ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia r.

Transkrypt

1 Projekt rozporządzenia z dnia 08 lipca 2013 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia r. spraie programó szkoleń i ymagań egzaminacyjnych dla pilotó morskich Na podstaie art. 107b ust. 5 pkt 4-6 ustay z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim (Dz. U. Nr 228, poz oraz z 2012 r. poz. 1068) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) programy szkoleń pilotó i pilotoych; 2) ymagania egzaminacyjne dla uzyskania dokumentó stierdzających uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego; 3) ymagania egzaminacyjne dla odnoienia dokumentó stierdzających uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego, 4) ymagania egzaminacyjne dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego. 2. Ilekroć rozporządzeniu jest moa o szefie pilotó lub szefie stacji pilotoej należy przez to rozumieć szefa pilotó określonego odrębnych przepisach (rozporządzeniu o nadzorze nad pilotażem), lub osobę przez niego upoażnioną, 3. Wymagania zakresie iedzy, umiejętności i dośiadczenia zaodoego kandydató na pilota określają odrębne przepisy Szkolenie pilotó przeproadzane jest celu zdobycia przez nich szczegółoej iedzy dotyczącej rejonu pilotoego i pogłębienie specyficznych umiejętności zapeniających bezpieczne proadzenie statkó tym rejonie. 2. Programy szkoleń pilotó i pilotoych określone zostały załączniku nr 1 do rozporządzenia. 3. Wymagania egzaminacyjne obejmują zagadnienia określone programach szkoleń i pilotoych. 4. Wymagania egzaminacyjne dla uzyskania dokumentó stierdzających uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego zostały określone załączniku nr 5 do rozporządzenia. 5. Egzamin dla uzyskania i odnoienia kalifikacji i upranień pilota morskiego przeproadzany jest języku polskim Szkolenie na symulatorze maneroym edług programu modułu IV szkolenia, proadzone jest przez Morskie Jednostki Edukacyjne, o których moa art. 74 ustay o bezpieczeństie morskim. 2. Szkolenie, o którym moa ust.1, może być zrealizoane po odbyciu 60% programu i pilotoej. 1

2 3. Po zaliczeniu szkolenia, o którym moa ust. 1, kieronik Morska Jednostka Edukacyjna ydaje zaśiadczenie, którego zór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. 4. Zaśiadczenie, o którym moa ust.3 zachouje ażność przez okres 2 lat, licząc od daty ukończenia szkolenia Po ukończeniu szkolenia o którym moa 4. ust. 1, szef stacji pilotó lub kieronik ośrodka szkolenia pilotó ydaje zaśiadczenie o ukończeniu szkolenia tym kandydatom na pilotó morskich którzy ykażą, że posiadają iedzę i umiejętności określone programie szkolenia. 2. Zaśiadczenie, o którym moa ust. 1 ydaje się po okazaniu: 1) książki pilotoych; 2) zaśiadczenia o zaliczeniu szkolenia na symulatorze; 3) zaśiadczenia o zaliczeniu egzaminu praktycznego z pilotażu. 3. Wzór zaśiadczenia o ukończeniu szkolenia zakresie określonym przez program szkolenia pilotó i pilotoych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia Celem i pilotoej jest zdobycie gruntonej znajomości akenu i topografii portu oraz umiejętności, dośiadczenia i iedzy praktycznej dla bezpiecznego proadzenia statku specyficznych arunkach danego rejonu pilotoego. 2. Przebieg i pilotoej kandydata na pilota morskiego, program, ymagania egzaminu praktycznego oraz ich spełnienie odnotoyane są książce. Wzór książki pilotoych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 3. W ramach egzaminu kalifikacyjnego, po udokumentoanym spełnieniu ymagań egzaminu praktycznego, egzamin praktyczny z pilotażu, kończący ę pilotoą, na podstaie książki pilotoych, o której moa ust. 2, zalicza szef stacji pilotoej lub ośrodka szkolenia pilotó, których proadzone jest szkolenie. a) zaliczenia i pilotoej nie może dokonać osoba, która jest członkiem rodziny kandydata na pilota, b) jeżeli przypadku, o którym moa lit. a nie można yznaczyć innej osoby zaliczającej egzamin praktyczny, zaliczenie poinno być przeproadzone pod nadzorem przedstaiciela urzędu morskiego łaściego terytorialnie dla danego rejonu pilotoego. 4. Egzaminator Centralnej Morskiej Komisji Egzaminacyjnej, o której moa art. 77 ustay o bezpieczeństie morskim, upraniony na podstaie odrębnych przepisó, terminie nie późniejszym niż 14 dni od ukończenia szkolenia, na podstaie szystkich dokumentujących przebieg i pilotoej niezbędnych materiałó ze stacji pilotoej, kapitanatu portu i z książki pilotoych, o której moa ust. 2 - ocenia przebieg, ukończenie i pilotoej i spełnienie ymagań egzaminacyjnych egzaminu praktycznego przez kandydata na pilota morskiego. Pozytyna eryfikacja stanoi podstaę zaliczenia egzaminu praktycznego z pilotażu. 5. Wzór zaśiadczenia o zaliczeniu egzaminu praktycznego z pilotażu, o którym moa ust. 3, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia. 6. Zaśiadczenie, o którym moa ust. 5, ażne jest 3 miesiące. 2

3 8. 1. Wymagania dla pilota morskiego, upranionego do odnoienia dokumentó stierdzających uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego określają odrębne przepisy. 2. Wymagania egzaminacyjne dla odnoienia dokumentó stierdzających uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego określa załącznik nr 6 do rozporządzenia, 3. Zaśiadczenie o zdaniu egzaminu na odnoienie dokumentó stierdzających uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego jest ażne 6 miesięcy. 4. Zaśiadczenie o zaliczeniu szkolenia o którym moa 5 ust.1, dla pilotó morskich odnaiających dokumenty stierdzające uzyskanie kalifikacji i upranień pilota morskiego, zachouje ażność przez 5 lat Kapitan statku może ubiegać się o zolnienie z pilotażu oboiązkoego pod arunkiem uzyskania zgody łaściciela statku na samodzielne maneroanie statkiem danym porcie. 2. Zolnienie z pilotażu oboiązkoego przyznaje się imiennie kapitanoi statku na określony statek. 3. Zolnienie z pilotażu oboiązkoego ażne jest 1 rok. 4. Do egzaminu dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego może przystąpić osoba co najmniej z 12-miesięczną ą morską na stanoisku kapitana. 5. Do egzaminu dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego dla portó Szczecin, Śinoujście, Gdynia lub Gdańsk, z yłączeniem ejścia do Wisły Śmiałej może przystąpić kapitan, o którym moa ust. 4, po ykazaniu się ą pilotoą pod nadzorem pilota, danym rejonie pilotoym. a) ymaganym minimum jest ykonanie oraz uzyskanie pozytynej oceny 10 ejść i 10 yjść, tym 8 maneró porze nocnej. b) ypadku nie ykonania ejść nocnych o których moa pkt a, do egzaminu może przystąpić kapitan ubiegający się o zolnienie z pilotażu oboiązkoego z yłączeniem pory nocnej. 6. Do egzaminu dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego portach innych niż ymienione ust. 5, może przystąpić kapitan, o którym moa ust. 4, po ykazaniu się ą pilotoą pod nadzorem pilota. Wymaganym minimum jest ykonanie 3 ejść i 3 yjść oraz uzyskanie ich pozytynej oceny. 7. Praktyki, o których moa ust. 5 i 6, poinny być zrealizoane okresie 12 miesięcy poprzedzających egzamin. 8. Odbycie i, o której moa ust. 5 i lub 6, potierdza szef stacji pilotó danego portu. Potierdzenie poinno zaierać ocenę maneroania statkiem. 9. Zaśiadczenie o potierdzeniu odbycia i ymaganej dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego, o którym moa ust. 7, ydaje szef stacji pilotó danego portu. 10. Wzór zaśiadczenia o potierdzeniu odbycia i ymaganej dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego określa załącznik nr 7 do rozporządzenia. 11. Do egzaminu dla uzyskania odnoienia zolnienia z pilotażu oboiązkoego dla portó, o których moa ust. 5, mogą przystąpić kapitanoie, którzy okresie ażności zolnienia ykonali co najmniej 15 maneró ejść lub yjść, z tego co najmniej 7 okresie 6 miesięcy poprzedzających odnoienie zolnienia. 3

4 12. Do egzaminu dla uzyskania odnoienia zolnienia z pilotażu oboiązkoego dla pozostałych portó mogą przystąpić kapitanoie, którzy okresie ażności zolnienia ykonali co najmniej 3 manery ejścia lub yjścia okresie 12 miesięcy poprzedzających odnoienie zolnienia. 13. Egzamin dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego przeproadzany jest języku polskim lub angielskim dla kandydató dla których językiem ojczystym jest język inny niż polski. 14. Wymagania egzaminacyjne dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego określa załącznik nr 8 do rozporządzenia. 15. Zaśiadczenie o zaliczeniu egzaminu dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego ażne jest 6 miesięcy. 16. Wzór zaśiadczenia o zaliczeniu egzaminu dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego określa załącznik nr 9 do rozporządzenia. 10. Rozporządzenie chodzi życie 14 dni po ogłoszeniu. MINISTER TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ 4

5 Uzasadnienie Projekt rozporządzenia Ministra Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej spraie programó szkoleń i ymagań egzaminacyjnych raz z uzasadnieniem oraz oceną skutkó regulacji (OSR), zany dalej projektem rozporządzenia, stanoi ykonanie upoażnienia ustaoego zaartego art.107b ust. 5 pkt 4, 5 i 6 ustay z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim (Dz. U. Nr 228, poz oraz z 2012 r. poz. 1068), zanej dalej ustaą. Projekt rozporządzenia dotyczy kestii pranych nieureguloanych dotychczas oboiązującym rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 stycznia 2003 r. spraie kalifikacji zaodoych pilotó morskich (Dz. U. Nr 33, poz. 339), które przestanie oboiązyać na podstaie art. 149 ustay. Kestie te były ureguloane na poziomie zatierdzanych przez dyrektoró urzędó morskich regulaminó stacji pilotoych, które określały ogólne ramy dotyczące szkolenia kandydató na pilotó morskich. Dotychczas każda ze stacji pilotoych ustala soje enętrzne zasady szkolenia nie ma jednolitego programu szkoleń i pilotoych. Pooduje to brak przejrzystości i podejrzenia o ograniczanie dostępności do zaodu pilota morskiego. Egzaminy kalifikacyjne dla pilotó były dotychczas realizoane przez trzy oddzielne komisje, działające przy urzędach morskich. Komisje te przeproadzały rónież egzaminy dla uzyskania i odnoienia dokumentó stierdzających kalifikacje pilota morskiego i upranienia pilotoe. Wymagania egzaminacyjne dla uzyskania kalifikacji i upranień pilota morskiego były różnie ureguloane na poziomie komisji przy urzędach morskich. Na podstaie art. 77 ust. 1 ustay torzy się Centralną Morską Komisję Egzaminacyjną celu organizacji i przeproadzania egzaminó kalifikacyjnych, która będzie realizoać egzaminy dla pilotó edług jednolitych ymagań egzaminacyjnych. Projekt rozporządzenia ustala jednakoe programy szkoleń pilotó i pilotoych, niezależnie od podległości terytorialnej urzędoi morskiemu rejonu pilotoego, czy od stacji pilotoej działającej rejonie pilotoym. Przepis 4 ust. 2 projektu rozporządzenia i załącznik nr 1 określa programy szkoleń. Założeniem programu jest ukierunkoanie na zdobycie dodatkoej szczegółoej iedzy i umiejętności zapeniających bezpieczne proadzenie statkó rejonie pilotoym. Program szkolenia oparty został na 5 modułach, obejmujących znajomość akenu, zasad proadzenia naigacji rejonie pilotoym, organizacji ruchu i przepisó lokalnych, pogłębienie iedzy i umiejętności z zakresu maneroania. W modułach dokonano podziału treści skazując na rekomendoaną metodę przysajania iedzy i nabyania umiejętności, taką jak SZ szkolenie proadzone przez instruktoró, NW nauka łasna ramach samokształcenia, S szkolenie realizoane podczas zajęć na symulatorach, PP ę pilotoą, nadzoroaną przez pilotó. Program szkoleń pilotó i pilotoych proadza Książkę pilotoych - KPP, która jest dokumentem określającym zakres i przebieg szkolenia praktycznego antó pilotoych. Projekt rozporządzenia ustala ymagania egzaminacyjne, obejmujące zagadnienia określone programach szkoleń i pilotoych, jednakoe i przejrzyste, niezależnie od podległości terytorialnej urzędoi morskiemu rejonu pilotoego. Przepis 4 ust. 4 projektu rozporządzenia i załącznik nr 5 określa ymagania egzaminacyjne dla uzyskania kalifikacji i upranień pilota morskiego. Egzamin kalifikacyjny przeproadzany będzie formie egzaminu testoego, pisemnego, ustnego i praktycznego. Przepis 4 ust. 5 projektu rozporządzenia nakłada oboiązek przeproadzania egzaminu języku polskim dla szystkich kandydató na pilotó. Wymóg podyktoany jest bezzględną koniecznością zapenienia bezpieczeństa ruchu rejonie pilotoym i możliością porozumieania się ze szystkimi użytkonikami portu, na których nie spoczya ustaoy oboiązek znajomości języku angielskim standardoych zrotó porozumieania się na morzu. Przepis 5 ust. 1 projektu rozporządzenia określa oboiązek realizoania szkolenia na symulatorach przez uznaną Morską Jednostkę Edukacyjną, zgodnie z programem modułu IV. Szkolenie z udziałem ysokokalifikoanej kadry i nooczesnej bazy sprzętoej zapeni zdobycie niezbędnych umiejętności zakresie zachoań sytuacjach ekstremalnych i aaryjnych. W 5 ust. 2 projektu rozporządzenia określono termin, jakim można podjąć szkolenie na symulatorze. Odbycie 60% ymaganej i pilotoej jest konieczne dla zdobycia iedzy lokalnej, obejmującej znajomość akenu, zasad proadzenia naigacji i maneroania rejonie pilotoym, co pozoli efektynie zrealizoać szkolenie, głónej mierze pośięcone symuloanym sytuacjom aaryjnym. W 5 ust. 4 projektu rozporządzenia określono ażność odbytego szkolenia, umożliiając przystąpienie kandydatoi na pilota do egzaminu kalifikacyjnego nie bezpośrednio po ukończonym szkoleniu i praktyce pilotoej, ograniczając jednocześnie jego ażność ze zględu na konieczność uzględnienia zmieniających się realió technicznych i otoczenia zenętrznego. Przepis 7 ust. 3 projektu rozporządzenia skazuje sposób zaliczenia i pilotoej i egzaminu praktycznego z pilotażu. Egzamin, edług ymagań egzaminacyjnych egzaminu praktycznego, określonych niniejszym rozporządzeniem, ymaga zademonstroania iedzy i umiejętności, niezbędnych do przeproadzania sposób kompetentny usług pilotoych. Taki egzamin może być zrealizoany specyficznych arunkach i pilotoej trakcie ykonyania usług pilotoych na ielu statkach, zaijających do polskich portó. Udokumentoane spełnienie ymagań egzaminu 5

6 praktycznego jest podstaą do zaliczenia egzaminu praktycznego, a rozporządzenie spraie trybu i sposobu przeproadzania egzaminó kalifikacyjnych oraz arunkó ynagradzania członkó zespołu egzaminacyjnego z dnia 23 stycznia 2013 r. 6 ust. 2 i ust.4 określa możliość przeproadzenia egzaminu praktycznego trakcie szkolenia. W lit. a i b tego ustępu zapeniono możliość realizacji i zaliczenia i pilotoej sytuacjach szczególnych, gdy szkolącym może być członek rodziny kandydata, który nie poinien dokonyać oceny i zaliczenia. Takie okoliczności mogą ystąpić sytuacji. kontynuoania rodzinnych tradycji zaodoych, które mogą mieć miejsce małych portach. W ust. 4 projektu rozporządzenia określono oboiązek zatierdzenia i pilotoej przez upranionego egzaminatora CMKE. Egzaminator, znajdujący się na liście egzaminatoró CMKE, upraniony do egzaminoania z zakresu pilotażu morskiego, yznaczony przez przeodniczącego CMKE, na podstaie szystkich niezbędnych materiałó stacji pilotoej, kapitanatu portu i książki pilotoych, dokumentujących przebieg i pilotoej dokonuje jej eryfikacji Pozytyna eryfikacja stanoi podstaę zaliczenia egzaminu praktycznego z pilotażu. Przepisy 8 projektu rozporządzenia określają zbiór ymagań egzaminacyjnych dla osób posiadających kalifikacje i upranienia pilotoe i ażny dokument stierdzający ich uzyskanie. W ust. 3 mając na uadze zględy bezpieczeństa ruchu rejonie pilotoym i ynikającą stąd konieczność posiadania aktualnej iedzy, specyficznej dla danego akenu, okres ażności zdanego egzaminu określony jest na 6 miesięcy. W kolejnym ustępie określa się, że przypadku odnaiania dyplomu pilota zaliczone szkolenie na symulatorze, o którym moa 5 ust. 1 zachouje ażność przez okres 5 lat. Przepisy 9 projektu rozporządzenia dotyczą kestii nieureguloanych dotychczas oboiązującym rozporządzeniu. Udzielanie zolnień z pilotażu oboiązkoego regulują obecnie odrębne zarządzenia ydane przez dyrektoró trzech urzędó morskich. Każde z nich przeiduje dla kapitanó ubiegających się o uzyskanie zolnienia po raz pierszy i kolejny, inne roziązania zakresie: staianych ymagań, zagadnień egzaminacyjnych i składu komisji egzaminującej. Proponoane przepisy proadzają ujednolicone zasady odnośnie ymagań formalnych i egzaminacyjnych, jakim mają podlegać kandydaci do zolnienia z pilotażu oboiązkoego. W projekcie rozporządzenia zaproponoano ujednolicone zory zaśiadczeń, ziązanych z procesem szkolenia, i egzaminoania, mając na uadze ułatienie i uspranienie prac CMKE. Projekt rozporządzenia jest zgodny z praem Unii Europejskiej. Projektoane rozporządzenie nie zaiera norm technicznych podlegających procedurze notyfikacji, rozumieniu przepisó rozporządzenia Rady Ministró z dnia 23 grudnia 2002 r. spraie sposobu funkcjonoania krajoego systemu notyfikacji norm i aktó pranych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.). Stosonie do postanoień art. 5 ustay z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingoej procesie stanoienia praa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt rozporządzenia, z dniem skieroania do uzgodnień międzyresortoych, został zamieszczony na stronie internetoej Biuletynu Informacji Publicznej Rządoego Centrum Legislacji oraz na stronie internetoej Biuletynu Informacji Publicznej Ministersta Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej. Projekt rozporządzenia nie podlega konsultacjom celu uzyskania opinii z Europejskim Bankiem Centralnym lub innymi łaściymi instytucjami i organami Unii Europejskiej, o których moa 12a uchały Rady Ministró Nr 49 z dnia 19 marca 2002r. Regulamin pracy Rady Ministró (M.P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.). Organizacje o charakterze lobbingoym, ymienione rejestrze podmiotó ykonujących zaodoą działalność lobbingoą (bip.ms.gov.pl) nie zgłosiły zainteresoania pracami nad projektem rozporządzenia. 6

7 7

8 Ocena skutkó regulacji (OSR) 1. Podmioty, na które oddziałuje projektoana regulacja Projekt rozporządzenia oddziałuje na dyrektoró urzędó morskich oraz osoby planujące ykonyać zaód pilota morskiego. 2. Konsultacje społeczne Projekt rozporządzenia poddaje się konsultacjom społecznym z następującymi pomiotami: 1. Akademia Morska Gdyni, 2. Akademia Morska Szczecinie, 3. Federacja Ziązkó Zaodoych Marynarzy i Rybakó, 4. Krajoa Sekcja Morska Marynarzy i Rybakó NSZZ Solidarność, 5. Ogólnopolski Ziązek Zaodoy Oficeró i Marynarzy, 6. Polskie Stoarzyszenie Pilotó Morskich, 7. Ziązek Armatoró Polskich, 8. Stoarzyszenie Kapitanó Żeglugi Wielkiej, 9. Ziązek Agentó i Przedstaicieli Żeglugoych Gdyni. 3. Wpły regulacji na dochody i ydatki sektora przedsiębiorst Wejście życie projektu rozporządzenia nie będzie miało płyu na dochody i ydatki sektora przedsiębiorst. 4. Wpły regulacji na sektor finansó publicznych, tym budżet państa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście życie projektu rozporządzenia nie będzie miało płyu na sektor finansó publicznych. 5. Wpły regulacji na rynek pracy Wejście życie projektu rozporządzenia nie będzie miało płyu na rynek pracy. 6. Wpły regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, tym na funkcjonoanie przedsiębiorst Wejście życie projektu rozporządzenia nie będzie miało płyu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość. 7. Wpły regulacji na sytuację i rozój regionalny Wejście życie projektu rozporządzenia nie będzie miało płyu na sytuację i rozój regionó. 8. Wpły regulacji na stan środoiska Wejście życie projektu rozporządzenia nie będzie miało płyu na stan środoiska. 8

9 Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej z dnia 2013 r. (poz..) Ramoy program szkoleń pilotó i pilotoych Załącznik nr 1 I. Szkolenie pilotó morskich 1. Założenia programu szkoleń 2. Opis programu szkolenia pilotó morskich II. Moduły szkolenioe Moduł 1. Naigacja rejonie pilotoym 1.1. Znajomość akenu 1.2. Planoanie przejścia pilotoego i planu aaryjnego 1.3. Proadzenie naigacji na torze odnym i akenie podejścioym 1.4. Proadzenie statku na akenie portoym Moduł 2. Bezpieczeństo naigacji rejonie pilotoym 2.1. Warunki żeglugi i ruch statkó 2.2. Służby monitoroania ruchu statkó i ymiany informacji Moduł 3. Maneroanie 3.1. Systemy napędu i steroania 3.2. Hydrodynamika i teoria maneroania 3.3. Wpły iatru i innych sił zenętrznych na maneroanie żegludze pilotoej 3.4. Koticzenie i postój na koticy 3.5. Kryteria i zasady samodzielnego cumoania i odcumoania 3.6. Manery e spółpracy z holonikami 3.7. Procedury bezpiecznego ejścia i zejścia na/z statku i obiektó nietypoych Moduł 4. Symulator 4.1. Procedury aaryjne podczas pilotażu 4.2. Współpraca pilota z kapitanem i obsadą mostka - BRM Moduł 5. Regulacje prane dotyczące pilotażu 5.1. Regulacje prane polskiej administracji morskiej 5.2. Aspekty prane pilotażu 5.3. Inne przepisy i dokumenty III. Praktyki pilotoe 1. Wproadzenie 2. Harmonogram ymaganych pilotoych 2.1. Rejon pilotoy Gdańsk Elbląg Port Gdańsk i reda portu Gdańsk Port Elbląg, rzeka Elbląg i Zale Wiślany 2.2. Rejon pilotoy Gdynia Hel Władysłaoo Port Gdynia i reda portu Gdynia Porty i reda portó Hel, Władysłaoo 2.3. Rejon pilotoy Śinoujście Szczecin 2.4. Rejon pilotoy Darłoo 2.5. Rejon pilotoy Kołobrzeg 2.6. Rejon pilotoy Ustka 3. Zestaienie pilotoych 4. Program pilotoych 4.1. Planoanie przejścia obszarze pilotażu 4.2. Pilotaż na odach otartych*, torach odnych, kanałach i na rzekach 4.3. Manery portoe 4.4. Dokoanie 4.5. Pilotaż lodach 4.6. Sytuacje zagrożenia i procedury aaryjne 4.7. Adnotacje szefa pilotó 5. Lista kontrolna i pilotoej 6. Egzamin z pilotażu - formularz dla pilotó egzaminatoró 7. Zaliczenie zajęć na symulatorze formularz dla pilotó egzaminatoró 8. Zaśiadczenie o zaliczeniu / nie zaliczeniu egzaminu praktycznego z pilotażu *) (morze terytorialne, enętrzne ody morskie Zaleu Wiślanego, Zatoka Pucka, Zatoka Pomorska), 9

10 I. Szkolenie pilotó morskich 1. Założenia programu szkoleń Program szkolenia pilotó oparty jest na założeniu, że kandydaci na pilotó posiadają iedzę i dośiadczenie kapitana statku zakresie iedzy nautycznej i zarządzania statkiem. Praktykant pilotoy przed przystąpieniem do szkolenia musi spełniać ymagania stępne określone stosonymi przepisami. 2. Opis programu szkolenia pilotó morskich Program kształcenia pilotó ukierunkoany jest przede szystkim na zdobycie dodatkoej, szczegółoej iedzy i umiejętności zapeniających bezpieczne proadzenie statkó rejonie pilotoym. Zgodnie z ymaganiami ETCS/EMPA piloci poinni posiadać iedzę lokalną obejmującą szczegółoą znajomość: akenu, zasad proadzenia naigacji rejonie pilotoym, organizacji i regulacji ruchu oraz przepisó lokalnych. Dla uzyskania potrzebnych umiejętności maneroania każdym typem i ielkością statku obszarze pilotoym konieczne jest pogłębienie iedzy z zakresu maneroania, tym spółpracy z holonikami. Wiedzę i umiejętności kandydat na pilota zdobya poprzez samokształcenie i ykłady, zgodnie z przedstaionym modułach szkolenioych ramoym programem kształcenia, szkolenie z ykorzystaniem technik symulacyjnych oraz i pilotoe, które pogłębiają umiejętności i potierdzają nabyte kompetencje. W przedstaionych poniżej modułach szkolenioych dokonano podziału treści skazując na rekomendoaną metodę przysajania iedzy i nabyania niezbędnych umiejętności ynikających z programu szkolenia. Materiał oznaczony skrótem SZ (szkolenie) - to materiał omaiany na zajęciach proadzonych przez pilotó ośrodka szkolenioego (stacja pilotoa) lub innych specjalistó zatrudnionych przez ośrodek dla realizacji zadań szkolenioych. Materiał oznaczony skrótem NW (nauka łasna) to materiał, który kandydat na pilota poinien opanoać ramach samokształcenia. Zagadnienia oznaczone skrótem S (symulator), to program szkolenia realizoany podczas zajęć na symulatorach, proadzonych przez instruktoró i nadzoroanych przez licencjonoanych pilotó. Elementy szkolenia oznaczone skrótem PP (a pilotoa), to iedza i umiejętności zdobyane i pogłębiane trakcie oboiązkoej i pilotoej. Nadzór nad tą formą szkolenia spraują piloci desygnoani do przeproadzenia szkolenia zgodnie z zasadami opisanymi Książce pilotoych. Weryfikacja efektó kształcenia, przeproadzana trakcie egzaminu praktycznego pozoli na uzyskanie peności, że kandydat na pilota, zakresie soich kompetencji, jest stanie bezpiecznie i efektynie ykonać każdą rutynoą usługę pilotoą oraz praidłoo reagoać sytuacjach szczególnych i aaryjnych. II. Moduły szkolenioe MODUŁ 1 - NAWIGACJA W REJONIE PILOTOWYM SZ N W S PP 1.1. Znajomość akenu x x Znajomość redy i toru odnego 1. Ogólna charakterystyka rejonu pilotoego 2. Redy i koticoiska. 3. Systemy rozgraniczenia ruchu. 4. Tory podejścioe. 5. Tory odne i kanały. 6. Mijanki. 7. Obrotnice. 8. Koticoiska aaryjne. 9. Głębokości na torze odnym i torach podejścioych: a) głębokości na koticoiskach, mijankach i obrotnicach, b) redukcja głębokości poziomy ód, c) mielizny. 10. Niebezpieczeństa naigacyjne na torze odnym i jego pobliżu. 11. Linie energetyczne, kable pododne i linie śiatłoodoe. 12. Deklinacja i anomalie magnetyczne. 13. Stałe oznakoanie naigacyjne: latarnie, nabieżniki, stay, dalby, śiatła sektoroe, sygnały mgłoe. 14. Płyające oznakoanie naigacyjne: a) oznakoanie systemu bocznego, b) oznakoanie systemu kardynalnego, c) znaki bezpiecznej ody, odosobnionego niebezpieczeństa, znaki specjalne. 15. Racony i inne obiekty ykorzystyane naigacji radaroej. 16. Istotne obiekty i elementy ybrzeża użyteczne przy proadzeniu naigacji pilotażoej 17. Stacje VTS, pilotoe i ratonicze. 10

11 Znajomość akenu portoego i nabrzeży 1. Baseny portoe. 2. Obrotnice portoe: średnica, dostępne głębokości. 3. Nabrzeża portoe: naza, przeznaczenie, długość, głębokość, yposażenie cumonicze, 4. dostępność i ograniczenia maneroe, oznakoanie i ośietlenie 5. Wymagania przepisó portoych Planoanie przejścia pilotoego i planu aaryjnego x x 1. Zaplanoanie miejsca ejścia pilota na pokład z uzględnieniem arunkó hydrometeorologicznych i możliości statku pilotoego. 2. Zaplanoanie miejsca zejścia pilota ze statku z uzględnieniem arunkó hydrometeorologicznych i możliości statku pilotoego. 3. Uzględnienie podstaoych parametró statku ( długość, stan załadoania, zanurzenie, tonaż, rodzaj ładunku) oraz jego możliości maneroych planie przejścia pilotoego. 4. Zaplanoanie czasu i pory przejścia z zachoaniem bezpiecznej prędkości na neralgicznych odcinkach trasy i ynikającej z niej rezery ody pod stępką. 5. Uzględnienie ograniczeń żegludze ynikających z ostrzeżeń naigacyjnych i ruchu statkó na planoanej trasie. 6. Wzięcie pod uagę arunkó hydrometeorologicznych przeidyanych na czas przejścia pilotoego. 7. Uzględnienie możliości ziększenia zanurzenia z poodu osiadania i przechyłu bocznego. 8. Uzględnienie ymogó przepisó portoych co do: a) dopuszczalnej prędkości, b) zasad regulacji ruchu na torze odnym, c) oboiązku korzystania z pomocy holonikó, d) procedur komunikacyjnych. 9. Zaplanoanie czasu przejścia na poszczególnych odcinkach trasy, czasu osiągnięcia yznaczonych punktó meldunkoych oraz przybliżonego czasu podejścia do nabrzeża. 10. Zaplanoanie czasu przejścia na poszczególnych odcinkach trasy, czasu osiągnięcia yznaczonych punktó meldunkoych oraz przybliżonego czasu zejścia pilota ze statku. 11. Ustalenie metod kontroli pozycji statku adekatnych dla aktualnych arunkó idzialności i yposażenia naigacyjnego jakim dysponuje pilot. 12. Ustalenie metod kontroli sytuacji naigacyjnej z ykorzystaniem systemó ARPA, ECDIS i AIS oraz łączności VHF. 13. Uzględnienie planie przejścia ustalonych zasad spółpracy i ymiany informacji pilota z operatorem stacji VTS. 14. Uzględnienie planie przejścia ustalonych zasad spółpracy pilota z kapitanem i pozostałą obsadą mostka oraz zapenienie łaściej ymiany informacji. 15. Przeidzenie planie aaryjnym koticzenia miejscu garantującym statkoi bezpieczeństo postoju do czasu ustąpienia przyczyn lub okoliczności ymuszających podjęcie działań aaryjnych. 16. Uzględnienie planie aaryjnym niezbędnych działań podejmoanych przez kapitana, pilota i załogę przypadku aarii steru, zaniku zasilania, aarii podstaoego yposażenia naigacyjnego (żyrokompas, radar, AIS) lub środkó łączności. 17. Przeidzenie planie aaryjnym zasad postępoania po ejściu statku na mieliznę, kolizji z innym statkiem, kolizji z nabrzeżem lub innym obiektem, pożarem lub rozleem substancji ropopochodnych. 18. Uzględnienie planie aaryjnym efektynych działań podejmoanych przez kapitana, pilota i załogę zmierzających do: a) udzielenia pomocy poszkodoanym ypadku, b) przesłania odpoiedniego meldunku i zapenienia niezbędnej pomocy z lądu i innych jednostek, c) ystaienia łaściych znakó lub zapalenia przypisanych śiateł, d) podjęcia niezbędnych czynności minimalizujących straty i zapobiegających skażeniu środoiska Proadzenie naigacji na torze odnym i akenie podejścioym x x 1. Wzrokoa identyfikacja elementó oznakoania naigacyjnego. 2. Znajomość kątó drogi na poszczególnych odcinkach toru, kierunkó yznaczanych przez nabieżniki. 3. Znajomość długości poszczególnych odcinkó toru, szerokości toru na danym odcinku oraz dostępnych głębokości. 4. Znajomość dopuszczalnych prędkości na poszczególnych odcinkach toru, zakazó 11

12 yprzedzania, koticzenia i innych restrykcji ynikających z przepisó portoych. 5. Wykonyanie zrotó i pokonyanie zakrętó na torze odnym. 6. Metody kontroli utrzymyania statku osi toru odnego. 7. Określanie aktualnej pozycji statku metodami terrestrycznymi. 8. Określanie aktualnej pozycji statku za pomocą radaru. 9. Wykorzystanie pilotoych systemó naigacji do proadzenia statku na torze odnym. 10. Określanie położenia odnicy podczas pokonyania zakrętó. 11. Redukcja prędkości celem utrzymania ymaganej bezpiecznej rezery ody pod stępką. 12. Przyspieszanie i yprzedzanie na ustalonych odcinkach toru odnego. 13. Zasady ruchu jednokierunkoego ynikające z przepisó portoych. 14. Uzyskianie informacji o arunkach hydrometeorologicznych jej analiza i ykorzystanie. 15. Uzględnianie dryfu iatroego i znosu prądoego podczas żeglugi pilotażoej. 16. Żegluga na torze odnym arunkach zlodzenia. 17. Proadzenie statku konojach lodoych. 18. Utrzymyanie łączności z stacją VTS, punkty meldunkoe, rodzaj, treść i forma meldunkó. 19. Proadzenie nasłuchu radioego na ustalonych kanałach łączności. 20. Śiatła, znaki dzienne i sygnały zgodne z ymaganiami COLREG i przepisó portoych. 21. Pomoc lub asysta holonikó podczas proadzenia statku na torze odnym Proadzenie statku na akenie portoym x x Wproadzanie i yproadzanie statku z portu bez pomocy holonikó 1. Dobór prędkości. 2. Pokonyanie zakrętó. 3. Obracanie statku na ograniczonym akenie maneroym. 4. Manery samodzielnego cumoania i odcumoania dla ustalonych basenó portoych i nabrzeży. 5. Współpraca z dysponentem nabrzeża, łodzią cumoniczą i cumonikami na nabrzeżu. 6. Utrzymyanie łączności z operatorem VTS; raporty i meldunki. Wproadzanie i yproadzanie statku z portu z holonikami 1. Naiązanie łączności z holonikami. 2. Wyznaczenie miejsca spotkania z holonikami i przydzielenie zadań. 3. Dobór prędkości i sposobu podania holi. 4. Przekazyanie komend i poleceń holonikom trakcie maneró portoych. 5. Pokonyanie zakrętó z ykorzystaniem holonikó. 6. Obrót statku na określonych obrotnicach przy pomocy holonikó. 7. Wproadzanie i yproadzanie statku do ustalonych basenó portoych przy spółpracy holonikó. 8. Cumoanie i odcumoanie do yznaczonych nabrzeży przy spółpracy holonikó. 9. Współpraca z dysponentem nabrzeża, łodzią cumoniczą i cumonikami na nabrzeżu. 10. Utrzymyanie łączności z operatorem VTS; raporty i meldunki. Znać Topografię i batymetrię redy, toru podejścioego i akenu portoego; zasady proadzenia statku na torze odnym i maneroania na określonych akenach portoych przy zmiennych arunkach hydrometeorologicznych; zasady spółpracy i ymiany informacji z centrum VTS, kapitanatem portu, holonikami, statkiem pilotoym, łodzią cumoniczą i cumonikami na nabrzeżu. Umieć Zaplanoać przejście pilotoe, raz z planem aaryjnym, adekatnie do ielkości, zanurzenia i możliości maneroych pilotoanego statku; oceniać aktualną sytuację pilotoanego statku i dokonyać yboru łaściych metod proadzenia naigacji rejonie pilotoym; proadzać i yproadzać statki z portu z holonikami oraz bez ich pomocy i asysty. Pomoce dydaktyczne 12

13 Literatura zaodoa obejmująca zagadnienia teoretyczne i praktyczne przyołane module 1; zbiór map, publikacji nautycznych i informacyjnych dotyczących rejonu pilotoego. MODUŁ 2 - BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI W REJONIE PILOTOWYM SZ NW S PP 2.1. Warunki żeglugi i ruch statkó x x 1. Informacje o portach plany, informacje naigacyjne, baseny i nabrzeża, koticoiska i inne. 2. Przepisy portoe. 3. Ograniczenia żeglugoe portach, na ich akenach oraz torach podejścioych. 4. Atlasy lub ykazy dopuszczalnych zanurzeń statkó przy nabrzeżach i odcinkach toró odnych. 5. Ostrzeżenia i komunikaty naigacyjne. 6. Informacje i polecenia Kapitana portu. 7. Ruch statkó, jednostki porcie. 8. Prognoza pogody dla obszaru Bałtyku południoego i południoo schodniego. 9. Warunki lodoe portach, ograniczenia, akcja przecilodoa. 10. Porty chronione /porty przebazoania dla rybakó. 11. Plan zdejmoania oznakoania naigacyjnego na sezon zimoy. 12. Zezolenie na maneroanie porcie ze zmniejszoną liczbą holonikó lub bez asysty holoniczej. 13. Zolnienie z oboiązkoego pilotażu, zolnienia z holonikó Służby monitoroania ruchu statkó i ymiany informacji x x System nadzoru ruchu statkó VTS Zatoka Gdańska 1. Składoe systemu VTS. 2. Zasady ruchu statkó na obszarze VTS Zatoka Gdańska. 3. System Rozgraniczenia Ruchu Statkó -Zatoka Gdańska. 4. System GDANREP rodzaje meldunkó i raportó. 5. Procedury łączności i nasłuchu. 6. Seris informacyjny systemu rodzaje informacji. 7. Czasy transmisji komunikató stałego serisu informacyjnego. 8. Asysta naigacyjna VTS - za pośrednictem łączności VHF. 9. Instrukcje dotyczące organizacji ruchu statkó aizoanych obszarze VTS; zakres podporządkoania się tym instrukcjom. Kapitanat Portu Gdańsk, Kapitanat Portu Gdynia 1. Granice obszaru - reda portu i port Gdańsk. 2. Granice obszaru - reda portu i port Gdynia. 3. Punkty meldunkoe do służby dyżurnej kapitanató portó zgodne z przepisami portoymi. 4. Procedury łączności i nasłuchu. 5. Uzyskianie informacji o statkach spodzieanych rejonie pilotoym. 6. Uzyskianie informacji ze stacji pomiaroych hydrologiczno-meteorologicznych Zatoki Gdańskiej oraz kapitanató i bosmanató rejonu pilotoego. Radaroy System Zarządzania i Kontroli Ruchu Statkó (VTMS) na torze odnym Śinoujście - Szczecin 1. Składoe systemu VTMS: a) system raportoania ruchu statkó, b) system obseracji ruchu statkó, c) informacyjny system zarządzania ruchem statkó, d) system spomagania naigacyjnego, e) system odbioru i rejestracji danych hydrometeorologicznych. 2. Zasady ruchu statkó na torze odnym i na akenach portoych rejonu pilotoego (Śinoujście, Szczecin, Police, Trzebież, Stepnica, Wolin). 3. System meldunkoy oboiązujący na torze odnym Śinoujście- Szczecin, rodzaje meldunkó i raportó. 4. Procedury łączności i nasłuchu. 5. Seris informacyjny systemu - o arunkach panujących na obszarze VTMS. 6. Czasy transmisji komunikató stałego serisu informacyjnego. 7. Asysta naigacyjna spomagająca naigację na torze odnym Śinoujście Szczecin. 8. Uzyskianie informacji o statkach spodzieanych rejonie pilotoym. 9. Uzyskianie informacji hydro-meteorologicznych dla rejonu pilotoego. Systemy monitoroania ruchu statkó i przekazyania informacji 1. Centralny System SafeSeaNet - punkt ęzłoy systemu ymiany informacji morskiej zarządzany, nadzoroany i rozijany przez Komisję Europejską oraz 13

14 utrzymyany działaniu przez EMSA. 2. System SafeSeaNet Unii Europejskiej europejski system ymiany informacji morskiej pomiędzy państami członkoskimi. 3. Krajoy system SafeSeaNet system państa członkoskiego utorzony na potrzeby ymiany informacji morskiej. 4. Organizacja i sposób funkcjonoania Narodoego Systemu Monitoroania Ruchu Statkó i Przekazyania Informacji: a) infrastruktura techniczna podsystem monitoroania ruchu statkó podsystem przekazyania informacji system kontrolno-informacyjny PHICS dla portó polskich system ymiany informacji bezpieczeństa żeglugi SWIBŻ, b) Koordynator SafeSeaNet służba Koordynatora SafeSeaNet, c) krajoi użytkonicy SafeSeaNet. 5. Prao dostępu do Narodoego Systemu SafeSeaNet. 6. Zakres zadań służby VTS, służby SAR oraz BHMW ramach krajoego systemu SafeSeaNet. 7. Oboiązki pilota ynikające z ustay o bezpieczeństie morskim i rozporządzenia ministra spraie Narodoego Systemu Monitoroania Ruchu Statkó i Przekazyania Informacji, zgłaszanie ypadku lub zdarzenia, które zagraża bezpieczeństu morskiemu lub sytuacji narażającej na zanieczyszczenie ód lub brzegu. Znać Wymagania przepisó portoych zakresie proadzenia statkó rejonie pilotoym i ynikające z nich zasady regulacji ruchu oraz ograniczenia maneroe; procedury łączności i nasłuchu, meldunki i raporty oboiązujące systemie zarządzania i kontroli ruchem statkó danym rejonie pilotoym; zasady ymiany informacji ramach systemu SafeSeaNet; oboiązki pilota, co do przekazania informacji, zgłaszania ypadku lub zdarzenia zagrażającego bezpieczeństu żeglugi. Umieć Wykorzystyać szystkie dostępne źródła informacji dotyczące bezpieczeństa naigacji i środoiska morskiego na danym akenie; proadzić korespondencję radioą zgodnie z ustalonymi procedurami łączności oboiązującymi rejonie pilotoym; efektynie korzystać z infrastruktury technicznej systemu kontrolnoinformacyjnego PHICS oraz systemu ymiany informacji bezpieczeństa żeglugi SWIBŻ. Pomoce dydaktyczne Literatura zaodoa obejmująca zagadnienia teoretyczne i praktyczne przyołane module 2; międzynarodoe, krajoe i lokalne przepisy i procedury dotyczące zagadnień bezpieczeństa naigacji; stanoisko do e-learningu. MODUŁ 3 - MANEWROWANIE SZ NW S PP 3.1. Systemy napędu i steroania x x 1. Rodzaje śrub napędoych. Napęd jedno i duśruboy. Śruby prao i leoskrętne. 2. Steroanie silnikiem głónym. Przesteroanie silnika głónego na bieg stecz. 3. Napór śruby, moc napędu. Moc napędu zależności od ielkości i rodzaju statku. 4. Zależność między mocą napędu głónego, obrotami śruby i prędkością statku. 5. Metody polepszenia spraności napędoej dysze Korta. 6. Śruby nastane. 7. Działanie boczne śruby. 8. Siły i moment steru, rodzaje steró konencjonalnych. 9. Specjalne urządzenia steroe. 10. Stery strumienioe. 11. Urządzenia napędoo-steroe - pędniki cykloidalne, azymutalne i strugoodne. 12. Współdziałanie steru i napędu jednośruboego, duśruboego oraz steru strumienioego. 13. Steroanie aaryjne Hydrodynamika i teoria maneroania* x x x 14

15 1. Efekty płytkoodzia i ziązane z nim straty prędkości. 2. Inne czynniki mające pły na prędkość statku na akenie ograniczonym. 3. Prędkość maneroa, prędkość sterona, minimalna prędkość SG. 4. Wzrost prędkości i drogi przyspieszania rożnych typó statkó na akenie ograniczonym. 5. Czynniki płyające na maner zatrzymyania sobodnego. 6. Zatrzymyanie ymuszone i zatrzymyanie aaryjne czynniki skracające drogę zatrzymyania. 7. Zatrzymanie etapoe za pomocą steru i napędu głónego. 8. Użycie kotic dla aaryjnego zatrzymania statku. 9. Optymalne strategie redukcji prędkości. 10. Teoria maneró silnych. 11. Bezpieczny zapas ody pod stępką i czynniki yołujące jego zmiany. 12. Osiadanie statku ruchu i ziązana z nim zmiana przegłębienia. 13. Zmiany zanurzenia yołane przechyłem bocznym. 14. Steroność statku i czynniki ją determinujące: a) kształt kadłuba i poierzchnia steru, b) rodzaj napędu, c) stan załadoania, d) kąt i kierunek ychylenia steru, e) prędkość początkoa i jej zmiany. 15. Pogorszenie steroności statku na akenie ograniczonym: a) efekt brzegoy, b) efekt kanałoy, kryteria zachoania dostatecznej stateczności kursoej podczas żeglugi kanałem, c) pokonyanie zakrętó kanałach, d) oddziałyania statek-statek podczas żeglugi kanale i torach odnych ograniczonych głębokością, e) maner mijania, yprzedzania i przemieszczania się zględem jednostki zatrzymanej lub zacumoanej. 16. Zależność pomiędzy długością statku, a średnicą jego cyrkulacji taktycznej. 17. Standardy maneroe i informacyjne. Ocena łaściości maneroych statku na podstaie informacji i danych źródłoych: a) Pilot Card, b) Wheelhouse Poster, c) Manoeuvring Booklet. 18. Charakterystyka łaściości maneroych różnych typó statkó zależności od tonażu, ymiaró, rodzaju napędu i systemu steroania Wpły iatru i innych sił zenętrznych na maneroanie żegludze pilotoej x x 1. Siły i moment iatru. 2. Wpły kierunku iatru pozornego i położenia środka naieu na pogorszenie stateczności kursoej oraz zrotności. 3. Łączny pły faloania i iatru na zrotność. 4. Odziałyanie prądu na statek. 5. Maneroanie statkiem na akenie ograniczonym arunkach działającego prądu. 6. Żegluga i manery kanałach i na rzekach arunkach niejednorodnego prądu. 7. Ocena dryfu statku i jego korekta. 8. Odziałyanie prądu i iatru po redukcji prędkości do prędkości steronej. 9. Ocena czynnikó zenętrznych oddziałyujących na statek, a mających pły na planoanie i przebieg maneró. 10. Żegluga i manery na zlodzonych akenach ograniczonych. 11. Żegluga konojach lodoych, spółpraca pilota z lodołamaczem. 12. Manery cumoania i odcumoania arunkach zlodzenia. 13. Charakterystyka akenu pilotoego ze zględu na ystępujące ograniczenia i utrudnienia maneroaniu Koticzenie i postój na koticy x x 15

16 1. Czynniki determinujące siłę trzymania koticy. Dobór długości łańcucha koticznego i miejsca koticzenia. 2. Manery koticzenia zależności od ielkości statku, jego stanu załadoania, dostępnej głębokości oraz przeidyanego promienia łukoania. 3. Koticzenie i zejście z koticy niesprzyjających arunkach hydrometeorologicznych. 4. Rónoczesne użycie dóch kotic. 5. Koticzenie zestaó holoniczych Kryteria i zasady samodzielnego cumoania i odcumoania x x 1. Metody samodzielnego cumoania i odcumoania L/P burtą bez działania czynnikó zenętrznych. 2. Samodzielne cumoanie i odcumoanie na ograniczonej przestrzeni maneroej z użyciem: a) jedynie napędu i steru, b) steru strumienioego, c) koticy. 3. Metody samodzielnego cumoania i odcumoania L/P burtą podczas działania iatru, prądu, a także obu tych czynnikó rónocześnie. 4. Obracanie statku na ograniczonym akenie maneroym z użyciem : a) jedynie napędu i steru, b) steru strumienioego, c) koticy. 5. Łódź cumonicza - użycie i spółpraca Manery e spółpracy z holonikami* x x x x 1. Holoniki typy, ich możliości i ograniczenia. 2. Dobór holonikó garantujących bezpieczne ykonanie zaplanoanych maneró; zapotrzeboanie na moc holoniczą. 3. Komunikacja pomiędzy pilotem i holonikami ydaanie komend i poleceń. 4. Podaanie holu i rzucanie holu: a) dobór miejsca i czasu podania/rzucenia holu, b) dobór miejsc zamocoania holu (holonika), c) dobór długości i rodzaju holu zależności od planoanych maneró, d) analiza zagrożeń ziązanych z operacją podaania i rzucania holu. 5. Metody holoania i steroania z ykorzystaniem jednego, dóch, trzech i iększej liczby holonikó. 6. Obracanie statku z ykorzystaniem holonikó; analiza zagrożeń. 7. Manery z holonikami zależności od rodzaju ich napędu i yposażenia: a) Voigth-Schneider, pędniki azymutalne, pozycja i ielkość skeg u, b) 2 śruby, 1śruba, dysze Korta stałe i obrotoe. 8. Manery cumoania i odcumoania z jednym holonikiem przy spółdziałaniu steru i napędu statku. 9. Cumoanie/ odcumoyanie przy spółpracy dóch i ięcej holonikó. 10. Cumoanie do dalb; cumoanie do terminali palioych. 11. Cumoanie miejscach skrajnych basenó portoych. 12. Wproadzanie i yproadzanie statku do doku suchego, płyającego oraz na podnośnik. 13. Manery holoania, cumoania i odcumoania obiektó nietypoych takich jak: pontony, kadłuby, sekcje okrętoe, konstrukcje, doki, platformy iertnicze i statki uszkodzone. 14. Wproadzanie na dok statkó uszkodzonych i obiektó bez napędu. 15. Maneroanie z holonikami trudnych arunkach hydrometeorologicznych oraz na obszarze zlodzonym. 16. Współpraca holonikó pełnomorskich z holonikami portoymi: a) dobór długości holu holonika morskiego trakcie maneró portoych, b) podłączanie/rozłączanie holu głónego na redzie oraz na odach portoych, c) zasady użycia holu zapasoego na obiektach holoanych, d) komunikacja holonikó portoych z morskim zestaem holoniczym, e) obsadzanie załogą bezzałogoych obiektó holoanych (pontony, barki), f) zalnianie holonikó morskich z asysty morskiego zestau holoniczego analiza zagrożeń Procedury bezpiecznego ejścia i zejścia na/z statku i obiektó nietypoych x x 16

17 1. Wybór odpoiedniego miejsca transferu: uzględnianie płyu iatru i fali na bezpieczeństo operacji przyjęcia i zdania pilota. 2. Procedury i uarunkoania lokalne. 3. Komunikacja ze statkiem obsadzanym przez pilota. 4. Wyznaczanie kursu podejścioego statku celem storzenia osłony od faloania i iatru dla jednostki pilotoej; dobór prędkości. 5. Manery jednostki pilotoej podczas przyjmoania i zdaania pilota: a) efekt oddziałyania iatru i fali na jednostkę redukującą prędkość, b) zasady spółdziałania statku i jednostki pilotoej. 6. Urządzenia do przyjmoania i zdaania pilota: a) ymagania Konencji SOLAS, b) okólnik MSC/Circ.568/Rev.1, c) przepisy lokalne. 7. Zapenienie bezpieczeństa pilotoi i obsadzie statku pilotoego. a) zasady bezpieczeństa oboiązujące pilotó, b) ocena bezpieczeństa urządzeń i środkó przygotoanych na przyjęcie pilota, c) indyidualne środki ratunkoe pilota i obsady statku pilotoego, d) yposażenie ratunkoe statku pilotoego, e) procedury podnoszenia człoieka z ody i procedury SAR. 8. Czynniki determinujące decyzję o podjęciu operacji przyjęcia lub zdania pilota. * Uaga : Wybrane elementy programu są realizoane trakcie szkolenia na symulatorze maneroym. Opis yposażenia symulatora i ymagania dotyczące kadry szkolenioej zaiera moduł 4. Znać Spraność różnych rodzajó napędu zależności od ielkości i rodzaju pilotoanego statku; różne systemy steroania, tym urządzenia napędoo-steroe oraz metody steroania aaryjnego; pły zjaisk hydrodynamicznych i hydrometeorologicznych na maneroanie statkiem na akenach ograniczonych; zasady spółpracy z holonikami, metody holoania i cumoania z ich udziałem; zasady bezpieczeństa oboiązujące podczas przyjmoania i zdaania pilota. Umieć Optymalnie ykorzystać dany rodzaj napędu i steroania dla bezpiecznego ykonania zaplanoanego maneru; oceniać łaściości maneroe statku na podstaie pozyskanych informacji; maneroać statkiem na akenie ograniczonym arunkach działającego na statek iatru, prądu i fali; bezpiecznie proadzić statek po akenach zlodzonych i spółpracoać z lodołamaczem; ykonyać szystkie rodzaje maneró portoych z holonikami i bez ich udziału; oceniać zagrożenie i stosoać procedury bezpieczeństa podczas maneró oraz podczas obsadzania i opuszczania pilotoanego statku. Pomoce dydaktyczne Literatura zaodoa obejmująca zagadnienia teoretyczne i praktyczne przyołane module 3. MODUŁ 4 - SYMULATOR SZ NW S PP 4.1. Procedury aaryjne podczas pilotażu x x x 1. Zapoznanie się z symulatorem naigacyjno-maneroym (1P). 2. Podstaoe zasady mechaniki ruchu statku ykorzystyane przy maneroaniu (2T): a) siły od działania pędnikó, steró, urządzeń napędoo-sterujących, b) siła poprzeczna od działania śruby, c) Pivot Point, d) oddziałyanie iatru, e) osiadanie i efekt brzegoy. 3. Aarie urządzeń napędoych i sterujących na torze podejściom, kanale portoym (1T, 1P): a) aaria napędu, b) aaria steru/steró - zatrzymanie i utrzymanie statku na pozycji przy pomocy maneró napędem naprzód i stecz, c) aaria steru strumienioego. 4. Aaria zasilania (1P): a) chiloy zanik zasilania- blackout, b) aaria agregatu- ograniczenie dostępnej mocy. 17

18 5. Holoanie eskortoe: a) próba ężoa z holonikiem zamocoanym na rufie przy aarii steru, b) przejście kanałem portoym z holonikiem zamocoanym na rufie przy aarii steru. 6. Aarie podczas spółpracy z holonikiem na akenie ograniczonym (2P): a) błędne zrozumienie instrukcji przez holonik, b) błędne ykonanie instrukcji przez holonik: opóźnione podanie holu, zeranie holu, c) błędny dobór parametró holonikó: niedostateczna moc, za długi/ krótki hol. 7. Aaria yposażenia naigacyjnego radaru (1P) Współpraca pilota z kapitanem i obsadą mostka - BRM x x x 1. Wzajemne relacje Pilot- Kapitan. 2. Uzgodnienia pomiędzy kapitanem i pilotem dotyczące planu przejścia pilotoego i jego eentualnych modyfikacji: a) planoana trasa i punkty zrotu, b) prędkości na poszczególnych odcinkach trasy, c) plan aaryjny. 3. Przekazanie przez pilota kapitanoi i obsadzie mostka ażnej informacji lokalnej: a) informacje dotyczące ruchu statkó, b) ostrzeżenia naigacyjne dla danego rejonu, c) neralgiczne miejsca przejścia pilotoego, d) operacje portoe i informacja o nabrzeżu, e) inne. 4. Przekazanie przez kapitana szelkiej niezbędnej pilotoi informacji dotyczącej statku i ładunku: a) karta pilotoa, b) informacja o łaściościach maneroych statku, c) ograniczenia ynikające z eentualnych niespraności systemó i urządzeń, d) oczekiania dotyczące nabrzeża i metody cumoania, e) informacja o ładunkach niebezpiecznych na statku. 5. Uzgodnienie zasad spomagania pilota przez obsadę mostka i załogę. a) obseracja ruchu statkó, b) ciągła kontrola i zapis pozycji statku, c) obsługa urządzeń naigacyjnych, d) proadzenie zapisó dzienniku okrętoym, e) utrzymyanie łączności z siłonią i łączności enętrznej, f) zapenienie obsady koticznej i maneroej. 6. Zasada bieżącego informoania kapitana lub obsady mostka o podejmoanych przez pilota działaniach i istotnych manerach. 7. Ocena stopnia sparcia pilota ze strony kapitana i obsady mostka a) ilościoa obsada mostka i sposób przydziału oboiązkó, b) poziom znajomości statku i jego yposażenia, c) znajomość arunkó lokalnych, d) opanoanie języka angielskiego. Znać Zasady maneroania statkiem na akenie ograniczonym przy skrajnie niesprzyjających arunkach atmosferycznych i hydrologicznych; procedury aaryjne obejmujące sytuacje mogące ystąpić trakcie pilotażu, tym aarie podczas spółpracy z holonikami; zasady spółpracy pilota z kapitanem i załogą statku. Umieć Bezpiecznie maneroać sytuacjach ekstremalnych i aaryjnych łaściie ykorzystując dostępne środki i systemy; odpoiednio cześnie rozpoznaać potencjalne zagrożenia i podejmoać działania zapobiegające; efektynie spółpracoać z kapitanem, pozostałą obsadą mostka, operatorem VTS i holonikami sytuacjach szczególnych i aaryjnych. Wyposażenie i pomoce dydaktyczne Sala yposażona sprzęt umożliiający łaście przekazanie treści zajęć (np. projektor multimedialny lub tablica multimedialna oraz stanoisko do e-learningu). Symulator maneroy: symulator ielozadanioy zgodny z ymaganiami konencji STCW, yposażony system izyjny dla arunkó dnia, nocy oraz ograniczonej idzialności, dysponujący różnymi modelami statkó łasnych i 18

19 obcych oraz możliością symulacji maneró z udziałem holonikó, układem steroania kursem i prędkością statku łasnego, możliością proadzenia komunikacji za pomocą bloku łączności, a także nadaania i odbioru sygnałó dźiękoych, yposażony systemy ARPA, ECDIS, AIS umożliiające symulacje krytycznej sytuacji maneroo - naigacyjnej oraz sytuacji aaryjnej rejonie ćiczeń z uzględnieniem batymetrii akenu, jego oznakoania naigacyjnego i innych ograniczeń maneroych takich jak: oddziałyanie iatru i prądu o założonej sile i kierunku. Wskazanym jest, by symulator umożliiał zapis przebiegu ćiczenia pozalający na jego omóienie i ocenę. Instrukcje do ćiczeń, mapy i ydanicta nautyczne łaście dla rejonu proadzonych ćiczeń oraz procedury alarmoe statku łasnego. Kadra Proadzenie i zaliczanie zajęć Forma zajęć: Wykłady Symulator Wykształcenie i ymagana a: - dyplom morski na poziomie zarządzania dziale pokładoym, - ę zaodoą na stanoiskach bezpośrednio ziązanych z zakresem iedzy stanoiącej przedmiot proadzonych zajęć minimalnym ymiarze 3 lat. Osoby nie posiadające potierdzonych kalifikacji pedagogicznych poinny posiadać śiadecto ukończenia kursu zakresie metodyki szkolenia. - pilot morski z aktualnym dośiadczeniem zaodoym min. 5 lat, - absolent innej uczelni yższej kierunku lub specjalności zgodnej z tematyką proadzonych zajęć, specjalizujący się danym przedmiocie posiadający dyplom morski na poziomie zarządzania dziale pokładoym. W przypadku zajęć proadzonych przez ięcej niż jedną osobę, przynajmniej jedna z nich poinna posiadać dyplom morski na poziomie zarządzania. MODUŁ 5 - REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE PILOTAŻU SZ NW S PP 5.1. Regulacje prane polskiej administracji morskiej x x Ustay 1. Ustaa z dnia 31 sierpnia 2012 r. o Państoej Komisji Badania Wypadkó Morskich (Dz. U. poz. 1068). 2. Ustaa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim (Dz. U. z 2011 r. Nr 228, poz oraz z 2012 r. poz. 1068). 3. Ustaa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz z późn. zm.). 4. Ustaa z dnia 4 rześnia 2008 r. o ochronie żeglugi i portó morskich (Dz. U. Nr 171, poz. 1055). 5. Ustaa z dnia 18 rześnia 2001 r. - kodeks morski (Dz. U. z 2009 r., Nr 217, poz z późn. zm) 6. Ustaa o pracy na morskich statkach handloych 7. Ustaa o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki Oboiązujące przepisy ykonacze - do ustay o bezpieczeństie morskim dotyczące pilotażu, oznakoania naigacyjnego, ratonicta morskiego oraz bezpieczeństa upraiania żeglugi Zarządzenia, komunikaty i ytyczne Dyrektoró Urzędó Morskich - łaściych dla rejonu pilotoego, dotyczące porządku portoo - żeglugoego 5.2. Aspekty prane pilotażu x x x 1. Praa i oboiązki pilota morskiego śietle ymagań pranych: a) zadania pilota zakresie doradzta naigacyjnego, b) oboiązek ypełniania ymagań pranych. 2. Procedury postępoania aaryjnego, zabezpieczenie dokumentacji. 3. Odpoiedzialność prana pilota. 4. Współpraca pilota z kapitanem i załogą statku, charakterystyka problemó na podstaie dośiadczeń z ykonyanych usług pilotoych. 5. Wytyczne zakresie kształcenia pilotó Inne przepisy i dokumenty x x 19

20 1. IMO RESOLUTION A.960 (23), Recommendations On Training And Certification And Operational Procedures for Maritime Pilots other than Deep-Sea Pilots adopted 5 December European Maritime Pilot s Association; Education Training and Certification Standard for Maritime Pilots, EMPA Amendments to the International Convention for The Safety of Life at Sea, 1974, Chapter V Safety of Navigation Regulation 23 Pilot transfer arrangements RESOLUTION MSC.308 (88) adopted on 3 December IMO STANDARD MARINE COMMUNICATION PHRASES (SMCPs), MSC/Circ June Znać Regulacje prane polskiej administracji morskiej i przepisy polskiego i międzynarodoego praa, mające zastosoanie pracy pilota morskiego; zasady odpoiedzialności pilota za bezpieczne ykonanie usługi pilotoej; zadania i rolę pilota zabezpieczaniu doodó i dokumentacji poypadkoej. Umieć Praidłoo interpretoać i stosoać przepisy praa lokalnego, krajoego i międzynarodoego dotyczące ykonyanej usługi pilotoej; łaściie reagoać przypadku naruszania oboiązujących przepisó, procedur oraz szelkich działań zagrażających bezpieczeństu żeglugi i środoiska morskiego; dążyć do podnoszenia kalifikacji i poszerzania dośiadczenia zaodoego poprzez samokształcenie oraz udział szkoleniach i kursach zaodoych. Wyposażenie i pomoce dydaktyczne Sala yposażona sprzęt umożliiający łaście przekazanie treści zajęć (np. projektor multimedialny, tablica multimedialna, stanoisko do e-learningu). Dostęp do ydanict zaierających odpoiednie regulacje prane i przepisy lokalne. Kadra Proadzenie i zaliczanie zajęć Forma zajęć: Wykłady Wykształcenie i ymagana a: - pilot morski z aktualnym dośiadczeniem zaodoym min. 5 lat; - absolent innej uczelni yższej kierunku lub specjalności zgodnej z tematyką proadzonych zajęć, specjalizujący się danym przedmiocie. Osoby nie posiadające potierdzonych kalifikacji pedagogicznych poinny posiadać śiadecto ukończenia kursu zakresie metodyki szkolenia. 20