POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM"

Transkrypt

1 POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM S Y S T E M Y E L E K T R O M E C H A N I C Z N E TEMATYKA ĆWICZENIA SILNIKI PRĄDU STAŁEGO BADANIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH ZASTOSOWANIE POMIARÓW KOMPUTEROWYCH Materiały pomocnicze Kierunek Elektrotechnika Studia niestacjonarne 2-giego stopnia semestr 1 Opracowali Mieczysław RONKOWSKI Marek KAMIŃSKI Grzegorz KOSTRO Michał MICHNA GDAŃSK

2 2 M. RONKOWSKI, M. KAMIŃSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA ĆWICZENIE SILNIKI PRĄDU STAŁEGO BADANIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH ZASTOSOWANIE POMIARÓW KOMPUTEROWYCH Program ćwiczenia 1. CEL ĆWICZENIA RZUT OKA NA ZASTOSOWANE KOMPUTEROWE TECHNIKI POMIAROWE BADANIA DOŚWIADCZALNE WYBRANYCH STANÓW PRACY DYNAMICZNEJ SILNIKA Oględziny zewnętrzne Badanie rozruchu silnika przy braku obciążenia na wale Badanie rozruchu silnika przy obciążeniu na wale PYTANIA KONTROLNE ZADANIA SPRAWOZDANIE LITERATURA CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest: opanowanie zastosowania komputerowych technik pomiarowych do badania właściwości dynamicznych silnika prądu stałego (obcowzbudnego); wykonanie badań doświadczalnych wybranych stanów pracy dynamicznej silnika prądu stałego: rozruchu silnika przy braku obciążenia na wale (załączanie napięcia stałego do obwodu twornika przy otwartym obwodzie mechanicznym ), rozruchu silnika przy obciążeniu na wale (załączanie napięcia stałego do obwodu twornika przy obciążonym obwodzie mechanicznym ), porównanie wyników badań symulacyjnych z wynikami badań doświadczalnych. 2. RZUT OKA NA ZASTOSOWANE KOMPUTEROWE TECHNIKI POMIAROWE Przebiegi czasowe wielkości charakterystycznych dla stanów dynamicznych silnika prądu stałego a mogą być rejestrowane za pomocą dwóch układów pomiarowych (do wyboru): 4-ro kanałowy oscyloskop cyfrowy firmy Tektronix ze złączem GPIB oraz komputer PC wyposażony w kartę GPIB do zapisu wyników pomiarów na dysku; komputer PC wyposażony w kartę pomiarową typu PCI-MIO-16E-4 firmy National Instruments. Układ pierwszy jest układem klasycznym, więc nie wymaga wyjaśnienia zasady jego działania. W przypadku układu drugiego sercem jest wymieniona karta pomiarowa, która posiada: 16 pojedynczych lub 8 różnicowych wejściowo/wyjściowych kanałów analogowych przy czym: o maksymalne napięcie pracy ±11 [V] przy zabezpieczeniach przepięciowych ±25 [V], o FIFO bufer (rozmiar kolejki) 512 [S], o przetwornik analogowo cyfrowy 12 bitowy, o częstotliwość próbkowania 500 [ks/s]; 2 analogowe wyjścia 12 bitowe; 8 wejściowo/wyjściowych kanałów cyfrowych; 2 wyjścia czasowe;

3 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI SILNIKA PRĄDU STAŁEGO. Pomiary komputerowe 3 1 wyjście zewnętrznego wyzwalania. Rozdzielczość karty PCI-MIO-16E-4 wynika z zastosowania 12 bitowego przetwornika A/C (4096 poziomów dla danego zakresu). W tabeli 1 przedstawiono zakres pomiarowy oraz dokładności karty w zależności od przyjętego wzmocnienia. Tablica 1. Zakresy pomiarowe karty PCI-MIO-16E-4 firmy National Instruments KONFIGURACJA ZAKRESU 0 do +10 V 0 do +10 V WZMOCNIENIE ZAKRES DOKŁADNOŚĆ POMIAROWY do +10 V 2.44 mv do +5 V 1.22 mv do +2 V µv do +1 V µv do +500 mv µv do +200 mv µv do +100 mv µv do +10 V 4.88 mv do +5 V 2.44 mv do +2.5 V 1.22 mv do +1 V µv do +500 mv µv do +250 mv µv do +100 mv µv do +50 mv µv Zasady doboru częstotliwości próbkowania i skanowania: dostępny zakres częstotliwości: 0, pts/s dla jednego kanału; maksymalna częstotliwość próbkowania zmniejsza się tylokrotnie ile chcemy skanować kanałów; należy tak dobrać obie częstotliwości by zachować minimalny czas pomiędzy odczytem ostatniego kanału w jednej sekwencji skanowania, a odczytem pierwszego kanału następnej sekwencji ( t Scan ) (dla karty PCI-MIO-16E-4 czas ten wynosi t Samp = 4µs); należy uwzględnić dłuższy czas opóźnienia międzykanałowego, w przypadku zmiany wzmocnienia w dwóch sąsiednich kanałach na wyższą. Dalsze szczegóły dotyczące zasad pomiaru z zastosowaniem karty pomiarowej typu PCI-MIO-16E-4 opisano w Instrukcja Programu NIDAQScope rejestracji pomiarów z zastosowaniem karty pomiarowej National Instruments MIO-PCI 16E4 i komputera PC (dostępna na: 3. BADANIA DOŚWIADCZALNE WYBRANYCH STANÓW PRACY DYNAMICZNEJ SILNIKA 3.1. Oględziny zewnętrzne Dokonać oględzin zewnętrznych badanego silnika prądu stałego i urządzeń wchodzących w skład układu pomiarowego. Należy, przede wszystkim, dokładnie zanotować dane zawarte w tabliczce znamionowej silnika oraz wartości parametrów modelu obwodowego (patrz instrukcja do ćwiczenia Maszyny prądu stałego: Badanie silników Laboratorium ME I sem. IV oraz instrukcja do części A niniejszego ćwiczenia) Badanie rozruchu silnika przy braku obciążenia na wale Badanie rozruchu silnika polega na wykonaniu kolejno czynności: załączeniu stałego napięcia zasilania do obwodu wzbudzenia i ustawieniu prądu wzbudzenia silnika wg zadanej wartości;

4 4 M. RONKOWSKI, M. KAMIŃSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA załączeniu skokowym stałego napięcia zasilania do obwodu twornika przy braku obciążenia na wale (otwarty obwód mechaniczny ) i zerowej początkowej prędkości obrotowej; rejestracji przebiegów czasowych: napięcia i prądu twornika, prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej; pomiarze wartości ustalonych: napięcia i prądu twornika, prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej. Schemat układu pomiarowego do badania rozruchu silnika przedstawiono na rys. 1. A I a Karta pomiarowa (oscyloskop) Do źródła napięcia stałego ST U a V LEM(U) R d u a Karta pomiarowa (oscyloskop) i a LEM(I) B2 M E1 TP I f E2 A LEM(U) Karta pomiarowa (oscyloskop) A1 LEM(I) Do źródła napięcia stałego i f Karta pomiarowa (oscyloskop) Rys. 1. Schemat połączeń układu pomiarowego do badania dynamiki rozruchu silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale Uwaga: Zakresy pomiarowe użytych mierników i przetworników typu LEM należy dobrać stosownie do: danych znamionowych badanego silnika; dopuszczalnego zakresu amplitudy sygnałów na wejściu użytej karty pomiarowej lub oscyloskopu. Pomiary próby rozruchu należy wykonać dla przypadków podanych w tablicy 1. Numer próby Prąd wzbudzenia I f Tablica 1. Warunki rozruchu silnika prądu stałego obcowzbudnego Napięcie twornika U a Krotność udarowego prądu rozruchowego k Iaud Moment obciążenia T L Rezystancja dodatkowa R d 1 I f = I fn U a = U an k Iaud < 3 0 wg wzoru (1) 2 I f > I fn U a = U an k Iaud < 3 0 wg wzoru (1) 3 I f < I fn U a = U an k Iaud < 3 0 wg wzoru (1) 4 I f = I fn U a = U an k Iaud < 6 0 wg wzoru (1) 5 I f > I fn U a = U an k Iaud < 6 0 wg wzoru (1) 6 I f < I fn U a = U an k Iaud < 6 0 wg wzoru (1) 7 I f = I fn U a < 0,20U an k Iaud < I f > I fn U a < 0,20U an k Iaud < I f < I fn U a < 0,20U an k Iaud < I f = I fn U a < 0,25U an k Iaud <

5 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI SILNIKA PRĄDU STAŁEGO. Pomiary komputerowe 5 11 I f > I fn U a < 0,25U an k Iaud < I f < I fn U a < 0,25U an k Iaud < Uwaga: Próby od nr 7 do 12 należy wykonać przy zasilaniu obwodu twornika z baterii akumulatorów. Uwaga: Po zakończeniu rozruchu należy zanotować wartości ustalone: napięcia zasilania twornika U aus =... [V] prądu twornika I aus =... [A] prądu wzbudzenia I fus =... [A] prędkości obrotowej n us =... [obr/min] rezystancji dodatkowej R d =... [Ω] Celem ograniczenia wartości prądu rozruchowego silnika należy dobrać odpowiednią wartość rezystancji dodatkowej R d wg zależności: U a Rd Ra (1) k I Iaud gdzie: U a wartość napięcie zasilania twornika; I an znamionowa wartość prądu twornika badanego silnika; R a rezystancja obwodu twornika badanego silnika, k Iaud = I aud / I an - krotność udarowego prądu rozruchowego silnika, określona jako stosunek udarowego prądu rozruchowego do prądu znamionowego twornika silnika. Uwagi: Ograniczenie wartości prądu rozruchowego silnika prądu stałego wynika z niebezpieczeństwa powstania nadmiernego iskrzenia zestyku ślizgowego szczotki-komutator, które może doprowadzić do powstania łuku elektrycznego (ognia) na komutatorze w efekcie do uszkodzenia a nawet do zniszczenia komutatora. W zastosowaniach praktycznych zaleca się krotność ustalonego prądu rozruchowego k Iaus 2. Ograniczenie wartości udarowej prądu rozruchowego silnika może także wynikać z zakresu pomiarowego użytych przetworników LEM. Rys. 2 przedstawia przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów, które są charakterystyczne dla dynamiki rozruchu silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Uwagi do rys. 2: Przebiegi zarejestrowano w układzie pomiarowym: karta PCI-MIO-16E-4 oraz komputer PC. Przebiegi wykreślono i opracowano za pomocą procesora graficznego PROBE symulatora PSPICE. Zarejestrowane przebiegi czasowe na wyjściu przetworników LEM są odpowiednio przeskalowane. I tak: dla przebiegów prądowych wg relacji: Wartość liczbowa przebiegu prądowego w [A] = zarejestrowana wartość liczbowa przebiegu prądowego w [V] na wyjściu przetwornika LEM * współczynnik transformacji przetwornika LEM w [A/V] dla przebiegów napięciowych wg relacji: Wartość liczbowa przebiegu napięciowego w [V] = zarejestrowana wartość liczbowa przebiegu napięciowego w [V] na wyjściu przetwornika LEM * współczynnik transformacji przetwornika LEM w [V/V] Czas t (time) jest rejestrowany bezpośrednio w sekundach! an

6 6 M. RONKOWSKI, M. KAMIŃSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA Wartości ustalone i udarowe (maksymalne) wielkości mierzonych należy odnieść do wartości znamionowych silnika (np. na rys. 2 dla wartości udarowej prądu twornika podano: I aud = I an ) Na podstawie zarejestrowanych przebiegów należy określić czas rozruchu silnika (np. na rys. 2 podano t r = [s]).

7 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI SILNIKA PRĄDU STAŁEGO. Pomiary komputerowe ( m, ) Iaud = 9.438Ian (2.1450,48.028) Uaus = 0.218Uan >> Ua = 0 Ia = 0 1 Chan0* Chan2* ( m, m) Ifus = Ifn ( m, m) Iaus = 0.337Ian (2.1450,5.0492) (2.1458, ) nus = 522 obr/min tr = s SEL>> 0 ( m,7.7202) 0 0s 0.5s 1.0s 1.5s 2.0s 2.5s 3.0s 1 Chan1* (Chan3/140.3m)*522 Time Rys. 2. Przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów czasowych dynamiki rozruchu silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale: Chan0 - napięcia zasilania twornika [V], Chan1 - prąd wzbudzenia [A], Chan2 - prąd twornika [A], Chan3 - prędkość obrotowa [obr/min] Moment elektromagnetyczny silnika jest opisany zależnością: T = G ( i ) i i gdzie, G af (i f ) indukcyjność rotacji zależna o prądu wzbudzenia silnika i f, i a prąd twornika silnika. Zatem przy założeniu stałej wartości i f i pominięciu oddziaływania twornika moment silnika jest opisany zależnością T ~ i, czyli jest proporcjonalny do prądu twornika (przebiegu chan2*31.342). e a e af f f a

8 8 M. RONKOWSKI, M. KAMIŃSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA Np. dla wielkości zarejestrowanej w kanale 0 (chan0 = napięcia zasilania twornika) przeskalowanie wykonano za pomocą odpowiednich opcji procesora graficznego PROBE, które umożliwiają wykonanie wielu operacji, np. mnożenia, dzielenia zmiennej przez wielkość stałą; całkowania, różniczkowania zmiennej; itp.. Zatem przeskalowanie napięcia twornika ma postać: gdzie, u a = chan0* [V] liczba = współczynnik transformacji zastosowanego przetwornika LEM w [V/V]. Do przeskalowania prędkości obrotowej n (zarejestrowanej w chan3 ), ze względu na problemy dokładnego określenia stałej prądniczki tachometrycznej, wybrano następujący sposób: gdzie, n = (chan3/ 140.3m )*522 [obr/min] liczba 140.3m = wartość ustalona przebiegu napięciowego na wyjściu przetwornika LEM w [mv], odczytana bezpośrednio na wykresie zmiennej za pomocą opcji Cursor procesora graficznego PROBE; liczba 522 = wartość ustalona prędkości obrotowej n us, odczytana bezpośrednio na obrotomierzu w [obr/min]. Analogicznie jak przebieg prędkości obrotowej można przeskalować inne przebiegi zarejestrowane, szczególnie w przypadku braku wartości współczynnika transformacji zastosowanego przetwornika LEM Badanie rozruchu silnika przy obciążeniu na wale Badanie rozruchu silnika polega na wykonaniu kolejno czynności: załączeniu stałego napięcia zasilania do obwodu wzbudzenia i ustawieniu prądu wzbudzenia silnika (wg zadanej wartości) i prądu wzbudzenia prądnicy; załączeniu skokowym stałego napięcia zasilania do obwodu twornika przy obciążenia na wale (obciążony obwód mechaniczny, tzn. dodatkowa maszyna prądu stałego jest sprzężona mechanicznie z badanym silnikiem i pracujące jako prądnica) i zerowej początkowej prędkości obrotowej; rejestracji przebiegów czasowych: napięcia i prądu twornika, prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej; pomiarze wartości ustalonych: napięcia i prądu twornika, prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej. Schemat układu pomiarowego do badania rozruchu silnika (pokazany na rys. 1) należy uzupełnić o układ połączeń dodatkowej maszyny prądu stałego (pokazany na rys. 3), pracującej jako prądnica i obciążonej rezystancją R o. Pomiary próby rozruchu należy wykonać dla przypadków podanych w tablicy 2. Uwagi: Jako miarę obciążenia badanego silnika należy przyjąć wartość jego prądu twornika w stanie ustalonym I aus, która jest odniesiona do znamionowego prądu twornika. Wartość prądu twornika I aus badanego silnika ustala się za pomocą rezystancji obciążenia R o lub/i prądu wzbudzenia prądnicy I fp (patrz rys. 3). Można przyjąć, przy pominięciu strat mechanicznych i strat na prądy wirowe, że moment obciążenia silnika T L jest praktycznie równy momentowi elektromagnetycznemu silnika T e : T L T = G ( I ) I i (2) e gdzie, G af (I f ) indukcyjność rotacji silnika zależna o prądu wzbudzenia silnika I f, i a prąd twornika silnika. Z kolei można przyjąć, przy pominięciu strat mechanicznych i strat na prądy wirowe prądnicy, że moment obciążenia silnika, jest praktycznie równy momentowi elektromagnetycznemu prądnicy: L ep af afp f fp f fp a T T = G ( I ) I i (3) ap

9 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI SILNIKA PRĄDU STAŁEGO. Pomiary komputerowe 9 gdzie, G afp (I fp ) indukcyjność rotacji prądnicy zależna o prądu wzbudzenia prądnicy I fp, i ap prąd twornika prądnicy. R o W3 I ap A U ap V G A1 B2 P E1 + A I fp E2 - AT W2 Rys. 3. Schemat połączeń maszyny prądu stałego pracującej jako prądnica obciążona rezystancją R o (maszyna służy jako obciążenie badanego silnika w układzie pomiarowym pokazanym rys. 1) Tablica 2. Warunki zasilania i obciążenia silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy próbie rozruchu Numer próby Prąd wzbudzenia I f Napięcie twornika U a Krotność udarowego prądu rozruchowego k Iaud Moment obciążenia wg ustalonego prądu twornika silnika T L ~ I aus Rezystancja dodatkowa R d 1 I f = I fn U a = U an k Iaud < 3 I aus = I an wg wzoru (1) 2 I f > I fn U a = U an k Iaud < 3 I aus = I an wg wzoru (1) 3 I f < I fn U a = U an k Iaud < 3 I aus = I an wg wzoru (1) 4 I f = I fn U a = U an k Iaud < 6 I aus = I an wg wzoru (1) 5 I f > I fn U a = U an k Iaud < 6 I aus = I an wg wzoru (1) 6 I f < I fn U a = U an k Iaud < 6 I aus = I an wg wzoru (1) 7 I f = I fn U a < 0,20U an k Iaud < 6 I aus = 0,5I an 0 8 I f > I fn U a < 0,20U an k Iaud < 6 I aus = 0,5I an 0 9 I f < I fn U a < 0,20U an k Iaud < 6 I aus = 0,5I an 0 10 I f = I fn U a < 0,25U an k Iaud < 10 I aus = 0,5I an 0 11 I f > I fn U a < 0,25U an k Iaud < 10 I aus = 0,5I an 0 12 I f < I fn U a < 0,25U an k Iaud < 10 I aus = 0,5I an 0 Uwagi: Celem ograniczenia wartości prądu rozruchowego silnika należy dobrać odpowiednią wartość rezystancji dodatkowej R d wg zależności (1). Próbę nr od 7 do 12 należy wykonać przy zasilaniu obwodu twornika z baterii akumulatorów.

10 10 M. RONKOWSKI, M. KAMIŃSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA Uwzględniając i ap = eap /( Ra + Ro ) oraz eap = Gafp ( I fp ) I fp ω rm wyrażenie (3) przyjmie postać: T 2 ( Gafp ( I fp ) I fp ) L ω rm (4) Rap + Ro gdzie, R ap rezystancja twornika prądnicy, R o rezystancja obciążenia prądnicy, ω rm - prędkość obrotowa silnika (prądnicy). Z kolei przy I fp = const., R o = const. i pominięciu oddziaływania twornika wyrażenie (4) można zapisać w postaci: TL ~ ωrm (5) Zatem moment obciążenia silnika jest proporcjonalny do prędkości obrotowej silnika (prądnicy). 4. PYTANIA KONTROLNE 1. Podać i omówić schemat połączeń układu pomiarowego do badania przebiegów czasowych rozruchu silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. 2. Podać i omówić schemat połączeń układu pomiarowego do badania przebiegów czasowych rozruchu silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy obciążeniu na wale. 3. Podać i uzasadnić przebiegi prądu rozruchowego (twornika) i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadek rozruchu bezpośredniego (znamionowe napięcie twornika, znamionowy prąd wzbudzenia, brak rezystancji dodatkowej - rozruchowej). Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Wyróżnić trzy przypadki relacji między stałymi czasowymi silnika. Czy stałe czasowe mają wpływ na czas rozruchu? 4. Podać i uzasadnić przebiegi prądu rozruchowego (twornika) i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadek rozruchu przy napięciu twornika U a = 0,5U an. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Wyróżnić trzy przypadki relacji między stałymi czasowymi silnika. Jak jest efekt obniżenia napięcia? Czy ma ono wpływ na stałe czasowe przebiegów i czas rozruchu? 5. Podać i uzasadnić przebiegi prądu rozruchowego (twornika) i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadek rozruchu z rezystancją dodatkową w obwodzie twornika. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Omówić wpływ stałych czasowych silnika na charakter przebiegów. Jak jest efekt rezystancji dodatkowej? Czy ma ona wpływ na stałe czasowe przebiegów oraz na czas rozruchu? 6. Podać i uzasadnić przebiegi momentu elektromagnetycznego i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadek rozruchu bezpośredniego. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Wyróżnić trzy przypadki relacji między stałymi czasowymi silnika. Czy stałe czasowe mają wpływ na czas rozruchu? 7. Podać i uzasadnić przebiegi momentu elektromagnetycznego i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadek rozruchu przy napięciu twornika U a = 0,5U an. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Wyróżnić trzy przypadki relacji między stałymi czasowymi silnika. Jak jest efekt obniżenia napięcia? Czy ma ono wpływ na stałe czasowe przebiegów i czas rozruchu? 8. Podać i uzasadnić przebiegi momentu elektromagnetycznego i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadek rozruchu z rezystancją dodatkową w obwodzie twornika. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Omówić wpływ stałych czasowych silnika na charakter przebiegów. Jak jest efekt rezystancji dodatkowej i czy ma ona wpływ na stałe czasowe przebiegów oraz na czas rozruchu? 9. Podać i uzasadnić przebiegi prądu rozruchowego (twornika) i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadki rozruchu bezpośredniego przy trzech wartościach prądu wzbudzenia: I f = I fn, I f > I fn, I f < I fn. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Jak jest efekt zmiany wartości prądu wzbudzenia? Czy ma ona wpływ na stałe czasowe przebiegów oraz na czas rozruchu?

11 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI SILNIKA PRĄDU STAŁEGO. Pomiary komputerowe Podać i uzasadnić przebiegi momentu elektromagnetycznego i prędkości obrotowej silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale. Rozważyć przypadki rozruchu bezpośredniego przy trzech wartościach prądu wzbudzenia: I f = I fn, I f > I fn, I f < I fn. Posłużyć się przebiegami uzyskanymi metodą symulacyjną (program PSPICE). Jak jest efekt zmiany wartości prądu wzbudzenia? Czy ma ona wpływ na stałe czasowe przebiegów oraz na czas rozruchu? 11. Podać metody ograniczania wartości prądu rozruchowego silnika prądu stałego (obcowzbudnego). Jakie są powody jego ograniczania? Jakie zaleca się krotność ustalonego prądu rozruchowego w zastosowaniach praktycznych? Podać sposób szacowania wartości udarowego prądu rozruchowego. 5. ZADANIA 1. Na podstawie wyników pomiaru rozruchu badanego silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy braku obciążenia na wale (otwarty obwód mechaniczny ): wykreślić przebiegi czasowe: napięcia i prądu twornika, momentu elektromagnetycznego (wyliczyć wg wzoru (3)), prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej; uzasadnić fizyczne i analitycznie charakter pomierzonych przebiegów; wyznaczyć wartości udarowe i ustalone: napięcia i prądu twornika, momentu elektromagnetycznego (wyliczyć wg wzoru (3)), prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej; wyznaczyć czas rozruchu i porównać go ze stałymi czasowymi silnika (elektromagnetyczną i elektromechaniczną) oraz stałą rozruchową silnika, podać przyczyny rozbieżności. Na podstawie dynamicznego modelu obwodowego silnika o danych wartościach parametrów modelu obwodowego: obliczyć ręcznie (oszacować) wartości udarowe i ustalone: prądu twornika, momentu elektromagnetycznego (wyliczyć wg wzoru (3)), prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej. porównać z wynikami wyznaczonymi doświadczalnie, podać przyczyny rozbieżności. 2. Na podstawie wyników pomiaru rozruchu badanego silnika prądu stałego (obcowzbudnego) przy obciążeniu na wale (obciążony obwód mechaniczny ): wykreślić przebiegi czasowe: napięcia i prądu twornika, momentu elektromagnetycznego (wyliczyć wg wzoru (3)), prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej; uzasadnić fizyczne i analitycznie charakter pomierzonych przebiegów; wyznaczyć wartości udarowe i ustalone: napięcia i prądu twornika, momentu elektromagnetycznego (wyliczyć wg wzoru (3)), prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej; wyznaczyć czas rozruchu i porównać go ze stałymi czasowymi silnika (elektromagnetyczną i elektromechaniczną) oraz stałą rozruchową silnika, podać przyczyny rozbieżności. Na podstawie dynamicznego modelu obwodowego silnika o danych wartościach parametrów modelu obwodowego: obliczyć ręcznie (oszacować) wartości udarowe i ustalone: prądu twornika, momentu elektromagnetycznego (wyliczyć wg wzoru (3)), prądu wzbudzenia i prędkości obrotowej. porównać z wynikami wyznaczonymi doświadczalnie, podać przyczyny rozbieżności. 3. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program PSPICE) dla zadania 1 (wybrać jeden z przebiegów, np.: napięcie twornika, prąd twornika, moment elektromagnetyczny, prąd wzbudzenia lub prędkość obrotową). Podać przyczyny rozbieżności. 4. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program PSPICE) dla zadania 21 (wybrać jeden z przebiegów, np.: napięcie twornika, prąd twornika, moment elektromagnetyczny, prąd wzbudzenia lub prędkość obrotową). Podać przyczyny rozbieżności. 6. SPRAWOZDANIE Opracowanie sprawozdania powinno zawierać: stronę tytułową wg następującego układu wg wzoru podanego niżej; nr zadania; dane znamionowe, parametry modelu obwodowego i stałe czasowe badanego silnika (wartości parametrów należy nanieść na rysunku przedstawiającym model obwodowy silnika!); określenie wymuszeń elektrycznych i mechanicznych; określenie warunków początkowych (wartości początkowe prądów i prędkości obrotowej);

12 12 M. RONKOWSKI, M. KAMIŃSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA ręczne oszacowanie wartości udarowych i ustalonych wielkości badanych silnika oraz ich porównanie z wartościami otrzymanymi na drodze doświadczalnej i symulacyjnej; uzasadnienie fizyczne i analityczne uzyskanych wyników (powinno to być napisane w stylu inżynierskim! - tzn. minimum języka tekstowego a maksimum języka graficznego i symbolicznego); krótkę dyskusję wpływu dokładności pomiarów i założeń upraszczających modelu silnika na uzyskane wyniki metodą doświadczalną i symulacyjną (program PSPICE); wykaz literatury wykorzystanej przy pisaniu sprawozdania. Wzór strony tytułowej sprawozdania POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I AUTOMATYKI KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I MASZYN ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE Kierunek Elektrotechnika Studia niestacjonarne 2-ego stopnia, semestr 1 ĆWICZENIE SILNIKI PRĄDU STAŁEGO BADANIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH ZASTOSOWANIE POMIARÓW KOMPUTEROWYCH Opracowali: Imię i nazwisko: Nr grupy laboratoryjnej/dziekańskiej: Data oddania sprawozdania: Ocena: 7. LITERATURA 1. S. Bolkowski: Stany nieustalone w obwodach elektrycznych. WNT, Warszawa, R.H. Cannon (jr.): Dynamika układów fizycznych. WNT, Warszawa, P.C. Krause i O. Wasynczuk: Electromechanical Motion Devices. Mc Graw -Hill Book Comp., New York, Purdue University, USA. 4. P.C. Krause: Analysis of Electric Machinery. Mc Graus - Hill Book Comp., New York, W. Latek: Teoria maszyn elektrycznych. WNT, Warszawa, Z. Manitius: Maszyny elektryczne cz. I, II. Skrypt PG, 1982, M. Michna: Instrukcja Programu NIDAQScope rejestracji pomiarów z zastosowaniem karty pomiarowej National Instruments MIO-PCI 16E4 i komputera PC. Materiały pomocnicze do laboratorium maszyny elektryczne II. Podstawy dynamiki maszyn elektrycznych. Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych. WEiA. PG, Gdańsk, ( 8. W. Paszek: Stany nieustalone maszyn elektrycznych prądu przemiennego. WNT, Warszawa, M. Ronkowski: Szkic do wykładów z przedmiotu Maszyny elektryczne II. Dynamika maszyn elektrycznych. Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych. WEiA. PG, Gdańsk, ( e-mechatronika) 10. S. Roszczyk: Teoria maszyn elektrycznych. WNT, Warszawa, P. Zimny, K. Karwowski: SPICE klucz do elektrotechniki. Instrukcja, program, przykłady. Skrypt PG, 1993.

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE LABORATORIUM ĆWICZENIE (TRFO) BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA POMIARY

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych S Y S T E M Y E L E K T R O M E C H A N I C Z N E LABORATORIUM ĆWICZENIE (SI) BADANIE DYNAMIKI

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM S Y S T E M Y E L E K T R O M E C H A N I C Z N E TEMATYKA ĆWICZENIA MASZYNY SYNCHRONICZNE

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE

POLITECHNIKA GDAŃSKA LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I AUTOMATYKI KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I MASZYN ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE ĆWICZENIE (PS) MASZYNY SYNCHRONICZNE BADANIE CHARAKTERYSTYK PRĄDNICY/GENERATORA

Bardziej szczegółowo

Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki

Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8. BADANIE MASZYN PRĄDU STAŁEGO STANOWISKO I. Badanie silnika bocznikowego

Ćwiczenie 8. BADANIE MASZYN PRĄDU STAŁEGO STANOWISKO I. Badanie silnika bocznikowego Laboratorium elektrotechniki Ćwiczenie 8. BADANIE MASZYN PRĄDU STAŁEGO STANOWISKO I. Badanie silnika bocznikowego 0 V L L+ + Łącznik tablicowy V A A m R r R md Autotransformator E 0 V~ E A M B 0 0 V Bezdotykowy

Bardziej szczegółowo

Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora

Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych Ciężkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie M3 - protokół Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora Data

Bardziej szczegółowo

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie EA1 Silniki wykonawcze prądu stałego

Ćwiczenie EA1 Silniki wykonawcze prądu stałego Akademia Górniczo-Hutnicza im.s.staszica w Krakowie KATEDRA MASZYN ELEKTRYCZNYCH Ćwiczenie EA1 Silniki wykonawcze prądu stałego Program ćwiczenia: A Silnik wykonawczy elektromagnetyczny 1. Zapoznanie się

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki

Zespół B-D Elektrotechniki Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Samochodowej Temat ćwiczenia: BADANIE ALTERNATORA Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER 1 5.1. Stanowisko laboratoryjne do badania alternatora

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie M 1 - protokół. Badanie maszyn prądu stałego: silnika bocznikowego i prądnicy obcowzbudnej

Ćwiczenie M 1 - protokół. Badanie maszyn prądu stałego: silnika bocznikowego i prądnicy obcowzbudnej Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CięŜkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie M 1 - protokół Badanie maszyn prądu stałego: silnika bocznikowego i prądnicy obcowzbudnej

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie EA5 Silnik 2-fazowy indukcyjny wykonawczy

Ćwiczenie EA5 Silnik 2-fazowy indukcyjny wykonawczy Akademia Górniczo-Hutnicza im.s.staszica w Krakowie KATEDRA MASZYN ELEKTRYCZNYCH Ćwiczenie EA5 Silnik 2-fazowy indukcyjny wykonawczy 1. Zapoznanie się z konstrukcją, zasadą działania i układami sterowania

Bardziej szczegółowo

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Układem

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie silnika bocznikowego prądu stałego

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie silnika bocznikowego prądu stałego Ćwiczenie 3 Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie silnika bocznikowego prądu stałego Opracował: Grzegorz Wiśniewski Zagadnienia do przygotowania Urządzenia

Bardziej szczegółowo

EA3. Silnik uniwersalny

EA3. Silnik uniwersalny EA3 Silnik uniwersalny Program ćwiczenia 1. Oględziny zewnętrzne 2. Pomiar charakterystyk mechanicznych przy zasilaniu: a - napięciem sinusoidalnie zmiennym (z sieci), b - napięciem dwupołówkowo-wyprostowanym.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1b. Silnik prądu stałego jako element wykonawczy Modelowanie i symulacja napędu CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE

Ćwiczenie 1b. Silnik prądu stałego jako element wykonawczy Modelowanie i symulacja napędu CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE Politechnika Łódzka Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych 90-924 Łódź, ul. Wólczańska 221/223, bud. B18 tel. 42 631 26 28 faks 42 636 03 27 e-mail secretary@dmcs.p.lodz.pl http://www.dmcs.p.lodz.pl

Bardziej szczegółowo

Trójfazowe silniki indukcyjne. 1. Wyznaczenie charakterystyk rozruchowych prądu stojana i momentu:

Trójfazowe silniki indukcyjne. 1. Wyznaczenie charakterystyk rozruchowych prądu stojana i momentu: A3 Trójfazowe silniki indukcyjne Program ćwiczenia. I. Silnik pierścieniowy 1. Wyznaczenie charakterystyk rozruchowych prądu stojana i momentu: a - bez oporów dodatkowych w obwodzie wirnika, b - z oporami

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Symulacja układu napędowego z silnikiem DC i przekształtnikiem obniżającym.

Ćwiczenie 1. Symulacja układu napędowego z silnikiem DC i przekształtnikiem obniżającym. Ćwiczenie 1 Symulacja układu napędowego z silnikiem DC i przekształtnikiem obniżającym. Środowisko symulacyjne Symulacja układu napędowego z silnikiem DC wykonana zostanie w oparciu o środowisko symulacyjne

Bardziej szczegółowo

Maszyny elektryczne Electrical machines. Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny)

Maszyny elektryczne Electrical machines. Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie EA8 Prądnice tachometryczne

Ćwiczenie EA8 Prądnice tachometryczne Akademia Górniczo-Hutnicza im.s.staszica w Krakowie KATEDRA MASZYN ELEKTRYCZNYCH Ćwiczenie EA8 Program ćwiczenia I - Prądnica tachometryczna komutatorowa prądu stałego 1. Pomiar statycznej charakterystyki

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Temat ćwiczenia: Przetwornica impulsowa DC-DC typu boost

Bardziej szczegółowo

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 2 OBWODY NIELINIOWE PRĄDU

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PĄDU SINUSOIDLNEGO

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Mechatronika (WM) Laboratorium Elektrotechniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Bardziej szczegółowo

SILNIK INDUKCYJNY STEROWANY Z WEKTOROWEGO FALOWNIKA NAPIĘCIA

SILNIK INDUKCYJNY STEROWANY Z WEKTOROWEGO FALOWNIKA NAPIĘCIA SILNIK INDUKCYJNY STEROWANY Z WEKTOROWEGO FALOWNIKA NAPIĘCIA Rys.1. Podział metod sterowania częstotliwościowego silników indukcyjnych klatkowych Instrukcja 1. Układ pomiarowy. Dane maszyn: Silnik asynchroniczny:

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH

LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH -CEL- LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI I PARAMETRY SILNIKA RELUKTANCYJNEGO Z KLATKĄ ROZRUCHOWĄ (REL) Zapoznanie się z konstrukcją silników reluktancyjnych. Wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

STUDIA I STOPNIA NIESTACJONARNE ELEKTROTECHNIKA

STUDIA I STOPNIA NIESTACJONARNE ELEKTROTECHNIKA PRZEDMIOT: ROK: 3 SEMESTR: 6 (letni) RODZAJ ZAJĘĆ I LICZBA GODZIN: LICZBA PUNKTÓW ECTS: RODZAJ PRZEDMIOTU: STUDIA I STOPNIA NIESTACJONARNE ELEKTROTECHNIKA Maszyny Elektryczn Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA

POLITECHNIKA GDAŃSKA POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I AUTOMATYKI KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I MASZYN ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE ĆWICZENIE (MS) MASZYNY SYNCHRONICZNE BADANIE CHARAKTERYSTYK PRĄDNICY/GENERATORA

Bardziej szczegółowo

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO Politechnika Warszawska Instytut Maszyn Elektrycznych Laboratorium Maszyn Elektrycznych Malej Mocy BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄD STAŁEGO Warszawa 2003 1. WSTĘP. Silnik wykonawczy prądu stałego o wzbudzeniu

Bardziej szczegółowo

Badanie prądnicy prądu stałego

Badanie prądnicy prądu stałego POLTECHNKA ŚLĄSKA WYDZAŁ NŻYNER ŚRODOWSKA ENERGETYK NSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy prądu stałego (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWCZ 3 1. Cel

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY I WYMAGANIA TEORETYCZNE DO ĆWICZEŃ W LABORATORIUM NAPĘDOWYM DLA STUDIÓW DZIENNYCH, WYDZIAŁU ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI.

PROGRAMY I WYMAGANIA TEORETYCZNE DO ĆWICZEŃ W LABORATORIUM NAPĘDOWYM DLA STUDIÓW DZIENNYCH, WYDZIAŁU ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI. PROGRAMY I WYMAGANIA TEORETYCZNE DO ĆWICZEŃ W LABORATORIUM NAPĘDOWYM DLA STUDIÓW DZIENNYCH, WYDZIAŁU ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI. Dla ćwiczeń symulacyjnych podane są tylko wymagania teoretyczne. Programy

Bardziej szczegółowo

WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH

WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE Semestr III LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie Temat: Badanie wzmacniacza operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Badanie trójfazowych maszyn indukcyjnych: silnik klatkowy, silnik pierścieniowy

Badanie trójfazowych maszyn indukcyjnych: silnik klatkowy, silnik pierścieniowy Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CięŜkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie M2 protokół Badanie trójfazowych maszyn indukcyjnych: silnik klatkowy, silnik pierścieniowy

Bardziej szczegółowo

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki 1 Katedra Energetyki Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Temat ćwiczenia: POMIARY PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO (obwód 3 oczkowy) 2 1. POMIARY PRĄDÓW I NAPIĘĆ

Bardziej szczegółowo

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Maszyny elektryczne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podział maszyn elektrycznych Transformatory - energia prądu przemiennego jest zamieniana w

Bardziej szczegółowo

Nr programu : nauczyciel : Jan Żarów

Nr programu : nauczyciel : Jan Żarów Wymagania edukacyjne dla uczniów Technikum Elektrycznego ZS Nr 1 w Olkuszu przedmiotu : Pracownia montażu i konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie programu nauczania : TECHNIK ELEKTRYK

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka

Politechnika Białostocka Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA 2 (EZ1C500 055) BADANIE DIOD I TRANZYSTORÓW Białystok 2006

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6b

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6b Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6b Temat: Charakterystyki i parametry półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych. Cel ćwiczenia: Zapoznać z budową, zasadą działania, charakterystykami

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM ELEKTRONIKI INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 9 WZMACNIACZ MOCY DO UŻYTKU

Bardziej szczegółowo

Uśrednianie napięć zakłóconych

Uśrednianie napięć zakłóconych Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Uśrednianie napięć zakłóconych Grupa Nr ćwicz. 5 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I.

Bardziej szczegółowo

Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera.

Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera. ĆWICZENIE 5 Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera. I. Cel ćwiczenia Badanie właściwości dynamicznych wzmacniaczy tranzystorowych pracujących w układzie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki Temat ćwiczenia: Przetwornica impulsowa DC-DC typu buck

Bardziej szczegółowo

Badanie maszyny prądu stałego

Badanie maszyny prądu stałego Badanie maszyny prądu stałego Badania przeprowadza się w układzie połączeń pokazanych na Rys.1. Rys.1. Schemat połączeń do wyznaczania charakterystyk momentu rozruchowego. W pierwszej kolejności zgodnie

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1) Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDLNEGO

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy

Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy Filtry aktywne iltr środkowoprzepustowy. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości iltrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów iltru.. Budowa

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny"

Ćwiczenie: Silnik indukcyjny Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada

Bardziej szczegółowo

UKŁAD AUTOMATYCZNEJ REGULACJI SILNIKA SZEREGOWEGO PRĄDU STAŁEGO KONFIGUROWANY GRAFICZNIE

UKŁAD AUTOMATYCZNEJ REGULACJI SILNIKA SZEREGOWEGO PRĄDU STAŁEGO KONFIGUROWANY GRAFICZNIE UKŁAD AUOMAYCZNEJ REGULACJI SILNIKA SZEREGOWEGO PRĄDU SAŁEGO KONFIGUROWANY GRAFICZNIE Konrad Jopek (IV rok) Opiekun naukowy referatu: dr inż. omasz Drabek Streszczenie: W pracy przedstawiono układ regulacji

Bardziej szczegółowo

Sprzęt i architektura komputerów

Sprzęt i architektura komputerów Krzysztof Makles Sprzęt i architektura komputerów Laboratorium Temat: Elementy i układy półprzewodnikowe Katedra Architektury Komputerów i Telekomunikacji Zakład Systemów i Sieci Komputerowych SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

Maszyny i napęd elektryczny I Kod przedmiotu

Maszyny i napęd elektryczny I Kod przedmiotu Maszyny i napęd elektryczny I - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Maszyny i napęd elektryczny I Kod przedmiotu 06.2-WE-EP-MiNE1 Wydział Kierunek Wydział Informatyki, Elektrotechniki i

Bardziej szczegółowo

TRANZYSTORY BIPOLARNE

TRANZYSTORY BIPOLARNE Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego TRANZYSTORY BIPOLARNE Instrukcję opracował: dr inż. Jerzy Sawicki Wymagania, znajomość zagadnień: 1. Tranzystory bipolarne rodzaje, typowe parametry i charakterystyki,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 Falownik

Ćwiczenie 3 Falownik Politechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Automatyzacja i Nadzorowanie Maszyn Zajęcia laboratoryjne Ćwiczenie 3 Falownik Poznań 2012 Opracował: mgr inż. Bartosz Minorowicz Zakład Urządzeń

Bardziej szczegółowo

Maszyny Elektryczne II Electrical Machines II. Elektrotechnika I stopień ogólnoakademicki. niestacjonarne. Kierunkowy obowiązkowy Polski Semestr V

Maszyny Elektryczne II Electrical Machines II. Elektrotechnika I stopień ogólnoakademicki. niestacjonarne. Kierunkowy obowiązkowy Polski Semestr V KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Silniki prądu stałego. Wiadomości ogólne

Silniki prądu stałego. Wiadomości ogólne Silniki prądu stałego. Wiadomości ogólne Silniki prądu stałego charakteryzują się dobrymi właściwościami ruchowymi przy czym szczególnie korzystne są: duży zakres regulacji prędkości obrotowej i duży moment

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Silnik prądu stałego"

Ćwiczenie: Silnik prądu stałego Ćwiczenie: "Silnik prądu stałego" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi"

Ćwiczenie: Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM AKADEMIA MORSKA Katedra Telekomunikacji Morskiej ĆWICZENIE 6 BADANIE CHARAKTERYSTYK CZĘSTOTLIWOŚCIOWYCH FILTRÓW AKTYWNYCH. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne: Maszyny elektryczne. Klasa: 2Tc TECHNIK ELEKTRYK. Ilość godzin: 1. Wykonała: Beata Sedivy

Wymagania edukacyjne: Maszyny elektryczne. Klasa: 2Tc TECHNIK ELEKTRYK. Ilość godzin: 1. Wykonała: Beata Sedivy Wymagania edukacyjne: Maszyny elektryczne Klasa: 2Tc TECHNIK ELEKTRYK Ilość godzin: 1 Wykonała: Beata Sedivy Ocena Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń który Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń który:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 6 BADANIE PRĄDNIC TACHOMETRYCZNYCH

Ćwiczenie 6 BADANIE PRĄDNIC TACHOMETRYCZNYCH Ćwiczenie 6 BADANIE PRĄDNIC TACHOMETRYCZNYCH Cel ćwiczenia: Poznanie budowy i zasady działania oraz podstawowych charakterystyk prądnic tachometrycznych. Zbadanie wpływu obciążenia na ich kształt charakterystyki

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY ELEKTRONICZNE TS1C

ELEMENTY ELEKTRONICZNE TS1C Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki nstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEMENTY ELEKTRONCZNE TS1C300 018 BAŁYSTOK 013 1. CEL ZAKRES ĆWCZENA LABORATORYJNEGO

Bardziej szczegółowo

Pomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i prędkości.

Pomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i prędkości. Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CięŜkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie E3 - protokół Pomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy

Ćwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy Ćwiczenie nr 65 Badanie wzmacniacza mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy oraz wyznaczenie charakterystyk opisujących ich właściwości na przykładzie wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

Tranzystory bipolarne. Właściwości wzmacniaczy w układzie wspólnego kolektora.

Tranzystory bipolarne. Właściwości wzmacniaczy w układzie wspólnego kolektora. I. Cel ćwiczenia ĆWICZENIE 6 Tranzystory bipolarne. Właściwości wzmacniaczy w układzie wspólnego kolektora. Badanie właściwości wzmacniaczy tranzystorowych pracujących w układzie wspólnego kolektora. II.

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora Ćwiczenie E9 Badanie transformatora E9.1. Cel ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. W ćwiczeniu przykładając zmienne napięcie do uzwojenia pierwotnego

Bardziej szczegółowo

Maszyny Elektryczne i Transformatory sem. III zimowy 2012/2013

Maszyny Elektryczne i Transformatory sem. III zimowy 2012/2013 Kolokwium główne Wariant A Maszyny Elektryczne i Transformatory sem. III zimowy 2012/2013 Maszyny Prądu Stałego Prądnica bocznikowa prądu stałego ma następujące dane znamionowe: P 7,5 kw U 230 V n 23,7

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy

Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy . el ćwiczenia. Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy elem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości filtrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów filtru.. Budowa

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka

Politechnika Białostocka Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: UKŁADY ELEKTRONICZNE 2 (TS1C500 030) Tranzystor w układzie wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Maszyny elektryczne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Podział maszyn elektrycznych Transformatory - energia prądu przemiennego jest zamieniana w energię

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie Stany nieustalone w obwodach liniowych pierwszego rzędu symulacja komputerowa

Ćwiczenie Stany nieustalone w obwodach liniowych pierwszego rzędu symulacja komputerowa INSTYTUT SYSTEMÓW INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ TEORIA OBWODÓW ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM Ćwiczenie Stany nieustalone w obwodach liniowych pierwszego rzędu symulacja komputerowa Grupa nr:. Zespół nr:. Skład

Bardziej szczegółowo

Wykaz ważniejszych oznaczeń Podstawowe informacje o napędzie z silnikami bezszczotkowymi... 13

Wykaz ważniejszych oznaczeń Podstawowe informacje o napędzie z silnikami bezszczotkowymi... 13 Spis treści 3 Wykaz ważniejszych oznaczeń...9 Przedmowa... 12 1. Podstawowe informacje o napędzie z silnikami bezszczotkowymi... 13 1.1.. Zasada działania i klasyfikacja silników bezszczotkowych...14 1.2..

Bardziej szczegółowo

BADANIE ELEMENTÓW RLC

BADANIE ELEMENTÓW RLC KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O NAPĘDZIE Z SILNIKAMI BEZSZCZOTKOWYMI 1.1. Zasada działania i

SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O NAPĘDZIE Z SILNIKAMI BEZSZCZOTKOWYMI 1.1. Zasada działania i SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O NAPĘDZIE Z SILNIKAMI BEZSZCZOTKOWYMI 1.1. Zasada działania i klasyfikacja silników bezszczotkowych 1.2. Moment elektromagnetyczny

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi Wydział: EAIiE kierunek: AiR, rok II Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi Grupa laboratoryjna: A Czwartek 13:15 Paweł Górka

Bardziej szczegółowo

Elektronika. Wzmacniacz tranzystorowy

Elektronika. Wzmacniacz tranzystorowy LABORATORIUM Elektronika Wzmacniacz tranzystorowy Opracował: mgr inż. Andrzej Biedka Wymagania, znajomość zagadnień: 1. Podstawowych parametrów elektrycznych i charakterystyk graficznych tranzystorów bipolarnych.

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Elektromechaniczne przetwarzanie energii Rok akademicki: 2012/2013 Kod: EEL-1-403-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Elektrotechnika

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH. Ćwiczenie nr 2. Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy

LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH. Ćwiczenie nr 2. Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie nr 2 Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy Wykonując pomiary PRZESTRZEGAJ przepisów BHP związanych z obsługą urządzeń

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY

ARKUSZ EGZAMINACYJNY Zawód: technik elektronik Symbol cyfrowy: 311[07] 311[07]-01-062 Numer zadania: 1 Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC

Bardziej szczegółowo

Komputerowe systemy pomiarowe. Podstawowe elementy sprzętowe elektronicznych układów pomiarowych

Komputerowe systemy pomiarowe. Podstawowe elementy sprzętowe elektronicznych układów pomiarowych Komputerowe systemy pomiarowe Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny laboratorium Wykład III Podstawowe elementy sprzętowe elektronicznych układów pomiarowych 1 - Linearyzatory, wzmacniacze, wzmacniacze

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM ELEKTRONIKI INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 9 WZMACNIACZ MOCY DO UŻYTKU

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I NAPĘDÓW ELEKTRYCZNYCH. Ćwiczenie Nr 2

POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I NAPĘDÓW ELEKTRYCZNYCH. Ćwiczenie Nr 2 POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I NAPĘDÓW ELEKTRYCZNYCH Laboratorium Napędu Elektrycznego Kierunek studiów: EZ Przedmiot: Napęd elektryczny Ćwiczenie Nr 2 Temat:

Bardziej szczegółowo

WZMACNIACZ OPERACYJNY

WZMACNIACZ OPERACYJNY 1. OPIS WKŁADKI DA 01A WZMACNIACZ OPERACYJNY Wkładka DA01A zawiera wzmacniacz operacyjny A 71 oraz zestaw zacisków, które umożliwiają dołączenie elementów zewnętrznych: rezystorów, kondensatorów i zwór.

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTCVVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P

SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTCVVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTCVVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P Naścienny przetwornik CO2 z ustawianym progiem przekaźnikowym oraz pomiarem temperatury i wilgotności powietrza 2016-02-22 HOTCOLD

Bardziej szczegółowo

SENSORY i SIECI SENSOROWE

SENSORY i SIECI SENSOROWE SKRYPT DO LABORATORIUM SENSORY i SIECI SENSOROWE ĆWICZENIE 1: Pętla prądowa 4 20mA Osoba odpowiedzialna: dr hab. inż. Piotr Jasiński Gdańsk, 2018 1. Informacje wstępne Cele ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest

Bardziej szczegółowo

Zespól B-D Elektrotechniki

Zespól B-D Elektrotechniki Zespól B-D Elektrotechniki Laboratorium Elektroniki i Elektrotechniki Samochodowej Temat ćwiczenia: Badanie sondy lambda i przepływomierza powietrza w systemie Motronic Opracowanie: dr hab inż S DUER 39

Bardziej szczegółowo

Elektronika. Wzmacniacz operacyjny

Elektronika. Wzmacniacz operacyjny LABORATORIUM Elektronika Wzmacniacz operacyjny Opracował: mgr inż. Andrzej Biedka Wymagania, znajomość zagadnień: 1. Podstawowych parametrów elektrycznych wzmacniaczy operacyjnych. 2. Układów pracy wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA W YDZIAŁ ELEKTRONIKI zima L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Grupa:... Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: Imię:......... Data oddania sprawozdania: Podpis: Nazwisko:......

Bardziej szczegółowo

Generator. R a. 2. Wyznaczenie reaktancji pojemnościowej kondensatora C. 2.1 Schemat układu pomiarowego. Rys Schemat ideowy układu pomiarowego

Generator. R a. 2. Wyznaczenie reaktancji pojemnościowej kondensatora C. 2.1 Schemat układu pomiarowego. Rys Schemat ideowy układu pomiarowego PROTOKÓŁ POMAROWY LABORATORUM OBWODÓW SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH Grupa Podgrupa Numer ćwiczenia 3 Nazwisko i imię Data wykonania ćwiczenia Prowadzący ćwiczenie Podpis Data oddania sprawozdania Temat BADANA

Bardziej szczegółowo

Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego

Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego POLIECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI INSYU MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGEYCZNYCH LABORAORIUM ELEKRYCZNE Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego (E 1) Opracował: Dr inż. Włodzimierz

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego"

Ćwiczenie: Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH

PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH L B O R T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE PRMETRY MŁOSYGNŁOWE TRNZYSTORÓW BIPOLRNYCH REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENI - celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami pomiaru i wyznaczania parametrów małosygnałowych

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego Ćwiczenie 5 Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego Opracował: Grzegorz Wiśniewski Zagadnienia do przygotowania Rodzaje transformatorów.

Bardziej szczegółowo

CO POWINNO ZAWIERAĆ SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM

CO POWINNO ZAWIERAĆ SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM CO POWINNO ZAWIERAĆ SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM STRONA TYTUŁOWA zgodnie z podanym wzorem - wypełniona dokładnie i wyraźnie: nazwiska studentów, specjalność, nr grupy, rok studiów, temat ćwiczenia, data

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016 Kierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych

Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych własności członów liniowych

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY ELEKTRONICZNE

ELEMENTY ELEKTRONICZNE KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE DIODY REV. 2.0 1. CEL ĆWICZENIA - pomiary charakterystyk stałoprądowych diod prostowniczych, świecących oraz stabilizacyjnych - praktyczne

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Laboratorium z Elektrotechniki z Napędami Elektrycznymi Wydział: EAIiE kierunek: AiR, rok II Temat ćwiczenia: Grupa laboratoryjna: A Czwartek

Bardziej szczegółowo

Badanie prądnicy synchronicznej

Badanie prądnicy synchronicznej POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy synchronicznej (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWICZ

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTC-VVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P

SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTC-VVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P SPECYFIKACJA HTC-VR, HTC-VVR-RH, HTC-VVR-T, HTC-VVVR, HTC-VR-P, HTC-VVR-RH-P Naścienny przetwornik CO2 z ustawianym progiem przekaźnikowym oraz pomiarem temperatury i wilgotności powietrza 2016-02-22 HOTCOLD

Bardziej szczegółowo

1. W zależności od sposobu połączenia uzwojenia wzbudzającego rozróżniamy silniki:

1. W zależności od sposobu połączenia uzwojenia wzbudzającego rozróżniamy silniki: Temat: Silniki prądu stałego i ich właściwości ruchowe. 1. W zależności od sposobu połączenia uzwojenia wzbudzającego rozróżniamy silniki: a) samowzbudne bocznikowe; szeregowe; szeregowo-bocznikowe b)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 Podstawy opisu i analizy obwodów w programie SPICE

Ćwiczenie 1 Podstawy opisu i analizy obwodów w programie SPICE Ćwiczenie 1 Podstawy opisu i analizy obwodów w programie SPICE Cel: Zapoznanie ze składnią języka SPICE, wykorzystanie elementów RCLEFD oraz instrukcji analiz:.dc,.ac,.tran,.tf, korzystanie z bibliotek

Bardziej szczegółowo