Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku 2012/ /2015

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku 2012/ /2015

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Podstawa prawna. 3. Określenie problemu i przedstawienie założeń programu. 4. Adresaci programu oraz krótka charakterystyka środowiska. 5. Cele i zadania programu. 6. Techniki i metody realizacji programu. 7. Przewidywane efekty. 8. Ewaluacja. 9. Priorytetowe obszary pracy profilaktycznej. 10. Instytucje, z którymi współpracuje szkoła. 2 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

3 I. WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz środowiska, w którym funkcjonuje szkoła. Opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do wszystkich podmiotów szkoły, to jest: uczniów, nauczycieli i rodziców/prawnych opiekunów. Program Profilaktyki wspomagania ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi, promuje zdrowy styl życia. Wzmacnia czynniki chroniące i osłabiania czynniki ryzyka. Szkolny Program Profilaktyki opiera się głównie na profilaktyce pierwszorzędowej, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie podwyższonego ryzyka. Szkolny Program Profilaktyki wraz ze Szkolnym Programem Wychowawczym opiera się na wysiłku wielu pedagogów nauczycieli, wychowawców, psychologa, pedagoga szkolnego, dyrekcji szkoły oraz Rady Rodziców. Stanowi podstawę działań na rzecz rozwoju indywidualnego i społecznego uczniów. 3 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

4 II. PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA Art. 3,19, KONSTYTUCJA RZECZPOSPOLITEJ Art Ustawy i rozporządzenia: USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami tekst jednolity Dz. U. z 2004 r., Nr 256 poz Art.1, Art. 4 USTAWA KARTA NAUCZYCIELA z dnia 26 stycznia 1982 r. z późniejszymi zmianami Art. 6 USTAWA O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231; Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473) USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz z późniejszymi zmianami: Dz. U. z 2006 r. Nr 7 poz. 47 i 48; Dz. U. z 2006 r. Nr 66, poz. 469; Nr 120 poz. 826) USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PRZED NASTĘPSTWAMI UŻYWANIA TYTONIU I WYROBÓW TYTONIOWYCH z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jednolity: Dz. U. Nr 10, poz. 770; 1999 r. Nr 96, poz. 1107; 2003 r. Nr 229, poz. 2274) USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późniejszymi zmianami Dz. U. Nr 113, poz. 731 z 1997 r., Dz. U. Nr 141, poz z 2005 r.) USTAWA O ZMIANIE USTAWY O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO z dnia 23 lipca 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1108) USTAWA O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późniejszymi zmianami) USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 180, poz ) 4 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

5 Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Rozporządzenie MEN i S z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 11, poz. 114) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. Nr 26. z 2006 r., poz. 226 Rozporządzenie MEN i S z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 19 z 2005 r., poz. 167). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 z 2010 r. poz. 1487). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, (Dz.U nr 0 poz Statut Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku. III. OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ PROGRAMU Ewaluacja dotychczasowych działań profilaktycznych skierowanych na wszystkie podmioty szkoły uzasadnia konieczność kontynuacji prac na rzecz szeroko pojmowanej profilaktyki. 5 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

6 Pozyskane w wyniku diagnozy środowiska szkolnego dane, przyczyniły się do udoskonalenia naszych działań i do powstania programu, który będzie realizowany przez okres trzech lat, począwszy od roku szkolnego 2012/2013. Priorytetem Szkolnego Programu Profilaktyki jest wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia w czterech sferach: fizycznej, psychicznej, społecznej i emocjonalnej oraz wzmacnianie u uczniów postaw akceptowanych i pożądanych społecznie. IV. ADRESACI PROGRAMU ORAZ KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA Adresatami programu są: uczniowie Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku rodzice uczniów/ prawni opiekunowie pracownicy szkoły W Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza obowiązek szkolny realizują uczniowie w wieku od 13 do 16 lat (w szczególnych przypadkach młodzież starsza). Większość uczniów wraz ze swoimi rodzicami/prawnymi opiekunami jest mieszkańcami dzielnicy Gdańska Siedlce, Gdańska Kiełpino oraz innych. Młodzież szkolna pochodzi z rodzin o różnym statusie społecznym (odnotowujemy przypadki bezrobocia, niewydolności wychowawczej, rodziny zastępcze i niepełne oraz Rodzinne Domy Dziecka). Obserwujemy wzrost ilości rodzin żyjących w trudnej sytuacji materialnej. Uczniowie mają możliwość samorealizacji w różnych kołach zainteresowań, Samorządzie Uczniowskim oraz pozalekcyjnych zajęciach sportowych. Dla uczniów organizowane są dodatkowe zajęcia z poszczególnych przedmiotów. Nauczyciele zapewniają wyrównywanie braków programowych w ramach zajęć wyrównawczych, rewalidacji, nauczania indywidualnego i konsultacji w ramach potrzeb ucznia. 6 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

7 Uczniowie i ich rodzice mają możliwość korzystania z opieki i poradnictwa psychologiczno pedagogicznego oraz doradztwa zawodowego. W zespołach klasowych prowadzone są różnego rodzaju zajęcia: począwszy od integracyjnych do zajęć wynikających z programu wychowawczego klasy i szkoły, a także wynikających z bieżących potrzeb. V. CELE I ZADANIA SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Szkolny Program Profilaktyki zakłada realizację następujących celów: Kształtowanie szacunku dla ogólnie przyjętych norm i zasad moralnych. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w szkole wczesne reagowania na sytuacje potencjalnie zagrażające. Uczenie sposobów wychodzenia z sytuacji trudnych, problemowych. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka. Podniesienie świadomości prawnej ucznia i jego rodzica/prawnego opiekuna. Promowanie zdrowego stylu życia. Promowanie i wzmacnianie rodziny jako czynnika chroniącego i wspomagającego rozwój dziecka. Eliminowanie zachowań ryzykownych. Doskonalenie komunikacji interpersonalnej. Budowanie zaufania i integrowania zespołów klasowych. Zapoznanie i promowanie do korzystania pomocy osób i instytucji wspomagających rodzinę. 7 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

8 VI. TECHNIKI I METODY REALIZACJI PROGRAMU Metody wykorzystywane przy realizacji programu: ankiety diagnozujące, zajęcia o charakterze informacyjno-edukacyjnym, zajęcia warsztatowe, metody aktywizujące dostosowane do tematyki zajęć i grupy warsztatowej, techniki relaksacyjne, zajęcia sportowe, zajęcia plastyczne, zajęcia teatralne. VII. PRZEWIDYWANE EFEKTY Program zakłada: Kształtowanie pozytywnej samooceny i wzmacnianie mocnych stron ucznia. Kształtowanie postaw prospołecznych, wrażliwości na drugiego człowieka. Doskonalenie współpracy pomiędzy szkołą, domem rodzinnym, a środowiskiem lokalnym i instytucjami wspierającymi uczniów. Pedagogizacja rodziców, poprawa umiejętności wychowawczych i kompetencji rodzicielskich i opiekuńczych. Przestrzeganie zasad i norm społecznych. 8 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

9 Zwiększenie wiedzy uczniów i ich rodziców/prawnych opiekunów na temat osób i instytucji niosących pomoc. Kształcenie postaw asertywnych pozwalających dokonać właściwego wyboru w sytuacjach problemowych. Zwiększenie wiedzy na temat sytuacji potencjalnie zagrażających i radzenia sobie z nimi. VIII. EWALUACJA Będzie oceną wartości programu, podstawą do wprowadzenia niezbędnych modyfikacji. Zostanie przeprowadzona 2 razy w czasie realizacji i 1 raz na zakończenie programu z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi badawczych. IX. KLUCZOWE OBSZARY PRACY PROFILAKTYCZNEJ. OBSZAR DZIAŁANIA: DZIAŁANIE NA RZECZ PORAWY BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE I POZA NIĄ Zadania Sposoby realizacji Terminy Realizatorzy pogadanki, filmy, zapoznanie na bieżąco, z przepisami ruchu drogowego ze szczególnym dyżury nauczycieli uwzględnieniem spotkania z przedstawicielami Straży początku roku Miejskiej, Policji, szkolnego zapoznanie i przypominanie uczniom o procedurach udzielania pierwszej pomocy, poruszanie się i zachowanie na terenie szkoły i w drodze do szkoły (także w warunkach ekstremalnych), 1.Zapobieganie zagrożeniom: Komunikacyjnym Wynikającym z nieprzestrzegania ogólnie przyjętych norm i zasad Wynikającym z zachowań ryzykownych i nieprzemyślanych w czasie wolnym oraz podczas wypoczynku letniego i zimowego Związanymi z atakami terrorystycznymi Związane z niewłaściwym posługiwaniem się urządzeniami elektrucznymi 9 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku szkolny, pracownicy szkoły, pielęgniarka szkolna, instytucje zewnętrzne: Straż Miejska, Policja

10 2.Kształtowanie pożądanych sposobów postępowania 3.Dostosowanie wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia próbne alarmy, drogi ewakuacyjne przeszkolenia BHP dla uczniów oraz pracowników szkoły upowszechnianie procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych, spotkania z przedstawicielami Straży Miejskiej, Policji lekcje wychowawcze i przedmiotowe, propagowanie odpowiedniej literatury, zapoznanie i przypominanie Statutu Szkoły, konkursy, prace plastyczne i literackie czuwanie nad przestrzeganiem społecznie przyjętych norm i zachowań (lekcje, przerwy, stołówka, szatnia, itd.) integrowanie środowiska szkolnego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ucznia niepełnosprawnego usuwanie potencjalnych przyczyn niepowodzeń szkolnych, tworzenie indywidualnych programów edukacyjnych i terapeutycznych, zajęcia wyrównawcze, rewalidacji cały rok szkolny cyklicznie cały rok szkolny nauczyciele pracownicy szkoły Wychowawcy pedagodzy, pielęgniarka szkolna Rada Rodziców 10 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

11 1. Podnoszenie świadomości uczniów oraz rodziców/prawnych opiekunów w zakresie zapobiegania uzależnieniom (alkohol, nikotyna, narkotyki, dopalacze, cyberuzależnienie, cyberprzemoc, zaburzenia żywienia i inne) indywidualnej klasy profilowane, koła zainteresowań, otoczenie szczególną opieką uczniów zagrożonych niepowodzeniami szkolnymi, rozwijanie potencjału i kreatywności uczniów wybitnie zdolnych, otoczenie szczególną opieką uczniów z rodzin zagrożonych patologią - współpraca z rodzicami, instytucjami, pomoc materialna, doradztwo. pomoc pedagogiczno-psychologiczna w szkole, współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną nr 7 OBSZAR TEMATYCZNY: PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM I PRZEMOCY pogadanki, warsztaty, prelekcje, tablice informacyjno edukacyjne, warsztaty, zasady korzystania ze stron internetowych, prawa autorskie organizowanie czasu wolnego w szkole (zajęcia sportowe, kółka zainteresowań) rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami oraz rodzicami, na bieżąco w ciągu całego roku szkolnego oraz w zależności od potrzeb i możliwości II półrocze Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 7, we współpracy z Poradnią Psych.-Pedagogiczną, Strażą Miejską, Policją, 11 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

12 2. Kształtowanie postaw asertywnych w obliczu zagrożeń cywilizacyjnych 3. Zapobieganie i eliminowanie trudności wychowawczych 4. Eliminowanie przemocy w szkole oraz podnoszenie poczucia bezpieczeństwa wśród dzieci i młodzieży organizowanie warsztatów z udziałem osób z instytucji pozaszkolnych, Dni Profilaktyki warsztaty aktywizujące Psycholog, pedagog I - półrocze (kl. I), II półrocze (kl. II) systematyczne diagnozowanie problemów na bieżąco uczniów, doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli oraz rodziców (w ramach pedagogizacji), zajęcia profilaktyczno-wychowawcze, udział uczniów w zajęciach i zawodach sportowych oraz w konkursach z zakresu różnych przedmiotów nauczania cykl zajęć, w czasie których uczniowie Na bieżąco Dyrektor szkoły wraz z wychowawcami opracują Kodeks etyczny ucznia katalog norm zachowania ucznia na terenie szkoły jako część zapobiegania przemocy i agresji w szkole, doskonalenie relacji uczeń nauczyciel (w oparciu o wzajemny szacunek) zajęcia warsztatowe, 12 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

13 5. Podnoszenie świadomości prawnej wszystkich podmiotów szkoły mediacje udzielanie wsparcia uczniom, którzy znaleźli się sytuacji trudnej zajęcia w ramach programu Szkoła bez przemocy Spotkania z przedstawicielami Straży Miejskiej, pogadanki w klasach nt. Odpowiedzialność nieletnich za popełnione czyny karalne Zapoznanie uczniów i rodziców z obowiązującymi przepisami (Statut Szkoły, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich i inne) I i II półrocze 13 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku Wychowawcy Psycholog Straż Miejska i Policja OBSZAR TEMATYCZNY: KSZTAŁCENIE POSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SIEBIE I INNYCH PRZESTRZEGANIE OBOWIĄZUJĄCYCH NORM I ZASAD SPOŁECZNYCH 1. Integracja zespołu klasowego ( ze szczególnym uwzględnieniem uczniów nowoprzybyłych w trakcie roku szkolnego) warsztaty integracyjno-adaptacyjne, lekcje tematyczne, ankiety. wycieczki, Zielone Szkoły, zajęcia sportowe, kółka zainteresowań 2. Kształtowanie umiejętności komunikacji propagowanie odpowiedniej literatury, warsztaty, lekcje tematyczne spotkania indywidualne Początek roku szkolnego, na bieżąco w trakcie roku szkolnego na bieżąco

14 3. Wzmacnianie roli autorytetów w życiu człowieka oraz osób ze świata kultury i sportu pogadanki, warsztaty, lekcje tematyczne dzień Patrona szkoły spotkania z autorytetami kultury i sportu w trakcie roku szkolnego wychowawcy, pedagodzy, psycholog OBSZAR TEMATYCZNY: WSPÓŁPRACA SZKOŁY Z RODZICAMI/PRAWNYMI OPIEKUNAMI (RODZICE BLIŻEJ SZKOŁY, SZKOŁA BLIŻEJ RODZICÓW) 1.Diagnozowanie oczekiwań rodziców wobec szkoły 2.Wspieranie działań opiekuńczo wychowawczych rodziców. 3.Imprezy integrujące: szkoła rodzina -środowisko lokalne. Tworzenie szkoły przyjaznej dziecku. przeprowadzenie ankiet, współpraca z RR, systematyczne spotkania i konsultacje z rodzicami propagowanie fachowej literatury biblioteczka psychologa, organizowanie Dni Otwartych Szkoły dla rodziców, konsultacje dla rodziców konkursy, zawody, współpraca ze Stowarzyszeniem Gdańsk- Siedlce wspólne imprezy integracyjne, festyny osiedlowe na bieżąco na bieżąco, według potrzeb według harmonogramu dyrekcja, dyrekcja, dyrekcja, Rada Rodziców TPS 14 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

15 OBSZAR TEMATYCZNY: PROPAGOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA I KULTURY NA CODZIEŃ 1. Propagowanie zdrowego odżywiania się. pogadanki, udostępnianie fachowej literatury, tablice informacyjno-edukacyjne, plakaty, konsultacje ze specjalistami organizowanie imprez: Andrzejki, wigilie itp., 2. Zdrowy styl spędzania wolnego czasu. organizowanie rajdów, wycieczek, czytelnictwa, propozycje zajęć pozalekcyjnych: sportowych, plastycznych, teatralnych, 3. Działania związane z Światowym Dniem Walki z AIDS: Konsekwencje podejmowania zachowań ryzykownych pogadanki, prelekcje wystawy pogadanki prelekcje 4. Realizacja programu Trzymaj Formę : warsztaty dla uczniów nt. zdrowego odżywiania i zagrożeń związanych zaburzeniami odżywiania podejmowanie rywalizacji sportowej przez uczniów i zachęcanie do aktywnego trybu życia na bieżąco cały rok szkolny grudzień Cały rok pielęgniarka szkolna nauczyciele w-f, wychowawcy nauczyciele WDŻ zespoły nauczycieli M. Siódmiak 15 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

16 5. Działania związane ze Światowym Dniem bez Papierosa oraz Światowym Dniem Rzucania Palenia Konsekwencje uzależnienia od nikotyny wystawa prac uczniów, wystawa edukacyjna pogadanki, prelekcje Kwiecień, listopad Na bieżąco Pedagodzy, wychowawcy klas, I.Klucznik M. Siódmiak 6. Realizacja programu przeprowadzenie badań przesiewowych i ankietowych w kierunku czynników ryzyka, stylu życia i zachowań zdrowotnych wśród uczniów przeprowadzenie programu edukacyjnego dla środowiska szkolnego w zakresie nadwagi i otyłości oraz chorób cywilizacyjnych u dzieci. Rok szkolny 2013/2014 I.Klucznik M. Siódmiak Pielęgniarka szkolna 7. Realizacja programu Szkoła bez przemocy Warsztaty dla uczniów Psycholog A. Węsiora 8. Dbałość o używanie poprawnej polszczyzny konkursy: recytatorskie, polonistyczne i inne, udział uczniów w kołach zainteresowań, cyklicznie opiekunowie kół przygotowywanie akademii i uroczystości szkolnych udział w akcji Cała Polska czyta dzieciom. 16 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku

17 9. Prowadzenie podczas godzin do dyspozycji wychowawcy zajęć na temat właściwego zachowania oraz kształtowanie umiejętności trafnej oceny własnych reakcji i zachowań Pogadanki Metody aktywizujące w ciągu roku szkolnego Wychowawcy klas 10. Dbałość o higienę osobistą, strój odpowiedni do sytuacji i zasady savoir-vivru. 11. Uwrażliwienie uczniów na potrzeby osób niepełnosprawnych fizycznie i/lub intelektualnie. rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami, własny przykład, lekcje wychowawcze, pogadanki, warsztaty pogadanki, zajęcia w grupach integracyjnych ustawicznie cały rok wszyscy pracownicy szkoły zespół ds. integracji i pomocy psychologiczno - pedagogicznej Szkolny Program Profilaktyki może ulec modyfikacji w zależności od bieżących potrzeb placówki. Opracowanie: Zespół Nauczycieli Wychowawców. Zespół ds. integracji i pomocy psychologiczno pedagogicznej Przy współpracy z wicedyrektorem Katarzyną Wilczyńską Przy współpracy z Radą Rodziców 17 Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Gdańsku