PRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008
|
|
- Lidia Sikorska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008
2 Andrzej Radzimiński, Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach Organizacja, uposażenie, ustawodawstwo, duchowieństwo, wierni, Muzeum Zamkowe w Malborku, Malbork 2006, ss Zagadnienie kształtowania się struktur kościelnych na terytorium późniejszego państwa krzyżackiego nie doczekało się dotąd wyczerpującego omówienia. Tę białą plamę w historiografii polskiej, jak mogłoby się wydawać, miała wypełnić książka Andrzeja Radzimińskiego Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach Organizacja, uposażenie, ustawodawstwo, duchowieństwo, wierni 1. Autor ten od dawna zajmuje się organizacją i strukturami kościelnymi w Polsce i Europie w okresie średniowiecza. Ma w swoim dorobku naukowym ponad 140 publikacji, w tym dziewięć książek, m.in. Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównawczym. Studia nad rekrutacją i drogami awansu, Toruń 1995, Życie i obyczajowość średniowiecznego duchowieństwa, Warszawa Prezentowana książka ma stanowić wedle słów autora pierwszą syntezę obejmującą najważniejsze zagadnienia z dziejów Kościoła w państwie Zakonu krzyżackiego w Prusach. A. Radzimiński, jak sam podaje, stworzył w tym celu odpowiedni kwestionariusz badawczy oraz podjął szeroko zakrojone badania nad różnymi aspektami funkcjonowania struktur kościelnych na tym obszarze, a także różnymi kategoriami duchowieństwa 2. Poważne zaangażowanie w działalność organizacyjną w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu zniweczyło jednak ten ambitny zamiar 3. Nie mogąc zrealizować pierwszego projektu autor postanowił jednak opublikować wyniki swoich badań nie doprowadziwszy ich do zamierzonego końca. Stało się to chyba ze szkodą dla samego projektu. Określenie przedstawionej pracy jako zapowiedzi przyszłej syntezy czy też jako uzupełnienie wcześniejszych studiów nad biskupstwami Pań- 1 A. Radzimiński, Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach , Malbork Ibidem, s Ibidem. Pruthenia, t. III, Olsztyn 2008, s
3 292 Recenzje i omówienia stwa Zakonu NMP 4, już w punkcie wyjścia stawia publikację w trudnym świetle, zapowiada pracę nie dokończoną, a zatem niepełnowartościową. Wywołuje to z kolei inną, istotną dla środowiska naukowego kwestię: w czym przedstawiona publikacja wykracza poza dotychczas poczynione ustalenia? Na czym polega oryginalność zaproponowanego ujęcia? Zakres chronologiczny pracy wyznacza z jednej strony rok 1243, czyli powołanie do życia organizacji diecezjalnej na obszarze Prus oraz ziemi chełmińskiej, z drugiej zaś rok 1525, jako data sekularyzacji Zakonu i utworzenia świeckiego państwa pruskiego. Książka składa się z 7-miu rozdziałów, poprzedzonych wprowadzeniem. W rozdziale pierwszym: Powstanie organizacji diecezjalnej w XIII wieku autor omówił zagadnienia związane z tworzeniem struktury kościelnej w Prusach mianowicie z powołaniem czterech diecezji pruskich tj. chełmińskiej, pomezańskiej, sambijskiej i warmińskiej, określił przy tym ich pierwotne terytorium i uposażenie. Podjął również kwestie włączenia tych diecezji w struktury metropolii ryskiej, a także pochodzenie i działalność pierwszych biskupów. Drugi rozdział dotyczy organizacji wewnętrznej poszczególnych diecezji, aż do początków reformacji (archiprezbiteraty, parafie, oficjalaty, kapituły katedralne). Przedmiotem rozważań w trzecim rozdziale Relacje między zakonem krzyżackim a biskupami i kapitułami stały się konsekwencje procesów inkorporacyjnych trzech kapituł do Zakonu krzyżackiego. W czwartym rozdziale Zakony i klasztory A. Radzimiński omówił kwestie powstania poszczególnych klasztorów, ich fundatorów, strukturę organizacyjną, uposażenie oraz ich stosunki z władcą terytorialnym, czyli Zakonem krzyżackim. Działalność ustawodawczą metropolitów ryskich oraz biskupów diecezjalnych w Prusach nakreślił badacz w części piątej. W rozdziale tym jak podaje autor odtworzono 5 nie tylko odbywane wówczas synody prowincjonalne, diecezjalne, czy sądy synodalne, ale także w oparciu o przeprowadzone analizy omówiono zawartość uchwalonych wówczas statutów 6. W kolejnym szóstym rozdziale Duchowieństwo badacz podjął próbę określenia liczebności różnych kategorii kleru w poszczególnych diecezjach oraz liczebności duchowieństwa na obszarze całego państwa zakonnego. Równocześnie przedstawił w odniesieniu do różnych kategorii kleru takie zagadnienia jak: pochodzenie społeczne, terytorialne oraz wykształcenie. Przejawy religijności świeckich to tytuł ostatniego rozdziału, w którym autor ukazał zasady udzielania sakramentów oraz różne 4 Idem, Biskupstwa państwa krzyżackiego w Prusach XIII XIV wieku. Z dziejów organizacji kościelnej i duchowieństwa, Toruń Wypada zadać pytanie, czy możliwe jest odtworzenie synodu? 6 A. Radzimiński, Kościół w państwie..., s. 8.
4 Recenzje i omówienia 293 aspekty dnia świętego i powszedniego (msze święte, kazania, modlitwy, posty, pogrzeby, odpusty). Książkę wieńczy podsumowanie, w którym znalazły się uwagi na temat sytuacji Kościoła w Prusach na przełomie XIV i XV stulecia. Uzupełnieniem publikacji jest bibliografia, podzielona na źródła i literaturę, wykaz map, skrótów, indeks osób i nazw geograficznych 7. W książce tej większość zagadnień opisał badacz w sposób syntetyczny, o czym informuje czytelnika już we wstępie 8. Ze sposobu przedstawienia materiału wynika, że ową syntezę autor pojmuje jak zebranie (przy czym trzeba by jeszcze rozstrzygnąć, czy chodzi jedynie o powtórzenie, czy też o pewne podsumowanie) dotychczasowych wyników badań i przedstawienie ich czytelnikowi w skrócie. Jedynie dwa rozdziały piąty i siódmy powstały w oparciu o samodzielnie przeprowadzone analizy. Niewątpliwie na uwagę zasługuje zakres wykorzystanej przez autora literatury, zebrana bibliografia obejmuje ponad 200 pozycji, w tym wiele obcojęzycznych książek i artykułów. Nie sposób jednak podczas lektury książki nie dostrzec luk w bibliografii; zabrakło, choćby przy omawianiu biskupstwa warmińskiego pracy E. Sieniawskiego Biskupstwo warmińskie, jego założenie i rozwój 9, czy też A. Rogalskiego Kościół katolicki na Warmii i Mazurach 10. Materiał źródłowy stanowiły źródła rękopiśmienne z Archiwum Państwowego w Toruniu oraz z archiwum Berlin Dahlem, w większości jednak do przygotowania omawianej pracy wykorzystał badacz źródła drukowane (ok. 50 pozycji). Struktura formalna książki jest niejednolita; w poszczególnych rozdziałach autor stosuje odmienne konstrukcje tekstu. Część rozdziałów rozpoczyna się wyraźnie wyodrębnionym wstępem (rozdziały III, V, VI, VII), w którym sygnalizuje jakiej problematyce poświęca dane studium oraz charakteryzuje dotychczasową literaturę na dany temat. W innych od razu przechodzi do rzeczy, dzieląc treść rozdziału na szereg paragrafów, czasem zajmujących tylko kilka linijek tekstu (dotyczy to zwłaszcza rozdziału IV). Zwraca uwagę brak omówienia źródeł, poza statutami sy- 7 Wykonany przez Ireneusza Czarcińskiego, patrz. ibidem, przyp., s Ibidem, s E. Sieniawski Biskupstwo warmińskie, jego założenie i rozwój, Poznań Nie wydaje się by można było usprawiedliwić pominięcie tej pracy jej datą wydania, skoro przy omawianiu zagadnienia komorników warmińskich (Rozdział II, s. 39) oparł się autor na dziewiętnastowiecznych ustaleniach Augusta Kolberga, Die ältesten Kämmerer und Kammerämter in Ermland, Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermland, Bd. 9, (1891), mimo istnienia publikacji młodszej, autorstwa M. Pollakówny Osadnictwo Warmii w okresie krzyżackim, Poznań A. Rogalski, Kościół katolicki na Warmii i Mazurach, Warszawa 1956.
5 294 Recenzje i omówienia nodalnymi, które zdają się być dla autora podstawą wnioskowania, zwłaszcza w rozdziale siódmym (s ). Trzy z siedmiu części pracy podsumował autor własnymi wnioskami II, III, IV. Omówienie powstania organizacji diecezjalnej (rozdział I, s. 9 28) na ziemiach pruskich rozpoczął badacz od nakreślenia, w oparciu o literaturę, akcji chrystianizacyjnych zmierzających do nawrócenia zamieszkujących te tereny pogan, nie rozwija jednak tego wątku szerzej. Zastanawiająca, niczym nie uzasadniona w tekście, jest przy tym podana przez autora data 1216 jako początek zbrojnego oporu Prusów, z powodu którego misja pruska zaczęła doznawać poważnych niepowodzeń. Wymagało to wsparcia militarnego i majątkowego 11. Badacz nie rozwija tego wątku, można jedynie przypuszczać, że pod sformułowaniem zbrojnego oporu Prusów z 1216 roku kryją się wzmożone najazdy Prusów choćby na ziemię chełmińską, które miały miejsce w roku kolejnym 12. Niezwykle interesującym wątkiem, który przejawia się niemalże przez wszystkie rozdziały książki, nie będąc głównym obszarem dociekań autora, jest zasygnalizowana już przeze mnie sytuacja ludności rodzimej, czyli Prusów. Autochtoni pojawiają się na kartach omawianej książki począwszy od pierwszego rozdziału, w którym naszkicowane zostały próby ich nawracania na wiarę chrystusową (Rozdział I, s. 9 12) 13, następnie w kontekście komornictw i komorników w diecezji warmińskiej (Rozdział II, s. 39), oraz jako budowniczy kościołów (Rozdział II, s ). A. Radzimiński podkreślił w książce, na co warto zwrócić uwagę, rolę rodzimych wspólnot terytorialnych w budowie sieci parafialnej na ziemiach pruskich, odrzucił przy tym decydujący udział mieszczan i niemieckich panów gruntowych w jej budowie 14. Za pierwszy akt poświadczający przyjęcie przez Prusów nowej wiary i zawierający zobowiązanie do budowy kościołów uznał traktat dzierzgoński z 7 lutego 1249, który jest dla badacza punktem odniesienia przy omawianiu postanowień synodalnych (dotyczy to rozdziałów V i VII). Przywoływane przez A. Radzimińskiego statuty synodalne jawią się jako bardzo cenne źródła do poznania losów ludności rodzimej zarówno w czasie podboju, jak i w okresie dużo późniejszym w XIV, XV aż po wiek XVI, tym bardziej żal, że nie podejmuje tego zagadnienia. W odnie- 11 Ibidem, s Jak podaje Grzegorz Białuński stosunki polsko-pruskie zepsuły się (...) około 1217 r. wraz ze śmiercią wojewody Konrada Mazowieckiego, Krystyna. G. Białuński, Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s Trudno mówić o wyczerpaniu tematu na tych kilku stronach tekstu, zagadnienie to więc nadal czeka na solidne opracowanie, może przez tego samego badacza? 14 A. Radzimiński, Kościół w państwie..., s
6 Recenzje i omówienia 295 sieniu do XIV wieku, na postawie przywołanych przez badacza fragmentów postanowień synodalnych, można dostrzec opór ludności rodzimej w posługiwaniu się językiem niemieckim, czy też polskim. W okresie tym przy kościołach sambijskich funkcjonują pruscy tłumacze, tzw. tolkowie (tolken), towarzyszą oni wiernym podczas nabożeństw, a także przy spowiedziach. Inne urywki synodów wskazują, iż autochtoni nie tylko trwają przy mowie ojców, ale i kultywują dawne zwyczaje. Chowają swoich zmarłych zgodnie z dawnym obrządkiem, bez udziału plebana, a w innych traktują księży jako ofiarników i składają im dary. Wszystkie te kwestie co prawda badacz przywołuje, ale nie poświęca im większej uwagi skupiając się na demograficznych czy statystycznych ustaleniach: typu na jakim obszarze ile było kościołów, przy których budowie zresztą niebagatelną rolę odegrali autochtoni 15. Niewątpliwie mamy tu do czynienia z ujęciem problemu syntetycznym i zwartym, ale wydaje się, że z zaplanowanej wielkiej syntezy dziejów Kościoła w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach powstał jedynie obszerny szkic. Pozostaje mieć nadzieję, że obowiązki administracyjne nie przeszkodzą autorowi w dokończeniu podjętych badań, i że doczekamy się szerokiej, pełnej, rzucającej nowe światło na zagadnienie Kościoła w Prusach monografii. Alicja Dobrosielska 15 W literaturze znajdujemy także przykłady Prusów którzy wstąpili na drogę duchowną. Sztandarowym przykładem może być tutaj Prus Saul, syn Milutina, który był kapelanem wielkiego mistrza, magistrem i notariuszem, konserwatorem nacji niemieckiej na uniwersytecie w Bolonii ( ). Pasłęckim plebanem i notariuszem był natomiast Prus Bando, o chrześcijańskim imieniu Jan, syn niejakiego Stenio, a wnuk Tessima, zob. G. Białuński, Bando pleban pasłęcki. Przyczynek do kariery Prusów w państwie zakonu krzyżackiego, w: Ad fontes. Studia ofiarowane księdzu profesorowi Alojzemu Szorcowi w siedemdziesięciolecie urodzin, pod red. Zoi Jaroszewicz-Pieresławcew i Ireny Makarczyk, Olsztyn 2006, s Można także podać w odniesieniu do pochodzenia wyższego duchowieństwa dwa przykłady biskupów podejrzewanych o pruskie korzenie: sambijskiego Jakuba Bludaua ( ) i jego następcę Bartłomieja z Radomna, zob. Ł. Okulicz- Kozaryn, Dzieje Prusów, Warszawa 2000, s. 465, o tym jednak A. Radzimiński nie wspomina.
7 Towarzystwo Pruthenia Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie Olsztyn 2008
8 PRUTHENIA Pismo poświęcone Prusom i ludom bałtyjskim Rada Naukowa: Wiesław Długokęcki, Kazimierz Grążawski, Jacek Kowalewski, Wojciech Nowakowski Redagują: Grzegorz Białuński (redaktor), Mirosław J. Hoffmann, Marek Pacholec (sekretarz), Bogdan Radzicki (zastępca redaktora), Ryszard Sajkowski, Joachim Stephan Tłumaczenie streszczeń i spisu treści: Joachim Stephan Przygotowanie do druku i projekt okładki: Marek Pacholec ISSN Towarzystwo Pruthenia Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie Adres Redakcji: Olsztyn, ul. Partyzantów 87, Dom Polski tel. (089)
9 Zeitschrift für Geschichte und Kultur der Pruβen und der baltischen Völker Verein Pruthenia Wojciech-Kętrzyński-Forschungszentrum in Olsztyn Wissenschaftlicher Beirat: Wiesław Długokęcki, Kazimierz Grążawski, Jacek Kowalewski, Wojciech Nowakowski Redigiert von: Grzegorz Białuński (Redakteur), Mirosław J. Hoffmann, Marek Pacholec (Sekretär), Bogdan Radzicki (stellvertretender Redakteur), Ryszard Sajkowski, Joachim Stephan Übersetzung der Zusammenfassungen und des Inhaltsverzeichnisses: Joachim Stephan Vorbereitung zum Druck und Umschlagentwurf: Marek Pacholec Olsztyn 2008
10 328 Pruthenia, t. III, Olsztyn 2008 I N H A L T S V E R Z E I C H N I S Bogdan Radzicki, Von der Redaktion I. Studien und Artikel Seweryn Szczepański, Die pomesanische Burg in Alt Christburg Grzegorz Białuński, Prußische Auswanderung vom Jahrhundert. 35 Joachim Stephan, Die Besiedlung der Komturei Elbing bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts II. Materialien und Quellen Robert Klimek, Die Funktion und der derzeitige Erhaltungszustand der mittelalterlichen Langwälle im Südteil des Hochstiftes Ermland III. Polemiken und Diskussionen Wojciech Nowakowski, Die Genese der Prußen Kommentar eines Archäologen Kazimierz Grążawski, Über die sogenannte teilweise Besetzung des Kulmer Landes durch die Prußen ein Diskussionsbeitrag Mirosław J. Hoffmann, Die gerettete Geschichte Ostpreußens Anna Bitner-Wróblewska, Tomasz Nowakiewicz, Aleksandra Rzeszotarska-Nowakiewicz, Wojciech Wróblewski, Eine Erwiderung auf Miroslaw J. Hoffmann IV. Rezensionen und Besprechungen Dariusz Adam Sikorski, O pozycji prawnej kobiety pruskiej [Über die Rechtsstellung der prußischen Frau] (Seweryn Szczepański) Andrzej Radzimiński, Chrystianizacja i ewangelizacja Prusów [Die Christianisierung und Evangelisierung der Prußen] (Alicja Dobrosielska)
11 Pruthenia, t. III, Olsztyn Andrzej Radzimiński, Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach [Die Kirche im Deutschordensland Preußen ] (Alicja Dobrosielska) V. Berichte und Ankündigungen Marek Pacholec, Konferenzbericht: Die preußischen Steinbaben. Kulturphänomen oder europäische Alltäglichkeit? Angerburg, VI. Chronik Izabela Lewandowska, Alte und neue Wettbewerbe über die Prußen Izabela Lewandowska, Tätigkeitsbericht der Gesellschaft Pruthenia für das Jahr
12 330 Pruthenia, t. III, Olsztyn 2008 S P I S T R E Ś C I Bogdan Radzicki, Od Redakcji I. Studia i artykuły Seweryn Szczepański, Pomezański gród w Starym Dzierzgoniu Grzegorz Białuński, Emigracja Prusów w XI-XIV wieku Joachim Stephan, Die Besiedlung der Komturei Elbing bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts II. Materiały i źródła Robert Klimek, Funkcjonowanie i obecny stan zachowania średniowiecznych wałów podłużnych w południowej części dominium warmińskiego III. Polemiki i dyskusje Wojciech Nowakowski, Geneza Prus komentarz archeologa Kazimierz Grążawski, O tak zwanej częściowej okupacji ziemi chełmińskiej przez Prusów głos w dyskusji Mirosław J. Hoffmann, Ocalona historia Prus Wschodnich Anna Bitner-Wróblewska, Tomasz Nowakiewicz, Aleksandra Rzeszotarska-Nowakiewicz, Wojciech Wróblewski, Mirosławowi J. Hoffmannowi w odpowiedzi IV. Recenzje i omówienia Dariusz Adam Sikorski, O pozycji prawnej kobiety pruskiej (Seweryn Szczepański) Andrzej Radzimiński, Chrystianizacja i ewangelizacja Prusów (Alicja Dobrosielska) Andrzej Radzimiński, Kościół w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach (Alicja Dobrosielska)
13 Pruthenia, t. III, Olsztyn V. Sprawozdania i komunikaty Marek Pacholec, Sprawozdanie z konferencji: Pruskie baby kamienne. Fenomen kulturowy czy europejska codzienność? Węgorzewo, 4 5 X 2007 r VI. Kronika Izabela Lewandowska, Dawne i nowe konkursy o Prusach Izabela Lewandowska, Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Pruthenia za rok
PRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008
PRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008 Izabela Lewandowska DAWNE I NOWE KONKURSY O PRUSACH Bałtowie i Prusowie północni sąsiedzi Słowian W latach 2001-2004 Towarzystwo Pruthenia organizowało ponadregionalny konkurs
Bardziej szczegółowoPRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008
PRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008 Kazimierz Grążawski O TAK ZWANEJ CZĘŚCIOWEJ OKUPACJI ZIEMI CHEŁMIŃSKIEJ PRZEZ PRUSÓW GŁOS W DYSKUSJI Artykuł jest próbą weryfikacji źródeł pisanych i ich interpretacji historycznych
Bardziej szczegółowoPRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008
PRUTHENIA TOM III Olsztyn 2008 Marek Pacholec Sprawozdanie z konferencji naukowej Pruskie baby kamienne. Fenomen kulturowy czy europejska codzienność?, Węgorzewo, 4 5 X 2007 r. Tak zwane pruskie baby kamienne
Bardziej szczegółowoPod redakcją Radosława Biskupa i Andrzeja Radzimińskiego Toruń 2015
PARAFIE W ŚREDNIOWIECZNYCH PRUSACH W CZASACH ZAKONU NIEMIECKIEGO OD XIII DO XVI W. Pod redakcją Radosława Biskupa i Andrzeja Radzimińskiego Toruń 2015 2 ECCLESIA CLERUSQUE TEMPORIBUS MEDII AEVI vol. 4
Bardziej szczegółowoPruthenia, 2010, t. V, s. 293 296
Kronika oliwska. Źródło do dziejów Pomorza wschodniego z połowy XIV wieku, tłum. Dominika Pietkiewicz, wstęp i komentarz Błażej Śliwiński, Wydawnictwo Muzeum Zamkowe w Malborku, Malbork 2008, ss. 155.
Bardziej szczegółowoPruthenia, t. IV, Olsztyn 2009, s. 327 330. nie nadesłał artykułu.
Kultura bogaczewska w 20 lat później. Materiały z konferencji, Warszawa, 26 27 marca 2003, pod redakcją Anny Bitner-Wróblewskiej, Seminarium Bałtyjskie, tom I, Warszawa 2007, ss. 519 + CD. Kultura bogaczewska...
Bardziej szczegółowoPRZESZŁOŚĆ I INNY. HISTORIA JAKO PRÓBA ZROZUMIENIA INNEGO
Przeszłość i Inny 3 Bogdan Radzicki PRZESZŁOŚĆ I INNY. HISTORIA JAKO PRÓBA ZROZUMIENIA INNEGO U podstawy pytania o sens uprawiania historii leży jak się zdaje przekonanie, że sens ten musi leżeć poza samym
Bardziej szczegółowoRecenzent dr hab. Krzysztof Kaczmarek, prof. UAM. Redaktor Wydawnictwa Michał Staniszewski. Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek
Recenzent dr hab. Krzysztof Kaczmarek, prof. UAM Redaktor Wydawnictwa Michał Staniszewski Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek Na okładce Widok kościoła Dominikanów w Gdańsku (R. Curicke,
Bardziej szczegółowoZBIGNIEW ŁUCZAK. Dzieje bibliotek w Sieradzu. od powstania miasta do końca XX wieku
ZBIGNIEW ŁUCZAK Dzieje bibliotek w Sieradzu od powstania miasta do końca XX wieku Czego się chcesz nauczyć, napisz o tym dzieło. Joachim Lelewel Miejska Biblioteka Publiczna w Sieradzu Sieradz 2007 NADZÓR
Bardziej szczegółowoMONARCHIA KAZIMIERZA WIELKIEGO ( )
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Agata Jamróz MONARCHIA
Bardziej szczegółowoHISTORIA GOSPODARCZA RYBNIKA I POWIATU RYBNICKIEGO W XIX I XX WIEKU
HISTORIA GOSPODARCZA RYBNIKA I POWIATU RYBNICKIEGO W XIX I XX WIEKU ZESZYTY RYBNICKIE 9 K O N F E R E N C J E HISTORIA GOSPODARCZA RYBNIKA I POWIATU RYBNICKIEGO W XIX I XX WIEKU praca zbiorowa pod redakcją
Bardziej szczegółowoMUZEUM POCZĄTKÓW PAŃSTWA POLSKIEGO W GNIEŹNIE. Gniezno 2015
4 MUZEUM POCZĄTKÓW PAŃSTWA POLSKIEGO W GNIEŹNIE Gniezno 2015 Biblioteka Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, vol. 7 Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie i Autorzy, 2015 Redaktor wydawnictw
Bardziej szczegółowoActa Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika XXXI/2015 Nauki Humanistyczno-Społeczne Zeszyt 426. DOI:
RECENZJE OMÓWIENIA Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika XXXI/2015 Nauki Humanistyczno-Społeczne Zeszyt 426 DOI: http://dx.doi.org/10.12775/aunc_ped.2015.010 Tomasz Różański Wydział Nauk Pedagogicznych
Bardziej szczegółowoKs. prof. UWM dr hab. Mieczysław Różański Rzym, 29 maja 2018 r. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Prawa i Administracji
1 Ks. prof. UWM dr hab. Mieczysław Różański Rzym, 29 maja 2018 r. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Prawa i Administracji Recenzja dysertacji doktorskiej Pana magistra Mateusza Zmudzińskiego
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5
SPIS TREŚCI Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5 Modlitwa do Maryi w intencji nowej ewangelizacji diecezji legnickiej... 6 Wykaz skrótów... 8 Wstęp... 9 I. HISTORIA
Bardziej szczegółowoNASZ SYNOD DIECEZJALNY
NASZ SYNOD DIECEZJALNY Słowo Biskupa Kaliskiego podczas Mszy świętej w Katedrze na rozpoczęcie drugiej sesji plenarnej Synodu, 18 października 2008 roku I Co to jest synod diecezjalny? Jakie jest jego
Bardziej szczegółowoTEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES
KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume IX Lublin 2012 POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ
Bardziej szczegółowoOlga Strembska, Duchowość w Polsce 16 (2014), ISSN 2081-4674, s. 244-245.
Duchowość w Polsce 16 (2014) ISSN 2081-4674 s. 244-245 Olga STREMBSKA JAK ŻYĆ PO CHRZEŚCIJAŃSKU? JAN PAWEŁ II ODPOWIADA NA NAJWAŻNIEJSZE PYTANIA opr. ks. Marek Chmielewski, Wydawnictwo AA, Kraków 2014,
Bardziej szczegółowoRYNEK KSIĄŻKI W POLSCE
RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2009 P A P I E R RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2009 P A P I E R Piotr Dobrołęcki współpraca: Tomasz Nowak, Daria Kaszyńska-Dobrołęcka BibliotekaAnaliz Warszawa 2009 Copyright by Piotr
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z konferencji naukowej 181. Alicja Dobrosielska
Sprawozdanie z konferencji naukowej 181 Alicja Dobrosielska SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI NAUKOWEJ INTERDYSCYPLINARNE SPOTKANIA Z HISTORIĄ I KULTURĄ BAŁTÓW COLLOQUIA BALTICA II, OLSZTYN 26 28 PAŹDZIERNIKA
Bardziej szczegółowoRecenzja opracowania M. Bryxa. pt: Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie.
C:\DOKUMENTY\RECENZJE\Recenzja M. Bryxa rynek.doc Recenzja opracowania M. Bryxa pt : Rynek nieruchomości. System i funkcjonowanie. Rynek nieruchomości jest w Polsce stosunkowo nowym, lecz wzbudzającym
Bardziej szczegółowoUniwersytet Wrocławski
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Anna Jaskóła SYTUACJA
Bardziej szczegółowoAnna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO
SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja
Bardziej szczegółowoPROFESOROWI. Bartosz Kontny
Bartosz Kontny PROFESOROWI JERZEMU OKULICZOWI-KOZARYNOWI W OSIEMDZIESIĄTĄ ROCZNICĘ URODZIN Profesor Jerzy Okulicz-Kozaryn to postać z pewnością nietuzinkowa, dla wielu wręcz pomnikowa. Pomnik to jednak
Bardziej szczegółowoABC V Synodu Diecezji Tarnowskiej Struktura i funkcjonowanie
ABC V Synodu Diecezji Tarnowskiej Struktura i funkcjonowanie Metodologia prac V Synodu 1. Jak jest? (Kryterium socjologiczne) 2. Jak powinno być? (Kryterium teologiczne) 3. Co robić, aby było jak powinno
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp Rozdział III
Spis treści Wstęp... 9 Rozdział I Wiadomości ogólne o konstytucji jako najważniejszym w państwie akcie prawnym... 13 1. Pojęcie, geneza i funkcje konstytucji... 13 2. Konstytucja ustawą zasadniczą państwa...
Bardziej szczegółowoZnad Pisy Nr 23. Muzeum Ziemi Piskiej. Znad Pisy. Wydawnictwo poświęcone Ziemi Piskiej. Nr 23 rok Zespół Redakcyjny: Ryszard Wojciech Pawlicki
Znad Pisy Nr 23 Znad Pisy Wydawnictwo poświęcone Ziemi Piskiej Nr 23 rok 2017 Zespół Redakcyjny: Ryszard Wojciech Pawlicki Dietmar Serafin Łukasz Szymański Rada Naukowa: dr Aneta Agnieszka Karwowska redaktor
Bardziej szczegółowoPrezentacja Rocznika Kościoła katolickiego w Polsce
W Sekretariacie Episkopatu Polski odbyła się prezentacja Rocznika Kościoła katolickiego w Polsce za lata 1991-2011. Uczestniczyli w niej JE bp. Wojciech Polak, Sekretarz KEP, prof. Janusz Witkowski, Prezes
Bardziej szczegółowoWijaczka, Jacek "Miasta warmińskie w latach , samorząd, społeczeństwo, gospodarka", Jerzy Kiełbik, Olsztyn 2007 : [recenzja]
Wijaczka, Jacek "Miasta warmińskie w latach 1466-1772, samorząd, społeczeństwo, gospodarka", Jerzy Kiełbik, Olsztyn 2007 : [recenzja] Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3, 347-351 2008 D YSKUSJE I POLEMIKI
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY. Warszawa, dnia 28 listopada 2014 r. Poz. 30 O B W I E S Z C Z E N I E M I N I S T R A S P R AW Z A G R A N I C Z N Y C H 1)
DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH Warszawa, dnia 28 listopada 2014 r. Poz. 30 O B W I E S Z C Z E N I E M I N I S T R A S P R AW Z A G R A N I C Z N Y C H 1) z dnia 27 listopada 2014 r. Na
Bardziej szczegółowoWspółpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego
WYŻSZA SZKOŁA STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH W ŁODZI WYDZIAŁ STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH I DYPLOMACJI Michał Adamski Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego Praca doktorska napisana pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoWspomnienia z Jubileuszu 25-lecia Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych
Wspomnienia z Jubileuszu 25-lecia Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych 14 listopada 2013 r. w Villa Pallas odbyła się uroczystość związana z obchodami 25- lecia istnienia Instytutu Historii
Bardziej szczegółowoAKCJA KATOLICKA jest według Kodeksu Prawa Kanonicznego publicznym stowarzyszeniem wiernych, erygowanym w diecezji przez biskupa.
AKCJA KATOLICKA jest według Kodeksu Prawa Kanonicznego publicznym stowarzyszeniem wiernych, erygowanym w diecezji przez biskupa. Celem Akcji Katolickiej jest pogłębianie formacji chrześcijańskiej oraz
Bardziej szczegółowoZarządzanie szkołą wyższą
Zarządzanie szkołą wyższą Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Seria: e-monografie Nr 56 Dostęp online: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/63755 Zarządzanie
Bardziej szczegółowoDziewięć skarbów Kościoła Kieleckiego Stan badań nad zbiorem rubrycel i schematyzmów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach
ks. Andrzej Kwaśniewski Archiwum Diecezjalne w Kielcach Streszczenie referatu Dziewięć skarbów Kościoła Kieleckiego Stan badań nad zbiorem rubrycel i schematyzmów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach W Archiwum
Bardziej szczegółowoANNUARIUM STATISTICUM ECCLESIAE IN POLONIA AD 2015
ANNUARIUM STATISTICUM ECCLESIAE IN POLONIA AD 2015 Warszawa 2015 Opracowanie zawiera wyniki prowadzonych przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC w roku 2015 badań statystycznych. Opracowanie:
Bardziej szczegółowoLeksykon teologii pastoralnej,
Leksykon teologii pastoralnej, red. ks. Ryszard Kamiński (redaktor naczelny), ks. Wiesław Przygoda, Marek Fiałkowski OFMConv, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin
Bardziej szczegółowoProjekt przygotowali uczniowie klasy II b 1. Emil Szyszka 2. Dominik Biaduń 3. Tomasz Przygocki 4. Krzysztof Podleśny Opiekun projektu: Jadwiga
Projekt przygotowali uczniowie klasy II b 1. Emil Szyszka 2. Dominik Biaduń 3. Tomasz Przygocki 4. Krzysztof Podleśny Opiekun projektu: Jadwiga Sochacka Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego
Bardziej szczegółowoStudia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nr 47. Redaktor serii: ks. Artur Malina
Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Nr 47 Redaktor serii: ks. Artur Malina Biblioteki kościelne i klasztorne w Polsce Historia i współczesność Redakcja: Ks. Henryk
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2011, R. X, NR 2
PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2011, R. X, NR 2 Regina Renz, Kobieta w społeczeństwie międzywojennej Kielecczyzny. Dom praca aktywność społeczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno- -Przyrodniczego Jana
Bardziej szczegółowoTEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES
TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN TEKA COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume VIII Lublin 2011 POLSKA AKADEMIA
Bardziej szczegółowoInstrukcja dotycząca zakresu i sposobu uzyskania osobowości pranej przez instytucje kościelne na podstawie prawa polskiego (art. 4 ust.
Instrukcja dotycząca zakresu i sposobu uzyskania osobowości pranej przez instytucje kościelne na podstawie prawa polskiego (art. 4 ust. 3 Konkordatu) 1. W związku z wejściem w życie Konkordatu między Stolicą
Bardziej szczegółowoKorekta językowa Magdalena Rokicka (język polski) Weronika Mincer (język angielski)
OFICYNA WYDAWNICZA SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE WARSZAWA 2016 Rada Naukowa prof. Christina Ciecierski (Northeastern Illinois University) prof. Piotr Jaworski (Edinburgh Napier University Business
Bardziej szczegółowoDorobek wydawniczy pracowników Instytutu Prawa i Administracji za rok 2011
PWSZ IPiA STUDIA LUBUSKIE Tom VIII Sulechów 2012 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie Dorobek wydawniczy pracowników Instytutu Prawa i Administracji za rok 2011 Paweł Kacprzak Die Zwangsaussiedlung
Bardziej szczegółowoToruń Muz. Okr. Toruń UMK
Dr Marek Rubnikowicz Toruń Muz. Okr. Dr Krzysztof Nierzwicki Dr Andrzej Mycio Toruń UMK Nad złoto cenniejsze... Skarby Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w toruniu Wystawa pod tym tytułem, prezentująca najcenniejszą
Bardziej szczegółowoZasady odbioru powiadomień władz kościelnych o uzyskaniu przez instytucje kościelne osobowości prawnej na podstawie art. 4 ust.
Zasady odbioru powiadomień władz kościelnych o uzyskaniu przez instytucje kościelne osobowości prawnej na podstawie art. 4 ust. 2 Konkordatu Art. 4 ust. 2 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY INSTYTUT PEDAGOGIKI
UNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY INSTYTUT PEDAGOGIKI ŁUCJA JAROCH MOTYWY WYBORU ZAWODU PRZEZ UCZNIÓW KLAS III GIMNAZJALNYCH Z RÓŻNYCH ŚRODOWISK SPOŁECZNYCH Praca magisterska napisana pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2018 rok
Plan pracy Zaopiniowany na posiedzeniu Rady Naukowej PIN-Instytutu w Opolu 9 sierpnia 2017 roku PLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2018 rok A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH
Bardziej szczegółowoProtokół posiedzenia Rady Wydziału Historycznego UG z dnia r.
Protokół posiedzenia Rady Wydziału Historycznego UG z dnia 15.05. 2015 r. Posiedzenie Rady Wydziału Historycznego prowadził Dziekan Wydziału Historycznego, prof. dr hab. Wiesław Długokęcki. Na wstępie
Bardziej szczegółowoWYKAZ PODRĘCZNIKÓW I ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH DO NAUKI RELIGII PRAWOSŁAWNEJ W GIMNAZJUM. - opracowany przez: Ewę Podgórzak
WYKAZ PODRĘCZNIKÓW I ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH DO NAUKI RELIGII PRAWOSŁAWNEJ W GIMNAZJUM - opracowany przez: Ewę Podgórzak HISTORIA KOŚCIOŁA PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA RELIGII W SZKOŁACH POWSZECHNYCH Prawosławna
Bardziej szczegółowoSzczątki biblioteki i archiwum po klasztorze augustianów-eremitów w Książu Wielkim
dr Agnieszka Fluda-Krokos Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Katedra Badań Książki i Prasy Szczątki biblioteki i archiwum
Bardziej szczegółowoChrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.
Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo jest jedną z głównych religii monoteistycznych wyznawanych na całym świecie. Jest to największa religia pod względem wyznawców, którzy stanowią 1/3 całej populacji. Najliczniej
Bardziej szczegółowoBartosz Rakoczy * w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym], Rzeszów 2013 (review)
Bartosz Rakoczy * Recenzja monografii autorstwa Prof. Jerzego Stelmasiaka pt. Interes indywidualny a interes publiczny w ochronie środowiska w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym, Rzeszów 2013
Bardziej szczegółowoWYSTAWY I PUBLIKACJE MUZEALNE POŚWIĘCONE OLSZTYNOWI
WYSTAWY I PUBLIKACJE MUZEALNE POŚWIĘCONE OLSZTYNOWI 1992 2013 Fotografie: Piotr Jaworek, Krzysztof Kapusta, Grzegorz Kumorowicz, Małgorzata Kumorowicz, Wojciech Sękowski Skany: Katarzyna Dauksza Opracowanie
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wykaz skrótów...9 Wstęp... 11
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów...........................................9 Wstęp.................................................. 11 I. TEOLOGICZNE PODSTAWY REGUŁ O TRZYMANIU Z KOŚCIOŁEM Piotr Kasiłowski SJ
Bardziej szczegółowoKs. prof. dr hab. Henryk Skorowski Kierownik Zakładu Socjologii Grup Etnicznych i Regionalizmu UKSW w Warszawie
I Ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski Kierownik Zakładu Socjologii Grup Etnicznych i Regionalizmu UKSW w Warszawie RECENZJA PRACY DOKTORSKIEJ ks. mgra lic. Ireneusza Smaglińskiego pt. Patriotyzm w nauczaniu
Bardziej szczegółowoMgr Małgorzata Eysymontt POZYCJA INSTYTUCJONALNA URZĘDU WYSOKIEGO PRZEDSTAWICIELA UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA.
Mgr Małgorzata Eysymontt POZYCJA INSTYTUCJONALNA URZĘDU WYSOKIEGO PRZEDSTAWICIELA UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Streszczenie Praca doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr
Bardziej szczegółowoStudia Elbląskie 11, 385-388
Józef Borzyszkowski "Statuty synodalne Warmińskie, Sambijskie, Pomezańskie, Chełmińskie oraz Prowincjalne Ryskie. Z braniewskiego wydania księdza Franciszka Hiplera 1899 roku oraz pierwodruków 1922 i 1923
Bardziej szczegółowoWŁADCY CZECH I WĘGIER GENEALOGIA
GENEALOGIA 1 Pamięci Marii Krystyny Habsburg 2 GENEALOGIA PRZEMYSŁAW JAWORSKI 2012 3 4 ZAMIAST WSTĘPU Książka ta przedstawia genealogię władców panujących w sąsiadujących ze sobą królestwach Czech i Węgier,
Bardziej szczegółowoGrabowska Dorota. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Grabowska Dorota Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Andrzej Kołakowski, Opieka nad dzieckiem sierocym w województwie gdańskim w latach 1945 1956, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010,
Bardziej szczegółowoStudia Elbląskie 4,
Jan Wiśniewski "Rywalizacja katolików z luteranami o kościół św. Mikołaja w Elblągu 1520-1621. Źródła do dziejów Reformacji w Prusach Królewskich", Alojzy Szorc, Olsztyn 2002 : [recenzja] Studia Elbląskie
Bardziej szczegółowoRECENZJA. rozprawy doktorskiej mgra Grzegorza Misiury pt. Środowisko organistów
Prof. dr hab. Aiidrzej Kopiczko, prof. zw. UWM ul. Mickiewicza 10 10-509 0lsztyii RECENZJA rozprawy doktorskiej mgra Grzegorza Misiury pt. Środowisko organistów diecezji ]ubelskiej w latach 1918-1992.
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2019 rok
A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH PRZEWIDZIANYCH DO SFINANSOWANIA LUB DOFINANSOWANIA Z BUDŻETU PAŃSTWA W ROKU 2018 (DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA) I. DZIEJE GÓRNEGO ŚLĄSKA OD XVIII WIEKU JAKO
Bardziej szczegółowoBogdan Giemza I Synod Diecezji Legnickiej ( ), "Przypatrzmy się powołaniu naszemu" Studia Salvatoriana Polonica 7,
Bogdan Giemza I Synod Diecezji Legnickiej (2007 2012), "Przypatrzmy się powołaniu naszemu" Studia Salvatoriana Polonica 7, 285-288 2013 Studia Salvatoriana Polonica T. 7 2013 I Synod Diecezji Legnickiej
Bardziej szczegółowoRafał Dowgier, Wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na stanowienie i stosowanie lokalnego prawa podatkowego,
Państwo Prawo Administracja 1(1)/2016 ISSN 2451-1676 DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ppa.2016.007 JACEK WANTOCH-REKOWSKI Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Rafał Dowgier, Wpływ regulacji dotyczących
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚ CI. Wykaz skrótów Wstęp Rozdział pierwszy
SPIS TREŚ CI Wykaz skrótów... 13 Wstęp... 17 Rozdział pierwszy Najstarsze osadnictwo na obszarze późniejszego starostwa olsztyńskiego (do przełomu XIII i XIV wieku)... 39 I. Najstarsze osadnictwo okolic
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Wstęp... 9 Wykaz skrótów... 13 Rozdział 1. Prawo podatkowe w systemie prawa... 15 1.1. Uwagi wprowadzające... 16 1.2. Prawo podatkowe jako gałąź prawa... 16 1.2.1. Przesłanki uzasadniające
Bardziej szczegółowoZasady i wskazówki pisania prac dyplomowych
Zasady i wskazówki pisania prac dyplomowych 1. Informacje ogólne Prawo autorskie Student przygotowujący pracę dyplomową (licencjacką/magisterską) powinien zapoznać się z przepisami wynikającymi z "Ustawy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Skróty i oznaczenia Przedmowa...19
Skróty i oznaczenia...13 Przedmowa...19 I. Polska w średniowieczu (wieki XI XV)...25 1. Wprowadzenie...25 2. Prehistoria...26 3. Średniowiecze...27 4. Uniwersytety...29 5. Matematyka w Europie przed 1400
Bardziej szczegółowoMarek Stępień "Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993/1998", Józef Kowalczyk, Płock 2013 : [recenzja]
Marek Stępień "Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993/1998", Józef Kowalczyk, Płock 2013 : [recenzja] Warszawskie Studia Pastoralne 19, 332-338 2013 Arcybiskup Józef Kowalczyk,
Bardziej szczegółowoUnitis Viribus. Diecezja Podlaska w II Rzeczypospolitej. Rafał Dmowski
Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach Rafał Dmowski Unitis Viribus Diecezja Podlaska
Bardziej szczegółowoLISTA LAUREATÓW Nagroda IV stopnia zestaw do grillowania
LISTA LAUREATÓW Nagroda IV stopnia zestaw do grillowania 1 Bronisław K. zweryfikowany 2 Marta B. w trakcie weryfikacji 3 Kazimierz S. zweryfikowany 4 Damian L. w trakcie weryfikacji 5 Marek Ś. w trakcie
Bardziej szczegółowoMarcin Radziłowicz "Ks. Marian Szczęsny ( )", red. Wojciech Guzewicz, Olecko 2007 : [recenzja] Studia Ełckie 11,
Marcin Radziłowicz "Ks. Marian Szczęsny (1942-2006)", red. Wojciech Guzewicz, Olecko 2007 : [recenzja] Studia Ełckie 11, 405-408 2009 STUDIA EŁCKIE 11(2009) KS. MARIAN SZCZĘSNY (1942-2006), red. ks. Wojciech
Bardziej szczegółowoLaboratorium Badań Medioznawczych Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. numer 1(13)/2016
Laboratorium Badań Medioznawczych Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego numer 1(13)/2016 Warszawa 2016 REDAKTOR NACZELNA dr Karolina Brylska ZESPÓŁ REDAKCYJNY I RECENZENCKI
Bardziej szczegółowoMEDIUM AEVUM, Vol. 3, redaktorzy serii Marek Ferenc i Michał Stachura
MEDIUM AEVUM, Vol. 3, redaktorzy serii Marek Ferenc i Michał Stachura Recenzja: prof. dr hab. Krzysztof Stopka Redakcja i korekta: Mateusz Czarnecki Copyright by Uniwersytet Jagielloński Copyright by Towarzystwo
Bardziej szczegółowoSPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO
SPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO Wstęp Ogólny zamysł napisania książki wywodzi się ze stwierdzenia, iż dalszy rozwój rynku ubezpieczeniowego w Polsce jest uzależniony od znacznego zwiększenia
Bardziej szczegółowoZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ W KJ TSW
Załącznik do Zarządzenia Rektora KJ-TSW z dnia 12 września 2017 r. ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ W KJ TSW Zalecenia mają charakter ogólny. Kwestie szczegółowe specyficzne dla każdej pracy należy konsultować
Bardziej szczegółowoSTUDIA CHOREOLOGICA. Vol. XI ORGAN POLSKIEGO FORUM CHOREOLOGICZNEGO
STUDIA CHOREOLOGICA ORGAN POLSKIEGO FORUM CHOREOLOGICZNEGO Vol. XI Poznań 2010 Redaktor Roderyk Lange Asystent redaktora Urszula Loba-Wilgocka Polskie Forum Choreologiczne, Poznań 2010 ISSN 1508-1354 Polskie
Bardziej szczegółowoSpis Treści. Rozdział I. POWSTANIE ORDYNARIATÓW PERSONALNYCH DLA ANGLIKANÓW. Rozdział II. POZYCJA PRAWNA ORDYNARIUSZA ORDYNARIATU PERSONALNEGO
Spis Treści WSTĘP... 5 Rozdział I. POWSTANIE ORDYNARIATÓW PERSONALNYCH DLA ANGLIKANÓW POWRACAJĄCYCH DO PEŁNEJ WSPÓLNOTY Z KOŚCIOŁEM KATOLICKIM... 11 1. Pastoral provision zapowiedzią ordynariatów dla anglikanów...
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie Rozdział pierwszy Podejmowanie decyzji przez młodzież w kontekście jej myślenia o własnej przyszłości...
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 7 Rozdział pierwszy Podejmowanie decyzji przez młodzież w kontekście jej myślenia o własnej przyszłości... 11 Rozdział drugi Czynniki determinujące decyzje młodzieży dotyczące
Bardziej szczegółowoks. Edward Wasilewski Chrzest Wszczepienie w Mistyczne Ciało Chrystusa
ks. Edward Wasilewski Chrzest Wszczepienie w Mistyczne Ciało Chrystusa Gniezno 2016 Recenzja wydawnicza Ks. prof. dr hab. Bogdan Czyżewski UAM w Poznaniu Skład Jan Słowiński Korekta Dorota Gołda Projekt
Bardziej szczegółowoSĄSIEDZTWA III RP NIEMCY
program konferencji naukowej SĄSIEDZTWA III RP NIEMCY Wrocław, 4 5.04.2019 Instytut Socjologii UWr, Wrocław, ul. Koszarowa 3/20, sala 240 4 KWIETNIA 2019 (czwartek) Godz. 9:00 otwarcie konferencji Sąsiedztwa
Bardziej szczegółowo7. Bóg daje ja wybieram
7. Bóg daje ja wybieram 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE wprowadzenie w problematykę powołania życiowego i chrześcijańskiego powołania do świętości. 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: po lekcji
Bardziej szczegółowoHISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego)
2019-09-01 HISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego) Treści z podstawy programowej przedmiotu POZIOM PODSTAWOWY (PP) SZKOŁY BENEDYKTA Podstawa programowa HISTORIA klasa 1 LO (4-letnie po
Bardziej szczegółowoA/ Prace w zakresie nauk biomedycznych
Uwaga! Do prac licencjackich można mieć wgląd tylko na podstawie pisemnej zgody promotora. Wymagane jest podanie konkretnego tytułu pracy. Udostępniamy prace do wglądu tylko z ostatniego roku akademickiego.
Bardziej szczegółowoElżbieta Pałka "Religijność na pograniczu. Polacy na Zaolziu", Małgorzata Michalska, Czeski Cieszyn 2006 : [recenzja] Wschodnioznawstwo 1,
Elżbieta Pałka "Religijność na pograniczu. Polacy na Zaolziu", Małgorzata Michalska, Czeski Cieszyn 2006 : [recenzja] Wschodnioznawstwo 1, 543-546 2007 Małgorzata Michalska, Religijność na pograniczu.
Bardziej szczegółowoKryteria oceny pracy doktoranta przez opiekuna naukowego
Kryteria oceny pracy doktoranta przez opiekuna naukowego Poniższe kryteria są wymienione także na formularzach Sprawozdania doktoranta i sporządzanej na jego podstawie Opinii opiekuna naukowego doktoranta
Bardziej szczegółowoISBN (wersja online)
Magdalena Jasiniak Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Finansów, Zakład Finansów Korporacji, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 39 RECENZENT Włodzimierz Karaszewski SKŁAD
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Barbara Kożuch Uniwersytet Jagielloński
prof. dr hab. Barbara Kożuch Uniwersytet Jagielloński RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Danuty Trybuch pt. Proces audytu i warunki doskonalenia systemu zarządzania jakością na przykładzie urzędów
Bardziej szczegółowoRozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości. redakcja Andrzej Paczkowski
Rozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości redakcja Andrzej Paczkowski Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2017 Kara-pamiec-polityka 2.indb
Bardziej szczegółowoSTATUT REDAKCJI CZASOPISMA NAUKOWEGO PERSPEKTYWY EDUKACYJNO- SPOŁECZNE
WYŻSZA SZKOŁA BIZNESU I NAUK O ZDROWIU W ŁODZI STATUT REDAKCJI CZASOPISMA NAUKOWEGO PERSPEKTYWY EDUKACYJNO- SPOŁECZNE ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Czasopismo naukowe Perspektywy edukacyjno-społeczne,
Bardziej szczegółowoJesteśmy napełnieni Duchem Świętym
Jesteśmy napełnieni Duchem Świętym ISSN 0239-801X Imprimatur 909/17/A Kuria Metropolitalna Białostocka Spis 33 Roczników Studiów Teologicznych dostępny pod adresami: 1) www.studiateologiczne.pl; 2) www.archibial.pl
Bardziej szczegółowoAktualne problemy. prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego. aspekty teoretyczne i praktyczne. Centrum Doskonałości Jeana Monneta
Centrum Doskonałości Jeana Monneta Aktualne problemy prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego aspekty teoretyczne i praktyczne pod redakcją Dagmary Kornobis-Romanowskiej Wrocław 2017 Aktualne
Bardziej szczegółowoStudia doktoranckie 2018/2019
1 Studia doktoranckie 2018/2019 rok I i II (w semestrze 15 godzin wykładowych poszczególnych przedmiotów) SEMESTR I WYKŁADY WSPÓLNE: Wykład 1: Wyznanie wiary bł. Papieża Pawła VI w kontekście nadreńskiej
Bardziej szczegółowoŹródła danych i informacji
Źródła danych i informacji Metodyka pracy naukowej Tomasz Poskrobko Źródło pochodzenia danych Dane Pierwotne Wtórne Rodzaje publikacji recenzowane Monografie naukowe Artykuły naukowe Podręczniki, skrypty
Bardziej szczegółowoKodeks etyczny czasopisma Progress in Economic Sciences 1. Autor (autorzy)
Kodeks etyczny czasopisma Progress in Economic Sciences 1. Autor (autorzy) Tekst zgłoszony do publikacji posiada odpowiadający treści tytuł i streszczenie oraz należy do jednej z trzech kategorii: artykuł
Bardziej szczegółowoTerminy rozpoczęcia oraz zakończenia kadencji Sejmu i Senatu od 1989 r.
Biuro Informacji i Dokumentacji Kancelaria Senatu OT-427 Październik 2005 Terminy rozpoczęcia oraz zakończenia kadencji Sejmu i Senatu od 1989 r. Dział Informacji i Ekspertyz Seria: Opracowania Tematyczne
Bardziej szczegółowoPASTORALNA Tezy do licencjatu
PASTORALNA Tezy do licencjatu 1. Relacja teologii pastoralnej do nauk teologicznych i pozateologicznych. 2. Główne koncepcje teologii pastoralnej. 3. Funkcje autorealizacji Kościoła w parafii. 4. Dobro
Bardziej szczegółowoProtokół ze Spotkania Parafialnego Zespołu Synodalnego
Protokół ze Spotkania Parafialnego Zespołu Synodalnego Data Spotkania 26.09.2018 Temat Spotkania/Zgodnie z konspektem/ Wychowanie dzieci i młodzieży w rodzinie Parafia Dekanat : Lista Obecności 1. Przewodniczący
Bardziej szczegółowo