dostrzegalną dla pasażera, ale jedną z ważniejszych zmian z punktu widzenia technicznego, jak również proekologicznego będzie wyposażenie wagonów w nowoczesny, energoelektroniczny układ napędowy. Umożliwi on płynną jazdę oraz przesyłanie niewykorzystanej podczas hamowania energii elektrycznej z powrotem do sieci trakcyjnej. Zmodernizowany tramwaj będzie zatem zużywał znacznie mniej energii elektrycznej i będzie bardziej przyjazny dla środowiska. A jak będą wyglądały nowe tramwaje? Tego jeszcze nie mogę sprecyzować, trwa bowiem przetarg na wyłonienie dostawcy, a zarazem wykonawcy tramwajów. Na pewno będą to niskopodłogowe tramwaje o długości około 32 metrów, do których wygodnie zmieści się ponad 200 pasażerów. Będą wyposażone w najnowszej generacji systemy napędowe, informacji pasażerskiej i monitoringu, energooszczędne, przyjazne dla pasażerów i środowiska, a ich wygląd będzie uwzględniał aktualne trendy nowoczesnego designu. Trzeba jednak powiedzieć, że każdy wykonawca wagonów musi brać pod uwagę specyfikę systemu tramwajowego, dla potrzeb którego jest on produkowany. Tym samym czas produkcji i dostawy nowych wagonów to około 1,5 roku od złożenia zamówienia podpisania umowy. Na jakim etapie jest obecnie realizacja innych zadań projektu tramwajowego? Co do tej pory udało się wykonać? Kończymy prace związane z pozyskaniem dokumentacji projektowych. Na 27 zadań infrastrukturalnych, czyli związanych z modernizacją albo budową nowych sieci i torowisk posiadamy 21 pozwoleń na budowę. W wyniku przeprowadzonych postępowań przetargowych, Spółka podpisała pierwsze umowy na realizację z wykonawcą modernizacji wagonów tramwajowych oraz z firmą pełniącą usługę inżyniera kontraktu dla zadań infrastrukturalnych. Wybrany został pierwszy wykonawca prac budowlanych dla zadania związanego z przebudową torowiska tramwajowego na ulicy 3. Maja w Katowicach. Rozpoczęcie tej przebudowy przewidujemy jeszcze we wrześniu bieżącego roku. Kiedy projekt zostanie ukończony? Prace związane z wdrażaniem projektu zaplanowane zostały na lata , choć liczymy się z tym, że realizacja nielicznych zadań w wyjątkowych przypadkach może się nieco przeciągnąć. Rozmawiała Katarzyna Migdoł-Rogóż

4 4 szlaki 10/2012 RAPORT SZLAKÓW Fot. Dominik Gajda W takiej sytuacji tramwaj nie może pojechać dalej, a cierpią na tym w pierwszej kolejności pasażerowie Nie blokuj tramwaju Tramwaje Śląskie oraz rozpoczynają akcję pod tytułem Parkuj właściwie. Zachowaj metr od torowiska. Wielu kierowców nie zwraca bowiem uwagi na to, gdzie pozostawiają swój samochód. Nieprzemyślane parkowanie bardzo często doprowadza do zatrzymania ruchu tramwajów, ponieważ nie zostaje zachowany właściwy odstęp między zaparkowanym samochodem a torowiskiem. Tylko w zeszłym roku zanotowano 155 przypadków zablokowania tramwajom przejazdu, a więc utrudnienia dla pasażerów zdarzają się prawie co drugi dzień. Czas takich zatrzymań wynosi średnio 22 minuty. Do tego dochodzą koszty, które ponosi kierowca źle zaparkowanego samochodu. Koszt mandatu to około 300 zł, holowania samochodu około 450 zł, opłata za parking policyjny to około 30 zł za dobę, obciążenie za zatrzymanie ruchu tramwajowego około 170 zł za każde 5 minut. Rekordzista, który wstrzymał w zeszłym roku ruch na 78 minut, zapłacił 2600 zł. Do tego trzeba jeszcze dodać niezadowolenie pasażerów komunikacji miejskiej, którzy nie z winy przewoźnika nie dotrą na czas do celu. Najwięcej sytuacji, w których tramwaje nie mogły przejechać z powodu źle zaparkowanego samochodu, od początku tego roku zanotowano w Katowicach (81), Chorzowie (12) i Sosnowcu (10). Akcja informacyjna ma za zadanie uświadomić kierowcom, jak ważne jest prawidłowe zaparkowanie samochodu w strefie, gdzie miejsca parkingowe są zlokalizowane wzdłuż torowisk oraz poinformować, jakie skutki niesie za sobą brak rozwagi przy parkowaniu. Będzie prowadzona etapami w kolejnych miastach naszego regionu. Pierwszy z nich obejmuje Katowice, Chorzów oraz Sosnowiec i potrwa od 15 października 2012 roku przez miesiąc. W tych miastach problem dotyczy przede wszystkim ulic Kościuszki i Kochanowskiego w Katowicach, Wolności i Bolesława Chrobrego w Chorzowie oraz Małachowskiego w Sosnowcu. Inauguracja akcji odbyła się w poniedziałek, 15 października na ulicy Kościuszki w Katowicach. O godzinie 10.50, po skręcie tramwaju linii nr 16 w tę ulicę, dokonano inscenizowanego zablokowania torowiska przez samochód osobowy. Wybór miejsca nie był przypadkowy, ponieważ to właśnie tu dochodzi do takich sytuacji najczęściej. Wszystko przebiegało tak, jak podczas realnego zatrzymania ruchu. Motorniczy powiadomił o sytuacji dyspozytora ruchu, który wezwał patrol straży miejskiej. Na miejsce dotarła również laweta do odholowania pojazdu. Od strony placu Miarki zjechał tramwaj zastępczy, do którego mogli przesiąść się pasażerowie. Emil Markowiak

5 szlaki 10/ RAPORT SZLAKÓW Fot. Bibioteka w Mysłowicach Fot. Andrzej Wawrzyczek Fot. Andrzej Wawrzyczek Fot. Bibioteka w Mysłowicach Śląska Karta Usług Publicznych znajdzie zastosowanie również w bibliotekach Do udziału w projekcie zgłoszono w sumie dwanaście miejskich książnic Książka na kliknięcie Śląska Karta Usług Publicznych najczęściej kojarzona jest z funkcją elektronicznego biletu komunikacji miejskiej. To jednak tylko ułamek jej zastosowań. Zgromadzone na niej dane osobowe w przypadku karty spersonalizowanej służyć mogą także identyfikacji jej właściciela, a funkcja e-portmonetki pozwala z łatwością regulować drobne opłaty. Właśnie dlatego karta ŚKUP może znaleźć szerokie zastosowanie, między innymi w bibliotekach. Biblioteki przez lata stanowiły ostoję tradycji z ręcznie wypisywanymi i stemplowanymi kartami czytelniczymi oraz szufladkowymi katalogami. W ostatnim czasie ta rzeczywistość dynamicznie się jednak zmienia. Kolejne placówki przechodzą na elektroniczny system wypożyczeń, a już w przyszłym roku do naszych bibliotek zawita także Śląska Karta Usług Publicznych. Dwanaście bibliotek jedna karta Do udziału w projekcie zgłoszono w sumie dwanaście miejskich książnic, które prowadzą swoją działalność w blisko dziewięćdziesięciu filiach. Dzięki systemowi ŚKUP, nie będą już musiały wydawać własnych kart bibliotecznych. Wystarczy, że zintegrują swój system wypożyczania książek ze Śląską Kartą Usług Publicznych. Dla bibliotek to konkretna oszczędność finansowa, a dla użytkowników jedna karta w portfelu mniej. Z tej funkcjonalności chce skorzystać między innymi Miejska Biblioteka Publiczna w Radzionkowie. Według planów miejscowych urzędników, radzionkowianie już wkrótce mieliby chodzić do swojej biblioteki wyposażeni wyłącznie w Śląską Kartę Usług Publicznych. Zamierzamy wprowadzić ten pomysł w życie przy okazji uruchomienia miejskiej sieci szerokopasmowego Internetu potwierdza Rudolf Sobczyk, sekretarz Radzionkowa. To jednak tylko jeden z wielu projektów, które chcemy wdrożyć, wspólnie ze ŚKUP, w naszej bibliotece. Marzy nam się, aby była to w pełni multimedialna placówka, zapewniająca swoim czytelnikom szeroką ofertę kulturalną dodaje. Kulturalne multipleksy Tym samym tropem idą także inne biblioteki w naszym regionie, które coraz rzadziej ograniczają się wyłącznie do wypożyczania książek. Wiele z nich, oprócz czytelni, prowadzi także kawiarenki internetowe, punkty kserograficzne i wiele innych usług. Praktyka działalności takiego kulturalnego multipleksu to codzienne przyjmowanie szeregu drobnych, kilkuzłotowych należności. A Śląska Karta Usług Publicznych to idealne rozwiązanie do ich prostego regulowania. Wystarczy przyłożenie karty do czytnika, aby w mgnieniu oka uiścić opłatę za skorzystanie z komputera, a dla zapominalskich również karę za przetrzymanie książki. I to bez konieczności odliczania gotówki czy wydawania reszty. Jak mówi Ewa Ambroży, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Czeladzi, choć opłaty pobierane przez jej placówkę zazwyczaj nie przekraczają kilku złotych, zdarzają się czytelnicy, którzy chcą regulować je kartami płatniczymi. Do tej pory musieliśmy im odmawiać, bo nie posiadamy terminali płatniczych. Wraz z wejściem Śląskiej Karty Usług Publicznych sytuacja się jednak zmieni. Jej użytkownicy będą bowiem mogli regulować swoje należności bez użycia gotówki informuje pani dyrektor. Dla czeladzkiej biblioteki, która aktualnie prowadzi eksperyment z elektronicznym systemem wypożyczeń, ŚKUP będzie już kolejnym sporym krokiem naprzód. Uważam, że skoro jest możliwość wprowadzenia takiego udogodnienia, to należy z niej skorzystać. O tym, czy wdrożenie Śląskiej Karty Usług Publicznych zakończy się dla nas sukcesem, przesądzą jednak nasi czytelnicy. To oni zadecydują, czy płacenie kartą zbliżeniową będzie dla nich atrakcyjną propozycją zastrzega Ewa Ambroży. Szansa na rozwój Swoją placówkę dzięki wprowadzeniu Śląskiej Karty Usług Publicznych unowocześnić zamierzają również bibliotekarze ze stolicy województwa. Do końca przyszłego roku chcemy objąć elektronicznym katalogiem wszystkie nasze zbiory. W dalszej kolejności, z pomocą systemu ŚKUP, będziemy starali się wprowadzać także płatności bezgotówkowe. Na pewno dla wielu naszych czytelników będzie to spore udogodnienie przekonuje Dorota Szade, kierownik Działu Metodyki, Analiz i Promocji Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach. Izabela Partyka, kierująca biblioteką publiczną w Mysłowicach, jest z kolei zdania, że Śląska Karta Usług Publicznych ułatwi życie nie tylko czytelnikom, ale przyniesie wymierne korzyści także zarządzanej przez nią placówce. Myślę, że obecność naszej biblioteki w systemie pomoże nam wypromować ją w środowisku oraz będzie pozytywnie wpływać na jej wizerunek zapewnia dyrektor mysłowickiej biblioteki. Podobne opinie usłyszeliśmy także w innych placówkach biorących udział w projekcie. Śląska Karta Usług Publicznych to wciąż dla bibliotekarzy spora niewiadoma, ale także nadzieja na rozwój i wprowadzanie do oferty nowych usług. Na sukces tego przedsięwzięcia złożyć się będzie musiało jednak wiele czynników. Udane wdrożenie systemu, połączone z zainstalowaniem w bibliotekach niezbędnych urządzeń do obsługi karty, to dopiero początek zmian. Reszta zależeć będzie od inwencji samych bibliotekarzy oraz od reakcji czytelników. Andrzej Wawrzyczek

6 6 Fot. Paweł Wieczorek szlaki 10/2012 TAKIE BYŁY POCZĄTKI PATRONI NASZYCH ULIC Neoromańska świątynia św. Józefa Pomnik Ballestrero w Pławniowicach Ulica Ballestremów w Rudzie Śląskiej Z ziemi włoskiej do śląskiej Rycerski ród Ballestrero wywodzi się z północnej Italii, ze sławnego Piemontu, a jego historia sięga XVI wieku. Założycielem górnośląskiej linii rodziny był Giovanni Baptysta Angelo Conte Ballestrero di Castellengo, któremu nudziło się widać w rodzinnym Turynie, bo zaciągnął się do wojska. Jak każdy prawy Piemontczyk nie lubił Habsburgów i gdy tylko nadarzyła się okazja w postaci austriacko-pruskich wojen śląskich, stanął po stronie pruskiego króla Fryderyka II Wielkiego. A gdy Wielki Fryc wygrał, Piemontczyk pozostał na Śląsku i w 1748 roku ożenił się z Marią Elżbietą von Stechow, córką starosty toszeckogliwickiego, właściciela majątku Pławniowice. Niepozorna, mieszcząca ledwie kilka ceglanych, parterowych domków uliczka w Rudzie Śląskiej, wydaje się nie przystawać do wielkości i znaczenia swych patronów. Ale Ballestremom nie uczyniono krzywdy. Przedstawiciel rodu, hrabia Walenty z małżonką Elżbietą, uczestniczył w uroczystościach 700-lecia Rudy w 1995 roku, kiedy to nadano ulicy obecną nazwę. A w jej perspektywie widać wieżę monumentalnego neoromańskiego kościoła św. Józefa, fundowanego przez Ballestremów na miarę ich bogactwa, i zawierającego ich rodową kryptę grobową. Sprawa dziedziczenia W początku 1751 roku dobra rodziny von Stechow otrzymały, za zgodą króla, status majoratu. Przypomnijmy, że mianem tym określa się majątek ziemski, posiadający swój własny statut, zapobiegający rozdrabnianiu i zastawianiu włości oraz ustalający hierarchię dziedziczenia przez najstarszego syna lub w przypadku braku męskich potomków przez innych członków rodziny. Wynika z tego wprost, że Maria Elżbieta dóbr dziedziczyć nie mogła. W ten sposób, nie wnikając szczegółowo w rodzinne koligacje, trzeba przyznać, że bardzo rozległy i zasobny majątek ziemski oraz przemysłowy po rodzinie von Stechow odziedziczył syn Piemontczyka, Karol Franciszek von Ballestrem (już Giovanni Baptista zniemczył swoje nazwisko na von Ballestrem). Karol Franciszek, dzięki koniunkturze po zwycięskiej wojnie Prus z Napoleonem, zaczął inwestować w przemysł. Tu nam się pięknie zazębiają wątki różnych tradycji kulturowych i narodowych, bowiem generalnym plenipotentem sprusaczonego Włocha stał się znany nam dobrze Karol Godula. Gospodarka i Obaj synowie Giovanniego Baptisty, wzorem ojca, wybrali karierę wojskową, po szlachecku, w kawalerii. Zapewne dlatego, gdy w starszym wieku zaczęli kolejno gospodarować majątkiem, musieli posiłkować się pomocą wybitnie uzdolnionego organizatora i zarządcy, Karola Goduli. W tym czasie ich majątek, wcześniej głównie ziemski, zdominował przemysł, kopalnie węgla i huta cynku Karol w Rudzie. Godula długo pracował na rzecz Ballestremów, dopóki nie zdecydował się zająć działalnością na własny rachunek. Karol Wolfgang, bratanek Karola Ludwika, już samodzielnie i odważniej inwestował w przemysł. Uzyskiwane z rolnictwa i leśnictwa dochody inwestował w unowocześnianie posiadanych kopalń, a swoje zakłady przekształcił w spółkę, zachowując pakiet kontrolny. Tworząc dalsze spółki i wzajemnie je od siebie uzależniając, zbudował jeden z największych koncernów na Górnym Śląsku. polityka Ale do największego rozkwitu majątku rodowego doszło w czasach Franciszka II Karola ( ). Na gospodarczą potęgę Ballestremów składały się kopalnie węgla kamiennego, elektrownia Mikołaj, koksownia Wolfgang, piaskownie, kamieniołomy, cegielnie oraz prawie 4700 ha pól i lasów. Do rodziny należały też liczne pałace. Hrabia Franciszek II von Ballestrem był doskonale wykształcony, posługiwał się biegle trzema językami (niemieckim, francuskim i polskim). Prócz gospodarki zainteresował się też polityką. Niebawem został przewodniczącym katolickiej partii Centrum, wieloletnim posłem do niemieckiego Reichstagu, a w latach prezydentem parlamentu cesarstwa. Działalność Ballestremów nie ograniczała się jedynie do inwestycji w przemysł. Inwestowano także w ludzi, w ich warunki bytowe. Wybudowanie w latach osiedla w Rokitnicy, według projektu Hansa von Poelnitza, sprawiło, że o budownictwie mieszkaniowym Ballestremów zrobiło się głośno. Osiedle Castellengo w Rokitnicy uznano za wzorcowe. Nie mniej interesujące osiedla powstały w Rudzie Śląskiej: Carl Emanuel (Karmańskie), Rudzka Kuźnica, Szczęść Boże czy Poremba. Ballestremowie przebywali na Górnym Śląsku do 1945 roku. Dziś główną siedzibą rodziny jest dom w bawarskim Staubing, w którym rozrzuceni po świecie spotykają się na rodzinnych uroczystościach. Od czasu do czasu pojawiają się też na Górnym Śląsku, gdzie jeszcze pozostało bogate dziedzictwo ich przodków. Paweł Wieczorek UŚMIECHNIJ SIĘ Do tramwaju wpada zamaskowany bandyta i krzyczy: Nie ruszać się, to napad! Na to jakiś pasażer z ulgą: O Boże, całe szczęście! Już myślałem, że to kanary Głos z radia: Czas na poranną gimnastykę. Jesteście gotowi? No, to zaczynamy! Góra-dół, góra-dół... A teraz druga powieka!!! Pewne francuskie pismo dla mężczyzn ogłosiło konkurs na najlepszy opis poranka. Pierwsze miejsce zajął autor takiej wypowiedzi: Wstaję rano, jem śniadanie, biorę prysznic, ubieram się i jadę do domu. Dlaczego na Stadionie Narodowym stała woda? Bo w metrze się nie mieściła. Wpada mąż do domu i włącza telewizor. Zaraz się zaczyna mecz mówi do żony. Ale wynik podawali w radiu odpowiada żona. To nic, nie mów mi. Ale ja znam wynik. Proszę cię, nie mów mi. No dobrze mówi żona jak ci tak zależy, to nie powiem, ale i tak nie zobaczysz ani jednej bramki... Kolega opowiada koledze: Byłem u lekarza i poprosiłem o syrop od kaszlu, a on dał mi, nie wiem czemu, środek na rozwolnienie. Zażyłeś ten środek? Zażyłem. I co, kaszlesz? Nie mam odwagi. Diabeł zwabił na skraj przepaści Anglika, Francuza, Niemca i Polaka. Podchodzi do Anglika i mówi: Skacz! Gentleman skoczyłby. Anglik skoczył. Diabeł podchodzi do Francuza i mówi: Skacz! Gentleman skoczyłby. Ale teraz jest taka moda. Francuz skoczył. Diabeł podchodzi do Niemca i mówi: Skacz! Gentleman skoczyłby. Ale teraz jest taka moda. To rozkaz! Niemiec skoczył. Diabeł podchodzi do Polaka i mówi: Skacz! Gentleman skoczyłby. Ale teraz jest taka moda. To rozkaz! A to nie skacz! Polak skoczył. Pewnego turystę bolał ząb, nie znał angielskiego, a był w Anglii. Poszedł do dentysty. Następnego dnia zwierza się koledze: Wiesz, byłem u dentysty, bolał mnie jeden ząb, a on mi wyrwał 2. A co powiedziałeś? Tu. Two to po angielsku znaczy 2, no trudno. Dobrze, że nie powiedziałeś ten, wyrwałby ci 10 zębów Jak najczęściej informatycy zwracają się do swoich żon? Myszko

7 szlaki 10/ INFORMATOR W okresie Wszystkich Świętych zwiększa swoją ofertę dla pasażerów, aby ułatwić im dojazd na cmentarze. 1 listopada większość linii pojedzie według sobotnich rozkładów jazdy. Wiele linii będzie kursowało według specjalnych rozkładów jazdy, które zakładają zwiększenie częstotliwości. W kilku miastach aglomeracji zostanie uruchomionych dziewięć specjalnych linii oznaczonych literą C, które będą docierały do najważniejszych nekropolii w poszczególnych miastach. Fot. Marek Piekara Komunikacja miejska w okresie Wszystkich Świętych Według rozkładów jazdy na dni robocze pojadą linie tramwajowe nr 3, 5, 14, 15, 16, 20 i 37 oraz linie autobusowe nr 803 i 806. Specjalne rozkłady jazdy oznaczone jako Wszystkich Świętych będą obowiązywały na liniach nr 27 i 38. Pierwsza z nich zostanie z Sosnowca dodatkowo wydłużona przez Będzin do pętli Dąbrowa Górnicza Urząd Pracy. Linie autobusowe nr: 6, 23, 25, 39, 59, 70, 72, 76, 109, 140, 154, 156, 175, 194, 201, 230, 236, 288, 292, 616, 632, 634, 637, 673, 674, 720, 807, 840, 850, 901, 949, 959, 969 i 973 również pojadą według specjalnych rozkładów jazdy. Na niektórych liniach zmieni się także trasa. W zachodniej części aglomeracji linia nr 6, podobnie jak w dni robocze, dojedzie do pętli Sportowa w Gliwicach oraz zostaną uruchomione dodatkowe kursy linii nr 720 do cmentarza przy ulicy Czołgistów. W Zagłębiu linia nr 25, w związku ze zmianą organizacji ruchu przy cmentarzu w Będzinie Grodźcu, ominie przystanki Grodziec Cmentarz i Grodziec Różyckiego, a linia nr 901 będzie kursowała tylko w kierunku Będzin Kościuszki Grodziec Cmentarz Grodziec Kopalnia Będzin Kościuszki. Na linii nr 175 zostaną uruchomione dodatkowe kursy z Mydlic do Hoteli w Ząbkowicach, a na linii nr 634 zwiększy się ilość kursów wykonywanych w relacji Będzin Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce. Linia nr 807 będzie obsłu- Małobądzkiej w Będzinie do centrum Będzina. Linia nr C-7 połączy cmentarze w Chorzowie Batorym (na ulicach Niedźwiedziniec i Granicznej), w śródmieściu Chorzowa (na ulicach Dąbrowskiego, Cmentarnej, Łagiewnickiej, 3. Maja), w Chorzowie Starym (na ulicy Kalusa), w Michałkowicach (na ulicy Maciejkowickiej) oraz w śródmieściu Siemianowic Śląskich (na ulicach Michałkowickiej i Cmentarnej). Linia C-10 zapewni dojazd mieszkańcom Knurowa do cmentarza komunalnego przy ulicy Rakoniewskiego. W związku z dniem wolnym od handlu, przypadającym 1 listopada, nie będą kursowały linie dowożące do centrów handlowych: 250, 750, S-6, S-7, S-8, S-9 i S-10. Nie będą obsługiwane również następujące przystanki autobusowe przy centrach handlowych: Dąb Silesia City Center, Maciejów M1, Miechowice Plejada, Ruda Tesco, Szarlej Kaufland i Trynek Auchan. Powyższe dotyczy linii autobusowych o numerach: 39, 52, 59, 109, 146, 155, 194, 230, 255, 710 i 850. W okresie od 2 do 4 listopada autobusy będą kursowały według zwykłych rozkładów jazdy: w piątek jak w dni robocze, w soboty według rozkładów sobotnich i w niedzielę analogicznie. Tym razem odstąpiono tu od zasady, że w dzień roboczy, między dniami wolnymi, autobusy kursują jak w soboty, ze względu na wzmożony ruch związany z Dniem Zadusznym. Emil Markowiak giwała przystanek Będzin Cmentarz Komunalny. Linie cmentarne C-1, C-2, C-3 i C-4 będą wzmacniały komunikację do cmentarzy w Gliwicach (cmentarze: Centralny, Lipowy i św. Wojciecha). Linia C-5 zapewni dojazd do cmentarza komunalnego przy ulicy Murckowskiej w Katowicach, przejeżdżając również w pobliżu katowickich cmentarzy na ulicach Francuskiej i Sienkiewicza. Linia C-8 pojedzie z centrum Katowic do cmentarzy w Bogucicach i Szopienicach. Linia C-6 będzie kursowała po Sosnowcu i Będzinie: spod cmentarza na Niwce, przez cmentarz komunalny przy ulicy Wojska Polskiego, cmentarz na Dańdówce, centrum Sosnowca, cmentarze przy ulicy szlaki@kzkgop.com.pl NAPISZ DO NAS PRZYSTANEK NA ŻĄDANIE Witam! Jestem stałą pasażerką, kupuję bilet kwartalny, ostatnio za 174 zł, dla emerytów. Postuluję, aby w autobusach zapowiadających następny przystanek dodawać termin na żądanie (dla takich przystanków), gdyż zdarza się dość często (na mojej trasie), że pasażerowie nie wiedzą, że przystanek Różyckiego jest na żądanie, za późno się decydują i kierowcy muszą wykonywać niebezpieczne manewry. Następna prośba to umożliwienie wsiadania wszystkimi drzwiami do starego, krótkiego Jelcza, gdyż przednie wejście jest za wąskie (zakupy, pokazywanie biletu itp). Każdy nowy autobus jest przez pasażerów przyjmowany z wdzięcznością! Pozdrawiam MZ Szanowna Pani! W sprawie zapowiedzi nazw przystanków informuje, że dane dotyczące charakteru przystanku na przykład przystanek strefowy czy przystanek na żądanie, można znaleźć w Internecie oraz na rozkładzie jazdy zamieszczonym na przystanku. Zapisy zawartych z operatorami umów przewidują natomiast świadczenie usługi zapowiedzi zawierającej nazwę przystanku. W zapowiedziach nie uwzględniono prezentacji dodatkowych treści dotyczących na przykład charakteru przystanku, ze względu na gęstą sieć przystanków w centrach miast, skutkującą w przypadku długiej nazwy przystanku i pokonywania przez pojazd niewielkiej odległości między przystankowej, brakiem technicznych możliwości zapowiedzi pełnej nazwy następnego przystanku. Z poważaniem Referat Informacji Pasażerskiej W odpowiedzi na Pani pytanie, dotyczące wchodzenia pierwszymi drzwiami, Związek informuje, że zgodnie z Regulaminem przewozu osób i bagażu środkami lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach kierujący, prowadzący kontrolę biletową, po zatrzymaniu pojazdu na przystanku otwiera tylko przednie drzwi dla wsiadających do pojazdu pasażerów celem okazania ważnego biletu na przejazd, a w razie korzystania z przejazdu bezpłatnego, okazania odpowiednich dokumentów uprawniających do ulgi. Otwieranie pozostałych drzwi odbywa się tylko wtedy, gdy pasażerowie podróżujący pojazdem zgłaszają kierującemu zamiar opuszczenia pojazdu lub w przypadku, gdy do pojazdu zamierzają wejść osoby niepełnosprawne, pasażerowie z ponadwymiarowym bagażem lub osoby z dziećmi w wózkach dziecięcych. Z poważaniem Referat Informacji Pasażerskiej GRATULACJE Chciałabym pogratulować pomysłu nowej trasy autobusu 840. Jazda średnicówką jest szybka i przyjemna. Idealne rozwiązanie dla studentów i osób pracujących. Tak trzymać. Agnieszka B. PODZIĘKOWANIE Szanowni Państwo! Rzadko mam okazję pisać do Was w innej niż skarga/wniosek sprawie, stąd z tym większą przyjemnością kieruję do Was podziękowania za planowane od 1 listopada zmiany, a konkretniej za jedną wznowienie kursowania linii 801 w dni wolne od pracy! To świetna wiadomość dla wszystkich, którzy jak ja dojeżdżają teraz w weekendy z Gołonoga do Katowic, wlekąc się minut liniami 807, 808, 811, 814. Czas przejazdu skróci się zapewne do około 35 minut. Bardzo Wam dziękuję za tę zmianę, mam tylko nadzieję, że rozkład jazdy zostanie dostosowany do warunków na drogach, bo niestety bardzo często zdarza się teraz, że zwłaszcza w godzinach popołudniowowieczornych linia 831 czeka na przystanku na Środuli koło Auchan, bo rozkładowy czas przejazdu jest horrendalnie wydłużony, a kierowca nie może odjechać wcześniej niż ma to zaplanowane w rozkładzie. Raz jeszcze dziękuję za przywrócenie linii 801. Wszystkiego najlepszego! Michał Z. z Dąbrowy Górniczej

8 8 szlaki 10/2012 NA SZLAKACH Fot. Paweł Wieczorek Pałac nad rozlewiskiem Fot. Paweł Wieczorek Dziedziniec południowy Fot. Ks. Krystian Worbs Fot. Paweł Wieczorek Pałacowa stajnia i wozownia Biblioteka we wnętrzach pałacowych Pałac nad rozlewiskiem Zdjęcia pałacu w Pławniowicach znalazły się także na plenerowej wystawie Perły polskiej architektury, zorganizowanej minionego lata na terenie twierdzy Kalemegdan w Belgradzie. Czy pałac można zaliczyć do architektury polskiej? To rzecz dyskusyjna, bezdyskusyjne natomiast są wieloletnie mozolne i owocne starania o przywrócenie mu kształtu nawiązującego do najlepszych lat w jego dziejach. Meandry historii Tytuł artykułu jest nieco przewrotny i powinien brzmieć raczej rozlewisko przy pałacu, bowiem jezioro Pławniowickie powstało dopiero w 1970 roku w wyrobisku po zakończonej eksploatacji piasków podsadzkowych. Budowla, o której piszemy, pozostanie jednak na pierwszym planie. Była tu zresztą znacznie wcześniej. Pierwszy znany z imienia właściciel okolicznych terenów, Marcus de Plawniowitz, żył w połowie XIV wieku, a pod koniec tego stulecia w Pławniowicach znajdowała się już murowana warownia obsadzona przez polskie rycerstwo pod dowództwem Piotra Szafrańca herbu Starykoń. Wiemy to z najpewniejszych źródeł, bo z... rachunków zachowanych z czasów Władysława Jagiełły, a potwierdzeniem są badania archeologiczne z lat 60. XX wieku. Co robili polscy rycerze na czeskim już wówczas Śląsku? Ot, meandry historii. Aż do XVIII stulecia okolice Pławniowic, Rudy i Biskupic przechodziły z rąk do rąk zwykłą koleją rzeczy i dziedziczenia. Najciekawszy okres w dziejach tych ziem W roku 2007 Zespół Pałacowo-Parkowy w Pławniowicach, jako jedyny w województwie śląskim, otrzymał nagrodę Generalnego Konserwatora Zabytków w konkursie Zabytek Zadbany. Informacja o jej przyznaniu znajduje się przy drzwiach wejściowych z dziedzińca pałacu, a oryginalna tablica z brązu przechowywana jest wewnątrz obiektu wraz z dyplomem. i pałacu rozpoczął się w 1737 roku, kiedy wieś została kupiona przez barona Franza Wolfganga von Stechov. W tymże roku budowniczy Zygmunt Mikołaj von Göerz wzniósł w Pławniowicach pierwszą budowlę pałacową, główną siedzibę Stechova jako starosty toszecko-gliwickiego i właściciela majoratu (fideikomisu). A potem pojawił się na Śląsku dzielny italski hrabia Giovanni Baptysta Angelo Conte Ballestrero di Castellengo ( ), którego pomnik, wykonany w roku 1907, znajduje się nieopodal południowego dziedzińca pałacu. Marmurowe popiersie na granitowym cokole, dłuta berlińskiego artysty Josepha Limburga ( ), wzorowane na portrecie olejnym z 1748 roku, podpisane było już nowym, zniemczonym nazwiskiem Ballestrem. Było. Tu znowu historia meandruje, najpierw dzielni krasnoarmiejcy w 1945 roku odstrzelili Sabaudczykowi głowę w ramach pijackiej rozrywki, potem nadgorliwi młodzieńcy mozolnie skuli w latach 60. niemieckie napisy z cokołu. Marmurową głowę pracowicie niedawno naprawiono, napis pozostał zdrapany na wieczną pamiątkę akcji polonizacja przez dewastację. Więcej szczegółów o włoskiej, a potem pruskiej rodzinie właścicieli Pławniowic można przeczytać na stronie 6 Szlaków. Architektura i inne sztuki wyzwolone Najpotężniejszy przedstawiciel Ballestremów, hrabia Franciszek II ( ), pod koniec XIX wieku zlecił budowę istniejącego do dziś monumentalnego pałacu w modnym wówczas stylu eklektycznym, mniej więcej mieszaninie renesansu niderlandzkiego z romantycznym, nadreńskim gotykiem. Pałac wzniesiono w latach , według projektu mistrza budowlanego Karla (Konstantego znany pod tymi dwoma imionami) Heidenreicha z Kopic. Reprezentacyjna, główna rezydencja rodu, który posiadał także wiele innych pałaców, kosztowała 386 tysięcy ówczesnych marek. Pałac jest budowlą trójskrzydłową, dwukondygnacyjną, posadowioną na planie litery U. W narożniku północno-zachodnim nad całym obiektem góruje czworoboczna wieża z zegarem, przykryta wysokim dachem namiotowym. Całość bogato zdobiona detalami kamieniarskimi na tle ciemnoczerwonej klinkierowej cegły. Dachy budynku upiększają liczne wieże i wieżyczki, neogotyckie pinakle, iglice, neorenesansowe lukarny. Część szczególnie reprezentacyjną nowego pałacu stanowiła północna fasada środkowa z poprzedzającą fontanną. Nad portalem, na wysokości pierwszego piętra umieszczono rzeźbiony w kamieniu herb hrabiowski, pochodzący z 1620 roku. Czteropolowy owalny herb z tarczą pośrodku, przedstawiającą mężczyznę ubranego na czarno z czerwonym łukiem (ewentualnie kuszą, gdyż nazwisko Ballestrieri lub Ballestrero wywodzi się od włoskiego słowa kusznik). Po przekątnej z lewej na prawo na dwóch srebrnych polach usytuowany jest czarny orzeł w koronie, na dwóch pozostałych polach na czerwonym tle srebrna wieża stojąca na zielonej łące. W klejnocie umieszczony jest czarny gołąb grzywacz, przeszyty strzałą. Dewiza rodu brzmi: Nulla me terrent (nic mnie nie przeraża). W skrzydle południowo-zachodnim znajduje się dawna kaplica pałacowa Niepokalanego Poczęcia NMP, konsekrowana 15 października 1885 roku, która służyła wiernym jako kościół parafialny. Na dziedzińcu wewnętrznym (południowym) pałacu usytuowana jest fontanna i neogotycka figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z około 1870 roku, otoczona kutym płotkiem. Nieopodal głównego pałacu w 1881 roku wzniesiony został ówczesnym zwyczajem, dodatkowy piętrowy budynek, tak zwany Kavalier Haus (Dom Kawalera), przeznaczony początkowo głównie dla starszego syna hrabiego Leona, który zamieszkiwał go do 1902 roku. W latach następnych Dom Kawalera pełnił funkcję luksusowego lokum dla przybywających tu gości. Z architekturą głównego pałacu harmonizują równie ozdobne budynki stajni i wozowni. Pałac, stajnie i wozownia otoczone są parkiem krajobrazowym w stylu angielskim o powierzchni około 2,4 ha. Prócz rzadkich okazów starodrzewia i wspaniale kwitnących magnolii, ma on liczne elementy małej architektury: staw, pomnik, stylowe ogrodzenie. Ratunek nadszedł w porę Dawne wnętrza pałacowe były urządzone bogato, choć bez przesadnego przepychu. Pałac zdobiły cenne meble oraz unikatowe zbiory broni palnej i białej, liczne cenne obrazy, trofea myśliwskie i bogaty księgozbiór. Niestety, zniszczenia dokonane przez Armię Czerwoną w 1945 roku (stacjonował tu przez jakiś czas marszałek Iwan Koniew), i rabunkowa dewastacja obiektu, zniszczyła jego dawną urodę, ogołociła wnętrza. Budynek pałacowy i okoliczny park, zmieniając często mieszkańców i przeznaczenie, pozbawiony jakiejkolwiek opieki konserwatorskiej, ulegał przez lata postępującej dewastacji i zaniedbaniu. Dopiero w 1989 roku, kiedy zarządcą pałacu został dyrektor Ośrodka Edukacyjno-Formacyjnego Diecezji Gliwickiej, ksiądz dr Krystian Worbs, ruszył remont kapitalny połączony z pracami konserwatorskimi. Skutkiem trwających już 20 lat wysiłków stało się doprowadzenie pałacu do obecnego stanu, którego świadectwem jest wspomniane na początku wyróżnienie Konserwatora Zabytków. Paweł Wieczorek