Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego"

Transkrypt

1 ROZDZIAŁ VI ZDROWIE DOBROSTAN 3/2013 DOBROSTAN, UMYSŁ I URODA Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego i Chirurgii Ogólnej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Department of Gastrointestinal & General Surgery Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław KRYSTYNA MARKOCKA-MĄCZKA, ANDRZEJ LEWANDOWSKI, PIOTR SZELACHOWSKI, EWA ANDRZEJCZAK Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego The role of conserving and reconstructive surgical procedures in breast cancer surgery Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet zarówno w Polsce jak i w olbrzymiej większości krajów świata. Polska należy do krajów o średnim współczynniku zachorowalności, średnim tempie wzrostu umieralności, ale zdecydowanie złej strukturze zaawansowania klinicznego, tylko 20% przypadków jest wykrywanych w I stopniu, a późne rozpoznanie oznacza złe wyniki leczenia. Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na ryzyko zachorowania na raka piersi są: płeć żeńska, wiek oraz przebyty rak piersi podany w wywiadzie przez pacjentkę, a dotyczący najbliższych krewnych (matka lub siostra). Ryzyko zachorowania na raka piersi zdecydowanie nasila się wraz z wiekiem. Zachorowania, które mają miejsce przed 35. rokiem życia określa się na jedynie 1 3%; są one często związane z agresywną, nierzadko dziedziczną, postacią choroby. Istotny wzrost zachorowań na raka gruczołu piersiowego pojawia się po 50. roku życia, osiągając medianę około 60. roku życia. Chore, które zachorowały na raka piersi w wieku lat stanowią aż 32% wszystkich chorych na ten nowotwór [17]. W profilaktyce wtórnej olbrzymią rolę przypisuje się autopalpacji piersi, bowiem obecność wyczuwalnego guza jest wiodącym objawem u 85 do 90% chorych na raka sutka i około 60% zmian jest rozpoznawanych przez same kobiety.

2 ZDROWIE I DOBROSTAN NR 3/2013 Dobrostan, umysł i uroda Podstawę diagnostyki oprócz badania fizykalnego, stanowi mammografia i ultrasonografia. U kobiet do 40. roku życia badanie ultrasonograficzne może być samodzielną metodą diagnostyczną, chociaż mammografia nie jest przeciwwskazana, ale jest metodą często nieskuteczną z powodu gęstej gruczołowej budowy piersi. Przy pomocy ultrasonografii można przeprowadzić biopsję aspiracyjną cienkoigłową, gruboigłową i mammotomiczną. Ultrasonografia pozwala również na dokładną lokalizację pola operacyjnego małych zmian przed planowanym zabiegiem operacyjnym [21]. Mammografia jest jednak wciąż podstawową techniką obrazowania gruczołów piersiowych. Badanie to pozwala wykryć wczesne postacie raka gruczołu piersiowego [10]. W ostatnich latach wzrosło znaczenie rezonansu magnetycznego (MR) w diagnostyce raka piersi. Głównymi wskazaniami do wykonania klinicznej mammografii MR jest przedoperacyjne określenie stopnia zaawansowania raka piersi, zwłaszcza wykluczenie wieloogniskowej postaci raka lub ogniska w drugiej piersi. Możliwe jest również różnicowanie zmian pooperacyjnych i po radioterapii oraz poszukiwanie wznowy procesu nowotworowego po uprzednim leczeniu [22]. W związku z burzliwym rozwojem technik obrazowania zmian w gruczole mlecznym zmieniła się rola patologa w diagnostyce tego narządu. Nie samo rozpoznanie raka jest dzisiaj podstawowym zadaniem patologa, a większości przypadków potwierdzenie tego rozpoznania postawionego na podstawie mammografii i ultrasonografii. Oczekiwania onkologów, to nie tylko ocena morfologicznych czynników prognostycznych i predykcyjnych, czyli odpowiedź na pytania o rokowanie i reakcję na zastosowane leczenie, ale także często o sposób leczenia, tj. czy możliwe jest leczenie celowane. Raki nienaciekające stanowią około 15% wszystkich rozpoznanych nowotworów tego gruczołu jest to rak wewnątrzprzewodowy i wewnątrzzrazikowy. Rozpoznawane typy histologiczne raków naciekających to: przewodowy, zrazikowy, galaretowaty, rdzeniasty, brodawkowaty, cewkowaty, gruczołowo-torbielowaty, apokrynalny i rak z metaplazją [11]. Zasadniczym kryterium prognostycznym w raku piersi jest zaawansowanie według klasyfikacji TNM. Najsilniejszym czynnikiem rokowniczym jest stan regionalnych węzłów chłonnych. Wielkość guza jest ściśle związana z prawdopodobieństwem wystąpienia wznowy i obecnością przerzutów do węzłów chłonnych. Cechą korzystną rokowniczo jest obecność receptorów estrogenowych i progesteronowych [1]. Do innych czynników należy typ histologiczny oraz stopień złośliwości według skali Richardsona-Blooma [9]. Leczenie raka piersi polega na chirurgicznym usunięciu zmiany, radioterapii, chemioterapii lub hormonoterapii. Sposób leczenia ustala sie na podstawie wyniku badania histopatologicznego i stadium klinicznego zaawansowania choroby [6]. Celem pracy jest pokazanie wpływu przebytego wycięcia piersi na funkcjonowanie kobiety w relacji partnerskiej w kontekście dyskusji, co do wyboru metody leczenia operacyjnego z powodu raka tego gruczołu. 104

3 Krystyna Markocka-Mączka, Andrzej Lewandowski, Piotr Szelachowski, Ewa Andrzejczak Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego MATERIAŁ I METODY BADAWCZE Grupę badaną stanowiło 60 kobiet po wycięciu piersi z powodu raka bez następowych zabiegów odtwórczych zgłaszających się celem badań kontrolnych do Poradni Rehabilitacyjnej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach. Badanie przeprowadzono metodą ankietową stosując Kwestionariusz Szczęścia Małżeńskiego wg Kazimierza Pospiszyla [18] w modyfikacji własnej. Każda badana wyrażała pisemnie zgodę na udział w badaniu, a ankieta była anonimowa. Pytania miały charakter zamknięty. Do badanej grupy włączono wyłącznie kobiety zamężne lub żyjące w heteroseksualnych związkach partnerskich, a czas trwania związku obejmował okres przed rozpoznaniem nowotworu do chwili badania ankietowego. Badane kobiety były w wieku od 34 do 75 lat (średnia 57,9 ± 8,86). Najliczniejszą grupę stanowiły kobiety w wieku między 50 i 59 lat (63%), najmniejszą grupą (17%) były respondentki w wieku między 34 i 49 lat. Pozostałe 20% badanych kobiet to pacjentki w wieku powyżej 65. lat. Czas, jaki upłynął od mastektomii do chwili badania był różny. W przypadku 17 (28%) badanych wynosił on mniej niż rok, wśród 15 (25%) wahał się między jednym rokiem a pięcioma laty. Okres pooperacyjny od 6. do 10. lat dotyczył 16 (27%) badanych, a powyżej 10. lat od leczenia operacyjnego badanych było 12 (20%) kobiet. WYNIKI Wyniki analizy ankiet przedstawiono na wykresach (Ryc. 1, 2, 3) bez zmian pogorszenie 0 A B C D Ryc. 1. Relacje partnerskie (wyrażone w procentach odpowiedzi) A wzajemne relacje z partnerem B poświęcenie uwagi partnera C rozmowy z partnerem o samopoczuciu D - kłótnie z partnerem 105

4 ZDROWIE I DOBROSTAN NR 3/2013 Dobrostan, umysł i uroda Ryc.2. Samoocena (wyrażona A w procentach B odpowiedzi) C D A - samopoczucie B własne poczucie atrakcyjności C ocena atrakcyjności w oczach partnera D zakrywanie ciała w sytuacjach intymnych bez zmian pogorszenie A B C D E bez zmian pogorszenie Ryc. 3. Życie seksualne (wyrażone w procentach odpowiedzi) A zgodność w życiu seksualnym B - aktywność seksualna C - satysfakcja z kontaktów intymnych D zgodność w intymnych kontaktach E - przyjemność z kontaktów intymnych F satysfakcja partnera z kontaktów seksualnych 106

5 Krystyna Markocka-Mączka, Andrzej Lewandowski, Piotr Szelachowski, Ewa Andrzejczak Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego Zdaniem 33% ankietowanych kobiet po zabiegu operacyjnym doszło do pogorszenia relacji z partnerem. Przejawiało się to zmniejszeniem częstości rozmów o samopoczuciu (43% odpowiedzi), nasileniem kłótni z partnerem u 18% badanych, a 12% kobiet zauważyło, że partner poświęca im mniej uwagi. Pogorszenie samopoczucia i własnej atrakcyjności zgłaszało 31% pacjentek, a 30% uważało, że partner ocenia je za mniej atrakcyjne w stosunku do okresu przed operacją. Najwyraźniej natomiast uległo pogorszeniu życie seksualne badanych kobiet 71% zgłaszało obniżenie aktywności seksualnej i satysfakcji z kontaktów seksualnych, 72% ankietowanych od czasu operacji zaczęła zakrywać ciało w czasie stosunków intymnych, a 77% uważało, że zdecydowanie pogorszyła się ich przyjemność ze współżycia, jednak tylko 20% ankietowanych było zdania, że zmniejszyła się również satysfakcja partnera. DYSKUSJA Przez wiele lat radykalna mastektomia zapoczątkowana przez Halsteada w Johns Hopkins Hospital w Baltimore w1882, a polegająca na usunięciu całego sutka z mięśniami piersiowymi i tkanką dołu pachowego w jednym bloku była standardem w postępowaniu w raku sutka [2, 12]. Obecnie najczęściej wykonywanym radykalnym zabiegiem operacyjnym jest zmodyfikowana amputacja piersi sposobem Patey a. Polega na wycięciu skóry, tkanki gruczołu piersiowego w całości oraz zawartości dołu pachowego, bez usuwania mięśni piersiowych. Wczesne powikłania po poprawnie przeprowadzonej mastektomii zdarzają się rzadko. Należą do nich zakażenia ran, martwica płatów skórnych, rozejście się rany oraz długotrwały wyciek chłonki. Pomijając fatalny efekt kosmetyczny po tym typie operacji późne powikłania w głównej mierze zależą od operacji w obrębie pachy. Może wystąpić ograniczenie ruchomości barku, obrzęk ramienia i zaburzenia czucia skórnego. Obrzęki stanowią najtrudniejszy problem i niezależnie od zastosowanych metod leczenie jest mało skuteczne [16]. Amputacja sutka prowadzi nie tylko do niewątpliwego kalectwa fizycznego, ale wiąże się z ogromnym wstrząsem psychicznym dla kobiety. Do obawy o zdrowie i życie dochodzi stres związany z utratą atrybutu kobiecości, atrakcyjności seksualnej, powszechnie akceptowanego wyglądu, atrybutu macierzyństwa. Wstrząs ten jest udziałem wszystkich kobiet poddanych radykalnemu zabiegowi, choć jego nasilenie zależy od konstrukcji psychicznej, wieku, aktywności społecznej i zawodowej. Jak wykazały zaprezentowane badania ankietowe kobiet poddanych w przeszłości mastektomii, operacja zburzyła ich życie seksualne, ale również pogorszyła relacje z partnerem. Obecnie u chorych na wczesnego inwazyjnego raka piersi stosuje się oprócz metody klasycznej, polegającej na amputacji gruczołu piersiowego wraz z układem chłonnym, leczenie oszczędzające polegające na wycięciu guza z marginesem zdrowych tkanek, wycięciu układu chłonnego pachy oraz napromienianiu sutka z dodatkową dawką na lożę guza, co zmniejsza ryzyko nawrotu miejscowego o70% [5]. 107

6 ZDROWIE I DOBROSTAN NR 3/2013 Dobrostan, umysł i uroda Idea leczenia oszczędzającego sutek (breast conserving therapy - BCT) u chorych na wczesnego raka sutka zrodziła się na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, a jej twórcą był U. Veronesi [23]. Leczenie oszczędzające ma zawsze charakter skojarzony. Operacja ma spełniać założenia doszczętności onkologicznej tj. wycięcia guza pierwotnego z marginesem zdrowych tkanek oraz blokowego wycięcia regionalnych węzłów chłonnych. Nieodłącznym elementem BCT jest napromieniowanie sutka w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu miejscowego. Napromienia się cały sutek, z podwyższeniem dawki na lożę po wyciętym guzie, a wskazania do leczenia systemowego ustala się na podstawie wyników badania histopatologicznego. Powszechnymi wskazaniami do BCT przyjętymi w krajach Unii Europejskiej jest potwierdzony mammograficznie guz o średnicy mniejszej niż 3 cm, zmiana musi być pojedyncza bez mikrozwapnień widocznych poza planowanymi granicami wycięcia, klinicznie węzły chłonne wolne od przerzutów. Istotnym elementem jest też przewidywany dobry efekt kosmetyczny oraz zgoda chorej na ten typ leczenia związana z koniecznością napromieniowania, czego można by uniknąć przy zastosowaniu mastektomii. Obie metody nie różnią się istotnie pod względem wyników leczenia onkologicznego (całkowite przeżycia odległe) i poziomu lęku przed nawrotem nowotworu. Jednak leczenie oszczędzające zapewnia lepszy efekt kosmetyczny i co jest z tym związane większy komfort pacjentek w aspekcie psychologicznym i społecznym. Odsetek nawrotów miejscowych po leczeniu obiema metodami nie przekracza 5% w ciągu 5 lat od zakończenia leczenia oraz 10% w ciągu 10 lat (w specjalistycznych ośrodkach nawet 5%) [5]. Wycięcie guza sutka z szerokim marginesem zdrowych tkanek często prowadzi do znacznego jego zniekształcenia. Próby ograniczenia zasięgu resekcji w celu poprawy efektu kosmetycznego BCT często kończą się koniecznością re-resekcji lub mastektomii z powodu nieodpowiednich marginesów. Połączenie technik chirurgii onkologicznej z technikami chirurgii plastycznej i rekonstrukcyjnej pozwala na remodelowanie sutka i uzyskania prawidłowego kształtu, optymalnego marginesu wycięcia oraz wysokiego odsetka wyleczeń [4, 19, 20]. Rutynową metodą w wielu ośrodkach onkologicznych jest zastosowanie rozprężenia tkanek wszczepionym i sukcesywnie dopełnianym ekspanderem. Po zakończeniu rozprężania wyniosłość odtwarzanej piersi uzyskuje się poprzez pozostawienie w rozciągniętych tkankach ekspandero-protezy (pozwala to na wykonanie rekonstrukcji podczas jednego zabiegu) lub wszczepienie dobranej wielkością protezy silikonowej. W części przypadków dodatkowo zabieg uzupełnia się o plastykę płatem mięśniowo-powięziowym lub skórno-mięśniowym. Procedury te w części przypadków wymagają plastyki pomniejszającej lub korygującej kształt zdrowej piersi. Alternatywną metodą jest rekonstrukcja z użyciem tkanek własnych pacjentki. Zabiegi onkoplastyczne (OPS oncoplastic surgery) polegają na wycięciu pełnej grubości (od tkanki podskórnej do powięzi) tkanek gruczołu piersiowego i następnie na przesunięciu uszypułowanych płatów z pozostałych części miąższu. Cięcia skóry często nie przebiegają w liniach Langera ani Kraissla, lecz są zaplanowane w taki sposób, aby umożliwić przesunięcie płata skórno-gruczołowego. Procedury te często uzupełniane są o plastykę przeciwległej piersi w celu zachowania symetrii. 108

7 Krystyna Markocka-Mączka, Andrzej Lewandowski, Piotr Szelachowski, Ewa Andrzejczak Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego Podczas klasycznego szerokiego wycięcia guza będącego podstawą BCT średnia masa preparatu zapewniająca korzystny efekt kosmetyczny wynosi g (maksymalnie do 80 g w piersi średniej wielkości). Większe resekcje nieuzupełnione o techniki onkoplastyczne prowadzą do złego efektu kosmetycznego i wymagają operacji naprawczych. Zastosowanie onkoplastycznych technik umożliwia wykonanie resekcji miąższu o wadze powyżej 200 g (aż do 50% objętości gruczołu przy użyciu bardziej zaawansowanych technik) z bardzo dobrym kosmetycznym efektem odległym [14]. Rozpoznanie i leczenie raka piersi jest znacznym obciążeniem fizycznym i psychicznym dla kobiety. Obserwując reakcje pacjentek wykazano, że tylko niewielka część z nich dobrze sobie radzi z problemami psychologicznymi i przystosowuje się do nowej sytuacji, liczniejsza grupa nie potrafi zaadaptować się i pogodzić z chorobą i skutkami leczenia nowotworu [3, 7, 8, 13, 15]. Dodatkowo kobiety, które przebyły mastektomię bez rekonstrukcji piersi borykają się z problemem obniżenia poczucia własnej wartości oraz utraty poczucia atrakcyjności fizycznej oraz stwierdzają pogorszenie jakości życia seksualnego i relacji z partnerem. Zastosowanie w odpowiednio dobranych przypadkach operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych ma szansę zapewnić większy komfort psychiczny i jakość życia leczonych kobiet. Leczenie oszczędzające i zabiegi rekonstrukcyjne zapewniające lepszy efekt kosmetyczny mają szansę stworzyć większy komfort psychiczny u pacjentek leczonych operacyjnie z powodu raka piersi. PIŚMIENNICTWO 1. Agrawal A. K. i wsp. Analiza zależności pomiędzy obecnością receptorów androgenowych a innymi czynnikami prognostycznymi u kobiet chorych na raka gruczołu piersiowego. Nowotwory 2007, 57(4), Akram M., Siddiqui S.A. Breast cancer management: Past, present and evolving Breast Mini Symposium 2012, 49(3), Al-Ghazal S.K. et al. Comparison of psychological aspects and patient satisfaction following breast conserving surgery, simple mastectomy and breast reconstruction. Eur J Cancer 2000, 36(15), Baildam A. et al. Oncoplastic breast surgery - a guide to good practice. Eur J Surg Oncol 2007, 33 Suppl 1, S Bijker N. et al. Breast-conserving treatment with or without radiotherapy in ductal carcinoma-in-situ: ten-year results of European Organisation for Research and Treatment of Cancer randomized phase III trial a study by the EORTC Breast Cancer Cooperative Group and EORTC Radiotherapy Group. J Clin Oncol 2006, 20, 24(21), Bishop H. et al. Surgical guidelines for the management of breast cancer. Association of Breast Surgery at Baso Eur J Surg Oncol 2009, 35 Suppl 1,

8 ZDROWIE I DOBROSTAN NR 3/2013 Dobrostan, umysł i uroda 7. Christie K.M. et al. Depression and sexual adjustment following breast cancer in low-income Hispanic and non-hispanic white women. Psychooncology 2010, 19(10), Chwałczyńska A. i wsp. Jakość życia kobiet po mastektomii. Wiad Lek 2004, 57(5-6), Cianfrocca M., Goldstein L.J. Prognostic and predictive factors in early-stage breast cancer. The Oncologist 2004, 9(6), Dziukowa J., Wesołowska E. Mammografia w diagnostyce raka sutka. Wyd. Medipage, Warszawa, Greene F.L. et al. AJCC Cancer staging atlas Springer Science+Business Media Inc. 12. Halsted W.S. The results of radical operations for the cure of carcinoma of the breast. Ann Surg 1907, 46 (1), Kulesza-Brończyk B. i wsp. Jakość życia kobiet po leczeniu operacyjnym raka sutka. Zdrowie Publiczne 2009, 119(3), Matkowski R. Leczenie chirurgiczne: przedoperacyjna lokalizacja zmian, leczenie oszczędzajace a mastektomia. Węzeł wartowniczy. Zabiegi rekonstrukcyjne. W: Rak piersi. Red J. Kornafel. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Warszawa 2011, Nano M.T. et al. Psychological impact and cosmetic outcome of surgical breat cancer strategies. ANZ J Surg 2005, 75(11), Nesvold I.L. et al. Arm and shoulder morbidity in breast cancer patients after breast-conserving therapy versus mastectomy. Acta Oncol 2008, 47(5), Pieńkowski T. Rak piersi. W: Onkologia kliniczna. Red. M. Krzakowski, BorgisR Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2001, Pospiszyl K. Kwestionariusz Szczęścia Małżeńskiego jako metoda oceny stopnia zadowolenia z małżeństwa. Problemy Rodziny 1991, 4, Rietjens M. et al. Long-term oncologic results of breast conservation treatment with oncoplastic surgery. Breast 2007, 16(4), Staub G. et al. Breast cancer surgery: use of mammaplasty. Results. Series of 298 cases. Ann Chir Plast Esthet 2008, 53(2), Stavros A.T. Ultrasonografia piersi. Warszawa, Van Goethem M. et al. Magnetic resonance imaging in breast cancer. Eur J Surg Oncol 2006, 32(9), Veronesi U. et al. Comparing radical mastectomy with quadrantectomy, axillary dissection, and radiotherapy in patients with small cancers of the breast. N Engl J Med 1981, 2, 305(1),

9 Krystyna Markocka-Mączka, Andrzej Lewandowski, Piotr Szelachowski, Ewa Andrzejczak Miejsce operacji oszczędzających i rekonstrukcyjnych w chirurgii raka gruczołu piersiowego STRESZCZENIE Przez wiele lat radykalna mastektomia zapoczątkowana przez Halsteada a polegająca na usunięciu całego sutka z mięśniami piersiowymi i tkanką dołu pachowego w jednym bloku była standardem w postępowaniu operacyjnym w przypadku raka piersi. Amputacja sutka prowadzi nie tylko do niewątpliwego kalectwa fizycznego, ale wiąże się z ogromnym wstrząsem psychicznym dla kobiety. Do obawy o zdrowie i życie dochodzi stres związany z utratą atrybutu kobiecości, atrakcyjności seksualnej, powszechnie akceptowanego wyglądu, atrybutu macierzyństwa. Celem pracy jest pokazanie wpływu przebytego wycięcia piersi na funkcjonowanie kobiety w relacji partnerskiej w kontekście dyskusji, co do wyboru metody leczenia operacyjnego z powodu raka tego gruczołu. Grupę badaną stanowiło 60 kobiet po wycięciu piersi z powodu raka bez następowych zabiegów odtwórczych. Zdaniem 33% ankietowanych kobiet po zabiegu operacyjnym doszło do pogorszenia relacji z partnerem. Pogorszenie samopoczucia i własnej atrakcyjności zgłaszało 31% pacjentek, a 30% uważało, że partner ocenia je, jako mniej atrakcyjne w stosunku do okresu przed operacją. Najwyraźniej uległo pogorszeniu życie seksualne badanych kobiet 71% zgłaszało obniżenie aktywności seksualnej i satysfakcji z kontaktów seksualnych, a 77% uważało, że zdecydowanie pogorszyła się ich przyjemność ze współżycia, jednak tylko 20% ankietowanych było zdania, że zmniejszyła się również satysfakcja partnera. Operacje oszczędzające i rekonstrukcyjne zastosowane w odpowiednio dobranych przypadkach, zapewniające lepszy efekt kosmetyczny mają szansę stworzyć większy komfort pacjentek w aspekcie psychologicznym i społecznym. ABSTRACT For many years radical mastectomy introduced by Halstead, which consists of removal of the whole breast together with chest muscles and the tissues of axilla, was the standard procedure in breast cancer patients. It is well known that the breast amputation leads not only to the unquestionable physical disability but also results in severe mental distress for woman. The fear of own health and life come also with stress connected with the loss of the attribute of femininity and sexual attractiveness, women s commonly accepted appearance and the attribute of the maternity. The aim of the paper is to show the degree to which undergoing a mastectomy impacts the patient s functioning in partner relations in the context of choice of treatments for the breast cancer. Sixty women with breast cancer who underwent mastectomy without subsequent reconstructive surgery were invited to participate in the study. Thirty-three per cent of the women experienced a deterioration of partnership relations after surgery. Deterioration in well-being and in own attractiveness were both reported by 31% of respondents, 30% reported a deterioration in their attractiveness in their partner s eyes in comparison to the period prior to the operation. The most significant deterioration was observer in the sexual life of participants seventy one per cent reported decreased sexual activity and deterioration in the satisfaction with 111

10 ZDROWIE I DOBROSTAN NR 3/2013 Dobrostan, umysł i uroda sex life with 77% noting a strong deterioration in the ability to derive pleasure from sexual intercourse. Yet only 20% of participants believed that also partner s satisfaction was decreased. Conserving and reconstruction operations applied in appropriately selected cases provide better cosmetic result for woman and allow to obtain better comfort in both psychological and social aspects. Artykuł zawiera znaków ze spacjami + grafika 112

Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52

Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lipca 2018 r. w sprawie mierników oceny prowadzenia diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19 Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.

Bardziej szczegółowo

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;

Bardziej szczegółowo

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Kurs dla studentów i absolwentów

Kurs dla studentów i absolwentów Kurs dla studentów i absolwentów Profilaktyka, rozpoznanie i leczenie raka piersi. Etapy postępowania fizjoterapeutycznego u pacjentek po mastektomii Cel główny kursu: Przygotowanie do praktycznej pracy

Bardziej szczegółowo

S T R E S Z C Z E N I E

S T R E S Z C Z E N I E STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych

Bardziej szczegółowo

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia raka piersi

Epidemiologia raka piersi Dr n. med. Rafał Matkowski specjalista chirurgii onkologicznej Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Plac Hirszfelda 12, 53-413 Wrocław tel./fax 0048 71 3619111 tel. 0048 71 3689391 Epidemiologia

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,

Bardziej szczegółowo

Procedura certyfikacji ośrodka -Breast Cancer Unit

Procedura certyfikacji ośrodka -Breast Cancer Unit Procedura certyfikacji ośrodka -Breast Cancer Unit Tadeusz Pieńkowski Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Radomskie Centrum Onkologii 2018 Warszawa październik 2018 Postęp w medycynie-rewolucyjne

Bardziej szczegółowo

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne

Bardziej szczegółowo

Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013

Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi w skali

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym

Bardziej szczegółowo

Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku

Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku Tegoroczna konferencja ESMO zaowocowała nowo przedstawionymi wytycznymi, dotyczącymi zarówno diagnostyki, jak

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe

Bardziej szczegółowo

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Rak piersi (carcinoma mammae, breast cancer)

Rak piersi (carcinoma mammae, breast cancer) Rak piersi 39 kach konieczna jest operacja (ewakuacja krwiaka, przywrócenie ciągłości osłonek). Piśmiennictwo Fibak J., Chirurgia. Podręcznik dla studentów, wyd. 3, PZWL, Warszawa 2002. Noszczyk W., Chirurgia,

Bardziej szczegółowo

Wczesne wyniki leczenia raka gruczołu piersiowego metodą oszczędzającą

Wczesne wyniki leczenia raka gruczołu piersiowego metodą oszczędzającą Współczesna Onkologia (2006) vol. 10; 3 (85 91) Wstęp: Rocznie notuje się 10 tys. nowych zachorowań na raka piersi. Operacje oszczędzające wykonywane są u ok. 5 proc. chorych w Polsce i 50 70 proc. chorych

Bardziej szczegółowo

Promotor: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Janusz Kruszewski. Zakład Propedeutyki Onkologii. Gdański Uniwersytet Medyczny

Promotor: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Janusz Kruszewski. Zakład Propedeutyki Onkologii. Gdański Uniwersytet Medyczny LEK. MED. BEATA SZUTOWICZ-WYDRA Promotor: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Janusz Kruszewski Zakład Propedeutyki Onkologii Gdański Uniwersytet Medyczny Gdańsk 2015 1. STRESZCZENIE Rak piersi jest w Polsce

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska

WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH Anna Niwińska 4 RÓŻNE SYTUACJE KLINICZNE RAK PIERSI PIERWOTNIE OPERACYJNY kt1n0-t2n1 I-IIB stopień Klasyczna operacja

Bardziej szczegółowo

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości: REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE

Bardziej szczegółowo

Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi

Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi Tadeusz Pieńkowski Radpmskie Centrum Onkologii Centrum Medyczne Kształcenie Podyplomowego 2017 Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia

Bardziej szczegółowo

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł

Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Joanna Anioł Wykształcenie: wyższe Studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medium UJ w Krakowie 1989 1995 Kształcenie podyplomowe: Specjalizacja

Bardziej szczegółowo

Badania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)

Badania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Cel wykonywania badań przesiewowych Jak powinna postępować każda kobieta? U jakich

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska

NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska wprowadzenie Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym, czyli procesem spowodowanym nakładającym się zaburzeniami struktury DNA.

Bardziej szczegółowo

diagnostyka raka piersi

diagnostyka raka piersi diagnostyka raka piersi Jedyne w Polsce badanie genetyczne połączone z badaniem obrazowym piersi 1 Czy jesteś pewna, że nie grozi Ci zachorowanie na raka piersi? Aktualny stan wiedzy medycznej umożliwia

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?

Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego (colorectal units)? Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")? Lucjan Wyrwicz Centrum Onkologii Instytut im M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Dr hab. n. med. Paweł Blecharz

Dr hab. n. med. Paweł Blecharz BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr

Bardziej szczegółowo

Cichy zabójca nie czeka w kolejce

Cichy zabójca nie czeka w kolejce Rak piersi to najczęstszy nowotwór u kobiet. Nawet jeśli wykryto go we wczesnym stadium, może bardzo szybko rozwinąć się do postaci zaawansowanej. Aż 30% pacjentek zgłasza się do lekarza zbyt późno. Przewodnik

Bardziej szczegółowo

www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja

www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi

Bardziej szczegółowo

BIOPSJA OTWARTA KURS USG PIERSI RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA

BIOPSJA OTWARTA KURS USG PIERSI RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA BIOPSJA OTWARTA RUTYNA CZY OSTATECZNOŚĆ? KURS USG PIERSI DR HAB. N. MED. DAWID MURAWA ODDZIAŁ CHIRURGII OGÓLNEJ I MAŁOINWAZYJNEJ SZPITAL POMNIK CHRZTU POLSKI W GNIEŹNIE RODZAJE BIOPSJI CIENKOIGŁOWA (PCI,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r.

Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz. 1060 Rozporządzenie Ministra Zdrowia 1) z dnia 23 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych

Bardziej szczegółowo

NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH

NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Załącznik nr 1 opis programu MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: OGRANICZENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI

Bardziej szczegółowo

Jakie znaczenie dla pacjentek planujących zabieg rekonstrukcji piersi ma zastosowanie macierzy Bezkomórkowej -ADM Accellular Dermal Matrix

Jakie znaczenie dla pacjentek planujących zabieg rekonstrukcji piersi ma zastosowanie macierzy Bezkomórkowej -ADM Accellular Dermal Matrix Jakie znaczenie dla pacjentek planujących zabieg rekonstrukcji piersi ma zastosowanie macierzy Bezkomórkowej -ADM Accellular Dermal Matrix Prof. WSZUIE Dr hab. med Dawid Murawa wstęp Współczesne implanty

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 15

Tyreologia opis przypadku 15 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza

Bardziej szczegółowo

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej

Bardziej szczegółowo

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Podstawowe dane. Historia Działalność. Prognozy. Plany Podsumowanie. Adres Zarząd Akcjonariat. Poradnie Mammobus

Spis treści. Podstawowe dane. Historia Działalność. Prognozy. Plany Podsumowanie. Adres Zarząd Akcjonariat. Poradnie Mammobus 1 Spis treści Podstawowe dane Adres Zarząd Akcjonariat Historia Działalność Poradnie Mammobus Prognozy otoczenie prognozy finansowe Plany Podsumowanie POZNAŃ 2015 2 Podstawowe dane http://www.open.poznan.pl/

Bardziej szczegółowo

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu Wytyczne: POLANICA 1998 POZNAŃ 1999 KRAKÓW 2000 Wrocław 2006 Rozporządzenie ministra edukacji

Bardziej szczegółowo

DCIS ROLA RADIOTERAPII U CHORYCH NA RAKA PRZEDINWAZYJNEGO PIERSI. Anna Niwińska

DCIS ROLA RADIOTERAPII U CHORYCH NA RAKA PRZEDINWAZYJNEGO PIERSI. Anna Niwińska DCIS ROLA RADIOTERAPII U CHORYCH NA RAKA PRZEDINWAZYJNEGO PIERSI Anna Niwińska 1. UPOWSZECHNIENIE SKRYNINGU MAMMOGRAFICZNEGO SPOWODOWAŁO, ŻE OBECNIE W USA I EUROPIE DCIS STANOWI DO 20% RAKÓW PIERSI WYKRYTYCH

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości życia kobiet z rakiem piersi w zależności od zastosowanej metody leczenia chirurgicznego

Ocena jakości życia kobiet z rakiem piersi w zależności od zastosowanej metody leczenia chirurgicznego Artykuł oryginalny Aneta Gałka 1, Natalia Alicja Świątoniowska 2, Jolanta Kolasińska 3, Piotr Hańczyc 4, Beata Jankowska-Polańska 3 1 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu, Polska 2 Studenckie

Bardziej szczegółowo

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja

Bardziej szczegółowo

Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć

Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej

Bardziej szczegółowo

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? W kierunku obserwacji bez chirurgii u chorych z kliniczną całkowitą

Bardziej szczegółowo

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła

Bardziej szczegółowo

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ

LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ Jerzy Giermek Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii-Instytut Kierownik Kliniki: Doc. dr hab. med. Tadeusz Pieńkowski

Bardziej szczegółowo

OPTYMALNE SCHEMATY LECZENIA A PLANOWANIE ZASOBÓW W ONKOLOGII. PRZYKŁAD RAKA PIERSI. V LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY

OPTYMALNE SCHEMATY LECZENIA A PLANOWANIE ZASOBÓW W ONKOLOGII. PRZYKŁAD RAKA PIERSI. V LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY OPTYMALNE SCHEMATY LECZENIA A PLANOWANIE ZASOBÓW W ONKOLOGII PRZYKŁAD RAKA PIERSI V LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY Ewelina Żarłok Revelva Concept Warszawa, 6 sierpnia 2015 1 CZYM JEST MODEL

Bardziej szczegółowo

GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz

GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito

Bardziej szczegółowo

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania

Bardziej szczegółowo

Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa

Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???

Bardziej szczegółowo

Operacje odtwórcze piersi, ocena satysfakcji pacjentek

Operacje odtwórcze piersi, ocena satysfakcji pacjentek Współczesna Onkologia (2006) vol. 10; 2 (45 50) Wstęp: Rekonstrukcja piersi jest elementem kompleksowego leczenia raka tego narządu. Podstawowym przeciwwskazaniem onkologicznym jest potwierdzone uogólnienie

Bardziej szczegółowo

GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus)

GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus) NOWOTWORY PIERSI NOWOTWORY ŁAGODNE SUTKA: GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) TORBIEL (cystis mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus) BRODAWCZAK

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów ROZPORZĄDZENIE Projekt z dnia 20.02.2018 r. MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.2018 r. w sprawie Krajowego Rejestru Nowotworów Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii.

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Przygotowali: Komitet ds. Epidemiologii Beata Hawro, Maria Wolny-Łątka,

Bardziej szczegółowo

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry. NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie

Bardziej szczegółowo

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 05.09.2014 07.09.2014 Data Godziny Tematy zajęć Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 05.09.14

Bardziej szczegółowo

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Załącznik do OPZ nr 8

Załącznik do OPZ nr 8 Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)

Bardziej szczegółowo

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania

Bardziej szczegółowo

Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego

Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego MR Polska Badanie MR piersi, czyli mammografia metodą rezonansu magnetycznego Jest to jedna z podstawowych metod obrazowych stosowanych w diagnostyce gruczołu

Bardziej szczegółowo

Artykuł oryginalny Original article

Artykuł oryginalny Original article Artykuł oryginalny Original article NOWOTWORY Journal of Oncology 2016, volume 66, number 2, 103 108 DOI: 10.5603/NJO.2016.0019 Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029 540X www.nowotwory.viamedica.pl

Bardziej szczegółowo

Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.

Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Warunki finansowania programu profilaktyki raka piersi I. Część A. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań

Bardziej szczegółowo

Wszyscy jesteśmy narzędziami w rękach losu, musimy jednakże postępować w taki sposób, jak gdyby było inaczej - odparła czarownica.

Wszyscy jesteśmy narzędziami w rękach losu, musimy jednakże postępować w taki sposób, jak gdyby było inaczej - odparła czarownica. Wszyscy jesteśmy narzędziami w rękach losu, musimy jednakże postępować w taki sposób, jak gdyby było inaczej - odparła czarownica. - W przeciwnym razie pozostaje nam umrzeć z desperacji. Philip Pullman

Bardziej szczegółowo

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory

Bardziej szczegółowo

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych

Bardziej szczegółowo

WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI

WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Uniwersyteckie Centrum Leczenia Chorób Piersi I Katedra Chirurgii Ogólnej

Bardziej szczegółowo

Typ histopatologiczny

Typ histopatologiczny Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

BREAST CANCER UNIT W ZACHODNIOPOMORSKIM

BREAST CANCER UNIT W ZACHODNIOPOMORSKIM ZACHODNIOPOMORSKIE CENTRUM ONKOLOGII BREAST CANCER UNIT W ZACHODNIOPOMORSKIM CENTRUM ONKOLOGII Małgorzata Talerczyk 17.01.2014 WSKAŹNIKI DZIAŁALNOŚCI 2013 r. Liczba hospitalizowanych pacjentów: 11 194

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA SCHORZEŃ PIERSI

PROFILAKTYKA SCHORZEŃ PIERSI PROFILAKTYKA SCHORZEŃ PIERSI Lek. Dominika Jasińska-Stasiaczek www.domhome.pl http://www.echirurgia.pl/sutek/koliste_ruchy.htm CO TO JEST ZMIANA W PIERSI? Pierś zbudowana jest z tkanki gruczołowej, tłuszczowej

Bardziej szczegółowo

Program Konferencji Otwarcie: J. Malicki (Dyrektor WCO Poznań) Rozpoczęcie: D. Murawa, J. Jankau, M. Litwiniuk, Z. Nowecki

Program Konferencji Otwarcie: J. Malicki (Dyrektor WCO Poznań) Rozpoczęcie: D. Murawa, J. Jankau, M. Litwiniuk, Z. Nowecki Program Konferencji 09.00 Otwarcie: J. Malicki (Dyrektor WCO Poznań) Rozpoczęcie: D. Murawa, J. Jankau, M. Litwiniuk, Z. Nowecki 09.10 10.40 Sesja ogólna State of the art AD 2016 Prowadzenie: Arkadiusz

Bardziej szczegółowo

Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA

Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA Krzysztof Bardadin Katedra i Zakład Patomorfologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2 lipiec 2015 Polacy nie gęsi i swój język mają.

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Rzońca, Adam Fronczak. Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Agnieszka Rzońca, Adam Fronczak. Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny Rzońca Agnieszka, Fronczak Adam. The impact of breast reconstruction on the quality of life of women after mastectomy. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(4):481-488. eissn 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.546417

Bardziej szczegółowo

Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk

Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka

Bardziej szczegółowo

Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel

Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel PO CO?? PO CO?? Znaczenie diagnostyczne Cel terapeutyczny Wartość rokownicza Nieoperacyjne metody oceny węzłów chłonnych Ultrasonografia

Bardziej szczegółowo

Zasady chirurgii onkologicznej

Zasady chirurgii onkologicznej Zasady chirurgii onkologicznej Lek. Krzysztof Szewczyk Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu WSPÓŁCZESNE METODY

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka. raka piersi

Profilaktyka. raka piersi Profilaktyka raka piersi Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 22% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe. Każdego roku raka piersi rozpoznaje się

Bardziej szczegółowo

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki.

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień

Bardziej szczegółowo

REZO NANS MAGNE TYCZNY PIERSI

REZO NANS MAGNE TYCZNY PIERSI REZO NANS MAGNE TYCZNY PIERSI MR informacje dla lekarzy Opracowanie: dr n. med. Barbara Górecka-Szyld Spis treści 4 Rezonans magnetyczny zasada działania 4 Rezonans magnetyczny w diagnostyce piersi 5 Przebieg

Bardziej szczegółowo

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnie z epidemiologii, anatomii i terapii raka piersi

Wybrane zagadnie z epidemiologii, anatomii i terapii raka piersi JOURNAL OF OF PUBLIC PUBLIC HEALTH, NURSING AND AND MEDICAL RESCUE No.2/2012 (36-40) JOURNAL OF PUBLIC HEALTH, NURSING AND MEDICAL RESCUE 2012 (2) 36 Wybrane zagadnie z epidemiologii, anatomii i terapii

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym

Bardziej szczegółowo

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Warszawa, 27.01.2016 Seminarium naukowe: Terapie przełomowe w onkologii i hematoonkologii a dostępność do leczenia w Polsce na tle Europy Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Dr n.

Bardziej szczegółowo

RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ. Wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk

RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ. Wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ Wprowadzenie do tematu Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk 2006 DEFINICJA Rak piersi związany z ciążą to nowotwór rozpoznany w trakcie ciąży, w pierwszym roku po jej ukończeniu

Bardziej szczegółowo

Zadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane przez ministra zdrowia w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.

Zadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane przez ministra zdrowia w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych. EDUKACYJNO-INFORMACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH SKÓRY SKÓRA POD LUPĄ MATERIAŁ EDUKACYJNY DLA NAUCZYCIELI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH 2014 Zadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane

Bardziej szczegółowo

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Bardziej szczegółowo

Lublin, 26 maja, 2015 roku

Lublin, 26 maja, 2015 roku Lublin, 26 maja, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Iwony Kubickiej- Mendak pt. Ocena przyczyn niepowodzenia leczenia i ryzyka późnych powikłań brachyterapii LDR i HDR chorych na raka szyjki macicy

Bardziej szczegółowo

Cykl kształcenia 2013-2016

Cykl kształcenia 2013-2016 203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie węzła wartownika w raku piersi u mężczyzny opis przypadku

Oznaczanie węzła wartownika w raku piersi u mężczyzny opis przypadku Oznaczanie węzła wartownika w raku piersi u mężczyzny opis przypadku Gryglewski G. *, Barchnicka A., Kopacz A. *Katedra i Klinika Chirurgii Onkologicznej Akademii Medycznej w Gdańsku ul. Dębinki 7, 80-211

Bardziej szczegółowo