SPIS TREŚCI PROGRAMOWANIE JAVA BIBLIOTEKA MIESIĄCA KLUB TECHNICZNY JĘZYKI PROGRAMOWANIA PROGRAMOWANIE URZĄDZEŃ MOBILNYCH PROGRAMOWANIE C++

Transkrypt

1

2

3

4 12/2009 (180) SPIS TREŚCI 27 Opis DVD 06 Aktualności Rafał Kocisz BIBLIOTEKA MIESIĄCA 12 Google Collections Library Eleganckie i efektywne kolekcje w Javie Rafał Kocisz Kolekcje to nieodłączny element skrzynki narzędziowej każdego programisty. Jeśli programujesz w Javie i chciałbyś uprościć oraz zoptymalizować Twój kod odpowiedzialny za obsługę kolekcji, to trafiłeś na właściwy artykuł. Zapraszamy do lektury! KLUB TECHNICZNY 16 Połączenie Flex oraz Flash CS3/CS4 Szybkie tworzenie własnych komponentów Mateusz Małczak Poznajemy rozszerzenie dla programu Flash CS3/CS4 pozwalające na szybkie tworzenie komponentów oraz kontenerów dla frameworka Flex. Wykorzystamy podejście niewymagające znajomości architektury komponentów, a pozwalające znacznie wzbogacić nasze aplikacje. 20 Technologie Progress OpenEdge Część 4. Serwer Aplikacji OpenEdge Piotr Tucholski Serwer Aplikacji (AppServer) OpenEdge jest potężnym silnikiem transakcyjnym opartym na nowoczesnych standardach. Zapewnia bezpieczne zarządzanie b. dużymi transakcjami, niezależność od interfejsu użytkownika oraz możliwość stworzenia aplikacji zgodnej ze standardami architektury zorientowanej na serwisy (SOA). PROGRAMOWANIE C++ 24 Metaprogramowanie Algorytmy wykonywane w czasie kompilacji Robert Nowak Metaprogramowaniem nazywa się tworzenie programów, które w wyniku działania dostarczają programów. Metaprogramy stosujemy aby zwiększyć szybkość działania programów oraz ich czytelność, a także aby unikać powielania kodu, wtedy gdy te same operacje chcemy wykonać dla grupy typów. PROGRAMOWANIE JAVA 28 Przewodnik po SCJP Czyli certyfikat z Javy część 1 Krzysztof Rychlicki Kicior Proces zdobywania certyfikatów, potwierdzających umiejętności z różnych dziedzin wiedzy, stał się jednym z ważniejszych elementów osobistego rozwoju. Proces ten ma miejsce również w branży IT; certyfikaty dla programistów (Java lub.net), administratorów czy sieciowców (Cisco) można coraz częściej odnaleźć w CV osób starających się o pracę. 36 BlockingQueue w Javie Prezentacja interfejsu BlockingQueue, kilku możliwych jego wykorzystań, oraz słów kilka o programowaniu wielowątkowym w Javie Dariusz 'Scythe' Wawer Synchronizowana kolejka to podstawa wielu aplikacji wielowątkowych prawdopodobnie większość z nas kiedyś taką zaimplementowała. Pytanie jednak brzmi: po co? Skoro często warto po prostu sięgnąć po gotowe rozwiązanie, takie jak BlockingQueue. JĘZYKI PROGRAMOWANIA 40 Delphi i C++Builder 2010 Nowości wprowadzone w Delphi 2010 i C++Builder 2010 Bogdan Polak Środowisko Delphi powstało w roku 1995, C++Builder dwa lata później. Mimo upływu czasu ich architektura (komponenty VCL, programowanie wizualne) nadal zapewnia przewagę nad innymi platformami programistycznymi, w obszarze budowy aplikacji okienkowych dla systemu Windows. PROGRAMOWANIE URZĄDZEŃ MOBILNYCH 46 J2ME: Bluetooth i MMAPI Czyli Bluetooth i MMAPI w jednym stali domu Szymon Ulewicz Niewiele osób zdaje sobie sprawę z możliwości swoich telefonów komórkowych. W tym artykule zaznajomimy się z dwiema bibliotekami dostępnymi dla platformy J2ME, które posiadają ogrom możliwych zastosowań. 4 12/2009

5 WARSZTATY 60 Czyń CUDA (część 1) Architektura Michał Matuszak, Jacek Matulewski GPGPU to skrót, który na ustach informatyków pojawia się coraz częściej. Oznacza general-purpose computing on graphics processing units, czyli możliwość przeprowadzania dowolnych silnie zrównoleglonych obliczeń na procesorach kart graficznych, których spora moc była do tej pory wykorzystywana jedynie do generowania grafiki trójwymiarowej, czyli w wielu przypadkach okazjonalnie. Miesięcznik Software Developer s Journal (12 numerów w roku) jest wydawany przez Software Press Sp. z o.o. SK Redaktor naczelny: Łukasz Łopuszański lukasz.lopuszanski@software.com.pl Projekt okładki: Agnieszka Marchocka Skład i łamanie: Monika Grotkowska monika.grotkowska@software.com.pl 68 AJAX w jquery Jak stworzyć efektowną galerię w AJAX-ie z wykorzystaniem frameworka jquery cz. 1 Leszek Sewastianowicz Coraz więcej stron w Internecie wykorzystuje technologię AJAX. Jej znajomość nie jest już wyjątkowym atutem programisty, a coraz częściej jedną z podstawowych umiejętności wymaganych praco- i zleceniodawców. Można też znaleźć wiele rozwiązań ułatwiających pisanie programów wykorzystujących AJAX-a. Jednym z nich jest framework jquery. EFEKTYWNOŚĆ PRACY 72 Skromny programista O nieprzecenianiu własnych możliwości Michał Bartyzel, Mariusz Sieraczkiewicz Ponad trzydzieści lat temu Edgar Dijkstra w swoim przemówieniu The humble programmer stwierdził, że ludzkie czaszki są zbyt małe, by poradzić sobie z problemami programistycznymi. Zadziwiające jest to, jak praktyczny wydźwięk ma to stwierdzenie. AKADEMIA UML 76 Liczebności klas uczestniczących w powiązaniach Szymon Zioło Określenie liczebności klas biorących udział w powiązaniach na diagramach klas to jedna z najważniejszych decyzji analitycznych, mająca niebagatelny wpływ na funkcjonalność modelowanego systemu. Zobaczmy więc, jak poprawnie określać liczebności, aby uniknąć przykrych niespodzianek. Kierownik produkcji: Andrzej Kuca andrzej.kuca@software.com.pl Dział produkcji i kolportażu: Alina Stebakow alina.stebakow@software.com.pl Nakład: egz. Adres korespondencyjny: Software Press Sp. z o.o. SK, ul. Bokserska 1, Warszawa, Polska tel , fax cooperation@software.com.pl Dział reklamy: adv@software.com.pl Obsługa prenumeraty: EuroPress Polska software@europress.pl Dołączoną do magazynu płytę CD przetestowano programem AntiVirenKit firmy G DATA Software Sp. z o.o. Redakcja dokłada wszelkich starań, by publikowane w piśmie i na towarzyszących mu nośnikach informacje i programy były poprawne, jednakże nie bierze odpowiedzialności za efekty wykorzystania ich; nie gwarantuje także poprawnego działania programów shareware, freeware i public domain. Uszkodzone podczas wysyłki płyty wymienia redakcja. Wszystkie znaki firmowe zawarte w piśmie są własności odpowiednich firm. Zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych. Redakcja używa systemu automatycznego składu Osoby zainteresowane współpracą prosimy o kontakt: cooperation@software.com.pl Druk: Artdruk Wysokość nakładu obejmuje również dodruki. Redakcja nie udziela pomocy technicznej w instalowaniu i użytkowaniu programów zamieszczonych na płycie CD-ROM dostarczonej razem z pismem. Sprzedaż aktualnych lub archiwalnych numerów pisma po innej cenie niż wydrukowana na okładce bez zgody wydawcy jest działaniem na jego szkodę i skutkuje odpowiedzialnością sądową. 5

6 Aktualności Native Client jest już częścią Google Chrome Uruchomienie i wykorzystanie stworzonej przez Google'a wtyczki Native Client nie należało do spraw prostych dlatego też dla większości użytkowników możliwość zagrania w Quake czy uruchomienie innych obliczeniowo wymagających aplikacji z poziomu przeglądarki była jedynie ciekawostką. Być może teraz się to zmieni Mountain View wydało wersję Google Chrome ze zintegrowanym Native Clientem. Native Client został po raz pierwszy zaprezentowany w grudniu 2008 roku. W czerwcu br. osiągnął status platformy deweloperskiej. Wtyczka pozwala na uruchamianie aplikacji webowych z bezpośrednim dostępem do procesora dzięki temu możliwe będzie uruchamianie w przeglądarce bardzo wymagających programów, np. edytorów wideo czy gier. Wersja Chrome po raz pierwszy wprowadza w edycji dla Windows Native Clienta można w niej bez żadnych dodatkowych czynności uruchomić testowe aplikacje, korzystające z binarnego kodu. Wprowadzenie wtyczki jako standardowego komponentu Chrome'a dla Windows było możliwe dzięki szeroko zakrojonym audytom bezpieczeństwa tej technologii. Oferuje ona mechanizm piaskownicy, który nie pozwala uruchamianym aplikacjom na uzyskanie nieuprawnionego dostępu do zasobów systemu operacyjnego. Początkowo implementacja ta miała liczne błędy ale Google wezwało czołowych hakerów, aby szukali błędów w tej technologii, oferując im pokaźne nagrody za odnalezienie usterek. Ostatecznie wyeliminowano 22 groźne luki, zanim technologię uznano za bezpieczną. Mimo to Native Client domyślnie jest wyłączony w najnowszym Chrome. Osoby, które chcą poeksperymentować z tą technologią, powinny skorzystać ze wskazówek znajdujących się na stronie wiki projektu. Oprócz Native Clienta, nowe Chrome przynosi kilka innych zmian i poprawek, m.in. lepsze działanie Omniboksa i trybu Incognito czy umożliwienie umieszczania przycisków rozszerzeń na pasku narzędzi. Jak widać, Google jest coraz bliższe realizacji swojej wizji uczynienia z przeglądarki superszybkiej platformy uruchomieniowej dla aplikacji webowych, które w niczym nie będą ustępowały ich desktopowym odpowiednikom. Native Client wraz z wtyczką O3D, pozwalającą na bezpośredni dostęp do hardware'u karty graficznej, pozwolą Chrome na uruchamianie nie tylko prostych pakietów biurowych czy klientów poczty ale też np. nieliniowych edytorów wideo czy gier 3D. Barrelfish: system operacyjny 21-go wieku rodem z Microsoftu? Windows 7 jest takim systemem operacyjnym, jakim od początku powinna być Vista. Trudno jednak nie zauważyć, że wszelkie opisy nowości w Windows 7 nie koncentrowały się tak naprawdę na systemie operacyjnym, ale na czymś, co z punktu widzenia architektury oprogramowania jest bez znaczenia interfejsie użytkownika. Redmond potrafi jednak stworzyć więcej niż cukierkowe interfejsy. Jego zespół badawczy zaprezentował bardzo ciekawy nowy system operacyjny dla wielordzeniowych maszyn o nazwie Barrelfish. Nad projektem pracowali uczeni z laboratoriów Microsoft Research w Wielkiej Brytanii i politechniki w Zurichu. Efekt ich prac w ogóle nie przypomina Windows to praktyczne ćwiczenie z realizacji koncepcji multikernela w którym poszczególne rdzenie procesora są traktowane jako sieć niezależnych rdzeni, podobnie jak to się dzieje w systemach rozproszonych. Do tej pory w konstrukcji wielordzeniowych maszyn od Intela, AMD czy Suna kładło się nacisk na możliwość dostępu każdego rdzenia do współdzielonej pamięci i rozwijało technologie takie jak HyperTransport, pozwalające właśnie na zarządzanie tym procesem. Jednak bez zastosowania technik programowania równoległego nierzadko okazywało się, że poszczególne programy działają wolniej na procesorach wielordzeniowych, niż na klasycznych jednordzeniowych. Dlatego np. AMD zaczęło rozwijać techniki tzw. lekkiego profilowania (LWP), które pozwalały na zwiększenie wydajności oprogramowania na wielordzeniowych maszynach. Jednak zespół badaczy Microsoftu jest zdania, że to ślepa uliczka. W artykule pt. The Multikernel: A new OS architecture for scalable multicore systems ( barrelfish_sosp09.pdf) twierdzą oni, że przeniesienie tradycyjnych funkcjonalności systemu operacyjnego na rozproszony system procesów, które komunikują się przez przekazywanie wiadomości i w którym nie zachodzi wymiana danych między rdzeniami na najniższym poziomie, pozwala na znaczne zwiększenie wydajności względem dotychczasowych rozwiązań. Wszystko to jest też bardziej skalowalne i łatwiejsze w przystosowaniu do rozmaitych architektur sprzętowych. Zespół uczonych: Andrew Baumann, Paul Barham, Pierre-Evariste Dagand, Tim Harris, Rebecca Isaacs, Simon Peter, Timothy Roscoe, Adrian Schüpbach i Akhilesh Singhania twierdzi, że komputery w coraz większym stopniu przypominają systemy rozproszone i powinny być właśnie w taki sposób programowane. Rozwiązaniem jest Barrelfish. Zastępuje on architekturę współdzielonej pamięci znacznie uproszczonym schematem, w którym każdy rdzeń ma de facto własny OS i wyłączną dla siebie pamięć. Wszystko, co każdy rdzeń powinien wiedzieć o innych, pojawia się na wspólnej dla nich szynie, wyświetlającej wiadomości otrzymane od rdzeni. Badacze podkreślają, że konstrukcja taka nie wyklucza dzielenia pamięci pomiędzy rdzeniami, jedynie ustala, że działanie systemu od tego nie zależy. Trzy fundamentalne założenia Barrelfisha to zatem ujawnienie całej komunikacji między rdzeniami, traktowanie stanów jako zreplikowanych, a nie współdzielonych, i uczynienie całej struktury OS-a neutralną względem architektury sprzętowej. Według twórców takie jednordzeniowe jądra, wdrożone na rozproszonym systemie, pozwalają na osiągnięcie znacznie większej neutralności względem platformy sprzętowej, niż jest to obecnie. Przenosząc system np. z intelowskiego Xeona na Niagarę Suna, wystarczy jedynie zmienić sposób połączenia ze sobą poszczególnych komponentów, bez przeprojektowywania poszczególnych kerneli. Pierwszą migawkę systemu Barrelfish twórcy udostępnili na wolnej licencji BSD. Można ją pobrać ze strony release_ html /2009

7 Aktualności Programowanie w stylu Agile coraz popularniejsze. Analityk Forrestera, Dave West, wieszczy zmierzch klasycznych metodologii oprogramowania, twierdząc, że przyszłość należy do podejścia znanego jako Agile. Z drugiej strony promujący w Australii Agile od kilku lat John Dalton ostrzega przed pochopnym z niego korzystaniem. Jakie zatem faktycznie Agile ma znaczenie dla deweloperów naszych czasów? Przypomnijmy, że w 2001 roku w Sieci pojawił się Manifest Zwinnego Wytwarzania Oprogramowania (Agile). Stworzony przez speców od programowania ekstremalnego i pragmatycznego głosił m.in., że poprzez wytwarzanie oprogramowania oraz pomaganie innym w tym zakresie odkrywamy lepsze sposoby realizowania tej pracy. W wyniku tych doświadczeń przedkładamy: jednostki i współdziałania między nimi nad procesy i narzędzia, działające oprogramowanie nad dokładną dokumentację, współpracę z klientem nad negocjację umów, reagowanie na zmiany nad realizowanie planu. Oznacza to, że wprawdzie doceniamy to, co wymieniono po prawej stronie, to jednak bardziej cenimy to co wymieniono po lewej. Podczas swojej sesji na wirtualnej konferencji w Hewlett-Packard, starszy analityk Forrestera Dave West stwierdził, że w tradycyjnym kaskadowym podejściu do tworzenia oprogramowania istnieją wyizolowane obszary, w których realizuje się bardzo specjalistyczne zadania. W miarę rozwoju firmy, podejście to prowadzi do coraz większego skupiania się na przechodzeniu od jednego etapu projektu do kolejnego, co prowadzi do wzrostu jego złożoności. Efekt jest przykry projekt staje się coraz mniej zrozumiały. W sytuacjach, gdy brakuje zrozumienia, odkrywamy, że procesy stają się coraz bardziej skomplikowane, a to oznacza, że planowanie nie jest możliwe. Nie możemy w pewnym momencie powiedzieć, żeby Bob zrobił X, ponieważ nie wiemy czym jest X i nie wiemy czy Bob nadaje się do zrobienia tego, ponieważ za mało wiemy o całym problemie objaśnił West. Zdaniem Westa, Zwinne Programowanie jest tym, co może uratować firmy przed zagubieniem się w rosnącej złożoności oprogramowania. Nie jest to tylko czcza teza analityk Forrestera przedstawił dokumentujące to statystyki. W pierwszym kwartale 2009 roku Forrester pytał badane firmy software'owe o używane metodologie programowania. 30% respondentów stwierdziło, że korzysta z Agile. Podobne badanie przeprowadzone dwa lata temu pokazało, że z praktyk Agile korzystało od 8 do 10% respondentów. West korzystając z tych wyników wyjaśnia, że można dostrzec zmianę w trajektorii rozwoju firm. Model specjalizacji pracy zostaje coraz częściej odrzucony na rzecz modelu, mówiącego o regularnym i szybkim dostarczaniu oprogramowania, większym zaangażowaniu klientów i odmiennej organizacji zespołów. Najtrudniej za tym nadążyć dużym korporacjom, obawiającym się świata, w którym poszczególne zmiany w projekcie nie są zatwierdzane w trzech kopiach przez klientów. Jednak mniejsze firmy czują się z tym znakomicie, szczególnie, że do dyspozycji mają narzędzia do programowania Agile, dostarczane przez IBM-a czy HP. Nowy cykl zarządzania życiem produktu angażuje też w większym stopniu analityków biznesowych przestają być już tylko twórcami dokumentacji, stają się decydentami, wpływającymi na ostateczny kształt rozwiązania. West przedstawił finalnie porady dla dużych firm, które by chciały zastosować Agile. Jego zdaniem, należy skupić się na tych procesach, które można wdrożyć już dzisiaj. Niemal jednocześnie w Australii odbywała się konferencja poświęcona Zwinnemu Programowaniu. Wystąpił na niej John Dalton, główny menedżer firmy Sensis. Stwierdził on, że choć korzyści z programowania Agile stają się coraz bardziej wyraźne, to nie jest to coś, do czego można podchodzić zbyt lekko. Jednym z problemów jest wymóg współdziałania, który dla wielu programistów jest wręcz nie do zniesienia. Przyzwyczajeni do pracy w izolacji, przed swoimi ekranami, nagle muszą siedzieć w towarzystwie ubranych w garnitury i krawaty biznesmenów. Kłopoty sprawia też zmuszenie do współpracy ludzi biznesu. Przyzwyczajeni, że wszystkie trudne kwestie zrzucają na głowy specjalistów od technologii, nagle odkrywają, że nie mogą pozbyć się całej odpowiedzialności. Oznacza to, że menedżerowie średniego szczebla, muszą znacznie bardziej angażować się we współpracę z działami IT niż niegdyś. Jeśli zaś taki menedżer nie jest zbyt kompetentny w tym co robi, może się on okazać niezwykle szkodliwy dla całego procesu. Niemniej Dalton przyznał, że w wielu sytuacjach Agile jest niezastąpione. Wspomniał o historii firmy Lonely Planet, w której pracował jako szef działu IT. Objął tę pracę w momencie, gdy firma przechodziła reorganizację, od niewielkiego wydawcy książek do dużej firmy z branży turystycznej. Próba stworzenia systemu informatycznego w modelu kaskadowym okazała się sromotną porażką. Dzięki zastosowaniu praktyk Agile, które poznał w poprzedniej firmie, Dalton zdołał szybko przygotować całą niezbędną infrastrukturę Lonely Planet. Kompatybilne z Windows 7? Kompatybilne z wersjami 64-bit! Redmond pokazało, że zależy mu na popularyzacji 64-bitowej wersji swojego najnowszego systemu. Zgodnie z informacjami, które przedstawił na korporacyjnym blogu Mark Relph, szef zespołu Windows Ecosystem, prawo do korzystania z logo Compatible with Windows 7 otrzymają tylko te produkty, które będą działać ze wszystkimi wersjami Windows 7 w tym z wersjami 64-bitowymi. Procesory 64-bitowe są montowane w większości komputerów dostępnych na rynku. Wciąż jednak znaczna część użytkowników korzysta z systemów 32-bitowych. Powodem są m.in. problemy z oprogramowaniem w systemach 64-bitowych jakość aplikacji, jak i sterowników jest dla nich niższa niż dla wersji 32-bitowych. Aby temu zaradzić, program certyfikacyjny, w ramach którego producenci sprzętu i oprogramowania mogą uzyskać logo Compatible with Windows 7, będzie wymagał pełnej zgodności produktów także z 64-bitowymi wersjami Windows 7. Jak poinformował Relph, obecnie już ponad 6000 urządzeń i aplikacji uzyskało logo zgodności. Ich listę można obejrzeć na stronie Zawarte są tam też użyteczne wskazówki dla deweloperów, które pomogą im dostosować swoje produkty do wymogów jakości stawianych przez Redmond. Wkrótce ostatnia beta.net 4 i Visual Studio 2010 Microsoft udostępnił subskrybentom MSDN wersję Beta 2 środowiska programistycznego Visual Studio 2010 oraz platformy.net Framework 4.0. Beta 2 prawdopodobnie będzie już ostatnią przedpremierową wersją tej rodziny rozwiązań. Wydanie finalnej wersji planowane jest już bardzo konkretnie na 22 marca przyszłego roku. Beta 2 oczywiście nie wnosi praktycznie żadnych nowych funkcji, programiści Microsoftu skupili się teraz na poprawianiu błędów oraz na podwyższaniu wydajności oraz jakości produktów. Przy okazji komunikatu o wersji Beta 2 pojawiły się informacje o edycjach i cenach nowego Visual Studio Okazuje się, że Microsoft ogranicza liczbę edycji produktu do trzech Professional (orientacyjna cena to 799 dolarów bez MSDN i 1199 dolarów z subskrypcją), Premium (5469 dolarów) oraz Ultimate (11,924 dolarów). Wersja Ultimate zawierać będzie wszystkie funkcje znane obecnie z pakietu Team System, a wszystkie edycje poza najtańszą Professional standardowo sprzedawane będą z subskrypcją MSDN. Subskrybenci będą otrzymywać za darmo prawo użytkowania Visual Studio Team Foundation Server 2010, określoną liczbę godzin obliczeniowych na platformie Windows Azure i do 40 godzin szkoleń on-line rocznie. Warto także wspomnieć, że każdy aktywny subskrybent MSDN na poziomie Premium w momencie premiery Visual Studio 2010 zostanie automatycznie przeniesiony do wyższej edycji

8 Aktualności Moblin: intelowska wizja telefonu komórkowego Intel zaprezentował na Intel Developer Forum 2009 nową wersję interfejsu mobilnego Moblin 2.1. Interfejs przygotowany został z myślą o nowej generacji urządzeń, które wykorzystując procesory Intel Atom, będą zarówno wydajnymi komputerami, jak i wszechstronnymi smartfonami. Moblin jest mobilną dystrybucją Linuksa, pierwotnie przygotowywaną z myślą o netbookach i nettopach (miniaturowe komputery biurkowe). Wraz z nową wersją oprogramowania, system zaczyna być też adresowany do użytkowników urządzeń typu MID stojących na granicy między smartfonami i netbookami/umpc, wyposażonymi w funkcje telefoniczne. Intel planuje zastosować telefoniczną wersję systemu Moblin do obsługi platformy Moorestown, z procesorami Atom wykonanymi w technologii 45nm. Platforma zakłada sprzętową akcelerację kodowania i dekodowania wideo oraz oferuje wsparcie dla łączności Bluetooth, HSPA, WiMAX i WiFi, nie zabraknie też pozycjonowania przy użyciu GPS-u czy nawet mobilnej telewizji. Microsoft i Intel wprowadzą Silverlighta do Moblina Microsoft nie ustaje w wysiłkach zmierzających do popularyzacji platformy Silverlight obecnie najmocniejszego konkurenta Flasha firmy Adobe. Najnowszy pomysł Redmond to przygotowanie implementacji dla stworzonej przez Intela wersji Linuksa dla urządzeń mobilnych: Moblina. Amerykańska korporacja porozumiała się z Intelem w sprawie wprowadzenia Silverlighta do systemów operacyjnych bazujących na procesorach Atom. Przede wszystkim chodzi tu właśnie o platformę Moblin. Intel oficjalnie poinformował, że Silverlight będzie działał w Moblinie już na początku 2010 roku. Pozwoli to na uruchamianie interaktywnych aplikacji webowych w netbookach, smartfonach, a nawet w komputerach pokładowych samochodów. Microsoftowi zależy na tym, aby jego platforma nie była ograniczona wyłącznie do desktopów i laptopów klasy PC. Flash zagarnia ponad 95% tego rynku i pokonanie go konwencjonalnymi metodami jest po prostu niemożliwe. Redmond chce więc znaleźć niszę, w której wyprzedzi Adobe. Warto również pamiętać, że inżynierowie Novella stworzyli otwartą wersję platformy Silverlight o nazwie Moonlight. Będzie ona wykorzystywana w klasycznych dystrybucjach Linuksa. Od 22 września br. Silverlight jest również oficjalnie obsługiwany przez system Windows Embedded CE. Gartner: za trzy lata Android numerem drugim na rynku smartfonów Choć obecnie Android kontroluje zaledwie dwa procent rynku smartfonów, to jego perspektywy wzrostu są znakomite przynajmniej według prognoz Kena Dulaneya, analityka z firmy badawczej Gartner. Jego zdaniem do 2012 roku mobilny system operacyjny Google'a będzie na tym rynku numerem drugim. Dulaney przewiduje, że przez najbliższe lata udział Androida w rynku wzrośnie siedmiokrotnie podobnie jak to się stało z iphonem podczas jego dynamicznego okresu wzrostu w 2008 roku. Jednak iphone nasycił już swoją niszę tańszy i bardziej różnorodny Android może dotrzeć do większej liczby osób. Analityk Gartnera uważa, że numerem jeden na rynku smartfonów pozostanie Nokia ze swoim Symbianem, utrzymując wciąż około 39% rynku. Android uzyska 14,5%, iphone OS utrzyma się na poziomie nieco poniżej 14%, kolejne miejsca zajmą Windows Mobile oraz BlackBerry OS (RIM), kontrolując nieco ponad 12% rynku, a obecne miejsce Androida zajmie PalmPre, z udziałem na poziomie nieco ponad 2%. Jak zatem widać, najwięcej straci na Androidzie Nokia której Symbian jest obecnie instalowany na co drugim sprzedawanym smartfonie. Zdaniem Kena Dulaneya, fińska firma będzie tracić przede wszystkim najbardziej zaawansowanych użytkowników, którzy wybiorą Androida ze względu na jego integrację z usługami Google'a i innowacyjne aplikacje. Analityk jest przekonany, że system mobilny Google'a rozwija się pod względem technicznym w szybkim tempie o ile jego pierwsze wydanie, towarzyszące nieudanemu raczej telefonowi G1, było przyjęte raczej chłodno, to Android 1.5 Cupcake był już całkiem dobrze przemyślany. Na korzyść Androida ma też działać sklep z aplikacjami i łatwe do wykorzystania środowisko deweloperskie. Przygotowywane produkty dla konsumentów i biznesu powinny zrobić z Androida dominującą platformę na rynku mobilnym stwierdził Dulaney. Jest to możliwe tak dzięki otwartości tego systemu, jak i szerokiemu zakresowi urządzeń, na których będzie on działał. iphoneos można uruchomić jedynie na telefonach od Apple'a, tymczasem według analityka, w 2010 roku na rynku będzie około 40 modeli telefonów z Androidem, produkowanych przez największe, odnoszące sukcesy firmy, takie jak Motorola czy HTC. A czemu producenci tak chętnie wybierają Androida? Dulaney uważa, że zasługą tego jest dobre wyważenie funkcji systemu. Wyjaśnia to następująco: telefony z Symbianem i Windows Mobile są skoncentrowane zdecydowanie na funkcjach komunikacyjnych urządzenia, podczas gdy iphone koncentruje się przede wszystkim na aplikacjach. Tymczasem Android bardzo dobrze połączył te obszary, pozwalając użytkownikom na łatwe wykonywanie częstych operacji, bez konieczności przedzierania się przez złożone menu i przełączania między aplikacjami. Idealną implementacją tej koncepcji ma być Cliq Motoroli z interfejsem Motoblur, który bardzo efektywnie radzi sobie z czynnościami komunikacyjnymi Ballmer: Microsoft nie pozbierał się po Viście Steve Ballmer, prezes firmy Microsoft, oficjalnie przyznał, że wydanie Visty źle odbiło się na dobrym imieniu korporacji i że firmie nigdy później nie udało się już zatrzeć złego wrażenia powstałego po premierze systemu. System Windows Vista pojawił się na rynku w 2007 roku. Od początku krytykowany był on m.in. za niską wydajność. Według Ballmera, Microsoft popełnił błąd podczas projektowania Visty polegający na zwiększeniu bezpieczeństwa systemu kosztem zmniejszenia kompatybilności. Prezes Microsoftu wierzy jednak, że reputacja jego firmy poprawi się wraz z wydaniem Windows 7, do którego uaktualnienie z Visty powinno być w przeważającej większości przypadków bezbolesne i nie wymaga zmian sprzętowych. Głosy z Microsoftu mówiące o tym, że Vista jest produktem nieudanym, słychać już od jakiegoś czasu. Teraz oficjalnie firma uznała aktualnie jeszcze najnowszy na rynku system za niewypał. Konto jest więc czyste i przygotowane na przyjęcie Windows 7, który już niebawem zajmie miejsce Visty na sklepowych półkach /2009

9 Aktualności Microsoft Technology Summit 2009 Pod koniec września br. odbyła się czwarta edycja Microsoft Technology Summit (MTS). Przez dwa dni 3000 uczestników konferencji miało okazję zapoznać się z najnowszymi produktami Microsoft, jak również wymienić się opiniami z profesjonalistami oraz mówcami na temat najważniejszych wyzwań stojących przed rynkiem IT. Microsoft jest obecnie firmą, która na badania i rozwój przeznacza aż 9,1 miliarda dolarów, co plasuje nas na pierwszym miejscu wśród wszystkich firm informatycznych na świecie powiedział Jacek Murawski, dyrektor generalny Microsoft Polska. Nasz przemysł dojrzał. Obecnie nie jest możliwe, aby kilku zapaleńców z setką dolarów każdy mogło dokonać przełomowego odkrycia w IT. Warto zatem stawiać na rozwiązania oferowane przez duże firmy, które nie boją się inwestować w badania i rozwój. A Microsoft się nie boi, czego dowodem są prezentowane na MTS rozwiązania. Udowodniły to już pierwsze sesje konferencji, podczas których przedpremierowo publicznie zaprezentowano Windows 7 oraz Windows Server 2008 R2. Były to najważniejsze sesje tegorocznego MTS. Windows 7 to piękny mechanizm powiedział Patryk Góralowski z polskiego oddziału Microsoft podczas prezentacji. Nowy Windows powstał w oparciu o wyniki analizy opinii użytkowników Windows Feedback Program, który jest dostępny od momentu pojawienia się na rynku Windows Vista. Dzięki tej analizie został stworzony mechanizm, który jest prosty, mocny i elegancki. Prosty w obsłudze i zrozumieniu przez użytkownika. Mocny, ponieważ jest dobrze zorganizowany wewnętrznie i jest w stanie wykonać wiele różnych zadań jednocześnie. Elegancki, ponieważ jest doskonale zaprojektowany i posiada najlepsze cechy swojego gatunku. Prezentacja Windows 7 poświęcona była siedmiu obszarom, które cechują nowy system operacyjny, czyli: prostota obsługi, skalowalność do potrzeb użytkownika, bezpieczeństwo użytkownika i jego zasobów zapisanych w komputerze, multimedialność, wydajność oraz rozwiązania o charakterze pro-ekologicznym, wspieranie użytkownika w najważniejszych momentach pracy na komputerze, współpraca z innymi urządzeniami i starszymi programami. Każdy z obszarów obejmował omówienie tych aplikacji wchodzących w skład Windows 7, które czynią go wyjątkowym rozwiązaniem. Doceniają to pierwsi użytkownicy systemu, których w Polsce jest już 300 tysięcy, choć do oficjalnej premiery pozostało jeszcze kilka tygodni. Uczestnicy konferencji mogli przekonać się, jakim udogodnieniem w pracy z Windows 7 są takie rozwiązania jak Problem Steps Recorder, Windows Troubleshooting Platform, tryb Windows XP czy też BitLocker to Go. Nie mniej emocjonująca była prezentacja Windows Server 2008 R2, który swoje największe możliwości odkrywa w połączeniu z Windows 7. Jedną z takich funkcji będzie DirectAccess. Ma ona umożliwiać m.in. zdalny, bezpieczny dostęp do zasobów sieci korporacyjnej spoza firmowego środowiska ITi bez wykorzystania połączeń tunelowych VPN. Wydarzeniem drugiego dnia MTS 2009 była możliwość przetestowania komputera Surface, na którym jednocześnie może pracować kilku użytkowników i to bez pomocy myszki czy klawiatury. Wokół niepozornie wyglądającego urządzenia gromadzili się pasjonaci IT, którzy na własnej skórze chcieli się przekonać, czy to możliwe. Surface przypomina stolik do kawy, którego blat jest jednocześnie ekranem oraz interfejsem komputera. Podczas MTS 2009 zaprezentowano wiele technologii Microsoft, w tym Sea Dragon do szybkiej obsługi informacji optycznej, Windows Mobile 6.5 czy Silverlight 3. Program konferencji oraz jej przebieg, poziom seminariów oraz poszczególnych warsztatów został bardzo dobrze przyjęty przez 3000 zarejestrowanych uczestników MTS, którzy już teraz czekają na jego kolejną edycję. Testowa wersja Google Web Toolkit 2.0 Popularny webowy framework Google Web Toolkit jest już dostępny w wersji 2.0. Niestety trochę jeszcze czasu minie, zanim będzie się nadawał do zastosowań produkcyjnych wydana wersja została oznaczona jako Milestone 1, zaś jej twórcy ostrzegają, że jest pełna usterek. Jednak zainteresowani GWT już teraz dzięki niej mogą zapoznać się z najważniejszymi innowacjami. Google Web Toolkit to de facto skrośny kompilator Javy do JavaScriptu, który pozwala na tworzenie AJAX-owych aplikacji, nie wymagając od dewelopera jakiejkolwiek znajomości tej technologii. Po napisaniu kodu w Javie, GWT przetwarza część kliencką na Java- Script, HTML i CSS, zaś część serwerowa zostaje skompilowana do serwletu Javy, gotowego do uruchomienia na serwerze aplikacyjnym. Zaletą takiego rozwiązania jest znacznie łatwiejsze wykrywanie błędów, oraz uwolnienie się od zmory dopasowywania aplikacji do poszczególnych przeglądarek o wszystko to dba sam framework. Deweloperzy GWT zdecydowali się zmienić w wersji 2 stosowaną terminologię. Tryb hostowany to teraz tryb deweloperski, a tryb webowy to tryb produkcyjny. Nowe GWT wykorzystuje w trybie deweloperskim system wtyczek, dzięki czemu ten sam plik instalacyjny może być używany na dowolnej platformie. Wcześniej debugowanie odbywało się w specjalnej hostowanej przeglądarce, teraz będzie to możliwe w normalnych przeglądarkach Chrome, Firefoksie czy Internet Explorerze. Wystarczy tylko wybrać odpowiednią dla danego browsera wtyczkę. Pojawiła się opcja podzielenia kodu na wiele fragmentów, co ma przyspieszyć uruchamianie aplikacji, oraz deklaratywnego budowania interfejsów użytkownika za pomocą XML-a. Wprowadzono także moduł HtmlUnit do przeprowadzania testów, który jest napisany całkowicie w Javie. GWT 2.0 przynosi także pakietowanie zasobów (ClientBundle). W wersji 1.4 frameworka wprowadzono mechanizm ImageBundles, który pozwalał na automatyczne tworzenie sprite'ów z obrazków. ClientBundle uogólnia tę technikę na wszelkie zasoby, pozwalając łączyć w jednym pliku wszelkie zasoby w tym pliki tekstowe, XML-owe czy arkusze CSS. Pozwala to na znaczne ograniczenie liczby połączeń sieciowych generowanych przez aplikację co ważne jest szczególnie dla aplikacji mobilnych. Dzięki wprowadzonym w architekturze zmianom, GWT 2.0 jest dostarczany w tym samym pliku dla trzech najważniejszych systemów Linuksa, Mac OS X-a i Windows. Całość, wydaną na wolnej licencji Apache, można pobrać tutaj. Twórcy projektu proszą jego użytkowników o zgłaszanie wszelkich napotkanych problemów

10 Aktualności Google przepłaciło za YouTube około miliard dolarów... Gdy w 2006 roku firma Google kupiła YouTube, wielu specjalistów zastanawiało się, co dokładnie skłoniło internetowego giganta do wyłożenia tak dużej ilości pieniędzy (1,65 miliarda dolarów). Nie jest bowiem tajemnicą, że najpopularniejszy obecnie serwis filmowy nie jest na tyle dochodowym biznesem, by można było w rozsądnym czasie odzyskać włożone w niego środki. Wiele w całej sprawie wyjaśniają stenogramy rozprawy sądowej i zeznania Erica Schmidta, prezesa Google. Wiele wskazuje na to, że Eric Schmidt gotów był zapłacić za 18-miesięczną firmę tak dużo po prostu po to, by mieć pewność, że ją kupi. Oferta musiała być bowiem na tyle atrakcyjna, by skutecznie zniechęcić potencjalnych konkurentów (m.in. Yahoo! czy Microsoft). Prezes Google przedstawił więc zarządowi spółki z Mountain View swoje wyliczenia dotyczące faktycznej ceny YouTube (około 600 milionów dolarów) oraz doliczył do tego bonus, jaki był niezbędny do tego, by mieć pewność co do kupna. Propozycja została oczywiście zaakceptowana. YouTube to spółka z bardzo niskimi dochodami. Jednakże rozwijała się ona niezwykle szybko, znacznie szybciej niż Google Video. Co więcej, krążyły pogłoski o tym, że ma zostać sprzedana. Doszliśmy więc do wniosku, że kwota 1,65 miliarda dolarów da nam pewność, że staniemy się współautorami ogromnego sukcesu YouTube w przyszłości stwierdził Eric Schmidt, odpowiadając na pytania prawnika Viacom podczas rozprawy sądowej dotyczącej pogwałcenia praw autorskich przez ten popularny serwis filmowy. Dziś trudno się nie zgodzić ze słowami prezesa Google. W maju 2006 roku YouTube miał jedynie 12 milionów unikalnych użytkowników. Dziś, tylko w Stanach Zjednoczonych, liczba ta przekroczyła już 100 milionów. Co więcej, ówczesną decyzję Erica Schmidta popierają liczni specjaliści, wśród nich James McQuivey z Forrester Research. Jego zdaniem, wykupienie YouTube miało dla Google wiele dodatkowych plusów, m.in. fakt, iż największa strona tego typu będzie należeć do tej właśnie spółki, a nie do konkurencji. Jeśli nawet nie uda się odzyskać włożonych pieniędzy, to i tak, zdaniem analityka, cała transakcja była opłacalna. Z takim twierdzeniem nie zgadza się inny znawca rynku, Josh Martin z Yankee Group Research. Uważa on, iż za tak ogromnym sukcesem YouTube stało to, że użytkownicy tego serwisu mogli zdobyć dostęp do rzeczy umieszczonych tam w sposób mogący naruszać prawa autorskie. W przypadku gdyby serwis ten oferował jedynie w pełni legalną zawartość, jego popularność mogłaby być znacznie niższa. Zgodnie z tą teorią, taki spadek popularności jest więc możliwy w przyszłości. Spory więc trwają, a rozstrzygnięcie który z głosów jest głosem biznesowego rozsądku jest obecnie niezwykle trudne, jeśli nie niemożliwe. Czas pokaże, czy szefowie Google w kolejnych latach wciąż tak przychylnie będą się wypowiadać o jednej ze swoich największych inwestycji. Flash Player października br. na konferencji Adobe MAX 2009 przedstawiony został oficjalnie Flash Player Nowa wersja odtwarzacza trafi jednak nie tylko na desktopy jej głównym celem są urządzenia mobilne. Umożliwia odtworzenie wszelkich mediów i uruchomienie każdej aplikacji Flash wszystkim smartfonom (a więc korzystającym z Symbiana, Androida, Windows Mobile, webos-a czy BlackBerry OS-a) poza iphonem Apple'a. Według Adriana Ludwiga, menedżera marketingu platformy Flash, już wkrótce udostępniona będzie deweloperska wersja beta dla Windows, Mac OS X-a i Linuksa oraz Windows Mobile, zaś implementacje dla Androida i Symbiana pojawią się na początku 2010 roku. Wersja stabilna 10.1 ma pojawić się w pierwszej połowie 2010 roku. Jednocześnie Adobe i RIM, producent popularnych w USA smartfonów BlackBerry, zapowiedzieli współpracę nad przygotowaniem wersji Flasha także dla tych urządzeń. W ten sposób Flash stanie się wszechobecny jedynie iphone'y będą go pozbawione. Nowa wersja środowiska uruchomieniowego Adobe wprowadza technologie opracowane w ramach Open Screen Project, co według Adobe pozwoli na wyświetlanie w przeglądarkach zaawansowanych aplikacji i mediów wysokiej rozdzielczości. Tworzenie aplikacj na tę platformę ma być łatwiejsze dzięki nowemu modelowi programistycznemu, pozwalającemu na łatwe wykorzystanie fragmentów istniejącego kodu. Najważniejszą jednak chyba innowacją w 10.1 jest wprowadzenie obsługi sprzętowej akceleracji grafiki, zarówno 2D, jak i 3D oraz strumieni wideo. Z kolei na urządzeniach mobilnych możliwe będzie korzystanie w aplikacjach z ekranów dotykowych, akcelerometrów i innych specyficznych elementów ich interfejsu. Flash 10.1 ma stać się także domyślną w branży technologią dostarczania mediów poprzez streaming HTTP. Zintegrowany mechanizm ochrony treści przed piractwem Adobe Flash Access 2.0 ma sprawić, że dostawcy treści będą mogli zaoferować śmiało w Sieci swoje produkcje, bez obawy, że po kilku godzinach pojawią się w serwisach z torrentami. Co ciekawe, wydanie Flasha 10.1 spotkało się z aprobatą Microsoftu, próbującego ugrać choć małą część rynku dla swojego Silverlighta. Stephanie Ferguson, główny menedżer zarządzania produktem w Redmond, stwierdziła, że technologia Adobe Flash będzie kluczowym elementem nowych telefonów z Windows, pozwalającym ludziom na cieszenie się atrakcyjnymi grami, filmami i interaktywnymi aplikacjami WWW wszędzie tam, gdzie się udadzą. Nowa wersja Flasha jest skazana na sukces. W ramach Open Screen Project działa już 50 największych firm z branży mobilnej i IT, w tym od niedawna Google. Penetracja rynku desktopów przez technologię Flash przekroczyła 98%, zaś 40% sprzedawanych telefonów zawiera odtwarzacz Flash Lite. Ponad 70% gier webowych i 75% wideo jest przygotowywanych z wykorzystaniem technologii Adobe. Porozumienia, które firma ta zawarła z producentami sprzętu, mogą tylko zwiększyć popularność Flasha. Więcej o nowej wersji odtwarzacza Adobe'a można dowiedzieć się na stronie labs.adobe.com/technologies/flashplayer10/. Z kolei na stronie labs.adobe.com/technologies/ flashplayer10/videos/ dostępne są filmy przedstawiające możliwości Flasha 10.1 na smartfonach PalmPre i urządzeniach z Windows Mobile. Apple skorzysta na wydaniu Windows 7? Oczywistym jest, że Microsoft liczy na duży sukces po wydaniu Windowsa 7. Wygląda jednak na to, że na to samo liczy... Apple. Użytkownicy zaczynają być zmęczeni Windowsem i bólami głowy, które wywołuje. Widzieliśmy to przy premierze Visty, XP i innych systemów w przeszłości. Według Crolla, czarę goryczy w użytkownikach systemów Microsoftu ma przepełnić ilość pracy, jaką muszą wykonać, aby zamienić Windowsa XP na najnowszy Windows 7. Ludzie są tym zmęczeni i to jest kolejny świetny pretekst, by sprawdzić Maca mówi. Kolejną kwestią jest koszt oprogramowania. Apple do każdego swojego systemu operacyjnego dołącza darmowy pakiet aplikacji ilife, podczas gdy użytkownicy Windowsa muszą sami zaopatrzyć się w potrzebne oprogramowanie. Wszystko to sprowadza się do tego, że paradoksalnie Apple może bardziej skorzystać na premierze Windows 7, niż sam Microsoft. Apple ponadto zaprzecza, jakoby miało planować obniżki cen, kampanię reklamową lub inne wydarzenia w odpowiedzi na wydanie Windows 7. Może to być związane z analizą przeprowadzoną przez Briana Marshalla z firmy Broadpoint.Gleacher, według którego Windows 7 nie zagrozi pozycji Apple na rynku /2009

11 Aktualności Czy ORM-y odejdą wkrótce do lamusa? Stephen Schmidt, znany w środowisku programistów Javy autor bloga Code Monkeyism, postawił bardzo kontrowersyjną tezę, która może nie spodobać się wielu osobom. Jego zdaniem mapowanie obiektowo-relacyjne (ORM) wkrótce odejdzie do lamusa, po części za sprawą coraz silniejszego ruchu NoSQL. Jak wiadomo, mapowanie obiektowo-relacyjne to odwzorowanie obiektowej architektury systemu na bazę danych o charakterze relacyjnym. Prowadzi to do powstania wirtualnej obiektowej bazy, do której można uzyskać dostęp z logiki biznesowej aplikacji. Na rynku dostępnych jest wiele gotowych narzędzi do tego np. Hibernate dla Javy, ADO.NET Entity Framework dla języków Microsoftu czy SQLAlchemy dla Pythona. Jeszcze na początku wieku ORM-y niepodzielnie królowały w świecie korporacyjnego oprogramowania. Sam autor kontrowersyjnej tezy o ich zmierzchu wyjaśnia, że jeszcze pod koniec ubiegłego stulecia napisał kilka własnych ORM-ów. Jednak dzisiaj, zdaniem Schmidta, ORMy to ułuda. Ich celem miało być szybkie tworzenie aplikacji i uniknięcie pisania wielokrotnie powtarzalnego kodu. Jednak przynoszą one problemy, które znacznie przerastają oferowane przez nie korzyści. Główny problem to wydajność nikt nie chce zaglądać do logów Hibernate SQL z tego powodu, pisze Schmidt, ponieważ gdyby zobaczyć na własne oczy kwerendy przez ten ORM generowane, to mogłoby się to źle skończyć. Jak napisał niedawno na swoim blogu niejaki Aldo z Nowej Zelandii, głównym powodem dla którego się korzysta z ORMów, jest magiczna fraza niezgodność impedancji (ang. impedancy mismatch), za co winę ponosi sama koncepcja języka zapytań, zakładająca brak algorytmicznej uniwersalności. Jednak czy takie magiczne myślenie ma sens? Aldo pisze, że zależy to od tego, w jaki sposób i jak często abstrakcje nawalają a w wypadku ORM-ów dzieje się to nader często. Można wykorzystać ORM-a i myśleć na poziomie obiektowym, ale kiedy trzeba zrobić cokolwiek bardziej skomplikowanego, np. zoptymalizować kwerendę, to znów wracamy do krainy tabel i kluczy zewnętrznych. ORM-y nie rozwiązują problemu niezgodności impedancji, lecz tylko odsuwają go w czasie. Schmidt uważa, że choć programistom się wydaje, że ORM-y działają, to wcale tak nie jest. Ciągle rzucają wyjątki. Według niego, w Hibernate nieustannie ma się do czynienia z wyjątkami inicjalizacji w najbardziej nieszczęśliwych okolicznościach tylko dlatego, że programista poczynił złe założenia co do sesji i zakresu. Takie problemy trudno nie tylko naprawić, ale w ogóle je zlokalizować. Może jeszcze wyżej opisane problemy nie byłyby zabójcze dla ORM-ów, ale pojawienie się NoSQL-owych hurtowni danych marginalizuje w programowaniu dla dużego biznesu wykorzystanie mapowania obiektowo-relacyjnego. Jest to efektem wykorzystania coraz większej liczby języków w biznesie współczesny programista staje się poliglotą, który wykorzystuje takie akurat narzędzia, jakie najlepiej nadają się do rozwiązania problemu. W tej sytuacji wprowadzanie danych do hurtowni poprzez ORM-y staje się znacznie trudniejsze. Schmidt proponuje, aby przy rozpoczęciu pracy nad nowym projektem zatrzymać się i zastanowić, czy naprawdę potrzebujemy ORM-a. Cache'owanie w XML-u czy JSON jest efektywniejsze niż cache'owanie obiektowe, za pomocą którego można nieco przyśpieszyć ORM-y. A jeśli już potrzeba prawdziwego cache'owania obiektowego, to Schmidt poleca zainteresować się takimi rozwiązaniami jak ehcache czy Terracota. Z kolei aby uniknąć wielokrotnego pisania tego samego kodu, warto sięgnąć do Data Access Object, komponentów, które dostarczają jednolitego interfejsu do komunikacji między aplikacją a bazą danych i mają dobrą implementację CRUD (Create Retrieve Update Delete). Tutaj Schmidt poleca np. Spring JDBC i język Scala. Dobre DAO, zdaniem blogera, dostarcza wszystkich niezbędnych operacji bazodanowych przy znacznie mniejszej ilości czarowania, niż robią to ORM-y Lucene 2.9: wyszukiwanie prawie w czasie rzeczywistym Znaczący skok w numeracji wersji pociągnął za sobą znaczące zmiany w popularnej bibliotece Lucene. Koszt ich wprowadzenia jest jednak dość wysoki: zerwanie pełnej kompatybilności ze starszymi wersjami. Apache Lucene to wolna i otwarta biblioteka Javy, która pozwala na efektywne indeksowanie i przeszukiwanie informacji tekstowych, niezależnie od ich formatu. Stanowi bazę dla licznych wyszukiwarek internetowych, wykorzystywana jest także przez większe witryny do realizacji lokalnych wyszukiwań. Po ponad pół roku prac od wydania wersji 2.4.1, rozwijający Lucene zespół deweloperski wydał wersję 2.9 jest ona przygotowaniem do całkowicie odświeżonego wydania Lucene 3.0, które będzie wymagał Javy 1.5 (obecnie projekt działa jeszcze z Javą 1.4). W odsłonie 2.9 wprowadzono około setki zmian względem poprzedniej wersji, z czego 36 to nowe elementy funkcjonalności. Wśród tych ostatnich warto wymienić wprowadzenie do IndexWritera wyszukiwania prawie w czasie rzeczywistym, odrębnych wyszukiwań i cache'owania na każdy segment, nowych typów kwerend, ulepszonych wieloznaczników, lepszej obsługi Unicode, wysokowydajnej obsługi pól numerycznych, nowego silnika parsowania oraz nowych analizatorów dla języków Wschodu: arabskiego, perskiego i mandaryńskiego. Deweloperzy Lucene zalecają, aby nie przenosić na siłę starych aplikacji na Lucene 2.9, ale przebudować je od podstaw, głównie ze względu na wspomniane wcześniej zerwanie kompatybilności z poprzednimi wersjami biblioteki. Nowy Google AdSense: większe reklamy na komórkach Nowa generacja reklam w każdej chwili może zawitać na nasze komórki. Wszystko przez zmiany, jakie Google wprowadził do projektu AdSense. Do tej pory ten serwis reklamowy był w stanie wyświetlać jedynie niewielkie, proste reklamy za pośrednictwem stron internetowych przeznaczonych na telefony komórkowe. Wszystko zawierało się w tekście lub obrazku o niewielkich rozmiarach. Google postanowiło iść krok naprzód, wykorzystując duży potencjał nowoczesnych smartphonów. Nowy AdSense wykorzystuje zmodyfikowany kod JavaScript, który został zoptymalizowany dla współczesnych urządzeń mobilnych obsługujących w pełni przeglądarki HTML. Nowy serwis reklamowy umożliwia wyświetlanie nowoczesnych reklam w formatach odpowiadających najpopularniejszym rozmiarom ekranów sprzedawanych dziś smartphonów. Google zapewnia, że nowa usługa została zoptymalizowana tak, by nie wymagała od użytkowników ściągania zbyt dużej ilości danych. W najbliższym czasie więc użytkownicy smartphonów spodziewać się mogą większych i, na niektórych witrynach, zapewne bardziej natarczywych reklam

12 Biblioteka miesiąca Google Collections Library Eleganckie i efektywne kolekcje w Javie Kolekcje to nieodłączny element skrzynki narzędziowej każdego programisty. Jeśli programujesz w Javie i chciałbyś uprościć oraz zoptymalizować Twój kod odpowiedzialny za obsługę kolekcji, to trafiłeś na właściwy artykuł. Zapraszam do lektury! Dowiesz się: Co oferuje biblioteka Google Collections Library i dlaczego warto jej używać. Jak można ją wykorzystać w praktyce. Poziom trudności W dzisiejszych czasach, kiedy programowanie często polega na składaniu aplikacji z gotowych klocków, a budowane programy są coraz bardziej i bardziej złożone, zestaw podstawowych klas kolekcji jest elementem absolutnie podstawowym i nieodzownym. Z tego względu kolekcje stały się integralnym składnikiem bibliotek standardowych nowoczesnych języków programowania. Java nie jest w tym przypadku wyjątkiem. Standardowy pakiet Java Collection Framework to solidny zestaw kontenerów ogólnego użytku i pomimo tego, że został on zaprojektowany i zaimplementowany kilkanaście lat temu ciągle jest z powodzeniem stosowany. Jednakże, użytkownicy JCF mogą od czasu do czasu odnieść wrażenie, że pewne operacje na kolekcjach można by wykonywać nieco prościej, szybciej i efektywnej. Do tego samego wniosku doszli dwaj pracownicy firmy Google: Kevin Bourrillion oraz Jared Levy. Co więcej, na myśleniu się nie skończyło. W efekcie prac tych dwóch panów powstała biblioteka Google Collections Library, stanowiąca świetne uzupełnienie i rozszerzenie pakietu Java Collection Framework. W niniejszym artykule przedstawię pokrótce genezę tej biblioteki, opiszę jej podstawowe składniki i pokażę jak można zastosować ją w praktyce. Powinieneś wiedzieć: Jak programować w języku Java. Solidne podstawy biblioteki Java Collection Framework. Przegląd możliwości Pisząc w największym możliwym skrócie, Google Collection Library to zestaw nowych interfejsów kolekcji, ich implementacji oraz klas pomocniczych. GCL należy postrzegać jako bibliotekę stanowiącą rozszerzenie Java Collections Framework. Poniżej przedstawiona jest lista najbardziej kluczowych składników GCL: Nowe interfejsy kolekcji: Multimap, Multiset oraz BiMap. Wysoko wydajne, niemodyfikowalne (ang. immutable) implementacje standardowych klas kolekcji JCF, np. ImmutableSet. Użytkowe klasy Lists, Sets oraz Maps, wspomagające pracę ze standardowymi kontenerami biblioteki JCF. Użytkowe klasy Iterators i Iterables zawierające zestawy statycznych metod operujących na interfejsach Iterator i Iterable. Klasa Ordering, czyli znacznie ułatwiająca operacje sortowania obiektów według wielu, potencjalnie złożonych kryteriów. Szereg dodatkowych udogodnień związanych z obsługą kontenerów w języku Java. W kolejnych podpunktach przyjrzymy się składnikom GCL wymienionym w pierwszych pięciu punktach powyższej listy. Multimap, Multiset oraz BiMap Multimap, Multiset i BiMap to nowe interfejsy kolekcji wprowadzone w ramach Google Collections Library. Interfejs Multimap (wielomapowanie) określa kontener podobny do Map (mapowanie) z JCF, z tą jednak różnicą, że potrafi on łączyć wiele wartości z jednym kluczem. Dla przykładu, jeśli użytkownik biblioteki dwukrotnie wywoła metodę put(k, V) na kontenerze typu Multimap, przy czym klucz (K) za każdym razem będzie taki sam, zaś wartości (V) będą różne, to w rezultacie kontener będzie zawierał odwzorowania klucza K do obydwu wartości. W przypadku kontenerów typu Multimap metoda get() zwraca kolekcję zawierającą wszystkie wartości powiązane z zadanym kluczem: Collection<V> get(k key); GCL dostarcza cały szereg implementacji interfejsu Multimap: ArrayListMultimap, ForwardingMultimap, HashMultimap, ImmutableListMultimap, ImmutableMultimap, ImmutableSetMultimap, LinkedHashMultimap, LinkedListMultimap, TreeMultimap. Interfejs Multiset (wielozbiór) definiuję kolekcję, która zachowuje się podobnie jak Set (zbiór) z JCF, aczkolwiek pozwala na duplikację elementów. Powtarzające się elementy wielozbioru, zwane są wystąpieniami zaś sumaryczna ich liczba określana jest jako licznik wystąpień. Kontener typu Multiset jest w stanie przechować maksymalnie Integer.MAX_ VALUE wystąpień danego elementu. Interfejs ten dostarcza oczywiście szereg odpowiednich metod, np. count() zwracającą licznik wystąpień dla zadanego obiektu. GCL dostarcza następujące implementacje interfejsu Multiset: ConcurrentHashMultiset, EnumMultiset, ForwardingMultiset, HashMultiset, ImmutableMultiset, LinkedHashMultiset, TreeMultiset. Interfejs BiMap (mapowanie dwukierunkowe) definiuje kolekcję-mapowanie, w które gwarantuje unikalność zarówno kluczy jak i wartości. Dzięki temu mapowanie dwukierunkowe wspiera tzw. widok od /2009

13 Google Collections Library wrotny, w którym wartości mapowania stają się kluczami zaś klucze wartościami: BiMap<V,K> inverse(); GCL dostarcza następujące implementacje interfejsu BiMap: EnumBiMap, EnumHashBiMap, HashBiMap oraz ImmutableBiMap. Na Listingu 1 przedstawione są przykładowe przypadki użycia przedstawionych powyżej trzech nowych typów kolekcji. W przypadku wielomapowania warto zwrócić uwagę na to, jak można dodawać różne wartości dla tego Listing 1. Proste przypadki użycia kontenerów Multimap, Multiset i BiMap import com.google.common.collect.*; import java.util.list; public class GclListing1 { public static void main(string[] args) { samego klucza. Multiset to idealna kolekcja do budowania histogramów, więc wykorzystałem ją w celu zliczania wystąpień znaków zawartych w argumentach przekazanych z linii poleceń. BiMap z kolei został użyty jako słownik, który można odpytywać w dwie strony. Multimap<String,Integer> mmap = ArrayListMultimap.create(); mmap.put("odd", 1); mmap.put("odd", 3); mmap.put("odd", 5); mmap.put("odd", 7); mmap.put("even", 2); mmap.put("even", 4); mmap.put("even", 6); mmap.put("even", 8); System.out.println(mmap); System.out.println(mmap.get("even")); Multiset<Character> histogram = HashMultiset.create(); for(string arg : args) for(int i=0; i<arg.length(); ++i) histogram.add(arg.charat(i)); System.out.println(histogram); BiMap<String,String> en2pldict = HashBiMap.create(); en2pldict.put("bird", "ptak"); en2pldict.put("sky", "niebo"); en2pldict.put("star", "gwiazda"); en2pldict.put("bell", "dzwon"); en2pldict.put("tree", "drzewo"); en2pldict.put("gate", "brama"); en2pldict.put("house", "dom"); System.out.println(en2PlDict); System.out.println(en2PlDict.inverse()); Listing 2. Typowy przykład wykorzystania niemodyfikowalnego zbioru liczb całkowitych w stylu JCF public static final Set<Integer> MY_HAPPY_NUMBERS; static { Set<Integer> set = new HashSet<Integer>(); set.add(0); set.add(1); set.add(3); set.add(7); set.add(13); set.add(44); MY_HAPPY_NUMBERS = Collections.unmodifiableSet(set); Kolekcje niemodyfikowalne Często zdarza się, że wiemy z góry, jaka będzie zawartość danego kontenera (np. tuż po jego stworzeniu wypełniamy go specyficznym obiektami) i chcielibyśmy aby reszta naszego programu traktowała go jako byt niemodyfikowalny (ang. immutable). Stałość obiektu to bardzo ważny idiom programistyczny (bardzo ciekawa dyskusja na ten temat przedstawiona jest w świetnej książce p.t. Effective Java, 2nd Edition). JCF udostępnia specjalne opakowania na kolekcje, które czynią je niemodyfikowalnymi, aczkolwiek zarówno efektywność jak i wygoda związana z ich używaniem pozostawiają wiele do życzenia. GCL oferuje w zmian specjalizowane, niemodyfikowalne kolekcje, które są znacznie prostsze w użyciu, szybsze i zużywają mniej pamięci. Listing 2 przedstawia typowy przykłady wykorzystania niemodyfikowalnego zbioru liczb całkowitych w stylu JCF. Kontrprzykład opary na GCF mieści się w dwóch linijkach kodu: public static final ImmutableSet<Integer> MY_HAPPY_NUMBERS = ImmutableSet.of(0, 1, 3, 7, 13, 44); Komentarz porównujący te dwa fragmenty kodu wydaje się być zbyteczny... GCF udostępnia cały szereg niemodyfikowalnych kontenerów, pełna ich lista jest dostępna w dokumentacji API biblioteki (patrz: ramka W sieci). Klasy użytkowe: Lists, Sets i Maps Trzy użytkowe klasy wymienione w tytule niniejszego podpunktu oferują zestawy statycznych metod służących przede wszystkim do tworzenie i manipulacji obiektami kolekcji typu List, Set i Map. Przeznaczenie tych klas najłatwiej będzie pokazać na praktycznym przykładzie. Spójrzmy zatem na Listing 3. W pierwszej linijce przedstawionego Listingu konstruujemy nową listę obiektów typu String. Warto w tym miejscu zauważyć jak bardzo uproszczony jest ten proces dzięki zastosowaniu metody Lists.newArrayList(...). W dalszej kolejności wykorzystujemy algorytm Lists.transform(...) w celu przekształcenia zadanej listy zgodnie z przekazanym obiektem funkcyjnym. W naszym przypadku przekształcamy listę napisów na listę odpowiadających im wartości numerycznych. Miłym dodatkiem w bibliotece GCL jest klasa Joiner, która pozwala w łatwy sposób przekształcać zadany kontener w pożądany napis. Po uruchomieniu programu przedstawionego na Listingu 3 otrzymamy następujący wynik: 3, 5, 7 W klasach Lists, Sets i Maps znaleźć można cały szereg operacji ułatwiających życie programisty pracującego z kontenerami w Javie zainteresowanych Czytelników odsyłam do dokumentacji API biblioteki (patrz: ramka W sieci). Klasy użytkowe: Iterators i Iterables Na nieco podobnej zasadzie jak w przypadku klas użytkowych opisanych w poprzednim 13

14 Biblioteka miesiąca podpunkcie, klasy Iterators i Iterables z biblioteki GCL udostępniają szereg metod tym razem odpowiedzialnych za uproszczenie procesu iteracji po kolekcjach elementów. Spójrzmy zatem na Listing 4, który zawiera próbkę możliwości zastosowania klasy Iterables. Tym razem wykorzystujemy statyczną metodę filter(), która filtruje zadaną kolekcję i zwraca drugą kolekcję, w której wszystkie obiekty spełniają zadany predykat. Oprócz operacji filtrowania, klasa Iterables pozwala wykonywać łączenie kolekcji (concat), wyszukiwanie elementów w kolekcji (find), zliczanie elementów w kolekcji (frequency) i wiele, wiele innych. Podobnie działa klasa Iterators tyle, że zamiast obiektów typu Iterable przyjmuje obiekty typu Iterator. Listing 3. Przykład wykorzystania klasy Lists import com.google.common.base.function; import com.google.common.base.joiner; import com.google.common.collect.lists; import java.util.list; public class GclListing3 { public static void main(string[] args) { Klasa Ordering Klasa Ordering jest jednym z ciekawszych rozwiązań zaaplikowanych w GCL. Pozwala ona w łatwy i efektywny sposób łączyć różne komparatory w celu wykonywaniu elastycznych porównań elementów przechowywanych w kontenerach. Załóżmy, że mając prostą (a wręcz podręcznikową) klasę Person (patrz: Listing 5) chcielibyśmy mieć możliwość uszeregowania obiektów tej klasy w kontekście poszczególnych jej składowych pól. Zadanie to można bardzo łatwo zrealizować przy pomocy GCL. Spójrzmy na Listing 6. W pierwszej kolejności tworzymy listę obiektów klasy Person. Następnie konstruujemy instancje dwóch komparatorów: pierwszy z nich porównuje obiekty według nazwiska zaś drugi według imienia danej osoby. Ostatnie dwie linijki pokazują jak można wykorzystać List<String> strlist = Lists.newArrayList("3", "5", "7"); List<Integer> intlist = Lists.transform(strList, new Function<String, ); Integer>() { public Integer apply(string from) { return Integer.parseInt(from); System.out.println(Joiner.on(", ").join(intlist)); Listing 4. Przykład wykorzystania klasy Iterables import com.google.common.base.joiner; import com.google.common.base.predicate; import com.google.common.collect.*; import java.util.list; public class GclListing4 { public static void main(string[] args) { List<String> names = Lists.newArrayList( "Ola", "Agnieszka", "Monika", null); Iterable<String> filtered = Iterables.filter( names, new Predicate<String>() { ); public boolean apply(string input) { return input == null input.startswith("o"); System.out.println(Joiner.on(" and ").usefornull("rafal").join(filtered)); klasę Ordering. Szczególną uwagę proponuję zwrócić na dwie ostatnie linijki tego przykładu, a w szczególności na fragment: ordering = ordering.reverse().compound(firs tnamecomparator); W tym miejscu tworzymy uszeregowanie odwrotne do istniejącego i dodatkowo, przy pomocy metody compound, dołączamy do niego drugi komparator, który będzie brany pod uwagę w sytuacji, gdy pierwszy komparator stwierdzi iż obiekty są identyczne. Jako pożyteczne zadanie dla dociekliwych Czytelników pozostawiam rozpisanie sobie na kartce jak będzie wyglądać wyjście przedstawionego programu, a następnie uruchomienie go na komputerze i zweryfikowanie wyników. Podsumowanie W ramach podsumowania niniejszego artykułu przedstawię główne powody, które (w mojej opinii) sprawiają, że Google Collection Library to rozwiązanie godne ze wszech miar uwagi: Dojrzałość: w momencie pisania niniejszego tekstu GLC dostępna jest w wersji 1.0 RC3 i z tego co obiecują autorzy na tym etapie interfejs biblioteki jest już bardzo stabilny. Interfejs ten będzie zamrożony w momencie gdy biblioteka oznaczona będzie wersją 1.0. Stabilność i niezawodność: niewiele jest na świecie miejsc, w których biblioteka kontenerów możne być tak dobrze przetestowana jak w Google; korzystając z GCL mamy pewność, iż rozwiązanie to zostało intensywnie zweryfikowane w najbardziej ekstremalnych warunkach z możliwych (przetwarzanie olbrzymich ilości danych w przeróżnych konfiguracjach), a przy jego projektowaniu, budowaniu i optymalizowaniu brali udział najlepsi specjaliści z branży. Spójność z JCF: w odróżnieniu od innych, podobnych rozwiązań (np. Jakarta Commons Collections) GLC zachowuje pełną kompatybilność z Java Collection Framwork stanowi niejako naturalne rozszerzenie tej biblioteki i kontynuację filozofii, którą zapoczątkowali inżynierowie Sun'a. W szczególności obsługa typów uogólnionych (ang. generics) jest w GCL zaimplementowana w identyczny sposób jak w JCF. Lekkość, niezależność i elastyczność: paczka z biblioteką waży około 500kB, przy czym GCL jest rozwiązaniem niezależnym (nie wymaga instalacji 15 innych bibliotek od Google...) i elastycznym (łatwo dopasować je do swoich potrzeb). Dokumentacja: jest pełna i profesjonalnie przygotowana. Gorąco polecam jej przeczytanie chociażby w celu zapo /2009

15 Google Collections Library znania się ze wszystkim komponentami dostępnymi w ramach GCL. Licencja: Apache License 2.0, która daje możliwość wykorzystania GCL w komercyjnych projektach bez żadnych ograniczeń. Co więcej według zapowiedzi autorów, Google Collection Library stanie się w niedługim czasie częścią bibliteki Guava łączącej w sobie cały szereg użytecznych bibliotek i komponentów ogólnego użytku wypracowanych W Sieci przez Google. W momencie pisania tego artykułu Guava składa się z trzech pakietów: com.google.common.primitives com.google.common.io com.google.common.util.concurrent Google Collection Library ma zostać dołączona do tego grona w momencie uzyskania statusu pełnej wersji 1.0 i zamrożenia API. Na ten moment wiadomo już jednak, że GCF bardzo strona domowa Google Collection Library ns.googlecode.com/svn/trunk/javadoc/com/google/common/collect/package-summary.html dokumentacja API biblioteki GCL wywiad z autorami GCL przedstawiający genezę biblioteki szereg praktycznych przykładów wykorzystania GCL video-prezentacja biblioteki (część pierwsza) video-prezentacja biblioteki (część druga) dobrze współpracuje z Guava i równoległe korzystanie z tych dwóch rozwiązań daje bardzo dobre efekty. Jednakże jest to temat na oddzielny artykuł, który w niedługim czasie Czytelnicy SDJ będą mogli przeczytać na łamach kolumny Biblioteka Miesiąca. Na ten moment zachęcam do eksperymentów z Google Collection Library i dziękuję za czas poświęcony na przeczytanie powyższego tekstu. RAFAŁ KOCISZ Pracuje na stanowisku Dyrektora Technicznego w firmie Gamelion, wchodzącej w skład Grupy BLStream. Rafał specjalizuje się w technologiach związanych z produkcją oprogramowania na platformy mobilne, ze szczególnym naciskiem na tworzenie gier. Grupa BLStream powstała, by efektywniej wykorzystywać potencjał dwóch szybko rozwijających się producentów oprogramowania BLStream i Gamelion. Firmy wchodzące w skład grupy specjalizują się w wytwarzaniu oprogramowania dla klientów korporacyjnych, w rozwiązaniach mobilnych oraz produkcji i testowaniu gier. Kontakt z autorem: rafal.kocisz@game-lion.com Listing 5. Implementacja przykładowej klasy Person public class Person { private String firstname; private String lastname; public Person(String firstname, String lastname) { this.setfirstname(firstname); this.setlastname(lastname); public String getfirstname() { return firstname; public void setfirstname(string firstname) { this.firstname = firstname; public String getlastname() { return lastname; public void setlastname(string lastname) { this.lastname = public String tostring() { return getfirstname() + " " + getlastname(); Listing 6. Przykład wykorzystania klasy Ordering import com.google.common.base.joiner; import com.google.common.base.predicate; import com.google.common.collect.*; import java.util.comparator; import java.util.list; public class GclListing6 { public static void main(string[] args) { List<Person> persons = Lists.newArrayList( new Person("Jan", "Kowalski"), new Person("Adam", "Malinowski"), null, new Person("Tadeusz", "Nowak"), null, new Person("Zenon", "Kowalski")); Comparator<Person> lastnamecomparator = new Comparator<Person>() { public int compare(person p1, Person p2) { return p1.getlastname().compareto(p2.getlas tname()); ; Comparator<Person> firstnamecomparator = new Comparator<Person>() { public int compare(person p1, Person p2) { return p1.getfirstname().compareto(p2.getfi rstname()); ; Ordering<Person> ordering = Ordering.from(lastNameC omparator); System.out.println(ordering.nullsLast().sortedCopy( persons)); ordering = ordering.reverse().compound(firstnamecom parator); System.out.println(ordering.nullsLast().sortedCopy( persons)); 15

16 Klub techniczny Adobe Połączenie Flex oraz Flash CS3/CS4 Szybkie tworzenie własnych komponentów Poznajemy rozszerzenie dla programu Flash CS3/CS4 pozwalające na szybkie tworzenie komponentów oraz kontenerów dla frameworka Flex. Wykorzystamy podejście niewymagające znajomości architektury komponentów, a pozwalające znacznie wzbogacić nasze aplikacje. Dowiesz się: Jak projektować i wykorzystywać własne komponenty i kontenery w środowisku Flash CS3/CS4. Poziom trudności Tworząc aplikację w technologii Flex, mamy do dyspozycji znaczny zestaw komponentów, które możemy wykorzystać. Czasami jednak pojawia się potrzeba stworzenia własnego komponentu, co pociąga za sobą konieczność zapoznania się z ich architekturą. Jest jednak prostszy sposób rozszerzenie Flex Component Kit for Flash dostarczane przez firmę Adobe. Pozwala ono szybko i wygodnie tworzyć unikatowe komponenty. Jest też świetnym sposobem wprowadzenia do technologii Flex osób dotychczas związanych z aplikacją Flash. Rozwiązanie to świetnie wpasowuje się w koncepcję Flash Platform, dając możliwość łączenia umiejętności programistycznych ze zdolnościami graficznymi i pomysłowością. Powinieneś wiedzieć: Podstawy technologii Flex; Posługiwać się programem Flash. Konfiguracja Flash CS3/CS4 W pierwszym kroku musimy pobrać ze strony Adobe ( flex3_cs3_swfkit) wspomniany dodatek. Pobrana paczka jest w formacie mxp. Format ten jest obsługiwany przez aplikację Adobe Extension Manager, która jest rozpowszechniana razem z produktami Adobe. Umożliwia ona łatwe zarządzanie roszerzeniami dla programów takich jak Adobe Flash, Adobe Photoshop itp. W większości przypadków wystarczy dwukrotnie kliknąć na rozszerzenie, aby je zainstalować. Jeśli zostało ono zainstalowane poprawnie, w menu aplikacji Flash w zakładce Commands powinny pojawić się dwie nowe pozycje (Rysunek 1): Convert symbol to Flex component (zamień symbol na komponent) Polecenie to konwertuje wybrany przez nas obiekt na komponent, który może być następnie wykorzystany w aplikacjach Flex oraz AIR; Convert symbol to Flex container ( zamień symbol na kontener). Polecenie to zamienia zaprojektowany we Flashu obiekt na kontener. Dzięki temu możemy w powiększyć kolekcję konetenerów dostępnych w pakiecie mx.containers. Kontenery są specjanymi komponentami, na których możemy umieszczać inne komponenty. Przykładem może być kontener mx.containers.titlewindow. Po wykonaniu tych czynności jesteśmy gotowi do stworzenia pierwszego komponentu z wykorzystaniem Flash CS3 lub CS4. Przykładowy komponent W pierwszym przykładzie stworzymy we Flashu pole tekstowe z dodaną animacją tła. W tym celu otwieramy nowy dokument, koniecznie musi to być dokument dla Action- Scipt 3.0. Z menu aplikacji wybieramy polecenie Insert>New Symbol i nadajemy mu nazwę FlashLabel. Następnie projektujemy wygląd naszego komponentu zgodnie z własnym pomysłem i umiejętnościami. Pamiętajmy jedynie, aby obowiązkowo dodać do niego przynajmniej jedno dynamiczne pole tekstowe o nazwie textfield. Przykładowy projekt został przedstawiony na Rysunku 2. Wybierając z menu aplikacji polecenie Convert symbol to Flex component, z naszego obiektu utworzony zostanie komponent o nazwie FlashLabel. Wygenerowana w ten sposób klasa FlashLabel dziedziczy po klasie mx.flash.uimovieclip. Jest to klasa bazowa dla wszystkich komponentów tworzonych w aplikacji Flash. Klasa ta implementuje interfejsy, które pozwalają traktować obiekt klasy FlashLabel jak standardowy komponent. Na tym etapie komponent FlashLabel może już być poprawnie wyświetlony w aplikacji Flex wraz z innymi standardowymi komponentami. Aby możliwa była zmiana wyświetlanego tekstu, musimy jeszcze dopisać kilka linijek kodu. W tym celu tworzymy we Flashu nowy dokument ActionScript i nadajemy mu nazwę FlashLabel. Ważne jest, aby znalazł się on w tym samym katalogu co utworzony poprzednio dokument z komponentem i miał tę samą nazwę co komponent. Na Listingu 1 przedstawiony został kod dodający do naszego komponentu właściwość label. Pozwala ona na zapisanie i odczytanie aktualnie wyświetlanego tekstu. W analogiczny sposób możemy do naszego komponentu wprowadzać dowolną funkcjonalność. Kiedy nasz komponent jest już gotowy, możemy go opublikować. W wyniku otrzymamy, oprócz standardowo tworzo /2009

17 Połączenie Flex oraz Flash CS3/CS4 nego pliku *.swf, również plik w formacie *.swc. Jest to format biblioteki przechowującej skompilowany kod. Aby wykorzystać utworzoną bibliotekę z naszym komponentem, przechodzimy do Flex Buildera, tworzymy nowy projekt Flex i otwieramy okno ustawień projektu. Następnie przechodzimy do zakładki Flex Build Path. Rysunek 3 przedstawia zrzut okienka ustawień z wybraną zakładką Library path, gdzie dodajemy naszą bibliotekę (przycisk Add SWC...). Na tym etapie nasz komponent jest już gotowy do użycia. Listing 2 przedstawia sposób jego wykorzystania. W przykładzie tym dodaliśmy dodatkowo standardowy komponent TextArea, który połączyliśmy z naszym komponentem w taki sposób, że kiedy użytkownik wpisze w nim jakiś tekst, zostanie on także wyświetlony w naszym komponencie. Działająca aplikacja korzystająca z komponentu zaprojektowanego na Rysunku 2 została przedstawiona na Rysunku 4. Rysunek 1. Nowe polecenia w menu aplikacji Flash Przykładowy kontener W kolejnym przykładzie zaprojektujemy jeszcze jeden komponent, teraz będzie to jednak kontener. W aplikacjach opartych o framework Flex kontenerami są wszyst- Listing 1. Kod ActionScipt dla naszego komponentu Rysunek 2. Zaprojektowany komponent tekstowy package { import mx.flash.uimovieclip; public class FlashLabel extends UIMovieClip { public function FlashLabel():void { super(); ; // metoda ustawiająca wyświetlany tekst public function set label( val: String ):void { textfield.text = val; ; // metoda pobierająca aktualnie wyświetlany tekst public function get label(): String { return textfield.text; ; ; ; Rysunek 3. Okno dodawania biblioteki swc do projektu 17

18 Klub techniczny Adobe Listing 2. Użycie naszego komponentu w aplikacji Flex <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <mx:application xmlns:mx=" layout="vertical" verticalalign="middle" xmlns:local="*"> <!-- nasz komponent zaprojektowany we Flash'u > <local:flashlabel label="{intekst.text" /> <mx:hbox> <mx:label text="wpisz tekst : " /> <!-- wprowadzony tu tekst będzie przekazywany do naszego komponentu > <mx:textarea textalign="center" id="intekst" text="pisz!"/> </mx:hbox> </mx:application> Rysunek 4. Komponent zaprojektowany na Rysunku 2 w działaniu Rysunek 5. Przykładowy projekt kontenera kie obiekty z pakietu mx.containers, na których możemy umieszczać inne komponenty. Aby stworzyć własny kontener, projektowanie rozpoczynamy podobnie jak w przypadku komponentu FlashLabel. Tworzymy nowy symbol, nadając mu nazwę FlashContainer, i uruchamiamy własne zdolności graficzne. Kiedy nasz komponent jest już gotowy, wybieramy z menu aplikacji polecenie Convert to Flex container. Po chwili mamy już prawie gotowy kontener. Pozostaje nam jeszcze tylko określić miejsce, gdzie będą dodawane obiekty na nim umieszczane. W wyniku przeprowadzonej konwersji w bibliotece projektu pojawił się również dodatkowy element o nazwie FlexContentHolder. Obiekt ten należy umieścić w naszym kontenerze. Modyfikując jego położenie oraz rozmiar, określamy obszar dostępny dla obiektów potomnych. Na tym etapie mamy już w pełni funkcjonalny kontener. Zanim jednak przejdziemy do wykorzystania naszego konteneru, wykorzystamy jeszcze jedną dostępną funkcjonalność, jaką jest obsługa stanów wizualnych. Dzięki temu możemy stworzyć kontener pozwalający użytkownikowi ukryć jego zawartość (zwinąć widok). Przejścia pomiędzy zdefiniowanymi stanami mogą być animowane, my jednak ograniczymy się do najprostszego przełączenia. Rysunk 5 przedstawia przykładowy kontener z obsługą stanu. Jak widać na rysunku, komponent posiada specjalną warstwę o nazwie states; nazwy umieszczonych tam klatek określają dostępne stany. Pozostałe widoczne warstwy odpowiadają za wygląd naszego kontenera. Widoczny jest obszar, w którym umieszczane będą obiekty potomne ciemny prostokąt z napisem < Fx >. Analogicznie jak w poprzednim przypadku dodaliśmy także pole tekstowe wyświetlające tytuł kontenera. Całość kodu, jaką musimy dopisać do kontenera, została przedstawiona na Listingu 3. Obiekt this.content jest tworzony w czasie kompilacji i powiązany z umieszczonym na scenie obiektem FlexContentHolder. Ograniczeniem tworzonych w ten sposób kontenerów jest możliwość umieszczenia na nich tylko jednego obiektu. Jednak obiektem tym może być jeden ze standardowych kontenerów. W ich przypadku natomiast nie mamy już żadnych ograniczeń. Działający kontener oraz jego dwa stany rozwinięty i zwinięty, są widoczne na Rysunku 6. Podsumowanie Jak widać po przykładach, w prezentowanym rozszerzeniu drzemią wielkie moż /2009

19 Połączenie Flex oraz Flash CS3/CS4 liwości. Dzięki niemu komponenty mogą tworzyć użytkownicy nie posiadający dogłębnej wiedzy na temat architektury komponentów. Tworzenie nowych komponentów, jak i ich wykorzystanie jest bardzo proste i szybkie. Jedynym istniejącym ograniczeniem jest wyobraźnia projektanta. Kody źródłowe omawianych aplikacji znajdują się na stronie segfaultlabs.com/docs Rysunek 6. Użycie naszego kontenera w aplikacji MATEUSZ MAŁCZAK Autor jest doświadczonym programistą tworzącym aplikacje desktopowe dla systemów Windows i Linux. Aktualnie bardzo mocno związany z technologiami Flex/AIR. Tworząc aplikacje dla serwisu wygrał ogólnopolski konkurs na najlepszą aplikację w tej technologii ( Kontakt z autorem: matuesz@malczak.info W Sieci dodatek do aplkacji Flash CS3/CS4 umożliwiający tworzenie komponentów. Listing 3. Kod dla naszego kontenera z obsługą stanów package { import flash.display.movieclip; import flash.events.mouseevent; import mx.flash.containermovieclip; public class FlashContainer extends ContainerMovieClip { public function FlashContainer():void { // ustawiamy obsługę zdarzenia hideshowbutton.addeventlistener(mouseevent.click, arrowhandler); hideshowbutton.usehandcursor = true; hideshowbutton.buttonmode = true; // przełączenie do odpowiedniego stanu kiedy użytkownik kliknie obiekt po prawiej // przejście to możemy zaprojektować jako animację private function arrowhandler(event:mouseevent):void { if ( currentstate == "open") { // przechodząc do stanu 'zamknięty' ukrywany zawartość kontenera this.content.visible = false; titlefield.visible = false; currentstate = "close"; else { // pokaż zawartość kontenera i przejdź do stanu 'otwarty' this.content.visible = true; titlefield.visible = true; currentstate = "open"; ; // metoda ustawiająca tytuł dla naszego kontenera public function set title( val:string ):void { titlefield.text = val; ; // metoda pobierająca tytuł dla naszego kontenera public function get title():string { return titlefield.text; ; 19

20 Klub techniczny Progress Software Technologie Progress OpenEdge Część 4. Serwer Aplikacji OpenEdge Serwer Aplikacji (AppServer) OpenEdge jest potężnym silnikiem transakcyjnym opartym na nowoczesnych standardach. Zapewnia bezpieczne zarządzanie b. dużymi transakcjami, niezależność od interfejsu użytkownika oraz możliwość stworzenia aplikacji zgodnej ze standardami architektury zorientowanej na serwisy (SOA). Dowiesz się: O uruchamianiu procedur na Serwerze Aplikacji OpenEdge; O trybach pracy AppServera; Co to są partycje i do czego służą. Poziom trudności Najistotniejszym i koniecznym elementem w procesie tworzenia aplikacji rozproszonej jest podział na interfejs użytkownika i logikę biznesową. Ta ostatnia uruchomiona na serwerach aplikacji stanowi centralny punkt architektury aplikacji. Czy pamiętają Państwo założenia Architektury Referencyjnej OpenEdge (Technologie Progress OpenEdge część 1. SDJ 09/2009), w których była mowa o podziale aplikacji w dwóch wymiarach? Wyszczególnione w tej architekturze centralne warstwy dostępu do danych i serwisów biznesowych powinny znajdować się na AppServerze. Aplikacje biznesowe, które wykorzystują Serwer Aplikacji OpenEdge, mogą obsługiwać dowolny interfejs użytkownika. Przy pomocy narzędzi deweloperskich, takich jak OpenEdge Architect, AppBuilder, można stworzyć aplikację w języku ABL, XML czy HTML. Wykorzystując technologię Open Client, można wygenerować tzw. kod proxy, Powinieneś wiedzieć: Na czym polega koncepcja przetwarzania rozproszonego. który udostępnia klientom Java,.NET(C#), C, C++ i web serwisom transparentny dostęp do logiki biznesowej na AppServerze. Na Rysunku 1 przedstawiono schemat przetwarzania rozproszonego w architekturze n-warstwowej. Różne typy klientów mają swobodny dostęp do logiki biznesowej, znajdującej się na dedykowanych serwerach aplikacji. Każdy AppServer ma z kolei dostęp do źródeł danych. Do takiej architektury łatwo dodać dalsze serwery (aplikacji bądź baz danych), poprawiając skalowalność, balansowanie obciążeniem (load balancing) i zabezpieczając się przed awarią sprzętową (fault tolerance). Istnieje zatem wiele zalet związanych z zastosowaniem modelu architektury n-warstwowej i Serwera Aplikacji OpenEdge. Najważniejsze z nich to: bezpośredni dostęp do centralnej logiki biznesowej dla różnych typów klientów i systemów aplikacyjnych; oddzielenie fizycznej lokalizacji sprzętowej od samej aplikacji, zapewniające elastyczność w konfiguracji i łatwość utrzymania środowiska aplikacji; obsługa przetwarzania asynchronicznego, co zwiększa liczbę obsłużonych żądań w tym samym czasie; zapewnienie nieprzerwanej pracy w przypadku awarii serwera głównego dzięki funkcjom load balancing i fault tolerance; zmniejszenie wymagań sprzętowych i programistycznych dzięki wprowadzeniu zarządzania stanem procesów; zmniejszenie obciążenia sieci (mniej danych przesyłanych do klienta); zwiększenie poziomu zabezpieczeń danych (klient nie ma bezpośredniego dostępu do źródeł danych). Architektura Serwera Aplikacji OpenEdge Rysunek 2 przedstawia architekturę, w jakiej pracuje Serwer Aplikacji OpenEdge, i schemat obsługi żądania. Admin Server proces pozwalający zarządzać innymi komponentami architektury OpenEdge; Name Server zarządza listą dostępnych AppServerów i listą nazw obsługiwanych przez nie Serwisów Aplikacji (Application Service Name); przekierowuje żądania klienta do App- Servera w oparciu o nazwę Serwisu Aplikacji. Sam serwer aplikacji składa się z dwóch komponentów: AppServer Broker, którego zadaniem jest: zarządzanie połączeniami pomiędzy klientami i pulą Agentów AppServera oraz przekierowywanie do nich żądań klientów; zarządzanie pulą Agentów AppServera /2009