Aneks 1. il.1. Park Skaryszewski w Warszawie, mostek kamienny, fot. udostępniona przez T. Grudnia (źródło: strona internetowa

Transkrypt

1 Aneks 1 il.1. Park Skaryszewski w Warszawie, mostek kamienny, fot. udostępniona przez T. Grudnia (źródło: strona internetowa il. 2.Park Ujazdowski w Warszawie, fragment sztucznego stawu, ok r. (źródło: strona internetowa Album przedwojennej Warszawy)

2 il. 3. Park Ujazdowski w Warszawie, brzeg sztucznego stawu, ok r. (źródło: strona internetowa Album przedwojennej Warszawy) il.4. Park w Złotym Potoku, przebudowany przez F. Szaniora, ok r., staw Irydion (źródło: pocztówka z pocz. XX w., zbiory prywatne)

3 il.5. Park Skaryszewski w Warszawie, ok.1927 r., [w:] Tygodnik Ilustrowany, 1927, nr 27, s. 543 (źródło: Park Skaryszewski im. i. I. J. Paderewskiego w Warszawie, Studium kompozycyjnohistoryczne oraz wnioski konserwatorskie do projektu rewaloryzacji parku, Bibliografia, Ikonografia, B. Furmanik, I. Wildner-Nurek, KOBiDZ ) il.6. Park Skaryszewski w Warszawie, ok.1960 r., [w:] Stolica, 1960, nr 33, s. 12 (źródło: Park Skaryszewski im. i. I. J. Paderewskiego w Warszawie, Studium kompozycyjnohistoryczne oraz wnioski konserwatorskie do projektu rewaloryzacji parku, Bibliografia, Ikonografia, B. Furmanik, I. Wildner-Nurek, KOBiDZ )

4 il.7. Plan Parku Skaryszewskiego w Warszawie, Plan Szaniora z 1906 [w:] oryginał zaginął, zdjęcie w zbiorach Działu Kartografii, BN (źródło: Park Skaryszewski im. i. I. J. Paderewskiego w Warszawie, Studium kompozycyjnohistoryczne oraz wnioski konserwatorskie do projektu rewaloryzacji parku, Bibliografia, Ikonografia, B. Furmanik, I. Wildner-Nurek, KOBiDZ ) il.8. Wodospad w Parku Skaryszewskim, lata 30. XX w., pocztówka, [w:] Skład i Wydawnictwo Pocztówek K. Wojutyński, zbiory prywatne (źródło: Park Skaryszewski im. i. I. J. Paderewskiego w Warszawie, Studium kompozycyjno-historyczne oraz wnioski konserwatorskie do projektu rewaloryzacji parku, Bibliografia, Ikonografia, B. Furmanik, I. Wildner-Nurek, KOBiDZ )

5 il.9 Fragment Parku Skaryszewskiego z grotą, a)lata 30. XX w., [w:] zbiory Korotyńskich, ZPW, sygn. Kor I-185, poz. 17, b) zdjęcie prywatne z1943 r. (źródło: Park Skaryszewski im. i. I. J. Paderewskiego w Warszawie, Studium kompozycyjno-historyczne oraz wnioski konserwatorskie do projektu rewaloryzacji parku, Bibliografia, Ikonografia, B. Furmanik, I. Wildner-Nurek, KOBiDZ )

6 A. B. C. D. il. 10. Wodotrysk Wallace a: A. najpopularniejsza paryska forma fontanny Wallace a, katalog francuskiej firmy odlewniczej Val D Osne (źródło: Zbiory Archiwum Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie), B. najbardziej zbliżony wygląd do wodotrysku z placu zabaw ma jedna z paryskich fontann, C. i D. forma wodotrysku i jego przybliżona lokalizacja na placu zabaw, rys. pani A. Nowak

7 il.11. Ogród Saski w Warszawie, identyczne obrzeże trawnika jak w Ogrodzie Krasińskich (źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn. I-U ) il.12.szkice pana St. Soszyńskiego przedstawiają: lodziarza, który stał przy barokowej bramie parkowej, metalowy szalet obok altany widokowej, identyczny był na placu Trzech Krzyży, schematyczna forma altany widokowej, podobnej do dawnego przystanku tramwajowego przy ul. Stalowej róg Inżynierskiej

8 Aneks 2-teksty 1. Opis planu Franciszka Szaniora przebudowy Ogrodu Krasińskich zamieszczonego w Ogrodniku Polskim nr 18 z 1893 r. Wzdłuż gmachu izby sądu urządzony jest gazon symetryczny, tarasowo rozłożony ze spadkiem na ogród z zagłębieniem symetrycznym na kwietniki, gazon zdobi fontanna dawniej tu istniejąca, umieszczona na pagórku, przeznaczonym na okalać ją mający kwietnik. Na gazonie tym grupami, pod gmachem izby sądowej oznaczone są z rzadka rozrzucone drzewa i krzewy iglaste oraz różne rośliny dekoracyjne. Z dwóch stron gmachu mieszczą się w górnej części planu w narożniku ogródek i mieszkanie ogrodnika, dalej nieco mleczarnia, w dolnej wejście do ogrodu, prowadzące na plac Krasiński. Środkową następną część ogrodu, zajmuje znów symetryczny klomb, przeznaczony na kwietnik lub basen z wodą. Dwa klomby o wycięciach symetrycznych do kwietnika zaopatrzone są w grabowe szpalery, z miejscami przeznaczonymi na ławki do spoczynku, dla spacerujących. Grupy drzew iglastych upiększają obydwa trawniki ze stron przeciwnych. Część trzecia niejako środkowa ogrodu stanowi wklęsłe polanki, przyozdobione wyniesionymi ponad poziom grupami drzew i krzewów. Do tej części ogrodu prowadzą dwa wejścia, jedno z zewnątrz na ul. Świętojerską, drugie do ogródka wód mineralnych. Tu zaprojektowany jest mały kwietniczek. Trawnik następny bliżej Nalewek obejmuje staw z wysepką i przystanią sąsiedni zaś plac wysadzony drzewami, przeznaczony jest na zabawę dla dzieci, jest on osłonięty ze wszech stron od ogrodu krzewami. Na placu znajduje się wodotrysk do picia wody. Na koniec w narożniku od ul. Nalewki stoi usypane wzgórze do 5 m. wysokie, dające początek spośród skał i kamieni wodzie wypełniającej staw ( z kranu wodociągowego). Z górki tej roztacza się widok na wodę i znaczna część ogrodu. Mostki na drogach przez parowy uzupełniają plan. Czwarte wejście do ogrodu prowadzi na ulicę Nalewki wprost wejścia widnieje kwietnik w celu urozmaicenia miejscowości. W drugim narożniku widać miejsce na ławkę, czyli rodzaj altanki z widokiem na wodę i wysepkę. Przy planowaniu opisanego ogrodu autor zamieniając drogi proste na krzywe miał na celu ukryć granice ogrodu, a więc uczynić teren pozornie większym. Krzywa bowiem droga nigdy do końca przechodnia nie doprowadza, przyczem urozmaica miejscowość. Ponadto do prostokątnych trawników nie można stosować falistości, bez czego ogród a raczej park nie może dziś być założony poprawnie. Trawniki faliste naśladują naturalne wzgórza i doliny podnosząc bardzo piękno parku. Pomimo przeprowadzenia w planie dróg krętych komunikacja piesza jest łatwa, ulice bowiem posiadają 6m średnicy i skierowane są łagodnie ku wejściom. Aleje niesłużące do komunikacji jako mniej uczęszczane mają szerokości 4 metry. Miejsce przed pałacem tworzy rodzaj placyku na 10 m szerokiego. Jak widać z planu aleja główna bardzo szeroka dziś prowadząca od bramy na Nalewki ku pałacowi zostanie będących utrzymany będzie na pałac przez środek ogrodu perspektywiczny widok, kulisowo drzewami udekorowany. Takie widoki otworzone będą także i na różne wybitniejsze punkty parku. Opisu drzew i krzewów zaprojektowanych, szczegółowo nie podajemy, ze względu iż takowe na planie w zbyt małej skali wykonanym, nie mogły być dokładnie numerami oznaczone.

9 2. Dobór gatunkowy w nowozakładanych parkach wg Franciszka Szaniora Franciszek Szanior wspólnie z Edmundem Jankowskim i braćmi Józefem i Władysławm Kaczyńskimi założyli w 1879 r. Ogrodnika Polskiego, jedno z pierwszych polskich pism fachowych, upowszechniających wiedzę ogrodniczą, stanowiącego kronikę dziejów ogrodnictwa polskiego. Szanior był redaktorem naczelnym piszącym artykuły i odpowiedzialnym za dział roślin ozdobnych. W jednym z tekstów zamieszczonych w Ogrodniku Polskim w 1880 r., pisał o roślinności nowozakładanych parków....nie interesowanie się i nieumiejętność rozpoznania przez publikę nowych najprostszych drzew i krzewów, a cóż dopiero ozdobniejszych, park powinien być założony w sposób mający na celu rozbudzenie zamiłowania i znajomości drzew i krzewów ozdobnych....nowe parki miejskie powinny gromadzić w sobie wszystkie drzewa i krzewy ozdobne, które w naszym kraju hodować można a służące do przechadzki, byłyby zarazem ogrodami aklimatyzacyjnymi. W ogrodzie takim krzewy grupowane są pięknie, a każdy z nich opatrzony czytelną i wyraźną nazwą, przez co łączy pożytek z przyjemnością, rozbudza zamiłowanie w całej ludności, a gust w lubownikach, poznaje rzeczy piękne przez to uczy się je szanować.