Studium możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA województwo mazowieckie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Studium możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA województwo mazowieckie"

Transkrypt

1 w JESSICA JOINT EUROPEAN SUPPORT FOR SUSTAINABLE INVESTMENT IN CITY AREAS Studium możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA województwo mazowieckie RAPORT KOŃCOWY Czerwiec 2011 Niniejszy dokument został opracowany przy finansowym wsparciu Unii Europejskiej. Opinie wyrażone w dokumencie nie mogą być traktowane jako odzwierciedlenie oficjalnych opinii Unii Europejskiej.

2 Studium możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA województwo mazowieckie RAPORT KOOCOWY Czerwiec

3 SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW... 6 STRESZCZENIE... 7 WPROWADZENIE TŁO DLA MECHANIZMU JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Sytuacja gospodarcza województwa mazowieckiego Sektor energetyczny w województwie mazowieckim Klastry w województwie mazowieckim Tło strategiczne dla mechanizmu JESSICA Tło regionalne dla mechanizmu JESSICA ŚRODKI FINANSOWE OBECNIE DOSTĘPNE DLA PROJEKTÓW MIEJSKICH W POLSCE Środki finansowe obecnie dostępne dla projektów miejskich na poziomie regionalnym Środki finansowe obecnie dostępne dla projektów rewitalizacyjnych Środki finansowe dostępne dla projektów dotyczących EE oraz OZE Luki zidentyfikowane w aktualnie dostępnych źródłach finansowania projektów EE oraz OZE Środki finansowe i metody finansowania obecnie dostępne dla mechanizmu JESSICA Zmiany legislacyjne w polskim prawodawstwie w zakresie poziomu zadłużenia miast STUDIA PRZYPADKÓW INICJATYWA JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Krótka charakterystyka Lokalnych Programów Rewitalizacji Proces gromadzenia informacji na temat projektów Proces wyboru miast o największym potencjale projektowym Wybrane projekty możliwe do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA Grodzisk Mazowiecki Otwock Piaseczno Płock Siedlce

4 Warszawa Żyrardów Stan przygotowania niezbędnej dokumentacji Podsumowanie projektów Wpływ pilotażowych projektów JESSICA na wskaźniki Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego Stadium dojrzałości projektów Wstępna analiza finansowa projektów Proces gromadzenia danych wymaganych do analizy finansowej Dostępność danych finansowych / operacyjnych Założenia kalkulacyjne i finansowe Wyniki analizy finansowej HARMONOGRAM WDROŻENIA MECHANIZMU JESSICA Doświadczenie w implementacji mechanizmu JESSICA w Polsce Perspektywy wdrożenia mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim KSZTAŁT MECHANIZMU JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Możliwe opcje struktury JESSICA w województwie mazowieckim Obecnośd Funduszu Powierniczego Liczba FROM Pierwsza Opcja: Struktura Prosta Druga Opcja: Struktura Rozszerzona Wykorzystanie Funduszy Pomocy Technicznej Możliwa struktura mechanizmu JESSICA w kolejnym okresie programowania Proces wyboru podmiotu zarządzającego FROM Potencjał instytucji finansowych w zarządzaniu FROM Doświadczenie polskich banków w kontekście zarządzania FROM Kluczowe wnioski ze spotkao z instytucjami finansowymi Przepływ środków w ramach mechanizmu JESSICA

5 Szanse i zagrożenia dla wdrożenia inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim Wnioski dla inicjatywy JESSICA SPIS RYSUNKÓW I TABEL

6 WYKAZ SKRÓTÓW EE EBI FP ZPROM LPR IZ RPO NPR NSRR NSRO PO POIiŚ BiR OZE RPO RPO WM KS MSP FROM Efektywność Energetyczna Europejski Bank Inwestycyjny Fundusz Powierniczy Zintegrowany Plan Rozwoju Obszarów Miejskich Lokalny Program Rewitalizacji Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Narodowy Plan Rozwoju Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Program Operacyjny Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Badania i Rozwój Odnawialne Źródła Energii Regionalny Program Operacyjny Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Komitet Sterujący Małe i Średnie Przedsiębiorstwa Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich 6

7 STRESZCZENIE Celem niniejszego raportu jest analiza potencjału i zasadności wdrożenia mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim. Analiza obejmuje trzy grupy projektów, które w największym stopniu determinują popyt na instrument JESSICA, są to: rewitalizacja, efektywność energetyczna / odnawialne źródła energii oraz rozwój klastrów. Sytuacja rynkowa Województwo mazowieckie jest kluczowym regionem na gospodarczej mapie Polski. Region generuje ponad 20% krajowego PKB, a jego PKB per capita wynosi prawie 53 tys. PLN i jest o 57% wyższy od średniej krajowej. Ta pozycja województwa wynika miedzy innymi z gospodarczego udziału Warszawy. Rola Warszawy będącej jednocześnie stolicą kraju i Województwa Mazowieckiego ma istotny wpływ na region. W okresie ostatnich 20 lat region przeżywał wzmożony rozwój gospodarczy. W tym czasie zostało zrealizowanych wiele inwestycji, a sektor usług zaczął odgrywać coraz większą rolę w generowaniu PKB. Około 60% ludności aktywnej zawodowo pracuje obecnie w branży usługowej. W 2008 roku średni dochód mieszkańca województwa mazowieckiego osiągnął 88% średniej UE, co wskazuje na zaawansowany poziom rozwoju regionu. Rozwój gospodarczy regionu wspomagał władze lokalne, podmioty prywatne i publiczne we wdrażaniu inicjatyw rewitalizacyjnych, z zakresu OZE / EE oraz rozwoju klastrów. Mimo sukcesywnego realizowania działań w ramach powyższych inicjatyw, potrzeby inwestycyjne w tych obszarach pozostają ogromne. Prawie wszystkie stolice powiatów w województwie mazowieckim posiadają aktualne Lokalne Programy Rewitalizacji, co wskazuje na zainteresowanie władz samorządowych warunkami życia i ich poprawą w zdegradowanych obszarach miejskich. W województwie mazowieckim istnieje ogromny, niewykorzystany potencjał w zakresie poprawy efektywności energetycznej oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii. W chwili obecnej tylko potencjał w zakresie energii wodnej i biomasy jest wykorzystywany na odpowiednim poziomie. Wykorzystanie energii słonecznej i wiatrowej jest marginalne. Województwo mazowieckie znajduje się na pierwszym miejscu w większości krajowych rankingów dotyczących potencjału gospodarczego i konkurencyjności, co dowodzi, że region posiada ogromny potencjał w zakresie innowacji, a tym samym w zakresie tworzenia warunków dla rozwoju klastrów. Mimo to, inicjatywy klastrowe są na tym obszarze słabo rozwinięte i nie cieszą się dużą popularnością. W 2008 roku w województwie funkcjonowało 5 klastrów i 2 inicjatywy klastrowe. Warto podkreślić, iż istnieje wiele podmiotów spełniających kryteria klastrów, jednak nie są one oficjalnie zarejestrowane. Z tego powodu ich identyfikacja jest trudna. 7

8 Dostępne źródła finansowania Dostępność źródeł finansowania jest różna dla różnych typów projektów. Najwięcej instrumentów dostępnych jest dla projektów EE / OZE. W ostatnich latach uruchomionych zostało wiele regionalnych i międzynarodowych funduszy wspierających działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Cele projektów, beneficjenci, jak również kryteria kwalifikowalności różnią się w zależności od poszczególnych funduszy, które oferują szeroką paletę instrumentów zarówno dla sektora publicznego, jak i prywatnego dla różnych projektów, od termomodernizacji budynków po kogenerację. Zgodnie z regulacjami UE produktami inżynierii finansowej mogą być: kredyty, udziały kapitałowe oraz gwarancje. Jednakże obecnie, biorąc także pod uwagę doświadczenia z udanych wdrożeń inicjatywy JESSICA w innych polskich regionach, można stwierdzić, iż najodpowiedniejszymi produktami, które mogą zostać zaoferowane przez FROMy są pożyczki. Wielkość dostępnych środków jest również zróżnicowana pomiędzy funduszami - od małych, np. Fundusz GEF zarządzany przez BGK 11 mln PLN przeznaczonych na projekty z zakresu poprawy efektywności energetycznej, po duże, w wysokości 1,5 mld PLN, udostępniane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zdecydowanie mniejsza dostępność charakteryzuje źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych. W województwie mazowieckim istnieje ograniczona liczba funduszy wspierających takie projekty. Poza komercyjnymi kredytami bankowymi, ciekawą i realnie dostępną formą finansowania projektów rewitalizacyjnych w regionie mazowieckim są jedynie dotacje i pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Z tego względu JESSICA zdecydowanie poszerzy wachlarz dostępnych źródeł finansowania w regionie. Niezwykle istotnym źródłem wsparcia dla projektów rewitalizacyjnych, jak również EE / OZE oraz dot. rozwoju klastrów w województwie mazowieckim są fundusze w ramach RPO WM, Działanie 5.2 Rewitalizacja miast, Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka, Działanie 1.6 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym. Według informacji uzyskanych od IZ RPO WM całkowita wartość środków, które mogłyby zostać przetransferowane w ramach mechanizmu JESSICA, jest szacowana na EURO: EURO w ramach Osi Priorytetowej V, Działanie 5.2, EURO w ramach Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.3, EURO w ramach Osi Priorytetowej I, Działanie

9 Potencjalne projekty W celu pozyskania informacji na temat potencjalnych projektów, które mogłyby stanowić uzasadnienie dla wdrożenia inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim, do wszystkich stolic powiatów w regionie wysłano kwestionariusz dotyczący projektów z zakresu rewitalizacji, EE / OZE i rozwoju klastrów. Na podstawie otrzymanych odpowiedzi, we współpracy z IZ RPO i EBI dokonano wyboru siedmiu miast o największym potencjale projektowym. Są to: Warszawa, Siedlce, Płock, Otwock, Grodzisk Mazowiecki, Piaseczno i Żyrardów. W kolejnym etapie badania odbyły się spotkania z przedstawicielami władz samorządowych każdego z wybranych miast. Głównym celem wizyt była weryfikacja założeń projektowych przedstawionych w kwestionariuszach przez miasta oraz pozyskanie szczegółowych informacji na temat tych projektów, które wydały się posiadać największy potencjał do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA. Wizyty pozwoliły także władzom samorządowym na lepsze zrozumienie zasad i warunków funkcjonowania tej inicjatywy. Ponadto, w trakcie dyskusji pojawiły się nowe pomysły projektów, nieuwzględnionych wcześniej w kwestionariuszu. Te dodatkowe projekty powiększyły portfolio potencjalnych inwestycji i stanowią wartość dodaną dla niniejszej analizy. W rezultacie uzyskano informacje na temat 31 potencjalnych projektów. Dotyczą one wszystkich trzech typów objętych badaniem. Najmniejsza liczba projektów dotyczyła rozwoju klastrów, podczas gdy najczęściej występującymi były projekty rewitalizacyjne. Podsumowując, zidentyfikowano 21 projektów w ramach Osi Priorytetowej V, Działanie 5.2 Rewitalizacja miast, 8 projektów w ramach Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka oraz 2 projekty w ramach Osi Priorytetowej I, Działanie 1.6 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym. W trakcie realizacji projektu przeprowadzone zostały również spotkania z przedstawicielami sektora prywatnego, aczkolwiek nie otrzymano żadnych danych finansowych na temat projektów, których właścicielami są przedsiębiorcy. Dane te zostały określone przez ankietowane firmy jako poufne. Z uzyskanych informacji wynika, że prywatni inwestorzy realizują projekty, które mogłyby być kwalifikowalne do uzyskania wsparcia w ramach mechanizmu JESSICA, a także wyrażają zainteresowanie mechanizmem i możliwościami skorzystania z niego w przyszłości. Jednym z najważniejszych kryteriów kwalifikowalności projektów do uzyskania funduszy w ramach mechanizmu JESSICA jest dojrzałość projektu. Pod pojęciem dojrzałości projektu rozumiany jest stopień gotowości do jego realizacji, uwarunkowany pozyskaniem niezbędnej dokumentacji projektowej (studia wykonalności, pozwolenia wydane przez odpowiednie organy, itp.). Kryterium to ma znaczenie kluczowe, gdyż FROM może inwestować tylko w projekty, które mogą być zrealizowane do końca 2015 roku. Zebrane informacje pozwoliły na wyodrębnienie 4 grup projektów: I. Projekty dojrzałe (posiadają już znaczną część niezbędnej dokumentacji i mogą być realizowane natychmiast po wdrożeniu inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim) 9

10 II. Projekty zaawansowane (posiadają część potrzebnej dokumentacji lub są w trakcie jej pozyskiwania, realizacja projektów planowana jest w obecnym okresie programowania, tj. do końca 2015 roku) III. Projekty wstępne (powinny uzyskać niezbędne dokumenty i zgodnie z Lokalnymi Programami Rewitalizacji zostać zrealizowane w obecnym okresie programowania, tj. do końca 2015 roku) IV. Projekty w fazie koncepcyjnej (mogą być realizowane dopiero w kolejnym okresie programowania, tj. w latach ) Wartość projektów dojrzałych oraz zaawansowanych stanowi 30% całkowitej wartości prezentowanych projektów oraz ponad 50% ogólnej liczby zidentyfikowanych projektów. Pierwsze dwie grupy (Projekty dojrzałe i Projekty zaawansowane) zawierają projekty, które są najbardziej zaawansowane pod względem gotowości do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA w tym okresie programowania. Projekty, które należą do tych dwóch grup, posiadają już znaczną część niezbędnej dokumentacji lub właściciele projektu byli w stanie precyzyjnie określić termin ich dostępności. Z całkowitej liczby 31 projektów, zidentyfikowano 16 należących do tych dwóch grup, o wartości PLN. Projekty te to: Urząd Miasta Otwock: Odnawialne źródła energii szansą na bezpieczeństwo energetyczne miasta Otwock; Urząd Miasta st. Warszawa: Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 173; Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki: Optymalizacja kosztów zarządzania energią w Gminie Grodzisk Mazowiecki; Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki: Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportowo-rekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul. Sportowej w Grodzisku Mazowieckim; Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki: Rewitalizacja pasażu śródmiejskiego wzdłuż ulicy 1 Maja wraz z budową parkingu wielopoziomowego; Urząd Miasta Otwock: Rewitalizacja teatru Jaracza wraz zagospodarowaniem otoczenia; Urząd Miasta Otwock: Budowa mostu dla transportu kołowego oraz zagospodarowanie terenu; Urząd Miasta Otwock: Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny; Urząd Miasta Piaseczno: Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie; Urząd Miasta Piaseczno: Modernizacja szlaku kolejowego Piaseczyńskiej Kolejki Wąskotorowej; Urząd Miasta Płock: Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Kościuszki; Urząd Miasta Płock: Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Sienkiewicza; 10

11 Urząd Miasta Siedlce: Rewaloryzacja i modernizacja terenów rekreacyjnych w Siedlcach Parku Miejskiego Aleksandria, amfiteatru i przylegających terenów; Urząd Miasta st. Warszawy: Odnawialne źródła energii i kogeneracja w mieście stołecznym Warszawa; Urząd Miasta Żyrardów: Wzmocnienie potencjału społeczno-gospodarczego Mazowsza poprzez rewitalizację europejskiego dziedzictwa osady fabrycznej w Żyrardowie; Urząd Miasta Żyrardów: Rewaloryzacja zabytkowego obiektu Kantor. Oprócz samorządów także podmioty prywatne (inwestorzy prywatni, deweloperzy) oraz instytucje działające w formule PPP mogą otrzymać fundusze w ramach mechanizmu JESSICA, co zdecydowanie zwiększa prawdopodobieństwo identyfikacji projektów kwalifikujących się do otrzymania środków. Informacje otrzymane od przedstawicieli sektora prywatnego wskazują na fakt, iż przedsiębiorcy uważają mechanizm JESSICA za interesujący instrument w kontekście warunków udzielania pożyczek na projekty rewitalizacyjne. Jednak w celu wzmocnienia oddziaływania mechanizmu na sektor prywatny, powinny zostać podjęte dwa podstawowe kroki. Przede wszystkim zaleca się rozważenie możliwości wykorzystania środków z Pomocy Technicznej w ramach RPO MW. Środki te mogłyby zostać przeznaczone na organizację wydarzeń promocyjnych, konferencji, warsztatów na temat inicjatywy JESSICA. Takie działania zdecydowanie przyczyniłyby się do zwiększenia świadomości w zakresie dodatkowych instrumentów finansowych wśród potencjalnych prywatnych beneficjentów lub innych interesariuszy. Ponadto, zalecane jest również wprowadzenie zmian do RPO WM i uwzględnienie przedsiębiorców (w rozumieniu Art. 4, Dz. U. z 2004 r. nr 173, poz. 1807, Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej) w katalogu beneficjentów w ramach Osi Priorytetowej V, RPO WM. W celu wzmocnienia wpływu mechanizmu JESSICA, zarówno na podmioty prywatne, jak i inne zaleca się również rozważenie rozszerzenia inicjatywy JESSICA na dwa inne Działania w ramach Osi Priorytetowej I, są to: Działanie 1.4 Wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu oraz Działanie 1.5 Rozwój przedsiębiorczości. Ponadto, należy zaznaczyć, iż przeprowadzona analiza skupiała się na siedmiu wybranych miastach. Potencjał całego regionu pod względem projektów kwalifikujących się do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA jest zdecydowanie większy. Struktura wdrożenia mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim Wybór odpowiedniej struktury wdrożenia mechanizmu JESSICA jest szczególnie istotny w województwie mazowieckim ze względu na możliwość przetransferowania środków finansowych do mechanizmu z trzech różnych Działań RPO oraz związanych z rewitalizacją miast, energią odnawialną / efektywnością energetyczną i rozwojem przedsiębiorczości (uwzględniając inicjatywy klastrowe). 11

12 Istnienie Funduszu Powierniczego Biorąc pod uwagę teoretyczne podejście w zakresie istnienia lub braku Funduszu Powierniczego w strukturze mechanizmu JESSICA, wyróżnić można trzy opcje: I. JESSICA z Funduszem Powierniczym zarządzanym przez EBI, II. III. JESSICA z Funduszem Powierniczym zarządzanym przez instytucję inną niż EBI, JESSICA bez Funduszu Powierniczego (FROM są nadzorowane bezpośrednio przez Instytucję Zarządzającą). Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że najbardziej praktycznym i najbardziej efektywnym rozwiązaniem jest opcja pierwsza. Potwierdzają to nie tylko przykłady z innych krajów członkowskich UE, ale również doświadczenie we wdrażaniu instrumentu JESSICA w polskich regionach, gdzie w każdym przypadku zdecydowano się powołać FP zarządzany przez EBI. Mając na uwadze powyższe fakty rekomenduje się wdrożenie w województwie mazowieckim przejściowego modelu struktury wdrożenia mechanizmu JESSICA poprzez powołanie Funduszu Powierniczego zarządzanego przez Europejski Bank Inwestycyjny. Proponowane rozwiązanie pozwoli na szybkie utworzenie struktur FP (nie będzie konieczności przeprowadzania czasochłonnego przetargu na wybór menadżera FP) i rekrutację menadżera FROM (wykorzystując bogate doświadczenie EBI w tej dziedzinie). Ze względu na to, że inicjatywa JESSICA będzie w Województwie Mazowieckim wdrażana w ramach trzech działań RPO WM, zaprezentowano dwie opcje biorąc pod uwagę liczbę FROMów. Główne zalety tych dwóch opcji (pojedynczy FROM obejmujący wszystkie typy projektów lub dwa niezależne FROM: jeden obejmujący tylko projekty związane z rewitalizacją miast i rozwojem klastrów, drugi dedykowany projektom miejskim z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii) zostały wymienione poniżej: Struktura prosta (jeden FROM) Głównym czynnikiem przemawiającym za prostą strukturą inicjatywy JESSICA jest napięty harmonogram wydatkowania dostępnych funduszy JESSICA. Przy wyborze jednego FROM procedura przetargowa dotyczyć będzie tylko jednej alokacji środków, w związku z czym, czas potrzebny na wybór podmiotu zostanie skrócony do niezbędnego minimum. Opcja ta wydaje się bardziej efektywna w zakresie wydatkowania dostępnych środków finansowych. Struktura rozszerzona (dwa FROM) Wybór podmiotu zarządzającego FROM posiadającego specjalistyczne kompetencje Dokonując wyboru dwóch FROM przewiduje się, iż potencjalni zarządzający FROM będą dysponować specjalistycznymi kompetencjami dedykowanymi poszczególnym Osiom Priorytetowym i Działaniom w ramach RPO WM. Utworzenie oddzielnego FROM dedykowanego wyłącznie projektom EE / OZE pozwoli na wybór menadżera, który 12

13 będzie posiadał rozległe doświadczenie nie tylko w kwestiach finansowych, ale również w inwestowaniu w projekty energetyczne. Takie doświadczenie zaowocuje wyborem i wsparciem projektów, które w największym stopniu będą spełniały kryteria mechanizmu JESSICA. Dotyczy to również FROM dedykowanego projektom miejskim. Wybór dwóch doświadczonych podmiotów na zarządzających FROM znacząco zwiększy szansę identyfikacji kwalifikowalnych projektów, a tym samym szybszego i efektywniejszego wydatkowania środków, niż miałoby to miejsce w przypadku jednego FROM. Właściwe planowanie i alokacja funduszy unijnych w kolejnym okresie programowania Oczekuje się, iż w kolejnych latach zdecydowanie większa niż obecnie część funduszy unijnych będzie przeznaczona na inwestycje (projekty rewitalizacyjne / klastry / EE / OZE) generujące przychód. Utworzenie już teraz struktury w ramach której funkcjonować będą FROM dedykowane różnym typom projektów, pozwoli na bardziej precyzyjne planowanie w odniesieniu do potencjału i wymagań finansowania projektów (różnych typów) w kolejnym okresie programowania. Innym argumentem, który może wspierać decyzję o utworzeniu FROM dedykowanego projektom energetycznym jest chęć zminimalizowania wysiłku potrzebnego na realizację projektów EE / OZE, niewłączonych obecnie do LPR. Zgodnie z najnowszą notą COCOF, w przypadku, gdy FROM inwestuje wyłącznie w projekty energetyczne w budynkach (w tym również w budynkach mieszkalnych), nie ma konieczności, aby były one uwzględnione w zintegrowanych planach rozwoju obszarów miejskich 1. Z jednej strony umożliwia to mechanizmowi JESSICA finansowanie projektów EE / OZE w budynkach, które nie są uwzględnione w LPR, a z drugiej strony uniemożliwia wspieranie przez ten konkretny FROM projektów energetycznych, które są zlokalizowane poza budynkami 2. W momencie podejmowania decyzji (wspólnie z menadżerem zarządzającym FP) na temat liczby FROM należy wziąć pod uwagę powyższe argumenty, jak również potencjał projektów, które mogłyby zostać zrealizowane w ramach inicjatywy. Potencjalni uczestnicy W trakcie badania przeprowadzono rozmowy z potencjalnymi menadżerami FROM. Byli to głównie dyrektorzy banków odpowiedzialni za produkty bankowe wspierające wykorzystanie funduszy UE lub dostosowane do potrzeb władz regionalnych i lokalnych. Poniżej zaprezentowano najważniejsze wnioski ze spotkań: Przy spodziewanej wartości środków dostępnych dla mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim (około 40 mln EUR), oczekuje się, iż banki mogą wyrazić duże zainteresowanie zarządzaniem Funduszem / Funduszami Rozwoju Obszarów Miejskich. Wartość środków powinna być wystarczająca, aby banki uznały 1 Zob. Pkt , Guidance Note on Financial Engineering Instruments under Article 44 of Council Regulation (EC) No 1083/2006 ( COCOF EN ), Wersja ostateczna, 21 luty Ibid, Pkt

14 zarządzanie FROM za interesujące i potencjalnie opłacalne. Dotyczy to przede wszystkim instytucji finansowych, które są już zaangażowane w funkcjonowanie mechanizmu JESSICA i posiadają wiedzę na temat procesów oraz zakresu spodziewanych prac przygotowawczych / administracyjnych itp. Istnieją dwa różne podejścia dotyczące preferowanego kształtu mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim. Z perspektywy instytucji (potencjalnych menadżerów FROM), które są doświadczone zarówno w realizacji projektów rewitalizacyjnych, jak również EE / OZE, środki JESSICA powinny zostać wydatkowane poprzez jeden FROM - wspierający wszystkie typy projektów, tj. rewitalizację, EE / OZE oraz rozwój klastrów. Jednak z perspektywy instytucji, które są wyspecjalizowane w konkretnym typie działań, najbardziej optymalnym kształtem mechanizmu JESSICA byłaby struktura rozszerzona, składająca się z dwóch FROM wspierających różne typy projektów. Podkreślona została istotna rola IZ oraz EBI w pierwszych miesiącach funkcjonowania FROM. Wydaje się, iż potencjalni menadżerowie FROM uważają bieżące wsparcie EBI w jego funkcjonowaniu za kluczowy element skutecznego wydatkowania funduszy na projekty miejskie. W przypadku, kiedy FROM składa się wyłącznie z funduszy pochodzących z EFRR, FROM może posłużyć tylko do finansowania projektów kwalifikowalnych zgodnie z warunkami określonymi przez EFRR. Wnioski dla mechanizmu JESSICA W Województwie Mazowieckim można zauważyć istotny potencjał rynkowy dla projektów JESSICA, w szczególności w zakresie projektów rewitalizacyjnych i efektywności energetycznej. Wdrożenie mechanizmu JESSICA może mieć znaczący wpływ na proces rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich położonych na terenie województwa. Oczekuje się również, iż wpłynie on na sposób przygotowywania projektów miejskich. Wdrożenie inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim wydaje się być słusznym rozwiązaniem. Implementacja mechanizmu będzie ułatwiona dzięki szeregowi czynników stanowiących wartość dodaną do ograniczonej dostępności alternatywnych instrumentów finansowania projektów rewitalizacyjnych w regionie. Ponadto działania na rzecz rewitalizacji (podobnie jak projekty EE / OZE) spotykają się z poparciem społecznym. Także, doświadczenie we wdrożeniu inicjatywy JESSICA rośnie z każdym województwem decydującym się na wykorzystanie mechanizmu. Powyższe okoliczności mogą rodzić oczekiwania co do szybkiego i skutecznego wdrożenia mechanizmu JESSICA w Województwie Mazowieckim. Wdrożenie inicjatywy JESSICA umożliwi potencjalnym beneficjentom zapoznanie się z mechanizmem i nauczy ich właściwego przygotowywania projektów pod kątem finansowania zwrotnego. Będą oni mogli przedefiniować obecnie istniejące projekty, które początkowo przygotowywane były z myślą o finansowaniu bezzwrotnym, dotacyjnym. Z perspektywy całego regionu, wdrożenie inicjatywy JESSICA w obecnym okresie programowania powinno wpłynąć pozytywnie na przygotowanie województwa 14

15 mazowieckiego do nowej perspektywy finansowej na lata Będzie to możliwe poprzez zdobycie bezpośredniego doświadczenia w korzystaniu z funduszy zwrotnych UE, których zastosowanie planuje się rozszerzać w kolejnym okresie programowania. Jednak należy wziąć pod uwagę fakt, iż wszelkie opóźnienia we wdrożeniu inicjatywy skrócą czas potrzebny na wypłatę środków na projekty. Z tego też powodu, decyzje dotyczące wdrożenia mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim powinny zostać podjęte jak najszybciej. 15

16 WPROWADZENIE Niniejszy raport został przygotowany w ramach projektu Studium możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim. Jego celem jest przedstawienie wyników prac wykonanych w czasie realizacji projektu oraz rezultatów przeprowadzonych analiz. Poszczególne rozdziały raportu dotyczą następujących zagadnień: TŁO DLA MECHANIZMU JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM obecne warunki gospodarcze w województwie mazowieckim wpływające na poziom absorpcji środków unijnych, jak również istniejące strategiczne i administracyjne uwarunkowania regionalne oddziałujące na możliwości wdrożenia mechanizmu JESSICA. DOSTĘPNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW MIEJSKICH W POLSCE opis aktualnie dostępnych źródeł finansowania projektów rewitalizacyjnych oraz dotyczących EE i OZE na poziomie krajowym oraz regionalnym. STUDIA PRZYPADKÓW: INICJATYWA JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM przedstawienie sposobu, w jaki zostały zgromadzone informacje o projektach, ogólny przegląd Lokalnych Programów Rewitalizacji, szczegółowe informacje na temat projektów, dla których zidentyfikowano potencjał wykorzystania mechanizmu JESSICA oraz ich analiza (np. spełnienie kryteriów kwalifikowalności do mechanizmu JESSICA, uzyskanie oczekiwanych wyników oraz analiza finansowa). HARMONOGRAM WDROŻENIA MECHANIZMU JESSICA analiza ram czasowych niezbędnych dla utworzenia struktury organizacyjnej mechanizmu JESSICA. KSZTAŁT MECHANIZMU JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM scenariusze wdrożenia mechanizmu JESSICA ze wskazaniem najbardziej racjonalnych i możliwych do realizacji rozwiązań pod względem efektywnego wsparcia projektów miejskich. ETAPY PRZYGOTOWANIA STUDIUM MOŻLIWOŚCI WDROŻENIA prezentacja harmonogramu projektu Głównym celem studium jest analiza możliwości wdrożenia mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim i zaproponowanie dalszych kroków dotyczących wykorzystania odpowiednich mechanizmów inżynierii finansowej. Innymi słowy, analiza najbardziej dojrzałych projektów w poszczególnych miastach i zaproponowanie praktycznych rozwiązań umożliwiających implementację mechanizmu JESSICA wydaje się mieć dużo większe znaczenie niż teoretyczne rozważania zwłaszcza, jeżeli planuje się wdrożenie mechanizmu w obecnym okresie programowania. Z tego względu zdecydowano się odstąpić od przedstawienia ogólnych założeń teoretycznych dotyczących inicjatywy JESSICA, gdyż zostały one już szeroko 16

17 zaprezentowane w poprzednich studiach ewaluacyjnych opracowanych dla innych polskich regionów / województw, jak również w badaniach horyzontalnych. Celem niniejszego studium jest przede wszystkim zaproponowanie takiego kształtu wdrożenia inicjatywy JESSICA, który odpowiadałby szczególnym warunkom panującym w województwie mazowieckim i umożliwia realizację najbardziej obiecujących projektów. 17

18 TŁO DLA MECHANIZMU JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Wyniki studium możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim będą najbardziej miarodajne, jeśli pod uwagę zostanie wzięta obecna sytuacja ekonomiczna województwa mazowieckiego wpływająca na poziom absorpcji środków unijnych oraz istniejące strategiczne i administracyjne uwarunkowania regionalne. Sytuacja gospodarcza województwa mazowieckiego Województwo mazowieckie mieści się w środkowo-wschodniej Polsce i zajmuje 11,4% ( km 2 ) całkowitej powierzchni kraju, będąc tym samym największym województwem w Polsce. Region zamieszkuje 5,1 mln ludności i jest najbardziej zaludnionym regionem Polski. Województwo mazowieckie generuje ponad 20% krajowego PKB, co sprawia, że jest ono liderem pod względem rozwoju gospodarczego w Polsce. Region zajmuje również pierwsze miejsce pod względem PKB per capita, którego wartość wynosi prawie 53 tys. PLN i odpowiada 157% średniej krajowej 3. Rysunek 1. PKB per capita w województwie mazowieckim, w porównaniu do wszystkich województw oraz do 4 województw, które rozpoczęły proces wdrożenia mechanizmu JESSICA 3 W oparciu o raport Głównego Urzędu Statystycznego: Ważne dane o Województwie Mazowieckim, 18

19 Również pod względem rynku pracy województwo mazowieckie wyprzedza pozostałe regiony. Z ponad 2 milionami osób aktywnych zawodowo (16% wszystkich zatrudnionych w Polsce) jest to najważniejszy rynek pracy w kraju. 60% osób aktywnych zawodowo pracuje w sektorze usług, co potwierdza stosunkowo nowoczesną strukturę rynku. Trzeba jednak pamiętać, iż to Warszawa jest miastem, które w największym stopniu wpływa na wysokość tego wskaźnika, podczas gdy większość mieszkańców obszarów peryferyjnych pracuje w rolnictwie 4. Województwo mazowieckie składa się z 37 powiatów i 85 miast (stanowi to 10% w skali kraju), które, łącznie ze znaczącym rozwojem regionu, przeżywają okres intensywnego rozwoju. Jednocześnie rolnictwo ma kluczowe znaczenie dla gospodarki regionu. Znaczna część mieszkańców województwa zamieszkuje tereny wiejskie. Szybki wzrost gospodarczy i wysoki stopień urbanizacji prowadzą równocześnie do dużej liczby niekorzystnych tendencji, takich jak wzrost cen gruntów, negatywne zmiany demograficzne na obszarach wiejskich czy degradacja krajobrazu te procesy, charakterystyczne dla obszarów podmiejskich, zachodzą w pobliżu wszystkich miast regionu, są jednak szczególnie widoczne w otoczeniu Warszawy i Warszawskiej Strefy Metropolitalnej (WSM). Rysunek 2. Gęstośd zaludnienia (poniżej 100 mieszkaoców / km 2 ) w województwie mazowieckim Przez ostatnie 12 lat populacja w okolicach miast WSM wzrosła o 18%, a w całym WSM o 17%. Potwierdza to wzrost populacji na obszarach podmiejskich, co w konsekwencji ma pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy i wskaźnik urbanizacji w tych miejscowościach. W ciągu ostatnich 20 lat około 27 tysięcy hektarów gruntów ornych o najwyższej klasie 4 Na podstawie: Strategia Rozwoju dla Województwa Mazowieckiego, s

20 bonitacyjnej w regionie zostało przeznaczonych na inne cele, co więcej proces ten z roku na rok przybiera na sile np. tylko w 2008 udział terenów miejskich zwiększył się o ponad 10% 5. W 2008 roku przeciętny dochód na mieszkańca w województwie mazowieckim osiągnął 88% średniej UE. Wynik ten pokazuje, że Mazowsze jest już zamożniejsze od niektórych regionów we Włoszech (Sycylia, Sardynia) czy Niemczech (Meklemburgia, Turyngia, Brandenburgia i Saksonia), które przez ostatnie 20 lat były wspierane finansowo przez Niemcy Zachodnie. Przeciętny dochód wzrasta z roku na rok i szacuje się, że tak szybki rozwój pozwoli województwu mazowieckiemu w niedługim czasie konkurować nawet z regionami z Europy Zachodniej 6. Sektor energetyczny w województwie mazowieckim W ciągu ostatnich 10 lat Polska dokonała ogromnego postępu pod względem działań podejmowanych w zakresie efektywności energetycznej. Konsumpcja energii spadła w tym czasie o prawie 1/3. Największym osiągnięciem w tym obszarze są przede wszystkim: projekty termomodernizacyjne realizowane zgodnie z ustawą z dnia 21 Listopada 2008 o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1459), modernizacja oświetlenia ulicznego oraz optymalizacja procesów przemysłowych. Jednakże, efektywność energetyczna polskiej gospodarki jest nadal trzykrotnie niższa niż w najbardziej rozwiniętych europejskich krajach i jednocześnie dwukrotnie niższa niż średnia dla krajów członkowskich UE. Ponadto, konsumpcja energii pierwotnej w Polsce w stosunku do populacji jest prawie o 40% niższa niż w krajach tzw. UE-15. Wszystkie powyższe informacje pokazują, że w Polsce istnieją nadal duże możliwości podniesienia efektywności energetycznej 7. Ogromny potencjał dla działań zmierzających do zwiększenia oszczędności energii istnieje w sektorze budowlanym. Należy zauważyć, że sektor budowlany jest odpowiedzialny za 40% konsumpcji energii w Unii Europejskiej, dlatego inwestycje wspierające działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej w tym sektorze są niesłychanie istotne. Program termomodernizacji budynków jest wdrażany w Polsce od roku jego celem jest zapewnienie technicznego oraz finansowego wsparcia dla projektów dotyczących oszczędności energii w budynkach, dla projektów, których realizacja ma przyczynić się do zmniejszenia strat ciepła w sieciach dystrybucji oraz tych polegających na wymianie tradycyjnych źródeł energii na niekonwencjonalne, w tym również odnawialne 8. Województwo mazowieckie znajduje się w korzystnym położeniu w kontekście podaży i konsumpcji energii, ponieważ na jego terenie znajdują się dwie elektrownie systemowe wspomagane elektrociepłowniami warszawskimi, wraz z układem sieci przesyłowych najwyższych napięć. Posiada ono także dostęp do krajowej sieci gazociągów przesyłowych. 5 Na podstawie: Mazovia, , 6 Na podstawie artykułu: Mazovia is wealthier than regions of Germany and Italy!, , Ibid 20

21 Jednakże, region charakteryzuje się niewystarczającym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, w tym: biomasy, energii geotermalnej, itp. (patrz tabela 1). Zgodnie ze Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego na lata , kluczowymi celami w zakresie energetyki są: lokalny rozwój gospodarczy wykorzystanie nadwyżek biomasy dla celów energetycznych, stworzenie nowych źródeł przychodu dla rolników; redukcja emisji zanieczyszczeń; zmniejszenie kosztów pozyskania energii; promocja regionu jako przyjaznego środowisku; zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego regionu w szczególności obszarów charakteryzujących się słabą infrastrukturą energetyczną; wzrost społecznej akceptacji dla technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii stworzenie nowych miejsc pracy, w przypadku gdy wykorzystywane są urządzenia oparte na OZE; wykorzystanie efektywnych i przyjaznych środowisku technologii energetycznych. Prawie wszystkie duże miasta (oprócz Ostrołęki) włączyły do swoich lokalnych strategii zapisy dotyczące rozwoju EE i OZE (w tym termomodernizacji). Dwa miasta (Warszawa i Płock) posiadają odrębne dokumenty strategiczne dotyczące ich polityki energetycznej. Programy pilotażowe wykorzystujące odnawialne źródła energii: Program modernizacji źródeł ciepła w budynkach publicznych wykorzystujący odnawialne źródła energii; Program promocji wymiany istniejących konwencjonalnych źródeł energii na opalane biomasą; Program wsparcia rozwoju małych elektrowni wodnych. Konkluzje dla OZE w województwie mazowieckim Województwo mazowieckie posiada duży potencjał w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Aktualny stan wykorzystania poszczególnych typów OZE w województwie mazowieckim prezentuje tabela 1. 21

22 Tabela 1. Potencjał oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w województwie mazowieckim. Typy odnawialnych źródeł energii (OZE) Potencjał Wykorzystano Dostępne zasoby Biomasa TJ % Energia słoneczna TJ % Energia wiatrowa MWh % Energia wodna MWh % Energia geotermalna TJ % Źródło: Program możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie mazowieckim, Warszawa 2006, s.122. Małe elektrownie wodne są najlepszym rozwiązaniem, aby zabezpieczyć podaż energii na obszarach wiejskich. Jednakże, ze względu na wysoki koszt ich budowy powinny być stawiane w strategicznych miejscach, takich jak np. istniejące młyny wodne. Poniższy wykres prezentuje produkcję energii w województwie mazowieckim przy wykorzystaniu wody i innych odnawialnych źródeł energii. Rysunek 3. Produkcja energii z odnawialnych źródeł energii w województwie mazowieckim GWh Woda Woda + inne odnawialne źródła energii Źródło: Marek Palonka, Możliwości rozwoju OZE w województwie mazowieckim, Mazowiecka Agencja Energetyczna, Warszawa. 9 TJ Teradżul 10 MWh Megawatogodzina 22

23 Uwarunkowania rozwoju energetyki słonecznej są podobne w całym województwie mazowieckim. Aglomeracje miejskie, z powodu występującego w nich zwiększonego poziomu zanieczyszczenia powietrza, charakteryzują się nieco gorszymi warunkami dla jej rozwoju, podczas gdy wykorzystanie energii słonecznej jest dużo większe w miastach (ze względu na duży popyt na energię elektryczną i ciepło) 11. Województwo mazowieckie posiada ogromne zapasy biomasy. Według badań przeprowadzonych przez Instytut Energetyki Odnawialnej biomasa należeć będzie w przyszłości do podstawowych OZE na Mazowszu. Oczekuje się, iż będzie stosowana w dużych kotłach, jak również systemach centralnego ogrzewania w małych gospodarstwach domowych. Właściwa realizacja programu dotyczącego wykorzystania biomasy może w znaczny sposób przyczynić się do zmniejszenia kosztów dostaw ciepła w gospodarstwach wiejskich i poprawić standard życia ich mieszkańców. Klastry w województwie mazowieckim Według definicji opublikowanej przez PARP 12, klaster to geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji (na przykład uniwersytetów, jednostek normalizujących, stowarzyszeń branżowych, instytucji wspierających) w poszczególnych dziedzinach, konkurujących między sobą, ale również współpracujących. Klaster jest ściśle związany z terytorium, na którym działa, jest zakorzeniony regionalnie. Klastry stanowią specyficzną formę organizacji produkcji, polegającą na koncentracji w bliskiej przestrzeni elastycznych przedsiębiorstw prowadzących komplementarną działalność gospodarczą. Podmioty te równocześnie współpracują i konkurują między sobą, posiadają także relacje z innymi instytucjami działającymi w danej sferze. Podstawą powstania klastra są kooperacyjne powiązania występujące pomiędzy podmiotami, generujące procesy powstawania specyficznej wiedzy oraz zwiększające zdolności adaptacyjne. Pod koniec 2008 roku w województwie mazowieckim zostało zidentyfikowanych 5 klastrów i 2 inicjatywy klastrowe. Są to: 11 Program możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie mazowieckim, Warszawa 2006, s Opracowanie własne, na podstawie: K.B. Matusiak (red), Innowacje i transfer technologii. Słownik, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa

24 Rysunek 4. Mapa polskich klastrów Klaster Inicjatywa klastrowa Źródło: Mapa polskich klastrów, Klastry: Aviation Mazovia Mazowiecki Klaster Druku i Reklamy Kolorowa Kotlina Optoklaster Mazowiecki Klaster Innowacyjnych Technologii Fotonicznych Alternatywny Klaster Informatyczny Mazowiecki Klaster Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych ICT Inicjatywy klastrowe: Mazowiecki Klaster Informatyczny Mazowiecki Klaster Energetyczny Warto podkreślić, że istnieje wiele podmiotów spełniających kryteria klastrów, które jednak nie zostały oficjalnie jako klastry zarejestrowane. Z tego też powodu ich identyfikacja jest niezwykle trudna sytuacja taka dotyczy np. Klastra Firm Doradczych. Województwo mazowieckie prowadzi w większości krajowych rankingów dotyczących rozwoju gospodarczego i konkurencyjności polskich regionów. Przykładem może być ranking dotyczący potencjału konkurencyjno-innowacyjnego, który został przygotowany 24

25 specjalnie na potrzeby Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego. W rankingu oceniającym zmienne określające konkurencyjność (dobrobyt, inwestycje, eksport, bieguny wzrostu, inwestycje zagraniczne, przedsiębiorczość, atrakcyjność osiedleńcza, prorynkowa gospodarka) i innowacyjność (kapitał ludzki, klastry wysoko technologiczne, nakłady na B+R, innowacje i współpraca) Mazowsze uplasowało się na pierwszym miejscu 13. Podobnie w rankingu sukcesu rozwojowego polskich województw w latach województwo mazowieckie zajęło pierwsze miejsce. Tak wysokie wyniki udowadniają, że Mazowsze posiada ogromny potencjał pod względem innowacyjności, a tym samym również w zakresie tworzenia odpowiednich warunków dla rozwoju klastrów. Z drugiej jednak strony województwo mazowieckie cierpi na brak szczegółowych analiz na poziomie regionalnym, które byłyby w stanie wskazać obszary specjalizacji województwa, w ramach których mogłyby powstać klastry. Takie badania zdecydowanie przyczyniłyby się do tworzenia efektywnych struktur o innowacyjnym charakterze, jakimi są klastry 14. Tło strategiczne dla mechanizmu JESSICA W odniesieniu do pełnej implementacji Strategii Lizbońskiej, Komisja Europejska opublikowała, jako jeden z instrumentów realizacji Strategii, projekt dokumentu strategicznego wyznaczającego kierunki realizacji Polityki Spójności UE w latach , tj. Komunikat dotyczący Polityki Spójności na rzecz wzrostu i zatrudnienia: Strategiczne Wytyczne Wspólnoty na lata (SWW). W dokumencie zaproponowano wytyczne, a w ich ramach układ priorytetów polityki spójności na poziomie wspólnoty, stanowiących podstawę dla przygotowania przez państwa członkowskie dokumentów strategicznych i programowych. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) zostały opracowane na podstawie szeroko konsultowanego projektu Narodowego Planu Rozwoju, który został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 6 września 2005 roku. Jest to dokument strategiczny, który zawiera krótki opis i uzasadnienie wybranych priorytetów w kontekście celów i priorytetów określonych w Strategicznych Wytycznych Wspólnoty oraz prezentuje poszczególne programy operacyjne. Ponadto, dokument przedstawia indykatywne alokacje środków na poszczególne programy operacyjne oraz sposób realizacji programów. Istotnymi elementami NSRO są działania w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, w tym rewitalizacji i regeneracji. Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego jest koncepcją zrównoważonego i systematycznego zarządzania długofalowym rozwojem regionu. Sama strategia ma charakter ogólny, przedstawia warunki, jak również kierunki rozwoju, oraz formułuje cele strategiczne. W dalszych etapach będzie stanowić podstawę do opracowania szczegółowych programów regionalnych niezbędnych dla funkcjonowania i rozwoju całego regionu. Realizacja tych programów będzie jednocześnie stanowiła instrument realizacji strategii. 13 Regionalna Strategia Innowacji dla Mazowsza , Warszawa 2008, s Ibid, s

26 Zespół odpowiedzialny za przygotowanie Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego jest świadomy uwarunkowań rozwoju obszarów miejskich, jak również potrzeb w tym zakresie. W związku z tym, według Strategii rewitalizacja obszarów zdegradowanych i poprzemysłowych, działania w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, jak również te dotyczące rozwoju klastrów mają kluczowe znaczenie dla poprawy gospodarki i warunków społecznych oraz stworzenia wizerunku regionu mazowieckiego jako przyjaznego i atrakcyjnego miejsca dla współpracy, inwestowania i życia 15. Tło regionalne dla mechanizmu JESSICA Studium ewaluacyjne skupia się na analizie możliwości wdrożenia w województwie mazowieckim mechanizmu JESSICA, który wykorzystuje środki unijne przeznaczone na zwrotne wsparcie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata (RPO WM). Studium uwzględnia w analizie następujące Osie Priorytetowe: - Oś Priorytetowa V Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu, Działanie 5.1 Rewitalizacja miast ; - Oś Priorytetowa IV Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka, Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka ; - Oś Priorytetowa I Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na Mazowszu, Działanie 1.6 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym. Potencjalne inwestycje realizowane w ramach mechanizmu JESSICA mogą również wykorzystywać zalety istniejących w regionie Specjalnych Stref Ekonomicznych. Projekty, które pomogą osiągnąć cele Strategii Lizbońskiej będą miały znaczenie priorytetowe (np. inicjatywy klastrowe). Rewitalizacja miast Biorąc pod uwagę priorytety istotne dla rewitalizacji miast, projekty rewitalizacyjne powinny uwzględniać co najmniej jedno z wymienionych poniżej działań 16 : renowacja budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym, m.in. tych zlokalizowanych w strefie ochrony konserwatorskiej, prace konserwatorskie, odnowienie fasad i dachów budynków wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu; 15 Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego, Warszawa 2006, s Na podstawie: Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Mazowieckiego na lata , Warszawa 2007, s.110; Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata , Urząd Marszałkowski, Warszawa 2010, s

27 adaptacja, przebudowa lub remonty budynków oraz przestrzeni użyteczności publicznej wraz z przyległym otoczeniem na cele edukacyjno-społeczne; adaptacja, przebudowa lub remonty infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych, rekreacyjnych, kulturalnych; adaptacja, przebudowa lub remonty budynków, obiektów, infrastruktury i urządzeń poprzemysłowych i powojskowych wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu w celu nadania im nowych funkcji użytkowych: usługowych, turystycznych, rekreacyjnych, lub edukacyjnych; remonty lub przebudowa infrastruktury technicznej, w tym: budowa, remonty lub przebudowa sieci kanalizacyjnych i innych urządzeń do oczyszczania, gromadzenia, odprowadzania i przesyłania ścieków; porządkowanie przestrzeni miejskiej: regeneracja, i zagospodarowanie przestrzeni publicznych, w tym remonty lub przebudowa: placów, rynków, parkingów, placów zabaw dla dzieci, publicznych toalet miejskich, małej architektury (np. tarasy widokowe, fontanny, ławki), miejsc rekreacji, terenów zielonych oraz prace restauracyjne na terenie parków, tworzenie nowych terenów zieleni i parków; tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi obszarach miast, w tym: budowa lub remont oświetlenia, zakup i instalacja systemów monitoringu. Ochrona powietrza, energetyka W ramach Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.3, przedsięwzięcia, których celem jest ochrona powietrza, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii będę realizowane poprzez m.in. 17 : budowę, rozbudowę i modernizację infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (energia wiatrowa, wodna, słoneczna, geotermalna, organiczna/biomasa, inna); budowę, rozbudowę i modernizację zbiorników retencyjnych i stopni wodnych umożliwiających wykorzystanie rzek (hydroenergetyka); budowę, rozbudowę i modernizację lokalnej i regionalnej infrastruktury przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej; budowę, rozbudowę i modernizację systemów ciepłowniczych na efektywne energetycznie poprzez stosowanie energooszczędnej technologii i rozwiązań; 17 Na podstawie: Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Mazowieckiego na lata , Warszawa 2007, s.103; Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata , Urząd Marszałkowski, Warszawa 2010, s

28 przekształcenie istniejących systemów ogrzewania obiektów użyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne dla środowiska; termomodernizację budynków użyteczności publicznej wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne: ocieplenie budynku, wymiana okien oraz drzwi zewnętrznych. Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym Biorąc pod uwagę priorytety istotne z punktu widzenia wspierania powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym przedsięwzięcia w ramach Osi Priorytetowej I, Działanie 1.6 powinny skupiać się na 18 : tworzeniu i rozwoju klastrów o charakterze regionalnym; doradztwie z zakresu opracowania planów rozwoju klastra; wspieraniu działalności podmiotów prowadzących klaster; działaniach promocyjnych klastra w celu pozyskania nowych przedsiębiorstw do udziału w klastrze; wdrażaniu i komercjalizacji technologii i produktów innowacyjnych. 18 Na podstawie: Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Mazowieckiego na lata , Warszawa 2007, s.84; Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata , Urząd Marszałkowski, Warszawa 2010, s

29 ŚRODKI FINANSOWE OBECNIE DOSTĘPNE DLA PROJEKTÓW MIEJSKICH W POLSCE Środki finansowe obecnie dostępne dla projektów miejskich na poziomie regionalnym Zgodnie z tabelami finansowymi zawartymi w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia na lata wspierających wzrost gospodarczy i zatrudnienie (Narodowa Strategia Spójności) w latach województwo mazowieckie otrzymało wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości EUR, które w połączeniu z wkładem krajowym wynosi EUR. Podział środków w ramach Osi Priorytetowej V, Działania 5.2, Osi Priorytetowej IV, Działania 4.3 oraz Osi Priorytetowej I, Działania 1.6 pochodzi z funduszy UE (EFRR) 19. Poniższe tabele przedstawiają szczegółowy podział funduszy w ramach poszczególnych działań: Działanie 5.2 Rewitalizacja miast OŚ PRIORYTETOWA V Wzmacnianie roli miast w rozwoju region Wkład ze środków unijnych (PLN) Wkład ze środków krajowych (PLN) Przewidywana wielkość środków prywatnych (PLN) RAZEM (PLN) Źródło: Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata , Urząd Marszałkowski, Warszawa 2010, s. 162 Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka OŚ PRIORYTETOWA IV Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka Wkład ze środków unijnych (PLN) Wkład ze środków krajowych (PLN) Przewidywana wielkość środków prywatnych (PLN) RAZEM (PLN) Źródło: Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata , Urząd Marszałkowski, Warszawa 2010, s Regionalny Program Operacyjny dla Województwo Mazowieckiego na lata , Warszawa 2007, s

30 OŚ PRIORYTETOWA I Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na Mazowszu Działanie 1.6 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym Wkład ze środków unijnych (PLN) Wkład ze środków krajowych (PLN) Przewidywana wielkość środków prywatnych (PLN) RAZEM (PLN) Źródło: Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata , Urząd Marszałkowski, Warszawa 2010, s. 78. Środki finansowe obecnie dostępne dla projektów rewitalizacyjnych W województwie mazowieckim, podobnie jak w innych regionach Polski, istnieją ograniczone możliwości finansowania projektów rewitalizacyjnych. Obecnie najbardziej powszechnymi sposobami finansowania takich projektów są: Środki własne jednostek samorządów terytorialnych, Środki prywatnych inwestorów, Komercyjne kredyty bankowe, Dotacje i pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Istnieje wiele instytucji (np. BGK, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, BOŚ) oferujących wsparcie finansowe dla projektów inwestycyjnych; popularne źródło finansowania stanowią również kredyty komercyjne. Poza komercyjnymi kredytami bankowymi, dotacje i pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) są korzystną i realnie dostępną formą finansowania projektów rewitalizacyjnych w regionie mazowieckim. WFOŚiGW wspiera finansowo projekty dotyczące ochrony środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Działalność WFOŚiGW skupia się głównie na wspieraniu zadań z zakresu ochrony wód i gospodarki wodnej, ochrony powietrza, ochrony gleb, ochrony przyrody, edukacji ekologicznej, monitoringu oraz zapobieganiu i likwidacji zagrożeń dla środowiska. Fundusz dokonuje alokacji swoich środków w postaci: pożyczek, dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek, dotacji. 30

31 Środki finansowe dostępne dla projektów dotyczących EE oraz OZE W Polsce istnieją zdywersyfikowane źródła finansowania projektów dotyczących EE i OZE dostępne dla różnych zainteresowanych podmiotów (władz lokalnych, spółdzielni mieszkaniowych, osób fizycznych). Instrumenty dostępne na polskim rynku można podzielić na bezzwrotne (dotacje) i zwrotne (pożyczki, kredyty), a rozróżniają je następujące kryteria: oprocentowanie oferowane dla instrumentów zwrotnych, okres spłaty, minimalna / maksymalna wartość inwestycji, o dofinansowanie której ubiega się inwestor, forma prawna podmiotu aplikującego, a także warunki uprawniające do ubiegania się o konkretny rodzaj dofinansowania czy maksymalna możliwa wartość dofinansowania dla jednego beneficjenta. Niemniej jednak, najbardziej istotnym kryterium różnicującym poszczególne instrumenty jest zakres projektów, które mogą być finansowane z danego źródła. Niniejsze tabele prezentują szczegółowe informacje dotyczące źródeł finansowania projektów EE oraz OZE w Polsce: 31

32 Tabela 2. Źródła finansowania projektów dotyczących EE oraz OZE Poziom Instytucja koordynująca Program Opis Krajowy Ministerstwo Gospodarki POIiŚ 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych Celem programu jest wzrost produkcji elektryczności i ciepła ze źródeł odnawialnych. Projekty w zakresie elektryczności mogą dotyczyć budowy elektrowni wodnych o mocy do 10 MW. Fundusze mogą zostać także przyznane na działania zwiększające moc istniejących jednostek wytwarzania ciepła. Ponadto, kwalifikujące się projekty obejmują działania związane z przyłączeniem jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do najbliższej istniejącej sieci. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej POIiŚ 9.3 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Celem jest wspieranie inicjatyw, które przyczyniają się do obniżenia zużycia energii w budynkach użyteczności publicznej (np. budynki administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, zdrowia, opieki społecznej i usług społecznych, sportowych). Projekt może obejmować zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia ciepła w budynkach użyteczności publicznej poprzez zastępowanie wyposażenia budynku np. drzwi, okien, systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, a także zakup energooszczędnych urządzeń. System Zielonych Inwestycji - Green Investment Scheme Green Investment Scheme (GIS) to mechanizm pozwalający Polsce na sprzedaż na rynku międzynarodowym nadwyżek jednostek emisji CO 2, przyznanych jej w systemie ONZ w ramach Protokołu z Kioto (AUU - Assigned Amount Unit). Uzyskane w ten sposób środki gromadzone są na tzw. Rachunku Klimatycznym i są przeznaczane na wsparcie inwestycji z zakresu ochrony klimatu oraz wsparcie wdrażania pakietu energetyczno klimatycznego. Programy priorytetowe GIS obejmują: - zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej do końca 2014 roku zaplanowano wydatkowanie ok. 3 mld PLN pochodzących z funduszu GIS oraz środków własnych NFOŚiGW w formie grantów i / lub kredytów na termomodernizację budynków użyteczności publicznej. Dofinansowaniu podlegać może także wymiana źródeł ciepła na OZE. - przyłącza energetyczne dotacje i pożyczki na budowę i przebudowę sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia odnawialnych źródeł energii wiatrowej.

33 Poziom Instytucja koordynująca Program Opis Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Fundusz Norweski Głównym celem utworzonego przez państwa-darczyńców Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego jest realizacja przedsięwzięć prorozwojowych przyczyniających się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Fundusze dostępne w ramach Mechanizmu wynoszą 578 mln EUR w transzach rocznych po mln EUR. Środki finansowe w ramach Mechanizmu Finansowego EOG dostępne są dla projektów dotyczących sześciu sektorów priorytetowych, m.in.: - ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego, m.in. redukcja zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii, - promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami. BGK Premia termomodernizacyjna Jest to forma bezzwrotnej pomocy państwa dla inwestorów realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne, w formie spłaty kapitału o wartości do 20% pożyczki udzielonej przez jeden z banków komercyjnych. Pomoc ta jest dostępna dla projektów wspierających efektywność energetyczną, mających na celu: - zmniejszenie zużycia energii przeznaczonej do ogrzewania i ciepłej wody w budynkach mieszkalnych, budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego używanych do wykonywania zadań publicznych, - zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków, w wyniku technicznego przyłączenia do scentralizowanego źródła ciepła oraz likwidacji lokalnego źródła ciepła, - zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach dystrybucji oraz ich dostarczanie do lokalnych źródeł ciepła, - całkowite lub częściowe zastąpienie dotychczas wykorzystywanych źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie kogeneracji, obowiązek określony prawnie celu uzyskania oszczędności energetycznych. Kwalifikowalność projektu do otrzymania premii jest zależna od przedstawienia audytu energetycznego oraz jego pozytywnej weryfikacji przez BGK. 33

34 Poziom Instytucja koordynująca Program Opis Projekt Efektywności Energetycznej GEF Od końca 2005 roku istnieje możliwość uzyskania finansowego wsparcia inwestycji energooszczędnych realizowanych przez podmioty działające w formule ESCo. Projekt Efektywności Energetycznej GEF to mechanizm finansowy o budżecie 11 mln USD zarządzany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W ramach projektu udzielane są poręczenia kredytów na przedsięwzięcia energooszczędne oraz dotacje do audytów energetycznych. Poręczeniem mogą być objęte m.in. następujące przedsięwzięcia energooszczędne: - modernizacja źródeł ciepła, systemów i instalacji grzewczych w budynkach oraz modernizacja źródeł ciepła i systemów przesyłowych oraz sieci ciepłowniczych, z których dostarczana energia jest w przynajmniej 50 proc. używana do zapewnienia warunków komfortu cieplnego w pomieszczeniach i podgrzewania wody w budynkach, - modernizacja systemów przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach, - modernizacje wewnętrznego i zewnętrznego oświetlenia budynków oraz inwestycje w zakresie modernizacji oświetlenia przestrzeni publicznej, - instalacja odnawialnych źródeł energii służących przede wszystkim zaspokojeniu wewnętrznych potrzeb w zakresie dostaw energii do budynku lub grupy budynków stanowiących jedną własność lub znajdujących się pod zarządem jednego podmiotu. BOŚ Kredyt termomodernizacyjny (także w ofercie innych banków komercyjnych) Kredyt ten jest udzielany na warunkach komercyjnych tylko przez banki, które podpisały stosowne umowy o współpracy z BGK. Towarzyszy mu premia termo modernizacyjna wspierająca 20% wartości pożyczki w konsekwencji do spłaty pozostaje 80% jej wartości. Szczegółowe warunki, takie jak oprocentowanie lub okres spłaty, zależą od oferty wybranego banku komercyjnego. Słoneczny EkoKredyt Słoneczny EkoKredyt to kredyt proekologiczny przeznaczony do zakupu oraz instalacji paneli słonecznych ogrzewających wodę. Istnieje możliwość umorzenia do 45% kosztów inwestycji ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Kredyt z Dobrą Energią Kredyt z Dobrą Energią jest przeznaczony na finansowanie przedsięwzięć z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. W szczególności, kredyt ten wspiera projekty polegające na budowie biogazowni, farm wiatrowych, instalacji energetycznego wykorzystania biomasy. 34

35 Poziom Instytucja koordynująca Program Opis Kredyt na urządzenia ekologiczne Kredyt na urządzenia ekologiczne może być przeznaczony na zakup m.in.: paneli słonecznych, pomp ciepła, rekuperatorów, systemów izolacyjnych dla budynków. Kredyt Energooszczędny Kredyt Energooszczędny jest przeznaczony na projekty energooszczędne, w szczególności inwestycje, których konsekwencją jest zmniejszenie zużycia energii, m.in.: wymiana i/lub modernizacja oświetlenia ulicznego, wymiana i/lub modernizacja oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego budynków publicznych, obiektów przemysłowych, usługowych, modernizacja technologii na mniej energochłonne, wykorzystanie efektywnych energetycznie produktów i urządzeń w nowych instalacjach. Kredyt z Klimatem Kredyt z Klimatem w Programie Efektywności Energetycznej w Budynkach to długoterminowe finansowanie przeznaczone na inwestycje skierowane na zmniejszenie zużycia energii, prowadzące do ograniczenia emisji CO 2, poprzez: - termomodernizację budynków mieszkalnych oraz obiektów usługowych i przemysłowych, - instalację kolektorów słonecznych, - instalację pomp ciepła, - likwidację indywidualnego źródła i podłączenie budynku do sieci miejskiej. Kredyty z dopłatami NFOŚiGW Preferencyjne pożyczki z oprocentowaniem dofinansowanym ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 35

36 Poziom Instytucja koordynująca Program Opis Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju PolSEFF PolSEFF (Program Finansowania Rozwoju Energii Zrównoważonej w Polsce) jest linią kredytową dla instytucji partnerskich banków, instytucji leasingowych - o wartości 150 mln EUR, przeznaczoną na pożyczki dla MŚP finansujące projekty dotyczące zwiększenia efektywności energetycznej oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Projekty wspierane w ramach PolSEFF można podzielić na kilka grup, m.in.: 1. Inwestycje zapewniające co najmniej 20% oszczędności energetycznych. 2. Inwestycje zwiększające efektywność energetyczną w budynkach (inwestycje w OZE lub wyposażenie zwiększające efektywność ich użytkowania, zmniejszające zużycie energii w budynkach komercyjnych oraz obciążenia administracyjne MŚP o 30%). 3. Inwestycje w OZE. W związku z promowaniem redukcji emisji gazów cieplarnianych, które szkodzą środowisku, UE oferuje zwrot 10% całkowitej wartości inwestycji finansowanej w ramach PolSEFF. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej OZE 1 OZE 2 OZE 3 Na 3 komplementarne programy priorytetowe poświęcone dofinansowaniu inwestycji w OZE, do roku 2012 NFOŚiGW zamierza przeznaczyć ze środków krajowych ponad 2,5 mld PLN. Pieniądze na ten cel pochodzą z opłat zastępczych i kar, jakie Urząd Regulacji Energetyki nakłada na producentów elektryczności za niespełnienie wymogu zapewnienia w sprzedawanej przez siebie energii odpowiedniego jej udziału pochodzącego ze źródeł odnawialnych. OZE 1 / 2 / 3 jest Programem przeznaczonym dla projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii i urządzeniami kogeneracyjnymi. Budżet na lata osiągnie wysokość około 1,5 bln PLN. Regionalny Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Regionalne Programy Operacyjne Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest instytucją koordynującą dla 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), projekty w ramach, których są finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Łączna wartość budżetów wszystkich RPO na lata sięga prawie 17 mld EUR. W ramach RPO dla województwa mazowieckiego na lata budżet wynosi 1.,8 mld EUR, z czego 95,87% zostało już zaangażowane w kluczowe projekty. Z tego powodu, województwo mazowieckie otrzyma dodatkowe 70 mln EUR z Narodowej Rezerwy Wykonania w celu wspierania przedsiębiorczości, ochrony środowiska, sektora energetycznego. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest odpowiedzialne za koordynację procesu przygotowania oraz monitorowanie Regionalnych Programów Operacyjnych, natomiast za ich rozwój oraz wdrożenie odpowiadają zarządy poszczególnych województw. Wszystkie RPO zapewniają od 0,5% do 1,5% budżetu na wsparcie finansowe inwestycji w odnawialne źródła energii. 36

37 Poniższa tabela prezentuje szczegółowe warunki, na jakich oferowane są powyżej opisane źródła finansowania projektów EE oraz OZE. W tabeli został zastosowany następujący podział projektów: TB Termomodernizacja budynków TS Termomodernizacja sieci KOG Kogeneracja FOT Fotowoltaika INNE Inne projekty, np. dotyczące oświetlenia ulicznego 37

38 Tabela 3. Źródła finansowania projektów dotyczących EE oraz OZE warunki szczegółowe Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi POIiŚ 9,4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych x x przedsiębiorcy; jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia; podmioty świadczące usługi publiczne w imieniu JST; kościoły do 40 mln PLN dotacja - 20 mln PLN; 10 mln PLN dla projektów dotyczących produkcji energii z biomasy lub biogazu oraz budowy małych elektrowni wodnych (jako wartość całkowitych wydatków kwalifikowanych) - - * obecnie nie odbywa się nabór wniosków * linia demarkacji kwotowej z RPO dla województwa mazowieckiego: - kryterium demarkacji: min. wartość całkowitych wydatków kwalifikowanych POIiŚ 9,3 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej x jednostki samorządu terytorialnego i ich stowarzyszenia; władze publiczne; instytucje szkolnictwa wyższego; publiczna opieka zdrowia; organizacje pozarządowe; kościoły i inne związki wyznaniowe do 50% wydatków kwalifikowanych; władze publiczne, w tym instytucje rządowe, organy kontroli państwowej, i organy ścigania, sądy i trybunały, państwowe szkoły wyższe - do 100% wydatków kwalifikowanych; do 50 mln PLN dotacja - 10 mln PLN / mln EUR / 110 mln EUR * finansowanie z tego źródła nie jest możliwe w przypadku budynków, w których więcej niż 15% powierzchni mieszkalnej zostało przeznaczone na cele gospodarcze * obecnie nie odbywa się nabór wniosków * linia demarkacji kwotowej z RPO dla województwa mazowieckiego: - kryterium demarkacji: min. wartość projektu 38

39 Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi System Zielonych Inwestycji Green Investment Scheme x x x jednostki samorządu terytorialnego i ich organizacje; Ochotnicza Straż Pożarna; Instytucje szkolnictwa wyższego; publiczna i prywatna opieka zdrowia; organizacje pozarządowe; kościoły i inne organizacje religijne n/d dotacja / pożyczka n/d 10 mln PLN / mln PLN / 260 mln PLN (dotacje) 233 mln PLN / 520 mln PLN (pożyczki) * jako rezultat przeprowadzonej termomodernizacji, roczne zapotrzebowanie na ciepło powinno zostać zmniejszone o co najmniej 30% * obecnie nie odbywa się nabór wniosków Fundusz Norweski x x x x x wszystkie instytucje sektora publicznego i prywatnego; organizacje pozarządowe do 90% kosztów kwalifikowanych EUR < x < EUR dotacja - n/d 0 / 578 mln EUR * pierwszy nabór wniosków jest przewidziany na początek 2012 roku * na nowy okres alokacji środków zaplanowano 8 osi priorytetowych * zakres finansowania oparty o poprzedni okres alokacji środków 39

40 Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi Premia termomodernizacyjna x x x x Właściciele / zarządcy budynków, lokalnych sieci ciepłowniczych, lokalnych źródeł ciepła, poza jednostkami i zakładami budżetowymi do 20% wartości kredytu termomodernizacyjnego; nie więcej niż 16% kosztów projektowych i podwójnej wartości oczekiwanych rocznych oszczędności energetycznych (opierając się o wyniki audytu energetycznego) dotacja - n/d - / 200 mln PLN (dla 2011 roku) * dotyczy tylko termomodernizacji budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania, budynków będących własnością jednostek samorządu terytorialnego * kwalifikowane projekty powinny skutkować zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię: - w budynkach, w których modernizacji podlega tylko system ogrzewania: o co najmniej 10%; - w budynkach, w których przeprowadzono modernizację systemu grzewczego po 1984: o co najmniej 15%; - w pozostałych budynkach: o co najmniej 25% * budynki przeznaczone na cele gospodarcze nie kwalifikują się * teoretycznie istnieje możliwość otrzymania dotacji na projekty dotyczące zamiany wykorzystywanych źródeł energii na odnawialne oraz wykorzystanie kogeneracji, w praktyce jednak takie dotacje są mniejszością 40

41 Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi Projekt Efektywności Energetycznej GEF x x x x n/d 50% - 70% do 2 mln PLN gwarancje kredytowe (projekty dotyczące oszczędności energetycz nych) dotacje (audyty energetycz ne) n/d n/d - / 11 mln USD * do końca połowy 2011 roku trwa restrukturyzacja Programu, dlatego szczegółowe warunki udzielania dofinansowania mogą ulec zmianie Kredyt termomodernizacyjny (także w ofercie innych banków komercyjnych) x x x x właściciele / zarządcy budynków, lokalnych sieci ciepłowniczych lub lokalnych źródeł ciepła, poza jednostkami i zakładami budżetowymi do 80% kosztów inwestycji pożyczka WIBOR 1M + prowizja (BOŚ - 3.5%) n/d n/d * maksymalny okres spłaty: 10 lat * minimum 20% kapitału własnego wymagane (BOŚ) * karencja: do 12 m-cy (BOŚ) * 0,6% wartości premii termo modernizacyjnej w formie prowizji dla BGK Słoneczny EkoKredyt x klienci indywidualni; wspólnoty mieszkaniowe do 100% wartości inwestycji pożyczka WIBOR 6M + prowizja (BOŚ - 7%) n/d n/d * maksymalny okres finansowania: - 8 lat (klienci indywidualni) - 20 lat (wspólnoty mieszkaniowe) * karencja: do 6 miesięcy Kredyt z Dobrą Energią x x jednostki samorządu terytorialnego; przedsiębiorstwa użyteczności publicznej; duże, średnie, małe przedsiębiorstwa do 80% kosztów netto inwestycji; do 90% kosztów netto inwestycji (w przypadku, gdy fundusze UE są także źródłem finansowania) pożyczka WIBOR 3M/6M + prowizja n/d n/d * maksymalny okres finansowania: 15 lat * karencja: do 18 miesięcy 41

42 Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi Kredyt na urządzenia ekologiczne x x x x x wszyscy aplikujący do 100% kosztów zakupu i instalacji urządzeń pożyczka WIBOR 3M - 0.5% (oprocentowa nie) WIBOR 3M + 2.5% prowizja (kapitał) n /d n/d * maksymalny okres finansowania: 8 lat * prowizja: 2% wartości pożyczki * 20% kapitału własnego wymagane * dotacja ze środków WFOŚiGW: - oprocentowanie (-3%) - kapitał (do 30% kosztów kwalifikowanych) Kredyt Energooszczędny x samorząd terytorialny; wspólnoty mieszkaniowe; przedsiębiorcy do 100% kosztów inwestycji (dla samorządu terytorialnego); do 80% kosztów inwestycji (dla innych aplikujących) pożyczka WIBOR 1M/3M/6M + prowizja n/d n/d * maksymalny okres finansowania: 10 lat * możliwość zwrotu kosztów audytu energetycznego dla jednostek samorządu terytorialnego 42

43 Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi Kredyt z Klimatem x x x jednostki samorządu terytorialnego; wspólnoty mieszkaniowe; spółdzielnie mieszkaniowe; mikroprzedsiębiorcy; MŚP; duzi przedsiębiorcy; klienci indywidualni; fundacje; przedsiębiorstwa użyteczności publicznej do 85% wartości inwestycji; nie więcej niż EUR pożyczka WIBOR 3M + 3% n/d n/d * minimalny okres finansowania: 4 lata * maksymalny okres finansowania: 10 lata * prowizja: 0,75% wartości pożyczki * karencja: do 2 lat Kredyty z dopłatami NFOŚiGW x beneficjenci POIiŚ 9,3 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej do 15% wartości pożyczki dotacja - n/d n/d / 3,3 mln PLN * do końca 2013 roku nie są dostępne środki w ramach POIiŚ 9,3 PolSEFF x x x x MŚP (zgodnie z europejską definicją prawną) do 100% wartości inwestycji do 1 mln EUR (OZE) do EUR (technologia i wyposażenie) pożyczka WIBOR 3M + prowizja n/d - / 150 mln EUR * istnieje możliwość otrzymania 10-15% premii inwestycyjnej * darmowa pomoc specjalistów PolSEFF w przygotowaniu i ocenie projektów * maksymalny okres finansowania: 7 lat (BNP Paribas) * minimum 20% kapitału własnego wymagane (BNP Paribas) 43

44 Program TB TS KOG FOT INNE Beneficjent Wartość dotacji Forma % Min / max wartość projektu Wykorzystane / Wszystkie środki finansowe Uwagi OZE 1 OZE 2 OZE 3 x x x podmioty realizujące projekty dotyczące OZE (operator dominujący i zależne od niego spółki handlowe mogą złożyć w jednym konkursie tylko jeden wniosek o dofinansowanie) do 75% inwestycji 4 mln PLN < x < 50 mln PLN pożyczka WIBOR 3M + 50 bps 10 mln PLN / 1,5 mld PLN * maksymalny okres finansowania: 15 lat * możliwość umorzenia do 50% wartości pożyczki (w zależności od rentowności inwestycji) * karencja: do 18 m-cy Regionalne Programy Operacyjne x x x przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją, przyłączeniem, dystrybucją lub przesyłem elektryczności, założone w Polsce do 85% wartości projektu dotacja - - / 20 mln PLN - / 197,8 mln EUR (energia) * w przypadku projektów dotyczących sektora energetycznego: 40% kapitału własnego wymagane 44

45 Dodatkowe środki finansowe na projekty dotyczące EE oraz OZE są także dostępne w ramach funduszu ELENA. European Local ENergy Assistance jest formą pomocy technicznej utworzonej przez Europejski Bank Inwestycyjny w celu wsparcia procesu uruchomienia środków dostępnych na inwestycje energetyczne, finansowanej przez program Intelligent Energy-Europe. Zakres wsparcia funduszu ELENA obejmuje pokrycie części kosztów technicznych związanych z przygotowaniem, wdrożeniem i finansowaniem programu inwestycyjnego, m.in. studia wykonalności i badania rynku, strukturyzacja programów, biznesplany, audyty energetyczne, przygotowanie do przetargów. ELENA wspiera podmioty publiczne we wdrożeniu programów, których stopień zaawansowania określić można jako koncepcyjny oraz które nie posiadają wystarczających zdolności / zasobów technicznych, aby dalej się rozwijać. Projekty kwalifikowalne to, m.in.: termomodernizacja budynków publicznych i prywatnych, budownictwo zrównoważone, efektywne energetycznie sieci ciepłownicze oraz chłodnicze, transport przyjazny środowisku. Dostępne środki finansowe w ramach tego instrumentu to 15 mln EUR (2010). Powyższa tabela prezentuje dostępne na polskim rynku środki finansowe przeznaczone na projekty EE oraz OZE. Wskazuje ona z jednej strony na potencjał dla tego rodzaju funduszy, z drugiej zaś na fakt, iż w związku z dużą liczbą dotacji dostępnych dla różnego typu projektów energetycznych, niektóre z podanych źródeł mogą stanowić konkurencję dla instrumentu JESSICA. Słabą stroną dotacji z punku widzenia potencjalnego beneficjenta jest ich ograniczona dostępność w stosunku do potrzeb. Kredyty natomiast są dużo bardziej rozpowszechnione na rynku, jednak oferują mniej korzystne warunki finansowania, dlatego JESSICA, jako instrument zwrotny może wpasować się w istniejącą niszę. W związku z powyższym, niektóre z proponowanych na rynku źródeł finansowania, powinny wzbudzać szczególne zainteresowanie. W szczególności, programy oferowane przez BGK premia termomodernizacyjna wraz z kredytem termomodernizacyjnym dzięki korzystnemu oprocentowaniu oraz dodatkowemu dofinansowaniu w wysokości 20% wartości kredytu mają spory udział w rynku w zakresie finansowania projektów termomodernizacyjnych. Ponadto, także dodatkowe 500 mln EUR dostępne w ramach Funduszu Norweskiego od 2012 roku, może służyć jako zachęta dla inwestorów, którzy szukają możliwości finansowania swoich projektów w niedalekiej przyszłości. Znaczący potencjał w zakresie finansowania projektów energetycznych ze środków publicznych stanowi także Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego z planowaną dodatkową alokacją środków finansowych. Jednakże, w przypadku RPO inwestorzy muszą zdawać sobie sprawę z konieczności posiadania 50% wkładu własnego, aby otrzymać dofinansowanie z tego źródła. Warto wspomnieć, że na podstawie artykułu 46 rozporządzenia Komisji nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 roku "Projekty miejskie otrzymujące dofinansowanie z programu operacyjnego mogą być wspierane również przez fundusze rozwoju obszarów miejskich". Jednak w rzeczywistości często nie jest jasne, czy połączenie finansowania z wielu źródeł publicznych może być bezsprzecznie stosowane. Regulacje dotyczące większości z wielu wymienionych alternatywnych źródeł finansowania nie podejmują explicite tematu łączenia ich z mechanizmem JESSICA 20, ponieważ były one zwykle zaprojektowane przed 20 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia , Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i 45

46 pierwszym wdrożeniem instrumentu JESSICA w Polsce (z wyjątkiem kredytu termomodernizacyjnego wraz z premią oferowanymi przez BGK, dla których jest wyraźnie stwierdzone, że pożyczka nie może finansować inwestycji finansowanych jednocześnie z innych środków pochodzących z UE). Dlatego też każdy przypadek związany z możliwością korzystania z dwóch lub więcej źródeł finansowania powinien być potraktowany indywidualnie oraz poparty odpowiednią analizą prawną. Biorąc pod uwagę rosnące znaczenie finansowania projektów z funduszu JESSICA w Polsce godnym polecenia wydaje się zmiana ram prawnych (aktualizacja przepisów regulujących wsparcie z innych źródeł finansowania). Luki zidentyfikowane w aktualnie dostępnych źródłach finansowania projektów EE oraz OZE Należy podkreślić, iż mimo wielu istniejących na rynku źródeł finansowania projektów EE i OZE, wciąż mamy do czynienia z ogromnym zapotrzebowanie na tego rodzaju instrumenty. W związku z tym JESSICA z pewnością znacząco rozszerzy zakres dostępnych środków finansowych dla projektów energetycznych. Poniżej przedstawione zostało podsumowanie informacji na temat.luk w istniejących źródłach finansowania, co pomoże zdefiniować niszę, w jaką JESSICA może wpasować się na polskim rynku. Analiza ta powinna być traktowana jako ilustracja możliwości wykorzystania instrumentu JESSICA (potencjalny kształt mechanizmu w województwie mazowieckim). W przypadku ubiegania się o kredyt termomodernizacyjny oraz premię termomodernizacyjną oferowane przez BGK warto pamiętać, iż na mocy ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 roku istnieje możliwość otrzymania premii termomodernizacyjnej także dla inwestycji związanych z termomodernizacją sieci ciepłowniczych, kogeneracją oraz OZE, natomiast zgodnie z informacjami otrzymanymi z BGK aplikacje na tego typu projekty nie są w praktyce składane przez potencjalnych beneficjentów. Kontynuując, główną luką w analizowanych źródłach finansowania jest uprawnienie podmiotów do korzystania z poszczególnych funduszy. Jako przykład można przytoczyć właścicieli / zarządców budynków przeznaczonych na cele gospodarcze, którzy są wykluczeni z możliwości ubiegania się o premię termomodernizacyjną. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku fundacji oraz podmiotów świadczących usługi publiczne w imieniu jednostek samorządu terytorialnego. Listę wyłączonych podmiotów wydłużają także kościoły Środowisko, 5.8 Podrozdział, 8 Zakaz podwójnego finansowania; System Zielonych Inwestycji, Program Priorytetowy, częśd I, 7.3 Warunki finansowania; PolSEFF, Wytyczne dotyczące kwalifikowalności, Projekty kwalifikujące się do uczestnictwa w programie; Regionalny Program Operacyjny, Rozporządzenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy regionalnej w ramach regionalnych programów operacyjnych, Rozdział 11; Fundusz Norweski, Programy (grupy projektów) - Europejski Obszar Gospodarczy oraz Norweski Mechanizm Finansowy , 1.3 Wartośd finansowania i współfinansowania (na podstawie poprzedniego okresu finansowania; szczególne warunki dotyczące następnego okresu finansowania (od 2012 r.) zostaną ustalone w ciągu kilku miesięcy i mogą byd różne dla każdej osi priorytetowej). 46

47 oraz prywatna opieka zdrowia w przypadku termomodernizacji sieci oraz organizacje pozarządowe, jeśli chodzi o fotowoltaikę. Analizując to kryterium warto zwrócić uwagę na fakt, iż np. Fundusz Norweski pokrywa właściwie całe spektrum potencjalnych beneficjentów, jednakże nabór wniosków na dofinansowanie z tego źródła nie jest przewidziany przynajmniej do drugiej połowy 2012 roku. Stąd można wnioskować, że mała dostępność środków świadczy także w dużym stopniu o szansach dla alternatywnych źródeł finansowania na rynku. Ponadto, warto zauważyć, iż każda grupa potencjalnych beneficjentów w różnym stopniu kreuje potencjał dla finansowania projektów EE oraz OZE, np. kościoły lub fundacje mogą być mniej zainteresowane inwestowaniem w termomodernizację sieci niż przedsiębiorcy czy właściciele / zarządcy budynków przeznaczonych na cele gospodarcze. Kolejnym kryterium tworzącym możliwości rozwoju dla inicjatywy JESSICA jest minimalna / maksymalna wartość projektu określona dla poszczególnych źródeł finansowania, rozumiana jako przedział, w którym nie istnieją możliwości finansowania ze środków publicznych dla poszczególnych grup projektów. W dwóch grupach - kogeneracji oraz fotowoltaice, nie istnieją dotacje dla projektów, których wartość jest mniejsza niż 10 mln PLN. Poza dotacjami dostępna jest oczywiście szeroka oferta komercyjnych źródeł finansowania, jednak należy liczyć się z oprocentowaniem rzędu, od WIBOR 3M 3% (nie mniej niż 2% rocznie), gdzie oprocentowanie jest dofinansowane ze środków WFOŚiGW, do 11%. Podsumowując, powyżej przedstawione luki mogą tworzyć możliwości do wykorzystania dla instrumentu JESSICA, jednak w celu oszacowania rzeczywistego poziomu ich potencjału powinny być wykonane dalsze pogłębione analizy dotyczące potrzeb w zakresie projektów EE oraz OZE. Środki finansowe i metody finansowania obecnie dostępne dla mechanizmu JESSICA Według najnowszych informacji wynikających z rozmowy z IZ RPO WM całkowita wartość środków, które mogłyby zostać przetransferowane w ramach mechanizmu JESSICA, jest szacowana na EUR: EUR w ramach Osi Priorytetowej V, Działanie 5.2, EUR w ramach Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.3, EUR w ramach Osi Priorytetowej I, Działanie 1.6. Zgodnie z aktualną wersją harmonogramu nie planuje się ogłoszenia naboru na dotacje w ramach Osi Priorytetowej V, Działanie 5.2, Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.3, Osi Priorytetowej I, Działanie 1.6. Zaproszenie do składania projektów zostanie ogłoszone w ramach Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.2 i Osi Priorytetowej I, Działania 1.2, 1.4 i

48 Kolejnym obszarem, na który warto zwrócić szczególną uwagę, jest typ instrumentu finansowego, który w przyszłości mógłby potencjalnie wesprzeć beneficjentów. Obok wartości środków dostępnych dla mechanizmu JESSICA jest to niezwykle ważny aspekt determinujący dalszy rozwój strategii inwestycyjnej województwa mazowieckiego. Należy on także do kluczowych kryteriów przy ocenie ewentualnych biznesplanów składanych w ramach konkursu na wybór podmiotu zarządzającego FROM. Z prawnego punktu widzenia, biorąc pod uwagę dostępne w Polsce regulacje dotyczące mechanizmu JESSICA, możliwe jest wspieranie projektów poprzez kredyty i gwarancje. Mimo, iż wkład kapitałowy mógłby być teoretycznie alternatywną formą wsparcia to jednak możliwości finansowania projektów w ten sposób, przy obecnych uwarunkowaniach prawnych, są niejasne. Aby zarządzający FROM mógł zaoferować tę formę wsparcia dla projektów miejskich, powinny najpierw zostać przygotowane czytelne regulacje. Bazując na doświadczeniu innych polskich województw, w których proces wdrażania mechanizmu JESSICA jest już bardzo zaawansowany, można zauważyć, iż w praktyce jedyną możliwą formą finansowania projektów są pożyczki. Fakt ten jest jednocześnie wskazówką, które z możliwych instrumentów wsparcia są najbardziej prawdopodobne do uruchomienia w ramach mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim. Przybliżone warunki, na jakich mogłyby być udzielane przyszłe pożyczki będzie można określić dopiero, kiedy zostaną porównane warunki powstałych już w Polsce FROM. Tabela 4. Ogólne warunki pożyczek w ramach mechanizmu JESSICA, oferowanych przez istniejące w Polsce FROM. Maksymalny poziom zaangażowania Okres spłaty (max.) Województwo zachodniopomorskie Województwo wielkopolskie Bank Ochrony Środowiska Bank Zachodni WBK Bank Gospodarstwa Krajowego 75% 75% 75% 15 lat 20 lat 20 lat Karencja (max.) 2 lata 4 lata 4 lata Oprocentowanie WIBOR 3M 2 pp n/a Źródło: Strony internetowe menadżerów FROM Stopa referencyjna Narodowego Banku Polski pomniejszona o czynnik społeczny (0-2 pp) Warto pamiętać, iż każdy FROM określa indywidualnie warunki udzielania pożyczek i będą one wynikały przede wszystkim z procesu wyboru podmiotu(-ów) zarządzających FROM w województwie mazowieckim. 48

49 Zmiany legislacyjne w polskim prawodawstwie w zakresie poziomu zadłużenia miast Najnowsza ustawa o finansach publicznych nakłada na władze samorządowe obowiązek równoważenia budżetu bieżącego począwszy od 2011 roku. System indywidualnych limitów zadłużenia zacznie obowiązywać od 2014 roku. Będą one zależeć od możliwości spłaty zadłużenia przez poszczególne jednostki samorządowe i będą obliczane na podstawie poniższej formuły: gdzie poszczególne symbole oznaczają: R planowaną na rok budżetowy łączną kwotę z tytułu spłaty rat kredytów i pożyczek O planowane na rok budżetowy odsetki od kredytów i pożyczek D dochody ogółem budżetu w danym roku budżetowym Db dochody bieżące Sm dochody ze sprzedaży majątku Wb wydatki bieżące n rok budżetowy, na który ustalana jest relacja Zgodnie z powyższą formułą stosunek całkowitych rocznych spłat z tytułu kredytów i pożyczek (kapitał i odsetki) do całkowitego dochodu nie może przekroczyć średniej arytmetycznej z obliczonej dla ostatnich trzech lat relacji dochodów bieżących pomniejszonych o wydatki bieżące do dochodów budżetu ogółem. Oznacza to, iż jednostki samorządowe, które chciałyby zrealizować więcej inwestycji finansowanych długiem, muszą generować nadwyżki budżetowe 21. Biorąc pod uwagę, iż powyższa formuła dla każdego (również pierwszego) roku spłaty uwzględnia dochód z ostatnich trzech lat, zasada dotyczy również realizacji projektów generujących w przyszłości przychód wystarczający na spłatę pożyczki JESSICA. Innymi słowy, dodatkowe spłaty kredytów nie powinny mieć negatywnego wpływu na przedstawioną powyżej trzyletnią relację. Taka sytuacja może wystąpić tylko w przypadku, jeśli jakiekolwiek spłaty będą miały miejsce po rozpoczęciu generowania przychodów przez nowy projekt. W przypadku mechanizmu JESSICA oznaczałoby to, iż wszystkie płatności będą odroczone do roku, w którym nowy projekt będzie w stanie samodzielnie wygenerować przychód wystarczający na ich spłatę. W idealnej sytuacji projekt będzie na tyle dochodowy, iż zapewni nie tylko całkowite pokrycie spłat rat w każdym roku (przy spłacie kredytu odroczonego przynajmniej do pierwszego roku, w którym taka sytuacja będzie miała miejsce), ale również wygeneruje dodatkowy zysk dla samorządu. Wydaje się, że dzięki takim projektom zdolność podmiotów publicznych do spłaty kredytu będzie się zwiększać. W każdym innym przypadku (generowany przez projekt 21 Na podstawie: Ustawa z dnia 27 Sierpnia 2009 of finansach publicznych. 49

50 przychód nie jest w stanie pokryć pierwszych spłat pożyczki) pozostaje konieczność generowania nadwyżek budżetowych. Ponadto, trwają zaawansowane prace nad nową regułą wydatkową dla podsektora samorządowego. Zgodnie z proponowaną metodą, deficyt jednostek samorządu terytorialnego zostanie ograniczony do określonego poziomu ich całkowitych dochodów (poziom początkowy nie został jeszcze wyznaczony). Relacja deficytu do dochodów będzie każdego roku obniżana o 1 punkt procentowy, aż osiągnie poziom 1%. Proponowana reguła zacznie obowiązywać od 2012 roku 22. Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z dnia 23 grudnia 2010 roku od 2011 roku samorządy muszą wliczać do zadłużenia nie tylko kredyty i pożyczki oraz papiery dłużne, ale także zobowiązania wynikające z umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, leasingu i umów z odroczonym terminem zapłaty dłuższym niż rok 23. To może zbliżyć niektóre miasta (już zaangażowane m.in. w formułę PPP) do dozwolonego progu całkowitego zadłużenia. Wszystkie przytoczone powyżej okoliczności dotyczące poziomu zadłużenia miast i możliwości spłat mogą mieć wpływ na możliwości jednostek samorządów terytorialnych w kontekście aplikowania o pożyczki, a tym samym realizację nowych inwestycji. Jednocześnie te same okoliczności mogą postawić podmioty starające się o wsparcie w ramach mechanizmu JESSICA, a które nie podlegają prawu o finansach publicznych, w stosunkowo lepszej pozycji niż samorządy, (ponieważ w ich przypadku opisane ograniczenia nie mają zastosowania) _menuid=17&_nrdep= Na podstawie: A. Cieślak-Wróblewska, Nowe zasady, mniej inwestycji?, Rzeczpospolita,

51 STUDIA PRZYPADKÓW INICJATYWA JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W niniejszym rozdziale zostały przedstawione projekty rewitalizacyjne / EE / OZE / klastrowe zidentyfikowane w trakcie wizyt w miastach o największym potencjale projektowym, ze wskazaniem najważniejszych kwestii dotyczących ich kwalifikowalności do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA. Wsparcie finansowe pochodzące z inicjatywy JESSICA jest przeznaczone na projekty, które spełniają wymagania kwalifikowalności w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego oraz dotyczą następujących kwestii: Infrastruktura miejska, Obiekty dziedzictwa kulturowego (w tym turystyczne), Rewitalizacja terenów poprzemysłowych, Powierzchnie biurowe dla MŚP, przedsiębiorstw z branży IT lub instytucji zajmujących się B + R, B + R na uczelniach wyższych oraz jednostki specjalistyczne, Poprawa efektywności energetycznej, Rozwój klastrów. 51

52 Krótka charakterystyka Lokalnych Programów Rewitalizacji W województwie mazowieckim zlokalizowanych jest 85 miast, w tym 5 na prawach powiatu. Ponadto, województwo składa się z 42 powiatów i 314 gmin. Rysunek 5. Lokalny Program Rewitalizacji w miastach województwa mazowieckiego Lokalne Programy Rewitalizacyjne w miastach województwa mazowieckiego: Brak LPR (27) Aktualne LPR (58) Źródło: Opracowanie Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego, na podstawie danych ze Szkoły Głównej Handlowej Listopad W tej części raportu zostały zaprezentowane najważniejsze informacje dotyczące Lokalnych Programów Rewitalizacji 38 miast w województwie mazowieckim. Wszystkie dane zostały przygotowane w oparciu o informacje dostępne na stronach internetowych samorządów lokalnych. Warto zaznaczyć, iż wszystkie miasta (stolice powiatów) przedstawione w poniższej tabeli zostały uszeregowane według całkowitej wartości projektów uwzględnionych w LPR od miasta o najwyższej wartości projektów do miasta o najniższej wartości. 52

53 Tabela 5. Przegląd Lokalnych Programów Rewitalizacji 38 miast (stolic powiatów) w województwie mazowieckim Lp. Miasto Liczba mieszkańców Lokalny Program Rewitalizacji Wartość projektów (kpln) Liczba projektów Całkowita Potencjalna* Całkowita Potencjalna** Projekty dotyczące EE / OZE Ramy czasowe LPR 1 Warszawa TAK TAK Siedlce TAK TAK Płock TAK TAK Radom TAK TAK Ciechanów TAK TAK Legionowo TAK N/A TAK Maków Mazowiecki TAK TAK Ostrów Mazowiecka TAK TAK Węgrów TAK TAK Otwock TAK TAK Piaseczno TAK NIE

54 Lp. Miasto Liczba mieszkańców Lokalny Program Rewitalizacji Wartość projektów (kpln) Liczba projektów Całkowita Potencjalna* Całkowita Potencjalna** Projekty dotyczące EE / OZE Ramy czasowe LPR 12 Pruszków TAK TAK Żyrardów TAK TAK Płońsk TAK TAK Pułtusk TAK TAK Przasnysz TAK TAK Mława TAK NIE Sierpc TAK NIE Gostynin TAK NIE Białobrzegi TAK TAK Zwoleń TAK TAK Żuromin TAK TAK Ostrołęka TAK NIE

55 Lp. Miasto Liczba mieszkańców Lokalny Program Rewitalizacji Wartość projektów (kpln) Liczba projektów Całkowita Potencjalna* Całkowita Potencjalna** Projekty dotyczące EE / OZE Ramy czasowe LPR 24 Kozienice TAK TAK Grójec TAK NIE Mińsk Mazowiecki TAK NIE Lipsko TAK TAK Sochaczew TAK TAK Wołomin TAK NIE Wyszków TAK N/A 39 N/A TAK Grodzisk Mazowiecki TAK NIE Szydłowiec TAK NIE Garwolin TAK N/A N/A 11 4 NIE Nowy Dwór Mazowiecki TAK N/A N/A 13 N/A TAK

56 Lp. Miasto Liczba mieszkańców Lokalny Program Rewitalizacji Wartość projektów (kpln) Liczba projektów Całkowita Potencjalna* Całkowita Potencjalna** Projekty dotyczące EE / OZE Ramy czasowe LPR 35 Łosice NIE 36 Przysucha NIE (w przygotowaniu) 37 Sokołów Podlaski NIE (ważny do 2006; w przygotowaniu) 38 Ożarów Mazowiecki NIE (ważny do 2011) EE Efektywność Energetyczna OZE Odnawialne Źródła Energii * wartość projektów przewidzianych (zgodnie z LPR) do wdrożenia w 2011 lub w kolejnych latach w ramach czasowych LPR (źródła finansowania mogły nie zostać jeszcze zatwierdzone) ** liczba projektów przewidzianych (zgodnie z LPR) do wdrożenia w 2011 lub w kolejnych latach w ramach czasowych LPR (źródła finansowania mogły nie zostać jeszcze zatwierdzone) 56

57 Konkluzje wynikające z przeglądu Lokalnych Programów Rewitalizacji Województwo mazowieckie posiada ogromny potencjał w zakresie projektów rewitalizacyjnych. Rysunek 6. Lokalne Programy Rewitalizacji w województwie mazowieckim* LPR miast (stolic powiatów) w województwie mazowieckim Czy LPR uwzględnia projekty EE/OZE? Brak LPR 10% Aktualny LPR 90% NIE 32% TAK 68% *Żaden z analizowanych LPRów nie uwzględniał projektów dot. rozwoju klastrów 4 z 38 miast (stolic powiatów) nie posiada aktualnego LPR. Całkowita liczba projektów we wszystkich analizowanych LPR miast (stolic powiatów) województwa mazowieckiego wynosi Wartość potencjalnych projektów, które są przewidziane do realizacji w 2011 lub w kolejnych latach 24 szacuje się na PLN, podczas gdy całkowita wartość projektów przekracza PLN. Rysunek 7. Procent / wartośd zakooczonych i potencjalnych projektów miejskich uwzględnionych w LPR 53,33% (841) 46,66% (745) Projekty zakończone Projekty potencjalne 24 Ramy czasowe realizacji potencjalnych projektów : początek 2011, zakooczenie uzależnione od ram czasowych LPR. Patrz str

58 Zdecydowana większość projektów rewitalizacyjnych uwzględnionych w LPR dotyczy infrastruktury miejskiej (np. rewitalizacja zabudowy miejskiej, przebudowa dróg, przestrzeni parkingowej oraz sąsiadujących budynków, itp.). Projekty dotyczące EE / OZE oraz dziedzictwa kulturowego, w tym turystyki (np. rewitalizacja zabytkowych budynków, m.in. pałaców, zajazdów dla turystów, itp.) stanowią mniejszość. Rysunek 8. Typy projektów wynikające z analizy LPR 1% (23) 12% (179) 9% (148) Infrastruktura miejska EE/OZE Dziedzictwo kulturowe 78% (1236) Rewitalizacjia terenów poprzemysłowych Zidentyfikowano prawie 180 projektów dotyczących poprawy efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Ponad 90% z nich dotyczy termomodernizacji budynków oraz sieci ciepłowniczych. 7 Zauważalne jest również zainteresowanie rozwojem inicjatyw klastrowych jeden z analizowanych LPR (Mława) zawiera ogólną tezę dotyczącą potrzeby wspierania powiązań klastrowych W trakcie realizacji kolejnego etapu analizy Wizyty w miastach zostały zidentyfikowane dwa projekty dot. rozwoju klastrów. Ich szczegółowy opis został przedstawiony w rozdziale Zidentyfikowane potencjalne projekty dla inicjatywy JESSICA. 58

59 Proces gromadzenia informacji na temat projektów Proces identyfikacji projektów posiadających potencjał do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA został przedstawiony na poniższym diagramie: Rysunek 9. Proces wyboru miast o największym potencjale projektowym dla potencjalnych inwestycji JESSICA ETAP I Wysłanie kwestionariuszy W pierwszym etapie wyboru miast o największym potencjalne projektowym wysłaliśmy do każdej stolicy powiatu województwa mazowieckiego (38) kwestionariusz dotyczący miejskich projektów dot. rewitalizacji, energetyki i klastrów. ETAP II Analiza kwestionariuszy ETAP III Wybór miast o największym potencjale projektowym ETAP IV Wizyty terenowe W drugim etapie procesu wyboru miast o największym potencjale projektowym dokonaliśmy analizy otrzymanych kwestionariuszy w zakresie kwalifikowalności przykładowych projektów do realizacji w ramach JESSICA (spełniających kryteria wyboru). Wstępna ocena projektów pozwoliła nam zaproponować listę 7 miast, które w naszej opinii mają największy potencjał pod względem projektów możliwych do zrealizowania w ramach mechanizmu JESSICA. Ostateczny wybór został dokonany we współpracy z Instytucją Zarządzającą województwa mazowieckiego oraz EBI. Odbyliśmy wizyty w 7 miastach o największym potencjale projektowym w celu szczegółowego omówienia przykładowych projektów kwalifikujących się do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA. Proces identyfikacji projektów został zainicjowany od ich analizy we wszystkich miastach stolicach powiatów. Wstępny potencjał projektów, które mogłyby zostać zrealizowane w ramach mechanizmu JESSICA, został oszacowany w oparciu o informacje zawarte w LPR, jak również przy pomocy kwestionariusza. Rysunek 10. Kwestionariusz dotyczący projektów rewitalizacyjnych / EE / OZE oraz klastrów Metryczka Miasto: Imię i nazw isko: Wydział / jednostka: Telefon, adres Niniejszy formularz przeznaczony jest do zgłaszania wstępnych informacji na temat planowanych projektów z zakresu rewitalizacji obszarów miejskich, zwiększenia efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii oraz rozwoju klastrów. Wprowadzone dane użyte zostaną w toku analizy możliwości wykorzystania mechanizmu JESSICA do finansowania projektów w województwie mazowieckim. Prosimy o przesłanie uzupełnionego pliku do Wykonawcy badania najpóźniej do dnia 25 lutego br. na adres poczty elektronicznej kburkot@deloittece.com Czy planują Państwo realizację projektów z któregokolwiek z poniższych obszarów: Rew italizacja: Zw iększenie efektyw ności energetycznej: Odnaw ialne źródła energii: Rozwój klastrów : Jeśli choć jedna z powyższych odpowiedzi brzmi "TAK", prosimy o wprowadzenie w poniższej tabeli informacji o projektach, które spełniają ŁĄCZNIE następujące kryteria: 1. Generują przychody albo oszczędności lub można je zmodyfikować tak, by je generowały 2. Nie rozpoczęła się jeszcze ich realizacja 3. Nie znajdują się na liście projektów kluczowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego 4. Nie posiadają jeszcze zapewnionych źródeł finansowania Zestaw pytań w kwestionariuszu został przygotowany w taki sposób, aby umożliwić udzielenie odpowiedzi nawet w przypadku, gdy respondenci dysponowali jedynie ogólną wiedzą na temat mechanizmu JESSICA. Celem tego etapu był wybór miast o największym potencjale inwestycyjnym, biorąc pod uwagę fakt, iż w momencie udzielania odpowiedzi nie znały one możliwości wykorzystania środków w ramach inicjatywy JESSICA. Do 59

60 kwestionariusza dołączony został list od Urzędu Marszałkowskiego, który wzmocnił jego oddziaływanie i pomógł uzyskać wysoki odsetek wypełnionych ankiet. Przykładowe pytania dotyczące projektów, zawarte w kwestionariuszu: Jaka jest nazwa projektu? Proszę przypisać projekt do jednego z dostępnych typów (rewitalizacja miejska, EE / OZE, klastry) oraz Osi Priorytetowej. W jakich latach będzie realizowany projekt? Czy projekt jest uwzględniony w obecnym Lokalnym Programie Rewitalizacji lub Zintegrowanym Planie Rozwoju Obszarów Miejskich? Czy jest możliwe włączenie projektu do LPR / ZPROM podczas kolejnej aktualizacji? Czy projekt jest zgodny z Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Mazowieckiego? Proszę podać całkowitą wartość projektu (w PLN). Proszę wymienić wszystkie źródła finansowania projektu z ich wartościami (oraz udziałem w całkowitej wartości projektu) oraz aktualny stan ich zabezpieczenia*. Czy projekt ma potencjał do generowania (bezpośrednio lub pośrednio) przychodów lub oszczędności? Jeśli nie, czy byłoby możliwe przedefiniowanie projektu tak, aby mógł generować przychody lub oszczędności? Czy projekt posiada studium wykonalności lub inny analogiczny dokument (np. biznesplan)? Gdy kwestionariusze zostały wypełnione, a dane zagregowane, przystąpiono do drugiego etapu i rozpoczęto proces analizowania zgłoszonych projektów. W trakcie trzeciego etapu, w oparciu o udostępnione informacje oraz ocenę potencjału projektów rewitalizacyjnych / EE / OZE / klastrowych uwzględnionych przez władze lokalne w kwestionariuszu, wspólnie z IZ RPO i EBI dokonano wyboru siedmiu miast o największym potencjale projektowym (w tym Warszawy). Wśród najważniejszych kryteriów oceny wyróżnione zostały: dojrzałość projektu, zgodność z priorytetami JESSICA oraz z RPO Osią Priorytetową I ( Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na Mazowszu ), Osią Priorytetową IV ( Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka ) oraz Osią Priorytetową V ( Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu ). W trakcie czwartego etapu przeprowadzono wizyty w każdym z siedmiu miast o największym potencjale projektowym w celu dostarczenia władzom lokalnym szczegółowej wiedzy nt. mechanizmu JESSICA oraz omówienia projektów przedstawionych w kwestionariuszach. Zakres poruszanych tematów uwzględniał m.in.: * Celem pytania było pozyskanie informacji czy projekt posiada zatwierdzone źródła finansowania. 60

61 Szczegóły nt. Lokalnych Programów Rewitalizacji / Zintegrowanych Planów Rozwoju Obszarów Miejskich (zakres, aktualność, zgodność z wymogami kwalifikowalności do mechanizmu JESSICA, itd.); Projekty zawarte w LPR / ZPROM (ich zakres, status, priorytety, właściciele, parametry finansowe, kwalifikowalność do finansowania przez RPO i mechanizm JESSICA, itp.); Dostępność kredytów komercyjnych lub innych źródeł finansowania dla projektów miejskich; Gotowość do zaangażowania mechanizmu JESSICA w finansowanie projektów rewitalizacyjnych / EE / OZE / klastrowych; Możliwości aktualizacji LPR / ZPROM oraz przedefiniowanie wybranych projektów, w celu umożliwienia finansowania poprzez mechanizm JESSICA; Doświadczenie w realizacji projektów lokalnych z udziałem sektora prywatnego, zwłaszcza w formule PPP; Dług finansowy w 2010 r. i spodziewany w 2011 r. Podczas spotkań okazało się, że część projektów zgłoszonych przez miasta nie spełnia kryteriów mechanizmu JESSICA. Z drugiej strony, lepsze zrozumienie tego instrumentu przez władze lokalne przyczyniło się do przedstawienia nowych pomysłów projektów rewitalizacyjnych / EE / OZE / klastrowych. Z ww. powodów, niektóre kwestionariusze wymagały weryfikacji i aktualizacji. Efektem tych działań było uzyskanie bardziej szczegółowych i adekwatnych danych do niniejszego studium. Proces wyboru miast o największym potencjale projektowym W trakcie procesu selekcji siedmiu miast o największym potencjale projektowym (włączając Warszawę) wysłany został ogólny kwestionariusz do 38 miast - siedzib powiatów województwa mazowieckiego, w celu szczegółowej analizy potencjału rynkowego dla projektów kwalifikujących się do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA. W odpowiedzi respondenci odesłali 28 uzupełnionych formularzy. Podsumowanie informacji zawartych w ww. kwestionariuszach zostało przedstawione w tabeli poniżej. 61

62 Tabela 6. Podsumowanie kwestionariuszy przesłanych przez miasta w województwie mazowieckim Lp. Miasto Kwestionariusz Liczba projektów * Całkowita wartość projektów (PLN)* Wartość projektów dla Działania 5.2 (PLN)* Wartość projektów dla Działania 4.3 (PLN)* 1 Warszawa TAK Siedlce TAK Płock TAK Wartość projektów dla Działania 1.6 i innych (PLN)* Komentarze dot. projektów Rewitalizacja / EE / OZE; wysoki potencjał projektów Rewitalizacja / EE / OZE; wysoki potencjał projektów Rewitalizacja / EE / OZE; wysoki potencjał projektów 4 Radom NIE 5 Ciechanów TAK Rewitalizacja/inne; projekty w fazie koncepcyjnej 6 Legionowo TAK Inne; projekt w fazie koncepcyjnej 7 8 Maków Mazowiecki Ostrów Mazowiecka TAK TAK Węgrów TAK Otwock TAK Rewitalizacja; projekty w fazie koncepcyjnej; nie ma potencjału do generowania przychodów Inne / EE; projekty w fazie zaawansowanej Rewitalizacja; projekt w fazie koncepcyjnej Rewitalizacja / EE / Klastry; projekty dojrzałe 11 Piaseczno TAK Rewitalizacja / EE / OZE 12 Pruszków TAK Rewitalizacja / EE / OZE; projekty w fazie koncepcyjnej 13 Żyrardów TAK Rewitalizacja / EE / inne; kilka projektów dojrzałych; 14 Płońsk TAK Rewitalizacja / EE / OZE 15 Pułtusk TAK Przasnysz TAK Rewitalizacja / EE / OZE; projekty w fazie koncepcyjnej Rewitalizacja / EE; projekty dojrzałe; większość z nich nie ma potencjału do generowania 62

63 Lp. Miasto Kwestionariusz Liczba projektów * Całkowita wartość projektów (PLN)* Wartość projektów dla Działania 5.2 (PLN)* Wartość projektów dla Działania 4.3 (PLN)* Wartość projektów dla Działania 1.6 i innych (PLN)* Komentarze dot. projektów przychodów 17 Mława TAK Sierpc NIE 19 Białobrzegi NIE 20 Zwoleń TAK Żuromin NIE 22 Ostrołęka TAK Kozienice TAK Grójec TAK Mińsk Mazowiecki 26 Lipsko NIE TAK 1 N/D 27 Sochaczew TAK Wołomin NIE 29 Wyszków NIE 30 Grodzisk Mazowiecki Rewitalizacja; projekty w fazie koncepcyjnej Rewitalizacja / inne; projekty w fazie koncepcyjnej Rewitalizacja; projekty dojrzałe; nie ma potencjału do generowania przychodów Rewitalizacja; projekty dojrzałe; nie ma potencjału do generowania przychodów OZE; mały potencjał projektów; projekty dojrzałe Rewitalizacja; projekt w fazie koncepcyjnej Rewitalizacja / EE / OZE; projekty w fazie koncepcyjnej TAK Rewitalizacja / EE; projekty dojrzałe 31 Szydłowiec TAK OZE; projekty w fazie wstępnej 32 Garwolin NIE 33 Nowy Dwór Mazowiecki TAK Rewitalizacja / EE; projekty dojrzałe 34 Gostynin TAK Rewitalizacja; projekt w fazie koncepcyjnej 35 Łosice NIE 36 Przysucha TAK 0 N/D 63

64 Lp. Miasto Kwestionariusz 37 Sokołów Podlaski Liczba projektów * Całkowita wartość projektów (PLN)* Wartość projektów dla Działania 5.2 (PLN)* Wartość projektów dla Działania 4.3 (PLN)* TAK Wartość projektów dla Działania 1.6 i innych (PLN)* Ożarów 38 NIE Mazowiecki RAZEM * Wszystkie dane zostały opracowane na podstawie wypełnionych przez miasta kwestionariuszy Komentarze dot. projektów Rewitalizacja / inne; projekty dojrzałe; nie ma potencjału do generowania przychodów 64

65 Jak zostało wyżej wspomniane, kwestionariusze zostały wysłane tylko do wybranych miast województwa mazowieckiego. Potencjał projektowy jest faktycznie znacznie większy, gdyż lista potencjalnych beneficjentów uwzględnia również przedsięwzięcia realizowane w ramach PPP i podmioty prywatne. Odnosząc się do kwestii nienadesłania wypełnionego kwestionariusza dot. możliwości skorzystania z instrumentu JESSICA przez niektóre z miast województwa mazowieckiego, następujące kwestie powinny być brane pod uwagę: Uzyskanie finansowania na realizację projektów rewitalizacyjnych lub EE / OZE niektóre miasta otrzymały już fundusze na większość planowanych działań rewitalizacyjnych oraz projektów dotyczących poprawy efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Brak konkretnych pomysłów na projekty rewitalizacyjne lub EE / OZE, które mogłyby zostać zrealizowane w ramach mechanizmu JESSICA (projekty generujące wystarczający przychód). W niektórych przypadkach wizyty w miastach przyczyniły się do zidentyfikowania nowych pomysłów dot. możliwości generowania przychodów przez projekty i dostarczenia przez miasta dodatkowych, cennych informacji. Jeśli przyszły menadżer FROM będzie posiadał doświadczenie w zakresie finansowania projektów, problem ten zostanie szybko rozwiązany. W przypadku niektórych miast - niepewność dot. przyszłych zobowiązań finansowych wynikających z zaciągnięcia pożyczki na realizację projektów miejskich, a tym samym wzrostu ich poziomu zadłużenia zgodnie z Ustawą o finansach publicznych, całkowita wartość zadłużenia miast nie może przekroczyć 60% dochodów budżetowych w danym roku. 65

66 Wybrane projekty możliwe do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA Analiza wyników przesłanych kwestionariuszy pozwoliła na opracowanie, we współpracy z Instytucją Zarządzającą oraz EBI, listy siedmiu miast o najwyższym potencjale do realizacji projektów z wykorzystaniem mechanizmu JESSICA. Są to: Warszawa Siedlce Płock Otwock Grodzisk Mazowiecki Piaseczno Żyrardów We wstępnej fazie wyboru rekomendowanych miast o największym potencjale projektowym na liście znalazł się również Nowy Dwór Mazowiecki. Jednakże, decyzją Zarządu Województwa Mazowieckiego, Nowy Dwór Mazowiecki został wyłączony z listy i zastąpiony przez miasto Żyrardów. Decyzja dot. przeprowadzenia szczegółowej analizy Żyrardowa została uzasadniona tym, iż miasto zgłosiło w kwestionariuszu 7 projektów, zarówno rewitalizacyjnych, jak i dot. poprawy efektywności energetycznej, o całkowitej wartości PLN. Ponadto, miasto w poprzednim okresie programowania zdobyło duże doświadczenie w obszarze realizacji projektów rewitalizacyjnych. 66

67 Argumenty za wyborem siedmiu miast o największym potencjale projektowym Poniższy wykres prezentuje podsumowanie informacji dot. siedmiu miast o największym potencjale projektowym (opracowane na podstawie nadesłanych kwestionariuszy). Rysunek 11. Podsumowanie informacji dot. siedmiu miast o największym potencjale projektowym (na podstawie kwestionariuszy) ,00 zł ,00 zł ,00 zł ,00 zł ,00 zł 2 0,00 zł Warszawa Siedlce Płock Grodzisk Mazowiecki Otwock Żyrardów Piaseczno 0 Wartość projektów w ramach działania 5.2 Wartość projektów w ramach działania 4.3 Wartość projektów w ramach innych działań Liczba projektów 1. Warszawa 15 z 18 warszawskich dzielnic posiada własny mikroprogram rewitalizacji. Projekty te dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), jak również efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3). Duży potencjał projektów kwalifikujących się do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA (zgłoszonych 8 projektów). Deklarowana dojrzałość niektórych projektów pod względem stopnia przygotowania niezbędnej dokumentacji. Stosunkowo duża całkowita wartość projektów ( PLN). Ogromne potrzeby w zakresie projektów modernizacyjnych i termomodernizacyjnych (szacowana wartość przekracza 900 mln PLN). 67

68 Przedstawione w kwestionariuszu projekty po wstępnym przejrzeniu wydają się posiadać potencjał do generowania przychodu / oszczędności. 2. Siedlce Projekty dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), jak również efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3). Duży potencjał projektów kwalifikujących się do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA (zgłoszonych 8 projektów). Znaczna całkowita wartość projektów ( PLN). Przedstawione w kwestionariuszu projekty po wstępnym przejrzeniu wydają się posiadać potencjał do generowania przychodu / oszczędności. 2 projekty energetyczne zaprezentowane przez Przedsiębiorstwo Energetyczne Sp. z o.o. w Siedlcach. 3. Płock Projekty dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), jak również efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3). Duży potencjał projektowy (zgłoszonych 10 projektów). Deklarowana dojrzałość niektórych projektów pod względem stopnia przygotowania niezbędnej dokumentacji. Duża całkowita wartość projektów ( PLN). 4. Grodzisk Mazowiecki Projekty dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), jak również efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3). Deklarowana dojrzałość niektórych projektów pod względem stopnia przygotowania niezbędnej dokumentacji. Zidentyfikowano jeden projekt dotyczący optymalizacji kosztów zarządzania energią. Przedstawione w kwestionariuszu projekty po wstępnym przejrzeniu wydają się posiadać potencjał do generowania przychodu / oszczędności. 68

69 5. Otwock Projekty dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), poprawy efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3), jak również rozwoju klastrów (RPO WM, Działanie 1.6). Deklarowana dojrzałość niektórych projektów pod względem stopnia przygotowania niezbędnej dokumentacji. Wysoki stopień innowacyjności projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii i klastrów. Duża całkowita wartość projektów ( PLN). Przedstawione w kwestionariuszu projekty po wstępnym przejrzeniu wydają się posiadać potencjał do generowania przychodu / oszczędności. 6. Piaseczno Projekty dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), jak również efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3) Deklarowana dojrzałość niektórych projektów pod względem stopnia przygotowania niezbędnej dokumentacji Wysoki stopień innowacyjności projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii Przedstawione w kwestionariuszu projekty po wstępnym przejrzeniu wydają się posiadać potencjał do generowania przychodu / oszczędności. 7. Żyrardów Projekty dotyczą rewitalizacji (RPO WM, Działanie 5.2), jak również efektywności energetycznej (RPO WM, Działanie 4.3). Rozległe doświadczenie w zakresie realizacji projektów rewitalizacyjnych, zdobyte w poprzednim okresie programowania. Stosunkowo duża całkowita wartość projektów ( PLN). 69

70 Poniższa tabela przedstawia poziom zadłużenia miast o największym potencjale projektowym w 2010 r. oraz prognozowane zadłużenie w 2011 r. Tylko w przypadku dwóch miast (Warszawa, Piaseczno) przewiduje się, iż poziom zadłużenia w 2011 r. przekroczy 50%. Tabela 7. Poziom zadłużenia w miastach o największym potencjale projektowym Lp. Poziom zadłużenia w miastach o największym potencjale projektowym * Miasto Zadłużenie 2010 (PLN) Dochód 2010 (PLN) Dług / Dochód 2010 Prognozy zadłużenia 2011 (PLN) Prognozy dochodu 2011 (PLN) Prognozy Dług / Dochód Warszawa ,5% ,9% 2 Siedlce ,6% ,5% 3 Płock ,4% ,3% 4 Grodzisk Mazowiecki ,5% ,6% 5 Otwock ,6% ,1% 6 Piaseczno ,8% ,8% 7 Żyrardów ,9% ,5% *Wszystkie dane opracowano w oparciu o informacje dostępne na stronach internetowych samorządów lokalnych. Wizyty w siedmiu miastach o największym potencjale projektowym umożliwiły nie tylko szczegółowe przedstawienie samorządom lokalnym mechanizmu JESSICA, ale przede wszystkim weryfikację informacji nt. projektów rewitalizacyjnych / EE / OZE / klastrowych uprzednio przedstawionych w kwestionariuszach. Prezentacja instrumentu JESSICA przedstawicielom każdego z siedmiu urzędów miejskich sprowokowała dyskusję na temat możliwości przedefiniowania niektórych projektów, tak, aby były one w stanie generować wystarczający przychód / oszczędności i tym samym by mogły zostać zakwalifikowane do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA. Spotkania umożliwiły również identyfikację nowych projektów potencjalnie zaliczających się do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA. Miasta, które były wizytowane w ramach studium zostały zaznaczone na poniższej mapie. 70

71 Rysunek 12. Liczba projektów zgłoszonych w siedmiu miastach o największym potencjale projektowym 2 Płock 3 4 Warszawa Grodzisk 6 Mazowiecki 5 Otwock Żyrardów 6 Piaseczno 5 Siedlce Projekty, wybrane jako studia przypadków do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA, są zgodne z Osią Priorytetową V, Działanie 5.2, Osią Priorytetową IV, Działanie 4.3 oraz Osią Priorytetową I, Działanie 1.6. Warto jednak zaznaczyć, iż ze względu na wstępny etap zaawansowania niektórych projektów, nie spełniają one wszystkich kryteriów zastosowania instrumentu JESSICA. Większość projektów znajduje się we wczesnej fazie przygotowania, w związku z czym, duża część informacji jest niedostępna oraz brak jest niektórych wymaganych dokumentów np. dokumentacja techniczna, model finansowy, studium wykonalności itp. Jednakże, w celu zaprezentowania całkowitego / pełnego potencjału województwa mazowieckiego w zakresie rewitalizacji, EE / OZE i klastrów zdecydowano się opisać wszystkie projekty, na temat których zostały dostarczone informacje. Niektóre z projektów będą gotowe do realizacji w kolejnym okresie programowania

72 Tabela 8. Kryteria oceny projektów JESSICA KRYTERIA OCENY PROJEKTÓW JESSICA # Kryterium Opis 1 Zgodność projektu z RPO WM Zgodność projektu z RPO WM przyjmuje się, że projekt spełnia wszystkie założenia RPO województwa mazowieckiego i kwalifikuje się do współfinansowania w ramach RPO. 2 Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Inicjator projektu powinien być w stanie rozliczyć wszystkie wydatki projektowe w ramach mechanizmu JESSICA do końca 2015 roku. 3 4 Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów jest rozumiana jako zdolność do zapewnienia realnej szansy zwrotu funduszy otrzymanych w ramach inicjatywy JESSICA. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji oznacza, że projekt został ujęty w odpowiednim LPR. 5 Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Dojrzałość projektu rozumiana jest jako stopień gotowości do realizacji. Zależy ona od stopnia przygotowania niezbędnej dokumentacji (studia wykonalności, zezwolenia od poszczególnych organów, itp.). Dojrzałość projektu jest istotnym kryterium dla inicjatywy JESSICA. Szczegółowy opis projektów posiadających potencjał do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA został przedstawiony poniżej. 72

73 Grodzisk Mazowiecki Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportowo-rekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul. Sportowej Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Projekt zakłada rewaloryzację terenu poprzemysłowego poprzez zagospodarowanie budynków użyteczności publicznej. Planowana jest budowa: hali na cele sportowe oraz audytoryjne z funkcjami cateringowymi oraz budynków przeznaczonych na wynajem (sale fitness, squash, itd.), skate parku, wieży obserwacyjnej z tarasami pełniącej funkcję edukacyjną, lodowiska oraz opcjonalnie infrastruktury hotelowej. Projekt obejmuje ponadto budowę i montaż terenowych urządzeń wspierających program rekreacyjno-sportowy, takich jak ścianka wspinaczkowa i park linowy, a także stworzenie kawiarni, dekoracyjnego 73

74 Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji? stawu oraz placu zabaw dla małych dzieci. Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki, promotor projektu, jest właścicielem gruntów, na których planowana jest realizacja projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu hali sportowej oraz lokali przeznaczonych na fitness, squash oraz działalność cateringową. Oczekuje się także przychodów ze sprzedaży biletów wstępu na wydarzenia sportowe, lodowisko czy skate park. Jednakże, aby zweryfikować, czy projekt jest w pełni zdolny spłacić pożyczkę JESSICA, należy przeprowadzić dalsze analizy. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Dodatkowo, Urząd Miasta posiada koncepcję przestrzenno-funkcjonalną zagospodarowania terenu poprzemysłowego w ramach projektu. Potrzebna dokumentacja projektowa (m.in. dokumentacja techniczna, studium wykonalności itd.) jest w trakcie przygotowywania. Wartość projektu PLN ( EUR)* * W celu zachowania przejrzystości Raportu założono kurs wymiany euro: 1 EUR = 4 PLN 74

75 Optymalizacja kosztów zarządzania energią w Gminie Grodzisk Mazowiecki Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki jako zgodny z IV Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Projekt zakłada modernizację sieci oraz wymianę liczników oświetlenia ulicznego w budynkach użyteczności publicznej, a także wdrożenie kompleksowego systemu zarządzania infrastrukturą oświetleniową. Projekt zakłada zmniejszenie kosztów operacyjnych miejskiego systemu oświetlenia (dróg, ulic, budynków użyteczności publicznej). Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki, promotor projektu, jest właścicielem aktywów potrzebnych do realizacji projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania - dokumentacji) Projekt posiada potencjał do generowania oszczędności z tytułu mniejszego zużycia energii (zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu oszczędności mogą osiągnąć mln PLN rocznie). Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z instrumentu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, poziom gotowości projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Niezbędna dokumentacja (m.in. dokumentacja techniczna, studium wykonalności itd.) jest w trakcie przygotowania. Wartość projektu PLN ( EUR) 75

76 Rewitalizacja pasażu śródmiejskiego wzdłuż pierzei ulicy 1 Maja wraz z budową parkingu wielopoziomowego Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt zakłada rewitalizację obszaru znajdującego się przed budynkiem dworca poprzez modernizację ulicy 1 Maja. Planuje się budowę parkingu wielopoziomowego wraz z centrum handlowym na parterze, a także modernizację ulicy 1 Maja. Modernizacja obejmować będzie wymianę nawierzchni, stworzenie przestrzeni parkingowej, wprowadzenie udogodnień dla pieszych, aranżację dworca autobusowego oraz kawiarni. Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki, promotor projektu, jest właścicielem gruntów potrzebnych do realizacji projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku

77 Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z opłat parkingowych oraz wynajmu powierzchni przeznaczonych na cele komercyjne. Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Ponadto, poziom jego gotowości do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest relatywnie wysoki. Projekt posiada część potrzebnej dokumentacji, w tym dokumentację techniczną oraz pozwolenie na prowadzenie prac budowlanych w celu modernizacji ulicy 1 Maja. Planowane jest również przeprowadzenie w tym roku konkursu ofert na projekt budowy wielopoziomowego parkingu. Wartość projektu PLN ( EUR) 77

78 Rewitalizacja stacji kolejowej w centrum miasta wraz z zabytkowym budynkiem Willa Foksal w parku miejskim Zgodność projektu z RPO WM Projekt został zaprezentowany przez Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt obejmuje modernizację stacji kolejowej oraz zabytkowego budynku Willa Foksal będącego dawną stacją kolei Warszawa - Wiedeń. Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki, promotor projektu, jest w trakcie nabywania praw własności do budynków będących przedmiotem projektu (stacja kolejowa od PKP oraz Willa Foksal od Narodowego Instytutu Dziedzictwa). Projekt finansowany będzie z Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku

79 Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu powierzchni biurowej, komercyjnej oraz cateringowej. Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Jednakże, poziom gotowości projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt nie posiada także niezbędnej dokumentacji (m.in. dokumentacji technicznej, studium wykonalności itp.). Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Wartość projektu PLN ( EUR) 79

80 Otwock Rewitalizacja teatru Jaracza wraz z zagospodarowaniem otoczenia Zgodność projektu z RPO WM Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Otwock jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje rewitalizację teatru Jaracza w Otwocku wraz z zagospodarowaniem jego otoczenia. Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji? Urząd Miasta Otwock jest promotorem projektu, jednak możliwe jest zrealizowanie inwestycji w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego(PPP). Urząd Miasta Otwock jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu), przez prywatnego inwestora oraz z funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży biletów. Jednakże, na obecnym etapie przygotowania projektu nie wiadomo, czy projekt będzie w stanie w pełni spłacić pożyczkę JESSICA. Rentowność projektu jest zależna od dostępności powierzchni komercyjnej. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Wartość projektu Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Niemniej jednak, poziom jego przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Niezbędna dokumentacja (m.in. dokumentacja techniczna, studium wykonalności itd.) jest w trakcie przygotowywania PLN ( EUR) 80

81 Budowa mostu dla transportu kołowego oraz zagospodarowanie terenu Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Otwock jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt ma charakter rewitalizacyjny oraz transportowy. Zakłada budowę nowego mostu dla transportu kołowego usytuowanego obok mostu kolejowego. Projekt ten powinien zmniejszyć intensywność ruchu w mieście, jak i pobudzić turystykę. Urząd Miasta Otwock jest promotorem projektu, jednak możliwe jest zrealizowanie inwestycji w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego(PPP). Starostwo Powiatowe w Otwocku, Urząd Miasta w Otwocku oraz Urząd Miasta w Józefowie są właścicielami gruntów będących przedmiotem projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędów Miast, prywatnych inwestorów oraz funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z gruntów przyległych dzięki ich sprzedaży lub wynajmowi na cele komercyjne. Według założeń promotora projektu, rentowność projektu nie będzie niższa niż 10%. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Ponadto, poziom gotowości projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest relatywnie wysoki. Projekt posiada wymagane dokumenty: studium wykonalności oraz dokumentację techniczną. Na obecnym poziomie analizy nie była możliwa dalsza, szczegółowa ewaluacja inwestycji. Wartość projektu PLN ( EUR) 81

82 Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Otwock jako zgodny z I Osią Priorytetową, Działaniem 1.6. Projekt zakłada wykorzystanie unikatowego potencjału miasta w kontekście polskiego przemysłu nuklearnego. W Otwocku zlokalizowano Instytut Badań Jądrowych, który prowadzi badania dotyczące praktycznego wykorzystania izotopów w gospodarce i medycynie. Projekt obejmuje utworzenie Klastra Nuklearno-Medycznego wzdłuż drogi S17, co wymaga zakupu oraz konsolidacji gruntów. Klaster ten będzie stanowił stymulator gospodarczy oferujący wysoko wyspecjalizowane badania i usługi. Inwestycja obejmuje także założenie parku przemysłowego oraz wdrożenie projektów promujących edukację i rozwój biznesu. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Projekt posiada ogromny potencjał innowacyjny i w kolejnych fazach realizacji może aplikować o dotacje przeznaczone na projekty dotyczące BiR. Urząd Miasta Otwock jest promotorem projektu, jednak możliwe jest zrealizowanie go w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP). Model finansowania nie został jeszcze zatwierdzony. Zależy on od wielkości powierzchni wymaganej do zakupu oraz zakresu współpracy z Instytutem Badań Nuklearnych. Urząd Miasta Otwock jest właścicielem tylko części gruntów będących przedmiotem projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta, prywatnych inwestorów oraz funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku

83 Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży gruntów i powierzchni na cele gospodarcze w ramach klastra. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, poziom gotowości projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Niezbędna dokumentacja (m.in. dokumentacja techniczna, studium wykonalności itd.) jest w trakcie przygotowania. Wartość projektu PLN ( EUR) 83

84 Modernizacja i rozbudowa sieci ciepłowniczej miasta Otwock Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów - Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Otwock jako zgodny z VI Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Powiat Otwock ma jeden z najwyższych wskaźników zapylenia w województwie mazowieckim. W związku z tym projekt zakłada rozwój sieci ciepłowniczej oraz modernizację dróg, co będzie skutkowało zmniejszeniem poziomu zapylenia. Projekt jest podzielony na fazy. Faza pierwsza obejmuje połączenie dwóch elektrociepłowni zlokalizowanych w Otwocku i Karczewie. Zakłada się rozpoczęcie pierwszej fazy projektu w obecnym okresie programowania. Kolejne fazy polegają na rozwoju istniejącej sieci ciepłowniczej w Otwocku i zostaną zrealizowane w kolejnym okresie programowania Projekt ten bez wątpienia zwiększy i zabezpieczy dostępność energii w obydwu miastach. Integracja dwóch, wspomnianych powyżej ciepłowni, umożliwi w przyszłości przejście w produkcji energii i ciepła do bardziej efektywnej technologii (kogeneracja itd.). Urząd Miasta Otwock jest promotorem projektu, jednak możliwe jest jego zrealizowanie w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP). Model finansowania nie został jeszcze zatwierdzony. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta, przez prywatnych inwestorów oraz z funduszy UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowita wartość inwestycji jest szacowana na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku Projekt posiada potencjał do generowania znacznych oszczędności oraz przychodów ze sprzedaży energii. Gwarancją dla tego typu projektów są taryfy URE, które obejmują zwrot z zainwestowanego kapitału, jak również 84

85 rozsądną część amortyzacji (aktywów uznanych przez URE za zasadne ). Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, poziom przygotowania projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Inwestycja jest na poziomie koncepcyjnym i nie posiada niezbędnej dokumentacji, m.in. dokumentacji technicznej, studium wykonalności lub analizy finansowej. Wartość projektu PLN ( EUR) 85

86 Odnawialne źródła energii szansą na bezpieczeństwo energetyczne miasta Otwock Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Otwock jako zgodny z VI Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Projekt obejmuje wykonanie urządzeń do odzysku ciepła z miejskiej sieci kanalizacyjnej w celu zapewnienia ogrzewania w dwóch szkołach w Otwocku. W przyszłości instalacja ta może zostać rozbudowana i ogrzewać w konsekwencji inne budynki użyteczności publicznej. Urząd Miasta Otwock jest promotorem projektu. Zakłada się, że wkład miasta nie przekroczy 15% wartości inwestycji (środki własne / pożyczka). Pozostała część finansowania będzie pochodzić z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, projekt będzie wdrożony do roku Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Projekt posiada potencjał do generowania znaczących oszczędności w zakresie wykorzystania energii (zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu poziom oszczędności może osiągnąć 60-70% rocznie). Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Jednakże, poziom gotowości projektu do wdrożenia w ramach inicjatywy JESSICA jest stosunkowo wysoki. Projekt posiada studium wykonalności, dokumentację techniczną i finansową oraz pozwolenia środowiskowe. Wartość projektu PLN ( EUR) 86

87 Rewitalizacja terenu zieleni miejskiej Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Otwock jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów? Projekt polega na rewitalizacji obszaru parku między ulicami Andriollego oraz Puławskiego. Inwestycja zakłada wybudowanie budynków rekreacyjnych, sportowych oraz kulturalnych, w tym: basenu, siłowni, sali fitness, kręgielni, ścianki wspinaczkowej, itp. Urząd Miasta Otwock jest promotorem projektu, jednak przewiduje się możliwość jego realizacji w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP). Zakłada się, że finansowanie pochodzić będzie od prywatnych inwestorów i z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie wdrożona do końca 2012 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży biletów oraz ze sprzedaży / wynajmu budynków przeznaczonych na cele komercyjne. Jednakże, aby 87

88 Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - zweryfikować faktyczną zdolność projektu do pełnej spłaty pożyczki JESSICA należy przeprowadzić dalsze analizy. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, poziom gotowości projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Poza koncepcją architektoniczną oraz wstępną ofertą inwestycyjną dla sektora prywatnego, projekt nie posiada niezbędnej dokumentacji ani pozwoleń. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Wartość projektu PLN ( EUR) 88

89 Piaseczno Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji)? Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Piaseczno jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt zakłada renowację oraz termomodernizację zabytkowego budynku stacji kolejowej oraz budowę parkingu. Urząd Miasta Piaseczno, promotor projektu, nie jest jeszcze właścicielem budynku ani gruntu będących przedmiotem projektu. Projekt finansowany będzie ze środków Urzędu Miasta oraz dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie wdrożona do 2013 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu powierzchni przeznaczonej na cele komercyjne (sklepy, kioski, itp.), opłat parkingowych, a także do generowania oszczędności w zakresie wykorzystania energii. Jednakże, aby zweryfikować faktyczną zdolność projektu do pełnej spłaty pożyczki JESSICA należy przeprowadzić dalsze analizy. Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Mimo faktu, iż promotor projektu nie jest jeszcze właścicielem aktywów (przygotowanie do zakupu) będących przedmiotem inwestycji, stopień gotowości do wdrożenia w ramach inicjatywy JESSICA w zakresie posiadania niezbędnej dokumentacji jest stosunkowo wysoki. Projekt posiada dokumentację techniczną oraz wstępne założenia finansowe. Wartość projektu PLN ( EUR) 89

90 Instalacja kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej w Piasecznie Zgodność projektu zrpo WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów? Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Piaseczno jako zgodny z IV Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Projekt obejmuje instalację kolektorów słonecznych na basenie oraz w budynkach, w których zlokalizowana jest szkoła podstawowa i gimnazjum. Urząd Miasta Piaseczno jest promotorem projektu i właścicielem budynków będących przedmiotem projektu oraz jedynym beneficjentem inwestycji. Finansowanie pochodzić będzie ze środków własnych Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości inwestycji) oraz dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, będzie on wdrożony do 2015 roku. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt posiada potencjał do generowania oszczędności w zakresie wykorzystania energii. Jednakże, aby zweryfikować faktyczną zdolność projektu do pełnej spłaty pożyczki JESSICA należy przeprowadzić dalsze analizy. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego, aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, inwestycja jest na poziomie koncepcyjnym i poziom jej gotowości do wdrożenia w ramach inicjatywy JESSICA jest niski. Projekt nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej oraz studium wykonalności. Wartość projektu PLN ( EUR) 90

91 Poprawa zaopatrzenia w ciepło mieszkańców na obszarze A1MWU Zgodność projektu z RPO WM Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Piaseczno jako zgodny z IV Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Projekt obejmuje budowę sieci do zaopatrzenia w ciepłą wodę 26 budynków mieszkalnych na obszarze A1MWU. Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Urząd Miasta Piaseczno jest promotorem projektu, jednakże aktywa będące przedmiotem projektu należą do spółdzielni oraz wspólnot mieszkaniowych, a ich zgoda na realizację przedsięwzięcia jest kluczowa. Przewiduje się, że finansowanie projektu pochodzić będzie ze środków własnych spółdzielni / wspólnot mieszkaniowych (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja powinna być wdrożona do 2014 roku. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Wartość projektu Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży dodatkowej energii na wspomnianym obszarze, jak również do generowania oszczędności w zakresie jej wykorzystania. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, inwestycja jest na poziomie koncepcyjnym i poziom jej gotowości do wdrożenia w ramach inicjatywy JESSICA jest niski. Projekt nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej czy studium wykonalności PLN ( EUR) 91

92 Modernizacja szlaku kolejowego Piaseczyńskiej Kolejki Wąskotorowej Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji)? Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Piaseczno jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje modernizację szlaku Piaseczyńskiej Kolejki Wąskotorowej pomiędzy Piasecznem a Małą Wsią. Projekt ma na celu ożywienie turystyki oraz poprawę jakości komunikacji w Piasecznie. Urząd Miasta Piaseczno, promotor projektu, jest właścicielem szlaku kolejowego będącego przedmiotem projektu oraz jest jego wyłącznym beneficjentem. Zakłada się, że wkład Urzędu Miasta nie przekroczy 15% wartości inwestycji. Pozostała część pochodzić będzie z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja będzie wdrożona do 2015 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży usług transportowych oraz biletów. Jednakże, aby zweryfikować faktyczną zdolność projektu do pełnej spłaty pożyczki JESSICA należy przeprowadzić dalsze analizy. Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Ponadto, poziom przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest stosunkowo wysoki. Projekt posiada dokumentację techniczną, założenia finansowe, itd. Wartość projektu PLN ( EUR) 92

93 Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta na energooszczędne Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Piaseczno jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt polega na wymianie 2250 tradycyjnych lamp ulicznych na nowoczesny, oszczędny energetycznie system oświetlenia. Urząd Miasta Piaseczno, promotor projektu, jest właścicielem aktywów będących przedmiotem projektu. Zakłada się, że wkład Urzędu Miasta nie przekroczy 15% wartości inwestycji (środki własne, pożyczka). Pozostała część pochodzić będzie od prywatnych inwestorów, z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja będzie wdrożona do 2015 roku. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt posiada potencjał do generowania oszczędności w związku ze zmniejszeniem kosztów utrzymania oświetlenia ulicznego. Lampy energooszczędne zużywają mniej energii i mogą być wykorzystywane przez dłuższy okres niż ich tradycyjne odpowiedniki. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto inwestycja jest na poziomie koncepcyjnym i nie posiada niezbędnej dokumentacji, m.in. studium wykonalności czy dokumentacji technicznej. Wartość projektu PLN ( EUR) 93

94 Płock Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Kościuszki Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Płock jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje przygotowanie, budowę oraz eksploatację wielopoziomowego parkingu. Koncepcja zakłada stworzenie 6 pięter składających się z dwóch poziomów każdy, zawierających 288 miejsc parkingowych. Teren przeznaczony na inwestycję znajduje się w sąsiedztwie głównych zabytków Płocka oraz instytucji publicznych i kulturalnych miasta (urząd miasta, sądy, kino, muzeum, itd.) Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Urząd Miasta Płock jest promotorem projektu, jednak możliwa jest jego realizacja w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP) jak i w trybie koncesji. Urząd Miasta Płock jest właścicielem terenu oraz budynku będących przedmiotem projektu. Finansowanie pochodzić będzie od prywatnych inwestorów oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Informacje przekazane przez promotora projektu zakładają zakończenie wdrożenia projektu do roku Projekt będzie generował przychody. Wstępna koncepcja zakłada, że źródłem spłaty zobowiązań może być zysk 94

95 z opłat parkingowych. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Niemniej jednak poziom jego przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest stosunkowo niski. Poza koncepcją architektoniczną i przestrzenną projekt nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym studium wykonalności czy dokumentacji technicznej (w trakcie przygotowania). Wartość projektu PLN ( EUR) 95

96 Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Sienkiewicza Zgodność projektu z RPO WM Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Płock jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje przygotowanie, budowę oraz eksploatację parkingu wielopoziomowego. Koncepcja zakłada stworzenie 5 poziomów zawierających 87 miejsc parkingowych oraz części komercyjnej (m.in. centrum handlowego) o powierzchni m 2. Teren przeznaczony na inwestycję znajduje się w sąsiedztwie głównych zabytków oraz instytucji publicznych i kulturalnych miasta (urząd miasta, sądy, kino, muzeum, itd.) Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Urząd Miasta Płock jest promotorem projektu, jednak możliwa jest jego realizacja w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP) jak i w trybie koncesji. Urząd Miasta Płock jest właścicielem terenu oraz budynku będących przedmiotem projektu. Projekt finansowany będzie przez prywatnych inwestorów oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez promotora projektu, projekt zostanie zrealizowany do 2013 roku. 96

97 Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z opłat parkingowych oraz wynajmu powierzchni komercyjnej. Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Niemniej jednak, poziom jego przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest stosunkowo niski. Poza koncepcją architektoniczną i przestrzenną projekt nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym studium wykonalności czy dokumentacji technicznej (w trakcie przygotowania). Wartość projektu PLN ( EUR) 97

98 Siedlce Budowa hotelu i sali widowiskowo-sportowej na Błoniach siedleckich Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Siedlce jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt zakłada budowę hali sportowej dla 3000 widzów oraz hotelu dla 150 gości (50 pokojów jednoosobowych, 50 pokojów dwuosobowych). Obiekty powstaną na obszarze Błoni siedleckich i mają zostać częścią Regionalnego Centrum Sportu, Rekreacji i Turystyki Rehabilitacyjnej. Urząd Miasta Siedlce jest promotorem projektu, jednak budowa hotelu jest planowana w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP). Urząd Miasta Siedlce jest właścicielem terenów będących przedmiotem projektu. Zakłada się, że finansowanie inwestycji pochodzić będzie ze środków własnych Urzędu Miasta, prywatnego inwestora oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość inwestycji szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez promotora projektu, projekt zostanie zrealizowany do 2015 roku. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z organizacji wydarzeń sportowych i kulturalnych (sprzedaż biletów) oraz z wynajmu hali. Dodatkowe przychody będą generowane z działalności hotelu. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto poziom przygotowania inwestycji do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt jest na poziomie koncepcyjnym i nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym studium wykonalności, dokumentacji technicznej itd. Wartość projektu PLN ( EUR) 98

99 Przebudowa przestrzeni publicznej na cele edukacyjno-społeczne Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Siedlce jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje przebudowę zaniedbanego boiska sportowego zlokalizowanego przy Liceum nr 1 oraz budowę podziemnego parkingu pod obszarem boiska. Teren ten znajduje się w samym centrum Siedlec, pomiędzy ul. Floriańską oraz ul. Pułaskiego, które stanowią istotny element kulturalnego dziedzictwa miasta. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji? Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Urząd Miasta Siedlce, promotor projektu, jest właścicielem gruntów będących przedmiotem projektu. Zakłada się, że finansowanie pochodzić będzie ze środków własnych Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Projekt wydaje się posiadać potencjał do generowania przychodów z opłat parkingowych. Jednakże ich oczekiwana wartość nie jest znana na obecnym etapie przygotowania inwestycji. Mimo faktu, iż projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji, poziom jego przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt jest na poziomie koncepcyjnym i nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym studium wykonalności, dokumentacji technicznej itd. Wartość projektu PLN ( EUR) 99

100 Rewaloryzacja i modernizacja terenów rekreacyjnych w Siedlcach Parku Miejskiego Aleksandria, amfiteatru i przylegających terenów Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji)? Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Siedlce jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt zakłada rewaloryzację i modernizację parku, a w konsekwencji przywrócenie jego kształtu z XVIII wieku. Zakres inwestycji obejmuje także modernizację amfiteatru oraz przylegających terenów zielonych. Obecnie mieszkańcy korzystają z walorów parku w bardzo małym stopniu. Realizacja projektu powinna zmienić tę sytuację i zwiększyć atrakcyjność Parku Miejskiego Aleksandria. Urząd Miasta Siedlce, promotor projektu, jest właścicielem terenów będących przedmiotem projektu. Zakłada się, że projekt finansowany będzie ze środków własnych Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Projekt wydaje się posiadać potencjał do generowania przychodów z organizacji na terenie parku wydarzeń kulturalnych, (co najmniej 10 wydarzeń w sezonie), wynajmu powierzchni na kawiarnię oraz sprzedaży biletów wstępu na wydarzenia w amfiteatrze. Jednakże oczekiwana wartość przychodów nie jest znana na obecnym etapie przygotowania projektu. Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Ponadto, poziom przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest wysoki. Projekt posiada niezbędną dokumentację oraz pozwolenia budowlane. Wartość projektu PLN ( EUR) 100

101 Przebudowa przestrzeni publicznej Plac Sikorskiego Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji -? Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Siedlce jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Przedmiotem projektu jest przebudowa przestrzeni publicznej zlokalizowanej na obszarze rewitalizacji, w samym centrum miasta. Projekt obejmuje również budowę podziemnego parkingu. Urząd Miasta Siedlce, promotor projektu, jest właścicielem gruntów będących przedmiotem projektu. Zakłada się, że finansowanie pochodzić będzie ze środków własnych Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, realizacja inwestycji jest przewidziana na kolejny okres programowania ( ), do końca 2017 roku. Projekt wydaje się posiadać potencjał do generowania przychodów z opłat parkingowych oraz wynajmu powierzchni na cele komercyjne. Jednakże, ich oczekiwana wartość nie jest znana na obecnym etapie przygotowania projektu. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Niemniej jednak, poziom jego przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt jest w fazie koncepcyjnej i nie posiada niezbędnej dokumentacji, m.in. dokumentacji technicznej i finansowej czy pozwoleń budowlanych. Wartość projektu PLN ( EUR) 101

102 Rewitalizacja hal poprzemysłowych na ul. Partyzantów i ul. Łukasińskiego Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Siedlce jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt zakłada stworzenie Centrum Targowo- Wystawienniczego na terenie zdegradowanym należącym niegdyś do PKP. W Centrum przewiduje się organizację regularnych wydarzeń dla firm z województwa mazowieckiego, firm z innych regionów Polski oraz z zagranicy. Ponadto Centrum będzie świadczyło następujące usługi: - dostarczanie informacji gospodarczych, - prowadzenie aktualnej i kompleksowej bazy firm, - doradztwo biznesowe odpowiadające różnym potrzebom przedsiębiorców, - aktywna promocja gospodarcza, - indywidualne szkolenia dla przedsiębiorców, - integracja środowiska biznesowego. Obiekt, po jego budowie, zostanie przekazany Agencji Rozwoju Miasta (miasto będzie posiadało 100% udziałów) oraz będzie przez nią zarządzany. Urząd Miasta Siedlce, promotor projektu, jest właścicielem gruntów oraz budynków będących przedmiotem projektu. Zakłada się, że projekt finansowany będzie ze środków własnych Urzędu Miasta (nie więcej niż 15% wartości projektu) oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, realizacja inwestycji jest przewidziana na kolejny okres programowania ( ), do końca 2017 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży powierzchni wystawienniczej oraz sprzedaży biletów. Ponadto wszystkie wspomniane powyżej usługi 102

103 będą odpłatne. Zadaniem Agencji Rozwoju Miasta będzie wykorzystanie obiektu w taki sposób, aby przychody generowane z jego działalności pozwoliły spłacić pożyczkę JESSICA. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji. Niemniej jednak poziom jego przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt jest w fazie koncepcyjnej i nie posiada niezbędnej dokumentacji, m.in. dokumentacji technicznej i finansowej czy pozwoleń budowlanych. Wartość projektu PLN ( EUR) 103

104 Warszawa Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 173 Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Warszawa jako zgodny z IV Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Urząd Miasta Warszawa, promotor projektu, jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu oraz jego jedyny beneficjentem. Projekt zostanie sfinansowany ze środków własnych Urzędu Miasta, kredytu termomodernizacyjnego, z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Projekt posiada potencjał do generowania oszczędności poprzez ograniczenie zapotrzebowania na energię (do 57,7% mniejsza konsumpcja energii w stosunku do aktualnego zużycia rocznie). Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Niemniej jednak poziom przygotowania projektu do wdrożenia w ramach inicjatywy JESSICA jest stosunkowo wysoki. Posiada on dokumentację techniczną i finansową oraz studium wykonalności. Pozostałe niezbędne licencje / dokumenty są w trakcie przygotowania. Wartość projektu PLN ( EUR) 104

105 Odnawialne źródła energii i kogeneracja w mieście stołecznym Warszawa Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Warszawa jako zgodny z IV Osią Priorytetową, Działaniem 4.3. Projekt zakłada wdrożenie systemów OZE w wybranych budynkach użyteczności publicznej w mieście stołecznym Warszawa. Celem inwestycji jest poprawa jakości powietrza i w konsekwencji warunków środowiska. Urząd Miasta Warszawa, promotor projektu, jest właścicielem aktywów będących przedmiotem projektu oraz jego jedynym beneficjentem. Zakłada się, że projekt zostanie sfinansowany ze środków własnych Urzędu Miasta oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Projekt posiada potencjał do generowania oszczędności w zakresie wykorzystania energii poprzez zmniejszenie kosztów energii. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego, aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Jednakże, poziom przygotowania projektu do wdrożenia w ramach inicjatywy JESSICA jest stosunkowo wysoki. Posiada on studium wykonalności oraz dokumentację finansową. Ponadto na potrzeby projektu przygotowany został program funkcjonalno-użytkowy oraz przeprowadzono audyt energetyczny. Wartość projektu PLN ( EUR) 105

106 Adaptacja budynku na cele biurowe, Tarchomińska 14 Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Warszawa jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje adaptację budynku przy ul. Tarchomińskiej 14 na cele biurowe w formie co-working space. Budynek będzie przeznaczony dla firm z sektora innowacji. Urząd Miasta Warszawa, promotor projektu, jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu oraz jego jedynym beneficjentem. Zakłada się, że projekt zostanie sfinansowany ze środków własnych Urzędu Miasta oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu powierzchni na cele komercyjne i usługowe. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego, aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto poziom przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt jest w fazie koncepcyjnej i nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej, studium wykonalności, itd. Wartość projektu PLN ( EUR) 106

107 Adaptacja budynku na cele gastronomiczne, Ratuszowa 6 Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Warszawa jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Projekt obejmuje adaptację budynku przy ul. Ratuszowej 6 na cele gastronomiczne. Atrakcyjna lokalizacja budynku w pobliżu Warszawskiego ZOO uzasadnia decyzje o przeznaczeniu powierzchni nieruchomości na restauracje, kawiarnie, bary, itp. Urząd Miasta Warszawa, promotor projektu, jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu oraz jedynym beneficjentem inwestycji. Zakłada się, że projekt zostanie sfinansowany ze środków własnych Urzędu Miasta oraz z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu powierzchni przeznaczonej na cele komercyjne i usługowe. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto poziom przygotowania projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Znajduje się on w fazie koncepcyjnej i nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej, studium wykonalności, itd. Wartość projektu PLN ( EUR) 107

108 Renowacja zabytkowego Pałacyku Konopackiego w Warszawie i jego adaptacja na placówkę muzealną Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Warszawa jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje renowację zabytkowego pałacu oraz jego adaptację na cele społeczno-kulturalne. Zgodnie z zakresem projektu zakłada się stworzenie przestrzeni wystawienniczej, restauracji, itp. Urząd Miasta Warszawa, promotor projektu, jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu oraz jedynym beneficjentem inwestycji. Projekt zostanie sfinansowany ze środków własnych Urzędu Miasta, z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży biletów oraz wynajmu powierzchni. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Jednakże, poziom przygotowania projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Znajduje się on w fazie koncepcyjnej i nie posiada niezbędnej dokumentacji. Wartość projektu PLN ( EUR) 108

109 Warszawski Obszar Innowacyjnej Przedsiębiorczości Polfa Tarchomin S.A. Projekt został przedstawiony przez Polfę Tarchomin S.A. jako zgodny z I Osią Priorytetową, Działaniem 1.6. Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Projekt obejmuje stworzenie parku technologicznego wraz z inkubatorami biznesu na obszarze, na którym obecnie zlokalizowana jest państwowa firma farmaceutyczna (Polfa Tarchomin S.A.). Projekt ten jest pierwszą fazą procesu zmiany lokalizacji firmy poza Warszawę. W tej fazie, promotor projektu zamierza ograniczyć zakres biznesu do podstawowej działalności, skoncentrować się tylko na jednym obszarze oraz sprzedawać lub wynajmować inne posiadane aktywa (budynki i infrastrukturę) na cele o większym znaczeniu społecznym (park technologiczny, biura, inkubatory biznesu). Polfa Tarchomin S.A. jest promotorem projektu, jednak inwestycja zostanie najprawdopodobniej zrealizowana we współpracy z innymi inwestorami. Udziały w firmie mają Polski Holding Farmaceutyczny S.A. (69%), Ministerstwo Skarbu Państwa (16%) oraz pracownicy (15%), dlatego przed realizacja projektu kwestia własności spółki musi 109

110 Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji - Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - zostać rozwiązana. Projekt finansowany będzie ze środków promotora projektu ( mln PLN), innych inwestorów (10-50 mln PLN), kredytu komercyjnego ( mln PLN) oraz dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2015 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów ze sprzedaży własności, wynajmu nieruchomości oraz z zarządzania parkiem. Projekt nie został włączony do aktualnego Lokalnego Programu Rewitalizacji, dlatego aby umożliwić jego finansowanie z mechanizmu JESSICA konieczna jest odpowiednia aktualizacja LPR. Ponadto, poziom przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Projekt jest w fazie koncepcyjnej i nie posiada niezbędnej dokumentacji. Czas potrzebny na jej przygotowanie będzie zależał od terminu rozwiązania kwestii własnościowych spółki. Wartość projektu PLN ( EUR) 110

111 Żyrardów Wzmocnienie potencjału społeczno-gospodarczego Mazowsza poprzez rewitalizację europejskiego dziedzictwa osady fabrycznej w Żyrardowie Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Żyrardów jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt obejmuje rewitalizację obszaru Osady Fabrycznej w Żyrardowie liczącego prawie 40 hektarów. Jako główne zadania zakłada: organizację terenów zielonych, renowację ul. Kościuszki, ul. Waryńskiego, ul. Dittricha i Al. Partyzantów oraz stworzenie miejsc parkingowych. Realizacja inwestycji w znaczący sposób poprawi dostępność terenu dla osób odwiedzających, niepełnosprawnych i rodziców z dziećmi, a tym samym poprawi funkcjonalność ruchu kołowego, pieszego oraz estetykę zabytkowej przestrzeni publicznej. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji)? Urząd Miasta Żyrardów, promotor projektu, jest właścicielem gruntów będących przedmiotem projektu oraz jedynym beneficjentem projektu. Zakłada się, że wkład miasta wyniesie 15% wartości projektu (środki własne / pożyczka). Pozostała część pochodzić będzie z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2015 roku. Projekt wydaje się posiadać potencjał do generowania zysków z opłat parkingowych. Jednak na obecnym etapie przygotowania inwestycji trudno jest ocenić, czy projekt będzie w stanie w pełni spłacić pożyczkę JESSICA. Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Ponadto, poziom przygotowania do wdrożenia projektu w ramach mechanizmu JESSICA jest stosunkowo wysoki. Przygotowana została niezbędna dokumentacja techniczna oraz część wymaganych pozwoleń budowlanych. Wartość projektu PLN ( EUR) 111

112 Centrum Informacji Turystycznej Industrialne Mazowsze Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r. Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Żyrardów jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5.2. Projekt zakłada kompleksowy rozwój bazy atrakcji turystycznych Żyrardowa. Aktualnie turyści odwiedzający miasto są często nieświadomi atrakcyjności wielu budynków przemysłowych i zabytków techniki o wartości historycznej. Utworzenie Centrum Informacji Turystycznej (CIT) w byłej szkole żeńskiej jest jednym z kroków w kierunku osiągnięcia tego celu. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, powierzchnię rewitalizowanego budynku planuje się przeznaczyć nie tylko dla CIT, lecz także na wynajem (prawie 928 m 2 ). Urząd Miasta Żyrardów, promotor projektu, jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu oraz jedynym beneficjentem projektu. Zakłada się, że wkład miasta wyniesie 15% wartości projektu (środki własne / pożyczka). Pozostała część pochodzić będzie z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA. Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku. Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu powierzchni na cele komercyjne. Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) - Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji. Jednakże poziom przygotowania projektu do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest niski. Poza koncepcją dostosowania budynku na cele CIT projekt nie posiada niezbędnej dokumentacji, w tym studium wykonalności czy dokumentacji technicznej. Wartość projektu PLN ( EUR) 112

113 Rewaloryzacja zabytkowego obiektu Kantoru Zgodność projektu z RPO WM Wdrożenie projektu (wydatkowanie dostępnych środków) do 2015 r, Zdolność projektu do generowania wystarczających przychodów Włączenie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji Dojrzałość projektu (stan przygotowania dokumentacji) Wartość projektu Projekt został przedstawiony przez Urząd Miasta Żyrardów jako zgodny z V Osią Priorytetową, Działaniem 5,2, Projekt zakłada rewaloryzację zabytkowego budynku Kantoru i przeznaczenie go na cele komercyjne oraz dla Ratusza, Urząd Miasta Żyrardów, promotor projektu, jest właścicielem budynku będącego przedmiotem projektu oraz jedynym beneficjentem inwestycji, Zakłada się, że wkład miasta wyniesie 15% wartości projektu (środki własne / pożyczka). Pozostała część pochodzić będzie z dotacji UE lub mechanizmu JESSICA, Całkowitą wartość projektu szacuje się na PLN, Zgodnie z informacjami otrzymanymi od promotora projektu, inwestycja zostanie zrealizowana do 2013 roku, Projekt posiada potencjał do generowania przychodów z wynajmu powierzchni na cele komercyjne i kulturalne, Projekt został ujęty w aktualnym Lokalnym Programie Rewitalizacji, Ponadto, poziom przygotowania do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA jest stosunkowo wysoki, Projekt posiada dokumentację techniczną oraz pozwolenia budowlane, Jednakże, w związku z tym, iż wstępna koncepcja projektu zakłada utworzenie w budynku siedziby Ratusza, wymagana jest ponowna kalkulacja założeń finansowych, PLN ( EUR) 113

114 Stan przygotowania niezbędnej dokumentacji Ocena dojrzałości projektu jest procesem, który wymaga nie tylko analizy stopnia zdefiniowania projektu i procesu planowania, postępu w rozmowach z potencjalnymi partnerami, przejrzystości finansowej, kryteriów kwalifikowania się do danego typu finansowania, itp., ale także weryfikacji przygotowania wymaganych dokumentów dla danego projektu zgodnie z wymogami odpowiednich przepisów, W celu oceny stopnia gotowości poszczególnych projektów do aplikowania o środki z FROM w krótkim oraz średnim okresie dokonano weryfikacji dokumentów dla każdego z 31 projektów generujących przychód, W analizie uwzględniono również (tam gdzie było to możliwe) szacunki dotyczące czasu potrzebnego na uzyskanie brakujących dokumentów. Analizę stanu przygotowania niezbędnej dokumentacji dla 31 zidentyfikowanych projektów przedstawia poniższa tabela: 114

115 Tabela 9. Stan przygotowania niezbędnej dokumentacji # Promotor projektu Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Otwock Nazwa projektu Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportowo-rekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul. Sportowej w Grodzisku Mazowieckim Optymalizacja kosztów zarządzania energią w Gminie Grodzisk Mazowiecki Rewitalizacja pasażu śródmiejskiego wzdłuż pierzei ulicy 1 Maja wraz z budową parkingu wielopoziomowego Rewitalizacja stacji kolejowej w centrum miasta wraz z zabytkowym budynkiem Willa Foksal w parku miejskim Rewitalizacja teatru Jaracza wraz z zagospodarowaniem otoczenia Dokumentacja techniczna (DT) Koncepcja funkcjonalnoprzestrzenna Dokumentacja finansowa (DF) Studium wykonalności (SW) Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Przygotowane Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Dodatkowe wymagane pozwolenia Komentarze (czas do finalizacji dokumentacji i procedur) Wszystkie niezbędne dokumenty są w trakcie opracowywania Wszystkie niezbędne dokumenty są w trakcie opracowywania Projekt znajduje się w fazie zaawansowanej, Planowane jest jeszcze w tym roku przeprowadzenie konkursu na opracowanie projektu architektonicznego wielopoziomowego parkingu Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Wszystkie niezbędne dokumenty są w trakcie opracowywania i będą gotowe do końca trzeciego kwartału br.; ze względu na niski potencjał do generowania wystarczającego przychodu zakres projektu może ulec zmianie 115

116 # Promotor projektu Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Płock Nazwa projektu Budowa mostu dla transportu kołowego oraz zagospodarowanie terenu Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny Modernizacja i rozbudowa sieci ciepłowniczej miasta Otwock Odnawialne źródła energii szansą na bezpieczeństwo energetyczne miasta Otwock Rewitalizacja terenu zieleni miejskiej Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie Instalacja kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej w Piasecznie Poprawa zaopatrzenia w ciepło mieszkańców na obszarze A1MWU Modernizacja szlaku kolejowego Piaseczyńskiej Kolejki Wąskotorowej Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta na energooszczędne Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Kościuszki Dokumentacja techniczna (DT) Dokumentacja finansowa (DF) Studium wykonalności (SW) Dodatkowe wymagane pozwolenia Przygotowane Nie posiada Przygotowane - - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Przygotowane Przygotowane Przygotowane Koncepcja architektonicznoprzestrzenna Przygotowane Nie posiada Nie posiada - Wstępne założenia finansowe Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Przygotowane Przygotowane Przygotowane - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Koncepcja architektonicznoprzestrzenna Nie posiada Nie posiada - Pozwolenia środowiskowe Komentarze (czas do finalizacji dokumentacji i procedur) Wszystkie niezbędne dokumenty są w trakcie opracowywania i będą gotowe do końca 2011 roku Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt gotowy do realizacji Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie zaawansowanej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie zaawansowanej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Wszystkie niezbędne dokumenty będą gotowe do końca 2011 roku 116

117 # Promotor projektu Urząd Miasta Płock Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Polfa Tarchomin S.A. Urząd Miasta st. Warszawa Nazwa projektu Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Sienkiewicza Budowa hotelu i sali widowiskowo-sportowej na Błoniach siedleckich Przebudowa przestrzeni publicznej na cele edukacyjnospołeczne Rewaloryzacja i modernizacja terenów rekreacyjnych w Siedlcach Parku Miejskiego Aleksandria, amfiteatru i przylegających terenów Przebudowa przestrzeni publicznej - Plac Sikorskiego Rewitalizacja hal poprzemysłowych na ul. Partyzantów i ul. Łukasińskiego Warszawski Obszar Innowacyjnej Przedsiębiorczości Polfa Tarchomin S.A. Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 173 Dokumentacja techniczna (DT) Koncepcja architektoniczno - przestrzenna Dokumentacja finansowa (DF) Studium wykonalności (SW) Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Przygotowane Przygotowane Przygotowane - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada Przygotowane Przygotowane Przygotowane Dodatkowe wymagane pozwolenia W trakcie pozyskiwania pozwoleń budowlanych Komentarze (czas do finalizacji dokumentacji i procedur) Wszystkie niezbędne dokumenty i pozwolenia budowlane będą gotowe do lipca 2011 Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Ze względu na fakt, iż wstępna koncepcja projektu zakładała pozyskanie finansowania dotacyjnego, wymagana jest weryfikacja założeń finansowych projektu Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Wszystkie niezbędne dokumenty są w trakcie opracowywania. Na czas potrzebny do ich przygotowania może wpłynąć proces prywatyzacji firmy Projekt gotowy do realizacji 117

118 # Promotor projektu Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta Żyrardów Urząd Miasta Żyrardów Nazwa projektu Odnawialne źródła energii i kogeneracja w mieście stołecznym Warszawa Adaptacja budynku na cele biurowe, Tarchomińska 14 Adaptacja budynku na cele gastronomiczne, Ratuszowa 6 Renowacja zabytkowego Pałacyku Konopackiego w Warszawie i jego adaptacja na placówkę muzealną Wzmocnienie potencjału społeczno-gospodarczego Mazowsza poprzez rewitalizację europejskiego dziedzictwa osady fabrycznej w Żyrardowie Centrum Informacji Turystycznej Industrialne Mazowsze Dokumentacja techniczna (DT) Dokumentacja finansowa (DF) Studium wykonalności (SW) Nie posiada Przygotowane Przygotowane Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Nie posiada Nie posiada Nie posiada - Dodatkowe wymagane pozwolenia Projekt posiada program funkcjonalnoużytkowy i audyt energetyczny Przygotowane Nie posiada Nie posiada - - Koncepcja architektoniczna Nie posiada Nie posiada - Komentarze (czas do finalizacji dokumentacji i procedur) Projekt znajduje się w fazie zaawansowanej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej Projekt znajduje się w fazie koncepcyjnej 31 Urząd Miasta Żyrardów Rewaloryzacja zabytkowego obiektu Kantoru Przygotowane Nie posiada Nie posiada Projekt posiada niezbędne pozwolenia budowlane Ze względu na fakt, iż wstępna koncepcja projektu zakładała stworzenie wyłącznie siedziby Urzędu Miasta w budynku, wymagana jest weryfikacja założeń finansowych 118

119 Podsumowanie projektów W tej części raportu przedstawione zostały najważniejsze wnioski wynikające z analizy zgłoszonych projektów miejskich. Warto podkreślić, iż dla potrzeb niniejszego Studium Ewaluacyjnego jedynie projekty wybranych siedmiu miast województwa mazowieckiego zostały poddane szczegółowej analizie. Proces selekcji miast o największym potencjale projektowym, jak również wstępna ocena zgłoszonych w kwestionariuszach projektów miejskich, pozwala przypuszczać, że jeśli mechanizm JESSICA zostanie wdrożony na Mazowszu i ogłoszony zostanie nabór projektów, potencjał województwa mazowieckiego okaże się znacznie większy niż jest to przedstawione w niniejszym studium. Tabela 10. Lista zidentyfikowanych projektów miejskich w siedmiu miastach o największym potencjale projektowym PROJEKTY MIEJSKIE Działanie Inicjator projektu Nazwa projektu Wartość (PLN) Działanie 1.6 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym Urząd Miasta Otwock Polfa Tarchomin S.A. Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny Warszawski Obszar Innowacyjnej Przedsiębiorczości Polfa Tarchomin S.A Razem Urząd Miasta Optymalizacja kosztów zarządzania Grodzisk energią w Gminie Grodzisk Mazowiecki Mazowiecki Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta st. Warszawa Modernizacja i rozbudowa sieci ciepłowniczej miasta Otwock Odnawialne źródła energii szansą na bezpieczeństwo energetyczne miasta Otwock Instalacja kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej w Piasecznie Poprawa zaopatrzenia w ciepło mieszkańców na obszarze A1MWU Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta na energooszczędne Termomodernizacja Szkoły Podstawowej Nr 173 Odnawialne źródła energii i kogeneracja w mieście stołecznym

120 Warszawa Razem Działanie 5.2 Rewitalizacja miast Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Płock Urząd Miasta Płock Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta st. Warszawa Urząd Miasta Żyrardów Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportowo-rekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul. Sportowej w Grodzisku Mazowieckim Rewitalizacja pasażu śródmiejskiego wzdłuż pierzei ulicy 1 Maja wraz z budową parkingu wielopoziomowego Rewitalizacja stacji kolejowej w centrum miasta wraz z zabytkowym budynkiem Willa Foksal w parku miejskim Rewitalizacja teatru Jaracza wraz z zagospodarowaniem otoczenia Budowa mostu dla transportu kołowego oraz zagospodarowanie terenu Rewitalizacja terenu zieleni miejskiej Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie Modernizacja szlaku kolejowego Piaseczyńskiej Kolejki Wąskotorowej Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Kościuszki Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul. Sienkiewicza Budowa hotelu i sali widowiskowosportowej na Błoniach siedleckich Przebudowa przestrzeni publicznej na cele edukacyjno-społeczne Rewaloryzacja i modernizacja terenów rekreacyjnych w Siedlcach Parku Miejskiego Aleksandria, amfiteatru i przylegających terenów Przebudowa przestrzeni publicznej - Plac Sikorskiego Rewitalizacja hal poprzemysłowych na ul. Partyzantów i ul. Łukasińskiego Adaptacja budynku na cele biurowe, Tarchomińska 14 Adaptacja budynku na cele gastronomiczne, Ratuszowa 6 Renowacja zabytkowego Pałacyku Konopackiego w Warszawie i jego adaptacja na placówkę muzealną Wzmocnienie potencjału społecznogospodarczego Mazowsza poprzez

121 Urząd Miasta Żyrardów rewitalizację europejskiego dziedzictwa osady fabrycznej w Żyrardowie Centrum Informacji Turystycznej Industrialne Mazowsze Urząd Miasta Żyrardów Rewaloryzacja zabytkowego obiektu Kantoru Razem Całkowita wartość 31 projektów miejskich dot. rewitalizacji, EE / OZE oraz rozwoju klastrów wynosi PLN ( EUR), Rysunek 13. Podsumowanie projektów zidentyfikowanych w siedmiu miastach o największym potencjale projektowym 350, , , , , ,000 50,000 0 kpln Grodzisk Mazowiecki Otwock Piaseczno Płock Siedlce Warsaw Żyrardów Wartośd projektów w ramach Działania 5.2 Wartośd projektów w ramach Działania 4.3 Wartośd projektów w ramach Działania 1.6 Liczba projektów Otwock jest miastem, w którym zidentyfikowano największą liczbę projektów (7), nie jest jednak liderem pod względem ich całkowitej wartości. Najmniejsza liczba projektów została zgłoszona przez Płock (2). Obie inicjatywy planowane są do realizacji w ramach Działania 5.2 Rewitalizacja miast. Warszawa wyróżnia się na tle wszystkich miast o największym potencjale projektowym projektami o największej wartości, Zidentyfikowano tam 6 projektów o łącznej wartości PLN, Znaczną część tej sumy stanowi jeden projekt zgłoszony w ramach Działania 1.6, którego wartość wynosi 264 mln PLN. 121

122 W czterech miastach (Grodzisk Mazowiecki, Płock, Siedlce, Żyrardów) zostały zidentyfikowane wyłącznie projekty rewitalizacyjne. Rysunek 14. Liczba i wartośd (w PLN) zidentyfikowanych projektów Projekty rewitalizacyjne Projekty EE/OZE Projekty klastrowe przedstawionych projektów będzie realizowanych w ramach Osi Priorytetowej V, Działanie 5.2 Rewitalizacja miast, 8 projektów w ramach Osi Priorytetowej IV, Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka a pozostałe 2 projekty w ramach Osi Priorytetowej I, Działanie 1.6 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym. Mimo, iż liczba projektów dotyczących rozwoju klastrów jest niewielka (2) to jednak wartość tych projektów wynosi aż 37% łącznej wartości wszystkich zidentyfikowanych projektów. Prawie wszystkie przedstawione projekty są planowane do realizacji w obecnym okresie programowania (do końca roku 2015). Trzy projekty są przewidziane do wdrożenia w kolejnej perspektywie finansowej ( ). Jednak zgodnie z informacji otrzymanymi z Urzędu Miasta Otwock projekt dotyczący Modernizacji i rozbudowy sieci ciepłowniczej miasta Otwock zostanie podzielony na dwa etapy, gdzie pierwszy etap zostanie zrealizowany do końca roku Wiele projektów posiada niezbędną dokumentację lub jest ona w trakcie opracowywania. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od projektodawców, większość projektów nawet tych, które znajdują się obecnie w fazie koncepcyjnej, będzie mogło zostać zrealizowanych w ramach mechanizmu JESSICA w obecnym okresie programowania. W trakcie realizacji badania odbyły się również spotkania z przedstawicielami sektora prywatnego. Zgodnie z uzyskanymi informacjami potencjalni beneficjenci wyrażają zainteresowanie mechanizmem JESSICA oraz warunkami udzielania pożyczek na realizację projektów rewitalizacyjnych. Nie otrzymano jednak informacji nt. projektów planowanych przez prywatnych przedsiębiorców, gdyż są one poufne i nie mogą zostać ujawnione do czasu faktycznego rozpoczęcia inwestycji. 122

123 W trakcie wizyt w miastach o największym potencjale projektowym nie otrzymano informacji na temat potencjalnych projektów JESSICA dotyczących rewitalizacji budynków mieszkalnych. Można jednak zakładać, iż województwo mazowieckie dysponuje znacznym potencjałem w tym zakresie, a szczególnie w zakresie projektów termomodernizacyjnych. Mimo, iż żaden projekt tego typu nie został zgłoszony w kwestionariuszu, to jednak spotkania z reprezentantami poszczególnych miast pokazały, że w województwie mazowieckim istnieją ogromne potrzeby w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynków mieszkalnych. Dlatego potencjał dla programów wpierających projekty termomodernizacyjne jest duży, a ich szacowana wartość w samej Warszawie wynosi 900 mln PLN. Warto jednak zaznaczyć, iż ze względu na istniejące już konkurencyjne instrumenty wspierające termomodernizację, pomyślne wdrożenie mechanizmu JESSICA w tym zakresie wymagałoby specjalnego nadzoru. Wpływ pilotażowych projektów JESSICA na wskaźniki Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego Zgodnie z informacjami nt. zidentyfikowanych projektów w siedmiu miastach o największym potencjale projektowym przygotowano tabelę prezentującą wskaźniki należące do trzech Osi Priorytetowych w ramach PRO WM, na które potencjalne projekty kwalifikujące się do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA powinny mieć pozytywny wpływ. Należy pamiętać, iż niniejszy przegląd ma charakter wstępny. Został on bowiem opracowany w oparciu o otrzymane informacje, które miały ogólny charakter. Dokładna analiza powinna stanowić jeden z elementów oceny projektów przeprowadzanej na poziomie FROM i będzie możliwa dopiero wtedy, gdy opracowany zostanie ostateczny zakres i założenia projektów. Mając na uwadze powyższe informacje, jak również fakt, iż zidentyfikowane projekty stanowią tylko część potencjału całego regionu, końcowe rezultaty wpływu projektów zrealizowanych w ramach instrumentu JESSICA na wskaźniki RPO mogą się różnić od tych przedstawionych w poniższej tabeli. Tabela 11. Wpływ pilotażowych projektów realizowanych w ramach mechanizmu JESSCA na wskaźniki RPO WM* Oś Priorytetowa I - Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości Liczba projektów B+R Nazwa wskaźnika Liczba projektów z zakresu bezpośredniej pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw Wpływ na osiągnięcie wskaźników RPO WM 123

124 Liczba projektów współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a jednostkami badawczymi Liczba przedsiębiorstw objętych wsparciem w zakresie innowacji Liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R pełnoetatowe stanowiska badawcze (najlepiej w okresie 5 lat od rozpoczęcia projektu) Liczba utworzonych miejsc pracy (brutto, zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu), w przedsiębiorstwach objętych wsparciem Inwestycje powstałe dzięki wsparciu Wzrost nakładów na działalność B+R w przedsiębiorstwach dofinansowanych w ramach działania Oś Priorytetowa IV Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka Liczba projektów z zakresu gospodarki odpadami Liczba projektów mających na celu poprawę jakości powietrza Liczba projektów z zakresu energii odnawialnej Dodatkowa moc zainstalowania energii ze źródeł odnawialnych Liczba inwestycji w zakresie energii elektrycznej Długość nowej / zmodernizowanej sieci elektroenergetycznej Długość wybudowanych gazociągów dystrybucyjnych Powierzchnia terenów zrekultywowanych w wyniku realizacji projektów Liczba projektów z zakresu prewencji zagrożeń Powierzchnia terenów objętych systemami zarządzania środowiskiem Liczba wdrożonych projektów dotyczących wsparcia zarządzania ochroną środowiska 124

125 Liczba osób przyłączonych do sieci wodociągowej w wyniku realizacji projektów Liczba osób przyłączonych do sieci kanalizacyjnej w wyniku realizacji projektów Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów Liczba ludności objętej ochroną przeciwpożarową lasów i innymi środkami ochrony Liczba osób objętych selektywną zbiórką odpadów Ilość zaoszczędzonej energii w wyniku realizacji projektów termomodernizacyjnych Oś Priorytetowa V Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu Liczba zakupionego taboru komunikacji miejskiej Pojemność zakupionego taboru komunikacji miejskiej Liczba projektów zapewniających zrównoważony rozwój oraz poprawiających atrakcyjność miast Dodatkowa liczba ludności korzystająca z transportu miejskiego Powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji Liczba utworzonych miejsc pracy na obszarach rewitalizowanych * Puste komórki prezentują wskaźniki, dla których ze względu na zbyt wysoki poziom ogólności informacji nie można było jasno określid czy zidentyfikowane projekty będą miały na nie wpływ. Stadium dojrzałości projektów W celu przejrzystej prezentacji wyników oceny projektów pod względem ich przygotowania do realizacji, podzielono je na cztery grupy: I. Projekty dojrzałe (posiadające znaczną część niezbędnej dokumentacji, które mogą być realizowane natychmiast po wdrożeniu inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim) II. Projekty zaawansowane (posiadające część potrzebnej dokumentacji lub będące w trakcie jej pozyskiwania, których realizacja planowana jest w obecnym okresie programowania - do końca 2015 r.) 125

126 III. IV. Projekty wstępne (które powinny uzyskać niezbędne dokumenty i które zgodnie z Lokalnymi Programami Rewitalizacji powinny zostać zrealizowane w tym okresie programowania - do końca 2015 r.) Projekty w fazie koncepcyjne (które mogą być realizowane dopiero w kolejnym okresie programowania ) Rysunek 15. Dojrzałośd zidentyfikowanych projektów liczba i wartośd (w PLN) Projekty dojrzałe Projekty zaawansowane Projekty wstępne Projekty w fazie koncepcyjnej W trakcie analizy zidentyfikowano 2 projekty dojrzałe - posiadające niezbędną dokumentację, czyli takie, które mogą zostać zrealizowane zaraz po uruchomieniu mechanizmu JESSICA. Szacunkowa wartość tych projektów to prawie 10 mln PLN. Druga grupa - Projekty zaawansowane - składająca się z 14 projektów - stanowi najliczniejszą grupę. Pod względem łącznej wartości projektów zajmuje jednak drugie miejsce ( PLN). Właściciele projektów należących do grupy projektów zaawansowanych są w trakcie pozyskiwania niezbędnych pozwoleń i innych istotnych z punktu widzenia realizacji projektów dokumentów. Zgodnie z informacjami uzyskanymi od urzędów miejskich, projekty powinny być gotowe do wdrożenia przed możliwym uruchomieniem inicjatywy JESSICA w 2012 roku. Trzecia grupa - Projekty wstępne - składa się z 12 projektów. Większość z nich jest w początkowej fazie przygotowania. Całkowita wartość w tej grupie przekracza 417 mln PLN. Czwarta grupa - Projekty w fazie koncepcyjnej - składa się z 3 projektów o wartości 116 mln PLN. Warto podkreślić, iż analiza obejmowała siedem wybranych miast, zatem można zakładać, iż potencjał całego regionu pod względem projektów kwalifikujących się do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA w poszczególnych grupach (opisanych powyżej) jest zdecydowanie większy. 126

127 Tabela 12. Grupy projektów GRUPY PROJEKTÓW Grupy Projektodawca Nazwa projektu Wartość (PLN) Grupa I Projekty dojrzałe Urząd Miasta Otwock Odnawialne źródła energii szansą na bezpieczeństwo energetyczne miasta Otwock Urząd Miasta Termomodernizacja Szkoły st. Warszawy Podstawowej Nr 173 Razem Grupa II Projekty zaawansowane Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Płock Urząd Miasta Płock Siedlce Urząd Miasta st. Warszawy Optymalizacja kosztów zarządzania energią w Gminie Grodzisk Mazowiecki Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportowo-rekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul, Sportowej w Grodzisku Mazowieckim Rewitalizacja pasażu śródmiejskiego wzdłuż pierzei ulicy 1 Maja wraz z budową parkingu wielopoziomowego Rewitalizacja teatru Jaracza wraz z zagospodarowaniem otoczenia Budowa mostu dla transportu kołowego oraz zagospodarowanie terenu Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie Modernizacja szlaku kolejowego Piaseczyńskiej Kolejki Wąskotorowej Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul, Kościuszki Budowa parkingu wielopoziomowego przy ul, Sienkiewicza Rewaloryzacja i modernizacja terenów rekreacyjnych w Siedlcach Parku Miejskiego Aleksandria, amfiteatru i przylegających terenów Odnawialne źródła energii i kogeneracja w mieście stołecznym Warszawa

128 Urząd Miasta Żyrardów Wzmocnienie potencjału społecznogospodarczego Mazowsza poprzez rewitalizację europejskiego dziedzictwa osady fabrycznej w Żyrardowie Urząd Miasta Rewaloryzacja zabytkowego obiektu Żyrardów Kantoru Razem Grupa III Projekty wstępne Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Urząd Miasta Piaseczno Polfa Tarchomin S.A. Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta st. Warszawy Urząd Miasta st. Warszawy Urząd Miasta st. Warszawy Rewitalizacja stacji kolejowej w centrum miasta wraz z zabytkowym budynkiem Willa Foksal w parku miejskim Rewitalizacja terenu zieleni miejskiej Instalacja kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej w Piasecznie Poprawa zaopatrzenia w ciepło mieszkańców na obszarze A1MWU Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta na energooszczędne Warszawski Obszar Innowacyjnej Przedsiębiorczości Polfa Tarchomin S.A. Budowa hotelu i sali widowiskowosportowej na Błoniach siedleckich Przebudowa przestrzeni publicznej na cele edukacyjno-społeczne Adaptacja budynku na cele biurowe, Tarchomińska 14 Adaptacja budynku na cele gastronomiczne, Ratuszowa 6 Renowacja zabytkowego Pałacyku Konopackiego w Warszawie i jego adaptacja na placówkę muzealną * * * * * Urząd Miasta Żyrardów Centrum Informacji Turystycznej Industrialne Mazowsze Razem Grupa IV Projekty w fazie koncepcyjnej Urząd Miasta Otwock Urząd Miasta Siedlce Urząd Miasta Siedlce Modernizacja i rozbudowa sieci ciepłowniczej miasta Otwock Przebudowa przestrzeni publicznej - Plac Sikorskiego Rewitalizacja hal poprzemysłowych na ul. Partyzantów i ul. Łukasińskiego Razem * Z analizy otrzymanych danych finansowych projektów wynika, że IRR tych projektów może przekroczyć próg rentowności (market failure borderline) wymagane jest przeprowadzenie dalszych analiz przez podmiot zarządzający FROM w celu weryfikacji założeń operacyjnych projektów. 128

129 Poniżej przedstawiono harmonogram procesu przygotowania projektu rewitalizacyjnego oraz przewidywany czas niezbędny do osiągnięcia przez niego gotowości do realizacji w ramach mechanizmu JESSICA. Należy jednak podkreślić, że dane reprezentują średni czas trwania każdej fazy, który jest ściśle uzależniony od rodzaju projektu, jego złożoności, jak również czynników zewnętrznych. Proces przygotowania projektu został podzielony na 7 głównych kroków: 1. Konsultacje społeczne Zaproszenie do konsultacji wszystkich zainteresowanych stron, zarówno osób prywatnych, przedstawicieli firm, jak również innych prywatnych i publicznych instytucji Debata na temat wyników analizy dot. rewitalizowanych obszarów Odpowiedzi na zapytania zainteresowanych stron oraz wyjaśnienie wszystkich wątpliwości Naniesienie poprawek do projektów przedstawionych do konsultacji społecznych 2. Aktualizacja Lokalnego Programu Rewitalizacji i włączenie projektu do LPR Ogłoszenie o planowanej aktualizacji LPR Proces zbierania projektów do włączenia do LPR Aktualizacja LPR w drodze uchwały Rady Miasta / Włączenie projektu do LPR 3. Opracowanie dokumentacji technicznej Etap przygotowania dokumentacji: o o o o Obecny stan obiektu (inwentaryzacja architektoniczna i budowlana obejmująca instalację i indywidualny charakter budynku) Opinie i ekspertyzy nt. technicznego stanu obiektu; możliwości przeprowadzenia remontu i wytyczne Analiza dotycząca: wartości kulturowych obiektu, rozwiązań funkcjonalnych i możliwości zmiany funkcji obiektu Prezentacja wyników badania architektonicznego wskazanego przez konserwatora Faza projektowania: o Uzyskanie jednoznacznych decyzji dotyczących adaptacji, modernizacji lub przebudowy 129

130 o o Prezentacja koncepcji zmian w obiekcie / budynku Opracowanie projektu technicznego obejmującego opis niezbędnych prac i koszty 4. Uzyskanie dodatkowych decyzji (wojewódzkiego konserwatora zabytków, decyzji środowiskowych, itp.), jeśli wystąpi taka potrzeba Regionalny konserwator zabytków: o o Złożenie wniosku o udzielenie pozwolenia, zawierającego zakres planowanych prac, ich uzasadnienie i wskazanie prac budowlanych wykonawcy Uzyskanie zaleceń konserwatorskich Uwarunkowania środowiskowe: o o Złożenie wniosku o udzielenie decyzji dot. warunków środowiskowych (wniosek powinien przedstawiać obszar oddziaływania na środowisko, a w przypadku, gdy projekt wymaga ekspertyzy nt. jego oddziaływania na środowisko, powinna ona zostać przygotowana i dołączona do wniosku) Uzyskanie decyzji dot. uwarunkowań środowiskowych (proces decyzyjny trwa do 2 miesięcy z możliwością przedłużenia) 5. Opracowanie dokumentacji finansowej 6. Opracowanie studium wykonalności 7. Uzyskanie pozwoleń budowlanych Uzyskanie decyzji dot.: zabudowy i zagospodarowania terenu, zaleceń konserwatorskich, uwarunkowań środowiskowych Przedłożenie projektu rewitalizacyjnego oraz oświadczenia o prawie do nieruchomości Na poniższym diagramie przedstawiono czas trwania każdego z etapów, jak również poziom zaawansowania poszczególnych grup projektów. 130

131 Miesiące Rysunek 16. Czas potrzebny do przygotowania projektu Konsultacje publiczne Aktualizacja LPR Przyg. dokumentacji technicznej Dodatkowe wymagane decyzje (Regionalny Konserwator Zabytków, decyzje środowiskowe etc.) Przyg. dokumentacji finansowej Przyg. Studium Wykonalności Pozwolenia budowlane Na podstawie zebranych informacji średni czas trwania całego procesu przygotowania projektu szacowany jest na 14 miesięcy (niektóre czynności mogą być prowadzone jednocześnie). Oszacowany czas w dużym stopniu zależny jest od rodzaju realizowanego projektu, jego zakresu, złożoności i sprawności organizacyjnej właściciela projektu. Należy zatem pamiętać, że powyższe dane mają charakter jedynie orientacyjny pozwalający na wstępną ocenę czasu potrzebnego na osiągniecie przez poszczególne grupy projektów dojrzałości do wdrożenia w ramach mechanizmu JESSICA. 131

132 Wstępna analiza finansowa projektów Niniejsza część raportu dotyczy oceny potencjału niektórych projektów do spłaty zaciągniętej pożyczki w ramach mechanizmu JESSICA. Pomimo, iż analiza ma charakter wstępny, powinna być pomocna podczas weryfikacji zdolności absorpcyjnej projektów. Wszystkie kalkulacje zostały przygotowane na podstawie założeń operacyjnych dla danego projektu pochodzących wyłącznie od projektodawców. Proces gromadzenia danych wymaganych do analizy finansowej W końcowym etapie procesu zbierania informacji nt. projektów, promotorzy najbardziej zaawansowanych projektów pod względem możliwości realizacji w ramach mechanizmu JESSICA, zostali poproszeni o dostarczenie danych finansowych, które pozwoliłyby na stworzenie wstępnych założeń finansowych dla projektów dotyczących możliwości spłaty przyznanych im środków. Dane zostały uzyskane przy wykorzystaniu dodatkowego kwestionariusza. Składał się on z trzech grup pytań: Przychody: - Sprzedaż powierzchni (powierzchnia, cena za m2, itp.) - Wynajem rewitalizowanej powierzchni (rodzaje i obszar dostępnej powierzchni, przewidywana częstotliwość wynajmu, cena wynajmu m2 / dzień, itp.) - Sprzedaż biletów, wejściówek (wolumen sprzedaży, cena biletu, itp.) - Sprzedaż towarów (pamiątki, prasa / książki, itp.) - Oszczędności wynikające z realizacji projektu (mniejsze zużycie energii / wody itp.) Nakłady inwestycyjne: - Koszt dokumentacji projektu (koszt studium wykonalności, koncepcji technicznych i architektonicznych, itp.) - Koszt nabycia niezbędnych nieruchomości (gruntów i środków) (rodzaje nieruchomości, cena za m2) - Koszt budowy nieruchomości / koszt regeneracji (wydatki budowlane podzielone na główne kategorie, przykładowo na poszczególne obszary projektu) - Wyposażenie (wszystkie wydatki sprzętowe) Wydatki operacyjne: - Koszty wynagrodzenia (suma kosztów wynagrodzeń związanych z projektem) - Koszty energii elektrycznej, wody i koszty komunalne itp. - Rzeczywiste koszty utrzymania nieruchomości (remonty, regularna wymiana sprzętu) - Pozostałe koszty operacyjne (marketingu i sprzedaży, kosztów pomocy technicznej, inne usługi, itp.) 132

133 Dostępność danych finansowych / operacyjnych Następnie wysłano kwestionariusz dotyczący założeń finansowych projektów. Adresatami kwestionariusza zostali projektodawcy, dla których wymagane w kwestionariuszu dane finansowe były łatwo dostępne lub możliwe do przygotowania (weryfikacji dokonano na podstawie wstępnych kwestionariuszy lub na podstawie wizyt w miastach). Otrzymano wypełnione formularze finansowe dla następujących projektów: Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki: Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportoworekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul, Sportowej w Grodzisku Mazowieckim; Urząd Miasta Otwock: Rewitalizacja teatru Jaracza wraz z zagospodarowaniem otoczenia; Urząd Miasta Otwock: Rewitalizacja terenu zieleni miejskiej ; Urząd Miasta Otwock: Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny; Urząd Miasta Piaseczno: Instalacja kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej w Piasecznie; Urząd Miasta Piaseczno: Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie; Urząd Miasta Piaseczno: Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta na energooszczędne; Urząd Miasta Piaseczno: Poprawa zaopatrzenia w ciepło mieszkańców na obszarze A1MWU; Polfa Tarchomin S.A. (Warsaw): Warszawski Obszar Innowacyjnej Przedsiębiorczości; Urząd Miasta st. Warszawa: Adaptacja budynku na cele biurowe, Tarchomińska 14; Urząd Miasta st. Warszawa: Adaptacja budynku na cele gastronomiczne, Ratuszowa 6, Analiza otrzymanych danych wykazała, iż w większości przypadków, właściciele projektów przedstawili głównie wstępne założenia finansowe dotyczące inwestycji, przewidywane źródła i wartości przychodów oraz koszty działalności podstawowej. Tylko dla niektórych projektów uzyskane informacje były wyczerpujące tj. tam, gdzie analiza danych została oparta o wcześniej przygotowane dokumenty finansowe. W pozostałych przypadkach konieczne okazało się wprowadzenie pewnych założeń. Założenia kalkulacyjne i finansowe Aby możliwe było porównanie danych dotyczących efektywności finansowej analizowanych projektów, wprowadzono szereg ogólnych założeń i zasad kalkulacji, tj.: Wyniki i dane dotyczące przychodów operacyjnych projektu i wydatków przekazane przez promotorów projektów nie zostały zmienione / zastąpione, z wyjątkiem oczywistych omyłek i błędów obliczeniowych; nie zostały również zweryfikowane pod względem benchmarków, co wynika z faktu, iż szczegółowa analiza założeń zostanie przeprowadzona przez 133

134 zarządzającego FROM na etapie wdrożenia mechanizmu JESSICA i udzielania finansowania; W przypadku, gdy czas trwania projektu nie został podany, przyjęto, że wyniesie on 20 lat (licząc od końca okresu inwestycyjnego), bez wartości rezydualnej; Wyniki projektów (po zastosowaniu założeń dotyczących ich finansowania w dalszej części rozdziału) zostały zdyskontowane przy użyciu współczynnika dyskonta równego stopie wolnej od ryzyka liczonej jako oprocentowanie 4-letnich obligacji skarbowych (równe 5,0% 26 ) w celu uzyskania ich porównywalnej wartości NPV. Ze względu na dotychczas nieznane źródła finansowania dla niektórych projektów, tylko dane liczbowe dotyczące działalności operacyjnej mogły zostać poddane analizie. W celu uwzględnienia wpływu kosztów finansowania na wyniki projektów, przeprowadzono analizę efektywności finansowej projektów, przyjmując następujące zasady kalkulacji: 1. Punktem wyjścia był ogólny opis warunków finansowania projektów rewitalizacyjnych opublikowanych w regulaminie finansowania przez BGK projektów w ramach mechanizmu JESSICA w województwie wielkopolskim 27. Zarządzający FROM ustalił, iż pożyczki będą przyznawane na następujących warunkach: a. Do 75% wydatków kwalifikowanych projektu b. Czas trwania max. 20 lat c. Stopa procentowa równa stopie referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, zmniejszona o czynnik społeczny projektu (0-2 p.p.), 2. Wykorzystując publicznie dostępne kalkulatory online spłaty kredytu 28, przygotowano poniższe zestawienie prezentujące szacunkową wysokość miesięcznej raty kredytu w przypadku pożyczki o równowartości 1 mln zł na lat i zakresie oprocentowania od 2,50% do 5,50%, Tabela 13. Wysokośd miesięcznej raty kredytu o wartości PLN Stopa procentowa Okres \ 2,50% 3,00% 3,50% 4,00% 4,50% 5,00% 5,50% 10 lat lat lat lat lat lat lat lat lat lat lat

135 3. W trakcie oceny projektu przyjęto, iż stopa procentowa nie zostanie pomniejszona o czynnik społeczny. Będzie ona zatem równa bieżącej stopie referencyjnej Narodowego Banku Polskiego (4% 29 ). Okres spłaty przyjęty do symulacji wynosi 20 lat (okres preferowany przez władze lokalne). Tabela 14. Wysokośd rocznych spłat kredytu o wartości PLN (opcja wybrana do oceny projektu) Stopa procentowa Okres \ 2,50% 3,00% 3,50% 4,00% 4,50% 5,00% 5,50% 10 lat lat lat lat lat lat lat lat lat lat lat Tabela 15. Łączna kwota do spłaty dla kredytu o wartości PLN Stopa procentowa Okres \ 2,50% 3,00% 3,50% 4,00% 4,50% 5,00% 5,50% 10 lat lat lat lat lat lat lat lat lat lat lat Na podstawie obliczeń oraz uwzględniając powyższe założenia roczna spłata pożyczki w kwocie PLN będzie stosowana dla każdego 1 mln PLN finansowania w ramach mechanizmu JESSICA. To oznacza, że łączna kwota do spłaty dla każdego pożyczonego miliona będzie wynosić PLN. 5. W przypadku projektów realizowanych przez władze lokalne, zakłada się, iż kredyty pozyskane w ramach mechanizmu JESSICA mogą sfinansować 75% inwestycji. W przypadku firm prywatnych - ze względu na ograniczenia z tytułu pomocy publicznej do 50% wartości inwestycji może zostać sfinansowane z pożyczki JESSICA data ostatniej aktualizacji

136 6. Dla uproszczenia / przejrzystości obliczeń, spłata kredytu rozpoczyna się w pierwszym roku po realizacji projektu w ramach mechanizmu JESSICA (żadne opłaty lub odsetki nie będą pobierane w tym roku). 7. Jeżeli projekt utraci bieżącą płynność (deficyt środków pieniężnych), zakłada się, że dodatkowe środki zostaną zabezpieczone przez promotora projektu (oznaczone w analizie finansowej jako Zwiększenie środków własnych inwestora, ang. Increase of investor s own funds). 8. Ze względu na fakt, iż harmonogram realizacji projektu nie jest jeszcze znany, wpływ tarczy podatkowej (na odsetki od pożyczek JESSICA) nie jest brany pod uwagę. Pomimo starań, aby dokonać oceny poszczególnych projektów w zakresie dostępnych źródeł finansowania, możliwy margines błędu jest dość znaczący ze względu na brak szczegółowych danych operacyjnych i założeń. Wyniki analizy finansowej Wyniki wstępnej analizy finansowej projektów wraz z aktualnie dostępnymi danymi liczbowymi zostały przedstawione w dalszej części opracowania. W przypadku każdego projektu analiza składa się z pięciu części: Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry podsumowanie danych związanych z projektem uzyskanych na podstawie ankiet. Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych) analiza przedstawiona za pomocą wykresów i tabel prezentujących przychody operacyjne, wydatki i wyniki poszczególnych projektów - dane te pozwalają na wstępne oszacowanie możliwości zwrotu zaciągniętych pożyczek, prezentują one oczekiwane wartości generowanych przepływów pieniężnych, które mogą być wykorzystane do spłaty kredytu oraz za pomocą oczekiwanej prefinansowanej NPV oraz IRR dla poszczególnych projektów. Scenariusz finansowania oszacowanie udziału zaangażowania środków z mechanizmu JESSICA w całości inwestycji oraz przewidywane roczne spłaty kredytu (według opisanych wcześniej założeń). Podsumowanie przepływów pieniężnych - krótkie podsumowanie działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej przepływów pieniężnych, z uwzględnieniem wydatków na spłatę pożyczki; prezentacja całkowitej kwoty środków pieniężnych projektu łącznie i oddzielnie dla każdego roku. Komentarze do uzyskanych wyników - uwagi podsumowujące kluczowe aspekty oceny oczekiwanych wyników finansowych projektów. Szczegółowe wyniki dla wszystkich analizowanych projektów są przedstawione w Załączniku 1: Założenia finansowe potencjalnych projektów (dodatkowe dane). Podczas lektury przedstawionych wyników analizy w zakresie finansowania poprzez mechanizm JESSICA, należy zwrócić uwagę na następujące kwestie: 136

137 Konwergencja zakładanego okresu trwania projektu i okresu spłaty pożyczki (obie równe 20 lat), oznacza, że w końcowym etapie projektu kapitał pochodzący z pożyczki z inicjatywy JESSICA (minimum) zostanie spłacony. W takiej sytuacji okres spłaty kredytu JESSICA kończy się w ostatnim roku przedstawionym na wykresach dla większości projektów. Wstępną odpowiedź na najważniejsze pytanie dla inicjatywy JESSICA - Czy projekt posiada potencjał do spłaty kredytu? - można znaleźć dzięki porównaniu rocznych wyników działania na pierwszym wykresie z szacowaną wielkością rocznej spłaty pożyczki JESSICA. W przypadku wstępnej analizy i zgodnie z zastosowanym sposobem liczenia można przyjąć, iż projekt będzie w stanie wygenerować środki na spłatę kredytu JESSICA (średnio, w ciągu całego życia projektu), jeżeli jego IRR jest, co najmniej równy stopie oprocentowania pożyczki (powyższe założenie stanowi jednak duże uproszczenie). Net Present Value (NPV) mierzy różnicę pomiędzy bieżącą wartością przyszłych wpływów i wydatków. Przyjmuje się założenie o utracie wartości pieniądza w czasie (1 PLN za rok będzie realnie wart nieco mniej niż 1 PLN obecnie), z wykorzystaniem czynnika dyskontowego odzwierciedlającego poziom inflacji i wymaganą stopę zwrotu. Projekt jest uznawany za rentowny, jeśli (w uproszczeniu) suma zdyskontowanych przyszłych wpływów przekracza obecnie wymagane wydatki. Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) wskazuje natomiast, jaka powinna być wartość wyżej wymienionego czynnika dyskontowego dla projektu, aby jego NPV była równa 0 (co oznaczałoby osiągnięcie progu atrakcyjności inwestycyjnej). W ramach zastosowanych założeń i schematu obliczeń przyjmuje się, że projekt o (nieznacznie) ujemnej wartości NPV nadal będzie zdolny do spłaty kredytu JESSICA przy założeniu, że jego IRR (mimo wartości poniżej stosowanego współczynnika dyskonta w wysokości 5%), będzie nadal powyżej przewidywanej wartości kosztu kapitału / stopy oprocentowania kredytu. Natomiast, jeśli projekt nie zapewni chociażby zwrotu początkowych nakładów inwestycyjnych, zakłada się, że projekt nie wygeneruje przepływów pieniężnych, które pozwolą na spłatę całości kredytu z mechanizmu JESSICA. W przypadku wniosków z przeprowadzonych analiz - prezentacji zdolności projektów do obsługi pożyczek z inicjatywy JESSICA - zrezygnowano z kalkulacji dodatkowych wskaźników finansowych dotyczących rentowności projektów (okres zwrotu nakładów, wskaźnik rentowności, itp.). W przypadku większości prezentowanych projektów dot. EE / OZE zakłada się stały dochód / oszczędności, podczas gdy w rzeczywistości średni wskaźnik wzrostu cen energii / ogrzewania / gazu w Polsce był równy 6,86% każdego roku ( , zgodnie z informacjami udostępnionymi przez Główny Urząd Statystyczny). Można zatem przyjąć, że atrakcyjność inwestycyjna prezentowanych projektów dot. EE / OZE może być faktycznie wyższa i przewiduje się, że będzie wzrastać w kolejnych latach. 137

138 Poniższa tabela zawiera słowniczek pojęć wykorzystanych w analizie finansowej projektów. EN PL Niezdyskontowane wyniki operacyjne operating revenues operating expenditures operating results required investment przychody operacyjne wydatki operacyjne wyniki operacyjne wymagana wielkość inwestycji Szacunki dotyczące wyników operacyjnych net operating cash-flow discount factor discounted net operating cash-flow net present value internal rate of return operacyjne przepływy pieniężne netto czynnik dyskontujący zdyskontowane operacyjne przepływy pieniężne netto wartość bieżąca netto wewnętrzna stopa zwrotu Scenariusz finansowania total investment investor s own funds JESSICA loan est. payment per 1 million PLN of loan est. annual loan repayment for project całkowita inwestycja środki własne inwestora pożyczka JESSICA szacunkowa spłata na 1 mln PLN pożyczki szacunkowa roczna spłata pożyczki Podsumowanie przepływów pieniężnych operating cash-flow investment cash-flow debt raised operacyjne przepływy pieniężne przepływy pieniężne inwestycji wzrost długu 138

139 debt paid back increase of investors own funds cash at the end of year cumulative spłata długu wzrost środków własnych inwestora gotówka na koniec roku skumulowany 139

140 PLN '000 Polfa Tarchomin S,A, (Warszawa): Warszawski Obszar Innowacyjnej Przedsiębiorczości (Oś Priorytetowa I, Działanie 1.6, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło: sprzedaż/wynajem powierzchni zrewitalizowanej Powierzchnia na sprzedaż / wynajem: m2 Koszt sprzedaży: PLN / m2 Koszt wynajmu: 6-45 PLN / m2 / miesiąc Wynagrodzenia pracowników: 4-6,5 mln PLN / rok Elektryczność / woda / kanalizacja itp.: 5-15 mln PLN / rok Koszty utrzymania: 4-10 mln PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 125, ,000 75,000 50,000 25, ,000-50,000 Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) 124,903,757 Internal Rate of Return 12.2% Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 268, , , ,

141 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych: 200, , ,000 50, , , ,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 500, , , , , ,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Podczas przeprowadzania analiz wykorzystano założenia operacyjne (bez modyfikacji) uzyskane od właścicieli (z wyjątkiem podziału otrzymanych łącznych wartości na poszczególne lata). Projekt powinien generować środki wystarczające na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska pozytywną wartość NPV (2011, 20-lat, d=5%) - ponad 124 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu w wysokości 12,2% jest stosunkowo wysoka (spełnia kryterium JESSICA dot. IRR>0%). W toku dalszych analiz przeprowadzanych przez FROM może zaistnieć potrzeba potwierdzenia założeń operacyjnych oraz weryfikacji, czy wysokości stopy IRR nie przekracza typowych wymagań sektora prywatnego dla tego typu projektów (może przekroczyć próg rentowności market failure borderline). Oczekuje się, iż projekt każdego roku (po początkowej fazie inwestycyjnej) powinien generować od 13 do 56 mln PLN wolnych środków. 141

142 PLN '000 Urząd Miasta st. Warszawa: Adaptacja budynku na cele gastronomiczne, Ratuszowa 6 (Oś Priorytetowa V, Działanie 5.2, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 350 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy 500 Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Źródło: wynajem zrewitalizowanej powierzchni: 1,4-1,7 mln PLN / rok Wydatki operacyjne tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 2,000 1,500 1, Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) 9,721,145 Internal Rate of Return 20.9% Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 4,845 1,211 3,

143 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 4,000 3,000 2,000 1, ,000-2,000-3,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 25,000 20,000 15,000 10,000 5, ,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Projekt powinien generować środki wystarczające na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska pozytywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) - ponad 9,7 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu w wysokości 20,9% jest stosunkowo wysoka, co wskazuje na spełnienie kryterium JESSICA dot. IRR>0%. W toku dalszych analiz przeprowadzanych przez FROM może zaistnieć potrzeba potwierdzenia założeń operacyjnych oraz weryfikacji wysokości stopy IRR, czy nie przekracza ona typowych wymagań sektora prywatnego dla tego typu projektów (może przekroczyć próg rentowności market failure borderline). Oczekuje się, iż projekt każdego roku (po początkowej fazie inwestycyjnej) powinien generować od 530 do tys. PLN wolnych środków, 143

144 PLN '000 Urząd Miasta Piaseczno: Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta na energooszczędne (Oś Priorytetowa V, Działanie 5.2, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 50 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Źródło: oszczędności w konsumpcji energii - Oszczędności: 665 tys. PLN / rok Wydatki operacyjne Niedostarczone zakładamy, że powyższe oszczędności są oszczędnościami netto (z uwzględnieniem wpływu zmian w kosztach obsługi i utrzymania, itp.) Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) 3,997,608 Internal Rate of Return 15.2% Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 4,082 1,021 3,

145 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 5,000 4,000 3,000 2,000 1, ,000-2,000-3,000-4,000-5,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 10,000 9,000 8,000 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Projekt powinien generować środki wystarczające na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska pozytywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą prawie 4 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu w wysokości 20,9% jest stosunkowo wysoka, co wskazuje na spełnienie kryterium JESSICA dot. IRR>0%. W toku dalszych analiz przeprowadzanych przez FROM może zaistnieć potrzeba potwierdzenia założeń operacyjnych oraz weryfikacji, czy wysokości stopy IRR nie przekracza typowych wymagań sektora prywatnego dla tego typu projektów (może przekroczyć próg rentowności market failure borderline). Oczekuje się, iż projekt każdego roku (po początkowej fazie inwestycyjnej) powinien generować 442 tys. PLN wolnych środków. 145

146 PLN '000 Urząd Miasta Piaseczno: Poprawa zaopatrzenia mieszkańców w ciepło na obszarze A1MWU (Oś Priorytetowa IV, Działanie 4.3, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło: - Sprzedaż ciepła: 526 tys. PLN / rok - Oszczędności w kosztach wytworzenia ciepłej wody: 92 tys. PLN / rok Niedostarczone zakładamy, że powyższe oszczędności są oszczędnościami netto (z uwzględnieniem wpływu zmian w kosztach obsługi i utrzymania itp.), w przypadku ciepła spodziewane są dodatkowe koszty. Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) 2,970,986 Internal Rate of Return 12.5% Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 4,394 1,099 3,

147 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 5,000 4,000 3,000 2,000 1, ,000-2,000-3,000-4,000-5,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 8,000 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Należy pamiętać, iż nie dostarczono informacji na temat kosztów operacyjnych (szczególnie dot. kosztów produkcji ciepła). Powyższe wyniki mogą się różnić, w przypadku, gdy ww. koszty nie zostały już uwzględnione w szacunkach dot. oszczędności i przychodów ze sprzedaży ciepła. Projekt powinien generować środki wystarczające na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się otrzymania pozytywnego NPV (2011, 20 lat, d=5%) o wartości prawie 3 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu w wysokości 12,5% jest stosunkowo wysoka, co wskazuje na spełnienie kryterium JESSICA dot. IRR>0%. W toku dalszych analiz przeprowadzanych przez FROM może zaistnieć potrzeba potwierdzenia założeń operacyjnych oraz weryfikacji, czy wysokości stopy IRR nie przekracza typowych wymagań sektora prywatnego dla tego typu projektów (może przekroczyć próg rentowności market failure borderline). Oczekuje się, iż projekt każdego roku (po początkowej fazie inwestycyjnej) powinien generować 378 tys. PLN wolnych środków. 147

148 PLN '000 Urząd Miasta st. Warszawa: Adaptacja budynku na cele biurowe, Tarchomińska 14 (Oś Priorytetowa V, Działanie 5.2, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 50 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy 130 Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Źródło: wynajem zrewitalizowanej przestrzeni: tys. PLN / rok Wydatki operacyjne tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) 2,798,138 Internal Rate of Return 18.6% Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 1, ,

149 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 1,400 1,200 1, Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1, ,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Projekt powinien generować środki wystarczające na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska pozytywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) - prawie 2,8 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu w wysokości 18,6% jest stosunkowo wysoka, co wskazuje na spełnienie kryterium JESSICA dot. IRR>0%. W toku dalszych analiz przeprowadzanych przez FROM może zaistnieć potrzeba potwierdzenia założeń operacyjnych oraz weryfikacji, czy wysokości stopy IRR nie przekracza typowych wymagań sektora prywatnego dla tego typu projektów (może przekroczyć próg rentowności market failure borderline). Oczekuje się, iż projekt każdego roku (po początkowej fazie inwestycyjnej) powinien generować od 276 do 346 tys. PLN wolnych środków. 149

150 PLN '000 Urząd Miasta Piaseczno: Instalacja kolektorów słonecznych w budynkach użyteczności publicznej w Piasecznie (Oś Priorytetowa IV, Działanie 4.3, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 62 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy 563 Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło: oszczędności w konsumpcji energii - oszczędności: 28 tys. PLN / rok n / d Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) -253,205 Internal Rate of Return N/A (<0) Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project

151 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Analiza wykazała, iż projekt w obecnym kształcie nie jest w stanie wygenerować wystarczających oszczędności na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska negatywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą -253 tys. PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu nie może zostać obliczona, gdyż nie oczekuje się zwrotu inwestycji w ciągu zakładanego okresu trwania projektu. Tym samym projekt nie spełnia kryterium JESSICA IRR>0%. W obecnym kształcie, po początkowej fazie inwestycyjnej, projektodawca będzie musiał pokryć każdego roku deficyt w wysokości 6 tys. PLN. 151

152 PLN '000 Urząd Miasta Piaseczno: Modernizacja budynku dworca PKP w Piasecznie (Oś Priorytetowa V, Działanie 5.2, Grupa II: Projekty zaawansowane) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 30 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Źródło 1: wynajem zrewitalizowanej przestrzeni 150 tys. PLN / rok Źródło 2: oszczędności wynikające z poprawy efektywności energetycznej: 50 tys. PLN / rok Wydatki operacyjne Marketing i pozostałe koszty: 12 tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) -4,212,222 Internal Rate of Return N/A (<0) Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 6,761 1,690 5,

153 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 8,000 6,000 4,000 2, ,000-4,000-6,000-8,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Analiza wykazała, iż projekt w obecnym kształcie nie jest w stanie wygenerować wystarczających oszczędności na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska negatywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą - 4,2 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu nie może zostać obliczona, gdyż nie oczekuje się zwrotu inwestycji w ciągu zakładanego okresu trwania projektu. Tym samym projekt nie spełnia kryterium JESSICA IRR>0%. W obecnym kształcie, po początkowej fazie inwestycyjnej, projektodawca będzie musiał pokryć każdego roku deficyt w wysokości 181 tys. PLN. 153

154 PLN '000 Urząd Miasta Otwock: Park przemysłowy / Klaster Nuklearno-Medyczny (Oś Priorytetowa I, Działanie 1.6, Grupa II: Projekty zaawansowane) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło 1: sprzedaż zrewitalizowanych gruntów i powierzchni: 30 mln PLN Źródło 2: sprzedaż biletów/wejściówek: 2 mln PLN / rok Wynagrodzenie pracowników: 300 tys. PLN / rok Elektryczność / woda / ścieki, itp.: 300 tys. PLN / rok Koszty utrzymania: tys. PLN / rok Marketing i pozostałe koszty: 200 tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5, ,000 Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) -7,250,330 Internal Rate of Return 1.1% Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 46,000 23,000 23, ,

155 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 60,000 40,000 20, ,000-40,000-60,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5, ,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Analiza wykazała, iż projekt w obecnym kształcie nie jest w stanie wygenerować wystarczających środków, na całkowitą spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska negatywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą - 7,25 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu jest równa 1,1%, a tym samym spełnia kryterium JESSICA IRR>0%. Aczkolwiek, tak niska wartość IRR może oznaczać, że nie wszystkie odsetki od pożyczki zostaną spłacone. Oczekuje się, iż projekt w krótkim czasie po zakończeniu fazy inwestycyjnej, wygeneruje znaczną ilość środków (ze sprzedaży gruntów). Środki te będą wymagane w kolejnych latach na pokrycie deficytu wynoszącego ponad 670 tys. PLN rocznie. Posprzedażowe wyniki operacyjne nie będą wystarczające, aby całkowicie pokryć spłatę pożyczki JESSICA. 155

156 PLN '000 Urząd Miasta Otwock: Rewitalizacja teatru Jaracza wraz z zagospodarowaniem otoczenia (Oś Priorytetowa V, Działanie 5.2, Grupa II: Projekty zaawansowane) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 500 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło 1: wynajem powierzchni zrewitalizowanej: 168 tys. PLN / rok Źródło 2: sprzedaż biletów i pamiątek: 115 tys. PLN / rok Wynagrodzenie pracowników: 100 tys. PLN / rok Elektryczność/woda/ścieki itp.: 200 tys. PLN / rok Koszty utrzymania: 200 tys. PLN / rok Marketing i pozostałe koszty: 50 tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) -12,435,293 Internal Rate of Return N/A (<0) Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 9,000 2,250 6,

157 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 10,000 8,000 6,000 4,000 2, ,000-4,000-6,000-8,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 4,000 3,000 2,000 1, ,000-2,000-3,000-4,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Analiza wykazała, iż projekt w obecnym kształcie nie jest w stanie wygenerować wystarczających oszczędności na spłatę pożyczki JESSICA (przychody są zbyt niskie, aby pokryć bieżące koszty operacyjne). Oczekuje się, że projekt uzyska negatywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą -12,4 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu nie może zostać obliczona, gdyż nie oczekuje się zwrotu inwestycji w ciągu zakładanego okresu trwania projektu. Tym samym projekt nie spełnia kryterium JESSICA IRR>0%. W obecnym kształcie, po początkowej fazie inwestycyjnej, projektodawca będzie musiał każdego roku pokryć deficyt w wysokości 758 tys. PLN. 157

158 PLN '000 Urząd Miasta Grodzisk Mazowiecki: Rewaloryzacja i zagospodarowanie na cele sportoworekreacyjne terenu poprzemysłowego przy ul, Sportowej w Grodzisku Mazowieckim (Oś Priorytetowa IV, Działanie 4.3, Grupa II: Projekty zaawansowane) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa 61 1,000 Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy 500 Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło 1: wynajem przestrzeni zrewitalizowanej (szczegółowe założenia n / d) Źródło 2: sprzedaż biletów (szczegółowe założenia n / d) Wynagrodzenie pracowników: tys. PLN / rok Elektryczność/woda/ścieki, itp.: tys. PLN / rok Koszty utrzymania: tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 8,000 6,000 4,000 2, ,000-4,000-6,000 Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) -28,164,559 Internal Rate of Return N/A (<0) Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 43,061 10,765 32, ,

159 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 50,000 40,000 30,000 20,000 10, ,000-20,000-30,000-40,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 30,000 20,000 10, ,000-20,000-30,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Analiza wykazała, iż projekt w obecnym kształcie nie jest w stanie wygenerować wystarczających oszczędności na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska negatywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą -28,2 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu nie może zostać policzona, gdyż nie oczekuje się, zwrotu inwestycji w ciągu zakładanego okresu trwania projektu. Tym samym projekt nie spełnia kryterium JESSICA IRR>0%. W obecnym kształcie, po początkowej fazie inwestycyjnej, projektodawca będzie musiał każdego roku pokryć deficyt w wysokości prawie 1,3 mln PLN. 159

160 PLN '000 Urząd Miasta Otwock: Rewitalizacja terenów Zieleni miejskiej (Oś Priorytetowa V, Działanie 5.2, Grupa III: Projekty wstępne) Główne założenia kalkulacyjne oraz parametry: Kategoria informacji Uzyskane dane operacyjne / finansowe Okres inwestycyjny ( 000 PLN) Dokumentacja projektowa Nabycie wymaganych nieruchomości Przygotowanie obszaru budowy Koszt budowy / renowacji Wyposażenie Razem Zyski operacyjne Wydatki operacyjne Źródło 1: wynajem powierzchni zrewitalizowanej: 168 tys. PLN / rok Źródło 2: sprzedaż biletów i pamiątek: tys. PLN / rok Wynagrodzenie pracowników: 300 tys. PLN / rok Elektryczność / woda / ścieki, itp.: tys. PLN / rok Koszty utrzymania: 200 tys. PLN / rok Marketing i pozostałe koszty: 200 tys. PLN / rok Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 4,000 3,000 2,000 1, ,000-2,000 Operating revenues Operating expenditures Operating results Net Present Value (PLN, 2011) -39,798,564 Internal Rate of Return N/A (<0) Scenariusz finansowania (wartość w PLN 000): Total investment Investor's own funds JESSICA loan Est. repayment per PLN 1 million of loan Est. annual loan repayment for project 55,000 13,750 41, ,

161 PLN ' PLN '000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10, ,000-20,000-30,000-40,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds 30,000 20,000 10, ,000-20,000-30,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Komentarze nt. otrzymanych wyników: Analiza wykazała, iż projekt w obecnym kształcie nie jest w stanie wygenerować wystarczających oszczędności na spłatę pożyczki JESSICA. Oczekuje się, że projekt uzyska negatywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą -39,8 mln PLN. Wewnętrzna stopa zwrotu nie może zostać policzona, gdyż nie oczekuje się zwrotu inwestycji w ciągu zakładanego okresu trwania projektu. Tym samym projekt nie spełnia kryterium JESSICA IRR>0%. W obecnym kształcie, po początkowej fazie inwestycyjnej, projektodawca będzie musiał pokryć każdego roku deficyt w wysokości około 1,7 mln PLN. 161

162 PLN ' PLN ' PLN '000 Zagregowane przepływy pieniężne dla przedstawionych studiów przypadku Zbiorcze wyniki dla projektów, które uznano za samo-finansujące się (tj. projektów, które są zdolne do generowania środków wystarczających na spłatę pożyczki JESSICA) Szacunki dot. wyników operacyjnych: Aggregated Net Present Value (PLN, 2011) 137,141,303 Aggregated Internal Rate of Return 11.4% Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 120, ,000 80,000 60,000 40,000 20, ,000-40,000-60,000 Podsumowanie przepływów pieniężnych 200, , ,000 50,000 Operating revenues Operating expenditures Operating results 0-50, , ,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds Wygenerowane wolne środki pieniężne: 600, , , , , , ,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) Zagregowane wyniki dla wszystkich projektów, dla których dostępne były założenie finansowe: 162

163 PLN ' PLN ' PLN '000 Szacunki dot. wyników operacyjnych: Aggregated Net Present Value (PLN, 2011) 52,277,461 Aggregated Internal Rate of Return 6.7% Niezdyskontowane wyniki operacyjne (bez kosztów finansowych): 140, , ,000 80,000 60,000 40,000 20, ,000-40,000-60,000 Podsumowanie przepływów pieniężnych Operating revenues Operating expenditures Operating results 200, , ,000 50, , , , ,000 Operating cash-flow (quasi EBITDA) Investment cash-flow Debt raised Debt paid back Increase of investors own funds Wygenerowane wolne środki pieniężne 600, , , , , , ,000 Cash at the end of year Cash at the end of year (cumulative) 163

164 Komentarze nt. zagregowanych wyników: Analizowane projekty (przy założeniu, że wszystkie będą realizowane zgodnie z przyjętymi wcześniej warunkami) powinny być zdolne do wygenerowania wystarczających środków na spłatę pożyczki w ramach mechanizmu JESSICA. Ich niezdyskontowane wyniki operacyjne sumują się do ok. 30 mln PLN rocznie (po fazie inwestycyjnej i wyłączając sprzedaż gruntów / przestrzeni użytkowej w pierwszym roku). Projekty są zdolne, aby łącznie wygenerować pozytywną wartość NPV (2011, 20 lat, d=5%) równą ponad 137 mln PLN. W przypadku, gdy zostaną uwzględnione projekty, które nie są w stanie wygenerować środków na spłatę pożyczki JESSICA, wartość NPV zmniejsza się do 52 mln PLN. Oczekuje się, iż łączna wewnętrzna stopa zwrotu wyniesie 11,4% (6,7% uwzględniając projekty niezdolne do spłaty pożyczki JESSICA). Łączna wartość inwestycji dla projektów samofinansujących się wynosi ponad 329 mln PLN. W analizowanym wariancie 168 mln PLN mogłoby być pokryte z kredytów JESSICA. Wkład własny inwestorów wynosiłby wówczas ponad163 mln PLN, włącznie z pokryciem strat operacyjnych w pierwszych latach funkcjonowania projektu. Ocenia się, iż dla samofinansujących się projektów roczne spłaty kredytu z mechanizmu JESSICA wyniosą 12,2 mln PLN. Dodatkowo około mln PLN rocznie powinno być generowane przez projekty. 164

165 HARMONOGRAM WDROŻENIA MECHANIZMU JESSICA Celem niniejszego rozdziału jest identyfikacja najważniejszych etapów dotyczących wdrożenia instrumentu JESSICA w Polsce. Opierając się na tych informacjach przygotowano wstępny harmonogram przedstawiający czas potrzebny na wdrożenie mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim. Doświadczenie w implementacji mechanizmu JESSICA w Polsce 30 Cztery polskie województwa rozpoczęły już proces wdrażania mechanizmu JESSICA. Tabela 16. Status wdrażania mechanizmu JESSICA w paostwach członkowskich UE Kluczowe etapy wykonania: 0 Podpisanie umowy o utworzenie FP / 1 - Umowa o utworzenie FP podpisana, Strategia inwestycyjna, Rada Inwestycyjna / 2 Przygotowanie przetargu na zarządzającego FROM / 3 Rozpoczęcie przyjmowania ofert / 4 Zakończenie przyjmowania ofert / 5 Wybór FROM / 6 Umowa(y) operacyjna (e) FP/FROM. Źródło: EBI, Implementacja inicjatywy JESSICA w państwach członkowskich UE Stan wdrażania, 29 listopada 2010, Bruksela 30 Na podstawie Ewa Wnukowska, Implementacja inicjatywy JESSICA w Polsce. Stan regulacji dotyczący pomocy publicznej w ramach inicjatywy, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Koordynacja i Implementacja Programów Regionalnych, Seminarium JESSICA i JEREMIE praktyczne aspekty implementacji, Warszawa, r. 165

166 Województwo wielkopolskie 16 października 2008 r, zostało podpisane Wstępne porozumienie (ang. Memorandum of Understanding) przez EBI oraz Instytucję Zarządzającą województwa wielkopolskiego. W dniu 29 kwietnia 2009 r, została podpisana Umowa o utworzenie Funduszu Powierniczego (ang. Funding Agreement) przez Instytucję Zarządzającą RPO WW oraz EBI. Województwo wielkopolskie, jako pierwszy region w Europie, rozpoczęło wdrożenie inicjatywy JESSICA. 29 maja i 13 lipca 2009 r. środki w wysokości EUR zostały przeniesione do Funduszu Powierniczego ( EUR pochodzi z EFRR oraz EUR pochodzi z budżetu państwa). 22 marca - 8 kwietnia 2010 r. EBI (Menadżer FP) ogłosił Zaproszenie do wyrażania zainteresowania przez kandydatów na zarządzających Funduszem Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM) (ang. Call for Expression of Interest), które zapewniłyby zwrotne fundusze dla partnerstwa publiczno-prywatnego i innych projektów objętych Zintegrowanym Planem Rozwoju Obszarów Miejskich. 29 września 2010 r. została podpisana Umowa Operacyjna (ang. Operational Agreement) z wybraną instytucją (BGK). Otwarte zaproszenie do składania ofert projektów rewitalizacji obszarów miejskich zostało rozpoczęte w październiku 2010 r. i obecnie jest w toku. Województwo zachodniopomorskie 30 lipca 2009 r. została podpisana Umowa o finansowanie między Instytucją Zarządzającą województwa zachodniopomorskiego a EBI. W dniu 31 sierpnia 2009 r. środki w wysokości EUR na utworzenie Funduszu Powierniczego zostały przekazane na konto EBI. W dniu 28 maja 2010 r. EBI ogłosił Zaproszenie do wyrażenia zainteresowania. Oferty mogły być składane do dnia 12 lipca 2010 r. 28 grudnia 2010 r. została podpisana Umowa Operacyjna z pierwszym wybranym podmiotem (Bank Ochrony Środowiska). BOŚ będzie zarządzać FROM inwestującym w projekty miejskie poza Szczecińskim Obszarem Metropolitalnym. W marcu 2011 BOŚ ogłosił rozpoczęcie naboru ofert projektów miejskich obecnie nabór jest w toku. 29 marca 2011 podpisano umowę z drugim wybranym podmiotem (Bank Zachodni WBK). BZ WBK będzie zarządzał FROM udzielając pożyczek na projekty miejskie w obrębie Szczecińskiego Obszaru Metropolitarnego. 166

167 Województwo śląskie 29 stycznia 2010 r. EBI i IZ RPO województwa śląskiego podpisały Wstępne porozumienie (ang. Memorandum of Understanding). W marcu 2010 r. IZ RPO województwa śląskiego i EBI rozpoczęły formalne negocjacje w sprawie utworzenia FP. 9 lipca 2010 r. została podpisana Umowa o finansowanie między IZ RPO województwa śląskiego a EBI. Ogłoszono Zaproszenie do wyrażenia zainteresowania na podmiot zarządzający FROM. Województwo pomorskie 12 lipca 2010 r. EBI i IZ RPO WP podpisały Umowę o Finansowanie ustanawiającą Fundusz Powierniczy. W sierpniu 2010 r. środki z RPO WP zostały przeniesione do Funduszu Powierniczego ( EUR). Ogłoszono Zaproszenie do wyrażenia zainteresowania na podmiot zarządzający FROM. Perspektywy wdrożenia mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim Doświadczenia w zakresie wdrażania mechanizmu JESSICA innych polskich województw umożliwiły przygotowanie wstępnego harmonogramu przedstawiającego proces tworzenia wymaganych struktur instytucjonalnych oraz podpisanie umowy o finansowanie na Mazowszu. 167

168 Rysunek 17. Stan wdrożenia mechanizmu JESSICA w czterech województwach i prognoza dla województwa mazowieckiego wielkopolskie zachodniopomorskie śląskie pomorskie mazowieckie (szac.) miesiące

169 Należy pamiętać, iż czas trwania poszczególnych faz w województwach przedstawiony powyżej dotyczy ustanowienia pierwszych FROM w tej części Europy. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenie zdobyte przez EBI w wielu państwach członkowskich, proces ten może zatem zostać szybko dostosowany do specyfiki regionu zainteresowanego wdrożeniem inicjatywy JESSICA. W wyniku tego, proces wdrożenia mechanizmu JESSICA, począwszy od ustanowienia Funduszu Powierniczego, aż do wyboru FROM i podpisania Umowy Operacyjnej może trwać nawet krócej niż rok. W momencie zakończenia opracowywania Studium Ewaluacyjnego, zostanie podpisana umowa o finansowanie pomiędzy Instytucją Zarządzającą województwa mazowieckiego oraz EBI. Pierwszym możliwym terminem rozpoczęcia przez FROM naboru ofert miejskich jest koniec pierwszego kwartału 2012 roku. Umowy dotyczące finansowania projektów mogłyby wówczas zostać podpisane w drugim kwartale 2012 roku, co pozwoli na 3-3,5-letni okres wykorzystania środków w ramach inicjatywy (zapewniając tym samym potencjalnym projektodawcom wystarczającą ilość czasu na przygotowanie i realizację projektów). Teoretycznie proces ten może zostać jeszcze przyspieszony poprzez wykorzystanie doświadczeń innych regionów we wdrażaniu mechanizmu JESSICA.

170 KSZTAŁT MECHANIZMU JESSICA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W niniejszym rozdziale zostały przedstawione wstępne propozycje dotyczące ewentualnego kształtu mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim, z uwzględnieniem wyzwań stojących przed przyjętą strukturą organizacyjną oraz zmieniającymi się uwarunkowaniami w zakresie funduszy unijnych w kolejnych latach. Cztery podstawowe formy struktury organizacyjnej JESSICA zostały przedstawione na poniższym schemacie: Instytucja Zarządzająca Instytucja Zarządzająca Instytucja Zarządzająca Instytucja Zarządzająca Fundusz Powierniczy Fundusz Powierniczy Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich III Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich II Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich I Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich III Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich II Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich I Możliwe opcje struktury JESSICA w województwie mazowieckim Obecność Funduszu Powierniczego Biorąc pod uwagę teoretyczne podejście w zakresie obecności / braku Funduszu Powierniczego w strukturze mechanizmu JESSICA można wyróżnić trzy opcje: I. JESSICA z Funduszem Powierniczym zarządzanym przez EBI, II. III. JESSICA z Funduszem Powierniczym zarządzanym przez instytucję inną niż EBI, JESSICA bez Funduszu Powierniczego (FROMy są nadzorowane bezpośrednio przez Instytucję Zarządzającą), 170

171 Najpraktyczniejszym i jednocześnie najefektywniejszym rozwiązaniem jest opcja pierwsza. Wybór ten jest poparty nie tylko przykładami innych krajów członkowskich UE, ale również doświadczeniem we wdrażaniu instrumentu JESSICA w polskich regionach, gdzie w każdym przypadku zdecydowano się stworzyć FP zarządzany przez EBI. Zarządzanie mechanizmem JESSICA wymaga dogłębnej wiedzy dotyczącej samej inicjatywy, w tym również uwarunkowań legislacyjnych oraz wiedzy z zakresu inżynierii finansowej. W Europie brakuje doświadczenia w zakresie zarządzania FP przez instytucję inną niż EBI (jest jeden taki przypadek), jak również rezygnacji z tworzenia Funduszu Powierniczego (trzy przypadki). Biorąc pod uwagę polskie uwarunkowania oraz czas pozostały na wdrożenie mechanizmu JESSICA oba ww. rozwiązania cechuje kilka zauważalnych wad: Wybór podmiotu zarządzającego FP (niebędącego EBI) musi odbyć się zgodnie z prawem o zamówieniach publicznych. Przygotowanie przetargu wymaga znacznych nakładów czasowych oraz wysiłku ze strony IZ. W przypadku wyboru podmiotu zarządzającego FP (niebędącego EBI) nie będzie możliwe wykorzystanie doświadczenia w przygotowaniu, negocjacjach i podpisaniu umów pomiędzy wszystkimi uczestnikami struktury (IZ-FP oraz FP-FROM). W obu przypadkach istnieje znaczne ryzyko wystąpienia problemów wynikających z ograniczonego doświadczenia w organizowaniu struktury JESSICA i zarządzaniu nią. To natomiast może doprowadzić do pojawienia się opóźnień w procesie wdrażania mechanizmu i spowodować, że środki dostępne w obecnym okresie programowania nie zostaną wykorzystane. W przypadku nieustanowienia Funduszu Powierniczego może pojawić się konieczność zwiększenia zatrudnienia przez Instytucję Zarządzającą, aby sprostać wszystkim dodatkowym obowiązkom wynikającym z nadzoru nad FROM. Biorąc pod uwagę powyższe informacje, najbardziej rozsądnym rozwiązaniem w początkowej fazie funkcjonowania mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim jest utworzenie Funduszu Powierniczego. Ponadto, rekomendowane jest powierzenie zarządzania FP, w każdej z prezentowanych poniżej opcji, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu. Takie rozwiązanie zapewni nie tylko sprawne utworzenie Funduszu Powierniczego (brak konieczności przygotowywania czasochłonnego przetargu na wybór podmiotu zarządzającego FP), ale również optymalny wybór Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich (wykorzystując doświadczenie EBI w tym zakresie). Liczba FROM Podsumowując informacje z poprzednich rozdziałów, jak również biorąc pod uwagę terminy (realizacja projektów do końca 2015 roku), warunki finansowe (dostępne fundusze, efektywność w zarządzaniu nimi, itp.) oraz świadomość przekazania znacznej części funduszy unijnych na instrumenty zwrotne w kolejnym okresie programowania, zdecydowano się przedstawić dwa 171

172 możliwe rozwiązania dotyczące liczby FROM w strukturze mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim. Rysunek 18. Dwie opcje struktury JESSICA w województwie mazowieckim Pierwsza Opcja: Struktura Prosta Pierwsza opcja zakłada ustanowienie pojedynczego FROM poświęconego wszystkim trzem typom projektów, które są tematem niniejszej analizy, tj. rewitalizacja / EE / OZE / rozwój klastrów. Przyszły FROM zostanie zasilony z trzech Działań (5.2; 4.3; 1.6), w ramach których JESSICA jest planowana do wdrożenia w województwie mazowieckim. Głównym czynnikiem przemawiającym za prostą strukturą inicjatywy JESSICA jest napięty harmonogram wydatkowania dostępnych funduszy JESSICA. Przy wyborze jednego FROM procedura przetargowa dotyczyć będzie tylko jednej alokacji środków, w związku z czym, czas potrzebny na wybór podmiotu zostanie skrócony do 172

173 niezbędnego minimum. Opcja ta wydaje się bardziej efektywna w zakresie wydatkowania dostępnych środków finansowych. Druga Opcja: Struktura Rozszerzona Druga możliwa do wdrożenia struktura mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim zakłada podział funduszy pomiędzy dwa FROM. Pierwszy z nich zostanie zasilony środkami z Działania 5.2 oraz Działania 1.6 i będzie poświęcony projektom dotyczącym rewitalizacji miast oraz rozwoju klastrów. Natomiast drugi FROM zostanie utworzony w ramach Działania 4.3 i będzie dedykowany miejskim projektom z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii. Za wyborem drugiej opcji przemawiają następujące argumenty: Wybór podmiotu zarządzającego FROM posiadającego specjalistyczne kompetencje Dokonując wyboru dwóch FROM przewiduje się, iż potencjalni zarządzający FROM będą charakteryzować się specjalistycznymi kompetencjami dedykowanymi poszczególnym Osiom Priorytetowym i Działaniom w ramach RPO WM. Utworzenie oddzielnego FROM dedykowanego wyłącznie projektom EE / OZE pozwoli wybrać na menadżera FROM instytucję, która posiada rozległe doświadczenie nie tylko w kwestiach finansowych, ale również w inwestowaniu w projekty energetyczne. Takie doświadczenie zaowocuje wyborem i wsparciem projektów, które w największym stopniu będą spełniały kryteria mechanizmu JESSICA. Dotyczy to również FROM skupiającego się na projektach miejskich. Wybór dwóch doświadczonych podmiotów na zarządzających FROM zdecydowanie zwiększy szansę na identyfikację kwalifikowalnych projektów, a tym samym szybsze i efektywniejsze wydatkowanie środków, niż miałoby to miejsce w przypadku jednego FROM. Właściwe planowanie i alokacja funduszy unijnych w kolejnym okresie programowania Oczekuje się, iż w kolejnych latach zdecydowanie większa cześć funduszy unijnych będzie przeznaczona na inwestycje (projekty rewitalizacyjne / klastry / EE / OZE) generujące przychód. Utworzenie już teraz struktury, w ramach której będą funkcjonować FROM dedykowane różnym typom projektów, pozwoli na precyzyjniejsze planowanie w odniesieniu do potencjału i wymagań finansowania projektów (różnych typów) w kolejnym okresie programowania. Innym argumentem, który przemawia za decyzją o utworzeniu FROM dedykowanego projektom energetycznym jest chęć zminimalizowania wysiłku potrzebnego na realizację projektów EE / OZE niewłączonych obecnie do LPR. Zgodnie z najnowszą notą COCOF, w przypadku, gdy FROM inwestuje wyłącznie w projekty energetyczne w budynkach (w tym również w budynkach mieszkalnych), nie istnieje konieczność, aby były one uwzględnione w zintegrowanych planach 173

174 rozwoju obszarów miejskich 31. Z jednej strony umożliwia to inicjatywie JESSICA finansowanie projektów EE / OZE w budynkach, które nie są uwzględnione w LRP, z drugiej strony jednocześnie uniemożliwia wspieranie projektów energetycznych, które są zlokalizowane poza budynkami 32. Wykorzystanie Funduszy Pomocy Technicznej Bez względu na opcję, która zostanie ostatecznie wybrana i wdrożona w województwie mazowieckim, w trakcie procesu wdrożenia mechanizmu JESSICA powinny zostać wykorzystane środki z Pomocy Technicznej w ramach RPO WM. Fundusze te mogłyby dotować działania, których celem byłoby przyspieszenie i wsparcie procesu przygotowania projektów JESSICA oraz rozwoju nowych inicjatyw. Dodatkowym atutem będzie doświadczenie EBI w zakresie najefektywniejszego wydatkowania dostępnych środków finansowych. Z punktu widzenia Instytucji Zarządzającej oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego, priorytetem w obecnym okresie programowania ( ) powinno być zdobycie doświadczenia w kierowaniu inicjatywą JESSICA na terenie województwa mazowieckiego oraz zrozumienie wszystkich lokalnych czynników potencjalnie wpływających na skuteczność przyjętej struktury. Możliwa struktura mechanizmu JESSICA w kolejnym okresie programowania Rozwój inicjatywy JESSICA będzie mógł rozpocząć się w momencie, gdy znane będą informacje dotyczące priorytetów na lata dla funduszy unijnych w zakresie zwrotnych instrumentów finansowych. Ze względu na niepewność terminów związanych z pozyskaniem powyższych informacji, poniżej przedstawiony został szacunkowy czas trwania procesu negocjacji w sprawie szczegółów dotyczących następnej perspektywy finansowej ( ). 31 Zob. Pkt , Guidance Note on Financial Engineering Instruments under Article 44 of Council Regulation (EC) No 1083/2006 ( COCOF EN ), Wersja ostateczna, 21 luty Ibid, Pkt

175 Rysunek 19. Czas trwania procesu negocjacyjnego nt. następnej perspektywy finansowej ( ) Informacje Komisji Europejskiej dotyczące oceny budżetu UE Połowa 2011: Komisja zaprezentuje formalne propozycje prawne dotyczące szczegółowej reformy WPR do negocjacji przez ministrów UE Początki wdrożenia Perspektywy Finansowej ( ) II połowa 2010: Komisja Europejska wyda ogólną opinię w sprawie reformy WPR ( ) Początek połowa 2011: Propozycje Komisji dotyczące Perspektywy Finansowej ( ) Zakończenie negocjacji dotyczących Perspektywy Finansowej ( ) lipiec: Belgijska prezydencja 1 lipiec: Polska prezydencja 1 lipiec: Cypryjska prezydencja 1 lipiec: Litewska prezydencja 1 styczeń: Węgierska prezydencja 1 styczeń: Duńska prezydencja 1 styczeń: Irlandzka prezydencja 1 styczeń: Grecka prezydencja Źródło: Mikaela Gavas,Background Note: Financial European development cooperation: the Financial Perspectives , Overseas Development Institute, Listopad 2010, s. 4, Na tym etapie zakłada się, że Instytucja Zarządzająca, na podstawie doświadczeń zdobytych w poprzednich latach, może rozważyć przejęcie nadzoru nad Funduszami Rozwoju Obszarów Miejskich. Decyzja uznana jest za opcjonalną i powinna być uzależniona od efektywności funkcjonowania inicjatywy JESSICA w województwie mazowieckim. 175

176 Instytucja zarządzająca DORADZTWO (EBI lub inna profesjonalna firma doradcza) Wydaje się, iż po około czterech / pięciu latach działalności mechanizmu obecność Funduszu Powierniczego nie będzie już niezbędna. Zadania FP mogą zostać przekazane IZ, która od tego momentu będzie w pełni odpowiedzialna za alokację dostępnych środków do konkretnych FROM i nadzór nad ich działalnością. Oczywiście można się spodziewać, że przynajmniej na początku tego etapu IZ może wymagać dodatkowej pomocy w formie usług doradczych ze strony EBI lub innych profesjonalnych firm. Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich I Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich II Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich III Taki krok powinien dodatkowo zwiększyć efektywność finansową przyjętej struktury mechanizmu JESSICA ze względu na zmniejszenie opłat wynikających z zarządzania środkami finansowymi. 176

177 Proces wyboru podmiotu zarządzającego FROM Szczególną uwagę należy zwrócić na etap wyboru FROM, ponieważ wdrożenie tej fazy charakteryzuje się, jak wynika ze wcześniejszych doświadczeń, relatywnie najdłuższym czasem trwania. Jest to spowodowane szeregiem działań, które wchodzą w jej zakres tj. przygotowanie dokumentacji przetargowej, proces oceny czy negocjacje z potencjalnymi zarządzającymi FROM. Wydaje się, że opierając się na doświadczeniach innych regionów i korzystając ze sprawdzonej metodologii procesu selekcji, realizacja tego etapu może być znacznie przyspieszona. Dlatego, aby zapewnić możliwość szybkiego wykorzystania środków finansowych należy wziąć pod uwagę następujące kwestie: Utworzenie Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich Na podstawie kilku lat funkcjonowania mechanizmu JESSICA wydaje się, że najbardziej skuteczne jest powołanie FROM w czterech etapach: Etap I Zaproszenie do wyrażenia zainteresowania (Call for Expression of Interest) Etap II Ocena ofert Etap III Negocjacje z wybranymi podmiotami zarządzającymi FROM Etap IV Podpisanie umowy operacyjnej Biorąc pod uwagę międzynarodowe doświadczenie, powinna istnieć możliwość zminimalizowania czasu trwania tego procesu do 6-8 miesięcy. Rysunek 20. Etapy procesu tworzenia FROM ETAP I Wezwanie do składania ofert ETAP II Ewaluacja ofert ETAP III Negocjacje z wybranymi menadżerami FROM ETAP IV Podpisanie umowy operacyjnej Rezultatem będzie wybór podmiotu zarządzającego Funduszem Rozwoju Obszarów Miejskich Pierwszy etap procesu utworzenia FROM składa się z poniższych zadań: - Przygotowanie dokładnej dokumentacji oraz stworzenie kryteriów wyboru, a także kryteriów wykluczających dla potencjalnych oferentów - Wezwanie do składania ofert oraz zaproszenie do składania ofert szczegółowych. - Ewaluacja doświadczeń podmiotów składających oferty w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym, jak i ocena ich aktywności w funduszach strukturalnych. W drugim etapie procesu tworzenia FROM głównym zadaniem EBI będzie ewaluacja złożonych ofert, które powinny być składane w formie biznesplanu (zawierającego strategię inwestycyjną z uwzględnieniem wiarygodnego portfolio projektów. W czasie trzeciego etapu tworzenia FROM, EBI przystąpi do negocjacji z wybranymi jednostkami w kwestii zarządzania FROM. 177

178 W celu przyspieszenia wyboru zarządzającego FROM bardzo ważne jest opracowanie jasnych kryteriów wstępnej selekcji wnioskodawców 33. Ich opracowanie wymaga, aby IZ posiadała: Jasną wizję Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich oraz podstawowe założenia dotyczące jego strategii inwestycyjnej. Można to osiągnąć poprzez odpowiedzi na następujące pytania: o Jaka będzie przewidywana wielkość FROM pod względem wysokości dostępnych funduszy? o Jakie typy projektów będą najchętniej wspierane (infrastruktura miejska, zabytki dziedzictwa kulturowego, efektywność energetyczna, itp.)? o Jaki jest zakres dopuszczalnych warunków finansowych dla finansowania projektów? o W których miastach zostaną zainwestowane środki? Szczegółową wiedzę na temat rynku, w tym popytu na finansowanie (projekty spełniające kryteria inicjatywy JESSICA) i podaży na rynku (dostępne źródła finansowania). Można to osiągnąć poprzez uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania: o Jakie jest zainteresowanie zarządzaniem FROM? o Jaki jest potencjał projektów gotowych do realizacji? Opracowanie kryteriów oceny W drugim etapie analizy biznesplanów kluczowe jest użycie metodologii wykorzystującej cztery grupy kryteriów, jako filarów procesu oceny. Czynniki, które w największym stopniu odpowiadają za opracowanie efektywnych, punktowanych kryteriów zostały przedstawione na poniższym diagramie Na podstawie Frank Lee Dyrektor Funduszy Holdingowych i Doradztwa, Europa Północna (EBI), Holding Fund implementation - lessons learnt from calls and selection of UDFs", Konferencja dotycząca JEREMIE & JESSICA, Listopada 2010, Bruksela. 34 Na podstawie Frank Lee Dyrektor Funduszy Holdingowych i Doradztwa, Europa Północna (EBI), Holding Fund implementation - lessons learnt from calls and selection of UDFs", Konferencja dotycząca JEREMIE & JESSICA, Listopada 2010, Bruksela. 178

179 Rysunek 21. Czynniki odpowiedzialne za punktowane kryteria Strategia inwestycyjna / Portfolio projektów Opłaty Punktowane kryteria Zarządzanie Dźwignia i / lub współdzielenie ryzyka Strategia inwestycyjna / portfolio projektów menadżer FROM powinien zaprezentować wiarygodną strategię, a także przygotować wiarygodne portfolio projektów dla projektów rozwoju obszarów miejskich. Zarządzanie zarządzający FROM powinien posiadać umiejętności podejmowania decyzji w sposób niezależny, kompetentny i odpowiedzialny. Powinien mieć dobrze rozwinięty system zarządzania ryzykiem uwzgledniający komplementarność procesów wewnętrznych. Dźwignia i / lub współdzielenie ryzyka menadżer powinien być gotowy / w stanie wnieść wkład finansowy na poziomie FROM lub poziomie projektu. Opłaty potencjalny menadżer FROM powinien być w stanie przedstawić odpowiednią strukturę opłaty za zarządzanie, które bierze pod uwagę czynniki istotne dla regionu. Potencjał instytucji finansowych w zarządzaniu FROM W trakcie opracowywania raportu zwrócono się do banków w celu zebrania opinii na temat wdrażania mechanizmu JESSICA w Polsce, ze szczególnym naciskiem na potencjalne zainteresowanie w zakresie zarządzania FROM. Należy podkreślić, że nie tylko banki mogą uczestniczyć w przetargu, aby stać się zarządzającym FROM, ale również inne instytucje finansowe (np. fundusze inwestycyjne, agencje rozwoju regionalnego, fundusze emerytalne, fundusze private equity, firmy doradcze, itp.). Jednakże, na podstawie doświadczeń z wcześniejszych wdrożeń mechanizmu JESSICA można stwierdzić, iż to banki są instytucjami, które wyrażają największe zainteresowanie zaangażowaniem się w struktury inicjatywy JESSICA. Wydają się one być również najbardziej optymalnymi podmiotami (przy obecnie wykorzystywanych instrumentach w ramach mechanizmu JESSICA pożyczkach / kredytach) do pełnienia tej funkcji, ponieważ posiadają rozległe doświadczenie w zakresie udzielania kredytów na inwestycje, w tym również w zakresie oceny ryzyka kredytowego, zarządzania nim oraz monitoringu spłat. Mimo, iż inni potencjalni uczestnicy przetargu na zarządzającego FROM prawdopodobnie nie byliby w stanie udokumentować porównywalnego doświadczenia, mogliby wyrazić chęć wsparcia instytucji bankowych w procesie identyfikacji projektów. 179

180 Doświadczenie polskich banków w kontekście zarządzania FROM Najprawdopodobniej idealny kandydat na zarządzającego FROM powinien posiadać, oprócz doświadczenia w zarządzaniu inwestycjami na obszarach miejskich, dobrą znajomość zasad funkcjonowania funduszy strukturalnych oraz doświadczenie we współpracy z jednostkami samorządów terytorialnych (JST). Tabela poniżej przedstawia informacje o 20 największych polskich bankach, które wykazują się aktywnością w zakresie funduszy UE bądź oferują produkty dostosowane do potrzeb lokalnych władz samorządowych. Poniższe informacje pochodzą wyłącznie z danych opublikowanych na stronach internetowych banków oraz informacji prasowych. Tabela 17. Przegląd 20 największych banków w Polsce # BANKI AKTYWNOŚĆ W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH PRODUKTY DLA JST 1 Bank BPH Tak Nie 2 Bank Gospodarki Żywnościowej Tak Nie 3 Bank Gospodarstwa Krajowego Tak Tak 4 Bank Handlowy w Warszawie Tak Tak 5 Bank Millenium Tak Tak 6 Bank Ochrony Środowiska Tak Tak 7 Bank PEKAO Tak Tak 8 Bank Polskiej Spółdzielczości Tak Nie 9 Bank Zachodni WBK Tak Tak 10 BNP Paribas Fortis Tak Nie 11 BRE Bank Tak Tak 12 Deutsche Bank PBC Nie Nie 13 DnB NORD Tak Tak 14 GETIN Bank Nie Nie 15 ING Bank Śląski Tak Tak 16 Kredyt Bank Tak Nie 17 Lukas Bank Nie Nie 18 NORDEA Bank Nie Nie 19 PKO BP Tak Tak 20 Raiffeisen Bank Polska Tak Tak 180

181 Kluczowe wnioski ze spotkań z instytucjami finansowymi Rozmówcami, z którymi przeprowadzono wywiady, byli w większości przypadków dyrektorzy odpowiedzialni za produkty bankowe wspierające wykorzystanie funduszy UE lub dostosowane do potrzeb władz regionalnych i lokalnych. Z przeprowadzonych wywiadów wyciągnięto następujące wnioski dotyczące konkretnych aspektów wdrażania inicjatywy JESSICA: 1. Zainteresowanie FROM: Przy spodziewanej wartości środków finansowych dostępnych w ramach mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim banki mogą wyrazić duże zainteresowanie zarządzaniem Funduszami Rozwoju Obszarów Miejskich. Dotyczy to przede wszystkim instytucji finansowych, które są już zaangażowane w funkcjonowanie mechanizmu JESSICA i dysponują wiedzą na temat procesów oraz zakresu spodziewanych prac przygotowawczych / administracyjnych, itp. Istnieją dwa różne podejścia dotyczące preferowanego kształtu mechanizmu JESSICA w województwie mazowieckim. Z perspektywy instytucji (potencjalnych menadżerów FROM), które mają doświadczenie zarówno w realizacji projektów rewitalizacyjnych, jak również EE / OZE, środki finansowe powinny zostać wydatkowane poprzez jeden FROM wspierający wszystkie typy projektów, tj. rewitalizacja, EE / OZE, rozwój klastrów. Jednak z perspektywy instytucji, które są bardziej wyspecjalizowane w danym typie działań, najbardziej optymalnym kształtem mechanizmu JESSICA byłaby struktura rozszerzona, składająca się z dwóch FROM wspierających różne typy projektów. Według naszych respondentów, przy obecnej łącznej wartości środków przeznaczonych na inicjatywę JESSICA w Polsce, w porównaniu z dotacjami unijnymi lub tradycyjnymi kredytami bankowymi przeznaczonymi dla władz publicznych, angażowanie się w inicjatywę JESSICA jest nadal traktowane z rezerwą (jako pole do zdobywania nowych doświadczeń), a nie jako obszar rentownej działalności. Może się to zmienić w następnym okresie programowania, gdy przewidywany stosunek oferowanych funduszy zwrotnych do bezzwrotnych ma być znacznie większy. Wydaje się, iż nie ma górnej granicy wartości środków zarządzanych przez FROM. Jedynym powodem do podziału dostępnych środków pomiędzy kilka FROM (poza podziałem geograficznym lub tematycznym), o którym wspominali przedstawiciele banków, mogłaby być chęć FP do rozłożenia odpowiedzialności i ryzyka pomiędzy kilku zarządzających FROM. 2. Wybór FROM i działalność operacyjna: Wprawdzie agencje rozwoju regionalnego (w przypadku kredytów) oraz fundusze inwestycyjne (w przypadku kapitału) mogą być potencjalnymi oferentami w przetargu, jednak nie powinien dziwić fakt, iż to banki są przede wszystkim zainteresowane kredytami / pożyczkami - skupiając się na tej metodzie finansowania projektów mogą przynajmniej w części wykorzystać doświadczenie zdobyte na rynku komercyjnym. 181

182 Oczekuje się również, iż wynagrodzenie za zarządzanie FROM opartym na wkładach kapitałowych będzie wyższe i bardziej atrakcyjne w porównaniu do zarządzania FROM opartym na pożyczkach. Większe projekty, o wartości co najmniej kilku mln PLN, byłyby preferowane przez banki zarządzające FROM, ponieważ podział dostępnych środków pomiędzy mniejszą liczbę dużych projektów wymaga mniej pracy administracyjnej niż obsługa wielu projektów o mniejszej wartości. Różne opinie zostały przedstawione w odniesieniu do maksymalnego kredytowego zaangażowania FROM w projekt. W niektórych przypadkach stwierdzono, że maksymalne zaangażowanie wyniesie około 50% inwestycji. W przypadku, gdy pożyczkobiorcą okazałaby się jednostka samorządu terytorialnego, stopień zaangażowania nie został ograniczony (z wyjątkiem ograniczeń wynikających z RPO i innych obowiązujących przepisów dotyczących pomocy publicznej), ponieważ zwrot takich pożyczek uważany jest za gwarantowany. Podkreślona została istotna rola IZ oraz EBI w pierwszych miesiącach funkcjonowania FROM. Wydaje się, iż potencjalni menadżerowie FROM uważają bieżące wsparcie EBI za kluczowy element skutecznego wydatkowania funduszy na projekty miejskie. Przepływ środków w ramach mechanizmu JESSICA Poniższy schemat prezentuje przepływ środków finansowych z inicjatywy JESSICA pomiędzy Funduszem Powierniczym, Funduszami Rozwoju Obszarów Miejskich oraz właścicielami projektów miejskich 35 : Rysunek 22. Mechanizm przepływu funduszy JESSICA Rachunek inwestycyjny Opłata za zarządzanie INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA UMOWA FINANSOWA Rachunek inwestycyjny FUNDUSZ POWIERNICZY Konto spłaty UMOWA OPERACYJNA FUNDUSZ ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH UMOWA INWESTYCYJNA Projekty miejskie Wynagrodzenie zależne Konto spłaty Źródło: Na podstawie: Implementing JESSICA operations in practice, The perspective of Holding Funds and Urban Development Funds, Eugenio Leanza, Warszawa, 14 październik Implementing JESSICA operations in practice. The perspective of Holding Funds and Urban Development Funds. Eugenio Leanza, Warszawa, 14 październik

Program Jessica na Mazowszu. Beata Bujak Szwaczka Seminarium 27.10.2011

Program Jessica na Mazowszu. Beata Bujak Szwaczka Seminarium 27.10.2011 Program Jessica na Mazowszu Beata Bujak Szwaczka Seminarium 27.10.2011 Czym jest Jessica JESSICA wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich to inicjatywa Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE

EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE Uwarunkowania prawne wspierania instalacji fotowoltaicznych ze środków UE w latach 2014-2020 Wojewódzki Fundusz

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Cel główny WRPO 2014+ POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I SPÓJNOŚCI WOJEWÓDZTWA Alokacja

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach RPO WSL 2014-2020 wersja 4. Katowice, 28 marca 2014 r.

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach RPO WSL 2014-2020 wersja 4. Katowice, 28 marca 2014 r. Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach RPO WSL 2014-2020 wersja 4 Katowice, 28 marca 2014 r. Alokacja na działania skierowane dla Przedsiębiorców w okresie 2007-2013 Alokacja na poddziałania skierowane

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,

Bardziej szczegółowo

Jak ubiegać się o fundusze unijne?

Jak ubiegać się o fundusze unijne? BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Strona 1 Jak ubiegać się o fundusze unijne? Spis treści Strona 2 Można mądrze finansować inwestycje w miastach..3 Rozwój lokalny możliwy dzięki Unii Europejskiej.11 Są alternatywy

Bardziej szczegółowo

unijnych i krajowych

unijnych i krajowych Możliwości dofinansowania działań i inwestycji z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. ze środków unijnych i krajowych SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9

Bardziej szczegółowo

Dionizy Smoleń Deloitte. Warsztaty nt. inicjatywy JESSICA Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, 18 maja 2011 r.

Dionizy Smoleń Deloitte. Warsztaty nt. inicjatywy JESSICA Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, 18 maja 2011 r. Potencjał do inwestowania w projekty miejskie w ramach inicjatywy JESSICA (w kontekście studiów ewaluacyjnych realizowanych przez Deloitte na zlecenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego) Dionizy Smoleń

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 W ramach perspektywy finansowej na lata 2014-2020 Zarząd Województwa Śląskiego przygotował

Bardziej szczegółowo

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Program regionalny to jeden z programów, który umożliwi

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013 STRUKTURA DOKUMENTU 2 1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego, 2. Strategia realizacji Regionalnego Programu

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Założenia perspektywy finansowej 2014-2020 www.pgie.pl Perspektywa 2014-2020 W latach 2014-2020 Polska otrzyma z budżetu UE ok. 119,5 mld euro. Na

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział

Bardziej szczegółowo

Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych

Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych 11 czerwca 2012 r. Środki Unii Europejskiej na realizację OZE, efektywności energetycznej w okresie finansowania 2007 2013 Spotkanie informacyjne współfinansowana

Bardziej szczegółowo

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

Programowanie perspektywy finansowej w Wielkopolsce. Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 1 Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 w Wielkopolsce Oś Priorytetowa I- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka 2 Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln

Bardziej szczegółowo

Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020

Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. ALOKACJA RPO WSL 2014-2020 2 244,4 mln EUR (RPO)

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Warszawa, 23 stycznia 2014 r. RPO WM 2014-2020 - obszary wsparcia OŚ PRIORYTETOWA

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Oś Priorytetowa I Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka Alokacja środków na WRPO 2014+ WRPO 2014+ 2 450,2 mln euro (EFRR 1 760,9 mln euro;

Bardziej szczegółowo

Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 2020

Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 2020 Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 2020 Oś Priorytetowa 1. Działanie 1.5. Wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw Oś priorytetowa 3. Działanie 3.1 Wytwarzanie i dystrybucja energii

Bardziej szczegółowo

Rola miast w polityce spójności

Rola miast w polityce spójności Rola miast w polityce spójności Plan prezentacji 1. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne podstawy prawne i cele wdrażania instrumentu 2. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego

Bardziej szczegółowo

Środki strukturalne na lata

Środki strukturalne na lata Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM 2014-2020 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych Warszawa, 11 grudnia 2013 br. 1 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych MIR:

Bardziej szczegółowo

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r.

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r. Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Warszawa, 20 marca 2015 r. UMOWA PARTNERSTWA Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 13 marca 2014.

Warszawa, 13 marca 2014. . Większe zróżnicowanie zakresu projektów niż w systemie dotacyjnym. Wdrażanie inicjatywy JESSICA może się przyczynić do poprawy współpracy inwestorów prywatnych z władzami miast. Wdrażanie inicjatywy

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Konferencja Efektywne gospodarowanie energią - możliwości finansowania zewnętrznego inwestycji w sferze publicznej, prywatnej,

Bardziej szczegółowo

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020.

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Raport Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2012 http://www.mac.gov.pl/raporty-i-dane/ 2 3% populacji firm w Polsce 1540 firm dużych Potencjał sektora

Bardziej szczegółowo

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki

Bardziej szczegółowo

ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013

ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013 ENERGIA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH 2007-2013 Jacek Woźniak Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM Kraków, 15 maja 2008 r. 2 Programy operacyjne Realizacja wspieranego projektu Poprawa efektywności

Bardziej szczegółowo

Joint European Support for Suistainable Investment in City Areas

Joint European Support for Suistainable Investment in City Areas Joint European Support for Suistainable Investment in City Areas Oficjalnie zapoczątkowana w dniu 30 maja 2006 r. porozumieniem Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Banku Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Michał Kopeć Departament Programów Europejskich. II Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków, 14 września 2012 r.

Michał Kopeć Departament Programów Europejskich. II Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków, 14 września 2012 r. Michał Kopeć Departament Programów Europejskich II Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków, 14 września 2012 r. 1 Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas wspólne europejskie wsparcie

Bardziej szczegółowo

Środki publiczne jako posiłkowe źródło finansowania inwestycji ekologicznych

Środki publiczne jako posiłkowe źródło finansowania inwestycji ekologicznych Środki publiczne jako posiłkowe źródło finansowania Bio Alians Doradztwo Inwestycyjne Sp. z o.o. Warszawa, 9 października 2013 r. Wsparcie publiczne dla : Wsparcie ze środków unijnych (POIiŚ i 16 RPO):

Bardziej szczegółowo

3,47 2,87 2,45. śląskie małopolskie wielkopolskie

3,47 2,87 2,45. śląskie małopolskie wielkopolskie 3,47 2,87 2,45 śląskie małopolskie wielkopolskie sprzęt, badania i rozwój technologii, to kwota wydana na inwestycje w pobudzanie innowacji, transfer technologii, usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r

MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII. 03 czerwca 2008 r Możliwości finansowania dla MAŁOPOLSKO PODKARPACKIEGO KLASTRA CZYSTEJ ENERGII 03 czerwca 2008 r OLGA WARZECHA CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII AGH Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych tel. 12 617 31 59 warzecha@agh.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA w Polsce. Dywizja ds. Inicjatywy JESSICA i Funduszy Inwestycyjnych

Inicjatywa JESSICA w Polsce. Dywizja ds. Inicjatywy JESSICA i Funduszy Inwestycyjnych Inicjatywa JESSICA w Polsce Dywizja ds. Inicjatywy JESSICA i Funduszy Inwestycyjnych Model wdrażania inicjatywy JESSICA JESSICA Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas KOMISJA EUROPEJSKA

Bardziej szczegółowo

Dr Bogusław Klimczuk 1

Dr Bogusław Klimczuk 1 Dr Bogusław Klimczuk 1 2 3 4 RPO Województwo Lubelskie 2014-2020 5 6 Forma wsparcia Dotacje bezzwrotne Instrumenty zwrotne Instrumenty mieszane 7 Zasada koncentracji tematycznej środków w RPO WL 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa

Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa 1 Mazowsze wobec wyzwań przyszłości Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa 2 Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008 Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,

Bardziej szczegółowo

12.08.2014, Łódź. Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020

12.08.2014, Łódź. Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 12.08.2014, Łódź Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 12.08.2014, Łódź PLAN PREZENTACJI 1. Opis Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020

Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020 Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020 Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Siedlce,

Bardziej szczegółowo

Solsum: Dofinansowanie na OZE

Solsum: Dofinansowanie na OZE Solsum: Dofinansowanie na OZE Odnawialne źródło energii (OZE) W ustawie Prawo energetyczne źródło energii odnawialnej zdefiniowano jako źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania

Bardziej szczegółowo

Knurów, dn. 17.10.2014 r.

Knurów, dn. 17.10.2014 r. Informacja nt. możliwości dofinansowania projektów dedykowanych małym i średnim gminom województwa śląskiego w ramach procedury konkursowej w RPO WSL 2014-2020 Knurów, dn. 17.10.2014 r. Alokacja RPO WSL

Bardziej szczegółowo

Fundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług

Fundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług 2009 Fundusze unijne dla przedsiębiorców wdrażane przez PARP, ze szczególnym uwzględnieniem dofinansowania na tworzenie i świadczenie e-usług Tomasz Czerwoniak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Program Badań Stosowanych Projekty Badawcze Rozwojowe Projekty Celowe Inicjatywa Technologiczna Innotech Program Badań Stosowanych PBS Program Badań Stosowanych Narodowego

Bardziej szczegółowo

Strategia Rozwoju Małopolski i finansowanie jej wdrożenia w ramach programu regionalnego w latach 2014 2020 Małgorzata Potocka-Momot

Strategia Rozwoju Małopolski i finansowanie jej wdrożenia w ramach programu regionalnego w latach 2014 2020 Małgorzata Potocka-Momot Strategia Rozwoju Małopolski i finansowanie jej wdrożenia w ramach programu regionalnego w latach 2014 2020 Małgorzata Potocka-Momot Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś priorytetowa I: Podtytuł prezentacji Zmniejszenie emisyjności gospodarki Magdalena Misiurek Departament Gospodarki

Bardziej szczegółowo

Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie Zielona Góra, 12 września 2013 r.

Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie Zielona Góra, 12 września 2013 r. Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie 2020 Zielona Góra, 12 września 2013 r. Wymiar terytorialny w perspektywie finansowej UE 2014-2020 Nowym podejściem Komisji Europejskiej do polityki rozwoju,

Bardziej szczegółowo

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza Strona główna Działania PROJEKTY ZAKOŃCZONE Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ Cel główny WRPO 2014+: Poprawa konkurencyjności i spójności województwa Alokacja środków WRPO

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM 2014-2020 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM 2014-2020 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM 2014-2020 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego dr Stanisław Sorys Wicemarszałek Województwa Małopolskiego 1_GOSPODARKA WIEDZY 2_CYFROWA MAŁOPOLSKA 3_PRZEDSIĘBIORCZA

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA - zwrotny mechanizm finansowania ze środków UE projektów z zakresu efektywności energetycznej

Inicjatywa JESSICA - zwrotny mechanizm finansowania ze środków UE projektów z zakresu efektywności energetycznej Inicjatywa JESSICA - zwrotny mechanizm finansowania ze środków UE projektów z zakresu efektywności energetycznej Michał Kopeć Departament Programów Europejskich Bank Gospodarstwa Krajowego Warszawa, 8

Bardziej szczegółowo

Określenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu]

Określenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu] Określenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu] Tomasz Bogdan Ekspert Strategiczny Miasta Chełmek Prezes Zarządu Certus Partnerzy Sp. z o.o. Urząd Miasta i Gminy Chełmek /

Bardziej szczegółowo

Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy

Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy Konferencja pt. Innowacyjność i e-rozwój Województwa Mazowieckiego jako kluczowe czynniki wdrażania polityki strukturalnej w latach 2007-2013 26

Bardziej szczegółowo

Rola Instrumentów Finansowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

Rola Instrumentów Finansowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata Rola Instrumentów Finansowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Departament Wdrażania Programu Regionalnego Poznań, 22 maja 2017 WRPO na lata 2014-2020 Wielkopolska

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania inwestycji z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Projekty związane z ciepłownictwem

Możliwości finansowania inwestycji z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Projekty związane z ciepłownictwem Możliwości finansowania inwestycji z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Projekty związane z ciepłownictwem Janusz Mikuła Podsekretarz Stanu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego 1 Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 16 maja

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania badań przemysłowych i prac rozwojowych oraz wdrożeń innowacji

Źródła finansowania badań przemysłowych i prac rozwojowych oraz wdrożeń innowacji Źródła finansowania badań przemysłowych i prac rozwojowych oraz wdrożeń innowacji Agnieszka Matuszak 1 Strona 0 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA BADAŃ PRZEMYSŁOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH ORAZ WDROŻEŃ INNOWACJI Jednym

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r.

Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r. Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r. Katowice, dn. 16 grudnia 2014 r. Regionalny Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów.

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów. Newsletter Nr 4 wrzesień 2009 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 Wkrótce rusza konkurs dla działań: 5.4. Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych 5.5.

Bardziej szczegółowo

RPO mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE

RPO mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 Europejski Fundusz RPO 2007-2013 mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE Maja Czarniawska, Departament Programów

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Katowice, 22 marca 2010r.

Inicjatywa JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Katowice, 22 marca 2010r. Inicjatywa JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 Katowice, 22 marca 2010r. Czym jest JESSICA? JESSICA jest wspólną inicjatywą Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r. I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie

Bardziej szczegółowo

Wydatkowanie czy rozwój

Wydatkowanie czy rozwój Wydatkowanie czy rozwój priorytety Polityki Spójności 2014-2020 i nowego RPO Województwa Łódzkiego Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Łódź, 27 maja 2015 r.

Bardziej szczegółowo

JESSICA doświadczenia BGK jako Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich na przykładzie Wielkopolski preferencyjne finansowanie zwrotne rozwoju miast

JESSICA doświadczenia BGK jako Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich na przykładzie Wielkopolski preferencyjne finansowanie zwrotne rozwoju miast JESSICA doświadczenia BGK jako Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich na przykładzie Wielkopolski preferencyjne finansowanie zwrotne rozwoju miast Marek Rudnicki Departament Programów Europejskich Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Nowa perspektywa finansowa ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora ciepłownictwa w obszarze B+R+I. Iwona Wendel, Podsekretarz Stanu w MIiR

Nowa perspektywa finansowa ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora ciepłownictwa w obszarze B+R+I. Iwona Wendel, Podsekretarz Stanu w MIiR Nowa perspektywa finansowa ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora ciepłownictwa w obszarze B+R+I Iwona Wendel, Podsekretarz Stanu w MIiR XIX Forum Ciepłowników Polskich Międzyzdroje, 13-16 września

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania instalacji prosumenckich

Źródła finansowania instalacji prosumenckich Źródła finansowania instalacji prosumenckich Seminarium: Więcej niż energia obywatelska energetyka odnawialna dla Lubelszczyzny Monika Mulier-Gogół Departament Gospodarki i Współpracy Zagranicznej Oddział

Bardziej szczegółowo

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich?

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Irena Romańczuk Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Strategia Działania dotyczące energetyki są zgodne z załoŝeniami odnowionej Strategii Lizbońskiej UE i Narodowej Strategii Spójności

Bardziej szczegółowo

Gospodarka niskoemisyjna wsparcie w ramach w ramach PO IiŚ 2014-2020

Gospodarka niskoemisyjna wsparcie w ramach w ramach PO IiŚ 2014-2020 Gospodarka niskoemisyjna wsparcie w ramach w ramach PO IiŚ 2014-2020 Konferencja: Gospodarka jutra Energia Rozwój Środowisko Wrocław, 20 stycznia 2016 r. Plan prezentacji 1. Organizacja 2. Obszary interwencji

Bardziej szczegółowo

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Gorzów Wielkopolski, 4 marca 2013 r. Plan prezentacji Strategia Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2014-2020

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Wydział Rozwoju Regionalnego Kraków, dn. 10.02.2015 r. Alokacja RPO WSL 2014 2020 projekt v. 7 EFS 978 mln EFRR 2 498,9 mln w sumie

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata

Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 Unia Europejska Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia energooszczędności i nowoczesnego budownictwa w nadchodzącym okresie programowania 2014-2020

Zagadnienia energooszczędności i nowoczesnego budownictwa w nadchodzącym okresie programowania 2014-2020 Zagadnienia energooszczędności i nowoczesnego budownictwa w nadchodzącym okresie programowania 2014-2020 Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego WM 11 grudnia

Bardziej szczegółowo

7 Instytucja Certyfikująca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Departament Instytucji Certyfikującej. Ministerstwo Finansów

7 Instytucja Certyfikująca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Departament Instytucji Certyfikującej. Ministerstwo Finansów Działanie 1.4. Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska oraz w zakresie odnawialnych źródeł energii SZCZEGÓŁOWY OPIS DZIAŁANIA 1. Nazwa programu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Polityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego

Polityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego Polityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego Konferencja Innowacje w przemyśle a zmiany klimatu Warszawa, dn. 28 maja 2009 r. 1 Warszawa, dn.28 maja 2009 r. Plan prezentacji: Regionalna Strategia Innowacji

Bardziej szczegółowo

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Rafał Solecki Dyrektor MCP Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości (MCP) jest

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE

WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE Możliwości finansowania inwestycji w biomasę DZIAŁALNOŚĆ WFOŚIGW PRZYCHODY Przychody statutowe WF - ogółem Przychody z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska WYDATKI

Bardziej szczegółowo

Promocja inwestycji na rzecz zrównowa onej gospodarki energetycznej w budownictwie - sesja informacyjna DG REGIO 19 czerwca 2009

Promocja inwestycji na rzecz zrównowa onej gospodarki energetycznej w budownictwie - sesja informacyjna DG REGIO 19 czerwca 2009 FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIĘĆ POPRAWIAJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNĄ I ENERGIĘ ODNAWIALNĄ W BUDOWNICTWIE : DOŚWIADCZENIA EUROPEJSKIEGO BANKU INWESTYCYJNEGO Europejski Bank Inwestycyjny (EIB) Promocja inwestycji

Bardziej szczegółowo

TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW. w RAMACH PERSPEKTYWY FINANSOWEJ NA LATA 2014-2020

TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW. w RAMACH PERSPEKTYWY FINANSOWEJ NA LATA 2014-2020 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW w RAMACH PERSPEKTYWY FINANSOWEJ NA LATA 2014-2020 Warszawa, 16 kwietnia 2015 OGÓLNE ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA stosunek uzyskanych

Bardziej szczegółowo

Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata Komitet Monitorujący RPO WL grudnia 2013 r.

Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata Komitet Monitorujący RPO WL grudnia 2013 r. Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Komitet Monitorujący RPO WL 2007-2013 11 grudnia 2013 r. Etapy tworzenia projektu RPO WL 2014 2020 Wstępny zarys obszarów

Bardziej szczegółowo

Zrównoważony rozwój energetyczny i Porozumienie Burmistrzów w naszych miastach

Zrównoważony rozwój energetyczny i Porozumienie Burmistrzów w naszych miastach i Porozumienie Burmistrzów w naszych miastach Zbigniew Michniowski Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cities www.pnec.org.pl e-mail: biuro@pnec.org.pl STOWARZYSZENIE GMIN POLSKA SIEĆ ENERGIE CITES

Bardziej szczegółowo

Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013 Gliwice, 27 luty 2009r. Plan prezentacji 1. RPO WSL - informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 15 kwietnia 2015 r. Alokacja

Bardziej szczegółowo

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN Bytom, 23 grudnia 2014 r. 1 PROGRAMY PO Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 RPO woj. śląskiego na lata 2014-2020 Środki w ramach Systemu

Bardziej szczegółowo

Południowy półpierścień 400 kv jako przesłanka do rozwoju aglomeracji warszawskiej i województwa mazowieckiego. Warszawa 18 marca 2011

Południowy półpierścień 400 kv jako przesłanka do rozwoju aglomeracji warszawskiej i województwa mazowieckiego. Warszawa 18 marca 2011 Południowy półpierścień 400 kv jako przesłanka do rozwoju aglomeracji warszawskiej i województwa mazowieckiego Warszawa 18 marca 2011 Statystyczna wizytówka regionu Region o najwyższym poziomie rozwoju

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych O MJWPU RPO WM PO KL

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020

Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii Anna Drążkiewicz Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

2014-2020. Program. Infrastruktura i Środowisko. Wsparcie projektów z zakresu efektywności energetycznej w perspektywie programowej 2014-2020

2014-2020. Program. Infrastruktura i Środowisko. Wsparcie projektów z zakresu efektywności energetycznej w perspektywie programowej 2014-2020 Program 2014-2020 Infrastruktura i Środowisko Wsparcie projektów z zakresu efektywności energetycznej w perspektywie programowej 2014-2020 Warszawa, 23 kwietnia 2014 r. CELE TEMATYCZNE CELE TEMATYCZNE

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku"

Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku" Dr Roman Szełemej Prezydent Wałbrzycha Wałbrzych, dn. 18 grudnia 2013 r. ul. Szczawieńska 2 58-310 Szczawno Zdrój biuro@dolnoslascy-pracodawcy.pl

Bardziej szczegółowo

Wsparcie Unijne szansą dla rozwoju ekoinnowacji. Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych

Wsparcie Unijne szansą dla rozwoju ekoinnowacji. Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych Wsparcie Unijne szansą dla rozwoju ekoinnowacji Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych Katowice 08.12.2016 Źródła dofinansowań Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Bardziej szczegółowo

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Polityki Regionalnej W prezentacji przedstawione zostaną: Cele programu Interreg IVC Priorytety programu Typy działań

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju

Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Przedsiębiorczość na wsi współczesne wyzwania i koncepcja rozwoju Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 Marcin Twardokus Departament Programów Regionalnych Główny Punkt

Bardziej szczegółowo

Miasta w polityce spójności 2014-2020 Negocjacje międzyinstytucjonalne. Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego

Miasta w polityce spójności 2014-2020 Negocjacje międzyinstytucjonalne. Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego Miasta w polityce spójności 2014-2020 Negocjacje międzyinstytucjonalne Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego Architektura rozporządzeń Rozporządzenie Ogólne Rozporządzenie dla Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych

Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych Podtytuł prezentacji Anna Pekar Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Klimatu Styczeń 2013, Lublin Narodowy

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014-2020: założenia wsparcia na rozpoczęcie i rozwój działalności

Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014-2020: założenia wsparcia na rozpoczęcie i rozwój działalności Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego : założenia wsparcia na rozpoczęcie i rozwój działalności Łukasz Tur Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Wsparcie na rozpoczęcie działalności

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego. na lata 2014-2020. Kraków, 15 czerwca 2015 r.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego. na lata 2014-2020. Kraków, 15 czerwca 2015 r. Kraków, 15 czerwca 2015 r. Tomasz Sokół Zastępca Dyrektora Małopolskiego Centrum Przedsiębiorczości Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 1 na lata 2014-2020 2 Środki na wsparcie przedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Wprowadzenie

Rozdział I Wprowadzenie Rozdział I Wprowadzenie Przedmiotem Strategii Nowe szanse, nowe możliwości wspierania przedsiębiorczości MMSP na terenie powiatu bełchatowskiego, 2005-2013 jest pokazanie możliwości współfinansowania zadań

Bardziej szczegółowo