Sytuacja finansowa przedsiębiorstw a faza cyklu koniunktury w Polsce

Transkrypt

1 Sytuacja finansowa przedsiębiorstw a faza cyklu koniunktury w Polsce Jakub Borowski Główny Ekonomista banku Credit Agricole VI Międzynarodowy Kongres Faktoringu Warszawa, 17 września 215 r.

2 Koniunktura i popyt

3 Czy Chinom grozi twarde lądowanie? Kompozytowe PMI sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 Niemcy Strefa euro Francja 3 sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 Hiszpania Włochy Grecja* sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 Indeks ISM poza przetwórstwem (pkt) *PMI w przetwórstwie Źródło: Markit, ISM Indeks ISM w przetwórstwie (pkt) Sektorowe PMI sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 Indeks PMI w chińskim przetwórstwie (pkt) Indeks PMI w chińskich usługach (pkt) Credit Agricole Bank Polska S.A. 3

4 7 65 Przejściowe pogorszenie koniunktury w polskim przetwórstwie PMI i produkcja w przetwórstwie w Niemczech 25% 2% 6 PMI i produkcja w przetwórstwie w Polsce % 1% % 45 4 % -5% 5 35 sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 PMI: Nowe zamówienia (l. oś) PMI: Nowe zamówienia eksportowe (l. oś) PMI: Produkcja (l. oś) Produkcja w przetwórstwie (% r/r, p. oś) Źródło: Markit/BME -1% Roczna dynamika produkcji w niemieckim przetwórstwie zmniejszyła się w lipcu do -,3% wobec 8,4% w czerwcu. W sierpniu indeks PMI dla niemieckiego przetwórstwa zwiększył się do 53,3 pkt. wobec 51,8 pkt. w lipcu. W kierunku wzrostu wskaźnika oddziaływały wyższe wartości 4 z 5 jego składowych (bieżącej produkcji, nowych zamówień, zatrudnienia oraz czasu dostaw) lut 1 sie 1 lut 11 sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 PMI (pkt., l.oś) Źródło: Markit, GUS PMI: Produkcja (pkt., l.oś) Produkcja w przetwórstwie przemysłowym (% r/r, p. oś) Wskaźnik koniunktury w polskim przetwórstwie przemysłowym (PMI) zmniejszył się w sierpniu do 51,1 pkt. wobec 54,5 pkt. w lipcu. Silny spadek składowej dotyczącej bieżącej produkcji do 5,9 pkt. w sierpniu z 56,4 pkt. w lipcu) w naszej ocenie częściowo wynikał z ograniczeń produkcji związanych z utrudnieniami w dostawach energii podczas sierpniowej fali upałów. Składowa dla nowych zamówień ogółem ukształtowała się tylko nieznacznie powyżej poziomu powyżej 5 pkt. - granicy oddzielającej wzrost od spadku aktywności. Wolniejszy wzrost zamówień był efektem zarówno słabszego popytu krajowego i zagranicznego. Biorąc pod uwagę stabilizację aktywności w przetwórstwie w strefie euro, niższy napływ zamówień zagranicznych wynikał najprawdopodobniej z niższego popytu ze strony pozostałych partnerów handlowych Polski. Credit Agricole Bank Polska S.A. 4

5 Budownictwo balansuje na granicy stagnacji Produkcja przemysłowa i budowlano-montażowa w Polsce Głównym czynnikiem oddziałującym w kierunku zmniejszenia dynamiki produkcji pomiędzy lipcem a czerwcem była różnica w liczbie dni roboczych lip 9 sty 1 lip 1 sty 11 lip 11 sty 12 lip 12 sty 13 lip 13 sty 14 lip 14 sty 15 lip 15 Produkcja przemysłowa (%, r/r. l. oś) Źródło: GUS Produkcja budowlano-montażowa (%, r/r, p. oś) Czynnikiem ograniczającym spadek dynamiki produkcji przemysłowej w lipcu było przesunięcie przerwy urlopowej w fabryce Opla w Gliwicach. W ub. r. miała ona miejsce na przełomie lipca i sierpnia, z kolei w tym roku odbyła się ona w całości w sierpniu. Lipcowe dane o produkcji przemysłowej stanową wsparcie dla naszego scenariusza zakładającego trwałe przyspieszenie produkcji budowlano-montażowej w II poł. br. będącego efektem ożywienia w budownictwie mieszkaniowym i inwestycjach infrastrukturalnych. Credit Agricole Bank Polska S.A. 5

6 Dobre nastroje i niskie stopy procentowe wspierają wzrost sprzedaży detalicznej 35 Roczna dynamika sprzedaży detalicznej w cenach stałych -3 14, , , 18,5 2, , , , paź 11 lip 12 kwi 13 sty 14 paź 14 lip 15 Ogółem (% r/r) Samochody i części Meble, RTV i AGD Niewyspecjalizowane sklepy Paliwa Źródło: GUS -46 Źródło: NBP, Credit Agricole Sprzedaż w cenach stałych zwiększyła się w lipcu o 3,5% r/r wobec wzrostu o 6,6% w czerwcu. Spowolnienie sprzedaży było spowodowane m.in. przez oddziaływanie efektów wysokiej bazy sprzed roku w kategorii "pojazdy samochodowe, motocykle i części, związanych z ubiegłoroczną nowelizacją ustawy o kierujących pojazdami, która spowodowała silny wzrost sprzedaży motocykli w lipcu ub. r. Oczekujemy, że wyhamowująca poprawa sytuacji na rynku pracy oraz oczekiwany znaczący wzrost wskaźnika inflacji będą ograniczać wzrost sprzedaży detalicznej. W efekcie, w najbliższych kwartałach wyraźne zwiększenie jej realnej dynamiki jest mało prawdopodobne. 26, ,5 sie 1 sie 11 sie 12 sie 13 sie 14 sie 15 Dokonywanie ważnych zakupów - prognoza na najbliższe 12 miesięcy (pkt., SA, l. oś) Rzeczywiste oprocentowanie kredytów konsumpycyjnych ogółem (%, p. oś) Credit Agricole Bank Polska S.A. 6

7 Sytuacja finansowa przedsiębiorstw

8 Wykorzystanie mocy stabilizuje się, bariera popytu osiągnęła poziom z 28 r. 79 Moce wytwórcze i inwestycje 2 3 Bariera popytu wrz 11 mar 12 wrz 12 mar 13 wrz 13 mar 14 wrz 14 mar 15 wrz 15 Moce produkcyjne (%, SA. l. oś) Inwestycje w gospodarce narodowej (% r/r, ceny stałe, p. oś) Inwestycje przedsiębiorstw 5+ (% r/r, ceny stałe, p. oś) Źródło: GUS, Credit Agricole wskaźnik (s.a.) trend wskaźnika średni poziom wskaźnika Źródło: NBP Wyrównane sezonowo wykorzystanie mocy wytwórczych w przetwórstwie w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 1 osób wzrosło do 78,1% w III kw. 215 r. z 77,8% w II kw. Zgodnie z wynikami badań NBP, w I poł. 215 r. odsetek (netto) przedsiębiorstw napotykających barierę popytu zmniejszył się do najniższego poziomu od I poł. 28 r. Uważamy, że jego nieznaczny wzrost w IIkw. br. był przejściowy. Credit Agricole Bank Polska S.A. 8

9 Niższe zatory płatnicze, poprawa sytuacji płynnościowej 25 Upadłości i zatory płatnicze Płynność i depozyty przedsiębiorstw cze 7 cze 8 cze 9 cze 1 cze 11 cze 12 cze 13 cze 14 cze 15 Liczba postanowień upadłościowych przedsiębiorstw w Polsce (l. oś) Odsetek firm deklarujących zatory płatnicze i problemy z płynnością jako barierę rozwoju wg badań koniunktury NBP (pkt., p. oś) Źródło: Coface, NBP lip 9 kwi 1 sty 11 paź 11 lip 12 kwi 13 sty 14 paź 14 lip 15 Depozyty przedsiębiorstw (mld zł, l. oś) Wskaźnik płynności I stopnia (%, narastająco, p. oś) 32 3 Zgodnie z danymi Coface w I poł. 215 r. liczba postanowień upadłościowych przedsiębiorstw w Polsce nie zmieniła się w stosunku do I poł. 214 r. i wyniosła 42. Wyraźna tendencja spadkowa w zakresie zatorów płatniczych i problemów z płynnością w przedsiębiorstwach, wspierana przez spadek zatorów płatniczych w budownictwie, sygnalizuje wysokie prawdopodobieństwo spadku liczby upadłości w najbliższych kwartałach. Credit Agricole Bank Polska S.A. 9

10 Inwestycje przedsiębiorstw wg sektorów Inwestycje przedsiębiorstw 5+ (% r/r) w II kw. 215 r. Wykorzystanie mocy produkcyjnych (%) w III kw. 215 r. Udział branży w inwestycjach sektora przetwórczego w 214 r. (%) Udział branży w produkcji sektora przetwórczego w 214 r. (%) Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych 88,1 79,7 2,1 3,3 Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wyłączeniem motocykli 6,6 83,3 14,3 11,4 Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych 56,6 77,5,9 1,2 Produkcja skór i wyrobów ze skór wyprawionych 52,3 82,1,3,4 Produkcja urządzeń elektrycznych 47,5 83,2 4, 4,8 Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń 46,9 8,7 6,3 7,3 Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych 44,2 78,4 4,9 4,4 Produkcja pozostałego sprzętu transportowego 4,2 81,4 2,1 1,5 Poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji 37,2 81,7 1,1 1,1 Produkcja mebli 33,2 84,8 3,2 3,3 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych 32,7 76,2 8,1 7,1 Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli 23,8 81,3 2,6 3,1 Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych 18,7 77,4 7,5 5,5 Produkcja artykułów spożywczych, napoje, wyroby tytoniowe 14,4 78,7 2,7 21,4 Produkcja papieru i wyrobów z papieru -4,8 8,5 5,3 3,4 Produkcja metali -7,2 8,5 3,2 4,4 Produkcja odzieży -8,5 84,4,3,7 Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana -2,8 81,4 3,9 3,7 Produkcja wyrobów tekstylnych -31,9 8,9,8 1, Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej -56,8 86,9 6,6 8, Budownictwo 16,4 75,1 - - Źródło: Credit Agricole, GUS Credit Agricole Bank Polska S.A. 1

11 Prognoza kredytu dla przedsiębiorstw Kredyty dla przedsiębiorstw skorygowane o zmiany kursu walutowego (%, r/r, l. oś) Moce produkcyjne (%, SA, p. oś) Źródło: NBP, GUS, Credit Agricole Wskaźnik popytu na kredyt w sekcjach Wskaźnik popytu na kredyt w sektorach Wskaźnik popytu na kredyt wśród firm sklasyfikowanych ze względu na docelowy rynek zbytu Source: NBP, Credit Agricole Credit Agricole Bank Polska S.A. 11

12 Kurs walutowy, stopy procentowe

13 Kurs złotego lekko niedowartościowany Rachunek obrotów bieżących Kurs progowy opłacalności polskiego eksportu 15% 1% 5% % -5% ,8 4,6 4,4 4,2 4, 3,8 3,6 3,4-1% lip 12 sty 13 lip 13 sty 14 lip 14 sty 15 lip 15 Saldo na rachunku obrotow bieżących (mln EUR, p. oś) Dynamika importu (r/r, średnia ruchoma 3M) Dynamika eksportu ( r/r, średnia ruchoma 3M) Źródo: NBP, Datastream -2 3,2 3, Źródo: NBP, Datastream przedział ufności (średnia+1/2 odchylenia standardowego) Kurs EURPLN, przy którym eksport staje się nieopłacalny Kurs EURPLN Obserwowana od 212 r. wyraźna poprawa salda obrotów bieżących bilansu płatniczego stanowi wsparcie dla kursu złotego. Badania NBP wskazują na wysokie prawdopodobieństwo niedowartościowania kursu złotego w II kw. 215 r., jednak w ocenie skali tego niedowartościowania trzeba uwzględnić rozmiar krajowej luki popytowej i presji inflacyjnej. Credit Agricole Bank Polska S.A. 13

14 6 Wzrost ryzyka politycznego w Polsce może osłabić złotego mar 14 cze 14 wrz 14 gru 14 mar 15 cze 15 wrz 15 Notowania PiS (%) Notowania ruchu Kukiz (%) Notowania PO + PSL (%) Źródło: TNS Polska, Credit Agricole lut 14 maj 14 sie 14 lis 14 lut 15 maj 15 sie 15 Notowania PiS (%, l.oś) Spread pomiędzy polskimi i niemieckimi obligacjami 1-letnimi (pb., p. oś) Źródło: TNS Polska, Reuters, Credit Agricole Sondaże wyborcze przeprowadzone w ciągu ostatnich miesięcy wskazują na wysokie prawdopodobieństwo znaczących zmian na scenie politycznej po jesiennych wyborach parlamentarnych w Polsce. Wzrost ryzyka politycznego jest obecnie potęgowany przez szeroki zakres obietnic wyborczych PiS, które w przypadku ich realizacji będą miały istotny wpływ na kształt polityki fiskalnej w średnim okresie. Wprowadzenie proponowanego przez PiS podatku bankowego od wysokości sumy bilansowej banków byłoby czynnikiem oddziałującym w kierunku osłabienia złotego. W naszej ocenie uchwalenie takiej ustawy, podobnie jak w przypadku ustawy o przewalutowaniu kredytów hipotecznych nominowanych we frankach szwajcarskich, oddziaływałoby w kierunku zmniejszenia akcji kredytowej, spowolnienia wzrostu gospodarczego i pogorszenia stabilności systemu finansowego. Oczekujemy, że wymienione czynniki będą w najbliższych tygodniach oddziaływać w kierunku wzrostu rentowności obligacji i osłabienia kursu złotego. Credit Agricole Bank Polska S.A. 14

15 W ocenie NBP gospodarka osiągnęła stan równowagi Bezrobocie Luka popytowa Źródło: NBP Źródło: NBP Zgodnie z wynikami lipcowej projekcji NBP ujemna luka na bezrobociu utrzyma się do końca 217 r., pozostając w umiarkowanym trendzie spadkowym. Lipcowa projekcja NBP przewiduje, że luka popytowa kluczowa dla oceny perspektyw stóp procentowych - domknie się w I kw. 216 r. Credit Agricole Bank Polska S.A. 15

16 Perspektywy kursu walutowego i stóp procentowych 5, 4,5 4, 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1, 4,5 4,4 4,3 4,2 4,1 4, 3,9 1,49 1,42 1,35 1,28 1,21 1,14 1,7,5 gru 11 gru 12 gru 13 gru 14 gru 15 gru 16 Stopa referencyjna NBP (%) Wibor 3M (%) FRA 3M (%) Treść komunikatu po wrześniowym posiedzeniu RPP oraz wypowiedzi M. Belki na konferencji po posiedzeniu wskazują, że obecnie najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest stabilizacja stóp procentowych do końca br. Kontrakty FRA nie wyceniają obecnie zmiany wysokości stóp procentowych w Polsce. Zmiana składu RPP na początku 216 r. (Sejm, Senat i Prezydent mianują łącznie 8 członków) przyczyni się naszym zdaniem do zmiany funkcji reakcji Rady w kierunku silniejszego wspierania wzrostu gospodarczego. 3,8 mar 11 gru 11 wrz 12 cze 13 mar 14 gru 14 wrz 15 cze 16 EURPLN (l. oś) EURUSD (p. oś) 1, Uważamy, że oczekiwane przez nas silne spowolnienie wzrostu PKB i opóźnienie powrotu inflacji do celu skłonią członków RPP do przeprowadzenia jednorazowej obniżki stóp procentowych o 5 pb w marcu 216 r. (z ryzykiem przesunięcia podwyżki na lipiec). Zacieśnianie polityki monetarnej w USA (październik 215), przy jednoczesnym łagodnym nastawieniu RPP będzie oddziaływać w kierunku osłabienia złotego. Czynnikiem ograniczającym deprecjację złotego mogłoby być zwiększenie skali lub wydłużenie programu luzowania ilościowego przez EBC w przypadku materializacji scenariusza spowolnienia wzrostu gospodarczego w strefie euro. Credit Agricole Bank Polska S.A. 16

17 Rynek pracy

18 Kontynuacja ożywienia na rynku pracy Bezrobocie i zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw sie 12 gru 12 kwi 13 sie 13 gru 13 kwi 14 sie 14 gru 14 kwi 15 sie 15 Zmiana zatrudnienia (tys, osób m/m, p. oś) Stopa bezrobocia - BAEL (%, SA, l. oś) * Wartości za styczeń przedstawiono w ramkach Stopa bezrobocia (%, SA, l. oś) , 7,5 5, 2,5, -2,5-5, -7,5 Bezrobocie i zatrudnienie w przemyśle i usługach -1, cze 7 cze 8 cze 9 cze 1 cze 11 cze 12 cze 13 Stopa bezrobocia - BAEL (%, SA, p. oś) cze 14 cze 15 Wzrost zatrudnienia w przemyśle (% r/r, l. oś) Wzrost zatrudnienia w usługach (% r/r, l. oś) Źródło: Credit Agricole, Eurostat, GUS Wyrównana sezonowo stopa bezrobocia rejestrowanego spadła w sierpniu br. do poziomu najniższego od marca 29 r. (1,5%). Oczekujemy, że w najbliższych miesiącach zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw będzie stopniowo rosło, gdyż wysoki stopień wykorzystania mocy wytwórczych w ostatnich kwartałach oraz przyspieszenie inwestycji mieszkaniowych i infrastrukturalnych w II poł. 215 r. będą oddziaływać w kierunku wzrostu inwestycji i zatrudnienia. W najbliższych kwartałach czynnikiem oddziałującym w kierunku spadku stopy bezrobocia będą strukturalne zmiany na rynku pracy wynikające z wprowadzonych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej reform urzędów pracy. Rynek pracy stopniowo zbliża się do stanu równowagi. Oczekujemy, że ze względu na wyhamowanie wzrostu gospodarczego presja płacowa ulegnie jedynie nieznacznemu nasileniu w 216 r. Presja ta będzie ograniczana przez migracje powrotne. Credit Agricole Bank Polska S.A

19 Czy migracje powrotne osłabią presję płacową w budownictwie? 35 Budownictwo Przemysł wrz 9 wrz 1 wrz 11 wrz 12 wrz 13 wrz 14 wrz 15 Bariery działalności - niedobór wykwalifikowanych pracowników (pkt., SA, l. oś ) Realna dynamika wynagrodzeń (% r/r, p. oś) Nominalna dynamika wynagrodzeń (% r/r, p. oś) Źródło: GUS, Credit Agricole 5-5 wrz 9 wrz 1 wrz 11 wrz 12 wrz 13 wrz 14 wrz 15 Bariery działalności - niedobór wykwalifikowanych pracowników (pkt., SA, l. oś) Realna dynamika wynagrodzeń (% r/r, p. oś) Nominalna dynamika wynagrodzeń (% r/r, p. oś) Źródło: GUS, Credit Agricole W ostatnich kwartałach odnotowano stopniowy wzrost bariery w postaci niedoboru wykwalifikowanych pracowników w budownictwie. W III kw. 215 r. jej poziom kształtował się nadal na poziomie znacząco niższym od odnotowanego na początku 29 r. i był zbliżony do średniej wieloletniej. Oczekiwane przez nas ożywienie w budownictwie mieszkaniowym oraz inwestycjach infrastrukturalnych w II poł. 215 r. przyczyni się do zwiększenia presji płacowej w budownictwie. Oczekujemy, że w 216 r. naciski płacowe w budownictwie będą ograniczane przez migracje powrotne. W latach poziom bariery w postaci niedoboru wykwalifikowanych pracowników w przemyśle charakteryzował się ograniczoną zmiennością, a w 215 r. odnotowano jego wyraźne zwiększenie. W 216 r. oczekujemy dalszego umiarkowanego wzrostu tej bariery. Credit Agricole Bank Polska S.A. 19

20 Rośnie restrykcyjność rynku pracy 25 Usługi 1, 8 6, 23 7,5 2 5, 4 4,5 18 2,5 15, 3, 13-2,5 1-5, wrz 9 wrz 1 wrz 11 wrz 12 wrz 13 wrz 14 wrz 15 Bariery działalności - niedobór wykwalifikowanych pracowników (pkt., SA, l. oś)* Realna dynamika wynagrodzeń (% r/r, p oś)* Nominalna dynamika wynagrodzeń (% r/r, p. oś)* * Średnia ważona dla działów transport i gospodarka magazynowa, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja, obsługa rynku nieruchomości, administrowanie i działalność wspierająca, gdzie wagę stanowi udział zatrudnienia w danym dziale we wszystkich wymienionych działach. Źródło: GUS, Credit Agricole -4 1,5 lip 7 lip 8 lip 9 lip 1 lip 11 lip 12 lip 13 lip 14 lip 15 Realna dynamika wynagrodzeń (% r/r, średnia ruchoma 3M, l. oś) Wskaźnik restrykcyjności rynku pracy (pkt. SA. p. oś) * Wskaźnik restrykcyjności rynku pracy stanowi iloraz liczby ofert pracy na koniec miesiąca oraz liczby zarejestrowanych bezrobotnych na koniec miesiąca Źródło: GUS, Credit Agricole Stopniowo rosnący niedobór wykwalifikowanych pracowników w usługach oddziałuje w kierunku umiarkowanego zwiększenia dynamiki płac w tym sektorze. W najbliższych kwartałach oczekujemy wzrostu tej bariery działalności do poziomu istotnie przewyższającego średnią wieloletnią. Utrzymujący się stopniowy wzrost wskaźnika restrykcyjności rynku pracy sygnalizuje, że w najbliższych kwartałach presja płacowa w sektorze przedsiębiorstw będzie stopniowo narastać. Credit Agricole Bank Polska S.A. 2

21 Prognozy

22 Umiarkowane ożywienie w strefie euro wspierane przez program luzowania ilościowego PKB w cenach stałych, kw/kw % Strefa euro Niemcy Źródło: Credit Agricole Corporate and Investment Bank Prognozujemy, że w 215 r. źródłem wzrostu gospodarczego w strefie euro będzie wyższa dynamika konsumpcji, inwestycji oraz wyższy wkład eksportu netto. W przeciwnym kierunku oddziaływać będzie niższa kontrybucja zapasów. W 216 r. głównym źródłem przyspieszenia wzrostu PKB będzie zwiększenie wkładu eksportu netto. Czynnikiem pobudzającym wzrost gospodarczy oraz inflację w strefie euro jest rozszerzenie przez EBC na początku marca br. programu skupu aktywów o obligacje rządowe. Program potrwa przynajmniej do września 216 r. a jego skala wynosi 6 mld EUR miesięcznie. Głównym źródłem wzrostu w niemieckiej gospodarce w 215 r. będzie konsumpcja prywatna wspierana przez relatywnie wysoką dynamikę płac oraz kontynuację ożywienia na rynku pracy, a także wyższy wkład eksportu netto. W przeciwnym kierunku oddziaływać będzie niższy wkład inwestycji oraz zapasów. W 216 r. głównym motorem niemieckiego wzrostu będzie wyższy wkład eksportu netto oraz zapasów. Negatywny wpływ na wzrost będzie miały natomiast niższe kontrybucje konsumpcji oraz inwestycji Czynniki ryzyka Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Strefa euro,2,1,3,4,5,4,4,4,5,4,4,4 Niemcy,7 -,1,2,6,3,4,4,5,4,4,4,4 Głównym czynnikiem ryzyka dla naszego scenariusza wzrostu gospodarczego w strefie euro jest spowolnienie gospodarcze w Chinach. Ponadto, ryzyko w dół dla ścieżek wzrostu związane jest z możliwą eskalacją problemu uchodźców w Europie, zaostrzeniem konfliktu na Ukrainie, a także przyspieszonymi wyborami parlamentarnymi w Grecji, które mogą spowodować wyhamowanie reform warunkujących wypłatę kolejnych transz pakietu pomocowego. Credit Agricole Bank Polska S.A. 22

23 Cena ropy nie wróci szybko do poziomów z I poł. 214 r Cena ropy Brent ($/baryłkę) Prognoza Credit Agricole Kontakty terminowe Prognoza MFW Główne założenia: Pomimo zmniejszenia opłacalności wydobycia, produkcja ropy w USA nadal się zwiększa. Niemniej jednak tempo jej wzrostu jest niższe od maksimum lokalnego odnotowanego na przełomie 214/215. Arabia Saudyjska nie zmniejszy istotnie wydobycia. Dodatkowa podaż ropy ze strony Iranu i Iraku skompensuje ewentualne niższe tempo wzrostu produkcji w krajach spoza OPEC. W efekcie oczekujemy, iż w 216 r. podaż na światowym rynku ropy będzie nadal rosła. Źródło: Reuters, Credit Agricole Corporate and Investment Bank Czynniki ryzyka w górę: Brak implementacji porozumienia Iranu z krajami zachodnimi i utrzymanie embarga na irańską ropę. Porozumienie krajów OPEC dotyczące ograniczenia produkcji ropy. W naszej ocenie ewentualne porozumienie będzie nietrwałe, gdyż producenci ropy w reakcji na wzrost cen będą chcieli powrócić do poprzedniego poziomu produkcji. Czynniki ryzyka w dół: Łagodna zima może osłabić popyt na ropę w IV kw. 215 r. i w I kw. 216 r. Utrzymujące się wysokie zapasy ropy w USA Osłabienie popytu na ropę ze strony Chin oraz innych gospodarek wschodzących. Wznowienie produkcji w Libii Credit Agricole Bank Polska S.A. 23

24 % r/r Tempo wzrostu cen będzie dodatnie dopiero w grudniu 215 r. 6 Inflacja gru 4 gru 5 gru 6 gru 7 gru 8 gru 9 gru 1 gru 11 gru 12 gru 13 gru 14 gru 15 gru 16 Źródło: GUS, Credit Agricole Żywność i napoje bezalkoholowe Nośniki energii Inflacja bazowa Inflacja CPI Zgodnie z danymi GUS inflacja CPI zwiększyła się w sierpniu do -,6% r/r wobec -,7% w lipcu. Do zwiększenia inflacji przyczyniła się wyższa dynamika cen żywności. Jej zwiększenie wynikało w znacznym stopniu z wyższego rocznego tempa wzrostu cen warzyw i owoców w sierpniu, co było efektem mającej miejsce w Polsce suszy. W kierunku zmniejszenia inflacji oddziaływał natomiast szybszy spadek cen paliw. Prognozujemy, że deflacja w Polsce utrzyma się do grudnia 215 r., a jej skala będzie się dalej stopniowo zmniejszać. Wzrost wskaźnika inflacji będzie skutkiem zwiększenia dynamiki cen żywności oraz cen paliw. W najbliższych miesiącach antyinflacyjny efekt rosyjskiego embarga będzie wygasał, ponadto w kierunku wzrostu inflacji będą oddziaływały efekty niskiej bazy z 214 r. Czynnik ryzyka w dół dla naszej prognozy stanowi kształtowanie się cen ropy na światowych rynkach. Credit Agricole Bank Polska S.A. 24

25 Prognozy wskaźników makroekonomicznych PKB (%, r/r) Konsumpcja (%, r/r) Inwestycje (%, r/r) Eksport (ceny stałe, %, r/r) Import (ceny stałe, %, r/r) Wkłady do wzrostu PKB Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 3,6 3,3 3,1 3,5 2,9 2,5 2,4 2,6 3,4 3,4 2,5 3,1 3, 3,2 3,3 2,7 3,4 2,6 3,1 3,1 3,1 2,9 11,4 6,4 5,5 4,9 3,4 3,3 3,1 2,5 9,2 6,4 3, 8, 5,2 5,7 6,7 3,8 5,3 5,5 4,6 5,7 6,4 4,8 6, 5,4 5,8 5,4 6,1 5,2 4,4 5,3 9,1 5,6 5,3 Spożycie prywatne (pp.) 2, 1,9 1,9 1,7 1,7 2,1 1,5 1,6 1,8 1,8 1,7 Inwestycje (pp.) 1,4 1,1 1, 1,3,7,6,9,7 1,7 1,3,6 Eksport netto (pp.) 1,1,,1,7 -,9,2,6 -,3-1,4,5 -,3 Wynagrodzenia w GN (%, r/r) Inflacja CPI (%)* EURPLN** USDPLN** Wskaźnik Saldo obrotów bieżących*** Stopa bezrobocia (%)** Wibor 3-miesięczny (%)** Stopa referencyjna NBP (%)** * wartość średniokwartalna ** wartość na koniec okresu ***narastająco za cztery ostatnie kwartały Wybrane wskaźniki makroekonomiczne w Polsce w ujęciu kwartalnym ,6 -,1, -,1 -,6-1, -1,1-1,3-1,4 -,1-1,3 11,7 1,3 9,8 1, 1,1 9,4 1, 9,3 11,5 1, 9,3 4,1 3,1 3,9 4,8 4,3 4,8 5,1 5,1 3,6 4, 4,8-1,5 -,9 -,7 -,1,9,8 1,2 1,2, -,8 1, 1,65 1,72 1,72 1,6 1,2 1,2 1,2 1,28 2,6 1,6 1,28 1,5 1,5 1,5 1,5 1, 1, 1, 1, 2, 1,5 1, 4,7 4,19 4,25 4,25 4,25 4,2 4,15 4,1 4,29 4,25 4,1 3,8 3,76 3,83 4,1 4,9 4,4 3,95 3,87 3,54 4,1 3, Źródło: Credit Agricole Prognozujemy, że w III kw. 215 r. roczna dynamika PKB ukształtuje się na poziomie 3,1% wobec 3,3% w II kw. W IV kw. br. będzie miała miejsce lekka korekta w górę tempa wzrostu PKB do 3,5% r/r wynikająca ze wzrostu wkładu nakładów brutto na środki trwałe na skutek sezonowego zwiększenia wagi inwestycji w PKB przy jednoczesnym dalszym zmniejszeniu ich dynamiki. Oczekujemy, że w 215 r. średnioroczna inflacja ukształtuje się na poziomie -,8% r/r wobec,% w 214 r. Prognozujemy, że deflacja w Polsce utrzyma się do IV kw. 215 r., a jej skala będzie się dalej stopniowo zmniejszać. Wzrost wskaźnika inflacji będzie skutkiem zwiększenia dynamiki cen żywności oraz cen paliw. Oczekujemy, że stopa bezrobocia rejestrowanego ukształtuje się na poziomie 1,% na koniec br. i obniży się do 9,3% w 216 r. Uważamy, że oczekiwane przez nas znaczące spowolnienie wzrostu PKB i opóźnienie powrotu inflacji do celu skłonią członków RPP do przeprowadzenia jednorazowej obniżki stóp procentowych o 5 pb w marcu 216 r. (z ryzykiem przesunięcia podwyżki na lipiec). Credit Agricole Bank Polska S.A. 25

26 Popyt krajowy głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego w latach Struktura wzrostu PKB w Polsce I 11 II III IV I 12 II III IV I 13 II III IV I 14 II III IV I 15 II III IV I 16 II III IV Przyrost zapasów Eksport netto Inwestycje Spożycie ogółem PKB (% r/r) Źródło: GUS, Credit Agricole W 216 r. oczekujemy wyraźnego spowolnienia wzrostu gospodarczego przede wszystkim ze względu na oddziaływanie efektów wysokiej bazy z br. przyczyniających się do zmniejszenia dynamik eksportu i inwestycji. Credit Agricole Bank Polska S.A. 26

27 W stronę równowagi Wykorzystanie mocy w przetwórstwie 1 Wykorzystanie mocy w budownictwie Bariera popytu wg badań NBP 75 Wskaźnik restrykcyjności rynku pracy 5 Stopa inwestycji 25 Nowe oferty na osobę deklarowaną przez przedsiębiorstwa do zwolnienia Zatory płatnicze i problemy z płynnością jako bariera rozwoju wg badań NBP Stopa bezrobocia BAEL Niedobór wykwalifikowanych pracowników w przemyśle Niedobór wykwalifikowanych pracowników w budownictwie Niedobór wykwalifikowanych pracowników w usługach Q3 28 = 1 Q2 213 = Ostatnia obserwacja Źródło: Credit Agricole, Eurostat, GUS, NBP Credit Agricole Bank Polska S.A. 27

28 Dziękuję za uwagę