Kontrolowana wymiana matek pszczelich
|
|
- Daria Andrzejewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Kontrolowana wymiana matek pszczelich w pasiece Kontrolowana wymiana matek pszczelich Dobre praktyki w chowie matek pszczelich 1
2
3 Kontrolowana wymiana matek pszczelich Szepietowo 2011
4 Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie Szepietowo Tel. (86) fax (86) Dyrektor: Mariusz Cylwik Zastępcy Dyrektora: Mirosława Jaroszewicz-Łojewska Marek Skarżyński Opracowanie: Przemysław Miarka
5 Wstęp Człowiek od najdawniejszych czasów czerpał korzyści z pszczół w postaci miodu oraz wosku. Mimo, iż historia pozyskiwania surowców pszczelich jest równie stara jak historia użytkowania pozostałych zwierząt gospodarskich, po dziś dzień nie udało się w pełni udomowić tych pożytecznych owadów głównie z uwagi na specyficzne uwarunkowania rozrodu pszczoły miodnej, które nie pozwalają na dobór strony ojcowskiej podczas naturalnego unasieniania matek (matka pszczela kopuluje z kilkoma trutniami, około metrów na ziemią, w tzw. miejscach koncentracji trutni). Dawni bartnicy i pszczelarze gospodarowali nie prowadząc kontrolowanej wymiany matek w rodzinach pszczelich, a uzyskiwane przez nich wydajności miodu zapisane w tekstach źródłowych, mogą wydać się imponujące również dzisiaj. Sytuacja ta uległa jednak ostatnimi laty diametralnej zmianie. W wyniku masowego importu matek pszczelich obcych ras, występuje ciągły proces mieszańcowania miejscowych populacji pszczół w naszych pasiekach. W kolejnych pokoleniach mieszańców (F 2, F 3, F 4 ), występuje tzw. rozszczepienie cech, które objawia się m.in. spadkiem wydajności miodu, zwiększoną złośliwością, dezorganizacją pracy rodziny pszczelej oraz spadkiem odporności pszczół na choroby. Geny odpowiedzialne za cechę miodności czy łagodności, dziedziczone są w tzw. kompleksach genowych, a przekazywanie ich kolejnym pokoleniom przebiega w niezakłócony sposób w obrębie naturalnych populacji i ras. W przypadku krzyżowania międzyrasowego, wspomniane kompleksy ulegają rozbiciu, a geny dziedziczone są pojedynczo, jakby wycięte z dotychczas spójnie przekazywanych, miodnych kompleksów, co nie gwarantuje kolejnym pokoleniom uzyskania wyników produkcyjnych na dotychczasowym poziomie. Spróbujmy rozważyć to na konkretnym przykładzie. Załóżmy, że skrzyżujemy matkę rasy kraińskiej z trutniami kaukaskimi. Będziemy mogli z dużym prawdopodobieństwem oczekiwać u ich potomstwa (pszczoły robotnice w rodzinie z tak unasienioną matką) efektu heterozji, nazywanego również wybujałością mieszańców. W praktyce 3
6 pszczelarskiej sprowadzamy to przede wszystkim do zwiększonej wydajności miodu w takich rodzinach. Rodzina z matką-córką, wychowaną z takiej rodziny, unasienniona naturalnie najprawdopodobniej nadal wyprodukuje zadawalającą, aczkolwiek mniejszą ilość miodu. Sytuacja będzie przedstawiać się coraz gorzej wraz z wychowem kolejnych pokoleń matek-córek unasienianych w wolnym locie. Poza mniejszą produkcją miodu, wyraźnie zauważalny będzie znaczny wzrost agresywności pszczół. Opis powyższy w dużym skrócie przedstawia efekty procesu mieszańcowania kolejnych pokoleń matek pochodzących od matki kraińskiej unasiennionej trutniami kaukaskimi. Uważny czytelnik może zadać pytanie: Co w przypadku gdy pszczelarz zaprzestanie wymiany matek w pasiece w której utrzymywał to tej pory matki tylko jednej rasy (np. kraińskie), unasieniane sztucznie trutniami tej samej rasy (np. kraińskimi)? Czy opisany proces mieszańcowania kolejnych pokoleń matek będzie miał miejsce również i tutaj, mimo utrzymywania jednej rasy pszczół? Odpowiedź na tak postawione pytanie wydaje się być jednoznaczna. Na pewno tak. Trutnie latają na dystansie nawet kilkunastu kilometrów. Zatem należy się spodziewać, że matki naszego pszczelarza będą unasieniane również przez trutnie pochodzące z innych, okolicznych pasiek. Naiwnością byłoby oczekiwać, aby we wszystkich pobliskich pasiekach utrzymuje się tą samą linię pszczół co u nas. Zatem mnogość i różnorodność samców jakie matka pszczela może napotykać w czasie swoich lotów weselnych, gwarantuje dużą zmienność genetyczną stworzonej przez taką matkę rodzinie. Proces mieszańcowania kolejnych pokoleń matek, miałby miejsce i w tej pasiece. Sposobem na przeciwdziałanie temu niekorzystnemu dla pszczelarzy zjawisku, wydaje się być regularna wymaniana matek pszczelich na matki o znanym pochodzeniu genetycznym. Niniejszą broszurę dedykujemy przede wszystkim pszczelarzom, którzy mają problemy z efektywnym prowadzeniem wymiany matek w swoich pasiekach i mamy nadzieję, że lektura niniejszego opracowania pozwoli im na poprawę osiąganych wyników produkcyjnych oraz przyjemniejszą pracę w przy pszczołach. 4
7 Przygotowanie rodziny pszczelej przed poddaniem matki Pomyślność zabiegu wymiany matki w dużej mierze zależy od właściwego przygotowania samego roju. Najważniejszym kryterium jest bezmateczność rodziny. Wprawny pszczelarz, obserwując zachowanie robotnic w rodzinie, jest w stanie ocenić czy mają ona matkę. Osierocone pszczoły są bardziej rozbiegane, słabo pracują, znoszą mało pyłku. Nie odbudowują węzy ani dzikiej zabudowy. Prowadząc przegląd bezmatka, możemy usłyszeć charakterystyczny dźwięk wydawany przez pszczoły robotnice, nazywany w żargonie pszczelarskim buczeniem, szumem bądź płaczem. Planując poddanie matki do rodziny, warto posłużyć się następującym schematem przygotowań: - osierocenie rodziny, - 5-go dnia po osieroceniu zerwać wszystkie mateczniki ratunkowe, go dnia po osieroceniu ponownie zerwać kolejne mateczniki ratunkowe i poddać matkę. Przedstawiony sposób działania, jest ściśle związany z biologią rodziny pszczelej i wynika z następstwa cykli rozwojowych pszczół. Po około godzinie od zniknięcia matki z roju, pszczoły przystąpią do budowy mateczników ratunkowych. Wytypują kilka do kilkudziesięciu młodych larw pszczelich, które będą do końca okresu larwalnego karmione mleczkiem pszczelim. Zazwyczaj pszczoły wybierają najmłodsze larwy, z których mogą wychować dorodne matki. Jeżeli założymy, że pszczoły założą mateczniki w osieroconej rodzinie na takich właśnie kilkugodzinnych larwach, wówczas powinniśmy spodziewać się, że matki będą wygryzać się w trzynastym dniu po zabraniu starej królowej. Sporadycznie zdarza się jednak, że mateczniki ratunkowe zakładane są również na starszych larwach, nawet trzydniowych. Matki wychowane z takich larw, mogą wygryzać się już dziewiątego dnia po osieroceniu. Aby zapobiec takim przykrym niespodziankom, warto zniszczyć wszystkie mateczniki już w piątym dniu po zabraniu matki. Pięciodniowe mateczniki są na tyle duże, że nie sposób ich nie zauważyć. 5
8 Jednocześnie jest jeszcze w rodzinie sporo otwartego czerwiu, na którym robotnice będą mogły założyć kolejne mateczniki. Wytniemy je po kolejnych 5 dniach, gdy będziemy poddawać matkę. Niekiedy mateczniki są usytuowane w miejscach w których trudno pszczelarzowi je dostrzec (skraj plastra przy bocznej lub dolnej listwie ramki), dlatego też przegląd osieroconej rodziny i likwidację mateczników, należy przeprowadzić szczególnie dokładnie aby nie przeoczyć żadnego z nich. W rodzinie przygotowanej do poddania matki, nie powinno być żadnych mateczników, ani czerwiu otwartego, co w dużym stopniu warunkuje przychylność pszczół ulowych do nowej matki. Okres bezmateczności oraz czas jaki rodzina pozostawała bez otwartego czerwiu, jest w omawianym przypadku na tyle krótki, że nie zdążą wykształcić się trutówki. Nadto w ulu jest nadal sporo młodych pszczół, wygryzających się z czerwiu po poprzedniej matce. Cykl rozwojowy matki pszczelej dni rozwoju stadium rozwojowe 1-3 jajo larwa otwarta (larwa zwinięta) matecznik zakryty (larwa przędząca, przedpoczwarka, poczwarka) W rozmowach prowadzonych z pszczelarzami, często powtarza się pytanie: Co zrobić z rojem w którym nie znaleziono starej królowej, a nowe poddawane kolejno matki są znajdywane martwe przed wylotem? Najlepszą metodą na zdiagnozowanie sytuacji w takiej rodzinie, jest poddanie tzw. ramki kontrolnej (ramka z młodym, otwartym czerwiem). W wypadku gdy w ulu faktycznie nie ma matki, pszczoły założą na otwartym czerwiu mateczniki ratunkowe. Robotnice przystąpią do ich budowy niemal niezwłocznie po wstawieniu ramki, jednak początkowo komórki matecznikowe, mało odróżniają się od pozostałych komórek plastra. Różnice zaczynają być wyraźnie widoczne 6
9 po 2-3 dniach, gdy komórka matecznikowa jest już znacznie szersza i wyraźnie wystaje z płaszczyzny plastra. Wówczas możemy stwierdzić, że w ulu na pewno nie żadnej matki. Możemy wycofać ramkę z czerwiem i zachowaniem szczególnych środków ostrożności poddawać matkę. Co wypadku gdy pszczoły nie budują mateczników na ramce kontrolnej? Wówczas możemy mieć niemalże całkowitą pewność, że w rodzinie jest jakaś matka. Problemy z jej zlokalizowaniem mogą wynikać z jej niewielkich rozmiarów - co znacznie upodabnia ją do robotnic. Być może jest na tyle ruchliwa, że w czasie przeglądu ucieka nam każdorazowo z plastra. Tak czy tak, nie warto do takiej rodziny poddawać kolejnych matek, gdyż każda z nich zostanie zażądlona. Na pomyślne przyjęcie poddawanej przez nas matki, możemy liczyć wówczas gdy usuniemy z ula obecną królową i nie będzie w gnieździe jaj ani otwartego czerwiu. Najważniejsze metody poddawania matek pszczelich Nie sposób jest polecić jedną metodę poddawania matek najlepszą i gwarantującą każdorazowo sukces przyjęcia. Wybór optymalnego sposobu zależy od stanu rodziny pszczelej, pory sezonu, łagodności pszczół jak również od wieku matki. Nadto trzeba również nadmienić, iż nawet najbardziej wprawny pszczelarz, stosujący najbardziej doskonałą metodę poddawania matek, musi liczyć się z marginalnym niebezpieczeństwem straty matki. Niżej przedstawiliśmy kilka metod, które zastosowane zależnie od bieżącej potrzeby zaistniałej w pasiece, pozwolą pszczelarzowi uzyskać oczekiwany rezultat wysoki procent przyjętych matek i rozpoczęcie przez nie czerwienia. PODDAWANIE MATKI W KLATECZCE WYSYŁKOWEJ Gros matek pszczelich poddawanych do rodzin w naszych pasiekach jest właśnie w ten sposób. Jest to najprostszy sposób i najmniej kłopotliwy. Polega na umieszczeniu klatki wysyłkowej (rys.1) z matką między plastrami (rys.3), na skraju plastra gniazdowego miedzy woszczyną 7
10 a listwą ramki (rys.4), bądź w przypadku silnych rodzin po prostu na dnie ula. Gdy umieścimy klatkę pionowo, musimy zwrócić uwagę aby była ustawiona ciastem do dołu. Uchroni to matkę przed zalaniem ciastem miodowo-cukrowym w wypadku gdy będzie ono zbyt rzadkie. Pszczoły ulowe wyjedzą z klatki ciasto, co pozwoli po pewnym czasie na uwolnienie matki. Proces ten trwa w zależności od siły rodziny od kilkunastu godzin do dwóch dni. Jest to wystarczająco długi czas aby feromony nowej matki zostały rozprowadzone między wszystkimi pszczołami robotnicami w rodzinie. Jest to jednym z warunków dobrego przyjęcia nowej królowej. Przy poddawaniu matki w klateczce wysyłkowej, warto poświęcić kilka dodatkowych minut i przez chwilę umieścić klatkę w ulu w ten sposób, aby pszczoły ulowe miały do niej swobodny dostęp jak również żebyśmy mogli obserwować zachowanie pszczół ulowych w stosunku do nowej matki. Najwygodniej jest położyć klatkę na górnych listwach, szeroko rozsuniętych ramek gniazdowych. W przypadku gdy pszczoły masowo wchodzą na klatkę, wsuwając czułki oraz języczki przez otwory w klatce, usiłują spijać zapach matki, możemy być pewni pomyślnego jej przyjęcia. Takie zachowanie pszczół jest szczególnie wyraźnie widoczne przy poddawaniu matek sztucznie unasiennionych bądź czerwiących produkują one znacznie więcej feromonów niż matki nieunasienione. Może się również zdarzyć, że pszczoły będą wchodzić na klatkę, lecz zamiast wystawiać języczki i czułki, będą gryźć żuwaczkami klatkę. Jest to świadectwem nieprzychylnego ustosunkowania pszczół ulowych do nowej matki. W takim wypadku jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że po uwolnieniu jej z klatki zostanie zażądlona. Przyczyną takiego zachowania pszczół może być obecność innej matki w rodzinie, licznie występujące trutówki bądź rozdrażnienie pszczół rabunkami. Istnieje również możliwość, że pszczoły nie będą w żaden sposób wykazywać zainteresowania poddawaną matką. Wówczas możemy przypuszczać, że w ulu jest już inna matka. Gdy poddamy nową matkę do takiej rodziny najprawdopodobniej również zostanie ona zażądlona. 8
11 PODDAWANIE MATKI W KLATECZCE ZENDERA Metoda jest analogiczną do poprzednio opisanej z tą różnicą, że zamiast w plastikowej klateczce wysyłkowej matka poddawana jest w drewnianej klateczca Zendera (rys. 2). Otwór wyjściowy klatki zatykany jest grudką ciasta miodowo-cukrowego, bądź węzą. W ciągu kilku godzin do momentu wypuszczenia matki, robotnice będą miały kontakt z nową królową tylko przez osiatkowaną ściankę klatki. W tym czasie pszczoły robotnice rozprowadzą feromony mateczne między sobą. Pozwoli to na spokojniejszą reakcję robotnic na obecność matki na plastrze po jej uwolnieniu. Metoda ta jest wykorzystywana głównie przez pszczelarzy wychowujących matki we własnym zakresie. Matki zakupione w pasiekach hodowlanych, trafiają do pszczelarzy w klateczkach wysyłkowych, które są przystosowane do poddawania w nich matek. PODDAWANIE MATECZNIKÓW Poddawanie mateczników na wygryzieniu praktykowane jest przez nieliczną grupę pszczelarzy. Jej propagatorzy zapewniają, jakoby gwarantowała lepsze przyjęcia matek. Z drugiej jednak strony, musimy mieć na uwadze, że część matek rodzi się z wadami rozwojowymi (1-3%). Deformacji ulegają głównie skrzydła i nogi. Matki takie są bezwartościowe i należy je jako wadliwe wymienić. Część mateczników wcale się nie wygryzie (5-10%). Podając mateczniki trzeba pamiętać, że między 10 a 13 dniem rozwoju (licząc od złożenia jaja), nie mogą być narażone na wstrząsy. Nie należy wówczas ruszać mateczników, ramek w których zostały one umocowane, ani przestawiać uli. W ciągu tych kilku dni zachodzi proces histolizy. Poruszona poczwarka może zostać uszkodzona. Zatem mateczniki powinny być przekładane niezwłocznie po ich zakryciu, bądź dzień przed wygryzieniem. To drugie rozwiązanie wydaje się być bardziej trafne. Pszczelarz może przeprowadzić wówczas brakowanie zamarłych mateczników, oglądając je pod światło (np. żarówka średniej mocy). W piętnastym dniu rozwoju mateczników, wyraźnie widać w ich wnętrzu ruszające się niemal dojrzałe matki. 9
12 W zamarłych matecznikach, zaobserwujemy najczęściej bezkształtną masę przylegającą do ścianki komórki. PODDAWANIE MATKI DO RODZINY Z TRUTÓWKAMI Z problemem strutowiałych rodzin spotkał się prawie każdy pszczelarz. W takich rodzinach od dłuższego czasu nie ma matki, a co za tym idzie, nie ma również produkowanego przez nią hormonu juwenilnego. Brak wspomnianego hormonu wpływa na rozrost jajników u pszczół robotnic, które po pewnym czasie zaczynają produkować jaja. Właśnie takie czerwiące robotnice nazywamy trutówkami. Może być ich w rodzinie kilkanaście do kilkudziesięciu. Niestety nie sposób odróżnić je gołym okiem od pozostałych pszczół ulowych. Za to bez problemu każdy pszczelarz może dostrzec efekty ich pracy. Jaja składane przez trutówki, zazwyczaj ułożone są nieregularnie na dnach i na ściankach komórek, często po kilka w jednej komórce. Jaja trutówek są zawsze nie zapłodnione, dlatego też powstają z nich tylko trutnie. Proponowane w literaturze sposoby na radzenie sobie z takimi rodzinami okazują się być w większości nieskuteczne. Jedyną sprawdzoną i godną polecenia metodą ratowania rodzin z trutówkami, wydaje się być poddanie matki czerwiącej. W praktyce wygląda to najczęściej tak, że wyjmujemy matkę czerwiącą z innej rodziny bądź z ulika weselnego i przekładamy ją bezpośrednio na plaster w strutowiałym roju. Dzięki umieszczeniu matki bezpośrednio na ramce, możemy od razu obserwować jak ustosunkowują się do niej pszczoły. Powinny niemal niezwłocznie wykazać zainteresowanie nową królową. W przypadku jej zaakceptowania, kilka lub kilkanaście robotnic otoczy ją wianuszkiem, będą dotykać królową czułkami i języczkami. Być może uda nam się zaobserwować jak robotnica karmi matkę. Ona sama natomiast, czując zainteresowanie pszczół, pozostanie na plastrze nieruchomo, umożliwiając robotnicom jak najlepszy dostęp do siebie. Wzmożone zainteresowanie pszczół poddaną w ten sposób matką, może trwać nawet kilkanaście godzin. Pszczelarz obserwujący opisaną reakcję, może być pewny pomyślnego przyjęcia w tej rodzinie. Możliwa jest również nieprzychylna reakcja pszczół ulowych na poddawaną matkę. Mogą gryźć ją żuwaczkami, bądź żądlić. 10
13 Zachowania takie występują głównie w okresie bezpożytkowym, kiedy rodzina broni się przed rabunkiem. W takim wypadku, koniecznie trzeba zastosować kołpak (rys. 5a, 5b) bądź izolator z siatki, pod którym matka mogłaby przebywać w rodzinie przynajmniej przez kilkanaście godzin. Podobnie jak w pierwszej z opisywanych metod, czas ten jest potrzebny aby pszczoły robotnice rozprowadziły feromony mateczne między sobą. Pozwoli to na spokojniejszą reakcję robotnic na obecność matki na plastrze po jej uwolnieniu. Licznych problemów przysparza pszczelarzom poddawanie matek sztucznie unasienionych bez sprawdzonego czerwienia. Zwracają oni często uwagę na długi okres czasu upływający od poddania królowej do rozpoczęcia czerwienia. Często bywa tak, że matki inseminowane są przyjęte w ulu, chodzą po plastrach, jednak nie składają jaj, a pszczoły nie przygotowują komórek do zaczerwienia. Pszczelarz staje przed problemem błędnego koła. Matka nie czerwi, ponieważ nie jest karmiona mleczkiem, a robotnice nie produkują mleczka gdyż brak im stymulującego bodźca - otwartego czerwiu wymagającego karmienia. Impas ten można przełamać, poddając do rodziny ramkę z czerwiem. Najlepiej aby był on możliwie w różnym wieku. Od jednodniowych larw przez czerw kryty do wygryzających się pszczół. Praktyka pszczelarska pokazuje, że w kilka dni po wykonaniu takiego zabiegu, matki rozpoczynają czerwienie. Łączenie rodzin Konieczność łączenia rodzin pszczelich, może zaistnieć wczesną wiosną gdy w części przezimowanych rodzin zginęły matki, w okresie późnego lata i jesieni kiedy poddanie matki do bezmatka nie gwarantuje uzyskania odpowiednio silnego roju na czas zimowli, bądź przy prowadzeniu gospodarki dwurodzinnej. Zawsze dołączamy do rodziny silniejszej słabszą. Pszczelarz, przystępując do operacji łączenia rodzin, musi przede wszystkim zapewnić wyrównanie zapachów łączonych pszczół. W pogodne ciepłe dni, gdy nie ma zagrożenia rabunkami, najprościej jest je spryskać bądź nakarmić aromatyzowanym rzadkim syropem. Opite pszczoły będą 11
14 znacznie chętniej przyjmowane w roju zasadniczym, natomiast pszczoły w zasilanej rodzinie, mając pełne wola na pewno będą łagodniejsze. Dobre rezultaty przynosi również użycie niewielkiej ilości (wystarczy kilka do kilkunastu kryształów) kamfory, której silny zapach uniemożliwia pszczołom-strażniczkom identyfikację pszczół ulowych i obcych. Przy łączeniu pszczół w ulach stojakach, korpus z dołączaną rodziną, odkładem czy bezmatkiem, ustawiany jest jako górna kondygnacja na ulu z pełnowartościowym rojem. Między korpusami rodziny zasadniczej a korpusem z dołączanymi pszczołami wykłada się warstwę papieru (np. gazety), w taki sposób aby pszczoły mogły przemieszczać się między korpusami dopiero po przegryzieniu rozdzielającej je bariery. Papier zgryzany jest stopniowo, co spowalnia przemieszczanie się pszczół i zwiększa bezpieczeństwo zabiegu. Proces przyjmowania matki przez rodzinę pszczelą nie jest wcale pomyślnie zakończony w momencie gdy chodzi ona swobodnie po plastrze. Początkowy okres bytności nowej matki w ulu można raczej nazwać tolerowaniem jej przez pszczoły. Często się zdarza, że młode matki są wymieniane w rodzinach w procesie cichej zmiany. Następuje to najczęściej po zaczerwieniu 2-3 elips czerwiu. Trzeba pamiętać, że nową matką, opiekują się początkowo pszczoły robotnice pochodzące po poprzedniej królowej. Właściwie to one dyktują ile komórek plastra zostanie wyczyszczonych, wypolerowanych i przygotowanych do zaczerwienia. Jak intensywnie matka będzie karmiona mleczkiem i ile będzie mogła złożyć jaj. To również pszczoły robotnice przymuszają matkę do zaczerwienia miseczek matecznikowych. Sytuacja ulega wyklarowaniu w chwili gdy zaczynają wygryzać się młode pszczoły robotnice rozwinięte z jaj złożonych przez naszą młodą królową. W krótkim czasie to one przejmują funkcje opieki nad matką. Czasami można wyraźnie zaobserwować jak cała rodzina, niemalże z dnia na dzień zaczyna zachowywać się spokojniej, matka mniej nerwowo przemieszcza się po plastrach i składa więcej jaj. 12
15 Wszystkim pszczelarzom, którzy borykają się w swoich pasiekach z problemem cichej wymiany matek, można gorąco polecić regularne przeglądy rodzin z takimi matkami i usuwanie ewentualnych zaczerwionych mateczników do chwili gdy młode robotnice wejdą skład świty królowej. Usilne próby cichej wymiany młodej matki powinny ustać po około miesiącu od rozpoczęcia przez nią czerwienia. 13
16 Rys. 1. Różne rodzaje klatek wysyłkowych Rys. 2. Klatka Zendera Rys. 3. Klatka z matką umieszczona w uliczce międzyramkowej Rys. 4. Klatka z matką umieszczona nasklaju plastra Rys. 5a. Kołpak Rys. 5b. Kołpak 14
17
18
19
20 2
Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu
Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu Temat szkolenia : Wychów matek pszczelich na własne potrzeby Termin szkolenia teoretycznego 19-20 lutego 2011 w Wąbrzeźnie ul. Wolności 47 - Dom Kultury Szczegółowy
Bardziej szczegółowoMatka decyduje o jakości rodziny pszczelej
Matka decyduje o jakości rodziny pszczelej I. Matka pszczela jest jedyną w pełni rozwiniętą samicą zdolną w naturalnych warunkach do kopulacji z trutniami oraz w warunkach laboratoryjnych może być poddawana
Bardziej szczegółowoJednym z bardzo ważnych elementów gospodarki pasiecznej jest regularna wymiana matek, w rodzinach pszczelich. Poprzez wprowadzanie młodych,
Jednym z bardzo ważnych elementów gospodarki pasiecznej jest regularna wymiana matek, w rodzinach pszczelich. Poprzez wprowadzanie młodych, hodowlanych matek poprawiamy wartość użytkową pszczół oraz wprowadzamy
Bardziej szczegółowoMatki pszczele w gospodarce pasiecznej
Matki pszczele w gospodarce pasiecznej Matka pszczela W pełni rozwinięta, zdolna do rozrodu samica pszczoły miodnej. Długość ciała m.p. wynosi 20-25 mm, masa 200-280 mg. Rozwija się ona z zapłodnionego
Bardziej szczegółowoPowiększenie pasieki
Powiększenie pasieki Powiększenie pasieki Pasieki powiększają pszczelarze, którzy zamierzają zwiększyć liczbę rodzin w pasiece(pasiekach). Najpowszechniej stosowanym i naturalnym sposobem powiększenia
Bardziej szczegółowoSpis treści. I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej Typy pasiek 13. Pasieki amatorskie 13. Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu 14
Spis treści I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej 13 1. Typy pasiek 13 Pasieki amatorskie 13 Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu 14 Pasieki prowadzone przez pszczelarzy zawodowych 14 Pasieki o szczególnym
Bardziej szczegółowoPasieka hodowlana genetycznego doskonalenia pszczół rasy włoskiej (Apis mellifera ligustica) linii Regine
Andrzej Cegiełko Pasieka Cegiełko A.M.Ligustica Władysławów 40 26-720 Policzna tel. 697 206 993 beatapszczoly@wp.pl www.pasiekacegielko.pl Pszczoły włoskie Pasieka hodowlana genetycznego doskonalenia pszczół
Bardziej szczegółowotel JAROSŁAW CICHOCKI Dobór rasy i linii pszczół do pasieki, warunki właściwego poddawania matek pszczelich
tel. 797-010-602 j.cichocki@podr.pl JAROSŁAW CICHOCKI Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Dobór rasy i linii pszczół do pasieki, warunki właściwego poddawania matek pszczelich Systematyka Nadrodzina:
Bardziej szczegółowoPowiększenie pasieki
Powiększenie pasieki Powiększenie pasieki Pasieki powiększają pszczelarze, którzy zamierzają zwiększyć liczbę rodzin w pasiece(pasiekach). Najpowszechniej stosowanym i naturalnym sposobem powiększenia
Bardziej szczegółowoHodowla matek na własny użytek
Hodowla matek na własny użytek Matka pszczela W pełni rozwinięta, zdolna do rozrodu samica pszczoły miodnej. Długość ciała m.p. wynosi 20-25 mm, masa 200-280 mg. Rozwija się ona z zapłodnionego jaja w
Bardziej szczegółowoMetody inżynierii mineralnej w walce z warrozą - III. Maciej Pawlikowski*, Hubert Przybyszewski**, Leszek Stępień***
Metody inżynierii mineralnej w walce z warrozą - III. Maciej Pawlikowski*, Hubert Przybyszewski**, Leszek Stępień*** */ AGH- University of Science and Technology Cracow, **/ Świętokrzyski Związek Pszczelarzy
Bardziej szczegółowopod wspólnym tytułem Pszczoła a środowisko
Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu ul. Środkowa 11 87-100 Toruń Cykl Szkoleń w Kołach Terenowych zrzeszonych w RZP Toruń pod wspólnym tytułem Pszczoła a środowisko 12 stycznia 2013 r. szkolenia :
Bardziej szczegółowoGospodarka pasieczna - W. Ostrowska
Gospodarka pasieczna - W. Ostrowska Spis treści Przedmowa I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej 1. Typy pasiek Pasieki amatorskie Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu Pasieki prowadzone przez pszczelarzy
Bardziej szczegółowoMasowe ginięcie rodzin pszczelich; Nosema ceranae - nowy groźny patogen pszczoły; Wpływ zmian klimatycznych na pszczoły i gospodarkę pasieczną
Poradnik ten wychodzi naprzeciw oczekiwaniom tych wszystkich, którym nieobojętne jest efektywne wykorzystanie pomocy, ku pożytkowi całego polskiego pszczelarstwa. Pragnęlibyśmy, aby lektura tej książki
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie rodzin do zimowli
Przygotowanie rodzin do zimowli Przygotowanie rodzin do zimowli Po wykonaniu niezbędnych przeglądów można zająć się przygotowaniem gniada do zimowli. Chodzi tu głównie o dopasowanie przestrzeni mieszkalnej
Bardziej szczegółowoZapobieganie stratom rodzin pszczelich w Polsce
K P Zapobieganie stratom rodzin pszczelich w Polsce wyniki projektu Nr 520/N-COST/2009/0 Zdrowie pszczół w Europie WARSZAWA 19.02.2013, 8.45 13.00 Zdrowie pszczół w Europie jest projektem, mającym na celu
Bardziej szczegółowoLinie pszczół rasy środkowoeuropejskiej - program ochrony zasobów genetycznych
Linie pszczół rasy środkowoeuropejskiej - program ochrony zasobów genetycznych W porównaniu z innymi krajami, polskie programy ochrony zasobów genetycznych pszczół działają bardzo dobrze i sprawnie. Ponadto
Bardziej szczegółowo( użytkownikowi i poprawia sytuację woskową" w naszym kraju. Opis ramki pracy. Jest to zwykła ramka, bez naciągniętych
Zastosowanie ramki pracy w różnych typach uli Ramka pracy Augustyn Polaczek Ramka pracy, ramka budowlana, ramka kontrolna to trzy nazwy używane przez pszczelarzy, a dotyczące jednego i tego samego przedmiotu.
Bardziej szczegółowoUliki weselne ze stałą dennicą
Wychów matek pszczelich z zastosowaniem uli wielkopolskich lub Dadanta z rozszerzeniem na dowolny typ ula Widok ulików weselnych przygotowanych do zimowli październik 2014r. System jakim się posługuję
Bardziej szczegółowoMy robimy pyszny miód. Spotkanie z pszczelarzem dla dzieci w wieku 3-14 lat
Spotkanie z pszczelarzem dla dzieci w wieku 3-14 lat Zajęcia prowadzone są w formie interaktywnych warsztatów grupowych podczas których uczestnicy zdobywają wiedzę na temat pszczół i pracy pszczelarza.
Bardziej szczegółowoWYKŁADY PSZCZELARSKIE 2017 Cezary Kruk Tel Mail:
WYKŁADY PSZCZELARSKIE 2017 Cezary Kruk Tel. 518-482-726 Mail: apis.polonia@wp.pl, cezarykruk2@wp.pl 1. Systematyka pszczół 1.1. Pszczoła wschodnia 1.2. Czerwona pszczoła z Borneo 1.3. Pszczoła olbrzymia
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie
Bardziej szczegółowoRegulamin Projektu Fort Knox
Regulamin Projektu Fort Knox Postanowienia ogólne 1 Projekt Fort Knox, zwany dalej Projektem, jest programem wymiany pszczół i wzajemnych gwarancji udzielanych przez pszczelarzy podejmujących selekcję
Bardziej szczegółowoSpółdzielnia Niewidomych. start KATALOG WYROBÓW. Data wydania katalogu : kwiecień 2017 r.
Spółdzielnia Niewidomych start Zakład Pracy Chronionej KATALOG WYROBÓW Sprzęt pszczelarski Data wydania katalogu : kwiecień 2017 r. SN START 37 700 Przemyśl, ul. Batorego 22 Tel.: +48 16 676 84 60 / 70
Bardziej szczegółowoWyniki badań w zadaniu Opracowanie technologii pozyskiwania miodu metodami ekologicznymi za rok 2008
Wyniki badań w zadaniu Opracowanie technologii pozyskiwania miodu metodami ekologicznymi za rok 2008 Prace badawcze związane z przekwalifikowaniem pasieki konwencjonalnej w ekologiczną trwają w Oddziale
Bardziej szczegółowoSZKOLNY KONKURS CO WIESZ O PSZCZOŁACH?
SZKOLNY KONKURS CO WIESZ O PSZCZOŁACH? Drodzy uczniowie! Bardzo się cieszymy, że zdecydowaliście się wziąć udział w konkursie, którego celem jest promowanie postaw proekologicznych. Przygotowaliśmy dla
Bardziej szczegółowoHodowla matek pszczelich
Najwcześniejsza hodowla matek pszczelich 3 styczeń 2012 r W gospodarce bezrojowej podstawowym zabiegiem w czasie sezonu jest m. in. Wymiana matek pszczelich. Jeśli pasieka jest duża i tak np w moim przypadku
Bardziej szczegółowoSpółdzielnia Niewidomych. start KATALOG WYROBÓW. Data wydania katalogu : sierpień 2017 r.
Spółdzielnia Niewidomych start Zakład Pracy Chronionej KATALOG WYROBÓW Sprzęt pszczelarski Data wydania katalogu : sierpień 2017 r. SN START 37 700 Przemyśl, ul. Batorego 22 Tel.: +48 16 676 84 60 / 70
Bardziej szczegółowoRegulamin Projektu Fort Knox
Regulamin Projektu Fort Knox Postanowienia ogólne 1 Projekt Fort Knox, zwany dalej Projektem, jest tworzony i rozwijany przez członków Stowarzyszenia Pszczelarstwa Naturalnego Wolne Pszczoły. 2 1. Celami
Bardziej szczegółowoALMA MATER MIESIĘCZNIK UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO. czerwiec-wrzesień /2012
ALMA MATER MIESIĘCZNIK UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO czerwiec-wrzesień 148-149/2012 REBELIANTKI WŚRÓD ROBOTNIC PSZCZOŁY MIODNEJ Powszechnie wiadomo, że pszczoła miodna jest głównym zapylaczem naszych upraw.
Bardziej szczegółowoChorobowy zespół pszczół bezmiodnych
Chorobowy zespół pszczół bezmiodnych /leczenie/ W przeszłości przed 30 laty kiedy moja wiedza o zdrowotności pszczół była niewielka, zdarzały się przypadki dużego rozrzutu w ilości gromadzonego miodu przez
Bardziej szczegółowoPOSZUKIW ANIE SPOSOBU UZYSKIWANIA WARTOŚCIOWYCH MATEK PSZCZELICH Z MATECZNIKÓW RATUNKOWYCH WSTĘP
PSZCZELNCZE ROK XV, NR 1-2 ZESZYTY NAUKOWE WRZESEŃ 1971 POSZUKW ANE SPOSOBU UZYSKWANA WARTOŚCOWYCH MATEK PSZCZELCH Z MATECZNKÓW RATUNKOWYCH Zofia Soczek.j nstytut Sadownictwa WSTĘP Od dawna utarł się pogląd,
Bardziej szczegółowoPszczoła,, SABARDA Selekcja naturalna
Pszczoła,, SABARDA Selekcja naturalna Tak nazwałem pszczołę którą wyselekcjonowałem w własnej pasiece na bazie pszczół sprowadzanych z stacji chodowli matek pszczelich. Więc nie jest to rasa, ani linia
Bardziej szczegółowoM. Witwicki pisał:
M. Witwicki -1830 pisał: Cała w tym tajemnica, aby się gruntownie na pszczołach znać i dobrze je pielęgnować. Natura wszakże działająca była i będzie najdoskonalszą dla ludzi mistrzynią ZASADY PROWADZENIA
Bardziej szczegółowoDofinansowana kampania edukacyjno- informacyjna Be like Bee- Ratujmy Pszczoły
Dofinansowana kampania edukacyjno- informacyjna Be like Bee- Ratujmy Pszczoły "Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni Ziemi, człowiekowi pozostaną już tylko cztery lata życia. Skoro nie będzie pszczół, nie
Bardziej szczegółowoBadanie stanu i perspektyw rozwoju pszczelarstwa na Dolnym Śląsku *Wymagane
Badanie stanu i perspektyw rozwoju pszczelarstwa na Dolnym Śląsku *Wymagane Poniższa ankieta powstała na potrzeby opracowania pt. STAN I PERSPEKTYWY ROZWOJU PSZCZELARSTWA NA DOLNYM ŚLĄSKU Rady Prezesów
Bardziej szczegółowoDofinansowana kampania edukacyjno- informacyjna Be like Bee- Ratujmy Pszczoły
Dofinansowana kampania edukacyjno- informacyjna Be like Bee- Ratujmy Pszczoły "Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni Ziemi, człowiekowi pozostaną już tylko cztery lata życia. Skoro nie będzie pszczół, nie
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2019 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie
Bardziej szczegółowoCzy własna pasieka to dochodowy biznes - hodowla pszczół krok po kroku
.pl https://www..pl Czy własna pasieka to dochodowy biznes - hodowla pszczół krok po kroku Autor: Małgorzata Chojnicka Data: 8 maja 2017 Hodowla pszczół wymaga z jednej strony dużej wiedzy, a z drugiej
Bardziej szczegółowoGospodarka pasieczna. Gospodarka pasieczna. Gospodarka. pasieczna. Wanda Ostrowska. Ostrowska. Wanda
Wanda Ostrowska Gospodarka pasieczna Gospodarka pasieczna Wanda Ostrowska (1924 1990). Urodzi³a siê w owocicach na SuwalszczyŸnie. Najbardziej znany praktyk wœród polskich naukowców pszczelarzy. Niestrudzona
Bardziej szczegółowoRASY I LINIE PSZCZOŁY MIODEJ
RASY I LINIE PSZCZOŁY MIODEJ Szanowni Państwo W ostatnich latach obserwujemy na całym świecie radykalne zmniejszanie się populacji pszczoły miodnej. Wiele organizacji i instytucji, w tym Pomorski Ośrodek
Bardziej szczegółowoProdukcja odkładów pszczelich we Włoszech jako metoda odbudowania populacji pszczoły miodnej w Europie
Produkcja odkładów pszczelich we Włoszech jako metoda odbudowania populacji pszczoły miodnej w Europie Naukowe Koło Pszczelarskie Dzikie Pszczoły UWM Olsztyn Na przełomie maja i czerwca 2012 r., dzięki
Bardziej szczegółowo1) POBIERANIE PRÓBEK PSZCZÓŁ a) Badanie w kierunku warrozy (wykrywanie Varroa destructor)
Instrukcja pobierania i przesyłania próbek do badań realizowanych w Zakładzie Chorób Pszczół (ZCHP) Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego (PIWet PIB) w Puławach UWAGA!
Bardziej szczegółowoNie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie
Nie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie Co to jest metamorfoza? Metamorfoza proces charakteryzujący się znacznymi zmianami w formie lub strukturze organizmu. Rodzaje przeobrażeń Ametabolia
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie
Bardziej szczegółowoDziałania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających
Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Działania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr Dariusz Teper dr Dariusz Gerula dr Beata
Bardziej szczegółowoSzkolenie informacyjne
Szkolenie informacyjne Szkolenie współfinansowane w 75% przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz w 25 % przez BudŜet Państwa w ramach projektu pn. Opracowanie innowacyjnego planu
Bardziej szczegółowoOpracowanie statystyczne na podstawie danych zebranych 01.03.15r. na Walnym Zebraniu.
Opracowanie statystyczne na podstawie danych zebranych 01.03.15r. na Walnym Zebraniu. Dane zostały zebrane od 18 osób w formie anonimowej ankiety, łączna liczba rodzin pszczelich wyniosła 419 pni wiosną
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoŁATWE I SKUTECZNE SPOSOBY WYMIANY MATEK PSZCZELICH
BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 ŁATWE I SKUTECZNE SPOSOBY WYMIANY MATEK PSZCZELICH Jerzy Wilde 1, Maria Wilde 2, Elżbieta Gogolewska 1 1 Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn 2 Pasieka Hodowlana,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie produkcji pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji: R.04 Numer zadania:
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program szkolenia w Pomorsko Kujawskim Związku Pszczelarzy.
Szczegółowy program szkolenia w Pomorsko Kujawskim Związku Pszczelarzy. Wymiana matek pszczelich i tworzenie odkładów jako ważny element nowoczesnej gospodarki pasiecznej Część I. 1. Znaczenie wymiany
Bardziej szczegółowoBiologiczne podstawy gospodarki pasiecznej. Dr inż. Maciej Siuda Katedra Pszczelnictwa UWM Olsztyn
Lubań 2018 Biologiczne podstawy gospodarki pasiecznej Dr inż. Maciej Siuda Katedra Pszczelnictwa UWM Olsztyn maciej.siuda@uwm.edu.pl, www.uwm.edu.pl/pszczoly Pszczoła była nieudomowiona dlatego poznanie
Bardziej szczegółowoZamówienia realizowane będą na bieżąco wg kolejności zgłoszeń- do wyczerpania zapasu..
Zamawianie e-booka od 15 maja 2018r. telefonicznie 59-822-34-81 (po godz. 19) lub na email sabard@wp.pl z podaniem szczegułów Wysyłka wyłącznie za zaliczeniem pocztowym. Cena 45 zł + koszty przesyłki.
Bardziej szczegółowoKarta pracy M+ do multipodręcznika dla klasy 4 szkoły podstawowej
Karta pracy M+ do multipodręcznika dla klasy 4 szkoły podstawowej Jak powstają świece Część A. Sprawdź, czy rozumiesz film. 1. Uzupełnij poniższy tekst brakującymi słowami. Od plastrów w pszczelich ulach
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć nr 1
Autor scenariusza: Marzena Klimaszewska Blok tematyczny: Majowa łąka Scenariusz zajęć nr 1 I. Tytuł scenariusza: Co się dzieje na majowej łące? II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne III. Edukacje (3
Bardziej szczegółowo(73) Uprawniony z patentu: (75) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187703 (57) Numer zgłoszenia: 323204 (22) Data zgłoszenia: 17.11.1997 (13) B1 (51) IntCl7: A01K 53/00 A23K
Bardziej szczegółowoFirma FreeBee zgłosiła się do mnie z pomysłem aby uratować milion pszczół. Akcja bardzo mi się spodobała i zaangażowałem się w przedsięwzięcie.
Firma FreeBee zgłosiła się do mnie z pomysłem aby uratować milion pszczół. Akcja bardzo mi się spodobała i zaangażowałem się w przedsięwzięcie. Poniżej oficjalna informacja dot. wydarzenia. Zdjęcia można
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoPSZCZOŁY. Wiosenne obloty przygotowanie pasieki do sezonu. Diagnoza po oblocie
aktualności hodowla 42 PSZCZOŁY. Wiosenne obloty przygotowanie pasieki do sezonu Diagnoza po oblocie Część pszczelarzy twierdzi, że sezon w pasiece rozpoczyna się od przygotowania do zimy. Inni uważają,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Prowadzenie produkcji pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji: R.04 Wersja arkusza:
Bardziej szczegółowoDziałania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr Dariusz Teper dr Dariusz Gerula dr Beata Panasiuk mgr Paweł Węgrzynowicz
Bardziej szczegółowoNazwa pasieki Nazwa / rodzaj matki Cena [zł] Pasieka Melissa. - matki nieunasienione. 32,00 Agnieszka Wójtowicz
Nazwa pasieki Nazwa / rodzaj matki Cena [zł] Pasieka Melissa - matki nieunasienione 32,00 Agnieszka Wójtowicz a) Linii MELISSA / linii CT 46 - matki unasienione naturalnie ze 85,00 sprawdzonym a) Linii
Bardziej szczegółowoZabiegi pielęgnacyjne wpływające na rozwój wiosenny w rodzinach pszczelich
Zabiegi pielęgnacyjne wpływające na rozwój wiosenny w rodzinach pszczelich 4 luty 2017 konferencja pszczelarska w Gminnym Ośrodku Kultury w Pępowie dla pszczelarzy Rejonowego Związku Pszczelarzy w Lesznie
Bardziej szczegółowoEKOGWARANCJA PTRE PL-EKO-01. Wymagania dotyczące pasiek ekologicznych
Wymagania dotyczące pasiek ekologicznych Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie
Bardziej szczegółowoPokarm dla pszczół na bazie sacharozy
Pokarm dla pszczół na bazie sacharozy A SORTYMENT 1. Gotowy pokarm dla pszczół 2. Pokarmy dla pszczół, oferowane przez firmę Südzucker Apiinvert Apifonda Apipuder 3. Zastosowanie i wartości pokarmu 4.
Bardziej szczegółowoGŁÓWNE ZASADY PROWADZENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ
GŁÓWNE ZASADY PROWADZENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ Piotr Skubida, Piotr Semkiw, Krzysztof Jeziorski, Andrzej Pioś miodobranie w pasiece ekologicznej Zakład Pszczelnictwa IO w Puławach, Pracownia
Bardziej szczegółowoInformator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie. Technik pszczelarz
Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie Technik pszczelarz 314206 Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa 2012 Informator opracowała Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie.
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE PRZY ZAKŁADANIU PASIEKI EKOLOGICZNEJ
INSTRUKCJA POSTĘPOWANIE PRZY ZAKŁADANIU PASIEKI EKOLOGICZNEJ Piotr Skubida, Piotr Semkiw, Krzysztof Jeziorski, Andrzej Pioś Zakład Pszczelnictwa Instytutu Ogrodnictwa w Puławach, Pracownia Technologii
Bardziej szczegółowoPasieka Edukacyjna Skrzydlaci przyjaciele
Pasieka Edukacyjna Skrzydlaci przyjaciele Prowadzimy warsztaty z zakresu życia rodziny pszczelej, procesu zapylania roślin oraz sposobu wytwarzania produktów pszczelich Posiadamy profesjonalnie wyposażoną
Bardziej szczegółowoULE OBSERWACYJNE ZE SZKŁA ORGANICZNEGO JAKO POMOC DYDAKTYCZNA
BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 19, 2002 ULE OBSERWACYJNE ZE SZKŁA ORGANICZNEGO JAKO POMOC DYDAKTYCZNA Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o w e: pszczoła miodna, rodzina pszczela,
Bardziej szczegółowoCzłowiek i pszczoły zawsze razem? Mariusz Gagoś Zakład Biologii Komórki UMCS
Człowiek i pszczoły zawsze razem? Mariusz Gagoś Zakład Biologii Komórki UMCS Dr Mirosława Bednarczyk Mgr. Magdalena Chęć Prof. dr hab. Mariusz Gagoś Zakład Biologii Środowiskowej i Apidologii Dr hab. Krzysztof
Bardziej szczegółowoKrajowy Program Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce na lata 2016/2017; 2017/2018; 2018/2019. Omówienie projektu
Krajowy Program Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce na lata 2016/2017; 2017/2018; 2018/2019 Omówienie projektu Kierunki (środki) wsparcia oraz działania objęte mechanizmem Kierunki (środki) wsparcia oraz działania
Bardziej szczegółowoSowy. Przygotowała Zuzia Górska
Sowy Przygotowała Zuzia Górska Puchacz Długość ciała (wraz z dziobem i ogonem): 60 78 cm Długość ogona: 23 29 cm Rozpiętość skrzydeł: 155 180 cm Waga: 1,6 2,8 kg samce; 2,3 4,2 kg samice Liczba jaj: 2
Bardziej szczegółowoOpieka pszczół nad matkami w klateczkach
Opieka pszczół nad matkami w klateczkach J. WOYKE Z. GŁOWSKA B. NOWOSELSKA Opieka pszczół nad matkami w różnych W czasie hodowli matek. pszczelich cały wychów matek odbywa się przeważnie w osieroconej
Bardziej szczegółowo1. Systematyka pszczoły (Jerzy Wilde) 2. Morfologia pszczoły (Wojciech Skowronek)
Spis treści 1. Systematyka pszczoły (Jerzy Wilde) 19 1.1. Pszczoła i jej pochodzenie 19 1.2. Stanowisko systematyczne rodzaju Apis 20 1.3. Trzmiele 20 1.4. Pszczoły bezŝądłe 21 1.5. Gatunki rodzaju Apis
Bardziej szczegółowoOZONOWANIE RODZIN CUDOWNA BROŃ NA VARROA CZY MISTYFIKACJA?
OZONOWANIE RODZIN CUDOWNA BROŃ NA VARROA CZY MISTYFIKACJA? Jerzy WILDE, Maciej SIUDA, Beata BĄK KATEDRA PSZCZELNICTWA, Wydział Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 54 Naukowa
Bardziej szczegółowoDOZOWNIK kwasu mrówkowego YANNICK-O-KM-P
DOZOWNIK kwasu mrówkowego YANNICK-O-KM-P Dozownik kwasu mrówkowego YANNICK-O-KM-P jest środkiem technicznym służącym do odparowywania. Można go użyć do leczenia warrozy pszczół poprzez odparowywanie kwasu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoWarroza niezwalczalna
Warroza niezwalczalna Podczas rozmów z pszczelarzami pojawia się temat przeżywalnoąci pszczół. Oczywiście powodów nieprzeżywania zimy przez rodziny pszczele jest wiele, natomiast jest pewna grupa spostrzeżeń
Bardziej szczegółowoZatrucia pszczół straty nie tylko dla pszczelarstwa
Zatrucia pszczół straty nie tylko dla pszczelarstwa Dr Piotr Skubida Instytut Ogrodnictwa, Oddział Pszczelnictwa w Puławach Zatrucia pszczół środkami ochrony roślin (ś. o. r.) stanowią nie od dziś poważny
Bardziej szczegółowoWięcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie egzaminacyjne W pasiece składającej się z 23 pni w dniu 25 sierpnia 2014 wykonano drugi przegląd jesienny. Wykonaj następujące działania, dotyczące tej pasieki, po głównym przeglądzie jesiennym:
Bardziej szczegółowoPszczelarz - to brzmi dumnie!
.pl https://www..pl Pszczelarz - to brzmi dumnie! Autor: Małgorzata Chojnicka Data: 23 kwietnia 2017 Marek Grzymowicz sprawuje funkcję prezesa Dobrzyńskiego Koła Pszczelarzy w Wielgiem. Zamiłowanie do
Bardziej szczegółowoWciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895
Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895 1. Systematyka Rząd - przylżeńce (Thysanoptera) Rodzina - wciornastkowate (Thrypidae) 2. Biologia i opis gatunku: Gatunek,
Bardziej szczegółowoT E M P U S OFERTA TEMPUS Warszawa ul. Zakamarek 7 tel : Szanowni Państwo,
TEMPUS Arkadiusz Ogonek Warszawa 02-998 Zakamarek 7 tel : 507 975 960 T E M P U S OFERTA 2016-2017 Szanowni Państwo, Pragniemy przedstawić naszą ofertę urządzeń, na sezon 2016-2017, które kwalifikują się
Bardziej szczegółowokonstrukcja, najczęściej drewniana, używana do hodowli pszczół. najlepszymi materiałami do budowy wewnętrznych ścian ula pozostają naturalne
Ul konstrukcja, najczęściej drewniana, używana do hodowli pszczół. najlepszymi materiałami do budowy wewnętrznych ścian ula pozostają naturalne materiały takie jak: drewno miękkie (lipa, osika, topola,
Bardziej szczegółowoProdukcja Zwierzęca klasa 4TR Nr. Programu 321(05)/T-4,TU, SP/MENiS 2005.02.03
Produkcja Zwierzęca klasa 4TR Nr. Programu 321(05)/T-4,TU, SP/MENiS 2005.02.03 Moduł, dział, temat Zakres treści Drób 1. Znaczenie gospodarcze chowu drobiu 1. Pochodzenie drobiu 2. Pojęcie drobiu, 3. Rodzaje
Bardziej szczegółowoWięcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 1. Która z wymienionych roślin jest najlepszym przedplonem dla pszenicy ozimej? A. Żyto ozime. B. Jęczmień ozimy. C. Ziemniaki wczesne. D. Kukurydza na ziarno. Zadanie 2. Który rodzaj orki stosuje
Bardziej szczegółowoowadów zapylających Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017
Program Wieloletni IO (2015-2020) Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego
Bardziej szczegółowoFotoperiod 2015-05-19. Wpływ fotoperiodu na preferencję termiczną pojedynczych osobników
Materiał: dorosłe robotnice pszczoły miodnej rasy Apis mellifera carnica (pszczoła krainka), Wiek pszczół - 19 dni od osiągnięcia stadium dorosłego: Czym się zajmuję? robotnice broniące dostępu do gniazda
Bardziej szczegółowoOFERTA SZKOLENIOWA DLA KURSÓW, KÓŁ I STOWARZYSZEŃ PSZCZELARSKICH
OFERTA SZKOLENIOWA DLA KURSÓW, KÓŁ I STOWARZYSZEŃ PSZCZELARSKICH Wykładowca: inż. Piotr Nowotnik *Stawka: 180 zł netto/60 minut **Pozostałe opłaty: 50% kosztów dojazdu w dwie strony *Stawka może ulec zmianie
Bardziej szczegółowoZebranie Koła Pszczelarzy Legionowo. www.pszczelarze.legionowo.pl. 7 listopada 2015
Zebranie Koła Pszczelarzy Legionowo www.pszczelarze.legionowo.pl 7 listopada 2015 Program spotkania Zamówienia na sprzęt, leki, matki Składki członkowskie, ulowe, OC Bieżąca sytuacja w pasiekach, wymiana
Bardziej szczegółowoWPŁYW RASY 2YWICIELEK I RASY PODDANYCH LARW NA EFEKTYWNOŚĆ WYCHOWU MATEK PSZCZELICH. Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Puławy WSTĘP
PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XVIII GRUDZIEŃ 1974 WPŁYW RASY 2YWICIELEK I RASY PODDANYCH LARW NA EFEKTYWNOŚĆ WYCHOWU MATEK PSZCZELICH Anna Król Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Puławy WSTĘP
Bardziej szczegółowoPrzepisy prawne dotyczące pszczelarstwa
Przepisy prawne dotyczące pszczelarstwa Prof. dr hab. Jerzy Wilde Katedra Pszczelnictwa, Wydział Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Słoneczna 48, 10-957 Olsztyn jerzy.wilde@uwm.edu.pl
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoNa powyższe pytania, odpowiedz sobie czytelniku sam po lekturze niniejszej rozprawki.
Rozprawka o hodowli pszczoły Buckfast w ujęciu ustawy z dnia 29 czerwca 2007r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, (Dz. U. z 2007r. nr 133, poz. 921). W miesięczniku Pszczelarstwo
Bardziej szczegółowoZAPOBIEGANIE ZIMOWEMU WYMIERANIU PSZCZÓŁ
ZAPOBIEGANIE ZIMOWEMU WYMIERANIU PSZCZÓŁ Zachęcamy pszczelarzy, by już teraz rozpoczęli przygotowania do zimy 4 sierpnia 2016 r. Obecnie wiele się mówi o zimowym wymieraniu pszczół miodnych. Sieć ośrodków
Bardziej szczegółowoZREALIZOWANO NA PODSTAWIE DECYZJI MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI nr RR-re-401-2-148/09 (2208)
ZREALIZOWANO NA PODSTAWIE DECYZJI MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI nr RR-re-401-2-148/09 (2208) Oddział Pszczelnictwa Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Puławach Opracowanie technologii pozyskiwania
Bardziej szczegółowo