Komputerowe Systemy Biurowe Wykład wprowadzający

Transkrypt

1 Komputerowe Systemy Biurowe Wykład wprowadzający Open Office Writer PL Dr inż. Robert Banasiak 1

2 Zasady tworzenia tekstów Tworzone dokumenty powinny charakteryzować się odpowiednią czytelnością, zrozumiałością oraz estetyką, aby ten, kto będzie je obrabiał lub drukował nie musiał się denerwować, że na przykład nie może dobrze wykonać justowania. 2

3 Zasady tworzenia tekstów 1. Nie pozostawia się jednowyrazowych wyrazów, spójników (na przykład i lub w ) na końcu linii tekstu. Jest dostępna twarda spacja Shift+Ctrl+Spacja, która nie jest drukowana, a łączy sąsiednie wyrazy. (Ten znak: jest myślnikiem, a ten - jest dywizem, czyli łącznikiem. Przed i po dywizie nie ma spacji.) 2. Nie pozostawia się wyrazów lub fragmentów wyrazów o długości mniejszej niż 5-7 znaków w ostatniej linii akapitu. Komentarz do 1. i 2. wdowy, szewce, sieroty, bękarty proszę znaleźć samodzielnie odpowiedź. 3

4 Zasady tworzenia tekstów 3. W tekście głównym należy stosować czcionkę nie mniejszą niż 12 punktów ważne jest, aby rozmiar czcionki był proporcjonalny do rozmiaru kartki papieru. Dla formatu A4 rozmiar ten wynosi 12 punktów. 4. Klawisz spacji służy tylko do wstawiania pojedynczych odstępów między wyrazami. 5. Odstęp (spacje) stawia się zawsze po znakach przestankowych. 4

5 Zasady tworzenia tekstów 6. Nie stawia się spacji przed znakiem przestankowym. Znaki interpunkcyjne (kropkę, przecinek, średnik, wykrzyknik, znak zapytania itp.) stawia się zawsze bezpośrednio po wyrazie. Komentarz: naprawdę warto przeczytać sobie kilka stron ze słownika ortograficznego na temat interpunkcji. 5

6 Zasady tworzenia tekstów 7. Jeśli używane są nawiasy, po spacji stawia się nawias otwierający (. Po nawiasie otwierającym nie stawia się spacji, lecz wpisuje od razu wyraz. Również nie stawia się spacji pomiędzy wyrazem w nawiasie a nawiasem zamykającym ). Spację wstawia się dopiero po nawiasie zamykającym. Wskazówka ta dotyczy również używania cudzysłowu. 8. Nie należy używać zbyt dużo różnych krojów czcionek (zwykle używa się do 3 różnych krojów w jednym dokumencie) taki tekst powoduje rozproszenie uwagi czytającego i jest nieczytelny. 6

7 Zasady tworzenia tekstów 9. Należy pisać czcionką o stałym rozmiarze. Jeśli chce się wyróżnić tytuł, rozmiary czcionek nie powinny się różnić o więcej niż o jeden stopień (np. 1,2 1,3 x). 10. Umieszczanie zbyt wiele tekstu na stronie spowoduje utratę jego czytelności, a w efekcie zmęczenie czytelnika. Najlepszy efekt uzyskuje się przez umieszczenie na stronie około dwóch tysięcy znaków (ok. 30 linii z 60 znakami w linii). 11. Tytuły rozdziałów (podrozdziałów), podpisy rysunków i tytuły tabel nie kończą się kropką. Podpisy, podobnie jak tytuły nie powinny być zbyt długie. 7

8 Zasady tworzenia tekstów 12. Wartości (liczby) oddziela się spacją od jednostek wielkości fizycznych. Nie robi się tego ze stopniami (temperatura, wielkości kątowe), procentami i podobnymi. 13. Jeśli tekst jest dłuższy niż parę stron, to warto je numerować. I na koniec, ale nie ostatnie: tekst świadczy o oddającym, dlatego należy go przeczytać przed oddaniem. Jeśli jest to w formie wydruku, to trzeba przeczytać wydruk przed oddaniem, a nie tylko tekst na ekranie. Przy dłuższych tekstach lub poprawianych wielokrotnie, albo pisanych od dłuższego czasu dobrze jest poprosić kogoś, kto nie zna się na temacie, aby przeczytał ten tekst. Jeśli są wątpliwości co do brzmienia i stylu danego zdania głośne przeczytanie z reguły wyjaśnia sprawę (acz nie zawsze). 8

9 Zasady tworzenia tekstów Wcięcia i wolne przestrzenie Dokument, w którym upchano maksymalnie dużo treści sprawia na potencjalnym odbiorcy od razu odpychające wrażenie. Dlatego nie należy tworzyć zbyt długich akapitów. Odległości miedzy akapitami mogą być większe niż pomiędzy pojedynczymi wierszami. Należy też uważać na rozmieszczanie tekstu na stronie. Tekst nie powinien w jednym miejscu być ściśnięty, podczas gdy pozostała część strony zostanie pusta. 9

10 Zasady tworzenia tekstów Czcionki Bardzo istotnym zagadnieniem jest umiejętny dobór czcionek. Istnieje pewna niepisana zasada, której przestrzega większa część wydawnictw i redakcji czasopism, a która głosi, że: dla uzyskania ładnych wydruków warto stosować do tytułów oraz wyróżnionych tekstów czcionki bez-szeryfowe, natomiast do zwykłego tekstu czcionki szeryfowe. Czcionki bez-szeryfowe to np. Arial, Tahoma, Verdana itp., a czcionki szeryfowe to Courier, Times New Roman, Bookman Old Style itp. Różnica polega na tym, że czcionki szeryfowe posiadają u góry i u dołu liter dodatkowe zakończenia. 10

11 Zasady tworzenia tekstów M - czcionka bez-szeryfowa M - czcionka szeryfowa Polskojęzyczne czcionki Parę ważniejszych czcionek pokazano poniżej (rozmiar pokazanych czcionek wynosi 24 punkty): Arial ą ć ę ł ń ó ś ź ż Bookman Old Style ą ć ę ł ń ó ś ź ż Courier New ą ć ę ł ń ó ś ź ż Tahoma ą ć ę ł ń ó ś ź ż Times New Roman ą ć ę ł ń ó ś ź ż Verdana ą ć ę ł ń ó ś ź ż 11

12 Zasady tworzenia tekstów - Bardzo częste błędy przy pomocy kogoś mając kogoś za pomocnika, korzystając z czyichś usług, poparcia, pomocy za pomocą czegoś posługując się czymś, używając czegoś własność to, co ktoś posiada; rzecz własna, mienie, majątek właściwość częściej w lm to, co jest charakterystyczne dla danej osoby lub rzeczy; cecha porównać coś z czymś, a nie coś do czegoś temperatura ma tylko liczbę pojedynczą krótsza długość fali!!! w oparciu jak powiedział kiedyś prof. Jan Miodek: W oparciu to mogą być pchły. 12

13 Zasady tworzenia tekstów Teksty powstałe jako tłumaczenia i podobne W języku angielskim funkcjonuje termin high, który może oznaczać zarówno wysoki, jak i duży. Najczęściej odpowiada mu w terminologii polskiej duży, a studenci z upodobaniem używają słowa wysoki, pisząc np. o wysokim prądzie. Podobnie jest z angielskim terminem low, który przecież nie zawsze oznacza niski. Znacznie częściej chodzi o słowo mały. Nie należy tłumaczyć artykułów należy je przeczytać ze zrozumieniem i robić notatki z każdego przeczytanego akapitu. 13

14 Zasady tworzenia tekstów Cytowania Należy je robić możliwie często, szczególnie tam, gdzie pojawiają się wartości liczbowe. Trzeba podawać nazwiska autorzy publikując artykuł zgadzają się na to. Pierwszy autor nie musi być kierownikiem/szefem grupy badawczej czy laboratorium. Jeśli autorów jest dwóch należy podać obu: Franek i Janek [65]. Jeśli jest ich więcej, to można napisać tak: Franek i in. [65]. Wszelkie rysunki i ilustracje pobrane z publikacji (artykuły, książki, strony internetowe) muszą mieć podane źródło. Najlepiej na końcu podpisu. 14

15 OpenOffice Writer jest zaawansowanym edytorem tekstu, pozwalającym na szybkie i efektywne tworzenie różnego rodzaju dokumentów. Działanie tego programu jest zbliżone do działania programów Microsoft Word i WordPerfect, pozwala eksportować do formatu Document Format (PDF) bez dodatkowego oprogramowania. 15

16 Program OpenOffice Writer zawiera rozbudowany zestaw narzędzi do tworzenia i formatowania dokumentów za pomocą przystępnego interfejsu, co ułatwia tworzenie dokumentów o profesjonalnym wyglądzie. Bogate możliwości recenzowania, komentowania i porównywania są pomocne w szybkim uzyskiwaniu opinii współpracowników i zarządzaniu nimi. Dzięki zaawansowanej integracji danych umożliwiono zachowanie stałego połączenia między dokumentami i ważnymi źródłami informacji w firmie. 16

17 Na początku zapoznajmy się w jaki sposób skonstruowany jest interfejs użytkownika. Poniżej został przedstawiony zrzut ekranu prezentujący podstawowe okno aplikacji OpenOffice Writer. Okno zorganizowane jest w intuicyjny sposób. 17

18 Po naciśnięciu menu "Plik" rozwija się listwa z podstawowymi funkcjami. Umożliwia ona utworzenie nowego dokumentu. Po wybraniu tej funkcji pojawi się okno dialogowe umożliwiające wybór szablonu nowego dokumentu. Szablony można wykorzystać do tworzenia dużej liczby sformalizowanych dokumentów, których forma musi być zachowana. Przykładem wykorzystania szablonów może być tworzenie faktur. Każda faktura powinna mieć identyczny wygląd. 18

19 Domyślnie dostępnymi funkcjonalnościami od lewej strony są: Nowy, Otwórz, Zapisz, Dokument jako , Edytuj plik (tylko odczyt), Eksportuj bezpośrednio jako PDF, Drukuj, Podgląd wydruku. Menu "Widok". Za pomocą znajdujących się tam poleceń możemy dostosować wygląd okna programu i niektórych funkcji do własnych potrzeb i wymagań. Zawartość przedstawia się następująco: 19

20 Paski narzędzi - możemy zaznaczyć, które z tych pasków mają pojawić się na ekranie. 20

21 Włączmy linijkę, która pozwoli nam na efektywniejszy ogląd całego dokumentu (zaznaczamy pole przy Linijka ). Interfejs dokumentu powinien wyglądać następująco: z wyłączoną linijką z włączoną linijką Przesuwając suwaki linijki możemy zmieniać akapity, wcięcia tekstu etc. Aby zademonstrować działanie linijki wypełnijmy dokument kilkoma wierszami tekstu. Teraz aby przykładowo przesunąć kilka wierszy w określone miejsce należy przesunąć górny suwak na górnej linijce po zaznaczeniu interesujących nas wierszy. 21

22 Kolejnym elementem interfejsu dokumentu jest pasek statusu. Znajduje się on w dolnej części okna i spełnia funkcje informacyjne. Podstawowe informacje zawarte w pasku statusu są przydatne podczas zapisywania lub do analizy błędnego działania jakiegoś polecenia. 22

23 Podczas pracy z OpenOffice Writer wykorzystywać będziemy także pojęcie niedrukowalnych znaków. Są to znaki, które oznaczają pewne funkcje wykorzystane w dokumencie. Przykładami są tabulator, spacja, koniec paragrafu. Aby wyświetlić na ekranie te znaki należy kliknąć przycisk lub zaznaczyć odpowiedną opcję w menu Widok 23

24 Pomocnymi w pracy z OpenOffice Writer mogą okazać się także klawisze skrótów. Przykładowo: Ctrl+s wywołuje zapisanie dokumentu. Ctrl+b pogrubia zaznaczony fragment tekstu. Ctrl+i powoduje, że zaznaczony tekst jest pisany kursywą. Ctrl+c powoduje, że zaznaczony tekst zostaje skopiowany do schowka (kopiować można także tabele, rysunki, itp.). Ctrl+v powoduje, że w miejsce, w którym znajduje się obecnie kursor edycji zostanie wklejony obiekt ze schowka (np. tekst, lub rysunek). Ctrl+x powoduje, że zaznaczony tekst zostaje skopiowany i usunięty czyli wycięty (wycięty można także tabele, rysunki, itp.) tę funkcję wykorzystywać można np. przy przenoszeniu dużych ilości tekstu w inne miejsce dokumentu. 24

25 Podczas pisania dokumentów możemy wykorzystać szereg funkcji związanych z przemieszczaniem i pozycjonowanie kursora. Najbardziej precyzyjnym sposobem na ustawienie kursora pisania jest po prostu kliknięcie lewym przyciskiem myszy w danym miejscu. Można wykorzystać dodatkowe klawisze i skróty, które wykonają określone funkcjonalności: Klawisze Czynność Home Początek linii End Koniec linii Ctrl+Home Początek dokumentu Ctrl+End Koniec dokumentu Ctrl+Enter Przejście do kolejnej strony od danej pozycji 25

26 Aby wykonać pewne operacje na tekście należy zaznaczyć jego część, która będzie podlegała operacji. Zaznaczanie tekstu najprościej można wykonać klikając w pewnym miejscu lewym przyciskiem myszy i trzymając go przyciśniętym przesunąć zaznaczając w ten sposób pewien obszar tekstu. Można także wykorzystać pewne kombinacje klawiszy i myszy: Technologia Podwójne kliknięcie na słowie Potrójne kliknięcie na paragraf Obszar tekstu Ctrl+a Zaznaczenie Zaznaczenie słowa Cały paragraf Trzymając wciśnięty Shift przesuwać kursor klawiszami strzałek. Aby zaznaczyć kilka osobnych części tekstu jednocześnie, należy trzymając Ctrl zaznaczyć myszą dane obszary (trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy) Zaznaczenie całego tekstu 26

27 Możliwe jest także wykorzystanie skrótów klawiszowych. Przykładowo przyciskając CTRL+B na zaznaczonym tekście, zostanie on pogrubiony, przyciskając CTRL+I na zaznaczonym tekście, będzie on napisany kursywą. Wykorzystując opisany powyżej panel można utworzyć przykładowe teksty. 27

28 Zaznaczamy wybrany tekst i wybieramy określone wyrównanie tekstu oraz określony odstęp między wierszami (interlinię). Przykładowe teksty będą wyglądały w następujący sposób: Wyrównanie do lewej: Wyrównanie do środka: Wyrównanie do prawej: 28

29 Kategoria Wyliczanie i numerowanie - przy aktywnym wypunktowaniu lub numeracji po naciśnięciu klawisza Enter zaczyna się kolejny akapit z następnym numerem lub wypunktowany. Zobaczmy jaki panel pojawi się po wybraniu przycisku Wyliczanie i numerowanie w menu Format. Mamy do wyboru przedstawione tutaj znaki wypunktowania Po wybraniu Typ numeracji możemy wybrać następujące typy 29

30 Pozycja Konspekt pokazuje możliwości wyboru rodzaju numeracji przy wielopoziomowym wypunktowaniu Istnieje możliwość indywidualnego stworzenia wypunktowania wielopoziomowego, w tym celu wybieramy zakładkę Opcje Na pasku narzędzi - formatowanie, znajdują się przyciski do włączenia i wyłączenia numeracji i wypunktowania oraz przyciski zmieniające wcięcie Po zaznaczeniu konkretnego tekstu wybieramy rodzaj wypunktowania i przesuwamy wcięcia wybranych elementów w lewo lub prawo względem wypunktowania. 30

31 Style Kategoria Style umożliwia wybór jednego ze zdefiniowanych stylów dla danego fragmentu tekstu lub całego dokumentu. Dany styl można wybrać z listy rozwijanej znajdującej się obok rodzaju czcionki na pasku narzędzi. Przedstawiony dodatkowo poniżej panel Style i formatowanie możemy uzyskać na kilka sposobów: po wybraniu z wcześniej wymienionej listy rozwijanej przycisku Więcej... po naciśnięciu przycisku obok tej listy rozwijanej z menu Format wybierając Style i formatowanie klawisz skrótu F11 31

32 W panelu Style i formatowanie u góry zaznaczone zostały przycisk, które oznaczają: style akapitów style znaków style ramek style stron style listy Na dole tego panelu znajduje się lista rozwijana, która służy do wyboru wyświetlanych styli. 32

33 Bardzo przydatną pomocą jest opcja, która znajduje się w menu kontekstowym (po naciśnięciu prawym klawiszem myszy na wybrany akapit) - Edytuj styl akapitu.., służy do wprowadzenia zmian w stylu wybranego akapitu. 33

34 Każdy styl odnosi się do danego rodzaju tekstu. Wykorzystanie stylów usprawnia formatowanie dokumentu oraz zwiększa jego czytelność. Style udostępniają szeroką gamę rożnych rodzajów tekstów: np. cytaty, tytuły, podtytuły, nagłówki, wyróżnienia, uwydatnienia, itp. Zastosowanie stylów umożliwia sprawniejsze tworzenie np. spisu treści. 34

35 Open Office Writer PL przypisy Bardzo istotnym elementem tworzonych dokumentów są przypisy dolne. Przypisy dodaje się np. za wyrazem lub za zdaniem. Przypis dolny można stosować do zawarcia informacji, które nie są ściśle powiązane z treścią głównego tekstu, a powinny jednak być zawarta w dokumencie - np. definicja danego pojęcia (stawiamy przypis dolny za pierwszym wystąpieniem tego pojęcia) lub np. krótką notkę biograficzną (stawiamy przypis dolny za nazwiskiem) albo np. dodatkowy opis do całego zdania. Przypisy dolne jak i końcowe numerowane są zgodnie z wystąpieniem - pierwszy, który wystąpi w tekście ma numer 1, drugi który wystąpi ma numer 2, itd. Różnica między przypisem dolnym, a przypisem końcowym jest taka, że przypisy dolne pojawiają się na dole danej strony (o ile się zmieszczą), a przypisy końcowe na ostatniej stronie. Usunięcie dolnego lub końcowego przypisu należy zrealizować poprzez usunięcie numeru przypisu w tekście (po usunięciu np. numeru 2 przy istniejących trzech przypisach spowoduje automatyczne przenumerowanie wszystkich przypisów) - np. usunięcie można zrealizować poprzez ustawienie kursora za numerem i naciśnięcie klawisza "Backspace" na klawiaturze albo poprzez zaznaczenie numeru myszką i naciśnięcie klawisza "Delete" lub "Del" na klawiaturze. 35