FIZJOTERAPIA W TORAKOCHIRURGII WPŁYW ZAKRESU RESEKCJI PŁUCA NA POJEMNOŚĆ ŻYCIOWĄ PŁUC ZNIEKSZTAŁCENIA KLATKI PIERSIOWEJ

Transkrypt

1 ZNIEKSZTAŁCENIA KLATKI PIERSIOWEJ FIZJOTERAPIA W TORAKOCHIRURGII DOSTĘPY W OPERACJACH KLATKI PIERSIOWEJ WPŁYW ZAKRESU RESEKCJI PŁUCA NA POJEMNOŚĆ ŻYCIOWĄ PŁUC Zakres resekcji Segmentektomiapłuca lewego Resekcja płata górnego płuca prawego Resekcja płata górnego płuca lewego Resekcja płata dolnego płuca lewego Resekcja płata dolnego płuca prawego Resekcja płuca lewego Resekcja płuca prawego % zmniejszenia jemności życiowej płuc VC 6,8 16,5 22,5 27,0 33,0 45,0 55,0

2 SSANIE POOPERACYJNE FIZJOTERAPIA W TORAKOCHIRURGII PRZEDOPERACYJNA POOPERACYJNA WCZESNA PÓŹNA OKRES PRZEDOPRACYJNY WCZESNY OKRES POOPERACYJNY OCENA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OCENA WYDOLNOŚCI I SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ NAUKA ĆWICZEŃ POOPERACYJNYCH FIZJOTERAPIA ODDECHOWA ĆWICZENIA KONDYCYJNE ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCE UŁOŻENIE CHOREGO PROFILAKTYKA PRZECIWZAKRZEPOWA WCZESNA PIONIZACJA I URUCHAMIANIE PSYCHOTERAPIA SAMOOBSŁUGA

3 UŁOŻENIE CHOREGO W OKRESIE POOPERACYJNYM STABILIZACJA RANY POOPERACYJNEJ WZMOCNIENIE KLATKI PIERSIOWEJ PÓŹNY OKRES POOPERACYJNY OCENA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OCENA SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ TRENING FIZYCZNY WYTRZYMAŁOŚCIOWY OPOROWY KOREKCJA POSTAWY ĆWICZENIA OGÓLNIEUSPRAWNIAJĄCE

4 AKTYWNOŚĆ I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA OSÓB PO USUNIĘCIU PŁATA PŁUCA ZABURZENIA CZYNNOŚCIOWE PO USUNIĘCIU PŁUCA DZIENNA LICZBA KROKÓW TEST 6-MINUTOWEGO MARSZU DZIENNY WYDATEK ENERGII [KCAL] % 80% 60% 40% 20% 0% Przed operacją 1 miesiąc FVC 3 miesiące FEV1 6 miesięcy czynność układu oddechowego 100% 80% 60% 40% 20% 0% Przed operacją 1 miesiąc 3 miesiące tolerancja wysiłkowa 6 miesięcy 0 RAK PŁUCA GRUPA KONTROLNA Łukuć 2011 FIZJOTERAPIA W KARDIOCHIRURGII FIZJOTERAPIA W KARDIOCHIRURGII PRZEDOPERACYJNA POOPERACYJNA WCZESNA PÓŹNA

5 OKRES PRZEDOPRACYJNY OKRES PRZEDOPERACYJNY OCENA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OCENA WYDOLNOŚCI I SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ NAUKA ĆWICZEŃ POOPERACYJNYCH FIZJOTERAPIA ODDECHOWA ĆWICZENIA KONDYCYJNE ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCE PSYCHOTERAPIA Zasada ogólna Liczba dni przed zabiegiem Pozycja Rodzaj Liczba wtórzeń Cel Całe stęwanie przygotowawcze winno być dstawą do dalszej współpracy w okresie operacyjnym i wpływać w istotny ssób na ostateczny wynik operacji. 3 7 dni leżąca Ćwiczenia oddechowe: Nauka oddychania wszystkimi torami oddechowymi: -tor górno- i dolnożebrowy -tor przenowy -wybiórczo lewą i prawą stroną klatki piersiowej. Nauka efektywnego kaszlu: -kaszel na przedłużonym wydechu lub w czasie wydechu przerywanego. Co najmniej 3-4 razy dziennie 4-6 wtórzeń każdego ćwiczenia. Wentylacja płuc, wszystkich płatów i segmentów. Nauka odkrztuszania. Nawiązanie kontaktu z pacjentem - zytywny wpływ na psychikę chorego, zmniejszenie stresu, niekoju. OKRES POOPERACYJNY OKRES POOPERACYJNY Kardiochirurgia etap wewnątrzszpitalny Przebieg niewikłany *CABG A 2 (4-7 dni) *inne zabiegi kardiochirurgiczne wikłany B ( > 10 dni) Kardiochirurgia etap wewnątrzszpitalny Przebieg niewikłany *CABG *inne zabiegi kardiochirurgiczne wikłany Doba Pozycja do 1 2 Okres I leżąca 1 7 Doba A 2 (4-7 dni) 3 5 Okres II B ( > 10 dni) 8 10 Czas Rodzaj i zabiegów min Zalecana częstotliwość : 2 3 razy dziennie -ćwiczenia relaksacyjne, rozluźniające; -ćwiczenia oddechowe różnymi torami oddechowymi, ewentualnie dodatkowo oddechowe głębione; -ćwiczenia czynne małych grup mięśniowych; -ćwiczenia izometryczne w tempie 1:1 wybranych grup mięśniowych; -fizjoterapia klatki piersiowej: oklepywanie, opukiwanie klatki piersiowej, ćwiczenia efektywnego kaszlu, inhalacje; -ćwiczenia z drenażem oddechowym: nasilonego wdechu, orowanego wydechu; -nauka autostabilizacjirany operacyjnej. Pozycja do Czas Rodzaj Leżąca, siedząca, ograniczony spacer min Zalecana częstotliwość: 2 razy dziennie -ćwiczenia okresu I; -ćwiczenia czynne większych i dużych grup mięśniowych; -ćwiczenia koordynacyjne i równoważne; -dawkowany marsz na ograniczonym dystansie (do 30m). Zakres czynności zycja leżąca, półsiedząca, ewentualnie siad w zycji fotelowej; jedzenie w zycji półsiedzącej; basen, toaleta, golenie w łóżku z mocą; zakaz obracania się na boki! Zakres czynności czynne siadanie z opuszczonymi nogami (łóżko, fotel, krzesło); samoobsługa przy sżywaniu siłków i toalecie (na siedząco); ruszanie się w obrębie sali; wychodzenie do WC, ewentualnie wywożenie na wózku.

6 OKRES POOPERACYJNY Kardiochirurgia etap wewnątrzszpitalny POZYCJA UŁOŻENIOWA Przebieg niewikłany wikłany *CABG *inne zabiegi kardiochirurgiczne A 2 (4-7 dni) B ( > 10 dni) Okres III Doba Pozycja do 6-10 Leżąca, siedząca, stojąca, marsz, schody > 10 Czas Rodzaj min -ćwiczenia z okresu I i II; -ćwiczenia czynne o charakterze ogólnousprawniającym w oszczędnym tempie; -dawkowany marsz (do 200m); -chodzenie schodach do I - II pięter. Zakres czynności pełna samoobsługa; toaleta w łazience; wychodzenie w towarzystwie za oddział, na zewnątrz budynku (dystans marszu ok. 200m). ĆWICZENIA ODDECHOWE STABILIZACJA RANYPOOPERACYJNEJ

7 ZMIANA POZYCJI UŁOŻENIOWYCH STABILIZACJA KLATKI PIERSIOWEJ MIEJSCE DAWCZE PÓŹNY OKRES POOPERACYJNY OCENA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OCENA SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ TRENING FIZYCZNY WYTRZYMAŁOŚCIOWY OPOROWY KOREKCJA POSTAWY ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCE

8

9 TRENING OPOROWY WSKAZÓWKI DO TRENINGU OPOROWEGO DLA CHORYCH NA CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA O NISKIM POZIOMIE RYZYKA 1.Obciążenie krotne dniesienie 30% do 50% ciężaru maksymalnego, który może być dniesiony jednokrotnie. 2.Należy wykonywać od jednego do trzech wtórzeń każdego ćwiczenia. 3.Unikać przeciążeń. Odczuwane obciążenie wysiłkiem nie może przekraczać stopnia w 16-stopniowej (6 20) skali Borga. 4.Kontrola oddechu (uwaga ćwiczenia na bezdechu groźne!!!) 5.Zwiększać obciążenie o 2 5 kg, jeśli dotychczasowe obciążenie zwala na swobodne wykonanie wtórzeń. 6.Podnosić ciężar woli, kontrolując ruchy i doprowadzając do pełnego wyprostu ramion. 7.Ćwiczyć najpierw duże grupy mięśniowe, później mniejsze, używając odwiedniego sprzętu dla ćwiczenia kończyn górnych i dolnych. 8.Trening orowy winien być wtarzany 2 do 3 razy w tygodniu. 9.Nie należy silnie zaciskać uchwytu, gdyż może to doprowadzić do większego wzrostu ciśnienia krwi w trakcie wykonywania. 10.Zaprzestać w przypadku wystąpienia niebezpiecznych objawów, szczególnie takich jak: zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca, nasilenie duszności, ból wieńcowy. 11.Stosować możliwie krótkie okresy odczynku między ćwiczeniami (np sekund), tak, aby uzyskać możliwie najlepsze wyniki w zwiększaniu wytrzymałości mięśniowej i wydolności aerobowej. ĆWICZENIA IZOKINETYCZNE WPŁYW ĆWICZEŃ RUCHOWYCH NA ORGANIZM CHORYCH NA CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA Korzyści fizycznych u chorych na choroby układu krążenia zwiększenie zdolności maksymalnego chłaniania tlenu; prawa mechaniki oddychania; zmniejszenie aktywności układu współczulnego, a zwiększenie przywspółczulnego; rośnie wówczas napięcie nerwu błędnego i wzrasta wrażliwość baroreceptorów, a tym samym maleje ryzyko zagrażających życiu zaburzeń rytmu serca; obniżenie aktywności neurohormonalnej, która jest wyznacznikiem prawy funkcji tłoczącej serca; zwiększenie rzutu serca; zmiany morfologiczne i funkcjonalne mięśni szkieletowych; zwiększenie wytrzymałości mięśniowej; prawa tolerancji wysiłkowej, nieważ utrzymywane jest wyższe ph tkanki mięśniowej i wolniejszy spadek zasobów fosfokreatyny na szczycie wysiłku, a także szybsza jego resynteza; prawa funkcji śródbłonka (indukuje wytwarzanie tlenku azotu); zwiększenie jemności rozkurczowej naczyń; zwiększenie przepływu krwi w obrębie kończyn; prawa jakości życia.