Język informacyjny jako narzędzie ujęcia treści dokumentu
|
|
- Irena Krupa
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Język informacyjny jako narzędzie ujęcia treści dokumentu Gabriela Besler Instytut Filozofii, Uniwersytet Śląski Jolanta Szulc Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Uniwersytet Śląski ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ W NAUCE Katowice, listopada 2012
2 Cel prezentacji Celem prezentacji jest odpowiedź na pytanie, czy język informacyjny może być adekwatnym narzędziem do ujęcia treści dokumentu. Badanie ma charakter interdyscyplinarny i wykorzystuje obszary wiedzy z zakresu filozofii języka i nauki o informacji. Jest adresowane do specjalistów zainteresowanych nauką o informacji, zajmujących się oceną narzędzi informacyjnych, w szczególności różnego typu systemów organizacji wiedzy.
3 Cele szczegółowe Podczas badania poszukiwano odpowiedzi na pytania szczegółowe: czy pokazując założenie filozoficzne języka informacyjnego (lub ich brak) można w większym stopniu wykorzystać jego możliwości, udoskonalić i rozwijać; czy słownictwo języka informacyjnego można uporządkować, a jeśli tak, to według jakich zasad; czy zachowując strukturę języka informacyjnego można zastosować inne rozwiązania (np. strzałkę czasu).
4 Plan prezentacji: Wprowadzenie Zagadnienia filozoficzne Wybór koncepcji znaku Koncepcje języka Wybór podstawowej struktury zdania Porządkowanie rodzajów pojęć/terminów Podsumowanie i wnioski Bibliografia
5 Wprowadzenie
6 Określenie języka informacyjnego Na potrzeby badania przyjęto definicję języka informacyjnego (języka informacyjno-wyszukiwawczego) rozumianego jako język sztuczny, którego wyspecjalizowaną funkcją jest funkcja metainformacyjna polegająca na odwzorowaniu cech informacji i/lub cech nośników informacji, na których są one utrwalone [ ] oraz funkcja wyszukiwawcza polegająca na wyrażaniu zapytań informacyjnych i umożliwianiu odnalezienia w zbiorze wyszukiwawczym tych informacji, które spełniają warunki wyrażone w zapytaniu. (Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych. Oprac. B. Bojar. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2002, s. 104).
7 Koniec języków informacyjnych? rozrost słowników jest tak duży, że przestają one być pomocne w procesie wyszukiwania informacji, a użytkownicy przestają nad nimi panować; zmiany w języku wymagają reklasyfikacji całych zbiorów, co nigdy nie jest czynione, wobec czego wcześniej wprowadzone do zbioru wyszukiwawczego charakterystyki wyszukiwawcze dokumentów generują szum i ciszę informacyjną; języki informacyjno-wyszukiwawcze nie są w stanie nadążyć za szybkim rozwojem nauki. (B. Bojar: Informacja naukowa czy to już koniec? Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej nr 2/2007, s. 3-13).
8 Języki informacyjne praktyka praktyka potwierdza, że jak do tej pory najlepsze rezultaty wyszukiwania osiąga się łącząc w jednej sesji wyszukiwawczej strategie wykorzystujące język naturalny i język (języki) informacyjno-wyszukiwawczy; brak rozwiązania konkurencyjnego dla takiej łączonej strategii; wiele z języków informacyjno-wyszukiwawczych intensywnie się rozwija; powstają nowe, w tym o słownictwie wielojęzycznym lub, jak coraz częściej się je nazywa, wielokulturowym; mimo wielu krytycznych opinii na temat języków informacyjno-wyszukiwawczych, w tym języków haseł przedmiotowych, nie grozi im rychły upadek. (J. Woźniak: Katalog przedmiotowy istota i wartość. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty, K. Materskiej, W. Glińskiego. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2004, s ).
9 Języki informacyjne kierunki badań intensywne badania dotyczące porządkowania informacji za pomocą języków klasyfikacyjnych; badania dotyczące dostosowania struktury tradycyjnych klasyfikacji uniwersalnych do potrzeb organizacji współczesnych zasobów informacyjnych; badania dotyczące transformacji funkcji i metodyki budowy tezaurusów; badania zmierzające do wypracowania metod rzeczowego opracowania literatury pięknej; badania skupiające uwagę na ustaleniu optymalnej jednostki analizy i opisu treści dokumentów; badania dotyczące wykorzystania języków informacyjnowyszukiwawczych w organizacji zasobów informacyjnych Internetu. (B. Sosińska-Kalata: Języki informacyjno-wyszukiwawcze. Współczesne tendencje w badaniach i zastosowaniu. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty, K. Materskiej, W. Glińskiego. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2004, s ).
10 Języki informacyjne badania interdyscyplinarne współczesne badania nad językami informacyjnymi mają charakter badań interdyscyplinarnych; wykorzystuje się wyniki nowej strategii naukowej, zwanej nauką o poznawaniu lub kogniwistyką (ang. cognitive science); badania te łączą teorie z zakresu antropologii, filozofii, informatyki, lingwistyki, neurobiologii, psychologii, socjologii; uwzględnienie badań psycholingwistycznych może pozwolić na dokładniejsze i pełniejsze wyjaśnienie problemów natury infologicznej*; badania filozoficzne określają następujące pojęcia: znak, język, podstawowa struktura zdania, porządkowanie wiedzy, co pod pewnym względem jest także szczególnym przedmiotem badań tego działu filozofii, jakim jest filozofii informacji. (*W. Babik: Słowa kluczowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010, s. 11)
11 Zagadnienia filozoficzne
12 Zagadnienia filozoficzne Wybór koncepcji znaku Koncepcje języka Wybór podstawowej struktury zdania Porządkowanie rodzajów pojęć/terminów
13 Wybór koncepcji znaku
14 Wybór koncepcji znaku Koncepcje dwuelementowe: Augustyn z Hippony ( ), Ferdinand de Saussure ( ) Koncepcje trójelementowe: Charles Sanders Peirce ( ), Derrida, Jacques ( ) Koncepcje czteroelementowe: Janina Kotarbińska ( ) Koncepcje pięcioelementowe: Tzvetan Todorov (1939-)
15 Koncepcja trójelementowa: W teorii języków informacyjnych: Pojęcie Znak Przedmiot Jako ilustrację relacji zachodzących między znakiem a oznaczanym przezeń elementem rzeczywistości stosuje się tzw. trójkąt semantyczny C.K. Ogdena i A. Richardsa. (B. Bojar: Językoznawstwo dla studentów informacji naukowej naukowej. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2005, s. 194) DESYGNAT każdy obiekt pasujący do nazwy; każda rzecz oznaczana przez dany wyraz, pojęcie lub znak.
16 Koncepcje dwuelementowe: Augustyn: Znak Przedmiot F. de Saussure: Pojęcie Znak Obraz akustyczny
17 Koncepcja trójelementowa: Interpretant=Znak Interpretant=Znak Przedmiot Interpretant=Znak Przedmiot Znak Przedmiot Ch.S. Peirce: Podstawą naszego poznania jest poznanie zmysłowe, jednak poznanie zaczyna się dopiero wtedy, gdy uczucia i doznania wyrażamy za pomocą zdań, czyli znaków. Własnością myśli jest to, że jest ona znakiem, nie można myśleć bez znaków. Każda myśl jest znakiem, znak jest jedyną formą egzystencji myśli. Cały świat jest przesiąknięty znakami, jeśli nie wręcz złożony ze znaków (Por.: Ch.S. Peirce: Klasyfikacja znaków W: tenże, Wybór pism semiotycznych. Warszawa 1997, s. 150 i n.).
18 Koncepcja trójelementowa: Znak Interpretant=Znak Interpretant=Znak Znaczenie Przedmiot Przedmiot (nie istnieje) Przedmiot J. Derrida: Każdy znak jest śladem innego znaku. To, do czego znak się odnosi nie istnieje, ponieważ jest śladem innego śladu. Znaczenie znaku wyraża nie przedmiot, ale gra części znaczących znaku. Znak nie rekonstruuje świata, lecz go dekonstruuje, bo znak jest odróżniony w stosunku do doświadczenia (J. Derrida: De la gramatologie. Paris, 1967, s )
19 Koncepcja czteroelementowa: J. Kotarbińska: Konwencja K Osoba O Znak F(A) Przedmiot G(B) Przedmiot A jest ze względu na konwencję K znakiem przedmiotu B wtedy i tylko wtedy, jeżeli przedmiot A posiada taką własność F, a przedmiot B - taką własność G i przedmiot A pozostaje względem przedmiotu B w takim stosunku R, że (1) dzięki zachodzeniu tego stosunku to, że przedmiot A posiada własność F jest oznaką tego, że przedmiot B posiada własność G; (2) przedmioty o własności F nadają się ze względu na konwencję K do wyrażania myśli o przedmiotach połączonych z nimi stosunkiem R i posiadających własność G (J. Kotarbińska: Z zagadnień teorii nauki i teorii języka. Warszawa 1990, s. 228).
20 Koncepcja czteroelementowa: Autorka: Nadawca Odbiorca Znak Przedmiot W przypadku niektórych sytuacji znakowych, warto odróżnić nadawcę znaku od odbiorcy, by podkreślić możliwość innych ujęć poznawczych, dokonanych przez nadawcę i innych przez odbiorcę.
21 Koncepcja pięcioelementowa: T. Todorov: Odbiorca Nadawca Kontekst Znak Przedmiot T. Todorov : tekst jest tylko piknikiem, na który autor przynosi słowa, czytelnicy zaś sens. Cyt. za: U. Eco: Interpretacja i nadinterpretacja. Kraków 1996, s ; J. Życiński: Bóg postmodernistów: wielkie pytania filozofii we współczesnej krytyce moderny. Lublin 2001, s. 140.
22 Koncepcje języka
23 Filozoficzna koncepcja języka W filozofii występuje wiele definicji języka. Np.: JĘZYK to układ złożony ze zbioru wyrażeń prostych, reguł składni i reguł znaczeniowych Wyróżnia się: Języki naturalne, Języki sztuczne, Języki mieszanie. JĘZYK MIESZANY to język, będący połączeniem języka naturalnego i sztucznego, np. przez wprowadzenie uściślonej terminologii. (A. Podsiad: Słownik terminów i pojęć filozoficznych. Warszawa 2000, s. 429)
24 Filozoficzna koncepcja języka Rozwiązania wypracowane w tym zakresie są związane z przyjęta koncepcją języka, który może być rozpatrywany jako: system znaków konwencjonalnych; pewien złożony przedmiot idealny (bardziej lub mniej dostępny podmiotowi poznającemu); język rozpatrywany in abstracto (zbiór znaków denotujących i reguł posługiwania się tymi znakami); konkretyzacja przedmiotu idealnego (abstrakcyjnego). Niezależnie od przyjętego rozwiązania, język służy do prezentowania pewnych przedmiotów i komunikowania o nich pewnych informacji, a funkcje te są pełnione na zasadzie konwencji.
25 Język, historia filozofii PLATON pierwsza dyskusja nad rolą konwencji w języku ( Kratylos ); ARYSTOTELES odróżnia nazwy od predykatów; twierdzi, że tylko zdania oznajmujące mogą być prawdziwe lub fałszywe ( Organon ); GOTFRIED LEIBNIZ ( ) prowadzi badania nad językiem uniwersalnym, który miał być narzędziem dla wszystkich nauk ( Mathesis Universalis", 1695); CHARLES MORRIS ( ) wyróżnia trzy nauki o języku: syntaktyka, semantyka, pragmatyka ( Foundation of the Theory of Sign, 1938) GOTLOB FREGE ( ) nawiązuje do koncepcji Leibniza jednego języka dla wszystkich nauk, którym jest opracowana przez niego logika (rachunek predykatów) ( Begriffsschrift, 1879)
26 Język, historia filozofii LUDWIG WITTGENSTEIN ( ) Zdanie jest modelem rzeczywistości, jak ją sobie myślimy ( Tractatus logico-philosophicus, 1918) - gra językowa - mówienie w języku powinniśmy traktować analogicznie do grania w pewną grę, gdzie wszystko jest zdeterminowane przez reguły i zrelatywizowane do danej gry ( Dociekania filozoficzne, 1953); - język prywatny nie jesteśmy w stanie wyrażać się w języku o tym co prywatne ( Dociekania filozoficzne, 1953); ALFRED TARSKI ( ) formułuje definicję prawdy dla języków sformalizowanych ( Pojęcie prawdy w językach nauk dedukcyjnych, 1933) NOAM CHOMSKY (1928-) - Język jest nieskończonym zbiorem zdań, generowanych za pomocą skończonej liczby reguł i słów ( Studies on semantics in generative grammar, 1972)
27 Wybór podstawowej struktury zdania
28 Podstawowa struktura zdania jako przedmiot badań Arystoteles wyróżnia cztery rodzaje zdań kategorycznych (cztery podstawowe struktury zdania): (1) Każde S jest P. (2) Żadne S nie jest P. (3) Pewne S jest P. (4) Pewne S nie jest P. G. Frege wprowadza nową strukturę zdania podstawowego, nawiązującej do koncepcji funkcji matematycznej: F (x) W konsekwencji w zdaniu jest fraza nasycona (wymienialna, odpowiednik argumentu funkcji x) i fraza nienasycona (stała, odpowiednik funkcji F). Np. Zdanie Cezar podbił Galię można rozłożyć na Cezar (fraza nasycona) i podbił Galię (fraza nienasycona) i wyrazić w stronie biernej: Galia została podbita przez Cezara. (G. Frege: Funkcja i pojęcie. W: tenże, Pisma semantyczne. Warszawa 1977, s. 31)
29 Podstawowa struktura zdania jako przedmiot badań Bertrand Russell ( ) wskazuje, że pozorna forma logiczna zdania nie musi być jego formą rzeczywistą ; Np. zdanie: Wszyscy Grecy są śmiertelni ma taką poprawną formę: Jeżeli X jest Grekiem, to X jest śmiertelne. (B. Russell: Mój rozwój filozoficzny. Warszawa 1971, s ) L. Wittgenstein wskazuje na filozoficzne podstawowy wyżej przedstawionych rozstrzygnięć G. Fregego i B. Russella: Język przesłania myśl. Tak mianowicie, że po zewnętrznej formie szaty nie można sądzić o formie przybranej w nią myśli (L. Wittgenstein: Tractatus logico-philosophicus. Warszawa 2004, teza 4.002)
30 Porządkowanie rodzajów bytów/pojęć/terminów
31 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Arystoteles uporządkowanie pojęć według stopnia ogólności; Arystoteles uporządkowanie pojęć według kategoryzacji bytów; Uporządkowanie redukcjonistyczne; Siatka pojęć P. F. Strawsona; Uporządkowanie według stopnia presuponowania; Mapy myśli; Uporządkowanie na podstawie podobieństwa rodzinnego (L. Wittgenstein); Uporządkowanie według stopnia konieczności występowania w światach możliwych (D. Lewis); Uporządkowanie według jednej z powyższych koncepcji z wykorzystaniem strzałki czasu; Inne.
32 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Arystoteles uporządkowanie pojęć według stopnia ogólności Byt Byt ożywiony Byt ludzki Byt jednostkowy
33 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Arystoteles uporządkowanie pojęć według kategoryzacji bytów (10 kategorii): Substancja (np. człowiek, koń); Położenie (np. leży, siedzi); Stan (np. obuty, uzbrojony); Ilość (np. dwułokciowy, trzyłokciowy); Jakość (np. biały, gramatyczny); Relacja (np. podwójny, większy); Działanie (np. tnie, pali); Doznawanie (jest krajane, jest palone); Czas (np. wczoraj, ubiegłego roku); Przestrzeń (np. liceum, na rynku). (Arystoteles: Kategorie; Hermeneutyka; Analityki pierwsze; Analityki wtóre; Topiki; O dowodach sofistycznych. Warszawa 1990, s. 34)
34 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Redukcjonizm poszukuje fundamentu dla określonego problemu filozoficznego (określonego języka informacyjnego) Peter Frederick Strawson ( ) opis redukcjonizmu: Każdy filozof, który wierzy w atomy czy w proste elementy analizy redukcyjnej [ ], będzie je widział w szczególnym świetle. Będzie uważał proste elementy za podstawowe dla całej naszej struktury pojęciowej [ ]; wszystko inne bowiem ma być wyjaśnione za ich pomocą, podczas gdy one nie mają już wyjaśnienia za pomocą niczego innego. Będą więc pod względem pojęciowym ostateczne, pojęciowo absolutnie pierwotne [...] w ustalonym przez nas schemacie pojmowania rzeczy". (P.F. Strawson: Analiza i metafizyka. Kraków 1994, s. 29).
35 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Redukcjonizm przykład: Willard Van Orman Quine ( ): Poszukiwania najprostszego, najjaśniejszego, ogólnego wzoru kanonicznej notacji nie należy odróżniać od poszukiwania ostatecznych kategorii, od szkicowania najogólniejszych cech rzeczywistości (W. Van O. Quine: Słowo i przedmiot. Warszawa 1999, s. 187).
36 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Peter Frederick Strawson ( ) - siatka pojęć: Wyobraźmy sobie...model starannie rozplanowanej sieci, systemu powiązanych jednostek, pojęć, tak, że każdą jednostkę, każde pojęcie można należycie zrozumieć z filozoficznego punktu widzenia tylko przez uchwycenie jego powiązań z innymi, jego usytuowania w systemie - a może jeszcze lepiej, wyobraźmy sobie zbiór sprzężonych ze sobą tego rodzaju systemów (P.F. Strawson: Analiza i metafizyka. Kraków 1994, s. 28).
37 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Peter Frederick Strawson ( ) siatka pojęć: Ciało materialne 4 - Zmiana Czas 5 - Zdarzenie - Przestrzeń
38 Filozoficzne koncepcje pomocne przy porządkowaniu wiedzy Uporządkowanie według stopnia presuponowania RELACJA PRESUPONOWANIA: "[pojęcie] C presuponuje [pojęcie] D wtedy i tylko wtedy, gdy jest konieczne, że jeśli ktoś ujmuje [pojęcie] C, ujmuje także [pojęcie] D" (T. Szubka: Connective Analysis and Basic Concepts. "Philosophia 26 (1998), s. 149)
39 Podsumowanie i wnioski
40 Czy język informacyjny może być adekwatnym narzędziem do ujęcia treści dokumentu? Odpowiedź na pytanie wymaga rozstrzygnięć dotyczących: filozoficznych koncepcji znaków; podstawowej struktury zdania elementarnego; sposobów porządkowania wiedzy.
41 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej Czas 1 Desygnat bezpośredni Osoba - twórca Nadawca SIW JIW Desygnat pośredni Czas 2 Desygnat bezpośredni Osoba wyszukująca Wyszukujący użytkownik SIW JIW Desygnat pośredni
42 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej (2) CZAS - Nadawca Czas 1 Desygnat bezpośredni DB1 Desygnat pośredni DP1 Nadawca D Czas 2 Desygnat bezpośredni DB2 Desygnat pośredni DP2 W zbiorze desygnatów D istnieje takie DB1 i DP1, że DB1 DB2 i DP1 DP2
43 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej (3) CZAS Nadawca - Odbiorca Czas 1 Nadawca Desygnat bezpośredni DB1 Desygnat pośredni DP1 D Czas 2 Odbiorca Desygnat bezpośredni DB2 Desygnat pośredni DP2 W zbiorze desygnatów D istnieje takie DB1 i DP1, że DB1 DB2 i DP1 DP2
44 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej - zmiany w czasie Zmiany w czasie dotyczą: zasobu wiedzy: ogólnej, szczegółowej, o języku, umiejętności; doświadczeń; innych.
45 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej - zmiany desygnatów i sensów wyrażeń Czas, który zapewnia językowi ciągłość, ma jeszcze inny skutek [...] przekształca szybciej lub wolniej znaki językowe [...]. Zmiana w czasie przyjmuje różne formy, a każda z nich może dostarczyć tematu do poważnego rozdziału w językoznawstwie (F. de Saussure: Kurs językoznawstwa ogólnego. Warszawa 2007, s. 98). [...] język zmienia się, czy też raczej rozwija, pod wpływem wszystkich czynników, które mogą oddziaływać bądź na dźwięki bądź na znaczenie. Ewolucja ta jest nieunikniona: nie ma języka, który by się jej oparł (Tamże, s. 100). Danuta Buttler przeprowadza analizy zmian związanych z treścią i zakresem słów języka polskiego, występujących w czasie rozwoju języka. Podaje liczne przykłady. (D. Buttler: Rozwój semantyczny wyrazów polskich. Warszawa 1978)
46 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej - zmiany znaczenia wyrazu Koncepcje teoretyczne i systemy klasyfikacyjne zmian znaczeniowych wyrazu można podzielić na: logiczno-retoryczne, aksjologiczne, przyczynowe, celowościowe, funkcjonalne, empiryczne. (G.A. Kleparski: Kierunki typologiczne w badaniach nad zmianą znaczeniową wyrazów. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego Z. LV (1999), s )
47 Elementy konstytutywne sytuacji znakowej - zagadnienia Jak poradzą sobie z powyższymi problemami programy komputerowe? Przykład: programy do konwersji zasobu leksykalnego JIW kontrolowanego kartoteką do sieci semantycznej, narzędzie AquaBrowser firmy ProQuest. Czy i kiedy będziemy używać w polskich katalogach bibliotecznych narzędzi semantycznego Weba? Jakie przyjmiemy rozwiązania?
48 Bibliografia Arystoteles: Kategorie; Hermeneutyka; Analityki pierwsze; Analityki wtóre; Topiki; O dowodach sofistycznych. Przekł., wstępy i komentarze K. Leśniak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990 Babik W.: Słowa kluczowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010 Bojar B.: Informacja naukowa czy to już koniec? Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej nr 2/2007, s Bojar B.: Językoznawstwo dla studentów informacji naukowej naukowej. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2005, s. 194 Buttler D.: Rozwój semantyczny wyrazów polskich. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1978 Derrida J.: De la grammatologie. Paris: Éd. de Minuit, [1967] Frege G.: Pisma semantyczne. Z jęz. niem. przeł. oraz wstępem i przypisami opatrzył B. Wolniewicz. [Warszawa]: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977 Interpretacja i nadinterpretacja. U. Eco [et al.]; red. S. Collini; przeł. T. Bieroń. Kraków: Znak, 1996
49 Bibliografia Kleparski G.A.: Kierunki typologiczne w badaniach nad zmianą znaczeniową wyrazów. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego Z. LV (1999), s Kotarbińska J.: Z zagadnień teorii nauki i teorii języka. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1990 Peirce Ch. S.: Wybór pism semiotycznych. Tł. R. Mirek, A. J. Nowak, red. H. Buczyńska-Garewicz. Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne, 1997 Podsiad A.: Słownik terminów i pojęć filozoficznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 2000 Quine W. Van O.: Słowo i przedmiot. Przeł. C. Cieśliński. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1999 Russell B.: Mój rozwój filozoficzny. Przekł. H. Krahelska i Cz. Znamierowski. Wrszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971 Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych. Oprac. B. Bojar. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2002 Saussure F. de: Kurs językoznawstwa ogólnego. Przekł. K. Kasprzyk; wstęp i przypisy K. Polański. Wyd. 3, dodr. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
50 Bibliografia Sosińska-Kalata B.: Języki informacyjno-wyszukiwawcze. Współczesne tendencje w badaniach i zastosowaniu. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty, K. Materskiej, W. Glińskiego. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2004, s Strawson P.F.: Analiza i metafizyka: wstęp do filozofii. Przekł. A. Grobler. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1994 Szubka T.: Connective Analysis and Basic Concepts. "Philosophia 26 (1998), s Wittgenstein L.: Tractatus logico-philosophicus. Przeł. i wstępem opatrzył B. Wolniewicz. Wyd. 5. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2004 Woźniak J.: Katalog przedmiotowy istota i wartość. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Pod red. B. Sosińskiej-Kalaty, K. Materskiej, W. Glińskiego. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2004, s Życiński J.: Bóg postmodernistów: wielkie pytania filozofii we współczesnej krytyce moderny. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2001
51 Dziękujemy za uwagę.
Wstęp do logiki. Kto jasno i konsekwentnie myśli, ściśle i z ładem się wyraża,
Prof. UAM, dr hab. Zbigniew Tworak Zakład Logiki i Metodologii Nauk Instytut Filozofii Wstęp do logiki Kto jasno i konsekwentnie myśli, ściśle i z ładem się wyraża, kto poprawnie wnioskuje i uzasadnia
Bardziej szczegółowoReguły gry zaliczenie przedmiotu wymaga zdania dwóch testów, z logiki (za ok. 5 tygodni) i z filozofii (w sesji); warunkiem koniecznym podejścia do
Reguły gry zaliczenie przedmiotu wymaga zdania dwóch testów, z logiki (za ok. 5 tygodni) i z filozofii (w sesji); warunkiem koniecznym podejścia do testu z filozofii jest zaliczenie testu z logiki i zaliczenie
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS NA CYKL KSZTAŁCENIA 2014-2016
Załącznik Nr 1 do Uchwały Senatu AWFiS w Gdańsku Nr 16 z dnia 27 kwietnia 2012 roku Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS NA CYKL KSZTAŁCENIA 2014-2016 Jednostka Organizacyjna: Rodzaj
Bardziej szczegółowoFilozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie.
2010-10-01 Plan wykładu 1 Czym jest filozofia Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady 3 Metafizyka Ontologia Epistemologia
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE
ZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE Koło Wiedeńskie Karl Popper Thomas Kuhn FILOZOFIA A NAUKA ZAŁOŻENIA W TEORIACH NAUKOWYCH ZAŁOŻENIA ONTOLOGICZNE Jaki jest charakter rzeczywistości językowej? ZAŁOŻENIA EPISTEMOLOGICZNE
Bardziej szczegółowoCo to jest znaczenie? Współczesne koncepcje znaczenia i najważn. i najważniejsze teorie semantyczne
Co to jest znaczenie? Współczesne koncepcje znaczenia i najważniejsze teorie semantyczne Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Koncepcje znaczenia 2 3 1. Koncepcje referencjalne znaczenie jako byt
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do logiki Język jako system znaków słownych
Wprowadzenie do logiki Język jako system znaków słownych Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@.edu.pl język system znaków słownych skoro system, to musi być w tym jakiś porządek;
Bardziej szczegółowoFilozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2011-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Różnice w metodzie uprawiania nauki Krytyka platońskiej teorii idei Podział
Bardziej szczegółowoFilozofia z elementami logiki Język jako system znaków słownych część 2
Filozofia z elementami logiki Język jako system znaków słownych część 2 Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@.edu.pl Rozkład jazdy 1 Pojęcie znaku 2 Funkcje wypowiedzi językowych
Bardziej szczegółowoFilozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Podział nauk Arystoteles podzielił wszystkie dyscypliny wiedzy na trzy grupy:
Bardziej szczegółowoCo to jest znaczenie? Współczesne koncepcje znaczenia i najważn. i najważniejsze teorie semantyczne
Co to jest znaczenie? Współczesne koncepcje znaczenia i najważniejsze teorie semantyczne Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Koncepcje znaczenia 2 3 1. Koncepcje referencjalne znaczenie jako byt
Bardziej szczegółowoFilozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk
Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk 10 października 2009 Plan wykładu Czym jest filozofia 1 Czym jest filozofia 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Znaczenie
Bardziej szczegółowoFilozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych
Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych 2 Podział dyscyplin filozoficznych Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych:
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH
KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH Nazwa Nazwa w j. ang. Filozofia a językoznawstwo (wybrane zagadnienia) Philosophy and linguistics (selected issues) Kod Punktacja ECTS 1 Koordynator dr hab. prof.
Bardziej szczegółowoJĘZYKI INFORMACYJNO-WYSZUKIWAWCZE. Zagadnienia do egzaminu. 1. Język informacyjno-wyszukiwawczy - charakterystyka ogólna. Definicja języka.
Dr hab. Diana Pietruch-Reizes JĘZYKI INFORMACYJNO-WYSZUKIWAWCZE Zagadnienia do egzaminu 1. Język informacyjno-wyszukiwawczy - charakterystyka ogólna. Definicja języka. Pojecie "znak". Własności znaków.
Bardziej szczegółowoLogika dla socjologów Część 4: Elementy semiotyki O pojęciach, nazwach i znakach
Logika dla socjologów Część 4: Elementy semiotyki O pojęciach, nazwach i znakach Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Krótkie wprowadzenie, czyli co
Bardziej szczegółowoKultura logicznego myślenia
dr hab. Maciej Witek, prof. US Kultura logicznego myślenia rok akademicki 2017/2018, śemeśtr zimowy Temat 1: Semiotyka i jej dyścypliny kognitywiśtyka.uśz.edu.pl/mwitek dyzury: wtorki, godz. 14.00-15.30,
Bardziej szczegółowoOntologie, czyli o inteligentnych danych
1 Ontologie, czyli o inteligentnych danych Bożena Deka Andrzej Tolarczyk PLAN 2 1. Korzenie filozoficzne 2. Ontologia w informatyce Ontologie a bazy danych Sieć Semantyczna Inteligentne dane 3. Zastosowania
Bardziej szczegółowoLogika i semiotyka. Znak jest Triadą... Wykład III: (Charles Sanders Peirce)
Logika i semiotyka Wykład III: Znak jest Triadą... (Charles Sanders Peirce) Charles Sanders Peirce *1839, 1914 twórca pragmaty(cy)zmu i semiotyki inspiracje: Kant, Th. Reid krytyczna filozofia zdrowego
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoLogika dla prawników
Logika dla prawników Wykład I: Pytania o logikę Dr Maciej Pichlak Uniwersytet Wrocławski Katedra Teorii i Filozofii Prawa mpichlak@prawo.uni.wroc.pl Tak na logikę Kodeks karny: Art. 226 1. Kto znieważa
Bardziej szczegółowoKultura języka. Elementy językoznawstwa. Mateusz Zeifert
Kultura języka. Elementy językoznawstwa Mateusz Zeifert Nauki o języku Językoznawstwo, Semiotyka (semiologia), Filozofia (w tym filozofia języka), Filologia, Analiza literacka, Psychologia, Socjologia,
Bardziej szczegółowoLogika dla socjologów Część 2: Przedmiot logiki
Logika dla socjologów Część 2: Przedmiot logiki Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Działy logiki 2 Własności semantyczne i syntaktyczne 3 Błędy logiczne
Bardziej szczegółowoEpistemologia. Organizacyjnie. Paweł Łupkowski Instytut Psychologii UAM 1 / 19
1 / 19 Epistemologia Organizacyjnie Paweł Łupkowski Instytut Psychologii UAM 22.02.2018 2 / 19 Epistemologia https://plupkowski.wordpress.com/dydaktyka/ pawel.lupkowski@gmail.com (mówiacy tytuł wiadomości!)
Bardziej szczegółowoFilozofia analityczna szkoła analityczna a neopozytywizm
Filozofia analityczna szkoła analityczna a neopozytywizm odmiany f. analitycznej: filozofia języka idealnego filozofia języka potocznego George E. Moore (1873 1958) analiza pojęciowa a filozoficzna synteza
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 2010 2 Zadanie 1. (0 2) problemów i tez z zakresu ontologii, epistemologii,
Bardziej szczegółowoLogika i semiotyka. Znak jako jedność signifié i signifiant. Wykład VI: (Ferdynand De Saussure)
Logika i semiotyka Wykład VI: Znak jako jedność signifié i signifiant (Ferdynand De Saussure) Językoznawstwo i semiologia Ferdynand de Saussure (1857 1913) językoznawca, semiolog, strukturalista wykłady
Bardziej szczegółowo2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują): BRAK
OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia: JĘZYKOZNAWSTWO OGÓLNE 2. Kod modułu kształcenia: 08-KODM-JOG 3. Rodzaj modułu kształcenia: OBLIGATORYJNY 4. Kierunek
Bardziej szczegółowoPodstawy logiki praktycznej
Podstawy logiki praktycznej Wykład 2: Język i części języka Dr Maciej Pichlak Uniwersytet Wrocławski Katedra Teorii i Filozofii Prawa maciej.pichlak@uwr.edu.pl Semiotyka Nauka o znakach język jako system
Bardziej szczegółowoZ punktu widzenia kognitywisty: język naturalny
Z punktu widzenia kognitywisty: język naturalny Wykład I: Czym jest język? http://konderak.eu/pwk13.html Piotr Konderak kondorp@bacon.umcs.lublin.pl p. 205, Collegium Humanicum konsultacje: czwartki, 11:10-12:40
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16
SPIS TREŚCI P r z e d m o w a... 5 P r z e d m o w a do d r u g i e g o w y d a n i a... 7 P r z e d m o w a do t r z e c i e g o w y d a n i a... 9 P r z e d m o w a do c z w a r t e g o w y d a n i a...
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 4 Reprezentacja a koncepcje rozszerzonego umysłu i rozszerzonego narzędzia Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Rozszerzone
Bardziej szczegółowoFilozofia przyrody - Filozofia Eleatów i Demokryta
5 lutego 2012 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 4 Materializm Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej
Bardziej szczegółowoWykład 11a. Składnia języka Klasycznego Rachunku Predykatów. Języki pierwszego rzędu.
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 11a. Składnia języka Klasycznego Rachunku Predykatów. Języki pierwszego rzędu. 1 Logika Klasyczna obejmuje dwie teorie:
Bardziej szczegółowoWSZECHNICA POLSKA. SZKOŁA WYŻSZA TWP w Warszawie WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA FILOLOGIA. 26 godzin wykładu
WSZECHNICA POLSKA. SZKOŁA WYŻSZA TWP w Warszawie WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA FILOLOGIA Semestr zimowy, rok akad. 2013/ 2014 26 godzin wykładu Tryb zaliczenia: egzamin pisemny w sesji zimowej (luty 2014) Odpowiedzialna
Bardziej szczegółowoWstęp do logiki. Semiotyka
Wstęp do logiki Semiotyka DEF. 1. Językiem nazywamy system umownych znaków słownych. Komentarz. Skoro każdy język jest systemem, to jest w nim ustalony jakiś porządek, czy ogólniej hierarchia. Co to jest
Bardziej szczegółowoElementy filozofii i metodologii INFORMATYKI
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Wykład 1. Wprowadzenie. Filozofia, metodologia, informatyka Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się
Bardziej szczegółowoINTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)
PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych
Bardziej szczegółowoProgram opracowały: Barbara Derewiecka, Halina Szpak Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bielsku-Białej
Program opracowały: Barbara Derewiecka, Halina Szpak Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bielsku-Białej Przysposobienie do korzystania ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bielsku-Białej
Bardziej szczegółowoProblem prawdy w działalności informacyjnej. Zarys problematyki.
Problem prawdy w działalności informacyjnej. Zarys problematyki. Sabina Cisek Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytet Jagielloński Konferencja Bibliotekarz w świecie wartości, Wrocław,
Bardziej szczegółowoMarian OSTWALD. Politechnika Poznańska Instytut Mechaniki Stosowanej INŻYNIERIA SYSTEMÓW. Materiały pomocnicze do wykładów.
Marian OSTWALD Politechnika Poznańska Instytut Mechaniki Stosowanej INŻYNIERIA SYSTEMÓW Materiały pomocnicze do wykładów Poznań 2009 Motto wykładu: DZIAŁAMY LOKALNIE, MYŚLIMY GLOBALNIE TRZEBA WIDZIEĆ LAS
Bardziej szczegółowoRodzaje argumentów za istnieniem Boga
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Podział argumentów argument ontologiczny - w tym argumencie twierdzi się, że z samego pojęcia bytu doskonałego możemy wywnioskować to, że Bóg musi istnieć. argumenty
Bardziej szczegółowoJęzyki deskryptorowe. Dr Marek Nahotko
Języki deskryptorowe Dr Marek Nahotko 1 Literatura: Języki deskryptorowe dla SINTO / Lucyna Bielicka, Joanna Tomasik-Beck. Warszawa, 1981; Zasady budowy tezaurusów / Kazimierz Leski. Warszawa, 1978; Języki
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład dziesiąty Hipoteza języka myśli (LOT): źródła i założenia Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Filozoficzne źródła:
Bardziej szczegółowoBIBLIOTEKARSTWO. BIBLIOTEKOZNAWSTWO. INFORMACJA NAUKOWA
BIBLIOTEKARSTWO. BIBLIOTEKOZNAWSTWO. INFORMACJA NAUKOWA Z 099653-OOZ BABIK WIESŁAW Słowa kluczowe / Wiesław Babik Kraków : Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010. - 241 s. ; 24 cm ISBN 83-233-2866-7
Bardziej szczegółowoMetodologia prowadzenia badań naukowych Semiotyka, Argumentacja
Semiotyka, Argumentacja Grupa L3 3 grudnia 2009 Zarys Semiotyka Zarys Semiotyka SEMIOTYKA Semiotyka charakterystyka i działy Semiotyka charakterystyka i działy 1. Semiotyka Semiotyka charakterystyka i
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Zadanie 1. (0 4) Obszar standardów Opis wymagań Znajomość i rozumienie
Bardziej szczegółowoLogika. dr Agnieszka Figaj
Logika dr Agnieszka Figaj O czym to będzie? Dwa fundamentalne pytania: Czym zajmuje się logika? Czym my zajmować się będziemy? Logika (grec. logos-oznacza rozum) Nauka normatywna, analizująca źródła poznania
Bardziej szczegółowoWstęp do logiki. Semiotyka cd.
Wstęp do logiki Semiotyka cd. Semiotyka: język Ujęcia języka proponowane przez językoznawców i logików różnią się istotnie w wielu punktach. Z punktu widzenia logiki każdy język można scharakteryzować
Bardziej szczegółowoCZŁOWIEK WE WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE. Beata Pituła
CZŁOWIEK WE WSPÓŁCZESNEJ KULTURZE Beata Pituła Kłopoty z kulturą Nie ma nic bardziej nieokreślonego niż słowo kultura Johann Gottfried Herder, Myśli o filozofii dziejów, przeł. J. Gałecki, Warszawa 1952,
Bardziej szczegółowoWyciśniemy z Ciebie wszystko, a potem wypełnimy Cię naszą własną treścią efektywność JHP BN w dobie społeczeństwa sieciowego
Wyciśniemy z Ciebie wszystko, a potem wypełnimy Cię naszą własną treścią efektywność JHP BN w dobie społeczeństwa sieciowego Kacper Trzaska Pracownia Języka Haseł Przedmiotowych BN Instytut Bibliograficzny
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO FILOZOFII JĘZYKA
PETER PRECHTL WPROWADZENIE DO FILOZOFII JĘZYKA Tłumaczenie JÓZEF BREMER Wydawnictwo WAM Kraków 2007 SPIS TREŚCI Wprowadzenie 9 I. Problemowo-historyczne fazy filozofii języka 13 1. Kontrowersja physis
Bardziej szczegółowoSzko ly strukturalizmu cz. 3.:glossematyka
Szko ly strukturalizmu cz. 3.: glossematyka Uniwersytet Kardyna la Stefana Wyszyńskiego Kopenhaskie Ko lo Lingwistyczne Powstanie Kopenhaskiego Ko la Lingwistycznego w 1931. Travaux du Cercle Linguistique
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 1 Wprowadzenie do problemu reprezentacji Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Pojęcie reprezentacji (1) Słowo 'reprezentacja'
Bardziej szczegółowoINFORMATOLOGIA. PNOK 2013/2014 Dominika Paleczna
INFORMATOLOGIA PNOK 2013/2014 Dominika Paleczna TROCHĘ HISTORII PRAPOCZĄTKI Katalogi - od starożytności Katalogi centralne - od późnego średniowiecza, np. bibliotek klasztornych Bibliografie - od XV w.
Bardziej szczegółowoSylabus dla przedmiotu Logika i ogólna metodologia nauk
Sylabus dla przedmiotu Logika i ogólna metodologia nauk 1. Definicja pojęcia logika Wprowadzenie w tematykę przedmiotu (szkic czym jest logika, jak należy ją rozumieć, przedmiot logiki, podział logika
Bardziej szczegółowoLOGIKA Wprowadzenie. Robert Trypuz. Katedra Logiki KUL GG października 2013
LOGIKA Wprowadzenie Robert Trypuz Katedra Logiki KUL GG 43 e-mail: trypuz@kul.pl 2 października 2013 Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 1 / 14 Plan wykładu 1 Informacje ogólne
Bardziej szczegółowoLokalne systemy klasyfikacji zbiorów funkcjonujące w Bibliotece Głównej i bibliotekach specjalistycznych Uniwersytetu Opolskiego
Lokalne systemy klasyfikacji zbiorów funkcjonujące w Bibliotece Głównej i bibliotekach specjalistycznych Uniwersytetu Opolskiego Danuta Szewczyk-Kłos XV Ogólnopolskie Warsztaty Języka Haseł Przedmiotowych
Bardziej szczegółowoANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ
ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2011 Recenzował prof. dr hab. TADEUSZ BUKSIŃSKI Opracowanie redakcyjne
Bardziej szczegółowoTERMINOLOGIA. Język dyscypliny zbiór terminów wraz z objaśnieniami
Dyscyplina gałąź nauki lub wiedzy TERMINOLOGIA Język dyscypliny zbiór terminów wraz z objaśnieniami Termin wyraz lub połączenie wyrazowe o specjalnym, konwencjonalnie ustalonym znaczeniu naukowym lub technicznym
Bardziej szczegółowoDlaczego matematyka jest wszędzie?
Festiwal Nauki. Wydział MiNI PW. 27 września 2014 Dlaczego matematyka jest wszędzie? Dlaczego świat jest matematyczny? Autor: Paweł Stacewicz (PW) Czy matematyka jest WSZĘDZIE? w życiu praktycznym nie
Bardziej szczegółowoNazwa. Wstęp do filozofii. Typ przedmiotu. Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany
Nazwa Kierunek Poz. kształcenia Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany Typ Opis Wstęp do filozofii kognitywistyka studia st. stacjonarne Wydział Filozofii i Socjologii, nstytut
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień
Bardziej szczegółowoO badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Jak określa się inteligencję naturalną? Jak określa się inteligencję naturalną? Inteligencja wg psychologów to: Przyrodzona, choć rozwijana w toku dojrzewania i uczenia
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Jadwiga Woźniak-Kasperek Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytet Warszawski
prof. dr hab. Jadwiga Woźniak-Kasperek Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytet Warszawski Rola języka i semantyki w procesach reprezentowania i wyszukiwania treści Możliwości
Bardziej szczegółowookreślone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013
Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013
Bardziej szczegółowoFilozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna
Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna 2009-09-04 Plan wykładu 1 Jońska filozofia przyrody - wprowadzenie 2 3 Jońska filozofia przyrody - problematyka Centralna problematyka filozofii
Bardziej szczegółowoFilozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant 2011-10-01 Plan wykładu 1 Immanuel Kant - uwagi biograficzne 2 3 4 5 6 7 Immanuel Kant (1724-1804) Rysunek: Immanuel Kant - niemiecki filozof, całe życie
Bardziej szczegółowoPrzedmiot i zakres językoznawstwa.jak można badać język?
Przedmiot i zakres językoznawstwa. Jak można badać język? Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Przedmiot językoznawstwa 2 Ferdinand de Saussure ojciec językoznawstwa Cours de linguistique générale
Bardziej szczegółowo3. Spór o uniwersalia. Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
3. Spór o uniwersalia Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Nieco semiotyki nazwa napis lub dźwięk pojęcie znaczenie nazwy desygnat nazwy każdy
Bardziej szczegółowoPOTRZEBA OPRACOWANIA POLSKIEGO TEZAURUSA TEOLOGII MORALNEJ I ETYKI
FIDES Biuletyn Bibliotek Kościelnych nr 1-2 (18-19) / 2004, s. 33-38 ISSN 1426-3777 DOROTA SZUMILAS 1 POTRZEBA OPRACOWANIA POLSKIEGO TEZAURUSA TEOLOGII MORALNEJ I ETYKI W dobie powszechnego stosowania
Bardziej szczegółowoDOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki
DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA 2016 Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej 1. Dzieje
Bardziej szczegółowoO badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Wykład 7. O badaniach nad sztuczną inteligencją Co nazywamy SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ? szczególny rodzaj programów komputerowych, a niekiedy maszyn. SI szczególną własność
Bardziej szczegółowoReferat: Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej
Propozycje zintegrowanych programów edukacji zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej do użytku szkolnego odpowiadają założeniom uprzednio opracowanej przez MEN Podstawie programowej kształcenia
Bardziej szczegółowoUmysł-język-świat 2012
Umysł-język-świat 2012 Wykład II: Od behawioryzmu lingwistycznego do kognitywizmu w językoznawstwie Język. Wybrane ujęcia [Skinner, Watson i behawioryzm] Język jest zespołem reakcji na określonego typu
Bardziej szczegółowoZ punktu widzenia kognitywisty: język naturalny
Z punktu widzenia kognitywisty: język naturalny Wykład V: Język w umyśle, świat w umyśle O obiektach Podejście zdroworozsądkowe: intuicyjna charakterystyka obiektów i stanów rzeczy Ale mówi się również
Bardziej szczegółowo5. Rozważania o pojęciu wiedzy. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
5. Rozważania o pojęciu wiedzy Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Wiedza przez znajomość [by acquaintance] i wiedza przez opis Na początek
Bardziej szczegółowoSłowa jako zwierciadło świata
SYLLABUS Lp. Element Opis 1 2 Nazwa modułu Typ modułu Słowa jako zwierciadło świata do wyboru 3 Instytut Instytut Nauk HumanistycznoSpołecznych i Turystyki 4 5 Kod modułu Kierunek, specjalność, poziom
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 2) Obszar standardów
Bardziej szczegółowoElementy filozofii i metodologii INFORMATYKI
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się Ogół rozmyślań, nie zawsze naukowych, nad naturą człowieka,
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Historycznych ARCHEOLOGIA EFEKTY KSZTAŁCENIA. studia pierwszego stopnia LICENCJAT ARCHEOLOGII
Wydział Nauk Historycznych ARCHEOLOGIA EFEKTY KSZTAŁCENIA studia pierwszego stopnia LICENCJAT ARCHEOLOGII rok akademicki 2012 2013 Ef ek ty kształ cenia dla kierunku i i ch relacje z efek ta mi kszta ł
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 11
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 11 1. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY NAUKI... 13 1.1. Pojęcie nauki...13 1.2. Zasady poznawania naukowego...15 1.3. Cele nauki...15 1.4. Funkcje nauki...16 1.5. Zadania nauki...17
Bardziej szczegółowoFilozofia, ISE, Wykład V - Filozofia Eleatów.
2011-10-01 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii
Bardziej szczegółowoARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych O CO CHODZI W TYM ARGUMENCIE Argument ten ma pokazać, że istnieje zewnętrzna przyczyna wszechświata o naturze wyższej niż wszystko, co
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do logiki Zdania, cz. III Język Klasycznego Rachunku Predykatów
Wprowadzenie do logiki Zdania, cz. III Język Klasycznego Rachunku Predykatów Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@amu.edu.pl Plan na pytanie o odniesienie przedmiotowe zdań odpowiedź
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Lp. K_W01 K_W02 Nazwa Wydziału: Wydział Filozoficzny Nazwa kierunku
Bardziej szczegółowoFilozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei
Filozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Metafora jaskini 2 Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 1 Wprowadzenie do problemu reprezentacji Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Źródło pojęcia reprezentacji Słowo 'reprezentacja'
Bardziej szczegółowoTemat: Czym jest estetyka?
Temat: Czym jest? 1. Autor: Łukasz Nysler (IF UWr., ZSO nr 3 we Wrocławiu) 2. Czas realizacji: 90 minut. 3. Poziom edukacyjny: uczniowie gimnazjum i liceum 4. Liczba uczestników: do 20 osób. 5. Metody
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2007/2008. Wydział Humanistyczny
PROGRAM STUDIÓ YŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ ROKU AKADEMICKIM 2007/2008 data zatwierdzenia przez Radę ydziału w SID pieczęć i podpis dziekana ydział Humanistyczny Studia wyższe prowadzone na kierunku w
Bardziej szczegółowoFilozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS
Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS 1 Nazwa Wprowadzenie do filozofii 2 Kod Erasmus --- 3 Język wykładowy Polski 4 Strona WWW 5 Godzinowe ekwiwalenty
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. konwersatoria 30 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Kazimierz Pawłowski Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów:
Bardziej szczegółowoFilozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 49/2015 Senatu UKSW z dnia 23 kwietnia 2015 r. Filozofia I stopień Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia
Bardziej szczegółowoO argumentach sceptyckich w filozofii
O argumentach sceptyckich w filozofii - Czy cokolwiek można wiedzieć na pewno? - Czy cokolwiek można stwierdzić na pewno? Co myśli i czyni prawdziwy SCEPTYK? poddaje w wątpliwość wszelkie metody zdobywania
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Wstęp do informacji naukowej 1400-IN11WIN-SP. Wydział Administracji i Nauk Społecznych Instytut/Katedra
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Wstęp do informacji naukowej 1400-IN11WIN-SP Wydział Wydział Administracji i Nauk Społecznych Instytut/Katedra Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii
Bardziej szczegółowooznaczenie stosownym symbolem z jakiego obszaru jest efekt kształcenia 1 Symbol efektów kształcenia dla programu kształcenia Efekty kształcenia
Efekty kształcenia dla kierunku filologia polska, specjalność język literatura kultura, studia II stopnia prowadzonym na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, przyjęte uchwałą Rady Wydziału
Bardziej szczegółowoKierunkowe efekty kształcenia. dla kierunku KULTUROZNAWSTWO. Studia pierwszego stopnia
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 41/2014/2015 Senatu Akademickiego Akademii Ignatianum w Krakowie z dnia 26 maja 2015 r. Kierunkowe efekty kształcenia dla kierunku KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO LITERATUROZNAWSTWA. Wiedza
WSTĘP DO LITERATUROZNAWSTWA ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu literaturoznawstwa w systemie nauk humanistycznych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej literaturoznawstwa fr/hiszp/port/wł
Bardziej szczegółowoLogika dla archeologów
Logika dla archeologów Część 1: Wprowadzenie Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Cztery podstawowe funkcje języka 2 Funkcje języka podział Jakobsona
Bardziej szczegółowoprawda symbol WIEDZA DANE komunikat fałsz liczba INFORMACJA kod (pojęcie interdyscyplinarne) znak wiadomość ENTROPIA forma przekaz
WIEDZA prawda komunikat symbol DANE fałsz kod INFORMACJA (pojęcie interdyscyplinarne) liczba znak forma ENTROPIA przekaz wiadomość Czy żyjemy w erze informacji? Czy żyjemy w erze informacji? RACZEJ TAK:
Bardziej szczegółowo