Erasmus w Polsce w roku akademickim 2011/12

Transkrypt

1 Erasmus w Polsce w roku akademickim 2011/ Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2013

2

3 Erasmus w Polsce w roku akademickim 2011/12 Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Warszawa 2013

4 Publikacja sfinansowana ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za zawartość merytoryczną publikacji. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2013 Teksty: Małgorzata Członkowska-Naumiuk, Renata Smolarczyk Redakcja: Małgorzata Członkowska-Naumiuk Korekta: Agnieszka Pawłowiec Opracowanie graficzne i skład: Eliza Goszczyńska Fotografie na okładce (od lewej): Uniwersytet Jagielloński, Fotolia, Elżbieta Sieńko (Politechnika Białostocka) ISSN: ISBN: Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie ul. Mokotowska Warszawa tel.: faks:

5 Spis treści Wstęp 5 Informacje ogólne i terminologia 7 Erasmus 2011/12 w pigułce 9 Budżet programu w roku 2011/12 10 Działania typu mobilność w Polsce w roku 2011/12 13 Wymiana studentów w Europie 14 Wymiana studentów w Polsce 30 Wyjazdy 30 Wyjazdy na studia 35 Wyjazdy na praktyki 41 Przyjazdy studentów zagranicznych uczelni 48 Przyjazdy na studia 53 Przyjazdy na praktyki 54 Wymiana pracowników uczelni w Europie 55 Wymiana pracowników uczelni w Polsce 67 Wyjazdy 67 Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych 69 Wyjazdy na szkolenia 73 Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni 76 Intensywne kursy językowe (EILC) 78 Kursy intensywne (IP) 85 3

6

7 Wstęp Niniejsza publikacja zawiera szczegółowe zestawienia, wykresy i podsumowania dotyczące realizacji programu Erasmus przez polskie uczelnie w roku 2011/12, ukazane na tle danych pochodzących ze wszystkich krajów uczestniczących w programie. Statystyki zostały sporządzone na podstawie zbiorczych danych opublikowanych przez Komisję Europejską oraz sprawozdań końcowych, składanych przez uczelnie do Narodowej Agencji programu Uczenie się przez całe życie. W opracowaniu Erasmus w Polsce znalazły się ogólne dane statystyczne, natomiast szczegółowe zestawienia pokazujące udział poszczególnych polskich uczelni w Erasmusie zostały zamieszczone w materiałach dostępnych na stronie internetowej (w zakładce Statystyki). Zespół programu Erasmus Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji 5

8

9 Informacje ogólne i terminologia Erasmus w programie Uczenie się przez całe życie Erasmus program Unii Europejskiej będący częścią szerszego programu Uczenie się przez całe życie wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktyki, ułatwia mobilność pracowników uczelni, a także stwarza uczelniom możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Studenci są największą grupą docelową Erasmusa w latach 1987/ /12 z oferowanych w programie wyjazdów skorzystało prawie 2,8 mln studentów ze wszystkich uczestniczących w programie krajów. Kraje uczestniczące w programie Erasmus w roku 2011/12: 27 krajów członkowskich UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Liechtenstein, Norwegia; 2 kraje kandydujące Chorwacja i Turcja; Szwajcaria. Możliwości dla poszczególnych grup odbiorców Uczelnie W programie Erasmus mogą uczestniczyć szkoły wyższe, którym Komisja Europejska przyznała Kartę Uczelni Erasmusa (Erasmus University Charter), uprawniającą do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych działań przewidzianych w programie. Uczelnie mogą prowadzić wymianę studentów i pracowników, koordynować kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes) lub brać w nich udział jako partnerzy, a także organizować kursy językowe dla studentów zagranicznych (EILC). Mają również możliwość udziału w projektach wielostronnych Erasmusa dotyczących np. opracowywania nowych programów nauczania, rozwoju potencjału badawczego i dydaktycznego, współpracy z przemysłem itp. Ponadto uczelnie mogą brać udział w sieciach akademickich Erasmusa oraz w tzw. działaniach horyzontalnych. Studenci W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać na uczelnię w innym kraju uczestniczącym w programie na część studiów (na okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego) lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3-12 miesięcy). Obowiązuje zasada jednokrotnego wyjazdu student może wyjechać jeden raz w celu studiowania i jeden raz w celu odbycia praktyki, niezależnie od tego, na ilu kierunkach studiuje. Z wyjazdów mogą korzystać studenci, których macierzyste uczelnie uczestniczą w programie Erasmus. Studenci mogą też brać udział w kursach intensywnych Erasmusa, jeżeli w projektach tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Studenci wyjeżdżający do krajów, w których używa się języków rzadziej nauczanych, mogą wziąć udział w specjalnych kursach językowych Erasmusa EILC. Ponadto wszyscy studenci mają możliwość uczęszczania na zajęcia prowadzone przez zagranicznych wykładowców lub specjalistów przyjeżdżających na ich uczelnię w ramach Erasmusa. Projekty typu kurs intensywny Kurs intensywny programu Erasmus to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu intensywnego cyklu zajęć dotyczących specjalistycznego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Kurs ma charakter międzynarodowy zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i uczestniczący w nim studenci pochodzą z różnych krajów. 7

10 Pracownicy uczelni Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą, aby prowadzić tam zajęcia dydaktyczne dla studentów. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Inne możliwości udziału pracowników w Erasmusie to m.in. uczestnictwo w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach, w które są zaangażowane macierzyste jednostki pracowników. Z wyjazdów w celu prowadzenia zajęć dla studentów mogą dodatkowo korzystać specjaliści z przedsiębiorstw, zaproszeni przez zagraniczne uczelnie. Terminologia związana z programem Erasmus Działania zdecentralizowane programu Erasmus to działania koordynowane przez narodowe agencje programu w poszczególnych krajach. Działania te obejmują: wymianę studentów i pracowników uczelni (działania typu mobilność), realizację projektów typu kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes, IP), organizację kursów językowych Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses, EILC). Działania (zdecentralizowane) typu mobilność: wyjazdy studentów na studia w zagranicznej uczelni (na okres do jednego roku akademickiego), wyjazdy studentów na zagraniczne praktyki, wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznych uczelniach (oraz przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji w celu prowadzenia zajęć dla studentów, finansowane z tej samej pozycji budżetowej), wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia. Działania scentralizowane podlegają bezpośredniemu nadzorowi Komisji Europejskiej; ich obsługę administracyjną zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency EACEA). Działania scentralizowane obejmują: Projekty wielostronne (Multilateral Projects) dotyczące następujących zagadnień: rozwój współpracy między szkołami wyższymi i środowiskiem pozaakademickim przedsiębiorstwami, organizacjami, stowarzyszeniami zawodowymi, izbami handlowymi i przemysłowymi, partnerami społecznymi, partnerami lokalnymi, regionalnymi, itp., zwiększanie dostępności kształcenia w szkołach wyższych, rozwój mobilności, likwidowanie barier ograniczających mobilność, modernizacja programów kształcenia i rozwiązań instytucjonalnych w szkołach wyższych, rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego uczelni, zwiększanie innowacyjności i podnoszenie jakości kształcenia, zacieśnianie związków między kształceniem i badaniami; Sieci akademickie Działania towarzyszące (Accompanying Measures). Kody państw uczestniczących w programie Erasmus Austria Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia AT BE BG HR CY CZ DK EE FI Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa FR GR ES NL IE IS LI LT Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rumunia LU LV MT DE NO PL PT RO Słowacja Słowenia Szwecja Szwajcaria Turcja Węgry Wielka Brytania Włochy SK SI SE CH TR HU UK IT 8 8

11 Erasmus 2011/12 w pigułce Wszystkie kraje uczestniczące 4452 szkoły wyższe z Kartą Uczelni Erasmusa 3329 uczelni wysyłających studentów i pracowników na wyjazdy Erasmusa wyjazdów studentów, w tym wyjazdy na studia wyjazdy na praktyki wyjazdy pracowników uczelni, w tym wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia 435 intensywnych kursów językowych Erasmusa (EILC) 462 projekty typu kursy intensywne programu Erasmus (IP) Polska 315 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa 251 uczelni realizujących konkretne działania programu Erasmus w ramach umowy finansowej zawartej z Narodową Agencją wyjazdów studentów, w tym wyjazdów na studia 3209 wyjazdów na praktyki 8792 przyjazdy zagranicznych studentów, w tym 8178 przyjazdów na studia 794 przyjazdy na praktyki 3976 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniach 2318 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia 2133 przyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w polskich uczelniach 473 przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni na szkolenia w Polsce Ogółem w latach 1998/ /12: wyjazdów polskich studentów w ramach Erasmusa przyjazdy zagranicznych studentów wyjazdów pracowników polskich uczelni przyjazdów pracowników zagranicznych uczelni 9

12 Budżet programu w roku 2011/12 Na działania związane z mobilnością, zarządzane przez Narodowe Agencje programu w poszczególnych krajach (działania zdecentralizowane), przeznaczono w roku akademickim 2011/12 ogółem ponad 473 mln euro. Najwięcej środków przeznaczono i spożytkowano na wyjazdy studentów na studia i na praktyki. Fundusze na działania związane z mobilnością stanowiły ok. 96 proc. całego budżetu programu. Pozostałe 4 proc. przeznaczono na projekty wielostronne i sieci Erasmusa, zarządzane centralnie przez Komisję Europejską. Wykorzystanie środków z budżetu programu Erasmus na poszczególne działania (we wszystkich krajach uczestniczących w programie). The use of Erasmus funds, by type of activity 3,16% 7,41% 7,16% 0,51% 0,06% 81,70% Mobilność studentów Organizacja mobilności Mobilność pracowników uczelni Projekty typu kursy intensywne Intensywne kursy jezykowe EILC Wizyty przygotowawcze W poniższej tabeli przedstawiono podział budżetu na poszczególne państwa. Fundusze z budżetu programu Erasmus przyznane na działania zdecentralizowane poszczególnym krajom w roku akademickim 2011/12. Erasmus funds for decentralised actions allocated to the participating countries in 2011/12 Fundusze przyznane, w euro Allocated funds (EUR) 1. Niemcy DE Francja FR Hiszpania ES Polska PL Wielka Brytania UK Włochy IT

13 7. Turcja TR Rumunia RO Holandia NL Grecja GR Portugalia PT Belgia BE Czechy CZ Węgry HU Szwecja SE Finlandia FI Austria AT Litwa LT Bułgaria BG Szwajcaria CH Dania DK Słowacja SK Norwegia NO Irlandia IE Łotwa LV Słowenia SI Estonia EE Chorwacja HR Cypr CY Islandia IS Malta MT Luksemburg LU Liechtenstein LI Ogółem (Total) Polska dysponowała czwartym co do wysokości budżetem na realizację działań zdecentralizowanych programu Erasmus. Wysokość funduszy przyznawanych poszczególnym krajom zależy m.in. od: liczby studentów w danym kraju, liczby nauczycieli akademickich w przeliczeniu na pełne etaty, kosztów utrzymania i lokalizacji kraju (koszty podróży), liczby studentów i pracowników uczelni, którzy byli beneficjantami programu Erasmus w ostatnim okresie sprawozdawczym, liczby projektów typu kurs intensywny koordynowanych przez uczelnie z danego kraju oraz od liczby kursów EILC zorganizowanych w ostatnim okresie sprawozdawczym i liczby uczestniczących w nich studentów. Polska wykorzystuje blisko 100 proc. przyznanego budżetu. W roku 2011/12 spożytkowaliśmy 42,5 mln euro, tj. 98,6 proc. środków przyznanych na realizację programu Erasmus. 11

14 Wykorzystanie środków z budżetu programu Erasmus w Polsce, według typów działań. The use of Erasmus funds in Poland, by type of activity Kwota wykorzystana w euro Used funds Mobilność studentów Student mobility Mobilność pracowników uczelni Staff mobility Organizacja mobilności Organisation of mobility Projekty typu kursy intensywne Intensive Programmes Intensywne kursy jezykowe EILC Erasmus Intensive Language Courses Wizyty przygotowawcze Preparatory Visits Kwota wykorzystana OGÓŁEM Used funds total ,90% 11,60% 8,50% 0,3% 0,02% 77,80% Mobilność studentów Mobilność pracowników uczelni Organizacja mobilności Projekty typu kursy intensywne Intensywne kursy jezykowe EILC Wizyty przygotowawcze 12

15 Działania typu mobilność w Polsce w roku akademickim 2011/12 Do Narodowej Agencji wpłynęło 260 wniosków z uczelni o dofinansowanie działań związanych z mobilnością (liczba wniosków jest równa liczbie wnioskodawców) oraz 2 wnioski konsorcjów instytucji o dofinansowanie organizacji zagranicznych praktyk dla studentów. Zaakceptowanych zostało 258 wniosków 256 wniosków uczelni oraz obydwa wnioski konsorcjów organizujących wyjazdy na praktyki. Spośród tych beneficjentów 253 instytucje faktycznie zrealizowały zaplanowane działania związane z mobilnością (251 uczelni i 2 konsorcja). We wniosku składanym do Narodowej Agencji uczelnie mogły planować realizację jednego, kilku lub wszystkich wymienionych poniżej działań:!! wyjazdy studentów na studia,!! wyjazdy studentów na praktyki,!! wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznych szkołach wyższych,!! wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia za granicą. Liczba uczelni realizujących poszczególne działania typu mobilność w roku 2011/12. Number of HEIs (Higher Education Institutions) implementing mobility type activities in 2011/12 Liczba uczelni Number of HEIs Wyjazdy studentów na studia Student mobility for studies Wyjazdy studentów na praktyki Student mobility for placements Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Staff mobility teaching assignments Wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia Staff mobility training

16 Wymiana studentów w Europie SM Student mobility W roku akademickim 2011/12 na studia i na praktyki za granicą wyjechało łącznie studentów, tj. o 9 proc. więcej niż w roku poprzednim. Od początku istnienia programu z wyjazdów Erasmusa skorzystało studentów ze wszystkich krajów uczestniczących w programie. Liczba wyjazdów studentów w ramach programu Erasmus w latach 1987/ /12. Erasmus student mobility 1987/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / Podobnie jak w poprzednim roku, najwięcej studentów wysłała w ramach programu Hiszpania (ponad 39 tys.). Na kolejnych miejscach znalazły się: Niemcy, Francja, Włochy i Polska. Średnie miesięczne stypendium wynosiło 250 euro, czyli tyle samo, co w roku poprzednim, a średnia długość pobytu za granicą wynosiła 5,9 miesiąca. Od roku 2011/12 uczelnie biorące udział w programie Erasmus mogą wysyłać na stypendia także studentów pochodzących z krajów, których program nie obejmuje. Wśród 252 tys. studentów, którzy skorzystali z wyjazdów Erasmusa, znalazło się 5461 obywateli tych krajów, studiujących na uczelniach Europy i Turcji. Najwięcej z nich pochodziło z Chin, Maroka, Rosji, Albanii i Ukrainy. 14

17 Mobilność studentów w programie Erasmus w roku 2011/12 zestawienie ogólne. Student mobility in 2011/12 general information Dane według typu mobilności Łączna liczba studentów Erasmusa Total number of Erasmus students Średnie miesięczne stypendium (w euro) Average monthly grant (in EUR) Średni czas trwania pobytu za granicą (w miesiącach) Average duration (in months) Liczba studentów niepełnosprawnych Number of students with special needs Wyjazdy na studia Studies Wyjazdy na praktyki Placements (traineeships) Mobilność studentów dane zbiorcze Student mobility total ,3 4,3 5, Kraje, które wysłały w ramach Erasmusa najwięcej studentów Top sending countries Hiszpania, Francja, Niemcy, Włochy, Polska Francja, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Polska Hiszpania, Niemcy, Francja, Włochy, Polska Kraje, które przyjęły w ramach Erasmusa najwięcej studentów Top receiving countries Hiszpania, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy Hiszpania, Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy Hiszpania, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy Studia I/II/III stopnia Level of studies (% share) Średni wiek studentów (w latach) Average age of students (years) Łączna liczba uczelni, których studenci wyjeżdżali w ramach Erasmusa Total number of HEIs sending students Procent kobiet Gender balance (Percent of women) Studia I stopnia 70% Studia II stopnia 28% Studia doktoranckie 1% Krótki cykl 1% Studia I stopnia 57% Studia II stopnia 29% Studia doktoranckie 3% Krótki cykl 11% Studia I stopnia 68% Studia II stopnia 28% Studia doktoranckie 1% Krótki cykl 3% 22,5 22,8 22, ,6% 61,1% 60,7% Źródło: Erasmus facts, figures and trends. The European Union support for student and staff exchanges and university cooperation in 2011/12, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury, 2013 (publikacja dostępna na stronie Komisji Europejskiej: Prawie we wszystkich krajach uczestniczących w programie odnotowano wzrost liczby studentów korzystających z wyjazdów Erasmusa w stosunku do poprzedniego roku. Liczba wyjazdów studentów wzrosła najbardziej w Chorwacji, która uczestniczy w programie od roku 2009/10 (aż o 62 proc.), w Danii (20 proc.), Słowenii i Turcji (w obu przypadkach 17 proc.). W Polsce wzrost wyniósł 1,5 proc. W trzech krajach wysłano mniej studentów niż w poprzednim roku, były to: Cypr, Islandia i Rumunia. 15

18 Wyjazdy studentów w programie Erasmus w roku 2010/11 i 2011/12 wzrost lub spadek liczby wyjazdów. Outgoing Erasmus students in Europe in 2010/11 and in 2011/12 increased or decreased mobility Kraj Country 2010/ /12 Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2010/11 Rate of increase as compared with 2010/11 Austria AT ,2% Belgia BE ,9% Bułgaria BG ,8% Chorwacja HR ,8% Cypr CY ,7% Czechy CZ ,9% Dania DK ,8% Estonia EE ,2% Finlandia FI ,8% Francja FR ,8% Grecja GR ,5% Hiszpania ES ,3% Holandia NL ,4% Irlandia IE ,7% Islandia IS ,8% Liechtenstein LI ,0% Litwa LT ,8% Luksemburg LU ,0% Łotwa LV ,0% Malta MT 149 Niemcy DE ,2% Norwegia NO ,5% Polska PL ,6% Portugalia PT ,7% Rumunia RO ,6% Słowacja SK ,2% Słowenia SI ,2% Szwajcaria CH 2714 Szwecja SE ,1% Turcja TR ,1% Węgry HU ,7% Wielka Brytania UK ,5% Włochy IT ,1% Ogółem (Total) ,3% 16

19 Wzrost lub spadek liczby wyjazdów studentów z poszczególnych krajów w roku 2011/12 stosunku do roku 2010/11. Student mobility growth rate between 2010/11 and 2011/12, by country 17

20 Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2011/12. Student mobility for studies and placements in 2011/12 outgoing students per country Kraj Country Wyjazdy na studia Number of outgoing students studies Wyjazdy na praktyki Number of outgoing students placements Łączna liczba wyjazdów na studia i na praktyki Number of outgoing students studies and placements Austria AT Belgia BE Bułgaria BG Chorwacja HR Cypr CY Czechy CZ Dania DK Estonia EE Finlandia FI Francja FR Grecja GR Hiszpania ES Holandia NL Irlandia IE Islandia IS Liechtenstein LI Litwa LT Luksemburg LU Łotwa LV Malta MT Niemcy DE Norwegia NO Polska PL Portugalia PT Rumunia RO Słowacja SK Słowenia SI Szwajcaria CH Szwecja SE Turcja TR Węgry HU Wielka Brytania UK Włochy IT Ogółem (Total)

21 Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2011/12. Student mobility for studies and placements in 2011/12 outgoing students per country ES DE FR IT PL UK TR NL BE CZ PT AT FI RO HU GR SE LT DK IE CH SK LV BG SI NO EE HR LU IS CY MT LI Liczba studentów wyjeżdżających na praktykę (Number of outgoing students placements) Liczba studentów wyjeżdżających na studia (Number of outgoing students studies) Na pierwszych miejscach rankingu krajów docelowych pozostały te same kraje, co w poprzednim roku, ale znacznie wzrosła liczba studentów, którzy do tych krajów przyjechali. Hiszpania przyjęła ponad 39 tys. studentów zagranicznych, Francja blisko 29 tys. studentów, Niemcy 27,9 tys., Wielka Brytania 25,8 tys. i Włochy ponad 20 tys. Polska, jako jedyny nowy kraj UE, znalazła się w dziesiątce krajów przyjmujących najwięcej studentów (prawie 9 tys.). Zajęliśmy wyższą niż w zeszłym roku pozycję pod względem liczby przyjazdów studentów przesunęliśmy się z dziesiątego na dziewiąte miejsce. Przyjazdy studentów do poszczególnych krajów w roku 2011/12. Student mobility in 2011/12 incoming students per country ES FR DE UK IT SE NL PT PL BE FI DK CZ IE AT TR NO CH HU GR LT RO SI SK MT EE BG LV CY IS LU HR LI 19

22 Erasmus aktywnie wspiera studentów niepełnosprawnych decydujących się na wyjazd na część studiów lub praktykę za granicą. Ze specjalnego funduszu w budżecie programu wypłacane są studentom niepełnosprawnym dodatkowe środki przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z ich specjalnymi potrzebami. Wśród stypendystów Erasmusa w roku 2011/12 było 336 studentów niepełnosprawnych, spośród których najwięcej zostało wysłanych na stypendium przez polskie uczelnie (109 osób). Pod względem liczby studentów wyjeżdżających na studia i praktyki Erasmusa z poszczególnych uczelni pierwsze miejsca w rankingu zajmują uczelnie hiszpańskie, włoskie i jedna polska Uniwersytet Warszawski (1349 wyjazdów). Najwięcej studentów wysyłają co zrozumiałe duże uczelnie o profilu ogólnym: uniwersytety i politechniki lub uniwersytety techniczne. Poza Uniwersytetem Warszawskim na stosunkowo dobrych pozycjach utrzymały się dwie inne polskie uczelnie: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (na 23. miejscu). i Uniwersytet Jagielloński (na 26. miejscu). Pierwsze miejsca w rankingu najbardziej popularnych uczelni przyjmujących zajmują w większości te same instytucje, które wysyłają najwięcej swoich studentów na wyjazdy erasmusowe. W tym zestawieniu uczelnie polskie pozostają niestety nadal na dość dalekich miejscach (Uniwersytet Warszawski na 48. pozycji, a Uniwersytet Jagielloński na 51. pozycji). Na pierwszym miejscu w obu rakingach uczelni wysyłających i przyjmujących znalazł się Uniwersytet w Granadzie, którzy wysłał 2101 swoich studentów, a przyjął 2052 studentów zagranicznych. Wiele uczelni z pierwszych miejsc obu rankingów osiągnęło niemal równowagę wymiany. Uczelnie, które wysłały najwięcej studentów w ramach Erasmusa w roku 2011/12. Universities with the highest number of outgoing Erasmus students in 2011/12 Uczelnia University Kod Erasmusa Erasmus code Kraj Country Liczba studentów wysłanych na studia i na praktyki Erasmusa Number of outgoing Erasmus students 1. Universidad de Granada E GRANADA01 Hiszpania Universidad Complutense de Madrid E MADRID03 Hiszpania Università di Bologna I BOLOGNA01 Włochy Universidad de Sevilla E SEVILLA01 Hiszpania Universitat de Valencia (Estudi General) UVEG E VALENCI01 Hiszpania Universidad Politécnica de Valencia E VALENCI02 Hiszpania Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW01 Polska Università degli Studi di Roma 'La Sapienza' I ROMA01 Włochy Università degli Studi di Padova I PADOVA01 Włochy Univerza v Ljubljani SI LJUBLJA01 Słowenia Univerzita Karlova v Praze CZ PRAHA07 Czechy Universidad Politecnica de Madrid (UPM) E MADRID05 Hiszpania Universitaet Wien A WIEN01 Austria Universidad Autonoma de Madrid E MADRID04 Hiszpania Masarykova Univerzita CZ BRNO05 Czechy

23 16. Universitat de Barcelona E BARCELO01 Hiszpania Universitat Politècnica de Cataluña E BARCELO03 Hiszpania Technische Universität München D MUNCHEN02 Niemcy Universidad Carlos III de Madrid E MADRID14 Hiszpania Universidad de Zaragoza E ZARAGOZ01 Hiszpania Uniwersytet im. Adama Mickiewicza PL POZNAN01 Polska Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW01 Polska 841 Uczelnie, które przyjęły najwięcej zagranicznych studentów Erasmusa w roku 2011/12. Universities with the highest number of incoming Erasmus students in 2011/12 Uczelnia University Kod Erasmusa Erasmus code Kraj Country Liczba przyjętych studentów Number of incoming Erasmus students 1. Universidad de Granada E GRANADA01 Hiszpania Universidad de Sevilla E SEVILLA01 Hiszpania Universidad Complutense de Madrid E MADRID03 Hiszpania Universitat de Valencia (Estudi General) UVEG E VALENCI01 Hiszpania Università di Bologna I BOLOGNA01 Włochy Aarhus Universitet DK ARHUS01 Dania Universidad Politécnica de Valencia E VALENCI02 Hiszpania Univerzita Karlova v Praze CZ PRAHA07 Czechy Universidad de Salamanca E SALAMAN02 Hiszpania Universita' degli Studi di Roma 'La Sapienza' I ROMA01 Włochy Universitat de Barcelona E BARCELO01 Hiszpania Freie Universität Berlin D BERLIN01 Niemcy Universitat Autonoma de Barcelona E BARCELO02 Hiszpania Universita' degli Studi di Firenze I FIRENZE01 Włochy Univerza v Ljubljani SI LJUBLJA01 Słowenia Kungliga Tekniska Högskolan S STOCKHO04 Szwecja Universität Wien A WIEN01 Austria Koebenhavns Universitet DK KOBENHA01 Dania Humboldt- Universität zu Berlin D BERLIN13 Niemcy Lunds Universitet S LUND01 Szwecja Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW01 Polska Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW01 Polska

24 Studenci wyjeżdżający w ramach Erasmusa w roku 2011/12 jako procent populacji studentów w danym kraju. Outgoing Erasmus students in 2011/12 as a share of student population by country 8,00% 7,00% 6,00% 7,25% Średnia w roku (average in) 2011/12 5,00% 4,00% 3,86% 3,00% 2,00% 1,00% 1,89% 1,86% 1,83% 1,65% 1,51% 1,49% 1,48% 1,44% 1,44% 1,41% 1,40% 1,29% 1,28% 1,12% 1,10% 1,10% 1,09% 1,09% 1,07% 0,82% 0,68% 0,68% 0,67% 0,64% 0,53% 0,52% 0,51% 0,35% 0,26% 0,00% LU LI LV ES LT FI PT EE BE AT CZ FR IS SI IE IT NL DE SK HU DK CY PL SE NO BG RO GR UK HR TR W roku 2011/12 średnio 0,95 proc. populacji studentów wyjeżdżało w ramach programu. Oprócz dwóch niewielkich krajów Luksemburga i Liechtensteinu najwyższy procent studentów Erasmusa odnotowały Łotwa (1,89 proc.), Hiszpania (1,86 proc.) i Litwa (1,83 proc.). Podobnie jak w poprzednim roku powyżej średniej europejskiej znalazło się 21 krajów, a poniżej 11 krajów, w tym m.in. Polska, Wielka Brytania i Turcja, które mimo to należą do czołówki państw wysyłających najwięcej studentów w programie Erasmus jeśli wziąć pod uwagę liczby bezwzględne. Zrównoważoną wymianą mogło się pochwalić tylko kilka krajów, w tym erasmusowy potentat Hiszpania, która wysłała w ramach programu studentów, a przyjęła studentów zagranicznych. Równowagę wymiany studentów odnotowano też w Austrii (5590 wyjazdów/5751 przyjazdów), Estonii (1092 wyjazdy/1084 przyjazdy) i w Słowenii (1735 wyjazdów/1696 przyjazdów). Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów w roku 2011/12 (studia i praktyki). Student mobility in 2011/12 outgoing and incoming students by country Kraj Country Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students Liczba studentów przyjeżdżających Number of incoming students Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%) Austria AT ,9% Belgia BE ,2% Bułgaria BG ,0% Chorwacja HR ,7% Cypr CY ,6% 22

25 Czechy CZ ,3% Dania DK ,1% Estonia EE ,3% Finlandia FI ,0% Francja FR ,1% Grecja GR ,9% Hiszpania ES ,4% Holandia NL ,3% Irlandia IE ,8% Islandia IS ,8% Liechtenstein LI ,5% Litwa LT ,9% Luksemburg LU ,7% Łotwa LV ,7% Malta MT ,7% Niemcy DE ,5% Norwegia NO ,2% Polska PL ,6% Portugalia PT ,8% Rumunia RO ,8% Słowacja SK ,5% Słowenia SI ,8% Szwajcaria CH ,6% Szwecja SE ,8% Turcja TR ,6% Węgry HU ,1% Wielka Brytania UK ,6% Włochy IT ,4% Ogółem (Total) Wyjazdy na studia SMS Student mobility for studies W roku akademickim 2011/12 na kilkumiesięczny lub roczny okres studiów za granicą wyjechało w ramach programu Erasmus studentów, o 7,4 proc. więcej niż w roku poprzednim. Blisko 70 proc. wyjeżdżających stanowili studenci studiów I stopnia (lub niższych lat studiów jednolitych), 28 proc. studenci studiów II stopnia (lub wyższych lat studiów jednolitych), a 1 proc. doktoranci. 23

26 Podobnie jak rok wcześniej najwięcej osób wyjechało na zagraniczny okres studiów z krajów o najliczniejszej populacji studentów w Europie: z Hiszpanii (ponad 34 tys.), Niemiec (27,6 tys.), Francji (prawie 26 tys.), Włoch (20,4 tys.) i Polski (ponad 12 tys.). Średnia długość pobytu na studiach w zagranicznej uczelni wynosiła 6,3 miesiąca, a średnie miesięczne stypendium, podobnie jak rok wcześniej, 232 euro. Pod względem dziedzinowym najliczniejszą grupą stypendystów Erasmusa byli studenci nauk społecznych, biznesu i prawa (łącznie 41,4 proc.), następni w klasyfikacji byli studenci nauk humanistycznych i artystycznych (21,9 proc.), nauk inżynieryjnych, związanych z produkcją i budownictwa (15 proc.), a następnie nauk ścisłych, matematyki i informatyki (prawie 8 proc.). Wyjazdy z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w roku 2011/12. Student mobility for studies in 2011/12 outgoing and incoming students by country Kraj Country Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students Liczba studentów przyjeżdżających Number of incoming students Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%) Austria AT ,1% Belgia BE ,5% Bułgaria BG ,0% Chorwacja HR ,4% Cypr CY ,4% Czechy CZ ,2% Dania DK ,3% Estonia EE ,8% Finlandia FI ,1% Francja FR ,6% Grecja GR ,8% Hiszpania ES ,3% Holandia NL ,5% Irlandia IE ,8% Islandia IS ,6% Liechtenstein LI ,3% Litwa LT ,8% Luksemburg LU ,2% Łotwa LV ,3% Malta MT ,3% Niemcy DE ,9% Norwegia NO ,2% Polska PL ,6% 24

27 Portugalia PT ,5% Rumunia RO ,9% Słowacja SK ,9% Słowenia SI ,4% Szwajcaria CH ,3% Szwecja SE ,9% Turcja TR ,4% Węgry HU ,4% Wielka Brytania UK ,2% Włochy IT ,6% Ogółem (Total) Nadal pozostaje aktualne stwierdzenie, że równowaga wymiany studentów jest w wielu krajach trudna do osiągnięcia, m.in. z uwagi na zbyt ograniczoną ofertę studiów w językach obcych. Tylko Szwajcaria (nowy kraj w Erasmusie) wysłała w ramach programu prawie tylu studentów, ilu przyjechało na szwajcarskie uczelnie z zagranicy (2514 wyjazdów/2596 przyjazdów). Wymiana zbliżała się też do równowagi w Austrii (4549 wyjazdów/4827 przyjazdów), Francji (25 924/24 269) i na Węgrzech (3472/3244). W 17 krajach liczba przyjazdów studentów przewyższyła liczbę wyjazdów. Największą przewagę tego typu odnotowano na Malcie, w krajach skandynawskich (Szwecji, Danii, Norwegii) oraz w Irlandii (ponad 2 razy więcej przyjazdów niż wyjazdów). Studentów wyjeżdżających było natomiast więcej niż studentów przyjeżdżających w 16 krajach, do których należały m.in. Francja, Węgry, Hiszpania, Włochy, Czechy, Niemcy i Polska. Wyjazdy z poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2011/12. Student mobility for studies in 2011/12 outgoing student, by country ES DE FR IT PL TR UK NL CZ BE PT AT FI HU RO SE GR LT CH DK SK IE NO BG LV SI EE HR LU IS CY MT LI 25

28 Przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2011/12. Student mobility for studies in 2011/12 incoming students, by country ES FR DE UK IT SE NL PL PT BE FI DK CZ AT TR IE NO HU CH GR LT SI RO SK EE LV BG CY IS MT HR LU LI Wyjazdy na praktyki SMP Student mobility for placements W programie Erasmus student może wyjechać na 3 do 12 miesięcy na zagraniczną praktykę odpowiadającą kierunkowi studiów. Praktyka jest zaliczana przez uczelnię studenta jako część programu studiów (praktyka obowiązkowa lub nieobowiązkowa). Wyjazdy na zagraniczne praktyki nadal cieszą się wśród studentów dużą popularnością, a ich liczba dynamicznie rośnie z roku na rok. W roku 2011/12 z wyjazdów na praktyki skorzystało ponad 17 proc. więcej studentów niż w roku poprzednim. Ogółem na praktyki Erasmusa wyjechało studentów, tj. 19 proc. ogółu studentów Erasmusa (w roku 2010/11 było ich niecałe 18 proc.). Liderami pod względem liczby studentów wysłanych na praktyki były: Francja (7345 osób), Niemcy (5770), Hiszpania (5442), Wielka Brytania (4568) i Polska (3209), a najpopularniejszymi krajami docelowymi były: Hiszpania (7807 studentów), Wielka Brytania (7736), Niemcy (6655), Francja (4695) i Włochy (2743). W obu tych rankingach sytuacja prawie nie zmieniła się w stosunku do roku 2010/11. Zagraniczna praktyka trwała średnio 4,3 miesiąca, a średnie miesięczne stypendium wynosiło 357 euro, było więc niższe niż w roku 2010/11 (366 euro). Studentów Erasmusa przyjęło na praktyki przedsiębiorstw 1, tj. o 16,6 proc. więcej niż w roku poprzednim. Największą grupę praktykantów stanowili studenci nauk społecznych, biznesu 1 Termin przedsiębiorstwo w przypadku praktyk ma szerokie znaczenie i oznacza podmiot gospodarczy (którym może być też organizacja lub instytucja, w tym uczelnia), który przyjmuje studenta na praktykę. 26

29 i prawa (31,8 proc.). Za nimi uplasowali się studenci nauk inżynieryjnych, związanych z produkcja i budownictwa (17,1 proc.), a nastepnie studenci nauk humanistycznych i artystycznych (16,9 proc.). Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w roku 2011/12. Student mobility for placements Erasmus outgoing and incoming students per country Kraj Country Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki Number of outgoing students Liczba studentów przyjeżdżających na praktyki Number of incoming students Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających Incoming/outgoing students ratio (%) Austria AT ,8% Belgia BE ,5% Bułgaria BG ,6% Chorwacja HR ,0% Cypr CY ,9% Czechy CZ ,7% Dania DK ,9% Estonia EE ,8% Finlandia FI ,2% Francja FR ,9% Grecja GR ,4% Hiszpania ES ,5% Holandia NL ,4% Irlandia IE ,6% Islandia IS ,6% Liechtenstein LI ,0% Litwa LT ,1% Łotwa LU ,3% Luksemburg LV ,1% Malta MT ,3% Niemcy DE ,3% Norwegia NO ,5% Polska PL ,7% Portugalia PT ,4% Rumunia RO ,2% Słowacja SK ,8% Słowenia SI ,6% Szwajcaria CH ,5% Szwecja SE ,5% 27

30 Turcja TR ,7% Węgry HU ,7% Wielka Brytania UK ,4% Włochy IT ,3% Ogółem (Total) Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2011/12. Student mobility for placements in 2011/12 outgoing students, by country FR DE ES UK PL IT NL TR BE PT RO FI AT DK CZ LT HU IE LV GR SK SE SI EE BG HR CH NO MT CY IS LI Przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w ramach Erasmusa w roku 2011/12. Student mobility for placements in 2011/12 incoming students, by country ES UK DE FR IT BE NL IE CH PT GR AT SE PL CZ MT TR FI DK HU NO LU BG RO LT SK CY SI LV EE IS HR LI 28

31 W niewielu krajach wymiana studentów odbywających praktyki zbliża się do równowagi. Prawie zrównoważona była pod tym względem wymiana we Włoszech (2973 wyjazdy/2743 przyjazdy) oraz tak jak z poprzednim roku w Portugalii (1215/1110) i w Bułgarii (319/356). W innych krajach przeważały wyjazdy albo przyjazdy na praktyki. Przewaga przyjazdów na praktyki miała miejsce w 15 krajach, a przewaga wyjazdów w 18 krajach. Krajami, w których przeważały przyjazdy na praktyki były: Luksemburg (3 wyjazdy/412 przyjazdów), Malta (55/774), Szwajcaria (200/1301), Cypr (43/230) oraz kraje skandynawskie: Islandia (29/115), Norwegia (148/504) i Szwecja (369/906). Liczba wyjazdów znacznie przewyższała natomiast liczbę przyjazdów na Łotwie (748 wyjazdów/165 przyjazdów), w Polsce (3209/794), w Rumunii (1198/350) i na Litwie (911/274). Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk 29

32 Wymiana studentów w Polsce SM Student mobility, Poland Wyjazdy Outgoing students Od roku 1998/99, w którym Polska przystąpiła do programu Erasmus, z wyjazdów na studia i na praktyki za granicą skorzystało już ponad 123 tys. polskich studentów. W roku 2011/12 na kilkumiesięczne lub roczne stypendium Erasmusa wyjechało studentów z 226 uczelni. Z wyjazdów Erasmusa skorzystało o 7,6 proc. studentów więcej niż w roku poprzednim. Znacznie, bo aż o 20,5 proc., wzrosła liczba wyjazdów na praktyki, podczas gdy liczba wyjazdów na studia zwiększyła się tylko o 4,6 proc. Sytuacja pod tym względem była jednak lepsza niż rok wcześniej, kiedy odnotowano spadek liczby wyjazdów na studia. Środki przyznane uczelniom na mobilność studentów wynosiły 33,5 mln euro, z czego uczelnie wykorzystały 33,1 mln, czyli prawie 99 proc. Liczba polskich studentów wyjeżdżających w ramach programu Erasmus w kolejnych latach. Polish outgoing Erasmus students, by year / / / / / / / / / / / / / /12 30

33 Polscy studenci Erasmusa w roku 2011/12 w podziale na kobiety i mężczyzn. Polish outgoing Erasmus students, share of women and men 29% 71% Mężczyźni Kobiety Polscy studenci Erasmusa w roku 2011/12 poziomy studiów. Polish outgoing Erasmus students, levels of studies 1,9% 46,9% 51,2% Studia licencjackie lub niższe lata studiów jednolitych (1 st cycle studies) Studia magisterskie lub wyższe lata studiów jednolitych (2 nd cycle studies) Studia doktoranckie (Doctoral studies) Fundusze z budżetu programu Erasmus na mobilność studentów w roku 2011/12 (w euro). Erasmus funds for student mobility in Poland in 2011/12 (in euro) Wyjazdy na studia Studies Wyjazdy na praktyki Placements Ogółem wyjazdy studentów Student mobility total Środki przekazane uczelniom Funds allocated to HEIs Środki wykorzystane Funds used Procent wykorzystania Percent of used funds ,86 99,15% ,80 96,29% ,66 98,74% 31

34 Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów od roku 2000/01 i łącznie w okresie 1998/ /12. Polish outgoing students from 2000 to 2012, and in the period 1998/ /12, by country of destination 2000/ / / / / / / / / / / /12 Ogółem w latach Austria AT Belgia BE Bułgaria BG Chorwacja HR Cypr CY Czechy CZ Dania DK Estonia EE Finlandia FI Francja FR Grecja GR Hiszpania ES Holandia NL Irlandia IRL Islandia IS Liechtenstein LI Litwa LT Luksemburg LU Łotwa LV Malta MT Niemcy DE Norwegia NO Portugalia PT Rumunia RO Słowacja SK Słowenia SI Szwajcaria CH Szwecja SE Turcja TR Węgry HU Wielka Brytania UK Włochy IT Ogółem (Total) Od roku 2007/08 dane obejmują wyjazdy na studia i na praktyki łącznie. 32

35 Najwięcej polskich studentów wyjechało do Hiszpanii, Niemiec, Włoch, Francji i Portugalii. W stosunku do poprzedniego roku wzrosła liczba wyjazdów studentów do 20 krajów, m.in. do Bułgarii (o 63 proc.), na Maltę (o 37,7 proc.), na Słowację (o 29,6 proc.) i na Łotwę (o 26 proc.). Mniej studentów wyjechało do 9 krajów, w tym m.in. na Cypr (o 27 proc. mniej wyjazdów), do Danii (o 18 proc.), Norwegii (o 16 proc.), Irlandii (o 11 proc.), Czech (o 7 proc.). Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2011/12. Student mobility for studies and placements in 2010/11 Polish outgoing students, by country ES DE IT FR PT UK TR CZ DK NL BE GR SE AT SK FI HU BG NO SI LT IE LV CH RO MT HR CY EE IS LU LI 33

36 Wzrost lub spadek liczby wyjazdów polskich studentów do poszczególnych krajów w roku 2011/12 w stosunku do roku 2010/11. Increase/decrease of the number of outgoing Polish students in 2011/12, by country 34

37 Wyjazdy na studia SMS Student mobility for studies, Poland Pod względem liczby wyjazdów w roku 2011/12 Polska zajmowała nadal piąte miejsce za liderami Hiszpanią, Francją, Niemcami i Włochami. Z wyjazdów Erasmusa na studia skorzystało studentów z 203 szkół wyższych. Średnia długość pobytu za granicą wynosiła prawie 6 miesięcy (5,9), a średnie stypendium wzrosło w stosunku do roku ubiegłego i wyniosło 396 euro na miesiąc. Uczelnie otrzymały łącznie ponad 28,7 mln euro na wyjazdy studentów na studia, z czego wykorzystały 99 proc. Z własnego budżetu lub z innych źródeł dofinansowało wyjazdy studentów 76 uczelni, o 12 mniej niż w roku poprzednim. Łączna kwota dofinansowania ze strony uczelni wyniosła ok. 767,5 tys. euro, czyli równowartość ok. 2,7 proc. wykorzystanych funduszy z programu Erasmus. Fundusze z budżetu programu Erasmus na wyjazdy studentów na studia w roku 2011/12 oraz dofinansowanie z innych źródeł (kwoty podane w euro). Erasmus funds for student mobility for studies in 2011/12 and co-financing from other sources (in euro) Środki przekazane uczelniom z funduszy programu Erasmus Total Erasmus grant alllocated for student mobility (studies) Kwota wykorzystana przez uczelnie, tj. wypłacona studentom Total Erasmus grant paid to students Procent wykorzystania funduszy Used funds/ allocated funds ratio (%) Szacunkowa wysokość dofinansowania z budżetu uczelni i z innych źródeł Co-funding from HEIs budget and other sources Procent, jaki stanowiło dofinansowanie w stosunku do wykorzystanej kwoty z programu Erasmus HEIs co-funding/ Erasmus grant ratio ,86 99,15% ,85 2,7% Nieco zwiększył się w tym roku odsetek stypendystów Erasmusa ze studiów II stopnia (50,7 proc. w porównaniu do 49 proc. w poprzednim roku), a zmniejszył się procent wyjeżdżających studentów I stopnia (48,2 proc. w stosunku do 49 proc. w zeszłym roku). Podobnie jak w roku ubiegłym ponad 70 proc. stypendystów stanowiły kobiety. 35

38 Studenci studiów I, II i III stopnia wyjeżdżający na część studiów w roku 2011/12, w podziale na kobiety i mężczyzn. Student mobility for studies in Poland (2011/12) number of students, by level of study and gender Poziom studiów Cycle of studies Kobiety Women Kobiety procent % of women Mężczyźni Men Mężczyźni procent % of men Łączna liczba wyjazdów Total Procent łącznej liczby wyjazdów % of the total number of outgoing students Studia I stopnia lub niższe lata studiów jednolitych First cycle students or students of the first 3 years of one-tier degrees Studia II stopnia Second cycle students or students of the last years of one-tier degrees Doktoranci Doctoral candidates ,8% ,2% ,2% ,6% ,4% ,7% 79 58,1% 57 41,9% 136 1,1% Ogółem (Total) ,0% ,0% Wyjazdy polskich studentów na studia według dziedzin. Student mobility for studies, by general study area 1,0% 2,2% 2,3% 4,9% 0,3% 9,6% Nauki społeczne, biznesowe i prawne Nauki humanistyczne i artystyczne Nauki techniczne, związane z produkcją i budownictwem 41,4% Nauki ścisłe, matematyka i informatyka 14,5% Zdrowie i opieka społeczna Usługi Pedagogika i kształcenie nauczycieli Rolnictwo i weterynaria Nieznane lub niezdefiniowane 23,7% 36

39 Dwadzieścia polskich uczelni, które wysłały najwięcej studentów do zagranicznych szkół wyższych w roku 2011/12. Polish universities with the highest number of outgoing Erasmus students (studies) in 2011/12 Uczelnia Higher education institution Kod Erasmusa Erasmus code Liczba wyjazdów studentów na studia Number of mobility flows studies 1. Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu PL POZNAN Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW Uniwersytet Wrocławski PL WROCLAW Uniwersytet Łódzki PL LODZ Uniwersytet Mikołaja Kopernika PL TORUN Szkoła Główna Handlowa w Warszawie PL WARSZAW Politechnika Warszawska PL WARSZAW Politechnika Łódzka PL LODZ Politechnika Gdańska PL GDANSK Uniwersytet Gdański PL GDANSK Politechnika Wrocławska PL WROCLAW Uniwersytet Śląski w Katowicach PL KATOWIC Uniwersytet Ekonomicznyw Krakowie PL KRAKOW Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu PL POZNAN Politechnika Poznańska PL POZNAN Politechnika Śląska PL GLIWICE Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PL WARSZAW Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica PL KRAKOW Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej PL LUBLIN W poniższej tabeli przedstawiono liczbę wyjazdów na studia z poszczególnych województw. Dane obejmują wyjazdy osób studiujących w danym województwie, które nie zawsze są jego mieszkańcami. Wyjazdy studentów na studia w roku 2011/12 w podziale na województwa. Student mobility for studies in 2011/12, by province Województwo Province Liczba uczelni wysyłających studentów na studia Number of HEIs Łączna liczba wyjazdów na studia Total number of students (mobility for studies) Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie 2 57 Łódzkie