Wynagrodzenie w rolnictwie szkockim

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wynagrodzenie w rolnictwie szkockim"

Transkrypt

1 Wyagrodzeie w rolictwie szkockim dziewiętastego Wydaie Iformator dla pracowików i pracodawców Co powiieeś wiedzieć o Rozporządzeiu r 62 o wy a g r o d z e i a c h w ro l i c t w i e Sz k o c j a _Guide.idd 1 26/08/ :51

2

3 Spis treści 1. Waże uwagi 1 2. O Rozporządzeiu r 62 o wyagrodzeiach 2 3. Stawki wyagrodzeń 3 4. Urlop 5 5. Absecja chorobowa Świadczeia Postaowieia róże Umowa o stabilych dochodach (SIA) Regulacje czasu pracy Objaśieia Człokowie Szkockiej Komisji Płac w Rolictwie 24 Załączik 1 Wyszczególieie waruków zatrudieia 25 Załączik 2 Przykładowe listy obecości 28

4 Wprowadzeie Pierwsze wydaie iiejszego Iformatora, które ukazało się w 1996 r., miało za zadaie pomóc pracowikom i pracodawcom w zrozumieiu owych przepisów, powstałych w wyiku uproszczeia Rozporządzeia r 44 z 1996 r. o wyagrodzeiach w rolictwie Szkocja. Niiejsze, 19. wydaie Iformatora zawiera owe stawki wyagrodzeń i ie zmiay wprowadzoe z diem 1 paździerika (środa) 2014 roku. Stawki te i ie zmiay są zawarte w Rozporządzeiu r 62 z 2014 r. o wyagrodzeiach w rolictwie (Szkocja) (azywaym dalej Rozporządzeiem ), którego egzemplarz jest załączoy wraz z tym Iformatorem. Rozporządzeie zawiera wyszczególieie wymogów prawych odośie obliczaia płacy miimalej, urlopu itd., sformułowae precyzyjym językiem prawym, co jest iezbędym warukiem skuteczego wprowadzeia przepisów w życie. Celem iiejszego iformatora jest objaśieie przepisów prostszym językiem oraz udzieleie odpowiedzi a iektóre, ajczęściej zadawae pytaia. Jeżeli chciał(a)byś otrzymać egzemplarz iiejszego Iformatora lub tekst Rozporządzeia o wyagrodzeiach w rolictwie w gaelickiej lub agielski wersji językowej, prosimy o skotaktowaie się z ami. Scottish Agricultural Wages Board, Saughto House, Broomhouse Drive, Ediburgh EH11 3XD ( sawb@scotlad.gsi.gov.uk) (Tel: ) W przypadkach, gdy Krajowa Płaca Miimala (Natioal Miimum Wage) staje się wyższa iż stawka godziowa lub ia miimala stawka wyagrodzeia zalecaa przez to Rozporządzeie, Komisja wydała rozporządzeie ustalające stawki miimale a poziomie rówym Krajowej Płacy Miimalej. W przypadku zaistieia takiej sytuacji pracodawcy, których dotyczy Rozporządzeie, są zobowiązai do płaceia miimalego wyagrodzeia według stawek rówych Krajowej Płacy Miimalej za okresy rozpoczyające się w momecie, kiedy Krajowa Płaca Miimala staje się wyższa iż miimala stawka godziowa a podstawie tego Rozporządzeia, lub późiej.

5 1. Waże uwagi Iformacje w tym Iformatorze służą jedyie ogólej orietacji. Nie ależy ich traktować jako porady prawej w związku z Rozporządzeiem lub w ogólych kwestiach prawych. W razie iejasości, co do wymogów lub skutków Rozporządzeia, zalecamy skotaktowaie się z doradcą prawym. Rozporządzeie dotyczy wszystkich pracowików, oprócz tych w wieku szkolym, w rozumieiu rozdziału 31 i 33 Ustawy z 1980 r. o szkolictwie [Educatio Act (Scotlad)]. Dlatego także te Iformator ie odosi się do osób, które ie są objęte obowiązkiem szkolym. Dla wygody ajważiejsze pukty w Iformatorze zaopatrzoo w odośiki do właściwych rozdziałów Rozporządzeia r 62 o wyagrodzeiach. Odośiki te zazaczoo kursywą i umieszczoo w awiasach, p. Stawki wyagrodzeń (część 2 i 3) lub Kto ile dostaje? (artykuł 5 i 6) Stawki wyagrodzeń podae w tym Iformatorze odoszą się do stawek miimalych ważych od 1 paździerika Nowe stawki zostaą wprowadzoe prawdopodobie od dia 1 paździerika 2015 r., więc korzystając z tego wydaia Iformatora po tej dacie, ależy uwzględić ewetuale zmiay wysokości stawek, opublikowae w kolejych Rozporządzeiach o wyagrodzeiach. Rozporządzeie zawiera waże defiicje powszechie stosowaych pojęć i wyjaśia iektóre ie aspekty Rozporządzeia. Defiicje i objaśieia zajdują się w części 1 Rozporządzeia. Rozporządzeie określa miimale stawki wyagrodzeń i ie uprawieia dla pracowików przewidziae prawem. Pracodawcy mogą według swojego uzaia płacić stawki wyższe iż miimale i oferować lepsze waruki. Wszelkie takie stawki i waruki uzgodioe przez pracodawcę i pracowika podlegają prawu kotraktowemu. 1

6 2. O Rozporządzeiu r 62 o wyagrodzeiach Kiedy owe Rozporządzeie wchodzi w życie? Rozporządzeie obowiązuje od środa, 1 paździerika 2014 r. Gdzie jest to wymagae, stawki wyagrodzeń wchodzące w życie 1 paździerika 2014 r. są zgode z poziomem Krajowej Płacy Miimalej (NMW Główe pukty Miimala stawka godziowa 6,50 dla wszystkich pracowików w pierwszych 26 tygodiach zatrudieia. Miimala stawka godziowa 7,14 dla wszystkich pracowików zatrudioych przez tego samego pracodawcę dłużej iż 26 tygodi. Miimala stawka godziowa 3,96 dla pracowików rozpoczyających aukę a poziomie 2 Programu owoczesego czeladictwa w rolictwie (Moder Appreticeship i Agriculture). Dodatek a psa zostaje zwiększoy do 5,41 tygodiowo a każdego psa, ale ie więcej iż a 4 psy. Dodatkowe kwoty dla pracowików z odpowiedimi kwalifikacjami wzrosą o do 1,08 a godzię. Stawka dziea za pobyt poza miejscem zamieszkaia 5,01. Miimala stawka za adgodziy 9,75 dla wszystkich pracowików w pierwszych 26 tygodiach zatrudieia. Miimala stawka za adgodziy 10,71 dla wszystkich pracowików zatrudioych przez tego samego pracodawcę dłużej iż 26 tygodi 2

7 3. Stawki wyagrodzeń (część 2 i 3) Kto ile dostaje? (artykuł 5, 6 i 7) Istieją dwie stawki wyagrodzeń. Jeda z ich dotyczy pracowików, którzy są zatrudiei przez obecego pracodawcę ie dłużej iż 26 tygodi, a druga tych, którzy są zatrudiei przez obecego pracodawcę poad 26 tygodi. Jest waże, aby zdawać sobie sprawę z tego, że te stawki godziowe mają zastosowaie zarówo do pracowików zatrudioych a cały etat, a iepeły etat, jak i studetów, pracowików akordowych itd. Dotyczą wszystkich rodzajów wykoywaej pracy. Jeżeli pracodawca chce płacić więcej pracowikowi, wykoującemu szczególe obowiązki, może to zrobić. Czego mu ie wolo, to płacić miej iż stawka miimala, określoa w Rozporządzeiu. Istieją astępujące miimale stawki godziowe: Miimala stawka godziowa Pracowicy do powyżej w 26 tygodi 26 tygodi dowolym 1 paździerika 1 paździerika wieku ,50 7,14 Od 1 paździerika 2014 r. owi pracowicy odbywający aukę zawodu rolika (Level 2 Moder Appreticeship) są uprawiei w pierwszych 12 miesiącach do wyagrodzeia 3,96 a godzię. Po upływie tego okresu otrzymają miimalą stawkę godziową dla osób zatrudioych powyżej 26 tygodi (7,14 ). Jakie stawki przysługują pracowikom wykwalifikowaym? (Artykuł 8) Pracowicy, którzy są zatrudiei przez tego samego pracodawcę dłużej iż 26 tygodi i posiadają szkockie lub ogólokrajowe formale kwalifikacje zawodowe (Vocatioal Qualificatio) w dyscypliie roliczej, przyajmiej a poziomie III (SCQF 7), są od 1 paździerika 2013 r. uprawiei do dodatkowych 1,08 a godzię. Kwalifikacje w specjalości roliczej powyżej poziomu III powiy mieć związek z wykoywaą pracą. (MA poziom 2 (SCQF 5) lub MA poziom 3 (SCQF 7). Te dodatek przysługuje także pracowikom, zatrudioym przez tego samego pracodawcę dłużej iż 26 tygodi, posiadającym certyfikat auki zawodu zatwierdzoy przez LANTRA. Dalsze iformacje moża uzyskać w LANTRA Iveralmod Busiess, Cetre, Auld Bod Road, Perth PH1 3FX, tel o lub , latra.scotlad@latra.co.uk 3

8 Jakie stawki przysługują pracowikom wykwalifikowaym, którzy ie posiadają formalego potwierdzeia tych kwalifikacji? (Artykuł 8) Także pracowikom, posiadającym Certyfikat o abytym doświadczeiu zawodowym (Certificate of Acquired Experiece), przysługuje od 1 paździerika 2014 r. dodatek w wysokości przyajmiej 1,08 za godzię. Podaia o Certyfikat o abytym doświadczeiu zawodowym ie są przyjmowae po 31 grudia 1997 r., lecz sam Certyfikat jest w dalszym ciągu uzaway. Jakie wyagrodzeie przysługuje za pracę w adgodziach? (Artykuł 9) Nadgodziy muszą być płacoe, kiedy pracowik przepracował poad 8 godzi w daym diu lub poad 39 godzi w daym tygodiu. Uwaga: adgodzi ie liczy się podwójie, tz. są oe płacoe albo jako godziy pracy przekraczające 8 godzi dzieie albo jako godziy pracy przekraczające 39 godzi tygodiowo. Miimala stawka godziowa za pracę w godziach adliczbowych staowi miimalą płacę godziową, do której pracowik jest uprawioy, pomożoą przez 1,5 (dodatkowe wyagrodzeie objaśioe powyżej ie jest uwzględioe przy tym obliczeiu, ai ie podlega oo zapłacie dodatkowo do stawki za adgodziy). Istieją astępujące miimale stawki godziowe za pracę w adgodziach: Miimale stawki za pracę w adgodziach Pracowicy do powyżej w 26 tygodi 26 tygodi dowolym 1 paździerika 1 paździerika wieku ,75 10,71 4

9 4. Urlop (część 4) Ile urlopu przysługuje pracowikom? (Artykuł 10) Rok urlopowy trwa od 1 styczia do 31 grudia. Uprawieie do urlopu określoe w części 4 Rozporządzeia spełia wymogi Regulacji Czasu Pracy (WTR). Uprawieie do urlopu zależy od liczby di, podczas których pracowik wykoywałby pracę w ramach regularego tygodia roboczego (patrz tabela poiżej). Poadto wyzaczoo 2 dodatkowe di, wole od pracy. Szczegóły a te temat zajdują się a str. 6 (artykuł 11). liczba di przepracowaych w ciągu tygodia Uprawieie do urlopu liczba przysługujących di urlopu w ciągu roku Jeżeli liczba di przepracowaych w tygodiu ie jest stała, ależy obliczyć średią liczbę di pracy w tygodiu w okresie 12-tygodiowym. Whe a worker begis workig with a employer durig the holiday Jeżeli pracowik zaczya pracę dla pracodawcy w ciągu roku urlopowego, jego uprawieie urlopowe jest proporcjoale do pozostałej jeszcze części roku urlopowego, z uwzględieiem dodatkowych di wolych od pracy, przypadających w tym okresie: W pierwszym roku zatrudieia, liczba di urlopu, przysługujących pracowikowi do odebraia w wybraym okresie, jest ograiczoa do tej, jaka arosła w tym czasie. Przysługujący urlop arasta w proporcji 1/12 roczego uprawieia do urlopu, a początku każdego miesiąca. Z Regulacji Czasu Pracy (WTR) wyika jaso, że pracowik jest uprawioy do co ajmiej 5,6 tygodi urlopu (28 di dla osób pracujących 5 di w tygodiu) w ciągu roku. Jeżeli jakakolwiek część tego 5,6-tygodiowego urlopu ie została wykorzystaa do końca roku urlopowego, ie ma możliwości uzyskaia zapłaty za iewykorzystay urlop. Taki ekwiwalet ma jedak zastosowaie do urlopu, wychodzącego poza ramy Regulacji Czasu Pracy (WTR). W przypadku rozwiązaia stosuku zatrudieia, pracowikowi przysługuje zapłata za wszystkie iewykorzystae di urlopu, tj. di przypadające w okresie aż do zakończeia pracy. 5

10 Które di są dodatkowo wole od pracy? (Artykuł 11) W roku 2014/2015 każdy pracowik będzie uprawioy do 2 dodatkowych di, wolych od pracy (special holidays): Boże Narodzeie; Nowy Rok; Jeżeli którykolwiek z tych di przypada a dzień tygodia, w którym pracowik zwykle ie był zobowiązay do pracy, wtedy astępujący po im dzień roboczy byłby woly od pracy. Czy w przypadku śmierci bliskiej osoby przysługuje czas woly od pracy? W przypadku śmierci dziecka, rodzica, małżoka pracowika lub osoby, z którą żył w stałym związku (zob. pełą defiicję w artykule 12(2) Rozporządzeia), pracowikowi przysługują co ajmiej 3 di płatego urlopu okoliczościowego. 6

11 Jakie wyagrodzeie otrzymuje pracowik w czasie urlopu? (Artykuł 13) Pracowikowi przysługuje zapłata za okres urlopowy a podstawie rozdz Ustawy z 1996 r. o uprawieiach pracowiczych (Employmet Rights Act), która określa a swoje potrzeby wysokość wyagrodzeia tygodiowego. Za zwykłe wyagrodzeie tygodiowe uważa się: w przypadku pracowików z regularym czasem pracy: (i) jeżeli zwykły czas pracy pracowika jest taki sam każdego tygodia, a wyagrodzeie za wykoaą w tym czasie pracę ie ulega zmiaie, wysokość tygodiowych zarobków rówa jest zarobkom wypracowaym w zwykłym tygodiu pracy. (ii) jeżeli wyagrodzeie różi się w zależości od pracy wykoaej w zwykłym czasie pracy (tj. liczba godzi pracy w tygodiu ie ulega zmiaie), wysokość tygodiowych zarobków rówa jest średiej stawce godziowej wyagrodzeia w poprzedich 12 tygodiach pracy. W przypadku pracowików ze zmieym czasem pracy wysokość tygodiowych zarobków rówa jest średiej stawce godziowej pomożoej przez średią liczbę godzi przepracowaych w zwykłym tygodiu pracy w poprzedich 12 tygodiach, tj. zależy od średiego wyagrodzeia oraz średiej liczby przepracowaych godzi w poprzedich 12 tygodiach. W przypadku pracowików z ieregularym czasem pracy wysokość tygodiowych zarobków rówa jest średiemu wyagrodzeiu w poprzedich 12 tygodiach. Nadgodziy: w przypadku pracowików ze zwykłym czasem pracy wyagrodzeie za adgodziy obliczae jest w ramach wyagrodzeia tygodiowego, jeżeli zostało określoe w umowie o zatrudieie, iymi słowy, jeżeli jest umowie zagwaratowae i obowiązkowe. Dobrowole godziy adliczbowe mogą zostać wzięte pod uwagę tylko, jeżeli pracowika obowiązuje zwykły czas pracy, a wyagrodzeie różie się w zależości od pracy wykoaej w tym czasie (patrz pukt (ii) powyżej). Przykład: Pracowik, który jest zatrudioy bez przerwy powyżej 26 tygodi, jest zobowiązay umowie do 39-godziego tygodia pracy, za co otrzymuje miimalą stawkę wyagrodzeia. Zgodie z umową ie ma zagwaratowaych ai obowiązkowych godzi adliczbowych. Pracowik te regularie przepracowuje 47 godzi w tygodiu. Jego wyagrodzeie ie zmieia się w zależości od pracy wykoaej w trakcie określoego umową 39-godziego tygodia pracy. Poieważ adgodziy są dobrowole, jego tygodiowe wyagrodzeie będzie obliczae a podstawie wyagrodzeia za 39, a ie 47 godzi. 7

12 Co staie się, jeśli pracowik zostaie wezway do pracy w diu wolym? (artykuł 10 i 14) Jeżeli pracowik został wezway do pracy w części dia, którą uzgodioo poprzedio jako jego urlop (z wyłączeiem dodatkowych di, wolych od pracy), zastosowaie mają astępujące zasady: taki dzień ie będzie traktoway jako dzień wykorzystaego urlopu, tz. liczba di urlopu, do których jest uprawioy pracowik, ie zostaie w żade sposób zredukowaa; każda faktyczie przepracowaa godzia zostaie wyagrodzoa ie miej, iż według miimalej stawki godziowej (z wyłączeiem wyagrodzeia dodatkowego), przysługującej pracowikowi, pomożoej przez 1,5. Nawet, jeżeli przepracowao miej iż 4 godziy, pracowik otrzymuje zapłatę za co ajmiej 4 godziy. Jeżeli przepracowao więcej iż 4 godziy, pracowik jest uprawioy do zapłaty za faktyczie przepracowaą liczbę godzi. Jeżeli pracowik został wezway do pracy w jede z 2 di dodatkowych, wolych od pracy, zastosowaie mają ie zasady. Jeżeli pracowik zgodził się pracować 25 grudia lub 1 styczia: Za każdą przepracowaą godzię pracowik wiie otrzymać ie miej iż 3-krotą wysokość pobieraej przez iego miimalej stawki godziowej (ewet. wraz z kwotą dodatkową). W tej sytuacji ie istieje wymóg zapłaty za co ajmiej 4 godziy płacoe są jedyie godziy faktyczie przepracowae; Poadto, jeżeli 25 grudia lub 1 styczia przypada a dzień tygodia, w który pracowik zwykle pracuje, taki dzień zostaie zaliczoy jako dzień wykorzystaego urlopu pracowik ie jest upoważioy do zapłaty za te dzień, ale do płatego urlopu w uzupełieiu do zapłaty za godziy przepracowae tym diu. (Uwaga: Te zasady mają zastosowaie do pracowików, którzy zwykle ie pracują podczas 2 dodatkowych di, wolych od pracy, a zostali wezwai do pracy w takie di, co uprawia ich do zastępczego dia wolego w astępy dzień roboczy). 8

13 Co staie się, kiedy ie zostaie wykorzystay cały przysługujący urlop? (Artykuł 15) Jeżeli pracowik ie wykorzystał do końca roku urlopowego całego przysługującego mu urlopu, może otrzymać zapłatę tylko za te dzień iewykorzystaego urlopu, który przekracza 5,6 tygodi, ustaloe przez Regulację Czasu Pracy (WTR). Jeżeli do dia rozwiązaia stosuku zatrudieia pracowik ie wykorzystał całego przysługującego mu urlopu, otrzymuje zapłatę za wszystkie iewykorzystae di, włączie z tymi, do których uprawia go WTR. Zapłata za iewykorzystay urlop (zgodie z ww. zasadami) powia astąpić ie późiej, iż w pierwszym zwykłym diu wypłaty wypadającym po 31 grudia lub w ciągu 7 di od zakończeia stosuku zatrudieia. Kto decyduje o tym, kiedy moża wziąć urlop? (Artykuł 10(8)) Zwykle pracodawca i pracowik są w staie uzgodić między sobą okres urlopowy. Jeżeli ie mogą dojść do porozumieia, pracodawca może z 21-diowym wyprzedzeiem wskazać pracowikowi okresy, w których może o wziąć urlop. Pracodawca umożliwi wzięcie urlopu przed końcem roku urlopowego lub przed zakończeiem zatrudieia pracowika. 9

14 5. Absecja chorobowa (część 5) Kiedy wypłacay jest zasiłek chorobowy? (artykuł 16, 17, 18 i 19) Aby uzyskać uprawieie do zasiłku chorobowego, pracowik musi przepracować dla tego samego pracodawcy bez przerwy co ajmiej 52 tygodie. Miimalą liczbę di, za które pracowikowi przysługuje zasiłek chorobowy w dowolym okresie w ciągu 52 tygodi, oblicza się przez pomożeie liczby di w tygodiu, w które pracowik zgodie ze swoją umową o zatrudieie pracuje, przez 13. Tak więc pracowik, którego umowa przewiduje 5 di pracy w tygodiu, byłby uprawioy do zasiłku chorobowego za 65 di w dowolym okresie 52 tygodi. Jeżeli absecja pracowika jest dłuższa iż 52 tygodie, jest o uprawioy do pobieraia zasiłku chorobowego przez koleje 13 tygodi. Zasiłek chorobowy przysługuje osobom iezdolym do pracy z powodu choroby, odiesieia obrażeń lub iych problemów zdrowotych. Przysługuje także, gdy pracowikowi zakazao stawieia się do pracy z powodu jego styczości z zaraźliwą lub zakaźą chorobą (lecz tylko wtedy, gdy przedstawi swojemu pracodawcy odpowiedie zaświadczeie lekarskie). Zasiłek chorobowy ie przysługuje za pierwsze 3 di absecji. Zasiłek te ie obejmuje także pracowic pobierających zasiłek macierzyński, di płacoych jako di urlopu ai pracowików zajdujących się w areszcie. Aby uzyskać uprawieie do zasiłku chorobowego ależy podjąć astępujące działaia: Pracodawcę ależy powiadomić o absecji i jej przyczyie w ciągu 24 godzi (telefoiczie, listowie, osobiście itd.); Jeżeli pracodawca zażądał podaia przyczy absecji a piśmie, pracowik wiie to uczyić. Takie pismo pracowik wiie podpisać i doręczyć w ciągu 24 godzi od otrzymaia poleceia pracodawcy Jeżeli choroba trwa od 4 do 6 di, pracowik jest zobowiązay do przedstawieia swojemu pracodawcy jedego z astępujących zaświadczeń: (a) (b) (c) pisemego, podpisaego przez siebie oświadczeia, podającego przyczyę absecji zaświadczeia lekarskiego za okres absecji zaświadczeia o przyjęciu do szpitala; 10

15 Jeżeli okres choroby trwa co ajmiej 7 di, pracowik jest zobowiązay do przedstawieia swojemu pracodawcy jedego z astępujących zaświadczeń: (a) (b) zaświadczeia lekarskiego zaświadczeia o przyjęciu do szpitala (Uwaga: Przy obliczaiu okresów absecji chorobowej uwzględiae są jedyie di pracy, przewidziae w umowie o zatrudieie di urlopowe i di, w które pracowik ie pracuje, ie są brae pod uwagę.) Jak oblicza się zasiłek chorobowy? (Artykuł 18) Kierując się powyższymi wskazówkami i ustaliwszy liczbę di, za którą przysługuje zasiłek chorobowy, oblicza się jego wysokość według astępującego wzoru: miimala stawka godziowa (wraz z ewet. wyagrodzeiem dodatkowym) pomożoa przez liczbę godzi, którą ormalie pracowik pracuje w ciągu tygodia (z wyłączeiem adgodzi i maksymalie do 39 godzi), a astępie podzieloa przez liczbę di pracy w tygodiu, określoą w umowie o zatrudieie. Przykład: Pracowik, który jest zatrudioy bez przerwy powyżej 52 tygodi, uprawioy do wyagrodzeia dodatkowego, gdy umowa o zatrudieie przewiduje 36 godzi pracy tygodiowo rozłożoych a 4 di Miimala stawka godziowa = 7,14 Dodatkowe wyagrodzeie = 1,08 8,22 Miimala stawka dziea zasiłku chorobowego = 8,22 x 32* = 65,76 4 * Poieważ pracowik pracuje poad 8 godzi dzieie, 4 godziy podlegałyby stawce za adgodziy, dlatego też zostałyby odjęte od liczby przepracowaych godzi. Co staie się po upływie 13-tygodiowego okresu wypłaty zasiłku chorobowego? Ustawowy zasiłek chorobowy (Statutory Sick Pay, SSP) jest wypłacay ajwyżej przez 28 tygodi, w przypadku jedej ciągłej choroby. Pracodawcy wii zdawać sobie sprawę, że w iektórych sytuacjach są oi zobowiązai do dalszego płaceia SSP, pomimo wygaśięcia uprawieia a podstawie art tego Rozporządzeia. 11

16 6. Świadczeia (część 6) Jakie świadczeia mogą być aliczoe do wyagrodzeia? (Artykuł 21) Jedyym świadczeiem pracodawcy a rzecz pracowika, które może zostać uzae jako częściowa zapłata wyagrodzeia według stawki miimalej jest bezpłate zapewieie mu domu (lub iego zakwaterowaia). Wartość tego świadczeia określoo a 1 tygodiowo. Tę kwotę pracodawca może potrącić z wypłaty pracowika, awet wtedy, gdy spowoduje to zmiejszeie płacy brutto poiżej poziomu ustawowego miimum. (Takie potrąceie ie jest dopuszczale w przypadku uzaia zakwaterowaia przez władze lokale za iezdate do zamieszkaia przez ludzi). Potrąceia z płacy dokoywae przez pracodawcę a zakwaterowaie ie iż dom ie może przekroczyć 4,91 za każdy dzień w tygodiu, w którym udostępioo zakwaterowaie. Potrąceia z płacy iych kosztów za posiłki, paliwo, podatek lokaly itd. -mogą zostać uzgodioe między pracodawcą a pracowikiem a piśmie, lecz ie mogą oe spowodować zmiejszeia płacy brutto poiżej płacy miimalej, do której pracowik jest uprawioy a mocy Rozporządzeia o wyagrodzeiach. 12

17 7. Postaowieia róże (część 7) Sta gotowości (artykuł 22) Pracowikowi przysługuje wyagrodzeie w wysokości 2 stawek godziowych (według odpowiediej stawki podaej a stroie 3 tego iformatora) za każdy okres spędzoy w staie gotowości. Defiicję stau gotowości zawiera artykuł 22(2) Rozporządzeia, lecz moża go tu w skrócie opisać jako czas, podczas którego od pracowika wymaga się, aby był gotów do szybkiego podjęcia pracy w diu, w którym zwykle ie pracuje lub w diu, który według uzgodieia miał być diem urlopu lub dodatkowym diem wolym od pracy. Okresem gotowości do pracy jest rówież czas, kiedy od pracowika wymaga się gotowości do pracy po tym, jak zakończył przewidziay w umowie zwykły czas pracy. Jeżeli pracowik w staie gotowości musi pracować, oprócz zapłaty za czas spędzoy w staie gotowości przysługuje mu wyagrodzeie za każdą faktyczie przepracowaą godzię. Wysokość zapłaty zależy od tego, jakiego rodzaju to był dzień, tz.: Jeżeli był to dzień, w który pracowik zwykle ie pracuje, lub dzień, w którym pracowik wypracował przewidziae umowie godziy pracy, wtedy przepracowae godziy wiy zostać zapłacoe według stawki ie iższej iż jego miimala stawka za pracę w adgodziach (zob. artykuł 9 Rozporządzeia i rozdział 3 iiejszych wskazówek); Jeżeli był to dzień, który według uzgodieia między pracowikiem a pracodawcą miał być diem wolym od pracy, wtedy miimala stawka za wykoaą pracę byłaby taka sama, jak w przypadku pracy w dzień woly od pracy przez pracowika, który ie był w staie gotowości (zob. artykuł 10(10) Rozporządzeia i rozdział 4 iiejszych wskazówek); Jeżeli dzień te przypadał a jede z dodatkowych di wolych od pracy (pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzeia lub Nowy Rok) lub dzień do odbioru za dodatkowy dzień woly od pracy, wtedy wyagrodzeie odpowiadałoby zasadom, regulującym pracę w takie di (zob. artykuł 14 Rozporządzeia i rozdział 4 iiejszych wskazówek). Czy możliwe jest wciąż płaceie składek emerytalych? (Artykuł 23) Żade postaowieia zawarte w owym rozporządzeiu ie wprowadzają zmia w działaiu plau przyjmowaia do uczestictwa w programie emerytalym, określoego w ustawie z 2008 r. o emeryturach (Pesios Act). Iformacje o obowiązkach pracodawców w związku z tym plaem moża zaleźć a www. thepesioregulator.gov.uk. Nowe rozporządzeie ie zmieia ustaleń dotyczących wpłacaia składek emerytalych dla pracowików jeszcze ie objętych plaem. Dla wygody ustaleia te są opisae w skrócie poiżej.. Pracowik może się zdecydować a potrącaie co tydzień z jego wyagrodzeia kwoty ie miejszej iż 4 i wpłacaie jej w jego imieiu do fuduszu emerytalego. W tym celu iezbęde jest piseme zleceie przez pracowika swojemu pracodawcy dokoywaia potrąceń z wyagrodzeia. 13

18 Pracowik może wpłacać składki a fudusz emerytaly jedyie po przepracowaiu bez przerwy dla tego samego pracodawcy co ajmiej 26 tygodi, chyba że już ależy do plau emerytalego. Potrąceia z wyagrodzeia a składki emerytale są dokoywae aż do udzieleia przez pracowika pisemego poleceia wstrzymaia tych potrąceń lub do mometu rozwiązaia stosuku zatrudieia. Ile di przysługuje a szkoleia z bezpieczeństwa i higiey pracy? (Artykuł 24) Nowe Rozporządzeie w dalszym ciągu zapewia pracowikom prawo do czasu wolego w celu wzięcia udziału w szkoleiach BHP, uprawia też pracodawców do poleceia pracowikom uczestictwa w takich szkoleiach. Pracodawca i pracowik mogą dojść do wiosku, że takie szkoleia ie są koiecze, lecz każda ze stro może alegać a udział w szkoleiach w sumie do 2 di w roku. Oczywiście Rozporządzeie ie sprzeciwia się uzgodieiu przez pracodawców i pracowików udziału w szkoleiach dłuższych iż 2 di w roku. Ustaleia dotyczące udziału w szkoleiach BHP dotyczą jedyie pracowików zatrudioych przez tego samego pracodawcę bez przerwy przez poad 26 tygodi. Koszty udziału w takich szkoleiach pokrywa pracodawca. Obejmują oe: opłaty za szkoleia itd. stosowe koszty podróży, posiłków i zakwaterowaia, koiecze do wzięcia udziału w szkoleiu. Czy dodatek a psa wciąż istieje? (Artykuł 26) Jeżeli do wykoywaia swoich obowiązków pracowik utrzymuje i karmi psa lub psy, przysługuje mu kwota ie miejsza iż 5,30 tygodiowo a każdego psa, ale ie więcej iż a 4 psy. Kto jest odpowiedzialy za odzież przeciwwietrzą/ przeciwdeszczową? (Artykuł 27) Pracodawca ma obowiązek zapewić wyposażeie pracowika w odzież przeciwwietrzą/przeciwdeszczową, iezbędą do wykoywaia pracy. Ozacza to, że w razie potrzeby pracodawca musi dostarczyć kalosze i płaszcz z PCW, getry i rękawice. Naprawa lub wymiaa odzieży ieadającej się już do użycia ależy do obowiązków pracodawcy. Jeżeli jedak pracowik zgubił lub uszkodził przedmiot w wyiku zaiedbaia lub iego rodzaju wiy, musi aprawić go lub wymieić. 14

19 Kto powiie prowadzić listy obecości? (Artykuł 28) Pracodawca powiie dostarczyć pracowikowi listę obecości do wpisywaia godzi przepracowaych każdego dia. Pracowik wypełia listę obecości, a astępie oddaje ją pracodawcy. Pracodawca jest zobowiązay przechowywać ją przez co ajmiej 3 lata. Wymóg prowadzeia list obecości ie dotyczy pracodawców stosujących automatyczy system zapisu godzi pracy jego pracowików, p. zegar kotroly. Przykłady 2 rodzajów list obecości (jeda tygodiowa, druga miesięcza) są przedstawioe w załącziku 2. Dopuszczale jest stosowaie iych typów list, jeżeli zbierae za ich pomocą iformacje są wystarczające. Kiedy ma być wypłacae wyagrodzeie? (Artykuł 29) Artykuł 29 Rozporządzeia wymaga, aby wszelkie wyagrodzeie podstawowe i za adgodziy było wypłacae ajszybciej, jak to możliwe po wykoaiu pracy. Ogólie ozacza to, że wszystkie ormowae godziy pracy powiy być płacoe pod koiec tygodia, miesiąca lub iego okresu, za który zwykle wypłacae jest wyagrodzeie. (Czasem wypłata musi zostać przeiesioa do kolejego okresu rozrachukowego, p. w przypadku adgodzi przepracowaych a krótko przed diem wypłaty, kiedy ie ma możliwości przygotowaia wypłaty a czas). Jeżeli umowa o zatrudieie pracowika przewiduje czas pracy zmieiający się z tygodia a tydzień, lub jeżeli liczba przepracowywaych przez iego adgodzi jest zmiea, pracodawcy ie wolo wypłacać wyagrodzeia w 2 lub więcej okresach rozrachukowych a podstawie obliczoej przez iego średiej, chyba że stosuek zatrudieia przewiduje pobieraie wyagrodzeia a podstawie umowy o stabilych dochodach (Stable Icome Arragemet, SIA). Sporadycze wypłaty ryczałtowe ie mogą zastępować szybkich i prawidłowych wypłat. Wyagrodzeie za okres urlopowy powio być zwykle wypłacae z wyprzedzeiem. Pozostałe elemety wyagrodzeia powiy być płacoe tak szybko, jak to możliwe po uzyskaiu daych iezbędych do dokoaia obliczeń. Pracowicy zatrudiei a podstawie umowy o stabilych dochodach (SIA) powii otrzymywać wypłatę w odstępach czasu uzgodioych w umowie. 15

20 8. Umowa o stabilych dochodach (SIA) (część 8) Co to jest SIA? (Artykuł 30) Rozporządzeie r 46 o wyagrodzeiach wprowadziło możliwość wypłat w rówych ratach. Ta metoda płaceia wyagrodzeń jest zaa jako umowa o stabilych dochodach (Stable Icome Arragemet, SIA). Pozwala oa a wypłatę wyagrodzeia w rówych ratach za każdy okres rozrachukowy, iezależie od liczby godzi przepracowaych w tym okresie. Zapobiega oa wahaiom wyagrodzeń tam, gdzie godziy pracy zaczie się różią, ze względu a sposób pracy i uwarukowaia sezoowe. Kto może pobierać wypłatę a podstawie SIA? Wszyscy roboticy roli w Szkocji mają, po uprzedim uzgodieiu z pracodawcą, dostęp do tej formy wypłaty. Osoby pracujące różą liczbę godzi w różych sezoach roku mogą skorzystać a regularych wypłatach pod koiec każdego okresu rozrachukowego. Mogą oe być ułatwieiem także dla pracodawców, poprzez ustabilizowaie ich cotygodiowych lub comiesięczych wydatków a tym samym poziomie. Jakie waruki trzeba spełić? (Artykuł 31) Aby umożliwić otrzymywaie wyagrodzeia tą metodą, między pracowikiem a pracodawcą musi zostać zawarta pisema umowa o zatrudieiu, określająca liczbę godzi do przepracowaia w ciągu pewego okresu czasu, p. 1 roku. Wyagrodzeie za te godziy powio wyosić ie miej iż odpowiedia miimala stawka godziowa, ustaloa w części 2 obowiązującego w daym czasie Rozporządzeia. Odrębie ależy ustalić stawkę za adgodziy, wyoszącą ie miej iż stawka ustaloa w części 3 właściwego Rozporządzeia. Sposób obliczaia godzi przepracowaych w okresie 1 roku demostrują poiższe przykłady: Przykład 1 lato/zima 13 tygodi po 35 godzi w czasie zimy i 39 tygodi po 40 godzi latem. 35 h x 13 tyg x 7,14 = 3.248,70 39 h x 39 tyg x 7,14 = h x 39 tyg x 10,71 = 417,69 w sumie = ,33 16

21 Przykład 2 weeked pracujący/weeked woly Weeked pracujący = 48 godzi Weeked woly = 39 godzi 39 h x 52 tyg x 7,14 = ,92 9 h x 26 tyg x 10,10.71 = 2.506,14 W sumie = ,06 Przykład 3 52 tygodie po 39 godzi plus okresy prawdopodobych adgodzi dla traktorzysty. 39 h x 52 tyg x 7,14 = ,92 10 h x 4 tyg x 10,71 = 428,40 12 h x 2 tyg x 10,71 = 257,04 5 h x 4 tyg x 10,71 = 214,20 W sumie = ,56 Pracodawca jest zobowiązay dostarczyć listy obecości pracowikowi. Natomiast do pracowika ależy wypełieie tych list, tj. zapis przepracowaych godzi. Wypełioe listy obecości pracodawca powiie przechowywać przez co ajmiej 3 lata. Czy uprawieia do urlopu i zasiłku chorobowego zależą od SIA? Prawo do urlopu i zasiłku chorobowego, jak i róże ie postaowieia Rozporządzeia dotyczą zarówo pracowików pobierających wyagrodzeie a podstawie umowy o stabilych dochodach (SIA) jak i tych, których wypłaty regulują część 2 i 3 Rozporządzeia. Czy okres rozrachukowy ulegie zmiaie? Ustaleia regulujące okres rozrachukowy pracowika mogą pozostać bez zmia, jeżeli wyagrodzeie jest wypłacae a podstawie metody SIA. Wypłata może astępować w odstępach tygodiowych, dwutygodiowych i miesięczych. Pracowik i pracodawca ustalają między sobą, kiedy wyagrodzeie ma być wypłacae. Raty powiy być obliczae i wypłacae odośie całego okresu zatrudieia, włączie z okresami urlopowymi i diami wolymi od pracy. 17

22 9. Regulacje Czasu Pracy z 1998 r. (S.I. 1998/1833) w wersji zaktualizowaej Poiżej kilka wskazówek do stosowaia Regulacji Czasu Pracy (Workig Time Regulatios, WTR). WTR dotyczące uprawieia urlopowego zostały zawarte w Rozporządzeiu. Rozdział 4 iiejszego Iformatora podaje ustaleia dotyczące urlopów dla robotików rolych. Jak uregulować pracę w przedłużoym wymiarze? Regulacje Czasu Pracy (WTR) ograiczają tygodiowy czas pracy do średio 48 godzi w okresie 17 tygodi (w iektórych sytuacjach okres uśrediaia może zostać przedłużoy). Każdy pracowik może zdecydować się pracować poad średi tygodiowy limit 48 godzi. W takim przypadku powiie o zawrzeć odpowiedią umowę a piśmie. Pracowik ma prawo rozwiązać tę umowę. Jeżeli umowa taka istieje między pracowikiem a pracodawcą, ależy prowadzić zapis godzi faktyczie przepracowaych przez pracowika (moża do tego celu wykorzystać lub oprzeć się a przykładach list obecości zawartych w załącziku 2). Pracodawca jest zobowiązay do zachowaia przez co ajmiej 3 lata kompletych zapisów, określających, którzy pracowicy zawarli te typ umowy oraz ile godzi przepracowali. Jakie okresy wypoczykowe przysługują pracowikom? The WTR make provisio for weekly rest periods ad daily rest breaks. Compesatory rest is allowed for uder the WTR should a worker be required to work durig a rest period or a rest break. I practice, cases where it is ot possible to take compesatory rest due to exceptioal circumstaces will be rare, but will also be self-evidet, for example a foreseeable surge of activity at harvest or lambig etc. This flexibility provided for is ot somethig that could be used o a routie basis. Kto czuwa ad przestrzegaiem Regulacji Czasu Pracy (WTR)? Regulacje Czasu Pracy (WTR) ustalają tygodiowe okresy wypoczykowe i codziee przerwy regeeracyje. WTR przewiduje zastępcze okresy wypoczykowe/przerwy regeeracyje w przypadkach, kiedy pracowik musi pracować w okresie wypoczykowym lub w czasie przerwy regeeracyjej. W praktyce przypadki uiemożliwiające skorzystaie z zastępczej przerwy/ okresu z wyjątkowych przyczy są rzadkie, ale także oczywiste, a przykład przewidywale zwiększeie ilości pracy podczas żiw, jagieia się owiec itd. Takie elastycze podejście ie może być stosowae regularie. Dalsze iformacje o WTR Iformacje o wszystkich aspektach Regulacji Czasu Pracy (WTR) moża zaleźć a stroie iteretowej 18

23 10. Objaśieia Poiższe uwagi ie są związae bezpośredio z Rozporządzeiem, lecz zawierają porady, wskazówki i iformacje, które w różych sytuacjach mogą okazać się przydate dla pracowików i pracodawców. Zakres Rozporządzeia Postaowieia tego Rozporządzeia dotyczą pracowików w rolictwie i ogrodictwie (tj. gospodarstwach warzywych, ogrodach i szkółkach, ale ie w ogrodach do użytku prywatego czy ogrodach ozdobych, ie sprzedających produktów lub sprzedających je jedyie w małych ilościach), a także w leśictwie. Rozporządzeie dotyczy wszystkich pracowików oprócz tych w wieku szkolym w rozumieiu rozdziału 31 i 33 Ustawy z 1980 r. o szkolictwie [Educatio Act (Scotlad)]. Nie ma więc oo zastosowaia do osób w wieku szkolym. Zatrudieie dzieci i młodzieży szkolej regulują odrębe przepisy ogólokrajowe i lokale. Pracodawcy są zobowiązai do ich przestrzegaia. W celu uikięcia wątpliwości podkreśla się, że Rozporządzeie dotyczy pracowików zatrudioych w tych przedsiębiorstwach hodowli ryb, które mieszczą się w defiicji rolictwa. Nieważe umowy Rozdz. 11 Ustawy z 1949 r. o wyagrodzeiach w rolictwie (Szkocja) [Agricultural Wages (Scotlad) Act] staowi, że wszelkie umowy między pracowikiem a pracodawcą, które pozbawiłyby pracowika co ajmiej podstawowych uprawień wyikających z Rozporządzeń, są uzae za ieważe. Oto kilka przykładów ieważych umów: umowa o wyagrodzeiu gotówką iższym iż płaca miimala, awet w przypadku pewych dodatkowych świadczeń w aturze; umowa o ograiczeiu uprawień urlopowych lub płacy miimalej za okres urlopowy; umowa o iepłaceiu pełej stawki adgodziowej za pracę w adgodziach; umowa, że pracowik dostarczy własą odzież przeciwwietrzą/przeciwdeszczową. Umowy, w wyiku których poza wypłatami lub iymi świadczeiami określoymi w Rozporządzeiu pracowik korzysta z dodatkowych płatości, są dopuszczale, w rozumieiu Ustawy z 1949 r. 19

24 Wyszczególieie waruków zatrudieia W myśl rozdz. 1 Ustawy z 1996 r. o prawach pracowiczych (Employmet Rights Act) pracodawcy są obowiązai dostarczyć pracowikom wyszczególieie waruków zatrudieia a piśmie, w ciągu 2 miesięcy od podjęcia przez ich pracy. Wszelkie zmiay waruków zatrudieia pracowików wymagają zawiadomieia ie późiej iż 1 miesiąc po wprowadzeiu tych zmia. Załączik 1 do tych uwag zawiera propoowaą formę pisemego oświadczeia, które zawiera wymagae iformacje. Szkoleie Dla celów szkoleń przewidziaych w artykule 24 Rozporządzeia, po zakończeiu szkoleia Latra NTO wystawi zaświadczeie za stadardową opłatą. Wzór takiego zaświadczeia jest pokazay a odwrocie. Pracowikom zaleca się zachowaie zaświadczeń o odbytych szkoleiach, aby móc je udokumetować przyszłym pracodawcom. Dalsze iformacje o prawach i obowiązkach oraz iych ogólych przepisach prawa pracy Poiżej zamieszczoe są iformacje o różych publikacjach i umerach telefoów, które mogą przydać się dla pracodawcom lub pracowikom. Ustawowy zasiłek chorobowy (SSP) Obowiązki pracodawców odośie SSP są opisae w Przewodiku Pracodawcy po SSP (Employers Maual to SSP) (E14). W celu uzyskaia dalszych iformacji ależy się kotaktować: Ifoliia dla pracodawców: Ifoliia dla pracowików: helpdesk@ir-efile.gov.uk Zasiłek dla pracujących typu Workig Tax Credit Kotakt: lokale oddziały Urzędu Podatkowego (Ilad Reveue) Ifoliia: Stroa iteretowa Ogóle sprawy związae z zatrudieiem Służba Doradczo-Rozjemcza (Advisory Cociliatio ad Arbitratio Service, ACAS) publikuje poradiki, kodeksy postępowaia i ulotki z poradami, także a tematy związae z zatrudieiem, p. zwolieia, umowy, ękaie i molestowaie, przerwy regeeracyje, urlopy rocze. ACAS Scotlad 151 West George Street Glasgow G2 2JJ Ifoliia ogóla: Ifoliia regioala: Stroa iteretowa: Regulacje Czasu Pracy W celu otrzymaia iformacji o Regulacjach Czasu Pracy moża dzwoić pod r

25 Państwowy Urząd ds. Kotroli BHP (HSE) Oddziały w Szkocji Edyburg Glasgow Aberdee Iveress Sądy pracy W celu uzyskaia iformacji a temat zgłaszaia roszczeń i występowaia do sądu pracy ależy się kotaktować: Gova Law Cetre: Krajowa płaca miimala (NMW) Ifoliia ds. płacy i praw pracowiczych udziela iformacji a temat krajowej płacy miimalej pod umerem telefou lub tekstowo pod umerem Citizes Advice Scotlad CAS to krajowa orgaizacja pomocowa, zapewiająca wsparcie obywatelom Szkocji. Na witryie moża zaleźć adresy lokalych biur lub ależy skotaktować się z Citizes Advice Direct

26 Wzór certyfikatu dla celów art. 24 Rozporządzeia. 6 July

27 Zapewieie pracowikom ależytej płacy Pracodawca i pracowik są wspólie odpowiedziali za pełe przestrzegaie wymogów Rozporządzeia. Niiejsze uwagi mają a celu ułatwieie zrozumieia przez obie stroy ich obowiązków, a urzędicy Dyrektoriatu do Spraw Wiejskich i Środowiska Rządu Szkocji będą zawsze starali się odpowiedzieć a wszelkie pytaia. Ispekcje testów kotrolych Urzędicy rządu szkockiego przeprowadzają poadto kotrole w przedsiębiorstwach pracodawców, zarówo rutyowe kotrole wyrywkowe jak i w reakcji a skargi pracowików a ich płace i waruki. Na kotrole składają się zwykle rozmowy z pracodawcą i jedym lub większą liczbą pracowików i często sprawdzeie zapisów dotyczących płac, urlopów, przepracowaych godzi itd. Jeżeli Dyrektoriat stwierdzi ieotrzymaie przez pracowika wszystkich ależych mu świadczeń, pracodawca zostaie powiadomioy a piśmie i wezway do podjęcia odpowiedich kroków. Dyrektoriat uważa za pomoce dla pracodawcy prowadzeie zapisów dokumetujących wypłaceie pracowikom właściwego wyagrodzeia. Na przykład: wyagrodzeń za wykorzystae i ie wykorzystae urlopy, wypłat za urlop okoliczościowy w przypadku śmierci bliskiej osoby i za urlop rodzicielski, pwyagrodzeń za pracę w dodatkowe di wole od pracy lub za sta gotowości W razie iemożości zalezieia właściwego rozwiązaia sprawa może zostać skierowaa do rozstrzygięcia przez Trybuał Pracy (Employmet Tribual). Jeżeli pracowik uważa, że ie otrzymuje wyagrodzeia zgodego z Rozporządzeiem, powiie skotaktować się z: the Secretary, Scottish Agricultural Wages Board, Saughto House, Broomhouse Drive, Ediburgh, EH11 3XD, tel sawb@scotlad.gsi.gov.uk Procedury składaia skarg Skargi dotyczące jakości obsługi przez persoel Wydziału ds. wyagrodzeia w rolictwie Dyrektoriatu do Spraw Wiejskich i Środowiska Rządu Szkocji ależy kierować ajpierw a adres: Deputy Director, Agriculture ad Rural Developmet Divisio, D Spur, Saughto House, Broomhouse Drive, Ediburgh EH11 3XD. Jeżeli Zastępca Dyrektora Referatu Polityki Rolej (Deputy Director, Agriculture ad Rural Developmet Divisio) ie rozpatrzy sprawy w sposób zadowalający, pracowik może zwrócić się do Sekretarza Gabietu ds. Środowiska i Wiejskich (Cabiet Secretary for Rural Affairs ad the Eviromet, St Adrew s House, Reget Road, Ediburgh EH1 3DG). Jeżeli zdaiem pracodawcy lub pracowika persoel Dyrektoriatu do Spraw Wiejskich i Środowiska Rządu Szkocji dopuścił się ieprawidłowości przy przeprowadzaiu rutyowej ispekcji lub rozpatrywaiu skargi (ie dotyczy to wyiku prowadzoych dochodzeń), może o zwrócić się do Rzeczika ds. szkockiej admiistracji publiczej (Scottish Public Services Ombudsma), 4 Melville Street, Ediburgh EH3 7NS, tel (bezpłaty), fax: (bezpłaty). Skargi ależy zwykle przedstawić a piśmie w ciągu 12 miesięcy od wystąpieia sprawy będącej przedmiotem skargi. Dalsze iformacje dotyczące istytucji Rzeczika ds. szkockiej admiistracji publiczej zawiera stroa iteretowa 23

28 11. Człokowie Szkockiej Komisji Płac w Rolictwie (Scottish Agricultural Wages Board) Skład Szkockiej Komisji Płac w Rolictwie: Niezależi człokowie miaowai przez Gabiet Szkocki (Scottish Miisters): Joh Mezies, przewodiczący Bill Howatso, rady David Nelso Mrs Fioa O Doell Mrs Afsha Rathore Przedstawiciele pracodawców miaowai przez NFU Scotlad i Szkockie Stowarzyszeie Bizesu i Posiadłości Wiejskich (Scottish Rural Property ad Busiess Associatio): Scott Walker NFU Scotlad, Rural Cetre, West Mais Joh Siclair Iglisto, Newbridge EH28 8LT Robi Christie tel: Joh Picke Robert Balfour Jamie Smart Doald Noble Scottish Lad & Estates Stuart House, Eskmills Busiess Park Musselburgh EH21 7PB tel: Przedstawiciele pracowików miaowai przez Uite the Uio. Scott Foley District Office Fraces Mackay 21 Logie Mill, Uit 11 Scot Walker Beaverbak Busiess Park Cath Speight Ediburgh EH7 4HQ tel: Sekretarz: Ke Gray D Spur, Saughto House Broomhouse Drive Ediburgh EH11 3XD tel: sawb@scotlad.gsi.gov.uk 24

29 Załączik 1 Wyszczególieie waruków zatrudieia W myśl rozdz. 1 Ustawy z 1996 r. o prawach pracowiczych (Employmet Rights Act) pracodawcy są obowiązai dostarczyć pracowikom wyszczególieie waruków zatrudieia a piśmie, w ciągu 2 miesięcy od podjęcia przez ich pracy. W przypadku wprowadzeia jakichkolwiek zmia w kwestiach objętych przez wyszczególieie, pracowicy wii zostać o tym powiadomiei tak szybko, jak to możliwe a piśmie, ie późiej iż w ciągu 1 miesiąca. Poiższe wyszczególieie jest wykazem daych, które pracodawca jest zobowiązay przedstawić. Służy oo jedak wyłączie do celów ogólej orietacji. Pracodawcy zalecamy usilie zasięgięcie porady prawika przed każdorazowym wypełieiem formularza. W każdym razie uwzględić ależy postaowieia Rozporządzeia o wyagrodzeiach (Wages Order). 1. Pracodawca (imię i azwisko/azwa)... Pracowik (imię i azwisko) Data rozpoczęcia zatrudieia (a) Paa/Pai zatrudieie rozpoczęło się dia (data) (b) Zatrudieie ciągłe (wypełić tylko wtedy, jeżeli dotyczy). W związku z tym, że poprzedie zatrudieie u [podać azwę poprzediego pracodawcy] liczy się jako część Paa/Pai ciągłego zatrudieia, uzaje się, że zatrudieie to rozpoczęło się dia (data) 3. Staowisko pracy Jest Pa(i) zatrudioy(a) jako... Pracodawca zastrzega sobie prawo przeiesieia Paa/Pai do wykoywaia iych odpowiedich czyości, jeżeli a Paa/Pai staowisku ie ma pracy LUB jest to iezbęde z puktu widzeia potrzeb przedsiębiorstwa. (Pracodawca wiie podać właściwe) 4. Wyagrodzeie (a) Stawka Paa/Pai wyagrodzeia wyosi: (w razie potrzeby podać tu metodę obliczeia wyagrodzeia wraz z świadczeiami i korzyściami) (b) Częstotliwość wypłat Wyagrodzeie będzie wypłacae raz w tygodiu/miesiącu /z astępującą częstotliwością [iepotrzebe skreślić] 25

30 5. Godziy pracy Paa/Pai godziy pracy są astępujące: [Rozporządzeie o wyagrodzeiach w rolictwie (Szkocja) ustala stawkę miimalą za pracę w adgodziach jako miimalą stawkę godziową x 1,5] 6. Urlop Przysługujący Pau/Pai urlop, włączie ze specjalymi diami wolymi od pracy i wyagrodzeiem za okres urlopowy, wyosi: 7. Miejsce pracy Paa/Pai miejscem pracy będzie [jeżeli pracowik będzie zobowiązay lub uprawioy do pracy w różych miejscach, ależy to zazaczyć i podać adres pracodawcy] 8. Choroba Paa/Pai waruki i wymogi odośie iezdolości do pracy z powodu choroby, odiesieia obrażeń lub iych problemów zdrowotych oraz zasiłku chorobowego są określoe w aktualizowaej od czasu do czasu wersji Rozporządzeia o wyagrodzeiach w rolictwie (Szkocja) lub określoe poiżej [iepotrzebe skreślić]. (jeżeli ie są oe zbieże z warukami i wymogami określoymi w Rozporządzeiu o wyagrodzeiach, p. w zakresie di absecji uprawiających do otrzymywaia zasiłku chorobowego, ależy je podać tutaj). 9. Świadczeia emerytale ISTNIEJE/NIE ISTNIEJE fudusz emerytaly. (jeżeli dotyczy) Waruki dotyczące korzystaie z programu świadczeń emerytalych są załączoe do iiejszego wyszczególieia. Pracowik posiada/ie posiada [iepotrzebe skreślić] zaświadczeie o wyłączeiu z programu świadczeń emerytalych (cotractig-out certificate) w myśl Ustawy z 1975 r. o ubezpieczeiach społeczych i emeryturach (Social Security Pesios Act) 10. Rozwiązaie umowy Jeżeli dotyczy: Paa/Pai umowa jest zawarta a czas określoy i wygasa dia (data): Paa/Pai zatrudieie a podstawie tej umowy ie jest przewidziae jako stałe i oczekuje się, że będzie trwało jedyie [...] tygodi. 26

31 11. Wypowiedzeie Przysługuje Pau/Pai wypowiedzeie umowy o zatrudieie z astępującym wyprzedzeiem: Jest Pa(i) zobowiązay(a) do wypowiedzeia umowy o zatrudieie z astępującym wyprzedzeiem: 12. Procedury dyscypliare W stosuku do Paa/Pai zastosowaie mają astępujące przepisy dyscypliare: (Tu ależy wyszczególić zasady stosowae przez pracodawcę). Dalsze iformacje o obowiązujących ustawowych przepisach zawarte są w Kodeksie postępowaia ACAS dotyczącym procedur dyscypliarych i przyjmowaia skarg [ACAS Code of Practice o Discipliary ad Grievace Procedures]. Jeżeli jest Pa(i) iezadowoloy(a) z decyzji dyscypliarych / o zwolieiu przeciwko Pau/Pai, może się Pa(i) zwrócić ajpierw do: (podać azwisko osoby, do której pracowik może się zwrócić) Takie podaie ależy złożyć w astępujący sposób: (określić sposób złożeia podaia) 13. Składaie skarg Wszelkie skargi w związku ze swoim zatrudieiem ależy ajpierw kierować do (podać azwisko osoby, do której pracowik może się zwrócić) Takie podaie ależy złożyć w astępujący sposób: (określić sposób złożeia podaia) 14. Ie waruki zatrudieia (zazaczyć wszelkie umowy zbiorowe, jeżeli mają bezpośredi wpływ a waruki umowy o zatrudieie. Jeżeli takich umów ie ma, ależy to rówież zazaczyć) Podpis pracodawcy... Podpis pracowika... 27

32 Załączik 2 lista obecości (tygodiowa) Pracowik Tydzień rozpoczyający się w poiedziałek (dzień/miesiąc/rok) Dzień Czas przepracoway Razem godzi: miut poiedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota iedziela Razem tygodiowo (godzi:miut) Podpis pracowika Data Zatwierdził(a) Data 28

33 Lista obecości (miesięcza) Pracowik Miesiąc Rok Data Czas przepracoway Razem dzieie (godzi:miut) po wt śr czw pt sob iedz Razem tygodiowo (godzi:miut) po wt śr czw pt iedz Su Razem tygodiowo (godzi:miut) 29

34 Lista obecości (miesięcza) Data po Czas przepracoway Razem dzieie (godzi:miut) wt śr czw pt Razem tygodiowo (godzi:miut) sob iedz po wt śr czw pt sob iedz po Razem tygodiowo (godzi:miut) wt śr czw pt sob iedz Razem tygodiowo (godzi:miut) Razem miesięczo (godzi:miut) Podpis pracowika Data Zatwierdził(a) Data APS Group Scotlad DPPAS11893 (09/12) 30

35

36 Agr Ni W Crow copyright 2014 ISBN: Niiejszy dokumet jest rówież dostępy a stroie iteretowej Rządu Szkocji: APS Group Scotlad DPPAS32217 (08/14) w w w. s c o t l a d. g o v. u k _Guide.idd 36 26/08/ :51

Jak skutecznie reklamować towary konsumpcyjne

Jak skutecznie reklamować towary konsumpcyjne K Stowarzyszeie Kosumetów Polskich Jak skuteczie reklamować towary kosumpcyje HALO, KONSUMENT! Chcesz pozać swoje praw a? Szukasz pomoc y? ZADZWOŃ DO INFOLINII KONSUMENCKIEJ BEZPŁATNY TELEFON 0 800 800

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dia 12 listopada 2013 r. Druk r 487 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pa Bogda BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodie

Bardziej szczegółowo

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie nr 62 z 2014 r. o wynagrodzeniach w rolnictwie Szkocja

Rozporządzenie nr 62 z 2014 r. o wynagrodzeniach w rolnictwie Szkocja Rozporządzenie nr 62 z 2014 r. o wynagrodzeniach w rolnictwie Szkocja wydane - - - - - 20 sierpnia 2014r. ważne od - - 1 października 2014 r. SPIS TREŚCI CZĘŚĆ 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Powoływanie się

Bardziej szczegółowo

WERSJA TESTU A. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LX Egzamin dla Aktuariuszy z 28 maja 2012 r. Część I. Matematyka finansowa

WERSJA TESTU A. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LX Egzamin dla Aktuariuszy z 28 maja 2012 r. Część I. Matematyka finansowa Matematyka fiasowa 8.05.0 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy LX Egzami dla Aktuariuszy z 8 maja 0 r. Część I Matematyka fiasowa WERJA EU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA 1. ZAMAWIAJĄCY TALEX S.A., ul. Karpia 27 d, 61 619 Pozań, e mail: cetrumit@talex.pl 2. INFORMACJE OGÓLNE 2.1. Talex S.A. zaprasza do udziału w postępowaiu przetargowym,

Bardziej szczegółowo

MINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU

MINIMALIZACJA PUSTYCH PRZEBIEGÓW PRZEZ ŚRODKI TRANSPORTU Przedmiot: Iformatyka w logistyce Forma: Laboratorium Temat: Zadaie 2. Automatyzacja obsługi usług logistyczych z wykorzystaiem zaawasowaych fukcji oprogramowaia Excel. Miimalizacja pustych przebiegów

Bardziej szczegółowo

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates) Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,

Bardziej szczegółowo

*Q019* Wniosek o przystąpienie do grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi z rozszerzoną ankietą medyczną

*Q019* Wniosek o przystąpienie do grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi z rozszerzoną ankietą medyczną *Q019* Wiosek o przystąpieie do grupowego ubezpieczeia a życie z ubezpieczeiowymi fuduszami kapitałowymi z rozszerzoą akietą medyczą Nr polisy ubezpieczeia Nr podgrupy Ubezpieczający Nazwa firmy Ubezpieczoy

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI I GOSPODARKI ELEKTROENERGETYCZNEJ

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI I GOSPODARKI ELEKTROENERGETYCZNEJ WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI I GOSPODARKI ELEKTROENERGETYCZNEJ LABORATORIUM RACHUNEK EKONOMICZNY W ELEKTROENERGETYCE INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA

Bardziej szczegółowo

*Q019* Deklaracja przystąpienia do grupowego ubezpieczenia na życie z rozszerzoną ankietą medyczną. Ubezpieczający. Ubezpieczony

*Q019* Deklaracja przystąpienia do grupowego ubezpieczenia na życie z rozszerzoną ankietą medyczną. Ubezpieczający. Ubezpieczony *Q019* Deklaracja przystąpieia do grupowego ubezpieczeia a życie z rozszerzoą akietą medyczą Nr polisy ubezpieczeia Nr podgrupy Ubezpieczający Nazwa firmy Ubezpieczoy Pracowik Małżoek Pełoletie Dziecko

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 08.10.2007 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIII Egzamin dla Aktuariuszy z 8 października 2007 r.

Matematyka finansowa 08.10.2007 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIII Egzamin dla Aktuariuszy z 8 października 2007 r. Matematyka fiasowa 08.10.2007 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XLIII Egzami dla Aktuariuszy z 8 paździerika 2007 r. Część I Matematyka fiasowa WERSJA TESTU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:...

Bardziej szczegółowo

Twoja firma. Podręcznik użytkownika. Aplikacja Grupa. V edycja, kwiecień 2013

Twoja firma. Podręcznik użytkownika. Aplikacja Grupa. V edycja, kwiecień 2013 Twoja firma Podręczik użytkowika Aplikacja Grupa V edycja, kwiecień 2013 Spis treści I. INFORMACJE WSTĘPNE I LOGOWANIE...3 I.1. Wstęp i defiicje...3 I.2. Iformacja o możliwości korzystaia z systemu Aplikacja

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 21 października 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 21 października 2011 r. Dzieik Ustaw Nr 251 14617 Poz. 1508 1508 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dia 21 paździerika 2011 r. w sprawie sposobu podziału i trybu przekazywaia podmiotowej dotacji a dofiasowaie

Bardziej szczegółowo

Zacznij oszczędzać na emeryturę

Zacznij oszczędzać na emeryturę Zaczij oszczędzać a emeryturę - to TWOJA sprawa! ZAPEWNIJ SOBIE FINANSOWĄ PRZYSZŁOŚĆ! Kto się będzie Tobą opiekował, gdy przejdziesz a emeryturę? Aktualie państwowa emerytura wyosi EUR 193,30 tygodiowo

Bardziej szczegółowo

WYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm

WYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm Regulami Kokursu I. POSTANOWIENIA OGÓLNE. 1. Regulami określa zasady KONKURSU p. Wygrywaj agrody z KAN-therm (dalej: Kokurs). 2. Orgaizatorem Kokursu jest KAN Sp. z o.o. z siedzibą w Białymstoku- Kleosiie,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 9 listopada 2012 r. Poz. 1229 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 18 października 2012 r.

Warszawa, dnia 9 listopada 2012 r. Poz. 1229 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 18 października 2012 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dia 9 listopada 2012 r. Poz. 1229 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dia 18 paździerika 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskaia

Bardziej szczegółowo

40:5. 40:5 = 500000υ5 5p 40, 40:5 = 500000 5p 40.

40:5. 40:5 = 500000υ5 5p 40, 40:5 = 500000 5p 40. Portfele polis Poieważ składka jest ustalaa jako wartość oczekiwaa rzeczywistego, losowego kosztu ubezpieczeia, więc jest tym bliższa średiej wydatków im większa jest liczba ubezpieczoych Polisy grupuje

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ

DZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ DZIENNIK URZĘDOWY URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, dia 19 maja 2015 r. Poz. 41 Zarządzeie Nr 12 Prezesa Urzędu Komuikacji Elektroiczej z dia 18 maja 2015 r. 1) w sprawie plau zagospodarowaia

Bardziej szczegółowo

Projekt z dnia 24.05.2012 r. Wersja 0.5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia..

Projekt z dnia 24.05.2012 r. Wersja 0.5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia.. Projekt z dia 24.05.2012 r. Wersja 0.5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dia.. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku uzyskaia i przedstawieia do umorzeia świadectw efektywości eergetyczej i uiszczaia

Bardziej szczegółowo

ma rozkład złożony Poissona z oczekiwaną liczbą szkód równą λ i rozkładem wartości pojedynczej szkody takim, że Pr( Y

ma rozkład złożony Poissona z oczekiwaną liczbą szkód równą λ i rozkładem wartości pojedynczej szkody takim, że Pr( Y Zadaie. Łącza wartość szkód z pewego ubezpieczeia W = Y + Y +... + YN ma rozkład złożoy Poissoa z oczekiwaą liczbą szkód rówą λ i rozkładem wartości pojedyczej szkody takim, że ( Y { 0,,,3,... }) =. Niech:

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA I ANALIZA DANYCH

STATYSTYKA I ANALIZA DANYCH TATYTYKA I ANALIZA DANYCH Zad. Z pewej partii włókie weły wylosowao dwie próbki włókie, a w każdej z ich zmierzoo średicę włókie różymi metodami. Otrzymao astępujące wyiki: I próbka: 50; średia średica

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 06.10.2008 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLVII Egzamin dla Aktuariuszy z 6 października 2008 r.

Matematyka finansowa 06.10.2008 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLVII Egzamin dla Aktuariuszy z 6 października 2008 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XLVII Egzami dla Aktuariuszy z 6 paździerika 2008 r. Część I Matematyka fiasowa WERSJA TESTU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut . Kredytobiorca

Bardziej szczegółowo

Załącznik 5. do Umowy nr EPS/[ ]/2016 sprzedaży energii elektrycznej na pokrywanie strat powstałych w sieci przesyłowej. zawartej pomiędzy [ ]

Załącznik 5. do Umowy nr EPS/[ ]/2016 sprzedaży energii elektrycznej na pokrywanie strat powstałych w sieci przesyłowej. zawartej pomiędzy [ ] Załączik 5 do Umowy r EPS/[ ]/ sprzedaży eergii elektryczej a pokrywaie strat powstałych w sieci przesyłowej zawartej pomiędzy Polskie Sieci Elektroeergetycze Spółka Akcyja [ ] a WARUNKI ZABEZPIECZENIA

Bardziej szczegółowo

NOWA PERSPEKTYWA, UBEZPIECZENIE UNIWERSALNE, PLUS, PERSPEKTYWA

NOWA PERSPEKTYWA, UBEZPIECZENIE UNIWERSALNE, PLUS, PERSPEKTYWA NOWA PERSPEKTYWA, UBEZPIECZENIE UNIWERSALNE, PLUS, PERSPEKTYWA B. ZAŁĄCZNIKI NUMERY DOŁĄCZONYCH WNIOSKÓW/DEKLARACJI WNIOSEK O ZAWARCIE UMÓW DODATKOWYCH/ DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA DO UBEZPIECZENIA/ DEKLARACJA

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi.

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi. Jarosław Wróblewski Aaliza Matematycza 1A, zima 2012/13 Ciągi. Ćwiczeia 5.11.2012: zad. 140-173 Kolokwium r 5, 6.11.2012: materiał z zad. 1-173 Ćwiczeia 12.11.2012: zad. 174-190 13.11.2012: zajęcia czwartkowe

Bardziej szczegółowo

Photo: Nick David. Renting privately your rights and responsibilities Wynajmowanie mieszkań od osób prywatnych Twoje prawa i obowiązki

Photo: Nick David. Renting privately your rights and responsibilities Wynajmowanie mieszkań od osób prywatnych Twoje prawa i obowiązki Photo: Nick David Retig privately your rights ad resposibilities Wyajmowaie mieszkań od osób prywatych Twoje prawa i obowiązki Prawa wyajęcia mieszkaia W Szkocji są trzy główe rodzaje mieszkań: Własościowe

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki

System finansowy gospodarki System fiasowy gospodarki Zajęcia r 5 Matematyka fiasowa Wartość pieiądza w czasie 1 złoty posiaday dzisiaj jest wart więcej iż 1 złoty posiaday w przyszłości, p. za rok. Powody: Suma posiadaa dzisiaj

Bardziej szczegółowo

Moduł 4. Granica funkcji, asymptoty

Moduł 4. Granica funkcji, asymptoty Materiały pomocicze do e-learigu Matematyka Jausz Górczyński Moduł. Graica fukcji, asymptoty Wyższa Szkoła Zarządzaia i Marketigu Sochaczew Od Autora Treści zawarte w tym materiale były pierwotie opublikowae

Bardziej szczegółowo

a n 7 a jest ciągiem arytmetycznym.

a n 7 a jest ciągiem arytmetycznym. ZADANIA MATURALNE - CIĄGI LICZBOWE - POZIOM PODSTAWOWY Opracowała mgr Dauta Brzezińska Zad.1. ( pkt) Ciąg a określoy jest wzorem 5.Wyzacz liczbę ujemych wyrazów tego ciągu. Zad.. ( 6 pkt) a Day jest ciąg

Bardziej szczegółowo

(1) gdzie I sc jest prądem zwarciowym w warunkach normalnych, a mnożnik 1,25 bierze pod uwagę ryzyko 25% wzrostu promieniowania powyżej 1 kw/m 2.

(1) gdzie I sc jest prądem zwarciowym w warunkach normalnych, a mnożnik 1,25 bierze pod uwagę ryzyko 25% wzrostu promieniowania powyżej 1 kw/m 2. Katarzya JARZYŃSKA ABB Sp. z o.o. PRODUKTY NISKONAPIĘCIOWE W INSTALACJI PV Streszczeie: W ormalych warukach pracy każdy moduł geeruje prąd o wartości zbliżoej do prądu zwarciowego I sc, który powiększa

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMACJA DO UKŁADU 2000 A PROBLEM ZGODNOŚCI Z PRG

TRANSFORMACJA DO UKŁADU 2000 A PROBLEM ZGODNOŚCI Z PRG Tomasz ŚWIĘTOŃ 1 TRANSFORMACJA DO UKŁADU 2000 A ROBLEM ZGODNOŚCI Z RG Na mocy rozporządzeia Rady Miistrów w sprawie aństwowego Systemu Odiesień rzestrzeych już 31 grudia 2009 roku upływa termi wykoaia

Bardziej szczegółowo

SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN

SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZAŁĄCZNIK B GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH Biuro Studiów Sieci Drogowej SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN WYTYCZNE STOSOWANIA - ZAŁĄCZNIK B ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

Znajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek

Znajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek Zajdowaie pozostałych pierwiastków liczby zespoloej, gdy zay jest jede pierwiastek 1 Wprowadzeie Okazuje się, że gdy zamy jede z pierwiastków stopia z liczby zespoloej z, to pozostałe pierwiastki możemy

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2 STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD i 2 Literatura: Marek Cieciura, Jausz Zacharski, Metody probabilistycze w ujęciu praktyczym, L. Kowalski, Statystyka, 2005 2 Statystyka to dyscyplia aukowa, której zadaiem jest

Bardziej szczegółowo

Niezbędnik dla ucznia, rodzica i nauczyciela na rok szkolny 2015/2016. Zanim pójdziemy do szkoły

Niezbędnik dla ucznia, rodzica i nauczyciela na rok szkolny 2015/2016. Zanim pójdziemy do szkoły Niezbędik dla uia, rodzica i auyciela a rok szkoly 0/0 Zaim pójdziemy do szkoły Spis treści. Ueń ajmłodszy. Ueń iepełosprawy. Ueń w przyjazej i bezpieej szkole. Szkolictwo zawodowe. Prawa rodziców. Rodzicu,

Bardziej szczegółowo

BIULETYN INFORMACYJNY NR 44 n 26.03.2012

BIULETYN INFORMACYJNY NR 44 n 26.03.2012 BIULETYN INFORMACYJNY NR 44 26.03.2012 BIULETYN INFORMACYJNY JEST PISMEM WEWNĄTRZZWIĄZKOWYM Adresy Oddziałów Zarządu Regiou Podlaskiego NSZZ Solidarość 1. Regio Podlaski Oddział w Bielsku Podlaskim 17-100

Bardziej szczegółowo

Wykład. Inwestycja. Inwestycje. Inwestowanie. Działalność inwestycyjna. Inwestycja

Wykład. Inwestycja. Inwestycje. Inwestowanie. Działalność inwestycyjna. Inwestycja Iwestycja Wykład Celowo wydatkowae środki firmy skierowae a powiększeie jej dochodów w przyszłości. Iwestycje w wyiku użycia środków fiasowych tworzą lub powiększają majątek rzeczowy, majątek fiasowy i

Bardziej szczegółowo

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 października 2005 r. Część I. Matematyka finansowa

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 października 2005 r. Część I. Matematyka finansowa Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XXXVI Egzami dla Aktuariuszy z 0 paździerika 2005 r. Część I Matematyka fiasowa Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut . Niech dur() ozacza duratio

Bardziej szczegółowo

Dlaczego potrzebna jest reforma ochrony danych w UE?

Dlaczego potrzebna jest reforma ochrony danych w UE? Dlaczego potrzeba jest reforma ochroy daych w UE? Uija dyrektywa o ochroie daych z 1995 r. staowiła kamień milowy w historii ochroy daych osobowych. Jej podstawowe zasady, zapewiające fukcjoowaie ryku

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROMUJ SWÓJ EKSPORT

PORADNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROMUJ SWÓJ EKSPORT PORADNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROMUJ SWÓJ EKSPORT URZĄD KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Wydawca URZĄD KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Al. Ujazdowskie 9, 00-918 Warszawa http://www.ukie.gov.pl e-mail:

Bardziej szczegółowo

Metoda analizy hierarchii Saaty ego Ważnym problemem podejmowania decyzji optymalizowanej jest często występująca hierarchiczność zagadnień.

Metoda analizy hierarchii Saaty ego Ważnym problemem podejmowania decyzji optymalizowanej jest często występująca hierarchiczność zagadnień. Metoda aalizy hierarchii Saaty ego Ważym problemem podejmowaia decyzji optymalizowaej jest często występująca hierarchiczość zagadień. Istieje wiele heurystyczych podejść do rozwiązaia tego problemu, jedak

Bardziej szczegółowo

WYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm

WYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm SYSTEM KAN-therm Nowoczese istalacje wode i grzewcze WYGRYWAJ NAGRODY z KAN-therm HP DESIGNJET T790 może być Twój! Szczegóły a www.kokurs-ka.pl ISO 9001 Projektuj istalacje w Systemie KAN-therm i walcz

Bardziej szczegółowo

Strategie finansowe przedsiębiorstwa

Strategie finansowe przedsiębiorstwa Strategie fiasowe przedsiębiorstwa Grzegorz Michalski 2 Różice między fiasami a rachukowością Rachukowość to opowiadaie [sprawozdaie] JAK BYŁO i JAK JEST Fiase zajmują się Obecą oceą tego co BĘDZIE w PRZYSZŁOŚCI

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA NR 06-2 POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ

INSTRUKCJA NR 06-2 POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ LABORATORIUM OCHRONY ŚRODOWISKA - SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ - INSTRUKCJA NR 06- POMIARY TEMPA METABOLIZMU METODĄ TABELARYCZNĄ 1. Cel istrukcji Celem istrukcji jest określeie metodyki postępowaia w celu

Bardziej szczegółowo

BADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI

BADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI StatSoft Polska, tel. () 484300, (60) 445, ifo@statsoft.pl, www.statsoft.pl BADANIA DOCHODU I RYZYKA INWESTYCJI ZA POMOCĄ ANALIZY ROZKŁADÓW Agieszka Pasztyła Akademia Ekoomicza w Krakowie, Katedra Statystyki;

Bardziej szczegółowo

Wytarzanie energii ze źródeł odnawialnych w procesie spalania mieszanego paliwa wtórnego zawierającego biomasę

Wytarzanie energii ze źródeł odnawialnych w procesie spalania mieszanego paliwa wtórnego zawierającego biomasę Wytarzaie eergii ze źródeł odawialych w procesie spalaia mieszaego paliwa wtórego zawierającego biomasę Autor: Rafał Szymaowicz - ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Techiki Cieplej ( Eergetyka r 5/2011) W

Bardziej szczegółowo

Referendum sondażowe przeciwko zmianom w prawie pracy

Referendum sondażowe przeciwko zmianom w prawie pracy Referedum sodażowe przeciwko zmiaom w prawie pracy Koleżaki i Koledzy Człokowie NSZZ Solidarość Do Sejmu RP wpłyęły projekty zmia w kodeksie pracy wprowadzające m.i. 12- miesięczy okres rozliczeiowy czasu

Bardziej szczegółowo

GEIGER-GJ56..e z elektronicznym układem wyłączania krańcowego dla żaluzji i żaluzji zewnętrznych

GEIGER-GJ56..e z elektronicznym układem wyłączania krańcowego dla żaluzji i żaluzji zewnętrznych Napęd żaluzji: GEGER-GJ56..e z elektroiczym układem wyłączaia krańcowego dla żaluzji i żaluzji zewętrzych EN FR ES T Orygiala istrukcja motażu i istrukcja eksploatacji Origial assembly ad operatig istructios

Bardziej szczegółowo

euro info dla małych i średnich przedsiębiorstw Perspektywy Wschód ISSN 1505-781X znaków towarowych? Program Zmiany w LIFE przepisach celnych

euro info dla małych i średnich przedsiębiorstw Perspektywy Wschód ISSN 1505-781X znaków towarowych? Program Zmiany w LIFE przepisach celnych lipiec (165) 2016 ISSN 1505-781X euro ifo dla małych i średich przedsiębiorstw www.ee.org.pl Marketig Co owego w iteretowy uijym prawie zaków towarowych? Program Zmiay w LIFE przepisach celych Perspektywy

Bardziej szczegółowo

2.1. Studium przypadku 1

2.1. Studium przypadku 1 Uogóliaie wyików Filip Chybalski.. Studium przypadku Opis problemu Przedsiębiorstwo ŚRUBEX zajmuje się produkcją wyrobów metalowych i w jego szerokim asortymecie domiują różego rodzaju śrubki i wkręty.

Bardziej szczegółowo

Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik

Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik Pierwiastki z liczby zespoloej Autorzy: Agieszka Kowalik 09 Pierwiastki z liczby zespoloej Autor: Agieszka Kowalik DEFINICJA Defiicja : Pierwiastek z liczby zespoloej Niech będzie liczbą aturalą. Pierwiastkiem

Bardziej szczegółowo

Wygenerowano dnia 2015-09-22 dla loginu: internetowagp. Kalkulatory. FIRMA i PRAWO. tydzień z komentarzami

Wygenerowano dnia 2015-09-22 dla loginu: internetowagp. Kalkulatory. FIRMA i PRAWO. tydzień z komentarzami se Nowocze ia arzędz olie dla preumeratorów DGP za darmo! PRENUMERATA Zarejestruj się i korzystaj! www.arzedzia. Kalkulatory Akty prawe Aktywe druki Wskaźiki i stawki FIRMA i PRAWO DZIENNIK.PL FORSAL.PL

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH POMIAR FIZYCZNY Pomiar bezpośredi to doświadczeie, w którym przy pomocy odpowiedich przyrządów mierzymy (tj. porówujemy

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ nr XLI/05 Z XLI SESJI RADY POWIATU OBORNICKIEGO

PROTOKÓŁ nr XLI/05 Z XLI SESJI RADY POWIATU OBORNICKIEGO PROTOKÓŁ r XLI/05 Z XLI SESJI RADY POWIATU OBORNICKIEGO która odbyła się w diu 11 paździerika 2005r. o godz. 10.00 w sali sesyjej Starostwa Powiatowego w Obor ikach, ul. 11 Listopada 2a. Obrady rozpoczęto

Bardziej szczegółowo

Zestaw II Odpowiedź: Przeciętna masa ciała w grupie przebadanych szczurów wynosi 186,2 g.

Zestaw II Odpowiedź: Przeciętna masa ciała w grupie przebadanych szczurów wynosi 186,2 g. Zadaia przykładowe z rozwiązaiami Zadaie Dokoao pomiaru masy ciała 8 szczurów laboratoryjych. Uzyskao astępujące wyiki w gramach: 70, 80, 60, 90, 0, 00, 85, 95. Wyzaczyć przeciętą masę ciała wśród zbadaych

Bardziej szczegółowo

Zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną

Zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną i e z b ę d i k e l e k t r y k a Julia Wiatr Mirosław Miegoń Zasilaie budyków użyteczości publiczej oraz budyków mieszkalych w eergię elektryczą Zasilacze UPS oraz sposoby ich doboru, układy pomiarowe

Bardziej szczegółowo

MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH. 1. Renty

MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH. 1. Renty MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH WYKŁAD 2: RENTY. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE. TRWANIE ŻYCIA 1. Rety Retą azywamy pewie ciąg płatości. Na razie będziemy je rozpatrywać bez żadego związku z czasem życiem człowieka.

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI CZEŚĆ ELEKTRYCZNA 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA 3. ZAKRES OPRACOWANIA 4. OPIS TECHNICZNY 5.

SPIS TREŚCI CZEŚĆ ELEKTRYCZNA 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA 3. ZAKRES OPRACOWANIA 4. OPIS TECHNICZNY 5. SPIS TREŚCI CEŚĆ ELEKTRYCNA 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2. PREDMIOT OPRACOWANIA 3. AKRES OPRACOWANIA 4. OPIS TECHNICNY 4.1 asilaie budyku 4.2 Wewętrza liia zasilająca WL 4.3 Rozdzielica główa RG 4.4 Istalacje

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA POLITCHIKA OPOLSKA ISTYTUT AUTOMATYKI I IFOMATYKI LABOATOIUM MTOLOII LKTOICZJ 7. KOMPSATOY U P U. KOMPSATOY APIĘCIA STAŁO.. Wstęp... Zasada pomiaru metodą kompesacyją. Metoda kompesacyja pomiaru apięcia

Bardziej szczegółowo

Materiał ćwiczeniowy z matematyki Marzec 2012

Materiał ćwiczeniowy z matematyki Marzec 2012 Materiał ćwiczeiowy z matematyki Marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych oraz schemat oceiaia do zadań otwartych POZIOM PODSTAWOWY Marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych Nr zad 3 5 6 7 8 9 0

Bardziej szczegółowo

AUDYT SYSTEMU GRZEWCZEGO

AUDYT SYSTEMU GRZEWCZEGO Wytycze do audytu wykoao w ramach projektu Doskoaleie poziomu edukacji w samorządach terytorialych w zakresie zrówoważoego gospodarowaia eergią i ochroy klimatu Ziemi dzięki wsparciu udzieloemu przez Isladię,

Bardziej szczegółowo

KURS STATYSTYKA. Lekcja 3 Parametryczne testy istotności ZADANIE DOMOWE. Strona 1

KURS STATYSTYKA. Lekcja 3 Parametryczne testy istotności ZADANIE DOMOWE.  Strona 1 KURS STATYSTYKA Lekcja 3 Parametrycze testy istotości ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Stroa Część : TEST Zazacz poprawą odpowiedź (tylko jeda jest prawdziwa). Pytaie Statystykę moża rozumieć jako: a) próbkę

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia rachunkowe TEST ZGODNOŚCI χ 2 PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA

Ćwiczenia rachunkowe TEST ZGODNOŚCI χ 2 PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA Aaliza iepewości pomiarowych w esperymetach fizyczych Ćwiczeia rachuowe TEST ZGODNOŚCI χ PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA UWAGA: Na stroie, z tórej pobrałaś/pobrałeś istrucję zajduje się gotowy do załadowaia arusz

Bardziej szczegółowo

Wygenerowano dnia 2015-11-25 dla loginu: internetowagp. FIRMA i PRAWO. tydzień z komentarzami. W tygodniku Firma i Prawo komentowaliśmy ustawy:

Wygenerowano dnia 2015-11-25 dla loginu: internetowagp. FIRMA i PRAWO. tydzień z komentarzami. W tygodniku Firma i Prawo komentowaliśmy ustawy: FIRMA i PRAWO FORSAL.PL K Aa Michalska dr Patryk Filipiak doradca restrukturyzacyjy w Zimmerma Filipiak Restrukturyzacja SA doradca restrukturyzacyjy w Zimmerma Filipiak Restrukturyzacja SA Bartosz Sierakowski

Bardziej szczegółowo

Wartość przyszła FV. Zmienna wartość pieniądza w czasie. złotówka w garści jest warta więcej niŝ złotówka spodziewana w przyszłości

Wartość przyszła FV. Zmienna wartość pieniądza w czasie. złotówka w garści jest warta więcej niŝ złotówka spodziewana w przyszłości Zmiea wartość pieiądza w czasie Zmiea wartość pieiądza w czasie Zmiea wartość pieiądza w czasie jeda z podstawowych prawidłowości wykorzystywaych w fiasach polegająca a tym, Ŝe: złotówka w garści jest

Bardziej szczegółowo

Kolorowanie Dywanu Sierpińskiego. Andrzej Szablewski, Radosław Peszkowski

Kolorowanie Dywanu Sierpińskiego. Andrzej Szablewski, Radosław Peszkowski olorowaie Dywau ierpińskiego Adrzej zablewski, Radosław Peszkowski pis treści stęp... Problem kolorowaia... Róże rodzaje kwadratów... osekwecja atury fraktalej...6 zory rekurecyje... Przekształcaie rekurecji...

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Sensorów i Pomiarów Wielkości Nieelektrycznych. Ćwiczenie nr 1

Laboratorium Sensorów i Pomiarów Wielkości Nieelektrycznych. Ćwiczenie nr 1 1. Cel ćwiczeia: Laboratorium Sesorów i Pomiarów Wielkości Nieelektryczych Ćwiczeie r 1 Pomiary ciśieia Celem ćwiczeia jest zapozaie się z kostrukcją i działaiem czujików ciśieia. W trakcie zajęć laboratoryjych

Bardziej szczegółowo

Parametryzacja rozwiązań układu równań

Parametryzacja rozwiązań układu równań Parametryzacja rozwiązań układu rówań Przykład: ozwiąż układy rówań: / 2 2 6 2 5 2 6 2 5 //( / / 2 2 9 2 2 4 4 2 ) / 4 2 2 5 2 4 2 2 Korzystając z postaci schodkowej (środkowa macierz) i stosując podstawiaie

Bardziej szczegółowo

Jak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne?

Jak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne? Jak obliczać podstawowe wskaźiki statystycze? Przeprowadzoe egzamiy zewętrze dostarczają iformacji o tym, jak ucziowie w poszczególych latach opaowali umiejętości i wiadomości określoe w stadardach wymagań

Bardziej szczegółowo

WYBRANE METODY DOSTĘPU DO DANYCH

WYBRANE METODY DOSTĘPU DO DANYCH WYBRANE METODY DOSTĘPU DO DANYCH. WSTĘP Coraz doskoalsze, szybsze i pojemiejsze pamięci komputerowe pozwalają gromadzić i przetwarzać coraz większe ilości iformacji. Systemy baz daych staowią więc jedo

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROWANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆWICZENIE: E20 BADANIE UKŁADU

Bardziej szczegółowo

Na podstawie art. 55a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409) zarządza się, co następuje:

Na podstawie art. 55a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409) zarządza się, co następuje: Projekt z dia 16.12.2013 r. Rozporządzeie Miistra Ifrastruktury i Rozwoju 1) z dia.. 2013 r. w sprawie metodologii obliczaia charakterystyki eergetyczej budyku i lokalu mieszkalego lub części budyku staowiącej

Bardziej szczegółowo

Polish PRAWA PRACOWNICZE. Licencjonowanie sposobem na ochronę pracowników. t: +44 (0)845 602 5020 www.gla.gov.uk

Polish PRAWA PRACOWNICZE. Licencjonowanie sposobem na ochronę pracowników. t: +44 (0)845 602 5020 www.gla.gov.uk Polish PRAWA PRACOWNICZE Licencjonowanie sposobem na ochronę pracowników t: +44 (0)845 602 5020 www.gla.gov.uk Czym jest GLA? GLA to instytucja, której celem jest ochrona pracowników przed nadużyciami.

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM METROLOGII

LABORATORIUM METROLOGII AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Cetrum Iżyierii Ruchu Morskiego LABORATORIUM METROLOGII Ćwiczeie 5 Aaliza statystycza wyików pomiarów pozycji GNSS Szczeci, 010 Zespół wykoawczy: Dr iż. Paweł Zalewski Mgr

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO

ROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO Agieszka Jakubowska ROZDZIAŁ 5 WPŁYW SYSTEMU OPODATKOWANIA DOCHODU NA EFEKTYWNOŚĆ PROCESU DECYZYJNEGO. Wstęp Skąplikowaie współczesego życia gospodarczego powoduje, iż do sterowaia procesem zarządzaia

Bardziej szczegółowo

Zadania. Określ miesiąc przekroczenia progu podatkowego i wykonaj listę płac za ten miesiąc.

Zadania. Określ miesiąc przekroczenia progu podatkowego i wykonaj listę płac za ten miesiąc. Zadania 7) Przekroczenie progu podatkowego miesięczne wynagrodzenie wg umowy: 14 000zł brutto,, próg podatkowy - 85 528,00zł, limit podstawy składek emerytalno-rentowych - 118 770zł. Określ miesiąc przekroczenia

Bardziej szczegółowo

Artykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej

Artykuł techniczny CVM-NET4+ Zgodny z normami dotyczącymi efektywności energetycznej 1 Artykuł techiczy Joatha Azañó Dział ds. Zarządzaia Eergią i Jakości Sieci CVM-ET4+ Zgody z ormami dotyczącymi efektywości eergetyczej owy wielokaałowy aalizator sieci i poboru eergii Obeca sytuacja Obece

Bardziej szczegółowo

Miesiąc Honorowego Krwiodawstwa

Miesiąc Honorowego Krwiodawstwa BIULETYN INFORMACYJNY NR 38-39 31.07.2011 Miesiąc Hoorowego Krwiodawstwa Człowiek jest wielki ie przez to, co posiada, lecz przez to, kim jest; ie przez to, co ma, lecz przez to, czym dzieli się z iymi.

Bardziej szczegółowo

Umowa co powinniśmy wiedzieć

Umowa co powinniśmy wiedzieć Źródło: http://wupwarszawa.praca.gov.pl/documents/47726/695264/abc%20um%c3%b3w%20o%20prac% C4%99/516aac3d-131c-4972-8b3b-35756a406549?t=1426760452000 Umowa co powinniśmy wiedzieć Rozpoczynając pracę spotykamy

Bardziej szczegółowo

Składka ubezpieczeniowa

Składka ubezpieczeniowa Przychody zakładów ubezpieczeń Przychody i wydatki zakładów ubezpieczeń Składka ubezpieczeiowa 60-95 % Przychody z lokat 5-15 % Przychody z reasekuracji 5-30 % Wydatki zakładów ubezpieczeń Odszkodowaia

Bardziej szczegółowo

INWESTYCJE MATERIALNE

INWESTYCJE MATERIALNE OCENA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI INWESTCJE: proces wydatkowaia środków a aktywa, z których moża oczekiwać dochodów pieiężych w późiejszym okresie. Każde przedsiębiorstwo posiada pewą liczbę możliwych projektów

Bardziej szczegółowo

Arkusz ćwiczeniowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE. W zadaniach od 1. do 21. wybierz i zaznacz poprawną odpowiedź. 1 C. 3 D.

Arkusz ćwiczeniowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE. W zadaniach od 1. do 21. wybierz i zaznacz poprawną odpowiedź. 1 C. 3 D. Arkusz ćwiczeiowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE W zadaiach od. do. wybierz i zazacz poprawą odpowiedź. Zadaie. ( pkt) Liczbę moża przedstawić w postaci A. 8. C. 4 8 D. 4 Zadaie. ( pkt)

Bardziej szczegółowo

Fundamentalna tabelka atomu. eureka! to odkryli. p R = nh -

Fundamentalna tabelka atomu. eureka! to odkryli. p R = nh - TEKST TRUDNY Postulat kwatowaia Bohra, czyli założoy ad hoc związek pomiędzy falą de Broglie a a geometryczymi własościami rozważaego problemu, pozwolił bez większych trudości teoretyczie przewidzieć rozmiary

Bardziej szczegółowo

Wytwarzanie energii odnawialnej

Wytwarzanie energii odnawialnej Adrzej Nocuñ Waldemar Ostrowski Adrzej Rabszty Miros³aw bik Eugeiusz Miklas B³a ej yp Wytwarzaie eergii odawialej poprzez współspalaie biomasy z paliwami podstawowymi w PKE SA W celu osi¹giêcia zawartego

Bardziej szczegółowo

STATYSTYCZNA OCENA WYNIKÓW POMIARÓW.

STATYSTYCZNA OCENA WYNIKÓW POMIARÓW. Statytycza ocea wyików pomiaru STATYSTYCZNA OCENA WYNIKÓW POMIARÓW CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczeia jet: uświadomieie tudetom, że każdy wyik pomiaru obarczoy jet błędem o ie zawze zaej przyczyie i wartości,

Bardziej szczegółowo

oznacza kwotę części zasadniczej dotacji podstawowej dla i-tej uczelni publicznej w danym roku,

oznacza kwotę części zasadniczej dotacji podstawowej dla i-tej uczelni publicznej w danym roku, Załącziki do rozporządzeia Miistra Nauki i Szkolictwa Wyższego z dia... r. (poz....) Załączik r 1 SPOSÓB PODZIAŁU DOTACJI DLA UCZELNI PUBLICZNYCH NA ZADANIA ZWIĄZANE Z KSZTAŁCENIEM STUDENTÓW STUDIÓW STACJONARNYCH,

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WYNAGRADZANIA

REGULAMIN WYNAGRADZANIA REGULAMIN WYNAGRADZANIA METAL Zbigniew Baran, 53-146 Wrocław ul. Racławicka 2-4/404 I. Przepisy wstępne 1. Na podstawie art. 77 2, 78 k.p. ustalam regulamin wynagradzania, zwany dalej regulaminem, wprowadzony

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SKORELOWANIA WYNIKÓW POMIAROWYCH W OCENACH STANU ZAGROŻEŃ HAŁASOWYCH ŚRODOWISKA

ANALIZA SKORELOWANIA WYNIKÓW POMIAROWYCH W OCENACH STANU ZAGROŻEŃ HAŁASOWYCH ŚRODOWISKA SYSTEMY WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI Środowisko i Bezpieczeństwo w Iżyierii Produkcji 2013 5 ANALIZA SKORELOWANIA WYNIKÓW POMIAROWYCH W OCENACH STANU ZAGROŻEŃ HAŁASOWYCH ŚRODOWISKA 5.1 WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

Jeśli chcesz pracować w Holandii 2015-06-15 11:49:32

Jeśli chcesz pracować w Holandii 2015-06-15 11:49:32 Jeśli chcesz pracować w Holandii 2015-06-15 11:49:32 2 W Holandii osoby z krajów UE i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EPG) mają takie same prawa jak obywatele Niderlandów dotyczące wynagrodzenia,

Bardziej szczegółowo

2 n < 2n + 2 n. 2 n = 2. 2 n 2 +3n+2 > 2 0 = 1 = 2. n+2 n 1 n+1 = 2. n+1

2 n < 2n + 2 n. 2 n = 2. 2 n 2 +3n+2 > 2 0 = 1 = 2. n+2 n 1 n+1 = 2. n+1 Tekst a iebiesko jest kometarzem lub treścią zadaia. Zadaie 1. Zbadaj mootoiczość i ograiczoość ciągów. a = + 3 + 1 Ciąg jest mootoiczie rosący i ieograiczoy poieważ różica kolejych wyrazów jest dodatia.

Bardziej szczegółowo

Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium)

Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium) Cheicze etody aalizy ilościowej (laboratoriu) Broiaoetria 9. Przygotowaie iaowaego roztworu broiau (V) potasu Broia(V) potasu ależy do stosowaych w aalizie cheiczej substacji podstawowych. oże być otrzyay

Bardziej szczegółowo

Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce.

Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce. Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce. Pracując na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, nie

Bardziej szczegółowo

Konica Minolta Optimized Print Services (OPS) Oszczędzaj czas. Poprawiaj efektywność. Stabilizuj koszty. OPS firmy Konica Minolta

Konica Minolta Optimized Print Services (OPS) Oszczędzaj czas. Poprawiaj efektywność. Stabilizuj koszty. OPS firmy Konica Minolta Koica Miolta Optimized Prit Services (OPS) Oszczędzaj czas. Poprawiaj efektywość. Stabilizuj koszty. OPS firmy Koica Miolta Optimized Prit Services OPS Najlepszą metodą przewidywaia przyszłości jest jej

Bardziej szczegółowo

3. Funkcje elementarne

3. Funkcje elementarne 3. Fukcje elemetare Fukcjami elemetarymi będziemy azywać fukcję tożsamościową x x, fukcję wykładiczą, fukcje trygoometrycze oraz wszystkie fukcje, jakie moża otrzymać z wyżej wymieioych drogą astępujących

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12. Kresy zbiorów. x Z M R

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna A1, zima 2011/12. Kresy zbiorów. x Z M R Kresy zbiorów. Ćwiczeia 21.11.2011: zad. 197-229 Kolokwium r 7, 22.11.2011: materiał z zad. 1-249 Defiicja: Zbiór Z R azywamy ograiczoym z góry, jeżeli M R x Z x M. Każdą liczbę rzeczywistą M R spełiającą

Bardziej szczegółowo

2. INNE ROZKŁADY DYSKRETNE

2. INNE ROZKŁADY DYSKRETNE Ie rozkłady dyskrete 9. INNE ROZKŁADY DYSKRETNE.. Rozkład dwumiaowy - kotyuacja Przypomijmy sobie pojęcie rozkładu dwumiaowego prawdopodobieństwa k sukcesów w próbach Beroulli ego: P k k k k = p q m =

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA NIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORT ZAKŁAD STEROWANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆWICZENIE: E13 BADANIE ELEMENTÓW

Bardziej szczegółowo

Damian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim.

Damian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim. Damia Doroba Ciągi. Graice, z których korzystamy. k. q.. 5. dla k > 0 dla k 0 0 dla k < 0 dla q > 0 dla q, ) dla q Nie istieje dla q ) e a, a > 0. Opis. Pierwsza z graic powia wydawać się oczywista. Jako

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dia 24 kwietia 2017 r. Poz. 822 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dia 11 kwietia 2017 r. w sprawie sposobu podziału i trybu przekazywaia

Bardziej szczegółowo